Voorwoord door het college

Jaarstukken

2007

Voorwoord door het college

Geachte leden van de raad, Voor u liggen de jaarstukken over 2007. Hierin leggen wij als college verantwoording af over de behaalde resultaten alsmede onze inkomsten en uitgaven van vorig jaar. Voor het eerst heeft de accountant daarbij ook de goedkeuring met betrekking tot de rechtmatigheid verleend. Voor het tweede jaar op rij sluit dit gemeentelijk huishoudboekje met een positief resultaat. Daarmee bouwt de gemeente aan een stevig financieel fundament om investeringen in de toekomst niet op de schouders van onze (toekomstige) inwoners te laten rusten. Tegelijkertijd biedt het resultaat van 2007 ruimte om daar waar noodzakelijke bezuinigingen in het verleden onze ambities hebben getemperd, nu weer een verdere kwaliteitsverbetering na te streven. In de voorbereidingen voor de begroting 2009 komen we daar graag op terug. Aandachtspunten volgend uit de jaarstukken zijn daarbij kwaliteitsimpulsen ten behoeve van een adequate en vitale organisatie, sturing op plankosten voor projecten, de kwaliteit van de openbare ruimte en strategische investeringen in het brede spectrum van de lokale economie. Dat kunnen wij niet alleen. Zoals ook dit positieve rekeningresultaat mede te danken is aan de inzet van onze ambtenaren en coöperatieve houding van veel partners, zullen we ook voor die kwaliteitsverbetering, kostenbesparingen en strategische investeringen opnieuw een beroep moeten doen op onze ambtenaren en blijven wij proberen de inwoners van onze gemeente hier optimaal bij te betrekken. U als raad heeft daarbij een belangrijke kaderstellende en controlerende taak. Uitgaven van een gemeente horen investeringen in de samenleving te zijn. Met deze jaarstukken legt uw college dan ook niet alleen financieel verantwoording af, maar vragen wij u ook nadrukkelijk naar de resultaten te kijken die met deze investeringen zijn behaald. Soms ziet u die investeringen terug in fysieke projecten. In Wehl wordt gebouwd aan een nieuwe basisschool en in de Huet verrijst de nieuwbouw voor het cluster 4-onderwijs. Ons woningbestand is door tal van projecten met bijna 400 woningen gegroeid en de komende jaren komen er nog een groot aantal afgeronde plannen in de uitvoeringsfase. De plannen voor het Amphion zijn bijna uitvoeringsrijp en we zijn met de uitvoering van het mobiliteitsplan begonnen. Deze verschillende fysieke projecten illustreren ook de versterking van de positie van Doetinchem als centrum voor de Achterhoek. Een positie die ook op tal van andere terreinen een voortrekkersrol vraagt en een bijzondere verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Want ook op het gebied van zorg kijken niet alleen inwoners van onze gemeente, maar ook inwoners uit gemeenten in de regio naar Doetinchem. Onze gemeente speelt dan ook een sterk initiërende rol bij bijvoorbeeld de ontwikkeling van een regionaal arbeidsmarktbeleid en neemt deel in een landelijk proefproject om de bureaucratisering in de zorgsector terug te dringen.

1

Ondertussen zijn we er in geslaagd om nieuwe vanuit het Rijk overgehevelde taken op te pakken. De Wmo-winkel draait uitstekend en ons armoedebeleid komt in de recent verschenen armoedemonitor van de FNV als een van de beste uit de bus. Tegelijkertijd zien we, als we om ons heen kijken, ook heel duidelijk dat er nog tal van terreinen zijn waar voor ons als lokale overheid belangrijke taken liggen. Bovendien komen de komende jaren een groot aantal in de afgelopen periode voorbereide beleidsplannen die in de uitvoeringsfase. Plannen lopen echter per definitie vooruit op de feitelijke situatie tijdens de uitvoering. Die uitvoeringsfase gaat daarom altijd gepaard met financiële risico’s. Daarvoor is een gezonde financiële basis een harde voorwaarde. Die basis is versterkt door het rekeningresultaat van 2007, dat bijna 10,9 miljoen euro bedraagt. Het overgrote deel daarvan, ongeveer 6,5 miljoen euro, is rechtstreeks toe te schrijven aan een positieve grondexploitatie en is het gevolg van het in uitvoering nemen van een aantal projecten. Bijna 1 miljoen euro voordeel is geboekt door verminderde rente- en investeringslasten. Dat komt door enerzijds een lagere financieringsbehoefte, maar ook doordat wij op begrotingsbasis geen rekening houden met het daadwerkelijke moment van de investering. Hierdoor treedt bij investeringen later in het jaar, een rentevoordeel op. Het college wil voor de volgende begroting kijken of al niet eerder op dergelijke rentevoordelen kan worden geanticipeerd. Een voordeel van bijna 2 miljoen euro ontstaat doordat wij voorzieningen moeten omzetten naar bestemmingsreserves. Conform de verslagleggingsvoorschriften (BBV) moeten wij dit eerst als voordeel in het saldo verwerken waarna de raad gevraagd wordt dit deel van het saldo in bestemmingsreserves te zetten. Op de kosten voor verschillende programma’s is een voordeel van 1,4 miljoen geboekt. En voor het eerst in jaren is het gelukt een klein voordeel op de personeelslasten te behalen. Het gaat daarbij om een positief saldo van ruim 300.000 euro. Dat betekent dat onze ambtenaren er in zijn geslaagd met minder mensen toch een ambitieus programma te realiseren. Wij willen hen daar vanaf deze plaats mee complimenteren en voor bedanken. Wij staan in Doetinchem voor een aantal belangrijke ontwikkelingen. Daarvoor is een gezonde financiële basis een absolute voorwaarde. Wij stellen dan ook voor het positieve rekeningresultaat grotendeels toe te voegen aan reserves waardoor deze vanaf 2009 op het gewenste niveau komen. Wij zien uit naar de discussie over deze jaarstukken met u op 10 juli mede als opmaat voor de begroting 2009.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Doetinchem

2

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1.*

Rekeningresultaat en bestemming

Hoofdstuk 2.

Programma’s

Hoofdstuk 3.

Paragrafen

Hoofdstuk 4.*

7 17

paragraaf 1 lokale heffingen

67

paragraaf 2 weerstandsvermogen

71

paragraaf 3 onderhoud kapitaalgoederen

81

paragraaf 4 financiering

91

paragraaf 5 bedrijfsvoering

95

paragraaf 6 verbonden partijen

99

paragraaf 7 grondbeleid

103

paragraaf 8 rechtmatigheid

115

Analyse van het rekeningresultaat

125

Bevindingen ten aanzien van het begrotingscriterium

149

Stand van zaken kredieten

153

Balans en toelichting op de balans

167

Overzicht reserves en voorzieningen

191

Voorstellen m.b.t. reserves en voorzieningen

205

Hoofdstuk 6.*

Verantwoording in het kader van Single information single audit

209

Hoofdstuk 7.*

Besluit

223

Hoofdstuk 5.*

* Deze hoofdstukken maken onderdeel uit van de jaarrekening en vallen onder de controle door de accountant

3

Hoofdstuk 1 Rekeningresultaat

Hoofdstuk 1. Rekeningresultaat 1. Het resultaat Het financiële resultaat 2007 is het resultaat ten opzichte van (de bijstellingen op) de begroting 2007. Het resultaat voor bestemming bedraagt per saldo e 10.890.000 voordelig en is als volgt opgebouwd: Rekeningresultaat 2007

bedragen in e

Resultaat voor bestemming Saldo van mutaties in reserves Resultaat na bestemming

12.193.000 1.303.000 10.890.000

Resultaat op grondexploitatie 6.495.000 Personele kosten 312.000 Rente en investeringslasten 990.000 Uitkering gemeentefonds -224.000 Voorziening dubieuze debiteuren -312.000 Overige voordelen waarvoor bestemmingsvoorstellen gedaan worden 1.204.000 Overige voor- en nadelen 287.000 Resultaat bedrijfsvoering op programma's exclusief grondexploitatie 2.257.000 Vrijval voorzieningen (BBV) 2.138.000 Totaal resultaat na bestemming 10.890.000 Hierboven is het rekeningresultaat op hoofdlijnen geanalyseerd; in hoofdstuk 4 is een uitvoerige analyse van het resultaat opgenomen.

2. Resultaatbestemming Het totale saldo van de jaarrekening na bestemming bedraagt e 10.890.000. Wij stellen u voor dit resultaat als volgt te bestemmen: Bestemming rekeningresultaat 2007

bedragen in e

Resultaat op programma's exclusief grondexploitatie naar algemene reserve Resultaat vrijval voorzieningen BBV naar bestemmingsreserves Resultaat op grondexploitatie naar algemene reserve grondexploitaties m.u.v. project Perlstein Resultaat op grondexploitatie voor wat betreft project Perlstein naar algemene reserve

2.257.000 2.138.000 6.395.000 100.000 10.890.000

7

3. Algemene reserve Voor de algemene reserve betekenen de voorstellen, voortvloeiend uit de jaarstukken 2007 het volgende: Gevolgen jaarstukken 2007 voor algemene reserve bedragen in e a. toevoeging rekeningsaldo 2007 b. toevoegen overschot reserve WWB c. opheffen voorziening Perlstein d. in 2008 opnieuw beschikbaar te stellen budgetten e. overige bestemmingsvoorstellen Totaal toe te voegen aan algemene reserve

2.257.000 1.289.000 100.000 -1.204.000 -180.000 2.262.000

Toelichting: a. Dit is het saldo van de jaarrekening 2007 op alle programma’s exclusief de grondexploitatie b. In de jaarrekening 2007 is het voordelig resultaat van e 1.345.000 op het inkomensdeel van het budget Wet Werk en Bijstand (WWB) toegevoegd aan de reserve WWB. Dit voordeel wordt veroorzaakt doordat de uitstroom van het aantal bijstandsgerechtigden in onze gemeente aanzienlijk hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Met deze toevoeging bedraagt het saldo van deze reserve e 3.089.000. Overeenkomstig besluitvorming bij de programmabegroting 2008 is het plafond van deze reserve vastgesteld op e 1,1 mln. Bij de programmabegroting 2008 (pag. 96) is reeds besloten om een bedrag van e 600.000 over te hevelen naar de algemene reserve. Ook is toen een bedrag van e 100.000 bestemd voor het regionaal arbeidsmarktbeleid. Deze beide besluiten zijn reeds verwerkt. Het meerdere ad e 1.289.000 kan nu worden overgeheveld aan de algemene reserve. Overigens plaatsen we hierbij wel de kanttekening dat we weliswaar de afgelopen twee jaren een positief financieel resultaat hebben kunnen inboeken, maar dat “in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst” en het een reëel scenario is dat we in 2008 en/of volgende jaren een tekort op de WWB zullen krijgen. Het mag duidelijk zijn dat, mocht het zover komen, we dan een beroep zullen doen op de algemene reserve. c. In het totale saldo van e 6.495.000 op de grondexploitaties is het positieve saldo in verband met het opheffen van voorziening voor het project Perlstein verwerkt. Deze voorziening kan in verband met de afronding van dit project worden opgeheven. Bij de programmabegroting 2008 (pag. 96) is besloten om hiervan e 100.000 toe te voegen aan de algemene reserve. Dit besluit was nog niet verwerkt waardoor dit nu bij de vaststelling van de jaarrekening moet gebeuren. d. In de jaarrekening 2007 zijn budgetten vrijgevallen welke niet ingezet zijn omdat de bijbehorende activiteiten niet uitgevoerd zijn of konden worden. In hoofdstuk 4 is beschreven om welke budgetten en activiteiten het gaat en worden voorstellen gedaan om deze middelen in 2008 opnieuw beschikbaar te stellen zodat in dat jaar de activiteiten wel uitgevoerd kunnen worden. In totaal gaat het om een bedrag van e 1.204.000. e. Wij doen u een drietal voorstellen om budgetten van in totaal e 180.000 beschikbaar te stellen ten laste van de algemene reserve. Wij vragen u om deze budgetten bij de bestemming van het rekeningsaldo aangezien wij deze middelen nog in 2008 nodig hebben. We kunnen hier dus niet mee wachten tot de behandeling van de begroting 2009:

8

1. Uitvoering verkenningsfase dienstverlening met ketenpartners e 125.000 Het jaar 2007 hebben we gebruikt om een basis te leggen voor de wijze waarop wij de huisvesting voor onze dienstverlening willen gaan vormgeven. De lijn die met de WMO-winkel is ingezet willen wij verder intensiveren. In de WMO-winkel bieden wij samen met andere dienstverleners diensten aan voor een bepaalde doelgroep. Om de dienstverlening samen met andere ketenpartners te kunnen organiseren zal er in 2008 nog een helderder beeld van de wensen en eisen van deze ketenpartners moeten worden verkregen. Wetende dat de huidige huisvesting voor zowel “Zorg(wmo-winkel)” als “Werk & Inkomen” eindigt in 2010 en er derhalve voor die tijd oplossingen moeten zijn, is een versnelling nodig van de verkenningsfase bij de andere dienstverleners. Bij de dienstverleners in de keten van zorg en in de keten van werk & inkomen moet in korte tijd een verkenning plaatsvinden om zo scherper te krijgen op welke wijze (een) bedrijfsverzamelgebouw(en) tot stand kan komen. Het beleid voor de huisvesting van onze dienstverlening heeft pas eind 2007 zijn beslag gekregen. Inhoudende dat er voor de begroting 2008 geen aanmelding is gedaan voor middelen voor deze verkenningsfase. Gegeven de tijdsklem van onze huidige huisvestingssituatie is een versnelling van deze verkenningsfase bij de ketenpartners nodig en kan deze alleen met externe inhuur plaatsvinden. Met de voltooiing van de verkenningsfase bij de ketenpartners zal er voldoende informatie komen over de omvang en wijze van dienstverlening met de ketenpartners. Dit geeft dan die informatie die nodig is om dit jaar de noodzakelijke kredietaanvraag en het projectvoorstel te maken voor het project huisvesting. De tijdsklem van onze huidige huisvestingsituatie maakt dat deze verkenning echt in de loop van 2008 moet zijn gerealiseerd. Want daarmee kan 2009 en begin 2010 gebruikt worden voor de realisatie. Daarmee bereikend dat voor de keten “zorg” en de keten “werk & inkomen” vanuit de dienstverleningsvisie een passende huisvesting wordt gefaciliteerd. De activiteiten voor deze verkenningsfase zijn niet voorzien binnen de reeds beschikbare middelen voor huisvesting. Geprognosticeerd hiervoor zijn alleen die kosten, die samenhangen met een verbouwing, herinrichting en groot onderhoud. Op basis van verkregen informatie verwachten wij dat voor de in 2008 uit te voeren trajecten e 125.000 nodig te hebben. Wij stellen u voor om dit bedrag te halen uit de vrije ruimte van het resultaat 2007. 2. Implementatie beeldkwaliteitscatalogus e 10.000 Dit bedrag is in 2007 gereserveerd voor het implementeren van de beeldkwaliteitcatalogus. De afspraken voor het implementeren zijn in 2007 vastgelegd en inmiddels is daar ook mee begonnen. Het geplande bedrag is bedoeld om de implementatie te ondersteunen. De catalogus is een instrument om met elkaar van gedachten te wisselen, tussen medewerkers, burgers en politiek over het beheer van de openbare ruimte. De middelen hebben een duidelijke relatie met beheer en de opdracht om te implementeren is gedaan in 2007. Overigens wordt in paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen (blz. 71) verder ingegaan op de catalogus. 3. Personeelsactiviteit e 45.000 In 2007 is de organisatie in een rustiger vaarwater terechtgekomen. Van de medewerkers van de gemeente Doetinchem is de afgelopen jaren veel flexibiliteit gevraagd. Naast de gevraagde en getoonde flexibiliteit, is er ook veel inzet getoond. In voorgaande jaren is er logischerwijs minder aandacht geweest voor bindende activiteiten voor medewerkers. Nu er, zoals gezegd, meer rust en stabiliteit is gekomen is het juiste moment aangebroken om een activiteit voor het personeel te organiseren. Het doel hiervan is: ?? Het afsluiten van een turbulente periode; ?? Elkaar op een ongedwongen wijze ontmoeten; 9

?? Verbondenheid van medewerkers met elkaar gemeentebreed vergroten door het afdelingsoverstijgende karakter. Omdat zo’n activiteit qua timing goed paste bij de ontwikkelingen in 2007, maar dit om praktische redenen niet haalbaar bleek en dus plaats zal vinden in 2008, wordt voorgesteld een deel van het overschot van 2007 beschikbaar te stellen in 2008 om dit jaar de personeelsactiviteit te kunnen organiseren. Stand van de algemene reserve Voorheen spraken wij in overzichten over de algemene reserve, waarbij wij niet de reserve bovenwijkse voorzieningen betrokken. Deze twee zijn echter onlosmakelijk met elkaar verbonden en worden daarom hieronder samen gepresenteerd. De algemene reserve, inclusief reserve bovenwijkse voorzieningen, bedraagt voor bestemming van het saldo van de jaarrekening 2007 per 31 december 2007 e 762.000 negatief. Rekening houdend met de bestemming van dit resultaat ziet de stand van de algemene reserve na vaststelling jaarrekening 2007 er als volgt uit: Stand algemene reserve bedrijfsvoering 31/12/2007 4.983.000 Stand algemene reserve bovenwijkse voorzieningen 31/12/2007 -5.745.000 Totaal algemene reserves 31/12/2007 -762.000 Toe te voegen n.a.v. jaarrekening 2007 2.262.000 Stand na vaststelling jaarrekening 2007 e 1.500.000 Verderop in dit hoofdstuk is de meerjarenprognose van de algemene reserve bedrijfsvoering opgenomen. Voor een meerjarenprognose van de algemene reserve van de grondexploitaties verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid. Voorstel tot resultaatbestemming Met betrekking tot hiervoor genoemd resultaat van de jaarrekening 2007 stellen wij u het volgende voor: 1. Van het saldo van e 6.495.000 uit de grondexploitaties een bedrag van e 6.395.000 toe te voegen aan de reserve grondexploitaties en e 100.000 toe te voegen aan de algemene reserve; 2. het overige saldo van e 2.257.000 toe te voegen aan de algemene reserve; 3. bestemmingsreserves te vormen voor de voorzieningen die zijn vrijgevallen door het conformeren aan het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) e 2.138.000; 4. ten laste van de reserve WWB een bedrag van e 1.289.000 toe te voegen aan de algemene reserve; 5. de overige voorstellen over reserves en voorzieningen zoals opgenomen in hoofdstuk 5 met een saldo van e 0 over te nemen; 6. een bedrag van e 1.204.000 te bestemmen conform de in hoofdstuk 4, paragraaf 5 opgenomen voorstellen; 7. een budget van e 125.000 beschikbaar te stellen voor de uitvoering van een verkenningsfase dienstverlening met ketenpartners; 8. een budget van e 10.000 beschikbaar te stellen voor implementatie van de beeldkwaliteitscatalogus; 9. een budget van e 45.000 beschikbaar te stellen voor een personeelsactiviteit.

10

Meerjarenprognose algemene reserve bedrijfsvoering 2007-2011 Prognose algemene reserve bedrijfsvoering

2007

2008

2009

2010

2011

5.654 85

7.245 11.522 14.301 17.619 145 230 286 352

(bedragen x e 1.000) Stand per 1/1 Rente Programmabegroting 2006: Verzelfstandiging Rietveld Takendiscussie welzijn: verkoop peuterspeelzalen IJsselgraaf Invoering systeem modelmatig taxeren WOZ Bijdrage startwijzer voor startende ondernemers

-400 540 -157 -40 -10

Resultaat jaarrekening 2006

372

Programmabegroting 2007: Structureel saldo begroting 2007

128

Niet benutte stelpost nieuw beleid 2007 Prognose niet realiseren taakstelling efficiency Dekking kredieten Koersdocument, Deltaplan Bijdrage aan Wedeo 2007 (reorganisatie)

50 -850 -308 -107

Verzelfstandiging praktijkschool Rozengaarde Afkoop risico vbv de Graafschap

-117 -780

222

305

348

1.639 -60 1.791

2.244

2.684

Jaarrekening 2007 op peil brengen voorziening APPA

-708

Dashboardrapportages 2007: eerste rapportage tweede rapportage

1.789 382

Programmabegroting 2008: Structureel saldo begroting 2008-2011 Takendiscussie: wachtgelden Muziekschool Opheffen bestemmingsreserves, voorzieningen

3.231

Saldo 31/12

4.983 11.522 14.301 17.619 21.203

Jaarrekening 2007 saldo jaarrekening 2007 afromen reserve WWB opheffen voorz. Perlstein bestemmingsvoorstellen niet bestede budgetten overige bestemmingsvoorstellen

2.257 1.289 100 -1.204 -180

Saldo 1/1 van het volgende jaar

7.245

11

4. Overzicht van baten en lasten Op de volgende pagina staat een totaaloverzicht van baten en lasten zoals deze zijn opgenomen in de jaarrekening 2007. Hierin staat een recapitulatie van de baten, de lasten en het saldo per programmalijn. Na dit overzicht zijn de genoemde bedragen per programmalijn uitgewerkt in producten. In het overzicht is programma 15 gesplitst in algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves en voorzieningen. Verder laat het overzicht het rekeningresultaat voor en na bestemming, zoals gepresenteerd aan het begin van dit hoofdstuk, zien. Overigens geldt voor dit overzicht dat de presentatie en de indeling c.q. opzet worden vereist volgens het Besluit begroting en verantwoording (BBV).

12

Overzicht van baten en lasten (x € 1.000) Raming 2007 voor wijziging Programma 1 2

Raming 2007 na wijziging

Baten

Lasten

Saldo

Baten

Lasten

12.522

13.725

-1.203

76.336

16.564

39.552 -22.988

8.902

15.574

-6.672

42

3.423

288

Realisatie 2007

Saldo

Baten

Lasten

Saldo

77.332

-996

44.489

38.814

5.675

16.225

38.114

-21.889

18.788

37.489 -18.701

11.106

17.929

-6.823

9.901

15.734

-5.833

-3.381

42

3.068

-3.026

62

2.698

-2.636

2.747

-2.459

288

1.787

-1.499

274

1.785

-1.511

39

354

-315

39

340

-301

105

409

-304

3.330

2.430

900

3.180

3.133

47

3.768

4.139

-370

13.574

18.014

-4.440

13.702

18.164

-4.462

13.738

17.888

-4.150

Omschrijving programma Groei bevolking Samenhang versterken

3

Talent benutten

4

Cohesie

5

Bruisend centrum

6

Toeristisch trefpunt

7

Bereikbare stad

8

Ontspannen woonmilieu

9

Identiteit van wijken en dorpen

386

4.544

-4.158

406

4.719

-4.313

589

4.817

-4.228

10

We maken het in Doetinchem

210

549

-339

210

493

-283

249

543

-294

12

Onderwijscentrum

26

3.442

-3.416

26

2.832

-2.806

1.286

3.690

-2.404

13

Primus inter pares in de regio

0

368

-368

0

358

-358

5

319

-314

14

Regievoerder

1.621

16.017 -14.396

1.629

15.462

-13.833

2.276

0

-499

451

-451

0

15

Gemeentelijke financien

Lokale heffingen

15

Algemene uitkeringen

15 15

8.428

9.522

909

8.613

47.788

48.771

49.077

530

48.547

0

1.419

3.122

0

3.122

2.829

0

2.829

5.823

1.559

4.264

6.269

2.522

3.747

6.002

3.199

2.803

0

404

-404

0

404

-404

0

406

-406

1.348

599

219

1.085

-866

786

437

349

Dividend

1.419

Saldo financieringsfunctie

66.012

Onvoorzien (C.)

0

Mutaties reserves (E)

8.011

749

4.185 61.827 68.313 165

Resultaat voor bestemming (A+B+C=D) 123.516 125.588

Resultaat na bestemming (D+E=F)

-467

974 530

1.093 530

Saldo BTW compensatiefonds Overige algemene dekkingsmiddelen 15 subtotaal algemene dekkingsmiddelen (B)

15

467

9.402 49.301

9.104 48.318

15

15

0

57.504 121.238 -63.734 123.189 184.182 -60.993 95.531 146.074 -50.542

subtotaal programma's (A) 15

499

17.282 -15.006

6.461

4.389

129.977 129.977

-165

0

5.515 62.798 68.217 149

-2.072 191.502 189.846 2.072

7.513

9.169

0 199.015 199.015

-149

0

5.481 62.736 0

0

1.656 163.748 151.555 12.193 -1.656

12.091

13.394

-1.303

0 175.839 164.949 10.890

Voorstellen resultaatbestemming toevoeging resultaat bedrijfsvoering aan algemene reserve

-2.257

0

-2.257

overheveling voorzieningen naar bestemmingsreserves (BBV)

-2.138

0

-2.138

toevoeging resultaat grex aan reserve grondexploitatie

-6.395

0

-6.395

-100

0

-100

toevoeging resultaat grex aan algemene reserve

-10.890

Subtotaal resultaatbestemming (G)

0 -10.890

164.949 164.949

Subtotaal (F+G=H) In 2008 opnieuw beschikbaar te stellen budgetten t.l.v. algemene reserve Overige bestemmingsvoorstellen t.l.v. algemene reserve

13

0

1.204

1.204

0

180

180

0

14

Hoofdstuk 2 Programma’s 1

Groei bevolking

2

Samenhang versterken

3

Talent benutten

4

Cohesie

5

Bruisend centrum

6


7

Bereikbare stad

8


9


10


11

Stadscentrum als economische motor

12

Onderwijscentrum

13


14

Regievoerder

15

Algemene dekkingsmiddelen

Hoofdstuk 2. Programma’s In dit hoofdstuk geven we de resultaten weer op de programma’s zoals deze opgenomen stonden in de programmabegroting. Net als in die begroting doen we ook nu in de vorm van antwoorden op een aantal vragen verslag over het jaar 2007. Aan de orde komt de vraag Wat is onze visie? waarin we onze visie op het programma weergeven, gelijk aan de begroting 2007. Daarna komt de beantwoording van de vragen Wat hebben we bereikt, wat hebben we daarvoor gedaan en wat heeft dat gekost? als reactie op de vragen Wanneer zijn we tevreden, wat gaan we daarvoor doen en wat zijn de financiële kaders? Verder is het bestuurlijk dashboard, geïntroduceerd in 2007, opgenomen in de programma’s. Middels smily’s wordt de stand van zaken van de onderwerpen per ultimo 2007 weergegeven. De smily’s hebben de volgende betekenis: Resultaat

Resultaat is gehaald of resultaat zal gehaald worden na bijstelling Resultaat moet mogelijk bijgesteld worden Resultaat is niet gehaald

Planning

Planning is gehaald, eventueel na bijstelling Planning staat onder druk Planning is niet gehaald

Middelen

Middelen waren/zijn toereikend Middelen moeten mogelijk bijgesteld worden Middelen waren/zijn niet toereikend

17

18

Programma 1: Groei bevolking Wat is onze visie? Doetinchem wil een sterke centrumgemeente zijn. Met de provincie is afgesproken dat de regionale centrumpositie van Doetinchem wordt voortgezet en geïntensiveerd. Groei van de bevolking is noodzakelijk om het stedelijk aanbod verder te versterken en om ons te blijven onderscheiden van omliggende gemeenten. Om de te verwachten groei van de bevolking te kunnen huisvesten zullen tot 2020 ongeveer 3.600 nieuwe woningen worden gebouwd. In de periode tot 2009 zullen grotere woningbouwprojecten als IJsseltuinen/Torenallee en het Pelgrimterrein Gaanderen gereed komen en er zal een aanvang worden gemaakt met de ontwikkeling van woningbouwprojecten als Wijnbergen, Wehl-Zuid en projecten in het kader van het Masterplan Schil. Met genoemde grotere projecten en daarnaast nog een aantal kleinere projecten moet het mogelijk zijn de woningbouwproductie te verhogen tot minimaal 400 woningen per jaar. Wat hebben we bereikt?

Doetinchem

resultaat Inwoneraantal woningvoorraad

1-1-2006 56755 24469

1-1-2007 56238 24512

1-1-2008 56244 24873

In 2007 is de woningvoorraad met 361 woningen toegenomen. De nieuwbouwproductie is zelfs nog groter, maar overwegend in Oosseld is ook een flink aantal woningen gesloopt. Hoewel de productie van 400 woningen dus niet helemaal is gerealiseerd, zijn we op de goede weg. Er is dan ook veel gebeurd in 2007. Sommige projecten lopen vertraging op door inspraakprocedures. Dat geldt bijvoorbeeld voor de planning van de woningen in het plan Heelweg. Het college wil de inspraakprocedures serieus nemen. Dat kost tijd. Veel plannen zijn een onderdeel van het masterplan “Schil” dat is vastgesteld. Het stedenbouwkundig plan voor de Veentjes is onderweg. Er was in 2007 echter nog geen overeenstemming met Sité over de bouwplannen. Ook over het project VijverbergZuid was geen overeenstemming met Sité, maar daarvoor in de plaats zijn er afspraken gekomen met woningbouwvereniging Dinxperlo. Dat betekent dat er weer ontwikkeling zit in dit project. In september is een samenwerkingsovereenkomst met ontwikkelaars getekend. Voor Hamburgerbroek-Noord is de overeenkomst met de ontwikkelaar rond. Aan de Van Nispenstraat wordt al hard gewerkt. Het project ligt op schema. Ook in het Lookwartier is de schop in de grond gegaan. Van de overige grootschalige woningbouwprojecten kan het volgende worden gemeld. De ontwikkelingen in Wijnbergen Het Oosten lopen goed. In Wijnbergen Het Midden en Westen loopt de planning vertraging op omdat het stedenbouwkundig plan nog niet gereed is. De vertraging is ontstaan doordat de onderhandelingen over de financiële afspraken en over het juiste ontwerp voor het stedenbouwkundig plan langer duurden dan voorzien, maar die vertraging heeft geen gevolgen voor de woningbouwproductie. In Gaanderen is de grond voor het Pelgrimterrein gesaneerd en bouwrijp gemaakt. De bouw van de eerste woningen is begin 2008 daadwerkelijk gestart. De herstructurering van Oosseld gaat gestaag door. Gestart is met de bouw van de eerste fase van het centrumgebied. 19

In Wehl zijn de eerste woningen in Lage Horst opgeleverd. In het Medisch Kwartier en Wehl bevinden de onderhandelingen met de eigenaren zich in een afrondende fase. In 2007 is gestart met het bouwrijp maken van het Agruniekterrein. Woongebied Wehl-Zuid maakt onderdeel uit van het structuurplan Land van Wehl. Het structuurplan is in juli 2007 vastgesteld. Het actualiseren van bestemmingsplannen loopt volgens planning. Jaarlijks wordt gestart met de actualisatie van drie plannen. Het actualisatieproces duurt gemiddeld langer dan een jaar, waardoor we onszelf als doel stellen twee nieuwe bestemmingsplannen per jaar op te leveren. Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatieveld

Resultaat

Woningbouwprogramma

Woningvoorraad neemt met 400 woningen toe

Veemarkt (41 woningen)

Def. stedenbouwkundig plan

Ruimzicht (44 w.)

Overeenkomst met ontwikkelaar

Lookwartier (183 w.)

Ontwerp stedenbouwkundig plan

Veentjes (330 w.)

Ontwerp stedenbouwkundig plan

Heelweg (200 w.)

Gronduitgifte particuliere kavels

Hamburgerbroek (580 w)


Resultaat Planning Middelen

Wijnbergen Oost (200 w.) Definitief stedenbouwkundig plan Wijnbergen overig (800 w.)

Definitief stedenbouwkundig plan

Vijverberg-zuid (187 w.)


Pelgrimterrein (223 w.)

Start uitvoering

Richtersbos-noord (40 w.) Overeenkomst met ontwikkelaar Wehl-zuid (200 w.)

Programma van eisen

Actualiseren bestemmingsplannen

Jaarlijks 2 plannen

20

Wat heeft dat gekost? Programma 1

Groei bevolking

bedragen x €1000,=

Raming 2007 voor wijziging Baten

0032

kadaster

7240

lijkbezorging

8100

ruimtelijke ordening

8300

bouwgrondexploitatie

Lasten

Raming 2007 na wijziging Baten

Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

(LastenBaten) na wijziging (LastenBaten) realisatie

1

210

13

196

23

201

5

370

335

340

333

472

1.635

-1.170

11

1.039

111

931

4.385

5.205

0

12.140

12.140

75.872

75.872

39.610

31.774

7.836 6.671

Saldo van dit programma

21

22

Programma 2: Samenhang versterken Wat is onze visie? In dit programma hebben wij als centrale doelstelling dat burgers de kans en de ruimte krijgen om actief deel te nemen aan de samenleving. Dat versterkt ook de onderlinge samenhang. Dit betekent beroep op de eigen verantwoordelijkheid van de burger, maar ook rekening ermee houden dat de één daar beter toe in staat is dan de ander. Wij spelen in op de verschillen in capaciteit en (financiële) draagkracht. Groepen, die zelf kunnen deelnemen aan de maatschappij, nemen hiervoor ook meer verantwoordelijkheid: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. De gemeentelijke ondersteuning voor iedereen in gelijke mate, maakt plaats voor gerichte ondersteuning van kwetsbare groepen. Hierbij geldt dat onderwijs en vroege kennismaking met sport en cultuur belangrijk zijn voor toekomstige participatie: we investeren hierin. Belangrijk bij dit programma is de voorzieningenstructuur in de gemeente (o.a. zorg, welzijn, onderwijs, sport, cultuur). Een groot voordeel van Doetinchem is dat het kenmerkende naoberschap nog steeds bestaat, waarbij het de uitdaging is dit een nieuwe impuls te geven onder andere door het opzetten en in stand houden van een structuur waarin mensen elkaar kunnen ontmoeten. Het modern naoberschap kan er toe bijdragen dat jong en oud, arm en rijk, allochtoon en autochtoon elkaar in de wijken en dorpen treffen en contact hebben en dat iedere wijk en dorp zijn eigen identiteit kan behouden en versterken. De inzet van vrijwilligers en mantelzorgers is binnen het modern naoberschap onmisbaar, alleen kent de inzet meerdere verschijningsvormen. 1 januari 2007 start de Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) waarmee de gemeente verantwoordelijk is om ervoor te zorgen dat iedereen meedoet. Wij willen de Wmo beleidsrijk en gefaseerd invoeren, zodat Doetinchem daar zo optimaal mogelijk profijt van heeft. Gefaseerd betekent dat de beleidskaders voor de 9 prestatievelden ontwikkeld worden in 2007, vanwege de wettelijke verplichting om over een beleidskader te beschikken voor 1 januari 2008 en dat de uitvoering van maatregelen voor de prestatievelden gefaseerd gedaan worden. Leidraad hiervoor is de volgorde die het rijk hanteert bij het beschikbaar stellen van de middelen voor de diverse prestatievelden. Wat hebben we bereikt? Een indicator die we bij dit programma hebben vastgesteld is de score in het leefbaarheidsonderzoek LEMON, onderdeel betrokkenheid bij de buurt. In Doetinchem blijft deze score stabiel met een lichte stijging. Betrokkenheid bij de buurt (score leefbaarheidsonderzoek LEMON 6,5)

2003 6,5

2005 6,5

2007 6,6

In 2007 is gestart met de ontwikkeling en uitvoering van de 9 prestatievelden van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). We hebben een WMO-beleidsplan vastgesteld, waarbij we de prestatievelden hebben geclusterd. Prestatieveld 1 en 5, ‘leefbaarheid van wijk of dorp’ en ‘meedoen’, krijgen vorm en inhoud vanuit ons wijkgericht werken en de methode “Wijkwerk”. Binnen het wijkgericht werken is voor De Hoop, Muziekbuurt en Jubileumbuurt een wijkbuurtvisietraject gelopen. De aanpak in 23

de Muziekbuurt is geen succes geworden. De veel voorkomende individuele problematiek maakt de buurtbewoner weinig geneigd zich in te zetten voor de leefomgeving. Op het gebied van stimuleren van sportdeelname door jongeren heeft een herstart plaatsgevonden van het project BOS (Buurt-Onderwijs-Sport) –impuls. Prestatieveld 2, ‘jeugd met opgroeiproblemen’ is opgenomen in het nieuw jeugdbeleid “Jongleren in Doetinchem” dat in 2007 is gestart met de vaststelling van een visiedocument en de ontwikkeling van een regiemodel en jeugdagenda. Hiermee hebben we een nieuwe impuls aan het Doetinchemse jeugdbeleid gegeven. Voor de input van de visie zijn we ‘de boer op gegaan’ bij alle Doetinchemse instellingen die te maken hebben met jeugd. Hierbij hebben we de domeinen zorg, wonen & inkomen, sociale relaties, werken & leren en zelfontplooiing als leefgebieden van de jeugd centraal gesteld. Voor de uitvoering van het jeugdbeleid zijn we gestart met de ontwikkeling van een regiemodel en een jeugdagenda. Deze twee instrumenten komen begin 2008 gereed en daarmee zullen we tot 2011 concrete invulling geven aan het Doetinchemse jeugdbeleid. Prestatieveld 3 en 6, ‘informatie en advies’ gekoppeld aan ‘individuele voorzieningen’ is ondergebracht in de WMO-winkel. Daarnaast is de informatieen adviesfunctie digitaal vormgegeven: de website van Doetinchem geeft informatie over de (WMO) diensten die de gemeente zelf biedt en er worden mogelijkheden geboden om door te linken naar andere relevante websites. Prestatieveld 4, opgedeeld in ‘mantelzorgers en vrijwilligers’ worden tot uitvoering gebracht vanuit de WMO-winkel. We hebben in Doetinchem een WMO-winkel geopend waar de burgers terecht kunnen voor alle WMO-voorzieningen. Zorg en ondersteuning hebben zo we achter één loket bij elkaar gebracht. Hierbij staat integraal klantmanagement centraal. De komende jaren zal de WMO-winkel doorontwikkeld moeten worden waarbij samenwerking en afstemming met andere instellingen de centrale doelstelling wordt. Prestatievelden 7, 8 en 9 zijn de beleidskaders OGGZ (openbare geestelijke gezondheidszorg). We hebben een nieuw OGGZ beleidskader vastgesteld. Dit beleidskader is tot stand gekomen in samenwerking met de regiogemeenten en veldpartijen. Doetinchem heeft hierin een trekkersrol vervuld. Daarnaast is gestart met de uitwerking van het regionaal Kompas bestrijding dakloosheid. Begin 2008 volgt besluitvorming hierover. In 2007 zijn voorbereidende werkzaamheden verricht ten behoeve van de realisatie van een dagcentrum (De Werkplaats) binnen de muren van het Wedeocomplex. Tevens is mondjesmaat gestart met activiteiten voor daklozen (schoonmaakproject). Gekoppeld aan het dagcentrum voor daklozen wordt in 2008 gestart met een meervoudig pakket aan dagbestedingsactiviteiten en werkprojecten. In 2007 is gestart met de verbouw van het Sociaal Pension en zijn inmiddels 2 van de in totaal 9 plaatsen gerealiseerd. Verder hebben we in het kader van de invoering van de nieuwe Wet inburgering een Doetinchemse Kadernota Integratiebeleid vastgesteld. Hieraan voorafgaand hebben we een intensief en breed integratiedebat gevoerd. Hierbij zijn diverse organisaties en allochtone bevolkingsgroepen betrokken geweest. Sociaal en economisch zo zelfstandig mogelijk functioneren in de Doetinchemse samenleving is hierbij de belangrijkste doelstelling. In 2007 hebben we besloten de grond van stadion De Vijverberg te verkopen. De gemeente is door de BNG gevrijwaard voor de borgstelling van de lening voor de financiering van het stadion en alle openstaande vorderingen op voetbalvereniging De Graafschap zijn voldaan. Om te komen tot de verzelfstandiging van zwembad Rozengaarde heeft in 2007 een oriëntatie plaatsgevonden op de te kiezen organisatievorm. Besluitvorming hierover volgt in 2008.

24

Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatieveld

Resultaat

Wijkvisies

wijkbuurtvisietrajecten

Stimuleren sportdeelname jongeren

Deelname Bos-impuls

Stadion Vijverberg

Levering grond

Beleidskader prestatievelden WMO 1. samenhang en leefbare dorpen en wijken 2. preventie en onderst. jeugd en ouders


Kader bepalen Regeling beheer wijkcentra Visiedocument jeugd 0-23 jaar Jeugdagenda/regiemodel

3. informatie, advies en cliëntondersteuning 4. ondersteunen vrijwilligers/ mantelzorg 5. maatschap. participatie mensen met beperkingen

(notitie) ontwikkeling WMO-winkel Ontwikkelen klantmanagement Evaluatie beleidsregels WMO Pilot campower Pilot indicatiestelling

6. voorzieningen voor mensen met beperkingen

Acties leun- en steunfuncties

7. maatschappelijke opvang Regionaal beleidskader Centraal meldpunt huiselijk geweld. 8. openbare geestelijke gezondheidszorg 9. Bevorderen van verslavingsbeleid

Regionaal beleidskader Ruimte daklozen operationeel Dagbesteding daklozen Activiteiten alcoholmatiging jeugd Sociaal pension operationeel

Integratiebeleid (Wet inburgering) Toekomst zwembad Rozengaarde

Debat/nota Besluitvormingsdocument college

25

Toekomst sporthal Rozengaarde

Besluitvormingsdocument college





5100

bibliotheekwerk

5110

muziekschool

5302

Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


59

1.449

59

1.455

80

1.558

-82

2

1.081

2

1.107

38

1.124

19

sport

846

3.614

846

3.756

1.132

3.632

410

5304

sport; zwemmen

610

1.604

610

1.604

728

1.691

31

6100

bijstandverlening

11.815

15.860

10.730

12.881

12.036

12.624

1.563

6120

inkomensvoorziening vanuit het rijk

348

523

348

463

306

407

14

6200 advies 6202

maatschappelijke begeleiding en

2.052

10.055

2.977

11.794

3.652

11.819

651

voorziening gehandicapten

404

2.972

194

2.565

81

2.265

187

6206

gemeentelijk minimabeleid

59

1.979

59

2.034

151

1.838

288

6208

vreemdelingen

371

416

401

453

585

531

107


3.188

26

Programma 3: Talent benutten Wat is onze visie? Het huidige sociale beleid is vooral gericht op het wegnemen van beperkingen van mensen op het gebied van zorg, werk, inkomen en onderwijs. We willen in het beleid meer uitgaan van de kansen en mogelijkheden van mensen: het ondersteunen van de ontplooiing van capaciteiten en talenten van een persoon is belangrijker dan het compenseren van de beperking. Burgers worden gestimuleerd en verleid om activiteiten te ondernemen. De verdeling van taken en verantwoordelijkheden tussen burgers, gemeente en instellingen worden opnieuw bepaald. We komen de burger niet meer ongelimiteerd tegemoet in zijn zorgen ondersteuningsafhankelijkheid, maar wij stimuleren en verleiden hem tot eigen initiatief. Van belang daarbij is een voldoende en gevarieerd aanbod van scholing en werkgelegenheid, vooral voor de meer kwetsbare jongeren. Wat hebben we bereikt? De resultaten die we in 2007 hebben bereikt vanuit programma 2 hebben tevens hun invloed op programma 3. Zo is in programma 2 het WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) beleidsplan beschreven met de resultaten binnen de verschillende prestatievelden. Er is in Doetinchem voor het zorg en ondersteuning één loket gerealiseerd voor de burgers met de WMO-winkel, waarbij tevens klantmanagement is ingevoerd. Voor de resultaten van de overige prestatievelden van de WMO wordt verwezen naar programma 2 in dit jaarverslag. Talent benutten doen we natuurlijk met name binnen het Doetinchemse jeugdbeleid als onderdeel van het integrale sociale beleid. Zoals beschreven bij programma 2 is gestart met een nieuwe impuls van het Doetinchemse jeugdbeleid. Vanuit dit beleid proberen we de jeugd zoveel mogelijk ontplooiingskansen te bieden. Hiervoor hebben we samengewerkt met het brede veld binnen de jeugdketen. Door ‘de boer op te gaan’ hebben we in beeld kunnen brengen wat er allemaal speelt binnen het terrein van de 0-23 jarigen en waar de problemen, maar vooral ook de kansen liggen. Op basis hiervan hebben we het visiedocument “Jongleren in Doetinchem” vastgesteld. Dit visiedocument is het uitgangspunt van waaruit we de komende jaren (tot 2011) het Doetinchemse jeugdbeleid zullen vormgeven. Met het integraal jeugdbeleid willen we bereiken dat alle beleidsterreinen binnen de leefgebieden zorg, wonen & inkomen, sociale relaties, werken & leren en zelfontplooiing voor de leeftijdsgroep 0-23 jaar in samenhang worden ontwikkeld en uitgevoerd. De algemene doelstelling die we hierbij hanteren is het voorkomen van uitval en/of verstoring van de ontwikkeling van kinderen en jongeren. De concrete vertaling van het visiedocument naar gerichte acties krijgt vorm in een regiemodel en een jeugdagenda. Hierover volgt begin 2008 de besluitvorming. In 2007 hebben we geparticipeerd in het Platform Onderwijs Arbeidsmarkt (POA), een platform waarin onderwijs, arbeidsmarkt en gemeenten in de regio Achterhoek gezamenlijk projecten initiëren om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. In Doetinchem is als onderdeel hiervan het project wijkwachten gestart dat zeer succesvol verloopt. In navolging hierop is in het kader van ‘de veilige binnenstad’ het project nachtwachten en jeugdtoezichthouders van start gegaan. Beide projecten dragen bij aan de reintegratiedoelstelling van de WWB (Wet Werk en Bijstand). We hebben de afgesproken doelen met betrekking tot het aantal mensen met een WWB-uitkering aan het werk helpen, dan wel aan een maatschappelijke participatietraject gehaald. 27

Net als voorgaande jaren heeft Doetinchem in 2007 als centrumgemeente gefungeerd voor het RMC (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt voortijdig schoolverlaters). Samen met de regiogemeenten hebben we verdere invulling gegeven aan het Jongerenloket ‘Jouw Unit’, de verbetering van het meld- en registratiesysteem en de invulling van trajectbegeleiding voor jongeren die zijn uitgevallen. Voor deze doelgroep is tevens het project “Gelderland helpt scoren”, in samenwerking met voetbalvereniging ‘De Graafschap’ van start gegaan. Vanuit het RMC zijn regionale afspraken gemaakt op het gebied van de leerplicht, zoals het deelnemen van de leerplichtambtenaren aan de zorgadviesteams in het voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs. In 2007 hebben we in het kader van het minimabeleid de armoedenota Ondersteunen en Meedoen vastgesteld. De uitwerking van deze nota bestaande uit de onderdelen organisatorische veranderingen, direct te realiseren voorstellen en nader te onderzoeken voorstellen, krijgt een vervolg in 2008. Ter voorbereiding van de gemoderniseerde Wet sociale werkvoorziening (Wsw), die op 1 januari 2008 van kracht is geworden, is in 2007 het kader uit de kadernota Wsw vastgesteld. De twee hoofddoelstellingen van de wet zijn meer Wsw-geïndiceerden aan het werk buiten de beschutte omgeving van de organisatie van de sociale werkvoorziening en behoud van de Wsw voor de doelgroep en maatwerk voor Wsw-geïndiceerden met meer nadruk op de ontwikkeling van de medewerker. Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatieveld

Resultaat

Opleiding jongeren

5% minder meldingen schoolverlaters

Mensen met WWBuitkering aan werk helpen Mensen met WWBuitkering in maatschappelijke participatie


Minstens 120 personen Minstens 50 personen

reserve I-deel

Positief I-deel minimaal e 500.000

Beperken wachtlijst schuldhulpverlening

Max. 4 weken (gemiddeld 2 weken)

Minimabeleid

Herijken en actualiseren beleid

Re-integratienota

0-fase opstellen

Toekomst WSW

Bepalen van strategie

28


Talent benutten




Lasten

Baten

Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo (LastenBaten) na wijziging (LastenBaten) realisatie

Lasten

4800

leerlingzaken

847

1.756

847

1.819

1.317

2.345

-55

4804

onderwijsachterstand

320

510

320

543

646

563

306

4806

onderwijsbegeleiding

0

188

0

188

0

188

0

4808

diverse onderwijsproducten

18

55

18

21

0

12

-8

4820

volwasseneducatie

2.920

2.935

2.920

2.935

3.297

3.314

-1

5112

ontwikkelingssamenwerking

0

36

0

54

0

60

-6

6110

werkgelegenheid

4.414

7.012

6.618

8.617

4.340

6.012

327

6300

sociaal cultureel werk

24

2.141

24

2.803

45

2.667

157

6500

kinderdagopvang

360

942

360

948

257

574

271


990

29

30

Programma 4: Cohesie Wat is onze visie? Het stimuleren van sociale cohesie is van groot belang om daarmee de mogelijke voedingsbodem voor het ontstaan van problemen met leefbaarheid en veiligheid te voorkomen. Het versterken van sociale cohesie in de wijken, buurten en dorpen kan daaraan bijdragen, de verantwoordelijkheid van burgers, instellingen en bedrijven voor de leefbaarheid in de wijken neemt daarbij toe. Wij vinden het van belang dat er goede basisvoorzieningen op die schaalniveaus blijven. Scholen en met name het basisonderwijs spelen in de sociale cohesie van een wijk of dorp een cruciale rol, de gemeente neemt daartoe zijn verantwoordelijkheid. Belangrijke ontwikkeling in dit kader is de Brede school die er voor moet zorgen dat mensen elkaar op wijken dorpsniveau ontmoeten en zich kunnen ontplooien. Andersoortige voorzieningen zijn op kwalitatief hoogwaardig niveau centraal in de stad aanwezig. Naast voorzieningen en activiteiten vinden wij voor de sociale cohesie van belang dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen sociale netwerk kunnen functioneren. Wij willen voorkomen dat mensen vanwege ouderdom of gebreken hun woning/woonomgeving moeten verlaten. We zetten in op levensloopbestendige woningen in wijken en dorpen. Wat hebben we bereikt? Een indicator die we bij dit programma hebben vastgesteld is de score in het leefbaarheidsonderzoek LEMON, onderdeel betrokkenheid bij de buurt. In Doetinchem blijft deze score stabiel met een lichte stijging. Betrokkenheid in de buurt score leefbaarheids monitor LEMON 7 in 2009

2003 6,5

2005 6,5

2007 6,6

Zoals beschreven bij programma 2 heeft voor De Hoop, Muziekbuurt en Jubileumbuurt een wijkbuurtvisietraject gelopen en heeft een herstart plaatsgevonden van het project BOS (Buurt-Onderwijs-Sport) –impuls. Tevens heeft in 2007 de uitbreiding van het bredeschoolnetwerk gestalte gekregen. De wijk Dichteren, De Huet en het dorp Wehl maken naast de wijken Noord, Overstegen en Oosseld nu ook deel uit van het bredeschoolnetwerk. In de genoemde wijken zijn verschillende activiteiten uitgevoerd in het kader van de brede school op het gebied van opvoedingsondersteuning, taalontwikkeling, voor- en vroegschoolse educatie, cultuureducatie, jeugdhulpverlening en sport en bewegen. Daarnaast heeft de evaluatie van de bredeschoolontwikkeling plaatsgevonden. Deze evaluatie is zowel gericht op de uitgangspunten en doelstellingen van de bredeschoolontwikkeling als op de aansturing en structuur van het netwerk. De resultaten hiervan worden begin 2008 ter besluitvorming voorgelegd. De kaders voor het accommodatiebeleid zijn vastgesteld en we zijn gestart met de uitvoering van de deelopdrachten. Deze uitvoering loopt door in 2008. In Wehl is gestart met de nieuwbouw van basisschool Het Timpaan. Er wordt een school met 20 lokalen gerealiseerd. Ten behoeve van de dekking van de extra investering voor de fietsenkelder is het economisch eigendom van een deel van de grond van de oude school 31

overgedragen aan het schoolbestuur van Het Timpaan. In Oosseld is het proces voor de totstandkoming van de multifunctionele accommodatie in het centrumgebied verder gevorderd en is het definitief ontwerp tot een afronding gekomen. Gestart is met de ontwikkeling van woonservicecentra in de wijken Oosseld, Overstegen en in Gaanderen om o.a. levensloopbestendig bouwen te bevorderen en het langer zelfstandig wonen van ouderen te ondersteunen. Overigens zijn inmiddels in weten regelgeving bepalingen opgenomen om levensloopbestendig te bouwen.


Resultaat

Wijkvisies

Wijkbuurtvisietrajecten


Nieuwbouw MFA Oosseld Definitief ontwerp Nieuwbouw Timpaan Wehl Start bouwproces Uitbreiding brede school netwerk Evaluatie bredeschool ontwikkeling Basisschool en peuterspeelzaal Wijnbergen

Uitgebreid met Wehl, Dichteren en De Huet Evaluatierapport 0 – fase onderdeel wijnbergen mid/west zie progr.1


Cohesie



4200

openbaar basisonderwijs

4210 openbaar basisonderwijs: huisvesting 4230 bijzonder basisonderwijs: huisvesting 5802 omroepen

Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


0

157

0

193

0

193

0

0

1.641

0

1.256

0

920

337

42

1.625

42

1.619

47

1.578

45

15

7

8


390

32

Programma 5: Bruisend centrum Wat is onze visie? In onze visie is Doetinchem ook in 2020 onmiskenbaar de enige echte stad in de Achterhoek en heeft tegen die tijd z’n stedelijke (economische) potenties nog beter weten uit te buiten. Het centrum is een ontmoetingsplek voor velen en biedt ruimte aan creativiteit, diversiteit en innovatie. Dit maakt Doetinchem tot een levendige en bruisende stad, die aantrekkelijk is en blijft voor jongeren en ouderen. Het voorzieningenniveau in Doetinchem is nu al hoog. We willen met een beperkte groei toch een kwaliteitsslag maken. Clustering van voorzieningen zal voornamelijk plaatsvinden in het ei en de schil (in het bijzonder in Hamburgerbroek) en langs oude historische linten. Wat betreft de bebouwde omgeving streven wij naar behoud van het cultuurgoed. De kwaliteit van de openbare ruimte is een specifieke verantwoordelijkheid van de overheid. Wij zullen de verblijfskwaliteit van de openbare ruimte verbeteren. Dit geldt onder andere voor het gebied rond de Gaswal. Doetinchem heeft zich daar en in Hamburgerbroek afgekeerd van de Oude IJssel. Wat hebben we bereikt? Waardering Totaalbeeld leefomgeving (LEMON) Centrum minimaal 7 De Veentjes minimaal 7

2003

2005

2007

7

7

6,9

6,9

5,9

6,9

7,4

7,8

7,3

7,6

7,5

7,9

6,6

6,9

6,4

6,2

5,8

6,1

n.v.t.

n.v.t.

Waardering voorzieningen (LEMON) Centrum minimaal 7,8 De Veentjes minimaal 7,8 Waardering woonomgeving (LEMON) Centrum minimaal 7 De Veentjes minimaal 7 50% woningbouwproductie in “Schil”

Aantal bezoekers Gruitpoort > 2005

2005

2006

9.432

9.284

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

93.000

88.200

96.000

101.000

Aantal bezoekers Amphion > 2005

33

In 2007 is het Masterplan Schil gereed gekomen en vastgesteld door de raad. Daarmee heeft Doetinchem een meerjarig ruimtelijk kader voor het stadscentrum. De plannen voor de Schil bieden ruim perspectief voor kwaliteitsverbetering van commerciële, sociale en culturele voorzieningen. De ontwikkelingen in 2007 bij de commerciële voorzieningen worden beschreven in programma 11. De start van de bouwactiviteiten op de Van Nispenstraat en de snelle opening van een warenhuis van V&D na het faillissement van Huls zijn hierbij positieve ontwikkelingen. Op cultureel gebied is hard gewerkt aan de totstandkoming van een cultuurcluster Brewinc op de kop van Hamburgerbroek-Noord. De planning loopt vertraging op vanwege de Europese aanbesteding. De belangrijkste sociale veranderingen in het schilgebied betreffen de bouw van nieuwe woningen in het Lookwartier en de reconstructie van de Veentjes. Deze projecten zullen de komende jaren uitgevoerd worden. Van het project Lookwartier maakt ook de nieuwe schouwburg deel uit. Door aanpassingen in het definitief ontwerp loopt de planning twee maanden vertraging op. Er is verder sprake van een groot financieel risico, waarvoor nog een oplossing moet worden gezocht. Voor een bruisend centrum is het van belang dat er in of dicht bij het centrum kan worden gewoond. In 2007 zijn 14 woningen in de Schil opgeleverd. Dat is slechts een fractie van de beoogde 50% van het totaal. De verwachting is dat de beoogde 50% in de komende jaren kan worden gehaald. Uit de Lemonenquete blijkt dat de waardering voor de leefomgeving, de voorzieningen en de woonomgeving de laatste jaren nogal fluctueert. De minimale waarden zijn gesteld voor het jaar 2009. De verwachting is dat uitvoering van het Masterplan Schil zal bijdragen aan een positieve ontwikkeling van de waardering. In het gebied de Veentjes zijn hiervan de eerste tekenen al zichtbaar. Voor een vervolg op Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO) hebben wij begin 2007 een succesvolle lobby gevoerd. Doetinchem heeft daar een belangrijke rol in gespeeld. Het GSObeleid gaat in 2008 een derde periode in van vier jaar. De afspraken over de programma’s zijn gemaakt en betreffen drie deelprojecten uit het masterplan de Schil en wijkaanpak in Noord, Overstegen en Oosseld. Doetinchem krijgt e 9,65 mln voor deze programma’s. De provincie heeft ook met de Gelderse regio’s contracten opgesteld.

