NAM-directeur Bart van de leemput:

I

NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 18 NUMMER 2 > 2013

NAM-directeur Bart van de leemput:

‘GEZAMENLIJKE ENERGIE VOOR EEN KRACHTIGE REGIO’

> Erik Ziengs: politicus met bril van ondernemer > Luitenant-generaal Mart de Kruif over leiderschap > Exporteren naar China: hoe pak je dat aan? > Ledenplatforms VNO-NCW Noord voor 1 noordelijke agenda

© 2011 KPMG Staffing & Facility Services B.V. All rights reserved.

Uw Voorcontactpersonen meer informatie: bij kpmg.nl KPMG Groningen Willemina Feenstra en Rudi Kleinhuis 050 522 21 11 Voor meer informatie: kpmg.nl

Inhoud NoordNieuws 2 > 2013

1

2

NAM-directeur Bart van de Leemput geeft tekst en uitleg

12

Luitenant-generaal Mart de Kruif over leiderschap

22

Exporteren naar China: hoe doe je dat?

Verder in dit nummer: Actueel: Praktijk:

4 Ledenplatforms VNO-NCW Noord voor één noordelijke agenda 10 NoordNieuws in ’t kort 15 Willem Lodewijk Conferentie 2013: Back to basics 16 Bernard Wientjes over het belang van een sociaal akkoord 18 AIESEC congres in teken van duurzaamheid: ‘De tijd dringt’ 26 Landart Drenthe: nieuw icoon voor de regio? 29 ‘Maak vaart met gemeentelijke herindeling’

Vaste rubrieken:

9 Column Lambert Zwiers 20 VNO-NCW Noord in beeld: bezoek rederij Doeksen 32 JNO in the picture – JNO start coachingstraject 37 Welkom nieuwe leden 38 Nieuwe leden stellen zich voor 40 Agenda

Voorwoord Het nieuws dat Noord-Nederland - en Groningen in het bijzonder - de afgelopen maanden veel heeft beziggehouden is de aardbevingsproblematiek. In deze editie van NoordNieuws geeft NAM-directeur Bart van de Leemput tekst en uitleg aan ondernemend Noord-Nederland. Hoe is het bedrijf omgegaan met de enorme stroom aan klachten, meningen en (media) aandacht? Maar vooral: welke maatregelen zijn getroffen om nu en in de toekomst mensen in het gebied te helpen, zorgen weg te nemen en perspectief te bieden aan de regio? Naast het verhaal van de NAM zijn er uiteraard meer interessante interviews in dit nummer. Bijvoorbeeld met Luitenantgeneraal Mart de Kruif, die een jaar lang de leiding had over tienduizenden militairen in Afghanistan en zijn visie op leiderschap geeft. Maar ook met Erik Ziengs, noordelijk Tweede Kamerlid namens de VVD en wellicht degene met de voor on-

dernemend (Noord-)Nederland meest relevante portefeuilles. En met Marion Tjin-Tham-Sjin, half Chinees half Nederlands en expert op het gebied van exporteren naar China. Combineer dat met ons eigen verenigingsnieuws – een verslag van de ledenplatformbijeenkomsten, het bezoek van Bernard Wientjes, een nieuw coachingstraject van JNO en de Willem Lodewijk Conferentie – en er ligt weer een editie van NoordNieuws die we u met gepaste trots kunnen presenteren. Veel leesplezier! Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via [email protected] Namens de redactie, wLex Kloosterman

rd

oo

N W

Vo l

g @ ons VNONCo o

k

op

Tw

itt

er

:

6 Erik Ziengs: politicus met de bril van een ondernemer 24 Ondernemersvriendelijk Aanbesteden lanceert website 28 She-vent 2013: vrouwen en mannen met pit! 31 Met Stichting Present handen uit de mouwen als teambuilding 35 Noordgang: hét platform om actief te zijn binnen VNO-NCW Noord

2

NoordNieuws april 2013

Lex Kloosterman [email protected]

Bart van de Leemput, directeur NAM:

De afgelopen maanden stond de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) volop in de schijnwerpers in de discussie over de aardbevingsproblematiek in Groningen. Hoe ging het bedrijf hiermee om, welke maatregelen zijn getroffen? Directeur Bart van de Leemput: “We moeten het blijven verdienen nog decennia lang de energiepartner te zijn voor deze bloeiende regio”. Van de Leemput: “De afgelopen jaren heeft Groningen zich ontwikkeld tot een topregio voor de energiesector. De bedrijven in dit gebied hebben de ambitie om deze positie nog verder uit te bouwen. Dat is belangrijk, voor de bedrijven, maar ook voor de Groningers en voor de Nederlandse economie. Tegelijkertijd werken en wonen we in een gebied dat is opgeschrikt door aardbevingen door gaswinning uit het Groningen-gasveld en nieuwe inzichten rondom de zwaarst mogelijke aardbeving als gevolg van de gaswinning. Dat is niemand in de koude kleren gaan zitten. Verschillende bedrijven hebben mij al benaderd om te informeren hoe wij hier mee omgaan. Graag maak ik van deze gelegenheid van VNO-NCW Noord gebruik om dat toe te lichten.”

onderwerp veranderd en is er aanvullend onderzoek nodig om duidelijkheid te krijgen rondom de maximale magnitude van aardbevingen als gevolg van de gaswinning. Als eindverantwoordelijke van de NAM ben ik de omgeving hierover uitleg verschuldigd. Ons bedrijf mag immers al meer dan zestig jaar rekenen op de gastvrijheid van de inwoners van Groningen en op de hechte samenwerking met het bedrijfsleven. Dat schept verplichtingen. Want de realiteit is dat er aardbevingen zullen blijven zolang we gas winnen uit het Groningen-gasveld. Ons uitgangspunt blijft dat de NAM het moet blijven verdienen om nog decennia lang de energiepartner te zijn voor deze bloeiende regio.”

Schadeafhandeling Duidelijkheid “De aardbevingen worden veroorzaakt door de winning van aardgas uit het Groningen-gasveld. Dat is niet nieuw. Wel zijn een aantal inzichten rondom dit

“Bedrijven en bewoners moeten kunnen vertrouwen op een ruimhartige reparatie van schade die is ontstaan door de aardbevingen. Wij doen er alles aan om deze in gezamenlijkheid op een bevredigende

manier op te lossen. Sinds de aardbeving van augustus 2012 zijn er circa 6.000 schademeldingen gedaan. Iedereen die schade melden krijgt een eigen NAMcontactpersoon die u tijdens het hele schadeproces begeleidt. Betrouwbaarheid is voor ons belangrijk. Daarom kunt u, indien gewenst, op kosten van de NAM gebruik maken van een tweede, onafhankelijke taxateur. Mensen die tevreden zijn met het taxatierapport kunnen een aannemer kiezen die de schade herstelt.

Onafhankelijk onderzoek “Hoewel ik ervaar dat de bedrijven in deze regio vol ambitie en vertrouwen zitten, zijn er ook nog steeds onbeantwoorde vragen over de gevolgen van aardbevingen. Daarom zijn verschillende onderzoeken gestart en wordt reeds lopend onderzoek versneld uitgevoerd. Niet minder dan elf onderzoeken vinden onder de coördinatie van het ministerie van Economische Zaken plaats. Een van deze onderzoeken gaat in op de gevolgen van sterkere bevingen op buisleidingen, dijken en andere mogelijke economische schade. De uitkomsten van dit specifieke onderzoek worden in juni 2013 door minister Kamp gepubliceerd. De NAM draagt aan deze onderzoeken bij met haar specialistische kennis van de ondergrond en het Groningen-gasveld. Daarnaast lopen er onderzoeken om beter inzicht te krijgen in de maximale

ACTUEEL

‘Gezamenlijke energie voor een krachtige regio’

3

“Net zoals ik samen met mijn managementteam bij inwoners op de koffie ga, zijn we natuurlijk ook bereid om met u als ondernemer in gesprek te blijven” magnitude van toekomstige aardbevingen in Groningen en de effecten daarvan aan de oppervlakte. Ook wordt specifiek gekeken naar de plaatsen waar de kans het grootst is dat een mogelijke zwaardere aardbeving optreedt. Samen met het KNMI wordt het meetnetwerk in Groningen fors uitgebreid. Op die manier kan er nog beter data verzameld worden waardoor we ook in de toekomst de ondergrond goed kunnen monitoren en aanvullende studies kunnen uitvoeren. NAM onderzoekt daarnaast mogelijkheden voor alternatieve vormen van “reservoir management”, oftewel: kunnen we op een andere manier produceren waardoor we de magnitude van aardbevingen kunnen beïnvloeden? Om de onafhankelijkheid van de onderzoeken te waarborgen heeft het

ministerie van Economische Zaken een stuurgroep en een technische begeleidingscommissie ingesteld. NAM zal voor 1 december 2013 een geupdate versie van het winningsplan indienen. Op basis hiervan en de overige onderzoeken zal de minister eind 2013 of begin 2014 een besluit nemen over de gaswinning uit het Groningen-gasveld.”

Veiligheid voorop “In afwachting van deze onderzoeken blijft de veiligheid van vandaag en morgen belangrijk. Daarom helpt de NAM bij het inventariseren van de gebouwen die vanuit veiligheidsoogpunt direct versterking nodig hebben. Voor die acuut onveilige gebouwen worden, vanzelfsprekend, onmiddellijk maatregelen genomen. Hoe gebouwen in de nabije toekomst het meest optimaal preventief

versterkt kunnen worden om onveilige situaties te voorkomen, is onderwerp van een verkenning die de NAM samen met externe deskundigen uitvoert. Dat geeft handvatten voor bewoners en bedrijven om ook hun eigen situatie te beoordelen. Daarbij geldt natuurlijk ook dat dit verband houdt met bijvoorbeeld de bouwvoorschriften die voor bedrijven al bestaan en vaak stevige voorwaarden stellen voor robuust bouwen.”

Europese topregio “Ik heb mensen in Groningen leren kennen als ondernemende en doelgerichte mensen. Het belang van energie voor deze regio is ontegenzeggelijk. Om samen aan de toekomst invulling te geven, blijven wij met u in gesprek. In Loppersum hebben wij het Regionaal Informatiepunt Gaswinning geopend. Dit is ook de plek waar wij elke week inwoners ontmoeten en speciale informatiebijeenkomsten houden. NAM is natuurlijk vertegenwoordigd in diverse brancheorganisaties en andere samenwerkingsverbanden, ook hier zullen we u met regelmaat bijpraten over de ontwikkelingen. Net zoals ik samen met mijn managementteam bij inwoners op de koffie ga, zijn we natuurlijk ook bereid om met u als ondernemer in gesprek te blijven, schroom niet mij te bereiken via [email protected]. Op de speciale website voor aardbevingen, www.namplatform.nl, vindt u veel extra informatie, bijvoorbeeld over wat u het beste kunt doen voor, tijdens en na een aardbeving. U vindt hier ook de agenda van de themabijeenkomsten in het Regionaal Informatiepunt Gaswinning in Loppersum.

Bart van de Leemput, directeur van de NAM

Ondertussen gaan we door als NAM met onze werkzaamheden en overige activiteiten, want het Groningen-gasveld is slechts een van de activiteiten van NAM. Met ruim 1700 medewerkers zijn we actief op zo’n 400 plekken in Nederland, waarvan het merendeel in Groningen, Friesland en Drenthe ligt. Jaarlijks investeren we ruim 500 miljoen euro. Naast olie- en gaswinning proberen we ook lokale initiatieven te ondersteunen en willen we de regio waarin we werken versterken. Hier zullen we onverkort mee doorgaan.” <

4


Hester Joustra [email protected]

Foto: JAV Studio’s, Assen

Platformbijeenkomsten groot succes; wordt vervolgd

De slag naar één noordelijke investeringsagenda begin 2013 twaalf platformbijeenkomsten georganiseerd met als doel om van de leden te horen waar Noord-Nederland economisch gezien op moet inzetten om onze toekomst veilig te stellen. In de vorige editie van NoordNieuws heeft u over de eerste bijeenkomsten een kort verslag kunnen lezen. Inmiddels is de ledenraadpleging afgerond en is een totaalverslag aan de Algemene Ledenvergadering voorgelegd.

Het bedrijfsleven aan zet Anno 2013 staat Nederland voor de grote uitdaging om te ontwikkelen naar een toekomstbestendige en duurzame economie. In het huidig economisch tijdsgewricht is dit geen gemakkelijke opgave. Het publieke bestuur van Noord-Nederland krijgt te maken met bezuinigingen van rijkswege waardoor de bestuurlijke slagkracht van met name gemeenten sterk vermindert. Dit waarnemende stelt VNO-NCW Noord vast dat het bedrijfsleven mede aan zet is om de economie in Noord-Nederland vlot te trekken. Met het oog daarop heeft VNO-NCW Noord begin 2013 twaalf platformbijeenkomsten georganiseerd waarbij ruim 230 leden met elkaar van gedachten hebben gewisseld over de toekomst van Noord-Nederland. Wat is de kracht van onze regio? Op welke fronten kan het Noorden zijn kracht verder uitbreiden of versterken en welke concrete projecten passen daarbij? Het resultaat: een zeer breed overzicht van sterke kanten, verbeterpunten en gewenste strategische projecten.

Verslag in vogelvlucht Op de platformbijeenkomsten is allereerst stilgestaan bij de kracht van NoordNederland. Waar moeten we het in het Noorden van hebben? Met name de ruimtelijke omgeving en de noordelijke mentaliteit zijn vaak genoemd. NoordNederland wordt gezien als een homogeen en overzichtelijk gebied dat goed bereikbaar is en centraal ligt binnen Noord-Europa. De grond in het Noorden

is relatief goedkoop. De noordelijke mentaliteit staat bekend als nuchter en betrouwbaar en het arbeidsethos ten opzichte van de rest van Nederland is sterk. Als krachtige sectoren in NoordNederland zijn genoemd de energiesector, de agrofoodsector, watertechnologie, de gezondheidszorg, maakindustrie, sensortechnologie en de toeristische/ recreatieve sector. Sterk vertegenwoordigd in Noord-Nederland zijn bovendien logistiek, ICT, bouw, techniek en scheepsbouw. Een breed palet aan opportunities. Er is ook gesproken over verbeterpunten: waarop kan Noord-Nederland zich (nader) manifesteren? De opbrengst is te verdelen in zeven noemers: infrastructuur, onderwijs in relatie tot de arbeidsmarkt, gezondheidszorg, noordelijke topsectoren, export, noordelijke identiteit en publiek domein. Voor elke noemer is een aantal strategische projecten genoemd. Deze projecten variëren van algemene plannen - het verbeteren van het vestigingsklimaat in het Noorden, meer samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt, het inzetten op het Noorden als dé energieregio van Nederland - tot meer concrete voorstellen als de verbreding van de zeesluis in Delfzijl ten behoeve van de binnenvaart, het opzetten van een noordelijke versie van de Dutch Trade Board ten behoeve van de export, het opnieuw invoeren van een zuivelschool in Friesland en het opstellen van één marketingstrategie als noordelijke regio in plaats van provinciale marketingprogramma’s. Daarnaast is in

“De opbrengst van de platformbijeenkomsten is zeer omvangrijk en biedt perspectief op een evenwichtige economische investeringsagenda voor Noord-Nederland”

ACTUEEL

VNO-NCW Noord heeft

5

Platformbijeenkomst in Assen

het kader van gezondheidszorg gepleit voor het opzetten van een zorgcampus waar onderwijs en zorg worden gecombineerd. Ook met betrekking tot het publieke bestuur is een aantal gewenste ontwikkelingen genoemd, met als voornaamste de verbetering van bestuurlijke samenwerking tussen de drie provincies.

Hieronder vallen de noemers infrastructuur, onderwijs in relatie tot de arbeidsmarkt en het publiek domein. Goede fysieke en digitale bereikbaarheid, een degelijke kennisinfrastructuur en een faciliterende en betrouwbare overheid zijn immers de basisvoorwaarden voor een bedrijf of organisatie om goed te kunnen functioneren.

