POSTADRES
BEZOEKADRES
AUTEUR(S)
Postbus 250
T
0297 29 16 16
3640 AG Mijdrecht
F
0297 28 42 81
Croonstadtlaan 111
E
[email protected]
3641 AL Mijdrecht
I
www.derondevenen.nl
Femke Kaptein Pim Eybergen (stagiair)
DATUM
oktober 2012
Onderzoeksverslag Inwonerpanel
1.
Voorloper Structuurvisie
Inhoud Inleiding ....................................................................................................................................................... 3 1 - Werkwijze en onderzoeksmethode...................................................................................................... 4 1.1 - Onderzoeksopzet.............................................................................................................................. 4 1.2 - Uitvoering.......................................................................................................................................... 4 1.3 - Vragenlijst ......................................................................................................................................... 4 2 - Analyse................................................................................................................................................... 6 2.1 - Wonen .............................................................................................................................................. 6 2.2 - Landschap en landbouw................................................................................................................... 9 2.3 - Natuur en recreatie ......................................................................................................................... 10 2.4 - Sport en verkeer ............................................................................................................................. 11 2.5 - Zorg en duurzaamheid.................................................................................................................... 13 2.6 - Karakter .......................................................................................................................................... 14 3 - Samenvatting en conclusie ................................................................................................................ 17
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 2 van 21
Inleiding De gemeente De Ronde Venen stelt een structuurvisie voor de gehele gemeente op. Dit gebeurt in verschillende fasen. In deze fasen wil de gemeente de mening van de inwoners peilen. Het eerste onderzoek richt zich op de mening over de Voorloper.
In 2010 is een eerste stap gezet voor een structuurvisie waarin afspraken zijn gemaakt over de inrichting van de ruimte. In eerste instantie zijn onderwerpen en ontwikkelingen die in de gemeente spelen in kaart gebracht. Vervolgens zijn uitgangspunten vastgesteld in zogenaamde Kadernotities. Deze zijn in maart 2012 uitgewerkt in een Voorloper met hoofdlijnen en uitgangspunten voor ruimtelijk gebruik vanuit verschillende perspectieven als landschap, wonen, recreatie en economie. Ze vormen de basis voor de structuurvisie. De gemeenteraad heeft deze besproken en het licht op groen gezet om samen met inwoners in de tweede helft van 2012 aan een concept-structuurvisie te werken waarin keuzes worden gemaakt. Naar verwachting wordt medio 2013 de definitieve structuurvisie vastgesteld. De gemeente heeft een inwonerpanel opgericht met het verzoek mee te denken over een toekomstbeeld voor De Ronde Venen in 2030. De resultaten worden meegenomen in de uitwerking van de visie. Het panel krijgt met enige regelmaat via internet vragenlijsten voorgelegd over actuele onderwerpen en dilemma’s. Het panel is één van de middelen die de gemeente inzet om zoveel mogelijk inwoners mee te laten denken over de toekomst van De Ronde Venen. De resultaten vormen de basis voor weloverwogen beslissingen. De achterliggende vraag die de basis vormt voor de eerste vragenlijst aan het inwonerpanel is: zijn de uitgangspunten in de Voorloper goed geformuleerd? Komt het beeld dat in de Voorloper wordt geschetst overeen met het beeld dat inwoners van De Ronde Venen hebben? Nu en in 2030. Wat is de mening van Rondeveners over veelbesproken onderwerpen als verbreding van de N201 en veroudering van bepaalde woonwijken? Door hoofdzaken uit de Voorloper voor te leggen aan een dwarsdoorsnede van de Rondeveense bevolking, kan kwantitatief getoetst worden wat hun standpunten zijn. In de samenvatting en conclusie (paragraaf 3) staan de belangrijkste bevindingen en wordt aangegeven hoe de resultaten worden mee genomen in het vervolg.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 3 van 21
1 - Werkwijze en onderzoeksmethode Het onderzoek heeft de vorm van een online enquête die is voorgelegd aan een inwonerpanel.
1.1 - Onderzoeksopzet Op 6 juli 2012 heeft de gemeente een brief verzonden naar een steekproef van 2500 inwoners van De Ronde Venen en ze uitgenodigd deel te nemen aan een online inwonerpanel. 219 Mensen hebben positief gereageerd en hun emailadres achter gelaten. Een uitzondering hierop vormden 5 personen die wel wilden participeren in het panel, maar niet beschikten over een e-mailadres. Via de online onderzoekstool Surveymonkey is op 1 augustus 2012 een vragenlijst voorgelegd aan 214 1
respondenten. Twee e-mailadressen bounceten . Deze zijn op 5 september 2012 opnieuw ingevoerd met een nieuw e-mailadres waardoor totaal 216 e-mailadressen zijn aangeschreven waarmee 214 respondenten zijn bereikt. Via een link in een e-mail, bereikten zij een beveiligde webomgeving waar 36 vragen en stellingen werden voorgelegd die in ongeveer één kwartier beantwoord konden worden. De resultaten zijn uniek gekoppeld aan één e-mailadres.