34


Resultaat

Centrumontwikkeling

Masterplan Schil met o.a. gebiedsgericht detailhandelsbeleid


Stedenbouwkundig plan stationsomgeving Visie stadssingel Stedenbouwkundig plan Burg.v. Nispenstraat Cultuurcluster Brewinc Amphion

VO bouwplan/financiering

GSO

GSO-contract


Bruisend centrum



5400

kunstzinnige vorming

Lasten

288


2.747


288

Lasten

1.787

Realisatie 2007 Baten

274

Lasten

1.785

Saldo (LastenBaten) na wijziging (LastenBaten) realisatie

-12 -12

35

36

Programma 6: Toeristisch trefpunt Wat is onze visie? Onze visie is dat Doetinchem in 2020 meer profiteert van zijn ligging in een toeristisch aantrekkelijke regio, vooral door in te spelen op de groeiende behoefte aan kleinschalige recreatie. De kenmerkende Doetinchemse twee-eenheid stad-landschap wordt beter benut door enerzijds in het buitengebied kleinschalige voorzieningen te realiseren en anderzijds in de stad extra evenementen, exposities, museale activiteiten en overnachtingsmogelijkheden te stimuleren. Doetinchem is in 2020 niet alleen de uitvalsbasis voor de toerist die de Achterhoek wil ontdekken, maar biedt de bezoeker ook in de stad zelf mogelijkheden voor vermaak en verblijf. Doetinchem moet haar graantje meepikken van de groei van het toerisme in de Achterhoek door sterk in te zetten op de kansen die de Oude IJssel ons biedt. Wij ondersteunen ten volle het initiatief om met de regiogemeenten een regionale visie op te stellen over recreatie en toerisme. Wat hebben we bereikt?

Aantal bezoekers Gruitpoort > 2005

Aantal bezoekers Amphion > 2005

2005

2006

9.432

9.284

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

93.000

88.200

96.000

101.000

Het afgelopen jaar heeft in het teken gestaan van visieontwikkeling en plannen maken. De Achterhoekse gemeenten hebben in het afgelopen jaar gewerkt aan een regionale toeristische visie en de plannen voor een nieuwe schouwburg zijn gereed gekomen. Deze ambitieuze voorziening aan de rand van de oude binnenstad zal onbetwist een kwalitatieve versterking betekenen voor de stedenbouwkundige en culturele kwaliteit van het stadscentrum. Met de opening van Hotel Villa Ruimzicht is in Doetinchem een hoogwaardige hotelfunctie aan de stad toegevoegd. Om de toeristische infrastructuur te versterken zijn er diverse activiteiten ondernomen: Doetinchem heeft nu een Toeristisch Overstap Punt (TOP) welke is gesitueerd bij het Onland. Hiermee sluit Doetinchem aan bij het Achterhoekse netwerk van TOP’s. Vanaf elk overstappunt gaan fiets-, wandel-, ruiter-, kano- en/of skeelerroutes de natuur in. Bij elk overstappunt is parkeergelegenheid en er is meestal een horecagelegenheid in de directe nabijheid. Er is besloten tot de aanleg van een omvangrijk fietsknooppuntsysteem in de Achterhoek. Het Recreatieschap Achterhoek Liemers zal dit project coördineren. Het fietspad langs de Oude IJssel tussen Doesburg en Doetinchem is in aanleg en bijna gereed. De plattelandsvisie wordt in samenwerking met andere gemeenten opgesteld. Dat heeft tot enige vertraging geleid. Afronding van de visie wordt verwacht voor de zomer van 2008.

37


Resultaat

Masterplan Schil

Hotelaccommodatie centrum (Ruimzicht)

Regionale samenwerking

Uitvoeringsprogramma recreatie en toerisme (TROP)

Plattelandsvisie

LOP/uitvoeringsprogramma






5600

toerisme en recreatie

Lasten

39


354


Realisatie 2007

Lasten

39

340

Baten

105

Saldo

Lasten

409


-3 -3

38

Programma 7: Bereikbare stad Wat is onze visie? Doetinchem moet een antwoord geven op mobiliteitsvraagstukken. Het traject voor het opstellen van een mobiliteitsplan zal daarom in 2007 met kracht worden voortgezet. Wij leggen heldere keuzes voor zodat een open debat in de raad mogelijk is. We maken een transparant en geactualiseerd verkeersmodel. Verkeersoplossingen moeten ook in regionaal verband worden bezien: wij leggen dan ook actief contact met buurgemeenten. Automobiliteit zal in Doetinchem en in de Achterhoek een essentieel onderdeel van de mobiliteit blijven. Het openbaar vervoer kan groeien binnen financieel verantwoorde kaders en afgestemd op het provinciale beleid. Wat hebben we bereikt? Het mobiliteitsplan is conform de planning in juli 2007 door de raad vastgesteld. Het mobiliteitsplan stoelt op drie uitgangspunten: bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid. Als uitgangspunt is gekozen om voor het centrum en de industriegebieden met name in te zetten op bereikbaarheid. Voor de wijken, de dorpen en het buitengebied wordt met name ingezet op verkeersveiligheid. Voor leefbaarheid zijn de wettelijke normen maatgevend. Het mobiliteitsplan is in het najaar van 2007 vertaald in een uitvoeringsprogramma. Dat betekent dat vanaf 2008 concrete maatregelen zijn te verwachten. Ook zullen nog enkele deelnota’s worden opgesteld, zoals een fietsnota en een parkeernota. De reconstructie van de Terborgseweg zo goed als voltooid. Dit is noodzakelijk na de opening van de Bedrijvenweg in 2006. Hierdoor wordt de verkeerscirculatie in het centrum en de bereikbaarheid van het station verbeterd. Om het fijnstofprobleem op de Hofstraat aan te pakken is het kruispunt KeppelsewegHofstraat opnieuw ingericht. Hierdoor kan het verkeer vanaf de Hofstraat beter doorstromen. Een structurele maatregel (de aanleg van de Ruimzichtlaan) is opgenomen in het mobiliteitsplan. In het kader van de kortetermijnmaatregelen is de onderlinge afstemming van de verkeersregelinstallaties onder de loep genomen. Dit leidt in 2008 tot verbetering. Ook in het kader van de kortetermijnmaatregelen is een voorstel gemaakt voor capaciteitsvergroting van het kruispunt Europaweg-Liemersweg. Dit wordt in 2008 gerealiseerd. Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatieveld

Resultaat

Mobiliteitsvisie

Verkeersmodel/hoofdwegenstructuur

Korte termijn verkeersmaatregelen Reconstructie Terborgseweg


Plan van aanpak doorstroombevordering Aanbesteding

39

Wat heeft dat gekost?

Programma 7

Bereikbare stad



Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


2100

wegen

0

144

0

147

0

1.116

-970

2102

gladheidsbestrijding

0

172

0

230

0

218

11

2110

verkeersmaatregelen

10

580

10

485

179

691

-37

2120

openbaar vervoer

91

356

91

376

41

757

-431

2140

parkeren

3.228

1.178

3.078

1.895

3.548

1.355

1.009 -417


40

Programma 8: Ontspannen woonmilieu Wat is onze visie? Wonen in een stad met op loop- en fietsafstand een aantrekkelijk centrum met al haar voorzieningen, én tegelijkertijd wonen in een groene omgeving met parken, lanen en tuinen én eveneens op loop- en fietsafstand het groene buitengebied met een waardevol cultuurlandschap. Dit lijkt op een contradictie van jewelste. ‘Lijkt’, want Doetinchem bewijst dat deze tegenstrijdigheden uitstekend samengaan. Deze combinatie is uniek en stelt Doetinchem in staat om zich qua woonmilieu te onderscheiden van omliggende dorpen en steden. Wij omschrijven deze unieke ruimtelijke kwaliteit als ontspannen woonmilieu. Het doel van dit programma is dat we deze unieke ruimtelijke kwaliteit handhaven, het waar mogelijk nog verder versterken en als leidraad gebruiken voor de verdere ruimtelijke ontwikkeling van Doetinchem. Om dit doel te bereiken moeten de woningbouwprojecten in Doetinchem bij het ontspannen woonmilieu aansluiten. Ook moet er een visie komen op de ontwikkeling van het platteland. In het kader van het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij de inrichting van hun woonomgeving wordt in Doetinchem het stimuleren van particulier opdrachtgeverschap voorgestaan. Fysieke projecten moeten zichzelf bedruipen, wat vertaalt wordt in het bouwprogramma. Uiteraard wordt een ontspannen woonmilieu niet alleen ‘fysiek’ bepaald. Ook bijvoorbeeld de mate van sociale cohesie bepaalt of er sprake kan zijn van een ontspannen woonmilieu. Wat hebben we bereikt? Waardering kwaliteit woonomgeving minimum LEMON 6,8 Waardering kwaliteit groenvoorziening minimum LEMON 6,7 Waardering t.a.v. overlast vuil/stank minimum LEMON 6,5 Waardering kwaliteit woningen minimum LEMON 7,4 SCORE duurzaamheidsmeter minimum COS 43,62%

2003

2005

2007

6,7

6,8

6,8

6,5

6,7

6,7

6,5

6,5

6,5

7,3

7,4

7,4

44%

44%

De waardering van de kwaliteit van de woonomgeving, de woningen en de groenvoorziening en de waardering t.a.v. overlast ondergaat weinig fluctuaties. Het beheer van het openbaar groen, van de afvalinzameling en van de openbare ruimte voldoet aan de doelstelling voor 2007 om de waardering van de burger op het hetzelfde niveau te handhaven. Zie de consistente cijfers in de Lemonenquete. Het Structuurplan Land van Wehl is in juni door de raad vastgesteld. Daarna is er enige vertraging ontstaan. Voor het GIOS-gebied zijn er nog geen projectvoorstellen gedaan en de plattelandsvisie is ook nog niet klaar, zie ook programma 6. 41

In 2007 is gewerkt aan het kwaliteitsplan openbare ruimte. Dit plan zal in de eerste helft van 2008 worden aangeboden aan de raad. In het kwaliteitsplan wordt ingegaan op de bezuinigingstaakstelling op de openbare ruimte, die door de raad op 10 november 2005 is opgelegd, en de relatie van die bezuiniging met de kwaliteit van de openbare ruimte. Er is hard gewerkt aan de kaderrichtlijn water. Dit wordt in 2008 voortgezet. Er is geen convenant duurzaam bouwen gesloten, onder andere vanwege capaciteitsproblemen op het gebied van volkshuisvesting. Dat probleem is in begin 2008 opgelost. De huisvesting van de mensen die onder het generaal pardon vallen is in 2007 in samenwerking met Sité goed gelukt. Het wordt echter steeds moeilijker om de huisvesting voor speciale groepen te organiseren, omdat mensen die niet tot een speciale groep behoren dan in de verdrukking komen.


Resultaat

Land van Wehl (uitwerking)

GIOS-gebied projectvoorstellen

AZC

Kredietaanvraag groenplan

Beheer Openbare ruimte

Pilot/kwaliteitscatalogus

Groenvoorziening

Instellen groenfonds


Aanleg 30 hectare natuur/groen 1500 bomen in stedelijk gebied Beheer openbaar groen

Realisatie overeengekomen kwaliteit

Afvalinzameling

Evaluatie beleid (droge component) Realisatie overeengekomen kwaliteit

Beheer openbare wegen, verlichting en riolering

Realisatie overeengekomen kwaliteit

Waterbeheer

Kaderrichtlijn/actieplan

Bodemsanering

Aantal saneringen

Convenant duurzaam bouwen

Aantal projecten

Woningbouwprogramma

Kwalitatieve afstemming inkomen-locatie

Particulier opdrachtgeverschap

protocol

42


Programma 8




2104

openbare verlichting

5604

groenbeheer

7210

Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


7

591

7

648

29

658

12

485

4.270

485

4.214

499

4.262

-35

afvalverwijdering en verwerking

7.020

5.891

7.045

5.916

7.070

5.942

0

7220

riolering en watervoorziening

3.717

3.406

3.759

3.448

3.503

3.192

0

7230

milieubeheer

0

286

0

164

26

220

-30

7232

milieufysieke omgeving

0

263

0

427

0

343

84

7234

milieu bedrijven

9

683

9

539

151

631

49

0

242

0

199

232

197

234

1.824

1.712

1.886

1.945

2.107

2.166

0

512

670

512

665

121

276

-2

8210 stads- en dorpsvernieuwing projecten 8220 bouwen woningtoezicht 8222

volkhuisvesting


312

43

44

Programma 9: Identiteit van wijken en dorpen

Wat is onze visie? In programma 8 ‘Ontspannen woonmilieu’ is de unieke ruimtelijke kwaliteit van de Doetinchem als geheel omschreven. Deze ruimtelijke kwaliteit levert een eigen Doetinchemse identiteit op. In dit programma zoomen we voor wat betreft identiteit in op de wijken en dorpen in Doetinchem. Het zelfdragend vermogen van dorpen en kernen staat voor ons centraal. Wij vinden het belangrijk om de eigen identiteit van dorpen en wijken ‘zichtbaarder’ te maken, niet alleen fysiek, maar zeker ook sociaal. Wij zijn er van overtuigd dat een duidelijk herkenbare identiteit van een wijk of dorp bijdraagt aan de sociale cohesie. Het doel van dit programma is dan ook om ten opzichte van peiljaar 2005 de identiteit van wijken en dorpen in Doetinchem te versterken. Wat hebben we bereikt? Waardering kwaliteit woonomgeving LEMON = 6,8 Gaanderen omgeving Pelgrim Schoneveld/muziekbuurt Oosseld Noord/IJkenberg Waardering kwaliteit groenvoorziening LEMON = 6,7 Gaanderen Vulcaanstraat omgeving Oosseld Dichteren stadskwartier Waardering t.a.v. overlast vuil/stank LEMON = 6,5 Centrum de Veentjes Schoneveld/muziekbuurt Oosseld De Huet fase 5 Waardering buurtbetrokkenheid LEMON = 6,5 Overstegen Normadiestraat omgeving Schoneveld/muziekbuurt Oosseld Dichteren/ de Hoop Noord IJkenberg

45

2003

2005

2007

6,3 6,6 6,3 5,7

6,2 6,1 6,1 5,9

6,3 6,6 6,3 6,0

6,1 6,7 5,8

6,4 6,4 6,1

6,1 6,4 6,1

5,1 4,6 6,3 5,6

4,8 5,8 5,6 5,8

5,0 4,8 5,8 5,6

5,6 5,2 6,6 6,2 5,5

5,9 5,7 6,2 6,3 5,6

6,0 6,0 7,0 6,1 5,5

Burgerrol

2007

Burger als wijkbewoner

Gemeente Doetinchem

Referentiegemeenten

6,8

6,5-6,6

Via de benchmark ‘De Staat van de Gemeente’ is in 2007 onderzoek gedaan naar de prestaties van onze gemeente op een aantal burgerrollen (in vergelijking met vergelijkbare gemeenten). Eén van de burgerrollen is de burger als wijkbewoner, waarbij naar de waardering over de woonomgeving in brede zin wordt gevraagd. Doetinchem komt hier in de benchmark goed naar voren. Op vele indicatoren zelfs opvallend goed. De gemeente met zijn uitgebreid aanbod voorzieningen en groene uitstraling wordt goed gewaardeerd door de burger. Toch wordt ten aanzien van verkeer en parkeren duidelijk het signaal afgegeven dat op dit terrein nog het nodige te verbeteren lijkt. De methode ‘Wijkwerk’ is in 2007 in samenwerking met de partners verder ontwikkeld. Zoals beschreven bij programma 2 en 4 heeft in 2007 vanuit het wijkgericht werken voor De Hoop, Muziekbuurt en Jubileumbuurt een wijkbuurtvisietraject gelopen. In de wijken Noord, Overstegen en Oosseld is de bredeschoolontwikkeling verder ontwikkeld. Deze ontwikkeling is in 2007 uitgebreid naar de wijken Dichteren, De Huet en het dorp Wehl, zoals beschreven bij programma 4. In 2007 heeft Sité het stedenbouwkundig plan centrumgebied Oosseld afgerond en ter toetsing aan de gemeente voorgelegd. Besluitvorming hierover volgt begin 2008. Eind 2007 is een beleidsmedewerker cultuurhistorie en monumenten aangesteld. Deze houdt zich bezig met de ontwikkeling van beleid op het vlak van de cultuurhistorie in z'n volledige omvang. Dat wil zeggen: alles wat betrekking heeft op archeologisch erfgoed, historisch (steden)bouwkundig erfgoed en historisch landschappelijk erfgoed. Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatieveld

Resultaat

Wijkvisies

Wijkbuurtvisietrajecten

Herstructurering Oosseld

Inrichting openbare ruimte


Voorzieningen MFA Cultuurhistorie/ monumentenzorg

nota

46


Programma 9




2101

wijkstraten

5410

cultuurhistorie en monumentenzorg

5800

speelvoorzieningen

Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


359

3.921

379

3.944

495

4.089

-29

28

423

28

575

37

482

103

0

200

0

200

56

246

11 84


47

48

Programma 10: We maken het in Doetinchem

Wat is onze visie? Groei van de werkgelegenheid is essentieel om de arbeidsdeelname zo hoog mogelijk te houden. Doetinchem heeft economisch een opvangfunctie voor de regio. Van de ruim 30.000 arbeidsplaatsen in Doetinchem wordt 40% vervuld door werknemers die elders in het gebied wonen. Om de werkgelegenheid te kunnen blijven waarborgen moet er een goede aansluiting zijn tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, maar moeten er ook ruimtelijk en infrastructureel voldoende mogelijkheden zijn om bedrijven en instellingen te kunnen faciliteren. Wat hebben we bereikt? Aantal arbeidsplaatsen per 100 inwoners blijft stabiel Aantal mensen werkzaam in industrie is in 2009 minimaal 5500 Gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner is gestegen t.o.v. landelijk gem.

2004

2005

2006

2007

57,2

56,3

56,5

56,8

5540

5390

5550

5360

11.800 0.96 gem. NL

Nog niet 11.700 0.96 Nog niet gem. NL beschikbaar beschikbaar

Het totale aantal banen in Doetinchem was 31.940 in 2007. Dit is een daling van 0,3% ten opzichte van 2006 (32.040). Dit terwijl de werkgelegenheid in heel Gelderland met 2,2 % is gestegen. Het aantal banen blijft echter stabiel schommelen rondom de 32.000. ( 2003-31.920, 2004-32.180 en 2005-31.970), Het Structuurplan Land van Wehl is in juni door de raad vastgesteld. Daarna is er enige vertraging ontstaan. De bestuursopdracht Regionaal Bedrijventerrein (RBT) is inmiddels vastgesteld. Naast de planologische procedures en de verwervingen waar de gemeente Doetinchem aan werkt, zijn de gemeenten Oude IJsselstreek, Montferland, Bronckhorst en Doetinchem en de provincie Gelderland met elkaar in gesprek om te komen tot een samenwerkingsvorm voor het RBT. De revitalisering van Verheulsweide zal worden opgepakt in samenhang met de ontwikkeling van het RBT. Het onderwerp maatschappelijk verantwoord ondernemen is opgepakt door het bedrijfsleven. Met het besluit om de markthal te gaan slopen verliest de gemeente Doetinchem ook haar evenementenhal. Er zijn verschillende locaties onderzocht voor een alternatieve evenementenhal, besloten is om de tennishal geschikt te maken voor evenementen. Hiermee is de huisvesting voor vele evenementen gewaarborgd.

49


Resultaat

Locatiebeleid

Nota bedrijventerreinen

Parkmanagement

Afspraken met IG & D

Verheulsweide

Financieel economische verkenning

Startersbeleid

Uitgangspunten opstellen

RBT (uitwerking Land van Wehl)

Programma van eisen

Masterplan Schil

GSO/programma arbeidsplaatsen

Platform onderwijs arbeidsmarkt Achterhoek

Project wijkwachten

Evenementen

0-fase






Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


3100

handel en ambacht

210

200

210

221

206

218

-2

3102

economische zaken

0

349

0

272

44

325

-9


-11

50

Programma 11: Stadscentrum als economische motor Wat is onze visie? Het stadscentrum is een essentiële economische factor, hier zijn veel commerciële en sociaal-culturele voorzieningen voor de regio Achterhoek geconcentreerd en het genereert veel arbeidsplaatsen. Om deze economische kracht te kunnen behouden is de verblijfskwaliteit van het centrum en het aanbod aan commerciële, sociale en culturele voorzieningen en een goede bereikbaarheid van groot belang.

Wat hebben we bereikt? Waardering Totaalbeeld leefomgeving Centrum (LEMON) Centrum minimaal 7 De Veentjes minimaal 7

2003

2005

2007

7

7

6,9

6,9

5,9

6,9

Het masterplan Schil is gereed. Voor het centrum zijn diverse plannen ontwikkeld en uitgevoerd. Met het masterplan heeft de gemeente Doetinchem een meerjarig ruimtelijk kader voor het stadscentrum, in de ring rondom het Ei. De plannen in de Schil bieden ruim perspectief voor kwaliteitverbetering voor commerciële, sociale en culturele voorzieningen. Eén van de plannen van het masterplan Schil, aan de Burgemeester van Nispenstraat, is al in ontwikkeling genomen. Dit plan voorziet in toevoeging ruim 3000 m2 bvo commerciële ruimte gericht op detailhandel en moet bijdragen aan de versterking van de binnenstedelijke detailhandelsstructuur. In het afgelopen jaar is het enige nog zelfstandige warenhuis van Nederland, Huls failliet gegaan. Dit was een grote klap voor het detailhandelsvoorzieningenniveau van de Doetinchemse binnenstad, een dergelijk warenhuis is één van de trekkers voor een binnenstad. De V&D heeft deze functie overgenomen. De V&D en de gemeente hebben een grote inspanning moeten leveren om dit mogelijk te maken, maar dat heeft ervoor gezorgd dat de warenhuisfunctie weer snel is ingevuld. De binnenstadsondernemers hebben gekozen voor de invoering van reclameheffing als middel voor collectieve fondsvorming. De opbrengsten van de heffing zullen worden aangewend om de commerciële kracht en de regionale centrumfunctie van de binnenstad te vergroten onder meer door het opzetten van centrummanagement en sterker in te zetten op promotieactiviteiten. De invoering van de reclameheffing is een heel arbeidsintensief proces geweest voor de ondernemers en de gemeente Doetinchem, maar wel met een positief resultaat. Hiermee is de gemeente Doetinchem één van de eerste gemeenten in Nederland die dit gerealiseerd heeft.

51


Resultaat

Gebiedsgericht (detailhandels)beleid/GSO

Masterplan Schil


Wat heeft dat gekost? Voor dit programma zijn geen middelen geraamd en uitgegeven; deze zijn opgenomen in andere programma’s.

52

Programma 12: Onderwijscentrum Wat is onze visie? Doetinchem heeft van oudsher een belangrijke onderwijsfunctie voor de regio. Zo’n 18.000 leerlingen zitten op een Doetinchemse school. Naast bijna twintig basisscholen en drie grote scholen voor voortgezet onderwijs beschikt Doetinchem over scholen voor speciaal onderwijs en volwassenen. De Iselinge Hogeschool biedt in Doetinchem HBOonderwijs (pabo). De onderwijsinfrastructuur is van groot belang. Wij constateren dat het huidige beroepsonderwijs in kwalitatieve en kwantitatieve zin niet in voldoende mate aansluit bij de behoeften van het regionale bedrijfsleven. Wij stimuleren en verwachten dat de scholen in Doetinchem zelf gezamenlijk het voortouw nemen in de ontwikkeling van het onderwijs. Alleen door samenwerking tussen scholen onderling en tussen scholen en overige voorzieningen kan er een doorlopende leerlijn worden gerealiseerd. Daarbij is het van belang dat veel beter wordt ingespeeld op de vraag vanuit de samenleving. Uitbreiding van het HBO-onderwijs zouden wij in het licht van de stedelijke ontwikkeling van Doetinchem met open armen ontvangen.

Wat hebben we bereikt? Het proces om te komen tot de nieuwbouw van Praktijkschool Rozengaarde is moeizaam verlopen. Het bleek moeilijk om het ontwerp van de school en het beschikbare krediet met elkaar te verenigen. Er is voortdurend gewerkt aan een oplossing waarbij gemeente en school samen opgetrokken hebben. Aan het eind van het jaar is er overeenstemming bereikt tussen gemeente en schoolbestuur over de overname van het bouwheerschap. Besluitvorming hierover volgt begin 2008. Voor het speciaal onderwijs, onderdeel cluster 4 onderwijs, is nieuwbouw gestart aan de Slotlaan 35, Doetinchem. Voor het onderdeel cluster 3 onderwijs is het gebouw Oude Rozengaardseweg 144/146 beschikbaar gekomen. Dit is het voormalig hoofdgebouw van basisschool De Haven. Er is een aanpassing/verbouwing gerealiseerd in verband met uitbreiding van het aantal groepen. Voor de verbetering van de huisvesting voor het speciaal basisonderwijs is in overleg met het schoolbestuur, de Stichting Regionaal Centrum voor SBO en SVO te Doetinchem, verder gewerkt aan de uitwerking hiervan. Besloten is om de onderbouw van het speciaal basisonderwijs te huisvesten in het gebouw aan De Jongstraat 31. Hierdoor kan in scholencomplex Overstegen het regulier basisonderwijs (katholiek, openbaar en protestants/christelijk) bij elkaar gehuisvest worden, zodat dit bijdraagt aan de bredeschoolontwikkeling in Overstegen. Tevens wordt bezien of in scholencomplex Overstegen een peuterspeelzaal, kinderopvang en buitenschoolse opvang kan worden gevestigd. Zoals ook beschreven bij programma 3 hebben we geparticipeerd in het Platform Onderwijs Arbeidsmarkt (POA), een platform waarin onderwijs, arbeidsmarkt en gemeenten in de regio Achterhoek gezamenlijk projecten initiëren om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. 53


Resultaat

Praktijkschool Rozengaarde

Overeenstemming bouwheerschap

Huisvesting speciaal onderwijs

Centralisatie onderbouw

Platform onderwijs arbeidsmarkt Achterhoek

Participatie



Programma 12

Onderwijscentrum



Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


4300 openbaar (voortgezet) speciaal onderwijs 4310 openbaar (voortgezet) speciaal onderwijs: huisvesting

0

119

0

119

0

602

-483

0

516

0

146

0

137

9

4330 bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs: huisvesting

0

378

0

394

0

387

7

4400

0

433

0

433

1

799

-365

4410 openbaar voortgezet onderwijs: huisvesting

5

226

5

221

13

219

9

4430 bijzonder voortgezet onderwijs: huisvesting

0

1.482

0

1.275

16

1.240

51

21

287

21

245

1.257

305

1.175

4802

openbaar voortgezet onderwijs

onderwijs huisvesting


403

54

Programma 13 : Primus inter pares in de regio Wat is onze visie? De Achterhoek is omringd door een aantal krachtige economische kernen zoals het KAN-gebied (Arnhem/Nijmegen), de Stedendriehoek (Apeldoorn/Zutphen/Deventer), regio Twente (Enschede/Hengelo/Almelo) en het Duitse Bocholt. Om voldoende tegenwicht te bieden en het voorzieningenniveau in de Achterhoek op peil te houden is onder andere een krachtig en slagvaardig bestuur nodig. Wij willen daar graag aan bijdragen en voelen ons als primus inter pares ook verplicht een goede bijdrage te leveren. Tevens is er een trend te bespeuren dat de provincie Gelderland veel meer op regioniveau afspraken wil maken en niet meer met iedere gemeente afzonderlijk om tafel wil. Het Regionaal Uitvoeringsprogramma (RUP) is hier een voorbeeld van. Het doel van het programma ‘Primus inter pares in de regio’ is om, veel meer dan voorheen, gezamenlijk met de zeven andere gemeenten op regionaal niveau een veel krachtiger economisch, fysiek en sociaal beleid te voeren. Wij willen dat inwoners van onze gemeente zich ook daadwerkelijk betrokken voelen bij onze gemeente. Hiertoe willen we gezicht geven aan Doetinchem zodat enerzijds het welbevinden van onze inwoners verbeterd en anderzijds onze strategische positie naar buiten toe kan verbeteren. Wat hebben we bereikt? Burgerrol

2007

Burger als kiezer

Gemeente Doetinchem

Referentiegemeenten

5,2

5,5

Via de benchmark ‘De Staat van de Gemeente’ is in 2007 onderzoek gedaan naar de prestaties van onze gemeente op een aantal burgerrollen (in vergelijking met vergelijkbare gemeenten). Eén van de burgerrollen is de burger als kiezer, waarbij naar de mening gevraagd wordt over de representatie en prestaties van politiek en bestuur. Het algemeen gemiddelde van Doetinchem ligt iets onder het gemiddelde van de onderzochte gemeenten, wanneer men rekening houdt met een correctie van het effect van de indicator “opkomstpercentage bij verkiezingen”. Deze indicator is voor Doetinchem niet verwerkt (ander tijdstip van verkiezingen), maar werkte in positieve zin door op het cijfer voor andere gemeenten (circa 0,2 punt). De gemeente Doetinchem heeft in relatie tot de uitvoering van haar beleid regelmatig contacten met gemeenten en organisaties van de aangrenzende Euregio’s (Maas/Waal en Gronau), organisaties van de Europese Unie of gemeenten en instellingen van lidstaten van de EU. Daarnaast heeft onze gemeente een drietal stedenbanden met steden in Tsjechië (Pardubice) , Duitsland (Raesfeld) en Nicaragua (La Libertad). Om aan deze relaties en samenwerking sturing en inhoud te geven is voor de jaren 2007-2010 een beleidskader Internationale Betrekkingen (IB) ontwikkeld, waarin opzet, doelstellingen en hoofdlijnen van uitvoering van het IB-beleid staan vermeld. Het beleidskader IB is in december 2007 door het college van b&w en de gemeenteraad geaccordeerd. 55

In 2007 heeft een interactief proces plaatsgevonden om de kernprogramma’s van de Regio Achterhoek te definiëren. Alle raadsleden uit de Achterhoek hebben kunnen deelnemen. De uitkomst is een voorstel met vier programma’s. Op basis van dit voorstel wordt in 2008 verder uitwerking gegeven aan de regio nieuwe stijl. De besparing op de Regio Achterhoek van e 100.000 is gekoppeld aan de regionale takendiscussie. In 2009 zal deze besparing naar verwachting effectief worden. Samen met de gemeenten Oude IJsselstreek en Montferland heeft de gemeente Doetinchem LOP+ opgesteld, waarbij voor het platteland in deze drie gemeenten stimulerende uitgangspunten zijn geformuleerd voor verdere ontwikkeling van het buitengebied. Wij hebben in 2007 veel energie gestoken in de relatie met de provincie. Actieve betrokkenheid op het platform van het GSO-beleid is daarvoor belangrijk. Aan dit beleid zijn kennisplatforms gekoppeld voor wijkbeleid, ketenaanpak en monitoring. Wij hebben een trekkersrol op het gebied van subsidieverwerving genomen. Daardoor is de samenwerking ook uitgestrekt over de grens. Met een aantal Duitse gemeenten nemen we deel aan het people to people-project, waarin diverse projecten gezamenlijk worden opgepakt met als doel voor Europese subsidie in aanmerking te komen. Voor het waterproject Panta Rhei met diverse Europese gemeenten is Doetinchem lead-partner. Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatieveld

Resultaat


Bestuurlijke samenwerking Voortouw en initiërende rol Internationale betrekkingen Verantwoording rol Regionale takendiscussie

Besparing e 100.000

Subsidiewerving

10 toegekende subsidies





0052 best. samenwerking / best. organisatie Saldo van dit programma

Lasten

0

368


Realisatie 2007

Lasten

0

358

Baten

Saldo

Lasten

5

319


44 44

56

Programma 14 : Regievoerder Wat is onze visie? In programma 13 ‘Primus inter pares in de regio’ hebben we aangegeven welke rol de gemeente Doetinchem binnen de regio Achterhoek zou moeten gaan spelen, namelijk een bestuurlijke voortrekkersrol. Richting onze burgers willen wij een andere rol aannemen, namelijk die van regievoerder. Het beeld dat sommigen hebben van een overheid die alles wil regelen, zich overal voor verantwoordelijk voelt en alles meteen wil oplossen, klopt niet (meer). De gemeente Doetinchem neemt haar eigen verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld bepaalde basisvoorzieningen in een stad, wijk of dorp. De leefbaarheid van een stad, wijk of dorp kan sterk verbeteren doordat iedere partner haar verantwoordelijkheid neemt. Ten aanzien van het thema veiligheid zijn wij er vanuit gegaan dat handhaving erbij hoort. Daar waar preventief beleid geen effect heeft moeten strengere maatregelen en vergroting van de inzet op handhaving worden overwogen. Daarnaast is in het kader van het veiligheidsbeleid diverse projecten op de rails gezet en/of voorbereiding. Rondom publieksdienstverlening hebben wij ingezet op een nog betere kwaliteit. Wat hebben we bereikt? Waardering t.a.v. overlast door personen LEMON 6,8 handhaven Waardering t.a.v. criminaliteit LEMON 7,4 handhaven Waardering m.b.t. veiligheidsgevoel LEMON 7,5 handhaven Waardering dienstverlening verbeteren (benchmark publiekzaken)

2003

2005

2007

6,8

6,8

6,8

7,5

7,4

7,4

7,5

7,5

7,5

niet deelgenomen

niet deelgenomen

7,4

Gemeente Doetinchem

Referentiegemeenten

Burger als onderdaan

5,8

5,8-6,0

Burger als klant

7,1

6,8-7,0

Burger als partner

7,7

6,8-7,2

Burgerrol

2007

Via de benchmark ‘De Staat van de Gemeente’ is in 2007 onderzoek gedaan naar de prestaties van onze gemeente op een aantal burgerrollen (in vergelijking met vergelijkbare gemeenten). Eén van de burgerrollen is de burger als onderdaan: hoe kijkt men aan tegen de geleverde kwaliteit van orde en gezag. Regelgeving, handhaving en veiligheid zijn hierbij de belangrijkste indicatoren. De deelnemende gemeenten scoren hier betrekkelijk laag en Doetinchem is hierop geen uitzondering. In de vergelijking valt daarbij wel het rapportcijfer voor bouwvergunningen op. Het percentage bezwaarschriften dat gegrond verklaard wordt is in de vergelijking met andere gemeenten aan de hoge kant. Een andere rol is de burger als klant. Doetinchem scoort hier goed. De waardering voor de kwaliteit van de informatievoorziening is wat wisselend. Wat wel opvalt is de wat lage waardering voor de wachttijd aan het loket. Er is actie ondernomen om de wachttijden aan het loket (gemeentewinkel) te verkorten door meer capaciteit in te zetten 57

Doetinchem scoort verder fraai vanuit de rol van de burger als partner. Het doel ligt vooral bij beoordeling van de kwaliteit van en participatie bij de beleidsontwikkeling in de gemeente. Ten aanzien van de leefbaarheid is het kwaliteitsniveau gehandhaafd, wat in overeenstemming is met onze doelstelling. De maatregelen die zijn genomen hebben betrekking op de langere termijn en de effecten zullen pas op termijn beter zichtbaar zijn. Rondom handhaving is de nodige inzet geweest op het uitvoeringsprogramma. De resultaten daarvan kunnen beter. Wij hebben daarvan geleerd dat de verbinding tussen de diverse handhavingsdisciplines beter moet. Deze verbeterslag is in het laatste kwartaal ingezet en zal zijn uitrol hebben in 2008 en verder. In het kader van het veiligheidsbeleid zijn de voorgenomen projecten, zoals wijkwachten en nachtwachten met succes uitgevoerd. Op een groot aantal terreinen moest nog veel voorbereid worden (onder andere het convenant veilige school en nazorg ex-gedetineerden). De voorbereidingen zijn hiervoor goed verlopen. Het sluitstuk van het veiligheidsbeleid, de kadernota integrale veiligheid, wordt in april 2008 vastgesteld. Aan de repressiezijde van de brandweer is de opkomst onder de norm gebleven. Daar waar de norm een opkomst van 90% binnen 9 minuten is, is de opkomst 59% binnen 9 minuten geweest. Dit is in overeenstemming met verwachtingen. Het aantal uitrukken is toegenomen, daarnaast is de beschikbaarheid overdag onvoldoende gebleven. Om dit probleem te ondervangen is er stevig ingezet op de werving van vrijwilligers. Het resultaat hiervan is achtergebleven. Aan de preparatiezijde van de brandweer is het oefenen van de manschappen kwantitatief voldoende geweest, maar kan er kwalitatief nog winst behaald worden. De geoefendheid van de bevelvoerders ligt ver onder de landelijke norm. De controles op (gebruiks-)vergunningen is over het algemeen goed te noemen. Door echter alleen de hoogste veiligheidscategorieën (Prevab 1 en 2) te controleren, blijft de controle achter op de categorieën Prevab 3 en 4. De beschikbaarheid van middelen is bij deze inzet onvoldoende gebleken. De uitvoering van het plan van aanpak Dienstverlening verloopt volgens planning. Vooruitlopend op de kadernota Dienstverlening die in 2008 wordt afgerond, zijn er een aantal ontwikkelingssporen in gang gezet. Dit betreffen deregulering, werken op afspraak, de digitale nieuwsbrief en het e-bedrijvenloket. Bij de ontwikkeling van de dienstverlening neemt in het algemeen het gebruik van digitale technieken een centrale plaats in. In de kadernota wordt ook de basis gelegd voor de te hanteren servicenormen in de dienstverlening. De externe audit van de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) is positief verlopen. Voor het project Gezicht geven aan Doetinchem is een sterkte/zwakte-analyse opgesteld, hiermee zal in 2008 “Het Gezicht van Doetinchem” worden vormgegeven in een interactief proces met raad en de betrokken partners in de stad.

58


Resultaat

Veiligheid

Start integraal veiligheidsbeleid

Jeugd en veiligheid

0-fase

coffeeshops

Evaluatienota beheer negatieve effecten

Handhaving

uitvoeringsprogramma

Brandweer repressie

Opkomst binnen norm (90% in 9 minuten)


Werving vrijwilligers Brandweer preparatie

Realistisch oefenen bevelvoerders en manschappen 130 adviezen en 50 vergunningen 120 controles/100 hercontroles

Brandweer regionalisatie

Ontwikkeling brandweercluster

Dienstverlening

Uitvoering plan van aanpak

Digitale dienstverlening

Ontwikkeling e-loket/optimale website

Servicenormen

Ontwikkelen normen (0-fase)

Gemeentelijke Basisadministratie

Audits t.b.v. kwaliteitsverbetering

Deregulering

Bouwen/milieu/apv/bijz.wetten

Gezicht geven aan D’chm Promotie/communicatie

0-fase

Werkprocessen

Onderdeel controlplan 2007

Regierol/programmacontracten

59


Programma 14

Regievoerder



Lasten


Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


0010

bestuursorganen

1

3.668

1

3.640

149

4.960

-1.173

0020

bestuursondersteuning

0

2.927

0

2.956

0

3.100

-144

0024

communicatie

4

386

4

198

4

206

-8

0030

burgerzaken

730

2.797

730

2.314

971

2.381

174

0060

dualisme

0

319

0

364

0

345

19

1200

brandweer

77

2.394

85

2.453

143

2.600

-88

1202

rampenbestrijding

0

311

0

306

0

307

-1

1400

openbare orde / bijz. wetten

77

613

77

624

100

673

-26

7100

openbare gezondheidszorg

732

2.603

732

2.605

909

2.708

74


-1.173

60

Programma 15 : Algemene dekkingsmiddelen

Wat is onze visie? De gemeentelijke financiën staan zwaar onder druk. Het is onze verantwoordelijkheid om uitgaven en inkomsten in balans te houden en de algemene reserve spoedig weer op niveau te brengen zonder de lastendruk op de burger onnodig te verhogen. Wij leggen in het financieel beleid het accent op een genuanceerde toepassing van het profijtbeginsel. De burger betaalt voor diensten waar hij een concreet belang bij heeft. De bezuinigingen via drie sporen (takendiscussie, prioritering grote projecten en efficiency eigen organisatie) zijn zo goed als uitgevoerd. Zeker de keuzes uit de takendiscussie zijn voelbaar in de samenleving. Wij hebben ingezet op een zorgvuldige uitvoering van de bezuinigingen uit de takendiscussie. Bij discussiepunten in de uitvoering redeneerden wij terug naar de kaders van de gemeenteraad: het scenario coach+. Wat hebben we bereikt? Meerjarig sluitende begroting We hadden aangegeven tevreden te zijn wanneer we de doelen uit de programma’s 1 tot en met 14 bereiken binnen een meerjarig sluitende gemeentebegroting. In 2007 hebben we de Programmabegroting 2008 vastgesteld, met daarin opgenomen het financieel meerjarenperspectief 2008-2011. Dit perspectief is sluitend. Burgerrol

2007

Burger als belastingbetaler

Gemeente Doetinchem

Referentiegemeenten

6,2

5,8-6,1

Via de benchmark ‘De Staat van de Gemeente’ is in 2007 onderzoek gedaan naar de prestaties van onze gemeente op een aantal burgerrollen (in vergelijking met vergelijkbare gemeenten). Eén van de burgerrollen is de burger als belastingbetaler. Hierbij gaat het om de vragen in hoeverre de burger ‘waar voor zijn geld krijgt’ en niet te veel belasting betaalt in relatie tot de uitgaven van de gemeente. Uit de benchmark komt naar voren dat onze gemeente op dit onderdeel goed scoort in vergelijking met soortgelijke gemeenten. Een toelichting op de meer financieel technische onderwerpen, grondexploitatie en bedrijfsvoeringaspecten is gegeven in de paragrafen van deze jaarstukken.

61


Resultaat

(meerjarig) sluitende begroting 2008-2011

saldo >= 0

algemene reserve

e 11 miljoen in 2010

ontwikkeling p&cinstrumentarium

dashboard/verantwoordingsgesprekken begroting 2008 SMART

loonsombeheer

voorziening e 850.000

bedrijfsvoering accountantscontrole

uitvoering Deltaplan goedkeurende verklaring

grondexploitatie

nieuwe grondslag grondprijzenbeleid strategisch beleid

fonds bovenwijks/mobiliteitsfonds

nieuwe grondslag

inkoop dienstverlening/huisvesting gemeentelijke organisatie ict-samenwerking binnen de regio “gD Nieuwe Stijl” organisatieontwikkeling

inkoopjaarplan 2007 notitie huisvesting lange termijn ict-infra gemeenten Doetinchem en Oude IJsselstreek uitwerking en implementatie

Z3 managementdevelopment personeelsbeleid

cultuurdocument koersdocument (0-fase)

62






0022

rechtsbescherming

9110

geldleningen

9130

beleggingen en deelnemingen

9200

belastingen

9210

algemene uitkering

9220

algemene uitgaven / inkomsten

9600


Lasten

Baten

Realisatie 2007

Lasten

Baten

Saldo

Lasten


0

499

0

451

0

467

-16

7.235

1.544

9.384

2.505

8.822

3.160

-1.217

7

15

7

17

9

39

-20

9.104

1.093

9.402

974

9.522

909

185

48.318

530

49.301

530

49.077

530

-224

-36

1.142

-36

985

44

393

672

saldi kostenplaats

1.383

27

253

653

744

451

692

9800

mutaties reserves

6.461

4.389

7.513

9.169

12.091

13.394

353

9900

saldo gewone dienst na bestemming

0

10.890

-10.890


-10.466

63

64

Hoofdstuk 3 Paragrafen 1

Lokale heffingen

2

Weerstandsvermogen

3

Onderhoud kapitaalgoederen

4

Financiering

5

Bedrijfsvoering

6

Verbonden partijen

7

Grondbeleid

8

Rechtmatigheid

Paragraaf 1: Lokale heffingen In deze paragraaf geven wij inzicht in de ontwikkelingen van de gemeentelijke belastingen. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: - We willen ons voorzieningenniveau handhaven en uitbreiden zoals beschreven in de programma’s 1 tot en met 15 met zo laag als mogelijke belastingen legestarieven; - leges en rechten worden 100% kostendekkend geheven; - de belastingen, heffingen en WOZ-waardebeschikkingen worden zorgvuldig en efficiënt opgelegd en geïnd. De kostendekkendheid van de tarieven Bij het rijk is al geruime tijd een discussie gaande over de verschillen van de tarieven tussen gemeenten en de onduidelijkheid van de gehanteerde tarieven in relatie tot de te maken kosten. Deze discussie kan leiden tot een verplichte harmonisatie van de tarieven en een verdere aanscherping van de noodzaak om tarieven met kostencalculaties te onderbouwen. In het kader van de ombuigingsoperatie 2006/2007 heeft door een extern bureau een onderzoek plaatsgevonden naar de kostenonderbouwing van diverse leges alsmede de daarop gebaseerde tarieven. De tarieven van de afvalstoffenheffing zijn kostendekkend en die van de rioolrechten worden op basis van de meerjarenplanning in 2008 kostendekkend. In deze paragraaf wordt het volgende nader toegelicht: ?? De opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en heffingen 2007; ?? De belangrijkste tarieven voor 2007; ?? Het kwijtscheldingsbeleid; ?? Vergelijking tarieven met andere gemeenten. De opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en heffingen 2007 Voor de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen zien de ramingen 2007 in vergelijking met de realisatie in 2007 er als volgt uit. Belasting of heffing Onroerende zaakbelasting ?? Eigenaarsdeel woningen niet-woningen ?? Gebruikersdeel niet-woningen

Begroting 2007

Rekening 2007

4.812.000 1.949.000 1.529.000

4.832.000 1.986.000 1.454.000

Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten

6.553.000

6.289.000

Rioolrechten

3.523.000

3.399.000

326.000

349.000

Parkeerbelastingen

2.943.000

3.291.000

Bouwleges

1.885.000

2.106.000

Hondenbelasting

67

De voor- dan wel nadelen op de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten, rioolrechten, parkeerbelastingen en bouwleges zijn, rekening houdend met de werkelijke uitgaven, verrekend met de daarvoor bestemde voorzieningen. De belangrijkste tarieven 2007 De belangrijkste tarieven voor het belastingjaar 2007 waren: Belasting of heffing

Tarief 2007

Onroerende zaakbelasting voor woningen: - Tarief eigenaar per e 2.500 waarde Onroerende zaakbelasting voor niet-woningen: - Tarief eigenaar per e 2.500 waarde - Tarief gebruiker per e 2.500 waarde Afvalstoffenheffing: - eenpersoonshuishouden - meerpersoonshuishoudens - extra emmer groen - extra emmer grijs Rioolrechten: - per aansluiting Hondenbelasting: - 1 hond - 2 honden

e

2,34

e e

4,31 3,45

e e e e

210,00 282,00 72,00 120,00

e

136,80

e e

60,72 151,80

Het kwijtscheldingsbeleid In de belastingverordeningen is geregeld dat kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen alleen verleend kan worden voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Kwijtschelding wordt geregeld op basis van de rijksnormen. Voor het verkrijgen van kwijtschelding moet een aanvraag ingediend worden, waardoor een toets gemaakt kan worden omtrent het inkomen en vermogen. Personen die in twee voorgaande jaren een aanvraag hebben ingediend krijgen automatisch een nieuw aanvraagformulier toegezonden. Indien meer dan 2 jaar kwijtschelding is verkregen, of men uitsluitend van een AOW-uitkering dan wel een uitkering op grond van de Wet Werk en Bijstand heeft, kan volstaan worden met een verkorte aanvraag, die men automatisch krijgt toegezonden. In 2007 zijn de volgende bedragen (exclusief uitvoeringskosten) uitgegeven om uitvoering te kunnen geven aan het beleid: Begroting 2007 e 468.000 e 238.000 e nihil

?? Kwijtschelding afvalstoffenheffing ?? Kwijtschelding rioolrechten ?? Kwijtschelding ozb

Rekening 2007 e 421.000 e 244.000 e 4.000

De uitgaven voor kwijtschelding ozb betreffen na-ijleffecten over oude jaren.

68

Vergelijkend overzicht met andere gemeenten Voor de lokale heffingen wordt vaak een vergelijking gemaakt met andere gemeenten. Omdat elke gemeente de lasten op verschillende manieren doorberekent is gekozen voor een vergelijking op basis van “belastingdruk per huishouden”. Daarbij wordt uitgegaan van een soort standaardpakket, waarmee een bepaald huishouden in elke gemeente te maken krijgt. De uitgangspunten voor deze vergelijking in 2007 waren: ?? ?? ?? ??

Het vergelijkbare huishouden bestaat uit 4 personen; De gemiddelde waarde van de woning is e 220.000; Het waterverbruik ten behoeve van het rioolrecht is 50 m3 per persoon; Bij een gedifferentieerd tarief voor afval is de Coelo berekening gevolgd.

Wij hebben ons bij deze vergelijking gebaseerd op het overzicht van de Coelo, zoals dat is gepubliceerd in de COELO Atlas 2007 over het belastingjaar 2007. Overzicht belastingdruk huishoudens 2007 (eigenaar/bewoner) eigenaar/bewoner Ozb Ozb Tarief Doetinchem 2,34 205 Aalten 2,19 193 Berkelland 2,33 205 Bronckhorst 2,32 204 Doesburg 2,48 218 Duiven 1,61 142 Montferland 1,99 175 Oost Gelre 1,86 164 Oude IJsselstreek 1,77 156 Winterswijk 1,85 163 Zevenaar 1,95 172 Zutphen 1,81 159

Afval

Riool

Totaal

282 249 241 268 201 269 215 209 244 243 177 247

137 150 282 241 197 153 180 198 172 297 117 147

624 592 728 713 616 564 570 571 572 703 466 553

Overzicht belastingdruk huishoudens 2007 (geen eigenaar/alleen bewoner) geen eigenaar/alleen bewoner Afval Doetinchem 282 Aalten 249 Berkelland 241 Bronckhorst 268 Doesburg 201 Duiven 269 Montferland 215 Oost Gelre 209 Oude IJsselstreek 244 Winterswijk 243 Zevenaar 177 Zutphen 247

Riool 137 150 137 241 197 153 180 198 172 297 117 78

Totaal 419 399 378 509 398 422 395 407 416 540 294 325

69

70

Paragraaf 2: Weerstandsvermogen Wat is weerstandsvermogen? Het weerstandsvermogen geeft de mate aan waarin de gemeente in staat is financiële tegenvallers het hoofd te bieden. Door aandacht te hebben voor het weerstandsvermogen wordt voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het hebben van voldoende weerstandsvermogen is daarom een belangrijke voorwaarde voor een financieel gezonde gemeente. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die de gemeente loopt. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken. Van belang voor de weerstandscapaciteit zijn die risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Beleid van gemeente Doetinchem op het weerstandsvermogen Doetinchem wil een financieel gezonde gemeente zijn. Daarom is ons financieel beleid gericht op het voldoen aan de volgende voorwaarden: 1. Een meerjarig sluitende begroting. Jaarlijks zijn de lasten en baten in evenwicht. 2. Voldoende weerstandsvermogen. Voldoende algemene reserve om algemene risico’s te dekken. Voldoende bestemmingsreserves om specifieke risico’s te dekken. Afgelopen jaren is gebleken dat niet voldaan kon worden aan beide voorwaarden. Daarom heeft de raad ingrijpende bezuinigingsmaatregelen genomen. Dit leidde al in de begroting 2007 tot een verbeterde financiële positie van de gemeente. Het jaarrekeningoverschot 2007 tezamen met de verwachte begrotingsoverschotten in de planningsperiode 2008-2011 worden ingezet om in de komende jaren de algemene reserve en daarmee de totale weerstandscapaciteit op het gewenste peil te brengen van circa e 11 miljoen (10% van de begroting). Als de algemene reserve op peil is, is het voldoende dat de saldi van het meerjarenperspectief structureel sluitend zijn, dus op nul uitkomen. Hoewel de prognose van de algemene reserve een rooskleurig beeld te zien geeft, wijzen wij op de risico’s in onze gemeentelijke huishouding. We denken daarbij aan de (grote) ruimtelijke investeringsprojecten (bijv. de Schil, Wijnbergen, RBT), ontwikkelingen in de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), verbetering van de gemeentelijke bedrijfsvoering, etc. Deze risico’s worden beschreven in dit hoofdstuk. We dienen scherpe aandacht te blijven houden voor de structureel sluitende begroting, de risico’s en het weerstandsvermogen van onze gemeente.

I De weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit een aantal elementen te weten: a. algemene reserve b. bestemmingsreserves; c. onbenutte belastingcapaciteit d. stille reserves; e. stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven; f. ruimte in de begroting.

71

Algemene reserve Stand van de algemene reserves De algemene reserve, inclusief de reserve bovenwijkse voorzieningen, bedraagt voor bestemming van het saldo van de jaarrekening 2007 per 31 december 2007 e - 762.000. Rekening houdend met de bestemming van dit resultaat ziet de stand na vaststelling jaarrekening 2007 van de algemene reserve er als volgt uit: Stand algemene reserve bedrijfsvoering 31/12/2007 4.983.000 Stand algemene reserve bovenwijkse voorzieningen 31/12/2007 -5.745.000 Totaal algemene reserves 31/12/2007 -762.000 Toe te voegen n.a.v. jaarrekening 2007 2.262.000 Stand na vaststelling jaarrekening 2007 e 1.500.000 Algemene reserve bedrijfsvoering Prognose algemene reserve bedrijfsvoering (bedragen x € 1.000)

2007

2008

2009

2010

2011

1. Stand per 1 januari Rente

5.655 85

7.245 145

11.522 230

14.301 286

17.619 352

2. Programmabegroting 2006:

-607

540

3. Resultaat jaarrekening 2006

372 222

305

348

3.370

2.244

2.684

3.231

11.522

14.301

17.619

21.203

4. Programmabegroting 2007: 5. Dashboardrapportages 2007 6. Jaarrekening 2007

-1.985 2.171 -708

7. Programmabegroting 2008: Stand per 31 december 8. Jaarrekening 2007 Saldo 1/1 van het volgend jaar

4.983 2.262 7.245

De algemene reserve dient onder meer ter dekking van risico’s die onverhoopt uitkomen. Door deze reserve komt de gemeente niet plotseling in financiële nood als zich onverwacht calamiteiten voordoen. Het hebben van deze (voldoende) reserve wordt daarom beschouwd als een belangrijke voorwaarde voor een financieel gezonde gemeente. De raad heeft vastgesteld dat de gewenste omvang van de algemene reserve minimaal 10% (=e 11 miljoen) en maximaal 12% (=e 13 miljoen) van het begrotingstotaal (exclusief bouwgrondexploitatie) dient te bedragen. De algemene reserve bedraagt per 31 december 2007 e 5,0 mln. Rekening houdend met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat alsmede de voorstellen ten aanzien van de reserves en voorzieningen, zoals deze opgenomen zijn in de jaarrekening 2007, bedraagt de algemene reserve per 1 januari 2008 circa e 7,2 mln (hetgeen overeenkomst met 6,0 % van het meest recente begrotingstotaal). Opgemerkt wordt dat hierbij geen rekening is gehouden 72

met de reserve bovenwijkse voorzieningen, welke op 31 december 2007 een negatieve stand heeft van afgerond e 5,7 mln. Bestemmingsreserves De raad heeft besloten om voor risico’s op specifieke activiteiten en projecten een aantal bestemmingsreserves in het leven te roepen. De bestemming ervan kan de raad echter veranderen. Daarom behoren deze reserves tot de weerstandscapaciteit. Het totaal van de bestemmingsreserves bedraagt per 31 december 2007 e 38,5 mln. Reserve grondexploitatie Jaarlijks worden de grondexploitaties geactualiseerd. Daarbij worden marktrisico’s en projectspecifieke risico’s in beeld gebracht. Marktrisico’s zijn algemene risico’s die invloed hebben op alle projecten, zoals het risico dat de rente stijgt of dat de economie verslechtert. Projectspecifieke risico’s zijn risico’s die gerelateerd zijn aan de betreffende locaties, zoals het risico dat bodemverontreiniging wordt aangetroffen. Alle risico’s worden zoveel mogelijk gekwantificeerd. Negatieve geprognosticeerde plansaldi worden afgedekt door het treffen van voorzieningen en risico’s worden afgedekt door de reserve grondexploitatie. Zodra een geprognosticeerd plansaldo van een project negatief is neemt het college dit verlies door het treffen van een voorziening voor het project. Zo’n voorziening komt via het resultaat ten laste van de reserve grondexploitatie. Aan de hand van de geprognosticeerde plansaldi wordt bepaald of de reservepositie afdoende is. De reserve grondexploitatie staat via een zogenaamd cascademodel in verbinding met de algemene reserve. Beneden een vastgestelde ondergrens en als geen verdere bijsturing op de grondexploitatie mogelijk is, wordt de reserve aangevuld uit de algemene reserve. Boven de bovengrens vervalt de specifieke bestemming en vloeien middelen toe aan de algemene reserve. Dit, voor zover er geen substantiële risico’s bekend zijn in de grondexploitatie, die een hogere reserve noodzakelijk maken. In december 2006 heeft de raad besloten de ondergrens van de reserve grondexploitatie vast te stellen op 10% van de boekwaarden van de grondexploitaties. In de paragraaf grondbeleid van deze rekening 2007 wordt de bovengrens bepaald op 25%. Dat betekent voor 2007 een ondergrens van e 5,0 mln en een bovengrens van e 12,4 mln. De reserve grondexploitatie bedraagt per 31 december 2007 e 1,2 mln. Rekening houdend met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat alsmede de voorstellen ten aanzien van de reserves en voorzieningen, zoals deze opgenomen zijn in de jaarrekening 2007, bedraagt de reserve grondexploitatie per 1 januari 2008 e 7,6 mln. (hetgeen overeenkomst met 15,5 % van de boekwaarden van de grondexploitaties). Voor de ontwikkeling van de reserve grondexploitatie in meerjarenperspectief wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Voor de negatief geprognosticeerde grondexploitaties wordt een voorziening gevormd. In 2007 zijn hiertoe voor e 1,0 mln. aanvullende voorzieningen gevormd. Rekening houdend met afsluiting en vermindering van bestaande voorzieningen tot een bedrag van e 0,5 mln. bedraagt het totaal van de voorzieningen per 31 december 2007 e 2,6 mln. Fonds Bovenwijkse voorzieningen Met bovenwijkse voorzieningen wordt bedoeld: werken van openbaar nut op infrastructureel gebied en in het publieke termijn. Aan deze activiteit is een bestemmingsreserve gekoppeld die gevoed wordt uit een afdrachtbedrag per m2 grond. 73

De raad besluit jaarlijks in een afzonderlijke nota Fonds bovenwijkse voorzieningen over het meerjarig kader. Gelijktijdig met de begroting wordt deze nota geactualiseerd en aan de raad ter besluitvorming voorgelegd. Door aanleg van de Bedrijvenweg (versnelde uitgaven) en vertraging in de woningbouw (vertraagde inkomsten) loopt deze reserve tijdelijk negatief. Het saldo van dit fonds staat eind 2007 e 5,7 mln. negatief. Het BBV verbiedt een negatief saldo van dergelijke reserves. De verwachting is dat de reserve in 2011 weer een positief saldo kent. Dekkingsreserves Deze bestemmingsreserves zijn in het leven geroepen door besluiten van de raad om middelen te reserveren voor een investering in de toekomst. Ze dienen ter dekking van kapitaallasten van investeringen. Sinds de invoering van het Besluit begroting en verantwoording in 2004 is de gemeente verplicht om investeringen voor de oorspronkelijke waarde in de staat C op te nemen. Deze waarde mag niet worden verrekend met subsidies of reserveringen. Gereserveerde middelen worden daarom in het overzicht reserves en voorzieningen opgenomen. We vergoeden voor deze reserves hetzelfde rentepercentage als de omslagrente die wordt berekend over de investering. Financieel maakt het de gemeente dus niet uit. De voorschriften zorgen wel voor meer administratieve handelingen. De gemeenteraad heeft weliswaar de bevoegdheid om deze reserves een andere bestemming te geven, maar dat heeft gevolgen voor de exploitatie: dekking van kapitaallasten. Het totaal van de dekkingsreserves bedraagt per 31 december e 19,5 waarvan e 17,3 mln. voor dekking van lasten grote projecten. Overige bestemmingsreserves Naast de genoemde bestemmingsreserves kent de gemeente verschillende reserves voor specifieke activiteiten. Het totaal van de overige bestemmingsreserves bedraagt per 31 december e 19,0. Onbenutte belastingcapaciteit Er is sprake van een onbenut deel van de belastingcapaciteit indien de gemeente niet de maximale mogelijkheden heeft benut om de burger lasten op te leggen. De financieel belangrijkste belasting is de onroerende zaak belasting (OZB). In 2006 en 2007 was deze belastingruimte door het Rijk gemaximeerd door het vaststellen van maximale ozb-tarieven. Inmiddels heeft het rijk besloten om vanaf 1 januari 2008 de limiet op de OZB op te heffen. Stille reserves Om een reëel inzicht in de omvang van het vermogen te hebben moeten ook de stille reserves in beeld worden gebracht. Stille reserves komen voor doordat activa tegen de boekwaarde zijn gewaardeerd in de balans terwijl de marktwaarde hoger is. De waarde van stille reserves kan eerst worden benut bij verkoop van deze activa (gebouwen, gronden, aandelen) tegen de marktwaarde. Gegeven de vele inspanningen in de verbetering van de bedrijfsvoering is tot op heden geen prioriteit gegeven aan het berekenen van de omvang van de stille reserves.