Van brede opbrengst naar focus De opbrengst van de platformbijeenkomsten is zeer omvangrijk en biedt perspectief op een evenwichtige economische investeringsagenda voor Noord-Nederland. Om tot een investeringsagenda te komen is echter het aanbrengen van focus vereist: welke strategische projecten hebben prioriteit? Waarop kan Noord-Nederland zich nu het beste richten? Waar ligt een rol voor VNO-NCW Noord en waar voor andere partijen? In het totaalverslag van de platformbijeenkomsten, dat op 9 april j.l. aan de Algemene Ledenvergadering is gepresenteerd, heeft VNO-NCW Noord een eerste aanzet gegeven op de wijze waarop de opbrengst tot verdere uitwerking kan worden gebracht: enabling, content, marketing & sales.

Enabling Tot enabling worden alle randvoorwaarden gerekend die ondernemend Noord-Nederland nodig heeft om tot economische vooruitgang te komen.

Content De daadwerkelijke economische activiteit in Noord-Nederland vormt een tweede categorie, namelijk content. Hieronder vallen de noemers noordelijke topsectoren en gezondheidszorg. Het valt op dat Noord-Nederland bij uitstek de expertise in huis heeft om zich op het gebied van de mondiale vraagstukken rond voedsel, water, energie en healthy ageing sterk te profileren. De focus die Noord-Nederland de afgelopen jaren heeft gelegd op de energiesector, de grote mate van kennis op het gebied van watertechnologie, de activiteiten op het gebied van healthy ageing en de omvang van de productie en export in de agro/foodsector bieden Noord-Nederland een wezenlijke kans om aan te haken bij deze mondiale vraagstukken, daarin te excelleren en zich zodoende te profileren als een aantrekkelijke regio. Aan deze mondiale thema’s zijn feitelijk alle in het Noorden aanwezige sectoren goed te koppelen. Het ligt dan ook voor de hand om een

investeringsagenda langs deze lijn uit te werken.

Marketing & sales Buiten de randvoorwaarden en de inhoud is het van belang dat het Noorden zich meer profileert in de richting van de rest van Nederland en de wereld. Het vermarkten van de noordelijke identiteit en de export vallen dan ook onder marketing & sales.

Het vervolg De indeling in enabling, content en marketing & sales is aan de Algemene Ledenvergadering voorgelegd. VNO-NCW Noord zal in de komende maanden verder werken aan de uitwerking van een economische investeringsagenda. Maar bovenal willen wij u, onze leden, danken voor de enthousiaste deelname aan de ledenplatforms en voor de geleverde inbreng. Ook in de toekomst legt VNONCW Noord graag onderwerpen aan de leden voor. Zo zullen de platforms na de zomer een vervolg krijgen in het kader van de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. < Het uitgebreide verslag van de platformbijeenkomsten is te downloaden op www.vno-ncwnoord.nl onder ‘Publicaties’

6



Interview met Erik Ziengs, noordelijk Tweede Kamerlid

Politicus met de bril van een ondernemer Als rasechte Drent vertelt Erik Ziengs over zijn ervaringen als noordelijk Tweede Kamerlid voor de VVD. Als oud-ondernemer heeft hij met onder andere Economische Zaken, MKB, zzp’ers, Ondernemerschap, Regelgeving en Kleinere Overheid voor ondernemend (Noord-)Nederland zeer relevante portefeuilles. Ziengs: “Ik benader zaken nog steeds vanuit de ondernemerskant”.

“In 2010 ben ik Tweede Kamerlid geworden. Daarvoor was ik jarenlang regionaal actief in de politiek, maar met name aan de bestuurlijke kant. Ik ben binnen een afdeling van de VVD begonnen, heb folders rondgebracht, op verkiezingsmarkten gestaan en ben vervolgens in Assen in de gemeenteraad terechtgekomen. Ik heb dat een aantal jaren gedaan, totdat mijn bedrijf flink begon te draaien en ik de keuze moest maken tussen beide werelden. Die keuze was toen gemakkelijk, want van mijn bedrijf kon ik eten en van de politiek niet. Desondanks ben ik altijd bestuurlijk actief gebleven, uiteindelijk afdelingsvoorzitter van Assen geworden en later provinciaal voorzitter van Drenthe. Op een gegeven moment dacht ik: als ik nog een keer wat wil, dan moet ik het nu doen. Ik verkocht mijn bedrijf, kreeg een mooie 25e plaats op de kieslijst en kwam uiteindelijk dus in de Tweede Kamer terecht. Met mijn achtergrond lag het natuurlijk voor de hand dat ik de aan ondernemerschap gerelateerde portefeuilles kreeg. Daar ben ik stevig mee aan de slag gegaan, met als hoogtepunt het door de Tweede Kamer leiden van de Aanbestedingswet. Daar heb ik ook echt dingen in gekregen die, zoals het nu lijkt, goed zullen uitpakken voor het MKB.”

Over Rutte I en Rutte II “Dat het Kabinet al binnen twee jaar viel, was echt ontzettend jammer. Niemand in onze fractie had dat verwacht, het was echt een donderslag bij heldere hemel. De partijen in het Catshuis waren eruit, men hoefde alleen nog maar een handtekening te zetten. Een week voordat Geert Wilders de stekker eruit trok, waren wij als fractie uitvoerig geïnformeerd over het uiteindelijke resultaat. Toen het uiteindelijk toch nog misging, was ik daar zeker een dag beroerd van. Bij de afgelopen verkiezingen stond ik op de 24e plaats, hoog genoeg om weer terug te kunnen keren in de Tweede Kamer, zeker met de uitslag van 41 zetels. Toen we vervolgens met de portefeuilleverdeling bezig waren, dacht ik: ik zal wel wat moeten inleveren met meer mensen in de fractie. Het tegendeel was

echter waar, mijn portefeuille werd uitgebreid. Ik ben daar erg blij mee, omdat ik nu een volwaardige portefeuille heb die past bij mijn achtergrond als ondernemer.”

Over het politieke vak “Als ondernemer neem je altijd snel beslissingen. Van de tien keuzes die ik vroeger maakte, pakten er twee heel goed uit en de rest lukte uiteindelijk niet of kostte toch meer dan je dacht en dan stop je er gauw weer mee. Daar hoor je natuurlijk nooit iemand over en dat is ook niet erg, want het gaat erom wat je uiteindelijk wél bereikt als ondernemer. In de politiek geldt een andere realiteit: van de tien dingen die doet, moet alles zonder kleerscheuren verlopen. Als dat niet het geval is, word je genadeloos afgestraft, ook al heb je de negen andere dingen goed gedaan. Wat dat betreft vergt het politieke proces meer zorgvuldigheid dan het ondernemerschap. Daarnaast heb je te maken met allerlei bewegingen om je heen waar je geen grip op hebt. Als ondernemer neem je zelf een besluit, maar in de politiek moet je overeenstemming zien te bereiken met partijen die allemaal hun eigen belangen hebben. Ik benader zaken nog steeds vanuit de ondernemerskant, maar door te overleggen met iemand die vanuit de consumentenkant redeneert, kom je erachter dat je elkaar ergens moet zien te vinden en dat vergt gewoon veel tijd.”

Over het MKB als motor van de economie “Dit gaat ook op voor de samenwerking met de PvdA op dossiers als ondernemerschap. Doordat zij in hun verkiezingsprogramma net als wij riepen: ‘het MKB is de motor van de economie’, dacht ik dat we op één lijn zaten. Maar over de vraag waar zo’n motor dan op draait, zijn we het nog niet eens. Ik ben er overigens van overtuigd dat dat gaat lukken. Maar feit is wel dat we anders kijken naar ondernemerschap. Wij denken: de verantwoordelijkheid ligt bij de ondernemer, geef hem de ruimte. De PvdA denkt meer vanuit de consument die beschermd moet worden. Dan denk ik: dat gaat toch niet lukken. Iemand die willens en wetens de boel gaat belazeren, gaat dat toch doen. Zaak is dat je die vervolgens hard aanpakt.

ACTUEEL

Over zijn start als politicus

7

“Hoogtepunt was het door de Tweede Kamer leiden van de Aanbestedingswet. Daar heb ik ook echt dingen in gekregen die, zoals het nu lijkt, goed zullen uitpakken voor het MKB”

voor eigen rekening en risico te gaan werken. Dus moet hij zelf zorgdragen voor bijvoorbeeld zijn verzekeringen en pensioen. Dat is de basis. Anderzijds moeten we onze ogen niet sluiten voor de ‘onderkant’, waarbij vaak sprake is van schijnzelfstandigheid. Samen met Mei Li Vos van de PvdA ben ik druk bezig om daar een oplossing voor te zoeken. Hierbij streven we ernaar om geen regelgeving op te tuigen voor de échte zzp’ers, maar wel iets te organiseren om die schijnzelfstandigheid aan te pakken.

Erik Ziengs: “Politiek proces vergt meer zorgvuldigheid dan ondernemersschap”. Ik hoop dat we de komende periode gezamenlijk de slag kunnen maken om ondernemers meer ruimte te geven om te ondernemen. Vanuit onze gezamenlijke visie dat het MKB de motor van de economie is, moet het doel zijn om zo veel mogelijk belemmeringen weg te nemen. Een mooi voorbeeld is het Ondernemingsdossier. Ondernemers zetten hierbij zelf hun hele administratie in het systeem, vinken aan welke instanties daarbij mogen en daarmee voorkomen we veel administratieve rompslomp en overbodige controles bij bedrijven.”

Over zzp’ers “Het standpunt van de VVD is altijd geweest: een zzp’er is een ondernemer. Dat betekent dat hij er altijd zelf voor kiest om

Een oplossing voor die onderkant is het versoepelen van het ontslagrecht, omdat je bedrijven daarmee niet langer dwingt om te zoeken naar flexibele krachten in zzp-constructies. Die flexibiliteit kun je ook krijgen als je zegt: ik neem iemand aan en we spreken van te voren een ontslagvergoeding af. Als het dan minder gaat en hij werkt al een paar jaar bij mij, is er een transitiebudget naar een volgende baan.

Het moeilijke van de groep zzp’ers in Nederland is de enorme complexiteit. Waar de één zich noodgedwongen als zelfstandige laat inhuren, runt de ander in zijn eentje een slagerij en weer een ander is zelfstandig accountant. Om hier beleid op te zetten dat voor iedereen passend is, is bijna onmogelijk. Er worden deze kabinetsperiode stappen gezet om een winstbox in te voeren. Hierbij wordt onder andere de zelfstandigenaftrek betrokken. Probleem is echter dat veel zzp’ers de zelfstandigenaftrek niet gebruik waar hij ooit voor bedoeld was, maar het geld nodig hebben om rond te komen. De vraag is dus hoe de voorgenomen maatregelen uitpakken voor kleine zelfstandigen die net het hoofd boven water kunnen houden. Hier moeten we nog eens goed naar kijken.”

»

Wij zijn nu

Stadjer

We zijn verhuisd. En dit is ons nieuwe uitzicht. Het uitzicht is net zo mooi als ons duurzame kantoor met energielabel A+. We verwarmen ons nieuwe gebouw met een combinatie van aardwarmte en groen gas. Want ook voor onszelf zoeken wij naar de beste balans tussen de verschillende energiebronnen. Daarbij blijkt gas altijd weer een flexibele en verantwoorde aanvulling. Duurzaam bouwen doe je samen. Wij bedanken Triodos Vastgoedfonds, BAM Utiliteitsbouw, Ontwerpbureau DeZwarteHond, Gemeente Groningen, ITBB Elektrotechniek, Adviesbureau VanderWeele, de ABC Management Groep en alle anderen voor de prettige samenwerking!

“Een oplossing om schijnzelfstandigheid tegen te gaan is het versoepelen van het ontslagrecht, omdat je bedrijven daarmee niet langer dwingt om te zoeken naar flexibele krachten in zzp-constructies”

Over Noord-Nederland “Ik kom bij veel bedrijven in Noord-Nederland over de vloer en vind dat we ons wel wat meer op de borst mogen slaan. Ik vind dat we veel te bescheiden zijn en daarmee doe je jezelf als regio tekort. Laat maar zien wat voor mooie dingen je hier hebt. Wat het Noorden bijzonder maakt zijn de hoge arbeidsmentaliteit en de ruimte om te ondernemen. Die kenmerken moeten we beter op de kaart zetten. Waar ik me zorgen over maak, is het feit dat veel succesvolle bedrijven moeite hebben met het vinden van goed personeel. Daarom moet er een omslag komen in ons onderwijssysteem. De afgelopen decennia is er te veel tegen jongeren gezegd: je moet doen wat je leuk vindt. Met als gevolg dat zij massaal voor opleidingen als communicatie of journalistiek kozen, waar nu een overschot aan is, terwijl er juist een groot tekort is aan goed technisch personeel. Dat hoor ik trouwens in alle regio’s waar ik kom. Zorg dus dat je opleidingen aanbiedt die aansluiten bij het bedrijfsleven en aan hen vraagt wat ze nodig zijn.”

Over topsectoren en samenwerking

COLUMN

9

Het bedrijfsleven in de lead In tijden van economische tegenwind, miljardenbezuinigingen, teruglopende overheidsbudgetten en een historisch laag consumentenvertrouwen is het de hoogste tijd voor een tegengeluid. Want hoewel lang niet alles gaat zoals we zouden willen (kijk naar het afblazen van de spoorlijn Groningen-Heerenveen of het uitblijven van noordelijke samenwerking), hebben we alle reden om met een positief gevoel vooruit te kijken. Waar ik dat op baseer? In de eerste plaats op de enorme betrokkenheid van het bedrijfsleven om mee te werken aan het ontwikkelen van een duurzame economie in Noord-Nederland. Door de afwachtende houding van politiek en maatschappij, die de hand op de knip (moeten) houden, is het meer dan ooit aan het bedrijfsleven om de economie weer op gang te krijgen. Uit de goede opkomst bij de platformbijeenkomsten van VNO-NCW Noord (zie elders in dit nummer) blijkt hoe groot de bereidheid van noordelijke ondernemers is om gezamenlijk de schouders eronder te zetten.

“Als we het over onze topsectoren hebben, is het goed om altijd het woord ‘samenwerking’ in gedachten te houden, met name met het MKB. Kijk bijvoorbeeld naar brainport Eindhoven, waar een goed model is neergelegd hoe je met wetenschap, onderwijs, overheid en bedrijfsleven dingen tot stand kunt brengen waardoor een situatie ontstaat dat je de regio versterkt en banen creëert. Door goed samen te werken moet het toch ook mogelijk zijn om dit soort modellen ook in andere delen van het land te ontwikkelen?

Maar alleen commitment is natuurlijk niet voldoende. Het gaat uiteindelijk om kansen. Kansen om ons te ontwikkelen, kansen om te investeren en kansen om Noord-Nederland op de kaart te zetten. Die kansen zijn er in overvloed, omdat we als regio aansluiting hebben bij de mondiale thema’s die er écht toe doen: Energie, Voedsel, Water en Healthy Ageing. Het Noorden blinkt in al deze sectoren uit: kijk naar de Eemshaven, naar onze sterke agrofoodsector, naar Wetsus in Leeuwarden en naar het Healthy Ageing netwerk o.l.v. het UMCG.

Wat het moeilijk maakt om de kleinere bedrijven bij het Topsectorenbeleid aan te haken, is het feit dat deze bedrijven vaak geen tijd en middelen hebben om aan te haken bij de verschillende overlegstructuren. Daar zie ik een probleem. Er zal dus een aanjager moeten komen om ook het MKB erbij te betrekken. Binnen iedere Topsector is hier wel aandacht voor, maar wat mij betreft nog niet voldoende. Daarom heb ik de minister gevraagd of de ondernemerspleinen hierbij betrokken kunnen worden. Zij kunnen een faciliterende rol in de regio spelen en kennen de juiste innovatieve bedrijven.

De kansen zijn er, de betrokkenheid van het bedrijfsleven is er: maar dan? Als VNO-NCW Noord zien wij het als ons doel en onze plicht om het bedrijfsleven nadrukkelijk in de lead te brengen binnen de sterke sectoren van het Noorden en zelf het initiatief te nemen. Om binnen deze sectoren voor een optimale ketensamenwerking en kruisbestuiving te zorgen. En om te vermarkten wat er allemaal al gebeurt in het Noorden.