1.2 - Uitvoering Respondenten konden vragenlijsten invullen in de periode 1 augustus tot en met 12 september 2012. Op 15 augustus en 4 september zijn digitale herinneringen gestuurd. 200 Respondenten hebben de vragenlijst ingevuld. Vanaf 17 e-mailadressen is niet gereageerd. Drie respondenten hebben deelname afgewezen en 2 bounceten. Deze e-mailadressen worden uit de paneldatabase verwijderd en zullen niet worden aangeschreven bij volgende enquêtes. Op deze manier kan n worden gemaximaliseerd. De vijf personen zonder e-mailadres die wel wilden deelnemen zijn telefonisch benaderd. Telefonische enquêtes zijn tussen 3 en 12 september 2012 afgenomen. Hun respons is meegenomen in de kwalitatieve onderbouwing van de resultaten. Hun antwoorden zijn niet verwerkt in de online surveytool. Op deze manier kunnen onderzoeksresultaten niet vervuilen. In de toekomst zal op vergelijkbare wijze met dergelijke respondenten worden omgegaan.
1.3 - Vragenlijst De enquête startte met het beantwoorden van vier socio-demografische vragen, waarmee kruisverbanden konden worden gelegd. Met deze inbreng kon bijvoorbeeld bekeken worden of inwoners uit Abcoude anders tegen een bepaald onderwerp aankijken dan Mijdrechtenaren. En welke behoeften ouderen in tegenstelling tot jongeren hebben.
1
Bouncing betekent dat een e-mail niet aankomt bij de ontvanger. Bijvoorbeeld omdat het e-mailadres incorrect is of de mailbox van de ontvanger te vol is.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 4 van 21
De onderwerpen die aan bod zijn gekomen in de vragenlijst zijn onder meer wonen, landschap en landbouw, natuur en recreatie, sport en verkeer, zorg en duurzaamheid en karakter van de kernen.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 5 van 21
2 - Analyse In dit hoofdstuk worden de uitkomsten uit de enquête per vraag geanalyseerd. Vraag één tot en met vier zijn socio-demografische vragen over leeftijd, geslacht, woonplaats en opleiding (zie bijlage 1). Zij maken het mogelijk kruisvergelijkingen te doen.
2.1 - Wonen 5. Met welk rapportcijfer waardeert u het leven in De Ronde Venen? Wonen in De Ronde Venen bevalt goed. Gemiddeld geven inwoners een 8-.
6. De dorpen in De Ronde Venen worden vaak geroemd om hun dorpse karakter. Wat betekent wonen in een dorpse omgeving voor u? Men beschrijft het wonen in een dorpse omgeving als het wonen in een rustige, kleinschalige, groene, veilige en gezellige omgeving. Waarbij er sprake is van een goede sociale cohesie.
7. Welke voorzieningen heeft u minimaal in uw nabije omgeving nodig om op lange termijn in deze dorpse omgeving te blijven wonen? In de top 16 van noodzakelijke voorzieningen in de nabije omgeving staat een huisarts bovenaan. Opvallend is dat dit voor de (kleine) supermarkt komt, die op plek 2 staat. Hierin lijkt vergrijzing een rol te spelen. 1. Huisarts 2. (Kleine) supermarkt 3. Bakker, slager of groenteboer 4. Sportvoorziening 5. Tandarts 6. Bibliotheek 7. Culturele voorziening 8. Horeca 9. Basisschool 10. Dorpshuis 11. Kinderdagverblijf 12. Kapper 13. Non-food winkel zoals kledingwinkel 14. Middelbare school 15. Dierenarts 16. Rijdende supermarkt/digitale boodschappenservice Voor inwoners jonger dan 40 jaar is de aanwezigheid van een supermarkt wel het belangrijkst. Verder staan zoals verwacht de scholen en een non-food winkel, zoals een kledingwinkel hoger op het lijstje.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 6 van 21
8. Stelling: ik vind dat mijn dorp best mag uitbreiden in het open landschap wanneer hierdoor meer voorzieningen kunnen worden geboden. De meningen zijn verdeeld over uitbreiding in het open landschap. Circa 40% is het eens met de stelling en circa 40% oneens. De overige 20% staat in het midden. In kleinere kernen als De Hoef en Waverveen slaat de balans naar niet uitbreiden. In grotere kernen als Mijdrecht en Abcoude gaan inwoners vaker akkoord met uitbreiding in het open landschap wanneer zo het voorzieningenniveau op peil blijft.
9. Stelling: nieuwbouwwoningen moeten alleen gebouwd worden voor inwoners van De Ronde Venen. Hier is bijna de helft van het panel het mee eens. Een derde is het hier niet mee eens. Ongeveer 20% is het er niet mee eens, maar ook niet mee oneens. Het idee leeft dus dat eventuele nieuwbouw vooral voor eigen inwoners zou moeten zijn.
10. Waar zou geld aan moeten worden besteed? Zet de doelen die nodig zijn om op lange termijn een goed leefklimaat in De Ronde Venen te garanderen in volgorde van belangrijkheid. De meningen hierover zijn redelijk verdeeld, de gemiddelde scores liggen allemaal dicht bij elkaar. Opvallende uitschieters met lage prioriteit zijn “Verbeteren sportvoorzieningen” en “Aanleggen nieuwe natuurgebieden”. Wat betreft geldbestedingen hecht men aan deze twee doelen de minste waarde. Geld wordt liever besteed aan zorg en welzijn, verbeteren van de kwaliteit van verouderde wijken en leukere dorpscentra. Opvallend is dat 40+-ers vaker voor vergroten van recreatiemogelijkheden kiezen dan anderen. 1.