74

Stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven Het Besluit begroting en verantwoording ziet het bedrag voor onvoorzien als een vast onderdeel van de weerstandscapaciteit van de gemeente. In de begroting 2007 zijn overeenkomstig het bestaande beleid twee stelposten opgenomen voor onvoorziene uitgaven, te weten e 79.000 voor incidentele lasten en e 86.500 voor structurele lasten. Voor aanwending van de post onvoorzien (zowel incidenteel als structureel) gelden onderstaande drie criteria, te weten: Onvoorzienbaar: uitgaven welke redelijkerwijs ten tijde van het samenstellen van de meerjarenbegroting en/of jaarbegroting niet bekend waren en waarop dat moment ook nog geen beleid voor ontwikkeld was. Onvermijdbaar: uitgaven waarvoor de gemeente geen keuzevrijheid heeft. Denk hierbij aan bij of krachtens wet, inclusief gemeentelijke verordening te plegen uitgaven. Onuitstelbaar: het niet doen van de uitgaven leidt op korte of langere termijn tot hogere uitgaven, schadeclaims of kan schadelijk zijn voor een (algemeen) gemeentelijk belang. Van de stelpost voor incidentele lasten is in 2007 e 5.000 gebruikt in het kader van de huldiging van VBV De Graafschap en e 11.500 voor herijking van de subsidie voor het Milieu Educatief Centrum (NME). De stelpost voor structurele uitgaven is in 2007 niet gebruikt. Ruimte in de begroting Het realiteitsgehalte van de begrotingsruimte kan onder meer worden afgemeten aan rekeningoverschotten. In 2007 blijkt een rekeningoverschot excl. resultaat grondexploitaties van e 4, 2 mln. Ten opzichte van de begroting kunnen mee en tegenvallers ontstaan die het uiteindelijke rekeningresultaat bepalen. In de 2007 is door middel van dashboardrapportages en financiële monitoren gerapporteerd over de voortgang van de begrotingsuitvoering. Op dergelijke momenten kan besloten worden tot inhoudelijke dan wel financiële bijstelling. Overzicht weerstandscapaciteit Incidenteel a b c d e f

Structureel

4.983.000

Algemene reserve bestemmingsreserves: Reserve grondexploitatie Fonds bovenwijkse voorzieningen dekkingsreserves overig Onbenutte belastingcapaciteit Stille reserves Onvoorziene uitgaven Ruimte in de begroting / rekening resultaat

1.179.000 -5.745.000 19.465.000 18.995.000 --pm 62.500 4.395.000

86.500 pm

totaal

43.334.500

86.500

75

pm

II

Risico’s

Dit onderdeel van deze paragraaf geeft inzicht in de algemene en specifieke risico’s die de gemeente loopt. Het gaat hier om redelijk voorzienbare risico’s waarvoor geen specifieke voorzieningen zijn getroffen en die dus – indien deze zich voordoen – zullen leiden tot een beroep op een deel van de weerstandscapaciteit. Algemene risico’s: a. algemene uitkering uit het gemeentefonds Deze risico’s kunnen worden onderverdeeld in de volgende elementen: ?? Prijsontwikkelingen ?? Volumeontwikkelingen en ?? Herverdeeleffecten De manier waarop de prijscompensatie wordt vastgesteld, bevat een risico. Door de koppeling van het gemeentefonds aan de rijksuitgaven kan achteraf de prijscompensatie uit het gemeentefonds behoorlijk anders uitpakken dan in de gemeentebegroting is geraamd. De werkelijke prijscompensatie over enig jaar wordt pas bekend na het afsluiten van het dienstjaar. Dat kan leiden tot een afrekening achteraf. Daartoe is de behoedzaamheidsreserve in het gemeentefonds opgenomen om tegenvallers op te vangen. Die heeft de eerste jaren zijn functie bewezen, maar de laatste jaren was de uitkering lager dan in onze begroting opgenomen. De algemene uitkering is gebaseerd op landelijke volumeontwikkelingen. Bij onze gemeente kan bij afwijking van het landelijk gemiddelde een financieel nadelig effect optreden. Tussentijds kan het Rijk besluiten tot wijziging in verdeelsystematiek. Zo kan het Rijk besluiten om binnen het gemeentefonds middelen anders te verdelen ten behoeve van specifieke onderwerpen (bijvoorbeeld WMO). Deze herverdeeleffecten kunnen voor onze gemeente een lagere uitkeringen uit het gemeentefonds tot gevolg hebben. In 2007 is de algemene uitkering e 224.000 lager uitgevallen dan begroot. Dit is met name veroorzaakt door de normeringsystematiek (koppeling van gemeentefonds aan de Rijksuitgaven). b. openeinderegelingen / decentralisatie rijkstaken Diverse gemeentelijke regelingen kennen een open eindkarakter. De groei van de doelgroep van een specifieke regeling is een financieel risico. Bij onvoldoende inzicht in de doelgroep kan dit leiden tot overschrijdingen. Sinds 1 januari 2004 is de gemeente voor 100% risicodragend voor de uitvoering van het inkomensdeel van de WWB. Een forse toename van het aantal uitkeringsgerechtigden binnen een korte periode kan een aanzienlijke aanslag op de niet-geraamde middelen betekenen. Om risico’s op de uitvoering van het inkomensdeel te kunnen opvangen is besloten om overschotten en tekorten te verrekenen met de reserve WWB. In 2007 is e 1.345.000 toegevoegd aan de reserve WWB. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is op 1 januari 2007 ingegaan en zorgt ervoor dat de thuiszorg overgaat van de zorgkantoren (AWBZ) naar de gemeenten. Deze taak past in het takenpakket van de gemeenten, die ook al de WVG en de welzijnswet uitvoeren (voorzieningen voor gehandicapten: woningaanpassingen, aangepast vervoer, 76

vrijwilligerswerk, buurthuizen enzovoort etc.). Deze wetten zijn nu allemaal samengevoegd in de WMO. De financiering verloopt via het gemeentefonds. Ingaande het jaar 2008 ontvangt de gemeente deze gelden volgens het zogenaamde “objectieve” verdeelmodel. Dit leidt er toe dat we structureel circa e 1,7 miljoen minder aan rijksmiddelen zullen gaan ontvangen ten opzichte van onze huidige begroting 2007. Er is voorzien in een overgangsmodel in 3 jaren, hetgeen voor onze gemeente betekent dat we in de jaren 2008, 2009 en 2010 worden geconfronteerd met een verlaging van de uitkering van respectievelijk circa 0,2 miljoen euro, 1,0 miljoen en 1,7 miljoen euro. Overeenkomstig het algemene uitgangspunt is deze taakmutatie verwerkt in de begrotingsbudgetten van WMO. In 2007 is voor de nieuwe taak WMO e 965.000 toegevoegd aan de reserve WMO c. claims van derden In het privaatrechtelijke of publiekrechtelijke verkeer kan de gemeente aansprakelijk worden gesteld of een schade veroorzaken die tot een schadeclaim kan leiden. Oorzaak kan zijn gelegen in onrechtmatig handelen, het nalaten van handelen of gebrekkige beschikkingen (met als gevolg inkomstenderving). Schadeclaims zullen niet te allen tijde door onze verzekeraar worden afgedekt. d. Juridische procedures De complexiteit van het maatschappelijke verkeer alsmede de toegenomen mondigheid van burgers hebben geleid tot meer juridische procedures. Vooraf is niet in te schatten of en in welke mate een procedure tot vertraging leidt en of de gemeente hierdoor met hoge kosten wordt geconfronteerd. Bij het opmaken van de rekening zijn er een aantal geschillen: - Met Yunio over het pand aan de Ds. Van Dijkweg. Bij deze jaarrekening wordt het voorstel gedaan het saldo van twee voormalige voorzieningen ad e 187.000 te doteren aan een nieuw te vormen bestemmingsreserve Ds. van Dijkweg. - Met het rijk over Werk & inkomen. In het kader van de uitvoering van het werkdeel WWB over het jaar 2004 heeft rijk e 223.000 teruggevorderd. Wij zijn tegen het besluit van de minister in beroep gegaan. Wanneer wij in dit beroep in het gelijk worden gesteld leidt dit in 2008 tot een voordeel. - Met het Metzocollege over het weigeren van een aanvullend krediet van e 0,8 miljoen voor de bouw. Wij zijn op dit moment nog in overleg met het bestuur van stichting Covoa om tot een oplossing te komen. - Momenteel loopt er een bezwaarschrift bij de belastingdienst inzake de aanslag omzetbelasting. Dit naar aanleiding van een boekenonderzoek bij de gemeente Wehl m.b.t. sporthal De Horst (nieuwbouw in 2003) dat heeft geresulteerd in een integratieheffing tot een bedrag ad e 203.153, verminderd met reeds betaalde btw ad e 8.550. e. gewaarborgde geldleningen De huidige beleidslijn is om garantieverzoeken zoveel mogelijk te verwijzen naar waarborgfondsen die hiertoe in het leven zijn geroepen. De gemeenten zijn tezamen met het Rijk de achtervang voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Voor eigen woningbezit staat de Nationale Hypotheekgarantie borg. Wij hebben nog grote specifieke garanties aan het streekziekenhuis Slingeland voor het gebouw tot totaal e 27,2 miljoen. Beoordeeld wordt of deze garantieportefeuille kan worden overgedragen aan het waarborgfonds voor de zorg (WFZ).

77

De gemeente had een garantie verstrekt in de vorm van een borgstelling voor een lening van e 4,5 mln. van de Bank Nederlandse Gemeenten aan de VBV De Graafschap. De gemeente kon hierop worden aangesproken wanneer de VBV De Graafschap in staat van faillissement verkeert. Deze garantie is inmiddels vervallen. Hiermee is in 2007 de gemeente bevrijd van een belangrijk risico. f. overige algemene risico’s Naast bovengenoemde risico’s kunnen worden genoemd de renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt en faillissementen van derden bij wie borgstellingen, garanties leningen of vorderingen openstaan (kredietrisico’s). In 2007 is e 337.000 ten laste van de voorziening debiteuren gebracht ter afboeking van oninbare vorderingen. Specifieke risico’s: a. toerekening organisatie aan projecten In de begroting 2007 worden loonkosten en overhead laste grondexploitaties en overige investeringsprojecten geraamd. Omdat er een tendens is van gemeentelijke ontwikkeling naar private ontwikkeling van grondexploitaties worden hier aanzienlijk financiële risico’s gelopen. Daarnaast kan er sprake zijn van investeringsprojecten waarvoor een beperkte ureninzet nodig is. In 2007 kon uiteindelijk e 96.000 minder worden toegerekend dan begroot. b. risico’s (grote) investeringsprojecten Door een strakke uitgavenbudgettering en aannames in de financiering van de investering of dekking van de exploitatie kunnen risico’s worden gelopen. Deze risico’s kunnen een grote aanslag plegen op de begroting en op de reservepositie. Onder andere hierdoor is een scherpe budgetdiscipline noodzakelijk. Voorbeelden van grote investeringsproject met financiële risico’s zijn de nieuwbouw van de praktijkschool en Amphion. (Dreigende) overschrijdingen in 2007 worden toegelicht in het overzicht kredieten in hoofdstuk 4. c. BTW compensatiefonds Met ingang van 2003 is het BTW-compensatiefonds (BCF) ingevoerd. Deze invoering betekende dat de gemeente, optredend als overheid, de BTW op rekeningen van BTW-plichtige-instellingen met ingang van 2003 kan terugvorderen indien sprake is van compensabele activiteiten. De budgetten zijn netto gemaakt door de compensabele BTW eruit te halen. Tegenover het BTW-voordeel als gevolg van het invoeren van het BCF staat een korting op de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Dit leidde tot een structureel nadeel voor onze gemeente. Hierover is in de gemeenteraad van december 2003 gerapporteerd. Uit berekeningen bleek destijds dat onze gemeente eerdergenoemd structureel nadeel als gevolg van de korting op de algemene uitkering uit het gemeentefonds in relatie tot de BTWuitname voorlopig kon opvangen binnen een te vormen reserve BCF. Jaarlijks wordt e 404.000 uit deze reserve onttrokken. Per 31 december 2007 bedraagt de omvang van deze reserve per e 1,5 mln. Dit betekent dat deze reserve eind 2011 uitgeput is, waarna genoemde jaarlijkse onttrekking uit deze reserve ten laste van de algemene middelen moet worden gebracht. Eind 2007 heeft de belastingdienst voor het eerst sinds de invoering van het BCF controle uitgevoerd. De verwachting is dat over de bevindingen in het tweede kwartaal zal worden gerapporteerd. 78

d. Praktijkschool Rozengaarde Met het schoolbestuur is een regeling getroffen voor het veiligstellen van haar inbreng als het schoolgebouw na verloop van een aantal jaren teruggaat naar de gemeente. De inbreng van het schoolbestuur in de stichtingskosten zal na oplevering van het gebouw door een accountant wordt vastgesteld. Deze inbreng wordt afgeschreven in een periode van 40 jaar. Bij het verlaten van het schoolgebouw door het schoolbestuur vergoedt de gemeente aan het schoolbestuur het nog niet afgeschreven deel van de eigen inbreng. De terugbetalingsverplichting van de gemeente zal pas financieel zichtbaar worden in de jaarrekening van de gemeente Doetinchem als de terugbetalingsverplichting feitelijk aan de orde is. e. Fonds bovenwijkse voorzieningen Hiervoor hebben wij al geschreven dat deze reserve door aanleg van de Bedrijvenweg (versnelde uitgaven) en vertraging in de woningbouw (vertraagde inkomsten) tijdelijk negatief loopt. Het saldo van bedraagt eind 2007 e 5,7 mln negatief. De verwachting is dat de reserve in 2011 weer een positief saldo kent. deze reserve wordt gevoed door een afdracht per m2 verkochte bouwgrond. Hierin is meteen het risico vervat: wordt er minder grond verkocht dan geprodnosticeerd, dan zal de reserve in 2011 nog niet positief zijn. f. Vandalisme De gemeente wordt geconfronteerd met schades aan gebouwen als gevolg van vandalisme. Het financiële risico welke de gemeente hierbij loopt is niet te verzekeren.

79

80

Paragraaf 3: Onderhoud kapitaalgoederen De gemeente heeft een groot aantal kapitaalgoederen in eigendom en beheer. Het betreft hier o.a. openbaar groen, riolering, wegen, diverse gebouwen en kunstwerken. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is enerzijds bepalend voor het voorzieningenniveau en anderzijds ook voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf worden voor de kapitaalgoederen wegen, afvalwatersysteem, groen, gebouwen en openbare verlichting achtereenvolgens aangegeven: ? ? Het beleidskader ? ? Het beheer ? ? Actuele ontwikkelingen ? ? Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren ? ? De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties

Wegen Het beleidskader De gemeente is verantwoordelijk voor de aanleg en onderhoud van openbare wegen en civieltechnische kunstwerken. Uitgangspunt hierbij is dat tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten de openbare verhardingen en civieltechnische kunstwerken dienen te worden onderhouden. Een achterstand bij het onderhoud kan de veiligheid van de weggebruikers in gevaar brengen en leiden tot klachten en het aansprakelijk stellen van de wegbeheerder. De leidraad voor het onderhoud van de wegen is de systematiek voor rationeel wegbeheer van het CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond- Wateren Wegenbouw en de Verkeerstechniek). Onder andere naar aanleiding hiervan wordt jaarlijks een weginspectie gehouden en een onderhoudsplan opgesteld. De civieltechnische kunstwerken worden eveneens jaarlijks geïnspecteerd. De gegevens van de inspecties worden verwerkt in het geautomatiseerd beheerssysteem voor de kunstwerken en op basis hiervan wordt een meerjarenplanning voor het uit te voeren onderhoud opgesteld. Het beheer Uit oogpunt van doelmatigheid wordt voor het groot onderhoud een projectmatige aanpak gehanteerd. Hieronder wordt verstaan dat op grond van de informatie die uit het wegbeheersysteem komt (inspectiegegevens, urgentie, meerjarenplanning en onderhoudsbegroting) zoveel mogelijk een keuze wordt gemaakt voor het uitvoeren van een onderhoudsmaatregel voor de hele straat c.q. wijk (deel). Bij het opstellen van het onderhoudsplan vindt afstemming plaats met de toekomstige werkzaamheden aan het afvalwatersysteem maar ook met toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen. Het onderhoudsplan bestaat naast het groot onderhoud ook uit klein onderhoud. Het gaat hierbij om het herstel van schade aan asfalt (bakfrezen), het repareren van scheuren in het asfalt, het herstel van kuilen, gaten en overige onrechtmatigheden in elementenverhardingen (klinkers, betontegels enz.) en het aanbrengen c.q. herstel van wegmarkeringen. Het onderhoud aan zand- en puinwegen wordt alleen bij gebleken noodzaak uitgevoerd. Hiervoor worden deze wegen tweejaarlijks geïnspecteerd. Het onderhoud van de wegmarkering en de bebording vindt plaats zodra de goede waarneembaarheid hiervan in het geding komt. De wegmarkering wordt op dit punt jaarlijks geïnspecteerd. De bebording voldoet aan het RVV 1990, het BABW (Besluit inzake Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer) en de uitvoeringsvoorschriften van het BABW.

81

Actuele ontwikkelingen De komende jaren vindt (n.a.v. ombuigingsoperatie Coach+) een structurele besparing plaats op het onderhoud van de wegen. Dit wordt gerealiseerd door het kwaliteitsniveau van wegen in woongebieden met een elementenverharding van ‘Basis” te verlagen naar ‘Sober’. Om dit op een gefundeerde manier te doen is een kwaliteitscatalogus openbare ruimte opgesteld. Een kwaliteitscatalogus voor de openbare ruimte is een onmisbaar instrument om de kwaliteit van de fysieke leefomgeving in beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. ‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse praktijk een uiterst subjectief begrip dat door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere kwaliteit en de beschikbare financiële middelen. De kwaliteitscatalogus geeft antwoord op vragen als: - ‘op welk niveau ligt de kwaliteit van de openbare ruimte in Doetinchem?’; of - ‘wat betekenen de bezuinigingen voor de kwaliteit?’; of - ‘welke (basis)kwaliteit kunnen wij als bewoner/bedrijf verwachten en waar kunnen we zelf voor zorgen?’; of - ‘welke kwaliteit van de openbare ruimte wordt in dit nieuwbouwproject nagestreefd? en is dit wel haalbaar, ook op langere termijn?’. De kwaliteitscatalogus openbare ruimte laat per beheerelement (variërend van boom tot lantaarnpaal, van intensief tot extensief, ecologisch en esthetisch) door middel van beeldende foto’s zien wat de mogelijke kwaliteitsniveau’s zijn. Deze beelden zijn ‘achter de schermen’ gekoppeld met de bijbehorende prijzen en hoeveelheden zodat een keuze voor een bepaald niveau ook direct financieel vertaald kan worden. Na gereedkomen zal de kwaliteitscatalogus gebruikt worden voor:

-

-

invullen van de bezuinigingen voor wegen groenbeheer: de door de raad vastgestelde taakstellende bedragen kunnen concreet ingevuld worden en inzichtelijk gemaakt; er kunnen verschillende alternatieven getoond worden; handen en voeten geven aan het wijkgericht werken: door het schuiven met budgetten en/of door zelfwerkzaamheid kunnen bewoners accenten leggen in hun eigen woonomgeving, passend bij het specifieke karakter van de buurt; basis voor nieuwe wijken: de catalogus kan als basis dienen om met ontwikkelende partijen en toekomstige bewoners een gezamenlijk gedragen en realiseerbare kwaliteit voor de openbare ruimte vast te stellen.

Het college neemt in 2008 nog een formeel besluit over de beeldkwaliteitscatalogus en de daarbij behorende maatregelen. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren. De omvang van het gemeentelijke wegennet bedraagt ongeveer 3.121.000 m2 verharding, verdeeld over 40,9 % elementenverhardingen (betontegels en klinkerverhardingen, hoofdzakelijk voeten fietspaden en woonstraten), 49,8 % asfalt (hoofdzakelijk ontsluitingswegen, erftoegangswegen en fietspaden) en 9,3 % half- en onverhard (hoofdzakelijk zandwegen in het buitengebied). Verder worden nog 69 civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels, kademuren en steigers) onderhouden.

82

Op basis van een jaarlijkse inspectie van de in beheer zijnde verhardingen wordt een actueel beeld verkregen van de conditie van het wegennet. De inspectie richt zich op een aantal zichtbare schades zoals scheurvorming en oneffenheden. De systematiek bevat een vertaling van schades naar de beleidsthema’s ‘duurzaamheid, veiligheid, comfort en aanzien’. Dit resulteert in een score van deze thema’s die wordt uitgedrukt in termen van voldoende, matig en onvoldoende. Bij de invoering van het nieuwe beheersysteem is deze systematiek ook in Doetinchem doorgevoerd. De kwaliteit van het wegennet ziet er als volgt uit: Kwaliteit totaal areaal verhardingen Acceptatiegrens CROW totaal areaal verhardingen Kwaliteit areaal asfaltverhardingen Acceptatiegrens CROW voor asfaltverhardingen Kwaliteit areaal elementenverhardingen Acceptatiegrens CROW voor elementenverhardingen

Voldoende 81%

Matig 9%

Onvoldoende 10%

77-87%

9-14%

4-9%

74%

13%

13%

75-85%

10-15%

5-10%

89%

5%

6%

80-90%

7-12%

3-8%

Deze normen zijn gebaseerd op de CROW-systematiek van rationeel wegbeheer (Centrum Regelgeving Onderzoek Wegenbouw). Gesteld kan worden dat bij erftoegangswegen met een asfaltverhardingen nog sprake is van enig achterstallig onderhoud. Met het uitvoeren van het groot onderhoud in 2007 en 2008 wordt dit achterstallig onderhoud weggewerkt. Zodra dit gedaan is kan het areaal van de wegverhardingen als ‘voldoende’ worden geclassificeerd. Financiële consequenties De middelen voor het uitvoeren van het al het onderhoud zijn in de exploitatiebegroting opgenomen. Er zijn geen fondsen beschikbaar voor een jaarlijkse egalisatie van de fluctuerende kosten. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen beschikbaar respectievelijk uitgegeven in de jaarrekening 2007. progr. 7 9

product omschrijving 210.0 210.1

raming uitgaven 87.000 125.000 3.333.000 3.361.000 3.420.000 3.486.000

Hoofdwegen Overige wegen, straten

De hogere kosten ad e 66.000 worden volledig gedekt door hogere inkomsten.

Daarnaast is voor het onderhoud van civieltechnische kunstwerken een investeringsruimte van e 359.000 beschikbaar in de begroting 2007. Hiervan is tot op heden een bedrag van e 158.000 uitgegeven. Het restant wordt ingezet voor de vervanging van de elektrische installatie van de Europabrug, de camera’s en de centrale aansturing van de beweegbare bruggen. De voorbereiding hiervan is nagenoeg afgerond, aanbesteding en uitvoering in het jaar 2008. Bovenstaande middelen zijn gebaseerd op het bestaande beheersplan en worden op dit moment voldoende geacht. Mogelijk leidt het op te stellen kwaliteitscatalogus tot bijstelling van deze middelen.

83

Openbaar groen Het beleidskader De basis van het groenonderhoud in Doetinchem is vastgelegd in het groenstructuurplan. Hierin is op hoofdlijnen beschreven wat de belangrijke groenstructuren zijn en aan welke (beeld)kwaliteit zij moeten voldoen. Hierbij is een onderscheid gemaakt in vier zones, variërend van representatief groen tot natuurlijk groen. Het beheer Het beeldenboek, de zogenaamde “beheermethode Doetinchem”, is een deeluitwerking van het groenstructuurplan. Hierin wordt per groentype de gewenste esthetische kwaliteit en ecologische kwaliteit omschreven. Vier verschillende zones worden onderscheiden: - representatief groen (intensief): beheer legt sterke nadruk op esthetische kwaliteit, terwijl de ecologische kwaliteit van ondergeschikt belang is; onderhoud is traditioneel. - buurtgroen (matig intensief): beheer is gericht op combinatie van esthetische en ecologische kwaliteit; onderhoud varieert van traditioneel via alternatief naar ecologisch; - buurtgroen (matig extensief): beheer is gericht op combinatie van ecologische en esthetische kwaliteit; onderhoud varieert van alternatief tot ecologisch; - natuurlijk groen (extensief): beheer legt sterke nadruk op ecologische kwaliteit; onderhoud is ecologisch. Binnen deze zones worden beplantingscategorieën onderscheiden en aangegeven welke onderhoudsmaatregelen nodig zijn om het gewenste beeld te bereiken. Op basis hiervan zijn werkpakketten opgesteld. Hieraan zijn budgetten gekoppeld op basis van landelijke ervaringsnormen en eenheidsprijzen. Actuele ontwikkelingen Evenals voor de wegen (zie wegen, actuele ontwikkelingen) wordt op dit moment gewerkt aan een kwaliteitscatalogus openbare ruimte. Deze kwaliteitscatalogus openbare ruimte zal in de plaats komen van het oude beeldenboek “Beheermethode Doetinchem” Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren Het openbaar groen omvat in totaal zo’n 453 ha waarvan op dit moment ongeveer 50 % traditioneel (intensief) en 50 % ecologisch (extensief) wordt beheerd. Het totale bomenbestand beslaat ca. 39.500 stuks. Financiële consequenties De middelen voor het onderhoud worden structureel in de begroting opgenomen. Hiervoor zijn geen speciale onderhoudsfondsen. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen beschikbaar respectievelijk uitgegeven in de jaarrekening 2007. progr. 8 9

product omschrijving 560.4 openbaar groen 580.0 speelvoorzieningen

raming uitgaven 4.162.000 4.176.000 200.000 246.000 4.362.000 4.422.000

De hogere kosten t.b.v. speelvoorzieningen zijn gedekt uit de reserve speelvoorzieningen. De saldo van deze reserve bedraagt per 31 december 2007 e 228.000.

Bovenstaande middelen zijn gebaseerd op het bestaande beheersplan en worden op dit moment voldoende geacht. Mogelijk leidt de op te stellen kwaliteitscatalogus tot bijstelling van deze middelen. Ook hier geldt dat de keuzes zorgvuldig in samenhang dienen te worden bezien: beleidskeuzes hebben gevolgen voor beschikbaar te stellen budgetruimte in de begroting. 84

Openbare verlichting Het beleidskader In het in 2003 vastgestelde beleidsplan openbare verlichting is het beleid gedefinieerd dat financieel en inhoudelijk naar de huidige normen garanties geeft voor het belevings- en veiligheidsaspect van de openbare ruimte bij duisternis. Het beheer Het netwerk van de openbare verlichting bestaat uit masten en armaturen. De levensduur van deze onderdelen is mede bepalend voor de afschrijvingsduur van de investeringen. Voor masten wordt deze gesteld op maximaal 40 jaar, voor armaturen 20 jaar. Vervanging van met name masten vindt vervolgens plaats op basis van inspectie en uitnutting restlevensduur. Het dagelijks onderhoud van de openbare verlichting is uitbesteed. Daarbij wordt uitgegaan van het vervangen van masten en armaturen die defect zijn geraakt. Er is dus feitelijk alleen sprake van klachtonderhoud. Dit geldt eveneens voor de vervanging van lampen. Het voornemen om over te gaan tot groepsgewijze vervanging van lampen (groepsremplace) wordt momenteel gefaseerd ingevoerd, en ingepast in het te actualiseren onderhoudscontract. De groepsgewijze vervanging van lampen brengt eenmalige kosten met zich mee (eenmalige lampvervanging op nulmoment en nummering van de masten) die ten laste van de reserve worden gebracht. Groepsremplace was in de voormalige gemeente Wehl al ingevoerd. De wijzigingen moeten leiden tot een voordeel in de onderhoudslasten dat in 2009 optimaal is. Actuele ontwikkelingen In 2006 is een forse inhaalslag gemaakt met uitvoeren van het beleidsplan 2003 openbare verlichting. Zo zijn veel verouderde armaturen verwijderd voor energiezuinige armaturen. Dit is reeds zichtbaar in het energieverbruik. Ook zijn de masten van 40 jaar en ouder voor een groot deel vervangen. De groepsremplace gaat de komende jaren zijn vruchten afwerpen. Er zullen minder storingen zijn en dus worden er kosten bespaard. In principe zijn alle doelen van het beleidsplan Openbare Verlichting 2003 gehaald en dient deze nota te worden geactualiseerd. Dynamicon is gevraagd om hieraan invulling te geven. In de eerste helft van 2008 wordt de nieuwe beleidsnota aangeboden aan het college te goedkeuring. Samengevat zullen in ieder geval de volgende onderwerpen worden behandeld : ?? weten regelgeving ,zoals Nederlands Burgerlijk Recht en de Elektriciteitswet ?? uitgangspunten voor openbare verlichting ,zoals veiligheidsbevordering binnen de bebouwde kom, verkeersveiligheid, lichtarchitectuur, achterpadverlichting en de verlichting van landelijke- en natuurgebieden ?? uitgangspunten voor ontwerp en realisatie ,zoals de verlichtingskwaliteit, het voorkeursassortiment en constructie-eisen en bedrijfszekerheid ?? uitgangspunten voor beheer en onderhoud ,zoals de onderhouds-systematiek, gegevensregistratie en de gemeentelijke organisatie, nieuwe technieken, monitoren etc. ?? energie en milieu,(zoals de consequenties van het milieuverdrag van Kyoto, de beschikbare besparingsmogelijkheden en de mogelijkheden voor de toepassing van bijvoorbeeld zonne-energie ?? begroting ,zoals de investeringskosten, de onderhouds- en energiekosten en de in de periode 2008 – 2017 noodzakelijke projecten De verwachting is dat met de doelstellingen een kostenbesparing te realiseren is op de onderhouds- en energiekosten. In het beleidsplan wordt aandacht besteed aan de ontsluitingswegen. Er wordt een voorstel gedaan omtrent verlichtingsintensiteiten, uitstraling en het eventueel dimmen van de installatie. Tevens wordt op basis van het groenstructuurplan beoordeeld waar bomen en lichtmasten naast de wegen staan. Bij vervanging van de masten wordt dan gekozen om lichtmasten eenzijdig naast de weg te plaatsen met een gebogen mast zodat het armatuur boven de as van de weg hangt en niet in de kroon van de boom. 85

Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren De omvang van het openbare verlichtingsnet binnen de gemeente bedraagt ongeveer 10.500 lichtmasten. Er is een onderverdeling te maken in wit licht en oranje licht. Het wit licht is PL en TL en omvat ongeveer 62% van het totaal en zorgt voor verlichting van de woonomgeving. Het oranje licht omvat SOX en SON lichtbronnen en omvat circa 22% van het totaal en verlicht de wegen waar de verkeersfunctie de overhand heeft. De resterende 16% bestaat uit diverse lichtbronnen. Financiële consequenties Binnen de meerjarenbegroting zijn de benodigde middelen voor het beheer en onderhoud overeenkomstig het vastgestelde beleidsplan opgenomen. progr. 8

product omschrijving 210.4

raming uitgaven 189.000 227.000 227.000 189.000

openbare verlichting

Daarnaast is voor vervanging van masten en armaturen een totale investeringsruimte van afgerond e 514.000 beschikbaar in de begroting 2007. Hiervan is in 2007 een bedrag van e 283.000 ingezet. Het restant van afgerond e 231.000 wordt ingezet in 2008. De reserve vervanging openbare verlichting is dit jaar volledig ingezet voor vervanging van masten en armaturen. De reserve kan hiermee worden opgeheven.

Afvalwatersysteem Het beleidskader De Wet Milieubeheer biedt het wettelijke kader voor de gemeentelijke rioleringstaak. Hierin wordt de gemeente verplicht een plan op te stellen voor een bepaalde periode waarin het gemeentelijke beleid met betrekking tot de inzameling en transport van afvalwater wordt vastgelegd. De raad heeft in december 2004 het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) vastgesteld waarin de belangrijkste doelen als volgt zijn weergegeven: ?? Doelmatig inzamelen en transporteren van het binnen het gemeentelijk grondgebied gelegen vrijkomend afvalwater; ?? Voorkomen van vuiluitworp naar het oppervlaktewater, grondwater en de bodem; ?? Voorkomen van overlast voor de gemeenschap; ?? Doelmatig beheer en gebruik van het afvalwatersysteem. In het jaar 2020 moeten de systemen voldoen aan de algemene milieukwaliteit. Dit houdt in dat bij lozingen vanuit rioolwatersystemen geldt, dat geen stank, geen visuele verontreiniging, geen (vis)sterfte, geen verarming van ecologische diversiteit in open wateren mag voorkomen. De riolering moet dus voldoen aan het gestelde in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) en dit alles moet gerealiseerd worden tegen de laagst maatschappelijke kosten. Het GRP heeft een looptijd van 5 jaar en is geldig tot 1 januari 2010.

86

Het beheer Het beheer en onderhoud is afgestemd op de doelen die in het GRP zijn opgenomen en vindt met behulp van een geautomatiseerd rioolbeheersysteem plaats. Een praktische uitwerking hiervan is opgenomen in het GRP. Momenteel wordt gewerkt aan de uitvoering hiervan. Het gaat dan om het afkoppelen van verhard oppervlak, het renoveren van rioolgemalen, het aanbrengen van een Monitorings- en Besturingssysteem en het vervangen en vernieuwen van riolen. Daarnaast vindt het dagelijkse beheer en onderhoud plaats van rioolgemalen, drukrioleringsunits, IBA’s, kolken en het gangbaar houden van het rioleringssysteem. Actuele ontwikkelingen Het rioleringsplan 2005-2009 is in uitvoering. De aanleg van de riolering in het buitengebied is gerealiseerd. De aanleg van bergbezinkbassins, het afkoppelen van verhard oppervlak, het uitvoeren van vervangingen in riooldistrict Wehl zijn overeenkomstig het GRP 2003-2007 van de voormalige gemeente Wehl gerealiseerd. Voor riooldistrict Wehl worden vanaf 2008 de vastgelegde beleidslijnen uit het GRP 2005-2009 gehanteerd. Verder wordt momenteel gewerkt aan het opzetten van een Monitorings- en Besturingssysteem en worden in het kader van de “Temporiseringsafspraak Basisinspanning” in riooldistrict Hamburgerbroek circa 40 ha verhard oppervlak de komende jaren afgekoppeld. In riooldistrict Zaagmolenpad wordt door het aanbrengen van twee randvoorzieningen in 2008 voldaan aan de basisinspanning. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren Een indicatie voor de kwaliteit van de riolering is de ouderdom. Ongeveer 4 % is ouder dan 50 jaar en circa 32 % bevindt zich tussen de 30 en 50 jaar, ongeveer 41% ligt in de groep tussen de 11 en 30 jaar en ongeveer 23 % is jonger dan 10 jaar. Ouderdom is echter niet alleen maatgevend voor de kwaliteit van de riolering. Daarom wordt de kwaliteit van de riolering bepaald aan de hand van een jaarlijkse gedetailleerde inspectie van circa 10 kilometer van het totale stelsel. Deze inspectie vindt plaats overeenkomstig landelijk vastgestelde normen. De gegevens van de inspecties worden verwerkt in een geautomatiseerd beheerssysteem voor rioleringen. Samen met de ouderdom van het stelsel wordt met behulp van het rioolbeheersysteem de restlevensduur berekend. Op basis hiervan wordt een meerjarenplanning voor het onderhoud opgesteld. Financiële consequenties Met behulp van het rioolbeheersysteem worden de vervangingskosten berekend. Daarnaast zijn er nog extra investeringen voor maatregelen die de vuiluitworp moeten terugdringen (afkoppelen verhard oppervlak, aanleg van randvoorzieningen, vergroten van leidingen), de reguliere exploitatiekosten en de doorbelaste kosten en kapitaallasten. Al deze kosten zijn verwerkt in het kostendekkingsplan (KDP). Op basis hiervan wordt het rioolrecht berekend met als uitgangspunt een dekking van 100%. De kosten van de riolering worden gedekt via de heffing van het rioolrecht. De kosten voor onderhoud en de investeringslasten zijn in de exploitatiebegroting opgenomen. Om jaarlijkse fluctuaties in het tarief rioolrecht te voorkomen is een egalisatievoorziening ingesteld. Met deze voorziening worden de verschillen in de jaarlijkse uitgaven, met name in de investeringssfeer, verrekend. Opgenomen middelen voor beheer en onderhoud progr. 8

product omschrijving 722.0

raming uitgaven 1.623.000 1.601.000 1.623.000 1.601.000

riolering

87

Naast bovengenoemde middelen zijn binnen het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) nog de volgende investeringen in het kader van riolering geraamd. Tabel Investeringen Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) Uitgaven 2007 t/m 2007 927.000 910.000 3.427.000 671.000

Omschrijving Riolering buitengebied Storingsafh. Verheulsweide/Zaagmolenpad Opheffen wateroverlast Haareweg/Rijksweg/Kerkstraat Vervanging gemaal Plattenburgstraat Vervanging riolering

163.000

2.000

26.000 584.000

0 441.000

Bovengenoemde middelen zijn overeenkomstig het vastgestelde gemeentelijk rioleringsplan 2005-2009.

De stand van de reserve riolering bedraagt per 31 december 2007 e 2.259.000.

Gebouwen Het beleidskader De basis voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is voor de schoolgebouwen opgenomen in de meerjaren onderhoudsplanning schoolgebouwen (MOP) en voor de overige panden is het planmatig onderhoud opgenomen in het programma onderhoud gemeentelijke gebouwen (POGG). Het beheer Binnen het POGG en MOP wordt gebouwenonderhoud gebaseerd op een geautomatiseerd systeem waarin de onderhoudsverwachting voor meerdere jaren is opgenomen. Daarnaast vinden er jaarlijks ter plaatse inspecties plaats. In het MOP zijn alle werkzaamheden ondergebracht voor zover het betreft de buitenkant. Dat wil zeggen: alle werkzaamheden aan de buitenzijde van de scholen met uitzondering van het buitenschilderwerk. De gemeente is verantwoordelijk voor deze werkzaamheden binnen het MOP. De overige werkzaamheden zijn voor het schoolbestuur. De meerjarenonderhoudsverwachting is per gebouw opgebouwd uit diverse onderhoudswerkzaamheden gekoppeld aan een standaardcyclus en landelijk bekende normbedragen. De meerjaren onderhoudsverwachting bestrijkt een periode van 10 jaar. Over deze 10 jaar wordt een gemiddeld bedrag gehanteerd dat jaarlijks wordt geïndexeerd en aangepast aan volume-ontwikkelingen. Dit bedrag wordt via de exploitatie ten gunste van het onderhoudsfonds voor het POGG en MOP gebracht. De werkelijke onderhoudskosten komen vervolgens ten laste van het fonds. Binnen deze fondsen is ruimte om te schuiven met de werkzaamheden. Flexibiliteit is noodzakelijk, omdat tijdens de jaarlijkse inspecties zich namelijk situaties kunnen voordoen waarbij dit nodig blijkt.

88

Actuele ontwikkelingen Verkoop gemeentelijk vastgoed de Schil Om een bezuiniging te realiseren op het accommodatiebeleid wordt een aantal gemeentelijke accommodaties gelegen in de Schil verkocht. De huurders worden dan geaccommodeerd in het voormalige pand van het Brewinc-college aan de Spinbaan. Het streven is gericht om daar een cluster te vormen van culturele instellingen in combinatie met wonen en bedrijven. De voor huisvesting in het Brewinc in aanmerking komende instellingen hebben daartoe een intentieverklaring ondertekend. In 2008 zal het pand Varsseveldseweg 104/108 in de verkoop worden gebracht. De gebruikers hiervan, de Stedelijke Muziekvereniging Doetinchem en een aantal onderhuurders, hebben dit pand per 1-1-2008 verlaten. De huur is per deze datum opgezegd. Energielabel/Energiebesparende maatregelen Vanaf 1 januari 2008 dienen gemeentelijke gebouwen op basis van het besluit energieprestatie gebouwen te beschikken over een energiecertificaat. Een dergelijk energie label geeft aan hoe de energie prestatie van een gebouw is. Dit label is te vergelijken met een energielabel van een elektrisch apparaat. Niet alle gemeentelijke panden behoeven over een dergelijk label te beschikken. Het gemeentelijk klimaatplan is in 2006 aangepast en nu meer gericht op energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen. In deze panden zijn al de nodige energie besparende maatregelen getroffen, zoals een licht detectiesysteem in het stadhuis en hoge rendementsverlichting in vrijwel al onze gebouwen. Voor onze gebouwen zal een energiebeheerssysteem worden ingevoerd, waarbij het energieverbruik wordt gemonitord en rendabele energiebesparende maatregelen in beeld worden gebracht. Ook zullen de gebouwen en installaties aan een energiescan worden onderworpen, waarbij per pand in beeld gebracht wordt welke energiebesparende maatregelen kunnen worden doorgevoerd met een terugverdien tijd van minder dan 5 jaar. Huurharmonisatie In 2007 is het accommodatiebeleid fase 2 vastgesteld. Momenteel wordt er gewerkt aan het formuleren van een bestuursopdracht om te komen tot harmonisatie van de huurovereenkomsten, waarbij er een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen het onderhoud dat bij de huurder thuis (gaat) horen en het onderhoud dat bij de gemeente blijft. In totaal zal het naar verwachting om ongeveer 10 panden gaan, waar de huurharmonisatie op van toepassing is. Evaluatie POGG- MOP In 2007 is de evaluatie van het POGG opgestart. Er heeft een financiële doorrekening plaatsgevonden. De evaluatie zal verder worden uitgevoerd in 2008. Hiertoe dienen de panden opnieuw te worden geïnspecteerd, waarbij sprake zal zijn van een conditiemeting van de panden en aan de onderhoudstoestand scores worden toegekend. Hiertoe zal een beleidsnotitie worden opgesteld. Basis hiervoor is de NEN 2767. De evaluatie van de meerjaren-onderhoudsplanning voor schoolgebouwen (MOP) is vorig jaar afgerond. Op basis van deze evaluatie is het jaarlijks budget vastgesteld op e 250.000.

89

Financiële consequenties De volgende middelen zijn voor het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen in de begroting 2007 opgenomen respectievelijk uitgegeven. progr.

product omschrijving 5.706 5.706

onderwijsgebouwen overige gemeentelijke gebouwen

raming uitgaven 289.000 166.000 1.213.000 1.062.000 1.502.000 1.228.000

Voorziening onderhoud onderwijsgebouwen De saldo van de voorziening onderhoud onderwijsgebouwen bedraagt per 31 december 2007 e 1.170.000. Ten laste van deze voorzieningen zijn nog de volgende projecten gepland: ?? ?? ??

aanpassing Houtsmastraat 11b, Doetinchem (college besluit 27-11-2007) aandeel in de kosten brandveiligheid van de gebouwen voor voortgezet onderwijs (rbs nov. 2004) aanpassing /onderhoud Oude Rozengaardseweg (zie toelichting op kredietoverzichten)

340.000 271.000 65.000

totaal

676.000

Gelet op de begrotingsvoorschriften (Besluit Begroting en Verantwoording) is de voorziening vrijgevallen. Bij de voostellen van de bestemming van het resultaat is voorgesteld om hier een bestemmingsreserve van te maken. Vanaf het jaar 2008 is de jaarlijkse dotatie verlaagd van e 396.000 naar e 250.000. Voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen De saldo van de voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen (POGG) bedraagt per 31 december 2007 e 597.000. In dit bedrag zijn de in de voormalige gemeente Wehl gevormde onderhoudsvoorzieningen opgenomen (e 84.000). Dit bedrag zal worden betrokken bij de evaluatie van het POGG. Het overige saldo van e 513.000 is een gevolg van het doorschuiven van een aantal werkzaamheden. Het betreft hier enerzijds het doorschuiven van werkzaamheden, omdat er eerst keuzes gemaakt dienen te worden over verbouwwerkzaamheden. Het betreft hier met name het stadhuis en de Havenstraat. In 2008 komt er meer duidelijkheid over de vernieuwbouw van het stadhuis en de Havenstraat. Daarnaast zijn ook een aantal werkzaamheden niet weggezet in verband met capaciteitsproblemen ondermeer als gevolg van langdurige ziekte. Doorgeschoven werkzaamheden die in 2008 worden uitgevoerd: ?? Renovatie ’t Gevang ?? Fort Gary Horse ?? Renovatie gymlokalen ?? Havenstraat ?? Stadhuis ?? Evaluatie POGG/Inspecties ?? Inhuur personeel Totaal

150.000 20.000 75.000 97.000 50.000 60.000 50.000 502.000

90

Paragraaf 4: Financiering Inleiding De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De treasuryfunctie omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen, die niet direct benodigd zijn. Vanwege het feit dat de gemeente omgaat met aan haar toevertrouwd gemeenschapsgeld dient het treasurybeheer van de gemeente risico’s te beheersen en te beperken. We hebben daarbij de volgende doelen gesteld: ?? Financieringskosten en kredietrisico’s zijn geminimaliseerd en beleggingsresultaten gemaximaliseerd, dit alles uiteraard binnen de kaders van het Treasurystatuut. Dit houdt in dat we de rentekosten voor de financiering van gemeentelijke activiteiten (kapitaal-) marktconform en gedurende een periode van meerdere jaren stabiel houden. Dit betekent dat de omslagrente bij gelijkblijvende kapitaalmarktrente, maximaal 5% bedraagt en in de komende jaren zo mogelijk naar beneden wordt bijgesteld. ?? We streven naar maximaal dividendresultaat van onze beleggingen. ?? Vergroting van gemeentelijke inkomsten uit fondsen en subsidies als middel om eigen gemeentelijke doelstellingen te realiseren. In het treasurystatuut is het beleid van de gemeente Doetinchem voor de treasuryfunctie vastgelegd en vastgesteld door de gemeenteraad. Belangrijkste punten uit het statuut zijn: 1. Het aangaan en verstrekken van leningen, alsmede het verlenen van garanties, is alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak. 2. Uitzettingen en financiële derivaten moeten een prudent karakter hebben en niet gericht zijn op het genereren van inkomen door het lopen van overmatige risico's. 3. Derivaten worden slechts toegepast nadat de raad hiertoe voor elk zich voordoend geval afzonderlijk een besluit heeft genomen. 4. Het college is bevoegd tot het aangaan van één of meer vaste geldleningen ten laste van de gemeente ter financiering van kapitaaluitgaven, voor de consolidatie van vlottende schuld en voor conversie van bestaande leningen. 5. Voor het aantrekken van leningen zullen minimaal twee offertes opgevraagd worden. 6. Een transparante functiescheiding tussen beleidsbepaling en -uitvoering en tussen de administratie en controle op de financiële transacties. Het hanteren van het principe van “twee handtekeningen” is hier een belangrijke factor.

91

Algemene ontwikkelingen Renteontwikkelingen Bij de begroting is uitgegaan van een stabiel tot licht stijgende rente.

Rente ontwikkeling 2007

percentage

5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 02-12-07

02-11-07

02-10-07

02-09-07

02-08-07

02-07-07

02-06-07

02-05-07

02-04-07

02-03-07

02-02-07

02-01-07

3,00

periode

Rentekosten De totale rentekosten voor het eigen vermogen en vreemd vermogen (vaste schuld) bedroeg in 2007 per saldo e 6,3 mln. Op een gemiddeld investeringsbedrag van e 173,5 miljoen geeft dat een rentepercentage van 3,68% De toerekening van rente aan producten vindt plaats deels met behulp van een berekende gemiddelde rente (het renteomslagpercentage) en deels met een specifiek berekende rente.

Risicobeheer Renterisiconorm en renterisico vaste schuld Volgens de wet Fido is het renterisico op de vaste schuld het deel van de vaste leningportefeuille dat in enig jaar geherfinancierd moet worden. Het renterisico wordt getoetst aan een door de minister vastgestelde norm, die voor 2007 is bepaald op 20%. Dit percentage wordt genomen van de totale vaste schuld per 1 januari van het begrotingsjaar. Voor de gemeente Doetinchem bedraagt de renterisiconorm in 2007 20% van e 103,8 mln. is e 20,8 mln. De gemeente diende in 2007 circa e 7,5 mln te herfinancieren (de te betalen reguliere aflossingen van leningen in 2007 ). We bleven dus ruim onder de gestelde norm. Aandelen deelnemingen De gemeente neemt deel aan het Revolving Fund van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN). Verder beschikt de gemeente over een aandelenportefeuille bestaande uit aandelen van BNG, NUON en Vitens. In regionaal verband hebben wij aandelen in de N.V. Amphion. Deze aandelenportefeuille houden wij voorlopig aan.

92

Gewaarborgde geldleningen Ons huidige beleid is dat de gemeente in principe geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het geding is. De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse geldleningen. De gemeente kan op deze garantstellingen worden aangesproken. De huidige beleidslijn is om garantieverzoeken zoveel mogelijk te verwijzen naar waarborgfondsen die hiertoe in het leven zijn geroepen. In 2007 is het risico van de gemeentelijke borgstelling voor een lening van de Bank Nederlandse Gemeenten aan VBV De Graafschap overgenomen door de nieuwe eigenaar van het stadion. Hiermee werd de gemeente bevrijd van een belangrijk risico. Kredietrisico’s Kredietrisico’s loopt de gemeente met name bij de in het verleden verstrekte leningen uit hoofde van de publieke taak. Deze leningen zijn verstrekt aan woningcorporatie Vestia, Vitens, Stichting stimuleringsfonds volkshuisvesting, de NV Amphion en enige kleinere culturele en sport instellingen. Leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak worden slechts verstrekt aan door de raad goedgekeurde derde partijen. Daarnaast heeft de gemeente als werkgever hypothecaire leningen verstrekt aan werknemers. Gezien het gemiddelde bedrag per lening en de onderliggende waarde van het onroerende goed, is hier in feite geen sprake van een kredietrisico. Verder heeft de gemeente als werkgever leningen verstrekt in het kader van de pc privé regeling en het vervoersplan. saldo verstrekte leningen per 1 januari 2008

Hypotheken Woningcorporatie Vestia Vitens Stimuleringsfonds volkshuisvesting Amphion PC-Privé Overig

33.993.000 4.572.000 3.676.000 2.190.000 570.000 75.000 353.000 45.429.000

Kasbeheer Geldstromen binnen de gemeente worden onderscheiden in geldstromen voor exploitatieuitgaven en geldstromen voor investeringsuitgaven. De gemeente werkt met een sluitende begroting. Echter het moment waarop inkomsten en uitgaven plaatsvinden lopen gedurende het jaar niet synchroon, dat wil zeggen dat de gemeente gedurende het jaar een tegoed kan hebben op de betaalrekening dan wel een tekort heeft. Gezien de korte periode waarin dit soort overschotten en tekorten op de exploitatie van de gewone dienst plaatsvinden worden deze middels korte middelen gefinancierd dan wel uitgezet. De overtollige middelen worden zonder overmatige risico’s (ofwel in termen van de Wet financiering decentrale overheden “prudent”) uitgezet bij banken met tenminste een A-rating. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet was voor 2007 berekend op e 10,9 mln. De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel we met kort geld mogen financieren. De maximale limiet hiervoor is door het rijk vastgesteld en bedraagt 8,5% van de begroting (incl. grondexploitaties), hetgeen betekent dat wij tot maximaal e 10,9 mln konden gaan. Aangezien kasgeld (kort geld) goedkoper is dan lang geld wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van deze ruimte. Hierbij wordt rekening gehouden met de renteontwikkelingen. Dit om te vermijden dat bij overschrijding van de kasgeldlimiet de gemeente gedwongen wordt om te consolideren in een ongunstig renteklimaat. 93

Financiering Financieringsbehoefte De gemeente beschikt over een globale liquiditeitsplanning voor de lange termijn De financieringsbehoefte (middelen met een looptijd langer dan 1 jaar) wordt bepaald door de volgende factoren: Investeringen, reguliere en vervroegde aflossingen van geldleningen en door afschrijving vrijgekomen middelen. Gelet op de hoogte van de rente op de bestaande geldleningenportefeuille en de contractuele mogelijkheden werden er in 2007 geen leningen vervroegd afgelost worden. In 2007 is e 20 mln opgenomen door middel van het aantrekken van 4 leningen. De gemiddelde rente van deze leningen bedroeg 4,55%. Gelet op de nog altijd historisch lage rentestand is daarbij gekozen voor leningen met een relatief lange looptijd (20 jaar).

94

Paragraaf 5: Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering ten dienste van de missie De gemeente Doetinchem was in het jaar 2007 klaar voor haar maatschappelijke opdracht. Hoewel de sporen van de laatste reorganisatie ook in 2007 zichtbaar en voelbaar waren zijn belangrijke stappen gezet om de bedrijfsvoering te optimaliseren en dienstbaar te laten zijn aan de uitvoering van onze maatschappelijke opdracht. Wij willen een dienstverlenende, klantgerichte en vraaggerichte organisatie zijn. Maatschappelijke waardering met een duidelijke focus op kwaliteit, service en kosten. Met een heldere focus op de omgeving, de burgers, bedrijven en instellingen. We willen een organisatie zijn die slagvaardig en flexibel inspeelt op vragen en opdrachten van burgers en bestuur. Die het primaat van de politiek en de bestuurders op zodanige wijze dient dat uiteindelijk onze centrumfunctie wordt versterkt en dat onze stad met zijn wijken en de dorpen “schoon, heel, veilig en prettig leefbaar zijn”. Daarbij laat de organisatie zich leiden door het Z3-model: Ziel, Zin en Zakelijkheid. Het werk gebeurt met hart voor de samenleving, op een effectieve en efficiënte manier. Daar gaan we voor en in 2007 zijn in dit kader belangrijke stappen gezet. Interne besturing De interne besturing is in 2007 verder vormgegeven. Afdelingshoofden en directie zijn op gestructureerde wijze (maandelijks) met elkaar in gesprek over managementuitdagingen zoals de realisatie van de jaarplannen 2007. Belangrijke en standaard agendapunten zijn de budgetten, kredieten (in relatie tot het jaarplan) en overige afgesproken onderwerpen zoals organisatieontwikkeling, ziekteverzuim etc. Verder zijn keuzes gemaakt over interne overlegstructuren en de wijze waarop communicatie met de organisatie plaatsvindt. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn duidelijk neergezet en daar waar onvoldoende helderheid bestond is deze gecreëerd. Dit is een voortdurend en organisch proces. Naast managementgesprekken is in 2007 de interne sturing versterkt door de introductie van het (bestuurlijk) dashboard. Het dashboard monitort alle te leveren prestaties zoals opgenomen in de Programmabegroting. Organisatieontwikkeling is nooit afgerond. In 2007 is accent gelegd op het laten werken van het in de jaren daarvoor bedachte construct. Het streven was niet gericht op het verder vernieuwen, maar wel het beter laten lopen van de gekozen organisatiestructuur met de daarbij behorende interne besturing. Dit op de verschillende niveaus. Ook in 2008 zal organisatieontwikkeling als thema wederom op de agenda staan. Beheersing van de loonsom In 2007 is een zwaar accent gelegd op beheersing van de loonsom. Dit omdat de jaren daarvoor stelselmatig het loonsombudget is overschreden. Om deze tendens te doorbreken is de beheersing van de loonsom boven aan de agenda van het maandelijkse managementgesprek gezet. En met resultaat. Want hoewel de loonsom voor de verschillende afdelingen krap was zijn we er voor het eerst sinds jaren in geslaagd de realisatie binnen het beschikbare budget te laten. Ook in 2008 zal de focus op beheersing van de loonsom, evenals de overige budgetten, onverminderd van kracht blijven.