Voor een optimale facilitering van het bedrijfsleven is ook een goede bestuurlijke samenwerking in het Noorden nodig. Deze is er nog onvoldoende. Volgens mij was ik in 2010 het enige noordelijke Kamerlid dat voorstander was van een noordelijk landsdeel, toen nog een groot taboe. Je moet gewoon opschalen, hoe je het ook wendt of keert. Ik ben dan ook blij dat vanuit Drenthe het geluid klinkt dat men bij Groningen wil aansluiten. Maar zo lang dat noordelijk landsdeel er niet is, moet je in ieder geval als drie noordelijke provincies goed samenwerken, bijvoorbeeld met een gezamenlijke inkoop van bepaalde zaken. Nu gebeurt dat te veel apart van elkaar. Het is zonde dat emoties nu de overhand hebben.” <

Want laten we niet vergeten dat ondanks de crisis hier in onze regio nu en in de nabije toekomst miljarden geïnvesteerd worden. Kijk naar de Eemshaven, de grootste bouwput van Europa, maar ook naar de investeringen die Friesland Campina doet, naar de komst van een grote kaasfabriek van A-ware in Heerenveen en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Het Noorden zit niet stil, maar houdt zich wel stil. Daar mag wel eens verandering in komen! Lambert Zwiers directeur VNO-NCW Noord

10


Noordnieuws in 't kort Bedrijven in de Eemshaven compenseren met natuurgebied Voor de komst van diverse nieuwe bedrijven in de Eemshaven is afgesproken dat ter compensatie ca. 50 ha aan de natuur wordt teruggegeven. Hiervoor is een natuurgebied gerealiseerd in de Emmapolder (ten Noorden van Uithuizen) en zijn nabijgelegen kwelders verbeterd. Inmiddels zijn de gronden in de Emmapolder - het nieuwe natuurgebied De Ruidhorn - in eigendom gebracht van een stichting waarin Nuon, RWE/Essent en Groningen Seaports participeren. Een klankbordgroep met vertegenwoordigers uit de gemeente, het waterschap, de landbouw en de omgeving is verzocht om de komende jaren de natuurontwikkeling te volgen en de stichting van advies te dienen. Het

beheer van het natuurgebied in de Emmapolder is al in 2011 uitbesteed aan Natuurmonumenten. Recentelijk is er ook met Natuurmonumenten overeenstemming bereikt over het beheer van de kwelders in de nabijheid van de

Emmapolder. Daarmee zijn de afspraken rondom de natuurontwikkeling volledig ingevuld.

Duitse deelstaat-MP bezoekt Noord-Nederland Minister-President Erwin Sellering van de Duitse deelstaat MecklenburgVorpommern bracht begin april een bezoek aan Noord-Nederland. Sinds 2010 verkennen Noord-Nederland en Mecklenburg-Vorpommern de mogelijkheden tot samenwerking. Beide regio’s vertonen grote overeenkomsten, zowel qua economische structuur als bedrijfseconomische en demografische ontwikkelingen. Specifiek op het gebied van Healthy Ageing en energie zijn er al veel contacten en lopen er diverse projecten. Zo heeft zich de afgelopen jaren in Mecklenburg-Vorpommern een omvangrijke ‘gezondheidseconomie’ ontwikkeld. BioCon Valley, een samenwerkingsverband tussen overheid, universiteiten en bedrijven, de Duitse evenknie van het Noord-Nederlandse Healthy Ageing Netwerk (HANNN), is daar een goed voorbeeld van. BioCon Valley en HANNN hebben in 2012 een intentieverklaring

Brouns nieuwe directeur SBE Patrick Brouns is aangesteld als nieuwe directeur van Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE). Hij volgt in deze functie José Kimkes op. Brouns (41) heeft

ervaring in de belangenbehartiging en een achtergrond in beleids- en ondernemingsadvisering, het begeleiden van strategische en organisatorische processen en (interim) management. Hij kent de regio bovendien goed. Zo heeft hij meegewerkt aan het opzetten van het economisch bureau in de DEALgemeenten en het ontwikkelen van het Centrum voor Innovatief Vakmanschap in Delfzijl. Daarnaast is hij politiek actief als fractievoorzitter van het CDA in Provinciale Staten Groningen.

tot intensieve samenwerking ondertekend. De samenwerking kreeg een extra impuls toen bij een expertmeeting in Assen bleek dat er een duidelijk toegevoegde waarde was: de Noord-Nederlandse aanpak van de risico’s op overgewicht via Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) was nieuw voor de Duitsers en de Duitsers leerden de Nederlanders hun aanpak in de Kurkliniken. Daarnaast gaat het UMCG haar kennis op het gebied van ziekenhuishygiëne delen met Mecklenburg-Vorpommern. Ook op het gebied van duurzame energie zijn de afgelopen jaren mogelijkheden tot samenwerking verkend. In Mecklenburg-Vorpommern wordt veel stroom gewonnen uit biomassa. Momenteel wordt al de helft van de stroomvoorziening aan particulieren betrokken uit windenergie en biomassa. De deelstaat heeft de ambitie in de toekomst grootschalig energieleverancier te worden voor zuidelijker gelegen regio’s in Duitsland.

11

Provinciebestuur Groningen weer compleet Na het vertrek van gedeputeerde Wiebe van der Ploeg van GroenLinks is begin april het College van Gedeputeerde Staten van Groningen weer compleet gemaakt. ChristenUnie neemt in de persoon van Henk Staghouwer plaats in het provinciebestuur.

noordnieuws in 't kort

GroenLinks-gedeputeerde Wiebe van der Ploeg stapte 22 maart op omdat hij en zijn partij zich niet konden vinden in het besluit van de provincie om een megastal toe te staan in Bourtange. Het college van Gedeputeerde Staten verloor daarmee zijn meerderheid in Provinciale Staten van Groningen. Kersvers gedeputeerde Henk Staghouwer krijgt in zijn portefeuille onder andere de onderwerpen Natuur, Landbouw, Visserij en het Waddenfonds. Met de ChristenUnie bestaat het college weer

uit vier partijen (PvdA, VVD en D66 zijn de overige drie). Samen hebben zij een (krappe) meerderheid met 22 van de 43 zetels in Provinciale Staten. De vier partijen onderschrijven en herbevestigen het collegeprogramma uit 2011. Daarnaast is een aantal extra afspraken gemaakt. Het meest opvallende punt is dat de partijen willen toestaan dat ‘in een stedelijke omgeving in Oost-Groningen’ een Factory Outlet Center komt. Daarmee sluiten de partijen Zuidbroek als vestigingsplaats dus uit.

Bovendien stellen de partijen als voorwaarde dat het bestaande winkelbestand in de regio wordt geherstructureerd en dat de huidige winkeloppervlakte in de regio niet wordt vergoot door de komst van een Factory Outlet Center. Daarnaast hebben de partijen extra afspraken gemaakt over betaalbaar openbaar vervoer voor jongeren van 12 tot 18 jaar en over de aanpak van jeugdwerkloosheid. In het coalitieakkoord is verder vastgelegd dat de provincie meer grensoverschrijdend gaat samenwerken op het gebied van arbeidsmarkt, recreatie en toerisme in de Eems Dollard Regio. Hierdoor kunnen de grensregio’s beter profiteren van de kansen in Noord-Duitsland, zo is de verwachting van het college.

Gasunie en Gazprom willen Nord Stream uitbreiden Het Russische Gazprom en de Gasunie gaan de uitbreiding van de Nord Stream, de pijpleiding die via de Baltische Zee aardgas van Siberië naar Europa brengt, onderzoeken. Beide bedrijven tekenden tijdens het bezoek van de Russische president Vladimir Poetin een intentieverklaring hiertoe. De mogelijke uitbreiding is bedoeld voor transport van gas naar Groot-Brittannië. Gazprom heeft een belang van 51 procent in Nord Stream, Gasunie 9 procent. De 1224 kilometer lange Nord Stream is eind 2011 in gebruik genomen en kan jaarlijks 55 miljard kubieke meter gas naar Europa brengen. Het project kostte 7,4 miljard euro en draagt bij aan de ambitie van Nederland om hét gasknooppunt in Noord-West Europa te zijn.

Beschrijfbaar LED-scherm wint marktdag in Emmen Een pack bag, spinnenvangers, vibrating speakers en een beschrijfbaar LEDscherm. Niet zomaar een paar handige producten, maar producten die eind maart te koop waren op de marktdag van Jong Ondernemen in Emmen. Van de ongeveer 40 studentenbedrijven uit Groningen, Friesland en Drenthe scoorden de pack bag en het beschrijfbare LED-scherm de meeste jurypunten. Studenten van de Stenden Hogeschool Emmen wonnen de HBO-prijs. Het team Coboled verkocht beschrijfbare LED-schermen. De schrijfborden zijn in verschillende soorten en maten verkrijgbaar. De naam Coboled is ontstaan uit de woorden ‘Color Board Led’. De MBOwinnaar Easy Cleaning van het Drenthe College Emmen verkocht pack bags, een

handig hulpmiddel om je vuilniszak open te houden bij het vuilruimen. De prijswinnaar gingen naast de eer met een geldbedrag naar huis. Andere publiekstrekkers dit jaar waren onder meer spinnenvangers, glow in the dog veiligheidsset, vibrating speakers, bobkeys en BBQ-wood candles.

De marktdag, georganiseerd door stichting Jong Ondernemen, is bedoeld om de jonge ondernemers onontbeerlijke verkoopervaring op te laten doen. De marktdag is een vast onderdeel van het onderwijsprogramma Jong Ondernemen, dé aanbieder van ondernemerschapsprogramma’s op alle onderwijsniveaus. Landelijk zetten bijna 14.000 HBO- en MBO-studenten tijdens dit programma een eigen bedrijf op onder begeleiding van een doorgewinterde ondernemer en hun docent. Op deze manier ervaren zij hoe het is om ondernemer te zijn.

12




Luitenant-generaal Mart de Kruif over leiderschap

‘Belangrijkste wapen in Afghanistan

Luitenant-generaal Mart de Kruif: “Risico’s nemen is de essentie van mijn vak”

Luitenant-generaal Mart de Kruif sprak tijdens de jaarlijkse Havezatebijeenkomst van VNO-NCW Noord over leiderschap en de missie in Afghanistan, waar hij in het Zuiden de leiding had over een troepenmacht van tienduizenden militairen. Wat zijn voor hem belangrijke waarden? De Kruif: “je zegt mensen wat ze moeten doen en waarom ze het moeten doen, maar nooit hoe ze het moeten doen”. “Hoe oud is deze man?”, vraagt luitenant-generaal Mart de Kruif aan de ondernemers in Kasteel Coevorden. Hij laat de zaal een foto van een Afghaanse

burger zien. De man – grijs, veel rimpels, vermoeid en getekend door het leven – blijkt slechts 42 jaar te zijn. Het beeld toont onder welke moeilijke omstandigheden de mensen daar leven. De Kruif: “de mensen in Afghanistan zijn mentaal en fysiek gehard en gewend om met extreme omstandigheden om te gaan.” Van november 2008 tot november 2009 voerde De Kruif het commando over de ISAF missie in Zuid-Afghanistan. Aan het begin had hij een internationale troepenmacht van 15.000 man onder zijn hoede, een aantal dat al snel opliep naar 45.000.

13

was een antropoloog’

praktijk

Complex

je opdrachten is bij NATO en bij SHAPE pas afvraagt hoe je het hebt volgehouDe foto van de Afghaanse man staat (Supreme Headquarters Allied Powers den”. Ook vertelt De Kruif over hoe hij in symbool voor een andere wereld. Een Europe, red.), in Washington.” contact stond met de verschillende overwereld waar wij in West-Europa weinig heden, over alle belangen die er spelen. van weten, zo vertelt De Kruif. De missie De tweede voorwaarde is natuurlijk Over het vertrouwen dat je moet winnen in Afghanistan is dan ook complexer dan moeilijker om te leren dan de eerste. De bij alle deelnemende landen. Over de hij op het eerste gezicht lijkt. Zo is er niet niveaus onder je ken je omdat je een hele persconferenties waarbij je iedere dag de één vijand, de Taliban, maar zijn er alleen loopbaan binnen Defensie doorlopen wereldpers te woord moet staan. al in het Zuiden tientallen verschillende hebt, maar hoe leer je de twee niveaus Leiderschap stammen met hun eigen cultuur, gewoonboven je beter begrijpen? De Kruif: Hoe heeft De Kruif dit gedaan, wat vindt ten en gebruiken. Deze strijden niet als “Scholing speelt hierbij een belangrijke hij belangrijke waarden als het gaat om één macht, de Taliban, maar kennen ook rol. Zo heb ik een jaar op de US Army War onderling conflicten. College gezeten, waar Voor de militairen is je wordt geschoold het essentieel om hier “Mensen hebben de neiging om alles te willen beheersen, in strategisch leideralles van te weten. schap. Daarom zei maar in de werkelijkheid beheren wij slechts” De Kruif: “Je kunt ik net ook: voor de wel denken dat je iets niveaus onder je is leiderschap? De Kruif: “Allereerst, en goeds doet door bijvoorbeeld ergens een kennis en ervaring van belang, voor de dat is voor generaals wel eens moeilijk, bron aan te boren. Maar als je dat op de niveaus boven je kennis en inzicht.” moet je goed luisteren. Wat is er aan de verkeerde plek doet, heb je misschien één Verantwoordelijkheid hand, wat gebeurt hier? Breng het terstam voor je gewonnen, maar ook vier De Kruif ging ook uitgebreid in op de rein in kaart waarin je moet optreden. In tegen je in genomen. Als je de structuren verantwoordelijkheden die zijn functie Afghanistan heeft dat maanden gekost, van het land niet kent, doe je de vermet zich meebrengt en hoe dit soms kan maar je moet het wél doen.” Zoals elke keerde dingen. Daarom zeg ik altijd: mijn overlopen in een schuldvraag. Hoe ga je organisatie moet je vervolgens een strabelangrijkste wapen in Afghanistan was daar mee om? De Kruif: “Mensen hebben tegie hebben. Zonder hier verder op in niet een tank of een vliegtuig, maar een de neiging om alles te willen beheersen, te gaan, stelt De Kruif dat het belangrijk antropoloog.” maar in de werkelijkheid beheren wij is dat je je boodschap kunt uitleggen, in slechts. Dat zie je ook in Afghanistan. zijn geval vooral ook in een internatioDe Kruif schetst een indrukwekkend beeld Waarom sneuvelt de ene militair wel en nale context. van het jaar dat hij de leiding had over de de andere niet? Ik zeg dat in een context troepen in Zuid-Afghanistan. Zo ging er waarin geldt dat de verantwoordelijkheDe manier waarop hij leiding gaf in geen dag voorbij dat er geen gewonden den die je hebt er niet toe mogen leiden Afghanistan noemt De Kruif opdrachtwaren en slechts één dag dat er geen dat je risico’s gaat mijden. Dat is juist de gerichte commandovoering. “In essentie gesneuvelden waren. De Kruif licht de essentie van mijn vak. Sterker nog: als ik houdt dit in: je zegt mensen wat ze tactiek van de Taliban (“Laten we ze toch geen risico’s neem ik operaties, leidt dat moeten doen en waarom ze het moeten maar de Taliban noemen”) toe. “Hun doel tot meer slachtoffers. Zonder risico’s heb doen, maar nooit hoe ze het moeten was simpelweg zo veel mogelijk slachtik niet het initiatief. Je moet dus wel de doen. Dit heeft twee redenen. Ten eerste: offers maken. Zo wilden ze een beeld poort uit, naar buiten gaan. Als je dat degene aan wie je de opdracht geeft, neerzetten dat NATO en de Afghaanse niet doet, slaat het harder op je terug.” zit dagelijks in de materie, waardoor hij overheid de veiligheid niet konden beter dan jij weet wat er aan de hand is. garanderen. Wie over die bermbommen De grens tussen schuld en verantwoordeTen tweede: als je het niet doet, maak je heen rijdt, maakt hen dus helemaal niets lijkheid ligt volgens De Kruif bij “jezelf in geen gebruik van de creatieve vermogens uit. Het draait maar om één ding: zo veel de spiegel kunnen aankijken”. “Als je acvan mensen.” mogelijk slachtoffers maken.” cepteert dat je niet alles kunt beheersen, moet je je altijd afvragen: heb ik er alles Om deze manier van leidinggeven sucIn deze extreme context gaf De Kruif aan gedaan om te zorgen dat iets lukt of cesvol te laten zijn, is het volgens De Kruif leiding aan tienduizenden militairen. Hij niet? De ene keer is dat wel zo, de andere een voorwaarde om “kennis en ervaring schetst een beeld van zijn dagelijks leven keer niet. Daar moet je mee leren leven te hebben op de twee niveaus onder je, in Afghanistan. Zeven dagen per week en dar moet je over praten met de menzodat je weet wat de consequenties zijn was hij een jaar lang van ’s ochtends sen om je heen. Als je het binnenhoudt van de opdrachten die je geeft. Maar ook vroeg tot ’s avonds laat aan het werk. en er niet over kunt spreken, gaat dat je kennis en inzicht in de twee niveaus boVrije dagen waren niet aan de orde. Hij op den duur opbreken.” < ven je, zodat je weet wat de impact van noemt het “een jaar waarvan je je later