Meer aandacht voor welzijn en zorg
2.
Verbeteren kwaliteit verouderde wijken
3.
Leukere dorpscentra
4.
Meer openbare vervoer
5.
Behoud cultureel erfgoed
6.
Vergroten recreatiemogelijkheden
7.
Behoud agrarische sector
8.
Verbeteren wegen
9.
Aanleggen nieuwe natuurgebieden
10.
Verbeteren sportvoorzieningen
11. Stelling: een aantal wijken in De Ronde Venen veroudert. Veel woningen voldoen niet meer aan de normen van deze tijd en kunnen het beste worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De meeste geënquêteerden (44%) zijn het eens met de stelling dat woningen die niet meer voldoen aan de normen van deze tijd, het beste kunnen worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Dit sentiment leeft het sterkste in Mijdrecht.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 7 van 21
12. Stelling: om in 2030 de leefbaarheid in De Ronde Venen te garanderen moet er voldoende werkgelegenheid zijn binnen de gemeentegrenzen. Om en nabij de 80% wil aandacht voor voldoende werkgelegenheid binnen de gemeentegrenzen om zo leefbaarheid te blijven garanderen. Slechts 10% is het hier mee oneens. Hieruit blijkt een duidelijke vraag naar voldoende werkgelegenheid in de toekomst.
13. Waarom woont u in De Ronde Venen? Wat zijn de kwaliteiten waarin de gemeente zich onderscheidt en die u wilt behouden? De (rustieke) dorpse uitstraling en het groene landelijke karakter zijn de kernkwaliteiten van de gemeente volgens het overgrote deel van de geënquêteerden. Hier worden vaak de Vinkeveense Plassen en de weilanden genoemd. De centrale ligging en nabijheid van Amsterdam en Utrecht worden in samenhang met de kleinschaligheid in de gemeente erg gewaardeerd. Mensen geven aan het fijn te vinden om rustig en dorps te wonen, maar om daarnaast de drukte toch gemakkelijk op te kunnen zoeken in de nabije omgeving. Er zijn voldoende voorzieningen aanwezig, maar men is terughoudend over nieuwbouw. De gedachte speelt dat teveel nieuwbouw ervoor zal zorgen dat de dorpse uitstraling en beleving langzaam maar zeker verdwijnt. Ook het landschappelijke karakter zou aangetast worden. “Heel leuk dat alle dorpen een eigenheid hebben en toch samen De Ronde Venen uitstralen.” “Mooie natuur, veel water en binnen 20 minuten met de auto in de stad.” “Als tegenwicht tegen de grote stad waar ik werk. Rustig tempo van leven, natuur, vriendelijke mensen.” ”Ik ben hier geboren en getogen. Ik woon in het Groene Hart, tussen grote steden, en als ik de deur uitstap, beweeg ik me in een heel gevarieerd landschap. Ik woon waar anderen recreëren” “Ik ben er geboren en ik wil hier ook sterven.”
Woonvisie September 2012
Vaststelling concept-woonvisie college
Oktober-januari
Uitwerken visie met inbreng belanghebbenden
Januari 2013
Vakvisie wonen definitief als basis voor structuurvisie
Februari 2013
Gemeenteraad behandelt definitieve woonvisie
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 8 van 21
2.2 - Landschap en landbouw 14. Wat is het typerende van het Rondeveense landschap? Noem het eerste dat in u opkomt. Het typerende is een weids, open polderlandschap dat bestaat uit weilanden met koeien, schapen, vogels en veel water. De aanwezigheid van de Vinkeveense Plassen is een gezichtsbepalende factor in het Rondeveense landschap.
15. Wat is volgens u de ideale inrichting van het landschap? Houd het gelijk aan nu. Dat is wat het overgrote deel van de respondenten zegt over de ideale inrichting van het landschap. Het lijkt erop dat de balans tussen recreatieve voorzieningen, natuur, woningen, (agrarische) bedrijven, infrastructuur en cultuurhistorische elementen ideaal wordt bevonden. Hooguit wordt iets meer ruimte voor natuur en recreatieve voorzieningen gevraagd.
16. Stelling: groei van de agrarische sector mag niet worden belemmerd. Zo kan de boer ook in de toekomst de rol van beheerder van het landschap vervullen. Tweederde is het hier mee eens. Velen geven aan dat zij geen megastallen in de gemeente wensen. Het idee om nevenactiviteiten, zoals kamperen bij de boer, te stimuleren wordt wel breeduit gewaardeerd. Verschillende respondenten plaatsen kanttekeningen bij de rol van de boer als beheerder van het landschap. Bijvoorbeeld: “Ik zie het als één ecologische eenheid. Niet alleen 'de boer' is beheerder van het landschap. Wij zijn dat allen; alle inwoners van de gemeente.