95

Concerncontrol Vanaf januari 2006 is ervoor gekozen om concerncontrol een onafhankelijke positie te geven waarbij ze vanuit hun aard en bestaan in allereerste plaats gericht zijn op het adviseren van het college en de directie. Dit niet alleen bij de verantwoording achteraf maar vooral ook met hun advisering in kaderstellende zin. Deze onafhankelijkheid is een groot goed. Huisvesting De afgelopen jaren, ook in 2007, is weinig geïnvesteerd in huisvesting van de ambtelijke organisatie. Niet in technische of financiële zin. Maar ook niet functioneel. Deze terughoudendheid is ingegeven door de gedachte dat op termijn een stevige renovatie en ver/nieuwbouw zou moeten plaatsvinden. In 2007 is door de raad het masterplan Schil vastgesteld. Een van de projecten uit dit masterplan was het project “Bruisend Stadsplein”. Zonder volledig te hoeven zijn kan gesteld worden dat de kern van dit plan was het slopen van de huidige stadhuisvleugel en de renovatie van het stadhuishoofdgebouw. Ook werd voorzien in een parkeergarage onder een nieuw te bouwen vleugel. In 2007 is door een ambtelijke werkgroep onderzoek uitgevoerd naar de haalbaarheid van dit plan. Hieruit is gebleken dat het plan conceptueel goed in elkaar zit maar dat er vele onduidelijkheden zijn op financieel en juridisch gebied. Zodanig dat het plan, hoe mooi het ook is, op korte termijn geen oplossing biedt voor een aantal problemen waarvoor onze organisatie staat. Denk hierbij aan het op korte termijn (her)huisvesten van de WMO-winkel en van de afdeling Werk&Inkomen. Dit in verband met aflopende huurcontracten. Verder is de conclusie dat we als organisatie erg versnipperd zijn over de stad. Daar medewerkers elkaar functioneel moeten kunnen ontmoeten en zaken moeten kunnen afstemmen wordt dit door ons huidige gedeconcentreerde huisvestingsconcept niet bevorderd. Ook de uitstraling naar de burger en onze wijze van presenteren zijn niet uniform en direct herkenbaar voor de burger. Dit past niet meer. Openheid, transparantie, efficiency in werkplekken; allemaal sleutelbegrippen die passen bij het beeld wie we willen zijn maar sluiten niet aan bij wat we zijn. De gemeentewinkel en de WMO-winkel hebben, hoewel we één organisatie zijn, geen eenduidigheid in uitstraling en klantonthaal. Op deze punten zijn nog stappen te zetten. De voorbereiding hiervoor is in 2007 opgepakt. ICT-dienstverlening In 2007 is een grote bijdrage geleverd aan de onderzoeken uitgevoerd door de rekenkamer naar o.a. E-dienstverlening en de ICT -voorziening. Niet direct zichtbaar maar daarmee ook duidelijk makend hoe zorgvuldig het gebeurd is, is de bouw van een nieuwe ICT-infrastructuur met de gemeente Oude IJsselstreek. In 2007 is het fundament gelegd voor een infrastructuur, die vanaf april 2008 aan de gemeentelijke organisaties Oude IJsselstreek en Doetinchem een hogere beschikbaarheid en continuïteit en betere dienstverlening biedt tegen lagere kosten. Het delen van kennis en menskracht is noodzakelijk om tegen zo laag mogelijke kosten de dienstverlening op het gewenste niveau te kunnen krijgen en houden. En ICT is voor het totale dienstverleningsconcept van groot belang. Voor het gemeentelijk digitale geheugen, het archief, is met het ingebruiknemen van een informatiesysteem waarin alle kenmerkende data van de gemeentelijke werkprocessen kunnen worden vastgelegd, een belangrijke stap gezet naar geautomatiseerde workflow. Het automatiseren van de workflow voor de factuurbehandeling was in 2007 de eerste stap. Daarna zijn de stappen gezet om ook processen bij vergunningverlening (APV) te automatiseren. Het archiefsysteem is nu aangesloten op de gemeentelijke datadistributie van subjectgegegevens. Daarmee bereikend dat er een eenduidige registratie ontstaat van de NAW-gegevens op de te registreren correspondentie van de inwoners van Doetinchem. Deze stappen passen alle bij het doel dat de burger zich bij de overheid maar “eenmalig registreert en dat dezelfde gegevens meervoudig worden gebruikt”. Inzake de E-dienstverlening is 2007 ook een succesvol jaar geweest. Want naast een complete vernieuwing van de website, waarmee de onderste regionen van de ranking “overheid96

monitor” werden verlaten en we nu steevast bij de top-150 behoren, kon ook einde 2007 een nieuw bestuurlijk informatiesysteem op het internet gepresenteerd worden. Informatiebeveiliging Ons beleid over informatiebeveiliging is neergelegd in het vastgestelde informatiebeveiligingsbeleid dat zich specifiek richt op de soft- en hardware van de informatieen communicatie-infrastructuur. Voor 2007 lagen er vanuit de planning nog een aantal acties die uitgezet moesten worden. Einde 2007 moest worden vastgesteld dat alleen uitvoering is gegeven aan de geplande uitwijktesten en het uitvoeren van de audits. De overige acties kenden geen prioriteit en zijn doorgeschoven naar 2008. Wel is voor 2008 voorzien dat er een geregeld overleg gaat komen over informatiebeveiliging om daarmee te borgen dat er ook uitvoering aan wordt gegeven. Deze acties moeten binnen de organisatie in de breedte gestalte krijgen. Belangrijk in dit kader is o.a. een clean desk-policy. Deze activiteiten zullen in 2008 gestalte moeten krijgen. Inkoop In 2007 is de basis gelegd voor een breed in de organisatie gedragen inkoopbeleid. Deze nota is in de raadsvergadering van 7 februari 2008 met complimenten vastgesteld. Uiteraard omdat professioneel inkopen inkoopvoordelen in materiële zin oplevert maar onze doelen met inkoop gaan verder. We houden ons uiteraard aan de wet, bevorderen een actieve participatie van locale ondernemers en hechten waarde aan social return. Koersdocument P&O In 2007 is het koersdocument P&O gerevitaliseerd. Dit betekent dat op gestructureerde wijze een aantal P&O-themas zijn opgepakt die voor onze interne bedrijfsvoering cruciaal zijn. Deze thema’s zijn het formaliseren van de personeelsmanagementcyclus, Arbo, invoering competentiemanagement, leeftijdsfasebewust personeelsbeleid, mobiliteit en gedifferentieerd belonen. De voorbereiding voor de implementatie in 2008 is in 2007 gelegd. Plan van aanpak bedrijfsvoering In 2007 is de afdeling bedrijfsvoering vormgegeven en is uitvoering gegeven aan het plan om de bedrijfsvoering op orde te brengen. Hierover is maandelijks gerapporteerd en dit plan is mede aanleiding geweest tot het inrichten van diverse stuurinstrumenten zoals onder andere de loonsommonitor, het controlplan en de AO/IC (administratieve organisatie en interne controle). De diverse acties, oorspronkelijk projectmatig opgepakt, zijn gedurende het jaar in de lijnorganisatie ondergebracht en daarmee geworden tot reguliere activiteiten. Resumerend Resumerend mogen we concluderen dat in het jaar 2007 belangrijke stappen zijn gezet in het professionaliseren van de gemeentelijke bedrijfsvoering. Het wordt een uitdaging dit niveau in het jaar 2008 verder uit te bouwen.

97

98

Paragraaf 6: Verbonden partijen Inleiding Vanwege de bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en mogelijke risico’s is het gewenst dat in de begroting en de jaarrekening aandacht wordt besteed aan derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een band heeft. Voor deze paragraaf is het criterium daarvoor gelegd bij de vraag of de gemeente bij die partijen een bestuurlijk en financieel belang heeft. Indien aan beide criteria wordt voldaan is sprake van een verbonden partij. Het gaat dan concreet om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: zeggenschap in het beleid van de rechtspersoon door een bestuurszetel of door stemrecht. Van een financieel belang is sprake als de gemeente uit hoofde van de deelneming middelen kwijt is als de rechtspersoon in financiële problemen komt. Als de financiële relatie uitsluitend bestaat uit inkomens- en/of vermogensoverdrachten (subsidies), is geen sprake van een financieel belang. Deze relaties worden niet in de paragraaf verbonden partijen beschreven. Als daartoe vanuit de kaderstellende rol aanleiding is, worden deze relaties direct bij de programma’s beschreven. Als geen sprake is van bestuurlijke zeggenschap wordt de relatie evenmin in deze paragraaf beschreven. Eventuele financiële risico’s worden dan in de paragraaf weerstandsvermogen beschreven. Belang voor de raad Een gemeente kan grotendeels zelf bepalen hoe een bepaalde taak wordt uitgevoerd. De gemeente kan er bijvoorbeeld voor kiezen de uitvoering zelf ter hand te nemen of juist de uitvoering te regelen via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten. Maar vaak zijn ook andere oplossingen mogelijk, zoals bijvoorbeeld het verstrekken van een subsidie aan een private stichting. Het belang van verbonden partijen is dat deze vaak beleid uitvoeren dat de gemeenten in principe ook zelf kunnen (blijven) doen. De gemeente houdt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Het tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan oplopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. De gemeente zal telkens moeten afwegen welke aanpak de beste garantie geeft dat de taak wordt uitgevoerd op een manier zoals de gemeenten voor ogen staat en op welke manier de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel toezicht heeft in het uitvoeren van een taak. Welke verbonden partijen Verbonden partijen van de gemeente Doetinchem zijn de Regio Achterhoek, Veiligheidsregio VNOG, het Recreatieschap Achterhoek Liemers, GGD Gelre IJssel en Wedeo Daarnaast participeert de gemeente middels een aandelenpakket onder andere in de nutsbedrijven NUON, Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) en Vitens. Ook heeft de gemeente een bestuurlijk en financieel belang in Amphion NV en nemen we deel aan het “Revolving Fund” van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN). Op enkele van deze verbonden partijen wordt vervolgens kort ingegaan.

99

Regio Achterhoek Dit samenwerkingsverband is een gemeenschappelijke regeling waarin de Achterhoekse gemeenten deelnemen. Zij heeft tot doel het behartigen van gemeenschappelijke belangen op het gebied van onder andere de ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, recreatie en toerisme, verkeer en vervoer. In 2007 is voor de Regio Achterhoek een bedrag van afgerond e 578.600 betaald aan inwonerbijdrage. Collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV) Vanaf 1 januari 2007 is de vervoersovereenkomst met de vervoerder en de bestuursovereenkomst met de provincie afgelopen voor de Regio Achterhoek (RA). Vanaf 2007 verzorgt de Provincie het CVV voor de gemeenten in het kader van het herontwerp Regiotaxi. In de jaarrekening 2007 is een bedrag e 476.042 opgenomen. Veiligheidsregio VNOG Dit samenwerkingsverband is een gemeenschappelijke regeling waarin Gelderse gemeenten deelnemen. Binnen de VNOG werken de regionale brandweer en de GHOR (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) nauw samen. Het District Achterhoek van de VNOG vormt met brandweer Doetinchem één geïntegreerde uitvoeringsorganisatie. Er is sprake van één organisatiestructuur. De afdelingen van de brandweer worden door medewerkers van beide organisaties bemand. In de jaarrekening 2007 is een bedrag van afgerond e 514.900 betaald aan inwonerbijdrage VNOG. Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) Het recreatieschap heeft tot taak de behartiging van het gemeenschappelijk belang van de deelnemende gemeenten voor de ontwikkeling van recreatieve en toeristische mogelijkheden in het gebied. Aan het Recreatieschap nemen gemeenten uit de Achterhoek en de Liemers deel, waaronder onze gemeente. In de jaarrekening 2007 bedroeg onze gemeentelijke bijdrage afgerond e 120.100. GGD-Gelre IJssel Per 31 december 2004 is de GGD van de Regio Achterhoek gefuseerd met de GGD Stedendriehoek tot de GGD Gelre-IJssel. Hieraan nemen de Achterhoekse gemeenten en de gemeenten uit de Stedendriehoek deel. Zij heeft tot doel het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de gezondheidszorg. In de jaarrekening 2007 is een bedrag van afgerond e 703.600 betaald aan bijdrage GGD. Wedeo Wedeo heeft tot taak de gemeenschappelijke belangen te behartigen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de sociale werkvoorziening. Onze gemeente heeft daarnaast uitvoering van gesubsidieerde arbeid en een deel van de groenvoorziening aan de Wedeo opgedragen. In de jaarrekening 2007 is een bijdrage aan de Wedeo opgenomen van afgerond e 263.100. Nuon Nuon is een internationaal concern dat actief is op het gebied van opwekking, marketing, verkoop en distributie van elektriciteit, gas en warmte en daarmee samenhangende producten en diensten. Met het bestuurlijke en financiële belang van de overheid in de ‘nutsbedrijven’ wordt mede de continuïteit van de levering van elektriciteit, gas en water beoogd De grootste aandeelhouders van Nuon zijn de provincies Gelderland en Noord-Holland, BV houdstermaatschappij Falcon en de gemeente Amsterdam. Zij houden gezamenlijk ruim driekwart van de in totaal ruim 128 miljoen aandelen Nuon. Het overige deel wordt gehouden door circa 55 kleinere, gemeentelijke aandeelhouders en de provincie Flevoland. Essent en Nuon hebben in 2007 gezamenlijk onderzocht hoe de voorgenomen fusie van de 100

twee ondernemingen gestalte zou kunnen krijgen. Ondanks de constructieve houding van beide ondernemingen tijdens dit proces kon uiteindelijk geen overeenstemming worden bereikt over de wijze van verificatie van onderliggende bedrijfsgegevens en de daarmee samenhangende ruilverhouding. BNG De Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecificeerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De strategie van de bank is gericht op het behouden van substantiële marktaandelen in het Nederlands maatschappelijk domein en het handhaven van een excellente kredietwaardigheid (Tripple A). Daarnaast streeft zij naar een redelijk rendement voor haar aandeelhouders. De BNG biedt financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering en elektronisch bankieren. Verder neemt zij deel aan projecten in de vorm van publiek private samenwerking. Vitens Vitens is in 2002 ontstaan door fusie van de drinkwaterbedrijven Nuon Water, Waterbedrijf Gelderland en Waterleiding Maatschappij Overijssel. In 2006 is Vitens verder gefuseerd met Hydron Flevoland en Hydron Midden-Nederland. Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland, Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en Noord-Holland. De aandeelhouders van Vitens (gemeenten en provincies) ondersteunen de maatschappelijke doelstellingen van Vitens, met (mede) verantwoordelijkheid voor gezondheid (door veilig en betrouwbaar drinkwater) en een duurzame samenleving met zorg voor de bescherming van natuur en milieu. Voor de aandeelhouders wil Vitens een financieel krachtig bedrijf zijn en een marktconform dividend uitkeren bij een gezonde solvabiliteit Revolving Fund van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN) Uit het gemeentelijke revolving fund bij SVN verstrekt een gemeente laagrentende of zelfs renteloze Gemeentelijke Stimuleringsleningen voor investeringen in de volkshuisvesting. Deze leningen zijn aantrekkelijk voor uiteenlopende professionele, maatschappelijke en particuliere initiatiefnemers/investeerders. Door aflossing (en eventueel rentebetaling) komt het uitgeleende geld weer terug in het gemeentelijke revolving fund en is weer beschikbaar voor nieuwe leningen. Het voordeel is dat de middelen tot in lengte van jaren - oneindig feitelijk - inzetbaar blijven. Met een revolving fund maakt eenmalig subsidiëren plaats voor duurzaam financieren. Amphion NV Doelstelling is de stichting en het in stand houden van een cultureel centrum in de gemeente Doetinchem ter bevordering van het culturele leven in oostelijk Gelderland. De gemeente is aandeelhouder en draagt naast subsidiëring bij in de stichtingskosten van de nieuwe schouwburg. In de jaarrekening 2007 is een exploitatiesubsidie betaald van afgerond e 738.620.

101

Overzicht bestuurlijk/financieel belang

gemeenschappelijke regeling

bijdrage Doetinchem

bijdrage

t.o.v. andere gemeente in % Regio Achterhoek Collectief vraag afhankelijk vervoer veiligheidsregio VNOG Recreatieschap Achterhoek Liemers GGD-Gelre IJssel Wedeo deelnemingen

19,0% 7,0% 18,4% 7,0% 49,6% aantal aandelen in %

Nuon BNG Vitens

0,58% 0,11% 1,31% aantal aandelen in %

Amphion

stichtingen / verenigingen Revolving Fund van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting

72,6%

aandeel / inleg 2.385.000

(SVN).

578.600 476.042 514.900 120.100 703.600 263.100 dividend 2.080.678 673.942 73.976 subsidie 738.620

Zie de reserve Stimuleringsfonds Volkshuisvesting.

102

Paragraaf 7: Grondbeleid Er is een jaarverslag bouwgrondexploitatie 2007 opgesteld. Dit vertrouwelijke verslag geeft inzicht in de ontwikkelingen en de financiële gevolgen van de verschillende bouwgrondexploitaties. Dit jaarverslag vormt tevens de basis voor de paragraaf grondbeleid van de programmarekening 2007. Deze paragraaf is een verplicht onderdeel van de programmabegroting en -rekening conform de bepalingen in het kader van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

Inleiding

Eind 2006 zijn nieuwe spelregels opgesteld omtrent de wijze waarop wordt omgegaan met de grondexploitaties. Zo zijn besluiten genomen ten aanzien van het tijdstip van behandeling van de grondexploitaties, en de bepaling en bestemming van het resultaat. Er is een inhaalslag gemaakt ten aanzien van de autorisatie bij de uitgaven en inkomsten door vaststellingen van de kredieten grondexploitatie voor 2007 (december 2006). De processen krijgen steeds meer vorm. Tenslotte is een nieuw geautomatiseerd systeem voor de grondexploitaties (FRIS) geïmplementeerd. Doel van de genomen maatregelen is het inzicht, transparantie en de beheerbaarheid van de grondexploitaties te vergroten. Gelet op de risico’s verbonden aan de grondexploitaties zijn deze essentiële randvoorwaarden. Ook de vaststelling van de nota grondprijzen, de nieuwe grondslagbepaling voor het fonds bovenwijkse voorzieningen en het mobiliteitsfonds dragen hun steentje bij. Dit alles zal leiden tot een uiteindelijke nota dan wel handboek grondbeleid waar alle uitgangspunten, normen en regels zullen worden samengebracht. Naar het zich laat aanzien zal per 1 juli 2008 de Grondexploitatiewet van kracht worden. Doelstelling van de wet is een goede regeling voor kostenverhaal en enkele locatie-eisen bij particuliere projectontwikkeling. Daarnaast wil de regering meer transparantie, zeggenschap voor de consument en concurrentie. Bij de gemeentelijke spelregels wordt zo veel als mogelijk geanticipeerd op deze wetgeving. Een flink aantal zaken is inmiddels geregeld. Dit geldt ook voor de uiteindelijke resultaten van de grondexploitaties. Kostendekkendheid is hierbij uitgangspunt, daarnaast wordt het voorzichtigheidsprincipe gehanteerd. De winsten van de grondexploitaties worden als rekeningsresultaat genomen en vervolgens ten gunste van de reserve grondexploitatie gebracht. Voor verwachte verliezen van grondexploitaties worden voorzieningen getroffen ten laste van de reserve grondexploitatie. In de raadsvergadering 14 december 2006 is besloten het zgn. cascade model in te voeren. Het model zorgt er voor dat de resultaten van de grondexploitaties uiteindelijk, nadat de voorzieningen zijn getroffen en de reserve grondexploitatie op niveau is, overlopen naar de algemene reserve.

Algemene toelichting

De algemene regels voor het gemeentelijk financiële beleid zijn ook van toepassing op de bouwgrondexploitatie. Dit geldt voor het bepaalde in de eerder genoemde BBV doch ook voor het bepaalde in de financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet. De bouwgrondexploitatie wordt op een zelfde manier behandeld binnen de planning- encontrol-cyclus als elk ander product. Wel dient hierbij te worden opgemerkt dat inhoudelijk de producten verschillen. De grondexploitatie strekt zich veelal uit over meerdere jaren, dit in tegenstelling tot de meeste producten binnen de lokale overheid, waarbij een (vast) jaarlijks budget uitgangspunt is. 103

1. Uitgangspunten

De raad heeft een aantal uitgangspunten meegegeven voor de grondexploitaties, te weten: ?? De gemeenteraad is primair verantwoordelijk voor het beleid en de kaderstelling voor alle gemeentelijke activiteiten en dus ook voor de grondexploitaties. Het college is belast met de uitvoering. ?? De grondexploitaties worden jaarlijks bijgesteld en ter vaststelling voorgelegd. ?? De informatievoorziening verloopt via het instrument van de planning- en controlcyclus. ?? Het totaal aan grondexploitatie is in beginsel kostendekkend. Dit betekent dat niet elke exploitatie afzonderlijk kostendekkend dient te zijn. ?? Bij het bepalen van de resultaten geldt het voorzichtigheidsprincipe. Hierbij wordt uitgegaan van het feit dat tekorten worden genomen zodra deze bekend zijn en dat winsten worden genomen nadat het project is verwezenlijkt. ?? De mogelijkheid bestaat dat tussentijds winst wordt genomen. Als voorwaarden hierbij gelden dat de boekwaarde een (blijvend) positief saldo vertoont, de winstneming maximaal 75% bedraagt van het te verwachte resultaat en dat de (vigerende) bouwgrondexploitatie maximaal één jaar oud is. ?? Risico's worden zoveel als mogelijk gekwantificeerd. Bij negatieve geprognosticeerde saldi wordt onmiddellijk een voorziening getroffen waarmede de risico's zijn afgedekt. ?? Het zgn. cascademodel is ingevoerd. Dit model hanteert een boven en ondergrens voor de grootte van de reserve grondexploitatie. In de praktijk komt het er op neer dat bij het passeren van de bovengrens de middelen vrij vallen ten gunste van de algemene reserve en dat bij het passeren van de ondergrens er een dotatie plaatsvindt vanuit de algemene reserve aan de reserve grondexploitatie. Daarnaast zijn er de bepalingen betreffende de hoogte van de rente: - De kapitaalrente voor bouwgrondexploitaties is in 2007 vastgesteld op 4,5% (In 2006 was dit 4,75%). De rente wordt berekend over de boekwaarde per 1 januari van het jaar. Daarnaast wordt over de baten en lasten gedurende het jaar een zgn. rekening-courant rente berekend. Deze rente is gelijk aan de kapitaalrente. - Aan de boekwaarde van de reserve grondexploitatie wordt een rente toegerekend op basis van het inflatiepercentage. Voor 2007 bedraagt deze 1,5% (In 2006 was dit 1,7%)

2. Ontwikkelingen van 2007

In zijn totaliteit zijn voor 40 gebieden grondexploitaties actief (incl. exploitatie overeenkomsten), hiervan zijn 7 gebieden in 2007 afgewikkeld. Naast de 9 prioriteitsgebieden van de Schil, het Land van Wehl en de 7 exploitatieovereenkomsten, zijn er nog 16 gebieden in ontwikkeling. Hieronder geven wij een korte samenvatting van de belangrijkste bouwgrondexploitaties en ontwikkelingen. Wijnbergen bedrijventerrein In 2007 zijn in totaal 12 bedrijfspercelen uitgegeven met een totale oppervlakte van 3,4 ha. Omdat gebleken is dat er actueel geen vraag bestaat naar bedrijfspercelen waarvoor bedrijvencategorie 4/5 van toepassing is wordt voor de uitgeefbare gronden de milieuzonering gewijzigd t.b.v. bedrijvencategorie 2/3. Binnen het plangebied doet één eigenaar beroep op zelfrealisatie. Deze ontwikkelingen passen binnen het bestemmingsplan. Dichteren Het project woongebied Dichteren verkeert in een eindfase. Nagenoeg alle bouwpercelen zijn verkocht en in eigendom overgedragen. Sité Woondiensten zag af van de mogelijkheid om een woon-zorgcomplex te realiseren. In plaats hiervan zullen starterswoningen worden gerealiseerd. Eind 2007 is voor dit gedeelte is een concept-stedenbouwkundigplan vervaardigd (art 19 procedure) en kan het project in 2008 worden afgerond.

104

Keppelseweg revitalisering Voor de afronding van de werkzaamheden van het industrieterrein Keppelseweg West is uitstel gevraagd bij de provincie. De provincie heeft positief gereageerd. Dat betekent dat de afronding van het project vindt plaats in 2008. De opbrengsten bepalen de maximale uitgaven. Deze opbrengsten komen uit: bijdragen van ondernemers, subsidie van Europees Fonds Regionale Ontwikkeling, Subsidie van de Provincie, bijdrage van de gemeente uit beheer- en onderhoudsbudgetten en bijdrage van het plan Keppelseweg Uitgifte. Van deze uitgifte is circa 6.000 m² van de in het totaal 11.350 m² uitgegeven. Lage Horst III Het ruimte voor ruimte project Lage Horst III, betreft de afronding van de ontwikkeling van 30 grondgebonden woningen waarvan 26 bouwpercelen in eigendom zijn overgedragen. En de circa e 1,5 miljoen aan de provincie, in het kader ruimte voor ruimte, is overgedragen. In 2008 zal worden gestart met het woonrijpmaken van (een deel van) het plangebied. Het Masterplan de Schil Het Masterplan Schil is als programmatisch en ruimtelijk kader voor de verdere uitwerking van deelplannen en de onderhandelingen met externe partijen door bij de raad van 13 december 2007 vastgesteld. Bij deze vaststelling hebben de daarbij behorende grondexploitaties een positieve contante waarde van + e 0,5 miljoen. In deze exploitatieopzet is rekening gehouden met de GSO III gelden ad e 6,5 mln., die naar verwachting in april 2008 door GS definitief zullen worden toegekend. Heelweg (de Schil) Het vastgesteld stedenbouwkundig plan voorziet in de bouw van circa 200 woningen en een verplaatsing van het Graafschap College (Zaagmolenpad). De exploitatie wordt gesplitst in een gemeentelijke en een particuliere/marktexploitatie. In het masterplan is rekening gehouden met de ontwikkeling van het gemeentelijke deel. Er is gestart met de actualisatie van het bestemmingplan, welk in 2008 zal worden afgerond. Voor de ontwikkeling van het gemeentelijk deel zijn kavelpaspoorten en bouwenveloppe’s gemaakt en is er (gedeeltelijk) bouwrijp gemaakt. Tegen de vrijstellingsprocedure voor de kavels loopt er een beroepzaak. Afhankelijk van deze beroepszaak kunnen op zijn vroegst in juni 2008 de kavels worden uitgegeven. 't Lookwartier (de Schil) Het voormalige Connexxion-terrein verandert de komende jaren van een busstation met parkeren in een woongebied (190 woningen), met een nieuwe verbinding naar de Kruisbergseweg. Het stedenbouwkundig programma van eisen en het stedenbouwkundig plan is (juli 2007) vastgesteld. Er wordt nu gewerkt aan het inrichtingplan openbare ruimte (Ipor) en het bestemmingplan. De voorbereidingen (ontwerp/vergunning/sloop/archeologie) ten behoeve van de startbouw midden 2008 van de schouwburg en de parkeergarage zijn in volle gang. Ook de voorbereidingen voor de woningen zijn opgepakt. Oude IJsseloevers/Intermeco: Hamburgerbroek Noord (de Schil) Voor het gebied ten noorden van het spoor, Hamburgerbroek Noord, is het afgelopen jaar gewerkt aan een stedenbouwkundig programma van eisen (vastgesteld dec. 2007). Een gedeelte van dit gebied wat ligt langs de Oude IJssel wordt geduid als “Oude IJsseloevers” en het andere deel in de zogenaamde “Intermeco” locatie. De gemeente en Kondor Wessels Projecten (KWP) zullen in een gemeenschappelijke exploitatiemaatschappij (GEM) dit gebied ontwikkelen. Voor dit gebied zijn ongeveer 420 woningen gepland, deels grondgebonden en deels appartementen. Voorts is er ruimte voor ca 3500m2 commercieel en ca 5750 m2 voor een school of anderszins. Het ligt in de bedoeling om voor dit gebied de voorbereiding van bouwplannen in 2008 op te starten. 105

Hamburgerbroek Zuid (de Schil) Dit betreft een kantorenlocatie gelegen aan de zuidzijde van het treinstation. De gunstige ligging van dit gebied draagt bij aan een exclusieve kantorenlocatie met een capaciteit van circa 30.000 m2 bvo. De stedenbouwkundige structuur en het kavelpaspoort voor de eerste gebruiker (kantoor belastingdienst) is in 2006 vastgesteld. Deze structuur is verder ontwikkeld tot een stedenbouwkundig plan en een beeldkwaliteitplan. Beide producten zijn in 2007 opgeleverd. Vanaf medio 2008 zal het bestemmingplan worden opgesteld. Voor het bouwplan van de belastingdienst is de inschatting dat de bouwvergunning in het najaar 2008 zal worden aangevraagd. Wijnbergen Woongebied Het woongebied omvat circa 1.000 woningen. De afgelopen periode is er gewerkt aan het stedenbouwkundig plan van het Oosten (juni vastgesteld) en is er met private partijen over hun claim op zelfrealisatie in het deelgebied Midden en Westen onderhandeld. Voor het deelgebied het Oosten is door de private partijen een start gemaakt met de woningontwerpen en wordt een uitwerkingsplan opgesteld. Na vaststelling van dit uitwerkingsplan (2008) kan er gestart worden met het bouwrijp maken en de realisatie van de woningen. Voor het deelgebied het Midden en Westen verwachten wij in 2008 de onderhandeling af te ronden en een exploitatieoverkomst te sluiten waarna de private partijen kunnen starten met de ontwikkeling van dit deelgebied. Vijverberg Zuid De 166 woningen die in dit gebied gerealiseerd zullen worden, bevinden zich vooral in het hogere segment van de markt. Het plan biedt beperkt ruimte voor sociale koopwoningen en bijzondere woonvormen. Naast de gemeente hebben drie marktpartijen grondeigendom in het gebied. In 2007 is met de drie marktpartijen de bouwclaimovereenkomst ondertekend en zijn de RO procedures opgestart, evenals een artikel 19-procedure. Afhankelijk van deze procedures kan in 2 e helft van 2008 gestart worden met het bouwrijpmaken van het plangebied. Land van Wehl Voorjaar 2007 is het structuurplan “Land van Wehl” door de raad vastgesteld. Hierin zijn op hoofdlijnen de ruimtelijke functies en kwaliteit voor de toekomst vastgelegd, voor een recreatief uitloopgebied (Gios), een regionaal bedrijventerrein (Rbt, 80ha) en een woonwijk (Wehl zuid, 34ha, 200 tot 400 woningen) Regionaal bedrijventerrein Uitgangspunt is om op basis van een gemeenschappelijke inspanning van de regiogemeenten en de provincie Gelderland het Rbt te realiseren. Daartoe zal mogelijk in 2008 een bestuursconvenant worden ondertekend. Ter uitvoering van de bestuursopdracht wordt thans gewerkt aan een stedenbouw programma van eisen, welke in het voorjaar 2008 in de besluitvorming zal worden gebracht. Inmiddels is met een aantal eigenaren overeenstemming bereikt over de aankoop van gronden. Met diverse eigenaren binnen het plangebied vinden momenteel verwervingsonderhandelingen plaats, naar aanleiding van aanbiedingen in het kader van de aanbiedplicht conform de Wet voorkeursrecht gemeenten. Het afgelopen jaar is voor ruim 30 ha aangekocht Wehl Zuid Voor het totale plangebied (circa 34 ha) wordt nu een stedenbouwkundig programma van eisen opgesteld. Realisatie Binnen de bouwgrond exploitatie constateren we dat het afgelopen jaar 32 kavels (15.235 m2) en 3,4015 ha aan bedrijventerrein is uitgegeven. Voor toelichting met betrekking tot de groei van Doetinchem verwijzen we naar het programma 1 “Groei Bevolking”.

106

Strategische Aankopen In de raadsvergadering van 14 december 2006 is besloten tot het vormen van een 'reserve strategische aankopen'. De vorming heeft plaatsgevonden middels een storting uit het jaarresultaat van 2006 groot e 400.000. De raad heeft een principekrediet vastgesteld ter grootte van e 5.000.000 voor het doen van strategische aankopen. De rentelasten van deze investering(en) komen ten laste van de eerder genoemde reserve. In 2007 zijn er geen strategische aankopen gedaan. De totale reserve blijft derhalve beschikbaar voor strategische aankopen in 2008.

3 Het resultaat bouwgrondexploitatie 2007

Het resultaat van de bouwgrondexploitatie wordt verkregen door: a. het nemen van winsten of verliezen op de bouwgrondexploitaties en de exploitatieovereenkomsten; b. idem, inclusief de getroffen voorziening; c. het tussentijds winst nemen; d. het treffen van voorzieningen; e. het treffen van voorzieningen ten behoeve van bijzondere posten. Het resultaat 2007 bedraagt e 6.494.927 positief en bestaat uit: ad a. Afsluiting complexen Bouwgrondexploitatie: ?? B. De Bruijnstraat ?? Acacialaan ?? Hessenveld Exploitatieovereenkomst: ?? D. Slothouwerstraat ?? De Pas Holterweg ad b. Afsluiting met een voorziening Bouwgrondexploitatie: boekwaarde voorziening ?? Perlsteinterrein -117.918 550.130 ?? Richtersbos Zuid -1.055.908 1.081.350 ad c. Tussentijdse winstneming Bouwgrondexploitatie: ?? Dichteren ad d. Treffen van voorziening Bouwgrondexploitatie: Was ?? Bedrijventerrein Wijnbergen -804.852 ?? Lage Horst III -387.137 ?? Bethlehemstraat 0 Exploitatieovereenkomst: ?? Pelgrimterrein aframing -126.523 ?? Mholf/Jaartsveld aframing -18.270 ?? Golfbaan De Belder -9.135 ?? Akkerstraat/Kerkstraat 0 ad e. Treffen van voorziening bijzondere posten ?? Bedrijventerrein Wijnbergen ?? Lage Horst III

971.670 601.433 1.792.132 8.871 10.257

432.212 25.442

3.600.000

-309.276 -163.781 -5.009 62.214 16.357 -1.381 -67.714 -209.000 -269.500

Totaal resultaat 2007 positief

6.494.927

107

Hiervoor is aangegeven hoe het jaarresultaat 2007 tot stand is gekomen. Het genoemde jaarresultaat 2007 ad e 6.494.927 wordt bij bestemming toegevoegd aan: ?? de reserve grondexploitatie voor een bedrag van e 6.394.927, waarbij rekening is gehouden met het treffen van voorzieningen voor e 957.090; ?? de algemene reserve ad e 100.000 voor de dekking van de fietsenstalling in Perlstein. De kosten van deze fietsenstalling zijn niet ten laste van de bouwgrondexploitatie Perlstein verantwoord. In de gemeentebegroting 2008 is de voorziening voor deze fietsenstalling komen te vervallen in de veronderstelling dat de fietsenstalling uit de bouwgrondexploitatie Perlstein was bekostigd.

4. Toelichting op het resultaat

Het resultaat is op te splitsen in twee onderdelen, te weten exploitaties en voorzieningen. De afgesloten bouwgrondexploitaties, de exploitatieovereenkomsten en de tussentijdse winstneming van Dichteren ad e 3,6 mln. geven per saldo een positief resultaat te zien van e 7,4 mln. (ad. a. t/m c.) Deze resultaten waren voorzien. Er was een resultaat verwacht van e 8,2 mln. Bij deze verwachting werd uitgegaan van de volledige winstneming van het complex Dichteren ad e 4,6 mln. Maar gelet op de stand van zaken m.b.t. Dichteren wordt dit complex nog niet afgesloten. Er is een tussentijdse winst genomen en het restant van de winst ca. e 1 mln. zal in 2008 worden ingeboekt. We kunnen concluderen dat door het afsluiten van de bovengenoemde grondexploitaties een klein voordeel ontstaat van ca e 0,2 mln. Dit is toe te schrijven aan de positieve ontwikkelingen van bovengenoemde afgesloten complexen. Voor detailinformatie verwijzen we naar de toelichting van het jaarverslag grondexploitatie 2007. Voor de voorzieningen 2007 is een bedrag van e 0,9 mln. ingeboekt. Bij de laatste prognose, gebruikt voor de begroting 2008, werd uitgegaan van e 7,5 mln. De afwijking e 6,4 mln wordt veroorzaakt door: Ad 1. Masterplan de Schil e 6 mln. Het masterplan kent in zijn totaliteit een budgettair neutraal karakter. Alle exploitatieresultaten van de deelexploitaties de Schil geven op basis van de contante waarde berekening een klein positief resultaat van e 0,5 mln. (contante waarde). Het exploitatieresultaat van iedere deelexploitatie wordt ingeboekt in het jaar dat deze wordt afgewikkeld (periode 2009 tot 2021). Bij de totstandkoming van het Projectbureau is door de raad een krediet van e 6 miljoen gevoteerd voor algemene beheerkosten. Dit bedrag zou in de onderscheiden deelexploitaties moeten worden terugverdiend. De e 6 miljoen is tot en met 2007 gepresenteerd als een deelexploitatie met een negatief resultaat. Vanwege de beoogde terugverdiening van de beheerkosten in de verschillende deelexploitaties zullen deze algemene beheerkosten moeten worden toegedeeld aan deelexploitaties. Bij de actualisering van de grondexploitaties zal deze versleuteling op een beargumenteerde wijze plaatsvinden. Indien daarbij op deelexploitaties negatieve resultaten ontstaan, zullen daarvoor specifieke voorzieningen moeten worden getroffen. Ad 2. Bijzondere posten e 0,5 mln. In september/oktober 2007 zijn de grondexploitaties geactualiseerd. Voor de negatieve grondexploitaties zijn voorzieningen getroffen. Bij het opmaken van de jaarrekening komen zaken naar voren die bij deze laatste actualisatie niet voorzien zijn. Om te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen wordt nu een voorziening getroffen voor die posten welke negatieve invloed hebben op grondexploitatie. Waarbij wij opmerken dat de invloed dermate is dat een positief exploitatieresultaat omslaat in een negatief resultaat of een negatief resultaat nog verder verslechtert. Het betreft hier de volgende posten: ?? Lage Horst III ad e 269.500: Naar aanleiding van een planschaderisicoanalyse kan een aanzienlijk groter aantal omwonenden planschade claimen; ?? Bedrijventerrein Wijnbergen ad e 209.000 als gevolg van tegenvallende verkopen waardoor een rente verlies van minimaal een jaar ontstaat. 108

Het totaal van de voorzieningen ten behoeve van bouwgrondexploitaties bedraagt per ultimo 2007 ruim e 2,5 mln.

5. Financiële verantwoording op de grondexploitaties 2007

In het hoofdstuk toelichting op de diverse exploitatieplannen wordt per exploitatie inzicht gegeven, hier beschouwen we het totaal. Grondexploitaties Jaar 2007 Omschrijving Grondverwerving Bouwrijp maken Voorber./toezicht Woonrijpmaken Diverse kosten *) Rente/beheerskst. **) Overige opbrengsten Grondverkopen

Totaal grondBoekwaarde Exploitatie 1 januari 74,3 52,4 29,6 40,4 42,2 25,5 57,7 0,4 54,9 8,6 21,6 18,1 -37,8 -21,9 -258,7 -92,5

Totaal

-16,2

Verleend krediet Totale investering Nog te investeren

215,8

bedragen in mln.

begroot in Dienstjaar 4,8 1,8 4,2 3,3 6,5 1,8 -2,6 -13,9

30,9

5,9

Saldo Mutaties boekwaarde begroot -/restant Dienstjaar 31 december Mutaties beschikbaar 11,1 63,5 -6,3 10,7 2,4 42,8 -0,6 -13,2 4,9 30,4 -0,6 11,8 0,1 0,5 3,2 57,2 3,1 11,7 3,4 43,2 1,7 19,8 0,1 1,8 4,3 -17,6 -6,9 -20.2 -8,9 -101,4 -5,0 -157,3 18,8

49,7

-12,8

-65,8

238,0

68,7 109,2

De beginboekwaarde ad e 30,9 mln is met e 18,8 mln toegenomen. De volgende grote uitgaven hebben zich voor gedaan: Grondverwerving ad e 11,1 mln. ?? Land van Wehl ad e 8,1 mln. in het kader van de Wvg, Hamburgerbroek e 1,5 mln. t.b.v. de ontwikkeling IJsseloevers, Wijnbergen e 0,8 mln. t.b.v. van de ontwikkeling van het Oosten en e 0,4 mln. voor ’t Lookwartier. In relatie tot de ramingen van de grondexploitatie ad e 74,3 mln. en het dienstjaar ?? e 4,8 mln. wordt opgemerkt dat in deze raming de bouwgrondexploitaties van het Land van Wehl, nog niet bekend, en IJsseloevers (GEM), externe partij, niet zijn opgenomen. Voor de investeringen zijn wel kredieten verleend. Bouw/woonrijpmaken ad e 2,5 mln. ?? De uitgaven hebben voornamelijk betrekking op de volgende gebieden, te weten: Heelweg, Lage Horst III, Keppelseweg Revitalisering, Hamburgerbroek zuid, Ruimzicht en Bedrijventerrein Wijnbergen De hoogte van deze investering in deze gebieden lopen op van ca e 0,2 mln. tot ca e 0,5 mln. Voorbereiding en toezicht ad e 4,9 mln. ?? De uitgaven hebben voornamelijk betrekking op de volgende gebieden, te weten: Ruimzicht, Burg. van Nispenstraat, Revitalisering Keppelseweg, Dichteren, Bedrijventerrein Wijnbergen, Hbb. Brewinc, Hbb Zuid, Lookwartier, Hbb IJsseloevers, Veemarkt, Heelweg, Woongebied Wijnbergen en Land van Wehl. De hoogte van deze investering in deze gebieden lopen op van ca e 0,1 mln. tot ca e 0,5 mln. Daarnaast is er voor e 1,7 mln. ten laste van het project de Schil verantwoord. Daarbij merken wij wel op dat een deel van de kosten van de Schil betrekking hebben op algemene beheerskosten. In relatie tot de ramingen van de grondexploitatie ad e 42,2 mln. en het dienstjaar e 4,2 mln. wordt opgemerkt dat in deze raming de bouwgrondexploitaties van het Land van Wehl en IJsseloevers (GEM) niet zijn opgenomen. Wat ook de belangrijkste verklaring is t.o.v. de overschrijding van het jaarbudget ad e 0,6 mln. Het grootste gedeelte van het beschikbare budget ad e 42,2 gaat op aan de ontwerpfase en op dit moment zijn vele projecten de ontwerpfase gepasseerd. 109

Diverse kosten ad e 3,1 ?? De uitgaven hebben voornamelijk betrekking op de volgende gebieden, te weten: Lage Horst III ad e 0,3 mln afdracht fonds bovenwijks, Bedrijventerrein Wijnbergen e 0,6 mln. Afdracht fonds bovenwijks en Mosterdweg e 2,0 mln. zijnde een provinciale bijdrage in het kader van ruimte voor ruimte. Grondverkopen -/- e 8,8 mln. ?? Het afgelopen jaar zijn de volgende “grote” verkopen ingeboekt, te weten Bedrijventerrein Wijnbergen ad e 3,4 mln. (3,4 ha), Lage Horst III ad e 2,5 mln. inzake 26 kavels in het kader Ruimte voor ruimte en Dichteren. Overige opbrengsten negatief e 4,4 mln. ?? Dit betreft voornamelijk de GSO II bijdrage ad e 1,2 mln. t.b.v. Hamburgerbroek en de bijdrage uit de voorzieningen ad e 1,8 mln. t.b.v. de afgesloten bouwgrondexploitaties (Perlsteijn en Richtersbos). Tegenover deze inkomsten staat een aanpassing van de boekwaarde 2006, betreffende een ten onrechte geboekte inkomst e 0,4 mln bij het project Land van Wehl en de afboeking van het resultaat van de bouwgrondexploitaties ad e 7,4 mln (zie toelichting op het resultaat hoofdstuk 4 van deze paragraaf).

6 De reserve grondexploitatie

De reserve grondexploitatie bedraagt per 31 december 2006 e 398.396, rekening houdende met de bestemming van het resultaat van 2006 ad e 773.663 en de rente 2007 bedraagt het saldo per 31 december 2007 e 1.178.755. Het resultaat 2007 ad e 6.394.927 wordt in 2008 verwerkt. De reserve grondexploitatie na bestemming van het resultaat 2007 bedraagt dan e 7.673.682 Onderstaand overzicht geeft een prognose voor de reserve grondexploitatie tot en met 2012. Hierbij is tevens rekening gehouden met het treffen van voorzieningen, conform de voorschriften, van enkele negatieve grondexploitaties o.a. het masterplan De schil, e.e.a. afhankelijk van de toedeling van de plankosten, voorlopig geraamd op e 6 mln., en het resultaat van 2007 ad e 6.394.927 en de te verwachte resultaten van de bouwgrondexploitaties. Buiten beschouwing gelaten zijn de exploitatieovereenkomsten, deze zijn in principe budgettair neutraal, en de grondexploitatie van Land van Wehl,van deze grondexploitatie is de beschikbare informatie nog te globaal.

bedragen in mln.

reserve grondexploitaties 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 -

saldo in mln

2007

2008

2009

2010

2011

2012

jaren Voor de planperiode 2008-2012 bedraagt de hoogte van de reserve grondexploitatie tussen e 3 mln. en e 12 mln. Dit voldoet aan de aangegeven bandbreedte zoals gesteld bij het Cascademodel. De bandbreedte kan becijferd worden op 10% (onder) en 25% (boven) van ad 110

e 49,7 mln. is, resp. e 5,0 mln. en e 12,4 mln. Gelet op de hoogte van de reserve, na bestemming, ad e 7,6 mln. en de te verwachte ontwikkelingen is een verrekening met de algemene reserve, zoals bedoeld bij het Cascade-model, niet aan de orde. Zie ook hiervoor de bijgesloten appendix hoofdlijnen akkoord gemeente/Graafschap College.

7 Risico's Risico’s algemeen In de gemeente Doetinchem is een sluitende bouwgrondexploitatie uitgangspunt. Dit betekent echter niet dat geen risico is verbonden aan de grondexploitatie. Bij het opstellen van de diverse plannen wordt ingespeeld op risico’s, doch gedurende de uitvoering van het project is het mogelijk dat zich alsnog risico’s voordoen welke vooraf niet of niet juist zijn ingeschat. Zo worden de risico’s vaak groter naarmate het project zich over een langere periode uitstrekt. De risico’s zijn te verdelen in projectrisico’s (gebiedsgerelateerde risico’s) en marktrisico’s (algemene risico’s op alle gebieden). Veelal is met de projectrisico’s al rekening gehouden bij de opstelling van de exploitatieopzet, omdat deze voorzienbaar zijn op het moment dat de grondexploitatie wordt gemaakt. Laat onverlet dat zich gedurende de ontwikkeling nieuwe zaken kunnen voordoen (bodem, archeologie e.d.). Veelal wordt in een exploitatieopzet rekening gehouden met een algemene reservering (post onvoorzien). Deze kan worden ingezet voor de projectrisico’s. De marktrisico’s komen voort uit de veranderende economie, maatschappelijke ontwikkelingen en of wetgeving (verdrag van Malta, invoering Grondexploitatiewet). De vraag uit de markt laat zich over een langere termijn niet altijd voorspellen. Dat geldt ook voor de hoogte van de rente en inflatie. Al deze factoren hebben grote invloed op de uitkomsten van de exploitaties. Ook mogelijke bijdragen zijn hierop van betekenis. Deze kunnen eigen gemeentelijke bijdragen betreffen, doch ook subsidies van andere overheden. Te denken valt hierbij aan bijdragen van het fonds bovenwijkse voorzieningen maar ook aan Europese of provinciale bijdragen (GSO-subsidies) en/of bijdragen van derden. Risico’s specifiek Plan- en voorbereidingskosten. De plan- en voorbereidingstrajecten zijn zeer intensief en vergen veel tijd. Plan en voorbereidingskosten worden onderscheiden in planontwikkeling (14%) en voorbereiding, administratie en toezicht (12%). Met name bij kleinere plannen staat het percentage planontwikkeling onder druk. Bij grotere ontwikkelingen daarentegen biedt het aan de omvang van de planontwikkeling gerelateerde percentage van 14% meer ruimte. Het is daarom verstandig de omvang van de plan-en voorbereidingskosten blijvend te normeren op een percentage. Afwijkingen daarop zijn beargumenteerd mogelijk. Voor de beheersing van de budgetten zijn de eerste stappen gezet en wordt er meer en meer gewerkt met interne offertes en de begrote jaarschijven. Voor de afstemming met de calculatie en de extrapolatie van benodigde budgetten in relatie tot beschikbaar zal nog een slag gemaakt moeten worden. Algemene beheerskosten De Schil houdt op te bestaan als geografisch-organisatorische eenheid. Wat blijft is een Masterplan Schil als inhoudelijk inspirerend en sturend beleidskader én de respectievelijke projecten waarvoor een grondexploitatie is geopend en een krediet beschikbaar is gesteld. Een consequentie is dat projectleiders niet langer integraal verantwoordelijk kunnen zijn voor gebieden binnen de Schil die buiten de grondexploitaties vallen. De verantwoordelijkheid voor deze gebieden valt terug in de lijn.

111

De methodiek van werken van De Schil heeft een waardevolle bijdrage geleverd aan de tot standkoming en aansturing van de projecten. De intensivering van De Schil projecten heeft tot een inhaal van achterstand op het gebied van complexe ruimtelijke ontwikkelingen geleid. Natuurlijk heeft dit extra indirecte kosten met zich mee gebracht waarvoor dekking is gevonden binnen de grondexploitaties. Op dit moment wordt gewerkt aan de continuering van het projectbureau “nieuwe stijl” met een structureel karakter en zal er voor niet specifiek project gerelateerde werkzaamheden een verantwoorde formatieomvang worden bepaald. Daarnaast moet geconstateerd worden dat niet specifiek grondexploitatie gerelateerde werkzaamheden van Grondzaken/Financiën middels een interne versleuteling worden toegerekend aan de verzamelde set grondexploitaties . In de begroting 2009 zullen voorstellen worden gedaan over hoe de algemene werkzaamheden, die niet direct aan specifieke grondexploitaties kunnen worden toegerekend, op begrotingsbasis in de algemene dienst kunnen worden verankerd. Het betreft dan onder andere werkzaamheden in het kader van de jaarrekening, begroting, actualisering grondexploitaties en grondprijzen, kredietaanvragen, implementatie nieuwe GREX wetgeving, leiding geven aan projectbureau, secretariële ondersteuning, communicatie, planning en financiën (control/advies/administratie). In onderstaand overzicht laten we zien wat aan plankosten beschikbaar is (uitgaande van de norm van 26%) binnen de huidige grondexploitaties. De plankosten lopen af omdat de grondexploitaties worden afgesloten en er geen rekening is gehouden met nieuwe ontwikkelingen. Verder wordt opgemerkt dat het Land van Wehl en de externe grondexploitatie, te weten de Gezamenlijke Grex Site Lookwatier en de IJsseloevers (GEM), buiten beschouwing zijn gelaten.

Beschikbare plankosten Grondexploitaties 3.500.000

bedragen in €

3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

jaren

Het Masterplan de Schil De complexiteit van naar verhouding kleine inbreidingslocaties van de projecten binnen de Schil zetten de beschikbare budgetten (26%) voor zowel de inzet van capaciteit (kwantitatief/kwalitatief) als voor de looptijd onder druk. Bij grotere ontwikkelingen daarentegen kan er beschikt worden over een ruimer volume aan plan-en voorbereidingskosten. De gecalculeerde, maar reeds gemaakte plankosten ad e 4,5 mln (onderdeel van e 6 mln) moeten nog worden terugverdiend (voorinvestering). In de onderhandelingen met KWP is een ISV subsidie van e 0,7 mln ingezet. In de plannen van de Schil zijn deze gelden ook al ingeboekt en ontvangen. Deze dubbele inzet van middelen zal worden gecorrigeerd bij de eerst volgende actualisatie van de plannen van de Schil, dit bedrag 112

kan worden opgevangen binnen de post onvoorzien ad e 1,8 mln opgenomen binnen de grondexploitatie Hamburgerbroek algemeen (zie vaststelling Masterplan, dec 2007).

Ruimzicht (de Schil)

Er bestaat geen exacte duidelijkheid op welk tijdstip de bieding van Matser te gelde kan worden gemaakt, maar voor 1 januari 2011 zal geleverd worden. Het tijdstip van het te gelde maken is een afhankelijk van het moment waarop 60% van de appartementen zijn verkocht. Dit geeft mogelijk een rente verlies en een latere realisering van het programma,

De Veentjes (de Schil)

Het beeld met betrekking tot het ontwikkelen van dit gebied tussen gemeente en Sité Woondiensten loopt nog uiteen. Financiële implicaties kunnen in dit stadium van onderhandelingen nog niet worden gegeven.

Burgemeester Van Nispenstraat (de Schil)

Een ander risico is de geconstateerde spot met bodemverontreiniging. Deze is pas laat aan het licht gekomen, daar het niet mogelijke bleek om op conventionele wijze bodemonderzoek te verrichten, de werkelijke omvang kan pas exact worden bepaald bij sanering. Het zal worden betrokken bij de eerst volgende actualisatie.

Heelweg (de Schil)

Bij het in hoger beroep gaan mbt de vrijstellingsprocedure vertraagt de uitgifte, wat het resultaat onder druk zal zetten. Op basis van een exploitatieovereenkomst bestaat de mogelijkheid om kosten te verhalen. Als het gebied niet volledig tot ontwikkeling komt dan vervalt daarmee ook de verhaalsmogelijkheid en blijft de gemeente met een deel van de verhaalbare kosten zitten.

't Lookwartier (de Schil)

Er is een spotvervuiling geconstateerd die een mogelijk extra vervuiling laat zien ten tijde van de sanering. Het gebied is grotendeels onderzocht op archeologische waarde met een beperkt risico in het resterende terrein. Voor Doetinchemse begrippen zijn hoge uitgifteprijzen gehanteerd. Het plan kent een hoofdontsluiting door het gebied, waarvoor een lagere school verplaatst moet worden. Bovendien een zeer complex project met 3 opdrachtgevers en een krappe planning. Binnen de gemeentelijke grondexploitatie Lookwartier is voor de vervanging van de Ds. Van Dijkschool alleen de taxatiewaarde meegerekend; deze middelen zijn niet toereikend voor volledige nieuwbouw van een school met gymlokaal. Er is een voorstel in voorbereiding om de problematiek Ds. Van Dijkschool op te lossen in het licht van een akkoord tusen gemeente en Graafschap College over gewenste ruimtelijke ontwikkelingen.

Oude IJsseloevers/Intermeco: Hamburgerbroek Noord (de Schil)

Voor de gemeenschappelijk exploitatiemaatschappij (GEM) wordt een sluitende grondexploitatie nagestreefd, waarbij het risico’s 50/50 worden verdeeld tussen de gemeente en KWP. Daarbij garandeert KWP een opbrengst van de woningen en voorzieningen van minimaal e 16 mln. In de gezamenlijke grondexploitatie is rekening gehouden met een opbrengst van e 20,6 mln.

Deelgebied Vredestein (Hamburgerbroek-zuid)

Dit gebied wordt als een particuliere exploitatie buiten beschouwing gelaten. Dat wil zeggen dat voorlopig aan de markt overgelaten wordt of dit deelplan tot ontwikkeling gebracht kan worden. De gemeente heeft geen eigendom en zal een kaderscheppende rol spelen om deze ontwikkeling mogelijk te maken. Net als bij alle andere particuliere ontwikkelingen zijn de verhaalbare kosten onderwerp van discussie. De nieuwe RO/Grex wet biedt mogelijk een uitkomst. 113

Wijnbergen Woongebied

Samen met alle andere in voorbereiding zijnde woningbouwprojecten in Doetinchem bestaat het risico dat de afzet van (bepaalde typen) woningen stagneert. Een ander risico is het kostenverhaal, Wijnbergen zal voor circa 70% op basis van zelfrealisatie tot stand komen, waarbij met partijen een exploitatieovereenkomst dient te worden gesloten.

Vijverberg Zuid

Bij een bouwclaimmodel draagt de gemeente het risico van de grondexploitatie en daarmee de risico's als gevolg van een eventuele verslechtering van de economische omstandigheden. In de bouwclaimovereenkomst zijn afspraken gemaakt over afnamemomenten waardoor een groot deel van de afname gewaarborgd zal zijn en het risico van vertraging in de uitgifte dus beperkt is.

Land van Wehl

Risico's worden zoveel mogelijk beheerst door het voeren van een strategisch gronden ontwikkelingsbeleid in het gebied van het Land van Wehl. De omvang van het gebied is substantieel. Als gevolg van de Wvg kunnen voor het hele gebied grond-aanbiedingen worden gedaan. Bij stagnatie in de ontwikkeling van een gebied kunnen kosten soms niet tijdig worden gecompenseerd met de opbrengsten. Dit is de reden dat de tijdsbeheersing in dergelijke projecten van zulk eminent belang is. Maar ook de afstemming van de grondaankopen in relatie tot de te ontwikkelen deelgebieden. Vooral de Wvg- aanbiedingen zullen niet synchroon lopen met de aannames in de grondexploitatie (doorloopsnelheid voorraden grond). De uitkomsten van de financiële verkenning van de deelexploitatie van het Regionale bedrijven terrein laat een exploitatietekort zien van e 8,7 mln. Er wordt gewerkt aan een optimalisatie van het plan, waarop de financiële verkenning was gebaseerd. In het voorjaar van 2008 zal er meer duidelijkheid en inzicht zijn in het nieuw te ontwikkelen gebied.

