Vooruit met de Publieke Zaak!

z e l f e v a l u a t ie 20 14

Kenniscentrum Publieke Zaak

kwaliteitszorg

Vooruit met de Publieke Zaak!

ZELFEVALUATIERAPPORT | KENNISCENTRUM PUBLIEKE ZAAK

Kenniscentrum Publieke Zaak Vooruit met de Publieke Zaak! Zelfevaluatie 2014

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Bisschop Hamerhuis Verlengde Groenestraat 75 6525 EJ Nijmegen T 024 353 00 30

Nijmegen, April 2014

1

2


Inhoudsopgave

INHOUDSOPGAVE ................................................................................................................................................. 3 VOORWOORD ........................................................................................................................................................ 5 INLEIDING .............................................................................................................................................................. 7 Voorgeschiedenis.................................................................................................................................................. 7 Interfacultair perspectief ....................................................................................................................................... 7 Totstandkoming ZER: werkwijze en verantwoording......................................................................................... 8 Opbouw van dit rapport ........................................................................................................................................ 8 1. MISSIE EN ONDERZOEKSPROFIEL .......................................................................................................... 11 1.1 Inleiding................................................................................................................................................... 11 1.2 Missie, visie, strategie en focus ............................................................................................................ 11 1.3 Doelen en streefwaarden ....................................................................................................................... 16 1.4 Onderzoeksprofiel van het kenniscentrum Publieke Zaak ................................................................. 19 1.5 Reflectie: missie en onderzoeksprofiel in ontwikkeling ..................................................................... 21 2. WERKPROGRAMMA EN PORTFOLIO ....................................................................................................... 23 2.1 Inleiding................................................................................................................................................... 23 2.2 Onderzoekslijnen Kenniscentrum Publieke Zaak ................................................................................ 23 2.3 Portfolio Kenniscentrum Publieke Zaak ............................................................................................... 25 2.4 Borging van het onderzoek ................................................................................................................... 28 2.5 Interactieve aanpak programmering ..................................................................................................... 30 2.6 Reflectie .................................................................................................................................................. 30 3. INBEDDING EN POSITIONERING, SAMENWERKINGSVERBANDEN EN RELATIES............................. 33 3.1 Inleiding................................................................................................................................................... 33 3.2 Inbedding en positionering ................................................................................................................... 33 3.3 Interne en externe samenwerkingsrelaties .......................................................................................... 34 3.4 Reflectie .................................................................................................................................................. 36 4. OMVANG EN KWALITEIT VAN DE ONDERZOEKSEENHEID................................................................... 39 4.1 Inleiding................................................................................................................................................... 39 4.2 Omvang van het Kenniscentrum Publieke Zaak .................................................................................. 39 4.3 Kwaliteit onderzoekers .......................................................................................................................... 40 4.4 Reflectie .................................................................................................................................................. 41 5. KWALITEITSZORG...................................................................................................................................... 43 5.1 Inleiding................................................................................................................................................... 43 5.2 Kwaliteitsopvatting................................................................................................................................. 43 5.3 Kwaliteitszorgcyclus en instrumenten ................................................................................................. 43 5.4 Monitoring streefnormen ....................................................................................................................... 44 5.5 Reflectie .................................................................................................................................................. 45 6. OUTPUT, IMPACT EN WAARDERING ....................................................................................................... 47 6.1 Inleiding................................................................................................................................................... 47 6.2 Output onderzoekseenheid ................................................................................................................... 47 6.3 Impact en waardering............................................................................................................................. 47 6.4 Stakeholdersonderzoek ......................................................................................................................... 48 6.5 Reflectie .................................................................................................................................................. 51 7. SLOTANALYSE EN VERBETERMAATREGELEN ..................................................................................... 53 7.1 Inleiding................................................................................................................................................... 53 7.2 Productiviteit, impact en waardering .................................................................................................... 53 7.3 Missie en onderzoeksprofiel ................................................................................................................. 54 7.4 Portfolio en organisatie ......................................................................................................................... 55

3

7.5 Inzet van mensen en middelen .............................................................................................................. 55 7.6 Samenwerkingsverbanden en netwerken ............................................................................................ 56 7.7 Kansen en bedreigingen ........................................................................................................................ 56 7.8 Verbetermaatregelen (SMART) .............................................................................................................. 57 8. REFERENTIES EN BRONNEN .................................................................................................................... 59 BIJLAGE 1 STREEFNORMEN VOOR HET KC PUBLIEKE ZAAK .............................................................. 61 BIJLAGE 2 PORTFOLIO KENNISCENTRUM PUBLIEKE ZAAK ................................................................ 69 Afgeronde projecten 2012 en 2013 .................................................................................................................... 69 Lopende projecten .............................................................................................................................................. 72 Projecten in wording (stand 1 april)................................................................................................................... 74 BIJLAGE 3 OVERZICHT OUTPUT KC PUBLIEKE ZAAK ............................................................................ 77 Onderwijs en Scholing ........................................................................................................................................ 77 Beroepspraktijk en samenleving........................................................................................................................ 78 Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein ........................................................................................ 80 BIJLAGE 4 KWALITEIT MEDEWERKERS .................................................................................................. 81 BIJLAGE 5 DEELNEMERS STAKEHOLDERSONDERZOEK ..................................................................... 85 BIJLAGE 6 MEDEWERKERS VAN HET KENNISCENTRUM 2012 – HEDEN ............................................. 87

4


Voorwoord

Voor u ligt het zelfevaluatierapport ‘Vooruit met de Publieke Zaak!’ van het Kenniscentrum Publieke Zaak. Dit kenniscentrum, dat bestaat uit de lectoraten Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties en Innovatie in de Publieke Sector, wil bijdragen aan de kwaliteit van bestuur en het innovatief vermogen in het publieke domein. Het kenniscentrum heeft een interdisciplinaire opdracht en de resultaten uit het kenniscentrum hebben een interfacultair bereik. Organisatorisch is het kenniscentrum ondergebracht bij de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij (FGGM) van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). De onderzoekers kijken op de thema’s bestuur en innovatie dwars door de faculteiten heen. De focus ligt op innovatief vermogen en goed bestuur in een rijke variëteit aan maatschappelijke organisaties, netwerken en contexten. Het kenniscentrum completeert met haar onderwerpen en positionering de andere kenniscentra van de HAN. In andere kenniscentra ligt de focus op de vakinhoud, in dit geval ligt de focus op processen van bestuur en innovatie en op de context waarin dit plaatsvindt. Voor een University of Applied Sciences zijn zowel vakinhoud als proces en context van eminent belang. Het kenniscentrum draagt bij aan de missie van de HAN: hoogwaardig beroepsonderwijs leveren en in nauwe verbinding daarmee een kernfunctie vervullen op het gebied van kenniscirculatie. Dat doet het kenniscentrum natuurlijk in de regio, maar niet uitsluitend. Het kenniscentrum wil een landelijke uitstraling hebben en aangesloten zijn op internationale netwerken. Het Kenniscentrum Publiek Zaak is in zijn huidige samenstelling nog relatief jong (1 januari 2012), heeft recentelijk personele wisselingen ondergaan en moet zich nog verder ontwikkelen. Nu het kenniscentrum een nieuwe impuls heeft gekregen, willen we de audit gebruiken om te reflecteren op wat is bereikt, maar we verwelkomen vooral goede adviezen om ons verder te ontwikkelen en versterken. Onze dank gaat uit naar al degenen die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van dit zelfevaluatierapport. Dat zijn in de eerste plaats onze interne en externe partners, die de tijd willen nemen om in bijeenkomsten te participeren, zich te laten bevragen en ons van goede adviezen te voorzien. We voelen ons bovendien uitstekend begeleid, gestimuleerd en ondersteund door de afdeling Kwaliteitszorg en MCV van de HAN. Cees van Verseveld Directeur a.i. Faculteit GGM

5

6


Inleiding

Voorgeschiedenis In het kader van ‘focus en massa’ zijn alle HAN-lectoraten ondergebracht in facultaire kenniscentra 1. Aansluitend bij deze ontwikkeling is in 2012 het Interfacultair Kenniscentrum Publieke Zaak als vierde kenniscentrum ondergebracht bij FGGM 2. De eerste stappen voor de oprichting van het Kenniscentrum Publieke Zaak zijn gezet in 2011. De HAN zat toen midden in de gedachtevorming over de ontwikkeling naar een University of Applied Sciences (UAS), de vorming van kenniscentra en hoe hiermee het beste kon worden aangesloten bij en ingespeeld op maatschappelijke ontwikkelingen en vraagstukken. In diezelfde periode ontstond de behoefte om een tweetal bestaande lectoraten te herpositioneren. In de gesprekken die daarover werden gevoerd ontstond het inzicht dat er synergie valt te bereiken door bepaalde categorieën vraagstukken niet door de bril van één vakgebied of opleiding te bekijken, maar juist ‘dwars’ daarop. Daaruit is het idee geboren van een kenniscentrum met een scope die zich niet beperkt tot één faculteit of werkveld, maar daar juist ‘dwars doorheen kan kijken’. Dat was de wieg van het ‘Interfacultair’ Kenniscentrum Publieke Zaak. De wenselijkheid om een tweetal reeds langer bestaande lectoraten te herpositioneren verklaart dat het Kenniscentrum Publieke Zaak op 1 januari 2012 is gestart met een tweetal lectoraten, te weten: 1. Het Lectoraat Innovatie in de Publieke Sector, lectoren Frans Nauta (01-01-2012 – 3112-2012) en Erik de Vries (per 01-09-2013); 2. Het Lectoraat Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties, lector Frans de Vijlder, tevens leading lector (01-01-2012 – heden).

Interfacultair perspectief Het kenniscentrum bundelt de kennisgebieden innovatie en goed bestuur. Deze kennisgebieden blijven beperkt en versnipperd als ze worden verkaveld langs de lijnen van opleidingen, instituten en faculteiten die hun primaire focus richten op ‘vakinhouden’, zoals een goede leraar, verpleegkundige, social worker, et cetera, zijn. Bovendien: de verschillende onderdelen van het publieke domein raken in hun ontwikkeling steeds verder ‘ontkokerd’ en raken steeds meer vervlochten, inhoudelijk, bestuurlijk, organisatorisch en ook in hun innovatiedynamiek. Innovatieve bewegingen doen zich veelal voor op de grensvlakken van vakgebieden en werkvelden. Door vanuit één kenniscentrum over de grenzen van de velden heen naar

1

Toetskader programmering kenniscentra, HAN, april 2012. Meer informatie over de vier kenniscentra van FGGM, de andere kenniscentra van de HAN en over alle HAN-lectoraten is te vinden op de website http://www.han.nl/onderzoek.

2

7

deze ontwikkelingen te kijken, kennis te bundelen en te programmeren is het mogelijk ‘kritische massa’ op te bouwen. De aanwezige expertise biedt meerwaarde in een brede variatie aan opleidingen en werkvelden. Er worden dan parallellen en verschillen tussen vakgebieden en disciplines zichtbaar, welke nieuwe kennis, inzichten en leermomenten bieden in alle velden en opleidingen. Daarmee kan de HAN in de maatschappelijke omgeving beter zichtbaar worden en maatschappelijk meer waarde leveren dan louter langs de lijnen van de vakdisciplines.

Totstandkoming ZER: werkwijze en verantwoording Voor de zelfevaluatie is uitgegaan van de essentiële vragen voor de externe evaluatiecommissie: 1. Is er voldoende relevante productiviteit, impact, waardering en erkenning op het gebied van: a. kennisontwikkeling binnen het onderzoekdomein; b. kennisvalorisatie ten gunste van beroepspraktijk en maatschappij c. de betekenis voor onderwijs en scholing? 2. Vindt een en ander plaats vanuit een relevante en uitdagende missie en een helder onderzoekprofiel? 3. Worden de missie en het onderzoekprofiel geborgd door het portfolio en de wijze waarop de eenheid is georganiseerd? 4. Is de inzet van mensen en middelen daarbij toereikend in kwalitatief en kwantitatief opzicht? 5. Zijn de interne en externe samenwerkingsverbanden, netwerken en relaties daarbij voldoende relevant, intensief en duurzaam? Daarnaast hebben we gekeken naar de kansen en bedreigingen voor ons kenniscentrum en wat de noodzakelijke verbetermaatregelen zijn. Gelet op de jonge leeftijd van het kenniscentrum ligt het accent op de blik vooruit: wat is nodig om het kenniscentrum tot een zinvolle en succesvolle eenheid te ontwikkelen? Met die bril moeten de evaluatievragen hierboven worden gelezen. De zelfevaluatie heeft betrekking op de periode 2012-2013 en is uitgevoerd in de tweede helft van 2013 en de eerste helft van 2014. De lectoren en vaste onderzoekers hebben een bijdrage geleverd aan dit document, dat tussentijds besproken is met senior beleidsadviseur Frank Vonk van HAN Kwaliteitszorg en met beleidsmedewerker onderzoek FGGM Cécile Nijsten. In februari 2014 is een stakeholdersonderzoek uitgevoerd. De opbrengsten uit dit onderzoek zijn de basis geweest voor hoofdstuk 6 (impact en waardering). Het ZER is voorgelegd aan HAN Kwaliteitszorg, de directie van FGGM en tot slot aan het College van Bestuur van de HAN.

Opbouw van dit rapport In hoofdstuk 1 staan de missie en het onderzoeksprofiel centraal. Hoofdstuk 2 bevat het werkprogramma en het portfolio van het kenniscentrum en van de beide lectoraten. De bijdrage die het kenniscentrum levert op het gebied van onderwijs en scholing, beroepspraktijk & maatschappij en kennisontwikkeling staat centraal.

8


In hoofdstuk 3 wordt de positionering van het kenniscentrum behandelt, zowel intern als extern van de HAN. Daarnaast worden de samenwerkingsrelaties belicht, waarbinnen het kenniscentrum veel waarde aan wordt gehecht. De omvang en de kwaliteit van ons het Kenniscentrum komen aan de orde in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 is er aandacht voor de kwaliteitszorg en in hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de output van het kenniscentrum (publicaties, presentaties en andere producten) en de impact en waardering daarvan. De zelfevaluatie sluit af met een slotanalyse, verbetermaatregelen en een doorkijk naar de toekomst, die in hoofdstuk 7 worden gepresenteerd. De hoofdtekst is gelardeerd met kaders waarin concrete projecten binnen het Kenniscentrum kort worden besproken of waarin voorbeelden zijn opgenomen. Dit is bedoeld om naast de beleidstaal van dit document ook een stuk concretisering te bieden.

9

10


1.

Missie en Onderzoeksprofiel

1.1

Inleiding

Dit hoofdstuk belicht de missie, visie, doelen, indicatoren en het onderzoeksprofiel van het kenniscentrum. Daarbij is aangesloten bij de bredere onderzoeksmissie van de HAN als geheel (zie kader), het Strategisch Onderzoeksbeleid van de HAN en het Strategisch Beleidsplan 2012-2016 van FGGM. Onderzoeksmissie van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen stelt zich tot doel door haar onderzoek de weerbaarheid en innovatieve kracht van de beroepspraktijk en de samenleving te versterken en een bijdrage te leveren aan duurzame economische groei. Toelichting Haar onderzoek voldoet aan wetenschappelijke criteria. Het heeft een toegepast karakter en is gericht op de verbetering of innovatie van de beroeps- en onderwijspraktijk door de ontwikkeling van nieuwe kennis of inzichten, of het onderzoeksgericht ontwerpen of ontwikkelen van nieuwe methoden of technieken. Nieuwe kennis, inzichten en oplossingen worden snel beschikbaar gesteld aan onze stakeholders: bedrijven, instellingen, docenten en studenten. Het internationale karakter van het onderzoek wordt bepaald door de eisen van het beroepsdomein, de beroepspraktijk en de wetenschappelijke criteria. De HAN heeft de ambitie beroepsbeoefenaars af te leveren met een innovatieve en ondernemende attitude die in staat zijn zich zelfstandig verder te ontwikkelen en die een bijdrage kunnen leveren aan de doorontwikkeling van de (beroeps)praktijk. Daartoe worden een onderzoekende houding en onderzoeksvaardigheden ingebed in onze opleidingen. Docenten participeren in lopend onderzoek en borgen de inbreng van onderzoeksresultaten in het onderwijs. Focus en massa worden onderkend als belangrijke randvoorwaarden voor de onderzoekskwaliteit. De HAN verbindt lectoren aan zich op terreinen die voor de beroepspraktijk en de regio relevant zijn. Het onderzoek van de HAN is geconcentreerd rond strategische speerpunten. Het wordt uitgevoerd door lectoren en (docent)onderzoekers binnen georganiseerde samenwerkingsverbanden met andere lectoren en (docent)onderzoekers, bedrijven en instellingen. Het HRDbeleid van de HAN is gericht op verdere versterking van de onderzoekscapaciteit. Ontleend aan: http://www.han.nl/onderzoek/kennismaken/onderzoeksmissie

1.2

Missie, visie, strategie en focus

Er is gekozen voor een korte en krachtige missie die in de kern aangeeft waarom het Kenniscentrum Publieke Zaak bestaat: De missie van het Kenniscentrum Publieke Zaak is het bevorderen van maatschappelijke waarde door bij te dragen aan de kwaliteit van bestuur en het innovatief vermogen in het publieke domein.

11

In deze missie heeft het bevorderen van maatschappelijke waarde een centrale plek. Er is volgens ons sprake van maatschappelijke waarde als het handelen van individuele leden, organisaties of netwerken ten goede komt aan de gemeenschap of een specifieke groep in die gemeenschap. Voorbeelden van maatschappelijke waarden zijn: rechtvaardigheid, duurzaamheid, rechtsgelijkheid, gelijke behandeling, zelfontplooiing, fysieke en psychologische veiligheid, gelijke kansen op gezondheid en gezondheidszorg, evenals welvaart creëren door collectieve actie. Als kenniscentrum vormen we onderdeel van netwerken en ketens, waarin maatschappelijke waarde gecreëerd wordt. We dragen er aan bij met ons onderzoek en onze onderwijsactiviteiten. Voorbeelden waarbij we maatschappelijke waarde creëren of bevorderen. Als wij: - studenten in simulaties bewust maken van het feit dat goed samenwerken tussen professionals leidt tot betere levenskansen en grotere veiligheid van kinderen, cliënten in de zorg, patiënten in een ziekenhuis, dan creëren we de randvoorwaarden voor beter onderwijs, betere zorg, etc.; - onderzoek doen naar methoden voor de toekomstverkenning die de effectiviteit van de politie bij de bestrijding van toekomstige criminaliteit verhoogt, dan draagt dat bij aan een grotere veiligheid tegen minder kosten; - bijdragen aan de ontwikkeling van vaardigheden van zorgprofessionals op het gebied van ondernemendheid en in het omgaan met nieuwe technologieën (e-skills), dan dragen we bij aan betere en betaalbare zorg en ondersteunen we de mogelijkheden van mantelzorg en zelfzorg; - bijdragen aan het identificeren van vaardigheden die de informatieprofessional 3.0 moet beheersen om innovatieve ICT-projecten in o.a. het publieke domein beter te laten slagen, dragen we bij een doelmatiger en efficiëntere besteding van (publieke) middelen en verhoging van het imago van innovatie met ICT; - een impuls geven aan de maatschappelijke discussie over de impact van ICT-innovaties en kennisintensivering op werkgelegenheid, dragen we bij de maatschappelijke waarde van passend werk voor iedereen; - docenten laten participeren in ons onderzoek dragen we bij aan de onderzoekende houding van docenten, studenten en dus toekomstige beroepsbeoefenaars; - Raden van Toezicht trainen op hun taak, kunnen zij de kwaliteit van hun organisatie en de publieke zaak waar deze voor staat beter borgen.

We hebben de missie van het kenniscentrum in de afgelopen maanden opnieuw geformuleerd. Toen het kenniscentrum per 1 januari 2012 van start ging, werd de missie in het bedrijfsplan omschreven als zou het kenniscentrum eerst en vooral bijdragen aan excellente organisaties in het publieke domein door beter bestuur en innovatie. Tijdens de discussies met het nieuwe team bleek dat bij nader inzien te instrumenteel: het gaat niet om de excellente organisaties in het publieke domein als zodanig. Het achterliggende doel is het creëren van maatschappelijke waarde. Dat hebben we nu voorop geplaatst. Dat laat onverlet dat maatschappelijke organisaties daarin belangrijke vehikels zijn, maar niet als op zichzelf staand doel. Onze nieuwe missie laat daarmee ook meer ruimte voor andere wijzen van organiseren, zoals in netwerken van organisaties of vormen van zelforganisatie. Ons inziens sluit deze missie goed aan op de onderzoeksmissie van de HAN. Goed, omdat we als onderdeel van de HAN bij willen dragen aan een duurzame samenleving door middel het stimuleren en bevorderen van goed bestuur en innovatie.

