Voorwoord onderzoeksverslag

Inhoudsopgave Voorwoord onderzoeksverslag 2002

3

Programma Vraagstukken van Vermogensrecht Deelprogramma Rechtshandeling en overeenkomst Deelprogramma Aansprakelijkheid Deelprogramma Goederenrecht

5 9 21 27

Programma Geschillenbeslechting Deelprogramma Geschillenbeslechting algemeen Deelprogramma Rechtspleging nationaal Deelprogramma Rechtspleging internationaal Deelprogramma ADR (niet-overheidsrechtspleging)

29 31 43 47 49

Programma Global Governance Deelprogramma Volkenrecht en internationale organisaties Deelprogramma Mensenrechten Deelprogramma Internationaal strafrecht Deelprogramma Samenwerking tussen staten Deelprogramma De rol van de rechter Deelprogramma Marktwerking

51 53 59 65 67 69 71

Programma Sociale Cohesie en de rol van het recht Deelprogramma Sociale cohesie en multiculturaliteit Deelprogramma Informatie en Communicatie Technologie (ICT) en recht Deelprogramma Sociale cohesie en sociaal-economische verhoudingen

81 83 93 107

Programma Fiscaal Ondernemerschap

115

Programma Maatschappelijke Veiligheid

135

De niet-programmagebonden publicaties

143

Overzicht boeken verschenen in de facultaire Meijers-reeks

163

2

Voorwoord onderzoeksverslag 2002

Voor u ligt het onderzoeksverslag 2002 van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Het verslag bevat behalve de wetenschappelijke publicaties en de vakpublicaties ook een overzicht van de talrijke lezingen, de gegeven interviews, functies in de juridische sfeer en wat al niet meer. Overigens zal dit jaarverslag voor de laatste maal zo breed van opzet zijn. Het komende verslag – over 2003 – zal zich onder meer vanwege de leesbaarheid beperken tot alleen de publicaties. De faculteit hanteert sinds enige tijd strengere normen voor wat wetenschappelijke- en wat vakpublicaties zijn. Als gevolg daarvan vond over de afgelopen jaren een zekere verschuiving plaats van wetenschappelijke- naar vakpublicaties. Dat verklaart onder meer het afgenomen aantal wetenschappelijke publicaties. Ook het aantal dissertaties is afgenomen. Dit wordt weer verklaard door de omstandigheid dat de faculteit in de jaren 1995/1996/1997 nauwelijks aio’s heeft aangesteld, in afwachting van de oprichting van het E.M. Meijers Instituut. Zie daarover uitvoeriger de website van het Instituut – www.emmeijers.nl. Enkele cijfers: het aantal promoties in 2002 bedroeg 14, tegen 8 in het jaar daarvóór. Er waren in 2002 405 wetenschappelijke publicaties en 480 vakpublicaties (in 2001 466 resp. 440). Het verslag is op twee manieren te lezen: men kan kennisnemen van de publicaties en overige activiteiten die binnen de facultaire onderzoeksprogramma's hebben plaatsgevonden met daarbij de programmabeschrijvingen. Daarnaast zijn de resultaten ingedeeld naar departementen en afdelingen waar het onderzoek heeft plaatsgevonden – maar dan zónder verdere programmatische beschrijving. Binnen het facultaire onderzoeksinstituut, het E.M. Meijers Instituut, hebben de volgende programma's vorm gekregen : . . . . . .

Vraagstukken van vermogensrecht, Geschillenbeslechting, Global Governance, Sociale cohesie en de rol van het recht, (Fiscaal) ondernemerschap, en het programma Maatschappelijke veiligheid, in het kader van de gelijknamige onderzoekschool.

Elk van de programma's heeft een of meer coördinatoren. De keuze van de programma's vloeide voort uit een brede consultatie van de facultaire gemeenschap. Het komende verslagjaar – 2003 – zal in het teken staan van een herijking van de programma’s. In dat (komende) verslag zal ook rekenschap worden afgelegd van de bevindingen van de landelijke onderzoeksvisitatie rechtsgeleerdheid. Het aantal publicaties van meer dan één auteur neemt toe. Dat is in lijn met wat in andere wetenschappelijke disciplines gebeurt. Soms gaat het om auteurs van verschillende universiteiten. Om de herkenbaarheid te vergroten heeft de redactie van dit jaarverslag in die gevallen de Leidse auteur voorop geplaatst, ook als de eigenlijke publicatie een andere volgorde aanhield. Men passe dus op met verwijzingen vanuit dit verslag. Enkele belangrijke ontwikkelingen die het onderzoeksbeleid raken, zijn hier nog kort te vermelden. De faculteit maakt, op bedrijfseconomische gronden, een ingrijpende en in sommige gevallen pijnlijke reorganisatie door. Vele afdelingen hebben vanwege die reorganisatie de afgelopen periode een onderformatie gekend. Evenals vorig jaar betuigen het faculteitsbestuur en het

3

bestuur van het Meijers Instituut respect aan alle medewerkers die, gegeven de vele extra uren die moesten worden besteed aan onderwijs en de begrijpelijke emoties waarmee een reorganisatie gepaard gaat, zich zo hebben ingezet voor het facultaire wetenschappelijk onderzoek. Een van de uitkomsten van de reorganisatie zal zijn de overgang van de meeste bestuurskundigen en politicologen naar de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Hun publicaties uit 2002 zijn evenwel nog in dit jaarverslag opgenomen. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor publicaties uit wetenschapsgebieden die na de reorganisatie worden beëindigd. Een belangrijke ontwikkeling in de reorganisatie is geweest de overgang van het aio-systeem naar een systeem van PhD-fellows. Deze laatsten geven meer onderwijs dan aio's, maar daar staat tegenover dat zij een aanstelling voor zes jaren (drie maal twee jaren) krijgen, in plaats van voor vier jaren. Het afgelopen jaar is opnieuw veel aandacht besteed aan een adequate opleiding van de promovendi. De verwachting is dat er de komende jaren velen zullen promoveren. Naar verwachting zal het aantal promoties, na een stijging in de jaren 2003 en 2004, stabiliseren rond 15 per jaar. Op het terrein van het wetenschappelijk onderzoek gebeurt meer dan men in dit verslag terugvindt. De faculteit is in de afgelopen jaren steeds succesvoller in het verwerven van tweedeen derdegeldstroom onderzoek en zowel het Meijers Instituut als de afdelingen en instituten zelf organiseren jaarlijks vele tientallen presentaties, lezingen, workshops en conferenties. Wie meer informatie wenst kan die vinden op de eerdergenoemde website of te rade gaan bij de verschillende afdelingen en instituten. Ten slotte spreekt het faculteitsbestuur zijn dankbaarheid uit jegens diegenen in de departementen en het E.M. Meijers Instituut, die bij het maken van dit onderzoeksverslag betrokken waren. Het faculteitsbestuur Leiden, juni 2003

4

Programma Vraagstukken van Vermogensrecht

Prof. mr. J.H. Nieuwenhuis programmacoördinator

5

6

Het programma Vraagstukken van Vermogensrecht Het onderzoeksprogramma 'Vraagstukken van Vermogensrecht' richt zich op de steeds belangrijker wordende internationale perspectieven van het Nederlandse vermogensrecht. In de drie deelprogramma's komen aan bod de thema's rechtshandeling en overeenkomst, aansprakelijkheid en goederenrecht. Het programma richt zich op de grote vraagstukken van deze tijd, en met name op de 'reikwijdte' van het recht. Fundamentele grondrechten en mensenrechten van nationaal-constitutionele of supranationale origine vormen een vruchtbaar toetsingskader voor rechtshandelingen en contracten. Zo rijst de vraag naar de horizontale werking van fundamentele grondrechten en mensenrechten en de vraag naar de mogelijkheid van bijzondere publiekrechtelijke posities ter zake van die grondrechten en mensenrechten. Belangrijk is voorts de vraag of, en zo ja in hoeverre, bij overeenkomst afstand kan worden gedaan van fundamentele grondrechten en mensenrechten. Essentiële leerstukken en rechtsfiguren, als contractvrijheid, lijken soms te kort te schieten in het licht van nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en vragen om een nieuwe overdenking. Dat geldt ook voor de rechtshandeling en de overeenkomst en dan juist in een confrontatie met ander recht dan het algemeen vermogensrecht waarin deze rechtsfiguren zijn ingebed. Binnen het deelprogramma aansprakelijkheid wordt fundamenteel onderzoek gedaan naar de functie en de omvang van het aansprakelijkheidsrecht ('claimcultuur'). Op het terrein van het (buitencontractuele) aansprakelijkheidsrecht moet de gangbare opvatting dat de vergeldende rechtvaardigheid het dominante richtsnoer behoort te zijn, steeds meer plaats maken voor overwegingen van distributieve signatuur. Welke consequenties hebben deze ontwikkelingen voor het aansprakelijkheidsrecht? In het deelprogramma goederenrecht, wordt soms geraakt aan de hierbovengenoemde thema's, met name dat van rechtshandeling en overeenkomst. Ook hier richten de onderzoekers zich op fundamentele vragen naar de reikwijdte van – in dit geval – het goederenrecht en de zakelijke rechten. Wat dient (nog) onder `goed' te worden verstaan en tot welke consequenties leidt dat bijvoorbeeld voor de wijze van overdracht? Hoever reikt, in letterlijke zin, het eigendomsrecht?; nieuwe technieken van efficiënt bouwen (ondertunneling, drijvend bouwen) roepen nieuwe juridische vragen op. Welke invloed heeft het EVRM (art. 1 Eerste Protocol) op ons burgerlijk recht? Op dit type vragen beoogt dit deelprogramma antwoorden te formuleren. (a) Missie De missie van het programma 'Vraagstukken van vermogensrecht' is gericht op het doen van fundamenteel onderzoek, mogelijk leidend tot een herijking van de traditionele begrippen van het vermogensrecht zoals: persoon (de steeds luider klinkende roep om erkenning van niet-monetaire persoonlijkheidsrechten), contractsvrijheid, eigendom (right to property; art. 1 Eerste Protocol EVRM), en schuld en risico als grondslagen voor aansprakelijkheid. Bovendien wordt het programma mede gekenmerkt door de doelstelling van grensoverschrijding zoals geformuleerd in de 'missie' van het E.M. Meijers Instituut. Zo wordt binnen de deelprogramma's samengewerkt door onderzoekers uit verschillende domeinen van het recht (burgerlijk recht en handelsrecht, staats- en bestuursrecht, strafrecht, rechtsgeschiedenis, mensenrechten, Europees recht, rechtseconomie, gezondheidsrecht enz.). In toenemende mate blijkt ook meer interdisciplinair onderzoek mogelijk te zijn, bijvoorbeeld met psychologen, economen en bestuurskundigen. Grensoverschrijdend onderzoek in de zin van rechtsvergelijkend onderzoek is al veel langer een kenmerk van het Leidse vermogensrechtelijke onderzoek. Juist dit type onderzoek vindt men ook nu weer in vele wetenschappelijke publicaties terug. Het rechtsvergelijkende onderzoek kan worden versterkt 1999door de samenwerking die de faculteit kent met (vooral) de Universiteit Gent, de Universiteit van Oxford en de Amerikaanse University of California Hastings. (b) Probleemstelling Er is, in dit omvangrijke programma, dat bovendien al vele jaren loopt en waarbinnen een groot aantal onderzoekers samenwerkt, niet gekozen voor één (meer beperkte) probleemstelling. Het

7

onderzoek richt zich in algemene zin op de reikwijdte van het privaatrecht, op de invloed van het internationale recht op het nationale vermogensrecht, op de invloed van mensenrechten op het vermogensrecht, op de vragen die nieuwe technieken aan juristen stellen (zoals ICT), en op de historische fundamenten van ook thans nog vitale begrippen als contractvrijheid, aansprakelijkheid en eigendom. (c) Methodiek en beoogde onderzoeksresultaten De methodiek is deels disciplinair, maar in toenemende mate (zie onder a) ook interdisciplinair, en wel aldus dat civilisten en commercialisten nauw samenwerken met beoefenaren van het Europese recht, het internationaal privaatrecht, rechten van de mens, metajuridica en de rechtsgeschiedenis. Steeds beter lukt het ook de samenwerking met niet-juridische disciplines van de grond te krijgen, zoals de rechtseconomie, de bestuurskunde, de rechtssociologie en de rechtspsychologie.

8

Deelprogramma Rechtshandeling en overeenkomst

Fundamentele grondrechten en mensenrechten van nationale of supranationale origine vormen een vruchtbaar toetsingskader voor dit deelprogramma. Zo rijst de vraag naar de verhouding met de contractsvrijheid, onder meer in samenhang met de vraag naar de horizontale werking van fundamentele grondrechten en mensenrechten en de vraag naar de mogelijkheid van bijzondere publiekrechtelijke posities terzake van die grondrechten en mensenrechten. Wetenschappelijke publicaties Breedveld, C.G. (2002). De uitleg van de akte van levering bij de overdracht van een onroerende zaak. RM Themis, pp. 244-255. Cliteur, P.B. (2002). Moderne Papoea's. Dilemma's van een multicurturele samenleving. Amsterdam: De Arbeiderspers, 223 pp. Cliteur, P.B. (2002). Rechtsfilosofie. Een thematische benadering. Nijmegen: Ars Aequi Libri, 366 pp. Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. (2002). Verzwijging/vertegenwoordiging. Tijdschrift voor Privaatrecht, pp. 2338/2298-2352/2300. Dortmond, P.J. (2002). Een afwijkende benoeming. Ondernemingsrecht, pp. 92-96. Groot, C. de & Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Uitleg van polisclausules. In: Delfos-Roy, Y.L.L.A.M., Groot, C. de & Kooij, P.A.C.E. van der (Ed.), Zekerheidshalve, Opstellen aangeboden aan prof. mr. M.M. Mendel. (pp. 37-55). Deventer: Kluwer. Hijma, J. (2002). Fundamentele dwaling. In: Lemaire, H.F.G. & Vlas, P. (Ed.), Met recht verkregen (Joppe-bundel). (pp. 71-85). Deventer: Kluwer. Hijma, J. (2002). Modern Codification of Property Law and Contract Law-The Dutch Experience. In: Casals, M. (Ed.), L'exercici de les competencies sobre dret civil de catalunya. (pp. 161-192). Valencia: Tirant lo blanch. Hijma, J. (2002). Terug tot Liszkay/Harman. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, pp. 450-453. Hijma, J. (2002). Tien jaar nieuw nulliteitenrecht. WPNR, 6472(6472), pp. 71-77. Hijma, J. (2002). Validity. In: Busch, D., Hondius, E.H., Kooten, H.J. van & Schelhaas, H.N. (Ed.), The Principles of European Contract Law and Dutch Law. (pp. 214-239). Nijmegen/Den Haag: Ars Aequi Libri. Hoek, M.P. van den (2002). Dematerialisatie en anonimiteit. WPNR, pp. 675-677. Hoek, M.P. van den (2002). Resultaten Communicatiekanaal 2000 en 2001. Ondernemingsrecht, pp. 2-8. Huijgen, W.G. & Duijvendijk-Brand, J. van (2002). Art. 1: 84 lid 3 BW: huwelijkse voorwaarden of schriftelijke overeenkomst. WPNR, 6479, pp. 197-198. Huijgen, W.G. (2002). De nieuwe regeling inzake de koop van onroerende zaken. Bouwrecht, 12, pp. 1003-1010.

9

Huijgen, W.G. (2002). De verhouding tussen het Nieuwe erfrecht en het overige familierecht. In: Roes, G.N. (Ed.), Langst leve het Nieuwe erfrecht. (pp. 63-68). Den Haag: SDU Uitgevers. Huijgen, W.G. (2002). Geen verjaring van wilsrechten? WPNR, 6514, pp. 841-842. Janssen, J.F.M. (2002). Gemeenschap en haar ontstaan. In: Breedveld-de Voogd, C.G., Grosheide, F.w., Ploeger, H.D., Raaijmakers, M.J.G.C., Reinhartz, B.E., MellemaKranenburg, T.J. & Pleysier, A.J.H. (Ed.), BW-Krant Jaarboek 18. (BWKJ, 18, pp. 9-29). Deventer: Kluwer. Kooij, P.A.C.E. van der & Groot, C. de (2002). Uitleg van polisclausules. In: Delfos-roy, Y.L.L.A.M., Groot, C. de, Kooij, P.A.C.E. van der & Mulder, S.J.A. (Ed.), Zekerheidshalve. (pp. 37-55). Deventer: Kluwer. Mendel, M.M. (2002). Overzicht van handelsrechtelijke rechtspraak. Geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux-Gerechtshof 1996-2000. Tijdschrift voor Privaatrecht, pp. 1-12. Mulder, S.J.A. (2002). Bijzondere overeenkomsten. Verzekering. In: Dahm, P., Kleijn, W.M., Wedekind, W.G.Ph.E. & Willems, J.H.M. (Ed.), Jaarboek Rechtspraak Burgerlijk Wetboek 2001. (pp. 96, 98-129, 262-263). Deventer: Kluwer. Pleysier, A.J.H. (2002). 2, Erfopvolging bij versterf. In: Valk, W.L. (Ed.), Erfrecht, Tekst & Commentaar. (pp. 13-18). Deventer: Kluwer. Reinhartz, B.E. (2002). Flitsscheidingen in Nederlands-Duitse verhoudingen. In: Vlas, P. & Lemaire, H.F.G. (Ed.), Met recht verkregen, Liber Amicorum voor Ingrid Joppe. (Kluwer Rechtswetenschappelijke Publicaties, pp. 155-166). Deventer: Kluwer. Siemerink, L.A.R. (2002). ISP's en de Wet overeenkomsten op afstand. Tijdschrift voor Consumentenrecht, 3(3), 178-192. Varga van Kibéd, M.E. (2002). Verspreide pagina's in Overzicht van Handelsrechtelijke Rechtspraak, geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux Gerechtshof 1996-2000. TPR. Vossestein, G.-J. (2002). De bevoegdheid van de Europese Gemeenschap tot regeling van het vennootschapsrecht. WPNR, pp. 247-253. Vossestein, G.-J. (2002). Gouden aandelen. WPNR, pp. 807-812. Vossestein, G.-J. (2002). Overzicht van de handelsrechtelijke rechtspraak. Geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux-Gerechtshof 1996-2000. Tijdschrift voor Privaatrecht, pp. 2309-2329. Wiel, B.T.M. van der (2002). De bewijsovereenkomst. WPNR, 133(6480), pp. 221-229. Zwalve, W.J. (2002). "Snell v. Beadle" (the Privy Council on Roman law, Norman customary law and the ius commune). In: Ligt, L. de (Ed.), "Viva vox iuris romani"(Essays in honour of J.E. Spruit). (pp. 379-386). Amsterdam: Gieben. Zwalve, W.J. (2002). Enige beschouwingen over betaling door derden. In: Kortmann, S.C.J.J. (Ed.), "Onderneming en 10 jaar nieuw burgerlijk recht", serie onderneming en recht deel 24. (Serie onderneming en recht, pp. 601-611). Deventer: Kluwer.

10

Zwalve, W.J. (2002). Redelijkheid en billijkheid, goede zeden en restitutie. Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, 6501, pp. 606-611. Annotatie Hijma, J. Noot bij : HR (26-01-2001), 118, NJ 2002. Hijma, J. Noot bij : HR (27-04-2001), 213, NJ 2002. Hijma, J. Noot bij : HR (11-05-2001), 364, NJ 2002. Hijma, J. Noot bij : HR (26-10-2001), 595, NJ 2002. Koot, R.M.C.M. Onrechtmatige daad en overige verbintenissen uit de wet. Ars Aequi, 85 (Katern), pp. 4562-4562. Mendel, M.M. Noot bij : HR (19-10-2001), 224, NJ 2002, pp. 1271-1272. Mendel, M.M. Noot bij : HR (19-04-2002), 456, NJ 2002, pp. 2552-2554. Mendel, M.M. Noot bij : HR (01-02-2002), 529, NJ 2002, pp. 2997. Mendel, M.M. Noot bij : HR (28-06-2002), 609, NJ 2002, pp. 3473-3475. Pleysier, A.J.H. Noot bij : HR (05-01-2001), (NJ 2002, 23). Nk 2002-1409, pp. 51-53. Vossestein, G.-J. Noot bij : HvJ EG (04-06-2002), 2002, 114, Jor 2002. Vossestein, G.-J. Noot bij : HvJ EG (04-06-2002), 2002, 115, Jor 2002. Vossestein, G.-J.Noot bij : EHRM (16-04-2002), 2002, 157, Jor 2002. Vossestein, G.-J. Noot bij : HvJ EG (04-06-2002), 2002/113, Jor 2002. Vakpublicatie Cliteur, P.B. (01-06-2002). Sociale grondrechten zouden we niet moeten erkennen. Liberaal Reveil, pp. 9-22. Dortmond, P.J. (2002). De rechtsvorm van vereniging; van wieg tot graf. Handboek voor bestuurders en managers van verenigingen. (pp. 41-59). Den Haag: Elsevier. Dortmond, P.J. (2002). De wettelijke leeftijdsgrens van commissarissen geschrapt. Ondernemingsrecht, pp. 177-178. Dortmond, P.J. (2002). Naschrift (na reactie op artikel 'De wettelijke leeftijdsgrens van commissarissen geschrapt'. Ondernemingsrecht, pp. 391-392. Dortmond, P.J. (2002). Naschrift (na reactie op artikel Rabobank Nederland en het structuurregime). Ondernemingsrecht, pp. 455-456. Dortmond, P.J. (2002). Rabobank Nederland en het structuurregime. Ondernemingsrecht, pp. 332-333.

11

Es, P.C. van (2002). De notaris en de wanpresterende partij. WPNR, pp. 853-854. Es, P.C. van (2002). Enige opmerkingen over de Wet elektronische handtekeningen in het licht van de algemene bewijsrechtelijke bepalingen in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. WPNR, 6474, pp. 107-108. Es, P.C. van (2002). Enige opmerkingen over de nieuwe regeling van artikel 4:91 NBW. WPNR, 6487, pp. 337-338. Es, P.C. van (2002). Nadere opmerkingen over de Wet elektronische handtekeningen. WPNR, 6515, pp. 857-858. Hijma, J. & Olthof, M.M. (2002). Compendium van het Nederlands Vermogensrecht. Deventer: Kluwer, 478 pp. Hijma, J. (2002). Dwaling. Losbladige Verbintenissenrecht, 30 bewerkte pag. en 5 nieuw geschreven pag. Deventer: Kluwer. Hijma, J. (2002). Wilsgebreken. Losbladige Vermogensrecht, 15 bewerkte pag. en 2 nieuw geschreven pag. Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Boek 4 NBW, titel 1. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar erfrecht. (pp. 1-11). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). De natuurlijke verbintenis.Verbintenissenrecht. (losbladige, 25 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Een superdemocratische vereniging. JBN, 6(juni), pp. 10-10. Huijgen, W.G. (2002). NV en BV, titel 4 en 5. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M., Valk, W.L., Timmerman, L. & Tonkelaar, J.A. den (Ed.), Tekst & Commentaar. (pp. 127390). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Pas op met contractuele bepalingen inzake woonruimteverdeling. JBN, 5(mei), pp. 6-8. Koot, R.M.C.M. (2002). Contractenrecht. Ars Aequi, 84, pp. 4499-4500. Koot, R.M.C.M. (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, 82, pp. 4248-4349. Koot, R.M.C.M. (2002). Nakoming van verbintenissen. Losbladige Verbintenissenrecht. Deventer: Kluwer. Kranenborg, H.R. (2002). Uitdaging nummer één voor Straatsburg: de werklast omlaag. Ars Aequi, pp. 218-226. Pleysier, A.J.H. (2002). Hoeveel typen van akten zijn in de nieuwe Wet op het notarisambt te ontwaren? De notarisklerk, 1408, pp. 30-32. Punselie, E.C.C. (2002). Erkenning door verwekker zonder family life. Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, pp. 245-245. Reinhartz, B.E. (2002). Artikel 95. Personen- en familierecht. (losbladige, 8 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer.

12

Reinhartz, B.E. (2002). Automatische wijzigingen in het huwelijksvermogensrecht komen er aan (zijn er al). Juridische Berichten voor het Notariaat, pp. 12-15. Reinhartz, B.E. (2002). Gehuwd in Las Vegas of Thailand, wat nu? WPNR, pp. 346-349. Reinhartz, B.E. (2002). IPR Huwelijksvermogensrecht. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M., Valk, W.L., Koens, M.J.C. & Vonken, A.P.M.J. (Ed.), Personen- en familierecht. Tekst & Commentaar. (pp. 1497-1536). Deventer: Kluwer. Reinhartz, B.E. (2002). Makingen onder tijdsbepaling en onder voorwaarde. Nieuw Erfrecht, 3(1), pp. 4-7. Reinhartz, B.E. (2002). Naschrift (op reactie van E.W.J. Ebben) op "Uitbreiding van de beschikkingsbevoegdheid van een vruchtgebruiker", in WPNR 5455/2001. WPNR, pp. 239-240. Reinhartz, B.E. (2002). Onderscheiden soorten van uiterste wilsbeschikkingen. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Erfrecht, Tekst & Commentaar. (pp. 137-162). Deventer: Kluwer. Reinhartz, B.E. (2002). Zijn op de termijnen in het nieuwe erfrecht de bepalingen van de Algemene Termijnenwet van toepassing? Nieuw Erfrecht, 3(2), pp. 19-19. Siemerink, L.A.R. (2002). Contracten over ICT. In: Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Corvers, S.F.M. (Ed.), Praktisch Informaticarecht. (pp. 87-101). Groningen: Martinus Nijhoff. Vanderveen, G. (2002). Experiencing safety: proposing a novel approach to scout differences between men and women in many countries. In: Nieuwbeerta, P. (Ed.), Crime Victimization in Comparative Perspective; Results from the International Crime Victims Survey 1989-2002. (pp. 335-351). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Vossestein, G.-J. & Wessels, B. (2002). Effectenrecht 2002/2003. Kaderpockets. Den Haag: SDU, 636 pp. Vossestein, G.-J. (2002). Nieuw voorstel Europese prospectusrichtlijn. Ondernemingsrecht, pp. 482-484. Vossestein, G.-J. & Wessels, B. (2002). Ondernemingsrecht 2002/2003. Kaderpockets. Den Haag: SDU, 563 pp. Wiel, B.T.M. van der (2002). Contractenrecht. Ars Aequi, 51(82), pp. 4347-4348. Zippro, E.J. (2002). Contractenrecht. Ars Aequi, pp. 4561-4562. Zwalve, W.J. (2002). Komdeur q.q/Nationale Nederlanden. Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, 6496, pp. 481-482. Populariserende publicatie Hijma, J. (2002). Privaatrecht. Gids voor de rechtenstudie 2002-2003. (pp. 18-20). Deventer: Dut in Iura. Hoek, M.P. van den (02-07-2002). Alle aandeelhouders moeten hun idee kwijt kunnen. Het Financieele Dagblad.

13

Siemerink, L.A.R. (2002). Zakelijke en privé e-mail op de werkvloer. IT-Monitor, 2(2), pp. 8-9. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Birks, P.B.H. (21-06-2002). The Contribution of the Common Law. (Oratie Leiden). Nog te verschijnen. Blokland, A.A.J. (17-09-2002). Is er leven na Lombroso? Nieuwe inzichten uit de evolutionaire criminologie. Cursus Evolutionaire Psychologie (Erasmus Universiteit): Rotterdam. Gastcollege. Brenninkmeijer, A.F.M. (10-04-2002). Algemene wet bestuursrecht. Utrecht, vergadering contactgroep bestuursrechtjuristen. Brenninkmeijer, A.F.M. (04-10-2002). De rechtsstaat en het bestuursrecht. Amsterdam, symposium vakgroep bestuursrecht VU. Broekers-Knol, A. (04-02-2002). De wet dualisering gemeentebestuur. Bennebroek, Conferentie in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen. Bulterman, M.K. (15-10-2002). Interview over financiële VN-sancties t.b.v. IKON tv uitzending Factor. Interview. Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plaatsvervanger. Functie bij: Gerechtshof Amsterdam. Dortmond, P.J. (09-11-2002). Beschermingscontructies. Cursus: Amsterdam. (Co)referaat. Dortmond, P.J. (Ed(s).). (2002). Ondernemingsrecht. Dortmond, P.J. (04-10-2002). De one-tier board in een Nederlandse vennootschap. Groningen, Congres vanwege het Instituut voor Ondernemingsrecht. Dortmond, P.J. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Vereniging Handelsrecht. Dortmond, P.J. (Ed(s).). (2002). Losbladige Kluwer-editie Rechtsperonen. Deventer: Kluwer. Dortmond, P.J. (11-10-2002). Statuten zonder bezwaar. congres: Rotterdam. Organisator congres/symposium. Dortmond, P.J. (11-10-2002). Statuten zonder bezwaar. Congres Preadviezen Koninklijke Notariele Broederschap. Congres: Rotterdam. Panellid. Dortmond, P.J. (29-11-2002). The New European Company. Congres: Leiden. Dagvoorzitter. Duynstee, M.C.I.M., Feenstra, R., Winkel, L.C. & Wijffels, A.A. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis, 70. Groot, C. de, Delfos-Roy, Y.L.L.A.M., Kooij, P.A.C.E. van der & Mulder, S.J.A. (Ed(s).)

14

(2002). Zekerheidshalve, Opstellen aangeboden aan prof. mr. M.M. Mendel. Deventer: Kluwer, 164 pp. Hijma, J. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank Arnhem. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). Studiepockets Privaatrecht. Deventer: Kluwer. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). Studiereeks Burgerlijk recht. Deventer: Kluwer. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). WPNR. Hijma, J. (11-03-2002). Terhandstelling van algemene voorwaarden. Leiden, Studiegroep H. Drion. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). Vermogensrecht (losbladige). Deventer: Kluwer. Hoek, M.P. van den (Ed(s).). (2002). Actualia Ondernemingsrecht. Deventer: Kluwer. Hoek, M.P. van den (27-11-2002). Besluitvorming, vertegenwoordiging en volmacht in het ondernemingsrecht. Leiden, PAO-bijeenkomst. Hoek, M.P. van den (12-12-2002). Proxy sollicitation en aandeelhouderscommunicatie. Leiden, PAO-bijeenkomst Ondernemingsrecht. Huijgen, W.G. (20-11-2002). Aansprakelijkheden in het rechtspersonenrecht. Leiden. Dagvoorzitter. Huijgen, W.G. (03-05-2002). Actualiteiten onroerend goed. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (27-05-2002). Bedrijfsoverdracht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (31-05-2002). Congres projectontwikkeling nieuw Schiphol (Vereniging voor Bouwrecht). Schiphol Luchthaven. Dagvoorzitter. Huijgen, W.G. (07-10-2002). De gemeenschap van goederen. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (25-09-2002). De nieuwe regeling inzake koop van onroerende zaken. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (17-02-2002). De receptie van het Romeinse recht en het Notariaat. Gastcollege. Huijgen, W.G. (periode: 2002 t/m 2002). Bijzonder Griffier Eerste kamer voor Boek 4 NBW (erfrecht). Functie bij : Lid adviescommissie. Huijgen, W.G. (periode: 2002 t/m 2002). Hoofddocent beroepsopleiding Notariaat. Functie bij : Lid werkgroep. Huijgen, W.G. (12-09-2002). Grote projecten en eigendomsvormen. Scheveningen, Gastcollege. Huijgen, W.G. (10-05-2002). Het web van de notaris. Utrecht, 37e Landelijk notarieel studentencongres. Huijgen, W.G. (06-11-2002). Hypotheekrecht. PAO-bijeenkomst.

15

Huijgen, W.G. (18-09-2002). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden. Promotie A.R. van Maas de Bie: Leiden. Lid promotiecommissie. Huijgen, W.G. (18-09-2002). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden. Promotie A.R. van Maas de Bie: Leiden. Lid oppositiecommissie. Huijgen, W.G. (01-01-2002). Klankbordcommissie van het Ministerie van Justitie inzake het nieuwe huwelijksvermogensrecht. Den Haag (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid werkgroep. Huijgen, W.G. (14-11-2002). Koop van onroerende zaken. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (04-03-2002). Nieuw erfrecht. Den Haag, Gastcollege. Huijgen, W.G. (27-09-2002). Nieuw erfrecht. Leiden, Gastcollege. Huijgen, W.G. (06-11-2002). Nieuw erfrecht. Den Haag, Gastcollege. Huijgen, W.G. (16-10-2002). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (11-11-2002). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (13-11-2002). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (25-11-2002). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (21-11-2002). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (19-11-2002). Nieuw erfrecht (1). Leiden, Gastcollege. Huijgen, W.G. (29-11-2002). Nieuw erfrecht (2). Leiden, Gastcollege. Huijgen, W.G. (26-09-2002). Nieuw erfrecht I. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (10-10-2002). Nieuw erfrecht II. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (28-03-2002). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (05-03-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (24-06-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (03-06-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (12-06-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (25-11-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (28-10-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (08-07-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (06-06-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst.

16

Huijgen, W.G. (30-05-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (22-05-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (14-03-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (19-03-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (19-03-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (18-04-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (25-04-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (26-03-2002). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (15-01-2002). Onroerend goed en Bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (12-02-2002). Onroerend goed en Bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (26-08-2002). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (24-09-2002). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (04-11-2002). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (15-04-2002). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. (23-04-2002). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G., Nuytinck, A.J.M., Verstappen, L.C.A. & Wortmann, S.F.M. (Ed(s).). (2002). Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht. Den Haag: Koninklijke Vermande, 390 pp. Napel, H.-M.Th.D. ten (15-11-2002). Zelman v. Simmons-Harris et al: het einde van de strikte scheiding tussen kerk en staat op onderwijsgebied in Amerika? congres rechten plichten - deugden: Leiden. (Co-)referaat. Oomen, B.M. (01-05-2002). Evaluatie Zuid-Afrikaanse onderzoekers voor National Research. Zuid-Afrika. Lid werkgroep. Polak, M.V. (07-02-2002). Beroepsziekten en IPR. Contractuele aspecten: de internationale arbeidsovereenkomst. Gastcollege in het kader van de cursus "Beroepsziekten en letselschade” aan de RU Groningen. Gastcollege. Polak, M.V. (13-12-2002). Het ABC van internationaal contracteren. Congres "Het ondernemingsrecht nader belicht" van de Jonge Balies in het Arrondissement Roermond en Maastricht. Dagvoorzitter. Punselie, E.C.C. (10-12-2002). Crisis in het gezin (actualiteiten personen- en familierecht). PAO-bijeenkomst. Punselie, E.C.C. (periode: 2002 t/m 2003). Raadsheer-plv. Functie bij : Gerechtshof Den Haag.

17

Punselie, E.C.C. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht. Reinhartz, B.E. (22-05-2002). Actualiteiten huwelijksvermogensrecht. Rotterdam. PAObijeenkomst. Reinhartz, B.E. (02-01-2002). Docente opleiding VPFA. PAO-bijeenkomst: (02-01-2002 30-04-2002). Lid adviescommissie/college. Reinhartz, B.E. (02-01-2002). Expertgroep Tekenen en verrekenen van het LEI. (02-012002 - 28-02-2002). Lid werkgroep. Reinhartz, B.E. (18-06-2002). IPR huwelijksvermogensrecht. Utrecht. PAO-bijeenkomst. Reinhartz, B.E. (01-04-2002). Lid klankbordgroep huwelijksvermogensrecht. (01-04-2002 - 30-08-2002). Lid werkgroep. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). De notarisklerk. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). JBN. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). Nieuw Erfrecht. Rooij, B. van (12-12-2002). Posterpresentatie 'Double pressure on enforcement' over politieke milieuhandhavingscampagnes in China. Jaarvergadering VSR, Vereniging Sociaal-Wetenschappelijke bestudering van het Recht: Bergen aan Zee (12-12-2002 13-12-2002). Poster presentation. Schuijt, G.A.I. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Commissie Leidraad voor juridische auteurs. Siemerink, L.A.R. (15-02-2002). Contractvrijheid en de beperking van aansprakelijkheid door Internet Service Providers. Leiden, Lezing Burgerlijk Recht Leiden. Siemerink, L.A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Van symposium ISPcontracten en aansprakelijkheid. Siemerink, L.A.R. (07-05-2002). ISP-contracten. Leiden, Lezing Advocatenkantoor de Clercq. Siemerink, L.A.R. (11-09-2002). ISP-contracten en aansprakelijkheid. Leiden, "Symposium ISP-contracten en aansprakelijkheid". Snijders, H.J. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Nederlands Burgerlijk Recht (NTBR). Stolker, C.J.J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plv. Functie bij : Rechtbank Haarlem. Stolker, C.J.J.M. (01-01-2002). Serie Tekst & Commentaar. Kluwer: Deventer (01-012002 - 31-12-2002). Lid redactieraad. Stolker, C.J.J.M. (01-01-2002). Tekst & Commentaar Burgerlijk Wetboek. Kluwer: Deventer (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Vossestein, G.-J. (06-11-2002). `Employee involvement in the Netherlands'. Gastcollege tijdens cursus prof. Rickford: Leiden. Vossestein, G.-J. (09-10-2002). Toezichthouder kan niet zo maar invallen bij bedrijven.

18

Interview met G.-J. Vossestein voor De Financiele Telegraaf. Interview. Wiersinga, H.C. (periode: 2002 t/m 2002). Lid. Functie bij : Commissie Politieklachten Amsterdam.

19

20

Deelprogramma Aansprakelijkheid

Binnen het aansprakelijkheidsrecht concurreren twee perspectieven: enerzijds het rechtseconomische perspectief: hoe houden we de som van de maatschappelijke kosten van preventie van schade en de kosten van schade (letsel, winstderving) zo laag mogelijk, en anderzijds het groeiend besef dat het aansprakelijkheidsrecht een onafwijsbare, niet primair monetaire taak heeft: erkenning dat jegens het slachtoffer onrecht is geschied. In dat verband wordt een gedegen exploratie van het thema 'persoonlijkheidsrechten', mede bezien in het licht van de claim-cultuur, steeds belangrijker. Wetenschappelijke publicaties Boer, M.B. de (2002). Verzwijging door de schuldenaar van vermogensbestanddelen in geval van toepassing van de schuldsaneringsregel. Tijdschrift voor Insolventierecht, pp. 67-75. Lindenbergh, S.D. (2002). Psychische schade door schrik. Trema, 7, pp. 335-343. Lindenbergh, S.D. (2002). Schade door geestelijk letsel als gevolg van een schokkende gebeurtenis. Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade, pp. 63-73. Lindenbergh, S.D. (2002). Vergoeding van personenschade. In: Lindenbergh, S.D. (Ed.), Letselschade en de fiscus. (pp. 15-23). Den Haag: Personenschade Instituut van Verzekeraars. Nieuwenhuis, J.H. (2002). Preadvies voor de Vereniging voor de vergelijkende bestudering van het recht van Belgie en Nederland. Eurocausaliteit (pp. 1-38). Deventer: Kluwer. Siemerink, L.A.R. & Jongh, W.Z. de (2002). Amerikaanse en Finse elementen voor de Nederlandse implementatie van de Richtlijn inzake elektronische handel. Computerrecht, 1(1), pp. 12-20. Visser, D.J.G. (2002). Auteursrecht op het bieden van toegang voor het publiek. In: Visser, D.J.G. & Schuijt, G.A.I. (Ed.), Liber promotorum D.W.F. Verkade. (pp. 39-43). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Wiel, B.T.M. van der (2002). Onrechtmatig ageren. In: Brand, I, Hoogervorst, E.M., Houben, I.S.J., Reurich, L. & Wissink, M.H. (Ed.), Recht(er) en belang (BW-krant jaarboek 17). (pp. 27-42). Deventer: Kluwer. Annotatie Lindenbergh, S.D. Noot bij : HR (22-02-2002), Nieuwsbrief BW 2002, pp. 58-63. Snijders, H.J. Noot bij : HR (02-02-2001), 379, NJ 2002, pp. 2654-2658. Snijders, H.J. Noot bij : HR (20-04-2001), 383, 384, NJ 2002, pp. 2702-2705. Visser, D.J.G. Noot bij : Hof Amsterdam (26-07-2001), AMI 2002-1, pp. 15-17. Visser, D.J.G. Noot bij : Rb. Den Haag (19-12-2001), AMI 2002-2, pp. 56-58.

21

Visser, D.J.G. Noot bij : Rb. Den Haag (19-12-2001), AMI 2002-2, pp. 49-49. Visser, D.J.G. Noot bij : HR (22-03-2002), AMI 2002-3, pp. 101-104. Visser, D.J.G. Noot bij : Hof Arnhem (13-11-2001), Mf 2002, pp. 66-66. Vakpublicatie Huijgen, W.G. (2002). Aansprakelijkheid van juridische beroepsbeoefenaren en overigen. Onrechtmatige daad. (losbladige, 125 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. (2002). Bouwwerken; Hinder; Ongevallen; Sport en Spel. Losbladige Onrechtmatige daad, supplementnr. 66. Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. & Knijp, G.J. (2002). Buitengerechtelijke kosten in Europees perspectief. Nieuwsbrief BW, 7/8, pp. 100-103. Lindenbergh, S.D. (2002). Burenrecht. Losbladige Zakelijke rechten, supplementnr. 24. Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. (2002). In-SPIER-atie. Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade, pp. 31-31. Lindenbergh, S.D. (2002). Inleiding art. 95, 96, 97, 100, 110. Losbladige Schadevergoeding supplementnr. 34. Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. (2002). Naschrift. Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade, pp. 113. Lindenbergh, S.D. (2002). Vergoeding van immateriële schade wegens aantasting in de persoon. [Bespreking van: Verhey, A.J., Vergoeding van immateriële schade wegens aantasting in de persoon Uitg.: Ars Aequi Libri, Nijmegen (2002)]. In: Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht. Lindenbergh, S.D. (2002). Vergoeding voor "verlies van tijd" bij overlijden. Tijdschrift voor vergoeding Personenschade, pp. 62-64. Mulder, S.J.A. & Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Verzekering en aansprakelijkheid. Losbladige Praktijkboek Onroerend goed (19 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. Nieuwenhuis, J.H. (2002). Berichten uit de dissertatiefabriek. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, pp. 355-355. Nieuwenhuis, J.H. (2002). De neus van Cleopatra. RM Themis, pp. 1-2. Stolker, C.J.J.M. (2002). Diverse titels (bewerking, 140 pp). In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Personen- en familierecht. Deventer: Kluwer. Stolker, C.J.J.M. (2002). Diverse titels (bewerking, 140 pp.). In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Vermogensrecht. Deventer: Kluwer. Visser, D.J.G. (2002). Enkele opmerkingen bij Wetsvoorstel 28482. AMI, 5, pp. 167-172.

22

Visser, D.J.G. (2002). Kroniek van de intellectuele eigendom. NJB, 10, pp. 524-532. Wiel, B.T.M. van der (2002). II.2 Samenloop. Onrechtmatige daad, Supplementnr. 70, (41 bewerkte pag.). (Losbladige). Deventer: Kluwer. Wiel, B.T.M. van der (2002). II.3 Overeenkomst en onrechtmatige daad. Onrechtmatige daad, Supplementnr. 70, (52 bewerkte pagina's). (Losbladige). Deventer: Kluwer. Wiel, B.T.M. van der (2002). Onrechtmatige daad en overige verbintenissen uit de wet. Ars Aequi, 51(83), pp. 4416-4419. Zippro, E.J. (2002). Onrechtmatige daad en overige verbintenissen uit de wet. Ars Aequi, pp. 4349-4351. Populariserende publicatie Stolker, C.J.J.M. (2002). Het ideale regeerakkoord... aansprakelijkheid. Welwezen, pp. 28-28. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Beunen, A.C. (31-10-2002). Het museum als rechthebbende: auteursrecht en databankrecht. Rotterdam, Studiedag Nederlandse Museumvereniging. Kooij, P.A.C.E. van der (periode: 2002 t/m 2002). Lid Kamer van Beroep. Functie bij : Comm. Bureau voor Plantenrassen. Lindenbergh, S.D. (19-02-2002). 10 jaar NBW in Nederland. Gastcollege. Lindenbergh, S.D. (25-05-2002). A compovison of European redress systems. Rome, Congres Europese Vereniging van letselschade advocaten. Lindenbergh, S.D. (22-05-2002). Actualiteiten Personenschade. Avegoor. PAObijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (17-12-2002). Actualiteiten aansprakelijkheidsrecht. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (26-11-2002). Actualiteiten schadevergoeding. Maastricht. PAObijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (03-07-2002). Arbeidsongevallen. Amsterdam. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (10-06-2002). Arbeidsongevallen & beroepsziekten. Utrecht. PAObijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (08-10-2002). Fiscale aspecten van personenschade. Utrecht, Symposium Personenschade Instituut van Verzekeraars. Lindenbergh, S.D. (28-06-2002). Functies van schadevergoeding. Leiden, Wetenschappelijke vergadering. Lindenbergh, S.D. (28-11-2002). Immateriële schade (SSR). Utrecht. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (19-09-2002). Juridische aspecten van beroepsziekten. Utrecht,

23

Congres verzekeringsartsen. Lindenbergh, S.D. (22-11-2002). Nieuwe schadevormen in verband met werkgeversaansprakelijkheid. Soestduinen, Congres. Lindenbergh, S.D. (14-03-2002). Personal injury compensation and social security. (Co)referaat. Lindenbergh, S.D. (14-05-2002). Regres bij verkeersaansprakelijkheid. Hilversum, Studiedag Vermande. Lindenbergh, S.D. (14-11-2002). Schadevergoeding. Den Haag. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (13-12-2002). Smartengeld (Grotius). PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Nieuwsbrief BW. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Nieuwsbrief Personenschade. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor vergoeding Personenschade. Lindenbergh, S.D. (02-12-2002). Verdiepingscursus Arbeidsrecht. PAO-bijeenkomst. Stolker, C.J.J.M. (05-04-2002). Actualiteiten letselschade. Grotius Academie: Nijmegen. PAO-bijeenkomst. Stolker, C.J.J.M. (17-12-2002). Burn-out: wie krijgt de schuld. Psychologisch Magazine: Leiden. Interview. Stolker, C.J.J.M. (26-06-2002). Doen wat je bedacht hebt. Leiden, Toespraak bij gelegenheid verschijnen van gelijknamig boek. Stolker, C.J.J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plv. Functie bij : Gerechtshof Den Bosch. Stolker, C.J.J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter begeleidingsgroep Onderzoek naar claims bij rechtbanken. Functie bij : WODC. Stolker, C.J.J.M. (29-10-2002). Gezondheidsplein (AVRO). Televisie: Hilversum. Interview. Stolker, C.J.J.M. (24-01-2002). Lid expertisegroep affectieschade. Georganiseerd door Ministerie van Justitie: Utrecht (24-01-2002 - 31-12-2002). Panellid. Stolker, C.J.J.M. (22-03-2002). No cure no pay? Ede, Conferentie georganiseerd door Instituut voor Personenschade. Stolker, C.J.J.M. (Ed(s).). (2002). Onrechtmatige daad (losbladige). Deventer: Kluwer. Stolker, C.J.J.M. (14-02-2002). Rechtenkwesties. Radio: Hilversum. Interview. Stolker, C.J.J.M. (14-05-2002). Voorzitter debat over toekomst universiteit. Strategische conferentie College van Bestuur Universiteit Leiden: Leeuwarden. Dagvoorzitter.

