R A A D VAN N E D E R L A N D S E W E R K G E V E R S V E R B O N D E N WAARIN SAMENWERKEN:
VERBOND VAN NEDERLANDSCHE WERKGEVERS CENTRAAL SOCIAAL WERKGEVERS-VERBOND NEDERLANDS KATHOLIEK WERKGEVERS VERBOND VERBOND VAN PROTESTANTS-CHRISTELIJKE WERKGEVERS IN NEDERLAND
'S-GRAVENHAGE,
SECRETARIAAT: KNEUTERDIJK 8
30 september 1965-
TELEFOON 18 30 80 - TELEX 32146
Aan Z i j n e E x c e l l e n t i e de M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Zaken, Mr. J.M.A-H. Luns,
No. 7406 P/Ko. BetrNota i n z a k e de l i b e r a l i s a t i e en coördinatie van o v e r h e i d s a a n b e s t e d i n g e n i n de E.E.G.
' t» W
P l e i n •• 23 , 1
s-G- r a v e n
h a g e .
VVV M
te
k
Excellentie, I n verband met de a c t i v i t e i t e n v a n de Europese Commissie inzake de o p h e f f i n g van d i s c r i m i n a t i e s en de coördinatie van r e g e l i n g e n en p r o c e d u r e s b i j h e t p l a a t s e n v a n o v e r h e i d s o p d r a c h t e n i n de l i d - s t a t e n v a n de E . E . G . h e e f t de Raad van Nederlandse Werkgeversverbonden z i c h beraden o v e r z i j n z i e n s w i j z e t e n a a n z i e n v a n d i t onderwerp. De Raad h e e f t z i c h d a a r b i j b e p e r k t t o t d i e a s p e c t e n v a n de o v e r h e i d s o p d r a c h t e n , d i e u i t s l u i t e n d verband houden met de l e v e r i n g v a n g o e d e r e n . /•De r e s u l t a t e n van d i t beraad z i j n n e e r g e l e g d i n b i j g a a n d document. De Raad b e v e e l t de n o t a i n Uw w e l w i l l e n d e aandacht a a n . E e n z e l f d e exemplaar i s gezonden aan Uw ambtgenoten van Economische Zaken, D e f e n s i e , Financiën, V e r k e e r en W a t e r s t a a t en V o l k s h u i s v e s t i n g en R u i m t e l i j k e O r d e n i n g . Uwe E x c e l l e n t i e de v e r z e k e r i n g gevend v a n z i j n b i j z o n d e r e hoogachting, RAAD VAN NEDxxRLMDSB WERKGET^RSVERBOK-'-EN
drs. MIN. VAN B U/F:NLANDSE ZAKEN
INGEK.
/ {
Fotono. DOSSIER
- 1 OKT. 1965
P. D e l f o s ,
Nota inzake de l i b e r a l i s a t i e en coördinatie van overheidsaanbestedingen i n de B.E.Cr.
De Raad van Nederlandse Werkgeversverbonden h e e f t van v e r s c h i l l e n d e z i j d e n kennis genomen van de v o o r s t e l l e n van de Europese Commissie inzake de o p h e f f i n g van d i s c r i m i n a t i e s en de coördinatie van regel i n g e n en procedures b i j het plaatsen van overheidsopdrachten i n de l i d - s t a t e n van de E.E.Gr. De Raad h e e f t d a a r b i j de sedert 1962 lopende gedachtenwisseling over d i t onderwerp tussen vertegenwoordigers der c e n t r a l e i n d u s t r i e verbonden en van de v e r s c h i l l e n d e terzake betrokken departementen a l t i j d op hoge p r i j s g e s t e l d . Nu z i c h b e g i n t a f t e tekenen i n welke r i c h t i n g de plannen van de Europese Commissie gaan, komt het hem gewenst voor z i j n z i e n s w i j z e t e n aanzien van d i t onderwerp d u i d e l i j k kenbaar t e maken. De Raad w i l de genoemde v o o r s t e l l e n bezien i n de c o n t e x t van het i n t e g r a t i e p r o c e s a l s geheel. Krachtens het Verdrag van Rome i s het de taak van de Europese Commissie bepaalde i n i t i a t i e v e n t e nemen teneinde d i t i n t e g r a t i e proces voortdurende stimulansen t e geven. D