50.000 artikelen - comfortabel winkelen - volgende dag in huis

15

Akke Groenewoud [email protected]

Willem Lodewijk Conferentie 2013:

Back to basics

Dagvoorzitter Jeroen Smit tijdens de eerste Willem Lodewijk Conferentie

VNO-NCW Noord en de Friesland Zorgverzekeraar organiseren gezamenlijk de Willem Lodewijk Conferentie, een initiatief van VNO-NCW Noord. Hiermee beogen wij een nieuwe zakelijke traditie voor Noord-Nederland te vestigen. Dit jaar bouwen we voort op het succes van de eerste editie en zoomen we in op actueel

de kracht en het belang van onze maakindustrie: aanjager van innovaties, motor van export. Tijdens de Willem Lodewijk Conferentie staat de vraag centraal hoe wij, bedrijfsleven, politiek en maatschappij, kunnen komen tot bestuurlijke en economische vernieuwing. In 2012 keken we onder het motto ‘Vernieuwend Vergezicht’ van buiten naar binnen. Hoe kijkt de wereld naar Europa? Hoe kijkt de wereld naar Nederland? Welke besluiten worden er als gevolg daarvan door de Nederlandse politiek genomen? Wat betekent dit voor de keuzes die in Noord-Nederland gemaakt moeten worden, willen we kunnen inspelen op nationale en globale ontwikkelingen? Wat duidelijk naar voren kwam bij deze eerste Willem Lodewijk Conferentie, was de boodschap om meer over de grens te kijken. Kijk naar Azië om te zien hoe het anders kan. Waar de kansen liggen. De wereld is veranderd en (Noord-)Nederland moet daarin meebewegen. Er liggen grote kansen in landen als Duitsland, Scandinavië en Rusland en vooral dus ook in Azië. Anno nu is een belangrijke vraag hoe we onze economie weer ‘aan de

praat’ kunnen krijgen. Daarbij is het goed om ons af te vragen waarom het elders economisch wél goed gaat en wat die omgevingen voor ons kunnen betekenen. Hoewel Nederland er economisch gezien ten principale niet slecht voor staat, is het economisch herstel in ons land erg fragiel. Alleen door succesvolle export is de recessie niet groter dan nu het geval is. De binnenlandse consumptie drukt het Nederlands economisch herstel als gevolg van onzekerheden over baanbehoud, pensioenen en de woningmarkt. Het is dus zaak om te werken aan verbetering van onze exportpositie in de wereld, alsook de binnenlandse economie weer aan de gang te krijgen.

Unique selling points Waar liggen onze kansen? Welke hervormingen zijn nodig om het Noorden vooruit te helpen? Welke koers moeten we varen om onze doelen te bereiken? Om deze vragen te kunnen beantwoorden, is het noodzakelijk om focus aan te brengen, opnieuw onze sterke punten

te benoemen, onze unique selling points in beeld te brengen en keuzes te maken. Keuzes maken betekent prioriteren in investeringen. Keuzes maken betekent ook focus aanbrengen in de internationale omgeving waarin Noord-Nederland succesvol wil zijn. Focus aanbrengen, keuzes maken, of te wel: Back to basics’, het centrale thema en het uitgangspunt van de Willem Lodewijk Conferentie van 7 juni 2013. De basis van de noordelijke economie is de maakindustrie. Nog steeds en misschien wel meer dan ooit is de maakindustrie de basis van economische continuïteit, stabiliteit en betrouwbaarheid. Daarom staat dit jaar centraal hoe wij onze maakindustrie een impuls kunnen geven. Om onze economie op gang te brengen, is het noodzakelijk om terug naar de basis te gaan. Wat Nederland nodig heeft, is stabiliteit, continuïteit en betrouwbaarheid. Een sterke maakindustrie draagt hieraan bij. Ondernemend Nederland zal de kar moeten trekken om de economie weer op gang te brengen. < Houd www.willemlodewijkconferentie.nl in de gaten voor actuele informatie. Leden en relaties hebben inmiddels een vooraankondiging ontvangen, de definitieve uitnodiging volgt.

16




Bernard Wientjes, voorzitter VNO-NCW:

Sociaal akkoord voor stabiliteit en herstel van vertrouwen Begin april was VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes te gast in NoordNederland. In Assen was hij met een delegatie van VNO-NCW Noord op bezoek bij warenhuis Vanderveen, de NAM en M&G Group, waarna hij tijdens de jaarlijkse Meet the Chairmen bijeenkomst sprak over het belang voor ondernemend Nederland om tot een sociaal akkoord te komen. “Ons ondernemingsklimaat is gebaat bij een positieve uitkomst.”

Zoals gebruikelijk brengt VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes jaarlijks een bezoek aan Noord-Nederland om tijdens de Meet the Chairmen bijeenkomst een inkijkje te geven in de Haagse werkelijkheid. Dat hij ook op 9 april jongstleden tijd vrij kon maken om naar Hotel Tjaarda in Oranjewoud te komen, is zeer bijzonder te noemen. Met de vakbonden is VNO-NCW immers druk in onderhandeling over een sociaal akkoord. Uiteraard wilde hij hier in zijn inleiding wel een en ander over kwijt, maar “het blijft op eieren lopen”.

niet aan het quotum houden simpelweg als belasting zien. In Duitsland is dit bijvoorbeeld het geval. Het kabinet wil bezuinigen op de Wsw, terwijl dit juist het instrument bij uitstek is om mensen in het bedrijfsleven te brengen.” Wientjes pleit voor een sociale werkplaats ‘nieuwe stijl’, met facilitering vanuit de Wsw. “Kleine bedrijven hebben niet de mogelijkheden om die mensen goed te begeleiden, terwijl vanuit de Wsw alle benodigde expertise beschikbaar is.”

Wientjes benadrukt het belang van het sociaal akkoord: het onWanneer u dit leest, is er mogelijk een akkoord gesloten of is dernemingsklimaat in Nederland is volgens hem gebaat bij een het juist definitief afgeblazen. In zijn verhaal noemde Wientjes positieve uitkomst. Het kabinet krijgt met een sterk akkoord het sluiten van een overeenkomst oppositiepartijen achter zich, een bijna onmogelijke opgave, wat nodig is om nieuwe wetten omdat er zoveel thema’s zijn door de Eerste Kamer te krijgen. waarover men het eens moet Wientjes: “Nederland is toe aan “Nederland is toe aan een akkoord worden: denk aan onderwerpen een akkoord dat een aantal dat het consumentenvertrouwen als het ontslagrecht, flexibilisegoede stimuleringsmaatregelen een impuls geeft en zorgt voor ring, de ww en het quotum voor kent, dat het consumentenverarbeidsgehandicapten. Allemaal trouwen een impuls geeft en politieke stabiliteit” hete hangijzers waarover hij zorgt voor politieke stabiliteit.” een duidelijk beeld schetste van Noord-Nederland de standpunten van VNO-NCW, Voorafgaand aan de inleiding van Wientjes hield VNO-NCW zonder verder te veel te in te gaan op de dilemma’s die aan de Noord voorzitter Bert van der Haar een betoog over het belang onderhandelingstafel met de vakbonden spelen. om het bedrijfsleven in het Noorden in de ‘lead’ te brengen. Hij Quotum haakte aan op de uitkomsten van de platformbijeenkomsten Wat in ieder geval duidelijk bleek uit het verhaal van Wientjes, die VNO-NCW Noord recent heeft georganiseerd en ging in is de wens van VNO-NCW om het quotum voor arbeidsgeop de rol van onze vereniging in de toekomst. Hierover kunt u handicapten af te schaffen. In de plannen van het Kabinet is meer lezen in het artikel over de platformbijeenkomsten (paopgenomen dat bedrijven met meer dan 25 medewerkers straks gina 4 van deze editie). minimaal 5% aan arbeidsgehandicapten in dienst hebben. Wientjes is hier duidelijk op tegen en stelt: “Het gevaar dreigt Waar Van der Haar zich verder vooral zorgen over maakte, is dat bedrijven de boete die ze opgelegd krijgen wanneer ze zich het uitblijven van een noordelijke samenwerking. “Waarom lukt

actueel

17

VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar en landelijk voorzitter Bernard Wientjes

het de drie noordelijke provincies niet om tot één gezamenlijke backoffice te komen? Waarom wordt er geen stip op de horizon gezet?” In deze tijden van bezuinigingen en krappe budgetten is het simpelweg niet uit te leggen dat het Noorden deze kans laat lopen om miljoenen euro’s per jaar te besparen.

Van Vanderveen naar de NAM Voorafgaand aan ‘Meet the Chairmen’ maakten beide voorzitters een rondgang door Assen, waarbij zij ’s ochtends vroeg begonnen bij warenhuis Vanderveen; na de Bijenkorf in Amsterdam en de V&D in Utrecht het grootste warenhuis van Nederland. En bovendien een familiebedrijf pur sang, met inmiddels de zesde generatie aan het roer. Nico Vanderveen en zijn neef Jelle schetsten een mooi beeld van de historie van het immense bedrijf, hoe pand na pand werd overgenomen om uiteindelijk te groeien naar een ‘shop in shop’ warenhuis met een oppervlakte van meer dan 17.000 m2 met zestig verschillende winkels. Na het bezoek aan Vanderveen lieten Wientjes en Van der Haar zich bij de NAM bijpraten over de laatste ontwikkelingen inzake de aardbevingsproblematiek in Groningen. In het interview met Bart van de Leemput (pagina 2 van deze editie) kunt u meer lezen over de manier waarop de NAM hiermee omgaat en welke maatregelen zij hebben getroffen om nu en in de toekomst mensen in het gebied te helpen, zorgen weg te nemen en ruimhartiger te compenseren. Maar vooral ook om

perspectief in de regio te bieden: om er voor te zorgen dat het aantrekkelijk blijft om in Noord-Groningen te werken, wonen en ondernemen.

Maakindustrie Het laatste bezoek in Assen vond plaats bij M&G Group, een bedrijf dat zeer succesvol is in de maakindustrie en vestigingen over de hele wereld heeft. Hiermee is het bedrijf de wereldwijde marktleider op het gebied van rookgasafvoermaterialen. Wat M&G vooral succesvol maakt, aldus CEO Wim Straver, is een duidelijke focus op de lange termijn in plaats van het snelle succes én de constante wil (en noodzaak) om te blijven innoveren. Straver laat een afvoerbuis van kunststof zien en vertelt: “De kostprijs van deze buis is door constante innovatie gedaald van destijds 45 gulden naar nu 11 euro per stuk.” Wat het bedrijf uniek maakt, is juist de diversiteit aan producten: M&G maakt liefst 25.000 verschillende artikelen. Iets wat geen enkele concurrent hen kan nadoen. Straver is van mening dat het nog steeds goed mogelijk is om als industrieel bedrijf in West-Europa te produceren, juist door te blijven innoveren en investeren en door continuïteit en integriteit binnen het bedrijf hoog in het vaandel te hebben. Uiteraard moet er dan wel voldoende technisch personeel beschikbaar zijn en dat is wel iets waar Straver zich zorgen over maakt. “De kweekvijver moet groter worden. Er komen simpelweg onvoldoende technici uit het onderwijs.” <

18


Floortje van Aken [email protected]


8e Internationaliseringscongres AIESEC: ‘People, Planet, Profit’

‘Groen is geen add-on die je aan of uit kunt zetten’ AIESEC en VNO-NCW Noord organiseerden woensdag 13 maart voor de achtste keer het Internationaliseringscongres. Thema dit jaar was “People, Planet, Profit”. Diverse sprekers lieten hun licht schijnen over vraagstukken als duurzaamheid, energie en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Conclusie: de tijd dringt.

die constatering aan de “P” van Profit. Wat als de prognoses waarheid worden? Wat heeft dat voor financiële gevolgen voor een bedrijf? Hoe kun je je business case toekomstbestendig maken? KPMG neemt die vragen in ogenschouw in adviseringstrajecten, zodat hun klanten verantwoord kunnen groeien.

Het belang van besparing Positieve geluiden over geslaagde duurzame initiatieven werden afgewisseld met bijdragen over de noodzaak van energiebesparing en de verstrekkende gevolgen van globalisering en verschuivende krachtenvelden in onze mondiale economie. Door alle verhalen liep één duidelijke rode - of liever gezegd: groene - draad: de tijd voor écht duurzame groei en verdere energiebesparing dringt.

2020 vs. twintig – twintig Als we het hebben over duurzaamheid, dan hebben we het ook vaak over 2020: het jaar waarin we de door de EU vastgestelde duurzaamheidsdoelstellingen (onder andere een aandeel van

16% duurzame energie in Nederland) gehaald moeten hebben. Jerwin Tholen van KPMG kaderde het duurzaamheidsvraagstuk in met behulp van een andere “twintig-twintig”. Hij liet een ontwikkeling zien die twintig jaar geleden begon, met de Rio Earth Summit in 1992, en schetste vervolgens wat de prognoses zijn voor over nog eens twintig jaar. Een groeiende wereldbevolking en een toenemende middenklasse – met name in emerging economies als de BRIClanden (Brazilië, Rusland, India en China) – zorgen voor een explosief groeiende energiebehoefte en een dreigende water- en voedselschaarste. Tholen koppelt

Noé van Hulst, scheidend directeur van de Energie Academy Europe, deed een dringende oproep aan het publiek. “Ik heb één hoofdboodschap waarvan ik echt hoop dat iedereen hem onthoudt: als het gaat om onze energiesituatie, dan is de wereld structureel veranderd ten opzichte van tien jaren geleden. Europa en de VS zijn niet langer het centrum van de wereld. De BRIC-landen en de derde wereld vormen straks het mondiale zwaartepunt. Dat heeft niet alleen economische, maar ook geopolitieke gevolgen.” Van Hulst gaf in niet mis te verstane bewoordingen aan dat de echte transitie begint bij het terugdringen van onze

ACTUEEL

AIESEC Internationaliseringscongres: de tijd voor écht duurzame groei en verdere energiebesparing dringt

19

“Bedrijven moeten hun business case wel zelf kunnen dragen als de subsidiekraan dichtgaat”

energiebehoefte. “Duurzame energie en de ontwikkelingen die vanmiddag geschetst worden zijn prachtig, maar we moeten als Nederland onze plaats in de wereld wel kennen. Onze inspanningen zijn een druppel op een gloeiende plaat. De echte winst valt nog steeds te behalen op het vlak van energiebesparing. Wij moeten ons energiegebruik drastisch verkleinen als we een bijdrage van betekenis willen leveren aan de oplossing van het wereldwijde energievraagstuk.”