12


Visie We willen ons ontwikkelen tot een landelijk en regionaal bekend kenniscentrum dat graag als partner wordt meegenomen in het aangaan van uitdagingen op de punten waarop we sterk zijn: innovatie bevorderen en het ontwikkelen van vormen van ‘goed bestuur’, waardoor de noodzakelijke innovatiedynamiek wordt bevorderd. Dat is onze ambitie! En dat sluit aan op de ambitie van de HAN om zich te ontwikkelen tot een University of Applied Sciences. De HAN zet al een aantal jaren in op kenniscirculatie tussen maatschappij (werkvelden), onderzoeksactiviteiten en onderwijs. Kenniscirculatie bevordert innovatie en innovatiedynamiek. In al ons werk is kenniscirculatie een centrale onderlegger. Er is een aantal constante bewegingen in onze samenleving waarneembaar waarvan we verwachten dat deze zich de komende jaren zullen doorzetten en die gevolgen hebben voor professionals en beroepsonderwijs. Deze tijd vergt dat we doorlopend nieuwe concepten, kennis en producten ontwikkelen. Kenniswerk, de activiteiten van hoogopgeleide, creatieve en ondernemende beroepsbeoefenaren, wordt steeds belangrijker voor behoud en groei van de welvaart. Innovatie is een doorlopend proces geworden waaraan geen enkele beroepsgroep meer kan ontkomen. De kennismaatschappij is tegelijkertijd een netwerkmaatschappij, waarin vrijwel iedere organisatie of bestuurslaag in zijn primaire proces afhankelijk is van specialistische bijdragen van andere organisaties en bestuurslagen. Innovatieprocessen zijn gedistribueerde processen geworden, een kwestie van co-creatie en coproductie in ketens en/of netwerken van mensen en organisaties, waarbij de oorspronkelijk publieke en private domeinen steeds vaker vervlochten worden. Onder invloed van mondiale bewegingen zoals new public management (NPM), kennisintensivering, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid (sustainability) zijn de werelden van klassiek ‘publieke’ en ‘private’ of ‘commerciële’ ondernemingen en organisaties steeds meer naar elkaar aan het toegroeien. In veel gevallen leidt dat ook tot een zekere informalisering en ‘ontgrenzing’ van organisaties in de maatschappelijke dienstverlening, bijvoorbeeld in de vorm van internetcommunities, burgerinitiatieven en andere spontane organisatievormen, die zich niet zelden aan het oog van de meer formele wereld onttrekken. De consequentie van gedistribueerde innovatieprocessen is dat we binnen het kenniscentrum oog hebben voor de innovatieprocessen van zowel kennis en technologie aanbiedende als afnemende/toepassende organisaties. We zien We zien het tot maatschappelijk nut maken van innovatie (valorisatie) als relationele processen waarin al aanwezige of nieuwe kennis, inzichten en ervaringen moeten worden overgedragen van de ene context naar de andere. In onze visie zijn dit ‘warme’ processen, dat wil zeggen processen waarin mensen elkaar ontmoeten en samenwerken, en geen ‘koude’ overdrachtsprocessen die vervat kunnen worden in publicaties, licenties of patenten. Onze kennisontwikkeling sluit daarmee nauw aan bij de valorisatiestrategie van de HAN 3, waarin valorisatie wordt opgevat als:

3

Leren valoriseren; De valorisatiestrategie van de HAN (oktober 2013)

13

1. 2. 3. 4.

identificatie van de toepassingscontext; transport naar de toepassingscontext; absorptie in de toepassingscontext en; waardecreatie in de toepassingscontext.

Bestuur en innovatiedynamiek is volop in beweging in de domeinen onderwijs, zorg, welzijn en wonen en in deze domeinen wordt veel geïnnoveerd. Het kenniscentrum participeert dus actief in de Centres of Expertise (CoE’s) waarin deze domeinen centraal staan: het CoE Leren en ICT en Krachtige Kernen. Valorisatie is een doel in alle CoE’s van de HAN, maar wordt als op zichzelf staand onderzoeksonderwerp nog onvoldoende onderzocht en ervaring met valorisatie is verspreid over de HAN organisatie. De CoE’s zijn over het algemeen inhoudelijk gericht (op sneller herstel, op biodiscovery, op ICT leeromgevingen, op duurzame energie, op talentontwikkeling, etc.). Valorisatie is binnen die CoE’s niet het primaire onderwerp van onderzoek maar meer veel meer een voertuig om het inhoudelijk onderwerp van het CoE dichter bij ‘de markt’ te brengen. Het negende CoE Valorisatie en Ondernemen biedt de kans juist deze valorisatieprocessen als onderwerp van onderzoek te nemen. Het Kenniscentrum Publieke Zaak kan met haar onderzoek naar innovatie, valorisatie en innovatiedynamiek een belangrijke rol spelen in dit CoE. Besluitvorming over de komst van het CoE Valorisatie en Ondernemen is momenteel in volle gang. Strategie Het team van het kenniscentrum deelt het beeld dat de werkvelden waarin het kenniscentrum actief is grote veranderingen ondergaan, voornamelijk gedreven door de technologische ontwikkeling, kennisintensivering en deregulatie. Het leervermogen van maatschappelijke instituties, organisaties en de mensen die er werken en gebruik van maken is echter door tal van oorzaken beperkt. Bovendien zijn de ontwikkelingen multi-interpretabel, onderling strijdig en dus vol morele en bestuurlijke dilemma’s en onzekerheden. Wij zien het als onze rol om dat wat op mensen en organisaties af komt, hanteerbaar te maken. Enerzijds kan dat door een bijdrage te leveren in het versneld verzilveren van de potentiële kracht die in deze ontwikkelingen besloten ligt. Anderzijds, of tegelijkertijd, door het minimaliseren van de ‘pijn’ die dergelijke transformaties met zich meebrengen; door inzicht te verschaffen, nieuwe doorkijkjes te maken in een vraagstuk; door het slechten van drempels om te innoveren en het ‘avontuur’ aan te gaan. Dat doen we door in onderzoek en in andere kennisactiviteiten ‘mee te denken’ en ‘tegen te denken’ vanuit de visie die wij hebben en onze kerncompetenties op het gebied van goed bestuur en innovatie. Met ‘mee denken’ bedoelen we dat we vraagstukken proberen te bekijken vanuit de invalshoek van betrokkenen. Met ‘tegen denken’ bedoelen we dat we vanuit onze visie en kennis diezelfde betrokkenen spiegels proberen voor te houden. We denken dat we op die manier het meest productief kunnen zijn voor onze omgeving: met een eigen visie, maar gelijktijdig op een integere manier inspelen en rekening houden met de belangen van alle partners en de samenleving als geheel. Het betekent dat we bijna per definitie veel gebruik maken van interactieve en participatieve vormen van onderzoek en onderwijs (zie 1.4). We werken bij voorkeur in nauwe samenwerking met opdrachtgevers en experts uit de praktijk. We werken nauw samen met onderzoe-

14


kers van andere kenniscentra. Onder ‘praktijk’ verstaan we niet alleen professionals op de werkvloer in het primair proces van een organisatie in de maatschappelijke dienstverlening, maar bovendien de praktijk van innovatie, bestuur, toezicht, etc. De bestuurlijke of innovatiepraktijk is nadrukkelijk een ‘professionele praktijk’, al wordt deze niet altijd als zodanig waargenomen. Schuivende beroepsbeelden in de sociale sector Het werk van professionals in de sociale sector ondergaat op het moment vele veranderingen. Vanuit de literatuur onderscheiden we ten eerste een trend van solist naar netwerkprofessional. Ten tweede zien we een noodzaak dat professionals zich niet meer alleen concentreren op de lokale omgeving en de cliënt, maar dat door de transities van de professionals verwacht wordt dat ze op de hoogte zijn van maatschappelijke, organisatorische en politieke context en de omgeving betrekken bij de cliënt. In dit UAS project 4 van de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij heeft het Kenniscentrum in 2013 samen met elf docentonderzoekers van het Instituut Sociale Studies onderzocht hoe toekomstige en huidige professionals denken over hun beroep en welke veranderingen zij daarin zien.’

Focus en werkveld Onze focus ligt op het bevorderen van maatschappelijke waarde door innovatie, bestuur en organisatie. De processen die spelen in meerdere sectoren zijn daarbij centraal. Processen die spelen in het traditionele overheidsdomein, maar ook in publieke domeinen die marktsturing kennen of in hybride vormen van markten overheidssturing. Dat is ons ‘werkveld’. Dat is een ander werkveld dan bij de meeste lectoraten en kenniscentra, welke meestal op één specifieke ‘bedrijfsactiviteit’ (zoals communicatie, logistiek, ICT) of maatschappelijke sector gericht zijn (zoals ‘sport’, ‘langdurige zorg’, ‘onderwijs’, ‘duurzame energie’). Wij zien onszelf graag als ‘dwarskijkers’ over dergelijke werkvelden heen, om daarmee kennis te genereren, die meerwaarde heeft boven een focus op één van de velden. Dat laat onverlet dat we ons werk doen met organisaties, zoals gemeenten, VVT-instellingen, ziekenhuizen, scholen, veiligheidsregio’s, de politieorganisatie, etc., maar steeds vanuit onze kennis over ‘innoveren’ en ‘besturen’ in een omgeving waarin maatschappelijke waarde het uitgangspunt is. Het betekent dat we ons in beginsel kunnen richten op alle instituties en processen die betrokken zijn bij het realiseren van maatschappelijke waarde en alle groepen en personen die daarbij betrokken zijn. Meer concreet kan het gaan om: -

maatschappelijke organisaties; bestuurders en toezichthouders van maatschappelijke organisaties; politici en ambtenaren in het openbaar bestuur; professionals; burgers, cliënten en andere stakeholders; informele/innovatieve verbanden en netwerken van uiteenlopende aard (wijk, netwerk, forum)

4

UAS-projecten zijn projecten die binnen de faculteiten van de HAN bedoeld zijn om de ontwikkeling van de HAN als University of Applied Sciences (UAS) te bevorderen.

15

kennisinstituten, ontwikkelaars van technologie en innovatiebureaus die maatschappelijke waarden nastreven met innovaties.

-

Voorbeelden van maatschappelijke organisaties  Jeugdzorginstellingen

 Goede doelenorganisaties

 Waterschappen

 Geestelijke gezondheidszorg

 Vervoersmaatschappijen

 Politie

 Sportorganisaties

 Stadsreiniging

 Woningcorporatie

 Verpleging, verzorging thuiszorg  Primair en voortgezet onderwijs  Ziekenvervoer  Regionale opleidingencentra

 Kinderopvang

 Brandweer

 Welzijnsorganisaties

 Hogescholen en Universiteiten

 Schuldhulpverlening

 Nutsbedrijven

 Penitentiaire inrichtingen

 Netbeheerders

 Gemeenten

 Veiligheidsregio

Vanuit het oogpunt van bestuur bestaat ons werkveld uit alle lagen van organisatie die bijdragen aan bestuur, bij wijze van spreken van transnationaal/Europees bestuur tot en met de rol van de professional op de werkvloer in het bestuur. Vanuit het oogpunt van innovatie bestaat ons werkveld uit de innovatieprocessen die een rol spelen bij het tot maatschappelijk nut maken van innovatieve kennis en technologie. Daarbij moet gedacht worden aan processen zoals het vormen van business modellen voor nieuwe kennis/technologie voor het bereiken van maatschappelijke waarden bij aanbiedende organisaties, diffusieprocessen en processen van adoptie, implementatie en professionalisering in afnemende organisaties. Steeds staat daarbij het bereiken van maatschappelijke waarde centraal. Bovenstaande impliceert de volgende begrenzingen van ons werkveld. - We richten ons op vormen van bestuur, innovatie en organisatie waarin maatschappelijke waarden worden nagestreefd. - We richten ons niet op de inhoudelijke ontwikkeling van het werk in het publieke domein, zoals verbetering van opsporing, behandelingen in de verpleging, therapie, behandelmethoden, lesmethoden, logistieke verbetering, productontwerp, etc. - We concentreren ons evenmin op de inhoudelijke kant van innovaties zoals nieuwe behandelmethoden, technologieën, etc.

1.3

Doelen en streefwaarden

De doelen van het Kenniscentrum Publieke Zaak liggen – zoals voor alle kenniscentra en lectoraten – op drie terreinen: 1. bijdragen aan onderwijs en scholing; 2. bijdragen aan beroepspraktijk en maatschappij door het oplossen van praktijkproblemen; 3. bijdragen aan kennisontwikkeling. De domeinen onderzoek (incl. academisch onderzoek), praktijk en onderwijs zijn niet los van elkaar te benaderen. Daarom streven we continue interactie tussen de domeinen na: kenniscirculatie en -valorisatie. - Immers: vanuit de HAN worden professionals opgeleid voor een zich ontluikende be-

16


-

roepspraktijk in de maatschappelijke organisatie. Door middel van onderzoek verdiept het kenniscentrum wetenschappelijke inzichten en maakt deze ook bruikbaar voor de praktijk. Door middel van advieswerk ondersteunt het kenniscentrum de implementatie van nieuwe inzichten in het werkveld. Door middel van co-creatie laten we de werkvelden bijdragen aan de innovatie van de HAN en draagt de HAN omgekeerd bij aan de ontwikkeling van de werkvelden en circuleert kennis.

We willen kennis tot stand laten komen in samenwerking en uitwisseling met de praktijk en de opleidingen. Kennisontwikkeling is voor ons meer dan eenrichtingsverkeer. Wij positioneren onze werkzaamheden in onderlinge relatie tussen de verschillende domeinen en willen dit in de toekomst versterken. Voor het operationaliseren van de doelen is aangesloten bij de indicatoren en de operationalisering in kwantitatieve en kwalitatieve kwaliteitscriteria uit het HAN Kwaliteitskader Onderzoek. In bijlage 1 is een uitvoerige beschrijving opgenomen van de indicatoren, normen, de streefwaarden voor 2017 en de ‘nulmeting’ (voorjaar 2014). Hieronder presenteren we per domein onze voornaamste streefdoelen voor 2017. Onderwijs en scholing Ons kenniscentrum heeft tot taak bij te dragen aan het onderwijs en het opleiden van toekomstige professionals. Sterker nog: het motief om ruim tien jaar geleden te starten met lectoraten was versterking van de kwaliteit en maatschappelijke relevantie van het hoger beroepsonderwijs. Met ons onderzoek willen wij bijdragen aan up to date onderwijs aan studenten en scholing van het werkveld. We streven ernaar dat de uitkomsten van ons onderzoek worden gebruikt in onderwijs en curricula of bijdragen aan de professionaliteit van onze docenten en/of overige HAN medewerkers. Een belangrijk instrument daarbij is de participatie van studenten en docenten in ons onderzoek en onze eigen participatie in het onderwijs. Concrete streefdoelen voor 2017 zijn: 1. We handhaven minimaal de bijdragen aan de curricula van een masteropleiding, een minor en vier bachelorprogramma’s op ons kennisgebied: de kwaliteit van bestuur en het innovatief vermogen in het publieke domein. Het streven is om het palet opleidingen te verbreden en om studenten in honoursprogramma’s te begeleiden. 2. We blijven inzetten op het initiëren van nieuwe onderwijsvormen op de rand van praktijk en onderwijs in de vorm van praktijksimulaties (werk-leertrajecten, actieleerprojecten, onderzoekend leren), als alternatief voor het ‘klaslokaal’. In het bijzonder willen we daarmee een bijdrage leveren aan de vernieuwing en uitbreiding van het deeltijdonderwijs. 3. Een directe inzet van onze vaste onderzoekers (gemiddeld één opleiding per onderzoeker) in het onderwijs, door het begeleiden van afstudeerders, het verzorgen van onderwijs en participatie in beroepenveld- en curriculumcommissies. 4. De waardering voor onze activiteiten op dit gebied is nu positief of bovengemiddeld en we gaan dit meer systematisch monitoren.

17

5. We streven naar een toename en verdieping in diverse projecten waarin docenten zijn betrokken. Beroepspraktijk en maatschappij Goed bestuur en innovatie zijn essentiële onderwerpen voor duurzame publieke organisaties en instellingen. Onze bijdrage aan de praktijk is er daarom op gericht om deze onderwerpen zo goed mogelijk tot ontwikkeling te brengen in de regio en waar mogelijk op nationaal en internationaal niveau. We richten ons daarbij op bovengenoemde organisaties, instellingen en innovatieprocessen. Concrete streefdoelen voor 2017 zijn: 1. Samen met organisaties in het publieke domein, zoals zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid, hebben we kennis opgebouwd over innovatie- en valorisatieprocessen in het betreffende domein. Daarbij streven wij naar meer complexe vormen van kenniscirculatie en publiceren wij over onze simulaties en de theoretische achtergronden daarvan. 2. Lectoren van het kenniscentrum worden binnen voor hun relevante beroepsgroepen herkend als gezaghebbende en inspirerende kennisontwikkelaars. Daarbij streven wij naar minimaal hetzelfde niveau van output. 3. Verschillende opleidingen van de HAN, maar eventueel ook buiten de HAN, zien ons kenniscentrum en ons onderzoek als bakermat voor vernieuwende beelden van de beroepspraktijk, die door de beroepspraktijk zelf erkend worden. 4. Het vertrouwen van de beroepspraktijk blijkt uit een stabiele groei van het portefeuille van opdrachten in de periode 2014 – 2017. Daarbij streven we naar een beperking van het aantal projecten voor derden ten gunste van de 2e geldstroom. 5. De waardering van stakeholders wordt op een meer systematische en geformaliseerde wijze gemeten. We onderzoeken of een formele adviesraad werkbaar is, met het oog op de interdisciplinaire insteek. Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksveld De kennis die we ontwikkelen is gerelateerd aan de problemen en vraagstukken die in de praktijk spelen. We ontwikkelen deze kennis door: - Praktijkonderzoek waarbij de handelings- en kennisvragen over goed bestuur en innovatie centraal staan. - Het toetsten van de praktijk aan nieuwe kennis, theorie of technologie. Daarbij staat de vraag centraal of de praktijk verbetert door gebruik te maken van nieuwe inzichten. Daarmee wordt dus tevens gereflecteerd op theoretische kennis en modellen - Het ontwerpen van innovatieve oplossingsgerichte benaderingen. Concrete streefdoelen voor 2017 zijn: 1. We dragen bij aan minimaal vier tot zes promoties. 2. Medewerkers van het kenniscentrum zijn betrokken in reviewprocessen, de organisatie van conferenties, bij visitaties van andere onderzoekscentra of zijn editor van boeken of specials en publiceren in zowel vak- als wetenschappelijke tijdschriften. We streven naar minimaal twintig publicaties en ongeveer twintig presentaties per jaar. 3. We handhaven minimaal onze langlopende samenwerkingsrelaties met andere kennisinstellingen (ongeveer tien). Uitbreiding en intensivering wordt nagestreefd, als dit

18


bij de huidige omvang van het kenniscentrum realiseerbaar is. 4. We streven naar de groei van de vaste formatie met anderhalf tot twee fte, met handhaving van de huidige kwaliteit. e-Skills “eHealth: verder dan je denkt” is de titel van de eHealth monitor 2013. Daaruit blijkt dat er steeds meer toepassingen van eHealth worden ingezet in de Nederlandse gezondheidszorg. Doelen die daarbij worden nagestreefd zijn doelmatigheid, zelfmanagement, kwaliteiten en continuïteit van zorg, toegankelijkheid en patiëntveiligheid (monitor, 2013). We praten over een grote variëteit aan toepassingen zoals internettoepassingen voor het verstrekken van informatie, interactieve zorgcommunicatie (zoals e-consultatie of ‘zorgcommunities’), zorgportalen, EPD’s en EVP’s, mobiele zorgapplicaties, virtual reality programmas (zoals serious gaming), domotica, sensor technologie (voor monitoring op afstand) of zorgrobotica. Draagvlak onder professionals wordt genoemd als een van de barrières voor de invoering van eHealth. Professionals hebben vaak moeite met het toepassen van ICT omdat ze daarin onvoldoende opgeleid zijn. In dit onderzoek ontwikkelen we E-skills toekomstprofielen voor de zorg. Dit zijn beschrijvingen van de E-skills die in verschillende zorgberoepen nodig zijn anno 2020. Deze zijn bedoeld om bewustwording onder zorgprofessionals, HRM professionals en onderwijsontwikkelaars te bevorderen. De E-skills toekomstprofielen zijn beknopt, verhalend en beeldend en daarmee breed en makkelijk toegankelijk. Ze illustreren de toekomst. Daarmee vormen de profielen een stip op de horizon om naar toe te werken. Zij vormen als het ware ‘het geheugen van de toekomst’ van waaruit collectief gewerkt kan worden aan die toekomst. We ontwikkelen de E-skills toekomstprofielen in nauwe samenspraak met deelnemende organisaties aan de Zorgalliantie en zorgopleidingen aan de HAN. Hiermee beogen we kenniscirculatie tussen de beroepspraktijk en opleidingen reeds gedurende de ontwikkeling van de E-skills toekomstprofielen en borging van het resultaat. Aan het project nemen ruim 40 zorgprofessionals deel en vijf vertegenwoordigers van opleidingen binnen de HAN.

1.4

Onderzoeksprofiel van het kenniscentrum Publieke Zaak

Vanuit de HAN is de Gedragscode Praktijkgericht Onderzoek HBO onderschreven en deze is ook van toepassing op het praktijkgericht onderzoek binnen het kenniscentrum 5. Vanuit onze missie staat het leveren van een bijdrage aan de professie vanuit maatschappelijke waarde in het publieke domein voorop. Dit vertaalt zich in de gekozen onderzoeksthema’s (hoofdstuk 2) en de wijze waarop wij voor en met de beroepspraktijk onderzoek verrichten. Bijdragen aan de kwaliteit van bestuur en innovatieve vermogen, in onderlinge samenhang, ten behoeve van het publieke domein, staan hierbij centraal. Onze stijl van onderzoek doen sluit aan op onze missie, visie en strategie en op de profielen

5

Gelet op de aard van het kenniscentrum valt het onderzoek niet of slechts incidenteel onder de Wet Mensgebonden Onderzoek.

19

van de twee lectoraten. We kiezen voor een aanpak van onderzoek die participatief is, op de omgeving gericht is en bij voorkeur tweezijdig is. Onze partners participeren in ons onderzoek, wij, als onderzoekers en innovators, participeren in onze omgeving (en geven daar mede vorm aan). We werken eerder interventiegericht dan theoretisch, analytisch hypothesetoetsend. We doen onderzoek dat gericht is op verandering en vernieuwing. Dat wil niet zeggen dat ons onderzoek geen wetenschappelijke kwaliteit moet hebben en evenmin dat ‘traditioneel’ analytisch onderzoek geen interventiewaarde zou hebben. Wetenschappelijke kwaliteit is voor ons eerst en vooral methodisch, theoretisch en interventionistisch aan de maat. De vragen en problemen waaraan we werken komen uit de praktijk, de omgeving waarin we werken. De opbrengsten van het onderzoek zijn relevant en bruikbaar in de praktijk. Uitgangspunten zijn begrijpelijkheid en acceptatie van de resultaten voor de doelgroep (bestuurders en professionals in het publieke domein). Daarnaast zetten we ons in voor de implementatie en disseminatie van de opbrengsten (= kennis en producten), zowel binnen de HAN bij relevante opleidingen, als in de relevante maatschappelijke omgeving. We streven dus maximale valorisatie na en trachten dit in te bouwen in onze onderzoekbenadering. Ons onderzoek levert een bijdrage aan (de kwaliteit van) het onderwijs door: - onderzoeksresultaten en praktijkcases in te brengen in het onderwijs; - (docent)onderzoekers delen te laten verzorgen van curricula van verschillende bacheloren masteropleidingen en een bijdrage te leveren aan curriculumontwikkeling van deze opleidingen; - docenten te laten participeren in onderzoeksprojecten; - docenten te professionaliseren op het gebied van onderzoeksvaardigheden en het stimuleren van een onderzoekende houding onder studenten en docenten; - studenten te laten participeren in onderzoeksprojecten; - de thematieken in onderwijs en onderzoek op elkaar te laten aansluiten; - het doen van onderzoek in te bedden in de curricula, waarbij de focus ligt op ‘de onderzoekende professional’. Ons onderzoek levert een bijdrage aan de innovatie van de praktijk door: - de onderzoeks- en ontwikkelvragen aan te laten sluiten bij de behoeften van de praktijk en de met de praktijk de probleemformulering te identificeren en vorm te geven; - het onderzoek en ontwikkelwerk uit te voeren in nauwe samenwerking met mensen uit de praktijk, bijvoorbeeld met aanwending van participatieve en actiegerichte methoden van onderzoek; - onderzoek de basis te laten zijn van advies, ontwerpen ontwikkelwerk; - samen met de praktijk vorm te geven aan de implementatie van onderzoeksresultaten en producten; - onderzoeksprocessen en –resultaten integraal onderdeel te laten zijn van professionaliseringsprojecten van praktijkmensen.