Wijnbergen bedrijventerrein

Het achterblijven van de uitgifte van de resterende bedrijfspercelen en de risico’s met betrekking tot de nog te maken kostenverhaalafspraken in het kader van zelfrealisatie.

114

Paragraaf 8: Rechtmatigheid Inleiding

Vanaf begrotingsjaar 2004 geldt een nieuw kader voor de financiële functie van gemeenten. Aanleiding hiertoe was de invoering van de dualisering van het gemeentebestuur waardoor de regels voor de begroting en de verantwoording (jaarstukken) van gemeente daarop zijn aangepast. De controlerende rol van de gemeenteraad moest immers versterkt worden. Daarop is de Gemeentewet aangepast en zijn de begrippen doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid ge(her)introduceerd. Gevolg hiervan is dat de accountant moet onderzoeken of de in de jaarrekening opgenomen baten, lasten en mutaties in de balans tot stand zijn gekomen in overeenstemming met wetten en regelgeving. Hierdoor toetst de accountant alleen de financiële rechtmatigheid. Overigens moet hierbij onderstreept worden dat geconstateerde onrechtmatigheden op voorhand niet inhouden dat er frauduleus gehandeld is. Om de rechtmatige totstandkoming van de baten, lasten en balansmutaties te kunnen beoordelen moeten drie extra, nieuwe toetsingscriteria gehanteerd worden ten opzichte van de controle op het getrouwe beeld die de accountant ook altijd al uitvoert. Die drie extra criteria zijn het voorwaardencriterium, het begrotingscriterium en het misbruik en oneigenlijk gebruik-criterium. In deze paragraaf zullen deze drie criteria behandeld worden en aangegeven worden wat de relevantie is in het kader van de jaarrekening 2007. Op 19 maart 2008 heeft de gemeenteraad het controleprotocol 2007 vastgesteld. Hierin staan de volgende goedkeurings- en rapporteringstoleranties opgenomen: Goedkeuringstolerantie Fouten in de jaarrekening (% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten)

Goedkeurend <1%

Beperking >1%<3%

Oordeelonthouding -

Afkeurend >3%

<3%

>3%<10%

>10%

-

Op basis van de primitieve begroting 2007 van de gemeente betekenen bovengenoemde percentages dat een totaalbedrag aan fouten in de jaarrekening van circa e 1,298 miljoen en een totaal van onzekerheden van circa e 3,894 miljoen de goedkeurende strekking van de accountantsverklaring niet zullen aantasten. In de jaarstukken 2007 is voor het eerst een paragraaf rechtmatigheid opgenomen. Gemeenten zijn niet verplicht een dergelijke paragraaf in hun stukken op te nemen. Wij menen echter dat het belang van de rechtmatigheid dermate groot is, mede in het licht van de versterking van de controlerende rol van de gemeenteraad, dat deze paragraaf voortaan vast onderdeel zal uitmaken van de programmabegroting en de jaarstukken. In de programmabegroting zullen voornemens ten aanzien van doelmatigheid- en doeltreffenheidsonderzoeken (daarover later meer) en ten aanzien van rechtmatigheidsonderzoeken opgenomen worden. In de jaarstukken zal gerapporteerd worden over de resultaten van deze onderzoeken en zal ingegaan worden op de drie reeds beschreven rechtmatigheidscriteria. Mocht daar aanleiding toe zijn dan zal ook in tussentijdse rapportages het onderwerp rechtmatigheid aan de orde komen.

115

Controlplan Tot 2007 heeft de accountant geen rechtmatigheidsoordeel kunnen geven. De reden hiervoor was het ontbreken van adequaat procesbeheer, het feit dat we niet beschikten over een gestructureerd stelsel van interne audits en we niet konden beoordelen of en in hoeverre we beschikten over de nodige interne beheersingsmaatregelen binnen onze procesgangen. Hierin is in 2007 verandering gebracht. Het Controlplan 2007-2008 is opgesteld met als doel een intern beheersingsintrumentarium te bieden op drie niveau’s: kaderstelling, werkprocessen en verbijzonderde interne controles/audits. Ter uitvoering van het controlplan zijn de belangrijkste processen in het kader van de financiële rechtmatigheid doorgelicht. De slagen die gemaakt zijn in 2007 zijn toereikend om een rechtmatigheidsoordeel van de accountant te krijgen. Vanaf 2008 gaan we verder met het optimaliseren van de interne beheersing. Het doel is om te komen tot een integraal en gemeentebreed stelsel van procesbeheer, waarbij de instrumenten gedragen moeten worden door de mensen in de organisatie en verankerd zijn in hun gedrag. Voorwaardencriterium Het voorwaardencriterium richt zich op het handelen in overeenstemming met de geldende weten regelgeving. Aangezien we het hebben over financiële rechtmatigheid is alleen díe regelgeving relevant waaruit zogenaamde financiële beheershandelingen (het verstrekken van een subsidie, het opleggen van een belastingaanslag, het doen van een aanbesteding) voortvloeien. Die relevante regelgeving is geïnventariseerd in het Normenkader 2007 welke de gemeenteraad samen met het controleprotocol heeft vastgesteld op 19 maart 2008. Samen met de accountant hebben wij bepaald op welke werkterreinen het risico het grootst is dat wij niet handelen conform weten regelgeving. Dit heeft ertoe geleid dat wij voor 2007 de volgende rechtmatigheidsterreinen benoemd hebben: ?? Subsidieverlening ?? Heffing van belastingen en bouwleges ?? Inkoop en aanbesteding ?? Loonsom en inhuur derden ?? Grondexploitaties ?? Wet Werk en Bijstand (WWB) ?? Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

116

Bevindingen ten aanzien van het voorwaardencriterium Op de zeven hiervoor genoemde terreinen zijn verbijzonderde interne controles uitgevoerd. Daarnaast voert afdeling Werk en inkomen zelf rechtmatigheidscontroles uit. Deze controles hebben ertoe geleid dat de volgende onherstelbare rechtmatigheidsfouten zijn geconstateerd (in euro’s): Dossier fout onzekerheid Subsidieverlening 0 0 Belastingen en leges 26.683 38.640 Inkoop en aanbesteding 192.965 0 Loonsom en inhuur derden 0 0 Grondexploitatie 0 0 Wet werk en bijstand 278 0 Wet maatschappelijke ondersteuning 9.422 607.866 Bijzondere bijstand 4 0 IOAW 0 0 IOAZ 0 0 Bbz 2004 0 0 Totaal e 229.352 e 646.506 Op de dossiers subsidieverlening, loonsom en inhuur derden, grondexploitatie, IOAW, IOAZ en Bbz zijn bij de verbijzonderde interne controle geen fouten of onzekerheden geconstateerd. Voor de andere dossiers volgt nu een korte toelichting: Belastingen, totale fout € 26.683: Uit de steekproef op opgelegde aanslagen onroerende-zaakbelastingen blijkt een aanslag tegen een te lage woz-waarde te zijn opgelegd. Hierop is de controle uitgebreid, maar zijn geen verdere fouten geconstateerd. Eén object blijkt ten onrechte niet te zijn aangeslagen voor het rioolrecht. Een klein aantal aanslagen bouwleges blijkt onjuist te zijn berekend. Al deze fouten zijn hersteld, maar niet in boekjaar 2007 waardoor de fouten toch meetellen voor het rechtmatigheidsoordeel 2007. Belastingen, totale onzekerheid € 38.640: Van een aantal objecten is niet duidelijk of deze terecht niet in de heffing van rioolrecht betrokken zijn. Dit levert een onzekerheid op van bijna € 17.000. In 2008 wordt dit uitgezocht. Daarnaast hebben wij, door de eind 2007 gehouden rolemmerinventarisatie, nu precies in beeld welke emmers in de gemeente staan en doordat deze gestickerd zijn, worden alleen deze geleegd en in de heffing van afvalstoffenheffing en reinigingsrechten betrokken. Over 2007 hebben wij deze zekerheid niet, waardoor een onzekerheid ontstaat voor het aantal nieuw in de administratie opgenomen emmers van in totaal bijna € 22.000. Inkoop en aanbesteding, fout € 192.965: De verbijzonderde interne controle op aanbesteding en inkoop heeft ertoe geleid dat wij –op een bestand van 40 inkopen cq. aanbestedingen met een totale waarde van bijna € 5,5 mlnéén fout hebben ontdekt. Het betreft hier de aanbesteding van maaiwerkzaam-heden met een waarde van € 192.965 die door onjuiste interpretatie van regels niet correct is aanbesteed. Wet werk en bijstand, totale fout € 278: In totaal zijn 5 fouten geconstateerd die betrekking hebben op de alleenstaande ouderenkorting, totaal bedrag € 278. Wet maatschappelijke ondersteuning, totale fout € 9.422: Hier gaat het om fouten die zijn gemaakt bij verstrekkingen ten behoeve van rolstoel- en vervoersvoorzieningen. 117

Wet maatschappelijke ondersteuning, totale onzekerheid € 607.866: Bij een aantal verstrekte bijdragen voor woningaanpassing is verzuimd te toetsen aan het primaat “verhuizing”. Hierdoor is niet duidelijk of, ingeval deze toets wel had plaatsgevonden, de verstrekking juist gedaan is. Het gaat om bijna € 78.000. Daarnaast hebben wij de uitbetalingen van persoonsgebonden budgetten uitbesteed aan het Zorgkantoor. Omdat wij geen accountantsverklaring over 2007 kunnen overleggen van het Zorgkantoor waaruit blijkt dat deze uitbetalingen op rechtmatige wijze heeft ingezet, werkt deze onzekerheid door in onze boeken. Bedrag: € 530.000. Overigens hebben wij hierover inmiddels contact gehad met het Zorgkantoor en met hen afgesproken dat hij in september 2008 alsnog de accountantsverklaring indient. Bijzondere bijstand, totale fout € 4: Een –te verwaarlozen- fout is geconstateerd in de aanpassing van de draagkracht naar aanleiding van inkomenswijzigingen. Alle bevindingen zijn vastgelegd in dossiers welke de accountant heeft betrokken in de jaarrekeningcontrole. Hij zal deze naar een oordeel vertalen. Begrotingscriterium Het begrotingscriterium houdt in dat financiële beheershandelingen tot stand moeten zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s. Met andere woorden: zijn de bij een programma horende budgetten niet overschreden. Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium wordt getoetst of het budgetrecht van de raad is gerespecteerd. Het systeem van budgetbeheer en bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen worden gemeld bij de gemeenteraad zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Wij hebben hieraan invulling gegeven door tussentijdse rapportages (het bestuurlijk dashboard en de financiële monitor). Hiermee worden prestaties, planning en budgetten gevolgd. Een dreigende begrotingsoverschrijding wordt hiermee in de loop van het jaar gesignaleerd en aan de raad voorgelegd. Indien een wijziging van de begroting niet meer in het jaar zelf is of kon worden voorgelegd aan de raad zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Gaat het echter om overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid én worden ze goed herkenbaar opgenomen in de jaarrekening, dan kan de raad deze uitgaven alsnog autoriseren. Doen dergelijke situaties zich voor bij gemeente Doetinchem, dan nemen we die in deze paragraaf op. De accountant moet deze overschrijdingen overigens wel opnemen in zijn verslag van bevindingen aangezien hij zijn verklaring afgeeft bij de door het college opgemaakte jaarrekening en voor hem dan dus nog niet vaststaat of de raad de overschrijdingen ook inderdaad zal autoriseren.

118

De algemene lijn is dus dat begrotingsoverschrijdingen die binnen de beleidskaders van de raad passen niet worden meegewogen in het accountantsoordeel. Daarnaast worden nog negen soorten begrotingsoverschrijdingen onderscheiden. Hieronder worden ze weergeven met hun gevolg voor de rechtmatigheid: Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel 1

Overschrijding, gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten

2

Overschrijding bij open einde (subsidie)regelingen Overschrijding door activiteiten als boetes, procedures en naheffingsaanslagen na het verantwoordingsjaar

3

4

Onrechtmatig en telt mee voor het oordeel 5 Overschrijding, niet passend binnen beleid, tegen beter weten in niet gemeld 6 Overschrijding, passend binnen beleid, tegen beter weten in niet gemeld 7 Overschrijding, gecompenseerd door niet direct gerelateerde extra inkomsten waarbij de raad nog geen besluit heeft genomen over die extra inkomsten 8 Overschrijding door activiteiten als boetes, procedures en naheffingsaanslagen tijdens het verantwoordingsjaar 9 Overschrijding op investeringen met als gevolg hogere kapitaallasten in het jaar van investeren

Overschrijding op investeringen met als gevolg hogere kapitaallasten in jaren na investeren

Tenslotte is het nog mogelijk dat budgetafwijkingen weliswaar in financiële zin binnen de begroting blijven maar dat er aanzienlijk minder prestaties geleverd zijn c.q. andere activiteiten ontplooid zijn dan in de begroting specifiek als doelstelling was aangegeven. Het gaat dan om afwijkingen van de beoogde prestaties. Neemt de accountant deze waar, dan heeft dit geen gevolgen voor de accountantsverklaring maar zal hij hiervan wel melding doen. Bevindingen ten aanzien van het begrotingscriterium De jaarrekening 2007 is op programmaniveau beoordeeld op overschrijdingen. Alleen de lastenkant is in de toets betrokken. Er zijn 7 programma’s die een overschrijding aan de lastenkant laten zien. Hierna worden ze weergegeven waarbij is vermeld om welke van de hiervoor genoemde negen soorten overschrijdingen het gaat. Een inhoudelijke toelichting op de afwijkingen is opgenomen in hoofdstuk 4. (alle bedragen x e 1.000) Progr.nr.

Omschrijving

lasten begroot

lasten werkelijk saldo lasten

toelichting

1

Groei bevolking

77.332

38.814

38.518

geen overschrijding

2


38.114

37.489

625

geen overschrijding

3

Talent benutten

17.929

15.734

2.195

geen overschrijding

4

Cohesie

3.068

2.698

370

geen overschrijding

5

Bruisend centrum

1.787

1.785

2

geen overschrijding

6


340

409

-69

onderdeel 1

7

Bereikbare stad

3.133

4.139

-1.006

onderdeel 1

8


18.164

17.888

276

geen overschrijding

9


4.719

4.817

-98

onderdeel 1

10


493

543

-50

onderdelen 1 en 4

12

Onderwijscentrum

2.832

3.690

-857

onderdeel 1

13


358

319

39

119

geen overschrijding

14

Regievoerder

15.462

17.282

-1.820

onderdelen 1 en 2

15


15.284

30.233

-14.949

onderdelen 1 en 4

199.014

175.839

23.175

6-1


5600 toerisme en recreatie t.l.v. res.

-17

1 hogere opbrengsten

6-2


5600 toerisme en recreatie evenementen

-50


6-3


5600 toerisme en recreatie: overig

-2

-0,6%

-69

7-1

Bereikbare stad

2100 wegen t.l.v. reserves

-932


7-2

Bereikbare stad

2120 openbaar vervoer t.l.v. reserves

-531


-1.463

9-1

Identiteit van wijken en dorpen 2101 wijkstraten t.l.v. res.

-145


-145

10-1

We maken het in Doetinchem 3102 economische aangelegenh. bijdr. 3e

10-2

We maken het in Doetinchem 3102 economische aangelegenh. kap.l.

-44


-9

4 investeringen

-53

12-1

Onderwijscentrum

4300/4400 onderwijs

-868


-868

14-1

Regievoerder

0010 bestuursorganen t.l.v. res.

-98


14-2

Regievoerder

0010 bestuursorganen neutraal

-1.150


14-3

Regievoerder

0020 bestuursondersteuning t.l.v. res.

-167


14-4

Regievoerder

0020 bestuursondersteuning OR uren

-22


14-5

Regievoerder

0030 burgerzaken hogere legesopbrengst

-67


14-6

Regievoerder

1200 extra uren gedekt door leges

-18


14-7

Regievoerder

1200 vergoeding vrijwilligers brandweer

-105

2 open eind

14-8

Regievoerder

7100 gezondheidszorg

-127


14-9

Regievoerder

overig

-66

-0,4%

120

-1.820

15-1


9900 saldo jaarrekening

-10.890

buiten beschouwing

15-2


9800 mutaties reserves

-3.376


15-3


9110 renteontv. derden

-425


15-4


9110 achtergest. lening NUON

-292

4 investeringen

-14.983

Hiermee kan geconcludeerd worden dat er weliswaar sprake is van begrotingsoverschrijding op zeven programma’s maar dat deze, omdat ze allen vallen in de categorieën 1 tot en met 4, niet meetellen voor het oordeel van de accountant. De toets aan het begrotingscriterium moet ook onderdeel uitmaken van de jaarrekening aangezien de accountant deze, zoals gezegd, moet betrekken bij zijn controle. Daarom komt dit deel van de paragraaf rechtmatigheid nogmaals, en nog wat verder uitgewerkt, terug in hoofdstuk 4 welke onderdeel uitmaakt van de jaarrekening. M&O-criterium Het derde criterium waaraan getoetst wordt bij de rechtmatigheidscontrole is het misbruik1 en oneigenlijk2 gebruik-criterium. Gemeenten moeten zodanige maatregelen getroffen hebben dat voorkomen wordt dat derden misbruik of oneigenlijk gebruik maken van overheidsgelden. Enerzijds door te voorkomen dat derden opzettelijk niet, niet tijdig, onjuist of onvolledig informatie verstrekken om zo bewust de gemeente te misleiden en hierdoor onrechtmatig of onwettig voordeel te behalen (misbruik maken). Anderzijds door te voorkomen dat derden gebruik kunnen maken van de mazen in onze regelgeving (oneigenlijk gebruik maken van onze voorzieningen). Het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG) heeft risicogebieden benoemd op het gebied van M&O: verstrekken van subsidies, inkomensoverdrachten zoals bijstandsverlening, personeelslasten, inkopen en aanbestedingen, belastinginkomsten, vergunningverlening en handhaving en integriteit inzake relaties tussen ambtenaren en derden. In Doetinchem maken maatregelen in het kader van M&O, de hiervoor geschetste noodzakelijk beheersmaatregelen, integraal onderdeel uit van de werkprocessen in de organisatie. Onze gemeentelijke regelgeving tezamen met de invulling van die werkprocessen wordt geacht zodanig waterdicht te zijn dat misbruik en oneigenlijk gebruik voorkomen wordt. De betreffende vakafdelingen zijn hiervoor verantwoordelijk. Het onderwerp integriteit heeft sinds 2007 speciale aandacht in onze organisatie. Het college heeft in de zomer van 2007 het integriteitsbeleid vastgesteld. Hierop hebben ruin 270 medewerkers (op vrijwillige basis) de ambtseed of –gelofte afgelegd in december 2007. Voortaan zal jaarlijks aan alle nieuwe medewerkers gevraagd worden of ze de eed of gelofte af willen leggen tijdens de integriteitsmaand oktober. Om integriteit blijvend onder de aandacht van de medewerkers te houden is er een integriteitskoffer samengesteld die alle afdelingen langsgaat om behandeld te worden in hun werkoverleggen.

1

Onder misbruik wordt verstaan: “het opzettelijk niet, niet tijdig, onjuist of onvolledig verstrekken van gegevens met als doel ten onrechte overheidssubsidies of –uitkeringen te verkrijgen of niet dan wel een te laag bedrag aan heffingen aan de overheid te betalen”. 2 Bij Oneigenlijk gebruik is “het door het aangaan van rechtshandelingen, al dan niet gecombineerd met feitelijke handelingen, verkrijgen van overheidsbijdragen of het niet dan wel tot een te laag bedrag betalen van heffingen aan de overheid, in overeenstemming met de bewoordingen van de regelgeving maar in strijd met het doel en de strekking daarvan”.

121

Bevindingen ten aanzien van het M&O-criterium Bij de toetsing van het voorwaardencriterium op de zeven terreinen die op de tweede pagina van deze paragraaf genoemd zijn is de toets op het M&O-criterium zijdelings aan de orde geweest. Er zijn in dat kader geen bevindingen gedaan die wijzen op misbruik en/of oneigenlijk gebruik van regelgeving. Bij rechtmatigheidsonderzoeken die in 2008 uitgevoerd worden zal de toets aan het M&O-criterium uitdrukkelijk aan de orde komen. Onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid Voortvloeiend uit de Wet dualisering is in de Gemeentewet ook de verplichting vastgelegd, in artikel 213a, dat het college periodiek onderzoek doet naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het door hem gevoerde bestuur. De raad moet hierover bij verordening regels stellen. Hierop heeft de raad in april 2004 de Verordening voor periodiek onderzoek door het college naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door het college gevoerde bestuur vastgesteld. Op grond van deze verordening moet het college dus periodiek onderzoek doen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door hem gevoerde bestuur. Wat er onderzocht wordt, bepaalt het college aan de hand van de door hem onderzochte risico’s in de bedrijfsvoering. Het gaat dus om zelfonderzoeken, maar de raad wordt hierbij betrokken doordat het college vooraf een onderzoeksplan en achteraf de onderzoeksresultaten met een eventueel verbeterplan ter kennisgeving aan de raad moet voorleggen. Ook moet het college de rekenkamercommissie op de hoogte stellen van de onderzoeken. Er worden regelmatig onderzoeken, evaluaties e.d. gedaan. Zo hebben we het WMO-beleid geëvalueerd en hebben we in 2007 de evaluatie van de afvalinzameling gehad. Voor 2008 staan gepland o.a. de evaluatie van het coffeeshopbeleid en re-integratiebeleid. We hebben deze onderzoeken echter niet benoemd als 213a-onderzoeken. Medio 2008 gaat het college beoordelen in hoeverre de stapel staande onderzoeken onder de vlag van “Verordening 213a” gebracht kunnen worden. Ook zal overleg plaatsvinden met de rekenkamercommissie. In de rechtmatigheidsparagraaf bij de begroting 2009 zullen de te onderzoeken onderwerpen voor 2009 opgenomen worden.

122

Hoofdstuk 4 Analyse van het rekeningresultaat

Hoofdstuk 4. Analyse van het rekeningresultaat Het rekeningresultaat na bestemming bedraagt e 10.890.000, zoals wij in hoofdstuk 1 reeds schreven. In dit hoofdstuk staat allereerst op de volgende pagina’s een volledig overzicht van dit resultaat waarna dit wordt geanalyseerd. Het rekeningresultaat is opgebouwd uit zes componenten: bedragen in e incidenteel (I) structureel (S)

Analyse rekeningresultaat 2007 1. Inzet en inhuur van personeel 2. Rente- en investeringslasten 3. Investeringen gedekt uit reserves 4. Neutrale posten 5. In 2008 opnieuw beschikbaar te stellen budgetten 6. Vrijval voorzieningen (BBV) 7. Overige voor- en nadelen

312.000 990.000 0 0 1.204.000 2.138.000 6.246.000 10.890.000

I I/S I I I I I/S

De saldi op de onderdelen 1, 2, 4, 5, 6 en 7 worden in dit hoofdstuk geanalyseerd. Onderdeel 3 betreft bedragen van investeringen die gedekt worden middels bijdragen uit reserves. Sinds de komst van het besluit begroting en verantwoording (Bbv) zijn wij verplicht om deze onttrekking aan de reserves te laten verlopen via product 9800 (programma 15). De totale onttrekking ten gunste van dit product resulteert in een neutraal saldo. Tenslotte is in dit hoofdstuk een overzicht van de stand van zaken van de diverse kredieten opgenomen. Voor de grondexploitaties verwijzen wij naar het jaarverslag van de grondexploitatie.

125

126

analyse resultaat x 1.000 € (positief is voordeel)

Analyse jaarrekening 2007 1 Progra

Omschrijving

mma

programma

1

Portefeuillehouder

product

Omschrijving product

inzet - inh. personeel

Groei bevolking P. Drenth

32

KADASTER

L.W.C.M. van der Meijs

7240

LIJKBEZORGING

P. Drenth

8100

RUIMTELIJKE ORDENING


8300

BOUWGRONDEXPLOITATIE

2

3

4 neutraal

Samenhang

6

invest

investe-

gedekt. uit

ming rek.

ringslasten

reserves

Saldo

bestem-

7

overig

-1.163

totaal

5

5

-7

-1.170

0

Totaal van het programma

2

5

rente en

1.340

6.496

7.836

177

6.494

6.671

-81

-82

19

19

340

410

31

31

452

1.563

W.Kuiper

5100

BIBLIOTHEEKWERK

W.Kuiper

5110

MUZIEKSCHOOL

W.Kuiper

5302

SPORT

W.Kuiper

5304

SPORT; ZWEMMEN

O. van Dijk

6100

BIJSTANDVERLENING

O. van Dijk

6120

INKOMENSVOORZIENING VANUIT HET RIJK

O. van Dijk

6200

MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING EN ADVIES

O. van Dijk

6202

VOORZIENING GEHANDICAPTEN

187

O. van Dijk

6206

GEMEENTELIJK MINIMABELEID

218

O. van Dijk

6208

VREEMDELINGEN

-1

versterken

5

1.111

Talent benutten

Cohesie

-272

-207

660

2.190

14

48

215

651

187

70

288

101

6

107

149

1.052

3.188


4800

LEERLINGZAKEN

39

-94

-55


4804

ONDERWIJSACHTERSTAND

86

220

306


4806

ONDERWIJSBEGELEIDING


4808

DIVERSE ONDERWIJSPRODUCTEN

-8

-8


4820

VOLWASSENEDUCATIE

-1

-1

H.J. Kaiser

5112

ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

O. van Dijk

6110

WERKGELEGENHEID

O. van Dijk

6300

SOCIAAL CULTUREEL WERK


6500

KINDERDAGOPVANG

0

128

-9


4

14

4


3

65

-9

128

94


4200

OPENBAAR BASISONDERWIJS


4210

OPENBAAR BASISONDERWIJS: HUISVESTING

254


4230

BIJZONDER BASISONDERWIJS: HUISVESTING

31

O. van Dijk

5802

OMROEPEN

-6

-6

98

101

327

130

36

157

98

173

271

451

420

990

-11

337

14

45

8

8

11

390

0


285

127

94



Omschrijving

mma

programma

5

Portefeuillehouder

product


2


Bruisend centrum W.Kuiper

5400

KUNSTZINNIGE VORMING


6

Toeristisch

W.Kuiper

5600

3

4

5

neutraal

6

rente en

invest

bestem-

investe-

gedekt. uit

ming rek.

ringslasten

reserves

Saldo

7

overig

totaal

93

-105

-12

93

-105

-12

TOERISME EN RECREATIE

-17

16

-2

-3

-17

16

-2

-3

-932

-38

trefpunt Totaal van het programma

7

Bereikbare stad


2100

WEGEN


2102

GLADHEIDSBESTRIJDING

3


2110

VERKEERSMAATREGELEN

45


2120

OPENBAAR VERVOER


2140

PARKEREN


8

Ontspannen

-970

8

11

-49

10

-43

-37

-531

15

86

-431

264

745

48

-1.248

732

1.009

51

-417

137

12

-55

-35


2104

OPENBARE VERLICHTING

3

-128


5604

GROENBEHEER

2

-37


7210

AFVALVERWIJDERING EN VERWERKING

0


7220

RIOLERING EN WATERVOORZIENING

0

woonmilieu


7230

MILIEUBEHEER


7232

MILIEUFYSIEKE OMGEVING


7234

MILIEU BEDRIJVEN

P. Drenth

8210

STADS- EN DORPSVERNIEUWING PROJECTEN

P. Drenth

8220

BOUW- EN WONINGTOEZICHT

P. Drenth

8222

VOLKHUISVESTING

-42

Identiteit van

12 -10

100

3

182

-30

-6

84

49

49

50

234

0


9

55

-42


2101

WIJKSTRATEN

P. Drenth

5410

CULTUURHISTORIE EN MONUMENTENZORG


5800

SPEELVOORZIENINGEN

-2

-65

182

29

-145

38

-2

-2

185

312

49

-29

102

1

103

56

11

102

105

84

-2

-2

55

wijken en dorpen

-45


10

29

We maken het in O. van Dijk

3100

HANDEL EN AMBACHT

3102

ECONOMISCHE ZAKEN

-145

-7

Doetinchem O. van Dijk

-9


11

-9

Stadscentrum als Voor dit programma zijn geen middelen geraamd en uitgegeven; deze zijn opgenomen in andere economische

programma's.

motor

128

-9

-2

-11



Omschrijving

mma

programma

12

Onderwijs-

Portefeuillehouder

product


2



4300

OPENBAAR (VOORTGEZET) SPECIAAL

4310

ONDERWIJS OPENBAAR (VOORTGEZET) SPECIAAL

4330

ONDERWIJS: HUISVESTING BIJZONDER (VOORTGEZET) SPECIAAL


4400

ONDERWIJS: HUISVESTING OPENBAAR VOORTGEZET ONDERWIJS


4410

OPENBAAR VOORTGEZET ONDERWIJS:

centrum L.W.C.M. van der Meijs L.W.C.M. van der Meijs

3

4

5

neutraal

6

rente en

invest

bestem-

investe-

gedekt. uit

ming rek.

ringslasten

reserves

Saldo

7

overig

totaal

-483

-483

2

7

9

9

-2

7

-365

-365

3

6

9

7

44

51

1.175

1.175

382

403

19

25

44

19

25

44

2

-1.173

-26

-144

-8

-8

16

158

174

19

19

33

-120

-88

-1

-1

HUISVESTING L.W.C.M. van der Meijs

4430

BIJZONDER VOORTGEZET ONDERWIJS: HUISVESTING


4802

ONDERWIJS HUISVESTING

21


13

Primus inter pares H.J. Kaiser

52

BEST. SAMENWERKING / BEST. ORGANISATIE

in de regio Totaal van het programma

14

Regievoerder

-98

10

BESTUURSORGANEN

H.J. Kaiser

20

BESTUURSONDERSTEUNING

P. Drenth

24

COMMUNICATIE


30

BURGERZAKEN

H.J. Kaiser

60

DUALISME

H.J. Kaiser

1200

BRANDWEER

H.J. Kaiser

1202

RAMPENBESTRIJDING

H.J. Kaiser

1400

OPENBARE ORDE / BIJZ. WETTEN

-26

-26

O. van Dijk

7100

OPENBARE GEZONDHEIDSZORG

74

74

71

-1.173

-16

-16

0

-1.217

2

-20

-167

49


15

Gemeentelijke

-1.077

H.J. Kaiser

-265

50

-1.077

50

H.J. Kaiser

22

RECHTSBESCHERMING

W.Kuiper

9110

GELDLENINGEN

W.Kuiper

9130

Beleggingen en deelnemingen

W.Kuiper

9200

BELASTINGEN

59

126

185

W.Kuiper

9210

ALGEMENE UITKERING

94

-318

-224

W.Kuiper

9220

ALGEMENE UITGAVEN / INKOMSTEN

-49

-39

-129

672

W.Kuiper

9600

SALDI KOSTENPLAATS

403

97

24

692

W.Kuiper

9800

MUTATIES RESERVES

11

353

financien 423

-1.640

-22

889

-43

-14

2.012

-1.670

225


354

481

1.947

-2.435

378

-300

425

TOTAAL

312

990

0

0

1.204

8.387

10.890

129

130

1. Personele kosten (e 312.000 V) Het resultaat op de aan personeel gerelateerde budgetten kan worden onderverdeeld in de volgende posten: A. Loonsom B. Opleiding C. Inhuur wegens ziekte Totaal

47.000V 60.000V 205.000V 312.000V

A. Loonsom Bij het samenstellen van de jaarplannen 2007 bleek dat voor uitvoering hiervan structureel extra loonsom benodigd was. Voor deze zogenaamde knelpunten in de jaarplannen zijn de loonsombudgetten structureel verhoogd met e 341.000 ten laste van de voorziening loonsomproblematiek. De voorziening zal vervolgens weer op peil worden gebracht door te realiseren besparingen in de loonsom. De gerealiseerde besparing bij de jaarrekening blijkt uiteindelijk e 388.000 te zijn. Per saldo is het resultaat hiermee e 47.000 positief. Tabel loonsom Bruto loonsombudget per 31 december Bijdrage loonsomknelpunten Netto loonsombudget

24.993.000 -341.000 24.652.000

loonkosten inhuur tlv loonsombudget resultaat omzet Te verrekenen met reserve WWB

-22.592.000 -1.882.000 -96.000 -35.000 -24.605.000 47.000

Geconcludeerd kan worden dat voor het eerst sinds jaren geen overschrijding van de loonsom plaatsvindt. In 2006 bedroeg het tekort nog e 1,7 mln. Dit werd voor een belangrijk deel veroorzaakt door hogere inhuur en niet gerealiseerde uren op investeringsprojecten. In 2007 zijn stappen genomen om tot een beter sturing te komen, tezamen met de verbeterde informatievoorziening is het resultaat in 2007 daarmee drastisch verbeterd. B. Opleiding Verwacht werd en gebleken is dat de opleidingsbudgetten van de afdelingen 2007 een overschot laat zien. In 2007 beschikten de afdelingen opleidingsbudget van totaal e 400.000. Uiteindelijk is hiervan e 340.000 (85%) uitgegeven. C. Inhuur wegens ziekte Om de voortgang van jaarplannen niet te belemmeren als gevolg van (langdurige) ziekte is er in de begroting een centraal budget ad e 478.000 opgenomen. Wanneer wordt voldaan aan de voorwaarden kunnen afdelingen ten laste van dit centrale ziektebudget inhuren. Ontvangen UWV vergoedingen worden aan dit budget toegevoegd. Uiteindelijk blijkt een overschot aan beschikbare middelen van e 205.000.

131

2. Rente en investeringslasten e 990.000 V Ten opzichte van de primitieve begroting bedraagt het totale voordelig resultaat op de rente en investeringslasten e 3.123.000. Conform besluitvorming is hiervan e 713.000 ingezet ter dekking van de nieuwbouw van Amphion en e 370.000 ter dekking van de nieuwbouw van de praktijkschool Rozengaarde waardoor per saldo een voordeel resteert van e 2.040.000. Bij de dashboardrapportages werd reeds een voordeel gemeld van in totaal e 1.050.000. Hierbij is een inschatting gemaakt van de resterende financieringsbehoefte van de gemeente in het tweede halfjaar 2007. Nu kunnen we dus nog een voordeel van e 990.000 inboeken. Achteraf blijkt dat de financieringsbehoefte te hoog is ingeschat. De lagere financieringsbehoefte is een gevolg van de hogere eigen reservepositie van de gemeente en het later uitvoeren van investeringen dan berekend in de begroting. Daarnaast heeft de nog altijd lage kapitaalmarktrente een gunstige invloed op het resultaat. Dit levert nog eens een aanvullend voordeel op van e 707.000 Bij de dashboardrapportages is alleen het rentevoordeel als gevolg van het later uitvoeren van investeringen meegenomen. De vrijval van afschrijvingslasten als gevolg hiervan is buiten beschouwing gelaten. Dit levert bij de jaarrekening nog eens een voordeel op van e 283.000. Het voordeel ten opzichte van de primitieve begroting (e 3.123.000) wordt voor een groot deel veroorzaakt door vrijval van in de begroting gereserveerde kapitaallasten van nog beschikbaar te stellen kredieten en lagere kapitaallasten van kredieten waarvan de investeringen nog niet of niet volledig zijn gerealiseerd. Bij de begroting 2009 zal bekeken worden of op dergelijke rentevoordelen al eerder kan worden geanticipeerd.

3. Investeringen gedekt uit reserves (0) Geen verdere toelichting.

4. Neutrale posten (0) Hier worden voor- of nadelen op budgetten die via een reserve of voorziening lopen toegelicht. Programma 1 Product 830.0 Grondexploitatie In 2007 zijn op grond van een actualisering van de exploitatieopzetten meerdere kredieten gevoteerd voor de grondexploitatie. Deze zijn volledig begroot in het jaar 2007, terwijl de projecten meerjarig worden uitgevoerd. Dit leidt tot een neutrale afwijking ten opzichte van de begroting van circa e 36 mln. Dit betekent overigens niet dat de projecten vertraging hebben opgelopen. Programma 2 Producten 610.0/612.0 Wet Werk en Bijstand (WWB) inkomensdeel Het voordeel als gevolg van een terugloop van het aantal bijstandsgerechtigden is via functie 980 toegevoegd aan de reserve WWB inkomensdeel. Rekening houdend met reeds begrote toevoegingen/onttrekkingen aan deze reserve is in 2007 totaal e 1.345.000 toegevoegd aan de reserve WWB. Omdat de maximale omvang van deze reserve is vastgesteld op e 1,1 miljoen is bij de bestemming van het resultaat voorgesteld e 1.289.000 over te hevelen van de reserve WWB naar de algemene reserve. Hierbij is rekening gehouden met eerdere besluitvorming bij de 132

begrotingsbehandeling 2008 en een verplichting ten behoeve van het regionaal arbeidsmarktbeleid. Product 620.0 Maatschappelijke begeleiding en advies onderdeel WMO Het voordeel op de WMO groot e 660.000 is met name het gevolg van niet verstrekte subsidies, invoeringsbudget, opleidingen etc.. Via functie 980 is dit toegevoegd aan de reserve WMO. Rekening houdend met deze toevoeging, een toevoeging via het product 620.2 (hierna toegelicht) voorziening gehandicapten en de begrote toevoegingen bedraagt de reserve WMO per 31/12/2007 e 1.436.000. Product 620.2 Voorzieningen gehandicapten Op dit product is een voordeel gerealiseerd van e 187.000. Toelichting: a. flankerende voorzieningen WVG e 13.000 V b. woonvoorzieningen e 99.000 V c. rolstoelverstrekkingen e 60.000 N d. vervoervergoedingen e 128.000 V e. overige voorzieningen e 8.000 V totaal e 187.000 V Via functie 980 is dit voordeel toegevoegd aan de reserve WMO. Product: 620.6 Gemeentelijk minimabeleid Op dit product is een voordeel gerealiseerd van e 218.000 welke is toegevoegd aan de reserve bijzondere bijstand. Toelichting: a. schuldhulpverlening e 8.000 V b. meedoenregeling e 71.000 V c. inkomensvoorzieningen bijzondere bijstand e 139.000 V totaal e 218.000 V Via functie 980 is e 218.000 toegevoegd aan de reserve bijzondere bijstand. Rekening houdend met deze toevoeging en een begrote onttrekking bedraagt de reserve bijzondere bijstand per 31/12/2007 e 747.000. Product 620.8 Vreemdelingen De kosten voor de aflopende regelingen ROA/VVTV zijn, evenals de kosten voor de uitvoering van de pardonregeling, noodopvang asielzoekers en de subsidie Stichting Vluchtelingen, voor een totaalbedrag van e 396.000 ten laste van de voorziening vluchtelingen gebracht. Het voordeel op de uitvoering van de Wet Inburgering (WI) groot e 577.000 (inkomsten e 587.000 verminderd met uitgaven e 10.000) is eveneens toegevoegd aan de voorziening vluchtelingen. Net als vele gemeenten hebben wij het jaar 2007 nodig gehad om vorm te geven aan de uitvoering van de Wet Inburgering. Het saldo van de voorziening vluchtelingen bedraagt per 31/12/2007 e 862.000. Programma 3 Product 611.0 Werkgelegenheid In 2007 is e 196.000 meer uitgegeven aan het werkdeel WWB als de ontvangsten van het rijk. Dit bedrag is op dit product onttrokken aan de voorziening meeneemregeling WWB. Per saldo bedraagt de voorziening meeneemregeling WWB per 31/12/2007 e 3.113.000. Opgemerkt wordt dat de verwachting was dat ruim e 2 mln. meer zou worden uitgegeven ten laste van deze voorziening. Dit heeft geleid tot een neutrale afwijking ten opzichte van de begroting.

133

Programma 4 Product 421.0 Openbaar basisonderwijs huisvesting Een deel van het voordeel op de investeringslasten leidt tot een lagere onttrekking van e 94.000 aan de reserve onderwijshuisvesting op product 980. Programma 7 Product 214.0 Parkeren 745.000 voordeel Parkeeropbrengsten In het kader van de 3 e ombuigingsoperatie zijn in 2006/2007 de tarieven aanzienlijk verhoogd en is het aantal betaald-parkeerplaatsen uitgebreid. Rekening werd gehouden met een extra opbrengst van e 572.000. De werkelijke ontvangsten liggen echter veel hoger, namelijk e 458.000 hoger dan de bijgestelde begroting. Daarnaast werd rekening gehouden met een extra opbrengst van e 150.000 in verband met bestuurlijke boetes. Deze opbrengst is bij het 2 e bestuurlijk dashboard als niet realiseerbaar in 2007 eenmalig afgeraamd. Beheer en onderhoud Door het later invullen van vacatures bij het team handhaving van de afdeling buha ontstaat een voordeel van e 28.000 op deze kosten. Daarnaast is het budget voor onderhoud van parkeerterreinen van e 39.000 nauwelijks aangewend. Dit budget zal in 2008 worden ingezet voor het aanpakken van een aantal knelpunten op het bedrijventerrein de Huet. Tekort 2 e fietsenstalling Waterstraat De tweede fietsenstalling is pas in de tweede helft van 2007 in gebruik genomen. Om die reden ligt het werkelijk exploitatietekort e 31.000 lager. Begroot was een volledig jaar. Dit voordeel van in totaal e 556.000 vermeerderd met het voordeel aan investeringslasten van e 189.000 is toegevoegd aan parkeerfonds. Programma 8 Product 821.0 Stads- en dorpsvernieuwing Betreft de administratieve opwaardering van onze deelname in het stimuleringsfonds volkshuisvesting. De waarde is aangepast aan het definitieve saldo per 31 december 2007. Voor hetzelfde bedrag staat een toevoeging van e 182.000 aan de reserve stimuleringsfonds op het product 980. Product 721.0 Afvalinzameling en verwerking Het totale voordeel op dit product bedraagt afgerond e 266.000 en is toegevoegd aan de voorziening afvalverwerking. De voorziening heeft per 31/12/2007 een positief saldo van e 692.000. Het voordeel is als volgt te specificeren: ?? Inventarisatie containers en omwisseling containers 144.000 N ?? Inzamel- en verwerkingskosten KCA 133.000 V ?? subsidie en opbrengsten oud papier 181.000 V ?? bijdrage in kosten plaatsen ondergrondse containers 37.000 V ?? Inzameling bedrijfsafval 46.000 V ?? Inzameling rest en gft afval/opbrengst afvalstoffenheffing 34.000 N ?? Kosten kwijtschelding afvalstoffenheffing 47.000 V Totaal 266.000 V Op de eerste drie belangrijke afwijkingen wordt nader ingegaan. Inventarisatie en omwisseling containers De voor de restafval- en GFT-inzameling gebruikte rolemmers zijn geïnventariseerd en voorzien van stickers, daarnaast zijn de 240 liter rolemmers voor GFT omgewisseld voor 140 134

liters in het kader van de harmonisatie van de afvalstoffenheffing. De kosten hiervoor bedroegen e 144.000. De resultaten van deze actie worden pas in 2008 verwacht. Inzamel- en verwerkingskosten KCA Gezien de hoge kosten en relatief lage opbrengst per ronde in 2006, zijn in 2007 slechts twee ronden ingezameld. Dit heeft echter niet geleid tot een hogere inzamelrespons per inzamelronde. Daarnaast zijn door het afsluiten van een nieuw regionaal contract voor inzameling en verwerking van klein chemisch afval en de kleinere hoeveelheid ingezameld KCA de kosten met circa e 133.000 gedaald. Oud Papier Er is minder subsidie (e 56.000) uitgekeerd aan de verenigingen, dit is een voortzettende tendens dat er minder verenigingen zijn, die ook nog minder inzamelen. Door de hoge marktprijs van oud-papier en karton (oplopend tot bijna e 100 per ton) zijn de inkomsten circa e 125.000 hoger geweest dan geraamd. Product 722.0 Riolering en watervoorziening Het totale voordeel op dit product bedraagt afgerond e 554.000 vermeerderd met het voordeel op het onderdeel investeringslasten e 55.000 en is toegevoegd aan de voorziening rioolbeheer. De voorziening heeft per 31/12/2007 een positief saldo van e 2.259.000. Het voordeel is als volgt te specificeren: ?? Vervangingsinvesteringen e 584.000 V ?? Bijdrage waterschap e 71.000 V ?? Rioolrecht e 124.000 N ?? Beheer en onderhoud 23.000 V Totaal 554.000 V Vervangingsinvesteringen Op basis van de BBV-voorschriften moeten de vervangingsinvesteringen ten behoeve van riolering worden geactiveerd. In de begroting 2007 zijn deze nog ten laste van de exploitatie geraamd. Bijdrage waterschap In het kader van het afvalwaterakkoord OAS is van het waterschap Rijn en IJssel een bijdrage ontvangen van e 71.000. Rioolrecht De groei van het aantal percelen loopt achter bij het geraamde bouwvolume van 400 woningen jaarlijks. Daarnaast is onvoldoende rekening gehouden met leegstand. In de begroting 2008 is dit aangepast. Product 822.0 Bouw- en woningtoezicht Via dit product is e 171.000 toegevoegd aan de voorziening bouwvergunningen. Dit bedrag is een combinatie van hogere opbrengsten bouwleges, de begrote toevoeging aan de voorziening en inhuur van personeel ten laste van de bouwleges. Rekening houdend met een lagere opbrengst dienstverleningsovereenkomsten (product 810.0) is in 2007 e 66.000 toegevoegd aan de voorziening bouwvergunningen. Deze bevat per 31/12/2007 e 106.000. Programma 9 Product 580.0 Speelvoorzieningen De hogere kosten ad e 45.000 is onttrokken aan de reserve speelvoorziening op product 980.

135

5. Voorstellen voor in 2008 opnieuw beschikbaar te stellen budgetten (e 1.204.000 V) In het jaarrekeningsaldo 2007 is een incidenteel voordeel van e 1.204.000 opgenomen dat is ontstaan doordat budgetten niet besteed zijn. In onderstaande tabel staat om welke budgetten het gaat waarna beschreven wordt wat de oorzaak is dat deze budgetten in 2007 niet zijn ingezet. Voorgesteld wordt deze budgetten te reserveren voor uitvoering in het jaar 2008 en verder. Nr. Progr. 1. 2 2. 2 3. 2 4. 3 5. 3 6. 3 7. 3 8. 3 9. 3 10. 8 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

9 13 14 15 15 15 15

Omschrijving Budget jeugdagenda Vrijwilligers IJsselkring Invoeringskosten wet inburgering Opvangproject horizon Budget brede school Kinderopvangregeling Sociale werkvoorziening Wijkgericht werken Jeugdbeleid Budget groenbeheer/gso-project de horsten Budget monumentenzorg Stedenband Economische ontwikkelingsvisie Uitvoeringskosten Wet Woz Automatisering Invordering Algemene uitkering: budget armoedebestrijding en schuldhulpverlening Totaal

Bedrag 33.000 15.000 101.000 39.000 86.000 98.000 98.000 96.000 34.000 55.000 102.000 19.000 50.000 40.000 225.000 19.000 94.000 1.204.000

1, 4, 5,6 en 9 jeugdagenda e 290.000 De gemeenteraad heeft op 7 februari 2008 de jeugdagenda “Jongleren in Doetinchem” 20072011 als uitvoeringsdocument vastgesteld. Hierbij heeft de raad een financieel kader vastgesteld bestaande uit drie onderdelen: reguliere begrotingsbudgetten, eenmalig budget programmabegroting 2008 en doelsubsidies/doeluitkeringen provincie en rijk. In het besluit is aangegeven dat in 2008 meer inzicht verkregen wordt in beschikbare en benodigde financiële middelen voor de uitvoering van de agenda. Op basis van de uitvoeringsplannen zullen vervolgens specifiekere voorstellen gedaan worden over de benodigde structurele middelen voor de Doetinchemse jeugdagenda. Deze voorstellen zullen onderdeel uitmaken van de besluitvorming over de programmabegroting 2009. De jeugdagenda “Jongleren in Doetinchem” bestrijkt de periode 2007-2011. Bedoeling is om in deze periode te kunnen beschikken over een budget Jeugd. Hiervoor is het noodzakelijk de huidige reguliere budgetten in de gemeentelijke begroting vanaf 2007 te behouden en te herschikken om vervolgens deels voor hetzelfde en deels voor nieuwe activiteiten van de jeugdagenda in te zetten. Wanneer vanaf 2007 een bestemmingsreserve voor de jeugdagenda 2007-2011 wordt ingesteld met de restanten van de huidige reguliere budgetten op het gebied voor jeugd, kan in 2008 een begroting worden gemaakt die aan de jeugdagenda 2007-2011 gehangen kan worden. Dit kan vervolgens onderdeel uitmaken van de begroting 2009. 2. vrijwilligers IJsselkring e 15.000 In 2007 is het structurele budget voor stimulering van het vrijwilligerswerk niet volledig benut. In 2007 is een groot deel van dit budget in de vorm van subsidies verstrekt aan IJsselkring. Ook 136

in 2008 zal IJsselkring op dit gebied werkzaamheden verrichten voor de gemeente. Omdat in 2008 de totaal begrote middelen voor IJsselkring ontoereikend zijn, wordt voorgesteld om van het niet benutte budget e 15.000 toe te voegen aan het budget van 2008. 3. Invoeringskosten wet inburgering e 101.000 Het invoeringsbudget Wet inburgering (Wi) is een eenmalige rijksbijdrage. De Wet is na een rommelig en onvoorspelbaar voortraject ineens op korte termijn (Wet inburgering door 1 e kamer december 2006, invoeringsdatum Wet inburgering 1 januari 2008) toch ingevoerd. Ook daarna hebben nog verschillende wijzigingen plaatsgevonden en de discussie is op rijksniveau nog steeds niet afgerond. Het inmiddels nieuwe kabinet voert een andere koers. Minister Vogelaar is bezig met het Deltaplan inburgering hetgeen voor gemeenten betekent dat de nieuwe (1 januari 2007) maatregelen inmiddels deels achterhaald zijn en nieuwe richtlijnen verschenen, maar dat dit nog niet wettelijk is vastgesteld. Wij hebben, in de wetenschap van aankomende wijzigingen, de invoering en de start van de implementatie financieel voorzichtig aangepakt en bewust de reserve opgebouwd. 1) Voorgesteld wordt om voor het jaar 2008 e 30.000 te bestemmen voor de verdere implementatie van de Wet inburgering. 2) De personeelskosten van de uitvoerders van de voorloper van de Wet inburgering, de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN), werden gedekt door (de opgebouwde reserve van) de Voorziening Vluchtelingen. De Wet inburgering heeft een andere financieringssystematiek. De (zeer krap begrote) personeelskosten zijn in de rijkssubsidie voor de verschillende wettelijke taken inbegrepen. De overgang van de WIN naar de Wet inburgering veroorzaakt een tekort op de loonkosten van de uitvoerende afdeling. Verder is voor een effectieve implementatie en uitvoering conform vastgestelde Kadernota integratie eenmalig extra personeelsinzet nodig boven op het aantal fte’s dat middels de rijkssubsidie is berekend. Hiervoor hebben we voor het jaar 2008 e 51.000 nodig. 3) In de Kadernota integratiebeleid gemeente Doetinchem 2007 – 2010 geven wij aan dat we voor het jaar 2008 o.a. op de integratiekalender zetten dat wij aan de ene kant de vraag van de oudere allochtoon aan zorg en de behoeften en knelpunten van de allochtone mantelzorgers helder gaan krijgen en aan de andere kant het bestaande aanbod van reguliere instellingen tegen het licht houden en indien aan de orde aanpassen aan de gevonden vraag. Dit gieten wij in de vorm van een gericht project. Hiervoor wordt voorgesteld voor het jaar 2008 e 20.000 te bestemmen. 7. Sociale werkvoorziening e 98.000 Per 1 januari 2008 is de modernisering Wet Sociale Werkvoorziening van kracht geworden. Voor het beknotten van de wachtlijst heeft het rijk, middels amendement Irrgang zomer 2007, e 98.000 beschikbaar gesteld voor de gemeente Doetinchem met het advies deze middelen te besteden aan de wachtlijstproblematiek. Niet geoormerkt, wel een advies. De raad heeft in het najaar 2007 vastgesteld dat van deze middelen onder strikte condities e 90.000 ter beschikking wordt gesteld aan de Wedeo, door middel van een concreet project, concrete prestatieafspraken en strakke monitoring. De overige e 8.000 wordt gereserveerd voor te maken kosten ten behoeve van voorbereiding en implementatie Wsw. Het rijk voorziet niet in een voorbereidingsbudget. Pas in het jaar 2008 wordt het project gestart en de middelen besteed. Van de voorbereidingskosten is pas een klein deel gebruikt, maar de rest is nodig voor implementatie Wsw in het jaar 2008 en monitoring project Irrgang. Voorgesteld wordt om deze middelen als boven beschreven in het jaar 2008 in te zetten. 8. wijkgericht werken e 96.000 Budget Wijkgericht werken e 16.000 Eind 2007 stonden onder dit budget gereserveerd: * renovatie Grevengoedlaan/Horsten (15.000,-) * renovatie Horsten (15.000,-) 137

Beide maken deel uit van het GSO-III-Programma Noord en zijn opgenomen in de gemeentelijke bijdrage die de provincie is toegezegd voor het project ‘Horsten’. Daarnaast stond voor Multiveld D Huet nog e 7.000,- gereserveerd, dat i.v.m. onafgerond overleg met de doelgroep nog niet tot uitvoering is gekomen. In totaal is er op dit budget een tekort en wordt de raad gevraagd het niet bestede budget van e 16.000 over te laten boeken naar 2008 voor gedeeltelijke dekking van bovengenoemde drie projecten. Budget D-ton 2007: e 80.000 Om ideeën binnen te halen, zijn de twee visiebuurten van 2007 (Muziekbuurt en Jubileumbuurt) intensief benaderd, en er zijn twee algemene oproepen op de maandelijkse Wijkwerkpagina geplaatst. Het interactief met bewoners opzetten van de voorgenomen deelprojecten, kostte zoveel tijd dat in 2007 de uitvoering nog niet kon beginnen. Het gaat hierbij om de deelprojecten: * De Horsten gem. bijdrage bij GSO-III-gelden * Pannakooi Kreuzenstraat * Aanpak Warnerstraat * Aanpak Jublieumbuurt * Gaanderen zwerfvuil * Parkeren Hogendorplaan Totaal

*1)

30.000 15.000 15.000 15.000 2.500 2.500 80.000

*1) Voor het project Horsten, welke in het kader van GSO wordt uitgevoerd, is in totaal een eigen bijdrage van e 105.000 toegezegd. Deze bijdrage wordt uit verschillende budgetten gedekt. Zie ook toelichting onder nummer 10 hieronder. Een deel van de eigen bijdrage wordt gedekt uit het budget wegen voor het jaar 2008. 10. Budget groenbeheer/gso-project de Horsten e 55.000 Budget beheer en onderhoud openbaar groen Vanaf eind 2007 wordt hard gewerkt aan de evaluatie van het hondenbeleid. In het concept wordt aangegeven dat voor eenmalige kosten e 40.000 nodig is. Vanwege het evalueren is in 2007 e 20.000 nog niet ingezet in afwachting van de uitkomsten. Het is van belang de middelen beschikbaar te houden om het vernieuwde beleid te laten slagen. Renovatie de horsten Voor de renovatie de Horsten is een budget van e 35.000 gereserveerd. De uitvoering hiervan maakt deel uit van een GSO-project, waarvoor nog geen opdracht is verstrekt. Naast de GSO-middelen is de gemeente verplicht om ook “eigen” geld in dit project te stoppen. Genoemd budget maakt hiervan deel uit. 11. Budget monumentenzorg e 102.000 Bescherming archeologisch erfgoed e 19.000 Via de algemene uitkering uit het gemeentefonds is een bedrag beschikbaar gekomen voor de invoering van de wet bescherming archeologisch erfgoed. Deze wet is later ingegaan als oorspronkelijk gepland (invoering per 1-7-2007 i.p.v. 1-1-2007). Het restant zal in 2008 benodigd zijn voor de invoering van deze wet. Subsidies monumentenbeleid e 83.000 Het monumentenbeleid is momenteel volop in beweging. Ook gelet op de aanvragen die inmiddels binnen zijn bij de monumentencommissie wordt voorgesteld om het restantbedrag 2007 (ook gevoed uit het jaar 2006) in 2008 beschikbaar te stellen. Voor het restantbedrag zijn in 2007 al diverse aanvragen ingediend welke in 2008 tot uitbetalingen leiden. 12. Bestuurlijke samenwerking: Stedenband Pardubice en Raesfeld e 19.000 Door het ontbreken van een nieuwe beleidsvisie op het terrein van stedenbanden en internationale betrekkingen zijn er afgelopen jaren nauwelijks activiteiten en/of projecten op dit 138

beleidsterrein ontwikkeld c.q. uitgevoerd, waardoor er in 2007 een voordeel van afgerond e 19.000 is ontstaan. Eind december 2007 is het nieuwe beleidskader internationale betrekkingen door college en de raad vastgesteld. Volgens deze nota worden nieuwe initiatieven door Doetinchem ontwikkeld en zullen er ook nieuwe activiteiten zijn. Een aantal (extra) acties zijn al waarneembaar: organisatie van een symposium door Raesfeld, waaraan raadsleden en collegeleden deelnemen, pilotproject van gemeente en waterschap met betrekking tot schoon drinkwater en betere saniteit voor La Libertad In verband met de dekking van (extra) activiteiten, voortvloeiend uit de uitvoering van het nieuwe beleidskader wordt voorgesteld het voordelige resultaat van 2007 van afgerond e 19.000 te reserveren voor de stedenband Pardubice en Raesfeld voor 2008. 13. Economische ontwikkelingsvisie e 50.000 Op de realisatie van dit budget zit een voordelig resultaat. Dit is veroorzaakt door: 1. De te krappe bezetting op de portefeuille economie in 2007; 2. De keuze om de economische ontwikkelingsvisie modulair vorm te geven; 3. De gekozen aanpak: er wordt nauw samengewerkt met het Doetinchemse bedrijfsleven via het Economisch Overleg Doetinchem (EOD). Dit alles heeft gevolgen gehad voor de feitelijke realisatie. In 2008 moet een inhaalslag worden gemaakt en moeten de reeds opgestarte trajecten verder worden uitgewerkt (zoals gebiedsgerichte detailhandelsvisie, verplaatsing markt, uitwerking centrummanagement en reclamebeleid). Verzocht wordt van het restant budget e 50.000 over te hevelen naar 2008. Het budget zal deels worden aangewend om een inhaalslag te kunnen maken en om voor gevoelige onderwerpen externe deskundigheid te kunnen inhuren. 14. Uitvoeringskosten Wet Woz e 40.000 Bij de Voorjaarsnota 2005 is tweemaal e 40.000 gevraagd voor de jaren 2007 en 2008 om een gewijzigde werkwijze te kunnen inzetten die nodig is om van vierjaarlijks waardebepalen in het kader van de wet WOZ over te stappen naar jaarlijkse waardebepaling vanaf 1 januari 2007. Abusievelijk zijn die middelen echter voor 2006 en 2007 beschikbaar gesteld. Daarom moet nu, net als vorig jaar, van het voordelig saldo op uitvoeringskosten Wet WOZ een bedrag van e 40.000 worden overgeboekt van 2007 naar 2008. 15. Automatisering e 225.000 Het totale voordeel op ict-budgetten bedraagt afgerond e 340.000 en ontstaat voornamelijk door twee componenten: Een voordeel doordat de samenwerking met gemeente Oude IJsselstreek om te komen tot een gezamenlijke infrastructuur in 2007 tot stand is gekomen waardoor het onderhoud in de bestaande omgeving is geminimaliseerd. Inhoudende dat op diverse plaatsen onderhoudsovereenkomsten niet zijn gecontinueerd. Ten tweede zijn in 2007 diverse projecten voltooid waarvan de kapitaallasten pas vanaf 2008 volledig ten laste van de post ict komen. Ook dit resulteert in een voordeel. Wij stellen u voor om van dit voordeel een bedrag van e 225.000 als volgt in te zetten: Migratie financiële software en migratie systeem van managementinformatie (implementatie Fey2financiën en Cognos8) e 125.000 De prioriteit is door het college gelegd bij de realisatie van het Plan van Aanpak bedrijfsvoering. Als gevolg hiervan is pas laat in het jaar gestart door de afdeling bedrijfsvoering met de initiatieffase van het project vervanging FIS4all. Daarnaast is een pilot uitgevoerd inzake de migratie naar Cognos8, onze nieuwe software voor het maken van de managementinformatie. Dit moet verder geïmplementeerd en doorontwikkeld worden in 2008 en 2009. Voor deze migratietrajecten is alleen voor de technische migratie budget beschikbaar. Voor externe inhuur van expertise en eventuele projectleiding zijn geen middelen beschikbaar. Wanneer een nieuwe inrichting voor het financieel systeem gemaakt moet worden en er nieuwe modules geïmplementeerd moeten worden, bijvoorbeeld een verplichtingenadministratie, dan zijn de beschikbare middelen volstrekt niet toereikend. Omdat deze 139

migratietrajecten onvermijdelijk zijn, het onderhoud van de oude systemen vervalt, is het voorstel om een bedrag hiervoor te reserveren. Daarnaast willen wij een kwaliteitsverbetering realiseren in de managementinformatie. Op basis van een voorverkenning verwachten wij aanvullend e 125.000 euro nodig te hebben. Aanschaf planning&controlsysteem e 100.000 In 2007 hebben we het bestuurlijk dashboard geïntroduceerd. De wens is het dashboard digitaal ‘à la minuut’ toegankelijk te laten zijn voor zowel bestuur als ambtelijke organisatie. Ook is het de wens om het dashboard geautomatiseerd te integreren in begroting en jaarverantwoording. Daartoe willen we overgaan tot aanschaf van een planning&controlsysteem. De kosten hiervan worden geschat op e 100.000. 16. Invorderingskosten e 19.000 Het budget invorderingskosten wordt aangewend ten behoeve van de kosten van de externe deurwaarder en inhuur van extra capaciteit voor invordering van private en publieke vorderingen. Het budget bedraagt e 30.000. In verband met het wegwerken van de achterstanden en de benodigde externe ondersteuning op dit terrein om het plan van aanpak invordering uit te voeren in 2008, wordt voorgesteld het restantbudget 2007 te bestemmen voor invorderingsactiviteiten in 2008. Het reguliere budget invorderingskosten 2008 zal naar verwachting hard nodig zijn voor de kosten van de externe deurwaarder die we steeds vaker in moeten schakelen in verband met de aanpak van achterstanden. 17. Algemene uitkering: budget schuldhulpverlening en armoedebestrijding e 94.000 In 2007 is ons via de algemene uitkering een budget van e 94.000 beschikbaar gesteld voor armoedebestrijding en schuldhulpverlening. Ook in 2008 en 2009 krijgen wij een dergelijk bedrag, in totaal gaat het om e 202.000. Bij de vaststelling van de armoedenota Ondersteunen en meedoen door de raad op 1 november 2007 is het financiële kader geschetst waarbij is besloten het budget uit de algemene uitkering van e 94.000, naast bestaande budgetten voor armoedebeleid en het budget voor bijzondere bijstand, in te zetten voor de nota. In 2007 hebben wij de middelen niet meer in kunnen zetten. Daarom wordt voorgesteld het budget van e 94.000 uit de algemene uitkering opnieuw beschikbaar te stellen in 2008.