i t geschiedt onder andere v i a de i n het Verdrag voorziene aanpassing van w e t t e l i j k e en bestuursr e c h t e l i j k e bepalingen welke r e c h t s t r e e k s van i n v l o e d z i j n op i n s t e l l i n g of werking van de gemeenschappelijke markt» De Raad i s echter van mening dat de g r o o t s t e v o o r z i c h t i g h e i d bet r a c h t d i e n t t e worden b i j de keuze van de t e harmoniseren n a t i o nale w e t t e l i j k e r e g e l i n g e n , w a a r b i j d i e n t t e worden beoordeeld o f bepaalde v o o r s t e l l e n passen i n de fase waarin het i n t e g r a t i e p r o c e s z i c h b e v i n d t en i n e l k g e v a l t e n aanzien van de n o o d z a k e l i j k h e i d g e t o e t s t moeten worden aan de d o e l s t e l l i n g e n van het E.E.Gr.-verdrag» Tegen de achtergrond h i e r v a n meent de Raad dat de onderhavige voors t e l l e n om de navolgende reden n i e t passen i n de h u i d i g e i n t e g r a t i e fase, Het komt hem n a m e l i j k voor, dat maatregelen, d i e de v o l t o o i i n g en d i r e c t e verdere uitbouw van de douaneünie beogen, p r i o r i t e i t dienen te hebben boven harmonisatie van w e t t e l i j k e en b e s t u u r s r e c h t e l i j k e bepalingen, waarvan de d o e l m a t i g h e i d op d i t moment nog geensdeels v a s t s t a a t . De Raad meent dat d i t l a a t s t e met de h i e r t e bespreken v o o r s t e l l e n van de Commissie het geval i s . Met het bovenstaande w i l n i e t gesuggereerd worden dat h i j z i c h neg a t i e f o p s t e l t tegenover de o p l o s s i n g van het probleem a l s zodanig. H i j stemt e r i n b e g i n s e l mee i n dat de l i b e r a l i s a t i e van de aanbesteding en gunning van de overheidsopdrachten voor goederenleverant i e s i n de l i d - s t a t e n t e r hand wordt genomen. V o o r s t e l l e n t e r zake dienen echter v o o r l o p i g voor wat b e t r e f t d o e l s t e l l i n g e n en middelen een bescheiden k a r a k t e r t e dragen. Naast het i n de i n l e i d i n g gestelde h e e f t h i j echter ook e r n s t i g e bedenkingen tegen de wi.ize waarop de Europese Commissie v o o r a l met b e t r e k k i n g t o t de coördinatie van procedures voornemens i s deze l i b e r a l i s a t i e t o t stand t e brengen. -0-0-0-0-
De l i b e r a l i s a t i e i s g e r i c h t op twee groepen belemmeringen, te weten; 1• W e t t e l i j k e en b e s t u u r s r e c h t e l i j k e v o o r s c h r i f t e n , d i e aan het nat i o n a l e b e d r i j f s l e v e n b i j aanbestedingen o f overheidsaankopen een v o o r k e u r s p o s i t i e geven, 2. F e i t e l i j k e belemmeringen, door i n de meeste 3.E.G.-landen gevolgde procedures, d i e buitenlandse b e d r i j v e n de f a c t o van l e v e r i n g e n uitsluiten. Hiertoe z i j n twee soorten r i c h t l i j n e n ontworpen: a) Tot deelneming aan gunningen voor r e k e n i n g van de Staat (nondiscriminatierichtlijn) , b) Tot coördinatie van procedures van overheidsaanbestedingen (coördinatierichtlijn). Aan laatstgenoemde o n t w e r p - r i c h t l i j n e n , (zowel d i e voor publieke werken a l s d i e voor g o e d e r e n l e v e r a n t i e s ) l i g g e n de volgende e l e menten t e n grondslag: a) het verbod van technische s p e c i f i c a t i e s met een