17. Hoe kan de agrarische sector gezond blijven? Maak een keuze uit verschillende mogelijkheden. Driekwart van de ondervraagden vindt duurzame landbouw en nevenactiviteiten gericht op recreatie een goede manier om de agrarische sector gezond te houden. Ruim 40% vindt nevenactiviteiten gericht op zorg ook een goede aanvulling voor de agrarische sector. In de toelichting
suggereren
ze
het
boerenbedrijf
te
stimuleren
met
financiële
prikkels
en
samenwerkingsverbanden om extra omzet te genereren uit bijvoorbeeld wijnranken, kersen plukken, bed en breakfast, spelen bij de boer, lokale vermarkting van streekproducten, maatschappelijke stages, leerboerderijen of een maatschapboerderij voor zorgjeugd. Ruimte voor groei en schaalvergroting zijn ideeën die niet tot nauwelijks gedragen worden. Eén respondent nuanceert: “Dit hangt af van welke deel van de gemeente dit betreft. Er moeten per deelgebied keuzes gemaakt worden. Bepaalde delen lenen zich goed voor groei en/of schaalvergroting, op enkele plekken kan het ontwikkelen van nevenactiviteiten gericht op recreatie een verrijking zijn en in veel gevallen zal het ook best mogelijk zijn om boerenbedrijven heel goed in te passen in de natuur. Dus: niet inperken, maar goed inpassen.” Uit de resultaten bij deze vraag is af te lezen dat het uitgangspunt van de gemeente, om agrariërs in staat te stellen meer nevenactiviteiten te ontwikkelen, breed wordt gedeeld door het panel.
Landschapsvisie Oktober-januari
Uitwerken visie met inbreng belanghebbenden
Januari 2013
Vakvisie landschap definitief als basis voor structuurvisie
April 2013
Gemeenteraad behandelt definitieve landschapsvisie
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 9 van 21
2.3 - Natuur en recreatie 18. Stelling: ontwikkeling van nieuwe natuur- en recreatiegebieden is belangrijk voor de toekomst van De Ronde Venen. Ruim 70% is het hier (helemaal) mee eens. Slechts 16% is het (helemaal) oneens met deze stelling. Hieruit kan opgemaakt worden dat er vraag is naar de ontwikkeling van nieuwe natuur- en recreatiegebieden in de gemeente.
19. De Vinkeveense Plassen is een uniek plassengebied in De Ronde Venen, dat bekend is in heel Nederland. Welke functies zijn belangrijk om de Vinkeveense Plassen op lange termijn aantrekkelijk te houden? Zet ze op volgorde van belangrijkheid. Recreatie, natuur en rust zijn de belangrijkste functies om de Vinkeveense Plassen aantrekkelijk te houden. Bij de recreatie gaat het dan om extensieve recreatie als zwemmen, duiken en zeilen. Nieuwe grootschalige activiteiten en intensieve recreatie zijn functies die men liever niet terugziet in de toekomstplannen. Ook is er weinig animo voor overdekte activiteiten.
20. Wanneer u aan recreëren in De Ronde Venen anno 2012 denkt, waar denkt u dan aan? Fietsen, wandelen, varen en zwemmen zijn de belangrijkste recreatiemogelijkheden voor inwoners van De Ronde Venen.
21. In welke recreatievoorzieningen moet worden geïnvesteerd? Welke drie zijn de belangrijkste voor de toekomst van De Ronde Venen? Vier voorzieningen komen duidelijk als winnaar naar voren om in te investeren: een fietsnetwerk, wandelpaden, waterrecreatie en bereikbaarheid van de Vinkeveense Plassen. Bij inwoners jonger dan 40 jaar komt waterrecreatie duidelijk bovenaan het verlanglijstje. Zoals ook af te lezen valt uit de volgende diagrammen.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 10 van 21
22. Voor wie zijn de recreatieve voorzieningen bedoeld? Het panel ziet geen reden om de ontwikkeling van en de toegang tot recreatieve voorzieningen te beperken tot inwoners van De Ronde Venen.
Recreatievisie Oktober 2012
Contourennota definitief
Oktober-januari
Uitwerken visie met inbreng belanghebbenden
Januari 2013
Vakvisie recreatie definitief als basis voor structuurvisie
April 2013
Gemeenteraad behandelt definitieve recreatievisie
2.4 - Sport en verkeer 23. Stelling: investeren in zoveel mogelijk sportvoorzieningen op fietsafstand is belangrijk om goed te wonen. Ruim tweederde vindt het aantrekkelijk dat wordt geïnvesteerd in sportvoorzieningen op fietsafstand. Slechts 10% ziet geen noodzaak.
24. Stelling: wanneer de Olympische Spelen naar Amsterdam komen, moet De Ronde Venen investeren in trainingsfaciliteiten voor sporters of een Olympisch dorp. Meer dan tweederde is tegen het investeren in trainingsfaciliteiten of een Olympisch dorp bij eventuele Olympische Spelen in Amsterdam. Een kleine 20% ziet wel mogelijkheden in deze ambitie.
25. Stelling: ik vind het belangrijker om in een rustig landelijk gebied te wonen dan een goede ontsluiting te hebben naar omliggende snelwegen en steden. Levensfase beïnvloedt de afweging tussen rustig landelijk wonen en goede ontsluiting naar omliggende snelwegen en steden. Bijna de helft van de inwoners geeft de voorkeur aan wonen in een rustig landelijk gebied. Vooral 40+-ers spreken deze voorkeur uit. Een derde vindt een goede ontsluiting belangrijker. Deze voorkeur wordt vooral uitgesproken door mensen onder de 40 jaar.