24

Wiel, B.T.M. van der (15-09-2002). VSO: Aansprakelijkheid en schadevergoeding. PAObijeenkomst.

25

26

Deelprogramma Goederenrecht Wat is een 'goed'? Wat is 'eigendom'? De traditionele antwoorden zijn toe aan herijking. 'Ontstoffelijking' en voortschrijdende digitalisering zijn de ijkpunten die het perspectief bepalen.

Wetenschappelijke publicaties Boer, M.B. de (2002). Erfrechtelijke aanspraken en schuldsanering (I). Schuldsanering, pp. 1-7. Boer, M.B. de (2002). Erfrechtelijke aanspraken en schuldsanering (II). Schuldsanering, pp. 14-22. Breedveld, C.G. (2002). Beslag ter verzekering en verhaal van een privé-vordering op een deelgenoot. In: Brand, I. mr., Hoogervorst, E.M mr. & Houben, I.S.J. mr. (Ed.), Gemeenschap, BW-krant jaarboek 18. (pp. 31-46). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Koop breekt geen huur en het huurbeding. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, 5(mei), pp. 202-206. Annotatie Pleysier, A.J.H. Noot bij : Rb Den Haag (19-12-2001), Nk 2002-1411, pp. 80-81. Vakpublicatie Huijgen, W.G. (2002). Boek 3 BW, titels 1 en 9. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Vermogensrecht (2e druk). (pp. 1-31). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Boek 3 BW, titels 1 en 9. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Vermogensrecht (2e druk). (pp. 211-256). Deventer: Kluwer. Koot, R.M.C.M. (2002). Goederenrecht. Boom Basics, 2. Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 105 pp. Pleysier, A.J.H. (2002). Erfpacht en opstal. Studiepockets privaatrecht, 33. Deventer: W.E.J. Tjeenk Willink. Pleysier, A.J.H. (2002). Iets over de voorgeschiedenis van artikel 3:89 BW. De notarisklerk, 1415, pp. 152-153. Pleysier, A.J.H. (2002). In welke akten kan het verbod een erfpachtrecht te vervreemden worden opgenomen? De notarisklerk, 1408, pp. 32-33. Wiel, B.T.M. van der (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, 51(84), pp. 4502-4502. Wiel, B.T.M. van der (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, 51(85), 4563-4563.

27

Zippro, E.J. (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, pp. 4419-4420. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Polak, M.V. (18-11-2002). Internationaal goederenrecht. 's-Gravenhage, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor Holland Van Gijzen. Polak, M.V. (03-09-2002). Internationaal goederenrecht. Amsterdam, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor Nauta Dutilh. Polak, M.V. (10-09-2002). Internationaal goederenrecht. Rotterdam, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor Nauta Dutilh. Polak, M.V. & Mierlo, A.I.M. van (02-12-2002). Verstrekking van goederenrechtelijk en persoonlijke zekerheden. Nederlands internationaal privaatrecht en Nederlands intern recht. Voordracht voor PAO-bijeenkomst: Leiden. Snijders, H.J., Brunner, C.J.H., Hijma, J. & Spier, J. (01-01-2002). Studiereeks Burgerlijk Recht. Deventer (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie.

28

Programma Geschillenbeslechting

Prof. mr. A.F.M. Brenninkmeijer programmacoördinator

29

Het programma geschillenbeslechting (a) De missie Een mede interdisciplinaire bestudering van de modaliteiten van de geschillenbeslechtende functie(s) op nationaal (supra-) en internationaal niveau; in het bijzonder gericht op de ontwikkelingen binnen de nationale rechterlijke organisatie en op de verschuiving tussen nationaal/internationaal en overheids- en niet-overheidsconflictbeslechting. De missie is gericht op het doordenken van deze ontwikkelingen en verschuivingen met het oog op de theoretisch en praktische consequenties ervan voor ons traditionele stelsel van rechtspleging. Daarbij wordt gebruik gemaakt van empirische en bestuurskundige analyse, positiefrechtelijke verkenning en toetsing aan rechtsstatelijke uitgangspunten. (b) Probleemstelling Geschillenbeslechting vervult een fundamentele functie in onze - zich internationaliserende samenleving. De wijze waarop aan die functie gestalte wordt gegeven is aan voortdurende wijziging onderhevig. Die wijzigingen behoeven niet alleen een theoretische doordenking en onderbouwing, maar ook een toetsing van hun gevolgen aan maatstaven van juridische legitimiteit, kwaliteit en consistentie. Op die wijze kan de bestudering van het fenomeen geschillenbeslechting bijdragen aan de versterking van de geschilbeslechtende functie. (c) Doelstelling Optimalisering van de geschillenbeslechtende functie door het bestuderen, analyseren en toetsen van de modaliteiten van geschillenbeslechting op hun kwaliteit, kwantiteit en doelmatigheid in zowel rechtsstatelijk als institutioneel perspectief. (d) Onderzoeksobject Fundamenten van nationale, supra- en internationale en alternatieve vormen van geschillenbeslechting, in hun maatschappelijke statelijke en bovenstatelijke context, alsmede hun onderlinge relatie(s) (exclusief, alternatief, complementair). (e) Methodiek en beoogde onderzoeksresultaten De methodiek van het onderzoeksprogramma is allereerst interdisciplinair in die zin dat beoefenaren van de kerndisciplines uit het positieve recht (privaatrecht, bestuursrecht en strafrecht) samenwerken. Daarnaast wordt binnen het onderzoek samengewerkt tussen beoefenaren van het positieve recht en beoefenaren van andere disciplines (met name sociologie, bestuurskunde en economie) samenwerken. Het programma moet leiden tot het formuleren van wetenschappelijk onderbouwde kaders voor de geschillenbeslechtende functie: zoals het formuleren van voorwaarden en grenzen voor rechterlijke samenwerking, het ontwikkelen van afstemmingsmechanismen op internationaal recht, voorstellen tot aanpassing van procesrechtelijke wetgeving enz.

30

Deelprogramma Geschillenbeslechting algemeen Geschillenbeslechting vindt in veel verschillende verbanden plaats overeenkomstig een aantal gemeenschappelijke uitgangspunten, die zijn samen te vatten onder de noemers beginselen van behoorlijke geschillenbeslechting en meer algemeen "fair trial". Naast deze normatieve uitgangspunten wordt geschillenbeslechting ook bestudeerd vanuit interdisciplinair perspectief.

Dissertatie (intern voorbereid) Leij, J.B.J. van der (31-10-2002). Bejegening op maat: De behandeling van getuigen In strafzaken. Universiteit Leiden, X + 156 pp. (Groningen: J.B.J. van der Leij). ((Co)promotor.: prof. dr. J. A. Michon, prof. mr. J. F. Nijboer & mr. M. Malsch). Ouden, W. den (24-01-2002). De subsidieverplichting; wie betaalt bepaalt? Een onderzoek naar de rechtmatigheid van subsidieverplichtingen. Universiteit Leiden, 426 pp. (Deventer: Kluwer). In: Meijers-reeks, nr.41. ((Co-)promotor.: prof. mr. Th. G. Drupsteen). Wiersinga, H.C. (10-01-2002). Nuance in benadering. Culturele factoren in het strafproces. Universiteit Leiden, 349 pp. (Den Haag: Boom Juridische uitgevers). In: Meijers-reeks, nr. 40. ((Co-)promotor.: prof. mr. A. C. 't Hart & Prof. mr. C. P. M. Cleiren). Wetenschappelijke publicaties Barkhuysen, T. (2002). De betekenis van art. 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM voor het Nederlands recht inzake overheidsaansprakelijkheid. Overheid & Aansprakelijkheid, pp. 102-116. Barkhuysen, T. (2002). Het betreden van bedrijfsruimten aan banden gelegd op grond van art. 8 EVRM. Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, pp. 236-241. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). De juridische instrumenten van de mediator. In: Brenninkmeijer, A.F.M. (Ed.), De NMI-mediator. (pp. 45-54). Rotterdam: NMI. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van, Barendrecht, J.M. & Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Mediation - onderwijs. Leiden: Eigen uitgave, 252 pp. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Mediation in plaats van civiele geschillenbeslechting door de rechter. In: Brand, I. & Hoogervorst, E.M. (Ed.), Recht(er) en belang. (pp. 5-120). Deventer: Kluwer. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Mediation naast rechtspraak in civielrechtelijke geschillen: een vergelijking tussen de Engelse en de Nederlandse situatie. Tijdschrift voor Mediation, pp. 62-69. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Ontwikkelingen op het terrein van mediation, in Nederland en daarbuiten, 6 pp. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Toetsingskader voor keuzen met betrekking tot de voorfase. Een rechtsvergelijkende verkenning, 17 pp.

31

Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Waar mediation (ADR) en civiele rechtspraak elkaar raken, 18 pp. Brenninkmeijer, A.F.M. & Allewijn, D.A. (2002). De aanspreekbaarheid van de rechter. Trema, pp. 262-267. Brenninkmeijer, A.F.M. & Schoep, G.K. (2002). Gelijkheid van straffen: een rechterlijk perspectief (in: Straftoemetingsbulletin). Trema, pp. 19-27. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). De reorganisatie van de rechtspleging en de onafhankelijkheid van de rechter. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten pp. 9-29. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Hoger beroep en rechtseenheid in bestuursrechtelijke geschillen. NJB, pp. 974-982. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Naar een gedragscode voor de rechter? Trema, 84-91. Crijns, J.H. (2002). De strafrechter buitenspel. Buitengerechtelijke afdoening van strafbare feiten in heden en toekomst. Ars Aequi, pp. 513-521. Gall, H.C. (2002). Regtsgeleerde decisiën, Aan de raadsheer Pieter Ockers toegeschreven aantekeningen betreffende uitspraken van het Hof (1656-1669) en de Hoge Raad (1669-1678) van Holland, Zeeland en West-Friesland. Stichting tot Uitgaaf der bronnen van het Oud-Vaderlandse re, 27. Amsterdam: Cabeljauwpers, XXVI+320 pp. Hallers, M., Mauritz, A.J., Muller, E.R. & Stolker, C.J.J.M. (2002). Beginselen van behoorlijk rampenonderzoek. In: Meijers-reeks, nr. 49. Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 369 pp. Moerings, M., Zandbergen, W. & Kool, R. (2002). Recht op schrift. Evaluatie schriftelijke slachtofferverklaring. Pompe, 37. Deventer: Kluwer, 114 pp. Muller, E.R., Docters van Leeuwen, A., Hooghiemstra, Th. & Tielenburg, C. (2002). Toegang in drievoud. Den Haag: Wetenschappelijk Bureau D66, 63 pp. Muller, E.R. (2002). Waarheidsvinding en parlementair onderzoek. Justitiële Verkenningen, pp. 36-50. Nijboer, J.F. (2002). De deskundige en het deskundigenbewijs. Ontwikkelingen in de forensische geneeskunde. (pp. 1-24). Leiden: Boerhaave Commissie. Ouden, W. den & Jacobs, M. (2002). De knopen zijn nog niet ontward. Enkele onopgeloste subsidieproblemen. JB Plus, pp. 72-83. Ouden, W. den (2002). Ieder voor zich of de Awb voor ons allen. In: Ouden, W. den, Lurks, M, Polak, JEM & Schilder, AE (Ed.), De grootste gemene deler. Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th. G. Drupsteen In: Meijers-reeks, nr. 45. (pp. 213-222). Deventer: Kluwer. Polak, J.E.M. (2002). Er is leven na de Twk. Over de beslechting van bestuursgeschillen. In: Lurks, M, Ouden, W, Schilder, A.E. & Polak, J.E.M. (Ed.), De grootste gemene deler. Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th. G. Drupsteen. In: : Meijers-reeks, nr. 45 (pp. 4153). Deventer: Kluwer. Polak, J.E.M. (2002). Kroniek van het algemeen deel van het bestuursrecht. Nederlands

32

Juristenblad, 10, pp. 468-476. Polak, J.E.M. & Dekker, M. (2002). Enkele aansprakelijkheidsvraagstukken in relatie tot waterbeheer 21e eeuw. Den Haag: VROM, 38 pp. Polak, J.E.M., Ouden, W. den & Westra, K.M. (2002). Evaluatierapport mededingingswet 2002. Den Haag: Economische Zaken, 27 pp. Polak, J.E.M. (2002). Schadevergoeding bij rechtmatige daad in het algemeen en in de Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999. Bouwrecht, 2, pp. 114-127. Polak, J.E.M. (2002). Zelf in de zaak voorzien: tussenstand en vooruitblik. Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, pp. 3-11. Snijders, H.J., Ynzonides, M. & Meijer, G.J. (2002). Nederlands burgerlijk procesrecht. Deventer: Kluwer, 491 pp. Snijders, H.J. (2002). Proces en (rechts)belang in civilibus, van Jeffrey naar de mediatie. In: Beukering-Rosmuller, E.J.M. van, Kalkman-Bogerd, L.E., Kezel, E. de, Pel, M. & Wiel, B.T.M. van der (Ed.), Recht(er) en belang, BW-krantjaarboek 17. (pp. 9-26). Deventer: Kluwer. Suurmond, G. (2002). Vanity in politics: A problem? Tinbergen Institute Discussion paper, 02(123/1), pp. 1-24. Teuben, K. (2002). Rechterlijke afspraken als (burgerlijk) 'recht' in de zin van art. 99 wet RO. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, pp. 12-23. Teuben, K. (2002). Rechtersregelingen als 'recht' in de zin van art. 79 wet RO. In: Meijers-reeks, nr. 48. Den Haag: Jongbloed, 209 pp. Tsoutsanis, A. (2002). [email protected]. Kwade trouw of inbreuk? Mediaforum, pp. 239-244. Velthoven, B.C.J. van (2002). Civiele en administratieve rechtspleging in Nederland 1951-2000; deel 1: tijdreeksdata. Leiden: Department of Economics Research Memorandum 2002.01, UL, 122 pp. Velthoven, B.C.J. van (2002). Civiele en administratieve rechtspleging in Nederland 1951-2000; deel 2: tijdreeksanalyse. Leiden: Department of Economics Research Memorandum 2002.02, UL, 48 pp. Velthoven, B.C.J. van (2002). Pakkansen, strafmaten en het 'marktmodel' van Ehrlich. Economische invalshoeken voor het criminaliteitsonderzoek. Justitiële Verkenningen, 28(4), pp. 45-62. Velthoven, B.C.J. van (2002). [Bespreking van: Dam, M., Verkeersongevallen. Een rechtseconomisch, empirisch en positiefrechtelijk onderzoek naar de werking van aansprakelijkheid, verzekering en veiligheidsregulering in het verkeer Uitg.: Boom Juridische uitgevers, Den Haag (2002)]. In: Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 163, pp. 237-239. Wiel, B.T.M. van der (2002). Geheimhoudingsbedingen in geschillenbeslechtingsreglementen: een wankele bom. Tijdschrift voor Arbitrage, pp. 129-135.

33

Wiersinga, H.C. (2002). Plaatsing in een inrichting voor de opvang van verslaafden. In: Cleiren, C.P.M. & Nijboer, J.F. (Ed.), Tekst en Commentaar Strafrecht, vierde druk. (Tekst en Commentaar, pp. 227-237). Deventer: Kluwer. Wiersinga, H.C. (2002). Rechtsplegingen in verband met de maatregel van plaatsing in een inrichting voor de opvang van verslaafden. 30 nieuwe pagina's. In: Groenhuijsen, M.S. (Ed.), Wetboek van Strafvordering (Melai) Losbladig. Deventer: Gouda Quint. Wijck, P.W. van, Arkenbout, E.J. & Dijk, F. van (2002). Auteursrecht in de informatiemaatschappij: bouwstenen voor een justitiestrategie. AMI: tijdschrift voor auteurs-, mediaen informatierecht, pp. 65-76. Wijck, P.W. van (2002). Externe effecten en investeringen. Economisch Statistische Berichten, 87, pp. 790-792. Wijck, P.W. van, Arkenbout, E.J. & Dijk, F. van (2002). Hoe informatie te beschermen? Economisch Statistische Berichten, 87, pp. 407-409. Wijck, P.W. van, Bauw, E. & Dijk, F. van (2002). Verantwoordelijkheid voor veiligheid. Economisch Statistische Berichten, 87, pp. 530-532. Wijffels, A.A. (2002). A Britisch ius commune? In: Wijffels, A.A. (Ed.), A Debate on the Union of the Laws of Scotlland during the First Years of James VI/I's English Reign. (6, 3, pp. 315-355). Edinburgh. Wijffels, A.A. (2002). Flanders and the Scheldt Question. A Mirror of the Law of International Relations and its Actors. In: Wijffels, A.A. (Ed.), Sartoniana. Sartoniana (pp. 213-280). Annotatie Barkhuysen, T. Noot bij : EHRM (29-01-2002), NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2002, pp. 1020-1032. Barkhuysen, T. Noot bij : CRvB (14-12-2001), 46, USZ 2002, pp. 160-161. Boeles, P. Noot bij : Voorzitter ABRvS (09-11-2001), 14, (Spoedeisend belang bij voorlopige voorziening hoger beroep). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : Voorzitter ABRvS (03-12-2001), 58, (Spoedeisend belang bij voorlopige voorziening in hoger beroep). RV 2002. Boeles, P. Noot bij : Voorzitter ABRvS (19-12-2001), 63, (Magische formule omtrent gevolmachtigd zijn, ontvankelijkheid hoger beroep). RV 2002. Boeles, P. Noot bij : Voorzitter ABRvS (10-10-2001), 70, (Bevoegdheid inbewaringstelling; mandaat). RV 2002. Cleiren, C.P.M. Noot bij : HR (Strafkamer) (29-05-2001), 123, NJ 2002-11, pp. 979-981. Snijders, H.J. Noot bij : HR (06-04-2001), 385, NJ 2002, pp. 2713-2715. Snijders, H.J. Noot bij : HR (16-11-2001), 400, NJ 2002, pp. 2873-2874. Snijders, H.J. Noot bij : HR (16-11-2001), 401, NJ 2002, pp. 2884-2885.

34

Snijders, H.J. Noot bij : HR (30-11-2001), 419, NJ 2002, pp. 3041-3043. Teuben, K. Noot bij : HR (16-11-2001), 1, Jurisprudentie Burgerlijk procesrecht 2002, pp. 13-16. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (27-12-2002), 228, (Bevoegdheid tot eenzijdig verlenen vakantie; geen vrijheid zonder enige vorm van overleg ongevraagd vakantie verlenen). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (27-12-2001), 229, (Onvoldoende gespecificeerd hoger beroepsgronden met als gevolg niet-ontvankelijkheid van het hoger beroep). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (14-02-2002), 239, (Ontbreken rechtsmiddelvermelding geen reden tot niet-ontvankelijkheid van bezwaarschrift; appellant voldoende op de hoogte van bezwaar- en beroepstermijn). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (10-01-2002), 281, (Referte naar eerdere impliciet uit het dossier en de bestreden uitspraken blijkende beroepsgronden onvoldoende ter onderbouwing van de beroepsgronden in hoger beroep). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (04-07-2002), 308, ((Ontbrekende) bevoegdheidsgrondslag Verkeersregeling, regelgevende bevoegdheid minister, bevoegdheidstoekenning artikel 44, eerste lid, Grondwet; legaliteitsbeginsel). AB 2002. Voermans, W.J.M.Noot bij : CRvB (31-01-2002), 330, (Bestuursorgaan niet meer krachtens delegatie bevoegd; overgangsrecht Aanpassingswet derde tranche Awb II; (onder)mandaat met terugwerkende kracht; bestreden besluit niet vernietigd wegens onbevoegdheid). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (13-06-2002), 337, (Schadevergoeding in de vorm van rehabilitatie, opdracht tot verrichten van andere handeling). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (03-05-2002), 346, (Drankverbod (niet) in strijd met artikel 10 Gw; ontbrekende beperkingsbevoegdheid; regelgevende bevoegdheid minister; externe werking ministeriële regeling; bevoegdheidstoekenning 44 lid 1 Gw; beperking niet onevenredig). AB 2002. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (03-10-2002), 398, (Art. 8:73 Awb stelt geen eisen aan het tijdstip van indiening van verzoek tot schadevergoeding, verzoek tot schadevergoeding gedaan tijdens de zitting niet in strijd met een goede procesorde). AB 2002. Vakpublicatie Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). De FENEX-arbitrage, hoofdstuk 3B. Vademecum Burgerlijk Procesrecht - Arbitrage; 20 nieuwe pagina's. (Losbladige, pp. 373-392). Deventer: Kluwer. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Manuscript "Basisvragen van de mediator" en bijbehorende toetsingsvragen. In: Brenninkmeijer, A.F.M. (Ed.), De NMI-mediator. Rotterdam: NMI. Broekers-Knol, A. & Klink, van B. (2002). Pleitwijzer, succesvol pleiten in de praktijk,

35

vierde gewijzigde druk. Amsterdam: Bert Bakker, 157 pp. Cleiren, C.P.M. & Nijboer, J.F. (2002). Inleidende opmerkingen. In: Cleiren, C.P.M. & Nijboer, J.F. (Ed.), Tekst en Commentaar Strafrecht (vierde druk). (pp. 1-9). Deventer: Kluwer. Cleiren, C.P.M. (2002). Titel XX Mishandeling. In: Cleiren, C.P.M. & Nijboer, J.F. (Ed.), Tekst en Commentaar Strafrecht (vierde druk). (pp. 993-1005). Deventer: Kluwer. Cleiren, C.P.M. (2002). Titel XXV Bedrog. In: Cleiren, C.P.M. & Nijboer, J.F. (Ed.), Tekst en Commentaar Strafrecht (vierde druk). (pp. 1053-1090). Deventer: Kluwer. Hert, P.J.A. De (2002). Apercu Jurisprudence Cour d'Arbitrage-Overzicht rechtspraak Arbitragehof 2002. In: Hutsebaut, F. (Ed.), Jaarboek politierecht 2001 - Annuaire droit de police 2001. (pp. 141-162). Antwerpen: Maklu. Hert, P.J.A. De (2002). Appel à la reconnaissance d'un droit fondamental à la securité. Implications pour la police. Vigiles, 8(2), pp. 33-41. Hert, P.J.A. De & Gutwirth, S. (2002). Grondslagentheoretische variaties op de grens tussen het strafrecht en het burgerlijk recht. Perspectieven op schuld-, risico- en strafrechtelijke aansprakelijkheid. In: Boonen, K., Cleiren, C.P.M., Foqué, R. & Roos, Th.A. de (Ed.), De weging van 't Hart. Idealen, waarden en taken van het strafrecht. (pp. 121-170). Deventer: Kluwer. Hert, P.J.A. De (2002). Kenbaarheid van bedrijfscontrole op e-mail en internetgebruik. Factoren die spelen bij de chaos rond dit leerstuk. Privacy en Informatie, 1, pp. 26-30. Hert, P.J.A. De (2002). Police, discipline et le conseil d'Etat. Vigiles, 8(4), pp. 120-137. Hert, P.J.A. De (2002). Politie, tucht en de Raad van State: recente rechtspraak. Vigiles, 8(4), pp. 120-137. Hert, P.J.A. De (2002). Roepen om een grondrecht op veiligheid. Implicaties voor de politie. Vigiles, 8(3), pp. 33-41. Janssen, S.L.J. & Malewicz, R. (2002). Strafrecht. Boom Basics. Amsterdam: Boom Juridische Uitgevers, 163 pp. Moerings, M. (2002). Behandeling van drugsverslaafde gedetineerden. Proces, Tijdschrift voor berechting en reclassering, pp. 119-122. Ouden, W. den & Westra, K.M. (2002). De subsidietitel, nog voldoende werk aan de winkel! Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, pp. 163-164. Ouden, W. den & Westra, K.M. (2002). Gemeentelijke subsidies en de Awb. De Gemeentestem (Bestuursrechtelijk Tijdschrift), pp. 25-32. Polak, J.E.M. & Ouden, W. den (2002). Advies aan zorgverzekeraars Nederland. Houten: Zorgverzekeraars Nederland. Polak, J.E.M., Schueler, B.J., Ravels, B.P.M. van, Widdershoven, R.J.G.M., Rossum, A.A. & Waling, C. (2002). Overheidsaansprakelijkheid anno 2002, de stand van de rechtsontwikkeling. Overheid & Aansprakelijkheid, 1, pp. 2-15. Punselie, E.C.C. (2002). De persoon. In: Vlaardingerbroek, P., Blankman, K., Linden,

36

A.P., Punselie, E.C.C. & Wamelen, C. v. (Ed.), Het hedendaags personen- en familierecht. (pp. 19-75). Deventer: W.E.J. Tjeenk Willink. Roos, T.A. de (2002). De verkiezingsprogramma's over veiligheid. Commentaar. NJB, pp. 930-930. Roos, T.A. de (2002). Dialoog tussen doven of hoognodig debat? Reactie op J.M. Barendrecht. NJB, pp. 1990-1990. Schreuder-Vlasblom, M. (2002). Kroniek Bestuursprocesrecht. Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, 4/5. Schreuder-Vlasblom, M. (2002). Kroniek Bestuursprocesrecht. Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, 10, pp. 331-348. Snijders, H.J. (2002). Burgerlijk Procesrecht, monografie voor de beroepsopleiding van de advocatuur. In: Snijders, H.J., Gerretsen, R.B. & Rueb, A.S. (Ed.), Burgerlijk Procesrecht. (pp. 55-193). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Snijders, H.J. (2002). De dienstverlener van het burgerlijk recht gereorganiseerd. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, 19(2), pp. 55-55. Snijders, H.J. (2002). Inleiding Nederlands burgerlijk procesrecht. Deventer: Kluwer, 115 pp. Tsoutsanis, A. (2002). Update du BMMB 2002/1, pp. 2. BMM bulletin, pp. 79-79. Wiersinga, H.C. (2002). Geen bargaining in strafrecht maar strijd! Nederlands Juristenblad, 15, pp. 756-756. Wijffels, A.A. (2002). Emergence et engloutissement juridicaires du "Brabant maritime". In: Wijffels, (Ed.), Les pretentions territoriales sur l'Escaut occidental durant la seconde moitie du XVe siecle. (pp. 55-73). Wijffels, A.A. (2002). Zeeuwse steden voor de Grote Raad. In: wijffels, (Ed.), Bijdragen tot de rechtsgeschiedenis der Nederlanden. (4, 2, pp. 266-293). Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Klachtrecht jeugdigen. In: Sackers, H.J.B. & Buruma, Y. (Ed.), Kroniek van het Strafrecht 2001. (pp. 151-157). Deventer: Kluwer. Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Rechtspraak jeugdigen. Sancties, 2, 109-115. Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Rechtspraak rechtspositie gedetineerden. Delikt en Delinkwent, pp. 189-196. Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Rechtspraak rechtspositie gedetineerden (2). Delikt en Delinkwent, 9, pp. 1030-1038. Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Rechtspraak rechtspositie gedetineerden (3). Delikt en Delinkwent, 6, pp. 611-619. Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Rechtspraak terbeschikkingstelling. In: Sackers, H.J.B. & Buruma, Y. (Ed.), Kroniek van het strafrecht 2001. (pp. 157-161). Deventer: Kluwer. Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Rechtspraak terbeschikkingstelling 1. Sancties, 2, pp. 115-119.

37

Wurzer-Leenhouts, S.M. (2002). Verslag van het congres 'De Penitentiaire Beginselenwet In: werking'. Rechtshulp, 1, pp. 29-34. Populariserende publicatie Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). De rechtsstaat. Nederlands Juristenblad, pp. 2173-2173. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Media en politiek. Nederlands Juristenblad, pp. 929-929. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Politieke manieren. Nederlands Juristenblad, pp. 17851785. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Veiligheid. Nederlands Juristenblad, pp. 1341-1341. Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Verplichte mediation is een goede zaak ....... Nederlands Juristenblad, pp. 756-756. Muller, E.R. (23-08-2002). Enquete is vooral ritueel. Trouw, pp. 13-13. Rooij, B. van (2002). Van Guanxi naar Guansi, het beslechten van conflicten in China. China Nu, 27, pp. 20-22. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Barkhuysen, T. (11-11-2002). De subsidiariteit van het Straatsburgse toezicht en het vreemdelingen(proces)recht. Voor Werkgroep Rechtshulp van Vluchtelingenwerk Nederland. Barkhuysen, T. (18-11-2002). EVRM en het Nederlands bestuursrecht. Stichting Studiecentrum Rechtspleging: Zuthpen. PAO-bijeenkomst. Barkhuysen, T. (19-11-2002). EVRM-procedures en de bescherming van eigendomsrecht. Cursus bij Pels Rijkcken en Drooglever advocaten: Den Haag. Gastcollege. Barkhuysen, T. (2002). Het EVRM en het Nederlands staatsrecht. Cursus voor de Stichting Studiecentrum Rechtspleging: Zutphen. PAO-bijeenkomst. Barkhuysen, T. (2002). Procederen onder het EVRM. Permanente opleiding van de Haagse orde van advocaten: Den Haag. Gastcollege. Barkhuysen, T. (28-11-2002). Remedies en schadevergoeding bij bestuurlijke traagheid. Cursus bij opleidingen sociaal recht: Utrecht. Gastcollege. Barkhuysen, T. (Ed(s).). (2002). Praktijkboek Bestuursrecht. Barkhuysen, T. (Ed(s).). (2002). Boekenraad staats- en bestuurs,- vreemdelingenrecht en mensenrechten. Barkhuysen, T. (28-11-2002). Verdieping Awb. Cursus voor de IND Rijksopleidingsinstituut: Utrecht. Gastcollege. Barkhuysen, T. (11-07-2002). Bestuursrechtelijke aspecten van het effectenrecht. Cursus

38

bij Stibbe advocaten: Amsterdam. Gastcollege. Barkhuysen, T. (2002). Docent bestuursprocesrecht. Beroepsopleiding Advocatuur van de Nederlandse Orde van Advocaten. Gastcollege. Barkhuysen, T. (2002). Docent bestuursrecht van de opleiding bedrijfsjuristen. Stichting Beroepsopleiding Bedrijfsjuristen: Utrecht. Gastcollege. Boeles, P. (03-12-2002). Conferentie "De rechtspraak van de Raad van State in vreemdelingenzaken". Conferentie: Leiden. Organisator congres/symposium. Boonen, K., Cleiren, C.P.M., Foqué, R. & Roos, T.A. de (Ed(s).). (2002). De weging van 't Hart. Idealen, waarden en taken van het strafrecht. Deventer: Kluwer, 296 pp. Brand, I., Hoogervorst, E.M., Houben, I.S.J., Memelink, P., Reurich, L. & Verburgh, G.J.M. (Ed(s).). (2002). Gemeenschap. Deventer: Kluwer, 133 pp. Brand, I., Hoogervorst, E.M., Houben, I.S.J., Reurich, L. & Wissink, M.H. (Ed(s).). (2002). Recht(er) en belang, BWKJ 17. Deventer: Kluwer, 120 pp. Brenninkmeijer, A.F.M. & Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (23-09-2002). Nicoa cuvous. Universiteit Utrecht: Utrecht (23-09-2002 - 24-09-2002). PAO-bijeenkomst. Brenninkmeijer, A.F.M. (Ed(s).). (2002). Nederlands Juristenblad. Brenninkmeijer, A.F.M. (Ed(s).). (2002). RSV. Brenninkmeijer, A.F.M. (01-10-2002). De rechter en de deskundige. Leiden, symposium over de rechter en de deskundige, mede in kader van een AIO-dag RUG/EUR/RUL. Brenninkmeijer, A.F.M. (25-04-2002). De rechtsstaat. Den Haag, expert-meeting WRR over concept-rapport De toekomst van de rechtsstaat. Brenninkmeijer, A.F.M. (01-02-2002). De taakopvatting van de rechter. Leiden, symposium de taakopvatting van de rechter. Brenninkmeijer, A.F.M. (31-05-2002). De toekomst van de Awb. Leiden, afscheidssymposium prof. Drupsteen. Brenninkmeijer, A.F.M. (20-09-2002). Legal aid in the Netherlands. Utrecht, expertmeeting met de Japanse Barr-association. Brenninkmeijer, A.F.M. (08-03-2002). Mediation. Petch Hongarije, gastcollege universiteit van Petch. Broekers-Knol, A. (03-09-2002). Pleiten, een vak apart. Utrecht, Trainingsweek van het Ministerie van Justitie (Procesvertegenwoordigers I.N.D.). Broekers-Knol, A. (12-02-2002). Pleiten, een vak apart. Utrecht, Trainingsweek van het Ministerie van Justitie (Procesvertegenwoordigers I.N.D.). Cleiren, C.P.M. & Nijboer, J.F. (Ed(s).). (2002). Tekst en Commentaar Strafrecht (4e druk). Deventer: Kluwer, 2184 pp. Moerings, M. (01-01-2002). Behandeling van drugverslaafde gedetineerden, Rapport van Commissie Medische begeleiding drugverslaafde gedetineerde. Samenwerking in

39

commissieverband aan totstandkoming van genoemd rapport: Den Haag (01-01-2002 31-12-2002). Lid adviescommissie/college. Moerings, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid beroepscommissie. Functie bij : Nederlandse vereniging voor seksuologie. Moerings, M. (periode: 2002 t/m 2002). Commissie van Toezicht en de beklagcommissie. Functie bij : Penitentiare inrichting de Foba te Amsterdam. Moerings, M. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plv. Functie bij : Rechtbank Arnhem. Moerings, M. (periode: 2002 t/m 2002). Waarnemend voorzitter. Functie bij : Regio politie Utrecht. Moerings, M. (19-06-2002). Juridische aspecten ten aanzien van medische begeleiding van verslaafde gedetineerden. Roermond, Conferentie voor directieleden gevangeniswezen en penitentaire artsen in Zuid-Nederland. Moerings, M. (Ed(s).). (2002). Proces, Tijdschrift voor berechting en reclassering. Muller, E.R. (periode: 2002 t/m 2002). Lid. Functie bij : Raad voor het Openbaar Bestuur. Nijboer, J.F. (03-07-2002). Complexity, Expertise, and Interdisciplinarity (Keynote address). Prato, Italy, International Institute for Forensic Studies: inaugural conference (Expert evidence: causation, proof, and presentation). Nijboer, J.F. (18-10-2002). Het gekooide denken - over de rol van discipline binnen feitenonderzoek en bewijs in het recht. (2002). (Oratie Leiden) Universiteit Leiden. pp 28. Nijboer, J.F. (02-10-2002). De herzieningsprocedure, deskundigenonderzoek en bewijsen regelgeving in de praktijk. Leiden, PAO-bijeenkomst Wat ging er mis in de Puttense moordzaak? Nijboer, J.F. (25-06-2002). De invloed van het EHRM op het Nederlandse bewijsrecht in strafzaken. Zutphen, Stichting Studiepleging Rechtspraak. Nijboer, J.F. (26-06-2002). De ontwikkeling en de theorie van feitenonderzoek en bewijs in de strafrechtspleging. Zutphen, Stichting Studiecentrum Rechtspleging. Nijboer, J.F. (01-10-2002). De strafrechter en de gevaren van deskundigenonderzoek. Leiden, Symposium De rechter en de deskundige. Nijboer, J.F. (31-05-2002). La justice et les affaires. Beaulieu sur Mer, Seminiarie magistrature F/NL. Nijboer, J.F. (26-11-2002). Straftaten gegen das Leben im niederländischen Strafrecht. München, Gastvortrag Universität München. Nijboer, J.F. (04-09-2002). Structure and culture in criminal justice systems. Montpellier, Plenary Address 16th Meeting of the International Association of Forensic Sciences. Polak, J.E.M. (01-11-2002). Actualiteiten Awb. PAO-bijeenkomst. Polak, J.E.M. (01-11-2002). Algemeen bestuursrecht, rechtsbescherming algemeen + vervaardigen materiaal. Grotius: Rotterdam. Gastcollege.

40

Polak, J.E.M. (24-10-2002). Bestuursrechtspraak voorstellen voor modernisering van de bestuursrechtspraak. Promotie S. Pront-van Bommel: Amsterdam. Lid oppositiecommissie. Polak, J.E.M. (21-05-2002). De rechtspraak van de Hoge Raad over overheidsaansprakelijkheid. Wassenaar, Elsevier congres over overheidsaansprakelijkheid. Polak, J.E.M. (28-08-2002). De rechtspraak van de Hoge Raad over overheidsaansprakelijkheid. Amsterdam, Euroforum over overheidsaansprakelijkheid. Polak, J.E.M. (24-01-2002). De subsidieverplichting, wie betaalt bepaalt? Promotie W. den Ouden: Leiden. In: Meijers-reeks, nr.41. Lid promotiecommissie. Polak, J.E.M. (31-05-2002). Het alg. en bijz. bestuursrecht in de sociale rechtsstaat. Afscheid prof. Drupsteen: Leiden. Dagvoorzitter. Polak, J.E.M. (06-11-2002). Schadevergoeding en waterbeheer. Utrecht, jaarvergadering van de vereniging van waterstaatsrecht en waterschapsbestuur. Schoep, G.K. (29-06-2002). Judicial co-operation in sentencing- shifting perspectives in the sentencing decision. Glasgow, 2nd International Conference on Sentencing and Society 27-29 juni 2002. Snijders, H.J. (07-03-2002). Bevoegdheid, ontvankelijkheid en partijcomplicaties in appel. Zutphen, SSR-cursus Hoger Beroep in civiele zaken. Snijders, H.J. (26-11-2002). Bevoegdheid, ontvankelijkheid en partijcomplicaties in appel. Oegstgeest, PAO-bijeenkomst. Snijders, H.J. (27-03-2002). Devolutieve werking en art. 25 Rv. Zutphen, SSR-cursus Hoger beroep in civiele zaken. Snijders, H.J. (08-01-2002). Loop met de tijd van het recht. Leiden, Lezing Meijers Instituut. Snijders, H.J. (01-01-2002). Losbladige Modellen voor de rechtspraktijk. Deventer (0101-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Snijders, H.J. & Wackie Eijsten, P.A. (01-01-2002). Rechtspleging in balans. Deventer (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Snijders, H.J., Rutgers, G.R. & Vranken, J.B.M. (01-01-2002). Serie Civiele procespraktijk. Deventer (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Stolker, C.J.J.M. (21-02-2002). Ramp en recht. Leergang politieleiderschap: Arnhem PAO-bijeenkomst. Stolker, C.J.J.M. (26-11-2002). Ramp en recht - over rampen, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Den Bosch, Cleveringa-lezing. Velthoven, B.C.J. van (05-03-2002). Civiele en administratieve rechtspleging in Nederland 1951-2000. Den Haag, lezing Ministerie van Justitie. Wiersinga, H.C. (03-10-2002). De Strafrechtelijke Opvang Verslaafden (SOV). Den Haag, Lunchlezing over SOV (Hofparket Den Haag).

41

Wiersinga, H.C. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank Rotterdam. Wiersinga, H.C. (01-01-2002). Mare. Lid redactieraad. Wijffels, A.A., Faure, M., Smits, J. & Schneider, H. (Ed(s).). (2002). The 1830 Code of Civil Procedure for the Kingdom of the Netherlands. Antwerpen-Groningen, 17 pp. Wurzer-Leenhouts, S.M. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank Rotterdam. Wurzer-Leenhouts, S.M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid Commissie van Toezicht. Functie bij : Rijksinrichting 'de Hartelborgt'. Wurzer-Leenhouts, S.M. & Nijboer, J.F. (Ed(s).). (2002). Vervroegde invrijheidsstelling onder voorwaarden. Nijmegen: Ars Aequi Libri, 204 pp. Zippro, E.J. (periode: 2002 t/m 2002). Secretaris in het bestuur van de SDR. Functie bij : Stichting Studiekring Deskundigen en Rechtspleging.

42

Deelprogramma Rechtspleging nationaal De vormgeving van de rechtspleging op nationaal niveau vindt plaats door organisatie (rechterlijke organisatie) en procesordening (procesrecht). Voor de rechtspleging is van groeiende betekenis de samenwerking tussen rechters en de inbreng van deskundigen in de rechtspleging.

Wetenschappelijke publicaties Loof, J.P. & Loof-Donker, A.M.F. (2002). Met het oog op het appèl. De toekomst van het hoger beroep in het bestuursrecht bezien door een mensenrechtelijk getinte bril. In: Lurks, M., Ouden, W. den, Polak, J.E.M. & Schilder, A.E. (Ed.), De grootste gemene deler. Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th. G. Drupsteen. In: Meijers-reeks, nr. 45. (pp. 77-92). Deventer: Kluwer. Lurks, M. (2002). De gewjzigde Woningwet; over bouwvergunningsvrije, lichtbouwvergunningplichtige en regulier-bouwvergunningplichtige bouwwerken. Agrarisch Recht. Lurks, M. & Bellekom, T.L. (2002). De verhouding van de WRO tot de gebiedsaanwijzigingen in het kader van natuur- en landschapsbescherming. In: Lurks, M., Ouden, W. den, Polak, J.E.M. & Schilder, A.E. (Ed.), De grootste gemene deler: Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th. G. Drupsteen. In: Meijers-reeks, nr. 45. Deventer: Kluwer. Voermans, W.J.M. (2002). Commentaar bij artikel 1:1 tot en met 1:3 Awb. In: Galen, A. van (Ed.), Het burgerlijke ambtenarenrecht. Den Haag: VUGA. Annotatie Lurks, M. & Loof, J.P. Noot bij : EHRM (26-09-2000), (Artikel 6 EVRM en de lange duur van een schadevergoedingsprocedure op grond van de Landinrichtingswet). NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2002, pp. 389-399. Snijders, H.J. Noot bij : HR (12-01-2001), 31, 32, 33, 34, NJ 2002, pp. 246-249. Snijders, H.J. Noot bij : HR (22-12-2000), 35, NJ 2002, pp. 255-255. Snijders, H.J. Noot bij : HR (12-01-2001), 371, NJ 2002, pp. 2587-2590. Snijders, H.J. Noot bij : HR (02-02-2001), 372, NJ 2002, pp. 2593-2594. Snijders, H.J. Noot bij : HR (30-03-2001), 380, NJ 2002, pp. 2666-2668. Snijders, H.J. Noot bij : HR (13-04-2001), 391, NJ 2002, pp. 2786-2787. Snijders, H.J. Noot bij : HR (20-04-2001), 392, NJ 2002, pp. 2794-2795. Verburg, G.J.M. Noot bij : HR (27-04-2001), Tijdschrift voor vergoeding Personenschade, pp. 109-110.

