Jaarverslag 2013
Voorwoord Jan Bot, Voorzitter College van Bestuur en John Deckers, lid van College van Bestuur over het afgelopen jaar: We kijken met tevredenheid terug naar het afgelopen jaar. Alle scholen van Kopwerk hebben opnieuw naar behoren gepresteerd. Zo hebben bijvoorbeeld alle scholen de beoordeling “basisarrangement” gekregen van de Inspectie van het Onderwijs. Wij zijn er trots op dat het bij Kopwerk niet alleen gaat om het halen van voldoende leerresultaten maar dat iedere dag de leerkrachten van Kopwerk klaar staan om onze kinderen te onderwijzen vanuit het motto “Ik ken je, je kunt, doe het maar!”. Zo wordt het onderwijs in de praktijk van alledag tot een onderwijs dat kinderen en leerkrachten steeds weer uitdaagt om het beste van zichzelf in te zetten. Ver verwijderd van de “Nederlandse zesjescultuur” waarover beleidsmakers en politici zich terecht grote zorgen maken. Een ander punt van zorg is de krimp. In Nederland, en ook in onze regio, zijn de laatste jaren veel minder kinderen geboren. Voor veel Kopwerkscholen betekende dit dat er in 2013 grote groepen 8 naar het voortgezet onderwijs doorschoven en er minder kleuters binnen kwamen. Deze krimp zal ook de komende jaren doorzetten. De uitdagingen die voor ons liggen zijn groot. Hoe kunnen we zoveel mogelijk ouders en leerlingen aan ons blijven binden? Hoe kunnen we bij verdergaande krimp de kwaliteit op onze scholen in stand houden? Kunnen alle scholen wel open blijven of moeten we op zoek naar strategische partners? Het is duidelijk dat wij staan voor een ingewikkelde periode die doortastende maatregelen van ons vraagt. Er is werk aan de winkel en die handschoen nemen we graag op.”
2
Identiteit
Missie
Geografisch gebied
Stichting Kopwerk omvat momenteel 24 protestants christelijke basisscholen in de regio Noordelijk Noord-Holland (de Kop van NoordHolland en West-Friesland).
In 2001 is het allemaal begonnen met het formuleren van de visie van Kopwerk:
Het werkgebied van Kopwerk bestreek in 2013 de gemeenten Den Helder, Enkhuizen, Harenkarspel, Hollands Kroon, Medemblik, Schagen, Stede Broec en Texel. Per 1 januari 2013 zijn de gemeenten Schagen, Harenkarspel en Zijpe samengevoegd in de nieuwe gemeente Schagen.
Ruim 350 medewerkers zorgen ervoor dat ongeveer 3.500 kinderen iedere dag kunnen leren en zich kunnen ontwikkelen. Onze scholen zijn toegankelijk voor alle leerlingen, ongeacht nationaliteit, godsdienst of levensbeschouwing, waarvan de ouders zich kunnen vinden in ons concept en onze grondslag respecteren. De scholen krijgen voldoende ruimte en de bewegingsvrijheid die nodig is om iedere school een eigen kleur te laten uitstralen naar de kinderen, de wijk en het team. Daarnaast werken de Kopwerkscholen onderling intensief samen om de kwaliteit van het leren en opvoeden zo goed mogelijk vorm te geven. Onder het motto "lokaal wat kan en centraal wat wint" wil Kopwerk groot zijn in kleinschaligheid.
“Onze opdracht is om vanuit Christelijke overtuiging onderwijs te geven gericht op het volgen en begeleiden van kinderen in hun ontwikkeling tot zelfstandig denkende en handelende mensen met besef van normen en waarden” Tot op heden is deze visie nog steeds relevant: van scholen wordt steeds meer verwacht dat zij niet alleen maar lesgeven en leerlingen voorbereiden op de arbeidsmarkt, maar ook aandacht geven aan bijvoorbeeld sociale problemen en gezondheidsissues.
“Onze opdracht is om vanuit Christelijke overtuiging onderwijs te geven gericht op het volgen en begeleiden van kinderen in hun ontwikkeling tot zelfstandig denkende en handelende mensen met besef van normen en waarden”
3
Organisatie Sinds 1 augustus 2006 hanteert Kopwerk het bestuursmodel met een College van Bestuur en een Raad van Toezicht. In dit model worden de aansturing en het toezicht formeel gescheiden. Het College van Bestuur is het bevoegde gezag en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht.