Bio-based economy De dringende boodschap van Noé van Hulst stond in contrast met de bijdragen van Daan Dijk, algemeen directeur van de afdeling “Sustainable Business Development” bij Rabobank Nederland, en Peter Paul Schouwenberg, projectmanager Bio-based Economy bij Essent. Zowel Schouwenberg als Dijk lieten zien dat men voortvarend en succesvol bezig is met de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen zoals wind, zon en biomassa – een tendens die op termijn kan leiden tot de realisatie van een bio-based economy. Essent is de grootse producent van re newable energy in Nederland. Het bedrijf heeft onder andere een bio-energiecentrale in Cuijk. Die centrale is in zekere zin een bio-based economy op schaal: hier wordt het sluiten van productieketens en cascadering van grondstoffen uitontwikkeld naar een model dat later ook op grotere schaal toepasbaar is. Schouwenberg vindt dergelijke initiatieven een goede zaak. “De bio-based economy is een waanzinnige kans voor Nederland, met onze sterke agro- & foodsector. Biomassa heeft de toekomst. Maar”, zo voegt hij toe, “bedrijven moeten hun business case wel zelf kunnen dragen als de subsidiekraan dichtgaat.” Daan Dijk op zijn beurt liet zien dat de Rabobank veel oog heeft voor verantwoorde groei: “Duurzaamheidscriteria worden bij ons meegenomen in de kredietverlening. Wij proberen bedrijven bewust te maken van de toekomst en van hun verantwoordelijkheid. Groen is niet een soort add-on die je aan of uit kunt zetten. Het is een besef, verweven in je hele bedrijfsvoering.” Dijk ziet de

toekomst zonnig in: “Wij hebben in Nederland de kennis en het kapitaal in huis om onze kansen op dit vlak te verzilveren. Grondstoffen mogen dan eindig zijn, het menselijk vermogen tot innoveren is dat niet.”

Bernedine Bos, MVO Nederland

Het groene voorbeeld Internationaal handel drijven met oog voor mens en milieu is een complexe aangelegenheid, zo bleek ook uit het verhaal van Bernedine Bos van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Nederland (MVO Nederland). Zij besteedde aandacht aan de “P” van People en schetste treffend hoe internationaal verknoopt ons bestaan is. Zo is het flesje ketchup dat bij ons op tafel staat samengesteld uit onderdelen die letterlijk uit alle verschillende werelddelen afkomstig zijn. “Verantwoord internationaal zaken doen”, aldus Bos, “begint bij besef waar spullen vandaan komen, en wat dat voor implicaties heeft voor de productieketen. Daar moet je wel rekening mee houden als ondernemer. Ons devies: weet wat de risico’s zijn, maar zie het als uitdaging.”

Daan Dijk, Rabobank Ne

derland

Geert Sanders, SER Noord-Nederland

The next generation Kansen en uitdagingen zijn er legio – die boodschap klonk duidelijk door tijdens het congres. Er was daarom veel lof en waardering voor het feit dat een internationale studentenvereniging als AIESEC een congres over duurzaamheid organiseerde. Studenten, met hun enorme potentieel, zijn immers het boegbeeld van de nieuwe generatie, die de mogelijkheid heeft die kansen om te zetten in daden. Juist zij kunnen een kentering in gang te zetten die nodig is om mondiale vraagstukken over water, voedsel en energie het hoofd te bieden. Geert Sanders, voorzitter van de Sociaal Economische Raad Noord-Nederland en lid van de Lokale Adviesraad van AIESEC, liet die boodschap helder doorklinken bij zijn afsluiting: “AIESEC bestaat uit jonge mensen die buiten de gebaande paden treden. Niet-opvoedbare nieuwkomers die voor verandering kunnen zorgen. Een organisatie moet er klaar voor zijn die vernieuwing te omarmen - maar voor wie er voor open staat, is het goud waard.” <

Jerwin Tholen, KPMG

Noé van Hulst, Energy

Academy

Peter-Paul Schouwenberg, Essent

20



VNO-NCW Noord in beeld: Medio februari was VNO-NCW Noord te gast bij Rederij Doeksen in Harlingen. Deze rederij, opgericht in 1908, verzorgt de veerdienst van, naar en tussen Harlingen, Terschelling en Vlieland. De vaarroutes liggen in een van de mooiste, maar kwetsbaarste natuurgebieden van Nederland. Paul Melles, algemeen directeur van Rederij Doeksen, gaf een presentatie over zijn bedrijf en ging in op de actualiteit en de toekomstplannen van Rederij Doeksen, dat de ambitie koestert als eerste veerdienst een innovatief ‘groene veerboot’-concept te presenteren. Ook was er ruimte voor een persoonlijke noot: wat motiveert Paul Melles als directeur? Welke zaken hebben de afgelopen jaren voor moeilijke momenten gezorgd? Wat betekent het huidige economisch

21

bezoek Rederij Doeksen klimaat voor Rederij Doeksen en hoe gaat Paul Melles daar als eindverantwoordelijke mee om? Na de bedrijfspresentatie bezochten we de Willemshaven, waar de ‘Holland’ ligt. De Holland is het schip dat ooit aan de basis lag van Rederij Doeksen. Het schip is een stuk cultureel erfgoed en bijzonder omdat het zowel een sleepboot als een passagiersschip is. We kennen Doeksen nu vooral als veerdienst, maar vroeger was de rederij een bekende sleep- en bergingsmaatschappij. De Holland vertegenwoordigt deze beide werelden. Na een bezichtiging van het schip en een toelichting van de kapitein, was er een sfeervolle afsluitende borrel op de Holland. <

22



Splendid China helpt bedrijfsleven exporteren

“China is de markt van de Exporteren naar China: hoe pak je dat aan? De meeste Nederlandse ondernemers weten niet waar ze moeten beginnen. En wie het wel weet, laat zich vaak alsnog weerhouden door de verhalen van degenen die hen voorgingen en onverrichter zake huiswaarts keerden. Marion Tjin-Tham-Sjin van Splendid China, half Chinees en half Nederlands, is er duidelijk over: “Zakendoen in China is niet eenvoudig. Het vereist investeringen, een goed netwerk en geduld. Maar: als je het goed aanpakt, heb je een enorme markt binnen handbereik.” Waarom zou je als ondernemer naar China willen? Het antwoord op die vraag is wat Tjin-Tham-Sjin betreft helder: “China de grootste homogene markt ter wereld. Sommige bedrijven maken exportplannen voor Groot-Brittannië en Spanje tegelijk. Ik denk dan: waarom niet China? Je hoeft de vertaalslag maar één keer te maken en je bereikt meteen 1,3 miljard mensen. Helaas bestaat er hier een erg eenzijdig beeld van China en zijn er nog veel vooroordelen over zakendoen met Chinezen. Veel Nederlanders die niet voldoende voorbereidingen treffen, komen met lege handen terug. Zij vertellen indianenverhalen die anderen afschrikken. Dat is jammer en onnodig. Je moet het echter wel doordacht aanpakken: een eerste indruk maak je maar één keer.”

Export naar China Marion Tjin-Tham-Sjin is de dochter van een Chinese vader en een Nederlandse moeder. De dood van haar vader zorgde voor een periode van bezinning en meer aandacht voor haar Chinese wortels. Het resultaat is haar eigen bedrijf, Splendid China, dat ze in 2006 oprichtte. Het

bedrijf helpt Nederlandse ondernemers hun producten en diensten naar China te exporteren. “Nederland is een exportland bij uitstek,” vertelt Tjin-Tham-Sjin, “onze export houdt de economie op de been. Toch gaat maar twee procent van onze totale export naar China. Enerzijds is dat raar: het is een gigantische markt met veel kansen. Anderzijds is het ook wel begrijpelijk: de consumer market komt in China pas de laatste paar jaar in rap tempo op. De middenklasse groeit en er valt meer te besteden. Die ontwikkeling is nog lang niet ten einde – China is de markt van de toekomst.” Export naar China wordt zowel door de Nederlandse als door de Chinese overheid gestimuleerd. Het NIOF steunt noordelijke ondernemers met exportplannen richting China sinds kort weer met subsidie en Chinese overheidssteun bevordert de import vanuit Europa. Tjin-Tham-Sjin: “In China is veel aandacht voor bijvoorbeeld milieu en energie, gezondheidszorg en innovatie en automatisering van productieprocessen. Wat dat betreft kan China veel van Europa leren; de Chinese overheid hecht veel waarde

aan de import van Europese kennis en producten op die gebieden. Maar ook voor de sectoren Food & Beverages en de creatieve (IT-)industrie is een grote markt.”

‘Verchinees’ je product Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar exporteren naar China valt of staat met een goede voorbereiding. Een marktonderzoek is de logische eerste stap. Volgt daaruit dat er markt is voor een product, dan is het tijd voor stap twee: het ‘verchinezen’. Dit proces begint bij de naam. De naam van je product, maar ook de naam van je bedrijf en zelfs je eigen naam. Tjin-Tham-Sjin: “Zo’n vertaling is vooral een culturele omzetting. We kijken naar waar het product voor staat en hoe we dat gevoel kunnen vatten in een Chinese naam - welke karakters we daarvoor gaan gebruiken, wat de klank is, hoe het aanvoelt. Dit luistert nauw. Hetzelfde doen we met de bedrijfsnaam en de persoonsnaam. Die kun je niet eenvoudigweg naar het Chinees vertalen: waar Nederlanders gniffelen als iemands achternaam Poepjes is, kan het voor een Chinees reden zijn om niet met iemand in zee te gaan, omdat het ongeluk brengt. Voor Nederlanders is dat onbegrijpelijk.”

Guanxi Na een marktonderzoek en het verchinezen van de bedrijfsidentiteit komt het concrete zakendoen. Dat verschilt nogal van zakendoen in Nederland: Tjin-ThamSjin: “Alles draait in China om ‘guanxi’ – het netwerk, je relaties. Dat is niet hetzelfde als wat wij in Nederland onder ‘netwerk’ verstaan. Relaties gaan veel dieper, zijn ondoorzichtiger. Dat heeft direct gevolgen voor hoe je het eerste

“Wie naar China wil, moet wel bereid zijn water bij de wijn te doen. Het verchinezen van je product is een absolute vereiste”

23

actueel

toekomst”

Marion Tjin-Tham-Sjin: “Alles draait in China om Guanxi, het netwerk”

contact legt: doe dat altijd via een geverifieerd netwerk, via mensen die hebben bewezen dat je ze kunt vertrouwen. Mijn eigen netwerk in China bestaat uit vrienden en locals waarvan ik weet wat ik aan ze heb.” “In China draait het om mensenwerk. Chinezen zijn geen kille zakenmensen. Ze kunnen fel onderhandelen, maar de zakencultuur zelf is warm en hecht. Dat betekent ook dat je als Nederlander echt in je relaties moet investeren. Handelsmissies die vanuit Nederland worden georganiseerd – en het Nederlands consulaat in Shanghai is dit met mij eens – zijn goed ter oriëntatie en inspiratie en om de sfeer en cultuur te proeven. Maar met één keer naar China ben je er niet. Daarna moet er wel wat gebeuren. Je moet tijd investeren en een goede strategie hebben.”

Concessies Wie zaken doet, doet concessies. Dat is in China niet anders. Tjin-Tham-Sjin geeft als voorbeeld: “Een Chinees mailt

normaal gesproken niet – alleen als hij communiceert met Europeanen. Zij komen ons daarin tegemoet. Andersom is het verchinezen van je product een absolute vereiste. Chanel, het beroemde Frans modehuis, weigerde ooit de naam te veranderen toen het naar China ging exporteren. Geen enkele Chinees echter die wist wat “Chanel” betekende, want iedereen noemde het daar 香奈尔, oftewel Xiāngnài ěr. Uiteindelijk moest Chanel overstag – en dat heeft heel wat geld en tijd gekost. Wie naar China wil, moet dus wel bereid zijn water bij de wijn te doen.” De angst van ondernemers dat hun producten in China niet verkocht maar gekopieerd worden is onterecht, benadrukt Tjin-Tham-Sjin: “Laat je niet weerhouden door negatieve verhalen die soms rondgaan. Als je op de juiste manier investeert in je netwerk, in ‘guanxi’, dan wordt je niet bedonderd. Eerder had ik het al over het belang van goede voorbereiding. In dat kader is het zaak dat je zorgt voor goede juridische partners: laat

je contracten naar het Chinees vertalen en laat zien dat je er verstand van hebt. Door niet te exporteren, voorkom je bovendien niet dat een product gekopieerd wordt – als ze het willen hebben, dan komen ze het wel halen. En eerlijk is eerlijk: als een product gekopieerd wordt, dan weet je tenminste zeker dat er markt is voor het origineel. De tassen van Louis Vuitton worden niet voor niets zoveel in China verkocht.” Haar eigen succes is volgens Marion TjinTham-Sjin mede te verklaren door haar achtergrond: “ik draag evenveel China als Nederland in mij en kan daardoor echt effectief bemiddelen tussen twee culturen. Ik heb ‘the best of both worlds’. Ik bén mijn bedrijf. Dat ik vrouw ben, speelt in China overigens geen enkele rol: waar in Nederland slechts 11% van de topfuncties door vrouwen wordt vervuld, is dat in China 51%. Splendid China zorgt dat bedrijven daar zijn, waar hun klanten zijn. Dat is onze kracht.” <

24



Met zo’n € 17 miljard aan aanbestedingen per jaar spelen lokale overheden en publieke organisaties een belangrijke rol in onze economie. Hun opdrachten

Ondernemersvriendelijk Aanbesteden lanceert website Bedrijfsleven en overheid in Noord-Nederland hebben de handen ineengeslagen. Ons doel: een aanbestedingsbeleid dat toegankelijker en vriendelijker is voor het regionaal MKB. Met dat doel voor ogen is het actieplan Ondernemersvriendelijk Aanbesteden Noord-Nederland ontwikkeld en is nu ook een website gelanceerd: www.ondernemersvriendelijkaanbesteden. nl.

Regiobijeenkomsten

Lef van beide kanten

In de afgelopen periode zijn succesvolle platformbijeenkomsten georganiseerd in Leeuwarden, Groningen en Borger-Odoorn. Honderden ondernemers waren aanwezig om zich te laten informeren over thema’s als regionaal inkopen, de nieuwe aanbestedingswet en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De komende maanden worden er meer regionale bijeenkomsten georganiseerd, onder andere in Oranjewoud, Assen en Drachten: houd de website dus in de gaten!

Het actieplan Ondernemersvriendelijk Aanbesteden NoordNederland is een initiatief van MKB-Nederland Noord, VNONCW Noord en Bouwend Nederland Noord en wordt ondersteund door de Kamer van Koophandel Noord-Nederland. Ons motto: ‘Succesvol aanbesteden vergt lef van beide kanten’. De kern van het actieplan is: we doen het samen; bedrijfsleven en overheid. Die samenwerking is ontstaan vanuit de visie dat er een goede balans nodig is tussen goed en creatief ondernemerschap enerzijds en een toegankelijker, transparanter aanbestedingsklimaat anderzijds. Samen voor een verantwoorde ontwikkeling van de economie in het Noorden. Eind 2012 zetten diverse vertegenwoordigers van noordelijke kennisinstellingen, lokale overheden en ander inkopende partijen hun handtekening onder het actieplan Ondernemersvriendelijk Aanbesteden Noord-Nederland. Die brede vertegenwoordiging van overheid en bedrijfsleven is nodig om het actieplan tot een succes te maken.

De initiatiefnemers van het actieplan willen een grote verbeterslag maken in het noordelijk aanbestedingsbeleid. Maar we willen vooral ook laten zien wat al wel goed gaat, nieuwe partijen bereiken en bestaande kennis delen. Daartoe stimuleren we de dialoog tussen betrokkenen, onder andere tijdens diverse masterclasses en informatiebijeenkomsten.