43

Visser, D.J.G. Noot bij : Rb. Den Haag (20-03-2002), AMI 2002-4, pp. 158-158. Visser, D.J.G. Noot bij : Hof Amsterdam (28-02-2002), Mf 2002-5, pp. 187-187. Voermans, W.J.M. Noot bij : CRvB (27-12-2001), 227, (Tijdstip bekendmaking besluit; aanvang van de beroepstermijn; twijfels over ontvangst besluit bij niet-aangetekende verzending of verzending zonder ontvangstbevesting voor risico van verzender; aantekening op de minute onvoldoende overtuigend bewijs voor verzending op de datum vermeld in die brief). AB 2002. Vakpublicatie Polak, M.V., Nispen, C.J.J.C. van & Mierlo, A.I.M. van (2002). Burgerlijke Rechtsvordering. De tekst van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering voorzien van commentaar. Tekst & Commentaar. Deventer: Kluwer, 1553 pp. Roos, T.A. de (2002). De advocaat wordt op zijn woord geloofd - soms. Delikt en Delinkwent, pp. 410-413. Voermans, W.J.M., Widdershoven, R.J.G.M., Schloessels, R.J.N., Stroink, F.A.M., Berge, J.B.J.M. ten, Bok, A.J., Waard, B.W.N. & Willems, P.A. (2002). Boukema over hoger beroep. Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, 6, pp. 169-170. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Lurks, M. (03-10-2002). De bezwaarschriftenprocedure. Zoetermeer, Studiedag Juridische kwaliteitszorg. Lurks, M. (27-11-2002). De gewijzigde Woningwet voor professionals. Zoetermeer, Studiedag Gewijzigde Woningwet. Lurks, M. (25-11-2002). De gewijzigde Woningwet; veranderingen in het bouwvergunningstelsel, de bouwvergunningprocedure en het welstandtoezicht. Zoetermeer, Studiedag Gewijzigde Woningwet. Lurks, M., Ouden, W. den, Polak, J.E.M. & Schilder, A.E. (Ed(s).). (2002). De grootste gemene deler. Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th.G. Drupsteen. In: Meijers-reeks, nr. 45. Deventer: Kluwer, 386 pp. Lurks, M. (27-09-2002). De nieuwe Woningwet/bouwen in het buitengebied. Utrecht, Studiedag Ruimtelijke ordening en bouwen Buitengebied. Lurks, M. (periode: 2002 t/m 2002). Vast medewerker tijdschrift Agrarisch recht. Functie bij: Agrarisch Recht. Lurks, M. (periode: 2002 t/m 2002). Jurist Hoofdafdeling Stadswerken, afdeling ruimtelijke ontwikkeling. Functie bij: gemeente Zoetermeer. Lurks, M. (18-10-2000). Personeelsblad Ministerie van VROM over centralisatie en decentralisatie. Interview. Lurks, M. (23-05-2002). Prft: Het water meester; het recht rond de overheidszorg voor de beveiliging tegen overstroming. In: Meijers-reeks, nr. 44. Promotie van M. Dekker.: Leiden. Lid oppositiecommissie.

44

Snijders, H.J. (01-01-2002). Legal Abstracts. Leiden (01-01-2002 - 31-12-2002). Computer-applicatie. Snijders, H.J. (01-01-2002). Losbladige Burgerlijke Rechtsvordering. Deventer (01-012002 - 31-12-2002). Lid redactie. Snijders, H.J. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Arbitrage.

45

46

Deelprogramma Rechtspleging internationaal Bij de vorming van zowel Wereldrecht als Europees recht speelt de rechter een belangrijke rol. Door de uitleg die hij aan verdragen geeft beïnvloedt hij de reikwijdte van regels en door aan burgers toe te staan burgers in te roepen kan hij de kracht van die regels aanmerkelijk versterken. De rol van de rechter is dan ook een onmisbaar aspect van de studie naar de ontwikkeling van Global Governance. Is de nationale rechter belangrijk voor het Europese en internationale recht, omgekeerd is de invloed van dat recht op nationale rechtspleging van steeds grotere invloed. Dit programma-onderdeel valt samen met het deelprogramma 'De rol van de rechter' van het programma Global Governance.

Wetenschappelijke publicaties Mendes de Leon, P.M.J. (2002). A bookreview: A. Lücke, Bilaterale Luftverkehrsabkommen im Lichte des Gemeinschaftsrechtes. Common Market Law Review. Mendes de Leon, P.M.J. (2002). The Dynamics of Sovereignty and Jurisdiction in International Aviation Law. In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed.), State, Sovereignty and International Governance. (pp. 483-495). Oxford: Oxford University Press. Mendes de Leon, P.M.J. (2002). Before and After the Tenth Anniversary of the Open Skies Agreement. Air & Space Law, 28(4/5), pp. 280-312. Mendes de Leon, P.M.J. (2002). Some questions on the Relationship between Slots and Traffic Rights. In: Dagtoglou, P.D. & Balfour, J.M. (Ed.), Conference Papers 16 European Air Law Association. Vol. 16. Proceedings (pp. 137-142). The Hague: Kluwer Law International. Voermans, W.J.M. (2002). Di Beberapa Negara Uni Eropa, (Indonesische vertaling van het rapport Raden voor de rechtspraak in landen van de Europese Unie). Cetakam Pertama: The Asia Foundation dan USAID/LeiP, XVIII+166 pp. Vakpublicatie Eeckhout, V. Van Den & Polak, M.V. (2002). Kroniek van het internationaal privaatrecht. NJB, pp. 507-512. Polak, M.V. (2002). Commentaar op de art. 67-68. In: Nispen, C.J.J.C. van, Mierlo, A.I.M. van & Polak, M.V. (Ed.), Tekst & Commentaar Burgerlijke Rechtsvordering. (pp. 141-148). Deventer: Kluwer. Polak, M.V. (2002). Commentaar op de art. 1-14. In: Nispen, C.J.J.C. van, Mierlo, A.I.M. van & Polak, M.V. (Ed.), Tekst & Commentaar Burgerlijke Rechtsvordering. (pp. 2-52). Deventer: Kluwer. Polak, M.V. (2002). Commentaar op de art. 985-994. In: Nispen, C.J.J.C. van, Mierlo, A.I.M. van & Polak, M.V. (Ed.), Tekst & Commentaar Burgerlijke Rechtsvordering. (pp.

47

1077-1097). Deventer: Kluwer. Polak, M.V. & Eeckhout, V. Van Den (2002). Kroniek van het internationaal privaatrecht. NJB, 77(I), pp. 507-512. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Mendes de Leon, P.M.J. (19-10-2002). Access to Zurich Airport in the Light of the Draft German-Swiss Treaty on Air Transport. Bern, Switzerland, Speech before the Parliament of the Swiss Confederation. Mendes de Leon, P.M.J. (21-04-2002). Beyond Bilateralism - Reality and Strategy. Montreal, 50th Anniversary of the Institute of Air & Space Law of Mc Gill University. Mendes de Leon, P.M.J. (24-07-2002). Environmental Liability: the polluter pays - dearly. London, Beaumont Conference. Mendes de Leon, P.M.J. (10-12-2002). Low Cost Carriers Versus Flag Carriers. Cologne, Guest Lecture at the Institute of Air and Space Laws of the University of Cologne. Mendes de Leon, P.M.J. (18-06-2002). Nationality Requirements of Community Airlines in Relation to the Freedom of Establishment under EC Law. Brussel, Brussels Air Law Forum. Mendes de Leon, P.M.J. (13-11-2002). Safety, Security, Economic Regulation and Liability Questions in International Air Transport. Jakarta, Presentations given to the Management of Garuda International Airlines. Mendes de Leon, P.M.J. (24-10-2002). The Central European Countries 'Aviation Relations with the EC in Historical and Policy Perspective. Brussel, Seminar on The Central European Countries'Aviation Relations. Mendes de Leon, P.M.J. (24-10-2002). The relationship between the EC and the ten central european countries in the field of airtransport. Brussel, Conference on the Central European Countries 'Aviation Relations with the EC. Polak, M.V. (19-02-2002). De nieuwe EEX-Verordening. 's-Gravenhage, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor De Brauw Blackstone Westbroek Linklaters & Alliance. Polak, M.V. (14-02-2002). De nieuwe EEX-Verordening. Roermond, Voordracht voor de Hafkamp-cursus "De nieuwe EEX-Verordening". Polak, M.V. (08-03-2002). De nieuwe EEX-Verordening. Utrecht, Voordracht voor de Hafkamp-cursus "De nieuwe EEX-Verordening". Polak, M.V. (17-03-2002). Internationale bevoegdheid en erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse uitspraken. Wengen, Voordracht voor de Kluwer-cursus "Civiel procesrecht in de sneeuw".

48

Deelprogramma ADR (niet-overheidsrechtspleging) Geschillenbeslechting hoeft niet perse via de overheidsrechter te lopen, geschillencommissie, arbitrage en in toenemende mate 'mediation' vormen een alternatief voor traditionele rechtspraak.

Wetenschappelijke publicaties Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). ADR in het bestuursrecht. In: Lurks, M, Ouden den, W, Polak, J.E.M. & Schilder, A.E. (Ed.), De grootste gemene deler. (pp. 53-65). Deventer: Kluwer. Brenninkmeijer, A.F.M., van Ewijk, M. & van der Werf, C. (2002). Bindend advies en arbitrage in Nederland. 57 pp. Snijders, H.J. (2002). Geschilbeslechting buiten de overheidsrechter als centraal thema revisited en updated. Ars Aequi, 51(7/8), pp. 483-498. Vakpublicatie Snijders, H.J. (2002). Arbitrage bij het Nederlands Arbitrage Instituut. In: Snijders, H.J. & Meijer, G.J. (Ed.), Vademecum Burgerlijk Procesrecht Arbitrage. (pp. 71-126). Deventer: Gouda Quint. Snijders, H.J. (2002). De grote broer groeit een beetje, maar hoe staat het met de arbitrage? Tijdschrift voor Arbitrage, pp. 1-3. Snijders, H.J. (2002). Modellen vermogensrecht, bindend advies, arbitrage en mediatie. Losbladige Modellen voor de rechtspraktijk, supplement nr. 200. Deventer: Kluwer. Snijders, H.J. (2002). Noot bij Federatie Nederlandse Expediteursorganisatie (FENEX) arbitraal vonnis. Tijdschrift voor Arbitrage, pp. 144-145. Snijders, H.J. (2002). We moeten eens ophouden met aansturen totdat wij erbij neervallen. Nederlands Juristenblad, 77(15), pp. 756-757. Visser, D.J.G. (2002). Waarom de domeinnaam-eigenaar afhouden van de rechter? NJB, 26, pp. 1242-1242. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Brenninkmeijer, A.F.M. (06-12-2002). ADR and the globalising society. Leiden, lustrumsymposium Europa Instituut. Brenninkmeijer, A.F.M. (20-04-2002). De ontwikkeling van mediation in Nederland. Utrecht, jaarvergadering Nederlandse vereniging van mediators. Brenninkmeijer, A.F.M. (10-04-2002). Mediation en overheid. Utrecht, Vereniging van mediators en overheid. Brenninkmeijer, A.F.M. (09-10-2002). Mediation en overheid. Amsterdam, bijeenkomst

49

NIROV. Brenninkmeijer, A.F.M. (24-10-2002). Mediation en overheid. De Bilt, studiedag ministerie van verkeer en waterstaat. Brenninkmeijer, A.F.M. (23-05-2002). Mediation in de gemeentelijke praktijk. Weesp, voordracht voor gemeente-ambtenaren van de gemeente Weesp. Brenninkmeijer, A.F.M. (11-03-2002). Mediation in het bestuursrecht. Groningen, AIOdag Universiteit Groningen. Brenninkmeijer, A.F.M. (27-09-2002). Mediation naast rechtspraak. Leusden, cursus rechterlijke macht project mediation naast rechtspraak. Snijders, H.J. (24-01-2002). Mediation: De toekomst? Leiden, Nemo-plus lezing. Snijders, H.J. (13-02-2002). Sportarbitrage. Amsterdam, Lezing. Visser, D.J.G. (28-05-2002). Vaststelling auteursrecht-tarieven (door copyright tribunals). Symposium: Intellectuele eigendom en alternatieve geschillenbeslechting: Leiden (28-052002). (Co-)referaat.

50

Programma Global Governance

Prof. mr. C.J.J.M. Stolker programmacoördinator a.i.

51

Het programma Global Governance (a) De missie De opsplitsing van de wereld in individuele, scherp van elkaar gescheiden staten loopt ten einde. Door de elektronische communicatiemiddelen en door de verspreiding van informatie via de media raken alle gemeenschappen ter wereld met elkaar vervlochten. Er ontstaat een "global community". De rechtsontwikkeling loopt bij deze feitelijke ontwikkeling achter. Er groeit een behoefte aan bovennationaal bestuur maar de middelen om een dergelijk bestuur te verwerkelijken ontbreken nog. Doel van het programma is te bestuderen wat er aan bovennationaal bestuur, groeit en hoe zich dat ontwikkelt. Door de verschillende mogelijkheden en de verschillende ervaringen te vergelijken kan een verdere ontwikkeling van bovennationaal bestuur worden gestimuleerd. (b) Probleemstelling en doelstelling In beginsel is iedere vorm van bovennationale samenwerking object van onderzoek. De traditionele samenwerking binnen het volkenrecht, binnen internationale organisaties en tussen staten onderling, kan uiteraard niet worden gemist. Extra aandacht dient echter ook te worden gegeven aan de rol van het recht en aan de nationale zowel als de internationale rechtsregels. Ook de invloed van de markt op de internationale regelgeving en de noodzaak tot marktordening spelen een belangrijke rol. Op sommige terreinen is de bovennationale rechtsvorming al in volle gang. Belangrijk is de bescherming van de fundamentele mensenrechten. Tot in het midden van de twintigste eeuw was dit een volledig nationale zaak; na de Tweede Wereldoorlog hebben de staten in onderling overleg regels voor bovennationale mensenrechtenbescherming opgesteld, dikwijls met internationale toezichthoudende organen. Uit deze bovennationale organen is nieuwe rechtsvorming voorgekomen. Hoewel nog niet van "global governance" kan worden gesproken, kan men al wel de vaststelling van "global rules" constateren. Nog helemaal in het begin staat een ontwikkeling van bovennationaal strafrecht. De regels op dit gebied beginnen vorm te krijgen, maar de organen die dit strafrecht moeten toepassen, uitleggen en beheren zijn nog niet tot wasdom gekomen. (c) Methodiek De methodiek van het onderzoek is in de eerste plaats een analyse van wat er aan regels is en waar ontwikkelingen plaatsvinden en in de tweede plaats een onderlinge vergelijking van wat aan bovennationaal bestuur en bovennationale regelgeving bestaat. Voor verdere uitbouw van het onderzoek is internationale samenwerking essentieel. Om die te bevorderen wordt het resultaat van veel onderzoek in het Engels gepubliceerd en worden over deelgebieden ook conferenties bijeengeroepen waar bevindingen met buitenlandse deskundigen worden gedeeld. In de overzichten van publicaties vindt men de resultaten terug.

52

Deelprogramma Volkenrecht en internationale organisaties Het recht is voor een groot deel nationaal bepaald. Iedere staat heeft zijn eigen recht. Door de toenemende communicatie en de toenemende verwevenheid van de nationale economieën ontstaat echter een groeiende behoefte aan bovennationale rechtsregels. Voor een groot deel vallen deze rechtsregels onder het volkenrecht. Voor iedere vorm van Global Governance is het volkenrecht daarom van groot belang. Binnen het volkenrecht wordt regelgeving veelal opgedragen aan internationale organisaties, meestal met beperkte bevoegdheden, maar van een toenemend belang voor bovenstatelijke regelgeving. Vooral in Europa hebben bovennationale organisaties veelal de macht bindende besluiten te nemen.

Dissertatie (intern voorbereid) Raic, D. (19-06-2002). Statehood of the law and self-determination. Universiteit Leiden, 515 pp. (Deventer: Kluwer). ((Co-)promotor.: prof. mr. P. H. Kooijmans). Wetenschappelijke publicaties Bronckers, M.C.E.J. & McNelis, N.M. (2002). The EU Trade Barriers Regulation Comes of Age. In: Von Bogdandy, A., Mavroidis, B. & Mény, F. (Ed.), European Integration and INternational Co-ordination: Studies in Transnational Economic Law in honour of ClausDieter Ehlermann. (pp. 55-97). Deventer: Kluwer. Brus, M.M.T.A. (2002). Bridging the Gap between State Sovereignty and International Governance. The Authority of Law. In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed.), State, Sovereignty, and International Governance. (pp. 3-24). Oxford: Oxford University Press. Deen-Racmany, Z.S. (2000). A redistribution of authority between the UN and regional organizations in the field of the maintenance of peace and security? Leiden Journal of International Law, 13, pp. 297-331. Deen-Racmany, Z.S. (2002). Diplomatic Protection and the Lagrand Case. Leiden Journal of International Law, 15, pp. 87-103. Deen-Racmany, Z.S. (2002). The ICC, Peacekeepers and Resolution 1422: will the Court defer to the Council? Netherlands International Law Review, 49, pp. 353-388. Deen-Racmany, Z.S. (2002). The nationality of the offender and the jurisdiction. American Journal of International Law, 95, pp. 606-623. Dugard, C.J.R. (2002). Judicial Review in Public International Law. Judicial Review, pp. 35-43. Dugard, C.J.R. & Wyngaert, Chr. (2002). Non-Applicability of Statute of Limitations. In: Cassese, A., Gaeta, P. & Jones, J.R.W.D. (Ed.), The Rome Statute of the International Criminal Court. A Commentary. (pp. 873-888). Oxford University Press. Dugard, C.J.R. (2002). Possible Conflicts with Truth Commissions. In: Cassese, A. & Gacta, P. (Ed.), The Rome Statute of the International Criminal Court. A Commentary. (pp. 693-704). Oxford University Press.

53

Dugard, C.J.R. (2002). Third Report on Diplomatic Protection to International Law Commission. General Assembly, pp. 1-44. Kreijen, G.P.H. (2002). The Transformation of Sovereignty and African Independence: No Shortcuts to Statehood. In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma. (Ed.), State, Sovereignty, and International Governance. New York: Oxford University Press. Lawson, R.A. (2002). Het EVRM, de Europese Unie en u: een spannende driehoeksrelatie. Bundel voor het RAIO-congres 2002; Magistraten zonder grenzen-De invloed van het Europese recht op de Nederlandse rechtspleging. (pp. 87-95). Wolf Legal Publishers. Lawson, R.A. (2002). Ifade Hürriyetini Güvenceye Almak AIHM Ictihatlari. Fundamentum, 6, pp. 78-88. Lawson, R.A. & Verhey, L.F.M. (2002). Kroniek van de grondrechten. NJB, pp. 513-523. Lawson, R.A. (2002). The Concept of Jurisdiction and Extraterritorial Acts of State. In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed.), State, Sovereignty and International Governance. (pp. 281-297). Oxford: Oxford UP. Voermans, W.J.M. & Konijnenbelt, W. (2002). Het Europees Parlement als wetgevingsgeweten van de Europese Unie? Regelmaat, 2, pp. 42-54. Annotatie Boeles, P. Noot bij : ABRvS (22-03-2002), 148, (Schengenvisa en de vrijheid om te werken). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : Hof van Justitie EG (11-07-2002), 290, (Vrij dienstenverkeer "sur place" en gezinsleven). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : HvJ EG (25-07-2002), 291, (Familieleden van EU-burgers en het visumvereiste). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : Rb (20-11-2001), 58, (Vrijheidsbeneming van EU-burgers met het oog op uitzetting). JV 2002. Vakpublicatie Bronckers, M.C.E.J. & Desmedt, A. (2002). The impact of the WTO on Educational Policy. Economisch Statistische Berichten, pp. 30-32. Brus, M.M.T.A. (2002). Internationaal Publiekrecht in Vogelvlucht negende druk, hoofdstuk 1-9 en 18. Deventer: Kluwer, 160 pp. Bulterman, M.K. (2002). Court of Justice of the European Communities. European Journal of Health Law, pp. 281-281. Bulterman, M.K. (2002). De financiële strijd tegen het terrorisme en de mensenrechten. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 834-848. Bulterman, M.K. & Lawson, R.A. (2002). Europees kwartaalbericht. Trema, pp. 146-149.

54

Bulterman, M.K. & Lawson, R.A. (2002). Europees kwartaalbericht (2). Trema, pp. 312314. Bulterman, M.K. & Lawson, R.A. (2002). Europees kwartaalbericht (3). Trema, pp. 363365. Bulterman, M.K. (2002). Human rights news - European Union. Netherlands Quarterly of Human Rights, 20(4), pp. 532-533. Bulterman, M.K. (2002). Kroniek EU en mensenrechten. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 322-325. Dugard, C.J.R. (2002). Public International Law. Annual Survey of South African Law, pp. 103-121. Dugard, C.J.R. (2002). Questions of the Violation of Human Rights in the Occupied Arab Territories, including Palestine. Geneve: Commision on Human Rights. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Boeles, P. (10-07-2002). Free movement of persons, migration in the EU, social policy, Schengen Convention. Lodz, Polen, Tweedaagse cursus van het Europa Instituut en het T.M.C. Asser Instituut. Boeles, P. (13-12-2002). Het immigratievtraagstuk in Europees verband. Utrecht, Lunchvoordracht Nederlands Genootschap Internationale Zaken, afd. Utrecht. Bronckers, M.C.E.J. (01-08-2002). Dispute settlement and decision-making in the Multilateral Trading system: current operation and options for reform. Bern, World Trade Forum 2002, organized by the World Trade Institute. Bronckers, M.C.E.J. (01-05-2002). Improving Compliance with WTO Rulings. London, Conference on Dispute Resolution and the WTO Constitution organized by the British Institute of International and Comparative Law. Bronckers, M.C.E.J. (01-07-2002). Legal methods of implementation. Stavanger, Conference on Paragraph 6 of the DOHA Ministerial Declaration on the TRIPs Agreement and Public Health. Bronckers, M.C.E.J. (01-03-2002). MEAs, Unilateral Environmental Measures and the WTO-More Power to the WTO? Tokyo, International Conference on critical issues and the Japanese Contribution in the New Round of the WTO, sponsored by the Fair Trade Center and the Japan Federation of Economic Organization (Keidanren). Bronckers, M.C.E.J. (01-03-2002). The FSC Dispute: short and long term consequences. Brussel, Conference on key issues for the WTO: China, the DOHA Development Round and the EU-US Tax dispute, organized by the British Chamber of Commerce. Bronckers, M.C.E.J. (01-02-2002). The Implementation of the WTO rules on Antidumping and Countervailing Duty Actions. Bangkok, Workshop in the WTO Capacity Building Workshop Series, organized by the Japan International Cooperation Agency, the Thai Department of Business Economics and the Thai Department of Foreign Trade. Bronckers, M.C.E.J. (01-06-2002). The Practice of WTO Dispute Settlement. Amsterdam,

55

A Program for Chinese government officials on the Implications of China's WTO Accession on the Domestic Taxation and Management of Multinationals, Organized by the Bureau of Fiscal Documentation. Bronckers, M.C.E.J. (01-10-2002). The WTO panel process. Kuala Lumpur, Malaysia, Workshop and Moot Court on the WTO dispute settlement system in the WTO Capacity Building Workshop Series organised by the Japan International Cooperation Agency. Bronckers, M.C.E.J. (01-06-2002). The governance of 'trade and ....issues through the WTO'. Brussel, Seminar on Trade, Global Governance, sustainable development, organized by the European Commission. Bronckers, M.C.E.J. (01-05-2002). The implementation of the WTO Rules on Antidumping, Countervailing Duty and Safeguard Actions. Djakarta, Workshop in the WTO Capacity Building Workshop Series organized by the Japan International Cooperation Agency and the Indonesian Ministry of Industry and Trade. Bronckers, M.C.E.J. (01-05-2002). The proper Mandate of the WTO: Lessons from the TRIPs Agreement. Wenen, Third Vienna Globalization Symposium. Bronckers, M.C.E.J. (01-10-2002). Too big to solve? Dispute Settlement Implications of a WTO Biotech Case. Berlijn, Conference 'Biotechnology, the US and EU: a challenge to the World Trading System? Brus, M.M.T.A. (2002). Opslag of opwerking van bestraalde splijtstof afkomstig van de kerncentrale Borssele na 2003: Volkenrechtelijke Aspecten. Amsterdam: Greenpeace Nederland, 11 pp. Bulterman, M.K. (08-10-2002). Europees recht. cursus Europees recht voor rechters t.b.v. SSR: Den Haag. Gastcollege. Bulterman, M.K. (12-03-2002). Interview over financiële VN-sancties t.b.v. radioprogramma VPRO Het Buitenland. Interview. Bulterman, M.K. (05-06-2002). Introductie europees recht. Introductiecursus europees recht voor rechters: Assen. Gastcollege. Bulterman, M.K. (15-11-2002). Oude dilemma's in nieuwe vormen - de rechten van de mens en internationale organisaties. Presentatie op Toogdag Onderzoekschool rechten van de mens: Tilburg. (Co-)referaat. Bulterman, M.K. (05-12-2002). Presentatie 'Implementation of Financial UN sanctions: Jurisdictional problems related to genuine global governance’. Lustrum seminar Europa Instituut on Globalisation and jurisdiction: Leiden (05-12-2002 - 06-12-2002). (Co)referaat. Dugard, C.J.R. (2002). Democratic Republic v. Rwanda. Den Haag: International Court of Justice, 5 pp. Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed(s).). (2002). State, Sovereignty, and International Governance. Oxford: University Press, 643 pp. Lawson, R.A. (01-10-2002). Europees en internationaal recht studeren in Leiden. Novum: Leiden. Interview. Lawson, R.A. (periode: 2002 t/m 2002). Vice-voorzitter. Functie bij : NWO-

56

programmacommissie (SaRO). Lawson, R.A. (01-06-2002). Het hoogste recht en het hoogste onrecht: een drieluik. Jonge Balie Dagen 2002: Rotterdam (01-06-2002 - 04-06-2002). Bijdrage aan congres/symposium. Loof, J.P. (22-01-2002). Geoplan-cursus implementatie Vogel- en Habitatrichtlijn. PAObijeenkomst: Utrecht. Gastcollege. Voermans, W.J.M. (31-01-2002). Nieuwe wetgevingsprocedures en regelingsinstrumenten voor de EU? Den Haag, Studiemiddag van de Vereniging voor wetgeving en wetgevingsbeleid ‘Orde in EU-regelgeving’.

57

58

Deelprogramma Mensenrechten Een terrein waar bovennationale wetgeving steeds meer uit de verf komt, is dat van de fundamentele mensenrechten. Traditioneel had iedere staat het volle gezag over zijn eigen onderdanen, maar na de Tweede Wereldoorlog is de internationale gemeenschap zich steeds meer met fundamentele mensenrechten gaan bemoeien. Nog duidelijker speelt dit in Europa waar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in toenemende mate regels ontwikkelt die voor het hele continent bindend zijn.

Wetenschappelijke publicaties Alkema, E.A. (2002). Regels voor bestuurlijke sancties in Awb. In: Lurks, M, Ouden, W, Polak, J.E.M. & Schilder, A.E. (Ed.), De grootste gemene deler. (pp. 111-124). Deventer: Kluwer. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Rieter, E. (2002). Procederen over mensenrechten onder het EVRM, het IVBPR en andere VN-verdragen. Nijmegen: Ars Aequi Libri, 123 pp. Barkhuysen, T. & Jansen, A.M.L. (2002). Rechtsmiddelen tegen rechterlijke en bestuurlijke traagheid: het EVRM noopt tot aanpassing van het Nederlands recht. Nederlands Juristenblad, pp. 841-848. Buyse, A.C. (2002). Het kader ingevuld: een tussenbalans van de implementatie van de minderhedenbescherming onder het Europese kamerverdrag. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(8), pp. 976-991. Feldbrugge, F.J.M. (2002). Human Rights in Russian Legal History. In: Feldbrugge, F.J.M. & Simons, W.B. (Ed.), Human Rights in Russia and Eastern Europe. (pp. 65-90). Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers. Feldbrugge, F.J.M. (2002). Zur Zukunft des Ostrechts; Vortrag zu Ehren von prof. dr. H.C. Georg Brunner. Osteuropa, 1, pp. 83-88. Dragneva, R.O. & Simons, W.B. (2002). Law in Eastern Europe: Human Rights in Russia and Eastern Europe. Den Haag: Kluwer Law International, 28 pp. Dragneva, R.O. (2002). Perspectives on the Enlargement of the European Union. Leiden - Boston - Koln: Brill, 26 pp. Goldschmidt, J.E. (2002). Naar een rechtvaardige verdeling van verantwoordelijkheid voor pech? Een blik op de toekomst van gelijkheid en de rol van het staatsrecht. In: Kroes, M., Loof, J.P. & ten Napel, H.M. (Ed.), Gelijkheid en rechtsvaardigheid. staatsrechtelijke vraagstukken rondom minderheden. (pp. 187-199). Deventer: Kluwer. Goldschmidt, J.E. (2002). A diszkrimináció ellini törvény Hollandiab-az elsö hét év tapasztalatai (anti discrimination law in the Netherlands-Experiences of the first seven years). Az egynelo bánásmód elvénék és a hátrányos megkülönböztetés tilalmának jogi szabályozása. Boedapest: Hongaarse parlementaire ombudsman voor minderheden. Lawson, R.A. (2002). A Feast for Lawyers-Protecting Human Rights in Europe after the Adoption of the EU Charter of Fundamental Rights. Social, Economic and Cultural

59

Rights; An Appraisal of Current European and International D, pp. 187-204. Lawson, R.A. (2002). De mens in het internationaal publiekrecht. In: Kooijmans, P.H. (Ed.), Internationaal publiekrecht in Vogelvlucht. (pp. 351-377). Deventer: Kluwer. Lawson, R.A. (2002). The EU and Human Rights: Towards a Third Convention? Netherlands Quarterly of Human Rights, 20, pp. 159-161. Lodder, G.G. (2002). Toezicht vrijheidsbeperking en -benoeming en uitzetting. Migratie & Integratie tekst en toelichting, 30 pp. Schermers, H.G. (2002). Autonomy of Will and Religious Freedom. International Protection of Religious Freedom, pp. 185-192. Schermers, H.G. (2002). Different Aspects of Sovereignty. In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed.), State, Sovereignty and International Governance. (pp. 185192). Oxford: Oxford University Press. Schermers, H.G. (2002). Exhaustion of Domestic Remedies. In: Ando et al., A.L. (Ed.), Liber Amicorum Shigeru Oda. Deventer: Kluwer. Schermers, H.G. (2002). Ondernemen en Mensenrechten. Civis Mundi, pp. 39-45. Schermers, H.G. (2002). The role of comparative Law when formulating the Charter and which human rights are to be applied. Trier: Europäische Rechtsakademie, 8 pp. Annotatie Alkema, E.A. Noot bij : HR (16-11-2002), 469, NJ 2002, pp. 3499-3502. Boeles, P. Noot bij : ABRvS (02-04-2002), 169, (De rechtsgevolgen van een afwijzing van een asielverzoek). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : Rb 's Gravenhage zp Assen (25-03-2002), 187, (Beroep op mensenrechten buiten het geval van een verblijfsaanvraag). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : ABRvS (22-11-2001), 35, (Toepassing van art. 13 EVRM door de nationale rechter). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : EHRM (02-08-2002), (Artikel 8 en het recht op gezinshereniging: nieuwe ontwikkelingen in de Straatsburgse jurisprudentie). NJCM-Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2002, pp. 616-630. Boeles, P. Noot bij : EHRM (06-03-2001), 68, (Vernederende omstandigheden vreemdelingenbewaring). RV 2002. Lawson, R.A. Noot bij : EHRM (17-11-1998), (Peree-Nederland). Rechtspraak Rassendiscriminatie 1995-2000, pp. 384-389. Lawson, R.A. Noot bij : EHRM (09-04-2002), (Sander-VK). Rechtspraak Rassendiscriminatie 1995-2000, pp. 516-521. Loof, J.P. Noot bij : ABRS (31-10-2001), (Evangeliegemeente De Deur en de godsdienstvrijheid: over algemene beperkingen en positieve verplichtingen). NJCMBulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2002, pp. 882-887.

60

Loof, J.P., Haseth, M.E. de & Starreveld, K.R. Noot bij : Rb. Rotterdam (08-04-2002), (Vrijspraak El Moumni: over godsdienstige uitingen en hun "context"). NJCMBulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2002, pp. 1012-1019. Vakpublicatie Barkhuysen, T. (2002). Het moet anders, reactie op een stelling over de juridische informatievoorziening. Nederlands Juristenblad, pp. 1154-1154. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 1112-1117. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 665-674. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 81-87. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 168-175. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 492-500. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 7 pp. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 774-783. Barkhuysen, T., Emmerik, M.L. van & Loof, J.P. (2002). Mensenrechten-actualiteiten.nl. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 932-937. Buyse, A.C., Lawson, R.A. & Loof, J.P. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 88-91. Buyse, A.C., Loof, J.P. & Lawson, R.A. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(5), pp. 675-678. Buyse, A.C., Lawson, R.A. & Loof, J.P. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(6), pp. 784-794. Buyse, A.C., Lawson, R.A. & Loof, J.P. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(4), pp. 501-506. Buyse, A.C., Lawson, R.A. & Loof, J.P. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(8), pp. 1118-1121. Buyse, A.C., Lawson, R.A. & Loof, J.P. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(3), pp. 315-321. Buyse, A.C. & liet van der-Senders, M.M. (2002). VN-Nieuws. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(7), pp. 944-947.

61

Buyse, A.C. & liet van der-Senders, M.M. (2002). VN-Nieuws. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(8), pp. 1122-1123. Buyse, A.C., Lawson, R.A. & Loof, J.P. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, 27(7), pp. 938-943. Feldbrugge, F.J.M. (2002). Editor's Foreword. In: Feldbrugge, F.J.M. (Ed.), Law in Transition. (pp. 1-1). Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers. Feldbrugge, F.J.M. & Simons, W.B. (2002). Preface. In: Feldbrugge, F.J.M. & Simons, W.B. (Ed.), Human Rights in Russia and Eastern Europe. (pp. 1-2). Den Haag: Kluwer Law International. Lawson, R.A. (2002). Alert op racisme? Het EHRM over de racistische bejegening van allochtonen. Migrantenrecht, pp. 216-223. Lawson, R.A. & Kuijer, M. (2002). Rechtspraak Europees Hof voor de rechten van de Mens. NJB. Lodder, G.G. (2002). Verblijfsrecht kind en de plaats van bevalling. Migrantenrecht, pp. 124-126. Lodder, G.G. (2002). Vreemdelingenrecht in vogelvlucht. Over toelating en verblijf van vreemdelingen in Nederland. Utrecht: Forum, 107 pp. Loof, J.P., Lawson, R.A. & Buyse, A.C. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 176-180. Loof, J.P., Lawson, R.A. & Buyse, A.C. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp.1065-1068. Loof, J.P., Lawson, R.A. & Buyse, A.C. (2002). Chroniques Strasbourgeoises. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 938-943. Loof, J.P. (2002). Investeren in ( de hele breedte van ) de rechtstaat. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 973-975. Simons, W.B. (2002). Law in Eastern Europe. Den Haag: Kluwer Law International, 2 pp. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Barkhuysen, T. (21-05-2002). Niveau van rechtsbescherming. Sarajevo, expert meeting Raad van Europa. Barkhuysen, T. (Ed(s).). (2002). NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten Boeles, P. (11-11-2002). Art. 8 en 3 EVRM in het asielrecht. Utrecht, Voordracht bijeenkomst Werkgroep Rechtshulp aan Vreemdelingen. Boeles, P. (Ed(s).). (2002). European Journal on Migration & Law. Boeles, P. (17-10-2002). Zieke mensen en art. 3 EVRM. Kernthema Cursus Instituut voor Immigratierecht: Leiden. PAO-bijeenkomst.

62

Feldbrugge, F.J.M. & Simons, W.B. (Ed(s).). (2002). Human rights in Russia and Eastern Europe. Essays in Honor of Ger P. van den Berg. Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers, 245 pp. Feldbrugge, F.J.M. (Ed(s).). (2002). Law in transition. Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers, 221 pp. Goldschmidt, J.E. (21-11-2002). Chiefs! Law, power and culture in Contemporary South Africa. Promotie B. Oomen: Leiden. Lid promotiecommissie. Goldschmidt, J.E. (21-11-2002). Chiefs! Law, power and culture in Contemporary South Africa. Promotie B. Oomen: Leiden. Lid oppositiecommissie. Goldschmidt, J.E. (04-02-2002). College gelijke behandeling. Cyclus Mensenrechten Academie voor Wetgeving: Den Haag. PAO-bijeenkomst. Goldschmidt, J.E. (04-07-2002). De bestrijding van discriminatie in de sociaaleconomische sfeer in Nederland; AWGB eb CGB in het licht van internationale verplichtingen en maatschapelijke verandering. Leiden, Symposium: Het discriminatieverbod t.g.v. afsluiting Cleveringa hoogleraarschap van prof. mr. Th. van Boven. Goldschmidt, J.E. (2002). Gelijke behandeling. College in postacemisch leergang Arbeidsrecht: Rotterdam. PAO-bijeenkomst. Goldschmidt, J.E. (2002). Gelijke behandeling. College in postacademisch leergang Arbeidsrecht: Amsterdam. PAO-bijeenkomst. Goldschmidt, J.E. (04-11-2002). Gelijke behandeling en integatie. Den Haag, Symposium t.g.v. uitreiking Nationale Revalidatieprijs 2002. Goldschmidt, J.E. (04-11-2002). Gelijke behandeling en integratie. Den Haag, symposium t.g.v. uitreiking nationale revalidatieprijs 2002. Goldschmidt, J.E. (10-10-2002). Gelijkheid als mensenrecht: een lastig bezit. Zoetermeer, Soroptimisten bijeenkomst (Zuid Holland) Dag van de rechten van de Mens. Goldschmidt, J.E. (10-10-2002). Opening Remarks to Expert Meeting on Building Blocks for a general Recommendation on Article 4(1) of the CEDAW Convention. Convention, Expert Meeting on Building Blocks for a general Recommendation on Article 4(1) of the CEDAW. Goldschmidt, J.E. (08-11-2002). Rechterlijke toetsing aan het gelijkheidsbeginsel. Promotie J.H. Gerards: Maastricht. Lid promotiecommissie. Goldschmidt, J.E. (08-11-2002). Rechterlijke toetsing aan het gelijkheidsbeginsel. Promotie J.H. Gerards: Maastricht . Lid oppositiecommissie. Goldschmidt, J.E. (04-11-2002). Rechtspraak rassendiscriminatie. Den Haag, Deel van forum bij aanbieden bundel Rechtspraak Rassendiscriminatie. Goldschmidt, J.E. (13-06-2002). Resource Conflicts, Gender and Indigenous rights in Suriname, pp. 266. Promotor bij E.R. Kambel, Faculteit der Sociale Wetenschappen: Universiteit Leiden. Promotor.

63

Kort, J.F. de (2002). Law in Eastern Europe: Human Rights in Russia and Eastern Europe. Den Haag: Kluwer Law International, 13 pp. Labuschagne, B.C. (19-06-2002). Radbruchs Umbruch. Lessen van het rechtspositivisme. Leiden, Lezing voor Rechtsfilosofisch Dispuut Contra Legem. Lawson, R.A. (26-11-2002). Areas where the European Convention on Human Rights cannot be implemented. Parijs, Bijeenkomst van het Committee of Legal Affairs and Human Rights van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa. Lawson, R.A. (01-01-2002). Commissielid. Peer review projectvoorstellen ingediend bij NWO: (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid adviescommissie/college. Lawson, R.A. (22-11-2002). De mythe van het moeten. Den Haag, Conferentie "Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens: Pompen of verzuipen". Lawson, R.A. (01-01-2002). Lid van de redactie van het NJCM-Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten. Redactielid: (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Lawson, R.A. (Ed(s).). (2002). Militair Rechtelijk Tijdschrift. Lawson, R.A. (Ed(s).). (2002). Nederlands Juristenblad. Lodder, G.G. (Ed(s).). (2002). Migratie en Integratie Tekst en toelichting. Loof, J.P. (04-06-2002). Conferentie: het discriminatieverbod van artikel 1 Grondwet nationale en internationale perspectieven. Afsluiting Cleveringa-leerstoel prof.mr. Th. van Boven: Leiden. Organisator congres/symposium. Loof, J.P. (Ed(s).). (2002). NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten. Moerings, M. (03-04-2002). Gay rights. Kaapstad Zuid-Afrika, Human Rights Conference. Moerings, M. (04-04-2002). Prisoner's Rights. Kaapstad Zuid-Afrika, Human Rights Conference. Schermers, H.G. (01-09-2002). Novum. Door Bonne van Hattum en Pieter Sopar: Leiden. Interview. Schermers, H.G. (01-10-2002). Ad Rem. Door Koen Holtzapffel: Leiden. Interview. Schermers, H.G. (01-11-2002). Atlas. Door Daniëlle Kemerink: Leiden. Interview. Schermers, H.G. (07-06-2002). Obediëren in der geregtigheid. Afscheidscollege: Leiden. Gastcollege. Schermers, H.G. (2002). Twintigduizend dagen recht. Gepubliceerd in Ars Aequi door Jacco Bomhoff: Leiden. Interview. Verheul, R. (2002). Law in Eastern Europe: Human Rights in Russia and Eastern Europe. Den Haag: Kluwer Law International, 16 pp.

64

Deelprogramma Internationaal strafrecht In het laatste deel van de twintigste eeuw is een nieuwe tak van mensenrechtenbescherming ontwikkeld doordat de internationale gemeenschap zich steeds meer bevoegd is gaan achten om grove schenders van mensenrechten aan een internationaal strafrechtelijk regime te onderwerpen, en ook door militair in te grijpen als een staat op al te grove wijze mensenrechten schendt. Langzaamaan begint zich een internationaal strafrecht te ontwikkelen en ontstaat een bevoegdheid van internationale organisaties om met 'geweld' in te grijpen bij grove mensenrechtenschendingen. Het deelprogramma heeft in 1999 een subsidie ontvangen van het Leidse College van Bestuur, met het oog op de komst van het Internationaal Strafhof in Den Haag.

Wetenschappelijke publicaties Haveman, R.H. & Wijers, M. (2002). Kroniek Supranation Strafrecht (1). Nemesis, 3, pp. 61-66. Haveman, R.H. & Kooij, A. van der (2002). Kroniek Supranationaal strafrecht, deel III. Nemesis, 18(4), pp. 97-105. Haveman, R.H. (2002). Nut, noodzaak en nadelen van supranationaal straffen. Internationale Spectator, 56(5), pp. 252-257. Haveman, R.H. (2002). Rape and Fair Trial in Supranational Criminal Law. Maastricht Journal of European and Comparative Law, pp. 263-278. Hert, P.J.A. De (2002). European Data Protection and E-Commerce Trust Enhanginc. In: Prins, J.E.J., Ribbers, C., Tilborg, H.C.A. van, Veth, A.F.L. & Wees, J.G.L. van der (Ed.), Trust in Electronic Commerce. (pp. 171-230). Den Haag: Kluwer Law International. Hert, P.J.A. De (2002). Het Europees Hof Rechten van de Mens erkent publieke privacy. De legaliteitseis en het politioneel optreden in het licht van artikel 8 EVRM. Nieuw Juridisch Weekblad, 1(4), pp. 116-122. Hert, P.J.A. De (2002). Het internationaal strafhof en de keuze voor een sui generis strafprocedure. In: Gutwirth, S. & Smis, S. (Ed.), De strafrechtelijke vervolging van ernstige schendingen van de mensenrechten. (pp. 35-84). Antwerpen: Maklu. Hert, P.J.A. De (2002). Legal Procedures at the International Criminal Court. A Comparative Law Analysis of Procedural Basic Rights. In: Haveman, R. (Ed.), Supranational Criminal Law: a System Sui Generis. (pp. 49-78). Antwerpen: Intersentia.

65

66

Deelprogramma Samenwerking tussen staten Ook wanneer er geen verdragen bestaan en geen internationale organisaties orde scheppen, kunnen staten dikwijls in onderlinge samenwerking Global Governance verbeteren. Zij doen dat o.a. door ontwikkelingshulp te verlenen aan staten die technisch achterblijven, door onderling samen te werken op terreinen met een internationale dimensie zoals het milieurecht, het energierecht en het transportrecht en door hun rechtsregels zoveel mogelijk te harmoniseren. Geen publicaties

67

68

Deelprogramma De rol van de rechter Bij de vorming van zowel Wereldrecht als Europees recht speelt de rechter een belangrijke rol. Door de uitleg die hij aan verdragen geeft kan hij de reikwijdte van regels beïnvloeden en door aan burgers toe te staan bovennationale rechtsregels in te roepen, kan hij de kracht van die regels aanmerkelijk versterken. Dit geldt zowel voor bovennationale rechters als voor nationale rechters. Naarmate onze rechtsorde internationaler wordt, zijn ook nieuwe instituties en eventueel nieuwe vormen van procesvoering nodig. De rol van de rechter is dan ook een onmisbaar onderdeel van een ontwikkeling naar Global Governance.

Wetenschappelijke publicaties Berg, G.P. van den (2002). Constitution of the Russian Federation annotated with Summaries of Rulings and other Decisions of Constitutional (Charter) Courts: 19902001. Review of Central and East European Law, 27 (2-3), pp. 175-566. Dragneva, R.O. & Simons, W.B. (2002). Rights, Contracts and Constitutional Courts: The Experience of Russia. In: Feldbrugge, F.J.M. & Simons, W.B. (Ed.), Human Rights in Russia and Eastern Europe. (pp. 35-63). Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers. Leemans, T.C. (2002). De rol van deskundige in milieugeschillen. In: Albers, L. (Ed.), de beoordeling van milieugeschillen door de bestuursrechter. (pp. 95-142). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Polak, M.V. (2002). Oppassen - inpassen - aanpassen. Taken en bevoegdheden van wetgever en rechter bij de receptie van internationaal en communautair IPR in de Nederlandse rechtsorde. In: Joustra, C.A. & Polak, M.V. (Ed.), Internationaal, communautair en nationaal IPR. (pp. 61-119). Deventer: Kluwer. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Bedner, A.W. (14-04-2002). Human Rights and Good Governance. Institute of Social Studies. Gastcollege. Bedner, A.W. (04-04-2002). Introduction Sociologie de Droit. College voor Malinese gastonderzoekers: Leiden. Gastcollege. Bedner, A.W. (10-12-2002). Judicial Corruption in Four Questions and Twenty-Five Minutes. Leiden, Symposium ter gelegenheid van het afscheid J. van Olden als directeur van het CILC. Bedner, A.W. (10-06-2002). Judicial Recruitment and Career in Indonesia: Opportunities and Risks. Delegatie van de Univesitas Gadjah Mada (Yogyakarta): Leiden. Gastcollege. Bedner, A.W. (31-10-2002). Land Law in the Indonesian Administrative Courts. Rechtenfaculteit, Universiteit Nijmegen. Gastcollege. Polak, M.V. (01-11-2002). Verdediging van het preadvies "Oppassen-inpassenaanpassen". Utrecht, Algemene ledenvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Internationaal Recht.