26. Stelling: ik vind dat de gehele N201 in 2030 vierbaans moet zijn. Deze vraag levert een vergelijkbaar resultaat met de vraag over wonen in een rustig landelijk gebied versus goede ontsluiting. Bijna de helft van de ondervraagden is (helemaal) tegen het vierbaans maken van de gehele N201. Bij een derde is wel draagvlak voor dit idee.
27. De Ronde Venen moet investeren in: Investeren in de auto heeft veruit de laagste prioriteit. Slechts een op de tien kiest hiervoor, terwijl meer dan de helft investeren in Openbaar vervoer op nummer één plaatst. Met enige afstand gevolgd door een derde van het panel dat voor investeren in de fiets kiest. Opvallend is dat inwoners van Abcoude gelijke waarde hechten aan investeren in fietsers én openbaar vervoer.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 11 van 21
28. Bent u tevreden over het Openbaar vervoer in De Ronde Venen? De meeste panelleden zijn niet tevreden: 63% wil Openbaar vervoer verbeteren. Betere verbindingen naar 1. Utrecht en 2. Amsterdam, gevolgd door Schiphol en Hilversum zijn door velen gewenst. Een
uitzondering
hierop
vormen
Abcoudenaren.
Ze
geven
verbeterpunten
aan
voor
busverbindingen en -routes maar zijn meer tevreden over het openbaar vervoer dan inwoners van andere kernen. Waarschijnlijk speelt de aanwezigheid van een treinstation hierbij een belangrijke rol. Bus 126 Veelvoudig wordt geopperd om bussen (lijn 126) langs het station van Abcoude te laten rijden. Uit een pilot-project dat op het moment wordt uitgevoerd is gebleken dat dit niet een zodanige toename van het aantal reizigers heeft opgeleverd dat dit zal worden voortgezet. Bus 126 zal binnenkort dus weer het oude traject volgen.
Verkeersvisie Oktober 2012
Verkeersvragenlijst online inwonerpanel
Oktober-januari
Uitwerken visie met inbreng belanghebbenden
Januari 2013
Vakvisie verkeer definitief als basis voor structuurvisie
Februari 2013
Gemeenteraad behandelt definitieve verkeersvisie
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 12 van 21
2.5 - Zorg en duurzaamheid 29. Inwoners worden steeds ouder en er komen minder jonge mensen bij. De vergrijzing vraagt om een investering in zorgvoorzieningen. Welke zijn belangrijk om wonen in De Ronde Venen ook voor ouderen aantrekkelijk te maken? Goede thuiszorg zodat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Dat is essentieel voor 85% van de panelleden. Daarnaast wordt gekozen voor voorzieningen in of dicht bij huis zoals het aanpassen van bestaande woningen en woonzorgzones. Verzorgingshuizen zijn minder populair bij het panel.
30. Duurzaamheid is een begrip dat iedereen gebruikt. Het is kijken naar de huidige behoefte die de mensen op de aarde hebben en hoe deze in de toekomst ontwikkeld kan worden zonder dat de mensen, het milieu of de economie in gevaar komen. Maar wat is duurzaamheid voor u? (maak een keuze) Duurzaamheid leeft. Eén op de zes mensen geeft aan dat duurzaamheid op het moment vrij weinig voor hen betekent, maar dat ze in de toekomst duurzamer wil leven. Een derde geeft aan duurzaamheid belangrijk te vinden, maar zegt de kennis en/of middelen te missen om duurzamer te leven. Ruim 40% geeft aan zo duurzaam mogelijk proberen te leven. Dit doet men voornamelijk door het scheiden van afval, duurzame producten te kopen en het gebruik van de auto zo veel mogelijk te reduceren. Ook houden mensen rekening met het zo min mogelijk gebruiken van water en elektriciteit en door de CV lager te zetten. In plaats van het gebruik van de auto, neemt men vaker de fiets of het openbaar vervoer. En men trekt een trui aan om zo de centrale verwarming minder op te hoeven stoken.
Woorden die het panel gebruikt om haar duurzaam gedrag te omschrijven
31. Wie is volgens u verantwoordelijk voor duurzaamheid? Iedereen wordt verantwoordelijk gehouden voor duurzaamheid: inwoners, overheid en het bedrijfsleven.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 13 van 21
32. De Ronde Venen duurzaam betekent inzetten op (noem het eerste dat in u opkomt) Veel van de 192 reacties richten zich op zon- en windenergie. Bijvoorbeeld door het plaatsen van zonnepanelen. Maar opvallend vaak wordt ook gekozen voor openbaar vervoer en fiets en ontmoediging van autogebruik. Andere populaire duurzame investeringen zijn het invoeren van 30km-zones, natuur- en landschapsbehoud, afval scheiden en inzetten op het behoud van het bestaande in plaats van nieuw ontwikkelen. Voorlichting wordt vaak genoemd als randvoorwaarde om duurzamer te leren leven. “Gebruik gaan maken van onze elementen. Zon en wind, bodemwarmte en eventueel veengassen.” “Een gemeenteraad en bestuur die de verantwoording nemen voor duurzame toekomstontwikkelingen.” “Revitaliseren bestaande industrieterreinen i.p.v. ontwikkelen van nieuwe.”