discriminerende werking; b) een voldoende p u b l i c i t e i t van de aanbestedingen; c) het o p s t e l l e n van o b j e c t i e v e deelnemings- en g u n n i n g s c r i t e r i a ; d) de i n s t e l l i n g van een commissie voor een gemeenschappelijk t o e z i c h t op de inachtneming van deze elementen. I n h e t navolgende z u l l e n s l e c h t s de aspecten van de l i b e r a l i s a t i e van overheidsopdrachten t o t l e v e r i n g van goederen worden besproken. -0-0-0-OHet i s de Raad bekend, dat de procedures voor aanbesteding en gunning van overheidsopdrachten i n de l i d - s t a t e n zeer s t e r k u i t e e n lopen. Dat deze procedures van l a n d t o t l a n d v e r s c h i l l e n d z i j n berust n i e t op een t o e v a l l i g h e i d . De economische s t r u c t u u r van een l a n d , de i n r i c h t i n g van de o v e r h e i d s a d m i n i s t r a t i e , h e t door de overheid gevoerde economische b e l e i d en de v o l k s a a r d z i j n h i e r v o o r bepalend. 0
H i e r b i j d i e n t nog t e worden opgemerkt dat wat b e t r e f t de regelingen ^ ^ ^ a a n b e s t e d i n g e n een s c h e i d s l i j n kan worden getrokken tussen PNederland e n e r z i j d s en het merendeel van de v i j f andere ^vAn^ ! a n d e r z i j d s , met d i e n verstande, dat de i n Nederland r Ce SS fan fcfl%- ° e n b i j d i e i n Angelsaksische landen w^kP L Europese c o n t i n e n t b i j welke ae aanbestedingsprocedures t o t i n d e t a i l s z i j n geregeld. b
+
0
V e
o
,
of d e ^ f Men l* \
n^
1 6
:
^
m
m
e
e
r
e
e
S
t
ö
i
l 3 n d
a a n s l u i t
e
l a J l d e n
v
a
n
h e t
-0-0-0-0* ^ ^ heeft zich veelal ingesteld volgde procedures en/of bestaande gewoonten,
k
d 6 r
l
i
s
t
l i d - S t e n .ttni j o o r z i c h t i g moeten z i j n , de i n de v e r s c h i l l e n d e zigen ^ e procedures van aanbesteding i n g r i j p e n d t e w i j g e v o l
Het l i j k t n o o d z a k e l i j k het betrokken b e d r i j f s l e v e n een r e d e l i j k e t i j d t e geven z i c h aan de veranderde s i t u a t i e aan t e passen. D i t g e l d t zeer i n het b i j z o n d e r voor het Nederlandse b e d r i j f s l e v e n , daar de Brusselse v o o r s t e l l e n voornamelijk a a n s l u i t e n op de i n de andere l i d - s t a t e n gevolgde procedures en Nederland derhalve geconfronteerd wordt met Brusselse regelingen d i e v e e l meer a f w i j k e n van de Nederlandse dan van d i e van de overige l i d - s t a t e n . Het komt de Raad voor dat aan d i t aspect b i j de b e o o r d e l i n g van de v o o r s t e l l e n speciale aandacht d i e n t t e worden geschonken. I n d i t verband zou de Raad graag twee fundamentele opmerkingen w i l l e n maken. 1
I . J u i s t door het i n Nederland geldende s t e l s e l hebben aanbestedingsprocedures en -gewoonten kunnen o n t s t a a n , waardoor geregelde betrekkingen tussen l e v e r a n c i e r s en afnemers z i j n gegroeid op basis van o n d e r l i n g vertrouwen. Zowel i n het belang van l e v e r a n c i e r s a l s overheidsafnemer v e r d i e n t het v o o r t b e s t a a n v a n deze betrekkingen de voorkeur boven i n c i d e n t e l e l e v e r a n t i e s , waartoe het door de Europese Commissie voorgestane systeem a a n l e i d i n g z a l geven. Z i j acht het gevaar aanwezig, dat b i j een t o