Voorwoord. Al deze vormingen zijn gratis

2

Voorwoord

In 2012 organiseert de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) opnieuw nascholingen over verkeers-en mobiliteitseducatie (VME) in het onderwijs. Vanaf dit jaar bieden we een basiscursus aan over voetgangers- en fietslessen voor het basisonderwijs. Uit de evaluaties blijkt immers dat heel wat leerkrachten hier nood aan hebben. Naast de basiscursus organiseren we specialisatie- en verdiepingscursussen over actuele en zeer doelgroepgerichte onderwerpen voor alle onderwijsniveaus: kleuter-, lager, buitengewoon en secundair onderwijs. Dit jaar is het thema ‘Veilige schoolomgeving’. Je leert welke maatregelen de school en de lokale overheden kunnen nemen om de verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid te verhogen. Uiteraard focussen we op de educatieve aspecten en kun je kennismaken met nieuwe VME-projecten en -producten op de markt. Al deze vormingen zijn gratis. De lesgevers zijn mensen met expertise die ervaringsgericht werken vooropstellen. In al onze cursussen leer je waarom het nodig is om kinderen en jongeren bepaalde inzichten en vaardigheden bij te brengen. Maar bovenal laten we je proeven van de praktijk zodat je nadien makkelijk zelf aan de slag kunt. De opleidingen zijn in de eerste plaats bedoeld voor leerkrachten die op school verkeersles geven of het mobiliteitsthema willen implementeren in hun lessen. Maar onze doelgroep reikt verder. Ook studenten die een lerarenopleiding volgen, verkeersouders, politie, startbaners verkeersveiligheid en andere geïnteresseerden zijn van harte welkom! We willen het opleidingsaanbod zoveel mogelijk provinciaal spreiden. Daarom vindt dezelfde vorming meestal op verschillende locaties plaats. We kiezen daarvoor telkens centraal gelegen plaatsen die, zo mogelijk, zowel met het openbaar vervoer als met de wagen vlot bereikbaar zijn. We hopen je te mogen ontmoeten op een van onze studiedagen!

3

Basisonderwijs

Basiscursus voetgangerstraining

4

Tijdens deze vormingsdag leer je hoe je kinderen van 3 tot 10 jaar veilig kunt leren stappen in het verkeer. Je krijgt praktische tips om voet gangers training te integreren in verkeerslessen of in andere vakken. De nieuwe kleuterbox Horen, zien en rijden en de voetgangersbrevetten van de VSV vormen een goede leidraad. Samen met ervaringen van andere leerkrachten en concrete oefeningen vanuit het oogpunt van het kind komen we tot een praktische voetgangerstraining waarmee je meteen aan de slag kunt op je eigen school.

Doelgroep

Programma

Leerkrachten en studenten kleuteronderwijs, leerkrachten en studenten lager onderwijs, leerkrachten en studenten Lichamelijke Opvoeding, verkeersouders, lokale politiezones, startbaners verkeersveiligheid en gemeenschapswachten.

In de voormiddag mag je je opnieuw even kleuter voelen, en je ook zo gedragen! Met behulp van de kleuterbox Horen, zien en rijden doe je zelf de opdrachten die op maat van kleuters zijn uitgewerkt. In de namiddag leer je hoe je leerlingen stelselmatig kunt trainen als voetganger.

Hierbij houden we rekening met de leeftijdsgebonden perceptie van het verkeer. Zo kan bijvoorbeeld een kind van zes jaar de snelheid van een aankomende

auto nog niet inschatten. Je maakt kennis met didactisch materiaal en brochures over voetgangerstraining. Op het einde van de dag krijg je heel wat gebruiksklaar materiaal, onder andere de kleuterbox en voetgan-

gersbrevetten, mee naar huis. We zijn ervan overtuigd dat je motivatie om verkeer te implementeren in de les na deze basisvorming fel verhoogd zal zijn.

Waar & wanneer? Leuven maandag 16 april 10 – 16 u. (onthaal met koffiekoeken vanaf 9.30 u.)

Deelnemers Maximaal 20 personen. Makkelijk zittende kledij is aangeraden.