Innoveren vanachter de keukentafel Het technasium is een variant van vwo en havo voor doeners met interesse in bèta technische vraagstukken. Van ‘idee aan de keukentafel’ is het technasium in tien jaar uitgegroeid tot een heuse innova-

20


tieve beweging in het voortgezet onderwijs. Er zijn nu 83 technasia met meer dan vijftienduizend leerlingen en dit aantal groeit nog. Er is een apart examenvak Onderzoek & Ontwerpen. Hoe is dat in zijn werk gegaan? Welke factoren verklaren het succes tot nu toe? En welke uitdagingen liggen er voor de komende jaren? Wat kunnen we hieruit leren over innovatieprocessen in het algemeen en in het onderwijs in het bijzonder? Met het oog op tien jaar technasia werd het lectoraat Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties uitgenodigd om naar deze innovatieve beweging een evaluatief onderzoek te starten met de volgende vraagstellingen. a. Wat zijn de specifieke kenmerken van de ontwikkeling van het technasium als ‘innovatieproces’? b. Wat zijn, voor zover na te gaan, de opbrengsten van het technasium, gezien de doelstellingen die men er mee had en heeft? c. Welke lessen zijn er te trekken voor de verdere ontwikkeling van het technasium? d. Welke lessen zijn er te trekken uit de ontwikkeling van het technasium voor andere, soortgelijke, ‘profielinnovaties’ in het (voortgezet) onderwijs? e. Welke lessen zijn er te trekken voor nationale spelers en (politieke) besluitvormers? Het resultaat is het boek ‘Innoveren vanachter de keukentafel’, dat op 18 maart 2013 werd gepresenteerd op het congres ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het technasium.

1.5

Reflectie: missie en onderzoeksprofiel in ontwikkeling

Het Kenniscentrum Publieke Zaak bestaat nog niet zo lang en de personele samenstelling is in het afgelopen jaar sterk veranderd. De zelfevaluatie draagt bij aan de doorontwikkeling van en teamontwikkeling binnen het kenniscentrum. De nieuwe samenstelling van het team heeft geleid tot een aanscherping van de missie. Het bevorderen van maatschappelijke waarde (door goed bestuur en innovatie) is nadrukkelijker voorop komen te staan. De operationalisering van de doelstellingen vergt tijd voor verfijning en focus. Gelet op de beperkte omvang, zien we het als een uitdaging om ons te verbinden met andere kenniscentra, centres of expertise en externe partijen en aldus impact te hebben vanuit onze expertisegebieden. De aanscherping van de missie, visie, strategie hebben ook tot een herbezinning op het onderzoeksprofiel geleid. Hiervoor geldt: ‘the proof of the pudding is in the eating’. Het kenniscentrum zoekt naar interventiegerichte onderzoeksmethoden, welke passen bij de doelstellingen en de ambitie om duurzame kenniscirculatie en –valorisatie vorm te geven. Daarin staat het centrum niet alleen. De laatste jaren stellen de Nederlandse en Europese overheid scherpere doelen op het gebied van valorisatie; de focus ligt niet langer alleen op de ontwikkeling van nieuwe kennis. Kenniscirculatie en -valorisatie en daarbij passende onderzoeks- en interventiemethoden maken onderdeel uit van de ontwikkeling van succesvolle innovatiestrategieën die passen in het publieke domein. De participatieve insteek, vanuit de praktijk, bij de onderzoeksvraagstelling en –uitvoering, stelt hoge eisen aan de vraagarticulatie en het eigenaarschap in het werkveld. In de aanloop van onderzoeksprojecten blijkt dat soms een taai proces, dat stuurkunst en geduld van onderzoekers vraagt.

21

22


2.

Werkprogramma en Portfolio

2.1

Inleiding

Dit hoofdstuk beschrijft het werkprogramma en het portfolio van het kenniscentrum. In paragraaf 2.2 lichten we de onderzoekslijnen nader toe. Het portfolio van het kenniscentrum wordt in paragraaf 2.3 op hoofdlijnen weergegeven. In paragraaf 2.4 komt de borging in onderwijs en de praktijk aan bod.

2.2

Onderzoekslijnen Kenniscentrum Publieke Zaak

De twee lectoraten zijn wat betreft thematiek en maatschappelijke gedrevenheid nauw aan elkaar gerelateerd. Ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen - zoals kennisintensivering, privatisering, informatisering, marktwerking, schaalvergroting - vragen om slimmer opererende (semi-)publieke organisaties, die meer publieke waarde moeten creëren met minder middelen. Dat vraagt om het organiseren van innovatie, om goed bestuur en om andere rollen en werkwijzen van professionals. Het lectoraat Innovatie bevat expertise op het gebied van processen van innovatie en strategieën van de innoverende professional in (semi)-publieke organisaties. Het lectoraat Goed Bestuur bevat expertise op het gebied van veranderende beroepsprofielen en governance vraagstukken. In de onderzoekslijnen komt deze expertise samen. Bij deze onderzoekslijnen is ‘kenniscirculatie’ een belangrijke onderlegger. Hierbij gaat het om de impact van toenemende kennisintensivering op het leervermogen van organisaties en de mensen die er werken. Lectoraten Innovatie in de Publieke Sector Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke organisaties

Onderzoekslijnen 1. Innovatie en valorisatie 2. Schuivende beroepsbeelden van professionals 3. Goed Bestuur

A. Innovatie en valorisatie Het doel in deze onderzoekslijn is om te komen tot een procesmethode waarmee verschillende stakeholders (technologische) innovaties betekenis kunnen geven op menselijk, organisatorisch en netwerkniveau en daarmee innovaties maatschappelijke en economische waarde kunnen geven (valorisatie). We zien innovaties als breekpunten in routinematig handelen van mensen in hun organisatie. De kans is groot dat mensen tijdens deze breekpunten de innovatie interpreteren vanuit bestaande werkwijzen en organisatorische afspraken en daarmee de potentie van de innovatie terug brengen tot het bestaande, alsof je in de jaren dertig als vrachtschipper gaat zeilen met de motor aan. Dit is niet uit onwil, maar omdat mensen zich geen gedeelde alternatieven kunnen voorstellen voor de wijze waarop ze (samen)werken. Hierdoor worden innovatieve mogelijkheden onvoldoende benut.

23

Innovaties vragen steeds om andere interpretaties van heden en toekomst, vragen om veranderende inzet van middelen en vragen om herbezinning op bestaande waarden (en bijbehorende normen en gewoonten). - Veranderende interpretaties kunnen tot stand komen aan de hand van procesmanagement, toekomstverkenning, visievorming, story telling, hypes, vormen van co-creatie, outof-the-box denken, reframing, design werkwijzen en leervormen voor professionals. Maar ook door concreet te experimenteren met vernieuwende vormen van samenwerken met behulp van nieuwe technologie. - Voor verandering van de inzet van middelen zijn inzichten rond maatschappelijke business cases, maatschappelijke waarden, business models of innovatiegerichte inkoop zinvol. - Voor herbezinning op waarden doen we onderzoek naar hoe menselijke thema’s (zoals bijv. eenzaamheid, autonomie of angst) in vraagstukken zijn verbonden met waarden en actie. Daarnaast zijn ook de strategieën die actievoerders zoals Greenpeace gebruiken om te agenderen, hun waarden onder de aandacht te brengen of ingesleten patronen in de samenleving ter discussie te stellen interessant om te betrekken. Deze thema’s lijken in alle innovatie- en valorisatieprocessen een functie te hebben. Wanneer welke techniek voor wat kan worden ingezet is echter de vraag. Passend bij het doel van deze onderzoekslijn worden vijf innovatieprocessen onderscheiden waarop het onderzoek in deze lijn zich richt. 1. New business development (business models, (maatschappelijke) business cases) van partijen die kennis of technologie aanbieden 2. Diffusieprocessen (o.a. door cross-overs tussen sectoren/instellingen) 3. Adoptieprocessen (door kennis of technologie afnemende organisaties) 4. Implementatieprocessen (bij afnemende organisaties) Professionalisering als gevolg van innovaties in het vakgebied en de organisatorische context waarin dit wordt uitgeoefend vormt een vijfde innovatieproces, maar wordt binnen het kenniscentrum onderscheiden als aparte onderzoekslijn (schuivende beroepsbeelden). Voorbeelden van projecten in de lijn innovatie en valorisatie zijn onderzoek naar toekomstverkenning bij de Nationale Politie, Zorginnovatie, Agents of Change, HAN Big 8 valorisatiemodel, valorisatie binnen de Nationale Politie en Innovatiehubs. B. Schuivende beroepsbeelden van professionals In de lijn schuivende beroepsbeelden van professionals gaat het om de veranderingen die optreden in het werk in de maatschappelijke dienstverlening, variërend van schaalvergroting, transities rond de drie decentralisaties, netwerkvorming, informatisering, het nemen van professionele ruimte tot en met de noodzaak tot meer verantwoording. Deze veranderingen gaan niet zonder slag of stoot: ze hebben invloed op het aanzien en de positie van professionals. Ze roepen soms weerstand en vaak een veelheid aan interpretaties op, onder meer omdat er over professionele beroepen en organisaties als scholen en zorginstellingen stereotypen bestaan, die niet altijd sporen met de werkelijkheid. Voorbeelden van projecten zijn de onderzoeken ‘schuivende beroepsbeelden van leraren’, ‘schuivende beroepsbeelden in de sociale sectoren’, het project ‘ondernemende zorgprofessional’, de Informatieprofessional 3.0 en E-skills toekomstprofielen voor de zorg. Tevens start een promotiebegeleiding die in

24


deze lijn past: patiëntparticipatie en professionals in de zorg. C. Goed bestuur In de lijn goed bestuur gaat het om onderzoek en daarmee verbonden activiteiten op het gebied van de bestuurlijke voorwaarden om Publieke maximale maatschappelijke meerwaarde te Governance creëren. Hierbij kan het gaan om randvoorwaarden in landelijke (en deels EuroZorg pees/internationaal gedreven) weten regelgeOnderwijs etc. ving en andere randvoorwaarden waaraan Private Professionals organisaties en andere actoren zich naar moeGovernance Governance ten gedragen en welke gedragseffecten oproepen bij partijen die in de governance in de maatschappelijke dienstverlening een rol te vervullen hebben. Een van de denkkaders die we daarbij hanteren is dat bij governance in het publieke domein doorgaans drie onderling interacterende perspectieven van belang zijn, namelijk het publieke, het private en het professionele perspectief (zie figuur). Enkele voorbeelden van projecten die in deze lijn te plaatsen zijn: de sectorstudie voor de WRR over toezicht in het hoger onderwijs en de verkenningen voor de totstandkoming van een nieuw referentiekader voor de bestuurlijke verhoudingen tussen OCW en de universiteiten. In deze lijn vallen ook de opstartende promotietrajecten naar intern toezicht op de kwaliteit in het primair onderwijs en naar het functioneren van examencommissies in het hbo.

2.3

Portfolio Kenniscentrum Publieke Zaak

In de onderstaande tabellen wordt een overzicht gegeven van de promotietrajecten die door de lectoren worden begeleid en de projecten die door het kenniscentrum zijn of worden uitgevoerd. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt naar projecten die in 2012 en 2013 zijn afgerond, lopende projecten en projecten die in ontwikkeling zijn. In de laatste kolom wordt de relatie met de onderzoekslijn aangegeven. Hierbij geldt de opmerking dat projecten niet altijd exclusief verbonden zijn aan één onderzoekslijn.

25

Promotietrajecten Omschrijving

Promovendus

Organisatie

Universiteit

Lectoraat 6

Toekomstverkenning verweven in beleid

Hans Hogeboom

Politie

Radboud Management-wetenschappen

IPS

A

Valorisatie Politie

Teun Meurs Bert Jan Kreulen

Politie

P.M.

IPS

A

‘Design thinking for social intervention’

Paulien Taken

HAN-ISS

P.M.

IPS

A/B

Vernieuwing van professionaliteit in de zorg in relatie Aukje Leemeijer tot het cliëntperspectief

HAN-HMP

UU-USBO

GBIMO

B

Functioneren examencommissies vanuit governance en juridisch perspectief

John Huizinga

HU

VU-Jur

GBIMO

C

Intern toezicht op kwaliteit in het primair onderwijs

Marijke van Vijfeijken

HAN-FEd

P.M.

GBIMO

C

Lijn

Vrijwel alle promotieprojecten bevinden zich in de startende fase. Voor een aantal van deze projecten moet de financiering nog worden geregeld. Alleen het project van Hans Hogeboom loopt al drie jaar. Projecten In bijlage 2 is een korte beschrijving van de projecten opgenomen. De kolom ‘HAN werkveld’ geeft een aanduiding van het type opleidingen waaraan het project bijdraagt (indien leeg dan draagt het project met name bij aan doelstellingen van onderzoek en/of praktijkverbetering). Opdrachtgevers kunnen intern of extern zijn. Afgeronde projecten 2012 en 2013 Project

Opdrachtgever

HAN - Werkveld

Lectraat

Audits ‘Goed Verkort’

NTRO

Onderwijs

GBIMO

C

Begeleiding Pilots Samenwerking NIMTandem

NIM-Tandem

Welzijn

GBIMO

B/C

Bijdrage Master Management en Innovatie HAN Master Programma’s

Onderwijs

beide

Control weet de juiste snaar te raken!

Provincie Gelderland

Bestuur

GBIMO

C

Dromen en nachtmerries toekomst HO

HAN

Onderwijs

GBIMO

A/B/C

Innoveren achter de keukentafel

Stichting Technasium

Onderwijs

GBIMO

A/C

Monitor Talent naar de Top 2012

VanDoorneHuiskes en

6

n.v.t.

GBIMO, staat voor Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties. IPS, staat voor Innovatie in de Publieke Sector

26

Lijn

A/B/C

B


partners Naar een strategisch plan voor Scholengroep Rijk van Nijmegen

Scholengroep Rijk van Nijmegen

Onderwijs

GBIMO

C

Opschaling ouderinitiatieven

Dichterbij

Zorg

IPS 7

A

Schuivende beroepsbeelden van professionals in ISS-domein (UAS Project) 8

HAN Faculteit GGM

Zorg en Welzijn

GBIMO

B

Simulaties Bachelor Pabo

HAN Faculteit Educatie

Onderwijs

GBIMO

B

Simulaties Bachelor Pedagogiek

HAN Faculteit GGM

Onderwijs

GBIMO

B

Trainingen examencommissies

Vereniging van Hogescho- Onderwijs len

GBIMO

C

Zorginnovatie

Ministerie VWS

IPS 9

A

IPS 10

A

Zorg

Agents of Change Boek Informatieprofessional 3.0

Nederlands Genootschap Informatica

Informatica

IPS, 5

B

Interne middelenverdeling in het PO

NWO-BOPO

Onderwijs

GBIMO

C

Leren van het Innovatiearrangement Beroepsonderwijs

HPBO

Onderwijs

GBIMO

A/C

ICT- en economische groei

Gemeente Den Haag

Economie

IPS, 2

A

Lopende projecten (stand van zaken op 1 maart): Project

Opdrachtgever

HAN - Werkveld

Lectoraat

Lijn

Big8 valorisatiemodel

Zorgallianatie

Zorg breed

IPS, 2-5

A

E-skills toekomstprofielen zorg

ECP-platform voor de informatiesamenleving

Zorg breed

IPS, 5

B

Lerend op avontuur. Pilots Kenniscircula- IKPOB tie

Bestuur

GBIMO

Nieuw referentiekader sturing Nederlandse universiteiten

VSNU/OCW

Onderwijs, Bestuur GBIMO

C

E-health in Toegepaste Psychologie (UAS project)

HAN FGGM

Toegepaste Psychologie

IPS, 5

A

Zorgalliantieteam

Zorgalliantie

Zorg, Welzijn en Wonen

IPS

Werkplaats Ondernemende Zorgprofessional

Zorgalliantie

Zorg en Welzijn

GBIMO

B

Professionele Leergemeenschappen bij

HAN FGGM

GGM breed

beide

B

A/C

A/B/C

7

Project van Lector Frans Nauta UAS, Stimuleringsgelden om University of Applied Sciences te worden. 9 Project van Lector Frans Nauta 10 Project van Lector Frans Nauta 8

27

FGGM Herbestemmen als gebiedsopgave in de Achterhoek

Ministerie van I&M, Karres&Brands

nvt

Projecten in wording (stand van zaken op 1 april): Project

Opdrachtgever

HAN - Werkveld

Communities Krachtige Kernen

HAN Krachtige Kernen

Zorg, Welzijn, Wo- IPS 4-5 nen

A

Het DNA van een dorp. Ontwikkelen van een instrument om het ‘DNA’ te achterhalen.

In samenwerking met HAN Krachtige Kernen

Onderwijs, CMV

nvt

C

Informatiemanagement in landelijk bedrijfskunde onderwijs

Landelijk overleg HBO BK-MER

Bedrijfskunde

IPS 4-5

B

Open Zorg Zorgalliantie

Zorgalliantie

Zorg, Welzijn, Wo- IPS 2-5 nen

B

Valorisatie in publiek-private netwerken

Studio Veiligheid

IPS, 1-3

A

Anders organiseren

Leren met ICT

Onderwijs

GBIMO

B

Valorisatie binnen de HAN

HAN

alle

IPS

A/B

Actieleren Zorgcoöperaties

HAN CoE Krachtige Kernen

Zorg, Welzijn en Wonen

IPS

A

2.4

Lectoraat

Borging van het onderzoek

De lectoraten van het Kenniscentrum Publieke Zaak dragen bij aan de kennisontwikkeling, de verbetering van de beroepspraktijk en de inbedding van onderzoeksresultaten in het onderwijs van studenten en scholing van het werkveld. Valorisatie naar de beroepspraktijk staat hierbij voorop. Inbedding in onderwijs en scholing Het kenniscentrum heeft een intensieve relatie met het onderwijs en levert een duidelijke bijdrage aan het onderwijs, zowel in volume als in de variëteit van vormen. In onderstaande tabel hebben we onze voornaamste verbindingen met het onderwijs opgenomen. Bijdrage

Toelichting

Begeleiden van docenten

- Ondersteuning bij de uitvoering van simulaties/ de Simulatieschool (Educatie, FEM, GGM) - UAS-project ‘Schuivende Beroepsbeelden’: inzet van docent-onderzoekers (GGM/ISS) - Begeleiden van docent-promovendi - UAS-project eHealth en Toegepaste Psychologie

Ontwikkeling curricula

- Ontwikkeling van Simulaties bij de opleidingen van GGM/ISS op basis van ‘Schuivende Be-

28


roepsbeelden’ (m.u.v. Pedagogiek) - Informatiemanagement in curriculum Bedrijfskunde (landelijk) Uitvoering van het curriculum

- Simulatie Jeugdzorg bij de opleiding Pedagogiek (GGM/ISS) - Simulatieschool Pabo (Educatie)

Sturen, inrichten en uitvoeren onderwijsprogramma’s

- Master Management en Innovatie - Minor Politiek, Beleid en Overheidsmanagement (FEM) - Innovatiemanagement (Bedrijfskunde)

Een mooi voorbeeld is het al eerder genoemde UAS-project ‘Schuivende beroepsbeelden’. Docenten worden intensief betrokken bij het onderzoek; 11 docenten voeren actief onderzoek uit, terwijl ook het werkveld en de opleidingen actief worden betrokken in de interpretatie van de onderzoeksresultaten en de vertaling daarvan naar het curriculum van de bacheloropleidingen. Valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij In het onderzoeksprofiel (1.4) en het onderzoeksprogramma (2.2) hebben we al de verwevenheid met de beroepspraktijk beschreven. De betrokkenheid van de beroepspraktijk bij het onderzoek is uitgangspunt. Innovatie en kenniscirculatie in het bestuur en op de werkvloer van de professional zijn nadrukkelijk thema’s in het onderzoek, met oog op het bevorderen van maatschappelijke waarde in de publieke sector. De bovengenoemde simulaties c.q. simulatiescholen worden uitgevoerd in samenwerking met de beroepspraktijk en partners van de opleidingen. De waardering door stakeholders uit de beroepspraktijk voor onze inzet komt in hoofdstuk 6 aan de orde. Innovatierepertoire Tussen 2009 en 2012 voerde het lectoraat Innovatie in de Publieke Sector het project Zorginnovatie uit in samenwerking met het ministerie van VWS. Doel was het in kaart brengen van de innovatiekracht van de Nederlandse zorgsector. De analyse van het innovatiemanagementproces (van ideevorming tot invoering) stond centraal. Gaandeweg het onderzoek bleek dit een te beperkte focus. Het succes van innovaties in de zorg bleek sterk af te hangen van ‘vernieuwende’ werknemers die hun professionele ruimte pakken om innovaties verder te brengen. Vernieuwers weten slim om te gaan met hun omgeving. Innovatoren blijken niet per definitie succesvol dankzij innovatiemanagement van de eigen organisatie, maar eerder ondanks de eigen organisatie. Deze laatste waarneming leidt tot het ‘repertoire van de zorgvernieuwer’, waarin we zo concreet mogelijk laten zien hoe innovatoren handelen binnen de bestaande complexe zorgpraktijk. Hoe organiseren zij capaciteit? Op welke manier zetten zij hun omgeving naar de hand? En welke strategieën zetten zij in om toegevoegde waarde te creëren? De conclusie is dat zowel waardecreatie, het verkrijgen van steun en legitimiteit uit de omgeving, als organisatorische capaciteit de aandacht van de innovator hebben. Zie ook het essay ‘Het repertoire van de zorgvernieuwer’. Het project laat zien dat we

29

in innovatie onderzoek en advies idealiter aandacht hebben voor zowel systeemniveau, managementniveau als individueel niveau.