e p a s s i n g van de coörd.inatierichtl i j n op een w i j z e zoals de Europese Commissie z i c h deze v o o r s t e l t . de i n de loop der j a r e n met v e e l zorg opgebouwde b e t r e k k i n g e n tussen i n d u s t r i e en overheid afbreuk worden gedaan o f z e l f s geheel verdwijnen. Gevreesd wordt dat daardoor de meeste b e d r i j v e n d i e nu r e g e l m a t i g l e v e r a n c i e r s van overheidslichamen z i j n en hun p r o d u k t i e c a p a c i t e i t op d i e l e v e r a n t i e s hebben i n g e s t e l d i n e r n s t i g e m o e i l i j k h e d e n z u l l e n geraken. D i t z a l met name het geval, z i j n b i j een abrupte w i j z i g i n g van de grondslagen van het aanbestedings- en gunningssysteem. Het i s j u i s t voor Nederland van belang, dat b i j de overgang naar het door de Commissie voorgestelde systeem een a a n z i e n l i j k e mate van g e l e i d e l i j k h e i d i n acht wordt genomen. y
I I . Het zou van meer r e a l i t e i t s z i n g e t u i g e n , wanneer rekening wordt gehouden met de m o g e l i j k h e i d , dat i n de h u i d i g e i n t e g r a t i e f a s e , w^^CJ^^itJ^ l i d - s t a t e n n^^ steeds domineren, de n a l e v i n g van de r i c h t l i j n e n h±J^h^ï^meren^eelv^E
de zes l a n d e n
n i e t z a l geschieden conform hetgeen de Europese Commissie z i c h daarvan voorstelt. Afgezien van het f e i t dat daardoor de beoogde l i b e r a l i s a t i e n i e t z a l worden b e w e r k s t e l l i g d meent de Raad, dat er i n d i t geval i n de huidige o n t w e r p r i c h t l i j n meer dan één a r t i k e l i s t e noemen waarbij e r n s t i g e g e s c h i l l e n b i j de u i t l e g t e verwachten z i j n . ) X
w'eliswaar heeft de Commissie deze m o e i l i j k h e d e n v o o r z i e n door de i n s t e l l i n g van een Raadgevend Comité, welke voor een j u i s t e n a l e v i n g van de coördinatierichtlijn
) b.v. i n a r t i k e l 5 wordt een a a n t a l gevallen genoemd, dat de aanbestedende diensten het recht geeft de onderhavige r i c h t l i j n e n n i e t toe t e passen.
V e r s c h i l l e n d e van de h i e r i n genoemde s i t u a t i e s bieden de gelegenh e i d met een s c h i j n van r e c h t v a a r d i g i n g de eigen voorkeur t e volgen l i * a r t i k e l 7 i s een a a n t a l r e g e l s opgenomen, dat beoogt d i s c r i m i n a t i e a l s gevolg van technische s p e c i f i c a t i e s t e voorkomen. Het i s d u i d e l i j k , dat de toepassing van d i t a r t i k e l i n starke mate samenhangt met de o p l o s s i n g van het probleem van de z.g. technische handelsbelemmeringen; 1
de i n de a r t i k e l e n 10 en 11 voorgeschreven p u b l i k a t i e t e r m i j n e n kunnen voor bepaalde eenvoudige opdrachten voldoende z i j n . I n dien het echter gaat om technische ingewikkelde p r o j e c t e n , z a l b i j deze t e r m i j n e n het vaak n i e t m o g e l i j k b l i j k e n t o t een verantwoorde i n s c h r i j v i n g t e komen. Gegadigden, d i e i n deze g e v a l l e n over voorkennis beschikken hebben onmiskenbaar een voorsprong; a r t i k e l 28 opent de m o g e l i j k h e i d om b i j gunning naast het c r i t e rium van de l a a g s t e p r i j s een a a n t a l v e r a n d e r l i j k e c r i t e r i a t e hanteren naar gelang de aard van de opdracht.