5

Basisonderwijs

Basiscursus fietstraining Veilig fietsen in het verkeer vraagt veel meer dan alleen kennis van de verkeersregels. Kinderen van de lagere school moeten situaties juist leren inschatten, de regels kunnen toepassen en vooral praktijkervaring opdoen om op het einde van het zesde leerjaar tot een veilig en aanvaardbaar verkeersgedrag te komen. Tijdens deze vormingsdag kom je te weten hoe je kinderen veilig leert fietsen doorheen alle leerjaren. De fietsbrevetten van de VSV bieden een houvast.

Doelgroep

Programma

Leerkrachten en studenten lager onderwijs, leerkrachten en studenten Lichamelijke Opvoeding, verkeersouders, lokale politiezones, startbaners verkeersveilig heid, fietsmeesters, gemeen schapswachten.

Je mag in de huid kruipen van een 5- tot 11-jarige en zelf op de fiets springen. Hoe bouw je een fietstraining op doorheen de verschillende jaren van het lager onderwijs? Hoe leer je kinderen hoe ze op een veilige manier naar links kunnen afslaan, of op een rotonde moeten rijden? We tonen je zeer praktisch hoe je kinderen stap voor stap kunt begeleiden naar veilig en zelfstandig fietsen in het verkeer. Van evenwichtsbehoud naar stuurvaardigheid en fietsbehendigheid. Van verkeersvaardigheid op de speelplaats naar verkeersvaardigheid in het echte verkeer. Ondertussen staan we ook stil bij de kennis van de wegcode en veilige methodes om je met de leerlingen in groep in het verkeer te begeven. Heel de dag prikkelen we je met creatieve initiatieven waarmee je nadien op school zelf aan de slag te kunt!

Waar & wanneer? Leuven vrijdag 27 april 10 – 16 u. (onthaal met koffiekoeken vanaf 9.30 u.)

Deelnemers Maximaal 20 personen. Makkelijk zittende kledij is aangeraden.

6

7

Kleuteronderwijs

Gevaarherkenning bij kleuters Kleuters komen dagelijks in contact met situaties waarin van hen verwacht wordt dat ze mogelijk gevaar herkennen, zowel in het verkeer als op de speelplaats, zowel in klasverband als daarbuiten. Ze beschikken echter niet over dezelfde capaciteiten als volwassenen en hebben nog beperkingen op het gebied van motoriek, waarneming en concentratie. Hierdoor kunnen ze risico’s moeilijker inschatten. Bovendien is hun onberekenbare bewegingsdrang vaak groter dan hun gevoel voor gevaar. Niettegenstaande gevaarherkenning van groot belang is voor de ontwikkeling van kinderen, is er tot op heden weinig materiaal over gekend. Tot nu. Ann Lavrysen (Katholieke Universiteit Leuven) heeft in tal van Vlaamse scholen onderzoek gedaan naar gevaarherkenning bij kleuters. De resultaten van haar onderzoek geven een vernieuwende invalshoek voor verkeers- en mobiliteiteseducatie in het kleuteronderwijs..

Doelgroep Leerkrachten en studenten kleuteronderwijs, leerkrachten en studenten Lichamelijke Opvoeding, verkeers ouders kleuteronderwijs..

8

digitale schoolbereikbaarheidskaarten

Programma Eerst laten we je graag kennismaken met het Werkboek Veilige Schoolomgeving, een uitgave van de Vlaamse overheid. We leren je werken met deze werkmap en geven concrete tips over hoe je je eigen schoolomgeving veiliger kunt maken. Dit koppelen we aan verschillende praktijkvoorbeelden van (kleuter-)scholen. Achteraf krijg je het werkboek gratis mee naar huis. Vervolgens komt Ann Lavrysen (afdeling Bewegingscontrole en Neuroplasticiteit van de KULeuven) IN PRIMEUR de kersverse resultaten van het onderzoek naar gevaarherkenning bij kleuters voorstellen. Het onderzoek gaat ruimer dan verkeerssituaties alleen, maar tijdens deze nascholing leggen we de nadruk op gevaarherkenning in het verkeer, en op hoe we deze resultaten kunnen gebruiken voor verkeerslessen in het kleuteronderwijs.