Duurzaamheidsplan Over duurzaamheid wordt geen advies meer ingewonnen van belanghebbenden of een vakvisie opgesteld als basis voor de structuurvisie. Februari 2013
Gemeenteraad behandelt programmaplan duurzaamheid
2.6 - Karakter 33. Stelling: elke kern moet zijn eigen karakter behouden. Met de stelling dat elke dorpskern zijn eigen karakter moet behouden is bijna iedereen het eens. Duidelijk is dat men vindt dat enige ontwikkeling in de dorpen wel goed is. Opvallend is dat één op de tien zich afvraagt welk karakter. Ruim één op de tien is van mening dat hun dorp mooi is en zo moet blijven. Opvallend is dat één op de drie bewoners uit Abcoude dit vindt, tegenover slechts één op de negen uit Mijdrecht en Wilnis. Inwoners van Mijdrecht en Wilnis lijken meer open te staan voor ontwikkeling dan inwoners van Abcoude.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 14 van 21
34. Waar gaat uw voorkeur naar uit? Wonen in het Groene Hart of in een Metropool? Van alle ondervraagden wil ruim een kwart dat puur en alleen op het Groene Hart gefocust wordt. De meeste 65+-ers kiezen voor volledig Groene Hart. Ongeveer één op de drie wil richten op een balans tussen Metropool en het Groene Hart. Bijna 40% vindt dat er vooral op het Groene Hart gericht moet worden, maar ook wel een beetje op de Metropool.
35. In deze enquête heeft u uw mening gegeven over de toekomst van De Ronde Venen. In de volgende enquête zullen we verder ingaan op een gezamenlijk toekomstscenario. We willen u nu vragen nog één keer in gedachten door uw dorp te wandelen. In 2030. Wat ziet u dan? Bij vrijwel allen verschijnt een dorps, landelijk beeld dat lijkt op de huidige leefomgeving. Zonder grootschalige nieuwbouw, met autoluwe kernen en voldoende voorzieningen. Met aandacht voor zowel jongere als oudere inwoners. Het uiterlijk moet volgens het overgrote deel van de ondervraagden niet veel veranderen. Zij hopen dat vooral behoudend met de natuur en het landelijke karakter wordt omgegaan.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 15 van 21
Mijdrecht Een gezellig dorp, met goede infrastructuur om de steden te bereiken. Goede fiets- en wandelpaden. Veel sport en recreatie, met bankjes om de stukken prachtige lokale natuur te bekijken Wilnis Een stijlvolle dorpskern zonder ‘goedkope’ nieuwbouw met kleine middenstand en horeca (brasserie, terras) in een landelijke omgeving. Vinkeveen Schone straten, leuke winkels, prettige woningen voor ouderen, Vinkeveense Plassen toegankelijk voor mensen zonder boot, fijne fiets- en wandelroutes, monumenten die gekoesterd worden en goed onderhouden. Abcoude Een stijlvolle nieuwe woonwijk met prachtige verschillende woningen bij de snelweg, behoud van het dorpse karakter met nog steeds detailhandel en goede supermarktvoorzieningen, behoud en evt. uitbreiding van sportfaciliteiten en zwembad in Abcoude staat er nog steeds. Verbeterde controle op bouw schuren op de eilanden, geen lelijke nieuwbouw meer aan de Vinkeveense Plassen zoals bij Plaswijk. Baambrugge Worst case zijn we volledig opgeslokt door Amsterdam en Utrecht. Best case lukt het om een landelijke Groene Hartgemeente te worden en blijven.
36. Zijn er onderwerpen niet aan bod gekomen die u wilt meegeven om het leefklimaat in De Ronde Venen in 2030 optimaal te houden? Veiligheid en overlast zijn thema’s waar aandacht voor moet zijn in de structuurvisie. Men leeft op het moment te veel langs elkaar in plaats van met elkaar. Een impuls voor het verenigingsleven kan een positieve bijdrage leveren. Er is er een aantal specifieke opmerkingen. Onder andere over verslechtering van de staat van straten en plantsoenen de afgelopen jaren. Een aantal panelleden geeft aan dat de focus van de gemeente te veel op Amsterdam ligt. Ook Utrecht, en in mindere mate Hilversum, zijn van belang. Sommige Abcoudenaren hebben vrij weinig met de rest van de gemeente De Ronde Venen. Zij opperen om de vragen in de enquête specifieker per dorp te stellen. Ook is er vraag naar een loket burgerzaken in Abcoude, vooral door ouderen.
Vervolgstap structuurvisie: scenario’s Uit het onderzoek komt een beeld naar voren van inwoners die tevreden zijn over hun leefsituatie. Die genieten van het groene weidse landschap én de stad om de hoek. Zij kiezen niet één scenario. Elementen uit het Groene Hart en elementen uit de Metropoolregio spreken tot de verbeelding. Dit sluit aan bij de vervolgstap in het ontwikkelen van een structuurvisie: niet kiezen voor één afgebakend toekomstscenario, maar gezamenlijk werken aan een toekomstbeeld dat bij De Ronde Venen past met elementen uit verschillende uitersten. December 2012
Vragenlijst online inwonerpanel over toekomstscenario
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 16 van 21
3 - Samenvatting en conclusie Komt wat door de gemeente in de Voorloper gesteld wordt in hoofdlijnen overeen met de standpunten van de bewoner?