Partners Daarnaast blijven we doorlopend op zoek naar meer partners om het actieplan te dragen. Immers: hoe meer partijen wij vertegenwoordigen, hoe verder wij komen in ons streven naar een succesvoller en eenduidiger aanbestedingsbeleid en een verantwoorde ontwikkeling van de economie in het Noorden. Ook u kunt zich dus nog steeds aansluiten bij ons initiatief. We hebben een wereld te winnen! < Meer weten? Kijk op www.ondernemersvriendelijkaanbesteden.nl

praktijk

zijn echter lang niet altijd goed toegankelijk voor het MKB. Dat kan beter!

25

Nieuw bij VNO-NCW Noord: Sjoerd Wind Op 1 maart 2013 ben ik, Sjoerd Wind (36), begonnen als manager Belangenbehartiging bij VNO-NCW Noord. Onder mijn beheer vallen de portefeuilles onderwijs en arbeidsmarkt en de regio Drenthe. Ik heb bijna mijn hele leven in het Noorden gewoond, gestudeerd en gewerkt. In Groningen heb ik HTS Bouwkunde gestudeerd met als afstudeerrichting management en uitvoering. Tegenwoordig woon ik in Drachten samen met mijn vrouw Kirsten en mijn twee kinderen van 1 en 3,5 jaar oud. Na mijn studie ben ik begonnen als medewerker Bouw en Woningtoezicht bij verschillende gemeenten en heb ik als projectmanager bij een groot architectenbureau gewerkt, om vervolgens in 2009 aan de slag te gaan als lobbyist bij Bouwend Nederland. In mijn werkende leven heb ik altijd geopereerd op het snijvlak van overheid en bedrijfsleven, wat maakt dat ik mij goed kan verplaatsen in beide werelden. Ik maak mij zorgen over de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt in het Noorden en vind het een grote uitdaging om samen met werkgevers te werken aan het verkleinen van de mismatch op dit gebied. <

Q: Sturen in deze tijd. Ideeën, mensen, cijfers. Hoe houd ik de balans? Afier. Leer ons kennen. In deze enerverende tijden is het als accountant des te belangrijker om jezelf bij de les te houden. In te zien dat innovatie en accountancy wel degelijk samengaan. En te begrijpen waar de markt behoefte aan heeft. Afier werkt vanuit die mindset. Om ondernemers daadwerkelijk verder te helpen bij uitdagende financiële en fiscale vraagstukken. Wat men van ons kan verwachten? De juiste vragen en passende antwoorden. Afier accountants + adviseurs afier.com

Drs. E.J. Kreuze RE RA is volledig op de hoogte. Ons leren kennen? afier.com

26



Een nieuw icoon voor Drenthe?

‘Kunst is het cement tussen Provincie Drenthe heeft ambitieuze plannen voor een uniek kunstwerk. Op een beschut terrein van circa anderhalve hectare, op loopafstand van het Hunebedcentrum in Borger, zal de Nieuw-Zeelandse kunstenaar Chris Booth een kunstwerk bouwen dat natuur en cultuur op inspirerende wijze met elkaar verenigt: Landart Drenthe. Het project heeft in de ogen Bert van der Haar, voorzitter van VNONCW Noord, de potentie uit te groeien tot nieuw icoon van de provincie.

Chris Booth bij de ontwikkeling van een project in Kerikeri, Nieuw Zeeland Wie denkt aan Drenthe, denkt aan de hunebedden. Deze 3000 jaar oude grafkamers, gemaakt van enorme zwerfkeien, zijn uitgegroeid tot iconen van het Drentse landschap. Nog steeds trekken de hunebedden elk jaar vele toeristen naar Drenthe. Het kunstwerk van Chris Booth moet een hommage worden aan deze grootse, iconische grafheuvels. Op de website van het project (www.chrisboothlandartdrenthe.nl) is

te zien wat de bedoeling is: een met keileem, zand en keien bekleed stuk duin in de vorm van een halve cirkel en daarbovenop een cilindervormige keienconstructie waarin 25.000 Drentse zwerfkeien met staaldraad aan elkaar verbonden zijn. Naast de keiencilinder rijst een grote zomereik uit het duin recht omhoog. Het kunstwerk is bedoeld als een plek van bezinning, midden in het weidse Drentse landschap.

27

de stenen’

actueel

Van belang voor Drenthe VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar is bijzonder enthousiast over het project van de Nieuw-Zeelandse kunstenaar: “Dit project heeft alles in zich om een kunstwerk van wereldniveau te worden. Het roept een sterke associatie op met onze Drentse trots - de hunebedden - en doet het Drentse landschap eer aan. Het is een gloednieuw en uniek project, dat heden en verleden op een prachtige manier met elkaar verweeft. Zo’n kunstwerk zet Drenthe écht op de kaart.” Ook Gerrit Kamstra, coördinator cultuurprojecten bij de provincie, geeft aan dat het werk van Chris Booth een enorme impuls kan betekenen voor Drenthe, met name als het gaat om landelijke bekendheid en regiomarketing. “Dergelijke bijzondere culturele fenomenen geven een gebied net dat beetje extra uitstraling. En wie gasten in Drenthe ontvangt, heeft met Landart Drenthe een schitterende nieuwe plek om zijn bezoek mee naartoe te nemen. Dit project is, kortom, een welkome aanvulling op wat Drenthe aan cultuur te bieden heeft. Het is van groot belang voor ons imago.” Bert van der Haar sluit zich hier bij aan: “Kunst is het cement tussen de stenen. In die zin staat het belang van dit project buiten kijf.”

Sponsoring door het bedrijfsleven Bij de realisatie van het project willen de initiatiefnemers ook het bedrijfsleven actief betrekken. De provincie Drenthe heeft een aanzienlijk bedrag toegezegd voor de realisatie van het project en ook een aantal bedrijven, van een lokale horecagelegenheid tot de Rabobank, heeft reeds een financieel aandeel in Landart Drenthe. De financiering is daarmee echter nog niet geheel rond. Gerrit Kamstra geeft aan dat realisatie van het kunstproject alleen mogelijk is als het bedrijfsleven zich sterk maakt voor de voltooiing ervan: “We willen

halverwege dit jaar starten met de bouw. Maar dan moeten we wel zeker weten dat het financiële plaatje klopt. Het is dus nu of nooit.” Bedrijven die hun naam willen verbinden aan het kunstwerk van Chris Booth krijgen daartoe ruim baan, zo geeft Kamstra aan: “Wat betreft sponsoring zijn we bereid ver te gaan: we kunnen plaquettes plaatsen voor sponsorbedrijven, zijn bereid sponsoringscertificaten uit te geven, of kunnen zelfs bedrijfsnamen vermelden op de stenen die we gaan gebruiken. Het project kan alleen gerealiseerd worden als het bedrijfsleven ook blijk geeft van commitment – maar daar staat natuurlijk zeker wat tegenover.”

Kunst met internationaal aanzien Kunstenaar Chris Booth, afkomstig uit Nieuw-Zeeland, was in 2003 voor het eerst in Drenthe. Het hunebedlandschap met zwerfkeien maakte diepe indruk op hem en vormde de inspiratie voor Landart Drenthe, dat verleden en heden van zowel de Drentse natuur als de bewoners van de provincie met elkaar moet verbinden. De echo van de Drentse hunebedden is onmiskenbaar door de vorm van het werk en het gebruik van 25.000 Drentse zwerfkeien. Chris Booth geeft zelf aan met zijn werk een brug te willen slaan tussen het Drentse landschap van 150.000 jaar geleden – de laatste ijstijd – en hedendaagse vraagstukken zoals klimaatverandering. De eik staat voor de geschiedenis van het Drentse volk. De kunstenaar maakte eerder werken in Nederland, waaronder “Echo van de Veluwe” dat in 2005 werd geplaatst in de beeldentuin van het Kröller-Müllermuseum. Bert van der Haar neemt dit werk op de Veluwe als voorbeeld voor het project in Drenthe in zijn blik op de toekomst: “Als het goed wordt aangepakt, dan kan Landart Drenthe het begin zijn van een Drentse beeldentuin, zoals

Chris Booth, stenenkunstenaar Chris Booth (1948), is een Nieuw Zeelandse stenenkunstenaar die over de hele wereld werkzaam is. Hij groeide op (en woont nog steeds) in Kerikeri, een kleine stad op het Noordereiland in Nieuw Zeeland, in een ruige omgeving met veel natuur, wilde rivieren en bezaaid met stenen en keien. Liefde en respect voor de natuur zijn hem van huis uit meegegeven. In Christchurch studeerde hij Fine Arts aan de Universiteit van Canterbury, waarna hij zich specialiseerde in beeldhouwen en het werken met keien. Chris Booth gaat altijd zeer grondig te werk bij het creëren van een nieuw kunstwerk. Hij maakt uitgebreid studie van de omgeving, de geschiedenis en de geologie en spreekt met talloze mensen uit de regio, vooral ook ouderen, over de betekenis nú en vroeger van de plek/regio. Zijn werken zijn vaak groot(s) en monumentaal en passen op bijna natuurlijke wijze in de omgeving. Bij de constructie werkt hij doorgaans samen met een team van technisch specialisten, geologen en lokale vrijwilligers. Chris Booth werkt veelal in opdracht van stichtingen, overheden, maar ook van particulieren. Daarnaast heeft hij deelgenomen aan vele solo- en groepsexposities overal ter wereld.

nu op de Veluwe ook bestaat. Dit kunstwerk van Booth is vele malen groter dan wat hij op de Veluwe heeft gerealiseerd. Dit project heeft echt de potentie uit te groeien tot icoon van de regio.” <

“Landart Drenthe heeft alles in zich om uit te groeien tot een icoon voor onze provincie. Het kan Drenthe op de kaart zetten.”

28



She-Vent vrouwen en mannen met pit!

Jojo Bottema, winnares van De Hak 2012

She-Vent: vrouwen en mannen met pit! Na het succes van She-Vent in 2012 organiseren Dorothea Piek van Buro Goeie Grond en Monique Huizenga van Niquell organisatiebureau op dinsdag 28 mei a.s. She-Vent 2013 in congrescentrum Hanze Plaza in Groningen. Het thema van dit jaar is ‘Vrouwen en mannen met pit!’

Zeker in deze tijd heb je een flinke dosis lef nodig bij het jezelf staande houden. Bij het ondernemen, maar ook wanneer je in loondienst bent, verandert er veel. Er worden andere competenties van je verwacht, je moet meer gaan samenwerken en netwerken is niet meer weg te denken. She-Vent 2013 is dé manier om in contact te komen met die gedreven ondernemers/werknemers die winst willen halen uit kennisdeling, elkaar zaken gunnen en om volop te netwerken. Inmiddels wordt met partners (o.a. VNO-NCW Noord), sprekers en workshopgevers een mooi programma ‘met pit’ samengesteld. Het belooft ook dit

jaar een inspirerend, divers programma te worden.

De Hak Op 28 mei wordt ook opnieuw De Hak uitgereikt. Een prijs voor die man of vrouw die zich sterk maakt voor diversiteit op de werkvloer. Die het belang van een eerlijke man-vrouw verdeling in alle lagen van de organisatie inziet. Wie gun jij deze prijs? Wie is op dit moment het boegbeeld van diversiteit in NoordNederland? Draag hem of haar voor, die volgens jou deze titel verdient via info@ she-vent.nl.

In 2012 is de eerste Hak uitgereikt aan Jojo Bottema, directeur Facilitair Bedrijf van de Rijksuniversiteit Groningen. Haar visie: ‘Ik kies voor goede vrouwen en die zijn er genoeg’. Dit resulteerde er in vijf jaar tijd in dat na haar aanstelling 100 vrouwen en 151 (voornamelijk technische) mannen werkzaam zijn bij het Facilitair Bedrijf van de Rijksuniversiteit Groningen.

Deelname en aanmelden Je kunt je aanmelden voor She-Vent vrouwen en mannen met pit! Stuur een mail naar [email protected] en verzeker jezelf van een plek op 28 mei. Voor € 125,00 p.p. beleef je een compleet verzorgde, inspirerende dag met aansprekende sprekers, pittige workshops en volop netwerkmogelijkheden. Kijk op www.she-vent.nl voor meer informatie en een impressie van 2012. Heb je ideeën, vragen of wil je meer weten over She-Vent? Neem dan contact op via [email protected] of Twitter (@she-vent)!


29

‘Maak vaart met gemeentelijke herindeling’ VNO-NCW Noord onderschrijft de urgentie van gemeentelijke herindeling in de provincie Groningen. ‘Groningen kan zich de bestuurlijke versnippering niet langer permitteren’, stelde de visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen begin maart in haar rapport. “De meeste gemeenten hebben constructief gereageerd. Wij verwachten nu leiderschap van bestuurders om dit proces verder te brengen”, aldus VNO-

actueel

NCW Noord directeur Lambert Zwiers.

Wat de economie en het bedrijfsleven nodig hebben, is een slagvaardige en deskundige overheid. Het uitstekende rapport van de visitatiecommissie bewijst onomstotelijk het nut en de noodzaak van grote, krachtige gemeenten om de sociaal economische opgaven waar we voor staan het hoofd te bieden. “Om dit rapport kan niemand heen, er is niets meer om je achter te verschuilen”, stelt Zwiers. “Omdat de discussie ongetwijfeld ook emoties zal oproepen, is het aan de bestuurders om de conclusies daadwerkelijk te omarmen en ermee aan de slag te gaan.”

(waarvan vier in de provincie Groningen). “Het rapport van de visitatiecommissie komt in de buurt van onze visie, al is het een gemiste kans om niet over de provinciegrenzen heen te kijken”, aldus Zwiers. “Dit lag echter niet in hun opdracht besloten en mag ons er niet van weerhouden om snel meters te maken, ook in de andere twee noordelijke provincies.”

Afblazen noordelijke samenwerking onbegrijpelijk

Bij deze schaalvergroting van gemeenten hoort wat VNO-NCW Noord betreft ook een opschaling naar één noordelijke provincie. Wij betreuren het dan ook dat de drie noordelijke provinUrgentie cies er niet in slagen om een eerste stap in de goede richting Niet alleen zijn kleine gemeenten onvoldoende toegerust op te zetten door tot een gezamenlijke backoffice te komen. “Wij de taken die op hen afkomen, ook toont het rapport aan dat roepen Groningen, Friesland en Drenthe op om nogmaals om de huidige samenwerkingsvertafel te gaan”, zegt Zwiers. “In banden geen oplossing zijn voor deze tijden van bezuinigingen en dit probleem. Zwiers: “Vanuit dat krappe budgetten is het onbegrij“Als je gezamenlijk vaststelt dat de licht bezien is het jammer dat pelijk dat het Noorden deze kans de plannen pas eind 2017 klaar laat lopen.” urgentie van herindeling groot is, hoeven te zijn. Als je gezamenzou je meer vaart moeten maken” lijk vaststelt dat de urgentie van Door samen te werken en tot één herindeling groot is, zou je meer bedrijfsvoering te komen op het vaart moeten maken”. gebied van bijvoorbeeld administratieve zaken en inkoop, kunnen de drie noordelijke provincies Zonder verder op de precieze indeling van de visitatiecomenkele miljoenen per jaar besparen. “Er wordt al drie jaar gemissie in te gaan, is het uitgangspunt juist om te kijken naar werkt om deze ambtelijke efficiencyslag door te voeren”, zegt natuurlijke kernen en hun verzorgingsgebieden. Uit universitair Zwiers. “Alle overheden moeten flink bezuinigen op primaire onderzoek naar gemeentelijke herindeling in Noord-Nederland, taken. Het is zowel aan burgers als bedrijven niet uit te leggen o.l.v. prof. dr. Jouke van Dijk in opdracht van VNO-NCW Noord, dat de provincies deze mogelijkheid om kosten te besparen is gebleken dat het Noorden dertien kerngemeenten heeft ongebruikt laten.” <

advertentie

Bent u toe aan een goed gesprek over uw loopbaan? Of wist uw werkgever eerder dan u dat u toe bent aan een nieuwe uitdaging?

Kom dan vrijblijvend langs bij Van Ede & Partners, gespecialiseerd in loopbaanvraagstukken, coaching, outplacement en vitalisering van zowel individuen als organisaties.