Waar & wanneer? Mechelen Donderdag 19 april Leuven vrijdag 20 april 13.30u-15.30u (onthaal vanaf 13u)

Deelnemers Maximaal 30 personen per dag.

9

Lager onderwijs

Het Grote Fietsexamen Een praktijktest in het verkeer voor het zesde leerjaar Elk jaar nemen meer dan 20.000 leerlingen uit het vijfde leerjaar deel aan de Grote Verkeerstoets, een digitale toets over verkeersregels, inzichten en attitudes. Maar deelnemen aan het verkeer leer je niet met theorie alleen, het is vooral een praktische vaardigheid die flink getraind moet worden. Een praktijktoets met de fiets, een fietsexamen voor het zesde leerjaar is dan ook het logische vervolg op de Grote Verkeerstoets. Vanaf februari 2012 kunnen alle zesde leerjaren van Vlaanderen inschrijven voor Het Grote Fietsexamen. Ze ontvangen dan een uitgebreid doepakket om zich voor te bereiden en te oefenen. Maar misschien blijft er toch nog wat twijfel om effectief aan de slag te gaan. Om die laatste twijfels weg te nemen en om aan te tonen dat een fietsexamen in elke school haalbaar is, nodigen we je uit op een nascholing van een halve dag. Tijdens de studiedag werken we samen een echt fietsexamen uit. Wat je op deze studiedag hebt geleerd, kun je onmiddellijk toepassen in je eigen school.

Doelgroep Leerkrachten en studenten lager onderwijs, leerkrachten en studenten Lichamelijke Opvoeding, verkeers ouders lager onderwijs, lokale politie, startbaners verkeersveiligheid,…

10

Waar & wanneer? Mechelen Donderdag 1 maart Gent Maandag 5 maart 13.30u-15.30u (onthaal met koffiekoeken vanaf 12.30u)

Deelnemers Programma We starten met een kort theoretisch gedeelte waarbij je kennis maakt met de projectwebsite en alle onderdelen van het doepakket. • Waaruit bestaat de handleiding en hoe gebruik je ze? • Hoe informeer je de ouders en wat is hun rol? • Hoe zorg je ervoor dat het examen veilig verloopt? • Wat kan de politie doen bij een fietsexamen? • Zijn de leerlingen wel klaar voor een test in het echte verkeer? Hoe kun je dat nagaan? • Welke training kun je vooraf geven? • Hoeveel helpers heb je nodig? • Hoe moet je evalueren? Wat krijgen de leerlingen als beloning? Daarna verdelen we ons in werkgroepen van zowat 15 personen en gaan we buiten een route uitstippelen. • Langs waar laat je de leerlingen fietsen? • Wat zijn de basisvaardigheden en waar kun je ze testen? • Zijn er nog andere vaardigheden die relevant zijn? • Waar stellen de controleurs zich best op? Waar letten ze specifiek op? Nadien kruipen we in de huid van de leerling en de controleur en nemen we bij elkaar een fietsexamen af. We sluiten plenair af met een evaluatie.

Maximaal 50 personen per dag. We vragen je om kledij te dragen die makkelijk zit om te fietsen. Als je een fietshelm en een fluohesje hebt, raden wij aan om die mee te brengen. Fietsen zullen aanwezig zijn, uiteraard ben je ook welkom met je eigen fiets.

11

Lager onderwijs

Duurzaam en veilig naar school Een veilige schoolomgeving heeft een aangepaste infrastructuur, de weggebruikers verplaatsen zich duurzaam, ze rijden traag en respecteren de wegcode. Als je school dit (ideaal-)beeld wil bereiken, dan mag je deze studiedag niet missen! Tijdens de nascholing leren we je werken met het Werkboek Veilige Schoolomgeving en koppelen dit aan verschillende praktijkvoorbeelden van scholen. Daarnaast behandelen we twee didactische onderwerpen in aparte workshops: duurzame mobiliteit (ET 6.15) en verkeerstekens (ET 6.13).

Doelgroep

Programma

Leerkrachten en studenten lager onderwijs, leerkrachten en studenten Lichamelijke Opvoeding, verkeers ouders lager onderwijs, lokale politie, startbaners verkeersveiligheid.