Het doel van de vernieuwde organisatiestructuur is een effectief en efficiënt werkende organisatie waarin de verantwoordelijkheid voor de totale organisatie daadwerkelijk de verantwoordelijkheid van allen is. Raad van Toezicht
Het College van Bestuur van Kopwerk bestaat uit Jan Bot (voorzitter) en John Deckers (lid). In 2012 is een vernieuwde organisatiestructuur in samenspraak met de schooldirecteuren en met instemming van het Centraal Directeuren Overleg (CDO) tot stand gekomen. De volgende factoren waren aanleiding daarvoor: • het uitgangspunt om problemen zo laag mogelijk in een organisatie op te lossen; • de (geografische) uitgebreidheid van de organisatie; • de grenzen aan de span of control van het College van Bestuur; • een “eilandencultuur” op organisatieniveau te voorkomen.
De Raad van Toezicht van Kopwerk bestond in 2013 uit 5 leden. De bezoldiging is conform de landelijke richtlijnen zoals deze zijn vastgesteld door de Vereniging van Toezichthouders van Onderwijsinstellingen (VTOI). De leden verenigen onder andere kennis op het gebied van financiën, personeel & organisatie en onderwijsinhoud. De Raad van Toezicht van Kopwerk bestond in 2013 uit de volgende leden: • Bert Nijboer, voorzitter • Nico Bais, vicevoorzitter • Dick Mellema • Leen Barth • Marianne Merkelbach
Een belangrijk thema voor de Raad van Toezicht in 2013 was onder andere het reorganisatietraject en het werkgelegenheidsbeleid: er is veel energie ingestoken om een dergelijk voor de organisatie en mensen ingrijpend proces zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen. Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad De Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) bestond voor het schooljaar 2013-2014 uit de volgende personen: Personeelsgeleding • Anja van Velthuisen, voorzitter • Ingeborg de Bruin • Truus de Groot-Roukema, secretaris • Anneke Sijtsma Oudergeleding • Martin Zeeman • Ronald van der Meer • Dick Tillema
“Het doel van de vernieuwde organisatiestructuur is een effectief en efficiënt werkende organisatie waarin de verantwoordelijkheid voor de totale organisatie daadwerkelijk de verantwoordelijkheid van allen is”
4
Strategisch beleid
Kwaliteit
Opbrengsten
Het strategisch beleid van Kopwerk is uitgewerkt in het Koersplan “Kopwerk koerst inclusief”. Het koersplan geeft aan in welke richting Kopwerk haar visie wil realiseren en welke waarden daaraan ten grondslag liggen:
Kopwerk definieert kwaliteit breder dan alleen het behalen van goede leeropbrengsten. De visie en het beleid ten aanzien van kwaliteit is weergegeven in de kwaliteitspiramide van Kopwerk.
De belangrijkste doelstellingen die voor 2013 waren geformuleerd, hebben onder meer betrekking gehad op de volgende thema’s:
“Kopwerk gaat voor maatwerk. Kopwerk en haar scholen willen voor alle kinderen ongeacht hun talent, beperking of achtergrond in dezelfde buurtschool een passend aanbod realiseren” Het koersplan is inmiddels al weer enige tijd geïmplementeerd in de Kopwerk-organisatie en aan een periodieke actualisatie toe. De richting die Kopwerk de afgelopen jaren is ingeslagen zal daarmee niet wijzigen. Om een idee te geven welke thema’s vanuit Kopwerk nadrukkelijk vorm gegeven gaan worden, kan gedacht worden aan bijvoorbeeld belangrijke uitgangspunten zoals: Wat geven wij onze kinderen mee? Wat beloven wij onze ouders? Wat mag je van onze scholen verwachten? • Inclusief denken • Duurzaamheid / rentmeesterschap • Samen leven gaat verder dan “ik” leven • Omzien naar elkaar
De kwaliteitspiramide is een manier om onze kwaliteit in de volle breedte zichtbaar te maken. Daarnaast maakt de piramide de gewenste planmatige en systematische ontwikkelingen binnen de scholen en binnen Kopwerk meetbaar. Ook levert de piramide een gezamenlijke taal. Juist omdat de scholen veel vrijheid hebben bij de invulling van de kwaliteit van de eigen school is een gezamenlijke taal een must. Zo kunnen wij met elkaar spreken over kwaliteit en elkaar aanspreken op kwaliteit. Met het invullen van de kwaliteitspiramide worden identiteit, visie en koers van Kopwerk in prestaties en vanuit de piramidevlakken bekeken en in samenhang met elkaar beoordeeld. Dat kan aanleiding geven tot tevredenheid en/of tot bijsturen op school- of stichtingsniveau. De verschillende piramidevlakken zijn: • Identiteit • Opbrengsten • Cultuur • Structuur • Samenleving