moet zorgdragen. Voorwaarde h i e r t o e i s e c h t e r , dat het b e d r i j f s l e ven i n s t a a t moet z i j n vermeende d i s c r i m i n a t i e s aan het Comité voor t e leggen. De Raad vraagt z i c h echter a f o f de b e d r i j v e n , d i e z i c h benadeeld voelen, z i c h t o t het Comité z u l l e n wenden. I n de p r a k t i j k van de l i b e r a l i s a t i e van overheidsopdrachten binnen de Benelux i s reeds gebleken dat d i t n i e t het geval i s . V e e l a l kan men n i e t beschikken over de onbetwistbare bewijzen om de d i s c r i m i n a t i e aan t e tonen. Ook bestaat het gevaar dat de aanbestedende o v e r h e i d s i n s t a n t i e , tegen welke de k l a c h t wordt i n g e b r a c h t , i n de toekomst w e i n i g genegen z a l z i j n nadien nog verdere opdrachten t o t l e v e r a n t i e aan een betrokken b e d r i j f te v e r s t r e k k e n . D i t z a l een b e d r i j f dat d i s c r i m i n a t i e kan bewijzen ervan weerhouden een k l a c h t i n t e dienen. De Raad van Nederlandse Werkgeversverbonden w i l t e n s l o t t e de opsomming van z i j n bezwaren tegen de v o o r s t e l l e n van de Commissie afronden met de navolgende opmerking. De indruk bestaat, dat de Europese Commissie b i j de o p s t e l l i n g van de r i c h t l i j n voor goederenleveranties i s uitgegaan van de s i t u a t i e zoals die b i j de p u b l i e k e werken g e l d t . Immers de s t r u c t u u r van beide r i c h t l i j n e n i s g e l i j k , t e r w i j l de f e i t e l i j k e bepalingen s l e c h t s op zeer ondergeschikte punten van e l k a a r a f w i j k e n . B i j de goederensector i s sprake van een g r o t e heterogeniteit„ De wijze van aanbesteding en gunning van opdrachten l o o p t n i e t a l l e e n per land u i t e e n , doch v e r t o o n t reeds i n de d i v e r s e deelmarkten en b e d r i j f s s e c t o r e n sterke v e r s c h i l l e n . De voorgestelde coördinatier e g e l i n g gaat ten onrechte aan deze v e r s c h i l l e n v o o r b i j . Op grond van het bovenstaande b e t w i j f e l t de Raad het o f de onderhavige v o o r s t e l l e n i n hun bestaande vorm z i c h verdragen met de huidige i n t e g r a t i 9 f a . s e .
I n de aanvang van deze n o t a h e e f t de Raad evenwel z i j n instemming b e t u i g d met h e t t e r hand nemen van de l i b e r a l i s a t i e op d i t t e r r e i n De consequenties van h e t E.E.G.-verdrag d i e n e n immers ook h i e r t e worden aanvaard. Vandaar d a t de Raad i n h e t h i e r n a v o l g e n d e een v o o r s t e l t o t een b e g i n van l i b e r a l i s a t i e w i l f o r m u l e r e n . 1. De Raad acht h e t v o o r l o p i g voldoende wanneer de Europese Gommis s i e v o o r s t e l l e n zou doen v o o r h e t o p h e f f e n van w e t t e l i j k e en b e s t u u r s r e c h t e l i j k e b e p a l i n g e n , d i e de g u n n i n g van g o e d e r e n l e v e r a n t i e s aan ondernemers van de o v e r i g e l i d - s t a t e n v e r h i n d e r e n o f beperken. 2. Daarnaast zou t e g e l i j k e r t i j d kunnen worden begonnen met de i n v o e r i n g van een p u b l i k a t i e p l i c h t van voorgenomen o v e r h e i d s o p d r a c h t e n van g r o t e omvang. 3. B i j deze p u b l i k a t i e p l i c h t , welke i n f e i t e de inhoud van de v o o r s t e l l e n van de Europese Commissie v e r v a n g t , d i e n t h e t beg i n s e l van w e d e r k e r i g h e i d v o o r o p t e s t a a n . N i e t a l t i j d i s de r e c h t s v o r m v a n b e d r i j v e n , d i e normaal t o t de o v e r h e i d s s f e e r worden g e r e k e n d , de p u b l i e k r e c h t e l i j k e . Het komt met name i n de andere E.E.G-.