15 mei

27 mei

17 juni

18 juni

Kennismakingsavond Van Ede & Partners in Groningen Voor iedereen die vrijblijvend wil kennismaken met Van Ede & Partners. Aanvang 19.30 uur Miskend Talent in Museum Belvédère te Oranjewoud Samen met Schuurmans Advocaten organiseert Van Ede & Partners een bijeenkomst voor directeuren en HR adviseurs. Hier staat het herkennen van talent in de organisatie centraal. Op uitnodiging. Ondernemerscafé in ’t Feithhuis te Groningen Voor ondernemers die graag met andere ondernemers van diverse generaties een goed gesprek willen voeren onder het genot van een hapje en drankje. Aanvang 19.30 uur Kennismakingsavond Van Ede & Partners in Zwolle Voor iedereen die vrijblijvend wil kennismaken met Van Ede & Partners. Aanvang 19.30 uur

Heresingel 7, 9711 EP Groningen | Telefoon 050-312 34 85 Eekwal 6, 8011 LD Zwolle | Telefoon 038-421 02 88 www.vanede.nl

31


De woonkamer behangen of de keuken verven? Voor veel mensen is dat een kwestie van rollen behang of een pot verf aanschaffen, een paar vrienden bij elkaar roepen, samen een dag flink de schouders eronder zetten - en klaar. Helaas geldt dit niet voor iedereen. Stichting Present helpt mensen die dit soort klussen niet op eigen kracht voor elkaar krijgen door vrijwilligers uit het bedrijfsleven of verenigingen bij elkaar te brengen en enthousiast te maken voor een klusdag bij iemand thuis. Harry van Wieren, coördinator bij de stichting: “Wij zijn

Vrijwilligers van Philips knappen de woonkamer en keuken op voor een alleenstaande moeder in Groningen

makelaars in sociale betrokkenheid.”

praktijk

Met Stichting Present handen uit de mouwen als teambuilding

Laminaat leggen in plaats van laser gamen Wie graag iets voor een ander wil betekenen maar niet weet waar hij moet beginnen, kan terecht bij Stichting Present. De stichting stemt de vraag van mensen die een klus niet zelf kunnen doen – omdat ze ziek zijn, geen geld hebben, of een te klein netwerk hebben – af met het aanbod van mensen die de handen voor een ander uit de mouwen willen steken.

Concrete projecten Sible Bootsma van Present vertelt dat de kracht van de stichting ligt in slim organiseren: “De vraag om hulp komt via hulpverleningsinstanties bij ons binnen. Het aanbod voor de uitvoering komt bijvoorbeeld van bedrijven, kerken of verenigingen. Wij maken er een concreet project van, met een kop en een staart. Je gaat met je collega’s een dag een kamer behangen of verven, een tuin aan kant maken, laminaat leggen of een huis

helpen opruimen. Iedereen doet wat hij kan en over de organisatie hoeven vrijwilligers niet na te denken.”

Flauwekul. Ik zie echt een groeiende bereidheid iets voor een ander te doen.”

Win-win Harry van Wieren legt uit hoe een match tot stand komt: “Als wij van een bedrijf horen dat zij geïnteresseerd zijn in een project, dan gaan wij eerst langs met een presentatie, om een beeld te geven van wat wij doen. Dan gaan we inventariseren: wie kan wat? Wie wil en wie niet? Daar maken we een plan bij. Er is altijd een hulpverlener aanwezig op de klusdag zelf: dat maakt het vertrouwd voor degene die de hulp krijgt en voor de vrijwilligers. Het aanbod stijgt: alleen al in Groningen heeft Stichting Present het afgelopen jaar 140 projecten gedaan. Het effect daarvan is schitterend.” Sible Bootsma vult aan: “Er wordt wel gezegd dat mensen steeds egoïstischer worden.

“Er wordt wel gezegd dat mensen steeds egoïstischer worden. Flauwekul.”

“Het mooie van de projecten van Stichting Present,” aldus Van Wieren, “is dat het mes aan twee kanten snijdt. Ten eerste ben je bezig met teambuilding: samen met je collega’s maak je een succes van een project. Tegelijkertijd help je een ander. Je zet iets voor iemand in beweging. En je maakt samen iets bijzonders mee, dat schept een band. Voor bedrijven is het bovendien een mooie manier om betrokkenheid bij de lokale gemeenschap te laten zien, om maatschappelijk verantwoord te ondernemen.” Bootsma voegt daaraan toe: “Present geeft je de kans je handen én je hart te laten spreken. Je kunt iemand precies dat duwtje in de rug geven dat hij nodig heeft. Daarmee maak je écht een verschil.” < Meer weten over Stichting Present? De verschillende lokale vestigingen en andere informatie zijn te vinden op www.stichtingpresent.nl.

32


Ingrid Dragtstra [email protected]

JNO start coachingstraject

Zelf aan het roer, samen de zeeën verkennen! Jonge Noordelijke Ondernemers (JNO) is een netwerk van VNO-NCW Noord voor leden onder de 40 jaar. JNO zit vol ideeën en ziet overal kansen. In deze rubriek aandacht voor leden en activiteiten van JNO. Deze keer aandacht voor een nieuw initiatief: het JNO-coachingstraject.

: itt er Tw o

op k

jn

en

oo

jij @

Door contact te leggen met elkaar en te sparren over vraagstukken die in onze organisaties leven, creëren we dus een situatie waarbij ondernemers in NoordNederland, jong en oud, samen optrekken. We slaan op die manier een brug tussen generaties en dit draagt direct bij aan een klimaat waarbij we gezamenlijk bouwen aan een sterk ondernemerslandschap in Noord-Nederland.

JNO

JNO wil haar leden de gelegenheid geven om met dit soort vragen te rade te gaan bij leden van VNO-NCW Noord. Een korte rondvraag maakte al snel duidelijk dat veel JNO’ers een sterke behoefte hebben om eens te sparren met ervaren ondernemers.

Echter, het is niet alleen de jonge generatie die kan leren van de ervaring van een gesettelde ondernemer. Jonge ondernemers kijken vaak anders tegen het ondernemerschap aan; inzichten die ervaren ondernemers van grote waarde vinden en waar zij op hun beurt veel van kunnen leren.

g

Het is daarnaast ook nog eens crisistijd; de zaken gaan moeilijker. Welke keuzes maak je? Ga je bezuinigen, of kies je voor innovatie en laat je die gepaard gaan met een stevige investering? En tenslotte kunnen er natuurlijk ook vragen bestaan die te maken hebben met persoonlijke groei of zingeving. Waarom doe je de dingen die je doet en doe je nog de dingen die je wilt doen?

Daarnaast bleek dat leden van VNO-NCW Noord zeker bereid zijn hun kennis en kunde te delen en zich een half jaar aan een jonge ondernemer te verbinden. Een prachtige coachingskans voor jonge ondernemers!

Vo l

In de moderne maatschappij volgen ontwikkelingen elkaar enorm snel op. Verandering is een constante factor geworden en dit betekent dat je als ondernemer of werkgever continu dient te anticiperen op nieuwe omstandigheden. Vanzelfsprekend gaat dit gepaard met bepaalde vraagstukken. Want hoe weet je of je met een eenmaal gekozen strategie op de goede weg bent? Hoe kom je aan nieuwe inzichten en voorkom je dat je blinde vlekken ontwikkelt?

33

Coach: Liesbeth Schievink-de Vries – partner bij Corporate Match

JNO

JNO-lid: Mathieu Lanting – eigenaar van Alpha Adviesbureau “Sinds 1 januari 2012 ben ik eigenaar van Alpha Advies bureau. Wij houden ons vooral bezig met (Europese) schoonmaakaanbestedingen. Toen ik het bedrijf kocht, waren er al allerlei ideeën in het businessplan opgenomen. Maar hoe zet je deze om als je het bedrijf daadwerkelijk gekocht hebt? Ook willen wij onze dienstverlening uitbreiden en waar moet je dan zoal rekening mee houden? Ik ben al enige tijd lid van JNO en nu komt de briljante kans voorbij een ervaren ondernemer uit VNO-NCW Noord als sparringspartner mee te laten denken. Ik dacht gelijk: ‘Dat past bij mij’. Ik ben een jonge ondernemer die net komt kijken, nooit stil zit en gegarandeerd tegen zaken aan gaat lopen die ik nu nog niet kan voorzien. Dit coachingstraject komt voor mij als geroepen!’

“Wat geeft het altijd plezier, inspiratie, resultaat en ook bevestiging: de diepte in met iemand die buiten mijn organisatie staat. Nu is het mijn beurt om coach voor iemand te zijn en wat is dan leuker dan dat te doen met iemand van JNO! Mijn aanbod is dan ook om een sparringpartner te zijn op het brede gebied van waardecreatie: de kansen te vinden in de buitenwereld en de ambitie van je organisatie te verzilveren. Mijn achtergrond strekt zich uit van marketing en communicatie tot organisatiebouw en – ontwikkeling. Zo vorm ik met mijn collega’s een team waarin alle disciplines aanwezig zijn om met ondernemers samen te werken aan hun onderneming. Wel een waarschuwing: je haalt bevlogen betrokkenheid en creatieve nieuwsgierigheid binnen de poort!”

“Door contact te leggen met elkaar en te sparren over vraagstukken die in onze organisaties leven, creëren we dus een situatie waarbij ondernemers in NoordNederland, jong en oud, samen optrekken”

‘Het is de vraag die ons blijft ontwikkelen, dus… blijf vragen!’ JNO hecht veel waarde aan het delen van kennis en ervaring en ziet daarin een belangrijke rol weggelegd voor het overkoepelende netwerk van VNONCW Noord. Vanuit de stuurgroep Coaching wordt daarom een start gemaakt met een coachingsprogramma, waarbij de kennis en ervaring van VNO-NCW leden actief gedeeld wordt met JNO’ers, en vice versa.

Waarom? Je bent jong en ondernemend in Noord-Nederland. Enthousiast, eager en constant op zoek naar kansen en mogelijkheden voor de ontwikke-

ling van jezelf en jouw business. Je doet het op jouw manier en volgens jouw visie. Maar het is lang niet altijd nodig om het wiel zelf opnieuw uit vinden! In vele kwesties zijn andere ondernemers jou voorgegaan. En soms is het gewoon fijn om even te sparren met iemand die ook op dat punt is geweest. Binnen het netwerk van VNO-NCW Noord is een enorme hoeveelheid kennis aanwezig die jou of je organisatie verder kan brengen op organisatorisch, vaktechnisch, strategisch of persoonlijk vlak.

Wat? JNO-leden worden voor een periode van zes maanden gekoppeld aan een coach uit het netwerk van VNO-NCW Noord. Het JNO-lid bepaalt de vraag, de coach is bereid hem/haar vrijwillig te ondersteunen met de eigen kennis en kunde. Beide geven samen vorm aan het traject, waarbij er direct ingespeeld kan worden op wederzijdse wensen en behoeften. < Meer informatie? Neem contact op met Ingrid Dragtstra, manager JNO.

Hoe groen is gas?

De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO2 (broeikasgas) uitstoot – dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze ﬂexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al ‘vergroening’ mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertiﬁceerd duurzaam ‘groen gas’ overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst.

Met aardgas naar een groenere toekomst.

Hester Joustra [email protected]

35

In 2009 is VNO-NCW Noord gestart met het opzetten van een aantal vaste groepen ondernemers die regelmatig bij elkaar komen om kennis en ervaring uit te wisselen: de Noordgangen. Het concept is zeer succesvol gebleken en dus is het tijd om de balans op te maken. En om uit te breiden!

praktijk

VNO-NCW Noord wil succesvol concept uitbreiden

Met een Noordgang ondernemen Iedere Noordgang, bestaande uit maximaal 20 leden en samen gesteld op basis van diversiteit, komt vijf tot zes keer per jaar bij elkaar. De groep bepaalt in principe zelf de agenda. Actuele onderwerpen van (sociaal-) economische of maatschappelijke aard worden besproken, ervaringen uit de dagelijkse praktijk worden gedeeld en nieuwe contacten kunnen worden opgedaan. Ook worden regelmatig sprekers van buitenaf uitgenodigd. Bovendien kunnen onderwerpen die binnen de Noordgangen besproken worden als voeding dienen voor de belangenbehartiging van VNO-NCW Noord. Overigens bespreken de Noordgangen niet alleen onderwerpen met elkaar in besloten kring, maar ook leveren sommige groepen graag een bijdrage aan actuele thema’s die spelen in de regio. Gezamenlijk willen ze iets concreets bereiken buiten de groep, bijvoorbeeld wat betreft een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Zo bezien is iedere Noordgang weer uniek: de ene is vooral bezig met intervisie, de ander meer thematisch. De ene groep spreekt ’s ochtends af, de ander koppelt het aan een gezamenlijk diner. Kortom; iedere groep heeft een eigen dynamiek. In 2013 zijn er verspreid door Noord-Nederland inmiddels 15 Noordgangen actief met daarin ruim 230 leden. VNO-NCW

Noord ervaart deze Noordgangen als een groot succes, evenals de deelnemende leden. Vanaf de komende editie van NoordNieuws zullen we steeds verschillende deelnemers aan het woord laten om hierover te vertellen.

Uitbreiding Noordgangen én start internationale Noordgang Wegens het succes van de Noordgangen en de continue toestroom van nieuwe deelnemers, wordt het aantal Noordgangen naar behoefte uitgebreid. Met het oog daarop gaan in 2013 weer twee nieuwe groepen van start. Daarnaast heeft VNO-NCW Noord het initiatief genomen om ook internationale ondernemers de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan een Noordgang. De ambitie is om met een Engelstalige Noordgang en een grensoverschrijdende Nederlands-Duitse Noordgang te starten. Er wordt momenteel gepeild of hiervoor voldoende animo is. Heeft u ook interesse in deelname aan een (internationale) Noordgang in uw omgeving? Meld u dan aan via [email protected]. Wij streven ernaar u zo snel mogelijk in te delen. <

Koninklijke Van Gorcum Drukker++

Wij brengen uw bedrijf tot bloei! Interesse? Bel of mail Maico Brandhorst of Frans Wening van Raan: 0592 379 555 [email protected] [email protected]

005-1 2

Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] 0592 37 95 55 [f] 0592 37 20 64 [e] [email protected] [i] www.vangorcum.nl

37

Welkom nieuwe leden De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging: Groningen mw F. van Aken MA Floortje van Aken, Groningen mw M.E. Arends Alfa-College, Groningen drs. R. Blokzijl Dizain B.V., Groningen A.J. de Boer Lefier, Hoogezand J.P. Cruiming Jobbird.com, Groningen E.G. Faber Strukton Bouw bv, Maarssen T.L. Folkertsma MediaCT, Groningen J. Haggan RWE Eemshaven Holding BV, Eemshaven P.R. van Kampen MSc Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Economie & Bedrijfskunde, Groningen J. Kappe Nivoba BV, Veendam J. Knol Ulrum ir. L.J. Lambers N.V. Nederlandse Gasunie, Groningen M. Lanz UWV Werkbedrijf NoordNederland, Groningen drs. G. Lensink RTV Noord, Groningen mw E.H.M. Loykens Molendrift B.V., Groningen G.J. Martens Visser & Smit Hanab BV, Veendam ing. J. Ottens BAM Utiliteitsbouw bv regio Noord, Groningen I.M. Oudejans N.V. Nederlandse Gasunie, Groningen mr. O.M.M. Philips Van der Maas & Verhoog Advocaten & Belastingkundigen, Haren mw I.E.M. Roebroek Rabobank Stad en Midden Groningen, Groningen ing. P.R. Schut AMCA Hydraulic Fluid Power B.V., Ten Boer mw L.L. Sloot Team050, Groningen mw H. van der Stelt ATTENT, Uithuizen S. Timmer Sealane Coldstorage b.v., Eemshaven mw mr L. van der Veen LM Advocaten, Groningen drs. G. Vels Sealane Coldstorage b.v., Eemshaven M. Vletter Voys Telecom, Groningen F. Vogelzang Spark Bedrijfsadvies B.V., Zuidlaren mw J. van der Werf BENK Advocaten, Groningen mw H. de With De Zijlen, Tolbert S. van der Ziel Jetstream, Groningen