• Onderwijsleerproces: alle scholen kunnen het basisarrangement behouden en hebben voldoende eindopbrengsten waarvan de ondergrens door de scholen zelf gesteld wordt en minimaal boven de ondergrens van de inspectie ligt. • Profilering van scholen (onder andere de Kopwerkpiramide). Dit heeft een vervolg gekregen tijdens de directiebijeenkomsten en de Kopwerkstudiedag in het jaar. • Acties naar aanleiding van het Bestuursakkoord primair onderwijs 2012-2015. • Het opstellen van meetbare doelstellingen voor de leeropbrengsten rekenen en taal op bestuursniveau. • Het aanbieden van een uitdagend aanbod voor cognitief talentvolle en hoogbegaafde leerlingen. • Hogere eindresultaten van excellente leerlingen. • Vergroting van de kennis bij leerkrachten op het gebied van opbrengstgericht werken. • Professionalisering van de leerkracht, met name op het gebied van leer- en ontwikkelstoornissen, het kunnen omgaan met leerlingen met een lichamelijke en verstandelijke beperking en/ of gedragsproblemen en handelingsgericht werken.
5
Inspectie In september van het jaar heeft Inspectie van het Onderwijs de toezichtarrangementen opnieuw vastgesteld. Voor alle scholen van Kopwerk werd een basisarrangement vastgesteld.
en ontwerpend leren binnen het domein van Oriëntatie op je zelf en de wereld, waarbinnen de vakgebieden biologie, aardrijkskunde, wetenschap en techniek vallen.
Het gaat hier dan niet alleen over het onderhoud van de scholen maar ook met name over de kwaliteit van de gebouwen in relatie tot het te geven onderwijs. Personeel
Duurzaamheid Kopwerk wil meer scholen laten meedoen en begeleiden in het ontwikkelen van innovatief en duurzaam onderwijs binnen Kopwerk. Bijvoorbeeld door meer aandacht voor integratie van wetenschap en techniek in het onderwijs, een eigen duurzame leerlijn te promoten in Nederland en binnen Kopwerk, 21th century skills integreren in de lessen duurzaamheid en door meer zichtbaarheid te geven aan het onderwerp binnen Kopwerk. De term 21st century skills heeft betrekking op een samenhangend geheel van vaardigheden die nodig zijn om goed te kunnen functioneren in de 21e eeuw. Momenteel is een ontwikkeling zichtbaar in het onderwijs waarbij deze te ontwikkelen vaardigheden een nadrukkelijk aandachtspunt gaan vormen in de leeractiviteiten van leerlingen in leerprocessen. In het afgelopen jaar is binnen de Kopwerkscholen de belangstelling van leerkrachten voor duurzaamheid actief gestimuleerd. Zo heeft een aantal leerkrachten meegedaan met een cursus wetenschap en techniek van het NIBI in Utrecht. De scholen werden verder gestimuleerd om aan de gang te gaan met onderzoekend
6
Op deze wijze wordt invulling gegeven aan het streven om de 21st century skills te integreren in het onderwijs. Een aantal scholen heeft de eerste stappen in deze richting al genomen. Duurzaamheid is Volhoudbaarheid, maar ook volhouden. Decentralisatie buitenonderhoud Met ingang van 2015 worden schoolbesturen van het primair onderwijs in het kader van de doordecentralisatie buitenonderhoud schoolgebouwen zelf verantwoordelijk voor het buitenonderhoud en aanpassingen. De gemeenten blijven verantwoordelijk voor de uitbreiding en nieuwbouw van scholen. Dit geeft de scholen de mogelijkheid om naar eigen inzicht de beschikbare gelden te besteden aan het binnen- en buitenonderhoud en de onderhoudswerkzaamheden beter te plannen. In de nieuwe wet wordt er niet gesproken over renovatie, het tussentijds aanpassen van de schoolgebouwen. De minister vindt dit een zaak tussen de besturen en de gemeenten. De gemeenten en de besturen zullen dit moeten regelen in de nieuwe verordening huisvesting onderwijs die moeten worden aangepast aan de wetgeving.