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat het inwonerpanel de uitgangspunten en het beeld van De Ronde Venen, zoals deze in de voorloper zijn verwoord, grotendeels bevestigt en nuanceert.
2
Groene Hart Wonen in De Ronde Venen wordt gewaardeerd met een 8- (vraag 5). Panelleden hechten veel waarde aan het wonen in het Groene Hart (vraag 6, 13, 14, 34). De regionale waarden van het Groene Hart blijven de basis voor ontwikkelingen in de toekomst (p.15, 22, 23, 39). De gemeente zal keuzes maken voor nieuwe vormen van samenwerking in de regio. Provinciegrenzen vormen daarbij geen beperking (p.16). Dit uitgangspunt sluit aan bij de wens van vooral panelleden jonger dan 40 jaar om aansluiting te zoeken op vooral de grote steden (vraag 25). Wonen Een zorgvuldige afweging over nieuwbouw is op haar plaats (p.17), zoals blijkt uit de genuanceerde reacties van panelleden. Panelleden hebben een sterke behoefte aan behoud en uitbouw van het karakter van de eigen kern (vraag 33). Dit sluit aan bij het uitgangspunt van verdere uitbouw en versterking van de karakteristieken van de individuele kernen binnen de gemeente (p.20, 58). Bouwen voor eigen behoefte is geen uitgangspunt meer (p.20) maar wordt door bijna de helft van het panel als belangrijk ervaren (vraag 9). Het panel plaatst verbetering van de kwaliteit van verouderde wijken op nummer twee als noodzakelijke investering voor behoud van een goed leefklimaat (vraag 10). De gemeente monitort de komende jaren de kwaliteit van de naoorlogse wijken en zal zo mogelijk met andere overheden instrumenten ontwikkelen om verbeterprocessen in gang te zetten (p.21). In aanvulling hierop geeft bijna de helft van het panel aan, vooral uit Mijdrecht, dat zij voorstander is van sloop en vervanging door nieuwbouw (vraag 11). Natuur en recreatie 70% Van het panel kiest voor ontwikkeling van nieuwe natuur- en recreatiegebieden (vraag 18). Dit sluit aan bij de participatie van de gemeente in de projecten Groot Mijdrecht Oost en Marickenland (p.24). Het uitgangspunt dat de kwaliteit van de Stelling van Amsterdam en de Hollandse Waterlinie zo groot is, dat deze verder ontwikkelt dient te worden (p.40), wordt minder gedeeld door het panel. De recreatieve waarde van deze elementen scoort lager dan bijvoorbeeld waterrecreatie, wandelen en fietsen (vraag 21). De Vinkeveense Plassen daarentegen worden hoog gewaardeerd, vooral om te recreëren en als natuur- en rustgebied (vraag 21 en 19). Dit sluit aan bij het uitgangspunt om de bijzondere landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten te onderkennen (p.26). Nieuwe grootschalige activiteiten, overdekte activiteiten en intensieve recreatie ziet het panel liever niet. In het uitgangspunt om een balans te zoeken tussen natuurwaarden en economische ontwikkeling, wordt hier aandacht aan besteed (p.26). Fietsen en wandelen staan respectievelijk op nummer een en twee (vraag 21 en vraag 27). Dit bevestigt het uitgangspunt om op structuurniveau aandacht te besteden aan een groen netwerk (p. 38) 2
Vragen verwijzen naar dit onderzoeksverslag en paginanummers naar de Voorloper Structuurvisie (maart 2012).
