Dialoogtafel d.d. 8 september 2014 Aanwezig: Jacques Wallage, Jan Kamminga, Cor Zijderveld, Jan Boer, Jan Wigboldus, Harald Binnekamp, Siegbert van der Velde, Annette van Velde, William Moorlag, Willie Dieterman, Corine Jansen, Lambert de Bont, Jos de Groot, Albert Rodenboog, Emme Groot, Bart van de Leemput, Gerald Schotman, Peter Breukink, DickTommel (technische tafel) 1) Opening Voorzitter Wallage heet een ieder, maar met name de heer Gerald Schotman (opvolger van Bart van de Leemput als NAM directeur) welkom . De agenda voor het overleg wordt vastgesteld. 2) Presentatie De Veiligheidsregio geeft een presentatie over de activiteiten van de Veiligheidsregio in het kader van de veiligheidsproblematiek. De Veiligheidsregio in deze hoedanigheid bestaat sinds 1 januari 2014. De Veiligheidsregio heeft met name aandacht voor de fysieke veiligheid van de inwoners van de provincie en de risicocommunicatie. Er is een incidentbestrijdingsplan gemaakt en er wordt een rol vervuld bij de commissie Bijzondere Situaties. Naar aanleiding van de presentatie wordt verwezen naar een oefening in het Eems/Dollard gebied met het oog op de zware chemische industrie in dat gebied. Van deze oefening is een evaluatie gemaakt, de Tafel verzoekt om deze evaluatie te gebruiken als leerpunt en niet alleen de pragmatische afspraken na te leven. Daarnaast wordt opgemerkt dat bijvoorbeeld bij branden de verzekeraars een grote rol spelen in het nazorgtraject, zoals beredding van inboedel, regelen vervangend onderdak en het inschakelen van specialistische bedrijven. Dit is vastgelegd in procedureafspraken, zulke afspraken zullen ook vastgelegd moeten worden in het incidentbestrijdingsplan. Vraag is wat de rol van verzekeraars is bij bevingen, aangezien aardbevingen, anders dan bij storm of brand, doorgaans niet gedekt worden in de polis. Er wordt afgesproken dat de Veiligheidsregio hier snel over terugrapporteert aan de Tafel, Op een vraag van de GBB over de gewenste communicatie tussen NAM en gemeenten zijn goede stappen gemaakt. Het is nu zo geregeld dat wanneer naar het oordeel van de NAM bewoners hun huis (tijdelijk) moeten verlaten omdat het onveilig is, niet alleen de bewoners worden geïnformeerd maar ook altijd de burgemeester. De voorzitter geeft aan dat de Tafel rechtstreeks contact onderhoudt met de bevolking door zogenaamde dorpenrondes. Het zou goed zijn als de Veiligheidsregio dit ook zou doen. Er worden veel vragen gesteld over wat te doen bij eventueel ernstige aardbevingen. Dit is inmiddels opgepakt in samenwerking met de Vereniging Groninger Dorpen, waarbij de Veiligheidsregio zogenaamde handelingsperspectieven voor burgers verstrekt.
3) Mededelingen 3a) Stand van zaken extern advies schadeprotocol: Inmiddels zijn er drie bureaus benaderd en heeft de werkgroep naar de voorstellen gekeken. Volgende week is er met een kandidaat-bureau een afspraak gepland voor het uitzetten van de werkzaamheden. In november volgt rapportage aan de Tafel. Punt van aandacht is dat de uitvoeringsorganisatie met het eventueel verbeterde protocol moet werken. Daar moeten nog wel afspraken over worden gemaakt. Daarnaast wordt de Vereniging Eigen Huis hier ook actief bij betrokken, ook daar is inmiddels een afspraak mee gemaakt. Het doel is dat er voor de tafelvergadering van november suggesties voor aanpassingen van het protocol concreet gemaakt zijn en idealiter afgestemd met NAM.