Kennisontwikkeling in de publieke sector In bijlage 3 geven wij een overzicht van de concrete bijdragen aan de kennisontwikkeling van het kenniscentrum, in de zin van vakpublicaties, peer reviews en wetenschappelijke publicaties van de lectoren en medewerkers van het kenniscentrum. Voor de waardering door stakeholders uit het kennisdomein verwijzen wij naar hoofdstuk 6.

2.5

Interactieve aanpak programmering

De programmering van het kenniscentrum is nu nog de uitkomst van intern overleg, externe netwerken en kansen die zich in de afgelopen periode hebben voorgedaan. Nu het kenniscentrum ‘op sterkte’ begint te komen, willen we in dat opzicht een aantal zaken stroomlijnen. 1. Gelet op het interfacultaire karakter van het kenniscentrum, willen we toe naar een jaarlijks overleg met de faculteitsdirecteuren, waarin we ons verantwoorden over programmering en opbrengsten van het kenniscentrum. Door het jaar heen vinden uiteraard contactmomenten plaats met instituutsdirecteuren, coördinatoren, etc. over lopende en nieuw op te starten activiteiten. 2. Om dezelfde reden willen we één keer per jaar een bijeenkomst met een aantal netwerkpartners willen beleggen om de koers en programmering van het kenniscentrum te bespreken. Ook hier geldt dat we ons door het jaar heen bewegen in de externe netwerken en signalen oppakken die voor de programmering van belang zijn. 3. Leden van het kenniscentrum participeren in drie van de negen Centres of Expertise 11 van de HAN en de overleggen daarover en blijven zo op de hoogte van ontwikkelingen en geven daar mede sturing aan. Planvorming voor het speerpunt Valorisatie en Ondernemen is momenteel in besluitvorming. Als de plannen voor dit speerpunt worden doorgezet zal het business plan van dit speerpunt een belangrijke leidraad vormen voor de programmering van het kenniscentrum naast de bijdragen die het kenniscentrum levert aan de speerpunten Leren en ICT en Krachtige Kernen. 4. De twee lectoren participeren in het halfjaarlijks lectoren overleg samen met het College van Bestuur. 5. Het kenniscentrum bezint zich jaarlijks op de toekomst en zijn programmering op de zogenaamde heidag.

2.6

Reflectie

De complementariteit van de beide lectoraten vertaalt zich naar een gezamenlijke onderzoeksprogrammering. Onderzoekslijnen zijn niet ‘exclusief’ toe te ordenen aan een lectoraat. Het portfolio sluit hier al mooi bij aan. In personele zin is de samenwerking nog zeer recent. In toekomst zal zich dat uiten in meer betrokkenheid bij elkaars projecten (niet per

11

De HAN heeft in 2012 gekozen voor negen speerpunten/CoE’s: Leren met ICT, Ondernemen en ondernemerschap, Logistiek, Krachtige Kernen, Sneller Herstel, Sport- en Beweegtalent, Automotive, Biodiscovery, Duurzame elektrische energie.

30


definitie gezamenlijke projecten) en netwerken. Hierdoor zal het kenniscentrum zich sterker als eenheid kunnen profileren. De onderzoekers en lectoren willen meer aandacht hebben voor beeldbepalende onderzoekstrajecten, die tegelijkertijd breed toepasbaar zijn in de verschillende werkvelden van het kenniscentrum. Het kenniscentrum heeft een eigen profiel op alle drie de domeinen. Op het onderwijsterrein is bijvoorbeeld het werken met simulaties een eigen aansprekende vorm van het kenniscentrum, die tot nieuwe verbindingen tussen werkveld en opleidingen leidt. Omdat kennisvalorisatie- en circulatie nadrukkelijk thema’s zijn van het kenniscentrum, ontstaat er een natuurlijke verbinding met de beroepspraktijk. Op dit moment wordt nog weinig onderzoek uitgevoerd binnen de 2e geldstroom. We willen de samenwerking met universiteiten in binnen- en buitenland intensiveren en verbreden, om tot een samenwerkingsproject (bijvoorbeeld RAAK) te komen. Om de actualiteit en legitimiteit van het onderzoekprogramma nog beter te borgen, wil het kenniscentrum de programmering in de toekomst op een meer gestructureerde wijze vorm geven (zie 2.5).

31

32


3.

Inbedding en positionering, samenwerkingsverbanden en relaties

3.1

Inleiding

Een goede inbedding en positionering van het Kenniscentrum Publieke Zaak binnen en buiten de HAN zijn belangrijke voorwaarden voor de continuïteit en legitimiteit van het kenniscentrum. In dit hoofdstuk geven wij inzicht in hoe de organisatorische inbedding is geborgd. Daarnaast worden de interne en externe samenwerkingsrelaties beschreven.

3.2

Inbedding en positionering

Het Kenniscentrum Publieke Zaak is een van de zeven kenniscentra van de HAN en een van de vier kenniscentra van FGGM. Het kenniscentrum is gestart per 1 januari 2012. Het richt zich op innovatie en goed bestuur in het publieke domein. Als zodanig heeft het centrum een hogeschool brede functie. De beide lectoraten zijn complementair qua thematiek en onderzoekdomein. Met de komst van de nieuwe lector Innovatie in de Publieke Sector (per 1 september 2013) is deze complementariteit nog een versterkt. Met nieuwe kennis over innovatiemanagement en governance van organisaties in het publieke domein liggen er volop kansen voor een efficiëntere, beter functionerende publieke sector die meer publieke waarde creëert. De taak van het kenniscentrum is om maatschappelijke organisaties te helpen die kansen te verzilveren, door een bijdrage aan onderwijs, onderzoek en in de vorm van advies, coaching en evaluatie. Inbedding in het onderwijs In onderstaande tabel geven we de huidige verbindingen weer van het kenniscentrum met opleidingen binnen de HAN. Het gaat daarbij zowel om deelname van docenten bij activiteiten van het kenniscentrum als de bijdrage van het kenniscentrum aan het onderwijs. Daarmee willen we recht te doen aan de doelstelling van kenniscirculatie. Deze verbindingen zijn niet statisch. Een accent op de verbindingen met de faculteiten GGM en Educatie ligt, gezien het publieke domein, voor de hand. Toch zijn verbindingen op het snijvlak met andere sectoren denkbaar. Voorbeelden zijn de minor Politiek, Beleid en Overheidsmanagement (FEM) en het project e-skills (snijvlak zorg en techniek). Lectoraat GBIMO Faculteit Educatie Instituut Pabo X Instituut voor Leraar en School (ILS) X Faculteit Gezondheid Gedrag en Maatschappij Instituut Social Studies (ISS) X Faculteit Economie en Management Instituut Bedrijfskunde en Rechten (IBR) X HAN Master Programma’s Master MMI X

Lectoraat IPS

X X X

33

Organisatie en aansturing Het kenniscentrum heeft een leading lector die verantwoordelijk is voor de dagelijkse aansturing. - Hij rapporteert aan en ontvangt ‘hiërarchische’ richtlijnen van de faculteitsdirecteur en overziet het geheel van activiteiten en ontwikkelingen van het kenniscentrum. - Hij voert regie op de inhoudelijke samenhang en onderlinge afstemming van de activiteiten in het kenniscentrum. - Hij bewaakt het budget en is eindverantwoordelijk voor het personeelsbeleid. Verder is hij eerstverantwoordelijk voor de kwaliteitszorg. - Tenslotte vertegenwoordigt hij het kenniscentrum en het onderzoek in de facultaire besluitvormingsstructuur door deelname aan het MT-onderzoek van de faculteit, waaraan de faculteitsdirecteur, de leading lectoren van de kenniscentra van de faculteit en de beleidsmedewerker onderzoek deelnemen. De vier leading lectoren van FGGM nemen daarnaast afwisselend deel aan het MT GGM. De faculteitsdirecteur is integraal verantwoordelijk voor het onderwijs en onderzoek binnen de eigen faculteit, evenals voor de beheersorganisatie en middelen. Het College van Bestuur maakt jaarlijks afspraken met de faculteitsdirecteur over resultaten en ontwikkelingen in de faculteit, ook op het gebied van onderzoek en het kenniscentrum. De faculteitsdirecteur en de beide lectoren voeren samen nauw overleg over de koers van het kenniscentrum. Daartoe hebben beide lectoren van het kenniscentrum eens in de zes weken werkoverleg met de faculteitsdirecteur en beleidsadviseur onderzoek van GGM. Daarmee zijn zij goed op de hoogte van het onderzoeksbeleid van de HAN en kunnen zij daar mede sturing aan geven. De HAN kenmerkt zich bovendien door relatief korte lijnen vanuit de lectoraten en kenniscentra naar het College van Bestuur en haar directe beleidsmedewerkers.

3.3

Interne en externe samenwerkingsrelaties

In deze paragraaf wordt het netwerk van het kenniscentrum beschreven. Voornaamste interne verbindingen De verbinding van onderwijs, onderzoek en ontwikkeling vereist tevens een adequate inbedding in de breedte van de HAN. Hierbij gaat het om interne verbindingen met de zogenaamde speerpunten c.q. Centres of Expertise (CoE’s) van de HAN 12, andere kenniscentra en onderwijsinstituten. CoE Krachtige Kernen Het kenniscentrum is betrokken bij het CoE Krachtige Kernen. Dit CoE richt zich op kleine kernen die te maken hebben met de problematiek van bevolkingsdaling en verschillende beleidsveranderingen waardoor de bekostiging en ook de uitvoering van de welzijns- en

12

De HAN heeft in 2012 gekozen voor negen speerpunten/CoE’s: Leren met ICT, Ondernemen en ondernemerschap, Logistiek, Krachtige Kernen, Sneller Herstel, Sport- en Beweegtalent, Automotive, Biodiscovery, Duurzame elektrische energie.

34


zorgsectoren verandert. Daarvoor ondersteunt het overheden, burgers en instellingen om kleine kernen toekomstbestendig te maken op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Onder andere door het zoeken naar nieuwe samenwerkingsvormen. Krachtige Kernen is een samenwerkingsverband van acht HAN lectoraten, waaronder de twee van Publieke Zaak, een expertiseteam en externe partners. Binnen Krachtige Kernen ontwikkelen en realiseren de betrokken lectoraten innovatieve concepten voor wonen, welzijn en zorg in co-creatie met het werkveld, waarbij de behoeften van de burger leidend zijn. Het CoE Krachtige Kernen heeft 3 programmalijnen, te weten: - innovatie van zorg en welzijn; - ruimtelijk ontwerp & ruimtelijke omgeving; - sociale technologie. Het Kenniscentrum Publieke Zaak kan op basis van expertise een bijdrage leveren op alle drie programmalijnen. Een project dat bij het kenniscentrum wordt uitgevoerd en onder de noemer van het CoE Krachtige Kernen valt, is ‘Herbestemmen als gebiedsopgave’. Kenniscentrum Kwaliteit van leren en CoE Leren met ICT Het lectoraat Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties bouwt voort op een eerder lectoraat dat eerst was ondergebracht bij de Faculteit Educatie en het participeert nog steeds in het programma van dit kenniscentrum. Een substantieel deel van de opdrachten, trainingen en het onderzoek van het lectoraat bewegen zich op onderwijsterrein. De transfer van kennis over goed bestuur en organisatie naar de betreffende instituten blijft daarbij een aandachtspunt. Onder meer aansluitend op de onderzoekslijn ‘schuivende beroepsbeelden van professionals’ en de simulaties, begonnen met de simulatieschool, participeert het lectoraat onder meer in de programmalijn ‘kwaliteiten van de leraar’. Daarnaast participeert het in de programmalijn ‘anders organiseren’ van het CoE Leren met ICT. In dat kader wordt momenteel gewerkt aan een plan van aanpak. Binnen de HAN richt het kenniscentrum zich op het intensiveren van de contacten met andere kenniscentra. Naast het hiervoor genoemde kenniscentrum Kwaliteit van Leren (FED), gaat het om de kenniscentra HAN Sociaal (GGM), Business Development & Co-creation (FEM) en Technologie en Samenleving (FT). De contacten worden met name geïntensiveerd op de mogelijkheden tot samenwerking binnen de CoE’s. CoE Valorisatie en ondernemerschap (in oprichting) Het Kenniscentrum Publieke Zaak levert een bijdrage aan de gedachtevorming over een mogelijk speerpunt van de HAN rond valorisatie. In de planvorming worden de volgende doelen nagestreefd: - Uitstraling naar buiten (landelijke propositie). De HAN doet onderzoek naar processen van valorisatie en ondernemerschap, is daar expert in en past zijn eigen expertise succesvol toe. Daarmee vormt de HAN voor externe partijen een goede partner op het terrein van valorisatie en ondernemerschap. - Bijdragen aan valorisatie van andere faculteiten/speerpunten vanuit het onderzoek naar valorisatie en ondernemerschap. - Professionalisering van het Centrum voor Ondernemerschap en Valorisatie dat de faculteiten ondersteunende processen biedt zoals relatiebeheer, advisering over subsidies, advisering over intellectuele eigendomsrechten, etc. De onderzoekslijnen van het kenniscentrum passen uitstekend bij deze doelstellingen.

35

ICT en economische groei Vele nationale en internationale organisaties komen met duidingen van het belang van ICT voor de Europese, Nederlandse of regionale economie en werkgelegenheid. De gemeente Den Haag heeft het initiatief genomen om de relatie tussen ICT, werkgelegenheid en economie neer te zetten voor bestuurders in de Zuidvleugel. De Gemeente organiseerde daartoe een mini-conferentie voor ongeveer tweehonderd personen (bedrijven/instellingen/ ambtenaren en bestuurders die werken op gemeentelijk, stadsregionaal of provinciaal niveau). Op deze conferentie bespraken verschillende deskundigen het verband tussen ICT, werkgelegenheid en (regionale) economie. Het kenniscentrum droeg bij aan dit seminar met: - een gedegen bronnenonderzoek naar verbanden tussen ICT, werkgelegenheid en economisch belang en een korte publicatie daarover; - selectie en uitnodiging van deskundigen voor de conferentie.

Voornaamste externe verbindingen Het kenniscentrum werkt structureel samen met een aantal externe partners. Zo participeert het kenniscentrum in het netwerk van de stichting IKPOB (Innovatie, Kwaliteit en Professionaliteit in het Openbaar Bestuur) en het A+O-fonds Gemeenten. Daarnaast participeert het kenniscentrum in het researchcolloquium Reframing Public Professionalism (getrokken door USBO, Universiteit Utrecht). Een nauwe samenwerking met de regio vindt plaats op het gebied van de zorg. Beide lectoren en de onderzoekers van het kenniscentrum participeren intensief in de activiteiten van Zorgalliantie.nu!. De Zorgalliantie is een groeiend regionaal kennis- en leernetwerk van organisaties in Gelderland en Noord-Brabant (ongeveer 60 bedrijven) die actief zijn op de terreinen welzijn, wonen en zorg. Initiatiefnemer is de HAN. De activiteiten zijn erop gericht de professionaliteit en beroepsgerichtheid van de deelnemers uit de praktijk en het onderwijs te vergroten. In dat kader vinden vormen van kennisoverdracht en innovatiegericht praktijkgericht onderzoek plaats. Het kenniscentrum participeert tevens in het landelijk netwerk van gepromoveerden binnen de grootste publieke organisatie van Nederland, de Nationale Politie. Bovendien is het kenniscentrum gestart met het versterken van het landelijke netwerk voor actieonderzoek CARN (Collaborative Action Research Network). CARN is een internationaal netwerk. De lectoren maken deel uit van verschillende landelijke en internationale netwerken. Voorbeelden zijn de Kafkabrigade, de stichting MAAT (netwerkorganisatie wonen, welzijn en zorg in de regio Nijmegen), VGS (Vereniging Gemeentesecretarissen), diverse schoolbesturen, landelijke brancheorganisatie in het onderwijs, stichting Technasium, IPW-NL (instituut Publieke Waarden), ITS (Instituut Toegepaste Sociale wetenschappen) en Bibliotheken Zuid Gelderland, NGI-NGN, beroepsvereniging van ICT professionals.

3.4

Reflectie

Het kenniscentrum is goed ingebed in het onderwijs dat zich richt op het publieke domein, vooral door de uitvoering van simulaties c.q. Simulatiescholen, de intensieve verbondenheid aan een masteropleiding (Management en Innovatie) en een minor (Politiek, Beleid en Overheidsmanagement), mede geënt op kennisontwikkeling over verschuivende beroepsbeelden in het publiek domein.

36


Hoewel het kenniscentrum een interfacultaire c.q. interdisciplinaire insteek kiest, moet deze breedte in de interne verbindingen bij de HAN nog wel worden gerealiseerd. De interne verbindingen sluiten wel goed aan bij het publieke domein. Er zijn zeker nog meer ‘kruisbestuivingen’ mogelijk met andere instituten, opleidingen en kenniscentra op het snijvlak van openbaar bestuur en vakdisciplines (Economie en Management, Techniek/ICT). Cruciaal hierin is de erkenning, ook binnen de HAN, dat waardecreatie afzonderlijke (branche gebonden) vakdisciplines overstijgt. Dit wordt geborgd door de structuur van afstemming binnen de HAN (3.2), de verbinding met HAN-brede speerpunten (3.3) en de voorgenomen sturing op de programmering (2.5). Een zorgpunt blijft de beperkte capaciteit van het kenniscentrum in relatie tot de brede interfacultaire insteek. De breedte van de insteek zal zich ook nog beter kunnen vertalen in de breedte van het netwerk. Het kenniscentrum wil uitgroeien tot hét loket waar zowel studenten en docenten van de HAN als vertegenwoordiger uit het werkveld in het publieke domein zich richten als het gaat om vragen rond innovatie en goed bestuur voor meer maatschappelijke waarde. De beoogde breedte van het werkveld is in paragraaf 1.2 weergegeven.

37

38


4.

Omvang en kwaliteit van de onderzoekseenheid

4.1

Inleiding

In dit hoofdstuk wordt de omvang van het Kenniscentrum Publieke Zaak beschreven, zowel qua kwantitatieve formatie als in financiële middelen. Daarna wordt er inzicht gegeven in de kwaliteit van de personele inzet en de samenwerking binnen het kenniscentrum.

4.2

Omvang van het Kenniscentrum Publieke Zaak

Het kenniscentrum bestaat op dit moment uit twee lectoraten en werkt met een vaste staf van onderzoekers. Deze staf wordt ingezet voor beide lectoraten. Kwantitatieve formatie in fte Per 1 maart 2014 is de samenstelling van de staf als volgt opgebouwd. Tabel 4.1 Omvang aanstelling werknemers kenniscentrum in fte per maart 2014 Naam Functie Korte aanduiding achtergrond Dr. Frans de Vijlder Leading lector Onderwijskunde, politieke en bestuurswetenschap Dr. Erik de Vries Lector Bedrijfsinformatica, organisatiekunde, innovatieleer Jeanette Dusschooten Managementassistent Opleidingen managementassistentie Drs. Marijn Gielen Onderzoeker Sociale geografie Dr. Korrie Melis Onderzoeker Geografische geschiedenis Dr. Martin Ruivenkamp Onderzoeker Sociale psychologie, Wetenschap-Technologie Studies Dr. Hilde Wierda Boer Onderzoeker Pedagogische wetenschap, Institutional Research, Jeugdzorg Totaal * door combinatie met een andere functie 4 werkdagen parttime beschikbaar voor het kenniscentrum

FTE 1,0 0,6 0,2* 0,8 1,0 0,8 0,7 5,1

Daarnaast worden op projectbasis docentonderzoekers betrokken bij het onderzoek. In 2013 waren 12 docentonderzoekers betrokken bij het Kenniscentrum. Voorts is door het ontbreken van een vaste staf de afgelopen jaren voor de uitvoering van onderzoek regelmatig samengewerkt met enkele ingehuurde krachten. Ook de medewerkers bij instituten die betrokken zijn geweest in het opzetten en uitvoeren van simulaties kunnen in zekere zin worden gerekend tot ‘kenniskringleden’. Bovendien zijn enkele promotieonderzoekers betrokken bij het lectoraat terwijl zij op de loonlijst van hun werkgever staan, een vorm van in-kind financiering dus. Begroting en realisatie In tabel 4.2 wordt de financiële omvang van het kenniscentrum inzichtelijk gemaakt. Ten opzichte van 2012 is de groei aanzienlijk. Dat is mede te verklaren door de uitbreiding van de staf in de vorm van vaste senior onderzoekers.

39

Tabel 4.2 Financiële omvang Kenniscentrum Publieke Zaak Begroting 2012 2013 2014 Personele kosten Huisvestingslasten Overige Instellingslasten LASTEN

Verwachting 2015

227.263

300.000

461.889

465.489

Verwachting 2016 469.589

Verwachting 2017 473.689

9.204

10.500

11.200

11.200

11.200

11.200

36.229

38.500

50.981

50.981

50.981

50.981 535.870

272.969

349.000

524.070

527.670

531.770

51.996

245.000

216.000

216.000

216.000

216.000

180.384

111.000

68.070

50.070

45.070

43.070

40.000

85.000

138.400

Eerste geldstroom O&O middelen Extra investeringen faculteiten uit eerste geldstroom Tweede geldstroom RAAK-middelen Overige tweedegeldstroommiddelen Derde geldstroom Contractinkomsten

10.000

30.262

139.000

240.000

221.600

185.700

138.400

BATEN

260.642

505.000

524.070

527.670

531.770

535.870

RESULTAAT

-12.327

156.000

-

-

-

-

Collectebusfondsen Vierde geldstroom Buitenlandse inkomsten Filantropische inkomsten voor onderzoek

Financiële middelen in relatie tot omvang en output van het kenniscentrum De omvang van het Kenniscentrum is met twee lectoren en vier vaste (senior) onderzoeker ten opzichte van de startsituatie in 2012 uitgebreid, maar is pas recentelijk gerealiseerd. Qua vaste formatie is het kenniscentrum nog in opbouw. Met deze omvang is het mogelijk om op de drie domeinen (onderwijs en scholing, valorisatie naar de beroepspraktijk en kennisontwikkeling) en intensieve inzet te plegen. Tevens zal deze uitbreiding een bijdrage leveren aan een grotere output op kwalitatief hoog niveau. Het bedienen van het publieke domein in de geambieerde breedte blijft wel een uitdaging. Bovendien blijkt de relatief beperkte omvang van het kenniscentrum kwetsbaar. Het wegvallen van een lector (zoals in 2013) of een onderzoeker heeft dan onmiddellijk impact. Een tweede uitdaging is het vergroten van de omvang van de middelen in de 2e geldstroom. De ambitie is een verdubbeling. Deze ambitie willen we realiseren door een concrete samenwerking (bijvoorbeeld via een RAAK-aanvraag) met een nationale of internationale kennispartner.