6. Vrijval voorzieningen BBV (2.138.000 V) Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) mogen een aantal voorzieningen niet meer worden aangemerkt als een voorziening. Deze voorzieningen zijn derhalve vrijgevallen ten gunste van het resultaat. Aangezien de bestemming niet is komen te vervallen wordt bij de bestemming van het resultaat voorgesteld om hiervoor bestemmingsreserves te vormen. Het betreft: Program ma 2 2 2 2 3 3 3 9 12 15

bedragen in e

Vrijgevallen voorziening Voorziening zwembad Voorziening sportaccommodaties Voorziening schuldhulpverlening Voorziening maatschappelijke opvang (deels) Voorziening klantmanagement Voorziening kinderopvang/bso Voorziening onderwijsachterstand Voorziening spelen met ruimte Voorziening onderwijshuisvesting (mop) Voorziening kleine investeringen 140

36.000 3.000 74.000 176.000 125.000 187.000 195.000 56.000 1.170.000 26.000

15 15

Voorziening organisatie 2000+ Voorziening werkplaats Totaal

83.000 7.000 2.138.000

7. Overige voor- en nadelen (6.246.000 V) Overige voor- en nadelen a. resultaat grondexploitatie b. uitkering gemeentefonds c. toevoeging aan voorziening dubieuze debiteuren d. voorziening appa e. restende afwijkingen

bedragen in e incidenteel (I) structureel (S)

6.495.000 -224.000 -312.000 0 287.000 6.246.000

I I I I I/S

a. Resultaat grondexploitatie (6.495.000 V) Op de bouwgrondexploitatie is in 2007 het volgende resultaat behaald: a. winstneming en afsluiting complexen: - Dichteren e 3.600.000 - B. de Bruynstraat e 972.000 - Acacialaan e 601.000 - Hessenveld e 1.792.000 - D. Slothouwerstraat (exploitatieovereenkomst) e 9.000 - - De Pas Holterweg (exploitatieovereenkomst) e 10.000 b. afsluiting en verminderingen bestaande voorzieningen: - Perlsteinterrein - Richtersbos Zuid - Perlgrimterrein (exploitatieovereenkomst) - - Mholf/Jaartveld (exploitatieovereenkomst)

e 6.984.000 e 432.000 e 26.000 e 62.000 e 16.000 e 536.000

c. te treffen/aanvullingen voorzieningen verliesgevende complexen: - Bedrijventerrein Wijnbergen e 579.000 -/- Lage Horst III e 373.000 -/- Bethlehemstraat e 5.000 -/- Golfbaan De Belder (exploitatieovereenkomst) e 1.000 -/- - Akkerstraat/Kerkstraat (exploitatieovereenkomst e 67.000 -/Totaal

e 1.025.000 -/e 6.495.000

Voor nadere toelichting verwijzen wij u naar paragraaf grondbeleid. b. Uitkering gemeentefonds (224.000 N) Het nadeel op de algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt grotendeels (e 194.000) veroorzaakt door het accres in 2007. In de junicirculaire 2007 (basis voor de begroting 2007 na wijziging) werd nog uitgegaan van een accres van 6,09%, terwijl bij de septembercirculaire 2007 sprake was van 5,63%. Het accres geeft de algemene groei of krimp van de totale hoeveelheid geld in het gemeentefonds aan. De omvang van het gemeentefonds stijgt en daalt mee met de uitgaven van het Rijk volgens een bepaalde afgesproken koppeling, de normeringsystematiek. Rijk en gemeenten gaan anders gezegd ‘samen de trap op en samen de trap af’: als het Rijk meer uitgeeft, mogen gemeenten dat ook en als het Rijk minder uitgeeft, moeten gemeenten dat 141

ook. Dit is zo afgesproken tussen de fondsbeheerders (de staatssecretaris van Financiën en de minister van Binnenlandse Zaken) en de VNG. Als gevolg van onderuitputting op de uitgaven van de rijksbegroting in 2007 geeft dit voor 2007 een nadeel te zien. Mede door een aanzienlijk pakket aan extra investeringen nemen de rijksuitgaven vanaf 2008 toe. Gelet op eerdergenoemde afspraak profiteren de gemeenten hier de komende jaren van mee. Bij de mei of junicirculaire 2008 zal dit verder doorvertaald zijn. Daarnaast wordt het nadeel voor een klein deel (e 30.000) veroorzaakt door overige verschillen. Het gaat hierbij om het saldo van afrekeningen over oude uitkeringsjaren, het niet uitkeren van de behoedzaamheidsreserve 2007, een voordeel op de ontwikkeling van de uitkeringsbasis als gevolg van landelijke bijstelling van de basishoeveelheden voor de berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds en een wijziging van onze eigen basisgegevens. c. Voorziening Dubieuze debiteuren (312.000 N) In het jaar 2006 is gestart met een professionalisering van het invorderingsproces. Het team invordering is in de loop van het jaar opgebouwd inclusief de deurwaardersfunctie bij de afdeling Bedrijfsvoering. In het derde kwartaal van 2006 is een quick scan uitgevoerd door een extern deskundige en een plan van aanpak opgesteld om de professionalisering vorm te geven en de ontstane achterstanden aan te pakken. De uitvoering van het plan van aanpak is eind 2007 opgepakt en loopt door in 2008. Onderdeel van het plan van aanpak was het beoordelen van de invorderbaarheid van de debiteurenportefeuille, zowel publieke als private vorderingen. Op basis van deze uitgevoerde risicoanalyse wordt nu voorgesteld de voorziening dubieuze debiteuren op te hogen zodat risico’s tot en met het boekjaar 2007 zijn afgedekt. In de jaarrekening 2006 waren de risico’s tot en met 2005 afgedekt. Met deze aanpak heeft de accountant ingestemd. d. Voorziening Appa (neutraal via onttrekking algemene reserve) Om de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa) tot het moment van de instelling van een Appa-pensioenfonds in eigen beheer correct uitvoeren, zodanig dat deze de goedkeurende verklaring van de accountant niet in de weg staat, dient de pensioenvoorziening wethouders per ultimo 2007 op actuariële waarde te worden gebracht, een wachtgeldvoorziening wethouders te worden gevormd en de begroting Appa-technisch te worden heringericht vanaf 2008. De pensioenvoorziening wethouders wordt vanaf het jaar 2007 op actuariële waarde per 3112-2007 gebracht van e 1.150.600, door toevoeging van de bestaande reserve wethouders pensioenen ad e 442.600 en door een extra storting van e 708.000 ten laste van de algemene reserve. Conform besluitvorming (raadsbesluit 24-4-2008) hierover is bovenstaande verwerkt. e. Resterende afwijkingen (287.000 V) In onderstaande tabel zijn de overige belangrijke afwijkingen weergegeven: Nr. Progr. Product Bedrag 1. 2 Bibliotheek -81.000 2. 2 Sport 336.000 3. 2 Maatschappelijke begeleiding 44.000 4. 2 Debiteuren WWB 451.000 5. 3 Leerlingzaken -84.000 6. 5 Kunstzinnige vorming -97.000 7. 7 Openbare verlichting 137.000 8. 7 Verkeersmaatregelen -57.000 9. 7 Openbaar vervoer 86.000 10. 7 Groenbeheer -105.000 11. 8 Milieu bedrijven 49.000 12. 8 Stads- en dorpsvernieuwing 50.000 142

I/S* I/S I/S I I S I/S I/S I I I I I

13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.

9 12 12 12 14 14 14 14 15 15 div.

Wijkstraten Openbaar voortgezet onderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs Bruidschat onderwijs Bestuursondersteuning Burgerzaken Brandweer Gezondsheidszorg Belastingen Algemene uitgaven en inkomsten Overige afwijkingen Totaal * I=incidenteel, S=structureel Deze voor- en nadelen worden hierna toegelicht:

49.000 35.000 29.000 -868.000 -26.000 158.000 -120.000 71.000 126.000 173.000 -69.000 287.000

I S S I I/S I I/S I I I/S I

Programma 2 Product 510.0 Bibliotheek 81.000 nadeel De in de begroting voor bibliotheekwerk opgenomen middelen zijn structureel te laag geraamd. In voorgaande jaren werden deze tekorten gecompenseerd door niet geraamde provinciale bijdragen. Deze provinciale bijdragen, ontvangen in de jaren 2005 en 2006, zijn uiteindelijk in 2007 doorbetaald aan de openbare bibliotheek. Daarnaast is besloten bij amendement om aan de bibliotheek een extra subsidie te verstrekken van e 10.000 voor de realisering van doelgroep+ in Gaanderen. Verder heeft de bibliotheek extra subsidie verkregen ad e 5.500 voor taken in het kader van onderwijsachterstandbeleid. waardoor in 2007 uiteindelijk een nadeel ontstaat van afgerond e 83.000 Structureel tekort 2007 e 27.500 Uitbetaling provinciaal geld e 40.000 Amendement bij begroting 2007 e 10.000 Uitgevoerde taken i.h.k.v. onderwijsachterstand e 5.500 Overigens zal bij de tussentijdse rapportage in 2008 eveneens melding hiervan worden gemaakt om dan de budgetten voor 2008 op te plussen. Product 530.2 Sport 336.000 voordeel De exploitaties van de verschillende binnen- en buitensportaccommodaties vallen per saldo e 129.000 voordeliger uit dan geraamd. Voor e 31.000 wordt dit verklaard doordat ook de huuropbrengsten over het 4 e kwartaal 2006 in de jaarrekening 2007 zijn verantwoord. Daarnaast is er met name door het voortgezet onderwijs meer gebruik gemaakt van de verschillende sportaccommodaties. Per saldo is een bedrag van e 126.000 meer ontvangen over het jaar 2007. Zoals het zich nu laat aanzien zal een klein deel een structureel effect hebben. Bij de begroting 2009 zal dit effect worden meegenomen. Het hogere gebruik heeft geleid tot een overschrijding van e 29.000 op de exploitatiekosten. In 2007 is overeenkomstig het gemeentelijk beleid tot privatisering van gemeentelijke tennisbanen in de gemeente overgegaan tot privatisering van tennispark Wehl. Het tennispark is verkocht aan de tennisvereniging en het onderhoud is afgekocht. Per saldo levert dit een voordeel op van e 65.000. De exploitatie van binnensportaccommodaties is als gevolg van gewijzigde wetgeving belast met btw. Over de kosten kan dus btw worden teruggevraagd. Ook over de jaren 2002 t/m 2005 is een beroep gedaan op deze wijziging. In de jaarrekening 2007 is de btw-afrekening (e 101.000) met de fiscus over de jaren 2002 t/m 2005 verantwoord. In 2007 zijn in vergelijking met voorgaande jaren weinig subsidieaanvragen geweest. Op het budget stimulering sportdeelname resteert dan ook een voordeel van e 16.000. Ook het budget deelname subsidies is niet volledig besteed, voordeel e 25.000. 143

Product 620.0 Maatschappelijke begeleiding en advies 44.000 voordeel Het project Tijdelijke stimulering vrijwilligerswerk is inmiddels afgerond en afgerekend met het ministerie. De hiervoor gevormde voorziening kan daardoor vrijvallen. Via het saldo van de jaarrekening 2007 wordt dit bedrag toegevoegd aan de algemene reserve. Product 610.0 Debiteuren Wet Werk en Bijstand (WWB) 451.000 voordeel Bij de invoering van de WWB zijn de gemeenten volledig risicodragend voor het inkomensdeel van de WWB geworden. Dit betekent dat er geen terugbetalingsverplichting meer is. Destijds is op grond hiervan bij de jaarrekening al een voordeel ingeboekt. Nu blijkt uit controle dat het toen ingeboekte voordeel op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) te laag is geweest. Dit is in deze jaarrekening gecorrigeerd. Programma 3 Product 480.0 Leerlingzaken 84.000 nadeel Al enige jaren is er sprake van een toename van de kosten voor het leerlingenvervoer. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door de autonome kostenstijging die hoger is dan de toename van het budget in de gemeentebegroting, waardoor er uiteindelijk overschrijdingen plaatsvinden. Anderzijds is er een toename van het aantal te vervoeren leerlingen. Ook het één op één vervoer neemt toe doordat meer kinderen naar speciale vormen van onderwijs gaan. Gelet op het structurele karakter zullen bij de begroting 2009 voorstellen worden gedaan tot inhoudelijke dan wel financiële bijsturing. Programma 5 Product 540.0 Kunstzinnige vorming 97.000 nadeel Het nadeel wordt veroorzaakt door de subsidieafrekeningen over de jaren 2005 en 2006 (respectievelijk e 67.000 en e 18.000). Daarnaast ontstaan verschillen door de wijze van begroten en de wijze van subsidiëren. Subsidiegrondslag voor de Gruitpoort is gebaseerd op de werkelijkheid, de indexering in de gemeentebegroting gaat uit van een percentage van 1,5 %. Op grond hiervan is in 2007 e 12.000 meer voorschot verstrekt dan in de begroting is opgenomen. Programma 7 Product 210.4 Openbare verlichting 137.000 voordeel Bij het 2 e bestuurlijk dashboard is een te verwachten overschrijding op de kosten van elektraverbruik gemeld. Dit vanwege een verhoging met 70% van de elektratarieven. Het budget is opgehoogd met een bedrag van e 75.000. Tot op heden is nog geen afrekening over het jaar 2007 ontvangen en zijn alleen voorschotten in rekening gebracht. De verwachting is dat dit in 2008 tot een overschrijding van het budget zal leiden. Daarnaast zijn de elektrakosten van openbare verlichting langs de hoofdwegen - conform afspraken hierover- over de jaren 2005 en 2006 in rekening gebracht bij de provincie (22.000 V). In het beleidsplan openbare verlichting van 2003 stond modernisering van de verlichtingsinstallatie en de onderhoudsmethodiek centraal. De modernisering is naar verwachting medio 2008 afgerond. Per saldo hebben deze maatregelen geleid tot lagere onderhoudskosten in 2007 van in totaal e 39.000. Het structurele effect hiervan zal bij de begroting 2009 worden betrokken. Product 211.0 Verkeersmaatregelen 57.000 nadeel Nadelig is de afrekening van de kosten in het kader van verkeersveiligheid over de jaren 2003 tot en met het jaar 2006. Door capaciteitsproblemen binnen de groep verkeer zijn deze 144

kosten over de jaren 2005 en 2006 nu pas gedeclareerd bij de provincie. Ook dient de afrekening over de periode 2003 t/m 2006 met de deelnemende regio-gemeenten nog plaats te vinden. Beide zaken zijn nu verantwoord in de jaarrekening 2007. Per saldo leidt dit tot een eenmalig nadeel van e 57.000. Product 212.0 Openbaar vervoer 86.000 voordeel Van de regio Achterhoek is de positieve afrekening van IGO-plus (overwegen) van afgerond e 41.000 ontvangen. Daarnaast vallen de kosten inzake de regio-taxi e 45.000 voordeliger dan geraamd. De kosten over het tweede halfjaar 2007 zijn op basis van een prognose van de provincie verantwoord in de jaarrekening. De definitieve afrekening vindt plaats in 2008. Programma 8 Product 560.4 Groenbeheer 105.000 nadeel De storm van 18 januari 2007 was de zwaarste in vijf jaar waarbij het langdurig hard, met windkracht 10, heeft gewaaid. Hierdoor is veel schade toegebracht aan het openbaar groen, huizen en straten. Er is extra capaciteit en materieel ingezet om alle stormschade te verhelpen. Conform besluitvorming (kosten ten laste van algemene reserve) is het nadelig financieel effect hiervan verwerkt in de jaarrekening 2007. Product 723.4 Milieu bedrijven 49.000 voordeel Het voordeel is met name het gevolg van inning dwangsommen en een verscherping op de invordering. Product 821.0 Stads- en dorpsvernieuwing 50.000 voordeel In verband met de afloop van een aantal erfpachtovereenkomsten in de voormalige gemeente Wehl zijn afkoopsommen ontvangen. Dit leidt tot een eenmalig voordeel op dit product. Programma 9 Product 210.1 Wegen 49.000 voordeel De kosten voor beheer en onderhoud van wegen vallen per saldo iets lager uit dan begroot (e 22.000 voordeel). In 2007 is het aantal huisuitzettingen –waarvan de lasten binnen dit product verantwoord worden in het kader van schoonmaken wegen- dat heeft plaatsgevonden gedaald naar het normale aantal van circa 30 stuks. De inkomsten waren aan de voorzichtige kant geraamd omdat het aantal uitzettingen in 2006 erg hoog lag. In werkelijkheid liggen de inkomsten e 27.000 hoger dan de raming. Programma 12 Product 440.0 Openbaar voortgezet onderwijs 35.000 voordeel In het kader van de verzelfstandiging van het openbaar voortgezet onderwijs zijn in de gemeentebegroting nog een aantal lasten begroot voor administratie en beheer. Deze lasten worden betaald door de school zelf waardoor in de gemeenterekening een voordeel ontstaat van e 35.000 Product 443.0 Bijzonder voortgezet onderwijs 29.000 voordeel Naar aanleiding van de onderwijsdecentralisatie zijn door het ministerie vergoedingen opgenomen in de algemene uitkering met als verplichting om deze middelen te gebruiken als vergoeding aan scholen voor door hen aangegane leningen. De leningen zijn in 2006 door de scholen afgelost waardoor de in de gemeentebegroting 2007 nog begrote vergoeding niet meer nodig is. 145

Product 430.0/440.0 Bruidschatregeling onderwijs 868.000 nadeel Bij de verzelfstandiging van het Rietveld Lyceum en de Praktijkschool Rozengaarde is een bruidschatregeling overeengekomen. Het betreft een vergoeding in de administratie- en beheerskosten. Deze uitgaven hebben wij elk jaar in onze begroting opgenomen ten laste van de algemene reserve. Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn wij echter verplicht om hiervoor een voorziening te vormen. Dit is in deze jaarrekening verwerkt. Voor ons financieel meerjarenperspectief en onze prognose van de omvang van de algemene reserve heeft dit relatief weinig invloed; we worden nu eenmalig met een nadeel geconfronteerd, maar hier tegenover staan structurele voordelen, omdat met het treffen van deze voorziening geen jaarlijks beroep meer hoeft te worden gedaan op de algemene reserve. Programma 14 Product 002.0 Bestuursondersteuning 26.000 nadeel Op de post Ondernemingsraad is een nadeel ontstaan door de inzet van interne uren welke niet via het jaarplan waren begroot. Daarnaast zijn er extra kosten gemaakt voor opleiding, begeleiding en verkiezingen. Product: 003.0 Burgerzaken 158.000 voordeel Toelichting: a. paspoorten, rijbewijzen e 143.000 V b. vreemdelingenloket e 15.000 V totaal e 158.000 V ad a: Als gevolg van een toename van de uitgifte van rijbewijzen en paspoorten in 2007 zijn de legesopbrengsten aanzienlijk hoger dan begroot. Structureel is een toename voorzien ten opzichte van de klantaantallen die de basis waren voor de capaciteitberekening in jaarplan 2006. Bij de vaststelling van de begroting 2008 is ten laste van de verhoogde legesopbrengst voorzien in 1,5 fte uitbreiding van de frontoffice van de gemeentewinkel als gevolg van de uitbreiding van de klantenstroom en ter terugdringing van de wachttijden. ad b: Het vreemdelingenloket is in 2007 overgeheveld naar de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND). Als gevolg van afwikkeling over oude jaren is in 2007 een incidenteel voordeel behaald. Product 120.0 Brandweer 120.000 nadeel Alleen de commandant en de plaatsvervangend commandant worden nog ingehuurd. Doordat de plv. commandant in deeltijd werkt ontstaat er positief saldo van e 12.500. In 2008 wordt er een nieuwe commandant aangenomen. Ervan uitgaande dat hij/zijn niet in deeltijd zal werken moet dit voordeel als incidenteel worden beschouwd. Het budget voor vergoedingen vrijwilligers laat een negatief saldo zien van e 104.000. Uit de analyse blijkt dat de oorzaak van deze overschrijding meerledig is. ?? het nieuwe ziektekostenstelsel per 2006 veroorzaakt een stijging van de loonkosten van 6,5%, afgerond e 40.000 op jaarbasis; ?? meer en nieuwe vrijwilligers (verloop) gegeven een toename van het aantal vrijwilligersuren voor opleiden en oefenen; ?? het gemiddelde bedrag dat per vrijwilliger wordt betaald is gestegen met ca. e 400 p.p. ca. e 40.000.

Bij raadsbesluit van 19 maart 2008 is bovenstaande voor 2008 opgelost. In 2005 is het huurcontract met de VNOG afgelopen. Binnen het nieuwe contract 2005-2008 wordt een normbedrag per werkplek betaald, het verschil met de oorspronkelijk afgesproken huurprijs is een structureel bedrag van e 83.000. In de besluitvorming omtrent de nieuwe dienstverlenings-overeenkomst is afgesproken dat in 2007 de brandweer zal trachten dit probleem op te lossen binnen haar eigen begroting (zie financiële monitor 2007). Voor de begroting 2008 is het budget overeenkomstig aangepast. 146

Op de post opleidingen en vorming personeel vrijwillige brandweer is een eenmalig voordeel van e 47.000 ontstaan. Doordat er minder nieuwe vrijwilligers zijn geworven zijn er dit jaar minder bevelvoerderopleidingen gestart. De kosten voor de schoonmaak en onderhoud gaan steeds verder uit de pas lopen, overschrijding afgerond e 28.000. Dit wordt voor een groot deel veroorzaakt door de schoonmaak en het onderhoud van het kazerneringsgebouw. Voor de kazernering is in 2001 het pand aan de C. Missetstraat tegenover de kazerne in gebruik genomen. Het gebouw is relatief oud en wordt voor de kazernering zeer intensief gebruikt. Het gebouw is lastig schoon te maken en te houden en de onderhoudskosten zijn erg hoog. Door aan te sluiten bij de leidraad oefenen wordt er meer geoefend. Hierdoor wordt vaker en intensiever gebruikt gemaakt van alle materiaal. De onderhoudskosten van het brandweermateriaal lopen de laatste jaren dan ook op. Waar bijvoorbeeld een aantal jaren geleden de hoogwerker maar een keer per week werd gebruikt, wordt deze nu minstens drie keer per week gebruikt. De overschrijding komt dit jaar uit op afgerond e 10.000. Het bedrag terug ontvangen van het BTW compensatie fonds is hoger uitgevallen hetgeen een voordeel oplevert van afgerond e 38.000. Vanaf de begroting 2008 is een structureel bedrag opgenomen van e 28.000. Als de nieuwe Wet op de Veiligheidsregio ingaat (ergens medio 2008 of 1 januari 2009) dan vervalt de compensabele BTW. Het resterende saldo is dat van diverse kleinere voor- en nadelen op de overige posten. Product 710.0 openbare gezondheidszorg 71.000 voordeel In 2007 is de programmarekening over het jaar 2006 van de GGD vastgesteld. De GGD kon de rekening afsluiten met een positief resultaat. Dit gunstige resultaat heeft te maken met het vervallen van een balanspost (incidenteel) en hogere inkomsten. Het positieve resultaat betekende voor onze gemeente een terugbetaling van afgerond e 52.000. Daarnaast zijn de in de begroting opgenomen middelen voor jeugdgezondheidszorg, het zogenaamde uniforme deel, niet volledig aangewend hetgeen een voordeel in de rekening oplevert van e 19.000. Programma 15 Product 920.0 Belastingen 126.000 voordeel Toelichting: a. belastingopbrengsten e 42.000 V b. uitvoering WOZ e 47.000 V c. heffing en invordering belastingen e 37.000 V totaal e 126.000 V ad a: Met name het gevolg van een hogere opbrengst precariobelasting (oudere jaren) en hondenbelasting. ad b: De uitvoeringskosten voor de Wet WOZ zijn e 87.000 lager dan begroot. Dit is enerzijds het gevolg van een verbetering van de kwaliteit van de waardebeschikkingen, waardoor het aantal bezwaarschriften is afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Bij de voorstellen voor in 2008 opnieuw beschikbaar te stellen budgetten (paragraaf 5 van dit hoofdstuk) is voorgesteld om van het voordeel e 40.000 over te hevelen naar 2008. ad c: Als gevolg van een verbetering van de werkprocessen, efficiency en een strakkere planning is een voordeel gerealiseerd op de heffings- en invorderingskosten van de gemeentelijke belastingen. Product 922 algemene uitgaven en inkomsten 173.000 voordeel Bij de 3 e ombuigingsoperatie was een taakstelling van e 350.000 opgenomen voor legesopbrengsten. In werkelijkheid is op de verschillende producten een te realiseren ombuiging van e 425.000 geraamd. In afwachting van het daadwerkelijk kunnen realiseren van 147

deze ombuigingen is dit voordeel van e 75.000 voorlopig hier geblokkeerd. Bij de begroting 2009 zal bekeken worden of deze post structureel kan vrijvallen. Op beide budgetten voor onvoorziene uitgaven (eenmalig en structureel) is zeer beperkt een beroep gedaan. Resteert een voordelig saldo van e 147.000. Tot slot leveren diverse afwikkelingsverschillen over voorgaande jaren een nadeel op van e 49.000.

148

Bevindingen ten aanzien van het begrotingscriterium (bedragen x e 1.000) Omschrijving

Progr.nr.

lasten begroot

lasten werkelijk saldo lasten

toelichting

1

Groei bevolking

77.332

38.814

38.518

geen overschrijding

2


38.114

37.489

625

geen overschrijding

3

Talent benutten

17.929

15.734

2.195

geen overschrijding

4

Cohesie

3.068

2.698

370

geen overschrijding

5

Bruisend centrum

1.787

1.785

2

geen overschrijding

6


340

409

-69

onderdeel 1

7

Bereikbare stad

3.133

4.139

-1.006

onderdeel 1

8


18.164

17.888

276

9


4.719

4.817

-98

onderdeel 1

10


493

543

-50

onderdelen 1 en 4

12

Onderwijscentrum

2.832

3.690

-857

onderdeel 1

13


358

319

39

geen overschrijding

14

Regievoerder

15.462

17.282

-1.820

onderdelen 1 en 2

15


15.284

30.233

-14.949

onderdelen 1 en 4

199.014

175.839

23.175

geen overschrijding

6-1


5600 toerisme en recreatie t.l.v. res.

-17


6-2


5600 toerisme en recreatie evenementen

-50


6-3


5600 toerisme en recreatie: overig

-2

-0,6%

-69

7-1

Bereikbare stad

2100 wegen t.l.v. reserves

-932


7-2

Bereikbare stad

2120 openbaar vervoer t.l.v. reserves

-531


-1.463

9-1

Identiteit van wijken en dorpen 2101 wijkstraten t.l.v. res.

-145


-145

10-1

We maken het in Doetinchem 3102 economische aangelegenh. bijdr. 3e

10-2

We maken het in Doetinchem 3102 economische aangelegenh. kap.l.

-44


-9

4 investeringen

-53

12-1

Onderwijscentrum

4300/4400 onderwijs

149

-868


-868

14-1

Regievoerder

0010 bestuursorganen t.l.v. res.

-98


14-2

Regievoerder

0010 bestuursorganen neutraal

-1.150


14-3

Regievoerder

0020 bestuursondersteuning t.l.v. res.

-167


14-4

Regievoerder

0020 bestuursondersteuning OR uren

-22


14-5

Regievoerder

0030 burgerzaken hogere legesopbrengst

-67


14-6

Regievoerder

1200 extra uren gedekt door leges

-18


14-7

Regievoerder

1200 vergoeding vrijwilligers brandweer

-105

2 open eind

14-8

Regievoerder

7100 gezondheidszorg

-127


14-9

Regievoerder

overig

-66

-0,4%

-1.820

15-1


9900 saldo jaarrekening

-10.890

buiten beschouwing

15-2


9800 mutaties reserves

-3.376


15-3


9110 renteontv. derden

-425


15-4


9110 achtergest. lening NUON

-292

4 investeringen

-14.983

Op zeven programma’s zijn de lasten in werkelijkheid hoger uitgevallen dan begroot. Hierna wordt geanalyseerd waardoor de overschrijdingen zijn veroorzaakt en in hoeverre deze (on)rechtmatig zijn. Hierbij lichten we bedragen van e 10.000 of meer toe. Op programma 6 Toeristisch trefpunt zijn de lasten met in totaal e 69.000 overschreden. Voor e 17.000 heeft dit betrekking op lasten binnen het in 2004 door de raad beschikbaar gestelde krediet welke ten laste van de reserve groenstructuurplan gebracht worden 1. Voor e 50.000 gaat het om uitgaven in het kader van evenementenbeleid welke gedekt worden door ontvangen UPC-gelden welke wij in dit kader mogen inzetten. in beide gevallen gaat het derhalve om “overschrijdingen” waar hogere opbrengsten tegenover gaan. Van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, is hierdoor geen sprake. Op programma 7 Bereikbare stad zijn de lasten met in totaal e 1.006.000 overschreden. Dit wordt veroorzaakt door de uitvoering van door de raad beschikbaar gestelde kredieten voor verkeer en mobiliteit uit voorgaande jaren welke ten laste gebracht moeten worden van de reserve bovenwijkse voorzieningen en door de uitvoering van het krediet uit 2003 voor de stationshalte Gaanderen welke ten laste van de reserve parkeerfonds gebracht moet worden 1. Ook hier gaat het om “overschrijdingen” waar hogere opbrengsten, in de vorm van onttrekkingen aan reserves, tegenover staan waardoor van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, geen sprake is. Programma 9 Identiteit van wijken en dorpen is met e 98.000 overschreden. Dit wordt veroorzaakt door uitgaven binnen het beschikbaar gestelde krediet Rapper op de trapper uit 150

2006 welke gedekt worden door een onttrekking aan de reserve bovenwijkse voorzieningen 1. Net als bij het vorige programma gaat het ook hier om een om “overschrijding” waar een hogere opbrengst, in de vorm van onttrekking aan een reserve, tegenover staat waardoor van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, geen sprake is. Op programma 10 We maken het in Doetinchem zijn de werkelijke lasten e 50.000 hoger dan begroot. Dit wordt voor e 44.000 veroorzaakt door uitgaven voor het project Startwijzer. Hiertegenover staan echter niet begrote inkomsten van omliggende gemeenten en de Ontwikkelingsmaatschappij. Ook hier is dus sprake van een overschrijding waar direct gerelateerde opbrengsten tegenover staan. Van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, is derhalve geen sprake. Op programma 12 Onderwijscentrum heeft een overschrijding van e 857.000 plaatsgevonden als gevolg van het treffen van een voorziening voor de bruidschatregeling onderwijs. Dit is een verplichting op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Derhalve is hier geen sprake van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel. Programma 14 Regievoerder is met e 1.820.000 overschreden. Voor een bedrag van e 105.000 gaat het om een open eind regeling, waardoor dit niet leidt tot een onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel; het betreft namelijk de uiteindelijk hoger uitgevallen vergoeding voor vrijwilligers bij de brandweer. Verder wordt de overschrijding voor ruim e 1,6 mln veroorzaakt door het volgende: Wij hebben een voorziening appa moeten vormen voor e 1.150.000 ten laste van de algemene reserve (verder toegelicht in hoofdstuk 4, onderdeel 6). We hebben de kredieten Deltaplan en Doorontwikkeling organisatie (beschikbaar gesteld in voorgaande jaren) ingezet voor in totaal e 265.000 waartegenover de algemene reserve staat (conform raadsbesluit)1. Verder hebben we extra personele inzet gedaan op burgerzaken en brandweer welke gecompenseerd worden door hogere legesopbrengsten op respectievelijke burgerzaken en gebruiksvergunningen; in totaal gaat het om e 85.000. Dan hebben we op dit programma de lasten van verslavingszorg verantwoord waartegenover hogere opbrengsten staan van e 127.000. Tenslotte is dit programma voor e 22.000 overschreden door uren van het projectbureau welke zijn ingezet voor de ondernemingsraad (dit wordt gecompenseerd op producten binnen andere programma’s) en kennen we nog diverse kleine overschrijdingen. Omdat dit allemaal overschrijdingen zijn waar direct gerelateerde opbrengsten tegenover staan, leiden deze niet tot onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel. Programma 15 Gemeentelijke financiën wordt met e 14.9494.000 overschreden. Dit is grotendeels inherent aan een jaarrekening, voor e 10.890.000 wordt dit namelijk veroorzaakt door het rekeningsaldo en voor e 3.376.000 door mutaties in reserves. Deze moeten via dit programma lopen en waren niet vooraf te voorzien. Verder hebben we hier nog een nadeel van e 425.000 op renteontvangsten van derden en e 292.000 op de achtergestelde lening van Nuon. Het eerste onderdeel kan buiten beschouwing blijven voor de beoordeling van het begrotingscriterium, de onderwerpen twee en drie zijn te relateren aan opbrengsten en de laatste, de achtergestelde lening van Nuon, kan onder de noemer “Overschrijding op investeringen met als gevolg hogere kapitaallasten in jaren na investeren” gebracht worden. Hierdoor leidt ook deze niet tot onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel. 1 Wanneer

een krediet beschikbaar wordt gesteld ten laste van een reserve dan wordt in dat jaar de begrotingswijziging ten laste van die reserve gemaakt. In de begroting van latere jaren vind je deze niet meer terug, maar uiteraard is het (restant) krediet dan wel nog steeds beschikbaar. Worden in die latere jaren uitgaven ten laste van dit krediet gedaan, dan lijkt het alsof de begroting wordt overschreden terwijl wel degelijk binnen het krediet gehandeld wordt. De financiële verrekening met de betreffende reserve moet echter nog bij de jaarrekening verwerkt worden. 151

152

Stand van zaken kredieten per 31-12-2007

153

154

155

mer

7.685

449.299

238.625 238.500 140.000

70.083 Huisvesting WMO winkel

70.119 DIV.INVESTERINGEN HUISVESTING STADHUIS 05/040

70.150 NEN 3140 INSP.ELEKTR.INSTALL./TOESTELLEN 06/032

20.000

120.000

24.000

258.000

29.479

70.082 EXPERIMENT CAMPOWER 07/119

70.080 PRESTATIEAFSPRAKEN SITE 05/074 06/048

70.071 KERNTAKENDISCUSSIE 05/062

70.064 UITWIJKVOORZIENING GBA 05/001

70.062 DIGITALISERING ARCHIEF 1E WIJZ.2004

70.037 Vervangen Ford 81-VJ-HK 07/001

70.035 Vervanging houtbewerkingsmachine 07/001

29.479

55.000

70.032 Ontwikkeling dienstverlening Publiekszaken 06/099

70.033 Vervangen Ford 64-VH-FX 07/001

29.479

70.031 Vervangen Ford 82-VJ-HK 07/001

2.179.000

70.022 Gemeentelijke herindeling Doetinchem-Wehl

147.838

70.017 Vervangen vrachtwagen en aanhanger BH-RG-37 07/001 16.800

265.630

70.015 Vervangen Translift 4 BH-ST-08 07/001

70.021 Verv. auto reinigingscontrol. VP-38-YB 07/001

265.630

0

265.630

Krediet

70.013 Vervangen Translift 3 BH-TB-07 07/001

70.012 FPU Arrangement

70.009 Vervangen translift 1 BH-RF-41 07/001

Projectnum- Omschrijving Project

14.007

0

0

0

0

11.190

72.858

158.657

275.000

198.252

6.424

115.174

0

63.176

0

5.672

0

8.651

0

2.046.410

2007

totaal uitgaven tm

Saldo

beschikbaar van € 193.629

67.142 Keuringen 2009 afgerond

79.843 Project is nagenoeg voltooid. Wordt in Q1 binnen de financiele ruimte afgesloten.

-36.375

uitgevoerd. De eerste fase is gereed; de tweede fase volgt dit jaar. Er is een subsidie

251.047 De verbouw van het voormalig gemeentehuis Wehl is een project dat in twee fasen wordt

13.576 Prestatieafspraken zijn gerealiseerd, krediet afsluiten

komen. 4.826 Project afgerond in 2006.

uitvoering van het Centraal Registratie Inlichtingenbureau (CRIB) zal in 2008 tot uitvoering

l k 24.000 De rampenbestrijding is wat betreft regionale samenwerking sinds kort anders ingedeeld. De

verantwoord. In 2008 zal worden afgewogen dit krediet over te zetten naar een

ombuiging naar “scanning on demand” maakt dat de benodigde inhuur op deze post wordt

194.824 Als een stuk weer actualiteit krijgt wordt dit in het digitale archief opgenomen. Deze

29.479 Auto vervangen, geleverd januari 2008

2.013 krediet afsluiten

29.479 Auto wordt vervangen in 2008 door auto die geschikt is om afvalbakken te ledigen.

uitvoeringsprogramma opgesteld, waarbij in 2008 invulling zal worden gegeven aan dit krediet.

46.349 Het project dienstverlening is in 2007 volop in gang gezet. Voor 2008 is een

29.479 Auto vervangen, geleverd januari 2008

periode 2005 - 2008 hoger uit nl. € 2.618.000. In 2008 wordt het project definitief afgesloten

miljoen. Op basis van de laatst bekende rijksuitkeringfactor komt de totale bijdrage over de

oorspronkelijke begroting werd uitgegaan van een rijksbijdrage in de herindeling van € 2.5

gemeld dat het verwachte resultaat naar verwachting € 321.000 bedraagt. In de

eenmalig positief resultaat. In het raadsvoorstel “krediet herindeling” van december 2005 is

132.590 Het fusieproces Wehl-Doetinchem nadert zijn voltooiing en sluit naar verwachting met een

2.793 Auto vervangen, krediet afsluiten

147.838 Europese aanbesteding afgerond, levering eind 2008.



worden afgesloten in 2007 met een klein positief resultaat afgerond € 12.000

0 In 2007 is de afkoopsom voor het Fpu-arrangement betaald waarmee het krediet definitief kan


toelichting

156

mer 75.000

64.163

128.326

70.296 INTERNETDIENSTEN 21E 2003

70.298 ICT PLANNING EN CONTROL 21E 2003 NAAR 2004

171.101

70.294 RAADSINFORMATIESYSTEEM GRIFFIE 21E 2003

35.000

385.000

70.291 Verpl. cult. instell. naar Brewinc locatie 07/035

70.293 VERVANGING BLADVEGER 07/002

171.101

35.000

631.000

70.290 Informatiesysteem front-office 02/014

70.289 DIENSTBUS POST WEHL 07/022

70.287 Herontwikkeling gem. gebouwen 07/035

4.397

350.181

70.278 BRANDPREV.GEM.GEBOUWEN 02/031 03/101+106 05/040

70.283 VERVANGEN AANHANGWAGEN WL-49-YH 2005

109.300

70.204 GIS INFORMATIESYSTEEM 02/068

78.000

375.608

70.176 BESTRIJDING LEGIONELLA 60E 2003

70.191 KAPITALISEREN GROOT ONDERHOUD POGG 07/120

109.647

62.000

125.000

Krediet

70.172 BRANDPREVENTIEVE MAATR.HAVENSTR.56E 2003

70.153 LIFTEN GEM.ACCOMODATIES 06/032

70.152 VALBEVEILIGING STADHUIS 06/032

70.151 NOODOVERSTORTEN GEM.ACCOMODATIES 06/032

Projectnum- Omschrijving Project 2007

59.270

79.797

38.375

0

251.218

0

0

136.821

1.910

267.151

84.593

78.000

309.605

102.881

65.709

113.755

65.838

totaal uitgaven tm

Saldo

2008. Verwachting is dat project binnen de kredietruimte kan worden afgesloten.

4.893 Implementatie van de management-software ‘Cognos’ is nagenoeg voltooid. Realisatie Q1-

in Q3 binnen de begrote middelen.

48.529 Interactieve dienstverlening is het laatste resultaat van dit project. Voltooiing wordt verwacht

Videoverslaglegging bestuurlijke vergaderingen. Realisatie vindt plaats binnen de kredietruimte.

Koppeling BIS met digitaal archief.

132.726 1e fase is gerealiseerd. In 2008 worden de laatste twee fasen uitgevoerd.

35.000 Wordt vervangen door twee bestelauto's in 2008.

133.782

financiele verantwoording

de ICT-ondersteuning. Keuze is gemaakt. Gestart is met de uitvoering. Vanaf Q1-2008 start

171.101 Binnen het project E-dienstverlening ligt de uitvoering van dit subproject op het terrein van

voor 2008.

aanschaf met de politie zijn de kosten € 8.000 lager dan begroot. Krediet beschikbaar houden

35.000 Dienstbus besteld in 2007, aflevering in 2008. Factuur na aflevering. Door gezamenlijke

494.179 Verkooppanden mede afhankelijk van ontwikkeling cultuurcluster Brewinc doorlopend krediet

2.487 Aanhangwagen vervangen, krediet afsluiten

83.029 Zomer 2008 worden laatste werkzaamheden uitgevoerd

in 2008 afgesloten

technologie te realiseren. Met deze laatste stap wordt dit project binnen de financiele ruimte

24.707 Keuze is gemaakt om presentatie van GIS-gegevens op internet via algemeen bekende

0

66.003 Situatietekeningen moeten nog worden gemaakt waarna krediet kan worden afgesloten

6.766 Werkzaamheden eind mei afgerond, krediet kan in juni afgesloten worden

-3.709 Project afgerond, overschrijding I.v.m. lift Gruitpoort

11.245 Werkzaamheden eind april afgerond, krediet kan daarna afgesloten worden

9.162 Werkzaamheden afgerond, krediet medio 2008 afsluiten

toelichting

157

mer

181.173

70.303 Doorontwikkeling organisatie 2007 07/092

7.000

29.447

71.021 Verv. 2e deel inventaris kazernering 07/001

71.023 Vervanging wasinrichting brandweer 07/001

159.036

42.773

70.419 VERV.TELEFOONTOESTELLEN 06/001

71.020 VERV.VERB.MIDD.BRANDW.40E 2003

14.160

70.416 VERVANGEN HEFBRUG WERKPLAATS 2005

190.525

141.355

70.403 AANPASSING TELEFOONCENTRALE 2005

70.421 VERVANGING ICT-SYSTEMEN 2006 06/001

376.227

70.328 VM-ware OO2000+ 07/001

42.773

149.713

70.300 ICT WORKFLOW I.S.M. SYSTEMEN 02/014 EN 03/021

70.327 Data storage ICT-systemen 07/001

112.000

Krediet

70.299 Verb. openb.vervoerhalten Metzo College 07/030


0

4.526

158.077

162.161

23.038

0

116.148

246.211

12.700

27.996

67.523

0

totaal uitgaven tm

Saldo

Krediet beschikbaar houden voor 2008.

2008 afgeleverd. Na de aflevering en de installatie van de wasmachines volgt de factuur.

29.447 Bevat ook 71027. De beide wasinrichtingen zijn gezamenlijk besteld in 2007 en worden in

beschikbaar houden voor 2008.

Het resterende bedrag is bedoeld voor de aanschaf van de nieuwe leunstoelen. Krediet

2.474 In 2007 is een gedeelte van de inventaris in het kazerneringsgebouw zoals gepland vervangen.

aangeschaft van de rest van het krediet van 2006. De kredieten kunnen worden afgesloten.

goed functioneren van de C2000. Volgens afspraak zijn er nog enkele extra portofoons

worden. 959 Samen met 71036. In 2007 zijn er nog extra kosten gemaakt die niet voorzien waren voor het

of binnen deze financiele ruimte en evt. nieuw krediet van 2008 deze laatste stap gezet kan

Vervanging ligt in de rede voor Q3/Q4. Bij aanvang van dit deelproject zal worden aangegeven

fase van de vervanging van de zwaardere pc’s uitgesteld. Deze lijn wordt medio 2008 helder.

28.364 In afwachting van nieuw beleid inzake de samenwerking met gemeente Oude IJsselstreek is de

gepland. Project wordt in Q2 binnen de financiele ruimte afgesloten.

19.735 Voor dit jaar is een brede vervanging van een deel van de mobiele toestellen (GSM-PDA’s)

14.160 Vervanging vindt plaats in 2010.

Project wordt daarna binnen de financiele ruimte afgesloten.

25.207 In centrale vinden in Q2 aanpassingen plaats om telefoonverkeer via glasvezel te laten lopen.

oplevering. Project wordt voltooid binnen de beschikbare ruimte.

gepland voor Q2. Nadien vinden nog enkele activiteiten plaats in het kader van een 2e

130.016 De realisatie van het project ‘samenwerking ICT GD-OIJ loopt via dit krediet. Oplevering is

30.073 zie 70328

management ter beschikking staat (zoals personeelsinstrumenten, programmamanagement,

investeren we in de ontwikkeling van ons management en van het instrumentarium dat het

rechtmatigheidsonderzoek en procesbeschrijvingen maken daar onderdeel van uit. Tenslotte

optimaliseren. Daarnaast gaan we onze processen versterken: risicoanalyses,

medewerkersonderzoek) en zullen we ons bestuurlijk dashboard verder automatiseren en

zullen we resultaatmetingen doen (zoals De Staat van de Gemeente, maar ook

153.177 Onder de noemer kwaliteitsmanagement ontwikkelen we onze organisatie verder. Hiertoe

de kredietruimte.

2008 verbreding plaats naar zwaardere processen. Voltooiing wordt verwacht in 2009 binnen

82.190 Specifieke workflow is ontwikkeld en geimplementeerd. Pilots zijn zeer succesvol. Vindt in

72100 geboekt. Wordt in 2008 gecorrigeerd.

112.000 Subsidieaanvraag ingediend bij provincie, uitvoering in 2008. Een deel van de kosten tlv krediet

toelichting

158

mer

220.000

72.102 Onderzoek parkeergar./connexionterr. 07/031 07/048

72.136 VOORRANG FIETSERS OP ROTONDES 1E WIJZ.2004

72.128 SANERING HOOGBELASTE WONINGEN 2003 T/M 2006

72.118 VERV.VIDEOAPPARATUUR CATHARINAGARAGE 1E 2004

72670)

72115,72117,72119,72123,72124,72624,72625, 712664,72666, 72668,

72.115 vervanging verkeersregelinstallaties, project

72114,72121, 72125

72.114 BEHEER-EN ONDERH.CIVIELTECHN.KUNSTWERKEN 1E 2004 nr

200.000

1.023.906

9.534

1.296.433

358.660

60.000

435.000

72.100 korte term. maatregelen mobiliteitsplan 07/030

72.113 GLADHEIDSMELDSYSTEEM 06/001

697.000

72.091 RECONTRUCTIE HOFSTRAAT 06/002

15.882

72.048 VERV.STALLING ZOUTSTROOIERS 25E 2002

360.000

16.000

72.032 ONLINE BEHEER PARKEERAUTOMATEN 1E WIJZ.2004

72.088 FIETSPAD/TUNNEL SPOORLIJN WIELSTRAAT 04/013 05/109

53.000

353.000

72.015 DYNAMISCHE PARKEERVERWIJZING CENTRUM 05/001

72.013 FASE 1 NS-STATION 05/001

7.000

14.600

71.226 VERV.UNIFORMEN BRANDWEER 06/001

71.228 VERV.1E DEEL INVENTARIS KAZERNERING 06/001

7.351

30.861

71.029 VERVANGING PERSLUCHTAPPARATUUR 07/002

71.031 PERSLUCHTMASKERS POST WEHL 07/022

87.643

Krediet

71.025 Vervanging uitrukoveralls 2007 en 2009 07/001


218.384

990.029

5.122

302.899

157.620

0

66.300

107.738

0

139.657

0

0

0

0

6.999

0

6.571

30.861

61.029

totaal uitgaven tm

Saldo

-18.384 Afhandeling van subsidie met provincie loopt nog.

fonds (tm jaar 2008 € jaarlijks 114.000)

33.877 Betreft cum. Krediet van jaarlijks beschikbaar bedrag tbv sanering geluidsoverlast tlv parkeer

4.412 krediet afsluiten

993.534 Een groot deel zal o.b.v. uitvoeringsplan in 2008 worden uitgevoerd.

201.040 Voorbereiding in 2007 afgerond, aanbesteding en uitvoering in 2008.

60.000 Vindt onderzoek plaats naar de juiste locatie, plaatsing 2008.

153.700

bijdrage blijkt krediet tot nu toe toereikend. Zie ook opmerking bij project 70299.

327.262 In 2008 aanbevelingen omzetten in aanpassingen. Samen met te verwachten provinciale

697.000 Uitvoering in 2011, krediet handhaven.

budget. Aansluiting bij groenproject Fietspad in het groen.

220.343 Geraamde bijdragen in kosten € 204.000. Daarmee kan project gerealiseerd worden binnen

15.882 Vindt plaats in 2008, met de aanpassing van de gemeentewerf.

16.000 Betrokken bij parkeerbeleid 2008.

53.000 Betrokken bij parkeerbeleid 2008.

Krediet kan vervallen.

353.000 Oorspronkelijke parkeerplannen verlaten. Betrekken bij notitie parkeerbeleid 2008-2020.

1 De vervanging heeft plaatsgevonden. Krediet kan worden afgesloten.

2008 beschikbaar zijn en kan dan worden aangeschaft. Krediet beschikbaar houden voor 2008

van een nieuw landelijk brandweer uniform. Naar verwachting zal het nieuwe uniform medio

14.600 Dit krediet is om de uniformen van de brandweer te vervangen in verband met de invoering

780 De persluchtmaskers zijn vervangen. Krediet kan worden afgesloten.

0 De persluchtapperatuur is vervangen. Krediet kan worden afgesloten

bijbehorende uitrukkleding volgt in 2008. Krediet beschikbaar houden voor 2008.

26.614 Van dit krediet zijn de uitrukoveralls reeds aangeschaft en betaald. De factuur voor de

toelichting

159

mer

8.845

50.000

1.350.000

72.802 VERKEERSV.KRUISBERGSEW.HAAREW.MJB98-01PAG247

74.002 MULTIFUNC.CENTR.WIJNBERGEN 2E TR. 2004 t/m 2006

3.784.038

117.000

400.000

72.709 VERV.VERKEERSLICHTEN RIJKSWEG GAANDEREN 06/002

72.912 UITVOERING FIETSBELEIDPLAN 2004 t/m 2006

745.000

23.083

72.672 VERV.VERKEERSTELAPPARATUUR 04/001 05/003 05/094

72.706 STATIONSHALTE GAANDEREN 03/072 04/013

38.239

513.799

17.000

72.670 BEHEERCENTRALE 1E 2004

72.660 VERV.OV-MASTEN en armaturen orijcet 72660 tm 72663, 72680-72682

72.656 VERVANGEN PARK.AUTOMATEN EN METERS 2005

9.852.748

500.000

72.272 RAPPER OP DE TRAPPER 06/004

72.630 BEDRIJVENWEG/WIJNBERGSEBRUG/RECONSTRUC.TERB 05/028

275.000

72.239 Parkeervoorziening Sturkoterrein 07/122

40.000 278.000

72.218 PLANSTUDIE HOOFDSTRAAT GAANDEREN

72.221 Tijdelijk parkeerterrein de Veentjes 07/106

20.000

298.400

14.124.000

Krediet

72.217 Parkeren 't Brewinc 06/110

72.216 ONDERHOUD WEGEN WEHL WEGENBEERSPLAN 05/031

72.213 Parkeergarage Lookwartier 07/132

72.143 VERV.AGRIA 5400 MET MESSENBALK 06/001

72.141 VERV.FORD TRANSIT VV-34-TS 06/001


150.758

17.083

0

0

15.318

301.452

465.631

0

38.109

23.536

49.813

1.155.557

212.905

43.671

15.627

489

282.596

7.707

9.755.733

2007

totaal uitgaven tm

8.845 Vervangen in afwachting te gebruiken werkmethode.

11.891 Vervanging in 2007 door twee bestelauto's.

toelichting

mbt tot de realisering van deze centrum voorziening.

3.760.502 Afhankelijk van de ontwikkeling in het plangebied zullen in 2008 voorstellen worden gedaan

Aansluitend in de jaren 2008 tm 2010 uitwerking van de maatregelen.

67.187 Uitvoering gekoppeld aan het mobiliteitsplan, Opstellen beleidsplan in de eerste helft 2008.

194.443 Werkzaamheden zijn afgerond. Nog evaluatie naar gebruik en veiligheid.

187.095 Uitvoering samen met 72272 binnen beschikbare middelen.

701.329 Realisatie medio 2009. Resterend krediet beschikbaar voor buitenruimte.

7.456

37.750 Uitvoering cf uitvoeringsplan vervanging VRI;'s in 2008.

231.203 afronding obv beleidsplan OV medio 2008

9.293

afgerond.

deel Terborgseweg afgerond. Verwachting is dat uitvoering binnen krediet kan worden

97.015 In 2008 worden de laatste afrondende werkzaamheden in het kader van verkeersluw maken

vinden o.b.v. deze evaluatie nog maatregelen plaats. Afronding project in 2008.