3b) Stand van zaken klanttevredenheidsonderzoek: Inmiddels heeft een gesprek plaats gevonden met deskundigen ten aanzien van de nulmeting. Volgende week staat een werkgroepbijeenkomst gepland om het voorstel van de deskundigen te bespreken. Ook dit punt zal worden geagendeerd voor de vergadering van november. 3c) De staf van de Tafel is per 01-09-2014 gehuisvest in Winsum. Huisvesting is nu geregeld tot aan de evaluatie van 1 maart 2015. Het contract is tweemaandelijks opzegbaar. De huisvesting zal in de evaluatie worden betrokken. De staf van de Economic Board maakt gebruik van hetzelfde pand. 3d) Inventarisatie UMCG over psychische gevolgen Door het UMCG is een inventarisatie verricht onder huisartsen in het aardbevingsgebied. De uitkomsten van deze inventarisatie maken dat de Tafel van mening is dat er op korte termijn geen actie ondernomen hoeft te worden. Wel zal de Tafel de GGD vragen dat zij zich melden als zij hiertoe aanleiding zien. Het UMCG zal een brief van de Tafel ontvangen met bovenstaande conclusie. De suggestie van de Tafel is om Lifelines hierin te betrekken. 3e) Stand van zaken gaswinningsbesluit Het ministerie van EZ heeft 500 zienswijzen op het Gaswinningsbesluit 2014-2016 ontvangen. Deze zullen allemaal beantwoord worden. Het definitieve besluit wordt eind september verwacht. De beroepsprocedure loopt via de Raad van State, de Raad van State plant de bezwaargesprekken zelf in. Zoals de minister in de vergadering van juli aangaf is het Gaswinningsbesluit zijn verantwoordelijkheid. Hij maakt hierin een brede afweging, het besluit is gebaseerd op een groot aantal onderzoeken. In de komende anderhalf jaar zullen periodiek resultaten van vervolgonderzoeken beschikbaar komen. De resultaten van de onderzoeken die leiden tot het Gaswinningsbesluit voor de periode na 2016 zullen met de Tafel gedeeld worden. Het gaat hierbij om informeren en niet om een formele adviesvraag, maar het brengt de Tafel wel in de gelegenheid om op een relevant moment, namelijk voor het nieuwe winningbesluit, zijn visie te geven. De NAM moet het volgende winningsplan medio 2016 indienen, eind 2016 volgt het nieuwe ontwerpbesluit. 3f) Raadsman klachten De raadsman werd bijgestaan door DLG, maar inmiddels is er voor gekozen om de ondersteuning onder te brengen bij het Regionaal Informatie Punt in Loppersum. In een vorige vergadering werd melding gemaakt van klachten over de bereikbaarheid van de Raadsman. De voorzitter heeft de Raadsman hierover inmiddels gesproken. De heer Klaassen gaf aan dat deze bereikbaarheid inmiddels moet zijn verbeterd. De voorzitter vraagt eventuele signalen dat het nog niet goed werkt aan hem door te geven. 3g) Stand van zaken Intranet Het Intranet is ontwikkeld. De Tafelleden zullen zo spoedig mogelijk hun inlogcodes toegezonden krijgen. 3h) Economic Board De voorzitters hebben inmiddels kennis gemaakt met de voorzitter van de Economic Board, Sieger Dijkstra. Het is een goed gesprek geweest in lijn met wat aan Tafel is besproken. De Board zal met name de verbinding met de bestaande bedrijvigheid als uitgangspunt nemen. Zodra de contouren van de aanpak er zijn zal Sieger Dijkstra dit aan Tafel komen toelichten. Daarnaast zal er nog een afspraak met de voorzitters volgen.