4.3

Kwaliteit onderzoekers

Kwalitatieve formatie Met het aantrekken van een nieuwe lector en de vaste (gepromoveerde) onderzoekers heeft het kenniscentrum een kwalitatieve impuls gekregen. Het kenniscentrum kent een formatie in

40


opbouw. In 2012 is er hoofdzakelijk gewerkt met tijdelijk ingehuurd personeel op projectbasis. De onderzoekformatie is naar kwaliteit op orde. Dit blijkt ook uit de output (bijlage 3).Een korte beschrijving van achtergrond en ervaring van de medewerkers is in bijlage 4 opgenomen. Personeelsbeleid Het kenniscentrum streeft naar een multidisciplinair samengesteld team met mensen die elkaar vinden op vraagstukken van bestuur, management en innovatie. In de selectie van kandidaten is nadrukkelijk gelet op kennis van en affiniteit met vraagstukken van bestuur, management of innovatie. We streven naar een team van voornamelijk gepromoveerde onderzoekers of onderzoekers die ruime onderzoekservaring hebben en daarnaast iets extra’s te bieden hebben zoals ruime advies- of managementervaring. De onderzoekers van het kenniscentrum investeren voortdurend in het up-to-date houden van hun materiekennis en onderzoeksvaardigheden. Kennis bijhouden en verwerven behoort tot de professionele houding. Het kenniscentrum beschikt over een breed netwerk van experts die gericht geraadpleegd kunnen worden over de nieuwste ontwikkelingen op het vakgebied. Kennis delen met anderen in de organisatie en het verwerven en bijhouden van kennis zijn continue processen die tot de vaste routine van onderzoekers horen. Naast de lectoren leveren ook de vaste onderzoekers regelmatig een bijdrage aan het onderwijs om voeling met het onderwijs te houden en de transfer van kennis naar opleidingen te kunnen maken. Uitgangspunt is dat er wordt opgeleid voor zich ontluikende innovaties in het werkveld. Dat is nadrukkelijk onderdeel van de filosofie van het kenniscentrum, die zich in deze zin vertaalt in het personeelsbeleid. Samenwerking binnen het kenniscentrum Zoals eerder beschreven bieden de beide lectoraten synergie ten opzichte het publieke domein en de onderzoekslijnen. Er is ook bewust gekozen voor een vaste staf van onderzoekers die verbonden zijn aan beide lectoraten. Het kenniscentrum kent een vierwekelijks werkoverleg. Tijdens dit overleg worden nieuwe en lopende projecten qua proces, planning en inhoud doorgenomen. Zeker als de in opstart zijnde promotietrajecten gaan lopen, wil het kenniscentrum eens per half jaar een dag inhoudelijk overleggen over de onderzoeksprojecten en over onderzoeksmethoden. Daarnaast is er veel informeel overleg over projecten die gezamenlijk worden gedaan of verworven. Informele intercollegiale consultatie moet een ingesleten stuk van onze professionele cultuur worden.

4.4

Reflectie

Zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin heeft het kenniscentrum in 2013 een flinke stap gezet. Het gaat nu om consolidatie en oogsten. Het is nog te vroeg om de opbrengsten in deze zelfevaluatie zichtbaar te kunnen maken. We hopen nu wel een stevige basis te hebben gelegd onder het gebouw van het kenniscentrum. Ondanks de groei blijft de omvang van het kenniscentrum nog wel kwetsbaar. De impact van personele wisselingen laat dat zien. Wel is in het nieuwe team een energie voelbaar die hopelijk bijdraagt aan stabilisatie en zelfs groei. Een sterk punt van het kenniscentrum is dat het meer is dan de optelsom van de afzonderlijke lectoraten. Een uitdaging is het laten groeien van de tweede geldstroom.

41

42


5.

Kwaliteitszorg

5.1

Inleiding

In de kwaliteitszorg sluit het Kenniscentrum Publieke Zaak aan bij het HAN Kwaliteitskader Onderzoek. In het nog jonge kenniscentrum is de inrichting van de kwaliteitszorg in opbouw en nadrukkelijk een aandachtspunt voor de komende tijd.

5.2

Kwaliteitsopvatting

Wij doen aan toegepast, praktijkgericht onderzoek, zoals wordt beoogd met onderzoek op het HBO. Dit onderzoek is wat ons betreft per definitie geëngageerd met een maatschappelijk of organisatorisch proces en voldoet tegelijk aan de wetenschappelijke criteria passende bij de gekozen methodiek. Die verbinding met iets in de samenleving willen oplossen, ontwerpen of innoveren is wat ons betreft ook een methodologische karakteristiek, omdat bij deze vormen van onderzoek het proces met de betrokkenen een ontwerpfactor is in het onderzoeksdesign en de uitvoering. Dat impliceert dus dat valorisatie altijd een ontwerpfactor is in ons onderzoek. Dat is een uitdaging op zich, omdat de impact van onderzoek op de praktijk zich niet simpel laat meten aan de hand van een paar eenvoudige indicatoren. We moeten daar een methode voor zien te vinden, die voldoende geloofwaardig is enerzijds en voldoende sensitief is om ‘zachte signalen’ te vangen anderzijds. Wetenschappelijke onafhankelijkheid Onze kwaliteitsopvatting impliceert dat het kenniscentrum groot belang hecht aan wetenschappelijke onafhankelijkheid. Dit maakt onderdeel uit van kijk op governance. Wij onderschrijven de richtlijnen van de Koninklijke Academie van Wetenschappen (KNAW). Dat houdt onder andere in: - dat de uitkomsten van onderzoek niet zullen worden aangepast in de richting van door de opdrachtgever gewenste uitkomsten, - dat wetenschappelijke onderzoeksresultaten zullen worden gepubliceerd, ongeacht of ze gunstig zijn voor de opdrachtgever, - dat beloningen en andere blijken van waardering nooit afhankelijk zijn van de resultaten of interpretatie van het onderzoek en - dat relevante belangen c.q. adviesrelaties van de onderzoeker(s) worden vermeld in publicaties.

5.3

Kwaliteitszorgcyclus en instrumenten

De HAN kent een kwaliteitscyclus voor onderwijs en onderzoek op HAN-niveau: - De cyclus voor onderzoek bestaat uit een zesjaarlijkse externe evaluatie en halverwege een midterm review uitgevoerd door HAN Kwaliteitszorg, aangevuld met een externe inhoudsdeskundige. - De cyclus voor onderwijs bestaat uit jaarlijkse evaluaties van onderwijseenheden, mi-

43

-

noren en studenttevredenheid en een zesjaarlijkse accreditatie met een interne audit na drie jaar. Naast de kwaliteitscyclus voor onderwijs en onderzoek op HAN-niveau, volgen de lectoren op het gebied van onderzoek de daarvoor geldende regels en normen. Op HAN-niveau worden procedures ontwikkeld voor het omgaan met onderzoeksgegevens en voor het gebruik van ICT in het kader van onderzoek. Hiervoor zijn werkgroepen in het leven geroepen waarin mensen vanuit verschillende kenniscentra participeren.Het kenniscentrum hecht een groot belang aan de bescherming van de privacy van respondenten en geïnterviewden. Onderzoeksgegevens worden ten minste vijf jaar bewaard voor ze mogen worden vernietigd.

Tegen deze achtergrond van onze kwaliteitsopvatting geldt het volgende: alle grotere projecten werden tot nu toe afgesloten met een informeel gesprek tussen de (toen als enig aanwezige) verantwoordelijk lector en de opdrachtgever. Nu het kenniscentrum gegroeid is, ontstaat de behoefte aan een formalisering en meer gedocumenteerd werken aan kwaliteitszorg. Daartoe zal elk project formeel worden geëvalueerd op basis van een eenvoudige standaardvragenlijst. Hierdoor wordt het tevens mogelijk om binnen het kenniscentrum elkaars werk te toetsen (intercollegiale toetsing) op basis van onderzoeksplannen, offertes en tussenproducten in lopend onderzoek. Voor een deel vindt dat plaats in een maandelijks langer werkoverleg van één dagdeel. Het voorgaande betekent dat we ernaar streven om in de loop van 2014 meer systematisch informatie te verzamelen over de kwaliteit van ons werk op basis van reacties van onze (interne en externe) stakeholders. Het is de bedoeling om deze informatie met meerdere methoden te verzamelen. Daarbij kan gedacht worden aan: - een korte vragenlijst na afloop van elk project; - een evaluatief eindgesprek, meer of minder formeel afhankelijk van aard en omvang van het project; - ‘impact-tracing’: proberen te traceren wat er in tweede en derde instantie met onze producten en activiteiten gebeurt in het onderwijs, onderzoek, gedrag van actoren in de velden waarvoor we werken. Betrokkenheid van interne en externe stakeholders Een meer systematische kwaliteitszorg houdt tevens in dat we de waardering van onze stakeholders systematisch monitoren. Dit hebben we opgenomen in onze streefnormen voor 2017 (bijlage 1): - Onderwijs en scholing: monitoring van de waardering van studenten, afgestudeerden en docenten (vanuit de opleiding of het kenniscentrum) voor de bijdragen van lectoren en onderzoekers aan de opleiding. - Beroepspraktijk en maatschappij: evaluatie van projecten zoals hierboven beschreven. - Kennisontwikkeling: idem.

5.4

Monitoring streefnormen

De toegevoegde waarde van de activiteiten van het kenniscentrum in relatie tot onze missie is voor ons een uitgangspunt. In meer informele zin hebben onze lectoren dit in het verleden regelmatig getoetst, door betrokkenheid van externe experts bij de opzet van de activiteiten

44


en door evaluaties van activiteiten en projecten achteraf. Zoals hierboven aangegeven willen wij dat in toekomst op meer systematische wijze doen. Daarnaast hebben wij ten behoeve van de zelfevaluatie een stakeholdersonderzoek uitgevoerd (zie hoofdstuk 6). Hieruit blijkt dat een kritisch oog van derden en een zelfevaluatie een mooi moment is om te reflecteren op de ontwikkeling van het kenniscentrum en op verbeterslagen in profilering en kwaliteit. Zoals eerde aangegeven hebben we de zelfevaluatie ook gebruikt om onze missie en de kwaliteitszorg aan te scherpen. Om zicht te krijgen op waar het kenniscentrum nu staat en waar het over vier jaar wil zijn, is gebruikgemaakt van de indicatoren uit het HAN Kwaliteitskader Onderzoek. De indicatoren zijn onderverdeeld op basis van de indeling die ook elders in deze zelfevaluatie wordt gebruikt. Voor de volgende indicatoren zijn streefnormen geformuleerd (bijlage 1): 1. Bijdrage aan de ontwikkeling van onderwijs en scholing - Partner in de dialoog over het onderwijs op insituuts- en/of opleidingsniveau - Inhoudelijke versterking van het bachelor, master- en post-hbo onderwijs - Waardering van de doorwerking van onderzoek in het onderwijs door studenten, afgestudeerden en docenten - Versterking van de onderzoeksfunctie in het onderwijs - Ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden van studenten - Versterking van de vakinhoudelijke en onderzoeksvaardigheden van docenten 2. Bijdrage aan de ontwikkeling van de beroepspraktijk en maatschappij - Ontwikkeling/innovatie en het oplossen van problemen in de beroepspraktijk - Kenniscirculatie met beroepspraktijk en maatschappelijke organisaties - Positieve waardering van stakeholders uit de beroepspraktijk 3. Bijdrage aan kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein - Promoties binnen en/of buiten het kenniscentrum - Publicaties in boeken en/of tijdschriften - Presentaties op conferenties, debatten, lezingen, seminars, gastcolleges et cetera - Structurele samenwerkingsrelaties met andere kennisinstellingen - Waardering van relevante stakeholders uit het onderzoeksdomein - Kwaliteit en kwantiteit van de onderzoeksformatie - Erkenning van de kennisontwikkeling door kennisinstellingen binnen (en buiten) Nederland.

5.5

Reflectie

De waardering van de bijdragen in opleidingen van beide lectoraten worden steeds positief of bovengemiddeld gewaardeerd. De simulaties worden steeds positief geëvalueerd door studenten en gewaardeerd door docenten en het management. Opdrachtgevers en partners van projecten zijn positief, wat in het volgende hoofdstuk verder wordt geadstrueerd. De waardering voor de resultaten van het kenniscentrum blijkt tevens uit het stakeholdersonderzoek (hoofdstuk 6). De recente doorstart van het kenniscentrum is aanleiding geweest om de missie te herijken. We zijn voornemens om de kwaliteitszorg meer formeel en systematisch in te richten, waardoor we in toekomst ook tussentijds kunnen bijsturen op de missie, het beleid, de doelen, onze werkwijze en de onderzoeksprogrammering.

45

46


6.

Output, impact en waardering

6.1

Inleiding

Dit hoofdstuk geeft inzicht in de productie en waardering van het kenniscentrum sinds het ontstaan. Het betreft een inventarisatie van de output van het kenniscentrum en een samenvattend verslag van een onderzoek onder stakeholders.

6.2

Output onderzoekseenheid

Bijlage 3 bevat een overzicht van de productie van het kenniscentrum in de periode sinds het ontstaan tot en met maart 2014, onderverdeeld in: 1. Onderwijs en scholing Daarbij wordt ingegaan op de bijdrage van het kenniscentrum aan de ontwikkeling en uitvoering van het curriculum van de verschillende bacheloropleidingen, minoren en masteropleidingen en post-hbo-programma’s, aan de begeleiding van studenten bij het doen van onderzoek, van promovendi en aan de professionalisering/begeleiding van docenten. 2. Beroepspraktijk en maatschappij Hier wordt een overzicht gegeven van de vakpublicaties, presentaties, interviews en aanhalingen in populaire media en dergelijke. 3. Kennisontwikkeling Dit overzicht bevat peer reviewed en overige wetenschappelijke publicaties waaraan lectoren en medewerkers van het kenniscentrum als (mede)auteur hebben bijgedragen, alsmede optredens, presentaties, lezingen et cetera.

6.3

Impact en waardering

De beschreven output onderschrijft mede de impact en waardering voor de productie van het kenniscentrum. De toegang tot externe optredens, publicaties in vaktijdschriften en andere media et cetera veronderstellen dat onze medewerkers gezaghebbend zijn op het kennisdomein. De realisatie van een master en/of minor is alleen mogelijk als studenten dit relevant vinden voor hun (toekomstige of huidige) beroepspraktijk. De waardering voor de kennisontwikkeling blijkt uit de vele (betaalde) onderzoeksopdrachten. Enkele cijfers ter illustratie van de gerealiseerde output (periode 2012-heden): - 13 wetenschappelijke publicatie - 20 vakpublicaties - 7 stukken in populaire media - 3 optredens binnen het kennisdomein - 11 optredens in het praktijkveld

47

6.4

Stakeholdersonderzoek

Aan de hand van een stakeholdersonderzoek is de mening getoetst van interne en externe actoren waarmee het Kenniscentrum Publieke Zaak heeft samengewerkt. Onderzoeksopzet Voor het stakeholdersonderzoek zijn er met twaalf stakeholders gesprekken aangegaan. Vijf stakeholders zijn telefonisch geïnterviewd. De overige zeven hebben deelgenomen aan één van de twee panelgesprekken die zijn gevoerd. De interviews zijn door de lectoren en onderzoekers van het kenniscentrum afgenomen. Om een objectief beeld van de stakeholders te verkrijgen, zijn er vooraf vragen opgesteld, gebaseerd op de onderwerpen die in de ‘Handleiding Stakeholdersonderzoek 13’ zijn opgenomen. Deze vragen zijn aan elke stakeholder voorgelegd. De panelgesprekken vonden plaats op de HAN en duurden twee uur. Beide gesprekken vonden op 5 februari 2014 plaats en werden voorgezeten door Frank Vonk (werkzaam bij HAN Kwaliteitszorg). Om zich op de gesprekken voor te kunnen bereiden, hebben de deelnemers voorafgaand aan de panelgesprekken een korte beschrijving toegestuurd gekregen van het kenniscentrum en een overzicht van de gespreksonderwerpen, die overeenkwamen met de vragen die gesteld waren in de interviews. Tijdens de panelgesprekken zijn al de verschillende gespreksonderwerpen aan bod gekomen. 6.4.1

Keuze respondenten

Voor het stakeholdersonderzoek is er gesproken met twaalf stakeholders (zie bijlage 4). Drie hiervan kunnen als interne stakeholders worden geclassificeerd omdat zij nauw betrokken zijn bij de HAN als opleidingscoördinatoren, docenten of onderzoekers. In deze fase is er nog niet met studenten gesproken. Dit omdat zij maar beperkt inhoudelijk bij het kenniscentrum betrokken zijn. De negen externe stakeholders zijn vertegenwoordigers van het praktijkveld en vanuit de wetenschappelijke wereld. De participanten kaartten aan voornamelijk Frans de Vijlder te kennen en via hem kennis te hebben gemaakt met de activiteiten van het kenniscentrum. Zo gaf een aantal stakeholders aan het lastig te vinden om in hun beoordeling een onderscheid te maken tussen de activiteiten van het Kenniscentrum Publieke Zaak en de werkzaamheden van de persoon van de lector Frans de Vijlder. Uiteraard lopen beide activiteiten in elkaar over, maar aan de participanten is gevraagd om zo veel mogelijk hun oordeel over het kenniscentrum als geheel te vellen. Dataverzameling, -verwerking en -analyse Van de afgenomen interviews zijn aantekeningen gemaakt en tijdens de panelgesprekken met de stakeholders werd er door één van de onderzoekers genotuleerd. De aantekeningen en notulen zijn verwerkt in een conceptverslag dat door de twee lectoren is gecomplementeerd. Dit is ter controle naar Frank Vonk van HAN Kwaliteitszorg toegestuurd. De resultaten worden hieronder samengevat.

13

Onderdeel Handboek Kwaliteitszorg Onderzoek HAN.

48


Resultaten stakeholdersonderzoek De resultaten worden beschreven vanuit de drie domeinen: Onderwijs en scholing Over het algemeen wordt de bijdrage van het kenniscentrum aan de vernieuwingen op het domein van onderwijs en scholing positief beoordeeld. Positieve ervaringen zijn er over hoe de output van het kenniscentrum zich verhoudt tot en ingepast wordt in het onderwijs, vooral hoe deze output leidt tot een deskundigheidsbevordering en professionalisering van docenten. Ook wordt er aangegeven dat de activiteiten van het kenniscentrum terug komen in het post-hbo en post-academisch circuit. Een project van het kenniscentrum dat goed geëvalueerd wordt, door een duidelijke vertaling van onderzoeksactiviteiten van het kenniscentrum naar onderwijspraktijken, is de Simulatieschool. Naast een waardering voor de betrokkenheid van verscheidene actoren in dit project en duidelijke verbinding tussen onderzoek en onderwijs, worden de simulaties als een krachtig instrument beschouwd. De potentie van dergelijk actiegericht onderzoek wordt herkend en erkend. Uiteraard zijn er ook verbeterpunten ter sprake gekomen. Het kenniscentrum mag zichtbaarder worden richting studenten en kan meer betrokken worden bij het scholen van docenten (die geen master hebben) in onderzoeksvaardigheden. Daarnaast kan het kenniscentrum mogelijkheden aangrijpen om een bijdrage te leveren aan verdere ontwikkelingen van het onderwijscurriculum van verschillende opleidingen. Echter, er werd benadrukt dat dit niet alleen van het kenniscentrum afhankelijk is: de verschillende onderwijseenheden binnen de HAN zouden meer open kunnen staan om vormen van samenwerking aan te kunnen gaan. Beroepspraktijk en samenleving De respondenten benadrukten de duidelijke verbinding met het werkveld en de meerwaarde die geleverd wordt op thema’s als professionalisering en vraagstukken rondom governance. De samenwerking rond de verschillende projecten van het kenniscentrum en de publicaties die daaruit voort zijn gekomen, zijn voor verschillende respondenten cruciaal geworden in hun werk. Zij vinden dat de verrichte analyses herkenbaar zijn en dat er een realistisch beeld van de praktijk wordt gegeven. De argumentaties vinden zij goed onderbouwd en zij worden tot reflectie gestimuleerd door de behaalde onderzoeksresultaten. Zo wordt er volgens de respondenten daadwerkelijk iets bereikt voor en in de praktijk, omdat het onderzoek vanuit de praktijk wordt opgebouwd. Er wordt aangegeven dat de onderzoeksresultaten over het algemeen op drie niveaus doordringen; binnen hun eigen werkgerelateerde activiteiten, binnen het werk verricht voor de beroepsgroep (vereniging) en in individuele projecten. Door de respondenten is er echter ook hier op een aantal verbeterpunten gewezen. Zij wezen erop dat het duidelijker kan worden gemaakt met wie er een samenwerking wordt aangegaan; met het kenniscentrum of met het Lectoraat Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijk Organisaties, of met Frans de Vijlder. Daarnaast was er een aantal onderwerpen en thema’s die volgens de respondenten in de toekomst meer aandacht konden krijgen. Zo kan het kenniscentrum meer oog hebben voor de bedrijfsvoering binnen maatschappelijke organisaties en kan een bedrijfskundige aanpak van transities in publieke organisaties onderzocht c.q. gestimuleerd worden.