In een kort, plenair deel maak je kennis met het Werkboek Schoolomgeving, een uitgave van de Vlaamse overheid. Je leert hoe je met deze uitgebreide werkmap aan de slag kunt in je eigen schoolomgeving. Onder meer volgende punten komen aan bod: • Hoe ziet een veilige schoolomgeving anno 2012 eruit? • Waarom is een veilige infrastructuur niet voldoende? • Wat bedoelt men met integrale aanpak? • Wat kun je als school zelf doen? • Hoe kun je ouders en leerlingen beter sensibiliseren? • Hoe werk je samen met de politie? Na afloop krijg je een exemplaar mee naar huis. Daarna organiseren we twee praktische workshops:

12

Workshop 1: MoRe, een bordspel over duurzame mobiliteit Interviews afnemen, foto’s verzamelen, artikels schrijven, … niets is een mobiele reporter te veel. Leerlingen uit de tweede en derde graad nemen het werk over van een journalist die voor de krant een speciale bijlage over duurzame mobiliteit moet maken. Aan de hand van een bordspel werken ze in groepjes aan opdrachten binnen verschillende thema’s van duurzame mobiliteit (milieueffecten, alternatief vervoer, verplaatsingswijzen en -kosten). Die opdrachten vormen de basis voor de krantenartikels. Als de leerlingen de artikels bij de leerkracht hebben ingeleverd, krijgen ze een perskaart en zijn ze een officiële mobiele reporter. Door het spelen van het spel werken de leerlingen niet alleen aan de eindtermen voor verkeer en mobiliteit, maar ook aan tal van andere eindtermen. Elke deelnemende school ontvangt een exemplaar van het bordspel.

Workshop 2: Verkeerstekens, van de klas naar de straat Er bestaan geen verkeersborden en wegmarkeringen op kinder maat. In het echte verkeer moeten kinderen deze verkeerstekens meteen kennen, begrijpen en opvolgen net zoals de volwassenen. In deze workshop krijg je een antwoord op deze vragen: • Zijn alle leermiddelen rond verkeerstekens even geschikt? • Welke verkeerstekens breng je aan bod in welk leerjaar? • Welke activiteiten doe je in de klas? • Hoe oefen je verkeersvaardigheid op de speelplaats? • Welke verkeerstekens voor voetgangers en fietsers zie je in de schoolomgeving?

Waar & wanneer? Oostmalle Donderdag 22 maart Leuven Dinsdag 27 maart Kortrijk Donderdag 29 maart Gent Dinsdag 17 april Hasselt Donderdag 26 april 13u – 15.30u (onthaal met koffiekoeken vanaf 12.30u)

Deelnemers Maximaal 30 personen per dag.

13

Buitengewoon lager onderwijs

Fietsles op maat In deze nascholing geven we concrete tips hoe je leerlingen van het BLO veilig leert fietsen in het verkeer. We besteden aandacht aan hun motoriek, aan hun mobiliteit, aan het leren fietsen. We overlopen bestaand didactisch materiaal over fietstraining en bekijken welke opdrachten bruikbaar zijn voor kinderen met een specifieke zorgvraag. We delen ervaringen met elkaar, doen doe-opdrachten in groep en proberen zo uiteindelijk praktische fietslessen op maat van het BLO uit te werken, ofwel op zich staande verkeerslessen, ofwel opdrachten die geïntegreerd kunnen worden in andere vakken.

Doelgroep Begeleiders van kinderen van type 1,3 en 7. Leerkrachten en studenten buitengewoon lager onderwijs, leerkrachten Lichame lijke Opvoeding, verkeersouders, lokale politiezones, startbaners verkeersveiligheid, fietsmeesters en gemeenschapswachten.