4) Overzicht indeling stuur- en werkgroepen De Tafel stemt in met de structuur van de stuur- en werkgroepen. De werkgroepen moeten met heldere door de stuurgroepen geaccordeerde opdrachten en planning aan de slag. De verslagen van de stuurgroepen zullen naar de Tafelleden worden verzonden, zodat iedereen geïnformeerd blijft. Voor wat betreft de werkgroepen geldt dat het juist de bedoeling is dat expertise vanuit de achterbannen wordt ingezet. * Met het oog op de voortgang zullen er tijdslijnen bij de opdrachten worden meegegeven. De stuurgroep Leefbaarheid ontwikkelt een voorstel voor de Tafel inzake de verdeling van middelen naar de drie niveaus. 5) Uitvoeringsorganisatie drieslag Er is een korte notitie aangeleverd met de stand van zaken over de te vormen uitvoeringsorganisatie. In een overleg van de stuurgroep Drieslag is vanmorgen afgesproken dat de voorwaarden, omstandigheden en inbreng van de Tafel worden meegenomen in het proces ter beoordeling met de drie partijen die nog over zijn in de bieding. Deze week leveren de partijen hun aanbiedingen in. Vrijdag zal NAM een inventarisatie produceren van die drie partijen, zodat deze as. maandag in de stuurgroep besproken kan worden. NAM zal deze input meenemen in de uiteindelijke beslissing. Op dinsdag 23-9 zal de uitkomst van de aanbiedingsevaluatie en selectie met de stuurgroep worden gedeeld. Het streven van dit proces is dat de stuurgroep (en via haar de Tafel) voldoende betrokken is en dat de aandachtspunten van de stuurgroep en Tafel voldoende geborgd zijn. Op 8 oktober komt de rapportage op agenda van de Tafel, dan is duidelijk welke organisatie is geselecteerd en waarom. De verantwoordelijkheid voor de keuze ligt bij de NAM. Ten aanzien van de borging wordt gesteld dat het deels om contractafspraken gaat, maar ook om beleidskaders. In het beleid zitten nog grote uit te werken dilemma's, dat betekent dat er in een korte periode nog veel werk gedaan moet worden. NAM heeft een lijst van op te stellen beleidslijnen en protocollen in de stuurgroep gedeeld en zal met het secretariaat van de stuurgroep een agenda ontwikkelen. De Tafelleden kunnen aandachtspunten aanleveren, dit gaat verlopen via de stuurgroep. In de vergadering van 8 oktober zal de wijze van toezicht op de uitvoeringsorganisatie worden geagendeerd. De Tafel besluit dat op 8-10-2014 de Tafel wordt geïnformeerd over de keuze van de uitvoerende partij voor het projectservicebureau. Ook de komende weken blijft de stuurgroep bij het selectieproces betrokken. Aan de agenda van het overleg tussen Tafel en uitvoeringsorganisatie (zie update) moeten naast beleidskaders ook de kernprotocollen worden toegevoegd. 6) Interimregeling waardeverhogend pakket In de vorige vergadering zijn de uitgangspunten voor de interim-regeling waardevermeerdering vastgesteld. Dit betrof onder meer woningeigenaren die schade hebben, die op dit moment aan het bouwen zijn of die hun woning willen verkopen. Er was toen afgesproken dat de provincie een voorstel zou uitwerken. Dit voorstel ligt er nu. Aan de hand van dit voorstel ontstaat er discussie over de doelgroep, over combinaties met andere subsidievormen en het aanbieden van epa-adviezen, zodat burgers een goed besluit kunnen nemen. Ook werd er gesproken over de relatie tussen de interimregeling en de definitieve regeling, die binnen enige maanden moet zijn afgerond. Het GBB stelt voor ook huiseigenaren die geen schade hebben, maar momenteel wel in hun huis willen investeren ook onder de regeling te laten vallen. Dit voorstel krijgt sympathie. Een andere opvatting waarschuwt voor het teveel optuigen van de interim-regeling. Daarmee zou teveel op de definitieve regeling vooruit worden gelopen. Ook de omvang van het bedrag is aan de orde. Er wordt bepleit nu niet vooruit te lopen op mogelijke ruimte, maar uit te gaan van het advies van de Commissie
*Bezetting van de werkgroepen is in flux, tafelleden zullen buiten de vergadering aanvullingen doorgeven aan de staf van de Dialoogtafel