69

Simons, W.B. (Ed(s).). (2002). Law in Eastern Europe, No. 51, 52, en 53. Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers. Simons, W.B. (Ed(s).). (2002). Review of Central and East European Law, 27(pp. 2-3).

70

Deelprogramma Marktwerking Een begin van een groei naar Global Governance is de samenbundeling van staten in de Europese Unie. Geleidelijk zien wij hier een bovennationaal recht ontstaan dat tot op zekere hoogte als voorbeeld kan dienen voor verdere mondiale samenwerking. Vooral op het gebied van de marktordening is in de Europese Unie veel bereikt. Met name de regels over mededinging en het verbod van staatssteun zijn ook van belang voor de staten buiten de Unie. Door de snelle groei van de wereldhandel - en van de wereldmarkt - bestaat ook daar een toenemende behoefte aan marktordening. De Europese regels staan dan vaak model voor een global governance.

Dissertatie (intern voorbereid) Lu, A.C.J. (11-09-2002). Transatlantic airlines alliances: regulation of international air transport. Universiteit Leiden. ((Co-)promotor.: prof. dr. P. P. C. Haanappel). Wetenschappelijke publicaties Alkema, E.A. & Rop, A.C. (2002). Gelijk zijn en gelijk krijgen. In: Kroes, M, Loof, J.P. & Napel ten, H.-M. (Ed.), Gelijkheid en rechtvaardigheid. (pp. 31-77). Deventer: Kluwer. Dunk, F.G. von der (2002). Earth observation data policy In: Europe - an Inventory of Legal Aspects and Legal Issues. In: Harris, R. (Ed.), Earth Observation Data Policy and Europe. (pp. 19-28). Lisse, etc.: A.A. Balkema. Dunk, F.G. von der (2002). Intellectual Property Rights as a Policy Tool For Earth Observation Data in Europe, 9 pp. In: Harris, R. (Ed.), Earth Observation Data Policy and Europe. Lisse etc.: A.A. Balkema. Dunk, F.G. von der (2002). Non-discriminatory data dissemination in Practice. In: Harris, R. (Ed.), Earth Observation Data Policy and Europe. (pp. 41-50). Lisse etc.: A.A. Balkema. Dunk, F.G. von der (2002). Sovereignty and Space: When and Where shall the Twain Meet? In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed.), State, Sovereignty and International Governance. (pp. 463-481). Oxford: Oxford University Press. Dunk, F.G. von der (2002). Space for Dispute Settlement Mechanisms - Dispute Resolution Mechanisms for Space. Proceedings of the 44th Colloquium on the Law of Outer Space. (pp. 442-452). Washington: AIAA. Dunk, F.G. von der & Negoda, S.A. (2002). Ukrainian National Space Law from an International Perspective. Space Policy. Dunk, F.G. von der (2002). United Nations Principals on Remote Sensing and the User. In: Harris, R. (Ed.), Earth Observation Data Policy and Europe. (pp. 29-40). Lisse etc.: A.A. Balkema. Dunk, F.G. von der (2002). Viking First in National Space Law: other Europeans to follow. Proceedings of the 44th Colloquium on the Law of Outer Space. (pp. 111-121). Washington: AIAA. Haanappel, P.P.C. (2002). Report of two Conferences: The Aftermath of September 11th 2001 and Europe's External Air Transport Relations. Journaal luchtrecht, pp. 154-159.

71

Haanappel, P.P.C., Mackaay, E. & Warendorf, H (2002). The Civil Code of The Netherlands Antilles and Aruba. 17. Den Haag: Kluwer Law International, 466 pp. Knops, H.P.A. (2002). Electricity supply: Secure under Competition Law? In: Jaccard, M. (Ed.), Energy Markets in Turmoil: Making sense of it all. Proceedings of the 22nd USAEE/IAEE North American Conference. Cleveland, OH, USA: International Association for Energy Economics. Knops, H.P.A. & Hakvoort, R.A. (2002). Public Service Obligations: High Potential in Electricity Supply? In: Kemp, A.G. (Ed.), Innovation and Maturity in Energy Markets: Experience and Prospects. Proceedings of the 25th Annual IAEE International Conference. Aberdeen: IAEE. Knops, H.P.A. (2002). Stranded costs: moet de overheid de nutsbedrijven vlot trekken? Overheidsaansprakelijkheid voor stranded costs in de Verenigde Staten. In: Bij de Vaate, I.G.C., Bomhoff, J.A. & Schaik, F.Y. (Ed.), Facetten van overheidsaansprakelijkheid. (pp. 135-150). Nijmegen: Ars Aequi Libri. Knops, H.P.A. (2002). X: de grote onbekende? Een oplossing voor het 'cpi-x' stelsel in de regulering van de energiesector. Nederlands Tijdschrift voor Energierecht, pp 13-23. Kooij, P.A.C.E. van der (2002). "Met onwillige honden....". Agrarisch Recht, pp. 215-228. Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Defending PBR: P, B or R? European intellectual property review, 24(1), pp. 1-2. Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Over rasbenamingen en (EG-) merkenrecht. Agrarisch Recht, 62(9), pp. 482-489. Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Overzicht van handelsrechtelijke rechtspraak, onderdelen: Industriële eigendom en ongeoorloofde mededinging; waardepapieren, handelskoop en tussenpersonen. Tijdschrift voor Privaatrecht, 38(4), pp. 2412-2432. Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Schadevergoeding anders dan in geld in I.E.-zaken. In: Spier, J. & Schendel, W.A.M. van (Ed.), Schadevergoeding: een eeuw later. (pp. 91-96). Deventer: Kluwer. Kort, J.F. de & McCahery, Joe (2002). De strijd tussen Moskou en de regio's. Belastinginning in de Russische Federatie. Oost-Europa-Verkenningen, pp. 96-109. Kort, J.F. de (2002). How Right are Economic and Social Rights? The Interaction Between Law and Economics in Human Rights. In: Feldbrugge, F. & Simons, William B. (Ed.), Human Rights in Russia and Eastern Europe. Essays in Honor of Ger P. van den Berg. (pp. 133-146). Den Haag: Martinus Nijhoff Publishers. Kort, J.F. de, Biemans, W. & Nijssen, E. (2002). Involving purchasing in new product development. R & D Management, 32(4), pp. 281-289. Mulder, S.J.A. (2002). Overzicht industriele eigendom en ongeoorloofde mededinging: Industriele eigendom, (1) Merken. Tijdschrift voor Privaatrecht, 4, pp. 2389-2412. Roggenkamp, M.M. (2002). De privatisering van energiebedrijven en de eigendom van kabels en leidingen. Nederlands Tijdschrift voor Energierecht, pp. 4-12. Roggenkamp, M.M. (2002). Public participation in Sustainable Development of Energy

72

Supply in the Netherlands. In: Zillman, D., Lucas, A.R. & Pring, R. (Ed.), Human Rights in Natural Resource Development - Public participation in the Sustainable Development of Mining and Energy Resources. (pp. 467). Oxford: Oxford University Press. Slot, P.J. (2002). A contribution to the Constitutional Debate in the EU in the light of the Tobacco judgment - What can be learned form the USA? European Business Law Review, pp. 1-27. Slot, P.J. (2002). Is decentralization of competition law enforcement dangerous? Drawing lessons from the US experience. In: Hawk, B.E. (Ed.), International Antitrust Law & Policy. (pp. 101-114). New York: Juris Publishing, Inc. Slot, P.J. (2002). Life with an idiot. In: Buijs, D.C. (Ed.), Mok - Aria, opstellen aangeboden aan professor Mok. Deventer: Kluwer. Annotatie Alkema, E.A. Noot bij : EHRM (28-09-2002), 53, NJ 2002, pp. 381-383. Knops, H.P.A. Noot bij : Rb 's Hertogenbosch (15-09-2002), NTvE 2002, pp. 80-86. Vakpublicatie Haanappel, P.P.C., Mackaay, E., Warendorf, H. & Thomas, R. (2002). Netherlands Business Legislation. Losbladig werk, maand 11. (6). Haanappel, P.P.C., Mackaay, E., Warendorf, H. & Thomas, R. (2002). Netherlands Business Legislation. Losbladig werk, maand 10. (5). Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodellen en (geen) overgangsrecht. Bijblad bij De Industriele Eigendom, 70(4), pp. 115-116. Kort, J.F. de (2002). De zegeningen van de mondialisering. Economisch Statistische Berichten. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. & Couwenberg, S.W. (2002). Internationale dimensies van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Civis Mundi, 1(41), pp. 3-5. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (2002). Internationale dimensies van maatschappelijk verantwoord ondernemen. In: Meijers-reeks, overige publicaties. Leiden: E.M. Meijers Instituut voor Rechtswetenschappenlijk Onderzoek, 39 pp. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (2002). Pleidooi voor wetgeving op verantwoord internationaal ondernemen. Civis Mundi, 1(41), pp. 28-32. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (2002). Rapportageplicht stimuleert multinationals tot verantwoord ondernemen. Internationale Spectator, 1(56), pp. 41-45. Roggenkamp, M.M. (2002). A practical guide to Gas Contracting. [Bespreking van: O'Hara, A., A practical guide to Gas Contracting Uitg.: Pen Well Books, Tulsa/Oklaahoma (2002)]. In: Nederlands Tijdschrift voor Energierecht, pp. 104-108. Roggenkamp, M.M. (2002). Actualiteiten en Signaleringen. Nederlands Tijdschrift voor Energierecht, pp. 95-98.

73

Roggenkamp, M.M. (2002). Actualiteiten en Signaleringen. Nederlands Tijdschrift voor Energierecht, pp. 37-39. Roggenkamp, M.M. (2002). Human Rights and the Oil Industry. [Bespreking van: Eide, A, Human rights and the Oil Industry Uitg.: Intersentia, Antwerpen (2002)]. In: Nederlands Tijdschrift voor Energierecht. Roggenkamp, M.M. (2002). Nederlandse energiewetgeving. Energie & Recht, 6. Antwerpen: Intersentia, 759 pp. Slot, P.J. (2002). A case of Borderline Schizophrenia? An interesting case of interaction between the rules of state aid and the competition rules in the Dutch downstream oil market. In: Büdenbender, U. & Kühne, G. (Ed.), Das neue Energierecht in der Bewährung. Bestandsaufnahme und Perspectiven. Festschrift zum 65. Geburtstag von professor dr. Jürgen F. Baur. Baden-Baden: Nomos Verlaggesellschaft. Slot, P.J. (2002). Het materiële recht van de Europese Gemeenschap. In: Kooijmans, P.H. prof. mr. (Ed.), Internationaal publiekrecht in vogelvlucht. (pp. 311-350). Deventer: Kluwer. Slot, P.J., Lavrijssen, S.A.C.M. & Swaak, C.R.A. (2002). Inleiding Mededingingsrecht. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Slot, P.J. (2002). Limits and control of competition with a view to International harmonization. In: Hondius, E & Joustra, C (Ed.), Netherlands Reports to the Sixteenth International Congress of Comparative Law. (pp. 171-179). Brisbane. Slot, P.J. (2002). Netherlands. In: Basedow, J (Ed.), Limits and control of competition with a view to International harmonization. (pp. 295-306). Den Haag: Kluwer Law International. Slot, P.J. (2002). Redactioneel. Markt & Mededinging, 5(5/6), pp. 157-158. Voermans, W.J.M. (2002). Van beleidsbegroting tot beleidverantwoording. Regelmaat, 6, pp. 181-182. Populariserende publicatie Knops, H.P.A. (2002). Borssele: afspraak is afspraak? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). CBB + EZ = BPI - X ? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). De kwaliteit van de koning. Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Een etage in het gasgebouw: tegen welke prijs? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Een laatste redmiddel voor de vrije markt? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Geen vrije keuze? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Het wetsvoorstel privatisering: een Januskop zonder gezicht. Energiebeurs Bulletin, 2-2.

74

Knops, H.P.A. (2002). Houdt Haagse wissel energie op het juiste spoor? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Ongelijke kansen op Europees speelveld. Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Publieke waarden: de nieuwe norm? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Knops, H.P.A. (2002). Tegenwind zit toch mee? Energiebeurs Bulletin, 2-2. Kort, J.F. de (2002). Rusland: de beer geveld? Cultureel Magazine, 5e jrg, 15-15. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Bovenberg, J.A. (periode: 2002 t/m 2002). Juridisch adviseur van Ethics Committee van Human Genome Organisation (HUGO). Functie bij : Human Genome Organsiation (www.hugo.com). Bovenberg, J.A. (06-04-2002). Legal Protection for Genomic Databases. Shanghai, 7th International Meeting of Human Genome Organisation (HUGO), workshop on Genomic Databases. Dunk, F.G. von der (24-05-2002). European Cooperation in Space Activities: Legal Aspects. Padua, Italie, Guest Lecture. Dunk, F.G. von der (16-10-2002). Launching Alcantara into the Global Space Economy. Houston, IISL-Colloquium. Dunk, F.G. von der (04-09-2002). Legal Issues Relevant to the Galileo Program. La Rochelle, France, ECSL Summer Course. Dunk, F.G. von der (30-05-2002). Liability for Satellite Navigation: A Nightmare or a Lawyer's Paradise? Kopenhagen, ENC-GNSS 2002. Dunk, F.G. von der (04-09-2002). National (Space) Legislation. La Rochelle, France, ECSL Summer Course. Dunk, F.G. von der (03-10-2002). National Space Law Regulatory Framework. Utrecht, URIOS Symposium Commercial Use of Outer Space. Dunk, F.G. von der (06-12-2002). Of Cooperation and Competition: Galileo as a Subject of European Law. Brussel, Belgie, Workshop Legal Aspects of the Future Institutional Relationship Between the EU and ESA. Dunk, F.G. von der (20-11-2002). Overview of Educational Programmes In: Space Law. Den Haag, UN/IIASL Workshop on Space Law Capacity Building. Dunk, F.G. von der (14-10-2002). The Changing Paradigm. New York, UN GA 1st Ctee. Seminar. Dunk, F.G. von der (27-11-2002). What goes up....Possible Improvement to Space Object Registration and Other Possible Legal Tools. Toulouse, Frankrijk, Colloquium Europe and Space Debris.

75

Dunk, F.G. von der (28-09-2002). Who Owns Mars? The Legal Perspective. Rotterdam, Second European Mars Conference. Knops, H.P.A. (07-06-2002). Dominating the level playing field: between mergeer control and competition law. Parijs, Conferentie: 'Market power in Power markets' op de Université Paris Dauphine, Centre de Géopolitique de l'Energie et des Matières Premières. Knops, H.P.A. (24-09-2002). Energy interconnectors. Noordwijk, European Energy Law Seminar. Knops, H.P.A. (20-11-2002). Liberalisation of the elctricity market in the Netherlands: lessons and findings and some comments on the proposed liberalisation in Flanders. Brussel, Seminar van de Benelux Association of Energy Economists, getiteld 'Liberalisation of the electricity market in Flanders'. Kooij, P.A.C.E. van der (14-11-2002). De huidige regeling van het Europees octrooi. Leiden, ELSA-congres: Het Europees octrooi van paperclip tot aidsremmer. Kooij, P.A.C.E. van der (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank s'-Gravenhage. Kooij, P.A.C.E. van der (11-09-2002). Over rasbenamingen en (EG-)merkenrecht. Floriade, Studiemiddag Kwekersrecht. Kooij, P.A.C.E. van der, Geerts, P.G.F.A. & Quaedvlieg, A.A. (Ed(s).). (2002). Rechtspraak Intellectuele eigendom. Den Haag: Koninklijke Vermande, 2 pp. Kooij, P.A.C.E. van der (12-08-2002). Use and misuse of trade marks in European nursery industry. Toronto, Canada, XXVIth International Horticultural Congress. Kooij, P.A.C.E. van der & Geerts, P.G.F.A. (Ed(s).). (2002). Wettenpocket Intellectuele eigendom. Den Haag: Koninklijke Vermande, 2 pp. Kort, J.F. de (16-04-2002). Beursontwikkeling Rusland. Interview voor tijdschrift Beursplein 5: Leiden. Interview. Kort, J.F. de (12-03-2002). Economische groei en technische vooruitgang. Leiden, Workshop Cases uit het Bedrijfsleven. Kort, J.F. de (25-06-2002). Formele centralisatie en informele decentralisatie. Enkele opmerkingen over Fiscal Federalism in Rusland. Leiden, IOERR seminar. Kort, J.F. de (09-01-2002). Nederland als kennisland. Bedrijfskunde Biomedici, Faculteit Geneeskunde: Leiden. Gastcollege. Kort, J.F. de (07-11-2002). Nederland kennisland. Leiden, Workshop Cases uit het Bedrijfsleven. Kort, J.F. de (20-08-2002). Ontwikkelingssamenwerking, de brug over de kloof tussen arm en rijk. Delft, Introductielezing Vereniging voor Gereformeerde Studenten. Kort, J.F. de (14-02-2002). The Free Market. Den Haag, Asser College Europe. Linde, J.G. van der (27-06-2002). Afkalvende macht van de OPEC. KRO Radio 1. Interview.

76

Linde, J.G. van der (05-03-2002). Assessment of Energy Problems. Den Haag, Lezing bij Instituut Clingendael voor juniordiplomaten uit Midden-Europa. Linde, J.G. van der (03-06-2022). Assessment of Energy Problems; oil. Instituut Clingendael; college voor junior diplomaten uit Centraal-Azië: Den Haag. Gastcollege. Linde, J.G. van der (08-04-2002). Boycot Irak. RTL4-Nieuws. Interview. Linde, J.G. van der (08-04-2002). Boycot Irak. NOS Journaal. Interview. Linde, J.G. van der (08-04-2002). Boycot Irak. Radio 1 Journaal:. Interview. Linde, J.G. van der (23-09-2002). De gevolgen van een oorlog voor de olieprijzen en de economie. Hoorzitting GroenLinks Tweede Kamerfractie inzake Irak: Den Haag. Discussiant tijdens congres/symposium. Linde, J.G. van der (15-03-2002). De nieuwe energiewetgeving gewikt en gewogen. Debat EnergieNed. Panellid. Linde, J.G. van der (28-06-2002). De zorgen van de Europese Commissie over de toenemende importafhankelijkheid. @Europa. Interview. Linde, J.G. van der (15-06-2002). Discussie over het broeikaseffect. Universiteitsdag UvA: Amsterdam. Panellid. Linde, J.G. van der (09-01-2002). Een verwijderd ideaal; Energie en milieu in de verkiezingsprogramma's 2002-2006. CIEP Report 01/2002: Den Haag. TEST. Linde, J.G. van der (2002). Een visie op Energie en Milieu. CIEP (Ext. r. no. 02/2002). Den Haag: Instituut Clingendael, 9 pp. Linde, J.G. van der (12-09-2002). Energy, the key of life. Delft, Lezing Political and Economic aspects of the Energy Sector; onderdeel Symposium. Linde, J.G. van der (28-11-2002). Europese voorzieningszekerheid. Amsterdam, Nationaal Energie Forum/ Euroforum. Linde, J.G. van der (06-09-2002). Gevolgen aanval Irak. RTL-Z. Interview. Linde, J.G. van der (14-10-2002). Gevolgen aanval op Irak voor Oliemarkten. NRCHandelsblad. Interview. Linde, J.G. van der (29-10-2002). Gevolgen aanval op Irak voor Oliemarkten. Avro Netwerk. Interview. Linde, J.G. van der (30-10-2002). Gevolgen aanval op Irak voor Oliemarkten. Nova. Interview. Linde, J.G. van der (19-04-2002). Great Game in de Kaspische Zee regio. Trouw. Interview. Linde, J.G. van der (24-01-2002). Het belang van de integratie van Rusland in de internationale (energie) markt. Amstelveen, KPMG. Linde, J.G. van der (21-06-2002). International Politics end Energy Issues. Den Haag,

77

Lezing bij Instituut Clingendael voor diplomaten uit Iran. Linde, J.G. van der (24-10-2002). Internationale Aspecten Energiemarkten. Delft, Lezing bij Toptech Delft/ NUON voor NUON trainees. Linde, J.G. van der (18-07-2002). Internationale Oliemarkten. Den Haag, Lezing CIEP: KPMG- en Omaanse trainees. Linde, J.G. van der (08-10-2002). Internationale Oliesector, strategische olievoorraden en uitbreiding EU. Sloveense Staatstelevisie. Interview. Linde, J.G. van der (03-11-2002). Internationale en Geo-politieke ontwikkelingen in de energiemarkten. Teheran, Iraanse ministerie van Energie. Linde, J.G. van der (31-10-2002). Kwartaalcijfers Shell. Radio 1 Businesscorner. Interview. Linde, J.G. van der (09-04-2002). Mogelijke gevolgen voor de wereldeconomie van een olieboycot. Het Financieele Dagblad. Interview. Linde, J.G. van der (15-10-2002). Mogelijke nieuwe oliecrisis na aanval op Irak? RVU/ Teleac programma "Nieuw Economisch Peil”. Interview. Linde, J.G. van der (03-04-2002). Mogelijke productiebeperking Irak. de Volkskrant. Interview. Linde, J.G. van der (08-01-2002). OPEC en de weerbarstige praktijk van het aanbodmanagement (Strijd om het zwarte goud). Safe Magazine, jrg 21, nr. 3. TEST. Linde, J.G. van der (11-06-2002). Olie. Referent onderdeel olie CPB-workshop: Den Haag. Lid werkgroep. Linde, J.G. van der (16-09-2002). Olie. Het Financieele Dagblad. Interview. Linde, J.G. van der (12-11-2002). Olie en Irak. Deutsche Welle. Interview. Linde, J.G. van der (20-03-2002). Olie en OPEC. Petrochem. Interview. Linde, J.G. van der (04-04-2002). Overname delen DSM door Sabic. De Limburger: Interview. Linde, J.G. van der (17-05-2002). Pernis. WDR. Interview. Linde, J.G. van der (12-04-2002). Situatie in Venezuela. RTL-Z. Interview. Linde, J.G. van der (05-04-2002). Situatie in Venezuela, mogelijke boycot Irak (Engels). Wereldomroep. Interview. Linde, J.G. van der (05-04-2002). Situatie in Venezuela, mogelijke boycot Irak (Nederlands). Wereldomroep. Interview. Linde, J.G. van der (05-04-2002). Situatie op oliemarkt, mogelijke productie beperking Irak en stakingen in Venezuela. CNBC. Interview. Linde, J.G. van der (09-10-2002). Strategische Olievoorraden; Geo-politieke situatie. Bled, Slovenië, Lezing ACOMES.

78

Linde, J.G. van der (22-02-2002). Symposium over multilaterale besluitvorming. Instituut Clingendael; symposium: Den Haag. Discussiant tijdens congres/symposium. Linde, J.G. van der (2002). Terug van weggeweest. TEST. In: Zeedijk 32 (EPZ), jrg1(1). Linde, J.G. van der (05-03-2002). The geo-political risks of the European Energy Supply. Utrecht, Bezinningsgroep Energie. Linde, J.G. van der (02-04-2002). Vechten om olie. Instituut Defensie Leergang: Den Haag. Gastcollege. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (12-04-2002). Corporate accountability and sustainable development. Leiden. Gastcollege. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (19-04-2002). De evolutie van het begrip maatschappelijk verantwoord ondernemen. Den Haag, symposium. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (19-04-2002). De internationale dimensies van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Den Haag. Organisator congres/symposium. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (29-05-2002). Het Nederlands klimaat inzake social responsible investment (SRI). Amsterdam. Gastcollege. Nieuwenhuys-Sikkink, E.C. (Ed(s).). (2002). Civis Mundi, 1(41). Roggenkamp, M.M. (18-04-2002). "The public" in "Public participation in the Energy sector". Edinburgh, IBA/SERL conference. Roggenkamp, M.M. (2002). De ontwikkeling van gascontracten. Amersfoort, cursus Phoe. Roggenkamp, M.M. (08-04-2002). Energieliberalisatie en energiehandel in Europa. Zeist, Jaarcongres NAVIH. Roggenkamp, M.M. (Ed(s).). (2002). Nederlands Tijdschrift voor Energierecht. Roggenkamp, M.M. (24-09-2002). The Development of TransEuropean Energy Networks. Noordwijk aan Zee, European Energy Law Seminar. Scharrenborg, R.B.J. (12-12-2002). Europe's New Borders. Amsterdam, AgBS-seminar, UvA. Scharrenborg, R.B.J. (10-06-2002). Globalization and European Integration. Den Haag, seminar Young Eurofederalists. Scharrenborg, R.B.J. (30-11-2002). New Developments in European Economic Integration. Den Haag, Clingendael. Scharrenborg, R.B.J. (13-09-2002). Recent Trends in International Trade. Den Haag, Clingendael. Scharrenborg, R.B.J. (28-08-2002). Russia and the EU. Leiden, Universiteit Leiden (SIB). Scharrenborg, R.B.J. (05-04-2002). Wereldrijk in scherven. Amsterdam, De Balie; discussie met Sergei Vasiliev.

79

80

Programma Sociale Cohesie en de rol van het recht

• Prof. mr. P.B. Cliteur • Prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss • Mr. A. Schmidt programmacoördinatoren

81

Het programma Sociale cohesie en de rol van het recht Elke samenleving moet enkele bindende elementen bevatten opdat sprake kan zijn van een werkelijke gemeenschap. Het recht heeft hierbij een rol te spelen. Steeds minder kunnen godsdienst en levensbeschouwing de functie van integratiemechanisme vervullen, omdat van één godsdienst of één levensbeschouwing niet langer sprake is. Wel kan men zeggen dat het recht voor alle burgers hetzelfde moet zijn. Het recht bemiddelt ook tussen de verschillende levensbeschouwingen en politieke opvattingen in die zin dat het de condities formuleert voor een vreedzame omgang met elkaar onder erkenning van verschillen. In het programma sociale cohesie en de rol van het recht wordt onderzocht welke rol het recht kan spelen in het versterken van sociale cohesie. Daarbij gaat het om de rol van het recht ten aanzien van het 'reguleren' van een multiculturele samenleving, maar ook om de rol van het recht ten aanzien van de informatie- en communicatietechnologie. Of de ICT per saldo een factor zal zijn die de sociale cohesie binnen gemeenschappen kan versterken dan wel deze ondermijnt, is een voorwerp van nader onderzoek. Sommige denkers accentueren het ondermijnend karakter van ICT: het zal de verdere individualisering van de samenleving versterken. Anderen wijzen erop dat ICT nieuwe gemeenschappen vormt, zij het niet langs de traditionele lijnen en volgens de traditionele concepten. In het programma sociale cohesie en de rol van het recht wordt tevens sociale cohesie geproblematiseerd in het sociaal recht, waar het van oudsher altijd een belangrijk aandachtsgebied is geweest.

82

Deelprogramma Sociale cohesie en multiculturaliteit (coördinator prof. mr. P.B. Cliteur) Het onderzoeksprogramma sociale cohesie en multiculturalisme onderzoekt de relatie tussen multiculturalisme en pluriformiteit enerzijds en de invloed daarvan op sociale cohesie en de fundamentele instituties van de democratische rechtsstaat anderzijds. Het thema sociale cohesie en multiculturalisme is een van de onderdelen van het bredere programma sociale cohesie. (a) De missie De missie van het programma is een interdisciplinaire en tevens meta-juridische bestudering van vraagstukken rond multiculturalisme en pluriformiteit in recht en samenleving. Het is de bedoeling beoefenaren van het positieve recht (van verschillende rechtsgebieden) en beoefenaren van de metajuridica te laten samenwerken. Theoretische reflexie en positief recht worden hierbij nadrukkelijk op elkaar betrokken. Het doel is zowel kennisoverdracht alsook het doen van praktische aanbevelingen voor beleid. (b) Probleemstelling De probleemstelling is: welke invloed gaat er uit van multiculturalisme en pluriformiteit op het recht en de belangrijkste instituties en idealen van de democratische rechtsstaat? Daarbij dient bij "invloed" niet alleen te worden gedacht aan een feitelijke beschrijving van de sociale ontwikkelingen en ontwikkelingen in het positieve recht, maar worden ook normatieve vragen aan de orde gesteld. Men kan denken aan deze normatieve vraag: moet het Nederlandse recht worden aangepast aan de veranderende samenstelling van de Nederlandse bevolking in etnisch-sociaal opzicht? (c) Doelstelling De doelstelling van het onderzoeksprogramma is het verhelderen van de relatie tussen enerzijds het recht en anderzijds het multiculturalisme en de sociale cohesie in de Nederlandse rechtsstaat. (d) Methodiek De methodiek van het onderzoeksprogramma is interdisciplinair in die zin dat beoefenaren van het positieve recht en beoefenaren van de meta-juridica samenwerken. (e) Maatschappelijke relevantie De multiculturele en pluriforme samenleving is een feit. Wel wordt zeer verschillend gedacht over de betekenis die dit zou moeten hebben voor het recht en de fundamentele instituties van de democratische rechtsstaat. Sommigen bepleiten een aanpassing daarvan in het licht van multiculturele ontwikkelingen. Anderen staan daar afwijzend of sceptisch tegenover. Een belangrijke vraag is die naar het 'onderhandelbare' van de fundamentele instituties van de democratische rechtsstaat. Gaat het hierbij om zaken die ook ter discussie kunnen staan? Of moeten we deze instituties zoveel mogelijk ongewijzigd laten voortbestaan als een min of meer succesvol arrangement voor samenleven onder condities van radicaal verschil?

83

Dissertatie (intern voorbereid) Maas de Bie, A.R. van (18-09-2002). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden - Kollisionsrecht, internationales Verfahrensrecht. Universiteit Leiden, 542 pp. (Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag). ((Co-)promotor.: prof. mr. M. V. Polak). Oomen, B.M. (21-10-2002). Chiefs! Law, Power and Culture in Contemporary South Africa. Universiteit Leiden, Fac. der Rechtsgeleerdheid, 393 pp. ((Co-)promotor.: prof. mr. J. M. Otto, dr. S. D. K. Ellis & prof. J. L. Comaroff). Wetenschappelijke publicaties Boeles, P. (2002). Integratie in het perspectief van immigratie. Migrantenrecht, pp. 1820. Boonen, K. (2002). 't Hart en zijn kritische waardering van het strafrecht. In: Boonen, K., Cleiren, C.P.M., Foqué, R. & Roos, Th.A. de (Ed.), De weging van 't Hart. Idealen, waarden en taken van het strafrecht. (pp. 1-20). Deventer: Kluwer. Cliteur, P.B. (2002). Dat zeg jij! Justitiële Verkenningen, pp. 19-28. Cliteur, P.B. (2002). De vrije gedachte als zin van de geschiedenis. Civis Mundi, pp. 105110. Cliteur, P.B. (2002). Een scenario voor het klassieke model van de representatieve democratie. In: Heijden, G.M.A. & Schrijver, J.F. (Ed.), Representatief en participatief. (pp. 37-53). Eburon. Cliteur, P.B. (2002). Grondslagen van de democratische rechtsstaat. In: Brugmans, E (Ed.), Cultuurfilosofie. (pp. 605-635). Maastricht: Open Universiteit. Cliteur, P.B. (2002). Het vormingsideaal voor Europa. In: Aelterman, G (Ed.), Cultuur en vorming aan de universiteit en hoge school. (pp. 55-70). Gent: Academia Press. Cliteur, P.B. (2002). Is Weber ziek? In: Schie, P.G.C. van (Ed.), Het democratisch tekort. (pp. 147-169). Teldersstichting. Eeckhout, V. Van Den (2002). De vermaatschappelijking van het internationaal privaatrecht. Ontwikkelingen aan het begin van de 21e eeuw. Migrantenrecht, pp. 144158. Eeckhout, V. Van Den (2002). Internationaal privaatrecht in migratierecht. De evolutie van een tweesporenbeleid. Nemesis, pp. 75-88. Kinneging, A.A.M. (2002). De deugden van rechtvaardigheid en liefde. Wijsgerig Perspectief, pp. 10-23. Kinneging, A.A.M. (2002). De jurisprudentie is niets anders dan de wet; over rechtspositivisme, rechtsstaat en natuurrecht. In: Loose, D. & Slootweg, T. (Ed.), KantLijnen. (pp. 183-196). Budel: Damon.

84

Kinneging, A.A.M. (2002). Inleiding. Dialogen. (pp. 7-13). Utrecht: Het Spectrum. Kinneging, A.A.M. (2002). Transaction Introduction. In: Hartmann, N. (Ed.), Moral Phenomena, volume one of ethics. (pp. 5-36). New Brunswick, N.J. en Londen: Transaction Publishers. Labuschagne, B.C. (2002). Botsende wereldbeelden. Een rechtsfilosofische beschouwing over de verhouding tussen staat en religie. In: Manen, N.F. van (Ed.), De multiculturele samenleving en het recht. (pp. 289-298). Nijmegen: Ars Aequi Libri. Labuschagne, B.C. (2002). Godsdiensten, grondrechten en overheid. In: HaanKamminga, A. & Stamhuis, E.F. (Ed.), Religie, cultuur en het recht van de overheid. (CRBS-Reeks, 5, pp. 47-56). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Loof, J.P. (2002). Inleiding Staatsrechtelijke vraagstukken rondom "minderheden". In: Loof, J.P., Kroes, M. & Napel, H.-M.Th.D. ten (Ed.), Gelijkheid en rechtvaardigheid. staatsrechtelijke vraagstukken rondom "minderheden”. (pp. 1-11). Deventer: Kluwer. McCarthy, J.F. (2002). Adat Regimes and Collective Goods in the Changing Political Constellation of Indonesia. In: Sargeson, Sally Dr. & Warren, Carol Dr. (Ed.), Collective Goods, Collective Futures in East and South-East Asia. London: Routledge. McCarthy, J.F. (2002). Power and Interest on Sumatra's Rainforest Frontier: Clientelist Coalitions, Illegal Logging and Conservation in the Alas Valley. Journal of Southeast Asian Studies, 33(1), pp. 77-105. McCarthy, J.F. (2002). Turning in Circles: District Governance, Illegal Logging and Environmental Decline in Sumatra, Indonesia. Society and Natural Resources, 15(10), pp. 867-886. Munneke, H.F. (2002). Staatsrecht in de Cariben; van lokaal speelterrein naar aanpassing aan de internationale orde. Justitiële Verkenningen, pp. 47-66. Napel, H.-M.Th.D. ten (2002). Een Nederlandse Taliban? In: Manen van, N.F. (Ed.), De multiculturele samenleving en het recht. (pp. 151-157). Nijmegen: Ars Aequi Libri. Napel, H.-M.Th.D. ten (2002). Het nieuwe constitutionalisme. In: Holsteyn van, J. & Mudde, C. (Ed.), Democratie in verval? (pp. 139-150). Amsterdam: Boom. Otto, J.M. (2002). Moet rechtsantropologie? Recht der Werkelijkheid, 2, pp. 51-55. Reinhartz, B.E. (2002). The Netherlands. In: Hanilton, C. & Perry, A. (Ed.), Family Law in Europe, 2nd edition. (pp. 437-467). London: Butterworths. Wiersinga, H.C. (2002). Antagonisme in het strafproces. In: Manen, N.F. van (Ed.), De multiculturele samenleving en het recht. (pp. 225-233). Nijmegen: Ars Aequi Libri. Wiersinga, H.C. (2002). Deskundigendilemma's in het strafproces. In: Rutten, S. (Ed.), RIMO-bundel Recht van de islam. (pp. 38-46). Maastricht: Ver.tot best.v.h.recht van de Islam en het Midden Oosten. Wiersinga, H.C. (2002). Turkse Eerwraak. Tijdschrift voor Criminologie, 2, pp. 190-194.

85

Annotatie Boeles, P. Noot bij : ABRvS (25-09-2002), 407, (Legalisatievereiste, internationaal privaatrecht en art. 8 EVRM). JV 2002. Boeles, P. Noot bij : Rb 's Gravenhage zp Zwolle (18-01-2001), 24, (Legalisatievereiste geboorteakte en visum). RV 2002. Boeles, P. Noot bij : Rb 's Gravenhage zp Amsterdam (28-02-2001), 35, (Aanvang termijn driejarenbeleid). RV 2002. Boeles, P. Noot bij : ABRvS (21-11-2001), 43, (Legalisatiebeleid, intrekking legalisatiebesluit). RV 2002. Eeckhout, V. Van Den. Noot bij : HR (13-07-2001), Nemesis 2002, pp. 7-9. Eeckhout, V. Van Den. Noot bij : HR (09-11-2001), Nemesis 2002, pp. 7-9. Napel, H.-M.Th.D. ten. Noot bij : Rb Amsterdam (21-05-2002), (De Santo Daime kerk en het recht op anders zijn). NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten IY XXVI n6, pp. 723-727. Vakpublicatie Boeles, P. (2002). De rol van de rechter bij de vaststelling van gegevens over afstamming en de burgerlijke staat aan de hand van buitenlandse documenten. Migrantenrecht, pp. 92-93. Boonen, K. (2002). Voorwoord. In: Boonen, K., Cleiren, C.P.M., Foqué, R. & Roos, Th.A. de (Ed.), De weging van 't Hart. Idealen, waarden en taken van het strafrecht. (pp. VIIIX). Deventer: Kluwer. Eeckhout, V. Van Den (2002). [Bespreking van: Clement, J., Nationaliteit Uitg.: Kluwer, Antwerpen (2002)]. In: Rechtskundig weekblad, pp. 598-599. Kinneging, A.A.M. (01-05-2002). Christendom = conservatisme. Christen Democratische Verkenningen., pp. 39-44. Kroes-den Heijer, M., Loof, J.P. & Napel, H.-M.Th.D. ten (2002). Redactioneel voorwoord. In: Kroes, M, Loof, J.P. & Napel, H.-M.Th.D. ten (Ed.), Gelijkheid en rechtvaardigheid. Staatsrechtelijke vraagstukken rondom "minderheden”. (pp. 5-6). Deventer: Kluwer. Labuschagne, B.C. & Napel, H.-M.Th.D. ten (2002). De verhouding tussen staat en godsdienst. Enkele stellingen ter heroriëntatie op een actueel thema. In: Kroes, M., Loof, J.P. & Napel, H.-M.Th.D. ten (Ed.), Gelijkheid en rechtvaardigheid. Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden'. (Publicaties van de Staatsrechtkring. Staatsrechtconferenties, 6, pp. 147-159). Deventer: Kluwer. Napel, H.-M.Th.D. ten (2002). Publieke rol voor de religie. Transparant, pp. 18-22. Oomen, B.M. (2002). Categorieën en hun consequenties. Facta, 10(8), pp. 10-11. Reinhartz, B.E. (2002). Consequenties voor de boedelafwikkeling bij gerechtelijke vaststelling van het vaderschap (art. 1: 207 BW) deel 1. De notarisklerk, pp. 77-80.

86

Reinhartz, B.E. (2002). Consequenties voor de boedelafwikkeling bij gerechtelijke vaststelling van het vaderschap (art. 1: 207 BW) deel 2. De notarisklerk, pp. 97-99. Reinhartz, B.E. (2002). Wijziging in de regels inzake gezag bij geboorte tijdens geregistreerd partnerschap en huwelijk. JBN, 2(13), pp. 12-14. Populariserende publicatie Kinneging, A.A.M. (25-05-2002). Jan Peter, grijp je kans. Trouw, bijlage letter en geest., pp. 47-48. Labuschagne, B.C. (01-11-2002). Botsende beschavingen in de rechtszaal. Opinio luris. Rechtsfilosofisch en Rechtstheoretisch studentenblad, pp. 17-21. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Boeles, P. (24-04-2002). De ethiek van migratie. Leiden, Voordracht Rotary Leiden. Boeles, P. (26-11-2002). De ethiek van migratie. Geneve, 26 november lezing LUF regionale commissie Geneve. Boeles, P. (27-02-2002). Family reunion and Community law. Gastcollege Nijmegen Law School: Nijmegen. PAO-bijeenkomst. Boeles, P. (30-11-2002). Gezinshereniging en de regels van het recht. 's Gravenhage, Voordracht bijeenkomst Interessegroep Iustus, Netwerk Gay Professionals Genius. Boeles, P. (11-12-2002). Het legalisatiebeleid ten aanzien van documenten uit "probleemlanden". Utrecht, Voordracht bijeenkomst Werkgroep Rechtsbijstand aan Vreemdelingen. Boeles, P. (24-10-2002). Legalisatie en inschrijving in Nederlandse registers. Kernthema Cursus Instituut voor Immigratierecht: Leiden. PAO-bijeenkomst. Boeles, P. (21-03-2002). Ontwikkelingen rond gezinshereniging en art. 8 EVRM. Kernthema Cursus Instituut voor Immigratierecht: Leiden. PAO-bijeenkomst. Boeles, P. (Ed(s).). (2002). Jurisprudentie Vreemdelingenrecht. Boeles, P. (Ed(s).). (2002). Migrantenrecht. Boeles, P. (Ed(s).). (2002). Rechtspraak Vreemdelingenrecht. Boonen, K. (2002). Bibliografie prof. mr. A.C. 't Hart. In: Boonen, K., Cleiren, C.P.M., Foqué, R. & Roos, Th.A. de (Ed.), De weging van 't Hart. Idealen, waarden en taken van het strafrecht. (pp. 291-299). Deventer: Kluwer. Boonen, K., Beijerse, J. uit & Mevis, P. (24-05-2002). Strafrechtelijke Opvatting Verslaafden (SOV). Stadsgevangenis Hoogvliet: Rotterdam. Organisator congres/symposium. Boonen, K. & Nijboer, J.F. (Ed(s).). (2002). Vervroegde Invrijheidstelling onder Voorwaarden (VIOV). Nijmegen: Ars Aequi Libri, 204 pp.

87

Eeckhout, V. Van Den (13-03-2002). Actieve deelname besloten conferentie "Afschaffing van de sekseaanduiding". Besloten conferentie: Utrecht. Panellid. Eeckhout, V. Van Den (27-04-2002). Actualiteiten internationaal privaatrecht. Alkmaar, Toespraak voor jonge balie. Eeckhout, V. Van Den (18-09-2002). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden. Promotie A.R. van Maas de Bie: Leiden. Lid promotiecommissie. Eeckhout, V. Van Den (18-09-2002). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden. Promotie A.R. van Maas de Bie: Leiden. Lid oppositiecommissie. Eeckhout, V. Van Den (25-04-2002). Referent bij werkconferentie "Een verdrag voor alle vrouwen". Werkconferentie "Een verdrag voor alle vrouwen" (ter voorbereiding van naderhand verschenen boek onder redactie van R. Holtmaat): Utrecht. Panellid. Kinneging, A.A.M. (30-10-2002). Debat over de opkomst van rechts in de politiek. De Balie Amsterdam: Amsterdam. Panellid. Kinneging, A.A.M. (Ed(s).). (2002). Het calvinisme, Abraham Kuyper. Soesterberg: Aspect, 203 pp. Kinneging, A.A.M. (15-07-2002). Interview in de national review 'on tiptoe through the tulips'. Interview. Kinneging, A.A.M. (10-04-2002). Interview in reformatorisch dagblad over democratie en natuurrecht. Interview. Kinneging, A.A.M. (23-04-2002). Jonathan Israel en de radicale verlichting. Amsterdam, Debat in de Rode Hoed over J. Israels the Radical Enlightenment met de auteur. Kinneging, A.A.M. (Ed(s).). (2002). Katholicisme, Liberalisme, Socialisme, Domoso Cortes. Soesterberg: Aspekt, 255 pp. Kinneging, A.A.M. (14-04-2002). Loyalty and betrayal. Brugge, conferentie Phoenix Institute Europe. Kinneging, A.A.M. (Ed(s).). (2002). Moral Phenomena, volume one of: Nicolai Hartmann, Ethics. New Brunswick, N.J. en Londen: Transaction Publishers. Kinneging, A.A.M. (30-05-2002). Over Christen-Democratie en Conservatisme. Den Haag, Conferentie CDA-WI tgv afscheid van dr. K. Klop. Kinneging, A.A.M. (18-12-2002). Over het Natuurrecht. Kampen, Lezing aan de theologische universiteit Kampen (vrijgemaakt). Kinneging, A.A.M. (08-06-2002). Over het dualisme. Den Haag, CDA Partijraad. Kinneging, A.A.M. (25-06-2002). Over het dualisme. Den Haag, CDA-vrouwenberaad. Kinneging, A.A.M. (15-11-2002). Over rechten, plichten en deugden. Leiden, Conferentie Meijers Instituut fac. Rechtsgeleerdheid UL. Kinneging, A.A.M. (27-09-2002). Over waarden en normen. Leiden, Conferentie lof over

88

fiscaliteit en ethiek. Kinneging, A.A.M. (Ed(s).). (2002). Plato dialogen. Utrecht: Het Spectrum, 367 pp. Kinneging, A.A.M. (12-01-2002). Twee vormen van conservatisme. Leiden, studiedag Burkestichting. Kinneging, A.A.M. (07-05-2002). Voorzitter debat dier en recht met o.a. Spong en P. Cliteur. Debat georganiseerd door S.I. Grotius: Leiden. Dagvoorzitter. Kinneging, A.A.M. (15-10-2002). Interview in Vrij Nederland met H. Hillen en J. Heldring. Interview. Labuschagne, B.C. (28-11-2002). Botsende beschavingen in de rechtszaal. Rotterdam, Workshop tijdens jaarvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak. Labuschagne, B.C. (08-04-2002). Godsdienstvrijheid: een ongemakkelijk recht? De omstreden verhouding tussen overheid en godsdienst. Leiden, Studium Generale Universiteit Leiden, lezingenserie Religie in de academische arena. Labuschagne, B.C. (28-08-2002). Hegels Verständnis des Verhältnisses zwischen Staat und Religion. Jena, Glauben und Wissen; 24e congres van de Internationale HegelGesellschaft. Labuschagne, B.C. (18-09-2002). Inbreng in debat 'Grensgeschil tussen geloof en grondwet": Den Haag. Discussiant tijdens congres/symposium. Labuschagne, B.C. (15-11-2002). Publieke religie als vindplaats van deugden. Leiden, Conferentie Rechten - Plichten - Deugden. Labuschagne, B.C. (10-06-2002). Vrijheid van godsdienst: juridische en filosofische aspecten. Amersfoort, Studiedag Rechten van de mens: juridische en filosofische aspecten. McCarthy, J.F. (20-06-2002). Accountability and Local Government in Indonesia. ISS, Den Haag, Aladin workshop 'Decentralisaton and Legitimacy'. McCarthy, J.F. (08-11-2002). Contesting Decentralisation: Law, Power and Access to Property in Central Kalimantan, Indonesia. Max Plancke Institute, Halle, Germany, Conference Mobile people, Mobiel law’. McCarthy, J.F. (22-03-2002). Is Decentralisation good for the Environment and Poverty? Overseas Institute, London, Conference. McCarthy, J.F. (17-07-2002). Transforming Regional Governance in Indonesia? Regional Autonomy, Accountability and Forest Control in Central Kalimantan. Udayana University, Denpasar, Bali, 3rd Int. Symposium of Journal ANTROPOLOGI INDONESIA. Napel, H.-M.Th.D. ten, Loof, J.P. & Kroes-den Heijer, M. (Ed(s).). (2002). De verhouding tussen staat en godsdienst. Enkele stellingen ter heroriëntatie op een actueel thema. Deventer: Kluwer. Napel, H.-M.Th.D. ten (periode: 2002 t/m 2002). Secretaris. Functie bij : Stichting De Honderd Gulden Reis. Napel, H.-M.Th.D. ten (22-01-2002). Nederlands politiek bestel. Delft, Majoorscursus.