Programma We starten met een kort theoretisch gedeelte waarin je kennismaakt met het Werkboek Veilige Schoolomgeving. Met praktijkvoorbeelden en handige tips kun je in je eigen school werken aan een veilige schoolomgeving. Denk bijvoorbeeld aan de veilige organisatie bij het op- en afstappen op de bus. We leggen uit hoe dit werkboek ook voor jou een handig werk instrument kan betekenen. 14

Nadien laten we graag een leerkracht BLO aan het woord. Zij toont hoe verkeers- en fietslessen ingebed kunnen worden in het lespakket bij kinderen met ASS (autismespectrumstoornis). Vervolgens gaan we praktisch te werk in kleinere groepen van ongeveer zes personen. Je krijgt een tafel vol educatief materiaal rond fietslessen ter beschikking. Uiteraard mag je ook zelf materiaal of lesvoorbereidingen meebrengen. Hiermee gaan we samen aan de slag. Hoe leer je kinderen veilig afslaan naar links? Hoe leer je ze een bocht nemen? Welke opdrachten zijn bruikbaar voor het BLO? Welke net niet? Uiteindelijk komen we tot een globaal stappenplan om kinderen te leren Waar & fietsen. Eén les wordt conwanneer? creet uitgewerkt en dient als toonmoment in de latere Hasselt namiddag.

Dinsdag 13 maart Antwerpen Dinsdag 24 april 10u-16u (onthaal vanaf 9.30u)

Deelnemers Maximaal 30 personen per dag. Makkelijk zittende fietskledij is aangeraden.

15

Secundair onderwijs

Slimme Mobiele Scholen Veilige Schoolomgeving – Moving Forward Tijdens deze vormingsdag helpen we SMS-leerkrachten bij de realisatie van het SMS-mobiliteits project in hun school. Daarna organiseren we twee workshops, gericht op alle leerkrachten secundair. We laten je op een praktische manier kennismaken met twee initiatieven die de schoolomgeving veiliger maken: het Werkboek Veilige Schoolomgeving, en het project Moving Forward.

Doelgroep

Programma

Leerkrachten en directies secundair onderwijs, verkeersouders secundair onder wijs, hogeschoolstudenten secundair onderwijs, project verantwoordelijken Slimme Mobiele Scholen (SMS).

Het eerste deel van de voormiddag staat in het teken van Slimme Mobiele Scholen (SMS). Dit cursusonderdeel richt zich specifiek tot projectverantwoordelijken SMS. Je komt samen met andere projectverantwoordelijken om creatieve projecten met elkaar te delen. Ook zijn de pedagogische begeleiders van de verschillende netten aanwezig om je met raad en daad bij te staan bij de uitwerking van het SMS-project op je school. Na een korte pauze, om 11u, zijn álle leerkrachten secundair welkom, dus ook leerkrachten die géén SMS-project organiseren op hun school. Je kunt deelnemen aan twee workshops: Werkboek Veilige Schoolomgeving en Moving Forward. De activiteiten die aan bod komen in de workshops zijn bruikbaar voor alle graden en in de verschillende niveaus van het secundair onderwijs.

16

Workshop 1: Werkboek Veilige Schoolomgeving Na het laatste belsignaal willen Rik en Fien snel de schoolpoorten uit, ze moeten immers op tijd zijn voor de muziekles. Jammer genoeg verloopt ook vandaag de situatie aan de schoolpoorten nogal chaotisch. Bram woont op één kilometer van de school en komt altijd te voet. Onlangs is de gemeente werken gestart om de voetpaden opnieuw aan te leggen. Bram kan niet meer op school geraken via zijn vertrouwde route. Hoe kun je deze vaak voorkomende problemen in de schoolomgeving aanpakken? In deze workshop ga je aan de hand van concrete voorbeelden op zoek naar oplossingen.

Workshop 2: Moving Forward Voor deze workshop kies je bij inschrijving welke formule je wilt volgen, dit is afhankelijk van je voorkennis over Moving Forward Formule 1: Een digitale schoolbereikbaarheidskaart met Moving Forward Met Moving Forward breng je op een snelle en efficiënte manier de veiligste en meest duurzame route naar je school digitaal in kaart. Met behulp van een smartphone leg je de verkeersknelpunten in je schoolomgeving fotografisch vast om ze daarna te bewerken in Google Maps. Formule 2: Moving Forward als applicatie voor andere doeleinden Wie al kennis gemaakt heeft met de applicatie kan in deze workshop aan de slag om andere toepassingen uit te proberen. Denk bijvoorbeeld aan een link waarmee je de leerlingen verwittigt dat er werkzaamheden in de straat gaan plaatsvinden.

deelnemers Maximaal 30 personen per dag.

waar & wanneer? Leuven Dinsdag 6 maart Mechelen Donderdag 8 maart Gent Maandag 12 maart Brugge Donderdag 15 maart Hasselt Maandag 19 maart 9.30u – 15.30u (onthaal vanaf 9u) Niet-SMS-leerkrachten vanaf 11u.