49

Kennisontwikkeling De bijdrage die het kenniscentrum levert aan de ontwikkeling van kennis komt tot uiting in activiteiten met en voor onderzoeksinstituten, kennisinstellingen, en bedrijfsleven. Hierbij staat de ontwikkeling van praktijkgerichte, maar wetenschappelijk verantwoorde, kennis en expertise centraal. Over het algemeen wordt door de respondenten erkent dat het kenniscentrum een duidelijke inhoudelijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van het kennisdomein, door aan de hand van interessante innovatieve projecten, thema’s op te pakken waar men in de praktijk mee worstelt. Dit is erg duidelijk zichtbaar op het gebied van onderwijs governance en op het gebied van kwaliteitszorg/borging in het hoger onderwijs. Zoals eerder opgemerkt kan het kenniscentrum nog werken aan een betere zichtbaarheid. Herbestemmen als gebiedsopgave Een nieuw project bij het Kenniscentrum is ‘Herbestemmen als gebiedsopgave’. In dit project wordt samen met Karres en Brands landschapsarchitecten en financieel adviesbureau Stadkwadraat gewerkt aan een pilot in de Achterhoek om een regionale strategie te ontwikkelen voor maatschappelijk vastgoed, met daarbij aandacht voor maatschappelijk en financieel rendement. Dit project en deze samenwerking zijn het resultaat van een inzending op een prijsvraag van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, het Ministerie van BZK en het Ministerie van I&M. Zij waren op zoek naar een voorstel voor ontwerpende onderzoek om de problematiek van maatschappelijk vastgoed met een regionale aanpak te benaderen. De bezetting, rendement, variatie, samenhang en de kwaliteit van maatschappelijk vastgoed blijken namelijk verre van optimaal zijn in Nederland. De aanname is dat een regionale aanpak uitkomst kan bieden. Samen werken Karres en Brands, Stadkwadraat en het Kenniscentrum aan de ontwikkeling van een dynamisch instrumentarium om maatschappelijk vastgoed continu te laten meebewegen met de wisselende vraag. Het Kenniscentrum neemt hierbij de sociale en maatschappelijke inbedding voor zijn rekening. Het project maakt tevens onderdeel uit van het programma van het Expertise Centrum Krachtige Kernen.

Algemene opmerkingen Tijdens het stakeholdersonderzoek zijn verder nog een aantal algemene opmerkingen gemaakt. Het kenniscentrum heeft volgens de stakeholdergroepen een aantal sterke punten en verbeterpunten (zie hoofdstuk 7). Men was het er over eens dat de fundamenten van het kenniscentrum stevig zijn. Zo werd er gewezen op het goede netwerk, de inhoudelijke kracht en de brede ervaring, bijvoorbeeld kennis van veel vraagstukken, ervaring met acquisitie, ervaring met onderwijs. Eveneens werd op de capaciteit gewezen van het kenniscentrum om goed onderzoek te verrichten en de resultaten te vertalen naar een bruikbaar advies. Er is geopperd dat er nog ruimte zou liggen voor het kenniscentrum om zich te richten op de ‘mogelijke generaliseerbaarheid van innovatie’. De onderwerpen die het kenniscentrum aansnijdt, worden eveneens als relevant bestempeld. De diversiteit, actualiteit en mogelijke aansluiting met het werkveld worden geprezen. Dit komt volgens de ondervraagden tot uiting in de verschillende projecten, die interessant en motiverend werden genoemd. Verder is het kenniscentrum op praktische aspecten positief beoordeeld: de goede en fijne

50


samenwerking wordt geprezen, de makkelijke toegankelijkheid en benaderbaarheid, de flexibiliteit, de collegialiteit, de bereidheid tot meedenken, de goede sfeer en de resultaatgerichte manier van werken. Er is ook een aantal punten waarop het kenniscentrum op kan verbeteren. Volgens de stakeholders mag het kenniscentrum meer een eigen identiteit hebben, waardoor het zich beter kan profileren. Het kenniscentrum kan het onderzoeksprofiel en de inbedding in de organisatie van de HAN nog beter verduidelijken en hoe het onderzoek van het kenniscentrum zich verhoudt tot universitair onderzoek. Qua onderwijs kan het kenniscentrum preciseren wat er van verwacht kan worden. Als praktisch aspect is er op een aantal aspecten van de bedrijfsvoering gewezen. Zo zou er volgens de ondervraagden kunnen worden gedacht aan een duidelijke huisvesting, waarbij een receptie en/of secretariaat zichtbaar aanwezig is. Ook in de presentatie naar buiten toe, zou het kenniscentrum zich meer als eenheid mogen presenteren.

6.5

Reflectie

Uit het bovenstaande kan worden opgemaakt dat het kenniscentrum goed wordt beoordeeld. Dit kan worden geconcludeerd naar aanleiding van zijn output en waardering, en van wat er uit het stakeholdersonderzoek naar voren is gekomen. De stakeholdersgesprekken zijn in een positieve sfeer verlopen en geven een goed beeld van de fase waarin het kenniscentrum zich bevindt en hoe mensen van binnen en buiten de HAN tegen het kenniscentrum aankijken. De lectoren en medewerkers van het kenniscentrum herkennen de punten die naar aanleiding van het stakeholdersonderzoek naar voren zijn gekomen. Duidelijk is dat het kenniscentrum meer een eigen identiteit kan ontwikkelen waarmee het zich meer als geheel kan profileren. Tot heden is de profilering te veel afhankelijk geweest van één lector. Dit vloeit voort uit de personele ontwikkeling van het kenniscentrum. Onderwijs Het kenniscentrum kan, ondanks zijn toenemende betrokkenheid tot het onderwijs, nauwkeuriger aangeven waar het in het onderwijscurriculum een bijdrage kan leveren. Dit kan beter binnen de HAN gecommuniceerd worden. Zo kan het o.a. voor studenten duidelijk(er) worden welke relatie zij met het kenniscentrum kunnen aangaan en voor welke vragen zij daar terecht kunnen. Daarnaast kunnen de faculteiten/docenten ook studenten stimuleren om contact op te nemen. Werkveld Vanuit het werkveld is opgemerkt dat het kenniscentrum een duidelijke meerwaarde levert. Waardering werd uitgesproken over de expertise, capaciteiten, de wijze van samenwerking en de vertaling van onderzoeksresultaten naar advies. Er is ook gewezen op de mogelijkheden om de activiteiten van het kenniscentrum verder te ontwikkelen. Kennisdomein Vanuit het kennisdomein zijn de inhoudelijke bijdrage, de praktijkgerichte aanpak en innovatieve projecten zeer geapprecieerd. Echter, ook vanuit dit domein klonk de vraag naar meer duidelijkheid over het kernthema waar het kenniscentrum op inzet: er werd vooral aangedrongen op focus.

51

Het stakeholdersonderzoek heeft positieve punten en verbeterpunten opgeleverd. Deze aandachtspunten en wat deze punten betekenen voor het kenniscentrum, komen ter sprake in hoofdstuk 7.

52


7.

Slotanalyse en verbetermaatregelen

7.1

Inleiding

Op basis van de voorgaande hoofdstukken komen wij tot een slotanalyse van het zelfevaluatierapport voor het Kenniscentrum Publieke Zaak. Hierin wordt een SWOT-analyse uitgevoerd aan de hand van de vijf essentiële vragen 14 voor de externe evaluatiecommissie en de kansen en bedreigingen voor het kenniscentrum. Vervolgens sluiten wij af met de voorgenomen verbetermaatregelen.

7.2

Productiviteit, impact en waardering

Vraag 1: Is er voldoende relevante productiviteit, impact, waardering en erkenning van de onderzoeksactiviteiten op het gebied van: a. de betekenis voor onderwijs en scholing b. valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij c. kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein? a. Betekenis voor onderwijs en scholing De verbinding tussen onderzoek en onderwijs staat voor het Kenniscentrum Publieke Zaak voorop. Dit blijkt uit een innovatie inbreng in het onderwijs, zoals de simulaties c.q. simulatiescholen. De lectoren leveren een profilerende bijdrage aan een relevante master (Master Management en Innovatie), een minor (Politiek, Beleid en Overheidsmanagement) en bacheloropleidingen in het publiek domein (Pabo, Pedagogiek, SPH, MWD, BK). De actieve bijdrage van de lectoren ligt ruim boven 15% (eis lectorenstatuut). Van stakeholders uit het onderwijs blijkt dat de output van het kenniscentrum gewaardeerd wordt. De output wordt gebruikt voor het onderwijs. De opzet en structuur van de simulatie, waar experts uit het werkveld, onderzoekers, docenten en studenten bij betrokken zijn, wordt zeer gewaardeerd. De output van het kenniscentrum wordt ook gebruikt voor deskundigheidsbevordering en professionalisering van docenten. Uit het stakeholdersonderzoek komt naar voren dat het kenniscentrum meer zichtbaar moet worden voor studenten. Inmiddels zijn daartoe nauwe afspraken gemaakt met een van de grotere HAN opleidingen Bedrijfskunde. Daarnaast kan het kenniscentrum een sterkere rol spelen bij het professionaliseren van docenten door een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. Hiertoe is samenwerking met de HAN Academy aangegaan. Bovendien richten verschillende UAS projecten zich hier mede op.

14

Kwaliteitshandboek Kwaliteitszorg Onderzoek HAN (mei 2013)

53

b. Valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij Kenniscirculatie is een centraal thema in de onderzoeksprogrammering van het kenniscentrum. Dat blijkt uit de praktijkgerichte projecten die voor en vooral met de beroepspraktijk worden uitgevoerd. Hiertoe onderhoudt het kenniscentrum een stevig en intensief netwerk met partners uit de beroepspraktijk. Deze partners zijn vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke organisaties. In het stakeholdersonderzoek komt naar voren dat de duidelijke verbinding met het werkveld aanwezig is en meerwaarde heeft. De meerwaarde blijkt uit de implementatie van onderzoeksresultaten binnen werkgerelateerde activiteiten, bij beroepsverenigingen en in individuele projecten. De kennis van het kenniscentrum komt zo terecht op de werkvloer en wordt gebruikt door en voor professionals. De onderzoekslijnen van het kenniscentrum staan hiervoor garant en zijn herkenbaar voor het werkveld. Mooie voorbeelden zijn het onderzoek naar Schuivende beroepsbeelden en het project Informatieprofessional 3.0. Maar ook de verschillende bijdragen van het kenniscentrum aan de Zorgalliantie, in feite een netwerk om tot valorisatie te komen, dragen bij aan de valorisatie doelstelling. Uit het overzicht van de publicaties (bijlage 3) komt eveneens naar voren dat de productie van het kenniscentrum gericht is op valorisatie naar de beroepspraktijk en maatschappij. c. Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein In verhouding tot de kwantitatieve capaciteit is de bijdrage aan de kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein relatief omvangrijk. Dat blijkt uit het aantal (in ontwikkeling zijnde) promotietrajecten die worden begeleid en het grote aantal publicaties en optredens. Uit het stakeholdersonderzoek komt vooral de waardering voor de praktijkgerichtheid van en innovatie in de onderzoeksprojecten naar voren. Een aandachtspunt is de profilering van de kernthema’s van het lectoraat, vooral in communicatieve zin en de balans tussen breedte en focus. Wij komen tot de conclusie dat er sprake is van voldoende relevante productie, impact, waardering en erkenning van de onderzoeksactiviteiten op het gebied van bovenstaande drie domeinen. Het gaat nu vooral om consolidatie, goede PR en communicatie, de balans tussen focus en breedte en ambities die op de omvang van het kenniscentrum zijn afgestemd.

7.3

Missie en onderzoeksprofiel

Vraag 2: Vindt een en ander plaats vanuit een relevante en uitdagende missie en een helder onderzoeksprofiel? De missie en het onderzoeksprofiel van het kenniscentrum zijn recent herijkt en onderbouwd (1.2 en 1.4) en vormen daarmee de basis voor verdere (inhoudelijke) ontwikkeling. Daarnaast is de missie vertaald in concrete doelstellingen voor de komende periode. Dat betekent dat deze nu vooral breed uitgedragen moeten worden en als zodanig nog niet herkenbaar kunnen zijn voor onze stakeholders.

54


Het onderzoeksprofiel wordt door stakeholders nog als algemeen ervaren en daardoor is het soms niet duidelijk wat de relatie tussen verschillende projecten was. Het kenniscentrum werkt er hard aan om dit verder te concretiseren. Daarnaast kunnen we naar de buitenwereld nog duidelijker maken hoe de twee lectoraten zich tot elkaar verhouden; wat het verschil is en hoe ze complementair zijn aan elkaar en welke focus er is. Met de onderzoeksprofilering in dit rapport is daarmee een start gemaakt. De missie en het onderzoeksprofiel weerspiegelen de ontwikkeling van het kenniscentrum, zijn duidelijk onderbouwd, maar zullen in de komende jaren getoetst en aangescherpt worden. In deze zin kijken we meer vooruit dan achteruit.

7.4

Portfolio en organisatie

Vraag 3: Worden de missie en het onderzoeksprofiel geborgd door het portfolio en de wijze waarop het kenniscentrum is georganiseerd? Het portfolio van het kenniscentrum is nog in opbouw. De geformuleerde onderzoekslijnen zijn nadrukkelijk in coproductie ontstaan en weerspiegelen de complementariteit van de lectoraten. In personele zin is de samenwerking nog recent. Er is gekozen voor een vaste staf die de kwaliteit van het portfolio moet waarborgen. Het portfolio sluit goed aan bij de gekozen onderzoekslijnen. Hierdoor zal het kenniscentrum zich sterker als eenheid kunnen profileren. De onderzoekers en lectoren willen meer aandacht hebben voor beeldbepalende onderzoekstrajecten, die tegelijkertijd breed toepasbaar zijn in de verschillende werkvelden van het kenniscentrum. Het huidige portfolio is een goede stap in de realisatie van de nieuwe missie van het kenniscentrum. Aan de versterking van de profilering wordt gewerkt, maar dat zal zich in de komende jaren moeten bewijzen. De organisatie in de vorm van een vaste staf met gekwalificeerde onderzoekers moet een basis bieden voor stabilisatie en liefst groei.

7.5

Inzet van mensen en middelen

Vraag 4: Is de inzet van mensen en middelen daarbij toereikend in kwalitatief en kwantitatief opzicht? De omvang van het kenniscentrum is in de afgelopen jaren kwetsbaar gebleken. Ondanks de maatregelen die nu zijn genomen, blijft dit een aandachtspunt. De formatie zal moeten groeien als we de ambities waar willen maken. In kwalitatieve zin heeft de vaste formatie van het kenniscentrum een impuls gekregen door de aanstelling van een nieuwe lector en gepromoveerde onderzoekers met een profiel dat bij de missie en thema’s van het kenniscentrum aansluit. In de afgelopen periode was de omzet in de 3e geldstroom relatief groot. De uitdaging is om de omvang van de 2e geldstroom te verdubbelen.

55

7.6

Samenwerkingsverbanden en netwerken

Vraag 5: Zijn de interne en externe samenwerkingsverbanden, netwerken en relaties daarbij voldoende relevant, intensief en duurzaam? Het netwerk van het kenniscentrum was tot september 2013 hoofdzakelijk gebaseerd op het uitgebreide netwerk van Frans de Vijlder. Met de komst van Erik de Vries en twee nieuwe onderzoekers is dit uitgebreid. Het netwerk van het kenniscentrum bestaat uit een groot aantal externe en interne partners (zie hoofdstuk 3). Deels is dit netwerk gekoppeld aan de CoE’s Krachtige Kernen, Leren met ICT en het in oprichting zijnde CoE Valorisatie en Ondernemen en het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren, waarmee het kenniscentrum samenwerkt. Overigens doen we per definitie onderzoek voor en met de beroepspraktijk. Dat veronderstelt een intensieve relatie met de beroepspraktijk (en in de praktijk ook andere kennisinstellingen). Het werken in netwerken c.q. de netwerksamenleving is een duidelijk perspectief in ons publieke onderzoeksdomein. In de toekomst willen we onze positie verder versterken en daarvoor de relatie met interne en externe partners verder ontwikkelen. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat – naast de lectoren – ook de vaste onderzoekers hun eigen netwerk verder ontwikkelen. Zo kunnen er met een goed team, nieuwe markten worden aangeboord.

7.7

Kansen en bedreigingen

Vraag 6: Welke kansen en bedreigingen voor het kenniscentrum kunt u op dit moment identificeren? De focus op het bevorderen van maatschappelijke waarde door innovatie, bestuur en organisatie past uitstekend bij de ontwikkelingen die in meerdere sectoren van het publieke domein een rol spelen. Het gaat dan om ontwikkelingen in het traditionele overheidsdomein, maar ook in semipublieke domeinen waarin sprake is van marktsturing, decentralisering en hybride vormen van markten overheidssturing. Specifieke kansen daarbij zijn aandacht voor de bedrijfsvoering binnen maatschappelijke organisaties in het kader van ontwikkelingen als de netwerken participatiesamenleving en bestuurlijke arrangementen bij deze transities in publieke organisaties. De bijdrage van het kenniscentrum aan de vertaling van het cliëntperspectief binnen deze verschuivende publieke kaders in de normen en gedrag van de ‘professionele’ professional, kan een antwoord geven op de vragen en onzekerheden in het publieke domein. Uit het stakeholdersonderzoek komt nadrukkelijk naar voren dat de beroepspraktijk behoefte heeft aan de faciliterende rol van het kenniscentrum in bovengenoemde transities. We kunnen toegevoegde waarde leveren bij verandertrajecten in het publieke domein. Het verder uitwerken van onze relatief nieuwe missie en onderzoekslijnen is nodig om ons

56


als Kenniscentrum Publieke Zaak sterker te kunnen profileren. Participatie in twee CoE’s en een aandeel in het CoE Valorisatie en Ondernemen biedt mogelijkheden. Een betere communicatie en PR kan hier verder aan bijdragen. De kwalitatieve en inhoudelijke versterking van het kenniscentrum, door een nieuwe lector Innovatie in de Publieke Sector en de nieuwe vaste medewerkers geven hieraan een impuls. Kansen liggen er verder bij het versterken van incentives om studenten kennis te laten maken met het werkterrein van het kenniscentrum (zoals een honoursprogramma) en het duurzaam betrekken van docenten die nu in onderzoeksprojecten kennis met ons hebben gemaakt. Qua zichtbaarheid hebben we te maken met een structuur binnen de HAN, waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen kenniscentra, lectoraten en CoE’s. Voor buitenstaanders werkt dat soms verwarrend. Specifiek voor ons kenniscentrum zien we de volgende ontwikkelpunten: - het vinden van een werkbare balans tussen de breedte van het interfacultaire werkterrein (diversiteit publieke domeinen) en de inhoudelijke focus (goed bestuur en innovatie); - het beslag van een intensief relatiebeheer in een organisatie die voornamelijk op vakdisciplines is gebaseerd, om binnen de HAN draagvlak te krijgen voor een insteek die afzonderlijke vakdisciplines overstijgt (brede verbindingen); - de moeite die het kost om in het publieke domein en het huidige politieke en economische klimaat de 3e geldstroom te stabiliseren en de 2e geldstroom te laten groeien; - de kwetsbaarheid van een qua omvang klein kenniscentrum in relatie tot continuïteit en de ambitie van brede verbindingen.

7.8

Verbetermaatregelen (SMART)

7. Wat zijn tot slot noodzakelijke verbetermaatregelen, wat is daar voor nodig en hoe wordt dit opgepakt? In algemene zin zal in de komende periode moeten worden gewerkt aan de nieuwe eenheid en identiteit van het Kenniscentrum Publieke zaak door: - een duidelijke communicatie over de thema’s in de onderzoekslijnen; - teamvorming en samenwerking over de lectoraten en onderzoeksthema’s heen; - positionering van de lectoren als verbindende en netwerkende actoren en aanspreekpunten binnen de HAN op het onderzoeksdomein; - te expliciteren en te communiceren wat de complementariteit van en de verbinding tussen de beide lectoraten is. Maatregelen op het gebied van onderwijs en scholing Het vergroten van de zichtbaarheid van het Kenniscentrum Publieke Zaak en de bijbehorende lectoraten richting studenten en docenten door: - een structurele inzet van de onderzoekers in onderwijsactiviteiten en de professionalisering van docenten (bijvoorbeeld via basis- en experttrainingen bij de HAN Academy); - verdere verbreding van het palet aan opleidingen waaraan de lectoren en onderzoekers bijdragen aan de verdere ontwikkelingen van het onderwijscurriculum;

57

-

-

het kenniscentrum een actievere rol te laten spelen in het vaststellen van het onderzoeksonderwerpen van studenten (bijvoorbeeld afstuderen en minoren) en het sturen van het onderzoek van studenten, om zo eveneens de ‘bruikbaarheid’ van hun werk te vergroten (zoals reeds is aangevangen richting Bedrijfskunde); studenten die een honoursprogramma volgen bij het onderzoek van het kenniscentrum te betrekken; docenten intensiever en langduriger te betrekken bij onderzoeksactiviteiten.

Maatregelen richting het praktijkveld We willen de eenheid van en samenhang binnen het kenniscentrum beter naar buiten profileren door: - door aandacht te besteden aan de verschillende aspecten en generaliseerbaarheid van innovatie en governance in het publieke domein; - breed te communiceren over de ervaringen in het actieonderzoek rond verschuivende beroepsbeelden en de herkenbaarheid daarvan voor participanten uit de praktijk; - de netwerkvorming en acquisitiekracht van lectoren en onderzoekers versterkt in te zetten op het aanboren van nieuwe markten. Maatregelen op het gebied van onderzoek De missie van het kenniscentrum zal moeten worden getoetst en fijn geslepen door: - de onderzoekslijnen inhoudelijk verder uit te diepen in verschillende projecten en scherp te profileren; - de potentie van actieonderzoek en actieonderwijs (zoals simulaties c.q. simulatiescholen) breder uit te venten en uit te proberen in nieuwe omgevingen binnen het publieke domein; - de samenhang tussen de verschillende projecten te verduidelijken in de communicatie. - partnerships aan te gaan met enkele onderzoeksinstituten die onderzoek doen in soortgelijke lijnen. Overige maatregelen In ondersteunende zin en op het gebied van de bedrijfsvoering van het kenniscentrum willen we de volgende maatregelen oppakken: - zorgdragen voor de actualiteit en toegankelijkheid van de website van het kenniscentrum; - versterken van de eigen identiteit en eenheid door een eigen huisstijl; - blijven communiceren over de bijzondere positie als interfacultair kenniscentrum binnen de HAN.