89

Napel, H.-M.Th.D. ten (28-05-2002). Fons Vitae School. Gastcollege. Napel, H.-M.Th.D. ten (01-01-2002). Cahier over de geschiedenis van de christelijksociale beweging. Lid redactieraad. Napel, H.-M.Th.D. ten (01-04-2002). Studentenparlement, staatsrechtkring. Lid werkgroep. Napel, H.-M.Th.D. ten (12-04-2002). Mensvisie. Brussel, Kaderschool, Steenkampinstituut. Napel, H.-M.Th.D. ten (15-11-2002). Rechten - plichten - deugden. congres: Leiden. Organisator congres/symposium. Oomen, B.M. (09-11-2002). Categories have consequences: the constitutive effects of cultural rights legislation. Halle, Duitsland, conferentie 'Mobile people, Mobile law. Oomen, B.M. (01-10-2002). De lokale werking van het recht. Universiteit Leiden, Legal Sector Workshop, ministerie van Buitenlanse Zaken. Oomen, B.M. (17-01-2002). Popular perspectives on traditional authority in South Africa. Afrika Studie Centrum, Leiden, seminar. Oomen, B.M. (26-04-2002). Reawakenings. Amsterdamse School, inleiding op proefschrift aan AIO's Afrikanistiek. Oomen, B.M. (12-12-2002). Shifts in Legal Anthropology: the next generation. Jaarcongres VSR: Bergen aan Zee (12-12-2002 - 13-12-2002). Organisator congres/symposium. Oomen, B.M. (20-04-2002). The legitimacy of traditional leaderschip in Sekhukhune, South Africa. Centre for African & Migration studies, Bremen, conferentie. Reinhartz, B.E. (28-02-2002). Actualiteiten Personen- en Familierecht. Amsterdam, Bijeenkomst Stichting tot bevordering van de Notariële Wetenschap. Reinhartz, B.E. (03-05-2002). Actualiteiten personen- en familierecht voor notariële medewerkers. PAO-bijeenkomst. Reinhartz, B.E. (12-06-2002). Actualiteiten personen- en familierecht. Leiden. PAObijeenkomst. Reinhartz, B.E. (02-01-2002). Docente beroepsopleiding Notariaat. PAO-bijeenkomst. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht. Smith, C.E. (15-11-2002). De beperkte betekenis van deugden als juridische categorie. Leiden, conferentie Meijersinstituut 'Rechten, plichten en deugden'. Wiersinga, H.C. (28-03-2002). College strafrecht en multiculturele samenleving. Gastcollege. Wiersinga, H.C. (04-11-2002). Culturele factoren in het strafproces. Soesterberg, Lezing voor justitiepredikanten.

90

Wiersinga, H.C. (15-11-2002). Just us? About Interpretation and Translation and the ECRM. Antwerpen, Europees Symposium Access to Justice across Language and Culture in the EU. Wiersinga, H.C. (16-02-2002). Nuance in benadering. Amsterdam, Lezing voor het Juridisch Psychiatrisch Gezelschap. Wiersinga, H.C. (06-03-2002). Onderzoek naar culturele factoren in het strafproces. Leiden, Voordracht in het kader van de wetenschapsdag. Wiersinga, H.C. (01-07-2002). Strafrechtelijk gedoogbeleid in multicultureel Nederland. Webster University: Leiden. Gastcollege. Wiersinga, H.C. (09-11-2002). Tolken in het strafproces. Utrecht, Jaarvergadering SIGV.

91

92

Deelprogramma Informatie en Communicatie Technologie (ICT) en recht (Coördinator mr. A.H.J. Schmidt) Het onderzoeksprogramma ICT en recht onderzoekt de relatie tussen maatschappelijke informatisering enerzijds en de werkwijzen van machthebbende instituties, inclusief het bedrijfsleven, in de democratische rechtsstaat anderzijds. Met name de wisselwerking tussen het materiële en het formele recht staat centraal. Die wisselwerking actualiseert zich in maatschappelijke verandering. Het thema Sociale Cohesie beziet genoemde wisselwerking en verandering vanuit meerdere theoretische gezichtspunten. Het deelthema ICT en recht vertegenwoordigt het gezichtspunt van de juridische 'ingenieur' die onderzoekt welke de openbare orde excepties zijn die gelden voor bindende besluitvorming over-, en met behulp van informatieverhoudingen, alsmede hoe deze openbare orde excepties kunnen worden gehandhaafd. (a) De missie De missie van het programma is die rechtswetenschappelijke discipline te koesteren en verder tot ontwikkeling te brengen, die zich bezighoudt met de relaties tussen informatisering en rechtsstaat. Theoretische reflectie, beoefening van het positieve recht en modelbouw worden hierbij op elkaar betrokken. Het is onvermijdelijk dat op een zo dynamisch onderzoeksgebied theorievorming en toegepast onderzoek hand in hand gaan. Het doel is kennisverwerving, kennisoverdracht alsook het aanreiken van praktische adviezen voor beleid. (b) Probleemstelling De probleemstelling is: welke invloed gaat er uit van informatisering op het recht en de belangrijkste instituties en idealen van de democratische rechtsstaat en vice versa? Daarbij dient bij "invloed" niet alleen te worden gedacht aan een feitelijke beschrijving van de sociale ontwikkelingen en ontwikkelingen in het positieve recht, maar worden ook normatieve vragen gesteld. Een karakteristieke vraag luidt: moeten de handhavingsmogelijkheden van het Nederlandse recht worden aangepast aan de veranderende informatieverhoudingen tussen de Nederlandse burger en de Nederlandse c.q. internationale organisaties met aanmerkelijke (markt)macht? (c) Doelstelling De doelstelling van het onderzoeksprogramma is het verhelderen van de relatie tussen het Nederlandse recht en de informatisering van de Nederlandse rechtsstaat; dit binnen een feitelijke context die wordt gekenmerkt door een explosieve groei en internationalisering van informatieverhoudingen. (d) Onderzoeksobjecten Onderzoeksobjecten zijn: het recht, informatieverhoudingen, informatiesystemen, de Nederlandse samenleving en de virtuele 'global village'. (e) Methodiek De methodiek van het onderzoeksprogramma is interdisciplinair in die zin dat beoefenaren van het positieve recht, beoefenaren van de sociale wetenschappen, beoefenaren van de rechtstheorie en beoefenaren van de rechtsinformatica samenwerken. Een methodische kernvraag (die in het deelthema vanuit verschillende gezichtspunten is behandeld) is dan ook hoe de verschillende onderzoeksmethoden op elkaar kunnen aansluiten. (f) Maatschappelijke relevantie De maatschappelijke relevantie blijkt onder meer uit het volgende. De rechterlijke organisatie in Nederland ondergaat thans een vorm van business process re-engineering waarbij de informatisering een belangrijke rol speelt; de regulering van de intellectuele eigendom ondergaat de praktijktest van peer-to-peer systemen; de formulering van de grondrechten wordt toegesneden op

93

de digitale tijd; de mogelijkheden van kennismanagement laten ons met nieuwe ogen kijken naar de koppelingswet, naar data-warehousing en naar data-mining; de inzet van agents brengt nieuwe vragen over civielrechtelijke vertegenwoordiging en over administratiefrechtelijk mandaat met zich mee; een nog geenszins opgehelderde vraag betreft de noodzaak van techniekonafhankelijke regelgeving. Zo zal eens een eind-uitspraak komen in de befaamde Napster-rechtszaak. Vanaf dat moment is die uitspraak niet meer van toepassing op het systeem met die naam – zozeer is dat intussen aangepast aan de overtuigende argumenten die ten processe werden uitgewisseld. De nieuwe vragen op dit gebied betreffen de zeggingskracht van en de samenhang tussen materieel- en formeelrechtelijke systemen in het licht van systems re-engineering. Het is maatschappelijk van belang dat de juristen die deze vragen in de praktijk onder ogen moeten zien, kunnen rekenen op de publieke en transparante kennisontwikkeling binnen en vanwege een academische discipline.

Dissertatie (intern voorbereid) Bruin, R. de (17-09-2002). Consumer Trust in Electronic Commerce: time for the best practice. Universiteit Leiden, 367 pp. (Deventer: Kluwer). ((Co-)promotor.: prof. mr. H. Franken). Huisjes, S.C. (13-06-2002). Over dode lijnen en een heuvel recht; de privaatrechtelijke aansprakelijkheid voor schade als gevolg van falende telecommunicatiedienstverlening. Universiteit Leiden, 249 pp. (Deventer: Kluwer). In: Meijers-reeks, nr. 46 ((Co-)promotor: prof. mr. H. Franken & prof. mr. J. E. J. Prins). Mommers, L. (20-06-2002). Applied legal epistemology. Building a knowledge-based ontology of the legal domain. Universiteit Leiden, 232 pp. (Leiden: Eigen beheer). ((Co)promotor.: prof. dr. H. J. van den Herik). Wetenschappelijke publicaties Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Mededingingsrecht en ICT. In: Prins, J.E.J., Koops, B.J. & Meijboom, A.P. (Ed.), Handboek Recht en Informatietechnologie. (pp. 3-38). Den Haag: SDU Uitgevers. Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Privacy en mededinging. In: Prins, J.E.J. & Berkvens, J.M.A. (Ed.), Privacyregulering in theorie en praktijk. (pp. 461-484). Deventer: Kluwer. Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Telecommunications - Netherlands, News Section: National Reports. C.T.L.R., pp. 155-157. Esch, R.E. van (2002). Elektronisch contracteren en de aanpassingswet inzake elektronische handel. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, 19, pp. 430-438. Esch, R.E. van (2002). Hoofdstuk 10: "Elektronische betaalinstrumenten" . Recht en elektronische handel. Deventer: Kluwer. Esch, R.E. van (2002). Hoofdstuk 1: "Van EDI naar elektronische handel". Recht en elektronische handel. Deventer: Kluwer.

94

Esch, R.E. van (2002). Hoofdstuk 4: "De overeenkomst als reguleringsinstrument". Recht en elektronische handel. Deventer: Kluwer. Esch, R.E. van (2002). Privacyregulering in theorie en Praktijk, Hoofdstuk 18: "Electronic Commerce". Deventer: Kluwer, 23 pp. Franken, H. & Graaf, H. van der (2002). Bemiddeling in financiële diensten. SociaalEconomische Raad (Ext. r. no. 13). Den Haag: SER, 73 pp. Franken, H. & Borking, J.J. (2002). De oplossing van geschillen. In: Esch, R.E. van & Prins, J.E.J. (Ed.), Recht en electronische handel. (Recht en Praktijk, 68, pp. 411-430). Deventer: Kluwer. Franken, H. (2002). Geschillenbeslechting. In: Prins, J.E.J., Koops, B.J. & Meijboom, A.P. (Ed.), Handboek Recht en Informatietechnologie. Den Haag: SDU. Franken, H. (2002). ICT en Gezondheidszorg. In: Gevers, J.K.M. & Dute, J.C.J. (Ed.), Omzien naar de toekomst. (pp. 278-289). Houten: Bohm Stafleu van Logchum. Franken, H. & Schrage, X. (2002). Nieuwe risico's. Sociaal-Economische Raad (Ext. r. no. 6). Den Haag: SER, 88 pp. Franken, H. (2002). Rechtsprekende computer? In: Oskamp, A. & Lodder, A.R. (Ed.), Informatietechnologie voor juristen. (Informatica en recht, 20, pp. 251-272). Deventer: Kluwer. Franken, H. & Koekkoek, A.K. (2002). The Protection of Fundamental Rights in a Digital Age. In: Moens, G. (Ed.), General Reports of the International Academy of Comperative Law. (Reports of the International Academy of Comperative Law, 16). Brisheue (Australië): CD-Rom. Graaf, T.J. de (2002). Elektronische waardepapieren. In: Esch, R.E. van & Prins, J.E.J. (Ed.), Recht en elektronische handel. (Recht en Praktijk, 68, pp. 161-174). Deventer: Kluwer. Groothuis, M.M. & Prins, J.E.J. (2002). De Elektronische overheid en het elektronisch overheidsbesluit: een analyse in het licht van buitenlandse ontwikkelingen. Computerrecht, pp. 67-76. Herik, H.J. van den, Sietsma, R. & Verbeek, J.P.G.M. (2002). Datamining en Opsporing. Toepassing van datamining ten behoeve van de opsporingstaak: strafprocesrecht versus recht op privacy. ITeR, 55. Den Haag: SDU Uitgevers, 166 pp. Herik, H.J. van den, Verbeek, J.P.G.M., Eshof, G.L.M. van den & Claus, F.J.L.M. (2002). Norma+. Normering van Netwerkkoppeling en Grensoverschrijdend gebruik van Multimediale Databases op een internationaal Politieel Intranet vanuit Belgisch en Duits perspectief. Maastricht: IKAT, Universiteit Maastricht, 113 pp. Herik, H.J. van den, Verbeek, J.P.G.M., Boers, G.W., Spronck, P.H.M. van der & Eshof, G.L.M. van den (2002). Opsporing van Verborgen Informatie: Technische mogelijkheden en juridische beperkingen. ITeR-series, 56. Den Haag: SDU Uitgevers, 128 pp. Klaauw-Koops, F.A.M. van der (2002). Het totstandkomen van elektronische contracten. In: Esch, R.E. van (Ed.), Recht en elektronische handel. (pp. 127-143). Deventer: Kluwer. Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Prins, J.E.J. (2002). Internationale privacyregulering:

95

belangen, problemen en mogelijkheden. In: Prins, J.E.J. (Ed.), Privacyregulering in theorie en praktijk. (Recht en Praktijk, 75, pp. 485-510). Deventer: Kluwer. Tempelman, J.A., Huisjes, S.C. & Gijrath, S.J.H. (2002). Opzet van de Nederlandse Telecommunicatiewet. In: Prins, J.E.J., Koops, B.J. & Meijboom, A.P. (Ed.), Recht en Informatietechnologie. Handboek voor rechtspraktijk en beleid. (pp. 1-72). Den Haag: SDU. Voermans, W.J.M. (2002). Chapter Five: The United States. In: Prins, J.E.J. prof. (Ed.), E-Government and its Implications for Administrative Law (regulatory initiatives In France, Germany, Norway and the United States). (IT&Law, 1, pp. 83-100). The Hague: T.M.C. Asser Press. Voermans, W.J.M., Prins, J.E.J., Girot, C., Eifert, M.M. & Groothuis, M.M. (2002). EGovernment and its Implications for Administrative Law. Regulatory Initiatives in France, Germany, Norway and the United States. Information Technology and Law series, 1. The Hague: T.M.C. Asser Press, 223 pp. Voermans, W.J.M. (2002). Een wet om elektronisch te kunnen communiceren met het bestuur. R&EM, 1(jg. 7), pp. 20-22. Voermans, W.J.M., Kralingen, R.W. van & Matthijssen, L.J. (2002). IT-toepassingen in de juridische praktijk. In: Oskamp, A. & Lodder, A.R. (Ed.), Informatietechnologie voor juristen. (pp. 19-43). Deventer: Kluwer. Zwenne, G.J. & Lee, J. van der (2002). Aandachtpunten bij de internet-marktplaats. JAVI, 1, pp. 3-10. Zwenne, G.J. & Geus, M.J. (2002). Het Europees telecommunicatierecht na 24 juli 2003 en de gevolgen voor de Nederlandse wetgeving. Mediaforum, 6, pp. 196-205. Zwenne, G.J. & Bolle, P.E. (2002). Privacyregulering in theorie en praktijk. In: Berkvens, J.M.A. & Prins, J.E.J. (Ed.), Privacyregulering in theorie en praktijk. (pp. 221-234). Deventer: Kluwer. Annotatie Huisjes, S.C.. Noot bij : Rb Rotterdam (24-07-2002), (Voorzieningenrechter Rb. Rotterdam 24 juli 2002: verdeling van frequentieruimte). Cr 2002, pp. 326-328. Vakpublicatie Beunen, A.C. & Aalberts, B.P. (2002). Exploiting museum images. In: Towse, R. (Ed.), Copyright in the Cultural Industries. (pp. 221-232). Cheltenham: Edward Elgar Publishing. Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Enige mededingingsrechtelijke aandachtspunten bij ecommerce. In: Prins, J.E.J. & Esch, R.E. van (Ed.), Recht en Elektronische Handel. Deventer: Kluwer. Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Kroniek Telecommunicatie. NtEr, 5, pp. 116-122. Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Telecommunicatie en privacy. In: Prins, J.E.J. & Berkvens, J.M.A. (Ed.), Privacyregulering in theorie en praktijk. (pp. 413-436). Deventer:

96

Kluwer. Duijvenvoorde, G.P. van (2002). Wie betaalt de toezichthouder? Mediaforum, 5, pp. 156159. Franken, H. (2002). Kosten-batenanalyse van IT-audit is onzinnig. Compact, 4, pp. 1214. Franken, H. (2002). Zelfregulering door rechters. Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 6, pp. 305-306. Huisjes, S.C. & Verheijen, F.J.A.M. (2002). De toelaatbaarheid van mobiele Spam. Juridisch up to date, 19, pp. 19-21. Huisjes, S.C. & Gijrath, S.J.H. (2002). Telecommunicatiecontracten. Recht en Informatietechnologie; Handboek voor rechtspraktijk en beleid. (pp. 1-30). Den Haag: SDU. Huisjes, S.C. (2002). Telecommunicatierecht. In: Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Corvers, S.F.M. (Ed.), Praktisch informaticarecht. (pp. 143-150). Groningen: Martinus Nijhoff. Huisjes, S.C. & Neervoort, M. (2002). Verdeling van FM frequenties; "dan liever de lucht in". Computerrecht, pp. 225-229. Klaauw-Koops, F.A.M. van der (2002). De hoofdstukken 1, 3.1, 4 en 6. In: Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Corvers, S.F.M. (Ed.), Praktisch informaticarecht. Groningen: Martinus Nijhoff. Mommers, L. (2002). Wegwijs op Internet. [Bespreking van: Hertzberger, M., Internet voor juristen Uitg.: Kluwer, Deventer (2002)]. In: JAVI, pp. 113-113. Sietsma, R., Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Corvers, S.F.M. (2002). Computercriminaliteit. In: Klaauw-Koops, van der F.A.M. (Ed.), Praktisch informaticarecht. (pp. 123-143). Groningen: Martinus Nijhoff. Populariserende publicatie Duijvenvoorde, G.P. van & Hebly, J.M. (2002). "Elektronisch aanbesteden is meer dan alleen bits en bytes". Cobouw, pp. 5-5. Duthler, A.W. (2002). Privacy en veiligheid: een onlosmakelijk verbond. Management & Informatie, pp. 44-49. Graaf, T.J. de (2002). Beroep op exoneratieclausule faalt. it monitor, okt. 2002(9), pp. 89. Klaauw-Koops, F.A.M. van der (2002). Opsporing en vervolging van Cyber Primes. ITMonitor, pp. 8-9. Mommers, L. (04-10-2002). "Computers kunnen argumenteren". Automatisering Gids., pp. 17-17. Mommers, L. (2002). "De computer helpt overtuigen". IT-Monitor, 2002-8, pp. 10-11.

97

Zwenne, G.J. & Lee, J. van der (2002). Controle van e-mail en Internetgebruik op de werkplek. it monitor, pp. 7-8. Zwenne, G.J. & Geus, M.J. (2002). Country Analysis: The Netherlands. Global Communications, pp. 104-110. Zwenne, G.J. & Lee, J. van der (2002). Email at the Workplace. TMA, pp. 5. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Duijvenvoorde, G.P. van (14-03-2002). Actueel Telecommunicatierecht 2002. Europees Rechtelijke Ontwikkelingen. Leiden, PAO-bijeenkomst. Duijvenvoorde, G.P. van (Ed(s).). (2002). Automatiseringscontracten. Modellen voor de praktijk. Deventer: Kluwer, losbladig werk. Duijvenvoorde, G.P. van (Ed(s).). (2002). Computer and Telecommunications Law Review, The Journal of E-commerce, technology and com.. Duijvenvoorde, G.P. van (Ed(s).). (2002). JAVI, Juridische Aspecten van Internet. Duijvenvoorde, G.P. van (Ed(s).). (2002). NTER Nederlands Tijdschrift Europees Recht. Duthler, A.W. (19-06-2002). Bijpraten over informatiebeveiliging. Den Haag, Themamiddag Platform Informatiebeveiliging. Duthler, A.W. (11-04-2002). Juridische aspecten van e-commerce. Zoetermeer, Verdonk Klooster en Associates. Duthler, A.W. (22-03-2002). PKI en de juridische aspecten. Den Haag, Lezing Taskforce PKI overheid. Duthler, A.W. (28-02-2002). Van Wpr naar Wbp. Den Haag, Nederlands Genootschap voor Informatica (NGI). Duthler, A.W. (26-04-2002). Wet bescherming persoonsgegevens. Utrecht, Inspectie Gezondheidszorg. Esch, R.E. van & Berkvens, J.M.A. (Ed(s).). (2002). Automatiseringscontracten (modellen voor de praktijk). Hoofdstuk F.2.5, "Inleenovereenkomst". Deventer: Kluwer, 39 pp. Esch, R.E. van (01-01-2002). Bank Juridische Reeks. (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactieraad. Esch, R.E. van (09-07-2002). Betalingsverkeer nu en in de toekomst. Haarlemmermeer, Zomerbijeenkomst Nederlands Genootschap voor Bedrijfsjuristen. Esch, R.E. van (17-09-2002). Consumer Trust In: Electronic Commerce: Time for Best Practice. Promotie R. de Bruin: Leiden. Promotor. Esch, R.E. van (10-05-2002). Elektronisch contracteren en de richtlijn elektronische handel. Utrecht, Landelijk Notarieel Studentencongres. Esch, R.E. van (01-11-2002). Europese Regulering van het Betalingsverkeer, Nu en In de Toekomst. Amsterdam, Congres: De Rol van het Geld in het Privaatrecht.

98

Esch, R.E. van (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter Juridische Expertgroep. Functie bij : ECP.NL. Esch, R.E. van (periode: 2002 t/m 2002). Docent. Functie bij : NIK cursus. Esch, R.E. van (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter Werkgroep E-commerce. Functie bij : Nederlandse Vereniging van Banken. Esch, R.E. van (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter Legal Working Group. Functie bij : UNCEFACT. Esch, R.E. van (20-03-2002). Onderdeel elektronische handel. Utrecht, Grotius/VIRA opleiding informaticarecht. Esch, R.E. van (13-06-2002). Over dode lijnen en een heuvel recht. De privaatrechtelijke aansprakelijkheid voor schade als gevolg van falende telecommunicatiedienstverlening. In: Meijers-reeks, nr. 46. Promotie S.C. Huisjes: Leiden. Lid promotiecommissie. Esch, R.E. van & Prins, J.E.J. (Ed(s).). (2002). Recht en elektronische handel, Hoofdstuk 1: "Van EDI naar elektronische handel". Deventer: Kluwer, 4 pp. Esch, R.E. van & Prins, J.E.J. (Ed(s).). (2002). Recht en elektronische handel, Hoofdstuk 4: "De overeenkomst als reguleringsinstrument". Deventer: Kluwer, 18 pp. Esch, R.E. van & Prins, J.E.J. (Ed(s).). (2002). Recht en elektronische handel. Hoofdstuk 10: "Elektronische betaalinstrumenten". Deventer: KLuwer, 13 pp. Esch, R.E. van (01-01-2002). The EDI Law Review. (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactieraad. Franken, H. (20-06-2002). Applied legal epistemology. Building a knowledge-based ontology of the legal domain. Promotie L. Mommers: Leiden. Lid promotiecommissie. Franken, H. (14-08-2002). Certain issues regarding Arbitral Procedures for the Indonesian Capital Market. Jakarta-Indonesia, Masterclass voor Law and Arbitration. Franken, H. (07-06-2002). Code as Law in Cyberspace (prof. L. Lessig). (Co-)referaat. Franken, H. (07-06-2002). Code as Law in Cyberspace (prof. L. Lessig). Organisator congres/symposium. Franken, H. (07-06-2002). Code as Law in Cyberspace (prof. L. Lessig). Dagvoorzitter. Franken, H. (29-05-2002). Computercriminaliteit. Leiden, Platform Informatiebeveiliging Jaarvergadering. Franken, H. (17-09-2002). Consumer Trust in Electronic Commerce: Time for Best Practice. Promotie R. de Bruin: Leiden. Promotor. Franken, H. (07-06-2002). Cyberlaw and Order. Amsterdam, Cyberlaw and Order publiekssymposium. Franken, H., Cliteur, P.B. & Stolker, C.J.J.M. (11-10-2002). De Verenigde Staten van Europa. Organisator congres/symposium.

99

Franken, H. (07-11-2002). De deskundige als mede-arbiter. Amsterdam, Vereniging Informaticarecht Advocaten. Franken, H. (25-11-2002). Digitale overheidsinformatie - een grondrecht. Amsterdam, Jurriaas E-Grent Publishing. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Bestuurslid. Functie bij : Carnegie Stichting (het Vredespaleis). Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter van de Raad van Advies. Functie bij : College bescherming Persoonsgegevens. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plaatsvervanger. Functie bij : Gerechtshof, Den Haag. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Bestuurslid. Functie bij : Haagse Akademie voor Internationaal Recht. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter van de programmacommissie van het onderzoeksprogramma Informatie Technologie en Recht. Functie bij : ITeR - NWO. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de stuurgroep van het onderzoeksprogramma Informatie Technologie en Recht. Functie bij : ITeR - NWO. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Algemeen-secretaris. Functie bij : Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter stuurgroep vormgeving elektronische handtekening (Trusted Third Parties). Functie bij : Ministerie van Economische Zaken en VNO - NCW. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Raad van Advies. Functie bij : Nederlandse Vereniging van Beëdigde Informatica adviseurs. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Bestuurslid. Functie bij : Nederlands Mediation Instituut. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter Raad van Beroep. Functie bij : Nederlandse Organisatie van Belastingadviseurs. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter Raad van Tucht. Functie bij : Nederlandse Organisatie van Register EDP-Auditors. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Plaatsvervangend Kroonlid. Functie bij : SociaalEconomische Raad. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Lid. Functie bij : Sociaal-Wetenschappelijke Raad van de KNAW. Franken, H. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Stichting Geschillenoplossing Automatisering. Franken, H. (30-10-2002). Is er in cyberspace nog plaats voor het Recht? Leiden, Startbijeenkomst juridisch dispuut Ali@s. Franken, H. (06-06-2002). Op weg naar een betrouwbare digitale overheid. (Co-)referaat.

100

Franken, H. (06-06-2002). Op weg naar een betrouwbare digitale overheid. Dagvoorzitter. Franken, H. (10-04-2002). Openheid en vertrouwen: sleutelwoorden voor ICT en Recht. Den Haag, ITeR-congres. Franken, H. (13-06-2002). Over dode lijnen en een heuvel recht; de privaatrechtelijke aansprakelijkheid voor schade als gevolg van falende telecommunicatiedienstverlening. In: Meijers-reeks, nr. 46. Promotie S.C. Huisjes: Leiden. Promotor. Franken, H. (23-05-2002). Privacy by Design. Den Haag, Symposium Privacy by Design. Franken, H. (13-03-2002). Privacy in the Information Age. Rome, Congres AI & European Academics of Science. Franken, H. (28-03-2002). Sport en Recht. (Co-)referaat. Franken, H. (28-03-2002). Sport en Recht. Dagvoorzitter. Franken, H. (Ed(s).). (2002). Automatiseringscontracten Modellen voor de Praktijk. Franken, H. (Ed(s).). (2002). Privacy en Registratie. Franken, H. (Ed(s).). (2002). Privatisering. Franken, H. (Ed(s).). (2002). Rechtsgeleerd Magazijn Themis. Franken, H. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Arbitrage. Franken, H. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Elektronische Media. Franken, H. (15-07-2002). The Protection of Fundamental Rights in a Digital Age. Brisbane (Australië), 16th Meeting of the International Academy of Comparative Law. Franken, H. (10-12-2002). Use it or lose it. Interview. Franken, H. (12-11-2002). Wet en regelgeving m.b.t. ICT en de betekenis voor de accountant. Groningen, Symposium Faculteit der Economische Wetenschappen RU Groningen. Groothuis, M.M. (10-04-2002). "Beschikken en Digitaliseren. Over normering van de elektronische overheid". Den Haag, Iter-Congres 2002. Herik, H.J. van den (20-06-2002). Applied legal epistemology. Building a knowledgebased ontology of the legal domain. Promotie L. Mommers: Leiden. Promotor. Herik, H.J. van den (14-05-2002). Complex Games and Palm Computers. Makuhari, Japan, IWEC Conference. Herik, H.J. van den & Spronck, P.H.M. van der (15-05-2002). Complex Games and Palm Computers. Workshop Note of the International Workshop on Entertainment Computing (IWEC 2002): Makuhari. Bijdrage aan congres/symposium. Herik, H.J. van den (16-09-2002). Computational Intelligence: Searching and Learning. VU, Amsterdam, SIKS Peer Review.

101

Herik, H.J. van den (24-01-2002). De denkende machine en de toekomst van de mens. Amsterdam, Studentenpastoraat. Herik, H.J. van den (22-04-2002). De intellectuele opmars van de computer. Hotel Sofitel, Den Haag, Rotary Club Den Haag-Des Indes. Herik, H.J. van den (12-03-2002). De ontwikkeling en Toepassing van Game Technology in de 21e eeuw. Delft, W.I.S.V. Christiaan Huygens, TU. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member. Functie bij : Advisory Committee Politie Kennisnet (PKN). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Guest Editor. Functie bij : Artificial Intelligence. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member Editorial Board. Functie bij : BNVKI Newsletter. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of the Board. Functie bij : CEPIS Special Interest Network "Legal & Sec. Iss.". Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of the Editorial Board. Functie bij : Data and Knowledge Engineering Journal. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Chairman. Functie bij : Department of Computer Science (ad interim). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member. Functie bij : Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Session Coordinator of the Session Digitaal Erfgoed at the 2nd ICT Kenniscongres. Functie bij : ICT Kenniscongres. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of NWO Advisory Board. Functie bij : Informatica ACI. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Chairman. Functie bij : Institute for Knowledge and Agent Technology (IKAT). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Scientific Advisor. Functie bij : Max-Euwe Centre. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member Voorbereidingscommissie van het Onderzoeksprogramma Cognitie. Functie bij : NWO. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of NWO Platform Digitale Bibliotheek Geesteswetenschappen. Functie bij : NWO. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member. Functie bij : NWO Informaticaonderzoek Platform Nederland (IPN). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Scientific Director. Functie bij : SKBS. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Advisor STW program WBI.4139 Decision Support Systeem t.b.v. de Bestrijding van Besmettelijke Dierziekten bij

102

Landbouwhuisdieren. Functie bij : STW. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of the Board. Functie bij : School for Information and Knowledge Systems (SIKS). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member. Functie bij : Socrates Curatorium. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Chairman. Functie bij : Steering Committee LOK. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of the Board. Functie bij : Stichting Nationale Computer Faciliteiten (NCF). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member of the Recommendation Committee of Symposium Brain Storm, Applied Artificial Intelligence in Business and Science. Functie bij : Studievereniging Inter-Actief, Universiteit Twente. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member. Functie bij : TCS Editorial Board. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Chair Executive Committee. Functie bij : TOKEN 2000. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Member. Functie bij : The foundation JURIX. Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Guest Editor. Functie bij : Theoretical Computer Science (TSC). Herik, H.J. van den (periode: 2002 t/m 2002). Vice-President VSNU-DNT. Functie bij : VSNU-Disciplineoverlegorgaan Natuur en Techniek. Herik, H.J. van den (15-10-2002). How to Model a Grandmaster's intuition. University of Haifa, Israel, Man versus Machine: the Experiment. The Caesarea Edmond Benjamin de Rothschild Foundation. Herik, H.J. van den (06-06-2002). Innoverend denken. Kasteel de Wittenburg, Wassenaar, Vereniging Haagsche Schouw. Herik, H.J. van den (08-02-2002). Kennismaking GB-E en ToKeN 2000. Amsterdam, Tweede Workshop ToKeN 2000, CWI. Herik, H.J. van den (05-09-2002). Kennistechnologie is in staat precies uit te drukken wat de kunstenaar bedoeld heeft (en zelfs beter). Den Haag, 2e ICT Kenniscongres. Herik, H.J. van den (17-09-2002). Member of the Ph.D. Assessment of R. de Bruin. Universiteit Leiden: Leiden. Lid promotiecommissie. Herik, H.J. van den (02-04-2002). Member of the Ph.D. Assessment Committee of K. Schilstra. Lid promotiecommissie. Herik, H.J. van den (25-01-2002). Member of the Ph.D. Assessment Committee of N.A. Massios. Universiteit: Amsterdam. Lid promotiecommissie. Herik, H.J. van den (06-03-2002). Onze toekomst met Informatietechnologie. Frits Tingen-huis Utrecht, KIVI, Afdeling Filosofie en Techniek, Sectie Filosofie van de Techniek.

103

Herik, H.J. van den (28-02-2002). Society Driven or Technology Driven? Sittard-GeleenBorn, Discussiebijeenkomst Stadsvisie. Herik, H.J. van den (25-04-2002). Verken uw grenzen met E-commerce. MECC Maastricht, LOZO-conferentie: Kijken over grenzen heen. Herik, H.J. van den (13-03-2002). Vijftig jaar AI in Nederland. Utrecht, BNAIS 2002. Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Corvers, S.F.M. (Ed(s).). (2002). Praktisch informaticarecht. Groningen: Martinus Nijhoff, 221 pp. Mommers, L. (14-03-2002). Telecommunicatietechniek. Actueel Telecommunicatierecht 2002: Leiden. PAO-bijeenkomst. Polak, M.V. (24-11-2002). Vrijheid versus vrijwaring van meningsuiting. Aansprakelijkheid voor grensoverschrijdende, onrechtmatige meningsuiting via het Internet. Middelburg, Voordracht in het kader van de 26 november bijeenkomsten, georganiseerd door het Leids Universiteits Fonds. Schmidt, A.H.J. (20-06-2002). Applied legal epistemology. Building a knowledge-based ontology of the legal domain. Promotie L. Mommers: Leiden. Lid promotiecommissie. Schmidt, A.H.J. (07-06-2002). Code as Law - legal engineering? Amsterdam, Besloten workshop/masterclass met professor L. Lessig. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Beelddatabanken: stilstaand beeld in beweging? Den Haag: SDU, 92 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Datamining en opsporing. Toepassing van datamining ten behoeve van de opsporingstaak: strafprocesrecht versus recht op privacy. Den Haag: SDU, 166 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). E-Government and its Implications for Administrative Law. Regulatory Initiatives in France, Germany, Norway and the United States. Den Haag: T.M.C. Asser Press, 223 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Electronic commerce en de Europese omzetbelasting. Den Haag: SDU, 80 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Opsporing van verborgen informatie. Den Haag: SDU, 128 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Samenloop bij toezicht. Den Haag: SDU, 132 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Vergunningen op Internet: meer dan gokken op een handhaafbaar stelsel. Den Haag: SDU, 80 pp. Schmidt, A.H.J. (Ed(s).). (2002). Wetenschapsbeoefening en belemmerende privacywetgeving: de werkgever In: balans? Den Haag: SDU, 134 pp. Tempelman, J.A. (01-02-2002). Forming Contracts Online. Webpublicatie door Practical Law Company. Computer-applicatie. Voermans, W.J.M. (10-06-2002). Computer-assisted legislative drafting in the Netherlands: the LEDA-system. Straatsburg, Agenda setting workshop on e-governance

104

of the Council of Europe. Voermans, W.J.M. (10-04-2002). Elektronische overheidsbesluiten. Den Haag Kurhaus, ITeR-congres. Voermans, W.J.M. (19-04-2002). Het voorontwerp voor de Wet elektronisch bestuurlijk verkeer: elektronische communicatie in het bestuursrecht. Universiteit Leiden, Landelijke aio-dag ''De digitale overheid''. Voermans, W.J.M., Lodder, A.R., Kordelaar, P., Matthijssen, L.J. & Kralingen, R.W. van (Ed(s).). (2002). R&EM.

105

106

Deelprogramma Sociale cohesie en sociaal-economische verhoudingen (Coördinator prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss)

In het onderdeel sociale cohesie en sociaal-economische verhoudingen wordt onderzocht op welke wijze het recht bijdraagt aan sociale cohesie op sociaal-economisch gebied. Een centraal onderdeel van dit programma betreft het sociaal recht. In dit onderdeel worden deelstudies verricht over de aansluiting van de ww op het ontslagrecht, de integratie van werkzoekenden, de verhouding werknemer/zelfstandige, de handhaving van EG-recht op sociaal terrein en collectief ontslag. Een omvangrijk project betreft scholing in verband met arbeid als middel tot sociale cohesie. Stonden in de afgelopen periode de sociaalrechtelijke aspecten van dit thema centraal, voor de komende periode hebben ook enkele onderzoekers op het gebied van de economie en het ondernemingsrecht voor het onderwerp ingeschreven. Dit maakt het mogelijk het thema te verbreden en multidisciplinair te maken. Het onderzoeksprogramma Sociale cohesie en sociaal-economische verhoudingen onderzoekt zowel de juridische als de economische aspecten van dit onderwerp. Onderzocht worden verschillende aspecten van arbeidsverhoudingen, sociaalzekerheidsrecht en fiscale stelsels die van belang zijn voor de sociale cohesie van de samenleving. (a) De missie De missie van het deelprogramma is het onderzoeken vanuit verschillende invalshoeken van de sociaal-economische aspecten van sociale cohesie. Hoewel het recht als onderzoeksopbject centraal staat, wordt gestreefd naar samenwerking tussen juristen en economen teneinde een multidisciplinaire benadering te verkrijgen. Het is de bedoeling een aantal onderwerpen te belichten die van belang zijn voor de sociale cohesie in de samenleving en waarbij veranderingen aan de orde of te verwachten zijn. (b) Probleemstelling De probleemstelling is: welke invloed gaat uit van het recht op sociaal-economisch gebied op de sociale cohesie in de samenleving? Daarbij worden niet alleen de feitelijke ontwikkelingen beschreven, maar wordt ook het recht geëvalueerd en de normatieve vraag gesteld of het recht dient te worden aangepast aan ontwikkelingen zoals vergrijzing, toenemende behoefte aan scholing, veranderingen in het gebruik van sociale zekerheid en vernieuwing van het belastingstelsel. (c) Doelstelling De doelstelling van het programma is het verhelderen van de relatie tussen enerzijds het recht op sociaal-economisch terrein en anderzijds veranderingen in de samenleving die zouden kunnen leiden tot meer of minder sociale cohesie. (d) Methodiek De methodiek van het onderzoeksprogramma is multidisciplinair in die zin dat beoefenaren van het positieve recht samenwerken met economen. (e) Maatschappelijke relevantie Het onderzoek heeft een hoge maatschappelijke relevantie, omdat het betrekking heeft op een aantal thema's die maatschappelijk van groot belang zijn: zie de sociale ontwikkelingen zoals veranderingen in de verzorgingsstaat en de arbeidsverhoudingen, internationalisering van de sociaal-economische verhoudingen en de vraag hoe daarbij sociale cohesie valt te behouden. Samenwerking vindt wat betreft het economisch onderzoeksdeel met externen, onder meer de SER, plaats.

107

Wetenschappelijke publicaties Barentsen, B. & Fleuren-Van Walsem, J.M. (2002). Wet Verbetering Poortwachter. Actualiteiten Sociaal Recht, 12. Deventer: Kluwer, 114 pp. Caminada, C.L.J. & Goudswaard, K.P. (2002). Income Distribution and Social Security in an OECD Perspective. In: Sigg, R. & Behrendt, Chr. (Ed.), Social Security in the Global Village. (pp. 163-188). New Brunswick / London: Transaction Publishers. Caminada, C.L.J. & Goudswaard, K.P. (2002). Inkomensgevolgen van veranderingen in de arbeidsongeschiktheidsregelingen en het nabestaandenpensioen. Leiden: Department of Economics Research Memorandum 2002.04, UL, 31 pp. Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. (2002). Rechtspersonen NV/BV / Aansprakelijkheid / Stortingsplicht. In: Dahm, P., Kleijn, W.M., Wedekind, W.G.Ph.E. & Willems, J.H.M. (Ed.), Jaarboek Rechtspraak Burgerlijk wetboek 2001. (pp. 20/143/265-21/144/267). Deventer: Kluwer. Goudswaard, K.P., Leijnse, F., Plantenga, J. & Toren, J.P. (2002). Anders denken over zekerheid; levenslopen, risico en verantwoordelijkheid. Den Haag: Ministerie SZW, 40 pp. Goudswaard, K.P. (2002). Houdbare solidariteit in de 21e eeuw. Leiden: Department of Economics Research Memorandum 2002.03, 20 pp. Goudswaard, K.P. (2002). Naar een houdbaar sociaal stelsel. Openbare Uitgaven, 34(2), pp. 50-61. Goudswaard, K.P. & Cornelisse, P. (2002). On the convergence of social protection systems in the European Union. International Social Security Review, 55(3), pp. 3-17. Goudswaard, K.P. & Kam, C.A. (2002). Pensioenen, sociale en particuliere verzekeringen. In: Petersen, C. (Ed.), Bestuur en management van pensioenen. (pp. 2155). Den Haag: SDU-Uitgevers. Goudswaard, K.P. (2002). Sociale Nota 2003: een kwestie van aanpakken? Openbare Uitgaven, 34(5), pp. 277-280. Goudswaard, K.P. (2002). Zijn de pensioenproblemen in Europa beheersbaar? Tijdschrift voor Pensioenvraagstukken, 4, pp. 104-108. Groot, C. de (2002). Beginselen van social governance. SMA, pp. 291-300. Groot, C. de (2002). Facetten van ondernemingsrecht. Amsterdam: Rozenberg Publishers, 436 pp. Groot, C. de (2002). Shareholder litigation en het enqu terecht. Onderneming en Financiering, 54, pp. 60-66. Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Inleiding Nederlands Sociaal Recht. Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 269 pp. Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Nederlands Ontslagrecht, Preadvies Vereniging voor

108

de vergelijkende studie van het recht in Belgie en Nederland. TPR, 4, pp. 2129-2177. Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Worksharing policy and Labor Market Flexibilisation in the Netherlands. Japanese Journal of Labour Studies, 44(11), pp. 77-89. Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Jaarboek rechtspraak Burgerlijk Wetboek 2001. In: Dahm, P., Kleijn, W.M., Wedekind, W.G.Ph.E. & Willems, J.H.M. (Ed.), Jaarboek rechtspraak Burgerlijk Wetboek 2001, verspreid 10 pagina's tekst. Deventer: Kluwer. Kroes-den Heijer, M. (2002). Het gelijkheidsbeginsel, een vat vol dilemma's. In: Kroesden Heijer, M., Loof, J.P. & Napel, H.-M.Th.M. ten (Ed.), Gelijkheid en rechtvaardigheid. Staatsrechtelijke vraagstukken rondom minderheden. (pp. 177-186). Deventer: Kluwer. Peijpe, T. van (2002). Nieuwe regeling van de aanstelling voor bepaalde tijd. Tijdschrift voor Ambtenarenrecht, pp. 236-247. Tobler, R.C. (2002). Moot Court: eine alternative Unterrichtsform. Jusletter. Tobler, R.C. (2002). Positive action under the revised second equal treatment directive. Proceedings of the congress on "Gender Equality and Professional Life" organised by EWLA. Tobler, R.C. (2002). Rechtsgelijkheid en voorkeursmaatregelen. NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, pp. 360-374. Waaldijk, C. (2002). Cestou malých zmen: jak se v Nizozemí prosadilo manzelství partneru téhoz pohlaví (vertaling: Small change: how the road to same-sex marriage got paved in the Netherlands). Sociální Studia, pp. 127-153. Waaldijk, C. (2002). Hetero- of homoseksuele gerichtheid en burgerlijke staat. In: Waaldijk, C., Wolff, D.J.B. de & Asscher-Vonk, I.P. (Ed.), Gelijke behandeling: oordelen en commentaar 2001. (Oordelenbundels Commissie Gelijke Behandeling, 2001, pp. 5968). Deventer: Kluwer. Annotatie Barentsen, B. Noot bij : Rb Amsterdam (08-05-2002), 189, USZ 2002. Barentsen, B. Noot bij : Vzngr. Rb Assen (05-06-2002), 261, USZ 2002. Barentsen, B. Noot bij : CRvB (13-08-2002), 265, USZ 2002. Barentsen, B. Noot bij : CRvB (27-09-2002), 328, USZ 2002. Barentsen, B. Noot bij : CRvB (05-02-2002), 74, USZ 2002. Tobler, R.C. Noot bij : Commissie Gelijke Behandeling (11-07-2001), Gelijke behandeling 2002, pp. 166-169. Tobler, R.C. Noot bij : Hof van Justitie (04-10-2002), SEW 2002.