Kopwerk voert een actief beleid om het verzuim te beperken. De Arbodienst ondersteunt Kopwerk bij de begeleiding van medewerkers die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt zijn en bij individuele verzuimbegeleiding. Verder wordt in het SMT overleg (Sociaal Medisch Team), dat iedere 6 tot 8 weken plaatsvindt, de eenduidigheid van de aanpak voor re-integratie en een goede timing van de in te zetten acties bewaakt. De maatregelen hebben geleid tot een daling in het ziekteverzuim ten opzichte van het vorig jaar. Medio 2013 is de vrijwillige fase van het Sociaal Plan afgesloten en is de tweede fase ingegaan. Gedurende deze fasen is zo veel mogelijk ondersteuning en begeleiding van medewerkers en schooldirecties verleend. Dit heeft mede geresulteerd in diverse personen die gebruik hebben gemaakt van de verschillende mogelijkheden van het Sociaal Plan zoals vrijwillige vermindering van de werktijdsfactor of eerder stoppen met werken. Deze ontwikkelingen in het personeelsbestand heeft ervoor gezorgd dat er geen gedwongen ontslagen nodig zijn geweest om tot de benodigde personeelsreductie te komen.
Administratie Medio 2012 zijn de ervaringen met uitbesteding van de financiële, personele en salarisadministratie aan verschillende administratiekantoren geëvalueerd. Naar aanleiding daarvan heeft Kopwerk besloten de administratie in eigen beheer te voeren. Een aantal belangrijke overwegingen heeft daarbij een rol gespeeld zoals: • Kopwerk wil zelf eigenaar zijn van de administratie, zoals van de inrichting van het systeem (softwarepakket) en niet daarvan afhankelijk zijn van een extern administratiekantoor. • Administratiekantoren leveren veelal standaardproducten. Deze hoeven niet per definitie ongeschikt te zijn, maar blijken in de praktijk niet altijd even transparant te zijn: hoeveel tijdsbesteding voor een standaard product is bijvoorbeeld reëel? • Administratiekantoren brengen voor standaard diensten en producten veelal op urenbasis in rekening. Kopwerk had echter behoefte aan prijsafspraken op basis van ingekochte capaciteit. De kosten moesten beïnvloedbaar kunnen zijn door bijvoorbeeld te schuiven met prioriteiten of een andere aanpak. Aan een administratie in eigen beheer zitten echter ook nadelen, zoals het moeten kunnen borgen van de continuïteit (voldoende
bezetting), het in huis moeten hebben van specialistische kennis, het moeten vrijmaken van schaars beschikbare tijd, de aansturing en dergelijke. Daarom heeft Kopwerk samenwerking gezocht met een derde partij, EFK Interimmanagement en advies waar Kopwerk reeds ervaring mee had opgedaan. Kopwerk en EFK zorgen gezamenlijk voor de bemensing van de administratie en investeren samen in vaktechniek, opleiding etc.
“Kopwerk wil zelf eigenaar zijn van de administratie, zoals van de inrichting van het systeem (softwarepakket) en niet daarvan afhankelijk zijn van een extern administratiekantoor.”
Op deze manier kan Kopwerk met haar schaalgrootte toch een eigen administratie in huis hebben en tegelijkertijd verzekerd zijn van continuïteit en de beschikbaarheid van kennis op een breed terrein. Daarmee is een eigen administratie realiteit geworden: het Servicehuis Kopwerk genoemd. De samenwerking in het afgelopen jaar is door zowel Kopwerk als EFK positief ervaren. In de startfase lag de focus op het borgen van de continuïteit van de administratie (de medewerking aan een goede overdracht door het vorige administratiekantoor was gebrekkig) en in 2013 lag de focus op een verdere verbetering van de interne dienstverlening. Hierbij is ook meer aandacht besteed aan de naleving van afgesproken procedures waarbij een goed evenwicht gevonden moest worden tussen procedurele eisen en klantgerichtheid.
7
Jaarcijfers
Balans:
8
Staat van baten en lasten:
9
Stichting Kopwerk Drs. F. Bijlweg 3 1784 MC Den Helder Postbus 444 1780 AK Den Helder Tel: 085 2734000 www.kopwerk.nl