349.242 Betreft fietsroute tussen Silvolde en Doetinchem. Evaluatie van dit project in 2008. Mogelijk

257.917 De voorbereidingen zijn in volle gang. In 2008 zal dit worden afgewikkeld

278.000 Eerste nota's in 2008.

40.000 Samenhang met Pelgrimterrein. Herinrichtingsplan voor 2009.

4.682

-3.052 Project afgerond.

13.658.369 Het afgelopen jaar is gewerk aan het ontwerp. In 2008 vindt de aanbesteding plaats.

Saldo

160

mer

106.120

0

74.021 Huisv.progr.onderw.2008 1e inr.Mariendael 08/015

74.023 Huisv.Progr.Onderw.'08 uitbr.De Hefschr.zie 74035

2.120.356

6.817.864

74.205 NIEUWBOUW PRAKTIJKSCHOOL ROZENGAARDE 05/090 08/042

140.000

35.000

3.724.115

265.000

74.135 Huisv.progr.onderw.2007 Pr.Beatrixsch. aanp./uitbr

74.128 Brandveiligheid speciaal onderwijs 06/031

74.114 PROGRAMMA VAN EISEN MG-ONDERWIJS 05-099

74.112 programma van eisen zmok 07/015

74.111 VERBOUW VM GEMEENTEHUIS WEHL 05/089

3.790.000

18.640

74.019 Huisv.Progr.onderw.2008 1e inr.het Timpaan 08/015

74.110 NIEUWBOUW HET TIMPAAN 05/089

24.623

137.479

74.016 Cluster 3 onderwijs mg 07/048

74.017 Huisv.Progr.onderw.2008 1e inrichting mozaik

895.000

Krediet

74.012 BRANDWEER-VERZEKERINGSEISEN V.O. 04/013 EN 04/068


0

0

0

0

72.610

953.753

1.074.290

214.047

32.012

175.760

4.546

122.533

1.202.380

2007

totaal uitgaven tm

gemaakt.

0 Betreft huisvestingsprogramma 2008 Met de werkzaamheden is in 2007 nog geen aanvang

schoolbesturen

106.120 Betreft huisvestingsprogramma 2008 Bedragen worden in 2008 beschikbaar gesteld aan de

schoolbesturen


schoolbesturen


74.114. Kredieten kunnen hierna worden afgesloten.

najaar 2007. De kosten van aanpassing van fase twee (€ 65.000 zijn nu geboekt op Project

behoeve mg onderwijs. De aanpassing is in twee fasen uitgevoerd. 1e fase: najaar 2006 2e fase:

64.869 Het betreft de aanpassing van het gebouw Oude Rozengaardseweg 144-146, Doetinchem, ten

en derhalve niet of op een andere manier waren geraamd. Kan worden afgesloten.

begrotingen zijn in 2004 opgesteld) en kosten van maatregelen die vooraf niet bekend waren

Oorzaken zijn onder andere de prijsstijgingen gedurende de uitvoering van het werk (de

Planning voor het onderwijs.

-58.753 Voorgesteld wordt de overschrijding ten laste te brengen van de Meerjaren Onderhouds

toelichting

aan bestuur.

5.743.574 Bouwheerschap is overgedragen aan bestuur, middelen worden in 2008 beschikbaar gesteld

1.906.309 Met de werkzaamheden is in 2007 nog geen aanvang gemaakt

107.988 Werkzaamheden zijn nagenoeg afgerond

verrekend moet worden met de voorz MOP.Kredieten kunnen hierna worden afgesloten.

najaar 2007. Daarnaast heeft achterstallig ondehoud plaatsgevonden ad 76.000 welk nog

behoeve mg onderwijs. De aanpassing is in twee fasen uitgevoerd. 1e fase: najaar 2006 2e fase:

-140.760 Het betreft de aanpassing van het gebouw Oude Rozengaardseweg 144-146, Doetinchem, ten

Doetinchem. De verwachte oplevering is oktober 2008.

basisonderwijs tijdelijk worden gehuisvest. 3.719.569 Krediet is beschikbaar gesteld voor de nieuwbouw en inrichting aan de Slotlaan 35,

van het Timpaan gereed is en in het voormalig gemeentehuis nog 6 groepen van het

De eerste fase van de verbouw is gereed; de tweede fase volgt dit jaar indien de nieuwbouw

€ 193.629. in het kader van stimulering brede scholen (aanpassing bestaande gebouwen).

rijksoverheid wordt ontvangen van

uitgave budget met € 51.000 overschreden. Daar staat tegenover dat een subsidie van de

142.467 Door aanpassingen tbv ingebruikname IJsselkring en de Oudheidkundige Vereniging Wehl is

2.587.620 De nieuwbouw wordt naar verwachting in het najaar van 2008 opgeleverd.

Saldo

161

mer

75.302 Aanpassingen tennishal sportpark-zuid 07/104

265.000

65.000

625.480

75.204 AANP.INFRASTRUCTUUR SPORTPARK DE POL 04/013

75.206 LANDSCHAPSONTWIKKELINGSPLAN (LOP) 04/044 en 04/074

132.388

45.684

75.194 AANLEG IJS- EN SKEELERBAAN 03/035

75.186 BUDGET VUILSTORTPLAATSEN GROEN UIT 2000

0

113.672

75.108 ONDERHOUD GEBOUWEN SPORTPARK ZUID 2005 05/109

75.184 ECOLOGISCHE VERBINDINGSZONES

129.500

75.105 Warmtekrachtkoppeling sportc. Rozengaarde 07/082

46.250

1.503.097

75.086 SPORTACC. ALGEMEEN

75.103 ELECTROLYSE ZWEMBAD ROZENGAARDE 07/002

100.000

18.740.841

75.014 VERBOUW/NIEUWBOUW AMPHION 00/014 06/111 07/095

75.053 BUURTACADEMIE (GSO)

20.164.855

74.612 NIEUWBOUW INCL VOORB.KRED.'T BREWINC 02/059 04/046

95.156

450.479

74.214 HUISVESTINGSONDERZOEK SCHOLEN WEHL

74.405 INRICHTING SLOTLAAN 45 KLEIN BORCULO ZMOK 05/060

702.000

Krediet

74.212 REALISATIE SCHOOLWONINGEN DICHTEREN 04/065


100.111

344.615

671.393

5.601

57.902

618.521

12.255

0

-63.598

98.813

129.412

46.250

1.483.184

50.617

1.173.087

19.693.858

2007

totaal uitgaven tm

gerealiseerd.

470.997 Het krediet kan nog niet worden afgesloten omdat nog inkomsten moeten worden

-4.955 Krediet kan worden afgesloten

een multifunctionele accommodatie. Dit krediet is slechts gedeeltelijk besteed.

105.864 In de voormalige gemeente Wehl is een krediet beschikbaar gesteld voor de voorbereiding van

2008 wordt gerealiseerd.

30.607 Het restant krediet wordt ingezet voor de voorbereiding van de tijdelijke uitbreiding die in

toelichting

259.399 De voorbereidingen zijn in volle gang. In 2008 zal dit worden afgewikkeld

7.098 Afronding binnen krediet in 2008.

6.959 Uitvoering binnen beschikbare krediet. Afronding in 2008.

120.133 Eerste helft 2008 jaar plan van aanpak gereed, daarna besluit over uitvoering

45.684 Vindt plaats in 2008, met de aanpassing van de gemeentewerf.

Groenstructuurplan.

63.598 Budget uit 2006. Project is vorig jaar stopgezet. Restant dient te worden overgeheveld naar

14.859 Restant benodigd tbv overdracht onderhoud kleedaccommodaties

88 Krediet kan worden afgesloten

0 Krediet kan worden afgesloten

vervanging sportmateriaal.

19.913 Betreft de cumulatieve bedragen t/m het jaar 2007 van jaarlijks beschikbaar budget tbv

49.383 Betreft saldo uitgaven minus niet geraamde kosten.

betreft voorschotten op de te verstrekken geldlening

17.567.753 Het afgelopen jaar is gewerk aan het ontwerp. In 2008 vindt de aanbesteding plaats. Het

Saldo

162

mer

121.000

194.000

667.000

100.000

75.540 Jong en dynamisch 06/049 GSO II

75.541 Wijkwachten 06/049 07/055 GSO II

75.542 Dranklokaal 06/049 GSO II

40.000

2.500.000

50.000

100.000

66.000

75.536 GSO II Gevelisolatie 06/049

75.534 GSO IIAanscherping maatsch.opg./soc.programm.6/049

75.533 Centrumvoorziening 06/049 GSO II

75.532 Casemanagement 06/049 GSO II

75.531 Sport in de wijk 06/049 GSO II

75.528 Opvoedingsondersteuning 06/049 GSO II

1.500

50.000

75.526 Exploitatie wijkwinkel 06/049 GSO II

75.527 Kosten website 06/049 GSO II

550.000

75.525 Projecten groenstructuurplan 07/028

25.000

154.000

75.502 GROEN VAN ZUID BELDERPARK

75.504 GROEN VAN ZUID BARLHAM LANDSCHAPSVISIE

185.000

Krediet

75.500 GROEN VAN ZUID WIELPARK


14.675

601.060

104.293

0

0

0

50.000

100.000

66.000

0

13.671

262.066

9.587

68.097

36.691

totaal uitgaven tm

0 Afgewikkeld in 2007



1.500 Afgewikkeld in 2007


sluiten.

287.934 In het kader van Robuust groen is besloten om de projecten uit het groenstructuurplan af te

sluiten.


sluiten.


sluiten.


toelichting

kunnen nuttigen.

alcoholverslaafde daklozen gestructureerd en onder begeleiding hun meegebrachte alcohol

te realiseren dagopvang zal een alcoholgebruiksruimte worden ingericht, waar

waren zodanig dat besloten is hier in deze opzet geen vervolg aan te geven. Binnen de nieuw

85.325 Van sep 2006 tot juli 2007 heeft een pilot met een dranklokaal gefunctioneerd. De bevindingen

wijkwachten.

Doelstellingen worden gehaald 10-30 langdurig werklozen op jaarbasis nemen deel aan project

65.940 Loopt op schema volgens projectplan van september 2006 t/m september 2008

Hiervoor is het resterende geld ingezet. Project loopt door in 2008

89.707 De partners moeten nu in stelling worden gebracht om de ketenaanpak sluitend te maken.



2.500.000 Zie 76.828

Saldo

163

mer

110.000

75.549 Meldpunt MPS 06/049 GSO II

76.012 D Ton 2006 07/038

75.586 AFSTOTEN OPENBAAR GROEN VANAF 2006

75.568 GSO:Nazorg ex-gedetineerden/NOG Veiliger 07/112

75.567 GSO2:Gelderland help scoren 07/113

75.565 Programmakosten GSO II

75.564 Gevelisolatie 06/049 GSO II

75.563 Stuitgebied / GIOS 06/049 GSO II

75.560 Regionaal actieplan leerbanen 06/049 GSO II

100.000

0

50.000

166.825

0

60.000

1.176.200

44.000

370.450

31.360

75.552 GSO II Schulddienstverlening 06/049

75.553 Project Nachtwachten Horecaprev.team 07/078 07/125

33.000

100.000

75.552 GSO II Eerste hulp bij schoolverzuim

75.551 Bijdrage uit GSO II aan Campower 06/049

61.800

50.000

75.548 Zwerfjongeren 06/049 GSO II

75.550 Programmakosten 06/049 GSO II

100.000

Krediet

75.547 Sociaal pension 06/049 GSO II


100.000

22.693

0

83.413

2.418

0

0

0

151.614

31.360

36.800

100.000

39.968

90.000

50.000

150.000

totaal uitgaven tm

toelichting

D-ton op is, uit het reguliere wijkwerkbudget worden voortgezet.

0 De meeste projecten zijn inmiddels in hun laatste fase. Doorlopende projecten kunnen, als de

-22.693 Kosten tlv reserve afstoten openbaar groen.Krediet kan daarmee worden afgesloten.

50.000 Krediet wordt in 2008 uitgevoerd

83.413 Loopt op schema. Is net gestart in november 2007. Officiele aftrap is op 13 januari 2008

uitgaven staat een provinciale subsidie. Hiermee is het programma nagenoeg afgerond.

-2.418 De uitgaven hebben betrekking op GSO II, programma Hart voor de regio, tegenover deze


60.000 De uitgaven hebben betrekking op GSO II, programma Hart voor de regio, tegenover deze


44.000 De uitgaven hebben betrekking op GSO II, programma Hart voor de regio, tegenover deze

middelen april 2008 tot april 2009.

218.836 Loopt productioneel en financieel op schema. Is gestart op BZK gelden. Loopt door op GSO 2

0 Afgerond

-3.800 Afgerond

0 bijdrage aan project is gerealiseerd

21.832 Betreft programmakosten uitvoering GSO II

van situaties van huiselijk geweld.

uitbouw van het regionale meldpunt multiprobleemsituaties met meldingen en afwikkelingen

20.000 Over 2007 heeft de GGD een eenmalige aanvullende subsidie van 90.000 ontvangen voor

voor uitbreiding van de capaciteit van het regionale zwerfjongerenproject

het totale GSO-budget. 0 Over 2006 en 2007 zijn bedragen van 25.000 per jaar subsidie aan GSJ Lindenhout toegekend

subsidie van € 150.000 toegekend. De overschrijding op dit krediet wordt opgevangen binnen

-50.000 Als bijdrage in de verbouwkosten voor realisatie van een sociaal pension is aan IrisZorg een

1.176.200

Saldo

164

mer

84.034

78.724

26.469

77.840 GRP'05 OPHEFFEN WATER RIJKSWEG/KERKSTR.GAANDEREN

77.841 GRP'05 VERVANGEN GEMAAL PLATTENBURGSTRAAT

3.426.815

77.836 VERB.GRP'04 STORINGSAFH./VERHEULW/ZAAGMOLEN

77.839 GRP'05 OPHEFFEN WATER HAAREWEG

927.300

27.681

5.386.250

77.834 VERB.GRP PLAN'04 AANLEG RIOLERING BUITENGEBIED

77.796 DOETINCHEMS MILIEU BELEIDSPLAN 53E WIJZ.1998

77.794 GEMEENTELIJK RIOLERINGSPLAN WEHL

930.000

30.000

77.057 AFZETCONTAINERS PAPIER SCH./VER 05/049

77.230 BODEMSANERING/NATUURONTWIKKELING VRMG AZC

69.500

77.048 SLINGELAND GROOT HAGEN AFKOPPELEN HWA 04/057

907.560

5.089.158

76.828 RAAMOVK. CENTRUMGEBIED OOSSELD 05/048 07/131

77.038 ISV BODEM 02/076

6.500.000

76.826 WIJKONTWIKKELINGSPLAN OOSSELD 99/046 99/067 07/131

0

65.000

76.506 INVOERING KLANTMANGEMENTSYSTEEM GEM.WINKEL 05/091

76.508 Sloop peuterspeelzalen Babbelaartje/Zandhappertje

51.050

Krediet

76.500 BUDGETBEG.TBV MENSENSCHULDSIT.OBJ6003001 74EWIJZ86


1.073

71.555

52.144

0

1.500

250

671.285

909.894

20.370

4.936.400

126.789

37.587

70.902

49.534

2.385.799

6.841.045

2007

totaal uitgaven tm

-341.045 Toelichting op overschrijding met dekkingsvoorstel volgt in 2008.

-1.073

-6.555 Project afgerond in 2006.

-1.094 Project afgerond in 2006.

toelichting

26.469 Vervanging in 2008.

77.224 Aanbesteding en uitvoering in 2008.

83.784 Werkzaamheden in combinatie met project 77836, Start in 2008, afronding in 2009.

gestart en heeft zeker een doorlooptijd tot in 2009.

2.755.530 Voorbereiding van de werkzaamheden zijn uitgevoerd. Met de uitvoering wordt in 2008

17.406 Afronding binnen krediet in 2008.

luchtkwaliteit; ook bereiden we een klimaatprogramma voor de periode 2009-2013 voor.

7.310 In 2008 zullen we een nieuw uitvoeringspramma’s voorgesteld op het gebied van

449.850 Werkzaamheden worden uitgevoerd binnen beschikbaar gestelde krediet. Afronding in 2008.

803.211 Uitvoering volgens planning. Bodemsanering + aanleg natuur in 2008.

-7.587 Project afgerond in 2008, krediet afsluiten.

-1.402 Project afgerond in 2007. Overschrijding ten laste van GRP.

bodemprogramma/GSO 3 contract.

voor Nieuw Pelgrim. Naar verwachting maart 2008 vaststelling nieuwe ISV-

858.026 In 2007 geen toegekende/uitgekeerde subsidie voor bodemprojecten. Reservering € 261.000

2.703.359 Onderwijsvoorziening te realiseren in 2008.

Saldo

165

526.952

280.000

78.712 VERB.WOONOMGEV.95 BOOMWORTELPROBL.PROJ.764 WIJNBER

78.810 Plattelandsvisie

Overzicht

75546

75543 7554 Uitbreiding dagopvang 06/049 GSO II

146.683.528

626.000

336.000

357.200

5.630.000

Krediet

77.872 BAGGERPLAN 04/003 08/047

77.842 AFKOPPELEN RIOOLDISTRICT HAMBURGERBRK 05/041 08/46

72200 72890 MOBILITEIT WEGEN 06/090

mer


647.500

187.643

214.146

533.152

371.489

204.044

68.870.427

2007

totaal uitgaven tm

toelichting

77.813.102

afgesloten -21.500 In gebruikname is gepland omstreeks juni 2008

zijn minder. Door o.a lager personeelskosten en ontvangen bijdragen. Krediet kan worden

148.357 De werkelijke uitgaven (voor mobiliteit wegen en actualisatie integraal verkeersplan samen)

verwachting is dat deze binnen het krediet zullen blijven.

65.854 Momenteel wordt uitgezocht welke kosten er nog ten laste van het project zullen komen. De

-6.200 Project afgerond.

-14.289 project afgerond, overschrijding cf besluit tlv reserve waterplan

5.425.956 uivoering in 2008/2009

Saldo

166

Hoofdstuk 5 Balans en toelichting op de balans

BALANS

PER

ACTIVA

Ultimo 2007

Ultimo 2006

Immateriële vaste activa

0

0

Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen

0

0

94.141

89.717

449

415

overige investeringen met een economisch nut

79.638

77.843

Investeringen met een maatschappelijk nut

14.054

11.459

47.563

48.435

385

407

7.061

7.245

570

906

(bedragen * € 1.000)

Vaste activa

-

Materiële vaste activa -

Investeringen met een economisch nut: gronden uitgegeven in erfpacht

-

Financiële vaste activa -

Kapitaalverstrekkingen aan: deelnemingen

-

Leningen aan: woningbouwcorporaties deelnemingen overige verbonden partijen

-

Overige langlopende leningen

-

Overige financiele uitzettingen > 1 jaar

-

Bijdrage aan activa in eigendom van derden

239

1.540

39.226

38.247

6

6

77

83

141.704

138.152

47.128

29.530

niet in exploitatie genomen bouwgronden

29.591

15.889

-

Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie

17.537

13.641

-

Vooruitbetalingen

-

Vorderingen openbare lichamen

-

Overige vorderingen

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden -

Grond- en hulpstoffen:

0

Uitzettingen met een rentetijd < 1 jaar

Liquide middelen -

Kassaldi

-

Bank- en girosaldi

Overlopende activa -

Transitoria

Totaal vlottende activa Totaal generaal

168

21.892

20.866

7.487

6.987

14.405

13.879

270

2.013

1

1

269

2.012

1.833

2.761

1.833

2.761

71.123

55.171

212.827

193.323

31 DECEMBER 2007 PASSIVA

Ultimo 2007

Ultimo 2006

49.765

37.570

417

331

overige bestemmingsreserves

38.459

35.646

-

Resultaat na bestemming

10.889

1.592

18.350

23.931

-

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen, risico's

3.521

8.629

-

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

-

Door derden beklemde voorzieningen

(bedragen * € 1.000)

Vaste passiva Eigen vermogen -

Algemene reserve

-

Bestemmingsreserves:

Voorzieningen

Vaste schulden

3.243

3.379

11.586

11.923

122.973

103.832

Onderhandse leningen van: -

Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars

-

Binnenlandse banken en overige financiële instellingen

Totaal vaste passiva

2.042

2.328

120.931

101.504

191.088

165.333

12.470

19.414

Vlottende passiva Netto vlottende schuld -

Bank- en girosaldi

3.067

6.671

-

Overige schulden

9.403

12.743

9.269

8.577

9.269

8.577

Overlopende passiva -

Transitoria

Totaal vlottende passiva Totaal generaal Gewaarborgde geldleningen Garantstellingen

169

21.740

27.990

212.828

193.323

186.400

166.000

33.100

36.600

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en de passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden.

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate opgenomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt.

Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.

Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden.

Balans

Vaste activa

Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie.

170

Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken geldlening.

Artikel 64 lid 6 stelt aan de afschrijving van immateriële vaste activa een maximum van 5 jaar. Een uitzondering vormen de als immateriële activa opgenomen kosten van het sluiten van geldleningen en disagio.Op grond van art. 64, lid 5 is in deze situatie de afschrijvingsduur maximaal gelijk aan de looptijd van de lening.

Materiële vaste activa met economisch nut

In erfpacht uitgegeven gronden.

De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs. (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking komen). Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is afgekocht zijn tegen een geringe registratiewaarde opgenomen.

Overige investeringen met economisch nut.

Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven.

Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2005 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt.

Op grond van artikel 65 van het BBV wordt bij de waardering van de vaste activa rekening gehouden met een vermindering van hun waarde, indien deze vermindering naar verwachting duurzaam is. Op waarde van activa met economisch nut mogen vanaf 1-1-2004 reserves niet meer in mindering worden gebracht. Investeringssubsidies en andere bijdragen van derden mogen wel in mindering worden gebracht. Compensabele BTW wordt niet geactiveerd.

De te hanteren afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur.

171

Operational leasing wordt niet actief in de balans verwerkt. Wel wordt de omvang van de langjarige verplichtingen die uit hoofde van leasing, huur en anderszins zijn aangegaan in de toelichting vermeld. Tevens kunnen deze worden betrokken in de paragraaf met betrekking tot het weerstandsvermogen.

Financial lease dient wel verwerkt te worden door opname van het actief op de balans onder gelijktijdige passivering van de nog verschuldigde leasetermijnen. De schulden worden als vaste passiva beschouwd.

Investeringen on de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Overeenkomstig de per (n.v.t.) door de gemeenteraad vastgestelde beleidsnota worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, viaducten en parken geactiveerd en afgeschreven. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere buggettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien.

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht.

Participaties in het aandelenkapitaal van NV's en BV's ("kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen" in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs.

De obligatieportefeuille wordt gewaardeerd tegen de verwachte aflossingswaarde. Het verschil met de destijds betaalde verkrijgingsprijs is als transitorische (rente)post in de balans opgenomen. Dit verschil wordt in het resultaat opgenomen in de (gemiddelde) resterende looptijd tot aflossing/uitloting.

Geactiveerde bijdragen aan activa van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak.

Op grond van artikel 36 BBV worden in de balans onder de financiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: Kapitaalverstrekking aan: *

deelnemingen

*

gemeenschappelijke regelingen

*

overige verbonden partijen

Langlopende leningen aan: *

deelnemingen

172

*

woningbouwcorporaties

*

overige verbonden partijen

Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Het begrip rentetypische looptijd verdient een toelichting. Het gaat bij dit begrip om de definitie vanuit de Wet Fido en is ingegeven door beheersing van renterisico's. De definitie luidt: het tijdsinterval gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de leningvoorwaarden van de geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare constante rentevergoeding. Voor een uitzetting die een looptijd kent van tien jaar met een vaste rente, geldt dat deze altijd als vast activum dient te worden opgenomen ook al resteert er minder dan 1 jaar van de oorspronkelijke looptijd.

Van een "deelneming" is krachtens artikel 1d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV.

Vlottende activa

Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde.

De overige gronden hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs.Wanneer echter de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, moet afwaardering plaatsvinden naar deze lagere marktwaarde. Mocht de marktwaarde in een later stadium weer oplopen, dan kan herstel van de oorspronkelijke kostprijs plaatsvinden. De als "onderhanden werken" opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de maarktwaarde lager is dan de kostprijs. Dit laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van gronden hulpstoffen en de loon- en machinekosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend.

173

De voorgeschreven indeling op de balans op grond van artikel 38 BBV is: *

gronden hulpstoffen

*

onderhanden werken

*

gereed product en handelsgoederen

*

vooruitbetalingen op voorraden

Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen.

De voorgeschreven indeling voor wat betreft vorderingen is: * vorderingen op openbare lichamen (gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, Rijk) * verstrekte kasgeldleningen * rekeningcourantverhoudingen met niet-financiële instellingen * overige vorderingen * overige uitzettingen

Op het punt van uitzettingen is gekozen om de terminologie van de Wet Fido te volgen. Het begrip uitzettingen heeft zowel betrekking op vorderingen als op effecten. Het onderscheid tussen beiden is komen te vervallen. Voorzover op grond van het treasurystatuut effectenbezit niet is toegestaan, dan wel niet aanwezig kan dit in de toelichting uiteengezet worden.

Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.

Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening.

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen , waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de paragraaf "onderhoud kapitaalgoederen" die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet.

174

Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor:

a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten. b. bestaande risico's op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is. c. kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotings of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie. d. van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.

Toelichting op reserves en voorzieningen In de balans is per reserve en voorziening aangegeven wat het doel is en wat de belangrijkste mutaties zijn geweest met uitzondering van de "rentebijschrijving". Dit betekent dat niet alle toevoegingen en onttrekkingen worden toegelicht.

Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.

Verplichting voortvloeiend uit leasing In de balans is geen toelichting opgenomen.

Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.

175

Toelichting op de balans per 31 december

(bedragen x € 1.000)

ACTIVA

1 VASTE ACTIVA

1.1 Immateriële vaste activa

De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in:

1.1.1 Kosten sluiten geldleningen 1.1.2 Kosten onderzoek en ontwikkeling

2007

2006

0

0

0

0

0

0

Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2007:

Boekwaarde

Investe-

Desinves-

Afschrij-

Bijdragen

01-01-2007

ringen

teringen

vingen

van derden

deringen

Afwaar- Boekwaarde 31-12-2007

Kosten sluiten geldleningen

0

0

0

0

0

0

0

Kosten onderzoek en ontwikkeling

0

294

0

294

0

0

0

0

294

0

294

0

0

0

De kosten sluiten geldleningen zijn in 2007 conform BBV ten laste gebracht van de exploitatie.

1.2 Materiële vaste activa

De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

2007

2006

449

415

1.2.2 Investeringen met een economisch nut

79.638

77.843

1.2.3 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut

14.054

11.459

94.141

89.717

1.2.1 In erfpacht uitgegeven gronden

176

De investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Boekwaarde ultimo

2007

2006

Gronden en terreinen

4.544

4.544

Woonruimten

282

292

Bedrijfsgebouwen

56.238

55.666

Grond-, wegen waterbouwkundige werken

10.650

9.417

Vervoermiddelen

1.264

1.582

Machines, apparaten en installaties

3.620

3.354

Overige materiële vaste activa

3.040

2.988

79.638

77.843

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer:

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen

Boekwaarde

Investe-

Desinves-

Afschrij-

Bijdragen

01-01-2007

ringen

teringen

vingen

van derden

deringen

31-12-2007

4.544

0

4.544

292

10

282

55.666

4.577

Grond-, wegen waterbouwkundige werken

9.417

2.075

Vervoermiddelen

1.582

30

Machines, apparaten en installaties

3.354

1.305

7

2.988

554

102

400

77.843

8.541

176

3.876

Overige materiële vaste activa

Afwaar- Boekwaarde

67

1.771

2.167

56.238

489

353

10.650

348 858

1.264 174

3.620 3.040

2.694

0

79.638

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn vermeld in de financiële toelichting op de programmalijnen in deze jaarrekening.

De investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Boekwaarde ultimo Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

2007

2006

10.464

10.002

35

46

3.555

1.412

14.054

11.459

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop:

Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa *

Boekwaarde

Investe-

Desinves-

Afschrij-

Bijdragen

01-01-2007

ringen

teringen

vingen

van derden

10.002

2.989

1

2.527

46

Afwaar- Boekwaarde deringen

10.464

11

35

1.746

11.018

7.552

433

1.223

11.794

14.007

7.554

2.970

1.223

3.555 0

* afwijking boekwaarde 31-12-2006 - 1-1-2007: correctie per 1-1-2007 € 334.106 inzake gemeentelijke herindeling

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn vermeld in de financiële toelichting op de programmalijnen in deze jaarrekening.

177

31-12-2007

14.054

Voor de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn onder anderen de volgende reserves en voorzieningen per 31 december 2007 beschikbaar: Reserve dekking investeringslasten grote projecten

17.316

Reserve mobiliteitsfonds

3.256

Voorziening stedelijke vernieuwing

3.943

1.3 Financiële vaste activa

Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2007 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

Boekwaarde

Investe-

Desinves-

Aflossingen/

01-01-2007

ringen

teringen

afschrijvingen

Afwaar- Boekwaarde deringen

31-12-2007

Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen

407

22

385

Leningen aan: Woningcorporaties Deelnemingen Overige verbonden partijen Overige langlopende geldleningen u/g Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden

7.245

366

7.061

906

182

337

570

1.540

1.301

239

314

39.226

38.247

3.677

2.385

6

6

83

0

0

6

48.435

3.859

2.385

2.346

77 0

47.563

2.1 Voorraden

De in de balans opgenomen voorraden worden gesplitst naar de volgende categorieën:

2007

2006

29.591

15.889

29.591

15.889

17.537

13.641

17.537

13.641

2.1.1 Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: niet in exploitatie genomen bouwgronden

2.1.2 Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie 2.1.3 Vooruitbetalingen

178

Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven:

Boekwaarde

Inves-

Desinves-

Naar gronden

Boekwaarde

01-01-2007

teringen

teringen

in exploitatie

31-12-2007

31-12-2007

Wijnbergen woongebied

8.248

1.814

10.062

10.062

Richtersbos

1.362

375

375

189

189

Doesburgseweg Lamsweerde Nieuwe Kerkweg Agruniekterrein * Land van Wehl Deutseveldstraat Lage Horst III *

181

987 8

Voorziening

Balanswaarde

29

1

31

31

371

17

388

388

195 3.882

195 9.591

29

29

0

0

0

0

407

42

449

449

Mosterdweg

210

2.304

2.514

Woningbouw Bethlehemstraat

219

17

236

1.665

176

1.841

0

37

37

19.220

14.008

Europaweg recreatieve Voorzieningen Totaal

2.421

0 13.473

Medisch kwartier

Vijverberg-Zuid

2.421

0 13.473

1.016

2.616

29.596

2.514 5

231 1.841 37

5

29.591

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2007 het volgende overzicht worden weergegeven:

Boekwaarde

Investering

Inkomsten

01-01-2007

Winst

Boekwaarde

Voorziening

Balanswaarde

uitname

31-12-2007

verlieslatend

31-12-2007

complex

Verheulsweide (trade c.)

-193

-4

-197

-197

Dichteren

-4.681

2.852

-1.829

-1.829

Wijnbergen bedrijventerrein

13.800

-1.843

11.957

Dichterseweg/B. de Bruynstraat

-793

793

0

0

Acacialaan

-392

392

0

0

-1.635

1.635

0

0

175

175

175

Hessenveld Agruniekterrein *

1.384

10.573

Stadscentrum

187

-187

0

0

Revitalisering de Veentjes

761

103

864

864

Hamburgerbroek (B) Revitalisering Keppelseweg (H) Veemarktontwikkeling De Schil

0 1.317

407

672

274

2.648

1.871

De Lage Horst III * Samengevoegde complexen (A) De Pas/'t Straatje C. Missetstraat 9 (Plutus) De Gaswal De Heelweg

2.421

1.483

1.925

0

0

241

241

946

946

4.519

0

4.519

496

759

-263

144

-2.175

-1.901

-130

-2.031

38

2

39

39

213

213

213 5

6

11

11

1.023

511

1.534

1.534

179

Boekwaarde

Investering

Inkomsten

01-01-2007

Winst

Boekwaarde

Voorziening

Balanswaarde

uitname

31-12-2007

verlieslatend

31-12-2007

complex

Lookwartier

292

386

Ruimzicht

940

0

Stationsomgeving

-153

1.649

1.496

1.496

Van Nispenstraat

666

159

825

825

Saco Burg. De Bruynstraat

-36

-36

-36

Saco Acacialaan

-59

-59

-59

Saco Hessenveld

957

-17

-7

Exploitatie-overeenkomsten Totaal

678

430

-138

0

13.244

11.229

4.365

0

-301

-7

-7

292

292

20.109

Correctie exploitatie-overeenkomsten

678 284

2.571

17.537

-292

Nog te maken kosten

39.901

Nog te verwachten opbrengsten

62.248

Verwacht voordelig exploitatie-resultaat

-2.530

* Agruniekterrein en Lage Horst III: per 1-1-2007 van "niet in exploitatie" naar "bouwgronden in exploitatie" overgeheveld. Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid

2.2 Uitzettingen korter dan één jaar

De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: Saldo

Voorzieningen

Gekorrigeerd

Gekorrigeerd

31-12-2007

oninbaarheid

saldo

saldo

31-12-2007

31-12-2006

7.487

0

7.487

6.987

Overige vorderingen

16.063

1.658

14.406

13.879

Totaal

23.550

1.658

21.892

20.866

Vorderingen op openbare lichamen

Een nadere specificatie van de overige vorderingen is als volgt te geven: Voorziening 2007

Stand maart 2008*

dubieus

7

6

2002

74

16

2003

451

54

2004

256

60

2005

144

58

Debiteuren algemeen

11.427

2001

2006

194

65

2007

8.779

212

1.075

402

Debiteuren belastingen

1.304

Debiteuren sociale zaken

3.332

Debiteuren onderwijs BTW

Opmerking

784

0 0 16.063

10.979

* Dit is inclusief vorderingen op openbare lichamen.

180

1.658

6

Debiteuren

Voorziening

6 Een nadere specificatie naar ouderdom is als volgt te geven:

belastingen

dubieus

2000

0

0

2001

5

7

2002

14

15

2003

25

17

2004

63

31

2005

152

109

2006

275

140

2007

540

83

1.075

402

2.3 Liquide middelen

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

2007

2006

1

1

Fortis 93.62.21.100

14

47

Fortis 92.40.00.279

22

17

Fortis 93.60.10.614

91

59

Fortis 24.35.19.966

17

BNG 28.50.38.567

14

BNG 28.50.99.868

16

0

BNG 28.51.06.619

0

2

Giro 1021392

86

19

Giro 1571396

8

6

Giro 902280

0

0

Giro 3762629

1

1

0

1.862

270

2.013

Kassaldi: Banksaldi:

Girosaldi:

Overige saldi: Praktijkschool Rozengaarde

2.4 Overlopende activa

De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:

Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen

181

2007

2006

995

1.496

837

1.265

1.832

2.761

3 PASSIVA

3.1 Eigen vermogen

Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:

3.1.1. Algemene reserve

2007

2006

417

331

38.459

35.646

10.694

1.592

49.569

37.570

3.1.2. Bestemmingsreserves: overige bestemmingsreserves 3.1.3. Resultaat na bestemming Totaal

Het verloop in 2007 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven:

Reserves

Saldo

Toevoeging

Onttrekking

01-01-2007

Bestemming

Vermindering

Saldo

resultaat

ter dekking

31-12-2007

2006

afschrijvingen

Algemene reserve

-67

4.614

4.898

476

887

-762

Algemene reserve risico's grondexploitatie

398

7

0

774

0

1.179

0

101

442

341

0

0

Bestemmingsreserves Reserve pensioenvoorziening wethouders Reserve loonsom

0

1.191

341

0

0

850

16.923

1.645

1.252

0

0

17.316

Reserve afschrijving brandweerkazerne

272

15

28

0

0

259

Reserve openbare verlichting

126

2

0

0

128

0

Reserve afschrijving herinrichting wegen

160

10

13

0

0

157

2.833

1.794

522

0

849

3.256

35

0

0

-35

0

0

Reserve dekking investeringslasten grote projecten

Reserve mobiliteitsfonds Reserve renovatie veemarkt Reserve verbouwing/uitbreiding Houtkamphal Reserve nieuwbouw het Timpaan Reserve onderwijshuisvesting Reserve jachthaven Reserve aanleg sportaccommodatie Dichteren Reserve breedtesport

90

5

0

0

0

95

1.250

69

78

0

0

1.241

150

559

61

0

0

648

32

0

0

0

0

32

2

0

0

-2

0

0

70

0

0

-70

0

0

Reserve kapitaallasten kleine zaal Amphion

448

24

70

0

0

402

Reserve aankoop kunstwerken

222

264

-3

39

0

0

Reserve afschrijving kunstwerk Wehl

25

1

8

0

0

18

Reserve cultuurhistorisch beleid

18

1

0

0

0

19

Reserve aankoop voormalig postkantoor

40

0

14

0

0

26

Reserve evenementen

78

16

0

0

0

94

799

0

0

0

35

764

19

0

0

0

19

0 228

Reserve groenstructuurplan Reserve afstoten openbaar groen Reserve speelvoorzieningen

274

0

46

0

0

Reserve bijzondere bijstand

629

218

100

0

0

747

1.744

1.481

136

0

0

3.089

Reserve WVG/WMO

491

1.463

26

0

0

1.928

Reserve afschrijving maaltijdvoorziening Oldershove

142

8

79

0

0

71

Reserve WWB

182

Reserve waterplan

86

Reserve afkoopsommen begraafplaats

34

0

0

0

120

0

0

0

0

0

0

289

0

0

-289

0

0

Reserve volkshuisvesting

2.528

139

57

0

272

2.338

Reserve stimuleringsfonds volkshuisvesting

2.190

313

118

0

0

2.385

0

0

0

400

0

400

157

0

0

0

0

157

59

0

0

0

0

59

Reserve stadsvernieuwing

Reserve strategische aankopen grex Reserve bonusuitkering aandelen BNG Reserve aandelen Vitens Reserve compensatie winstuitkering NUON

293

0

293

0

0

0

1.193

0

1.193

0

0

0

22

0

0

0

22

0

1.915

28

405

0

0

1.538

35.977

13.735

10.219

1.595

2.212

38.876

Reserve afkoopsom begraafplaats Reserve cum preferente aandelen Bouwfonds Reserve BTW compensatiefonds

Totaal

Als onderdeel van deze balans is een overzicht opgenomen van reserves en voorzieningen. Hierin wordt het doel, de omvang, de voeding, de onttreking en benodigde omvang per bestemmingsreserve weergegeven. Eveneens zijn hier voorstellen opgenomen ter handhaving danwel opheffing van deze reserves.

Een nadere specifieke toelichting op de algemene reserves vermelden wij hieronder:

Algemene reserve De algemene reserve dient als financieel weerstandvermogen (buffer) voor het opvangen van in principe onvoorziene financiële tegenvallers. De algemene reserve bedraagt ultimo 2007

416

Correctie algemene reserve grondexploitatie

-1.178

Subtotaal algemene reserve

-762

Voorstel bestemming resultaat

2.357

Voorstel afromen reserve WWB

1.289

Voorstel aanvullende bestemmingen (over te boeken budgetten)

-1.204

Voorstel aanvullende bestemmingen (resultaatbestemmingen)

-180

Stand algemene reserve na bestemming:

1.500

Hierin is begrepen het saldo van de reserve bovenwijkse voorzieningen

-5.745

Zonder de reserve bovenwijks bedraagt de algemene reserve na bestemming derhalve De algemene reserve ligt hiermee ruim onder de door u vastgestelde minimale omvang van 10% van het begrotingstotaal (exclusief de bouwgrondexploitatie), zijnde € 12,7 mln. In het financieel meerjarenperspectief komt de algemene reserve weer binnen de vastgestelde buffer.

183

7.245

Voorstel tot toevoeging/onttrekking aan de algemene reserve Boekwaarde 31/12/2007 Opheffen voorziening Perlstein

100

Afromen reserve WWB

1.289 1.389

Algemene reserve risico's grondexploitatie Deze reserve dient voor het opvangen van risico's in het kader van de bouwgrondexploitatie. Deze risico's kunnen worden onderscheiden in marktrisico's en projectspecifieke risico's. In december 2007 is de buffer geactualiseerd door de ondergrens vast te stellen op 10% van de boekwaarden van de grondexploitaties voor het opvangen van marktrisico's.

De reserve bedraagt ultimo 2007:

1.179

Voorstel bestemming resultaat 2007

6.395

Stand na resultaatbestemming:

7.574

Het resultaat 2007 is als volgt opgebouwd: Winstneming en afsluiting complexen: Dichteren (bouwgr.expl)

3.600.000

B. de Bruynstraat (bouwgr.expl)

971.670

Acacialaan (bouwgr.expl)

601.433

Hessenveld (bouwgr.expl)

1.792.132

D Slothouwerstraat (particuliere expl.)

8.871

De Pas Holterweg (particulier expl.)

10.257

Totaal particuliere exploitatieovereenkomsten

6.984.363

Afsluiting en /verminderingen bestaande voorzieningen - afgesloten bouwgrondexploitaties: Perlsteinterrein

432.212

Richtersbos Zuid

25.442

Pelgrimterrein

62.214

Mholf/Jaartsveld

16.357

Totaal particuliere exploitatieovereenkomsten

536.225

Te treffen/aanvullingen voorzieningen verliesgevende complexen Bedrijventerrein Wijnbergen (bouwgr.expl)

-578.776

Lage Horst III (bouwgr.expl)

-372.781

Bethlehemstraat (bouwgr.expl)

-5.009

De Schil (bouwgr.expl)

0

Golfbaan-de Belder (particuliere expl.)

-1.381

Akkerstraat/Kerkstraat (particuliere expl.)

-67.714 -1.025.661

Voorstelling bestemming resultaat bij de jaarrekening: toevoeging aan reserve grex

6.395

toevoeging aan algemene reserve

100 6.495

184

De stand van de reserve grex na bestemming resultaat bedraagt

7.574

Verwachte afsluitingen 2008 bouwgrondexploitaties

-4.465

Prognose reserve grex ultimo 2008

3.109

Algemene toelichting op de bestemmingsreserves:

Bestemmingsreserves zijn de voor een specifiek aangewezen doel afgezonderde bestanddelen van het eigen vermogen. Het onderscheid tussen de begrippen reserves en voorzieningen is gelegd bij het feit dat de gemeenteraad de mogelijkheid heeft om de bestemming te wijzigen. Zodra dat mogelijk is, dan is sprake van een bestemmingsreserve. Kan zo'n wijziging niet plaatsvinden dan is sprake van een voorziening. Met andere woorden, aan voorzieningen kleeft een verplichting. De aanwending van reserves is vrijblijvender, omdat de raad een besluit kan nemen over een andere aanwending. Het totale saldo aan bestemmingsreserves per 31-12-2007 bedraagt

38.459

3.2 VOORZIENINGEN

Algemene opmerking: De boekwaarde van de voorzieningen bedroegen volgens de jaarrekeningen 2006 van: Gemeente Doetinchem

€ 23.931

De boekwaarde per 1 januari 2007 is volgens de financiële administratie:

27.664

Opgenomen onder boekwaarde voorraad grondexploitatie: Voorziening Lager Horst III

-381

Voorziening Richtersbos Zuid/Akkermansbeek

-1065

Voorziening Bedrijventerrein Wijnbergen

-793

Voorziening Pelgrimterrein

-125

Voorziening golfbaan de Belder

-9

voorziening Perlstein

-542

voorziening Nholf/Jaartsveld

-18 -2.933

Opgenomen onder debiteuren: voorziening dubieuze debiteuren

-800 -800

Balanswaarde per 1 januari 2007

23.931

Conform artikel 44 worden voorzieningen gevormd wegens: - verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; - op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; - kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren; - van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden;

Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn niet toegestaan, omdat voorzieningen naar beste schatting dekkend dienen te zijn voor de achterliggende verplichtingen en risico's. Echter als sprake is van een voorziening tegen contante waarde zijn jaarlijkse toevoegingen in verband met de CW-rekenrente toegestaan.

Het verloop van de voorzieningen in 2007 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

185

Saldo

Toevoeging

Vrijval

Aanwending

01-01-2007

Saldo 31-12-2007

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's (onzeker) Pensioenvoorzieningen wethouders

0

1.150

0

0

1.150

Voorziening kleine investeringen fac diensten en huisvesting

12

25

-25

12

0

Voorziening organisatie 2000+

84

0

-84

0

0

Voorziening afvalverwerking

426

266

0

0

692

Voorziening bodemsanering Rewog

471

458

0

118

811

Voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

793

591

0

0

1.384

Voorziening Pelgrimterrein

125

-61

0

0

64

9

2

0

0

11

Voorziening golfbaan de Belder Voorziening Lager Horst III

381

378

0

0

759

Voorziening Perlstein

542

-424

0

118

0

Voorziening Nholf/Jaatsveld

18

-16

0

0

2

Voorziening Richtersbos Zuid/Akkermansbeek

1.065

-9

0

1.056

0

Voorziening Oosseld

2.823

42

0

2.865

0

Voorziening Ruimzicht

284

0

0

0

284

Voorziening woningbouw Bethlehemstraat

0

5

0

0

5

Voorziening Akkerstr/Kerkstr (grex)

0

67

0

0

67

Voorziening De Schil

0

0

0

0

0

Voorziening bruidschatregeling onderwijs Voorziening dubieuze debiteuren Voorziening FPU-arrangement Subtotaal

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

0

868

0

0

868

800

410

0

337

873

4.530

0

-12

4.518

0

12.363

3.752

-121

9.024

6.970

Saldo

Toevoeging

Vrijval

Aanwending

01-01-2007

Groot onderhoud werkplaats Voorziening meerjarenplanning onderwijsgebouwen (mop) Groot onderhoud basisscholen Voorziening exploitatie sportcentrum Rozengaarde Groot onderhoud zwembad Groot onderhoud sportaccommodaties Voorziening onderhoudsfonds gem geb (POGG) Voorziening rioolbeheer Voorziening bouwvergunning Subtotaal

Saldo 31-12-2007

6

0

-6

0

926

410

-1.170

166

0 0

0

0

0

0

0

206

75

0

0

281

52

8

-36

24

0

11

41

-3

49

0

492

1.221

0

1.115

598

1.686

889

0

316

2.259

0

172

0

66

106

3.379

2.816

-1.215

1.736

3.244

186

Door derden beklemde gelden

Saldo

Toevoeging

Vrijval

Aanwending

0

0

0

01-01-2007

Saldo 31-12-2007

Voorziening fietsenstalling perlstein

100

-100

Onderwijs voorziening rmc

434

272

0

0

706

Voorziening onderwijs achterstand beleid

355

350

-195

0

510

2.241

0

0

2.241

0

94

61

0

0

155

2

-2

0

0

0 0

Voorziening praktijkschool rozengaarde Voorziening breedtesportimpulsgelden (BOS) Regeling rieten daken

244

0

-125

119

Voorziening tijdelijke subsidieregeling schuldhulpverl. 2006

74

0

-74

0

0

Voorziening bans

50

27

0

0

77

Voorziening klant management

45

0

-45

Voorziening meeneemregeling WWB

3.310

0

0

197

3.113

Voorziening vluchtelingen nieuwkomers

1.157

594

0

889

862

347

217

-176

204

184

Voorziening tsv

Voorziening maatschappelijke opvang

0

31

0

0

0

31

Voorzieningen Oldershove

131

0

0

0

131

Voorziening stimuleringsgelden bso

182

0

-169

13

0

Voorziening WMO administratieve lastenverlichting

18

0

-18

0

0

2.377

4.236

0

2.670

3.943

322

-115

0

152

55

97

97

0

0

194

Voorziening kinderopvangregeling 2004

Voorziening stedelijke vernieuwing ISV (provincie) Voorziening horecateam veilige binnenstad Voorziening stimuleringsregeling brede school

0

1.369

0

111

1.258

Voorziening upc-gelden

Voorziening afkoopsommen begraafplaatsen

33

27

0

33

27

Voorziening prov.regeling "spelen met ruimte"

56

0

-56

0

0

Voorziening WMO Campower

222

89

0

0

311

Voorziening leerwerktrajecten

0

5

0

0

5

Voorziening tijd. Stim. Intens. Opsporing

0

9

0

0

9

Voorziening verhagen gelden

0

16

0

0

16

Subtotaal

11.923

7.152

-858

6.629

11.587

Totaal Voorzieningen

27.664

13.720

-2.194

17.389

21.801

De boekwaarde per 31 december 2007 is volgens de financiële administratie:

21.801

Opgenomen onder boekwaarde voorraad grondexploitatie: gronden niet in exploitatie

-5

gronden in exploitatie

-2.428

exploitatie-overeenkomsten

-144 -2.577

Opgenomen onder debiteuren: voorziening dubieuze debiteuren

-873 -873

Balanswaarde per 31 december 2007

18.351

187

Nadere toelichting Voorzieningen

Als onderdeel van deze balans is een overzicht opgenomen van reserves en voorzieningen. Hierin wordt het doel, de omvang, de voeding, de onttreking en benodigde omvang per voorziening weergegeven. Eveneens zijn hier voorstellen opgenomen ter handhaving danwel opheffing van deze voorzieningen.

3.3 VASTE SCHULDEN MET EEN LOOPTIJD LANGER DAN ÉÉN JAAR

De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt:

2007

2006

120.931

101.504

Onderhandse leningen van: Binnenlandse banken en overige financiele instellingen

2.042

2.328

122.973

103.832

Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars

In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2006

Binnenlandse banken en overige financiele instellingen Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars

Balans 31/12/2006 binnenlandse banken en overige financiele instellingen

Saldo

Vermeerde-

01-01-2007

ringen

Aflossingen

Saldo

108.178

20.000

7.247

2.328

0

286

2.042

110.506

20.000

7.533

122.973

31-12-2007

120.931

101.504

Correctie: niet uit de balans 2006 blijkende schuld BNG

6.674

Saldo 1/1/2007 binnenlandse banken en overige financiele instellingen

108.178

In april 2008 is de schuld afgelost.

De totale rentelast voor het jaar 2007 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 4.739.543

4 VLOTTENDE PASSIVA

Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:

4.1 Schulden < 1 jaar 4.2 Overlopende passiva

2007

2006

12.471

19.413

9.269

8.577

21.739

27.990

2007

2006

Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespeficeerd worden:

Bank- en girosaldi

3.067

6.671

Overige schulden

9.404

12.743

12.471

19.414

Een nadere specificatie van de overige schulden is als volgt te geven:

188

2007 Crediteuren algemeen

6.450

Crediteuren sociale zaken

1.923

Crediteuren salarissen

1.029

Rekening-couranten

2 9.404

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

2007 Vooruitontvangen bedragen

1.440 bst 200001

Nog te betalen bedragen

5.477 bst 200004 51

Waarborgsommen Overlopende passiva Soza

1.130

Bijdrage praktijkschool

1.075

Overige passiva

95 9.269

Waarborgen en garanties

Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen, evenals de verstrekte garanties.

Gewaarborgde geldleningen De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse geldleningen. Ons huidige beleid is dat de gemeente in principe geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het geding is. Garantieverzoeken worden door verwezen naar de waarborgfondsen die hiertoe in het leven zijn geroepen. Wij hebben een specifieke garantie afgegeven voor het streekziekenhuis Slingeland voor de bouw van het ziekenhuis. Eind 2007 is een bedrag van € 33,1 mln. aan waarborgen verleend waarop de gemeente rechtstreeks kan worden aangesproken. De verdeling over verschillende beleidsterreinen eind 2007 is als volgt:

zorg

€

24,5 mln

onderwijs

€

1,9 mln

nutssector

€

2,4 mln

sport

€

4,3 mln

De gemeenten zijn tezamen met het Rijk de achtervang voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. In Doetinchem staat het WSW garant voor € 186,4 mln. Voor eigen woningbezit staat de Nationale Hypotheekgarantie borg. Ook hierin zijn de gemeenten achtervang. Het betreft per eind 2007 een bedrag van € 7,1 mln. Met de start van de Nationale Hypotheekgarantie per 1995 is het risico uit hoofde van de verstrekte gemeentegarantie nagenoeg verdwenen. Het risico op deze leningen is afgekocht, en de gemeente Doetinchem loopt theoretisch nog beperkte risico's. Men moet daarbij denken aan een renteloos te verstrekken geldlening wanneer het NHG-fonds ontoereikend is voor claims, dan wel dat de gemeente onder de garantie wordt aangesproken vanwege onzorgvuldig beheer.

189

Niet uit de balans blijkende verplichtingen In onderstaand overzicht zijn de meerjarige financiele verplichtingen opgenomen

Leverancier

Activiteit

ISS

schoonmaak

Masterkey plus

schoonmaakcontrole

Elektrabel

electra

700.000

Elektrabel

gas

323.419

Sensire

thuiszorg

Markenheem

thuiszorg

Zorggarant

thuiszorg

Capabel onderwijsgroep

inburgeringstrajecten

Amicon

aanv. ziektenkostenverzekering minima 15.000

NNAM

brand en opstalverzekering

NNAM

makelaarswerk verzekeringen

Wedeo

post

100.000

Veenman

kopieerkosten

450.000

ADT

beveiliging

Cipol

alarmopvolging

11.000

KPN

telefonie mobile

159.000

Totaal

Kosten per jaar 150.000 5.000

5.425.000

96.000

200.000 10.000

30.000

7.674.419

190

Overzicht reserves en voorzieningen

191

nr.

Omschrijving

doel

1 jan.2007

31 dec.2007 voeding

ALGEMENE RESERVES

1 algemene reserve voor algemene risico's

2 algemene reserve grex

Het dienen als financieel weerstandvermogen (buffer) voor het

5.654.572,02

4.982.602,62 Positieve saldi begroting/jaarrekening

opvangen van in principe onvoorziene financiële tegenvallers.

Algemene reserve voor afdekking tekorten verliesgevende

398.395,79

1.178.754,79 Voordelige exploitataie-saldi van grondexploitaties

-5.721.519,38

-5.744.698,18 Via afdracht per verkochte m2 grond; € 25 per m2

grondexploitaties en overige bedrijfsrisico’s binnen het taakveld grond-exploitatie.

3 reserve bovenwijkse voorzieningen

Financiering “bovenwijkse grote infrastructurele voorzieningen”: werken met bovenwijkse functies, die functioneel dienstbaar

voor woningbouw en € 15 per m2 voor

zijn aan de wijken.

bedrijventerreinen.

Totaal algemene reserves

331.448,43

416.659,23

BESTEMMINGSRESERVES

4 reserve pensioenvoorziening wethouders

Voorziening ingesteld om toekomstige pensioenverplichtingen-

0,00

0,00 Jaarlijks storting t.l.v. exploitatiebegroting

en afkopen - en wachtgeldverplichting van vml bestuursleden te kunnen betalen.

5 reserve loonsom

Afdekken van overschrijding van de loonsom

6 reserve dekking investeringslasten

Deze reserve is bestemd voor de jaarlijkse dekking van de

grote Projecten

0,00

16.923.450,49

850.000,00 Eenmalige storting bij begroting 2007

17.315.660,49 Bij de vaststelling van de notitie reserves en

investeringslasten van een aantal grote projecten (o.a. het

voorzieningen in 2002 is een bedrag afgezonderd voor

Brewinc, nieuwbouw schouwburg Amphion)

dekking investeringslasten van een aantal grote projecten. Daarnaast is tot en met het jaar 2005 is de eenmalige vrijval van de investeringslasten van de nieuwbouw Amphion en het integraal huisvestingsplan Onderwijs (IHP) toegevoegd aan deze reserve.

7 reserve afschrijving

Dekking investeringslasten brandweerkazerne.

272.173,73

brandweerkazerne 8 reserve openbare verlichting

Het instandhouden en uitbreiden van de openbare verlichting.

125.897,02

9 reserve afschrijving herinrichting

Dekking kapitaallasten voor de komende jaren voor de

160.188,95

wegen 10 reserve mobiliteitsfonds

Daarnaast wordt jaarlijks rente bijgeschreven aan deze 259.643,73 Rentebijschrijving 0,00 Geen

157.099,95 rentebijschrijving

investeringen in wegen. Het instandhouden en uitbreiden van parkeervoorzieningen in

2.833.002,69

3.256.186,77 Van het voordelig saldo op het product parkeren

en rond het centrum, het terugdringen van het autogebruik

wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd aan de

door het fietsgebruik en het openbaar vervoer te bevorderen.

algemene middelen. Het restant wordt toegevoegd aan deze reserve.

11 reserve renovatie veemarkt

Het renoveren van het veemarktterrein (laatste fase);

34.960,63

opgeheven bij jaarrekening 2006.

192

0,00 Geen

nr. onttrekking

1 Negatieve saldi begroting/jaarrekening

benodigde omvang

Voorstel

Bij nota reserves en voorzieningen in 2002 is de

Bij het vaststellen van de programmabegroting 2006 is

minium norm vastgesteld op 10% van de omzet van de besloten om de positieve saldi tot en met de begroting exlusief grondexploitaties (per 2006 ligt dit begroting 2010 toe te voegen aan de algemene

2 Afdekking tekorten verliesgevende grondexploitaties

op afgerond € 11 mln). De maximum norm is daarbij

reserve. Door deze toevoegingen zal de algemene

vastgesteld op 12% van deze omzet (€ 13 mln).

reserve ultimo 2010 weer op het gewenst niveau zijn.

De omvang van deze reserve moet minimaal 10% van Reserve handhaven de boekwaarde van de grondexploitatie bedragen. Die bedroeg per ultimo 2006 € 39 mln.