109

Vakpublicatie Barentsen, B., Been, I. & Aarts, L.H.M. (2002). De fuik van de bescherming. Arbeidsomstandigheden, 72(2), pp. 15-17. Fleuren-Van Walsem, J.M. & Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Kroniek van het sociaal recht. NJB, pp. 476-483. Goudswaard, K.P. & Kock, U. (2002). Zelf kiezen waar dat kan, solidair waar dat moet. Idee, 23(1), pp. 11-13. Groot, C. de (2002). Verspreide bijdragen. In: Dahm, P. (Ed.), Jaarboek Rechtspraak Burgerlijk Wetboek 2001. Deventer: Kluwer. Groot, C. de (2002). Verspreide pagina's in Overzicht van Handelsrechtelijke Rechtspraak, Geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux Gerechtshof 1996-2000. Tijdschrift voor Privaatrecht. Heerma Van Voss, G.J.J. & Slooten, J.M. van (2002). Kroniek van het sociaal recht. NJB, pp. 1518-1525. Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Ter visie, Leeftijdsdiscriminatie en pensioenleeftijd. Sociaal Recht, pp. 63-64. Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). [Bespreking van: Burger, Pauline, Harmonie of conflict, De verneigbaarheid van communautaire regelgeving betreffende de arbeidsduur met internationale social (grond-)rechtenvragen Uitg.: Stichting NJCM-Boekerij, Leiden (2002)]. In: RM Themis, pp. 36-38. Heinsius, J. (2002). Collectief ontslag. Ontslag in de praktijk. Amsterdam: WEKA Business Publishers, 64 pp. Heinsius, J. & Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Katern overzicht sociaal recht. Ars Aequi, 82, pp. 4377-4380. Heinsius, J. (2002). Katern overzicht sociaal recht. Ars Aequi, 83, pp. 4451-4455. Heinsius, J. & Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Katern overzicht sociaal recht. Ars Aequi, 85, pp. 4590-4593. Heinsius, J. & Heerma Van Voss, G.J.J. (2002). Ter visie, CWwie? Sociaal Recht, pp. 247-248. Holtmaat, H.M.T. (2002). Een verdrag voor alle vrouwen. Den Haag: E-Quality. Kroes-den Heijer, M. (2002). De fictie in de WAO en de doeltreffende aanpassing. Nederlands Juristenblad, pp. 77. Peijpe, T. van (2002). De naakte waarheid van een uitgeklede informatierichtlijn. Sociaal Maandblad Arbeid, pp. 233-234. Tobler, R.C. (2002). [Bespreking van: Mackinnon, C.A., Sex equality Uitg.: Foundation press, New York (2002)]. In: The modern law review, pp. 960-962. Waaldijk, C. (2002). Appendix 2: Major legal consequences of civil marriage, registered partnership and informal cohabition for different-sex and same-sex partners (in Scotland

110

and the Netherlands). In: Law Society, The (Ed.), Cohabition. The case for clear law. Proposals for reform. (pp. 55-64). London: The Law Society. Populariserende publicatie Holtmaat, H.M.T. (2002). De vertellers. Amsterdam: J.M. Meulenhoff. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Barentsen, B., Damsteegt, A.C., Driessen, M.J.A.C. & Heerma Van Voss, G.J.J. (Ed(s).). (2002). Uitspraken Sociale Zekerheid, pp. 6. Bonini-Baraldi LLM, M.T. (06-12-2002). Co-leader of inagural meeting of European group of experts in combating sexual orientation discrimination. Meeting: Brussel (06-12-2002 07-12-2002). Lid adviescommissie/college. Bonini-Baraldi LLM, M.T. (13-12-2002). Variations on the Theme of Status, Contract and Sexuality: an Italian Perspective on the Circulation of Models. Utrecht, Conferentie. Caminada, C.L.J. (14-11-2002). Overvloed en onbehagen: over de economische gevolgen van wijziging in het regime fiscale behandeling eerst eigen woning. Tilburg, symposium T.F.V. De Smeetskring. Fleuren-Van Walsem, J.M. (01-01-2002). Arbeidsrechtelijke annotaties. Lid redactieraad. Fleuren-Van Walsem, J.M. (01-01-2002). Commissie Colloquium doctum. Lid adviescommissie/college. Fleuren-Van Walsem, J.M. (02-11-2002). Cursus Verdieping Arbeidsrecht/de zieke werknemer. PAO-bijeenkomst. Fleuren-Van Walsem, J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Bestuurslid. Functie bij : Vereniging voor Arbeidsrecht. Fleuren-Van Walsem, J.M. (01-12-2002). In gesprek met Novum. Interview. Goudswaard, K.P. (21-11-2002). Anders denken over zekerheid. Amsterdam, Lezing bij SISWO/Instituut voor Maatschappijwetenschappen. Goudswaard, K.P. (19-04-2002). Anders gaan denken over sociale zekerheid? Den Haag, Keynote-speech tijdens werkconferentie Ministerie van SZW 'Naar een levensloopbestendig sociaal contract voor de nieuwe generatie'. Goudswaard, K.P. (06-02-2002). De toekomst van de sociale zekerheid, in het bijzonder de WAO. Utrecht, Lezing op Invitational Conference met besluitvormers in de private sociale zekerheid. Goudswaard, K.P. (14-03-2002). Het SER-advies over de WAO. Utrecht, lezing op conferentie Maetis Arbo 'Naar een gezonde sociale zekerheid'. Goudswaard, K.P. (25-11-2002). Levensloop en sociale zekerheid. Utrecht, Discussiant op congres/symposium. Forum bijeenkomst Nederlands Genootschap Sociale Zekerheid.

111

Goudswaard, K.P. (27-06-2002). Levensloopbewust beleid. Den Haag, lezing op bijeenkomst Verbond Sectorwerkgevers Overheid. Goudswaard, K.P. (02-10-2002). Maatschappelijke trends en beleid in de sociale zekerheid. Rotterdam, Inleiding tijdens Nationaal Forum Sociale Zekerheid. Goudswaard, K.P. (31-10-2002). Sociaal-economisch beleid kabinet-Balkenende. Zeist, lezing op CPV-bijeenkomst BouwNed. Goudswaard, K.P. (29-11-2002). Waarom tobt Nederland zo met de WAO? Parijs, Cleveringa-herdenkingslezing. Groot, C. de (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank 's-Gravenhage. Heinsius, J. (27-03-2002). Het nieuwe concurrentiebeding. Elsevier-cursus: Leiden. Dagvoorzitter. Napel, H.-M.Th.D. ten (periode: 2002 t/m 2002). Secretaris. Functie bij : Vereniging van Christen Historici. Peijpe, T. van (2002). Collective redundancies in The Netherlands. Sociaal recht, 16 pp. Peijpe, T. van (05-09-2002). Panel on justification of afirmative action, ISLLSS congres. congres international Society for Labour Law and Social Security: Stockholm. Panellid. Waaldijk, C. (01-01-2002). Academic Committee of: Centre for Research and Comparative Legal Studies on Sexual Orientation and Gender Identity. Dit betreft vooral het opzetten en bijhouden van een databank: Turijn (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid werkgroep. Waaldijk, C. (22-08-2002). Botsende grondrechten: vrijheden en non-discriminatie. Amsterdam, Bijeenkomst van de Landelijke Werkgroep Politiek van het COC. Waaldijk, C. (05-06-2002). Conference: Marriage, Partnerships and Parenting in the XXI Century - The current international situation and new perspectives for gay, lesbian, bisexual and transgendered people and their families - a comparative approach. Conference organised by the Centre for Research and comparative Legal Studies on Sexual Orientation and Gender Identity, and the International Lesbian and Gay Law Association: Turijn (05-06-2002 - 08-06-2002). Organisator congres/symposium. Waaldijk, C. & Helfer, L. (12-09-2002). Diagonal Dynamics: Transnational Litigation and Legislation for Lesbian and Gay Employment and Family Rights. New York City, (Joint lecture, organised by United Nations Gay Lesbian or Bisexual Employees, Lambda Legal, and Out & Equal). Waaldijk, C. (24-10-2002). European Group of Experts on Combatting Sexual Orientation. Coördinator: Leiden/Brussel (23-10-2002 - 24-10-2003). Lid adviescommissie/college. Waaldijk, C., Wolff, D.J.B. de, Asscher-Vonk, I.P., Bijsterveld, S.C. & Burri, S. (Ed(s).). (2002). Gelijke behandeling: oordelen en commentaar 2001. Deventer: Kluwer, 341 pp. Waaldijk, C. (08-06-2002). How Holland dit it. Discussion and visibility is key in ending marriage discrimination. By members of Equal Marriage (Canada): Turijn. Interview.

112

Waaldijk, C. (09-02-2002). Learning from Europe. Edinburgh, Conference Equality For All 5: We are family - Now we can win our partnership rights. Waaldijk, C. (16-09-2002). Legal developments affecting lesbian and gay men around the world. Training session for journalists of the television programme "In The Life": New York. Gastcollege. Waaldijk, C. (25-06-2002). Study group on registered partnerships and same-sex marriage in Europe (Institut National des Etudes Démographiques). First meeting: Paris. Lid werkgroep. Waaldijk, C. (06-03-2002). Taking same-sex partnerships seriously: European experiences as British perspectives? London, Fifth Stonewall Lecture (organised by the Bar Lesbian and Gay Group, the Lesbian and Gay Lawyers Association, and the Stonewall Group). Waaldijk, C. (06-06-2002). The nature of legally recognized forms of same-sex partnerships - status or contract? Turin, Conference Marriage, Partnerships and Parenting in the XXI Century. Waaldijk, C. (11-09-2002). The recognition of the rights of same-sex partners in the Netherlands. New York Law School: New York. Gastcollege. Waaldijk, C. (09-10-2002). Van afstammingsrecht naar ouderschapsrecht: een beschouwing over de positie van sociale en biologische ouders in het familierecht. Promotie van Alida Elisabeth Henstra: Utrecht. Lid oppositiecommissie. Wiersinga, H.C. (09-04-2002). Symposium Zwartkijken en Witwassen (over het multicultureel debat). De Balie: Amsterdam. (Co-)referaat.

113

114

Programma Fiscaal Ondernemerschap

Prof. mr. T. Bender programmacoördinator

115

Programma Fiscaal ondernemerschap Ook in 2002 is een substantieel deel van de onderzoekscapaciteit van het Fiscaal-economisch departement ingezet voor het project dat vooralsnog de werktitel "fiscaal ondernemerschap" draagt. Vrijwel het gehele fiscale heffingensysteem is van belang voor ondernemingen. Binnen dit project worden derhalve veel facetten onderzocht, zoals diverse ondernemingsvormen en de daarbij passende heffingen naar de winst; grensoverschrijdende aspecten die leiden tot vraagstukken op het terrein van het internationaal en het Europees (belasting)recht, de heffing ter zake van transacties door ondernemingen, de heffingen samenhangend met in de onderneming werkzame personen, de fiscaalrechtelijke positie van de eigenaren van de ondernemingen; bezwaar- en beroepsprocedures, aansprakelijkstellingen (formeel belastingrecht en invorderingsrecht van ondernemingen). Het onderzoeksprogramma bevindt zich nog in de beginfase. Niettemin zijn de projectleiders er in korte tijd in geslaagd om het overgrote deel van kwalificerend fiscaal en bedrijfseconomisch onderzoek samenhangend onder te brengen onder een thema. Het thema "fiscaal ondernemerschap" is niet louter fiscaal-juridisch ingekleurd: er wordt nadrukkelijk beoogd een relatie te leggen met het bedrijfseconomische onderzoek (bedrijfseconomische aspecten van ondernemingen), het algemeen economische onderzoek (de relatie tussen overheid en markt, in het bijzonder de invloed van publieke financiën op ondernemingen en vice versa), alsmede het onderzoek in de sfeer van het ondernemingsrecht. Naar de aard van het onderzoeksobject is de programma-opzet vooral gericht op toegepast onderzoek. Doel van dergelijke analyses is enerzijds kennisoverdracht. Anderzijds wordt een bijdrage geleverd aan veranderde inzichten voor en uitgangspunten van belastingheffing, alsmede wordt bestudeerd hoe de positie van ondernemingen idealiter ingebed zou kunnen worden in een optimaal fiscaal, economisch en juridisch bestel. Maatschappelijke relevantie Onderstaand overzicht geeft de maatschappelijke relevantie aan: vrijwel het gehele fiscale heffingensysteem is (mede) van betekenis voor ondernemerschap. (i) Allereerst gaat het om de diverse ondernemingen/ondernemingsvormen en de daarbij passende heffingen naar de winst. De reikwijdte betreft zowel ondernemingen onderworpen aan de vennootschapsbelasting, ondernemingen onderworpen aan de inkomstenbelasting, alsmede niet aan winstbelasting onderworpen ondernemingsvormen. Geen beperking vindt plaats tot lichamen in de commerciële sector. Ook 'overheids'-lichamen zijn voorwerp van studie. Hetzelfde geldt voor meer bijzondere ondernemingsvormen die onderworpen zijn aan de belastingheffing (stichtingen en verenigingen). Uiteraard heeft het onderzoek zich niet beperkt tot Nederlandse ondernemingsvormen maar ook tot buitenlandse ondernemingen die hier te lande actief zijn en, omgekeerd, tot in Nederland gevestigde ondernemingen die (mede) in het buitenland actief zijn. (ii) Ten tweede zijn ondernemingen vrijwel steeds ook werkgever. In dat kader worden zij geconfronteerd met heffingen naar het loon alsmede de premieheffing. Deze heffingen zijn evenzeer in het onderzoek betrokken. Hetzelfde geldt voor het in de heffing betrekken van de voordelen in de inkomstenbelasting. (iii) Toenemende internationalisering en uitbreiding van de reikwijdte van het Europees recht bewerkstelligen dat ondernemingen te maken krijgen met grensoverschrijdend verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. Deze grensoverschrijdende aspecten leiden tot vragen op het terrein van het internationaal en het Europees (belasting)recht. Het onderzoek op het terrein van het internationaal belastingrecht vormt één van de sterke punten van het programma. (iv) Ondernemingen bestaan bij de gratie van aan- en verkooptransacties en dienstverlening. Dergelijke transacties leiden met name tot de heffing van omzetbelasting. Daarnaast kunnen accijnzen en invoerrechten aan de orde komen. Van belang is verder ook de wisselwerking tussen met name de invoerrechten en de verschuldigdheid van vennootschapsbelasting, c.q. de internationale transferpricing. (v) Ondernemingen zijn van 'iemand': de eigenaren. De eigenaren hebben eveneens met belastingheffing terzake van hun 'aandeel' in de onderneming te maken, ongeacht of zij natuurlijke personen zijn, of dat zij zelf ook weer ondernemingen zijn. Aan de fiscaalrechtelijke positie van de eigenaren van de

116

ondernemingen – in principe zal het vooral gaan om de aandeelhouders in diverse situaties – is in het kader van het onderhavige thema evenzeer aandacht geschonken. Daarnaast kan echter ook gedacht worden aan de eigenaren van ondernemingen waarvoor een fiscale transparantie geldt. (vi) Ten behoeve van de belastingheffing hebben ondernemingen diverse verplichtingen: het verstrekken van inlichtingen, het bijhouden van een administratie. Daarnaast kunnen ze geconfronteerd worden met bezwaar- en beroepsprocedures, aansprakelijkstellingen e.d. (formele belastingrecht en invorderingsrecht). (vii) Tot slot kan nog gewezen worden op een aantal andere heffingen die mede van belang zijn voor ondernemingen, te weten de onroerende zaakbelasting, de overdrachtsbelasting, de kapitaalsbelasting, de bijzondere verbruiksbelasting, milieuheffingen, heffingen van de lagere overheid e.d. Een van de aspecten die bij enkele van deze heffingen een rol speelt betreft het sturingskarakter (instrumentalisme): de overheid tracht door middel van sommige belastingen het gedrag van belastingplichtigen te sturen. Dit geldt zeker ook voor ondernemingen. Te denken valt aan de milieuheffingen die (mede) beogen de milieuvervuiling door ondernemingen zoveel mogelijk te beperken. Als onderdeel van het onderzoeksobject geldt de effectiviteit van het instrumentalisme. Voorts is het leggen van verbindingen tussen bedrijfseconomische inzichten en diverse rechtsgebieden voor ondernemingen relevant. Daarbij valt met name te denken aan de relatie met civiel en fiscaal recht (financial accounting c.q. wet- en regelgeving op de jaarrekening, fiscale fraudebestrijding, alsmede corporate governance), met burgelijk procesrecht (faillissementen), en met strafrecht (forensische accountancy, creative accounting en fraudulent statements). Ook op zichzelf is de analyse en de interpretatie van bedrijfseconomische informatie (cijfermateriaal) van belang voor goed ondernemerschap (corporate governance) of ter ondersteuning van de opsporing van bedrijfseconomische fraude (forensische accountancy en expertise). Verder is de relatie tussen overheid en markt, in het bijzonder de invloed van de publieke financiën op ondernemingen, en vice versa, relevant. Bij objecten van studie valt met name te denken aan de analyse van belastinghervorming, internationale fiscale coördinatie en veranderende uitgangspunten van belastingheffing (e-commerce en internet). Tot slot komt de maatschappelijke relevantie van het programma wellicht nog het best tot uitdrukking door de personele bezetting van de betrokken onderzoekers. Die bezetting kenmerkt zich al vele jaren door een betrekkelijk groot aantal personen met relatief kleine aanstellingen. Oorzaken zijn niet alleen de gunstige arbeidsmarkt voor fiscalisten die grote aanstellingen aan de universiteit minder aantrekkelijk maken, doch vooral het door velen gewenste contact met de praktijk. Gevolg is enerzijds de betrekkelijk sterke voorkeur voor positiefrechtelijk onderzoek en anderzijds het inzicht in de mate waarin theoretische concepten in de maatschappelijke praktijk ook daadwerkelijk effectief en haalbaar (kunnen) zijn. Daarmee wint het onderzoeksprogramma aan maatschappelijke betekenis.

117

Dissertatie (intern voorbereid) Braun, K.M. (27-03-2002). Aftrek van voorbelasting in de BTW. Universiteit Leiden, 419 pp. (Deventer: Kluwer). ((Co-)promotor.: B. van Hilten & R. N. G. Paardt). Karreman, G.H. (12-12-2002). The impact of globalisation on accountacy education. Universiteit Leiden. ((Co-)promotor.: prof. dr. J. G. Kuijl). Offeren, D.H. van (12-06-2002). Geografische omzetsegmetatie in de jaarrekening. Universiteit Leiden. ((Co-)promotor.: prof. dr. J. G. Kuijl). Wetenschappelijke publicaties Blommaert, J.M.J. & Backhuijs, J.B. (2002). Voorzieningen in Nederland. Het jaar 2001 verslagen, onderzoek jaarverslaggeving Nederlandse ondernemingen. (pp. 71-93). Amsterdam: Kluwer/Koninklijk Nivra. Bender, T. & Engelen, F.A. (2002). Hinken op twee gedachten in een driehoekssituatie. Weekblad Fiscaal Recht, pp. 1461-1470. Bender, T. & Vogel, M.M. (2002). Onevenwichtigheden bij de overbrenging van buitenlandse winst en verlies naar andere jaren. Weekblad Fiscaal Recht, pp. 12481256. Blommaert, J.M.J. & Blommaert, A.m.m (2002). Accounting en het interne systeem. Groningen: Stenfert Kroese, 278 pp. Blommaert, J.M.J. (2002). Creatief omgaan met fusies en overnames. Dertig over financiële verslaggeving in internationaal perspectief. (pp. 285-290). Amsterdam: Koninklijk Nivra. Booij, J.A. (2002). De aandeelhouder aansprakelijk voor belastingen dochters. Ondernemingsrecht, 2002/2, pp. 49-54. Booij, J.A. (2002). Fiscale consequenties van het wetsvoorstel rechtspersoonlijkheid personen vennootschappen. Weekblad Fiscaal Recht, 6492, pp. 1128-1136. Booij, J.A. (2002). Herziening procesrecht inzake aansprakelijkstelling. Weekblad Fiscaal Recht, 6468, pp. 217-224. Braun, K.M. (2002). Belastingplicht in de BTW; gelieerdheid en belastingplicht. Nederlands Tijdschrift voor Europees Recht, 7-07-2002, pp. 178-182. Braun, K.M. (2002). Fiscale eenheid over de grens en vaste inrichting I. BTW bulletin, 7, pp. 4-6. Braun, K.M. (2002). Fiscale eenheid over de grens en vaste inrichting II. BTW bulletin, 9, pp. 4-6. Braun, K.M. (2002). Fiscale eenheid over de grens en vaste inrichting III. BTW bulletin, 11, pp. 10-12.

118

Braun, K.M., Emmerig, B. & Freudenthal, R.M. (2002). Introductie tot het Nederlands Belastingrecht. In: Sillevis, L.W. (Ed.), Introductie tot het Nederlands Belastingrecht. (pp. 1-196). Deventer: Kluwer. Braun, K.M. & Ziepzeerder, M.J. (2002). Splitsing van voorbelasting, herrekening en herziening: vooruitziende blik of terug kijken op wat was. BTW brief, pp. 9-11. Dijkstra, W.A. & Ziepzeerder, M.J. (2002). Verslag promotie K.M. Braun. Weekblad Fiscaal Recht, 6 pp. Freudenthal, R.M. & Jongekrijg, J.C. (2002). Fiscale aspecten van uitoefening van wilsrechten. Nieuw Erfrecht, 4, pp. 38-40. Freudenthal, R.M. & Jongekrijg, J.C. (2002). Fiscale aspecten van uitoefening van wilsrechten. Nieuw Erfrecht, 6, pp. 88-90. Freudenthal, R.M. (2002). Het einde van afschrijving op onroerende zaken? Fiscaal tijdschrift vermogen, 2002/10, pp. 3-4. Freudenthal, R.M. (2002). Normaal (vermogensbeheer) is al gek genoeg. Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht, 2002/1240(36), pp. 1-3. Freudenthal, R.M. (2002). Resultaat uit overige werkzaamheden. Fiscale Monografie, 103. Deventer: Kluwer, 243 pp. Freudenthal, R.M. (2002). Waarderingsperikelen in box III. Fiscaal tijdschrift vermogen, 2002/2(2), pp. 5-6. Gassler, Y.D. & Verstraaten, R.T.G. (2002). Belastingen van Rechtsverkeer. Cursus Belastingrecht. Deventer: Kluwer, 265 pp. Kavelaars, P. (2002). Vergrijzing, vergroening en de (fiscale) toekomst van toekomstvoorzieningen. Het verzekerings-archief, 79(3), pp. 86-92. Kuijl, J.G. & Langendijk, H.P.A.J. (2002). Creative Accounting & fraudulent reporting. In: Langendijk, H.P.A.J. prof. dr. (Ed.), Creative Accounting & fraudulent reporting. (Forensische Studies, 9, pp. 5-28). Den Haag: Koninklijke Vermande. Kuijl, J.G. (2002). Het onderscheid tussen eigen en vreemd vermogen bij de verschaffing van venture kapitaal. In: Bouwman, J.N. dr., Huizink, J.B. prof. mr., Oostwouder, W.J. Prof. mr. & Wezeman, J.B. prof. mr. (Ed.), Onderneming en Financiering. Vol. 50. Onderneming en Financiering (pp. 2-7). Den Haag: Elsevier. Langereis, C.J. (2002). De voorlopige voorziening in het belastingrecht: kan het lelijke eendje nog een mooie zwaan worden? Weekblad Fiscaal Recht, 6469, pp. 263-268. Langereis, C.J. (2002). Het verschoningsrecht van de belastingadviseur en de advocaatbelastingkundige nader beschouwd. Iets bijzonders - Liber Amicorum prof. jhr. mr. M. Wladimiroff. (pp. 177-182). Den Haag: SDU Uitgevers BV. Langereis, C.J. (2002). Hoger beroep in belastingzaken. Weekblad Fiscaal Recht, 6497, pp. 1341-1350. Leen, A.R. (2002). History of the Collective Market Demand Curve in the 20th Century: from Arthur Cecil Pigou to Gary Becker. Archives of Economic History, XIII(2), pp. 75-88.

119

Leen, A.R. (2002). Product Liability: A neo-Austrian Based Perspective. European Journal of Law and Economics, 13(1), pp. 73-84. Leen, A.R. (2002). The single-stage retail tax and international competition: an Austrian perspective. In: Delener, N. & Chiang-nan-Chao, C. (Ed.), Beyond Boundaries (Challanges of leadership, innovation, integration and technology). (pp. 705-712). Meijers, V.A.E.M. & Snijder-Kuipers, B. (2002). Verzwaring legitimatieplicht van in het handelsregister in te schrijven functionarissen. Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, pp. 872-875. Pheijffer, M. (2002). MVO: 'Bounty Beach' of 'glad ijs' voor accountants? Pleidooi voor een toontje lager. In: Pheijffer, M., Drieenhuizen, F. & Hoogenboom, A.B. (Ed.), Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en de rol van accountant. (pp. 49-62). Amsterdam: Limperg Instituut. Pheijffer, M. (2002). Tuchtklacht en uitspraak in Zaak-Peper in perspectief. In: Kaptein, M., Wietzema Menkhorst, H. & Willems, P. (Ed.), Jaarboek Fraudebestrijding 2002. (pp. 35-51). Alphen aan den Rijn: Kluwer. Raad, C. van (2002). Characterization of Other States' Partnerships for Income Tax. Bulletin for International Fiscal Documentation, 56(7), p. 288-320. Raad, C. van (2002). Five fundamental rules in applying tax treaties. In: Douclé, J. (Ed.), Liber Amicorum Luc Hinnekens. (pp. 587-298). Brussel: Broylant. Raad, C. van (2002). Vijf grondregels bij de uitlegging en toepassing van belastingverdragen. In: Kemmeren, E. prof. (Ed.), Juch Bundel. (pp. 287-298). Deventer: Kluwer. Sandick, W.M.E. van (2002). Elseviers Belastinghandboek voor het Bedrijf. In: Kleer, M.A. de, Ruys, H.P. & Duburck, A.M. (Ed.), Elseviers Belastinghandboek voor het Bedrijf. Maarssen: Elsevier. Verstraaten, R.T.G. (2002). Het gewijzigde recht van overgang. Kwartaalbericht estate planning, 2002/1(maart 2002), pp. 14-17. Verstraaten, R.T.G. (2002). Wijziging van recht van overgang met betrekking tot bij rechtspersonen ondergebrachte onroerende zaken. Stichting & Vereniging, 2002/2 (mrt/apr.02), pp. 41-43. Vording, H. (2002). 22: Fiscale aspecten van Internethandel. In: Esch, R.E. van & Prins, J.E.J. (Ed.), Recht en elektronische handel. (Recht en Praktijk, 68, pp. 477-496). Deventer: Kluwer. Vries, R.J. de (2002). De aanwending van afgewaardeerde vorderingen. Aan Blokland, liber amicorum. Lelystad: Koninklijke Vermande, 16 pp. Vries, R.J. de (2002). De kwijtscheldingswinst vrijstelling binnen concernverband: een fata morgana? Fiscaal Weekblad FED, 6507, pp. 1741-1749. Vries, R.J. de & Broers, M.M. (2002). Deelnemingsvrijstelling en balansgaranties: betekenis en reikwijdte van HR 12 juli 2002, nr. 37 136. Fiscaal Weekblad FED, 657, pp. 2689-2696. Vries, R.J. de (2002). Het labyrint van de vennootschapsbelasting uitgebreid: de

120

zogeheten hybride of deelnemende lening wettelijk geregeld. Forfaitair, 123, pp. 15-24. Vries, R.J. de & Roos, I. de (2002). Recente ontwikkelingen rondom het nieuwe fiscaleeenheidsregime. Fiscaal Weekblad FED, 692, pp. 2777-2818. Annotatie Bender, T. Noot bij : Europese Hof voor de Rechten van de Mens (12-07-2001), (Ferrazzini tegen Italië). NJCM Bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2002, pp. 407-414. Braun, K.M. Noot bij : HR (14-06-2002), 35 976, Fiscaal Weekblad FED 2002/471, pp. 1815-1817. Braun, K.M. Noot bij : HR (12-07-2002), 36 133, Fiscaal Weekblad FED 2002/478, pp. 1884-1886. Braun, K.M. Noot bij : HR (14-12-2001), 36 859, Fiscaal Weekblad FED 2002/127, pp. 545-546. Braun, K.M. Noot bij : HR (03-05-2002), 36 976, Fiscaal Weekblad FED 2002/398, pp. 1546-1548. Kavelaars, P. Noot bij : HR (16-11-2001), BNB 2002, pp. 266-268. Kavelaars, P. Noot bij : HR (01-03-2002), 143, BNB 2002, pp. 1266-1268. Kavelaars, P. Noot bij : HR (01-03-2001), 16.14, Vakstudie Nieuws 2002, pp. 1703-1704. Kavelaars, P. Noot bij : Hof ( 's-Gravenhage) (09-11-2001), 18.22, Vakstudie Nieuws 2002, pp. 1901-1901. Kavelaars, P. Noot bij : Hof van Justitie (19-03-2002), 20.12, Vakstudie Nieuws 2002, pp. 2064-2065. Kavelaars, P. Noot bij : Centrale Raad van Beroep (28-02-2002), 20.22, Vakstudie Nieuws 2002. Kavelaars, P. Noot bij : Centrale Raad van Beroep (21-02-2002), 20.23, Vakstudie Nieuws 2002, pp. 2099-2100. Kavelaars, P. Noot bij : Hof ('s-Hertogenbosch) (08-07-2002), 49.25, Vakstudie Nieuws 2002, pp. 4727-4728. Kavelaars, P. Noot bij : Hof ('s- Hertogenbosch) (24-10-2001), 5.24, Vakstudie Nieuws 2002, pp. 695-696. Langereis, C.J. Noot bij : HR (09-05-2001), Beslissingen in belastingzaken Nederlandse Belastingrechtspraak (BNB) 2002-124. Langereis, C.J. Noot bij : HR (28-10-2001), Beslissingen in belastingzaken Nederlandse Belastingrechtspraak (BNB) 2002-342, pp. 3137-3138. Vries, R.J. de. Noot bij : HR (14-12-2001), 36 365, (Verplaatsing van de feitelijke leiding van een pensioen/BV. Eindafrekeningswinst ex art. 16 Wet IB 1964 juncto art. 8 Wet Vpb

121

1969). Beslissingen in belastingzaken Nederlandse Belastingrechtspraak (BNB) 2002208, pp. 1836-1839. Vries, R.J. de. Noot bij : HR (14-12-2001), 36 602, (Zetelverplaatsing van gevoegde stamrechtvennootschap. Eindafrekeningswinst ex art. 16 Wet IB 1964 juncto art. 8 Wet Vpb 1969. Geen toepassing 16e standaardvoorwaarde.). Beslissingen in belastingzaken Nederlandse Belastingrechtspraak (BNB) 2002-222, pp. 2055-2059. Vries, R.J. de. Noot bij : HR (19-10-2001), 36 953, (Toepassing liquidatieverliesregeling ex art. 13d Wet Vpb 1969. Bijtelling ex art. 13d Wet Vpb in eerder bezitsperiode van een deelneming heeft geen invloed op liquidatieverlies.). Beslissingen in belastingzaken Nederlandse Belastingrechtspraak (BNB) 2002-30, pp. 257-259. Ziepzeerder, M.J. Noot bij : Hof (Arnhem) (21-05-2002), 00/00731, NTFR 2002-1392. Vakpublicatie Adriaanse, J.A.A. (2002). Oefententamens. In: Douma, S. (Ed.), Docentenhandleiding Basisboek Bedrijfskunde. Schoonhoven: Academic Service. Freudenthal, R.M. (2002). Aanpassen huurovereenkomsten na vervallen recht op afschrijving. Tijdschrift Contracteren, 2002/4(4), pp. 91-92. Freudenthal, R.M. (2002). Cursus Belastingrecht, Inkomstenbelasting. In: Sillevis, L.W. (Ed.), Cursus Belastingrecht. (pp. 1-128). Deventer: Gouda Quint BV. Freudenthal, R.M. (2002). Een optie op een optie. Tijdschrift Contracteren, 2002/1(1), pp. 19-19. Freudenthal, R.M. (2002). Een samenwerkingsovereenkomst fiscaal bezien. Tijdschrift Contracteren, 2002/2(2), pp. 40-41. Freudenthal, R.M. (2002). En wel daarom...stelling: Een Kleptocratentax is wenselijk. Weekblad Fiscaal Recht, 6481, pp. 700-700. Hengel-Dieben, M.A.I. ten (2002). Aanvulling reader recht. In: Douwe, S.W. (Ed.), Docentenhandleiding Basisboek Bedrijfskunde. (pp. 1-10). Schoonhoven: Academic Service. Kavelaars, P. (2002). Fiscale buitenbeentjes: artiesten en beroepssporters. Forfaitair, 15(123), pp. 35-43. Kuijl, J.G. (2002). Creative Accounting, fraudulent statements or just differences in accounting principles? An introduction. COmagazine, 4, pp. 8-11. Meijers, V.A.E.M. & Snijder-Kuipers, B. (2002). De legitimatieplicht van in het handelsregister in te schrijven bestuurders. Vennootschap & Onderneming, pp. 74-75. Meijers, V.A.E.M. (2002). Naschrift. Vennootschap & Onderneming, pp. 57-58. Meijers, V.A.E.M. (2002). Vele kleintjes maken een grote. Vennootschap & Onderneming, pp. 17-18. Mouthaan, H.J. (2002). Search for the Holy Grail. De Accountant, 11.

122

Pheijffer, M. (2002). Forensische Accountancy: een dynamisch vakgebied. Accounting, 106(1/2), pp. 27-34. Pheijffer, M. & Bakker, G.J.C.M. (2002). Hoogenboom droomt van zich af. In: Hoogenboom, A.B. prof. dr. (Ed.), "Verrotting van binnenuit" of verantwoord ondernemen. Visie op financieel-economische criminaliteit in 2010. (Forensische Studiereeks, deel 10). Den Haag: Koninklijke Vermande. Pheijffer, M. (2002). Witwastransacties melden: niet kunnen of niet willen? Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht, 4(9), pp. 5-8. Raad, C. van (2002). Materials on International & EC Tax Law. Leiden / Amsterdam: International Tax Center Leiden / IBDB. Raad, C. van (2002). Options for greater international coordination and cooperation in the tax treaty area. Bulletin for International Fiscal Documentation, 56(6), pp. 238-249. Raad, C. van (2002). Teksten Internationaal en EG Belastingrecht. Deventer: Kluwer, 1910 pp. Schaap, C.D. (2002). De Forensisch Deskundige gepositioneerd. Studiemap financieel rechercheren. Scholten, J. (2002). Hoofdstukken 1 t/m 4 + appendix 1. In: Geus, P.R. de, Scholten, J & Klumper RA, C. (Ed.), Jaarrekeninglezen voor Juristen. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Sillevis, L.W., Lugt, L.H., Vries, R.J. de & Braun, K.M. (2002). Cursus Belastingecht, Omzetbelasting. Cursus Belastingrecht. (augustus, supplnr. 34). Deventer: Gouda Quint BV. Sillevis, L.W. (2002). Inkomstenbelasting. In: Sillevis, L.W., Lugt, L.H. & Vries, R.J. (Ed.), Cursus Belastingrecht. (Suppl. 2002, 329). Deventer: Kluwer. Sillevis, L.W. (2002). Inkomstenbelasting. In: Sillevis, L.W., Lugt, L.H. & Vries, R.J. de (Ed.), Cursus Belastingrecht. (Suppl. 2002, 340). Deventer: Kluwer. Sillevis, L.W. (2002). Inkomstenbelasting. In: Sillevis, L.W., Lugt, L.H. & Vries, R.J. de (Ed.), Cursus Belastingrecht. (Suppl. 2002, 334). Deventer: Kluwer. Sillevis, L.W. (2002). Inkomstenbelasting. In: Sillevis, L.W., Lugt, L.H. & Vries, R.J de (Ed.), Cursus Belastingrecht. (Suppl. 2002, 335). Deventer: Kluwer. Verstraaten, R.T.G. (2002). De successiewet en de faciliteiten bij vererving en schenking van ondernemingsvermogen: een cijfermatige benadering. Kwartaalbericht estate planning, 2002/4(dec. 2002), pp. 4-12. Verstraaten, R.T.G. & Gils, H.S.A. van (2002). Deel 13: Wet op belastingen van Rechtsverkeer. Fiscale encyclopedie De Vakstudie. (losbladige, supplementnr. 47, juni 2002). Deventer: Kluwer. Verstraaten, R.T.G. & Gils, H.S.A. van (2002). Deel 13: Wet op belastingen van Rechtsverkeer. Fiscale encyclopedie De Vakstudie. (losbladige, supplementnr. 46, febr. 2002). Deventer: Kluwer. Verstraaten, R.T.G. (2002). Levensverzekeringsovereenkomsten: fiscaalrechtelijke

123

aspecten (Deel II). In: Sonneveldt, F. & Kleijn, W.M. (Ed.), Estate Planning (6e geheel herziene druk). (pp. 171-185). Den Haag: Vermande. Vording, H. (2002). Na de Euro de Eurotax? In: Bestuur, PNO (Ed.), Almanak. Pecunia Non Olet, Almanak 2002 (pp. 39-48). Vries, R.J. de (Ed(s).). (2002). Cursus Belastingrecht. Deventer: Kluwer. Vries, R.J. de (2002). Cursus Belastingrecht, Vennootschapsbelasting. Deventer: Kluwer, 1253 pp. Vries, R.J. de (2002). Fiscale eenheid. In: Vries, R.J. de (Ed.), Cursus Belastingrecht, Vennootschapsbelasting. (maart, suppl. 336). Deventer: Gouda Quint BV. Vries, R.J. de (2002). Juridische Splitsing en juridische fusie. Cursus Belastingrecht, Vennootschapsbelasting. (april, suppl. 339). Deventer: Gouda Quint BV. Witjes, J.P.J. & Agema, P. (2002). Computerboekhouden met Multivers voor Windows/Uw boekhouding verdient het..! Raalte: A & W uitgeverij, 350 pp. Populariserende publicatie Bender, T. (01-08-2002). Belastingrecht. Gids voor de rechtenstudie en juridische beroepen 2002/2003. Freudenthal, R.M. (01-10-2002). Forfaits en ficties zijn gevaarlijk. 2-maandelijkse uitgave Exposé, pp. 19-19. Kavelaars, P. (2002). Als een vis uit het water. Weekblad Fiscaal Recht, 131(6496), pp. 1269-1270. Kuijl, J.G. & Breugel, F.W.J. van (2002). Fiscaal Comptabele vraagstukken en uitwerkingen. Deventer: Kluwer BV, 175 pp. Schaap, C.D. (18-12-2002). Forensisch Accountant moet volstrekt onafhankelijk zijn. Financieel Dagblad. Verdoes, T.L.M. (2002). De verhalen achter de cijfers. [Bespreking van: Van den Doel, H.W., In het verleden behaalde resultaten; bijdragen tot de Nederlandse beleggingsgeschiedenis. Uitg.: Universiteit Leiden, Leiden (2002)]. In: Leidraad, 07, pp. 16-16. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Adriaanse, J.A.A. (29-10-2002). Will companies in difficulty be saved by Insolvency legislation? Leiden, Bezoek delegatie uit Uzbekistan in het kader van een studietoer van het project Uzbekistan-Insolvency van de EU. Bakker, A.J. (01-07-2002). Tax problems caused by globalisation, the case and solution for hybrid financial instruments. Amsterdam, IBFD seminar. Bender, T. (10-01-2002). Belastingverdragen en de nationale wet. College LLM Internationaal Belastingrecht: Leiden. Gastcollege.

124

Bender, T. (24-01-2002). De hoofdregels bij het toepassen van belastingverdragen. College LLM Internationaal Belastingrecht: Leiden. Gastcollege. Bender, T. (13-09-2001). Verdelen en verdragen. (Oratie Leiden). Deventer: Kluwer. pp 15. Bender, T. (07-02-2002). Interpretatie van belastingverdragen. College LLM Internationaal Belastingrecht: Leiden. Gastcollege. Bender, T. (26-04-2002). Nieuwe jurisprudentie over triangular cases. Gent (België). Gastcollege. Bender, T. (31-10-2002). Verdediging rapport 'Trends in company/shareholder taxation: single or double taxation?' Amsterdam, Jaarvergadering Nederlandse branch van de International Fiscal Association. Bender, T. (04-04-2002). Voorkoming van dubbele belasting. College LLM Internationaal Belastingrecht: Leiden. Gastcollege. Bender, T. (18-04-2002). Voorkoming van dubbele belasting. College LLM Internationaal belastingrecht: Leiden. Gastcollege. Bender, T. (27-06-2002). Wijziging in regelgeving internationaal belastingrecht sinds 2001. PAOB cursus: Amsterdam. PAO-bijeenkomst. Blommaert, J.M.J. (2002). Financial reporting. Gastcollege. Blommaert, J.M.J. (16-10-2002). Financiele analyse van geconsolideerde jaarrekeningen. Univ. Antwerpen Management School, gevraagd voor lezing. Blommaert, J.M.J. (periode: 2002 t/m 2002). Lid Kerngroep Beginselen Accounting en Financiering, NIVRA, Amsterdam. Functie bij : NIVRA. Blommaert, J.M.J. (2002). Goodwill-accounting. Gastcollege. Blommaert, J.M.J. (12-06-2002). Geografische omzetsegmentatie in de jaarrekening. Promotie D.H. van Offeren: Leiden. Lid promotiecommissie. Blommaert, J.M.J. (2002). Lid Adviesraad, Hogeschool Zuyd. Lid adviescommissie/college. Blommaert, J.M.J. (2002). 'Het jaar verslagen', onderzoek jaarverslaggeving Nederlandse Ondernemingen. Lid redactieraad. Blommaert, J.M.J. (12-12-2002). The impact of globalisation on accountancy education. promotie G. H. Karreman: Leiden. Lid promotiecommissie. Booij, J.A. (20-08-2002). Bestuurdersaansprakelijkheid. Amsterdam, Mees Pierson. Booij, J.A. (18-02-2002). Cursus Inningsproces. Breukelen, PWC academie, Nijenrode. Booij, J.A. (01-11-2002). Fiscale aspecten Due Diligence. Amsterdam, Kluwer, seminar Overnames & Due Diligence. Booij, J.A. (01-03-2002). Fiscale aspecten Vastgoed. Zeist, Neprom.