58


8.

Referenties en Bronnen

Diekstra, R.F.W. (2012). Hogeschoolonderzoek en de relatie tussen onderzoek en onderwijs in de hogeschool. Den Haag: Haagse Hogeschool. Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij (2012). Strategisch Beleidsplan GGM 20122016. Nijmegen: FGGM HBO-raad (2010). Gedragscode praktijkgericht onderzoek voor het hbo. Den Haag: HBOraad Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2008). Statuut Lectoraten van de HAN. Arnhem: HAN Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2012). Instellingsplan HAN 2012-2016; Kennis in interactie. Arnhem: HAN Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2012). Toetskader programmering kenniscentra. Arnhem: HAN Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2013). HAN kenniscentra: kaders en richtlijnen 20122016. Arnhem: HAN Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2012). Handboek Kwaliteitszorg Onderzoek. Arnhem: HAN Kwaliteitszorg. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (2013). De valorisatiestrategie van de HAN. Arnhem: HAN Vijlder, de, Nauta & Gielen (2011) Bedrijfsplan Kenniscentrum Publieke Zaak. Onderwijs, onderzoek en advies voor innovatie en goed bestuur in de publieke sector. Nijmegen: HAN Kenniscentrum Publieke Zaak (2013). Jaarplan kenniscentrum Publieke Zaak 2013: Het jaar van de opbouw.

59

60


Bijlage 1 Streefnormen voor het KC Publieke Zaak

Streefnormen voor output, impact en waardering van Kenniscentrum Publieke Zaak. Onderwerp

Indicatoren en operationalisering en/of kwalitatieve kwaliteitscriteria

Huidige situatie (maart 2014)

Streefdoelen 2017

1. Bijdrage aan de ontwikkeling van onderwijs en scholing Doorwerking van het onderzoek in (verbetering en vernieuwing van) curricula

1.1 Het kenniscentrum is partner in de dialoog over het onderwijs op instituut- en/of opleidingsniveau, blijkend uit: lidmaatschap beroepenveldcommissie lidmaatschap curriculumcommissie - bijdragen aan de profilering van de opleiding en/of ontwikkeling van het curriculum

Gelet op de focus van het kenniscentrum zijn de beide lectoraten niet één op één met specifieke opleidingen, instituten of faculteiten verbonden. Beide lectoren leveren profilerende bijdragen in de Master Management en Innovatie (MMI); een der lectoren is tevens lid van het kernteam en lid van de beroepenveldcommissie. Deze master sluit nauw aan bij de thema’s van het kenniscentrum. Een der lectoren ontwikkelt in het kader van ‘schuivende beroepsbeelden’ simulaties, welke zowel inhoudelijk als in vormgeving als een innovatie in het curriculum

De situatie van maart 2017 wordt minimaal gehandhaafd en ten minste op de navolgende punten versterkt. Het palet aan opleidingen waaraan de lectoren van het kenniscentrum een bijdrage leveren, wordt verder verbreed, zowel bij bachelor- als masteropleidingen en minoren. We begeleiden studenten die participeren in honoursprogramma’s.

worden ervaren (Pabo, Pedagogiek, SPH, MWD). Een der lectoren heeft nauwe afspraken gemaakt met de opleiding Bedrijfskunde om landelijk en binnen de HAN bij te dragen op curriculumniveau 1.2 Het kenniscentrum draagt bij aan de inhoudelijke versterking van het bachelor, master- en post-hbo onderwijs, blijkend uit: aantal (mede)ontwikkelde onderwijseenheden/minoren; omvang actieve bijdrage aan de onderwijsuitvoering conform het lectorenstatuut; - nieuw ontwikkelde scholingsprogramma’s voor derden (post-hbo).

Een der lectoren is lid van het kernteam Deze situatie wordt minimaal gehandhaafd. van de minor Politiek, Beleid en Overheidsmanagement. Beide lectoren leveren Alle vaste onderzoekers van het kenniscenbijdragen in deze minor. trum leveren ten minste in één opleiding bijdragen in onderwijsactiviteiten en dragen Beide lectoren begeleiden afstudeerwerk bij aan de vernieuwing in opleidingen. van de MMI. Zie ook hierboven. Beide lectoren zijn betrokken bij initiatieven voor post-hbo-programma’s. We leveren structureel bijdragen in de opleiding Bedrijfskunde. De actieve bijdrage in de opleidingen ligt nu al ruim boven de 15% (eis lectorenstatuut) Eén der onderzoekers begeleidt studenten in onderzoek doen in verschillende opleidingen.

1.3 Studenten, afgestudeerden en docenten waarderen de doorwerking van het onderzoek in het onderwijs, blijkend uit: waardering studenten voor onderwijsaanbod/ onderzoeksleerlijn /afstudeeropdracht / stage idem afgestudeerden - idem docenten 62

De waardering van de bijdragen in opleidingen van de beide lectoren worden steeds positief of bovengemiddeld beoordeeld, waar deze apart worden gemeten (b.v. in de MMI)

De situatie wordt minimaal gehandhaafd.

Er vindt een meer systematische monitoring plaats vanuit de opleiding of het kenniscentrum van de waardering van de bijdragen die lectoren en vaste onderzoekers De simulaties worden steeds positief geleveren in opleidingen. Deze oordelen zijn evalueerd door studenten en gewaardeerd tenminste voldoende tot goed. door docenten en het management van de


betreffende opleidingen. De rol van onderzoeksresultaten en competenties in de werkvormen en/of het studiemateriaal van opleidingen.

1.4 Het kenniscentrum draagt bij aan versterking van de onderzoeksfunctie in het onderwijs, blijkend uit: aandeel in de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van de onderzoeksleerlijn in Bachelor-/Masteropleidingen overzicht ontwikkelde onderwijsmaterialen - de aan het onderzoeksprogramma verbonden docenten gebruiken actuele casuïstiek in hun onderwijssituatie

De situatie wordt minimaal gehandhaafd. Binnen Master (MMI), Minor (Politiek, beleid en overheid), en Bachelors sociale studies wordt gewerkt aan versterking van We zijn in staat om vorm te geven aan meer complexe arrangementen van kenonderzoeksvaardigheden docenten. niscirculatie, waarin studenten, docenten en werkvelden participeren. Docentonderzoekers gebruiken onderzoeksvaardigheden en resultaten in eigen onderwijs. Binnen de HAN-academy worden onderzoeksvaardigheden gedoceerd. In de MMI, Bedrijfskunde en in de simulaties wordt gebruik gemaakt van actuele casuïstiek

De invloed van het onderzoek op het niveau van afstuderen

De bijdrage aan de deskundigheidsbevordering van docenten

1.5 Het kenniscentrum draagt bij aan de onderzoeksvaardigheden van studenten, blijkend uit: toenemende participatie van studenten in het onderzoeksprogramma van de eenheid de mate waarin de eenheid positief wordt aangehaald in een visitatierapport van een of meer opleidingen - waardering werkveld van onderzoekscompetenties en specifieke vakinhoud van afgestudeerden

Bij verscheidene opleidingen participeren studenten door onderzoeksopdrachten in het onderzoeksprogramma van het kenniscentrum. Master MMI, Minor PBO, bachelor BK. Dit is alleen voor BK structureel gemaakt.

1.6 Het kenniscentrum draagt bij aan versterking van de vakinhoudelijke en onderzoeksvaardigheden van docenten, blijkend uit: aantal docenten dat begeleid wordt bij diverse onderwijsactiviteiten.

11 ISS / 1 IPS docenten zijn betrokken bij onderzoek (2013)

Op het kenniscentrum lopen structureel meer studenten rond uit meerdere soorten opleidingen (onze multidisciplinariteit) die participeren in onderzoeksactiviteiten, bijvoorbeeld via de inzet van studenten in onderzoek, het begeleiden van studenten bij afstudeerscripties en –stages, inzet van honours-studenten.

Met de werkveldcontacten van de MMI wordt ook op andere vlakken samengewerkt. De waardering van het werkveld is positief, Positief en gemeten via kwaliteitszorg wat onder meer blijkt uit het stakeholdersonderzoek.

Toename en verdieping in diverse projecten.

In tenminste drie opleidingen zijn docenten HAN-academy: cursus stimuleren van onderzoekende houding voor docenten uit betrokken in het ontwikkelen van simuladiverse opleidingen

63

-

-

aantal docenten uit het kennisdomein dat actief betrokken is bij de onderzoekseenheid aantal promovendi bij wie de lectoren in formele zin betrokken zijn

ties, welke gepaard gaan met vakinhoudelijk professionalisering. Afronding 1 à 2 promoties en 3 lopende promotietrajecten. Begeleiding docent social work bij promotie Samenwerking met docenten BK in minor, vak innovatiemanagement en opzet informatiemanagement Betrokkenheid docentengroep Toegepaste Psychologie bij eHealth onderzoeksproject Participatie 6 docenten bij eSkills in de Zorg onderzoeksproject Beide lectoren zitten elk in de startfase van 3 – 4 promovendi.

2. Beroepspraktijk en maatschappij De bijdrage van het onderzoek aan: a. ontwikkeling en innovatie in de beroepspraktijk en maatschappij b. het oplossen van problemen in de beroepspraktijk en maatschappij

2.1 Het kenniscentrum draagt aantoonbaar bij aan ontwikkeling/ innovatie en het oplossen van problemen in de beroepspraktijk, blijkend uit bijvoorbeeld: kennisproducten en toepassingen vervolgopdrachten directe opdrachten in portfolio bijdrage aan regionale of landelijke ontwikkelingsagenda protocollen - publicaties in vakbladen

Kenniscirculaties en praktijkgerichte opdrachten zijn ons doel. Daarmee streven we in vrijwel al onze projecten deze bijdrage na (zie projecten en output)

Kenniscirculaties en praktijkgerichte opdrachten zijn ons doel. Daarmee streven we in vrijwel al onze projecten deze bijdrage na (zie projecten en output)). Ons streven is een toename van projecten en dus resultaten. Bovendien streven we na dat meer complexe vormen van kenniscirculatie (niveau 4/5 volgend de typologie in ‘kenniscirculatie tussen opleidingen en lokale overheden) weten te realiseren. Tenminste één goede publicatie over onze simulaties en de theoretische achtergronden daarvan.

64


2.2 Het kenniscentrum zorgt voor kennisDe ondersteuning van de kenniscircula- circulatie met beroepspraktijk en bedrijfstie leven, blijkend uit: inzet van onderzoeksfaciliteiten in projecten voor derden. participatie in advies- en redactieraden deelname aan professionele Netwerken workshops / trainingen voor derden eigen masterclasses / symposia /seminars De impact op en waardering vanuit beroepspraktijk en samenleving

2.3 Het kenniscentrum ondervindt aantoonbaar positieve waardering van stakeholders uit beroepspraktijk en samenleving: klanten - adviesraad van de onderzoekseenheid

-

10 (2013) We participeren in meerdere redacties en adviescommissies en -activiteiten We participeren in diverse kennisnetwerken We verzorgen tenminste één reeks masterclasses en organiseren zeker 1 symposium.

Positief, maar tot nu toe is niet in formele procedures gemeten, met uitzondering van het stakeholdersonderzoek in het kader van dit ZER. Er is geen formele adviesraad op KC niveau.

We handhaven ons tenminste op het huidige niveau. We willen het aantal projecten voor derden als aandeel in onze workload eerder wat verminderen ten gunste van tweede geldstroomprojecten.

Een meer systematische en geformaliseerde kwaliteitszorg is opgezet. Onderzocht wordt of een formele adviesraad zinvol is. We zijn niet vakinhoudelijk aangesloten op één specifiek werkveld.

3. Bijdrage aan kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein

Promoties en disser- 3.1 Vanuit de onderzoekseenheid wordt taties aantoonbaar bijgedragen aan promoties binnen en/of buiten de eigen kenniskring: (aantal) promoties Documentatie/Publicaties en disseminatie

3.2 Vanuit de onderzoekseenheid worden publicaties in boeken en/of tijdschriften verzorgd: (aantal) publicaties in tijdschriften gerelateerd aan het onderzoeksdomein

3 startende promoties per lector 1 lopend promotieonderzoek

Afronding 1 à 2 promoties en ongeveer 3 lopende promoties per lector.

Ongeveer twintig tijdschriftartikelen, vier We handhaven ons niveau van output, onderzoeksrapporten en twee boeken per d.w.z. dat we streven naar zo’n twintig jaar, afhankelijk van wat meegeteld wordt. publicaties van diverse aard per jaar.

3.3 Vanuit de onderzoekseenheid worden Ca. 15 presentaties in 2013 presentaties verzorgd op conferenties, debatten, lezingen, seminars, gastcolleges etc.: (Aantal) presentaties, conferen-

Ca 20 presentaties per jaar

65

ties,lezingen De wijze waarop systematische en duurzame kennis wordt ontwikkeld

3.4 De onderzoekseenheid heeft structure- Ongeveer tien min of meer langlopende le samenwerkingsrelaties met en stemt af samenwerkingsrelaties. met andere kennisinstellingen: aantal en kwaliteit van samenwerkingsrelaties met kennisinstellingen

De situatie wordt tenminste gehandhaafd. Uitbreiding/intensivering is mogelijk en wordt nagestreefd, maar is gelet op de huidige omvang van het kenniscentrum ook aan grenzen gebonden.

3.5 De onderzoekseenheid ondervindt waardering van relevante stakeholders uit het onderzoeksdomein: kwantitatieve en kwalitatieve evaluatiegegevens, zoals projectevaluaties.

Positief, blijkend uit het stakeholdersonderzoek.

Positief en vastgesteld door meer systematische kwaliteitszorg.

3.6 Kwaliteit en kwantiteit van de onderzoeksformatie. Het kenniscentrum heeft voldoende kritische massa in de formatie, blijkend uit: aandeel gepromoveerden aandeel leden van de kenniskring met Mastergraad - passende mix van senioronderzoekers, ervaren en junioronderzoekers.

Ons team bestaat naast de lectoren uit drie gepromoveerde onderzoekers en één of twee (tijdelijke) niet gepromoveerde krachten. Aangezien we niet werken met een vaste kenniskring is het aantal leden met een mastergraad vlottend en afhankelijk van het percentage masteropgeleiden binnen de HAN. In principe zijn junior- en docentonderzoekers altijd tijdelijk en of gebonden aan projecten aangesteld.

We streven de groei van de vaste formatie met tenminste anderhalf tot twee fte na, met handhaving van het huidige personeelsbeleid (zie kolom hiernaast). Daarnaast streven we na dat promovendi ten minste 1 dag per week zijn aangesteld bij het kenniscentrum, maar dat zal niet in alle gevallen mogelijk zijn.

-

-

3.7 Inzet van onderzoeksfaciliteiten en De overdraagbaarheid van kennis naar methoden voor derden: andere contexten aard van de methoden en activiteiten van de onderzoekseenheid die overdraagbaar zijn naar een andere context. De impact op (inter-) nationale erkenning binnen het onderzoeksdomein

66

3.8 De bijdrage van de onderzoekseenheid aan de kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein wordt door kennisinstellingen binnen (en buiten) Nederland

Niet van toepassing

Niet van toepassing

Het aantal gewogen literatuurverwijzingen We streven een hogere participatie op dit of citaties niet bekend, doch zal naar gebied na, doch we zien wetenschappelijk schatting niet hoog zijn. publiceren niet als onze hoogste prioriteit. We doen momenteel weinig aan reviewen,


erkend als relevant, blijkend uit: aantal (gewogen) literatuurverwijzingen of citaties peer reviews - bijdragen aan onderzoeksnetwerken

hooguit enkele keren per jaar. Het aantal bijdragen in netwerken is elders al gedocumenteerd.

67



Bijlage 2

Portfolio Kenniscentrum Publieke Zaak

Afgeronde projecten 2012 en 2013 Audits ‘Goed verkort’ Voor de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO) werden door een commissie onder voorzitterschap van lector Frans de Vijlder audits uitgevoerd bij een zevental niet bekostigde hogescholen naar de adequate reparatie van door de inspectie geconstateerde tekortkomingen in het rapport ‘Goed Verkort?’ Begeleiding Pilots Samenwerking NIM-Tandem Welzijnsorganisaties NIM en Tandem zijn een samenwerkingsverband aangegaan. Dat betekent dat professionals van beide organisaties met een eigen cultuur moeten samenwerken. Dit vraagt om een verandering. Het kenniscentrum heeft enkele teams begeleid in de vorm van ‘leercoaching’. Bijdragen MMI Het kenniscentrum is betrokken bij het onderwijsprogramma van de Master Management en Innovatie. In nauwe samenwerking tussen student, werkveld, en het kenniscentrum leren studenten Strategisch Ondernemen, Sturen en Inrichten en Veranderen en Implementeren. De lectoren geven colleges, werken leerlijnen uit en begeleiden studenten bij het onderzoek voor de masterthesis. Frans de Vijlder maakt deel uit van het kernteam. Erik de Vries ontwikkelt een variant van de MMI gericht op informatieprofessionals. Control weet de juiste snaar te raken! Voor de afdeling Control van de provincie Gelderland werd een professionaliseringstraject opgezet en uitgevoerd met als doel de effectiviteit van het team te vergroten en een bijdrage te leveren aan een meer externe oriëntatie van de provincie. Dromen en nachtmerries over de toekomst van het hoger beroepsonderwijs Bij de opstelling van het HAN Instellingsplan 2012 – 2016 'Kennis in interactie' heeft het College van Bestuur een groot aantal partners uit het netwerk op verschillende manieren willen betrekken. Frans de Vijlder heeft hierbij ondersteuning geboden. Onder meer is aan studenten en medewerkers een lijst van 28 stellingen over mogelijke toekomsten van het hbo voorgelegd. Bij elk van die stellingen hebben de deelnemers aangeven hoe wenselijk ze die vonden en hoe waarschijnlijk ze die achten. De analyses zijn samengevat in het gelijknamige boekje.

69

Innoveren vanachter de keukentafel De Technasium ontstond tien jaar geleden achter de keukentafel. Inmiddels is het een begrip in het voortgezet onderwijs. In dit onderzoek is ingegaan op welke ontwikkelingen het concept heeft ondergaan en hiermee vormt het een voorbeeld van hoe een onderwijsinnovatie in de praktijk heeft uitgepakt. Het onderzoek heeft geresulteerd in een publicatie. Monitor Talent naar de Top 2012 Jaarlijks laten de ondertekenaars uit het bedrijfsleven en de overheid hun beleid en behaalde resultaten monitoren door de onafhankelijke Commissie 'Monitoring Talent naar de Top'. Doel is om het aantal vrouwen in de top en subtop van organisaties blijvend te vergroten. Babette Pouwels voerde dit onderzoek uit voor 2012. Naar een nieuw strategisch plan voor SG RvN Het Kenniscentrum heeft de Scholengroep Rijk van Nijmegen procesmatig ondersteund bij het opstellen van een strategisch plan 2014-2017. Hiervoor is vanuit het Kenniscentrum meegewerkt aan de totstandkoming en opzet van het plan met daarbij aandacht voor de interne en externe stakeholders. Opschaling ouderinitiatieven Ouderinitiatieven zijn projecten waarbij ouders een kleinschalige woonvorm opzetten voor hun gehandicapte kinderen en de gewenste begeleiding inkopen. De opgave is om aan de hand van analyses van bestaande ouderinitiatieven te achterhalen wat belangrijke elementen zijn voor het slagen van ouderinitiatieven en het opschalen van succesvoorbeelden binnen zorgorganisatie Dichterbij. Schuivende beroepsbeelden van professionals in ISS-domein Met behulp van onderzoeksfinanciering van de Faculteit GGM (zogenaamde UAS gelden) is een onderzoek uitgevoerd door het Kenniscentrum met elf docentonderzoekers van het ISS. Doel van het onderzoek was achterhalen door middel van interviews en groepsbijeenkomsten hoe professionals en toekomstige professionals denken over de veranderingen in het sociale domein. Hoofdvraag hierbij is: hoe verhouden beroepsbeelden van toekomstige professionals en professionals in de maatschappelijke dienstverlening zich tot elkaar? Simulaties Bacheloropleidingen PABO en ISS Met de simulatieschool is een instrument ontwikkeld om studenten PABO onder te dompelen in het werk van een docent. Ze leren deel uit te maken van een schoolorganisatie en om te gaan met allerlei onverwachte omstandigheden. Zo kunnen ze bijvoorbeeld de inspectie op bezoek krijgen en moeten ze hier op anticiperen. Doel is om studenten door middel van een simulatie een realistisch beeld van het werkveld te geven. Vanwege het succes bij de Pabo is inmiddels ook een simulatie Jeugdzorg ontwikkeld bij de opleiding pedagogiek. In ontwikkeling zijn simulaties Gehandicaptenzorg (opleiding SPH) en Maatschappelijk Werk (opleiding MWD).