Friesland mw drs. S.A. Bantema AEGON Nederland N.V., EMFC RC Leeuwarden mw drs. H. Bergsma Lotus Communicatie, Langweer J.T. van den Brug Autoland Van den Brug, Drachten drs. F.J.G. Drost RA AEGON Nederland N.V., Leeuwarden A.F. Echten Univé Dichtbij, Heerenveen drs. R.E. van der Eems Friesland Bank Assurantiën, Leeuwarden M. Hatenboer Credion Friesland Oost, Drachten K.A. de Jong A-ware Food Group, Lopik S. Meindertsma Rabobank Drachten-Ureterp, Drachten mw dr.ir. S. Mulder Sport Fryslân, Heerenveen J.P. Nammensma Credion Associate BV, Heerenveen T. van der Noord Micronclean Berendsen B.V., Bolsward mw drs.ing. M.I. Post-Hietkamp Accon-AVM, Heerenveeen mw E.J. Reitsma Simmertwirre, Easterein H.J. Rooseboom Credion Friesland Oost, Drachten mw drs. B.A.M. Tijhaar Het Tij keert, Leeuwarden K. Toering TekenStroom, Leeuwarden mr. P.C. de Vos BentAcera, Drachten mw E. Vos Friesland College, Leeuwarden mw N. van Warmerdam Van der Meulen Business Events, Sneek R. Wielinga Centrum voor Bedrijfsopvolging Noord- en Oost-Nederland, Zwolle Drenthe mw drs. A. Birnie Drents Museum, Assen H.J. Bouwers Stenden Hogeschool, Emmen D.J. Bruins Melkveebedrijf Bruins-De Wit, Dwingeloo D. van Dijk Credion, Assen M.F.J. Doornbos Credion, Assen J.W. Gerritsen Sportrade BV, Paterswolde H.J. Jansen Koninklijke Landmacht / Regionale Personeelsdienst Havelte, Steenwijk M.K. de Jong Adviesbureau de Rijk BV, Beetsterzwaag mw A.M. Lantink De Nieuwe Zorg Thuis, Meppel R.W. Schortinghuis Animo BV, Assen

38


‘Waarom moeten leden u bellen?’ Nieuw bij VNO-NCW Noord:

Bedrijf: draaijer+partners Naam: Edgar Anholts Functie: Directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 18-12-2012

Bedrijf: Strukton Bouw BV Naam: Erwin Faber Functie: Commercieel manager Lid van VNO-NCW Noord sinds: 24-2-2013

Bedrijf: Centrum voor Bedrijfsopvolging Naam: Robert Wielinga Functie: Partner Lid van VNO-NCW Noord sinds: 06-03-2013

Wat doet uw bedrijf? draaijer+partners is sinds 1995 thuis in de wereld van gebied, gebouw en gebruik. Voor ons is dit allereerst een wereld van mensen en dan pas van stenen. Daarom stellen wij het gebruik van gebieden en gebouwen centraal. Daar ligt altijd onze focus, van begin tot eind. U kunt op ons bouwen van initiatief en strategie tot en met exploitatie en implementatie. Wij zetten ons graag voor u in. Onze adviseurs en managers zijn vakkundig en gedreven, en tegelijkertijd nuchter en praktisch. Uw complexe wereld kennen wij tot in detail. Wij spreken uw taal en denken constructief met u mee. Met als doel: gezamenlijk úw ambities realiseren.

Wat doet uw bedrijf? Strukton biedt totaalconcepten op het gebied van infrastructuur en accommodatie. Het zwaartepunt ligt op mobiliteit, knooppunten en doorgaande exploitatie. Bij de uitvoering van projecten houden we altijd ons uiteindelijke doel voor ogen: ervoor zorgen dat mensen prettig kunnen reizen, wonen, werken, leren en recreëren. In ons werk weegt economisch rendement even zwaar mee als het leveren van duurzame oplossingen.

Wat doet uw bedrijf? Twaalf (voormalig) ondernemers stellen hun kennis en kunde beschikbaar aan andere ondernemers die overwegen hun bedrijf in de toekomst over te dragen/te verkopen. In Noord- en Oost Nederland kunnen ondernemers een beroep doen op specialisten van het CvB t.b.v. het lastige en vaak emotionele traject van bedrijfsopvolging. Wij vervullen voor de directeur-grootaandeelhouder met name een klankbordfunctie, naast de rol van specialistische begeleider van het hele traject.

Wat is uw ambitie? Een bijdrage leveren aan een leefbare samenleving door middel van duurzame huisvesting. Waarom moeten leden u bellen? Omdat u naar resultaten van waarde streeft en wij ook. Waarde creëren, dat staat centraal in onze projecten. Want duurzame oplossingen gaan veel verder dan vandaag. Leefbaarheid is voor alle mensen en voor alle tijden. Wij geven u niet alleen goede adviezen. Wij helpen u ook om ze te realiseren. Het gebruik is altijd ons uitgangspunt. Inclusief de gebruikers, want bouwen doe je voor en met mensen. Zo werken wij. Contactgegevens Leonard Springerlaan 37 9727 KB GRONINGEN T: 050-5244666 www.draaijerpartners.nl/

Wat is uw ambitie? Onze ambitie is om als regisseur op te treden in vastgoedvraagstukken met een dominante technische en uitvoerende component waarbij de regisseur de verantwoordelijkheid neemt voor de performance en de integrale kosten. Wij willen een kennispartner zijn die meedenkt met de klant bij de oplossing van complexe vraagstukken. Waarom moeten leden u bellen? Onze kracht ligt in het volbrengen van complexe projecten in complexe omgevingen. Dit kan zitten in techniek, maar ook in de financiering of samenwerking met een veelheid aan partijen. Voor onze opdrachtgevers moet duidelijk zijn dat ze op ons kunnen bouwen, een goede prijskwaliteitverhouding krijgen en trendsettende oplossingen mogen verwachten. Contactgegevens Westkanaaldijk 2 3542 DA UTRECHT T: 030-2407486 www.strukton-gebouwen.nl

Wat is uw ambitie? De komende jaren veel ondernemers bijstaan die hun bedrijf op een plezierige en financieel aantrekkelijke wijze willen verkopen. Waarom moeten leden van VNO-NCW Noord u bellen? Omdat de meeste ondernemers maar eens in hun leven hun bedrijf verkopen en het verkoopproces een traject is waarin een onafhankelijke partner van het Centrum voor Bedrijfsopvolging door zijn kennis niet alleen kan zorgen voor de beste deal, maar ook ervaring heeft met de (financiële) positie van de ondernemer na verkoop van zijn of haar bedrijf. Contactgegevens Burg. van Roijensingel 6 8011 CS ZWOLLE T: 038 8200239 www.cvbinfo.nl

39

Bedrijf: Voys Telecom Naam: Mark Vletter Functie: Eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 13-03-2013

Bedrijf: Sport Fryslân Naam: Saakje Mulder Functie: Directeur-bestuurder Lid van VNO-NCW Noord sinds: 15-03-2013

Bedrijf: Dizain Naam: René Blokzijl Functie: Managing partner & strateeg Lid van VNO-NVW Noord sinds: 06-03-2013

Wat doet uw bedrijf? Voys is dé zakelijke VoIP provider voor vaste telefonie, die gelooft dat zakelijke telefonie anders kan. Voys is een TNO spin-off en levert sinds 2006 totaaloplossingen aan bedrijven. Naast veel prachtige MKB klanten kiezen bijvoorbeeld ook Nuon, Gazprom en MSI voor Voys.

Wat doet uw bedrijf? Sport Fryslân wil zoveel mogelijk inwoners van Fryslân voldoende en verantwoord laten bewegen, met extra aandacht voor bewegingsonderwijs, sportverenigingen en aangepaste programma’s. We werken samen met veel partijen en zijn de onafhankelijke spelverdeler die aanjaagt, verbindt, uitvoert en zijn hét sportkenniscentrum van Fryslân.

Wat doet uw bedrijf? Dizain een reclamebureau. Maar liever noemen wij ons een strategisch en creatief merkenbureau. Onze strategen en creatieven werken hand in hand. Dizain helpt merken hun oerkracht te bepalen en deze door te vertalen in onderscheidende communicatie, symboliek en gedragscomponenten. Vanuit onze merkwaarden ‘passie, geloof en lef’ storten wij ons elke dag vol overgave op het ontwikkelen van sterke identiteiten voor onze opdrachtgevers om deze vervolgens te positioneren in hun markt.

Wat is uw ambitie? We zijn hard op weg om in Nederland de derde telecompositie te bereiken, na KPN en Tele2. Zo werd Voys in 2012 tweede bij de FD Gazellen Awards en kregen we een prachtige notering in de Deloitte Fast 50; de lijst van snelst groeiende technologiebedrijven van de Benelux. Waarom moeten leden van VNO-NCW Noord u bellen? Klanten van Voys hebben telecomvrijheid: al onze contracten zijn per dag opzegbaar, instellingen zijn gemakkelijk zelf aan te passen in je online beheeromgeving en je rekent af per seconde. Iedere klant krijgt een eigen accountmanager met verstand van zaken, die rechtstreeks bereikbaar is. Bedrijven die op zoek zijn naar een permanente passende telecomoplossing voor hun bedrijf, vinden die bij Voys. Contactgegevens Helperpark 292 9723 ZA GRONINGEN T: 050-7009999 www.voys.nl

Wat is uw ambitie? Ons streven is om in Fryslân 70% van de volwassenen en 50% van de jeugd te laten voldoen aan de beweegnorm en het percentage inactieven terug te brengen tot 5%. Waarom moeten leden van VNO-NCW Noord u bellen? We zoeken samenwerkingspartners om bijvoorbeeld mensen met een beperking, kinderen uit gezinnen met weinig geld of werklozen met plezier te laten sporten. Ook zoeken we bedrijven die hun expertise willen inzetten om sportverenigingen te versterken. Voorbeeld? Kijk op www.sportopbasisscholen.nl hoe wij samen met De Friesland Zorgverzekeraar zorgen voor goede kwaliteit van gymonderwijs op Friese basisscholen! Contactgegevens De Opslach 61 8448 GV HEERENVEEN T: 0513-630650 www.sportfryslan.nl

Wat is uw ambitie? In een voortdurend veranderde wereld wil Dizain merken vanuit hun oerkracht helpen aan nieuwe manieren om betekenisvol te zijn. Daarnaast is het de ambitie van Dizain om landelijk erkend en herkend te worden als hét bureau dat sterke authentieke merken op de kaart zet. Waarom moeten leden van VNO-NCW Noord u bellen? Wilt u van uw bedrijf een sterk merk maken? Met een uniek eigen verhaal? En begrijpt u dat daar meer bij komt kijken dan een mooie advertentie met een lekkere kopregel? Dan moet u ons zeker bellen. Contactgegevens Helperpark 274 9723 ZA GRONINGEN T: 050-3112409 www.dizain.nl

40


Colofon NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord verschijnt vijf maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen. Jaargang 18 nummer 2 April 2013

Dinsdag 7 mei 2013 BUSINESS LUNCH Onder de noemer “Business Lunch” biedt VNONCW Noord u de mogelijkheid om tijdens de lunch op informele wijze te netwerken.

Dinsdag 28 mei 2013 NIEUWE LEDENBIJEENKOMST Informele bijeenkomst om nieuwe leden de kans te bieden om zowel onze vereniging als elkaar beter te leren kennen.

Plaats: Landhotel De Borken, Dwingeloo Ontvangst: 11.45 uur Einde: 14.00 uur

Plaats: Infrahuis, Groningen Ontvangst: 16.00 uur Einde: 18.30 uur

Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden Oplage 2.000 exemplaren Redactie Lex Kloosterman (hoofdredacteur) Floortje van Aken Ingrid Dragtstra Akke Groenewoud Hester Joustra Jan-Willem Lobeek Lambert Zwiers [email protected] Postbus 132 9700 AC Groningen T 050 5343844 F 050 5346145 www.vno-ncwnoord.nl

Donderdag 16 mei 2013 VISITE VEENHUIZEN Visite Veenhuizen is een jaarlijkse bijeenkomst van VNO-NCW Noord waarbij we verder kijken dan de waan van de dag en werk maken van maatschappelijke betrokkenheid en aandacht hebben voor levensbeschouwelijke zaken. Plaats: Gevangenismuseum Veenhuizen Ontvangst: 14.00 uur Einde: 17.30 uur Thema: De onderkant van de arbeidsmarkt

Basisvormgeving studio Tineke Wieringa bno, Haren

Woensdag 22 mei 2013 OTTENHOME EVENTS HEEG Toerisme en recreatie vormen een belangrijke pijler onder de Friese economie. Met dit bedrijfsbezoek zijn we te gast bij een toonaangevende onderneming in de recreatieve sector die water als speerpunt van alle activiteiten ziet.

Prepress, druk en distributie Koninklijke Van Gorcum bv, Assen

Plaats: Ottenhome Events, Heeg Ontvangst: 15.00 uur Einde: 18.00 uur

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Groningen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waarbij ruim 1.300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgelegenheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand bestaat uit mkb-bedrijven.

ZAKEN DOEN Woensdag 5 juni BUSINESS BREAKFAST Onder de noemer “Business Breakfast” biedt VNO-NCW Noord u de mogelijkheid om tijdens het ontbijt op informele wijze te netwerken. Plaats: Infrahuis, Groningen Ontvangst: 07.45 uur Einde: 09.00 uur Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden.

Vrijdag 7 juni 2013 WILLEM LODEWIJK CONFERENTIE Samen met De Friesland Zorgverzekeraar organiseert VNO-NCW Noord voor de tweede maal de Willem Lodewijk Conferentie. Het thema is dit jaar ‘Back to Basics’, waarbij we inzoomen op het belang van de maakindustrie. Locatie: Landgoed Bilderberg Lauswolt, Beetsterzwaag Ontvangst: 12.00 uur Einde: 21.30 uur Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbonden.

Wilt u een advertentie in NoordNieuws plaatsen? Neem dan contact op met de redactie via [email protected]. Ook voor inhoudelijke suggesties, vragen of klachten kunt u ons via dit e-mailadres bereiken.

WE130036_ADV_Noordleasefactor_270_FC.indd 1

AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM

‘NOORDLEASE IS NIET VOOR NIETS MARKTLEIDER ZAKELIJKE LEASE IN NOORD-NEDERLAND’ ‘WEL BESCHEIDEN BLIJVEN HÈ!’

Agnis consequo cullit,Sedi sum

‘OF WIJ DIE AMPÉRA OOK IN DE LEASE HADDEN’ ‘NATUURLIJK DOET NOORDLEASE DAT MEVROUW’

‘PRIVÉLEASE VAN NOORDLEASE IS WEL IDEAAL HOOR...’


Duidelijk

NOORDLEASE, TRONDHEIMWEG 5, 9723 TX GRONINGEN 050 547 02 00 - WWW.NOORDLEASE.NL

01-02-13 09:51

‘ZIET HIJ EEN BEKENDE? OF ZICHZELF AL PRIVÉ RIJDEN VOOR SLECHTS € 185,- PER MAAND ALL IN?’



‘VASTE INRUILPRIJZEN, DAN WEET JE WAAR JE AAN TOE BENT’

Ondertussen, in Autoborg...

Achter een monumentaal exterieur, design voor het interieur bieden. O'42 Interieur heeft veel te bieden op het gebied van woninginrichting, design en advies. Eigentijdse ontwerpen en interieurklassiekers. Nieuw design in een oud monument. Mede mogelijk gemaakt door Rabobank Stad en Midden Groningen. Hoe de wereld er ook uitziet, Rabobank Stad en Midden Groningen denkt mee en zoekt samen met u naar mogelijkheden. Door niet alleen te kijken naar reguliere financieringsvormen, proberen we oplossingen te vinden waarmee u verder komt. Zoals hier voor O'42 Interieur.

Financieren, juist in deze tijd. Rabobank. Een bank met ideeën.

Ga naar rabobank.nl/smg

NAM-directeur Bart van de leemput:

Recommend Documents