Meijer en eventueel aan het eind van de rit het meerdere uit te keren. Er wordt ook gerefereerd naar het akkoord “vertrouwen op herstel, herstel van vertrouwen”, waar heldere uitganspunten verwoord zijn die niet terug te vinden zijn in deze regeling. Deze prioritering is van belang omdat er keuze’s gemaakt zullen worden hoe de totale beschikbare som besteed zal gaan worden. Zeker omdat deze interim regeling ruimer is gaat het tot problemen (willekeur, discriminatie) leiden als later de regeling wordt verengt. Ter overweging wordt gegeven om de interimregeling klein op te zetten (koppelen aan zekere minumschade, significante verbouwing, koop huis): dit maakt het mogelijk synergiën te gebruiken die er nu mogelijk zijn (voorkomt gemiste kansen) zonder vooruit te lopen op de volledige regeling. Over de positie van corporatiewoningen blijft onduidelijkheid bestaan. Het begrip ‘huiseigenaar’ en de omschrijving dat je moet wonen in het huis waarvoor je de subsidie aanvraagt lijkt sociale woningbouw uit te sluiten. Aan Tafel wordt bepleit daarvoor een oplossing te zoeken of te verwijzen naar de definitieve regeling en aansluiting te zoeken bij het akkoord waarin geen verschil wordt gemaakt tussen particulier en corporatief eigenaarschap. De heer Dieterman merkt hierbij op dat voor de corporaties een akkoord op deze regeling los staat van de procedure die door de corporaties richting NAM loopt. De Tafel besluit dat William Moorlag op basis van de discussie een finaal voorstel rondstuurt, waarop de leden per mail reageren. Uitgegaan wordt van akkoord van de deelnemers binnen 14 dagen hierop, anders komt het voorstel terug in de vergadering van 8 oktober as. De bedoeling is dat deze vertraging niet optreedt. 7) Voorstel ondersteuning leden tafel Er is een voorstel gedaan voor ondersteuning van een aantal leden van de Tafel. De insteek is dat met name kleine organisaties in de gelegenheid worden gesteld om hun bijdrage aan Tafel te professionaliseren. De middelen die daartoe nodig zijn komen onder verantwoordelijkheid van de voorzitters te liggen. De Tafel gaat akkoord met het voorstel op inhoud. Voor wat betreft de financiering worden de drie akkoordpartijen en de NAM gevraagd dit onderling te regelen. De voorzitters zullen dit met de akkoordpartijen bespreken. Mochten organisaties aan Tafel aanvullende behoefte t.a.v. ondersteuning hebben, dan melden zij zich bij de voorzitters. Daarnaast wordt afgesproken dat er een afspraak gepland wordt tussen de Provincie, NAM en voorzitters van de Tafel over dit onderwerp. 8) Brief Commissie Bijzondere Situaties Van de Commissie Bijzondere Situaties is een brief ontvangen waarin de stand van zaken van de werkzaamheden van de Commissie wordt gegeven. In die brief geeft de Commissie onder meer aan dat zij wordt geconfronteerd met een groot aantal situaties dat een relatie heeft met de stagnerende woningmarkt. De commissie vraagt zich af of het mogelijk is om via de Tafel een aantal maatregelen in het leven te roepen die de woningmarkt positief beïnvloeden. De gestelde vraag snijdt een zeer complex probleem aan voor wat betreft de verkoopbaarheid van woningen. De Tafel besluit dat de voorzitters in gesprek gaan met de commissie over de relatie tussen de problemen op de woningmarkt en de taken van de commissie. Daarbij gaat de Tafel er vanuit dat het gesprek gaat over een eventuele verruiming van het instrumentarium van de commissie, een deel van de Tafel voelt niets voor een algemene opkoopregeling, omdat daarmee de beeldvorming van het gebied niet wordt gediend. Bij de verkenning kunnen externe experts worden ingeschakeld . De tafel herkent dat de ontwikkeling van de huizenmarkt een emotioneel onderwerp is. Er wordt gepleit om ook aktief kennis te verkrijgen/te nemen over de ontwikkeling van de huizenmarkt in het gebied. Naar aanleiding van dit punt meld EZ dat de update van ORTEC over de huizenmarkt in het gebied binnenkort beschikbaar komt en publiek zal worden. Er
wordt afgesproken dat de resultaten van het ORTEC-onderzoek inzake het vorige kwartaal door EZ aan de Tafelleden wordt toegezonden.
