VORDERINGENTOETSEN RIJBEKWAAMHEID. Jan Vissers Jan Vissers Royal HaskoningDHV Nederland

VORDERINGENTOETSEN RIJBEKWAAMHEID Jan Vissers Royal HaskoningDHV Nederland

Overzicht – Achtergrond problematiek jonge beginnende bestuurders – Competentiegericht opleiden en examineren – Rijopleiding op Maat – Vorderingentoetsen rijbekwaamheid – Eerste resultaten en conclusies experiment – Toekomstperspectieven

Achtergrond

Problematiek jonge beginnende bestuurders Gebrek aan hogere orde vaardigheden • Opmerken van relevante informatie in de verkeersomgeving (situatie bewustzijn) • Bewust zijn van én anticiperen op potentieel gevaarlijke situaties in het verkeer (risico bewustzijn) • Handelen aanpassen aan eigen niveau van bekwaamheid (zelfevaluatie, calibratie)

Balans tussen bekwaamheid-taakeisen Gelukkige ontsnapping

B
Controleverlies

Compenserende actie van andere weggebruiker Aanrijding

B>T Controle over de situatie

Veranderingen noodzakelijk – Voor autorijden is breed domein van competenties nodig – Mijlpaal: de GDE-matrix – Verdere uitwerking nodig voor opleiding én examinering (Upper levels control lower levels)

Knowledge and skills to master

Awareness of risk increasing factors

Self evaluation

4. Goals for life and skills for living 3. Goals and context of driving 2. Mastery of traffic situations 1. Vehicle manoeuvring and control

Nieuwe opleiding en examinering

Huidige opleiding en examinering

Situatie in NL Examengestuurd systeem • Alleen eisen aan het rijexamen, niet aan de opleiding • Wat niet in het examen aan de orde komt, zit niet in de opleiding • Leerlingen niet verplicht om rijlessen te volgen • Maar in de praktijk volgt iederen een rijopleiding • Tussen 40 en 50 lessen van 60 minuten nodig om het rijbewijs te halen • Alleen gecertificeerde rijinstructeurs mogen rijopleiding geven • Sinds kort systeem van begeleid rijden: ‘2toDrive’

Competentiegericht opleiden en examineren

Nieuwe visie op rijbekwaamheid – Ontwikkeld door Royal HaskoningDHV met Cito – Oorspronkelijk voor ervaren bestuurders • CitoDrive: www.citodrive.com

– Later ook toegepast op leerling automobilisten • Mercedes Benz Driving Academy (NL) • Rijopleiding op Maat (NL) • Start-to-Drive (tussentijdse toets, België)

Driver Performance Assessment Prestatie criteria 1. 2. 3. 4. 5.

Veilig rijden Sociaal rijden Vlot rijden Milieubewust rijden Comfortabel rijden

Scannen, veilige snelheid, veilige ruimte Ruimte voor anderen, communiceren Vlot en besluitvaardig, ruimte benutten Constante snelheid, toerental, uitrollen e.d. Soepele voertuigbediening

Rijopleiding op Maat

ROM Praktijkproef – Gestructureerde, modulair opgebouwde opleiding – Risicoprofiel aan begin van de opleiding – E-learning: rijsimulatorlessen op PC – Stedentrip en baanervaring – Logboek voor de leerling – Leerlingvolgsysteem met behulp van vorderingentoetsen – Tweede fase traject: circa 6 maanden na behalen rijbewijs

Modulaire opbouw ROM (1) – Module 1: Basisvaardigheden • Voertuigcontrole, voertuigbediening

– Module 2: Eenvoudige verkeerssituaties • • • •

Rijden op rechte en bochtige wegen Eenvoudige kruispunten Links en rechts afslaan Bijzondere manoeuvres

Modulaire opbouw ROM (2) – Module 3: Complexe verkeerssituaties • • • •

Complexe kruispunten Inhalen Rijstrook wisselen Rijden op autosnelwegen (in- en uitvoegen)

– Module 4: Veilige en verantwoorde verkeersdeelname • Zelfstandig rijden

Vorderingentoetsen

Doel van de toetsen – Toetsen om te leren – Feedback een van de krachtigste educatieve principes – Niet alle cellen van de GDE-matrix zijn in afsluitend rijexamen van circa 40 minuten te toetsen – Resultaten van opleidingstoetsen meenemen naar examen

Inhoud van de toetsen – Vijf beoordelingscriteria uitgewerkt in specifieke indicatoren met gedetailleerde scorevooschriften – Scores lopen van 1 (contraproductief) tot 4 (optimaal) – Leerlingen gaan door naar volgende module als toets gemiddeld 3 scoort – Rijcoaches speciaal getraind in toepassing nieuwe manier van beoordelen – Leerling beoordeelt zichzelf op alle criteria en indicatoren (zelfevaluatie)

Scorevoorschriften Cliquez pour modifier les styles du texte du masque – Deuxième niveau • Troisième niveau – Quatrième niveau » Cinquième niveau

Vergelijking coach - leerling

Vier formatieve toetsen Logboek voor de leerling

I

I

I

I

I

I

Module 1

I

Zelfevaluatie

Zelfevaluatie

Zelfevaluatie

Zelfevaluatie

TOETS 1

TOETS 2

TOETS 3

TOETS 4

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

Module 2

I

I

I

I

Module 3 Rijlessen

I

I

I

I

I

I

I

I

Module 4

I

I

Toenemende complexiteit, afnemende begeleiding Toenemende taakcomplexiteit Verkeersluwe omgeving

Eenvoudige rijtaken

Afnemende begeleiding door rijcoach

Einde Module 1

Einde Module 2

Complexe rijtaken

Zeer complexe en veeleisende rijtaken

Toenemende complexiteit voor de leerling

Einde Module 3

Einde module 4

Resultaten/ conclusies

Evaluatie – Betere monitoring van de rijopleiding – Meer maatwerk en ondersteuning voor de leerling – Zelfevaluatie geeft leerlingen meer inzicht in eigen sterke en zwakke punten – Leidt tot actievere betrokkenheid bij eigen leerproces – Slagingspercentage 20 tot 25%-punten hoger dan gemiddeld (in 2012: 50%) – Substantiële relatie tussen toetsuitslagen en resultaten afsluitend rijexamen

‘Groeicurve’ van leerlingen Ontwikkeling in VTR scores

VTR score

Nodig om te slagen

Slecht presterende leerling Goed presterende leerling M1

M2

M3

M4

Meetmomenten Kans om te slagen

< 20%

50-80%

20-50%

> 80%

Toekomst?

Perspectieven Nederland: • Verder uitbouwen holistische, competentiegerichte examinering • Toepassen DPA systeem in rijexamen • Betrekken vorderingentoetsen bij afsluitend examen • Betere afstemming tussen opleiding en examen

Internationaal: • Gemeenschappelijke visie op competentiegerichte examinering (RUE-project van CIECA) • Internationale standaardisering van rijopleiding en examinering

Vervolgonderzoek Analyse van de toetsen: • Correctheid van de voorspellingen

Validiteit: • Relatie tussen toetsresultaten en externe criteria van veilig autorijden

Vragen

[email protected] [email protected]