3 Conform jaarlijks vast te stellen nota voor de komende Van deze reserve wordt jaarlijks een 10-jarige planning Reserve handhaven 10 jaar. In 2006 was de onttrekking € 5.136.480

(voor het laatst in oktober 2005) met betrekking tot de toevoegingen en onttrekkingen opgezet.

4 Zie doel.

Zie pensioenvoorziening wethouders

Saldo is overgeboekt naar pensioenvoorziening wethouders. Deze reserve kan opgeheven worden.

5 zie doel

50% van de loonsomproblematiek ad € 1,7 mln ten

Reserve handhaven

tijde van vaststellen van begroting 2007 6 Gedurende 40 jaar (miv 2003) wordt jaarlijks een

De reserve moet toereikend zijn om de jaarlijkse

Reserve handhaven

bedrag onttrokken ter afdekking van investeringslasten. afschrijvingslasten op te kunnen vangen. De onttrekking is gebaseerd op 8% van het investeringsbedrag en loopt jaarlijks af met de vrijval van de investeringslasten.

7 Jaarlijkse investeringslasten.

Aflopend met investering.

Reserve handhaven.

8 Voor de jaren 2004 tot en met 2006 zijn slechts 50%

Niet van toepassing

Reserve opheffen

Aflopend met hoogte investering

Reserve handhaven

van de benodigde middelen voor vervanging van masten en armaturen binnen de begroting afgedekt. Het tekort tot en met 2006 wordt gedekt uit deze reserve waarna deze reserve volledig is benut. Vanaf 2007 is 100% afgedekt binnen de begroting. 9 Dekking jaarlijkse investeringslasten

10 Conform jaarlijks vast te stellen nota voor de komende Van deze reserve wordt jaarlijks een 10-jarige planning Reserve handhaven 10 jaar.

met betrekking tot de toevoegingen en onttrekkingen opgezet.

11 Geen

Niet van toepassing

Opgeheven bij jaarrekening 2006

193

nr. Omschrijving 12 reserve verb./uitbr. Houtkamphal

doel Een door de stichting evenementenhal belegde reserve die

1 jan.2007 90.352,79

31 dec.2007 voeding 95.321,79 Geen

bedoeld is voor de verbetering, aanpassen dan wel de uitbreiding van de Houtkamphal. Eventuele jaarlijkse exploitatietekorten van bovengenoemde stichting , als gevolg van het kostendekkend makend van de huur, kunnen hier eveneens uit worden afgedekt. 13 reserve nieuwbouw het Timpaan

Reserve ter gedeeltelijke dekking van de investeringslasten van

1.250.000,00

1.240.750,00 Geen

de nieuwbouw in 2006 van de Timpaan in de voormalige gemeente Wehl. 14 reserve onderwijshuisvesting

Dekking van toekomstige investeringen onderwijshuisvesting.

149.502,00

647.238,00 Middels structurele vrijval van kapitaallasten huisvesting onderwijs, incidenteel met specifieke toevoegingen aan het gemeentefonds en rentebijschrijving.

15 reserve jachthaven

Het uitbaggeren van de jachthaven sportpark-zuid.

16 reserve aanleg sportacc. Dichteren

Reserve bedoeld voor de aanleg van een sportaccommodatie in

32.409,00

32.409,00 Geen

1.627,75

0,00 Geen

Dichteren. 17 reserve breedte sport

Projectsubsidie 2001-2004 t.b.v. het breedtesportproject

70.452,00

0,00 Rijksregeling breedtesportimpuls (bsi)

‘Doetinchem Sportief’ 18 reserve kap.lasten kl.zaal Amphion

Reserve is bestemd voor het afdekken van kapitaallasten van de

448.355,69

402.421,63 Geen

264.002,99

222.503,99 Restant bedrag van het jaarlijks beschikbaar budget + €

kleine zaal Amphion. 19 reserve aankoop kunstwerken

Reserve is bestemd voor de dekking van kosten van de aankoop/bouw van kunstwerken.

0,45 per verkochte m2 grond in Dichteren.

20 reserve afschrijving kunstwerk Wehl Dekking investeringslasten kunstwerk Wehl.

25.320,00

18.000,00 Rentebijschrijving

21 reserve cultuurhistorisch beleid

18.164,00

19.254,00 Rentebijschrijving

39.838,00

25.662,00 Een voordelig saldo tussen kapitaallasten voorm.

Opstellen cultuurhistorisch beschrijving als onderdeel van het landschapsontwikkelingsplan voor Doetinchem

22 reserve aankoop voormalig postkantoor

Het afdekken van het tekort dat ontstaat tussen het in eigendom hebben van het voormalig postkantoor en het huren

Postkantoor en huur L. de Colignystraat wordt

van het pand Louise de Colignystraat 23 reserve evenementen

gedoteerd.

Hoogwaardig evenementenaanbod ter versterking van de

77.946,00

identiteit en leefbaarheid van de centrumgemeente.

24 reserve groenstructuurplan

93.748,00 Meer- en minderopbrengsten van de kermissen en het saldo van het evenementenbudget.

Uit deze reserve wordt de uitvoering van diverse projecten uit

799.173,07

764.493,15 Opbrengst verkoop kavels Wonninkhage. Toevoeging in 2007 was € 0,=

het groenstructuurplan (1992) gedekt. Doelstelling van het structuurplan is handhaven, versterken en ontwikkelen van een duurzame stedelijke groenstructuur. De gebruikswaarde en de esthetische en ecologische functie van het groen staat hierbij centraal. In bedoelde projecten wordt zowel thematisch als gebiedsgericht uitvoering gegeven aan de doelstelling van het groenstructuurplan. 25 reserve afstoten openbaar groen

Het dekken van kosten (ook eigen inzet) die in het kader van

19.040,00

0,00 Verkoopopbrengsten afstoten openbaar groen

het afstoten van openbaar groen worden gemaakt door de eenmalige verkoopopbrengsten aan deze reserve toe te voegen. 26 reserve speelvoorzieningen

Opvangen van schommelingen in de kosten van de vervanging

273.615,00

228.123,94 Het verschil tussen het jaarlijkse beschikbare budget en de uitgaven.

en renovatie van speeltoestellen.

194

nr. onttrekking benodigde omvang 12 Een krediet ad € 65.000 voor tennishal-Zuid moet ten Niet van toepassing

Voorstel Reserve handhaven

laste van deze reserve gebracht worden. Voor het overige wordt de reserve betrokken in de afwikkeling met Stichting evenementenhal.

13 Jaarlijkse onttrekking gelijk aan de jaarlijkse lasten van Loopt af met de hoogte van een deel van de een deel van de investering. 14 Ten behoeve van aanvragen voor een voorziening in onderwijshuisvesting.. 15 Geen

Reserve handhaven

investering Basis is het integraal huisvestingsplan onderwijs, welke Reserve handhaven periodiek wordt bijgesteld of geevalueerd. Geen

Het uitbaggeren van de jachthaven is afgerond. De resterende middelen van deze reserve zijn derhalve over. Er vindt momenteel overleg plaats met het bestuur van watersportvereniging De Ank over het onderhoud van de jachthaven (steigers). Gelijktijdig daarmee loopt een traject om te komen tot privatisering van de Jachthaven en de werf, waarbij er momenteel gedacht wordt aan een gedeeltelijke privatisering van de jachthaven, waar dan ook het onderhoud (mogelijk wordt dit afgekocht) aan de steigers bij wordt betrokken. De gesprekken

16 Geen

Niet van toepassing

hierover met het bestuur lopen. Gezien deze Opgeheven bij jaarrekening 2006

17 Geen concrete bestemming Afrekening heeft

Niet bepaald

Opgeheven bij jaarrekening 2006

plaatsgevonden (vaststelling projectsubsidie door VWS bij brief van 30-01-06). Het bedrag heeft geen concrete 18 Kapitaallasten kleine zaal Amphion. De reserve moet gelijk zijn aan de boekwaarde en

19 Ten behoeve van de kosten van aankoop/bouw van

Na gereedkomen nieuwbouw schouwburg Amphion

vermindert parallel aan de boekwaarde van de

deze reserve in te zetten voor de afboeking van de

investering.

resterende boekwaarde van de investering.

Niet bepaald

Vooralsnog handhaven. Bij vaststelling van de begroting 2008 is besloten dat € 164.003 naar algemene reserve geboekt wordt. Dit

kunstwerken.

wordt verwerkt in het jaar 2008. 20 Jaarlijkse investeringslasten

Aflopend met investering

Reserve handhaven.

21 Geen

Volledig

Reserve handhaven; de ontwikkeling van het landschapsontwikkelingsplan is in volle gang en krijgt in 2008 zijn beslag. Dit gebeurt samen met regiogemeenten en in overleg met de provincie. De afspraken hierover met deze partijen is o.a. reden om

22 Een nadelig saldo tussen kapitaallasten voorm.

deze reserve in 2008 nog te handhaven. Reserve handhaven

Naar verwachting voldoende

Postkantoor en huur L. de Colignystraat wordt onttrokken. Zodoende is in 2007 € 14.176 onttrokken. 23 Meer- en minderopbrengsten van de kermissen en het Aan deze reserve ligt een evenementenplan ten saldo van het evenementenbudget.

Bij vaststelling van de begroting 2008 is besloten dat

grondslag.

deze reserve opgeheven wordt en de middelen naar de algemene reserve gaan. Dit wordt verwerkt in het jaar 2008. Bij vaststelling van de begroting 2008 is besloten dat

24

deze reserve opgeheven wordt en de middelen naar de algemene reserve gaan. Dit wordt verwerkt in het jaar 2008.

25 Jaarlijkse kosten ten behoeve het afstoten van

Niet nader bepaald.

Reserve opheffen

Aan deze voorziening ligt een speelruimteplan ten

Reserve handhaven; de afspraak is gemaakt om in

openbaar groen.

26 Het verschil tussen het jaarlijkse beschikbare budget en de uitgaven.

grondslag. Op basis van geactualiseerd meerjarenplan 2008 te beginnen met het inzetten van deze reserve. omvang nader vaststellen.

Het budget wordt gebruikt om de achterstand in de vervanging in te lopen. Alle speeltoestellen zijn gecontroleerd en we hebben in beeld welke we vervangen moeten. Daarnaast zijn in de loop van de jaren onveilige toestellen verwijderd en ook hier worden nieuwe teruggeplaatst.

195

nr. Omschrijving 27 reserve bijzondere bijstand

doel Inkomensondersteunend beleid via schuldhulpverlening, de

1 jan.2007 629.120,00

31 dec.2007 voeding 747.138,00 Voeding vindt plaats via voordelen op de bijzondere

bijdrageregeling en overige inkomensvoorzieningen.

bijstand ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering uit het gemeentefonds.

28 reserve WWB

Reserve is bestemd voor de uitvoering van de Wet Werk en

1.744.470,70

3.089.338,70 Voeding vindt plaats via voordelen op het werkdeel en

Bijstand (WWB)

29 reserve WVG / WMO

het inkomensdeel van de WWB.

Reserve is bestemd voor de uitvoering van de Wet

491.030,00

1.927.646,00 Voeding vindt plaats via voordelen op de uitkeringen

Maatschappelijke Ondersteuning.

WVG, hulp bij huishouding en subsidies voormalige AWBZ ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Hiertoe is bij de vaststelling van de jaarrekening 2005, begroting 2006 en raadsbesluit februari 2007 besloten.

30 reserve afschrijving

Dekking investeringslasten maaltijdvoorziening Oldershove.

maatlijdvoorziening oldershove 31 reserve waterplan

Reserve ten behoeve van afdekking eenmalige kleinere

142.283,93 85.761,16

71.141,93 Rentebijschrijving 119.462,66 Jaarlijkse dotatie

projecten binnen het in 2004 vastgestelde waterplan (zie ook aanmelding voorjaarsnota 2003). 32 reserve stadsvernieuwing (vrom) 33 reserve stimuleringsfonds volkshuisvesting

Opgeheven bij jaarrkening 2006 Deze reserve is even groot als de middelen die gemeente

289.047,23 2.189.942,28

0,00 2.385.233,81 Geen

2.527.722,64

2.337.547,64 Rentebijschrijving

0

Doetinchem heeft uitstaan in het Stimuleringsfonds volkshuisvesting.

34 reserve volkshuisvesting

Rente van deze reserve wordt voor een deel ingezet ten behoeve van de woonomgeving en leefbaarheidprojecten.

35 reserve strategische aankopen grex

Het aankopen van onroerende zaken waarmee strategische

0,00

400.000,00 Eenmalige storting bij raadsbesluit van 14-12-2006

posities ingenomen kunnen worden. 36 reserve bonusuitkering aandelen

Deelname in de NV Bank Nederlandse Gemeenten.

156.585,00

156.585,00 Geen

58.752,00

58.752,00 Geen

BNG

37 reserve aandelen Vitens

Deelname in waterbedrijf Vitens

38 reserve compens. winst uitk. Nuon

De eenmalige uitkering in 1997 met gelijktijdige teruglening is

292.688,24

0,00 Eenmalige uitkering in 1997 met gelijktijdige

ter gedeeltelijke garandering van de winstuitkering voor de

teruglening.

komende zeven jaar. Deze reserve is de tegenhanger van de waarde van de (achtergestelde) lening. 39 reserve cum pref Bouwfonds

De bespaarde rente van deze reserve dient ter dekking van de

21.698,00

-0,41 Geen

rentelasten van de boekwaarde van de verkregen aandelen

40 reserve BTW compensatiefonds

Opvang in eerste jaren van effecten die het gevolg zijn van

1.914.930,11

1.537.877,69 Bijdrage uit reserves en het voordeel van uitstel van korting op algemene uitkering gemeentefonds in eerste

invoering van BCF.

jaar van invoering BCF

Totaal Bestemmingsreserves

34.453.503,09

196

38.459.239,46

nr. onttrekking 27 Onttrekking vindt plaats bij nadelen op de bijzondere

benodigde omvang Voorstellen hierover volgen bij begroting 2009

Voorstel Reserve handhaven

bijstand ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Bij de vaststelling van de begroting 2008 is de

Saldo per 31-12-2007 € 3.089.000 minus onttrekking

en het inkomensdeel van de WWB danwel ten

bovengrens van de reserve WWB bepaald op € 1,1

saldo 1/1/2007 bij vaststelling begroting 2008 €

behoeve van werkgelegenheids-projecten.

miljoen, zijnde 10% van het jaarbudget.

600.000 minus onttrekking ten behoeve van regionaal

28 Onttrekking vindt plaats bij nadelen op het werkdeel

arbeidsmarktbeleid € 100.000 = € 2.389.000. Bovengrens is € 1.100.000, waardoor € 1.289.000 ten gunste van algemene reserve gebracht kan worden. 29 Onttrekking vindt plaats bij nadelen op de uitkeringen De korting op de algemene uitkering v.w.b. WMO

Reserve handhaven

ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk loopt op tot € 1,7 mln structureel. Bij begroting 2009 via de algemene uitkering uit het gemeentefonds.

zal een voorstel volgen hoe deze korting opgevangen moet worden waarbij ook deze reserve betrokken wordt.

30 Jaarlijkse investeringslasten

Aflopend met investering

Reserve handhaven.

31 Afdekking kosten kleine maatregelen obv vastgesteld

Opgenomen in meerjarenplanning waterplan

Reserve handhaven

waterplan. 32 33 Geen

0

0 Opgeheven bij jaarrekening 2006 De gemeente neemt deel in het het revolving fund (RF) van Reserve handhaven de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn). De gemeente kan aanwijzingen doen voor welke projecten de middelen (leningen) uit het RF kunnen worden ingezet. Bij begroting 2009 worden voorstellen gedaan over inzet en continuering van het fonds.

34 Deze reserve moet worden aangewend voor

Deze reserve is gevormd uit de reserves van het

Reserve handhaven

doeleinden in het belang van de volkshuisvesting. Over voormalige woningbedrijf. de aanwending is overleg geweest, dat nog in definitieve afspraken moet worden gegoten (bij de prestatie-afspraken met Sité). Jaarlijks wordt een deel van de rentebijschrijving toegevoegd aan de algemene middelen. 35 Strategische grondaankopen

Bij vaststelling is de omvang bepaald op € 400.000

36 Geen

Deze reserve is de tegenhanger van onze aandelen. De Reserve handhaven

Reserve vooralsnog handhaven; evaluatie bij begroting 2009

inbreng van de gemeente Doetinchem bestaat uit 62.634 aandelen a € 2,50 De rente komt ten goede aan de exploitatie. 37 Geen

Deze reserve is de tegenhanger van onze gewone

Reserve handhaven

aandelen in Vitens. De inbreng van de gemeente Doetinchem bestaat uit 58.752 gewone aandelen met een boekwaarde van € 1,00 per aandeel. De rente komt ten goede aan de exploitatie. 38 Jaarlijkse onttrekking ter hoogte van het bedrag aan

De reserve werd jaarlijks lager, net als de geldlening,

Reserve opheffen

ontvangen aflossing van de verstrekte (achtergestelde) en is daardoor inmiddels op 0 uitgekomen geldlening

39 Geen

De storting in deze reserve betreft de bij verkoop van Tegenover deze reserve staat op de balans een de Bouwfondsaandelen verkregen cumulatief

activum met dezelfde waarde. Beide kunnen

preferente aandelen. De totale boekwaarde van de

afgeboekt worden nu wij de aandelen niet langer in

verkregen aandelen is geactiveerd onder de financiële ons bezit hebben. Reserve opheffen. vaste activa. De rente wordt toegevoegd aan de exploitatie. Deze reserve expireert in 2004. 40 Bijdrage aan algemene dienst zijnde € 802.490 in 2006 De opzet is het nadeel van invoering BCF voor 10 jaar Reserve handhaven; bij de begroting 2009 komt een voorstel om deze reserve op de benodigde omvang te

op te vangen. Evaluatie vindt plaats in 2007.

krijgen.

197

nr.

Omschrijving VOORZIENINGEN

doel

1 jan.2007

31 dec.2007 voeding

voor verplichtingen, verliezen en risico's 41 Pensioenvoorziening wethouders

Voorziening ingesteld om toekomstige pensioenverplichtingen-

0,00

1.150.600,00 Voormalige reserve wethouderspensioenen ad € 442.600 en extra dotatie van € 708.000

en afkopen - en wachtgeldverplichting van vml bestuursleden te kunnen betalen. 42 voorziening kl. Invest. fac. dienst en huisvesting 43 voorziening doorontwikkeling organisatie

Het egaliseren van de kosten van de investeringen van de

11.985,00

0,00 De voorziening wordt gevoed vanuit budgetten uit

83.469,27

0,00 geen

facilitaire dienst, betreffende huisvestingskosten en repro.

kostenplaatsen.

Organisatieontwikkeling: Onder de noemer kwaliteitsmanagement ontwikkelen we onze organisatie verder. Hiertoe zullen we resultaatmetingen doen en zullen we ons bestuurlijk dashboard verder automatiseren en optimaliseren.

44 voorziening bruidschat onderwijs

Voorziening gevormd omdat op grond van de BBV hiervoor een

0,00

868.000,00 Eenmalig bij jaarekening 2007

voorziening gevormd moet worden. Dit heeft op termijn geen nadeel voor de algemene reserve omdat we hiermee al rekening hadden gehouden in het financieel meerjarenperspectief. 45 voorziening afvalverwerking

Het egaliseren van de uitgaven en inkomsten die in het kader

425.618,02

691.693,02 Overschotten op de jaarlijkse kosten en inkomsten op

van afvalinzameling en verwerking worden gemaakt met als

het product afval (721)

effect dat een nagenoeg stabiel tarief afvalstoffenheffing wordt gehanteerd. 46 voorziening bodemsanering rewog

Het afdekken van de toekomstige kosten van bodemsanering

470.567,23

810.739,13 Geen.

Rewogterrein. 47 voorziening bedrijventerrein

Dekking exploitatietekort bedrijventerrein Wijnbergen

792.958,00

1.383.628,00 Bij de jaarrekening worden jaarlijks alle

wijnbergen

grondexploitatieopzetten geactualiseerd. Bepaald 124.653,00

wordt dan of er middelen aan de voorziening 64.309,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Dekking exploitatietekort Golfbaan-de Belder Dekking exploitatietekort Lage Horst III Dekking exploitatietekort Perlstein Dekking exploitatietekort Mholf/Jaartsveld Dekking exploitatietekort Richtersbos-Zuid/ Akkermansbeek

9.000,00 381.416,00 542.000,00 18.000,00 1.065.369,00

10.516,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 759.918,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 0,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 1.913,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 0,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Dekking exploitatietekort Oosseld Dekking exploitatietekort Ruimzicht Dekking exploitatietekort Bethlehemstraat

2.823.000,00 284.051,00 0,00

0,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 284.051,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 5.009,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

0,00

67.714,00 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

48 voorziening pelgrimterrein

Dekking exploitatietekort Pelgrimterrein

49 50 51 52 53

voorziening golfbaan de belder voorziening Lage Horst III voorziening perlstein voorziening nholf/jaatsveld voorziening richtersbos

zuid/akkermansbeek 54 voorziening oosseld 55 voorziening ruimzicht 56 Voorziening woningbouw

Bethlehemstraat 57 Voorziening Akkerstr/Kerkstr (grex) Dekking exploitatietekort Akkerstraat/Kerkstraat 58 voorziening dubieuze debiteuren

Ten laste van deze voorziening worden oninbare

800.000,00

872.992,17 Geen (structurele) jaarlijkse storting. Bij jaarrekening

(belasting)vorderingen afgeboekt 59 voorziening FPU-arrangement

zal steeds bepaald worden of een toevoeging danwel

afkoopsom voor het Fpu-arrangement

4.530.602,52

onttrekking noodzakelijk is 0,00 Geen, betrof eenmalige dotatie tbv kosten afkoopsom FPU-arrangement (krediet 70012)

subtotaal

12.362.689,04

198

6.971.082,32

nr. onttrekking

benodigde omvang

Voorstel

41 Wachtgeldverplichtingen

zie doel

Voorziening handhaven

42 Volgens vervangingsplanning kleine investeringen.

In overeenstemming met meerjaren vervangingsplan

Gelet op BBV is voorziening vrijgevallen. Voorgesteld

huisvesting en repro

wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve.

Toereikend

Bedrag € 26.000 Gelet op BBV is voorziening vrijgevallen. Voorgesteld

43 uitgaven die dienen voor genoemd doel

wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve. Bedrag € 83.000

44 betalingen bruidschat

Toereikend


45 Tekorten op de jaarlijkse kosten en inkomsten op het Wordt bij begroting 2009 bepaald

Voorziening handhaven.

product afval (721)

46 Toekomstige saneringskosten. Na sluiting van het AZC Betreft een ontvangen afkoopsom van het Regionaal aan de Christoffelstraat kan dit terrein worden


Woonwagencentrum Oost Gelderland .

gesaneerd. 47 Bij de jaarrekening worden jaarlijks alle grondexploitatieopzetten geactualiseerd. Bepaald

Bij de jaarrekening worden jaarlijks alle


grondexploitatieopzetten geactualiseerd. Bepaald

wordt dan of er middelen aan de voorziening 48 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

wordt dan of er middelen aan de voorziening Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen


49 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 50 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 51 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 52 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 53 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Voorziening handhaven Voorziening handhaven Voorziening handhaven Voorziening handhaven Voorziening handhaven

54 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 55 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 56 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Voorziening handhaven Voorziening handhaven Voorziening handhaven

57 Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen

Zie bij voorziening bedrijventerrein Wijnbergen


58 Afboeking oninbare vorderingen

Afhankelijk van de jaarlijks bij de jaarrekening op te


stellen analyse 59 Kosten afkoopsom FPU-arrangement

In het raadsbesluit van mei 2005 is grondslag voor

In 2007 is de afkoopsom voor het Fpu-arrangement

omvang opgenomen

betaald waardoor de voorziening is opgeheven. Voordeel € 12.000

199

nr.

Omschrijving onderhoudsegalisatievoorzieningen

60 onderwijs ind.meerjarenplanning onderwijsgeb. mop

doel

1 jan.2007

Het egaliseren van jaarlijks sterk schommelde

925.653,09

62 voorziening onderhoudsfonds gem.geb. (pogg)

0,00 Jaarlijks vaste dotaties per onderwijsgebouw.

onderhoudskosten van gemeentelijke schoolgebouwen.

61 voorziening exploitatie sportcentrum Voorziening voor opvang exploitatie tekort en voor exploitatie rozengaarde

31 dec.2007 voeding

206.132,00

281.550,00 Jaarlijkse dotatie en exploitatie overschot

verbeterende maatregelen.

Sportcentrum Rozengaarde

Het egaliseren van jaarlijks sterk wisselende kosten ten behoeve

491.661,42

597.267,94 Jaarlijks (geindexeerde) dotaties per gemeentelijk

van het onderhoud van gemeentelijke gebouwen. (muv

gebouw.

schoolgebouwen). 63 voorziening rioolbeheer

Het egaliseren van sterk schommelende uitgaven in het kader

1.686.211,51

2.258.839,51 Overschotten op de exploitatie- en investerings-kosten

van onderhoud, vervanging en verbetering van het

voor riolering.

rioleringsstelsel met als effect dat een nagenoeg stabiel 64 groot onderhoud zwembad

rioolrechtvoor wordt gehanteerd. Middelen groot onderhoud van zwembad De Byvoorde in

51.854,28

0,00 Jaarlijkse dotatie

Wehl 65 groot onderhoud werkplaats

Middelen voor groot onderhoud van gemeenteopslag in Wehl

6.485,00

66 groot onderhoud

Middelen voor groot onderhoud van sportaccommodaties in

11.097,00

sportaccommodaties 67 voorziening bouwvergunningen

0,00 Rente

0,00 Jaarlijkse dotatie

Wehl Het egaliseren van schommelingen in de opbrengsten bouwleges

0,00

106.108,00 Voordelen op opbrengst bouwleges versus uitgaven m.b.t. bouwvergunningen

subtotaal door derden beklemde middelen 68 onderwijs voorziening rmc

3.379.094,30

Het egaliseren van schommelingen bij de uitvoering van het

3.243.765,45

433.789,60

705.755,82 Voordelen uitvoering rmc.

355.255,20

510.411,20 Voordelen uitvoering onderwijsachterstand-beleid

rmc, waarbij de gemeente Doetinchem als centrumgemeente de uitvoering op zich heeft genomen en de rijksmiddelen ontvangt. 69 voorziening onderwijs achterstand beleid

70 voorziening praktijkschool rozengaarde 71 voorziening breedtesportimpulsgelden (BOS)

Het egaliseren van schommelingen bij de uitvoering van het onderwijsachterstand-beleid.

Consolidatie jaarrekeningen openbaar onderwijs. Het betreft

2.240.777,00

0,00 Balansmutaties jaarrekening Praktijkschool

onderwijsgelden. Project “Sportkans iedereen doet mee” in het kader van de

94.000,00

154.750,00 Rijksregeling

244.396,00

0,00 Rijksbijdrage.

74.417,00

0,00 Rijksbijdrage.

BOS-impuls

72 voorziening klant management

Invoering casemanagement sociale zaken.

73 voorz. Tijd. Subs.reg. Schuldhulp

Het geven van een extra impuls aan de schuldhulpverlening

2006

(deels gevoed uit eigen middelen).

door gemeenten. Op grond van deze regeling kunnen diensten – van preventie tot nazorg – worden gesubsidieerd.

74 voorziening bans

Energiebesparing binnen de gemeente

50.471,40

76.655,90 BANS-subsidie. In totaal wordt het bedrag aangevuld tot € 104.738,00

75 voorziening tijdelijke stimulering vrijwilligerswerk 76 voorziening vluchtelingen/nieuwkomers

Bekostigen van activiteiten op grond van het door het ministerie

45.389,00

0,00 Rijksbijdrage

van VWS goedgekeurde projectplan vrijwilligerswerk 20012004 Deze voorziening is gevormd in het kader van

1.156.861,19

vluchtelingenbeleid.

861.735,32 Voordelen bij de uitvoering van de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN), de regeling oudkomers de inkomsten van het asielzoekerscentrum.

77 voorziening maatschappelijke opvang Middelen bestemd voor de regionale taak die Doetinchem heeft

346.652,00

183.738,00 Tot en met 2006 ontvingen wij een rijksbijdrage van

i.h.k.v. maatschappelijke opvang/huiselijk geweld, OGGz en

circa €1,8 miljoen per jaar. Ingaande 2007 is dit ivm de

verslavingszorg.

OGGz-taak opgehoogd naar 2,6 miljoen. Dit is geoormerkt geld en mag alleen voor deze regionale taak ingezet worden; de inzet wordt jaarlijks middels Sisa verantwoord naar VWS. Naast eigen gemeentelijk budget heeft de provincie via de GSO t/m 2007 bijgedragen aan kosten bestrijding dakloosheid (maatsch. opvang).

200

nr. onttrekking

60 Werkelijke jaarlijkse onderhoudskosten aan

benodigde omvang

Voorstel

Op basis van meerjarenplanning.


schoolgebouwen. 61 Exploitatie tekort en kleine investeringen verbouwingen Sportcentrum Rozengaarde

wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve. Bedrag € 1.170.000 Voorziening handhaven.

Deze voorziening is bedoeld voor exploitatieverbeterende maatregelen: Maatregelen voor onderhoudswerkzaamheden die niet zijn opgenomen in onderhouds- en investeringsplannen en maatregelen die aansluiten op de vraag vanuit de markt. De vervanging van grote technische installaties en gebouw blijven buiten beschouwing. Die vervangingen worden afzonderlijk aangemeld.

62 Werkelijke jaarlijkse onderhoudskosten aan

Op basis van meerjarenplanning.

Het POGG is op basis van de begroting 2008

gemeentelijke gebouwen

doorgerekend. De verdere evaluatie van het POGG zal in 2008 uitgevoerd worden. Deze voorziening

63 Tekorten op de exploitatie- en investeringskosten voor riolering. 64 Werkelijk gemaakte jaarlijkse kosten

wordt daarbij betrokken. Vooralsnog handhaven. Bij de begroting 2009 worden voorstellen gedaan voor Voorziening handhaven. boven- en ondergrens van deze voorziening. Met Stichting Sport en Recreatie Wehl zal worden


gesproken over de overdracht van het onderhoud en wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve. 65 Geen

66

deze middelen. Bij de evaluatie van het pogg wordt deze voorziening

Bedrag € 36.000 Gelet op BBV is voorziening vrijgevallen. Voorgesteld

betrokken. Zal na de evaluatie eventueel opgenomen


worden in het pogg.

Bedrag € 7.000

0 Met Stichting Sport en Recreatie Wehl zal worden


gesproken over de overdracht van het onderhoud en wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve. Bedrag € 3.000

deze middelen. 67 Nadelen op opbrengst bouwleges versus uitgaven m.b.t. bouwvergunningen

Op basis van meerjarenprognose is de verwachting dat Voorziening handhaven. in 2007 en 2008 middelen toegevoegd worden, waarna deze in 2009 en 2010 weer onttrokken worden.

68 Nadelen uitvoering rmc.

Het betreft geoormerkt geld. Indien het bedrag niet

De voorziening in de huidige omvang handhaven.

wordt uitgegeven zal het moeten worden terugbetaald aan het rijk. 69 Nadelen uitvoering onderwijsachterstand-beleid.

In 2008 zal voor de programmabegroting 2009 een


voorstel worden opgesteld voor de gemeenteraad over de inzet van de huidige beschikbare middelen in de gemeentebegroting op alle posten jeugd- en onderwijs, om die in te zetten voor de jeugdagenda. Hierbij wordt ook deze voorziening betrokken. 70 Balansmutaties jaarrekeningen Praktijkschool

Doordat de Praktijkschool formeel per 1-1-2007 is

Voorziening opheffen.

verzelfstandigd is in 2006 de jaarrekening van deze school voor het laatst geconsolideerd in onze 71 Geen concrete bestemming; afrekening heeft

jaarrekening. Bij begroting 2009 komen beleidsvoorstellen waarbij


plaatsgevonden (vaststelling projectsubsidie door VWS deze voorziening wordt betrokken. bij brief van 30-01-06). 72 Uitgaven klantmanagement.

73 Uitgaven overeenkomstig doelstelling.

Het oogmerk is om de bedragen uit klantmanagement Gelet op BBV is voorziening vrijgevallen. Voorgesteld te besteden binnen het domein Werk en Inkomen.


N.v.t.

Bedrag € 125.000 Gelet op BBV is voorziening vrijgevallen. Voorgesteld wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve. Bedrag € 74.000

74 Voor Wijnbergen het Oosten is inmiddels 26.595 euro De gehele BANS-subsidie dient te worden besteed aan Voorziening handhaven. uitgegeven.

energiemaatregelen, kan niet worden overgeboekt naar andere reserves.

75 Activiteiten rond vrijwilligerswerk

Project is afgesloten en afgerekend bij ministerie.

Voorziening opheffen.

76 Nadelen bij de uitvoering van de Wet Inburgering

Het saldo van de voorziening vluchtelingen per


Nieuwkomers (WIN), de regeling oudkomers het

31/12/2007 is als volgt geoormerkt:

asielzoekerscentrum en projecten in het kader van het Uitvoering Wet inburgering € 577.000 en € 285.000 vluchtelingenbeleid (bijvoorbeeld noodopvang

voor het restant van het krediet uitvoering

asielzoekers).

pardonregeling, uitloop ROA/VVTV en WIN en een

77 Zie hierna

afbouw van de subsidie vluchtelingenwerk. Beschikbaar is een notitie met de voorstellen voor de Gelet op BBV is voorziening deels vrijgevallen. inzet van het budget in 2007. In deze notitie wordt

Voorgesteld wordt tot overheveling naar

ook ingegaan op onzekerheden wat betreft de

bestemmingsreserve. Bedrag € 176.000

structurele omvang van de geldmiddelen. Het is duidelijk dat wij de komende jaren alle budgetten nodig hebben om deze taak uit te voeren - ook de eigen gemeentelijke budgettaire ruimte binnen dze begrotingspost. Op de laatste pagina van de notitie wordt ingegaan op het financieel perspectief.

201

nr. Omschrijving 78 voorziening WMO administratieve

doel Stroomlijning processen

1 jan.2007 31.000,00

31 dec.2007 voeding 31.000,00 Rijksmiddelen

79 voorziening stimuleringsgelden bso

Stimulering buitenschoolse opvang.

182.122,23

0,00 Rijksbijdrage minus betalingen.

80 voorziening kinderopvang regeling

Kinderopvang

17.983,00

0,00 Rijksbijdrage minus betalingen.

lastenverlichting

2004

81 voorziening fietsenstalling perlstein 82 regeling rieten daken 83 voorziening Oldershove (isv)

Ten behoeve van de bouw van een fietsenstalling perlstein

100.000,00 2.186,00 131.323,70

ISV gelden die we ontvangen hebben voor projecten in en

0,00 Betreft bijdrage derden in de bouwkosten 0,00 131.323,70 Geen

rondom Oldershove in Wehl 84 voorziening ISV/GSO

Geoormerkte provinciale gelden bestemd voor stedelijke

85 voorziening GSO II 86 voorziening GSO II boven lokaal 87 voorz. Horecateam veilige

vernieuwing. idem idem Om de objectieve en subjectieve veiligheid voor zowel

binnenstad

2.377.390,16 0,00 0,00 321.846,00

1.405.694,69 Rijks/Provinciegelden voor benoemde fysieke projecten. 2.545.299,03 idem -7.430,60 idem 55.232,00 Voeding door toegekende subsidie van ministerie van

bezoekers als personeel van de horeca te verbeteren, wordt

binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties. In 2006 is

een horecateam veilige binnenstad gevormd. 88 voorziening stimuleringsreg. Brede

een voorschot ontvangen.

Brede school Wehl

96.814,50

193.629,00 Voeding door toegekende subsidie van ministerie van

school

onderwijs. In 2006 is de helft als voorschot ontvangen. Totaal is € 193.629 beschikbaar gesteld.

89 upc-gelden

Besteding aan doelstellingen op het gebied van cultuur, welzijn,

32.500,00

26.416,00 Vergoeding die we ontvangen van upc in 2005 t/m

ict, sport of educatie. Invulling dient zo te gebeuren dat de

2009

herkomst en aard van de bijdrage transparant en herkenbaar is voor het publiek. 90 voorz. Prov.regeling "Spelen met

Aanleg sport- en speelplein in Overstegen (2002)

56.252,00

0,00 Provinciale bijdrage

ruimte"

91 voorziening WMO-campower

In deze voorziening zijn de middelen opgenomen die bedoeld

221.799,00

310.684,82 De voorziening wordt gevoed door rijksbijdrage Wmo-

zijn voor project Campower. Het project campower is een

pilot (€ 250.000), provinciale middelen (€ 65.000), een

middel om mensen zorg en ondersteuning op afstand aan te

bijdrage van gemeente Warnsveld (€ 34.299) en GSO

bieden. Hiermee wordt efficiency, vraaggerichtheid en

II 2x € 50.000 (2006 + 2007)

kwaliteitsverbetering en het vergroten van empowerment beoogd. 92 voorziening meeneemregeling WWB Deze voorziening is gevormd voor middelen uit de

3.309.476,00

3.113.235,00 Voeding vindt plaats via voordelen op het werkdeel van

meeneemregeling (overschot werkdeel) 93 voorziening leerwerktrajecten

Geoormerkte gelden voor de uitvoering van leerwerktrajecten.

94 voorziening afkoopsommen

De reserve dient ter afdekking van de jaarlijkse kosten voor

begraafplaats

de Wwb 0,00 1.192.800,28

4.800,00 Rijksbijdrage 1.257.854,01 Jaarlijks ontvangen afkoopsommen in verband met

onderhoud op de begraafplaatsen

onderhoudsrecht graven.

95 voorziening tijd.stim.intens.opsporing Geoormerkte gelden voor de uitvoering van de tijdelijke

0,00

9.000,00 Rijksbijdrage

0,00

16.184,00 Rijksbijdrage

stimuleringsregeling intensivering opsporing. 96 voorziening Verhagen gelden (tijdelijke regeling spec.uitk.

Doen van wettelijk verplichte taken (uniform deel basistakenpakket) jeugdgezondheidszorg

Jeugdgezondheidszorg

subtotaal

13.115.501,26

11.585.967,89

Totaal voorzieningen

28.857.284,60

21.800.815,66

Totaal generaal

63.642.236,12

60.676.714,35

202

nr. onttrekking 78 Activiteiten om processen vorm te geven 79 Afrekeningen uitvoerder en rijk.

benodigde omvang N.v.t.

Voorstel Voorziening handhaven.

Voorziening in stand houden in afwachting van de


gerechtelijke procedure inzake het gebouw aan de Ds. wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve Van Dijkweg door Yunio. Voorgesteld wordt om

Drs. Van Dijkweg. Bedrag € 169.000

voorziening kinderopvangregeling 2004 toe te voegen vanwege risico's. Voorziening herbenoemen als voorziening Ds. van Dijkweg. 80 Afrekeningen uitvoerder en rijk.

Voorziening in stand houden in afwachting van de


gerechtelijke procedure inzake het gebouw aan de Ds. wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve. Van Dijkweg door Yunio. Voorgesteld wordt om deze Drs. Van Dijkweg. Bedrag € 18.000 voorziening toe te voegen aan voorziening bso vanwege risico's. Voorziening herbenoemen als voorziening Ds. van Dijkweg. 81 Afdekking deel investering in 2006 82 83 Isv activiteiten Oldershove

N.v.t.

Voorziening opheffen. Opgeheven jaarrekening 2006 Voorziening handhaven

Isv activiteiten Oldershove

84 Ten behoeve van de resultaatafspraken betreffende isv- N.v.t.


projecten. 85 idem 86 idem 87 In maart/april 2007 beschikbaar gesteld krediet van €

Voorziening handhaven Voorziening handhaven Voorziening handhaven

178.846 ten behoeve van project

In begroting 2009 worden activiteiten beschreven waarbij inzet van deze voorziening betrokken wordt.

“horecateam/nachtwachten” 88 Uitgaven in het kader van de brede school in Wehl.

Het betreft geoormerkt geld. Indien dit bedrag niet


wordt uitgegeven zal het moeten worden terugbetaald aan het rijk. 89 Jaarlijks wordt de vergoeding besteed cf. doel. In 2007 N.v.t.


€ 6000 voor Joods monument en € 44000 voor evenementenbeleid. 90 kosten van aanleg sport- en speelplein in Overstegen

Plein is in 2002 aangelegd. Kosten zijn destijds gedekt Gelet op BBV is voorziening vrijgevallen. Voorgesteld uit reserve speelvoorzieningen.

wordt tot overheveling naar bestemmingsreserve speelvoorzieningen. Bedrag € 56.000

91 Krediet Experiment campower (70082) wordt gedekt N.v.t.


middels deze voorziening.

92 Onttrekking vindt plaats bij nadelen op het werkdeel

Het saldo per 31/12/2007 moet worden besteed aan


van de Wwb. In 2007 is € 196.000 meer is uitgegeven het werkdeel WWB anders bestaat er een aan het werkdeel WWB dan is ontvangen van het rijk. terugbetalingsverplichting aan het rijk. 93 Lasten van uitvoering leerwerktrajecten

N.v.t.

94 Onttrokken worden de lasten die wij hebben voor

De reserve moet toereikend zijn om jaarlijks de lasten Reserve handhaven.

onderhoud van de begraafplaats. 95 Lasten van uitvoering van de tijdelijke


in de exploitatie op te kunnen vangen. N.v.t.


N.v.t.


stimuleringsregeling intensivering opsporing 96 Lasten van uitvoering van wettelijk verplichte taken jeugdgezondheidszorg

203

204

Voorstellen met betrekking tot reserves en voorzieningen 1. Op te heffen reserves: Naam

Saldo per 31-12-2007

1

Reserve pensioenvoorziening wethouders (saldo is overgeboekt naar voorziening wethouderspensioenen) 2 Reserve openbare verlichting (reserve is volledig ingezet) 3 Reserve afstoten openbaar groen (reserve is volledig ingezet) 4 reserve compensatie winstuitkering Nuon (reserve is volledig ingezet) 5 reserve cumulatief preferent Bouwfonds (reserve is volledig ingezet) Totaal

0 0 0 0 0 e0

2. Overige voorstellen t.a.v. reserves: 1

Bij de vaststelling van de begroting 2008 is de bovengrens van de reserve WWB bepaald op e 1,1 mln, zijnde 10% van het jaarbudget. Reserve WWB bedraagt per 31-12-2007 e 3.089.000 Onttrekking saldo 1/1/2007 bij vaststelling begroting 2008 e 600.000 -/Onttrekking ten behoeve van regionaal arbeidsmarktbeleid e 100.000 -/e 2.389.000 Bovengrens e 1.100.000 Bedrag boven bovengrens e 1.289.000 Voorgesteld wordt dan ook om e 1.289.000 over te hevelen van de reserve WWB naar de algemene reserve.

Totaal

e 1.289.000

205

3. Op te heffen voorzieningen: 1 2 3 4 Totaal

Voorziening FPU-arrangement (de afkoopsom is betaald waardoor de benodigde middelen uit de voorziening zijn ingezet) Voorziening praktijkschool Rozengaarde (door de verzelfstandiging van de praktijkschool is deze voorziening niet meer nodig) Voorziening tijdelijke stimulering vrijwilligerswerk (Project is afgesloten en afgerekend met ministerie waardoor deze voorziening niet meer nodig is) Voorziening fietsenstalling Perlstein

0 0 0 0 e0

4. Overige voorstellen t.a.v. voorzieningen: Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) mogen een aantal voorzieningen niet meer worden aangemerkt als een voorziening. Deze voorzieningen zijn derhalve vrijgevallen ten gunste van het resultaat. Aangezien de bestemming niet is komen te vervallen wordt bij de bestemming van het resultaat voorgesteld om hiervan bestemmingsreserves te vormen. Het betreft: Program ma 2 2 2 2 3 3 3 9 12 15 15 15

bedragen in e

Vrijgevallen voorziening Voorziening zwembad Voorziening sportaccommodaties Voorziening schuldhulpverlening Voorziening maatschappelijke opvang (deels) Voorziening klantmanagement Voorziening kinderopvang/bso* Voorziening onderwijsachterstand Voorziening spelen met ruimte** Voorziening onderwijshuisvesting (mop) Voorziening kleine investeringen Voorziening organisatie 2000+ Voorziening werkplaats Totaal

36.000 3.000 74.000 176.000 125.000 187.000 195.000 56.000 1.170.000 26.000 83.000 7.000 2.138.000

* Hierbij wordt voorgesteld om de overheveling van de voorziening kinderopvang/bso naar een bestemmingsreserve DS. Van Dijkweg. ** De voorziening spelen met ruimte te benoemen als bestemmingsreserve speelvoorzieningen.

206

Hoofdstuk 6 Verantwoording in het kader van Single information single audit

Hoofdstuk 6.Verantwoording in het kader van Single information single audit Op de volgende pagina’s is het overzicht in het kader van Single information single audit (Sisa) opgenomen.Vóór het jaar 2006 moesten gemeenten ieder jaar voor een aantel regelingen een afzonderlijke (financiële) verantwoording opstellen en daarbij een accountantsverklaring overhandigen. Met ingang van het jaar 2006 is dat voor deze regelingen niet meer nodig. In plaats van deze afzonderlijke verantwoordingen moeten we namelijk in de jaarrekening één totaalverantwoording opnemen. De controle op de jaarrekening die de accountant vervolgens uitvoert, bevat dan tevens de controle over die specifieke verantwoordingen.

209

OCW

OCW

OCW

VROM

WWI

10 Regionale meld- en coördinatiecentra

14 Onderwijsachterstandenbeleid niet-GSB (OAB)

15 Wet Educatie Beroepsonderwijs niet G-31

Gemeenten Wet educatie en beroepsonderwijs, Wet expertisecentra Wet op het voortgezet onderwijs, Uitvoeringsregeling Regionale meldcoördinatiefunctie Besluiten vaststelling doelstelling Gemeenten, niet Gen bekostiging 31 Onderwijsachterstandenbeleid . 2006-2010 art 4 t/m 10 Regeling tijdelijke toekenning extra voorschoolse middelen. (artikel 4)Schakelklassen: artikelen 166 van de Wet op het primair Onderwijs

Wet Educatie Beroepsonderwijs Uitvoeringsbesluit WEB

Frequentie (jaar-rekening) (B)

Toelichting per indicator (A)

Totaal declarabele uitgaven

In euro’s

Jaarlijks

Beginstand voorziening/overlopende post

In euro's

2007

Beginstand voorziening/overlopende post jaar t

In euro’s

Jaarlijks

Besteed bedrag aan voorbereiding inrichten schakelklassen

In euro’s

Jaarlijks

Besteed bedrag voor overige of In euro’s coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid

Jaarlijks

Besteed bedrag aan voorschoolse educatie Besteed bedrag aan schakelklassen Besteed bedrag aan vroegschoolse educatie Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie

In euro’s

Jaarlijks

In euro’s

Jaarlijks

In euro’s

Jaarlijks

In aantallen

Jaarlijks

Aantal deelnemende leerlingen In aantallen aan schakelklassen

Jaarlijks

Gemeenten, niet G- Lasten van educatie o.g.v. 31 en gem.reg. afgesloten overeenkomst(en) met één of meerdere roc’s

In euro’s

Jaarlijks

Teruggevorderd bedrag van ROC's over 2006 Verklaring van gemeente dat project is gerealiseerd cf toekenningbesluit

In euro's

Jaarlijks

18 Brede scholen/ sportaccommodaties

Regeling stimulering Gemeenten aanpassing huisvesting brede scholen en aanpassing sportaccommodaties i.v.m. multifunctioneel gebruik

30 Klimaatconvenant BANS

Subsidieregeling BANS klimaatconvenant

31 Inburgering

Indicatoren (3)

Ontvanger (C)

Juridische grondslag (2)

Specifieke uitkering (1)

Nummer

Departement OCW

Provincies en gemeenten

Wet inburgering Besluit Gemeenten niet Ginburgering Regeling 31 en gem. reg. vrijwillige inburgering niet-G31 2007 Wet inburgering nieuwkomers (Win)

210

In aantal Jaarlijks afgeronde projecten, 0 aangeven als er geen is afgerond

Totale, rechtstreeks aan de In euro’s uitvoering van het plan van aanpak toe te rekenen en door de aanvrager tot subsidieverlening gemaakte en betaalde kosten

Jaarlijks

Aantal conform de beschikking In aantallen gerealiseerde prestaties en doelen

Na afronding van een project

Inburgeringsplichtigen en In aantallen vrijwillige inburgeraars voor wie voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld

2011

Inburgeringsplichtigen en In aantallen vrijwillige inburgeraars voor wie voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

2011

282.499

0

0 R

433.790 R

355.255 R

0 R

0 R

193.539 R

0 R

0 R

186 D2

0 D2

3.208.031 R

0

0

22.845

0

211 R

R

R

R

D1

D1

Aard Controle (14)

Toelichting afwijking (13)

Overige (12)

Te verrekeen met het Rijk (11)

Overige besteding (10)

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9)

Overige ontvangsten (8)

Beschikking Rijk (7)

Beginstand jaar t (6)

Realisatie (5)

Afspraak (4)

38A Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV)

Wet Stedelijke vernieuwing, Programmagemeenten art 13, 1e lid en 2e lid a. Gemeenten bedoeld als in Wet stedelijke vernieuwing art 5, 2e lid of art 6 3e lid, onder a (programmagemeenten)

1 2 3

212



Indicatoren (3)

Ontvanger (C)



Nummer

Departement WWI

In aantallen Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld

2011

In aantallen Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

2011

Aantal inburgeringsplichtigen en In aantallen en vrijwillige inburgeraars dat op 1 euro’s januari 2007 deelneemt aan opleidingen educatie in de zin van de WEB en de omvang van het bedrag benodigd om deze opleidingen in 2007 te bekostigen

2007

Bekend gemaakte handhavingsbeschikkingen en verstrekte kennisgevingen aan inburgeringsplichtigen

In aantallen

Jaarlijks

Geestelijk bedienaren voor wie In aantallen een inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

Jaarlijks

In aantallen Geestelijk bedienaren die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Jaarlijks

Geestelijk bedienaren die In aantallen binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen

Jaarlijks

In 2006 en 2007 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma’s aan nieuwkomers in de zin van de Win.

In aantallen

2009

In 2006, 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win

In aantallen

2009

Doelstellingen en prestatieafspraken die met het Rijk respectievelijk de provincies zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma

In aantallen

2009

In aantallen In aantallen In aantallen

2009 2009 2009

D1

D1

16 16

0 0 D1

0 0 D1

0 0 D1

0 0 D1

43200 D1: aantallen R: euro’s

D1

D1

D1

D1 D1 D1

213 Aard Controle (14)


Overige (12)







Realisatie (5)

Afspraak (4)

38C Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV)

LNV

46 Ontwikkeling landschappen

Regeling LNV-subsidies


In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen In aantallen / euro's (verschillen per gemeenten)

2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009 2009

Eindsaldo ISV I Besteed bedrag investeringsbudget stedelijke vernieuwing

In euro’s In euro’s

2009 Jaarlijks

Correctie over besteed bedrag investering stedelijke vernieuwing voorgaand jaar

In euro's

Jaarlijks

Project-gemeenten Bedrag voor stedelijke In euro's vernieuwing verkregen van provincies (investeringsbudget)

Jaarlijks

Correctie over bedrag voor In euro's stedelijke vernieuwing verkregen van provincies (investeringsbudget voorgaand jaar)

Jaarlijks

Activiteiten stedelijke vernieuwing

In aantallen

na afloop projectperiod e

Verplichtingen opgelegd door provincie

In aantallen

na afloop projectperiod e

Provincies

Eindsaldo ISV Totaal investeringsbedrag ISV II, verdeeld over nietrechtstreekse gemeenten

In euro’s In euro’s

2010 Jaarlijks

Gemeenten, provincies en gem.reg.

Besteed bedrag Project afgerond

In euro’s Jaarlijks Wel=1 Niet=0 Eenmalig na afronding

Verplichtingen / afspraken met VROM n.a.v. eindsaldo investeringstijdvak ISV I

38B Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV)


Indicatoren (3)

Ontvanger (C)



Nummer

Departement

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

214

D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1 D1: aantallen R:euro’s

988.674

0 R R

0

0

172.443

215 R

R

R

D1

D1

R R

R R

Aard Controle (14)


Overige (12)







Realisatie (5)

Afspraak (4)

49 Wet Werk en Bijstand (inkomensdeel)

Wet Werk en Bijstand

Gemeenten



Indicatoren (3)

Ontvanger (C)



Nummer

Departement SZW

Totaal uitgaven inkomensdeel Categorie 65 jr en ouder

In euro's kasstelsel

Jaarlijks

Totaal uitgaven inkomensdeel categorie jonger dan 65 jaar


Jaarlijks

Totaal ontvangsten (niet-Rijk) van derden inkomensdeel. Categorie 65 jr en ouder


Jaarlijks

Totaal ontvangsten (niet-Rijk) In euro's inkomensdeel. Categorie jonger kasstelsel dan 65 jaar

Jaarlijks

2007 Meeneemregeling: overheveling In euro’s overschot/tekort van 2006 naar kasstelsel (bij tekort een 2007 negatief bedrag invullen)

Wet Werk en Bijstand (werkdeel)

Meeneemregeling: overheveling In euro’s 2007 overschot/tekort van 2007 naar kasstelsel (bij 2008 tekort een negatief bedrag invullen) Totaal uitgaven werkdeel Omvang van het in 2007 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid nog niet kan worden vastgesteld.

SZW

SZW

50 IOAW

51 IOAZ

52 Tijdelijke subsidieregeling Schuldhulpverlening 2006

Totaal ontvangsten (niet-Rijk) werkdeel Terug te betalen aan Rijk

Jaarlijks

Uitgaven IOAW

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), art 54

Uitgaven IOAZ

Ontvangsten IOAW (niet-Rijk)

Ontvangsten IOAZ (niet-Rijk)

Totaal uitgaven

In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro’s kasstelsel In euro's

Totaal terug te betalen aan Rijk In euro's

216

2007

2007

Wet inkomensvoorziening Gemeenten oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art 54

Gemeenten Tijdelijke subsidieregeling Schuldhulpverlening 2006, art 11

Jaarlijks

Omvang van het in 2006 In euro's uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld

Uitvoeringskosten IOAZ SZW

In euro's kasstelsel In euro's

Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks

2007

437.089 Nvt

9.714.338 Nvt

0 Nvt

533.584 Nvt

519 0

270.184

278 137.204

0

4.417

217

3.309.476 R

3.113.235 R

4.480.232 R

0 R

0 R

R

R

R

R

R

R

0 R

70.000

R

R

Aard Controle (14)


Overige (12)







Realisatie (5)

Afspraak (4)

SZW

53 Leerwerk-trajecten

55 Bijstandverlening Zelfstandigen

Tijdelijke stimuleringsregeling Gemeenten leer-werktrajecten

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 2004 art 54

VWS

68 Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (‘BOS’)

Tijdelijke stimuleringsregeling Provincies en buurt, onderwijs en sport gemeenten

VWS

69 Experimenten WMO

Regeling experimenten WMO Gem.reg en gemeenten

VWS

72 Specifieke uitkering jeugdgezondheids-zorg 73 Algemene uitkering op terrein geest. Gez.heidszorg, mo, vrouwenopvang en verslavingsbeleid (niet-GSB/SIV)

VWS

Gemeenten Besluit specifieke uitkeringen Gemeenten maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en verslavingsbeleid (hoofdstuk II)

218



Indicatoren (3)

Ontvanger (C)



Nummer

Departement SZW

In aantallen Aantal personen welke een certificaat of diploma hebben behaald, dan wel ten minste 80% van de overeengekomen scholingsduur van het leer/werktraject feitelijk scholing hebben gevolgd én welke tijdens het leer-/werktraject ten minste 12 maanden in dienstbetrekking werkzaam zijn geweest

Eenmalig na afronding project

Gerealiseerde uitstroom

In aantallen

Eenmalig na afronding project

Totaal uitgaven uitkeringen Bbz 2004 (excl. Bob) Totaal uitgaven kapitaalverstrekking Bbz 2004 Totaal ontvangsten uitkeringen Bbz (excl. Bob) (excl. Rijk)

In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel In euro's kasstelsel

Jaarlijks

Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking Bbz (excl. Rijk)


Jaarlijks

Jaarlijks Jaarlijks

Totaal uitvoeringskosten Bbz In euro's 2004 (excl. Bob) kasstelsel Totaal uitgaven uitkeringen Bob In euro's kasstelsel Totaal ontvangsten Bob (excl. In euro's Rijk) kasstelsel Totaal uitvoeringskosten Bob In euro's kasstelsel Verklaring van gemeente Wel=1 Niet=0 waaruit blijkt dat de activiteiten waarvoor de uitkering is verstrekt zijn uitgevoerd

Jaarlijks

Besteed bedrag

In euro’s

Jaarlijks

Geen indicatoren

N.v.t.

N.v.t.

Besteed bedrag. (zie artikel 2.7 In euro’s van het besluit) Gereserveerd bedrag (zie In euro’s artikel 2.6 Besluit)

Jaarlijks Jaarlijks Jaarlijks Eenmalig na afronding

Jaarlijks Jaarlijks

Realisatie (5)

2 R

2 2 R

0

219

0 0

0

105.298

2.580.298 183.738

Aard Controle (14)


Overige (12)







Afspraak (4)

2

209.238 R

141.056 R

7.252 R

191.578 R

54.367 R

0 R

R

R

R

R

N.v.t.

R

R

220

Hoofdstuk 7 Besluit

Hoofdstuk 9. Besluit

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Doetinchem in de openbare vergadering van 10 juli 2008.

De griffier,

De voorzitter,

Mr. A.C. VAN DER HAAR

Drs. H.J. KAISER

Deze rekening is na vaststelling door de raad ter kennisname voorgelegd aan Gedeputeerde Staten van Gelderland.

223

Voorwoord door het college

Recommend Documents