9) Uit de stutten Er is een korte notitie aangeleverd met de stand van zaken "uit de stutten". Een dag voor de vergadering heeft de NAM een persbericht over dit onderwerp uitgedaan. De Tafel is hier onaangenaam door verrast, het ging hier om informatie waar de Tafel al lang om heeft gevraagd. De Tafel vindt de gang van zaken niet hoffelijk. De Tafel is daarnaast van mening dat de uitvoering te lang duurt. Stel dat er nog een zware beving komt, is er dan bij de te vormen uitvoeringsorganisatie gevoel van urgentie voor deze ontwrichtende zaken? Er zal een afzonderlijk protocol moeten komen als het gaat om ontwrichte bouw qua expertise en urgentie. Daarin zullen de diverse prioriteiten gewogen moeten worden. Flexibiliteit om op te schalen en goed te prioriteren is essentieel voor de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Dit punt wordt bij de beoordeling van de marktpartijen voor de uitvoeringsorganisatie meegewogen. De Tafel heeft kennis genomen van de rapportage van de NAM en is van mening dat met de uitvoeringsorganisatie duidelijke afspraken moeten worden gemaakt over de aanpak van complexe situaties.
10) Rapportage waterveiligheid Conform de afspraak van 8 april is via de heer Rodenboog een notitie van het Waterschap Noorderzijlvest ontvangen over de voortgang van het aardbevingsbestendig maken van dijken en waterkeringen. De rapportage roept extra vragen van de Tafel op. De Tafel besluit schriftelijk aanvullende vragen aan de Waterschappen te stellen via de heer Rodenboog. Siegbert van der Velde inventariseert de vragen en zal deze op schrift zetten. Provincie en Rijk rapporteren de Tafel hoe de specificatie en de verantwoordelijkheidsverdeling met betrekking tot de aardbevingsbestendigheid van de waterkeringen wordt vastgesteld. Voorts wordt gevraagd de nieuwe rapportages van de waterschappen duidelijk te dateren en kenbaar te maken wie de rapportages heeft geautoriseerd.
11) Lange termijn agenda Er wordt aan Tafel gevraagd welke punten toegevoegd moeten worden aan de Lange Termijn agenda: * beleidskaders en protocollen op de planning (uvo) * herziening vergaderprotocol (onderdeel spelregels) * industriële veiligheid i.r.t. aardbevingen (agenda 8-10-14) * overzicht alle regelingen die afgesproken zijn en bijbehorende status * werklijst agendacommissie * Energiepolicy aardbevingsgebied (inclusief toegestuurde voorstellen professor Stokman) en toevoegen op de groslijst * rapportage stuurgroepen wordt een vast agendapunt * bodemdaling i.r.t. aardbevingen
De opmerking van de heer Breukink over het agenderen van stukken voor het agendapunt mededelingen wordt meegenomen. Zijn mededelingen worden geagendeerd in de stuurgroep leefbaarheid.
12) Rondvraag - Corine Jansen vraagt wanneer de volgende bijeenkomst van de meet- en monitoringcommissie is. NAM komt hier zo spoedig mogelijk op terug. - Corine Jansen vraagt aandacht voor de nog steeds bij het GBB gemelde zeer schrijnende situaties waarin mensen het gevoel hebben van kastje naar de muur worden verwezen. Er wordt opgemerkt dat in het algemeen de route is dat mensen de onafhankelijke raadsman informeren. Hij volgt individuele gevallen en heeft ook direkt met NAM contact over zulke gevallen. De tafelvoorzitters zullen dit issue met de onafhankelijk raadsman bespreken . Er wordt bevestigd dat de tafel geen individuele gevallen aan de tafel besproken zullen worden. Aan de hand van dit punt wordt wel afgesproken dat een aantal voorbeeldcasussen door de staf wordt verzameld en aan Tafel wordt voorgelegd om te zien of er nu een sluitend systeem is. - Naar aanleiding van de publiciteit over het versterken van woningen geeft de Tafel aan in deze onaangenaam verrast te zijn door de berichtgeving NAM licht toe dat huidige berichtgeving niet afkomstig is vanuit nieuwe inzichten ook niet door NAM als zodanig in de pers gebracht is, en al opgenomen was in de