17

Overzichtskalender

18

Onderwijsniveau

Datum

Tijdstip

Locatie

Basisonderwijs (voetgangerstraining)

Maandag 16 april 2012

10u-16u (onthaal vanaf 9.30u)

Brabanthal Brabantlaan 1 3001 Leuven

Basisonderwijs (Fietstraining)

Vrijdag 27 april 2012



Kleuteronderwijs (gevaarherkenning)

Donderdag 19 april 2012

13.30u-15.30u (onthaal vanaf 13u)

Vlaamse Stichting Verkeerskunde Louizastraat 40 2800 Mechelen

Kleuteronderwijs (gevaarherkenning)

Vrijdag 20 april 2012


Provinciehuis Leuven Provincieplein 3000 Leuven

Lager Onderwijs (Het Grote Fietsexamen)

Donderdag 1 maart 2012

13u-15.30u (onthaal vanaf 12.30u)


Lager Onderwijs (Het Grote Fietsexamen)

Maandag 5 maart 2012


De Zebrastraat Zebrastraat 32/001 9000 Gent

Lager Onderwijs (Duurzaam en veilig naar school)



Provinciaal Vormingscentrum Smekenstraat 61 2390 Oostmalle


Dinsdag 27 maart 2012


Provinciehuis Leuven Provincieplein 3000 Leuven




Ondernemerscentrum Kortrijk Leiestraat 22 8500 Kortrijk


Dinsdag 17 april 2012




Donderdag 26 april 2012


Cultuurcentrum Hasselt Kunstlaan 5 3500 Hasselt

Onderwijsniveau

Datum

Tijdstip

Locatie

BLO (Fietsles op maat)



Ontmoetingscentrum Rapertingen Luikersteenweg 395 3500 Hasselt

BLO (Fietsles op maat)

Dinsdag 24 april 2012


Het Oude Badhuis Stuivenbergplein 38 2060 Antwerpen

Secundair onderwijs (Veilige school omgeving)















Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41 8200 Brugge




Vlaams Administratief Centrum Koningin Astridlaan 50 3500 Hasselt

19

Navormingen Verkeer op school: praktisch • Alle cursussen in de reeks Verkeer op school zijn gratis. • Vooraf inschrijven is verplicht en kan alleen via de website www.verkeerskunde.be/kalender.

• Tot één week voor aanvang van de cursus kun je je inschrijving gratis annuleren. Indien je later annu leert of niet aanwezig bent zonder te verwittigen, rekenen wij een administratieve kost van € 25 aan. Indien de VSV de opleiding om bepaalde redenen annuleert, word je daarvan ten laatste drie werk dagen op voorhand op de hoogte gebracht. • Na je inschrijving krijg je een bevestiging per mail. Een week voor de cursus sturen we je een herinne ringsmail met de adresgegevens van de cursuslocatie en een wegbeschrijving. • We organiseren alle nascholingen meerdere keren, op verschillende data en locaties. Zo kun je ze volgen waar en wanneer jou dat het beste past. Dit hoeft niet te zijn in de provincie waar je woont of waar je school gelegen is. • Bij cursussen die een hele dag duren, wordt tijdens de middagpauze een broodjeslunch voorzien. • Na je deelname ontvang je een attest.

20

Vlaamse Stichting Verkeerskunde Louizastraat 40 2800 Mechelen Tel. 015 44 65 50 Fax 015 44 65 59 [email protected] www.verkeerskunde.be

Verantwoordelijke uitgever: Jan Peumans, Louizastraat 40, 2800 Mechelen. - Fotografen: Annie Debrue, Stefan Dewickere - www.fbd.be 11–1329

• Het aantal plaatsen per cursus is beperkt, dus tijdig inschrijven is de boodschap. Inschrijven kan tot uiterlijk tien dagen voor de cursusdatum of tot de cursus volzet is.

Voorwoord. Al deze vormingen zijn gratis

Recommend Documents