-landen voor d a t b e d r i j v e n u i t de o v e r h e i d s s f e e r deelnemen aan h e t maatschappelijke verkeer a l s p r i v a a t r e c h t e l i j k lichaam. Het i s d u i d e l i j k d a t , i n d i e n de p u b l i k a t i e p l i c h t u i t s l u i t e n d op de p u b l i e k r e c h t e l i j k e l i c h a m e n b e t r e k k i n g zou hebben, h e t w e d e r k e r i g h e i d s b e g i n s e l i n f e i t e geweld wordt aangedaan. U i t de coördinatierichtlijn v o o r de werken b l i j k t d a t de Europese Commissie deze m o e i l i j k h e i d onderkent door de o p d r a c h t e n van de Spoorwegen van de t o e p a s s i n g v a n deze r i c h t l i j n - a l t h a n s v o o r l o p i g u i t t e s l u i t e n ( a r t i k e l 1, 1e l i d ) . Het komt gewenst v o o r , d a t i n de h i e r b o v e n v o o r g e s t e l d e p u b l i k a t i e p l i c h t a l l e s e c t o r e n waar een s o o r t g e l i j k e s i t u a t i e b e s t a a t a l s b i j de Spoorwegen, z o a l s b.v. e l e k t r i c i t e i t s - , gas- en w a t e r l e i d i n g b e d r i j v e n , l o c a l e en i n t e r l o c a l e v e r v o e r b e d r i j v e n , van de p l i c h t t o t p u b l i k a t i e worden u i t g e s l o t e n . Eveneens w o r d t h e t o n j u i s t geacht commercieel g e l e i d e o v e r h e i d s b e d r i j v e n , d i e ongeacht hun j u r i d i s c h e s t r u c t u u r i n c o n c u r r e n t i e met p a r t i c u l i e r e b e d r i j v e n aan h e t economisch l e v e n d e e l n e men, t e v e r p l i c h t e n hun voorgenomen aankopen en aanbestedingen t e p u b l i c e r e n . 4. Teneinde de n a l e v i n g v a n de onder 1 t/m 3 genoemde v o o r s t e l l e n te v e r z e k e r e n en om aan de hand van opgedane e r v a r i n g e n eventue e l nadere r i c h t l i j n e n t e kunnen ontwerpen, hecht h e t b e d r i j f s l e v e n b i j z o n d e r e waarde aan h e t v o o r g e s t e l d e Raadgevend Comité. De Raad kan z i c h v o o r s t e l l e n d a t aan de hand van opgedane e r v a r i n g e n binnen d i t Comité i n de toekomst nadere r i c h t l i j n e n worden ontworpen en aanvaard. Binnen d i t Comité z u l l e n de i n z i c h t e n en wensen van h e t bed r i j f s l e v e n zo goed m o g e l i j k naar v o r e n moeten komen. De Raad acht h e t daarom n o o d z a k e l i j k d a t v e r t e g e n w o o r d i g e r s van o r g a n i s a t i e s van h e t b e d r i j f s l e v e n i n d i t Comité worden opgenomen. -0-0-0-0-
De Raad v e r o o r l o o f t z i c h nog een a a n t a l slotopmerkingen t e maken, waaraan z i j n i e t t e m i n grote waarde hecht. - B i j de m u l t i l a t e r a l e t a r i e f o n d e r h a n d e l i n g e n i n het G.A.T.T. (Kennedy-ronde) maken de n o n - t a r i f a i r e "belemmeringen een belangr i j k onderdeel u i t . Bedacht d i e n t t e worden dat een bijkomend gevolg van de voorgestelde l i b e r a l i s a t i e i s , dat het - v o o r u i t l o pend op het u i t e i n d e l i j k e r e s u l t a a t van de Kennedy-ronde - aan b e d r i j v e n u i t derde landen o f hun f i l i a l e n i n Europa gemakkelijker wordt gemaakt om overheidsopdrachten binnen de G-emeenschap t e verwerven, zonder dat op d i t moment sprake i s van r e c i p r o c i t e i t . De bezwaren van industriële z i j d e tegen de v o o r s t e l l e n t o t l i b e r a l i s a t i e worden mede door d i t aspect ingegeven zolang althans deze wed e r k e r i g h e i d i n genoemde onderhandelingen n i e t wordt gevraagd en v e r kregen. - I n een a a n t a l sectoren i s door h e t handhaven van contingenten en monopolies het v r i j e verkeer van goederen nog n i e t v e r w e z e n l i j k t . R i c h t l i j n e n t o t harmonisatie van goederenleveranties aan overheidsi n s t a n t i e s mogen derhalve op deze sectoren pas van toepassing worden nadat bedoelde belemmeringen z i j n opgeheven. Een desbet r e f f e n d e schorsingsclausule z i j daartoe i n de r i c h t l i j n e n op t e nemen. - De l i b e r a l i s a t i e van aanbestedingen d i e n t hand i n hand t e gaan met een harmonisatie van o v e r h e i d s v o o r s c h r i f t e n t e n aanzien van keuringseisen, i j k w e t t e n en s o o r t g e l i j k e bepalingen, aangezien de overheden i n de zes l i d - s t a t e n zeer uiteenlopende technische v o o r s c h r i f t e n hanteren.
0
17-9-1965 - 6984