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 17 van 21
Waterrecreatie en toegankelijkheid van de Vinkeveense Plassen staan respectievelijk op de derde en vierde plaats voor het panel als recreatievoorzieningen waarin geïnvesteerd dient te worden (vraag 21). Dit sluit aan bij het uitgangspunt om de potentie van het blauwe netwerk verder te ontwikkelen (p.38). Landschap en landbouw Samen met agrariërs kaders uitwerken voor nevenactiviteiten (p.29) is een uitgangspunt en keuze die driekwart van het panel ondersteunt om de sector gezond te houden (vraag 17). Twee derde van het panel is niet tegen groei van de sector (vraag 16). De gemeente gaat hier zorgvuldig mee om: zij zal zich op structuurniveau samen met de sector inzetten voor het aanduiden en ontwikkelen van agrarische kernontwikkelgebieden (p.30). Sport en verkeer De gemeente stelt de hoogste kwaliteitseisen voor sportvoorzieningen (p.41). Ruim twee derde is het eens met de stelling dat investeren in sportvoorzieningen op fietsafstand nodig is voor een goed woonklimaat (vraag 23). Als belangrijk investeringsdoel plaatst het panel deze pas op een tiende plaats (vraag 10). Zij hecht meer belang aan thema’s als welzijn, zorg, openbaar vervoer en verbetering van het wegennet. Olympische ambities heeft het panel niet (vraag 24). De gemeente zet in op verbetering van de openbaarvervoerssituatie (p.46). Dit sluit aan bij de het panel dat investeren in openbaar vervoer op de eerste plaats zet in afweging tussen auto, fiets en openbaar vervoer (vraag 27). Zorg en duurzaamheid De gemeente richt zich zowel collectief als individueel op het welzijn van haar inwoners en gaat actief om met de toenemende vergrijzing, zowel in voorzieningen als huisvesting, bijvoorbeeld woonservicezones (p.47-48). Dit sluit aan bij het panel dat aandacht voor welzijn en zorg op nummer een plaatst als investering in een goed leefklimaat (vraag 10). In de uitwerking van de structuurvisie wordt mee genomen dat panelleden zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen: 85% kiest voor investeren in goede thuiszorg (vraag 29). De gemeente stelt sociale cohesie centraal bij het maken van beleidskeuzes (p.48). Een mogelijke uitwerking hiervan in de vorm van dorpshuizen, is niet cruciaal voor het panel. In de top 16 van minimale voorzieningen om woongenot te garanderen, neemt een dorpshuis een tiende plek in (vraag 7). De gemeente ontwikkelt een duurzaamheidstoets en actief beleid (p.53-57). Deze past bij het grote belang dat het panel aan duurzaam leven hecht (vraag 30). Zij zien hierin een gedeelde verantwoordelijkheid (vraag 31). Karakter De positie van de detailhandel in Wilnis (p.59, 63), een kwaliteitsimpuls voor Amstelhoek (p.60), een leefbaar Baambrugge (p. 60) en conservering in De Hoef en Waverveen (p. 61, 63). Dit zijn onderwerpen, uitgewerkt in uitgangspunten, die moeilijk kwantitatief kunnen worden onderbouwd door de onderzoeksresultaten omdat in kleine kernen vaak minder dan tien respondenten zijn. Voor grotere kernen kunnen kernspecifieke uitgangspunten wel worden getoetst aan het toekomstbeeld dat inwoners schetsen.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 18 van 21
Mijdrecht 2030 (n=82) De meeste respondenten wensen een goed ontsloten landelijk dorp met beperkte maar kwalitatief hoogwaardige karakteristieke laagbouw voor jongeren en ouderen. Het dorpscentrum biedt een aantrekkelijk winkel- en horeca-aanbod. Dit sluit aan bij het uitgangspunt om kwaliteit te consolideren en uit te bouwen. Een adequate verkeersafwikkeling is zeer gewenst. Voldoende parkeergelegenheid wordt echter niet benoemd. Abcoude 2030 (n=32) ‘Een modern dorp met een oud hart’, schrijft een panellid treffend. Veel respondenten wensen aandacht voor de cultuurhistorische betekenis van Abcoude zonder de inwoners uit het oog te verliezen. Een landelijk dorp met voldoende woningbouw en voorzieningen voor jongeren en ouderen. Dit sluit aan bij het uitgangspunt om te kiezen voor een afgewogen woningbouwbeleid en aandacht voor de detailhandel. Over kernwinkelgebieden of corridor wordt niet gesproken door het panel. Vinkeveen 2030 (n=38) Inwoners van Vinkeveen hechten veel waarde aan recreatie. Voor henzelf maar ook voor dagjesmensen en vakantiegangers is goede bereikbaarheid van de plassen nodig. Dit sluit aan bij het uitgangspunt om het recreatief potentieel en de toegankelijkheid van de plassen te versterken. Panelleden verwachten voldoende voorzieningen, ‘gezellige terrasjes’ en winkels in het centrum. Ook hier is aansluiting met het uitgangspunt om de kwaliteit van de oude kern aan het lint te versterken. Vervolg De resultaten van deze vragenlijst vormen uitgangspunten voor de verdere ontwikkeling van een structuurvisie en worden ook in gemeentelijke beleidsvorming op andere terreinen mee genomen. De volgende stap in de totstandkoming van de structuurvisie is het bepalen van een toekomstscenario voor De Ronde Venen. Verschillende partijen wordt gevraagd een afweging te maken in uiteenlopende toekomstscenario’s. In december 2012 ontvangt het panel een vragenlijst over dit onderwerp. Sommige vragen en onderwerpen uit deze vragenlijst worden uitgediept in toekomstige enquêtes. In oktober 2012 wordt bijvoorbeeld een enquête voorgelegd aan het panel die dieper ingaat op het thema verkeer. De resultaten helpen om een verkeersvisie te ontwikkelen en leveren een bijdrage aan de vakvisie over verkeer voor de structuurvisie.
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 19 van 21
Bijlage 1: Socio-demografische gegevens 1. Woonplaats
2. Geboortedatum De minimum leeftijd van het inwonerpanel is 18 jaar.
vrouw man
18-40
18-40
41-64
41-64
65-80
65-80
-100
-50 65-80 jaar
0 41-64 jaar
50
100 18-40 jaar
vrouw
19
63
20
man
31
54
13
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 20 van 21
3. Geslacht Geslacht Man
Aantal
Percentage
98
49%
Vrouw
102
51%
Totaal
200
100%
Onderzoeksverslag Voorloper - pagina 21 van 21