rapportage rondom het voorlopige winningsplan besluit in januari. Echter, NAM beseft terdege dat deze informatie niet overal bekend is, en geeft graag nadere toelichting op de stand van zaken. Dit leidt in ieder geval tot de vraag of het mogelijk is om tenminste voor de Tafel inzicht te geven in de stand van zaken, recente voortgang en het plan voorwaarts. Het versterkingsprogramma is bijzonder belangrijk voor de inwoners van het gebied. De Tafel moet goed geïnformeerd worden over de noodzaak en de mogelijkheden tot versterking en dit zal op zijn minst op de werklijst van de Tafel gezet moet worden. De meeste partijen aan Tafel delen de opvatting van de provincie dat het uitsmeren van het versterkingsprogramma over een tijd van 21-27 jaar niet aanvaardbaar is. NAM stelt dat dit is bepaald in een bijlage van het ontwerpwinningsbesluit van de minister. Daarnaast wordt afgesproken dat NAM op korte termijn (binnen 14 dagen) zorgt voor een update over het programma preventief versterken (voornemens en stand van zaken) en om de voorzitter van de stuurgroep Drieslag te laten bezien hoe hier in stuurgroep mee om wordt gegaan. Zoals hierboven gesteld wil NAM graag nader toelichten en ook de dilemma’s met de tafel delen.
13) besluitenlijst Overzicht indeling stuur - en werkgroepen De Tafel besluit dat de hoofdlijnen worden vastgesteld. Deze groepen moeten met heldere door de stuurgroepen geaccordeerde opdrachten en planning aan de slag. Uitvoeringsorganisatie Op 8-10-14 wordt de Tafel geïnformeerd over de keuze van de uitvoerende partij voor het projectservicebureau. Ook de komende weken blijft de stuurgroep bij het selectieproces betrokken. Aan de agenda van het overleg tussen Tafel en uitvoeringsorganisatie (zie update) moeten naast beleidskaders ook de kern-protocollen worden toegevoegd. Interim-regeling waardeverhogend pakket De Tafel besluit dat de Provincie op basis van de discussie een finaal voorstel rondstuurt. Uitgegaan wordt van akkoord van de deelnemers binnen 14 dagen hierop, anders komt het voorstel terug in de vergadering van 8 oktober as. Ondersteuning leden van de Tafel De Tafel gaat akkoord met het voorstel op inhoud. Voor wat betreft de financiering worden de drie akkoordpartijen en de NAM gevraagd dit onderling te regelen. De voorzitters zullen dit met de akkoordpartijen bespreken. Mochten organisaties aan Tafel aanvullende behoefte t.a.v. ondersteuning hebben, dan melden zij zich bij de voorzitters. Brief commissie bijzondere situaties De Tafel besluit dat de voorzitters in gesprek gaan met de commissie over de relatie tussen de problemen op de woningmarkt en de taken van de commissie. Daarbij gaat de Tafel er vanuit dat het gaat over een eventuele verruiming van het instrumentarium van de commissie. Hierbij kunnen externe experts worden ingeschakeld. Uit de stutten De Tafel heeft kennis genomen van de rapportage van de NAM en is van mening dat met de uitvoeringsorganisatie duidelijke afspraken moeten worden gemaakt over de aanpak van complexe situaties. Waterkeringen De Tafel besluit schriftelijk aanvullende vragen aan de Waterschappen te stellen via de heer Rodenboog. Provincie en Rijk rapporteren de Tafel hoe de specificatie en de verantwoordelijkheidsverdeling met betrekking tot de aardbevingsbestendigheid van de waterkeringen wordt vastgesteld. Preventief versterken Naar aanleiding van de berichtgevingen van de NAM over het preventief versterken besluit de Tafel dat NAM er naar streeft om binnen 14 dagen een update van het programma preventief versterken aan de Tafel aan zal leveren.
14) Sluiting Bart van de Leemput gaat een andere functie binnen Shell bekleden. De voorzitter dankt Bart van de Leemput voor zijn inzet voor de Tafel. Op zijn beurt dankt Bart van de Leemput de Tafel voor de samenwerking en geeft aan hier veel van geleerd te hebben. De manier van werken dwingt om zaken goed op te pakken.