125

Booij, J.A. (27-11-2002). Fiscale aspecten Vastgoed. Soest, SRA. Booij, J.A. (11-12-2002). Fiscale aspecten dienstbetrekking. Utrecht, OSR. Booij, J.A. (periode: 2002 t/m 2002). Medewerker Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht. Functie bij : Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht. Booij, J.A. (01-11-2002). Fiscaal Praktijkblad: (01-11-2002 - 01-12-2002). Lid redactie. Booij, J.A. (20-06-2002). Personenvennootschappen. Leiden, PAOB. Booij, J.A. (27-10-2002). Recente ontwikkelingen vennootschapsbelasting. Vianen, SRA. Booij, J.A. (28-02-2002). Zetelverplaatsing. Amsterdam, Mees Pierson. Braun, K.M. (14-10-2002). Actualiteiten BTW. Hazerswoude, Lezing voor de Federatie van belastingadviseurs. Braun, K.M. (19-11-2002). Opfris en actualiteiten BTW voor het notariaat. PAObijeenkomst. Braun, K.M. (03-12-2002). Opfris en actualiteiten BTW voor het notariaat. PAObijeenkomst. Caminada, C.L.J. (14-11-2002). De eigen woning in de Wet IB 2001; het duivelse dilemma van de hypotheekrenteaftrek. Forumdiscussie Universiteit Tilburg. Panellid. Caminada, C.L.J. (periode: 2002 t/m 2002). Editor Department of Economics Research Memorandum. Functie bij : Departement Fiscale en Economische Vakken. Freudenthal, R.M. (12-12-2002). Aanmerkelijkbelangaspecten. Bussum, Kluwer Belastingsymposium. Freudenthal, R.M. (11-10-2002). De positie van de directeur-grootaandeelhouder in het nieuwe Verdrag met België: aandelen, vorderingen en ter beschikking gestelde onroerende zaken. Maastricht, Maastrichts fiscaal symposium. Freudenthal, R.M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid commissie. Functie bij : Commissie Thunissen/De Waard. Freudenthal, R.M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid commissie. Functie bij : Commissie Wetsvoorstellen NOB. Freudenthal, R.M. (periode: 2002 t/m 2002). Docent. Functie bij : Federale Belastingacademie. Freudenthal, R.M. (periode: 2002 t/m 2002). Docent. Functie bij : Stichting Opleiding Belastingadviseurs. Freudenthal, R.M. (27-09-2002). Resultaat uit overige werkzaamheden. Utrecht, PAOB. Freudenthal, R.M. (06-11-2002). Resultaat uit overige werkzaamheden. HazerswoudeRijndijk, Federatie Belastingadviseurs kring Zuid-Holland. Freudenthal, R.M. (Ed(s).). (2002). Fiscaal tijdschrift vermogen.

126

Freudenthal, R.M. (Ed(s).). (2002). Nieuw Erfrecht. Hemels, S.J.C. (periode: 2002 t/m 2002). Belastingadviseur. Functie bij : KPMG Meijburg & Co. Hemels, S.J.C. (periode: 2002 t/m 2002). Docent NOB. Functie bij : Nederlandse Orde van Belastingadviseurs. Kuijl, J.G. (23-09-2002). Creative Accounting & Fraudulent Reporting. Utrecht, Lezing NH-Hotels. Kuijl, J.G. (25-04-2002). Creative Accounting: alleen bij Enron? Tilburg, Congres 'Business Improvement'. Kuijl, J.G. (03-06-2002). Fiscaal afschrijven op vastgoed. Promotie T.M. Berkhout: Amsterdam. Lid promotiecommissie. Kuijl, J.G. (12-06-2002). Geografische omzetsegmentatie in de jaarrekening. Promotie D.H. van Offeren: Leiden. Promotor. Kuijl, J.G. (12-12-2002). The impact of globalisation on accountancy education. Promotie van G.H. Karreman: Leiden. Promotor. Langereis, C.J. (12-04-2002). Fiscale aspecten van de nieuwe financieringsvormen. Amsterdam, Studiedag Studiecentrum Kerckebosch. Langereis, C.J. (20-11-2002). Fiscale aspecten, in het bijzonder opbrengst van effecten, beleggingsinstellingen en derivaten. Utrecht, Grotius specialisatie-opleiding. Langereis, C.J. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Belastingcommissie VVD. Langereis, C.J. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plv. Functie bij : Gerechtshof 'sGravenhage. Langereis, C.J. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Nederlandse Vereniging Advocaten-Belastingkundigen. Langereis, C.J. (15-05-2002). Fusies en overnames. Bilthoven, Grotius specialisatieopleiding. Langereis, C.J. (Ed(s).). (2002). Fiscaal Weekblad FED. Leen, A.R. (04-07-2002). Consumption Taxes. The Association of Private Enterprise Education. Cancun, Mexico, 27th International Convention: The Role of Competition and Freedom of Choice in the Modern e-Conomy. Leen, A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Editorial board. Functie bij : Agorae. Leen, A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Director. Functie bij : Agorae (Ludwig von Mises Institute Europe). Leen, A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Associate editor. Functie bij : Archives of Economic History. Leen, A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Member board of advisors (AT.IN.E.R.). Functie bij :

127

Athens Institute for education and research. Leen, A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Secretarian-historian. Functie bij : Intern. Society Intercommunication New Ideas. Leen, A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Lid raad van advies. Functie bij : Vereniging van Zelfstandige Ondernemers. Leen, A.R. (11-10-2002). Taxes and Entrepeneurship. Brussel, Conference of the Ludwig von Mises Institute Europe on sales Tax: the American and European point of view. Leen, A.R. (24-05-2002). The Why behind and the education of the simplest tax system of them all. Athens, Greece, 4th International Conference on Education, Athens Institute for Education and Research. Leen, A.R. (25-06-2002). The single-stage retail tax and international competition: an Austrian Perspective. Rome, Italy, International Conference: Global Business and Technology Association. Lohuis, H. (periode: 2002 t/m 2002). Belastingadviseur. Functie bij : Loyens & Loeff. Lycklama à Nijeholt, M.P. (periode: 2002 t/m 2002). Lid kerngroep Beginselen der Accounting en Financieel Management. Functie bij : NIVRA-Nyenrode. Meijers, V.A.E.M. (12-09-2002). Bespreking preadvies KNB. Vorden, Lezing voor de 3 gecombineerde oostelijke ringen (100+personen). Meijers, V.A.E.M. (periode: 2002 t/m 2002). Docent en examinator. Functie bij : Beroepsopleiding Notariaat. Meijers, V.A.E.M. (periode: 2002 t/m 2002). Kandidaat-notaris. Functie bij : De Brauw Blackstone Westbroek. Meijers, V.A.E.M. (periode: 2002 t/m 2002). Docent en examinator (ondernemingsrecht). Functie bij : Grotius Academie. Meijers, V.A.E.M. (periode: 2002 t/m 2002). Vaste adviseur. Functie bij : LSV Minerva/VSM. Meijers, V.A.E.M. (periode: 2002 t/m 2002). Kandidaat-notaris. Functie bij : Van Agt & Dussel Notarissen. Meijers, V.A.E.M. (periode: 2002 t/m 2002). Hoofddocent opleidingen. Functie bij : Vereniging Kamers van Koophandel. Meijers, V.A.E.M. (20-06-2002). Personenvennootschappen. Leiden. PAO-bijeenkomst. Meijers, V.A.E.M. (Ed(s).). (2002). Vennootschap & Onderneming. Meijers, V.A.E.M. (Ed(s).). (2002). Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie. Mouthaan, H.J. (01-04-2002). Corporate Governance en risk management. Leiden, Lezing LLM. Mouthaan, H.J. (14-11-2002). Corporate governance - baned accounting practices. Leiden, Lezing LLM.

128

Mouthaan, H.J. (22-03-2002). Risk management. Amsterdam, IIR Seminar: De Auditor in Ontwikkeling. Mouthaan, H.J. (Ed(s).). (2002). De Accountant. Pheijffer, M., Hoogenboom, A.B., Kuijl, J.G. & Kamerling, R.N.J (Ed(s).). (2002). 'Verrotting van binnenuit' of verantwoord ondernemen. Visie op financieel-economische criminaliteit in 2010. Den Haag: Koninklijke Vermande. Pheijffer, M., Hoogenboom, A.B. & Schaap, C.D. (Ed(s).). (2002). Creative Accounting & Fraudulent Reporting. Den Haag: Koninklijke Vermande, 228 pp. Pheijffer, M. (17-01-2002). Financieel rechercheren. Programma 'Politie en wetenschap'. Pheijffer, M. (16-12-2002). Financieel rechercheren. Spreker op jaarlijkse dag NIVRANOVAA- Belastingdienst. Pheijffer, M. (04-12-2002). Financieel rechercheren. Spreker op seminardag Belastingdienst. Pheijffer, M. (20-11-2002). Financieel rechercheren. Spreker en voorzitter op VERAinhouse De Jong & Laan. Pheijffer, M. (08-11-2002). Financieel rechercheren. Aruba, spreker op VERA-congres. Pheijffer, M. (07-11-2002). Financieel rechercheren. Aruba, spreker op VERA-congres. Pheijffer, M. (25-10-2002). Financieel rechercheren. Rotterdam, gastcollege Erasmus Universiteit Rotterdam. Pheijffer, M. (16-10-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-inhouse Berk. Pheijffer, M. (10-10-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-inhouse BDO. Pheijffer, M. (03-10-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-inhouse Berk. Pheijffer, M. (01-10-2002). Financieel rechercheren. Spreker op seminar Belastingdienst. Pheijffer, M. (24-09-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-summercourse Belastingdienst. Pheijffer, M. (23-09-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-congres 'Creative Accounting & Fraudulent Reporting'. Pheijffer, M. (19-09-2002). Financieel rechercheren. Spreker op inhouse-seminar Philips. Pheijffer, M. (18-09-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-inhouse BDO. Pheijffer, M. (17-06-2002). Financieel rechercheren. Spreker of VERA-summercourse Belastingdienst. Pheijffer, M. (11-06-2002). Financieel rechercheren. Spreker op Euroforum-congres 'Verscherpte aanpak geldstromen'. Pheijffer, M. (04-06-2002). Financieel rechercheren. Spreker op VERA-summercourse

129

Belastingdienst. Pheijffer, M. (29-05-2002). Financieel rechercheren. Spreker VERA-summercourse Belastingdienst. Pheijffer, M. (23-05-2002). Financieel rechercheren. Voorzitter en spreker op VERAcongres 'Red flags Fraude en witwassen'. Pheijffer, M. (17-05-2002). Financieel rechercheren. Amsterdam, gastcollege Vrije Universiteit Amsterdam. Pheijffer, M. (19-03-2002). Financieel rechercheren. Spreker op Seminar Belastingdienst. Pheijffer, M. (14-03-2002). Financieel rechercheren. Spreker op Limperg-dag over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Pheijffer, M. (08-03-2002). Financieel rechercheren. Gastcollege Katholieke Universiteit Brabant. Pheijffer, M. (15-02-2002). Financieel rechercheren. Gent, gastcollege Universiteit Gent. Pheijffer, M. (2002). Financieel rechercheren. Rotterdam, gastcollege Erasmus Universiteit Rotterdam. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Forensisch accountant/vaktechnisch coordinator. Functie bij : FIOD-ECD. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de functionele gespreksgroep Forensische Accountancy [FORAC] binnen het Koninklijk NIVRA. Functie bij : Koninklijk NIVRA. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van het VERITAS-bestuur van de afdeling VERA binnen het koninklijk NIVRA. Functie bij : Koninklijk NIVRA. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Begeleidingscommissie van de Projectevaluatie 'Financieel Rechercheren'. Functie bij : Ministerie van Justitie en Ministerie van Binnenlandse. Zaken. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Begeleidingscommissie 'Financieel Expertisecentrum'. Functie bij : Ministerie van Financiële en Ministerie van Justitie. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Scriptie en praktijkscriptiebegeleider NIVRA/Universiteit Nyenrode. Functie bij : NIVRA/Nyenrode. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Begeleidingscommissie 'Scenariostudie financieel-economische criminaliteit'. Functie bij : NPC. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Begeleidingscommisie van een onderzoeksgroep binnen het NSCR. Functie bij : NSCR. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Begeleidingscommissie 'Forensische Accountancy'. Functie bij : Stichting Politie en Wetenschap. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Inhoudelijk onderzoekscoördinator. Functie bij : Tweede Kamer, inzake Parlementaire Enquete Bouwnijverheid. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de onderzoeksgroep CANN van

130

Universiteit Nyenrode. Functie bij : Universiteit Nyenrode. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Hoogleraar Forensische Accountancy. Functie bij : Universiteit Nyenrode. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de begeleidingscommissie 'Onderzoek Organisatiecriminaliteit' van het WODC. Functie bij : WODC. Pheijffer, M. (12-06-2002). Geografische omzetsegmentatie in de jaarrekening. Promotie D.H. van Offeren: Leiden. Lid promotiecommissie. Pheijffer, M. (2002). Op de praatstoel, interview met M. Pheijffer. Weekblad Onderwijsinfo NIVRA-Nyenrode. Interview. Pheijffer, M. (17-01-2002). Politie en Wetenschap. Medewerking programma 'Politie en Wetenschap'. Pheijffer, M., Koppe, V.L., Biemond, H.J.T. & Doorenbos, D.R. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Onderneming en Strafrecht. Raad, C. van (31-07-2002). 'Entity characterization' and 'Residence of corporations'. Westfälische Wilhems-Universität Münster, Colleges en Seminars in Summer Course. Raad, C. van (02-03-2002). 'Fundamental rules of tax treaty intepretation'. Bocconi University: Milaan. Gastcollege. Raad, C. van (16-04-2002). Bijeenkomst Advisors Group OECD Committee on Fiscal Affairs. Parijs (16-04-2002 - 17-04-2002). Lid adviescommissie/college. Raad, C. van (24-08-2002). Bijeenkomst Advisors Group OECD Committee on Fiscal Affairs. Oslo. Lid adviescommissie/college. Raad, C. van (16-04-2002). Chair & Moderator Congres. Congres van de European Association of Tax Law Professors: Lausanne (16-04-2002 - 17-04-2002). Organisator congres/symposium. Raad, C. van (25-03-2002). Fundamental issues in the interpretation and application of tax treaties. Congres: Rome. Bijdrage aan congres/symposium. Raad, C. van (08-03-2002). Fundamental issues in the interpretation and application of tax treaties. Congres: Universidade Nova, Lissabon. Bijdrage aan congres/symposium. Raad, C. van (22-03-2002). Impact of the EC Commission's proposals regarding corporate tax harmonization on US-EU trade and investment. Symposium: Deposit Trust Company , New York (NT, USA). Bijdrage aan congres/symposium. Raad, C. van (Ed(s).). (2002). International and comparative taxation-essays in honour of Klaus Vogel. Den Haag: Kluwer Law International, 264 pp. Raad, C. van (05-08-2002). Introduction to EC Tax Law. 'Course EC Tax Law- direct Taxation' tbv PricewaterhouseCoopers: Talinn (Estland) (05-08-2002 - 06-08-2002). Bijdrage aan congres/symposium. Raad, C. van (25-03-2002). Introduction to Tax Treaty Law. Onderwijs van 36 u course in International Tax Law Program: New York University School of Law, N.Y. (25-03-2002 26-04-2002). Gastcollege.

131

Raad, C. van (23-05-2002). Introduction tot Tax Treaty Law. 12 uur gastcolleges aan Instituto di Diritto Comparato 'Angelo Sraffa': Milaan (23-05-2002 - 30-05-2002). Gastcollege. Raad, C. van (2002). Issues in the EC Court of Justice Decisions regarding individuals income tax. Harvard Law School, Cambridge, Mass., USA. Gastcollege. Raad, C. van (09-07-2002). La residencia fiscal bajo La Ley interna y los Tratados: la experiencia holandesa (Fiscal residence under domestic and Treaty Law- the Dutch experience). Congres: Universidad Valencia. Bijdrage aan congres/symposium. Raad, C. van (Ed(s).). (2002). Nederlandse Regelingen van Internationaal Belastingrecht. Deventer: Kluwer, 1600 pp. Raad, C. van (18-01-2002). Ontwikkelingen in de jurisprudentie van het EG Hof van Justitie inzake de directe belastingen. Gent. Gastcollege. Raad, C. van (13-04-2002). Overleg inzake onderhanden research projecten. Bijeenkomst International Tax Group: Parijs (13-04-2002 - 15-04-2002). Lid werkgroep. Raad, C. van (30-08-2002). Overleg inzake onderhanden research projecten. Bijeenkomst International Tax Group: Oslo (Noorwegen) (30-08-2002 - 31-08-2002). Lid werkgroep. Raad, C. van (02-05-2002). Permanent establishments in triangular cases: tax treaties and EC law. Congres 'Convegno di Fiscalità Internazionale: Limposizione Fiscale delle Stabili Organizzazioni: Problematiche e Prospettive': Universita di Napoli, Napels. Bijdrage aan congres/symposium. Raad, C. van (02-07-2002). Research Symposium IBFD Academic Council. Research Symposium IBFD Academic Council: Amsterdam. Dagvoorzitter. Raad, C. van (28-02-2002). The October 2001 EC Commission Report on Company Tax Harmonization. Gastcollege. Raad, C. van (28-05-2002). The pros and cons of multilateral tax treaties in comparison to bilateral tax treaties, in symposium 'verso trattati multilaterali in materia tributaria'. Symposium: Instituto di Diritto Comparato 'Angelo Sraffa' Bocconi University: Milaan. Bijdrage aan congres/symposium. Schaap, C.D. (15-06-2002). "Evaluatie van de Regionale Interdisciplinaire Fraudeteams". Ministerie van Sociale Zaken: Den Haag. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (19-07-2002). De Commissie Respect. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (09-09-2002). De permanente Commissie Politie. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (06-04-2002). Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR). Lid adviescommissie/college. Schaap, C.D. (10-10-2002). Optreden als contra-gerechtelijk deskundige. In strafzaak tegen ambtenaar verdacht van diverse vermogensdelicten. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (08-11-2002). Optreden als gerechtelijk deskundige. In civiele procedure m.b.t. verkoop onderneming en waardering. Lid werkgroep.

132

Schaap, C.D. (12-12-2002). Optreden als gerechtelijk deskundige. In strafzaak in appel m.b.t. Clickfondsonderzoek. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (08-01-2002). WODC-onderzoek "Criminaliteit in de virtuele ruimte". Ministerie van Justitie: Den Haag. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (06-06-2002). WODC-onderzoek "Methoden omvangschattingen Fraude ",... Ministerie van Justitie: Den Haag. Lid werkgroep. Schaap, C.D. (11-11-2002). WODC-onderzoek "Organisatiecriminaliteit". Ministerie van Justitie: Den Haag. Lid werkgroep. Sillevis, L.W., Vries, R.J. de & Lugt, F.H. (Ed(s).). (2002). Cursus Belastingrecht, delen: Loonbelasting, Inkomstenbelasting, Premieheffing, Vennootschapsbelasting, Dividendbelasting, Richtige Heffing en Fraus Legis, Internationaal belastingrecht, Omzetbelasting , Belastingen van Rechtsverkeer. Deventer: Kluwer, 6500 pp. Velthoven, B.C.J. van (periode: 2002 t/m 2002). Editor Department of Economics Research Memorandum. Functie bij : Departement Fiscale en Economische Vakken. Verstraaten, R.T.G. (07-11-2002). Actualiteiten op het gebied van de successiewet. Utrecht, Belastingwetenschap. PAO-bijeenkomst. Verstraaten, R.T.G. & Gils, H.S.A. van (2002). Deel 13: Wet op belastingen van Rechtsverkeer. Fiscale encyclopedie De Vakstudie. (losbladige, supplementnr. 50, okt. 2002). Deventer: Kluwer. Verstraaten, R.T.G. (19-12-2002). Nieuw erfrecht en successiewet. Rotterdam, Nouwen notarissen (kantoorcursus), PAO-bijeenkomst Leiden. Verstraaten, R.T.G. (25-04-2002). Nieuw erfrecht en successiewet. Utrecht, Cursus t.b.v. notariaat (Hoog, Woerden) 1. Verstraaten, R.T.G. (24-05-2002). Nieuw erfrecht en successiewet. Utrecht, Cursus t.b.v. notariaat (Hoog, Woerden) 2. Verstraaten, R.T.G. (26-03-2002). Successiewettelijke aspecten nieuw erfrecht. Leiden, PAO-bijeenkomst Leiden. Verstraaten, R.T.G. (06-12-2002). Successiewettelijke aspecten vruchtgebruik. Nieuwegein, Cursus voor fiscalisten van SRA-accountants. Verstraaten, R.T.G. (Ed(s).). (2002). Kwartaalbericht estate planning. Verstraaten, R.T.G. (Ed(s).). (2002). Stichting & Vereniging. Vogel, M.M. (periode: 2002 t/m 2002). Belastingadviseur. Functie bij : Loyens & Loeff. Vogel, M.M. (29-11-2002). Inleiding internationaal belastingrecht. Amsterdam, Cursus voor advocaten en notarissen Loyens & Loeff. Vogel, M.M. (16-10-2002). Samenloop uitsluiting generale verliescompensatie (art. 20a Wet Vpb 1969). Amsterdam, Presentatie internationale vergadering Loyens & Loeff. Vording, H. (17-04-2002). Tax Business MBA, Module E-commerce. Nijenrode:

133

Breukelen. Gastcollege. Vording, H. (04-10-2002). Tax Business MBA, Module E-commerce. Nijenrode: Breukelen. Gastcollege. Vries, R.J. de (19-04-2002). Cursus fiscale eenheid. Utrecht, PAOB Leiden. Vries, R.J. de (15-11-2002). Cursus fusie en splitsing. PAOB Leiden. Vries, R.J. de (18-03-2002). De voorwaarden voor een fiscaal gefacilieerde reorganisatie. Utrecht, Cursus in het kader van de Tax Business MBA aan de Universiteit Nijenrode. Vries, R.J. de (07-10-2002). De voorwaarden voor een fiscaal gefacilieerde reorganisatie. Breukelen, Cursus in het kader van de Tax Business MBA aan de universiteit Nijenrode. Vries, R.J. de (periode: 2002 t/m 2002). Lid van de Raad van Advies. Functie bij : Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs. Vries, R.J. de (periode: 2002 t/m 2002). Bestuurslid. Functie bij : Nederlandse vereniging Advocaat-belastingkundigen. Vries, R.J. de (periode: 2002 t/m 2002). Advocaat-belastingkundige, partner. Functie bij : Stibbe. Vries, R.J. de (periode: 2002 t/m 2002). Contactpersoon maandblad Forfaitair. Functie bij : Universiteit Leiden. Vries, R.J. de (07-11-2002). Fusie en splitsing, capita selecta. Utrecht, Landelijke studiebijeenkomst van de Nederlandse Vereniging van Belastingadviseurs. Vries, R.J. de (03-12-2002). Het nieuwe fiscale-eenheidsregime. Rosmalen, Lawatwork. Vries, R.J. de (2002). Lid van de Raad van Advies van de Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs. Lid adviescommissie/college. Vries, R.J. de (27-11-2002). Versatel, een nieuwe vorm van financiële herstructurering, Fiscale aspecten. Amsterdam, Symposium. Witjes, J.P.J. (periode: 2002 t/m 2002). Docent bedrijfseconomie. Functie bij : Hogeschool Windesheim Zwolle.

134

Programma Onderzoekschool maatschappelijke veiligheid

Prof. mr. dr. E.R. Muller programmacoördinator

135

Programma Maatschappelijke Veiligheid De faculteit participeert met enkele onderzoekers in de Onderzoekschool Maatschappelijke Veiligheid, waarvan de Erasmus Universiteit Rotterdam penvoerder is (zie www.omv.nl voor meer informatie). De missie en het onderzoeksprogramma van de onderzoekschool zijn: a) het verrichten van onderzoek op het gebied van maatschappelijke veiligheid in het algemeen en de onderscheiden deelgebieden grondslagen van veiligheid en sociale cohesie en rechtshandhaving en nieuwe strategieën van misdaadbestrijding - in het bijzonder, en de onderlinge samenhang tussen beide deelgebieden; en b) het opleiden van onderzoekers die zowel fundamenteel wetenschappelijk als toegepast empirisch onderzoek kunnen verrichten op het gebied van maatschappelijke veiligheid. Aangezien gedegen kennis een absolute noodzaak voor beleid is, richt de onderzoekschool zich op korte termijn beleid (symptoombestrijding en analyse daarvan), maar is het onderzoek uiteraard ook gericht op vraagstukken van langere termijn. Uit de onderzoeksactiviteiten van de diverse betrokken instellingen en uit hetgeen in het onderzoeksprogramma is beschreven, vloeien twee deelprogramma's en concrete aioprojecten voort. Deelprogramma I (Grondslagen van veiligheid en achtergronden van criminaliteitsvraagstukken en gebreken in sociale cohesie). De volgende vragen en aspecten spelen bij dit deelprogramma een belangrijke rol: wat is veiligheid en waardoor voelen burgers zich onveilig? Wat is wetenschappelijk en beleidsmatig de zin van het categoriseren van verschillende sociale problemen onder de noemer van onveiligheid? Het is van belang om in een aantal afzonderlijke studies die wat object betreft zeer uiteenlopend zijn (lokaal, supranationaal) aandacht aan deze connecties te besteden. Deelprogramma II (Rechtshandhaving en nieuwe strategieën van misdaadbestrijding). De volgende vragen en aspecten spelen bij dit deelprogramma een belangrijke rol: sturing en integriteit van de strafrechtspleging. Naarmate het strafrechtelijk overheidsoptreden meer instrumenteel gericht wordt op het bestrijden van criminaliteit zal zowel het belang van sturing als van integriteit toenemen. Sturing betekent dat bestaande gezagsrelaties daadwerkelijk geëffectueerd worden; voor de strafrechtspleging betekent dit dat het OM effectief toezicht uitoefent over de opsporingspraktijk en dat de rechter het optreden van het OM controleert. Bij de toenemende druk op de instanties om een werkzaam aandeel te hebben in de veiligheidszorg dienen precaire waarden als rechtsbescherming, fairness, en integriteit zorgvuldig bewaakt te worden. Politieel tuchtrecht en de rijksrecherche zijn in dit verband belangrijke voorzieningen.

Wetenschappelijke publicaties Blokland, A.A.J. (2002). Darwin uit de zwarte doos? Analytische sociologie, evolutionaire psychologie en Gottfredson en Hirschi's General Theory of Crime. Sociologische Gids, pp. 202-218. Blokland, A.A.J. (2002). Rondje Keileweg; een observationele studie naar bezoekers van een tippelzone. Mens en Maatschappij, pp. 4-24. Bruinsma, G.J.N. & Bernasco, W. (2002). Dadergroepen en transnationale illegale markten: een nadere precisering aan de hand van sociale netwerken. Tijdschrift voor Criminologie, 2, pp. 128-140. Bruinsma, G.J.N. & Keijser, J.W. de (2002). Varying victimization reporting rates between

136

countries: Impalpable research findings. In: Nieuwbeerta, P.N. (Ed.), Crime Victimization in Comparative Perspective. Results from the International Crime Victim Survey, 19892000. (pp. 375-390). Leiden: NSCR. Cleiren, C.P.M. & Roos, T.A. de (2002). Democratisering van het strafproces? In: Boonen, K., Cleiren, C.P.M., Foqué, R. & Roos, Th.A. de (Ed.), De weging van 't Hart. (pp. 171-188). Deventer: Kluwer. Hert, P.J.A. De (2002). De waarde van de wet van 8 december 1992 bij de bewijsbeoordeling in strafzaken. Tijdschrift voor strafrecht, 3(6), pp. 310-317. Laan, P.H. van der, Bijleveld, C.C.J.H. & Bunt, H.G. van de (2002). Diamant, criminaliteit en conflict. Tijdschrift voor Criminologie, 44(4), pp. 319-366. Leun, J.P. van der (2002). 'Dilemma's binnen de poorten. De Koppelingswet en uitsluiting van illegale migranten van publieke voorzieningen'. Sociologische Gids, 1(49), pp. 4558. Leun, J.P. van der & Engbersen, G. (2002). Illegale migratie en de praktische wijsheid van gedogen. In: Oenen, G. van (Ed.), Ongeregelde orde. Gedogen en de omgang met wilde praktijken. (pp. 192-210). Amsterdam: Boom. Leun, J.P. van der, Engbersen, G., Staring, R. de & Boom et al., J. (2002). Illegale vreemdelingen in Nederland. Omvang, overkomst, verblijf en uitzetting. Rotterdam: EUR: risbo, 153 pp. Leun, J.P. van der, Rusinovic, K., Chessa, T. & Engbersen et al., E. (2002). Nieuwe vangnetten in de samenleving. Over problemen en dilemma's in de opvang van kwetsbare groepen. Rotterdam: EUR/Risbo, 97 pp. Muller, E.R. (2002). Crisismanagement en bestuurlijke organisatie. In: Rosenthal, U. (Ed.), Het democratisch tekort. (pp. 181-191). Den Haag: Elsevier. Muller, E.R. (2002). Nieuw terrorisme. Tijdschrift voor Veiligheid en Veiligheidszorg, pp. 18-32. Muller, E.R., Torre, J. van der, Rosenthal, U. & Bezuyen, M. (2002). Openbare orde. Alphen aan den Rijn: Kluwer, 225 pp. Muller, E.R. & Mellink, A. (2002). Police science and Police studies in the Netherlands. Apeldoorn: LSOP, 144 pp. Muller, E.R. (2002). Policing and accountability in the Netherlands. Policing and Society, pp. 249-259. Muller, E.R. (2002). Politiekunde en bevoegd gezag. In: Mellink, A. & Muller, E.R. (Ed.), Politiekunde in ontwikkeling. (pp. 65-78). Apeldoorn: LSOP. Muller, E.R. & Mellink, A. (2002). Politiekunde in ontwikkeling. Apeldoorn: LSOP, 148 pp. Muller, E.R. (2002). Terrorisme en terreurbestrijding voor en na 11-09-2001. In: Pattijn, B. & Wouters, J. (Ed.), Schokgolven. (pp. 25-37). Leuven: Davidsfonds. Muller, E.R. & Hoogenboom, A.B. (2002). Voorbij de dogmaties: Publiek-private samenwerking in de veiligheidszorg. Commissie Politie en Wetenschap. Zeist: Uitgeverij Kerkebosch, 107 pp.

137

Roos, T.A. de & Visser, M.J.C. (2002). Strafbaarheid van ondernemer, onderneming en overheden. In: Faure, M.G. & Schwarz, C.A. (Ed.), Milieuaansprakelijkheid. (Serie praktijkhandleidingen, pp. 261-300). Deventer: Kluwer. Vanderveen, G. (2002). Beleving van veiligheid in de buurt; Relaties tussen persoon, buurt en samenleving. Tijdschrift voor Veiligheid en Veiligheidszorg, pp. 32-46. Vakpublicatie Bruinsma, G.J.N. (2002). In memoriam prof. dr. C.J. Dessaur. Tijdschrift voor Criminologie, 4, pp. 318-318. Bruinsma, G.J.N. (2002). Politiekunde en criminologie. In: Mellink, A. & Muller, E.R. (Ed.), Politiekunde in ontwikkeling. Een wetenschappelijke bijdrage voor het afscheid van Peter IJzerman. (pp. 45-55). Apeldoorn: LSOP. Cleiren, C.P.M. (2002). De verkiezingsprogramma's over Veiligheid; Veiligheid, een oase van rust? NJB, pp. 931-931. Laan, P.H. van der & Graham, J. (2002). With juvenile delinquency and the role of juvenile justice. PC-JU 2002 (Ext. r. no. 17). Straatsburg: Council of Europe, 6 pp. Laan, P.H. van der & Slotboom, A. (2002). De aanpak van stelselmatige daders in Dordrecht. Leiden: NSCR, 61 pp. Laan, P.H. van der & Graham, J. (2002). Draft explanatory memorandum on new ways of dealing with juvenile delinquenctcy and the role of juvenile justice. PC-JU 2002 (Ext. r. no. 18). Straatsburg: Council of Europe, 23 pp. Laan, P.H. van der (2002). Een smakeloos geintje. Perspectief, 10(6), pp. 24-24. Laan, P.H. van der (2002). Juveniles and electronic monitoring. Recent experiences in England and Wales and the Netherlands. PC-JU 2002 (Ext. r. no. 21). Straatsburg: Council of Europe, 8 pp. Laan, P.H. van der & Hermanns, J. (2002). Perspectief in jeugdreclassering. Missie en methodische uitgangspunten. Utrecht: Stichting Vedivo, 47 pp. Laan, P.H. van der (2002). Registratie van etnische achtergrond. Opinie. Tijdschrift voor Criminologie, 44(4), pp. 317-317. Laan, P.H. van der (2002). Vasthoudend en (niet) effectief. Opinie. Tijdschrift voor Criminologie, 44(2), pp. 113-113. Laan, P.H. van der & Slotboom, A. (2002). Wat werkt? In: Koppen, P.J. van, Hessing, D.J., Merckelbach, H.L.G.J. & Crombag, H.F.M. (Ed.), Het recht van binnen. (pp. 963975). Deventer: Kluwer. Laan, P.H. van der (2002). Youth Justice Board en Youth Offending Teams in Groot Brittanië. In: Gerris, J.R.M. (Ed.), Jeugd en gezin. Gezamenlijke invloed en verantwoordelijkheid. (pp. 87-96). Assen: Koninklijke Van Gorcum. Leun, J.P. van der & Rusinovic, K.M. (2002). 'Een losgeknoopt netwerk: lokale opvang van uitgeproduceerde asielzoekers'. Tijdschrift voor de Sociale Sector, pp. 20-25.

138

Leun, J.P. van der & Rusinovic, K.M. (2002). Migrantenondernemers in een booming sector. Rooilijn, pp. 165-170. Leun, J.P. van der & Rusinovic, K.M. (2002). Nieuwe vangnetten in de samenleving. Over problemen en dilemma's in de opvang van kwetsbare groepen. In: Becker, F., Hennekeler, W., Sie Dhian Ho, M. & Tromp, B. (Ed.), Transnationaal Nederland. Het drieentwintigste Jaarboek voor het democratisch socialisme. (WBS Jaarboeken, pp. 182205). Amsterdam: Wiardi Beckman Stichting/De arbeiderspers. Roos, T.A. de (2002). De meerwaarde van het economisch strafrecht. Enkele historische en rechtsvergelijkende kanttekeningen naar aanleiding van de bouwfraude. In: Russen Groen, P. van, Schreuders, D. & Waling, C. (Ed.), Iets bijzonders. Liber Amicorum M. Wladimiroff. (pp. 45-56). Den Haag: SDU-Uitgevers. Roos, T.A. de (2002). De verkiezingsprogramma's over Veiligheid: Confessionele repressie. NJB, pp. 934-934. Roos, T.A. de (2002). Handhaven in de polder: handhaving in balans? Juridisch up to date, 4, pp. 17-18. Roos, T.A. de (2002). Kostenaftrek bij de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel in het economisch strafrecht. Juridisch up to date, 18, pp. 17-20. Roos, T.A. de (2002). Laudatio Publicatieprijs SMVP 2001. In: Vijver (e.a.), C.D. van der (Ed.), Politiewerk in (buiten)gewone omstandigheden. Normen, waarden en grenzen van politiewerk. (pp. 89-92). Dordrecht: SMVP. Roos, T.A. de (2002). Speelt de Hoge Raad met vuur? Een tsjakka-arrest van de hoogste strafrechter. Juridisch up to date, 24, pp. 18-21. Populariserende publicatie Leun, J.P. van der (27-08-2002). Doormodderen in de vreemdelingenproblementiek. Beleid smoort in werkelijkheid. Friesch Dagblad. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Blokland, A.A.J. (04-09-2002). Criminal behavior through life; testing life course explanations of the lifespan variation in risk of criminal behavior. Toledo, 2nd Annual conference of the European Society of Criminology. Blokland, A.A.J. (24-04-2002). De haren wel, maar ook de streken? Patronen van crimineel gedrag over de levensloop. Floriade, NWO conferentie 'Bessensap'. Blokland, A.A.J. (30-05-2002). Leeftijd en criminaliteit. Amsterdam, Sociale Wetenchappen. Blokland, A.A.J. (13-11-2002). Long-term criminal careers: recidivism and desistance over 23 years. Chicago, Annual Meeting of the American Society of Criminology. Bruinsma, G.J.N. (08-04-2002). De toekomst van het wetenschappelijk onderzoek naar misdaad en misdaadbestrijding. Den Haag, ATW bijeenkomst.

139

Bruinsma, G.J.N. (06-03-2002). Georganiseerde misdaad in Nederland. Zutphen, Instituut Criminaliteitsbeheersing en Recherchekunde. Bruinsma, G.J.N. (24-04-2002). Misdaad in Nederland. Floriade, Symposium Bessensap van NWO. Bruinsma, G.J.N. (03-04-2002). Ontwikkelingen en achtergronden van jeugdcriminaliteit. Nijmegen. Bruinsma, G.J.N. (19-04-2002). Ontwikkelingen in de misdaadanalyse. CIE Themadag Informatiegerichte opsporing. Laan, P.H. van der (12-02-2002). Alternative measures, aftercare and probation. Relations with organisations outside prisons. Ankara, Seminar 'Treatment of juvenile offenders in Turkey'. Laan, P.H. van der (15-04-2002). Bezint eer ge begint. Wat onderzoek ons leert over zinnige en onzinnige interventies. Ede, Conferentie 'Riskant leven'. Laan, P.H. van der (17-01-2002). Community sanctions for juveniles: possibilities and restrictions. Barcelona, Congrès 'Justicia Juvenil: nous reptes, noves propostes'. Laan, P.H. van der (11-09-2002). Instruments for the protection of the rights of children deprived of their liberty. Helsinki, Council of the Baltic Sea States round table meeting 'Children in prison'. Laan, P.H. van der (03-12-2002). Re-integration of juvenile offenders in the Netherlands. Boekarest, Council of Europe Seminar 'Social reintegration of juveniles released from prison'. Laan, P.H. van der (03-04-2002). Who do we need to treat juvenile delinquents in a different way? Latest trends in Europe. Straatsburg, Intra-institutional round table to elaborate a long-term national strategy in the prison field in Moldova. Laan, P.H. van der (23-10-2002). Youth custody in the Netherlands. London, NACRO conference 'Youth Custody'. Leun, J.P. van der (07-06-2002). Illegaliteit, nieuwe migratie en criminaliteit. Utrecht, NVK Studiemiddag. Leun, J.P. van der (31-05-2002). In- en uitsluiting door poortwachters van de verzorgingsstaat. Amsterdam, Sociaal wetenschappelijke studiedagen (VU). Moerings, M. (01-01-2002). Voorwaarden voor een veilige terugkeer, Commissie Herziening vervroegde invrijheidsstelling. Den Haag (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid adviescommissie/college. Muller, E.R. (periode: 2002 t/m 2002). Directeur. Functie bij : COT Instituut voor Veiligheids-en Crisismanagement. Roos, T.A. de (periode: 2002 t/m 2002). Portefeuillehouder onderwijs Faculteit rechtsgeleerdheid. Functie bij : Universiteit Leiden. Roos, T.A. de (periode: 2002 t/m 2002). Decaan Faculteit Rechtsgeleerdheid. Functie bij : Universiteit Leiden.

140

Vanderveen, G. (2002). Een veilig gevoel in de wijk. Rotterdam, Instituut voor VerslavingsOnderzoek. Vanderveen, G. (2002). Regarding Riskism: primary importance of public opinion on safety and security. Vancouver, Canada, Conferentie Law & Society. Vanderveen, G. (2002). Veiligheidsbeleving en de PMB. Apeldoorn, Netwerk Politie Onderzoek (NPO).

141

142

De nietprogrammagebonden publicaties

143

De niet-programmagebonden publicaties en activiteiten Hieronder vindt men publicaties en activiteiten die buiten de programma's van het E.M. Meijers Instituut vallen.

Dissertatie (intern voorbereid) Dekker, M. (23-05-2002). Het water meester, het recht rond de overheidszorg voor de beveiliging tegen overstroming. Universiteit Leiden, 523 pp. (Den Haag: Boom Juridische uitgevers). In: Meijers-reeks, nr. 44. ((Co-)promotor.: prof. mr. Th. G. Drupsteen). Dissertatie (extern voorbereid) Woltjer, A.J.T. (17-04-2002). Wetgever, rechter en het primaat van de gelijkheid. Over primaten in het recht. Universiteit Utrecht. ((Co-)promotor.: H. R. B. M. Kummeling & C. A. Groenendijk). Wetenschappelijke publicaties Chen, J. (2002). Implementation of law in China: an introduction. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of law in the People's Republic of China. (The LondonLeiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 1-21). Den Haag: Kluwer Law International. Chen, J. (2002). Legal Institutions in China: appendix one. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of law in the People's Republic of China. (The London-Leiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 307-321). Den Haag: Kluwer Law International. Chen, J. (2002). Mission impossible: judicial efforts to enforce civil judgements and ruling in China. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of Law in the People's Republic of China. (The London-Leiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 85-111). Den Haag: Kluwer Law International. Chen, J. (2002). Relevant Chinese Law on Legal Enforcement: Appendix III. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of law in the People's Republic of China. (The London-Leiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 343-355). Den Haag: Kluwer Law International. Dimitrova, A.L. & Dragneva, R.O. (2002). Bulgaria's road to the European Union: progress, problems and perspectives. In: Ross, C. (Ed.), Perspectives on the enlargement of the European Union. (pp. 139-165). Leiden: Brill. Engels, J.W.M. (2002). Dualisme en financiële functie. De Gemeentestem (Bestuursrechtelijk Tijdschrift), 7155, pp. 1-7. Engels, J.W.M. (2002). Nederlandse provincies in de gevarenzone? Proeflokaal (Wiarda Beckmanstichting), 5, pp. 9-15. Engels, J.W.M. (2002). Samenwerking van gemeenten. Compendium voor politiek en samenleving in Nederland, pp. 1-19.

144

Everts, P.P. (2002). Democracy and military force. Basingstoke/London: Palgrave, 256 pp. Everts, P.P., Hagan, J.D., Fukui, H. & Stempel, J.D. (2002). Foreign policy by coalition: Deadlock, compromise and anarchy. In: Hermann, M.G. (Ed.), Leaders, groups and coalitions, understanding the people and processes in foreign policymaking. Vol. 3. International Studies Review (pp. 159-216). Blackwell Publishers for International Studies Association. Everts, P.P. (2002). Ontwikkelingen in de publieke opinie. In: Bomert, B., Hoogen, Th. v.d. & Wessel, R. (Ed.), Jaarboek vrede en veiligheid. (pp. 203-226). Nijmegen: CICAM, Universiteit Nijmegen. Everts, P.P. & Sinnott, R. (2002). Opinion publique, défense européenne et intervention militaire. La Revue Internationale et Strategique, pp. 147-158. Everts, P.P. & Isernia, P. (2002). Toeschouwers of deelnemers? De publieke opinie over problemen van het internationaal terrorisme in landen buiten de VS sinds September 2001. Vrede en Veiligheid, 31(2), pp. 154-180. Everts, P.P. (2002). Wat vinden de mensen nu echt van een oorlog tegen Irak? Vrede en Veiligheid, 31(3), pp. 269-292. Geus, M.A. de (2002). Ecological utopias as navigational compsasses. In: Poldervaart, S., Jansen, H. & Kesler, B. (Ed.), Contemporary utopian struggles: Communities between modernism and postmodernism. (pp. 65-80). Amsterdam: Aksant. Geus, M.A. de (2002). Ecotopia, sustainability, and vision. Organization & Management, 15(2), pp. 187-201. Geus, M.A. de (2002). Nederland in 2050: Pleidooi voor een 'onthaast' landschap. In: Ramaer, H. & Geus, M.A. de (Ed.), De verloedering van het landschap. (Negende Jaarboek Anarchisme, De As 138/139, pp. 21-27). Moerkapelle: De As. Gunsteren, H.R. van (2002). Stoppen: U kunt het, U wilt het, u doet het niet. Amsterdam: Van Gennep, 120 pp. Gunsteren, H.R. van (2002). Voor democratie maar tegen politiek. In: Holsteyn, J.J.M. van & Mudde, C.E. (Ed.), Democratie in verval? (pp. 17-32). Amsterdam: Boom. Hart, P. 't, Wille, A.C., Boin, R.A., Dijkstra, G.S.A., Meer, F.M. van der, Noort, W.J. van & Zannoni, M. (2002). Politiek-ambtelijke verhoudingen in beweging. Amsterdam: Boom Juridische uitgevers, 375 pp. Hemels, S.J.C. (2002). Aftrekbeperking belastingen (voormalige) overheidsbedrijven: een precaire zaak. Weekblad Fiscaal Recht, pp. 453-458. Hemels, S.J.C. (2002). Croesus en de Muzen: de vrijstelling culturele beleggingen. Fiscaal tijdschrift vermogen, pp. 5-11. Hemels, S.J.C. (2002). Een fiscale stimuleringsmaatregel voor kunstaankopen: een bouwtekening. Boekmancahier, pp. 387-396. Hemels, S.J.C. (2002). Fiscale kunsten: belastingheffing over kunst in de Wet IB 2001. Weekblad Fiscaal Recht, pp. 274-280.

145

Hillebrink, S. (2002). Een paardenmiddel tegen de zelfstandige algemene maatregelen van rijksbestuur. Regelmaat, pp. 99-112. Holsteyn, J.J.M. van, Koole, R.A. & Praag, Ph. van (2002). Beschouwingen over maatschappelijke en politieke participatie in Nederland. In: Holsteyn, J.J.M. van, Koole, R.A. & Praag, Ph. van (Ed.), Bezige burgers. Vol. 29. Beleid en Maatschappij (pp. 51-54). Holsteyn, J.J.M. van, Koole, R.A. & Elkink, J.A. (2002). Marginaal of midden in de maatschappij? Leden van CDA, D66, PvdA en VVD en hun activiteiten in de samenleving. Beleid en Maatschappij, 29(2), pp. 67-80. Huijgen, W.G. (2002). De ontwikkeling van de notariële wetenschap in verleden, heden en toekomst. In: Gerver, P.H.M. (Ed.), Het Notariaat en de notariële wetenschap op het breukvlak van twee millennia. (ARS Notariatus, CXII, pp. 43-57). Deventer: Kluwer. Katz, R.S. & Mair, P. (2002). A pártszervezet változó modelljei és a pártdemokkrácia. Politikatudományi Szemle, 3, pp. 131-156. Katz, R.S. & Mair, P. (2002). The ascendancy of the party in public office: Party organizational change in 20th century democracies. In: Gunther, R., Montero, J.R. & Linz, J.J. (Ed.), Political parties: Old concepts, new challenges. (pp. 113-135). Oxford: Oxford University Press. Koole, R.A. (2002). De verkiezingen van 2002: een korte terugblik. Beleid en Maatschappij, 29(3), pp. 156-159. Koole, R.A. & Katz, R.S. (2002). Political data in 2001. In: Koole, R.A. & Katz, R.S. (Ed.), Political data yearbook 2001. (vol. 41, pp. 885-896). European Journal of Political Research. Koole, R.A. & Daalder, H. (2002). The consociational democracy model and the Netherlands: Ambivalent allies? Acta Politica, 37, pp. 23-43. Kranenborg, H.R. (2002). De Eurowob in de hand, de EU transparant? Tijdschrift voor Europees en Economisch Recht, pp. 447-456. Mair, P. (2002). A response to Liz Carter. European Political Science, 1(2), pp. 67-69. Mair, P. (2002). Comparing party systems. In: LeDuc, L., Niemi, R.G. & Norris, P. (Ed.), Comparing democracies 2: New challenges in the study of elections and voting. (pp. 88107). London: Sage. Mair, P. (2002). De eigenaardigheden van de Nederlanders: De verkiezingen van 2002 in een vergelijkend perspectief. Beleid & Maatschappij, 29(3), pp. 160-163. Mair, P. (2002). In the aggregate: Mass electoral behaviour in western Europe, 19502000. In: Keman, H. (Ed.), Comparative democratic politics. (pp. 122-140). London: Sage. Mair, P. (2002). Populist democracy vs. party democracy. In: Mény, Y. & Surel, Y. (Ed.), Democracies and the populist challenge. (pp. 81-98). Basingstoke: Palgrave. Muller, E.R. & Coenen, N.J.P. (2002). Parlementair onderzoek in Nederland. In: Meijersreeks overige publicaties. Den Haag: SDU-Uitgevers, 220 pp.

146

Otto, J.M. (2002). The Mystery of Legal Failure and the Mastery of Legal Education. In: Kasim, I. (Ed.), Sosok Guru dan Ilmuwan yang Kritis dan Konsisten, Kumpulan Tulisan Peringatan 70 Tahun Prof. Soetandyo Wignjosoebroto. (pp. 299-328). Jakarta, Indonesië: Cetakan Pertama. Otto, J.M. (2002). Towards an analytical framework: real legal certainty and its explanatory factors. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of law in the People's Republic of China. (The London-Leiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 23-34). Den Haag: Kluwer Law International. Oversloot, J., Holsteyn, J.J.M. van & Berg, G.P. van den (2002). Against all: Exploring the vote 'against all' in the Russian federation's electoral system. The Journal of Communist Studies and Transition Politics, 18(4), pp. 31-50. Pei, X. (2002). The Contribution of Collective Landownership to China's Economic Transition and Rural Industrialization: a Resource Allocation Model. Modern China, 28(3), pp. 279-314. Pijl, H. (2002). De fictieve vaste inrichting buitengaats. Weekblad voor Fiscaal Recht, pp. 1471-1478. Pijl, H. (2002). Vaste inrichting en de voorgestelde wijzigingen in het OESOCommentaar. Weekblad voor Fiscaal Recht, pp. 554-562. Pleysier, A.J.H. (2002). De aard van de plaatsvervulling in het nieuwe erfrecht. WPNR, 6489, pp. 378-378. Rooij, B. van (2002). China's system of public administration. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of law in the People's Republic of China. (The London-Leiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 323-342). Den Haag: Kluwer Law International. Rooij, B. van (2002). Implementing Chinese environmental law through enforcement. In: Chen, J., Otto, J.M. & Li, Y. (Ed.), Implementation of law in the People's Republic of China. (The London-Leiden Series on Law, Administration and Development, 8, pp. 149178). Den Haag: Kluwer Law International. Rooij, B. van (2002). La loi peut-elle contrôler la pollution des eaux? Perspectives Chinoises, pp. 43-57. Rooij, B. van (2002). The Enforceability of Chinese Water Pollution Regulations. China Perspectives, pp. 40-53. Schuijt, G.A.I. (2002). De Raad voor de Journalistiek en de Reclame Code Commissie en hun consequenties voor de uitingsvrijheid. Mediaforum, pp. 278-283. Schuijt, G.A.I. (2002). Verkennend onderzoek naar de betekenis van programmastatuten voor de monitoring mediaconcentraties. Amsterdam: Instituut voor Informatierecht, 35 pp. Soetendorp, R. & Wijk, R de (2002). A Dutch policy reversal towards the ESDP. In: Muller, G., Brandeck, . & Bocquet, . (Ed.), Europaische Aussenpolitik: GASP -und ESVPKonzeptionen ausgewahlter EU-Mitgliedstaaten. (Wurzburger Universitatsschriften zu Geschichte und Politik, 3, pp. 82-96). Baden-Baden: NomosVerlagsgesellschaft. Soetendorp, R. (2002). La construction d'une défense européene: Emergence d'un defi politique et appels a resolution (The Construction of a European Defense: Emergence of

147

a Political Challenge and Calls for Resolution). La Revue Internationale et Strategique, pp. 119-128. Soetendorp, R. (2002). Naar een twee-statenoplossing voor het Israelisch-Palestijnse conflict. In: Bomert, B. (Ed.), Jaarboek vrede en veiligheid 2002, Internationale veiligheidsvraagstukken en het Nederlandse perspectief. (pp. 129-138). Nijmegen: Centrum voor Internationale Conflict-Analyse & Managment. Soetendorp, R. (2002). The EU's involvement in the Israeli-Palestinian peace process: The building of a visible international identity. European Foreign Affairs Review, 7(3), pp. 282-295. Staden, A. van (2002). De atrofie van een alliantie. Internationale Spectator, 6(56), pp. 334-338. Staden, A. van (2002). Heeft Robert Kagan gelijk of ongelijk? Internationale Spectator, 11(56), pp. 527-529. Staden, A. van & Labohm, H.H.J. (2002). Scenarios for the future. In: Leech, J. (Ed.), Whole and free: EU enlargement and transatlantic relations. (pp. 163-174). London: The Federal Trust. Staden, A. van & Vollaard, J.P. (2002). The erosion of state sovereignty: Towards a postterritorial world? In: Kreijen, Brus, Vos de, Dugard, & Duursma (Ed.), State, sovereignty, and international governance. (pp. 165-185). Oxford: Oxford University Press. Stallen, P.J. & Gunsteren, H.R. van (2002). Schiphol en de illusie van een hinderloze samenleving. In: Bussink, F.L. (Ed.), Essays over Luchtvaart; Een verkenningsvlucht voor nieuw beleid. (Luchtvaart, pp. 166-177). Den Haag: Ministerie van Verkeer & Waterstaat. Tang, P.H. van der (2002). De algemene wet bestuursrecht en spontane vernietiging. In: Lurks, M, Ouden den, W, Polak, J.E.M. & Schilder, A.E. (Ed.), De grootste gemene deler. Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th. G. Drupsteen. In: Meijers-reeks, nr. 45. (pp. 9399). Deventer: Kluwer. Tsoutsanis, A. (2002). Artikel 4 lid 6 BMM in nieuw perspectief door een drietal impulsen: Intergro/Interbuy, From A to Zinc en Europees recht. BMM bulletin, pp. 2-10. Verheul, R. (2002). Planned Politics: The Russian Law on Political Parties. In: Feldbrugge, F. & Simons, W.B. (Ed.), Human Rights in Russia and Eastern Europe. (Law in Eastern Europe, 51, pp. 223-239). Dordrecht: Kluwer Law International. Visscher, G. (2002). Kiesstelsel en kiesrecht in het minderhedenbeleid. In: Kroes, M., Loof, J.P. & Napel ten, H.-M. (Ed.), Gelijkheid en rechtvaardigheid. Staatsrechtelijke vraagstukken rondom "minderheden”. (pp. 95-113). Deventer: Kluwer. Voermans, W.J.M. & Eijlander, P. (2002). De uitvoering van het regeerakkoord vanuit wetgevingsperspectief; rapport van een onderzoek naar de gevolgen van het Regeerakkoord 1998 voor de kwaliteit van wetgevingsprocessen (in opdracht van de Raad van State). Tilburg/Den Haag: KUB/Raad van State. Voermans, W.J.M. & Eijlander, P. (2002). De kwaliteit van ministeriële regelingen, onderzoek naar de kwaliteit van ministeriële regelingen in het licht van de kwaliteitseisen uit de Aanwijzingen voor de regelgeving in opdracht van het Ministerie van Justitie. Tilburg/Den Haag: KUB.

148

Zielonka, J. & Mair, P. (2002). Introduction: Diversity and adaptation in the enlarged European Union. In: Mair, P. & Zielonka, J. (Ed.), The enlarged European Union. (pp. 118). London: Cass. Annotatie Hemels, S.J.C. Noot bij : Hof ('s-Hertogenbosch) nr. 97/21045 (25-04-2002), 1152, (Rente voor teruggeleend dividend niet aftrekbaar). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 23-24. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 34 473 (16-06-1999), 1581, (Redelijke termijn begint te lopen als de verhoging is opgelegd). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 40-41. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 37 668 (15-11-2002), 1726, (Door staking van onderneming geen vervangingsreserve mogelijk). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 8-9. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 35 985 (01-02-2002), 203, (Zolang aanslag niet vaststaat is heffingsrente niet aftrekbaar). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 14-15. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 6468 (01-03-2002), 342, (Twee rechten op lijfrente vormen niet één recht voor premieaftrek). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 17-17. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 36 392 (22-03-2002), 449, (Moeder van fiscale eenheid koopt de door haar dochter verstrekte opties af). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 20-20. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 36 984 (03-05-2002), 638, (Geslaagd verzoek om bestemmingswijziging kan verkoop grond belastbaar maken). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 11-12. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR, nr. 36 453 (14-06-2002), 854, (Toepassing Cessnacriterium: onzakelijke kosten niet afttrekbaar). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 17-18. Hemels, S.J.C. Noot bij : HR (09-11-2001), 899, (Onzakelijke winstverdeling in man/vrouw-maatschap). Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 4-4. Kranenborg, H.R. Noot bij : HvJ EG (22-10-2002), (Een reactie van het HvJ op Colas Est?). M&M 2002, pp. 275-279. Kranenborg, H.R. Noot bij : EHRM (16-04-2002), (Rechtspersonen en het recht op onschendbaarheid van de woning nader verklaard). M&M 2002, pp. 239-243. Maat, V.M. Noot bij : Hof Belastingkamer (05-03-2002), 2002/1151, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 21-21. Maat, V.M. Noot bij : Hof Belastingkamer (10-10-2002), 2002/1876, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 47-49. Maat, V.M. Noot bij : Hof Belastingkamer (05-03-2002), 2002/652, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 31-32.

149

Maat, V.M. Noot bij : Hof Belastingkamer (30-01-2002), 2002/826, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2002, pp. 20-20. Schuijt, G.A.I. Noot bij : Rb.Groningen (31-05-2002), (Tatouage). AMI 2002, pp. 192192. Schuijt, G.A.I. Noot bij : Rb. Amsterdam (30-05-2002), 27, Mf 2002, pp. 259-261. Schuijt, G.A.I. Noot bij : Pres. Rb. Amsterdam (10-11-2001), 6, Mf 2002, pp. 67-68. Vakpublicatie Bedner, A.W. (2002). Legal Opinion Concerning Civil Liability in Maritime Trade Under Indonesian Law. S.I.: S.N., 5 pp. Bedner, A.W. (2002). Legal Opinion concerning the Claim to Independency of S. Mallukus on the Basis of the Round Table Treaty of 1949. S.I.: S.N., 1 pp. Bedner, A.W. (2002). The Use of Implementing Regulations in Indonesia. S.I.: S.N., 1 pp. Bezemer, C.H. (2002). [Bespreking van: Somers, J.A., De VOC als volkenrechtelijke actor Uitg.: Paris, Zutphen (2002)]. In: Rechtsgeleerd Magazijn Themis, 3, pp. 164-166. Broekers-Knol, A. (2002). Groenboek inzake de strafrechtelijke bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap en de instelling van een Europees officier van Justitie, Europese Commissie COM (2001) 715 def. Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2001-2002. (pp. 1377-1378). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Herziening van het procesrecht voor burgerlijke zaken, in het bijzonder de wijze van procederen in eerste aanleg (26 855). Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal. (pp. 488-490). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Voorstel van (rijks)wet Uitvoering van het Statuut van het Internationaal Strafhof met betrekking tot de samenwerking met en bijstand aan het Internationaal Strafhof en de tenuitvoerlegging van zijn vonnissen (Uitvoeringswet Internationaal Strafhof 28 098, R1704); wetsvoorstel Aanpassing van Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Strafvordering en enige andere wetten aan de Uitvoeringswet Internationaal Strafhof (28 099). Handelingen Eerste Kamer der StatenGeneraal, vergaderjaar 2001-2002. (pp. 1526-1527). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Wetsvoorstel Regeling van het conflictenrecht inzake de familierechtelijke betrekkingen uit hoofde van afstamming (Wet conflictenrecht afstamming 26 675). Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2001-2002. (pp. 22-1107-22-1108). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Wetsvoorstel Uitvoering van Richtlijn 200/35/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 29 juni 2000 betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties (28 239). Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2002-2003. (pp. 128). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Wetsvoorstel Wijziging van het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Strafvordering en de Gemeentewet (partiële wijziging zedelijkheidswetgeving 27 745). Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2001-2002. (pp. 1716-1717). Den Haag: SDU.

150

Broekers-Knol, A. (2002). Wetsvoorstel Wijziging van onder meer de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek in verband met de invoering van accreditatie in het hoger onderwijs (27 920). Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2001-2002. (pp. 30-1444-30-1446). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Wetsvoorstel Wijziging van titel 8 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (regels verrekenbedingen 27 554). Handelingen van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2001-2002. (pp. 22-1109-22-1110). Den Haag: SDU. Broekers-Knol, A. (2002). Wetsvoorstel vaststelling van titel 7.4 (Huur) van het Burgerlijk Wetboek (26 089); wetsvoorstel Integratie van de Huurprijzenwet woonruimte en de Wet op de huurcommissies enz. (Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte 26 090); wetsvoorstel Vaststelling van afdeling 7.4.6 van het Burgerlijk Wetboek (huur van bedrijsruimte 26 932); wetsvoorstel Invoering van titel 4 van Boek 7 (Huur) van het nieuwe Burgerlijk Wetboek en van de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte (28 064). Handelingen Eerste Kamer der Staten-Generaal, vergaderjaar 2002-2003. (pp. 146148). Den Haag: SDU. Dekker, A.J. & Holverda, S. (2002). Decentralisation and Legitimacy: a reading list. Publication series VVI (Ext. r. no. 2002/1). Leiden: Van Vollenhoven Instituut, 61 pp. Dijkstra, G.S.A. & Toonen, T.A.J. (2002). Evaluatie van de algemene wet bestuursrecht: de tweede ronde. Bestuurswetenschappen, 56(4), pp. 369-374. Dijkstra, G.S.A. & Toonen, T.A.J. (2002). Feiten en opvattingen over lokaal bestuur. Bestuurswetenschappen, 56(1), pp. 65-67. Dijkstra, G.S.A. & Toonen, T.A.J. (2002). Politiek-ambtelijke verhoudingen. Bestuurswetenschappen, 56(5), pp. 67-471. Everts, P.P. (2002). De Amerikaanse plannen voor raketverdediging nader bezien. Den Haag: Adviesraad Internationale Vraagstukken, 60+bijlagen pp. Everts, P.P. (2002). Nederland en de OVSE in 2003: Rol en richting. Den Haag: Adviesraad Internationale Vraagstukken, 44+bijlagen pp. Everts, P.P. (2002). Wie staan er achter Bush: een transatlantische kloof? Internationale Spectator, 56(11), pp. 525-526. Everts, P.P., Grand, S., Labalme, N., Smith, J.. & Isernia, P. (2002). Worldviews 2002. Comparing American and European Public Opinion and Foreign Policy. Washington: German Marshall Fund of the United States, 28 pp. Everts, P.P., Grand, S., Nabalme, N., Smith, J.. & Isernia, P. (2002). Worldviews 2002. European Public Opinion and Foreign Policy. Washington: German Marshall Fund of the United States, 32 pp. Geus, M.A. de (2002). Antiglobalisme: Ideeën en acties van een wereldwijde beweging. De As; tijdschrift voor cultuur en politiek, 137(voorjaar), pp. 13-17. Gunsteren, H.R. van (2002). Filosofie van Verassingen. Adviesraad voor Wetenschap en Technologie, 12 pp. Mair, P. (2002). -. [Bespreking van: O'Brien, M., De Valera, Fianna Fáil and the Irish Press: The Truth in the News? Uitg.: Irish Academic Press, Dublin (2002)]. In: Irish

151

Political Studies, 17, pp. 134-137. Pei, X. (2002). Inequality and Poverty in China in the Age of Globalization. [Bespreking van: Inequality and Poverty in China in the Age of Globalization Uitg.: Oxford University Press, Oxford, U.K. (2002)]. In: The China Quartely, 169, pp. 212-214. Pleysier, A.J.H. (2002). Hoever gaat de 'privatieve werking' van de waarneming? JBN, pp. 11-12. Pleysier, A.J.H. (2002). Kan iemand ouder dan vijfenzestig jaar waarnemen? Kan een exnotaris waarnemen? JBN, pp. 9-11. Rooij, B. van (2002). Unweltschutzungsrecht der VR China, Gesetze und Analysen. [Bespreking van: Heuser, R., Unweltschutzungsrecht der VR China, Gesetze und Analysen Uitg.: Institut für Asienkunde, Hamburg (2002)]. In: China Information, pp. 134135. Schuijt, G.A.I. & Visser, D.J.G. (2002). "Een 10 voor Feer". (voorwoord). In: Schuijt, G.A.I. & Visser, D.J.G. (Ed.), Liber promotorum D.W.F. Verkade. Ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar in het informatierecht en het recht van de intellectuele eigendom, in het bijzonder het auteursrecht aan de Universiteit Leiden op 28 mei 2002. (pp. 5-6). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Schuijt, G.A.I. (2002). Aantasting eer en goede naam en andere aantasting van de persoon. Onrechtmatige daad (losbladige, 189 bewerkte pagina's). (pp. 1-189). Schuijt, G.A.I. (2002). De eerste toets van een persfusie. Mediaforum, pp. 77-77. Schuijt, G.A.I., Huisman, L., Dragstra, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 360-364. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 323-325. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 213-219. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 250-255. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 284-292. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 169-173. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 90-94. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 21-26. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie. Mediaforum, pp. 47-53. Schuijt, G.A.I., Dragstra, L., Huisman, L. & Hins, A.W. (2002). Documentatie.

152

Mediaforum, pp. 114-118. Schuijt, G.A.I. & Hins, A.W. (2002). Mediarecht. Ars Aequi, pp. 4595-4597. Schuijt, G.A.I. & Hins, A.W. (2002). Mediarecht. Ars Aequi, pp. 4522-4524. Schuijt, G.A.I. & Hins, A.W. (2002). Mediarecht. Ars Aequi, pp. 4381-4383. Schuijt, G.A.I. & Hins, A.W. (2002). Mediarecht. Ars Aequi, pp. 4457-4458. Schuijt, G.A.I. (2002). Mediarechtelijk in memoriam. Mediaforum, pp. 347-347. Schuijt, G.A.I. (2002). Van open Barend Biesheuvel tot Worldwide Wallage. NJB, pp. 7578. Secker, W.P. (2002). De adelaar en het lam. [Bespreking van: Joor, J, De adelaar en het lam. Onrust, opruiing en onwilligheid in Nederland ten tijde van het Koninkrijk Holland en de inlijving bij het Franse Keizerrijk (1806-1813) Uitg.: Bataafsche Leeuw, Amsterdam (2002)]. In: Tijdschrift voor Geschiedenis, deel 115, pp. 119-121. Secker, W.P. (2002). De val van een bergredenaar. Het politieke leven van Willem Aantjes. [Bespreking van: Bouwman, R, De affaire Aantjes; dossier gesloten? Uitg.: Boom, Amsterdam]. In: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Secker, W.P. (2002). Het heeft onze aandacht. [Bespreking van: Baudet, F., Het heeft onze aandacht. Nederland en de rechten van de mens in Oost-Europa en Joegoslavië, 1972-1989 Uitg.: Boom, Amsterdam (2002)]. In: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden. Smith, C.E. (2002). Edwige Brug, The Model of Principles. The quest for rationality in the implementation of conflicting principles. [Bespreking van: The Model of Principles. The quest for rationality in the implementation of conflicting principles Uitg.: Amsterdam Universitiy Press, Amsterdam (2002)]. In: Rechtsfilosofie en rechtstheorie, pp. 110-115. Soetendorp, R. (2002). The Europeanisation of National Foreign Policy: Dutch, Danish and Irish Foreign Policy in the European Union. [Bespreking van: Tonra, B., The Europeanisation of National Foreign Policy: Dutch, Danish and Irish Foreign Policy in the European Union Uitg.: Ashgate, Aldershot (2002)]. In: European Foreign Affairs Review, 7, pp. 230-232. Staden, A. van (2002). De botsing der beschavingen: het (on)gelijk van Huntington. Almanak 2002. (pp. 527-529). Leiden: Societas Iuridica Grotius. Tang, P.H. van der (2002). Praktijkboek bestuursrecht (nieuw hoofdstuk). Toezicht op bestuursorganen. Tang, P.H. van der (2002). Vernietigingsbevoegdheid ongeschikt als handhaving (vervolg op Ergernis en bevoegdheid, NJB nov 01, pp. 2049-2050). NJB, pp. 665-665. Toonen, T.A.J., Dijkstra, G.S.A. & Meer, F.M. van der (2002). Branchecode voor de maatschappelijke onderneming. Oegstgeest: Grotius Consultancy, 52 pp. Visscher, G. (2002). Hoofdstuk 6 Staten-Generaal. In: Daalder, H & Schuyt, C.J.M. (Ed.), Compendium politiek en samenleving in Nederland. Alphen aan den Rijn: Samson. Voermans, W.J.M. (2002). EUR-Lex: doorkijkje Europese wetgeving. R&EM (Recht en

153

elektronische media) ISSN 1385-2736, 1(jg. 7), pp. 6-8. Populariserende publicatie Bedner, A.W. (19-08-2002). Indonesië gebaat bij nieuwe constitutie. NRC Handelsblad. Broekers-Knol, A. (01-01-2002). De tanden van het Binnenhof. Column op de website van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, pp. 3. Dekker, A.J. (2002). Participation and decentralisation: a shelf exploration in the VVI library. Neswletter Aladin, 3(1), pp. 7-11. Engels, J.W.M. (01-06-2002). Bestuur in stedelijke regio’s. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-05-2002). Democratie en Zuiderzeelijn. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-04-2002). Doorpakken met de provincies. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-03-2002). Dualisme is niet gelijk aan jukeboxdemocratie. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-02-2002). Gewoon goed besturen. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-07-2002). Infrastructuur en gemeentebestuur. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-08-2002). Overschaduwde statenverkiezingen. Staatscourant. Engels, J.W.M. (01-09-2002). Staatsrecht en politieke moraliteit. Staatscourant. Everts, P.P. (04-09-2002). Europeanen en Amerikanen zijn het vaak eens. NRC Handelsblad. Gunsteren, H.R. van (11-05-2002). Fortuyn gaf de democratie leven. de Volkskrant. Gunsteren, H.R. van (10-05-2002). Lijst Fortuyn moet een kans krijgen. Trouw. Gunsteren, H.R. van (14-09-2002). Omringd door Graaiers. Trouw. Hemels, S.J.C. (2002). Kunst en inkomstenbelasting. Geld en Beleggen, pp. 16-18. Huijgen, W.G. (2002). Portret van het Notariaat. Ponder, 12(juli), pp. 10-10. Muller, E.R. (27-05-2002). De moord op Pim Fortuyn. de Volkskrant., pp. 7-7. Munneke, H.F. & Dekker, A.J. (2002). Netherlands Antilles and Aruba. In: Kritzer, H.M. (Ed.), Legal systems of the world: a political, social and cultural encyclopedia (IV vols). (pp. 1122-1127). Santa Barbara, USA: ABC-CLIO. Munneke, H.F. & Dekker, A.J. (2002). Suriname. In: Kritzer, H.M. (Ed.), Legal systems of the world: a political, social and cultural encyclopedia (IV vols). (pp. 1547-1556). Santa Barbara, USA: ABC-CLIO. Otto, J.M. (2002). De andere wereld van recht en bestuur. In: Blussé, L. & Ooms, I. (Ed.), Kennis en Compagnie. (pp. 71-83). Amsterdam: Balans.

154

Polak, M.V. (2002). Didactiek: een kwestie van doceren en doseren. In: Nederlandse Orde van Advocaten, red. (Ed.), De advocaat als docent. Een professie binnen een professie? (pp. 9-13). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Schuijt, G.A.I. (2002). Koeman, Overmars en Kluivert. Sex, roddels en recht. Novum, pp. 21-22. Voermans, W.J.M. (2002). Nederland, decretenland. Lexklets, pp. 31-32. Overige producten van wetenschappelijke activiteit Arnscheidt, J. (22-06-2002). Problem of marine protected areas implementation: the Pulau Seribu case. University Leiden, Eden II Workshop Sustainability and Depletion Island Southeast Asia, Forestry and Fisheries, Past and Present. Bedner, A.W. (22-08-2002). Interview voor NPS Radio over constitutionele ontwikkelingen in Indonesië. Interview, programma Rechtenkwesties: Hilversum. Interview. Boeles, P. (26-11-2002). Is migratie goed of slecht? Genève, Cleveringarede. Bovens, M.A.P. & Hemerijck, A.C. (16-04-2002). Understanding welfare adjustment across the European Union. NIG Governability in post industrial societies: the European experience: Den Haag (16-04-2002 - 27-04-2002). Bijdrage aan congres/symposium. Broekers-Knol, A. (periode: 2002 t/m 2002). Lid Eerste Kamer der Staten- Generaal. Functie bij : Parlement. Cranenburgh, O.B.R.C van (06-05-2002). African democracies: towards a classification. Addis Abeba, Congres 'Sustainability of African Political Parties'. Dekker, A.J. (24-05-2002). Webontwikkelingen in de bibliotheek: Dublin Core voor het VVI? Leiden, lunchlezing gehouden voor het Van Vollenhoven Instituut. Dijk, J.J.M. van (15-05-2002). Eredoctoraat. Van de Manonmaniam Sundaranar University: Tamil Nadu, India. Award. Duynstee, M.C.I.M. (01-01-2002). Chronique Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis, 70 (2002), pp. 397. (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Duynstee, M.C.I.M. (2002). Lid werkgroep Interuniversitaire werkgroep Lecturae Orleanenses. Lid werkgroep. Duynstee, M.C.I.M. (01-01-2002). Ouvrages recus Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis, 70 (2002) pp. 399-402. (01-01-2002 - 31-12-2002). Lid redactie. Duynstee, M.C.I.M. (01-01-2002). Table des Matieres, (2002) pp. 403-407. (01-01-2002 31-12-2002). Lid redactie. Engels, J.W.M. (15-11-2002). De gekozen burgemeester. Binnenland Bestuur. Interview. Engels, J.W.M. (06-11-2002). De griffier als coach. Amsterdam, BZK vernieuwingsimpuls. Engels, J.W.M. (21-11-2002). Doorwerking van BBI. Lid promotiecommissie.

155

Engels, J.W.M. (12-09-2002). Dualisering en politieke cultuur. Den Haag, Afsscheidssymposium W. Derksen. Engels, J.W.M. (03-04-2002). Dualisering gemeentebestuur. Steenwijk, Bijeenkomst gemeente Steenwijk. Engels, J.W.M. (periode: 2002 t/m 2002). Projectleider. Functie bij : Duaal Leren Juridische Faculteit Groningen. Engels, J.W.M. (periode: 2002 t/m 2002). Lid. Functie bij : Provinciale Staten Drenthe. Engels, J.W.M. (periode: 2002 t/m 2002). Plv. voorzitter college van beroep voor de examens. Functie bij : R.U. Groningen. Engels, J.W.M. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank Groningen. Engels, J.W.M. (periode: 2002 t/m 2002). Secretaris/penningmeester. Functie bij : Stichting Onderzoek Gemeenten. Engels, J.W.M. (periode: 2002 t/m 2002). Penningmeester. Functie bij : Stichting Openheimleerstoel. Engels, J.W.M. (14-02-2002). Het openbaar bestuur. Arnhem, bijeenkomst NIBRA. Engels, J.W.M. (08-05-2002). Politieke verantwoordelijkheid voor ambtenaren? Rotterdam, landelijk congres bestuurskunde. Engels, J.W.M. (26-01-2002). Samenvoeging of samenwerking. Groningen, D66bestuurdersvereniging. Engels, J.W.M. (Ed(s).). (2002). Handboek Bestuurlijke Organisatie. Everts, P.P. & Isernia, P. (14-05-2002). Onlookers or participants? Public opinion on the problem of terrorism since September 2001 in countries outside the US. St. Pete Beach, Florida, Joint Conference of American Association of Public Opinion Research and World Association of Public Opinion Research. Everts, P.P. (04-03-2002). Publieke opinie en buitenlands beleid. Den Haag, Studiedag PONTEG. Everts, P.P. (Ed(s).). (2002). Vrede en Veiligheid, 31. Feenstra, R. (11-09-2002). Commandeur des Palmes Académiques. Franse onderscheiding. Award. Geus, M.A. de (23-08-2002). Consumptiebeperking. Nieuwpoort-bad, gastlezing voor zomerconferentie Agalev over Consumptiebeperking. Geus, M.A. de (18-04-2002). Education for sustainability. Oslo, gastlezing op Social Sciences Department Oslo. Geus, M.A. de (12-06-2002). Filosofie en organisatietheorie. Amsterdam, lezing voor cursus Informatiemanagment UVA.

156

Geus, M.A. de, Bons, A., Laan, J. van der, Lobel, W. de & Ramaer, R. (Ed(s).). (2002). De As; tijdschrift voor cultuur en politiek, 137/8/9(jg 2002). Geus, M.A. de (24-05-2002). Utopia and sustainability. Nijmegen, lezing aan de faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Nijmegen. Goldschmidt, J.E. (07-05-2002). Nationale Revalidatieprijs. Op het gebied van emancipatie, gelijke behandeling en integratie van mensen met een handicap. Award. Grapperhaus, F.H.M. (09-09-2002). De Sarton Leerstoel. Voor verdienstelijk werk op het domein van de geschiedenis en/of filosofie van een specifieke discipline of wetenschap in het algemeen: Universiteit Gent. Award. Hemels, S.J.C. (periode: 2002 t/m 2002). In het kader van promotie-onderzoek deelname aan wekelijks seminar over de relatie tussen kunst, economie en andere wetenschapsgebieden. Functie bij : Erasmus Universiteit Rotterdam. Hemels, S.J.C. (periode: 2002 t/m 2002). Promotie-onderzoek naar fiscale stimulansen voor kunst en cultuur. Functie bij : Universiteit Leiden. Hemels, S.J.C. (26-04-2002). PAOB cursus Belastingplicht voor overheidsbedrijven. PAO-bijeenkomst. Holsteyn, J.J.M. van, Koole, R.A. & Praag, Ph. van (Ed(s).). (2002). Bezige burgers. Amsterdam: Boom, pp. 49-120 Holsteyn, J.J.M. van, Koole, R.A. & Praag, Ph. van (Ed(s).). (2002). Beleid en Maatschappij, 29(2). Kar, H.M. van de (periode: 2002 t/m 2002). Treasurer. Functie bij : International Institute of Public Finance. Kar, H.M. van de (Ed(s).). (2002). Openbare Uitgaven. Koole, R.A. & Katz, R.S. (Ed(s).). (2002). Political data yearbook 2001. Londen: European Journal of Political Research, 900 pp. Koole, R.A. & Katz, R.S. (Ed(s).). (2002). European Journal of Political Research, 41( pp. 7-8). Kopecky, P. & Cranenburgh, O.B.R.C van (30-10-2002). Political institutions in new democracies: (Not so) hidden majoritarianism in New South Africa. Rotterdam, NOB/NIG Congress. Kranenborg, H.R. (Ed(s).). (2002). Markt & Mededinging. Langen, M.S. de (07-10-2002). De Legal Sector en Armoedebestrijding. Leiden, Legal Sector Workshop, Van Vollenhoven Instituut. Langen, M.S. de (periode: 2002 t/m 2002). Bestuurslid. Functie bij : Aladin. Langen, M.S. de (20-09-2002). Ideals and Realities of Decentralisation: a case-study in Douentza, Mali. Leiden, Terms of Trust, The Dynamics of Old and New Moralities in Africa, Ph.D. and Post-doc seminar of the African Studies Centre.

157

Langen, M.S. de (12-12-2002). Poster voor sessie over Shifts in Legal Anthropology. Jaarvergadering VSR, Vereniging voor de Sociaal-Wetenschappelijke Bestudering van het Recht: Bergen aan Zee. Poster presentation. Langen, M.S. de (17-12-2002). Recht in Afrika, waar krijg je als tropenarts mee te maken? Utrecht, Symposium 'Over Leven als Tropenarts', Netherlands School of Public Health. Langen, M.S. de (25-06-2002). The 2002 Presidential Elections in Mali. Tokyo, Japan, Matsushita Institute for Government and Management. Mair, P. (28-10-2002). Europeanisation, representation and democracy. Erasmus University Rotterdam, NOB Congress. Mair, P. (27-09-2002). Interest groups and political power. Den Haag, gastlezing, Institute of Social Studies. Mair, P. (28-11-2002). Introduction. Den Haag, Workshop on electoral systems, international conference on a European Constitution. Mair, P. (19-03-2002). Party systems and alternation in government. Università di Pisa, Conference on 'Il 'cartel-party' e oltre'. Mair, P. (Ed(s).). (2002). West European Politics. Mair, P. & Zielonka, J. (Ed(s).). (2002). The enlarged European Union: Diversity and adaptation. London: Cass, 215 pp. Muller, E.R. (periode: 2002 t/m 2002). Directeur. Functie bij : Nederlandse Politie academie. Nieuwenhuis, J.H. (26-11-2002). Weet het recht nog raad met de zonde? Luxemburg, Cleveringarede. Oomen, B.M. (01-02-2002). La sociologie du droit. Leiden, Serie colleges voor het Maliproject. Otto, J.M. (21-11-2002). Chiefs! Law, Power and Culture in Contempory South Africa. Promotie van B.M. Oomen: Leiden. Promotor. Otto, J.M. (periode: 2002 t/m 2002). General Editor van de London Leiden Series on Law. Functie bij : Kluwer International Law. Otto, J.M. (11-11-2002). Systems of land registration; Aspects and Effects. Proefschrift van J. Zevenbergen: Delft. Lid promotiecommissie. Pei, X. (31-10-2002). The Law of limit of land productivity and population pressure: an improved Malthusian Theory and equal distribution of land vs. land privatization in China. International seminar: Wageningen. Conference/symposium/invited oral. Pheijffer, M. (periode: 2002 t/m 2002). Inhoudelijk onderzoekscoördinator. Functie bij : Tweede Kamer. Pijl, H. (periode: 2002 t/m 2002). Belastingadviseur. Functie bij : Deloitte & Touche. Pijl, H. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plv. Functie bij : Gerechtshof 's Gravenhage.

158

Pijl, H. (periode: 2002 t/m 2002). Docent. Functie bij : International Tax Center Leiden. Pijl, H. (Ed(s).). (2002). Nederlandse regelingen voor Internationaal Belastingrecht. Deventer: Kluwer. Polak, J.E.M. (23-05-2002). Het water meester, het recht rond de overheidszorg voor de beveiliging tegen overstroming. Promotie M. Dekker: Leiden. In: Meijers-reeks, nr. 44. Lid promotiecommissie. Polak, M.V. (30-10-2002). De Ontvanger en het Internationaal Privaatrecht: waarom, waarmee, waarheen? 's-Gravenhage, Voordracht op de themadag "IPR en invordering", georganiseerd door de Ontvanger van Rijksbelastingen. Polak, M.V. (10-06-2002). Een betere cursus begint bij de docent. Symposium van de Nederlandse Orde van Advocaten, gehouden in het kader van het 50-jarig bestaan van de Advocatenwet: 's-Gravenhage. Dagvoorzitter. Polak, M.V. (18-09-2002). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden - Kollisionsrecht, internationales Verfahrensrecht -. Promotor van A.R. van Maas de Bie: Leiden. Promotor. Polak, M.V. (24-11-2002). Vrijheid versus vrijwaring van meningsuiting. Aansprakelijkheid voor grensoverschrijdende, onrechtmatige meningsuiting via het Internet. Middelburg, Voordracht in het kader van de 26 novemberbijeenkomsten, georganiseerd door het Leids Universiteits Fonds. Punselie, E.C.C. (periode: 2002 t/m 2003). Voorzitter begeleidingscommissie rechtsvergelijkend onderzoek geweld in het gezin. Functie bij : Ministerie van justitie/wodc. Punselie, E.C.C. (periode: 2002 t/m 2003). Docent beroepsopleiding notariaat. Functie bij : Stichting beroepsopleiding notariaat (sbn). Rickford, J.B.K. (20-09-2002). The European Company. (2002). (oratie Leiden). Rooij, B. van (24-05-2002). China's rechtstraditie. Veranderde denkbeelden over recht en praktijk in keizerlijk China. Leiden, Symposium "Beginnend Recht". Rooij, B. van (15-07-2002). Helan Huanjingfa Tixi yu Wushuichulichang de Juti Yaoqiu (The Dutch System of Environmental Law and the Specific Requirements for Water Treatment Plants. Suining, Sichuan, China, Guest lecture for the Suining Environmental Protection Bureau and Water Treatment Plant Staff. Rooij, B. van (12-07-2002). Huanjing Lifa yu Jingjifazhan (Environmental Legislation and Economic Development. Chengdu, Sichuan, China, Guest lecture for the Honors Class in Sustainable Development at the Electronic Science University Chengdu. Rooij, B. van (22-10-2002). Structurele Problemen van Milieurechtshandhaving in China. Universiteit van Amsterdam, Guest lecture voor docenten van een VROM samenwerkingsproject over rechtshandhaving in China. Rooij, B. van (25-02-2002). The Enforcement of Environmental Law in China. Leiden, Meijerslezing aan de Rechtenfaculteit, Universiteit Leiden. Rosenthal, U. (26-11-2002). '11 september: hoe crisisonderzoekers "9-11" duiden'.

159

Loosdrecht, Cleveringarede. Schuijt, G.A.I. (10-04-2002). Actualiteiten mediarecht. Amsterdam, juridisch PAObijeenkomst. Schuijt, G.A.I. (14-10-2002). Actualiteiten ongeoorloofde publicaties en portretrecht. Leiden, Juridisch PAO-bijeenkomst. Schuijt, G.A.I. (28-05-2002). De Raad voor de Journalistiek en de Reclame Code Commissie. Leiden, Symposium intellectuele eigendom en alternatieve geschillenbeslechting. Schuijt, G.A.I. (periode: 2002 t/m 2002). Lid bestuur. Functie bij : Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Schuijt, G.A.I. & Visser, D.J.G. (Ed(s).). (2002). Liber promotorum D.W.F. Verkade. Ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar in het informatierecht en het recht van de intellectuele eigendom, in het bijzonder het auteursrecht aan de Universiteit Leiden op 28 mei 2002. Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 62 pp. Schuijt, G.A.I. (27-02-2002). Ongeoorloofde publicaties. Groningen, Workshop PAOjournalistiek. Schuijt, G.A.I. (25-09-2002). Ongeoorloofde publicaties. Groningen, Workshop PAOjournalistiek. Schuijt, G.A.I. (11-12-2002). Ongeoorloofde publicaties. Groningen, Gastcollege. Schuijt, G.A.I. (Ed(s).). (2002). Onrechtmatige daad (losbladige). Deventer: Kluwer. Secker, W.P. (Ed(s).). (2002). Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Secker, W.P. (16-11-2002). Dutch ministers since 1848. Siena Italië, conferentie ter voorbereiding Europees vergelijkende studie naar Ministers in Europa. Soetendorp, R. (24-03-2002). Choosing stalemate: The interaction between domestic politics and Israeli-Palestinian bargaining. New Orleans, Annual Meeting of the International Studies Association. Staden, A. van (16-09-2002). Europe's quest for autonomy in security and defence. l'Université de Montréal (Jean Monnet Chair), Conference on 'La nouvelle politique européenne de sécurité et de défense'. Staden, A. van (17-09-2002). Carleton University. Ottawa. Gastcollege. Staden, A. van (19-11-2002). Gastcollege voor School for Advanced International Studies of John Hopkins University. Washington, Gastcollege voor School for Advanced International Studies of John Hopkins University. Staden, A. van (28-10-2002). Gastcollege voor de Diplomatic Academy. Wenen, Gastcollege voor de Diplomatic Academy. Staden, A. van (04-11-2002). Gastcollege voor de Universiteit van Teheran. Teheran, Gastcollege voor de Universiteit van Teheran. Staden, A. van (15-06-2002). Lezing voor Alumni. Universiteit Amsterdam.

160

Staden, A. van (01-03-2002). Lezing voor Conferentie Canada-Nederland. Ottawa. Staden, A. van (19-10-2002). Lezing voor European Association of Institutes of International Relations. Istanboel. Staden, A. van (09-11-2002). Lezing voor Griekenland-Nederland Conferentie. Athene. Staden, A. van (11-09-2002). Lezing voor Haagse Vestiging. Den Haag, Lezing voor Haagse Vestiging. Universiteit Leiden. Staden, A. van (15-03-2002). Lezing voor Nederland-Duitsland Conferentie. Amsterdam. Staden, A. van (16-09-2002). Lezing voor Université de Montréal. Montréal. Staden, A. van (06-09-2002). Lezing voor Wilton Park Conference. Cluny, Frankrijk. Staden, A. van (04-11-2002). Lezing voor the Iran Institute for Political and International Studies. Teheran. Staden, A. van (Ed(s).). (2002). Internationale Spectator. Voermans, W.J.M., Eijlander, P., Lokin, M., Borman, T.C., Boer, R. de, Hessel, B. & Vries, P. de (Ed(s).). (2002). Regelmaat.

161

162

In de boekenreeks van het E.M. Meijers Instituut voor Rechtswetenschappelijk Onderzoek van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit Leiden, zijn in 2002 verschenen: MI-40 H.C. Wiersinga, Nuance in benadering. Culturele factoren in het strafproces, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2002, ISBN 90 5454 155 5. MI-41 W. den Ouden, De subsidieverplichting; wie betaalt bepaalt? Een onderzoek naar de rechtmatigheid van subsidieverplichtingen, Deventer: Kluwer 2002, ISBN 90 2683 887 5. MI-43 W.M. Visser 't Hooft, Japanese Contract and Anti-Trust Law. Sociological and Comparative Study, Richmond Surrey: Curzon Press 2002, ISBN 07 0071 577 0. MI-44 M. Dekker, Het water meester. Het recht rond de overheidszorg voor de beveiliging tegen overstroming, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2002, ISBN 90 5454 188 1. MI-45 M. Lurks, W. Den Ouden, J.E.M. Polak & A.E. Schilder, De grootste gemene deler. Opstellen aangeboden aan prof. mr. Th.G. Drupsteen ter gelegenheid van zijn afscheid van de Universiteit Leiden op 31 mei 2002, Deventer: Kluwer 2002, ISBN 90 2684 004 7. MI-46 S.C. Huisjes, Over dode lijnen en een heuvel recht. De privaatrechtelijke aansprakelijkheid voor schade als gevolg van falende telecommunicatiedienstverlening, Deventer: Kluwer 2002, ISBN 90 2684 003 9. MI-47 M. Hallers, C. Joubert & J. Sjöcrona (eds.), The Position of the Defence at the International Criminal Court and the Role of the Netherlands as the Host State, Amsterdam: Rozenberg Publishers 2002, ISBN 90 5170 625 1. MI-48 K. Teuben, Rechtersregelingen als `recht' in de zin van art. 79 Wet RO, Den Haag: Jongbloed 2002, ISBN 90 7006 231 3. MI-49 M. Hallers, A.J. Mauritz, E.R. Muller & C.J.J.M. Stolker, Beginselen van behoorlijk rampenonderzoek, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2002, ISBN 90 5454 251 9.

Overige publicaties van het E.M. Meijers Instituut: E. Nieuwenhuys, A. Toussaint & M. Valstar, Verslag van het symposium Internationale Dimensies van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Leiden: E.M. Meijers Instituut 2002, ISBN 90 9016 080 9. E.R. Muller & J.P. Coenen, Parlementair onderzoek in Nederland, Den Haag: Sdu Uitgevers 2002, ISBN 90 1209 700 2.

163