70


Trainingen examencommissies Frans de Vijlder verzorgt voor de Vereniging van Hogescholen een reeks meerdaagse trainingen om examencommissies beter toe te rusten op de taak die ze hebben in de vorm van dilemmatrainingen over hun eigen casuïstiek. Bij een aantal hogescholen is daarnaast op verzoek een in-companytraining verzorgd, hetzij via de Vereniging Hogescholen (HS Leiden, Zuyd, CHE), het zij op rechtstreeks verzoek van de hogeschool/afdeling (Avans, Stenden, Windesheim, HAN). Zorginnovatie- Innovatiescan De innovatiescan brengt de innovatiekracht van de zorgsector in kaart. Deze scan richt zich op het innovatieproces; hoe krijgt innovatiemanagement vorm binnen Nederlandse zorginstellingen. In dit onderzoek is het innovatieproces - van oorspronkelijk idee via selectie en ontwikkeling, naar de invoering en diffusie van een innovatie - binnen 37 zorginstellingen geanalyseerd. De scan brengt naar voren dat innovatiemanagement in de zorg zich in een pril stadium bevindt. Het is weliswaar in opkomst, maar vooralsnog innoveren de onderzochte organisaties met de handrem aan. Er werken voldoende vernieuwers in de Nederlandse zorg, maar de organisaties waarbinnen ze werken maken het ze niet altijd eenvoudig. Zorginnovatie - Prima Praktijken In het project Prima Praktijken zijn 25 geslaagde zorginnovaties in binnen- en buitenland beschreven. Deze casestudies brengen geslaagde voorbeelden van vernieuwing in kaart, door het verhaal van de innovator te beschrijven en de succesfactoren en hindernissen te analyseren. Het zijn inspirerende voorbeelden, die inzicht geven in het achterliggende innovatieproces en het handelen van vernieuwers. Zorginnovatie- Repertoire van de Zorgvernieuwer Innovatie is 10% inspiratie en 90% transpiratie. Een goed idee is niet direct een garantie voor een succesvolle innovatie. Daarvoor is het nodig om capaciteit te organiseren (tijd, geld, kennis), om als innovator je omgeving (media, politiek, bestuurders, experts) naar je hand te zetten, en aandacht te besteden de toegevoegde waarden die e wilt creëren met de innovatie (framen, storytelling). Het repertoire laat die strategieën zien, die innovatoren (on)bewust toepassen om innovaties te ontwikkelen, in te voeren en te verspreiden. Het gaat niet enkel om wat de innovator op zijn pad tegenkomt, maar om hoe hij de situaties waarin hij zich bevindt naar zijn hand weet te zetten. Agents of Change Terwijl overheden naarstig pogen de verzorgingsstaat overeind te houden in barre economische tijden, slagen innovatoren er in maatschappelijke waarde te creëren door slimme veranderstrategieën. Hoe doen ze dat? Waar halen ze hun geld vandaan? Hoe praten ze onwelwillende stakeholders om? En hoe zorgen ze ervoor dat hun innovaties leiden tot echte verandering? Dat zijn de vragen die in ‘Agents of Change’ worden gesteld en beantwoord.

71

Boek Informatieprofessional 3.0 In opdracht van het Nederlands Genootschap Informatica is 'De informatieprofessional 3.0' tot stand gekomen. Het boek vormt een referentiekader voor de ICT-professional die wil investeren in ontwerpvaardigheden, reflecteren, agenderen, mobiliseren, het herkaderen van vraagstukken, een onderzoekende houding, het innovatierepertoire en het omgaan met hypes. Erik de Vries is hoofdeditor van het boek en schreef vele bijdragen. Interne middelenverdeling in het PO Op verzoek van NWO-BOPO hebben wij een verkennend onderzoek naar de relatie beleidsvorming – financieel beheer in het primair onderwijs uitgevoerd. Er is onderzocht welke kennis er in Nederland beschikbaar is over de wijze waarop besturen en scholen hun financiële middelen intern verdelen en verantwoorden en een casestudy uitgevoerd naar de praktijk van het financiële beleid. Op basis van de bevindingen uit deze verkenning zijn voorstellen gedaan voor nader onderzoek. De uitkomsten van deze verkenning zijn getoetst bij de POraad en vertegenwoordigers uit het veld. Leren van het Innovatiearrangement Beroepsonderwijs In opdracht van Het Platform Beroepsonderwijs (HPBO) hebben wij een evaluatie uitgevoerd van de Regeling Innovatiearrangement. Deze regeling had tot doel het beroepsonderwijs vmbo, mbo en hbo - en het bedrijfsleven uit te nodigen in gezamenlijkheid experimentele projecten op te zetten die moeten leiden tot beter beroepsonderwijs. Het expireren van deze regeling was aanleiding om na te gaan wat over innovatie in het beroepsonderwijs en het stimuleren daarvan, kan worden geleerd en hoe deze lessen kunnen worden benut in een veranderende beleidscontext. In het kader van deze evaluatie zijn sessies uitgevoerd met veldvertegenwoordigers en experts en is een discussiepaper opgesteld. ICT- en economische groei Vele nationale en internationale organisaties komen met duidingen van het belang van ICT voor de Europese, Nederlandse of regionale economie en werkgelegenheid. De gemeente Den Haag heeft het initiatief genomen om de relatie tussen ICT, werkgelegenheid en economie neer te zetten voor bestuurders in de Zuidvleugel. De Gemeente organiseerde daartoe een mini-conferentie voor ongeveer tweehonderd personen (bedrijven/instellingen/ ambtenaren en bestuurders die werken op gemeentelijk, stadsregionaal of provinciaal niveau). Op deze conferentie bespraken verschillende deskundigen het verband tussen ICT, werkgelegenheid en (regionale) economie. Het kenniscentrum droeg bij aan dit seminar met een gedegen bronnenonderzoek naar verbanden tussen ICT, werkgelegenheid en economisch belang en een korte publicatie daarover. Daarnaast zijn deskundigen voor de conferentie geselecteerd en uitgenodigd.

Lopende projecten HAN valorisatiemodel ‘BIG8’ HAN valorisatiemodel ‘BIG 8’. In samenwerking met de Zorgalliantie wordt dit model voor valorisatie nader uitgewerkt. Doel is om tot een ‘gereedschapskist’ van denkwijzen en werk72


wijzen te komen die gebruikt kunnen worden in processen waarin de HAN samen met partners tot valorisatie van kennis en technologie komt. E-skills toekomstprofielen zorg Professionals hebben vaak moeite met het toepassen van ICT omdat ze daarin onvoldoende opgeleid zijn. In dit onderzoek ontwikkelen we E-skills toekomstprofielen voor de zorg. We ontwikkelen de E-skills toekomstprofielen in nauwe samenspraak met deelnemende organisaties aan de Zorgalliantie en zorgopleidingen aan de HAN. Hiermee beogen we kenniscirculatie tussen de beroepspraktijk en opleidingen reeds gedurende de ontwikkeling van de Eskills toekomstprofielen en borging van het resultaat. Aan het project nemen ruim 40 zorgprofessionals deel en vijf vertegenwoordigers van opleidingen binnen de HAN. Lerend op avontuur; Pilots Kenniscirculatie Op basis van een aantal notities van Frans de Vijlder worden drie pilots onderzocht: de regio’s Achterhoek, Arnhem en Nijmegen en de BAR gemeenten (Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk). Doel is om te achterhalen hoe de samenwerking en kenniscirculatie in deze regio’s plaatsvindt. Naar een nieuw referentiekader voor de sturing van Nederlandse universiteiten Bij het VSNU, vereniging voor universiteiten ontstond de behoefte aan een herijking van de bestuurlijke verhoudingen. Het gevoel bestaat dat deze de afgelopen jaren/decennia geleidelijk ‘ondergesneeuwd’ zijn geraakt. Tegelijkertijd is de VSNU bezig met de ontwikkeling van een nieuwe strategische visie, waarmee het herijken van bestuurlijke verhoudingen onlosmakelijk verbonden is. Vandaar dat besloten is tot een meer fundamentele aanpak. Deze komt neer op de ontwikkeling van een nieuw referentiekader voor de besturing voor de periode tot zo ongeveer 2025. Frans de Vijlder is projectleider van dit project. E-health in Toegepaste Psychologie (UAS-project) In dit project werkt het lectoraat samen met de bachelor toegepaste psychologie van de HAN. In het project wordt verkend of E-health technologie een goede richting is om de bachelor toegepaste psychologie mee te verdiepen. Bovendien wordt onderzocht hoe een dergelijke verdieping bijdraagt aan valorisatie van E-health kennis en technologie. Werkplaats Ondernemende Zorgprofessional Voor de Zorgalliantie heeft het kenniscentrum in samenwerking met een docentonderzoeker van het lectoraat Ondernemerschap is een werkplaats opgezet over ondernemende zorgprofessionals. In die werkplaats wordt met zorgpartners uit de regio gezocht naar hoe professionals de omslag naar een ondernemende houding kunnen maken. Professionele Leergemeenschappen bij FGGM Samen met onderzoekers van het kenniscentrum HAN Sociaal en van de faculteit Educatie wordt voor de Faculteit GGM in kaart gebracht hoe professionele leergemeenschappen (PLGs) zich binnen de faculteit ontwikkelen. Dit wordt gedaan met behulp van leergeschiedenissen. Hiermee moet inzicht verkregen worden in de processen, keuzes, dilemma’s en rationales van de mensen in de PLGs op verschillende niveaus en binnen verschillende geledingen van de Faculteit GGM

73

Herbestemmen als gebiedsopgave in de Achterhoek Samen met architectenbureau Karres en Brands en adviesbureau Stadkwadraat wordt gewerkt aan een regionale benadering voor het herbestemmen van maatschappelijk vastgoed in de Achterhoek. Dit project is het resultaat van een prijsvraag vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken. De opdrachtgever beoogd meer inzicht te krijgen in gebiedsgerichte benaderingen in plaats van object gerichte benaderingen. Het project is te relateren aan CoE Krachtige Kernen.

Projecten in wording (stand 1 april) Open Zorg De sector Zorg, Welzijn en Wonen ondergaat een van de grootste transities in haar bestaan. De kern van de transitiewetgeving is dat individuele zorg zo veel mogelijk vervangen wordt doordat cliënten zelfstandig functioneren in sociale systemen zoals familie, werk, sport, vrije tijdsbesteding, etc. In de terminologie van de transitie gaat het voor de professional van de toekomst vooral om "het doen functioneren van sociale systemen" en minder om het verlenen van zorg zelf. Daarmee wordt de professional van de toekomst dus eerder regisseur dan uitvoerder. De transitie heeft met name op personeelsgebied veel consequenties. Dit project beoogt een stevige bijdrage te leveren aan de Human Capital Agenda in de Gelderse topsector Health door professionals te leren acteren in netwerken en zich te laten ontwikkelen tot zgn. T-shaped professionals en bestuurders en managers in staat te stellen hieraan de juiste sturing te geven. Het project wordt ingediend door de Zorgalliantie. De Zorgalliantie vertegenwoordigt daarmee ruim 20.000 professionals en meer dan 10.000 studenten in ZWW opleidingen. Communities krachtige kernen Dit project beoogd ICT middelen te ontwikkelen voor emergente samenwerkingsvormen waarmee burgers en professionals in krachtige kernen mini-organisaties kunnen vormgeven die zorg, welzijn en wonen ondersteunen. Het doel is om in 2015 tot een RAAK subsidie te komen. Het DNA van een dorp In dit project wordt in samenwerking met CoE Krachtige Kernen een instrument ontwikkeld waarmee het DNA van een dorp kan worden achterhaald. Met het DNA van een dorp wordt het karakter en daarmee de kansen voor het dorp bedoeld. Als dit achterhaald is kunnen bewoners hierop inzetten en zo zelf bijdragen aan een leefbaar dorp. Valorisatie in publiek private netwerken In dit project zetten we evenementen in om stedelijke problematiek op tafel te krijgen, aan te pakken en op te lossen (sociale innovatie). We bieden een veilige omgeving voor publiekprivate samenwerking rondom ruimtelijke en sociale problematiek waarvan het eigenaarschap onduidelijk is. We adopteren dat eigenaarschap tijdelijk, zoals een gastgezin een probleemkind adopteert. Onze samenwerkingsmethoden zijn erop gericht om alle stakeholders, vanuit hun loyaliteit aan de eigen organisatie, zich ook te laten committeren aan maatschappelijke vernieuwing die vanuit de eigen organisatie alleen nu een maal niet bereikbaar is. 74


Evenementen dienen als drager van de problematiek. Evenementen zijn concreet, kennen een heldere afbakening in de tijd, bieden mogelijkheden voor media exposure en hebben een fun-karakter. De integrerende aard van evenementen biedt kansen om ambtelijke processen te bundelen en te koppelen aan processen in bedrijven. Evenementen werken zo als ‘versnellingskamer’, als pressure cooker…..alleen dan niet eindigend in een rapport, maar resulterend in een concrete en zichtbare stap voorwaarts in maatschappelijke problematiek. Anders organiseren (Leren met ICT) De toenemende betekenis van ICT in het onderwijs en daarmee verbonden ambities om onderwijs meer op maat van de individuele deelnemer te organiseren, hebben gevolgen voor het bestuur en de organisatie van het onderwijs. In nauwe samenwerking met en als onderdeel van het programma van het Centre of Expertise Leren met ICT wordt momenteel gewerkt aan een voorstel voor het ontwikkelen van scenario’s en strategieën als hulpmiddel in het strategisch beleid op dit gebied. Valorisatie binnen de HAN De HAN heeft de afgelopen jaren uiteenlopende initiatieven genomen om tot warme kenniscirculatie tussen beroepspraktijk, beroepsopleidingen en onderzoek te komen. Daarbij wordt een twee richtingen circulatie voorgestaan: van onderzoek naar beroepspraktijk en van beroepsuitoefening naar onderzoek. Voorbeelden zijn: de acht CoE’s, Zorgalliantie, Smart Business Center, Thermion, samenwerking met de Maartenskliniek, Herstelhotel, Ixperium, Innovatiehubs, Achterhoek Academie, Gelderland Valoriseert, etc. Dit project beoogt bestaande valorisatiepraktijken te onderzoeken en te verbeteren en is gericht op: - Creatie van warme kennisoverdracht/kenniscirculatie; o.a. in uiteenlopende arrangementen van combinaties van werken, leren en onderzoek - (actie)onderzoek naar innovatie- en valorisatieprocessen - permanente verbetering van het eigen valorisatie-instrumentarium

75

76


Bijlage 3

Overzicht output KC Publieke Zaak

Onderwijs en Scholing Bijdragen aan ontwikkeling curriculum en onderwijseenheden bachelor, master of post-hbo Er is/wordt vanuit het kenniscentrum bijgedragen aan de ontwikkeling en het up-to-date houden van een aantal onderwijsproducten. Deze worden hieronder weergegeven. Betrokken lectoren en medewerkers

Periode

Masteropleidingen Master Management en Innovatie (MMI)

Frans de Vijlder

2009 – heden

Babette Pouwels

2013

Dorine Bakker

2013

Erik de Vries

2013 – heden

Erik de Vries

In ontwikkeling

Frans Nauta

2010 – 2012

Frans de Vijlder

2011 – heden

Erik de Vries

2014 – heden

Korrie Melis

2013

Frans de Vijlder

2010 – 2013

Pedagogiek

Frans de Vijlder

2013 – heden

Sociaal Pedagogische Hulpverlening

Frans de Vijlder

2014

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

Frans de Vijlder

2014

PABO

Frans de Vijlder

2012- 2013

Bedrijfskunde

Erik de Vries

2014 - heden

MMI: Informatiemanagement in de Zorg Minoren Politiek, beleid en overheidsmanagement

Leiderschap in het onderwijs Onderwijseenheden

Begeleiding onderzoeksprojecten van studenten Afstudeertrajecten MMI

Frans de Vijlder en Erik de Vries

Afstuderen Bedrijfskunde

Erik de Vries

2014-heden

Minor Politiek, Beleid en Overheidsmanagement

Frans de Vijlder

2012 - 2013

From welfare state to self-supporting communities, International Course Public Management. Haagse Hogeschool, 17 juni 2013.

Frans de Vijlder

2013

SPH Duaal

Korrie Melis

2013

Collegeblok Master of Management in Education (MME), TiasNimbas Business School

Frans de Vijlder

2003 – 2013

Twee colleges over toezicht, in het kader van

Frans de Vijlder

2012

Gastcolleges

77

leergang onderwijsinspectie, NSOB, 24-102012/12-12-2012 Strategisch handelen in hoger onderwijs, leergang NSOB, 14-05-2014

Frans de Vijlder

2014

Vak Innovatiemanagement binnen Bedrijfskunde

Erik de Vries

2013-heden

Begeleiding docenten / onderzoekers Erik de Vries (co-promotor en promotor: Prof. Dr. Ir R. Maes): Dick Heinhuis, Modelling Customer Behavior in Multichannel Service Distribution: a Rational Approach, 16 oktober 2014, Universiteit van Amsterdam. Promovendus is werkzaam als hogeschooldocent aan de Hogeschool van Amsterdam. Hans Hoogeboom, sociaal constructivistische benadering van toekomstverkenning, werk in uitvoering. Promovendus is werkzaam bij Nederlandse Politie, voor onderzoek gedetacheerd geweest aan Bundes Criminal Ambt Duitsland en momenteel gedetacheerd aan het Clingendael Instituut, Babette Pouwels: Methodologisch begeleiding M. de Greef, onderzoeker lectoraat Werkzame factoren in de zorg voor jeugd (HAN). Korrie Melis: In samenwerking met HAN Academy Vincent Peters twee trainingsbijeenkomsten werken met interviews voor 10 docentonderzoekers ISS betrokken bij project Schuivende beroepsbeelden, voorjaar 2013.

Beroepspraktijk en samenleving Vakpublicaties Onderstaande lijst bevat de vakpublicaties waaraan lectoren en medewerkers van het kenniscentrum als (mede-)-auteur in de periode 2012 – heden. Cels, S, De Jong, J. & Nauta, F. (2012). Agents of Change. Strategy and tactics for social innovation. Washington: Brookings Institution Press. Gronsveld, F., A. van den Heurik, F. de Liagre Böhl & F.J. de Vijlder (2013). Whitepaper IT-governance in het hoger onderwijs. Utrecht: SURF. Henderikse, W. en Pouwels, B. (2013). Factsheet resultaten Monitor Talent naar de Top 2012. Zeist: VanDoorneHuiskes en partners. Huisman P.W.A. & Vijlder, F.J., de (2012) De sleutelrol van professionals governance. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs & Management, 2012, nr. 3, 26-31. Melis, K. (2013, 21 oktober) Ook in de jaren vijftig ging overheid krimp met participatie te lijf’ [Web log post] Socialevraagstukken.nl, 21 oktober Merens, A., Henderikse, W. en Pouwels, B. (2013). Door het glazen plafond. Naar effectieve maatregelen om meer vrouwen in de top te krijgen. Paper gepresenteerd op de Nederlandse ArbeidsmarktDag, Den Haag 10 oktober 2013. Mulder, B. & Vries, E.J., de (2013). Wat betekent het om een onderzoekende professional te zijn? Informatie. Maandblad voor de informatievoorziening. Juni. Sdu. Panneman, F., Vries, E.J., de & de Bruijn, P. (2012). Network Information Management for Collaboration in Disaster Management: Concepts and Case Study. In: Zlatanova, S. Peters, R. Dilo, A. & Scholten, H. Intelligent Systems for Crisis Management. Geo-information for Disaster Management. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography, Berlin Heidelberg: Springer-Verlag Pouwels, B. en Henderikse, W. (2013). Het zingt rond. Succes door aanbod en kwaliteit van vrouwen. Monitor Talent naar de Top 2012. Zeist: VanDoorneHuiskes en partners. Velzen, B. & Vijlder, F.J., de (2012) Een verleden heb je, de toekomst moet je maken! Eindverslag van het project 'Kwaliteit Islamitisch Onderwijs' (KIO). Amersfoort: ISBO. 78


Vijlder, F.J., de, Bakker, D., Timmermans, F., & Peters, M. (2012) Dromen en nachtmerries over de toekomst van het hoger beroepsonderwijs. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs & Management (TH&MA). 19, nr. 4, 4-9 Vijlder, F.J., de, Bakker, D., Timmermans, F., & Peters, M. (2012) Dromen en nachtmerries over de toekomst van het hoger beroepsonderwijs. De toekomst van het hoger beroepsonderwijs door de ogen van studenten en medewerkers van de HAN. Nijmegen/Arnhem: HAN. De Vries, E.J. (2014). E-Competence Framework: Qua Vadis. Informatie. Maandblad voor de informatievoorziening. April. Sdu. De Vries, E.J., Maes, R. en Bronsgeest, W. (Red.) (2014). De Informatieprofessional 3.0. AG reeks. Den Haag: BIM Media. De Vries, E.J. & B. den Boer (2014). Zo agendeer je ICT vraagstukken. Informatie. Maandblad voor de informatievoorziening. Maart. Sdu. De Vries, E.J. & A. Van der Valk (2013), Vierhonderd nieuwe collega’s! Hoera? Informatie. Maandblad voor de informatievoorziening. November. Sdu. De Vries, E.J. (2013). Het stimuleren van absorptievermogen. Informatie. Maandblad voor de informatievoorziening. Oktober. Sdu. De Vries, E.J. (2013). Wat onderzoekt de informatieprofessional 3.0? Informatie. Maandblad voor de informatievoorziening. September. Sdu. De Vries, E.J. & van Gorp, A. (2014) Wat de wetenschap zegt over effecten van ICT op onze economie. Paper gepresenteerd op het seminar ‘ICT motor van de economie’ voor bestuurders ub de zuid vleugel op 17 april 2014.

Presentaties 2012 -2014 Dit is een overzicht van presentaties per medewerker van het kenniscentrum over de periode 2012 – maart 2014, voor zover ze in die periode werkzaam waren voor het kenniscentrum. Korrie Melis Hogeschool van Arnhem Nijmegen, Presentatie Seminar Krimp, kwaliteit kleine scholen en vitale kleine kernen. HAN 24 april 2013. Expeditie Ruimtevolk, Nieuw Kapitaal, Deelsessie: Krimp en bloei: sturingsvraagstukken en zelforganisatie in krimpregio’s Arnhem 21 november 2013. Stichting IKPOB / A&O-Fonds Gemeenten Leren voor publieke waarden Netwerk Symposium Workshop (met Henkjan Kok (PPOG Achterhoek), Arnhem 22 november 2013. Ruimtevolk, Dorpenlab,Bottum up Transformatie in krimpgebieden. Een goed gesprek: bewoners, ondernemers, overheden en instituties over rolneming en samenwerking. Inleidende presentatie, Hornhuizen 13 december 2013. Babette Pouwels Pouwels, B. en Henderikse, W (2013). Het zingt rond. Resultaten Monitor Talent naar de Top 2012. Presentatie op de eerste lustrumbijeenkomst van het Charter Talent naar de Top ‘Publicatie Monitor Talent naar de Top 2012’, Den Haag 27 juni 2013. Frans de Vijlder Directie leraren, ministerie van OCW, Leren voor Morgen (met Sabine van Eldik), Den Haag, 9 januari 2012. Fórum para a liberdade de educação, Funding and Governance Dynamics in Dutch Primary & Secondary Education, Lisbon, 29-02-2012. Landelijk Congres Bestuurskunde, Workshop over opleidingen en kenniscirculatie (met Gerharda Tamminga), Rotterdam, 17-05-2013. Congres Vereniging Hogescholen, Workshop Toezicht in troublesome times (met Pieter Huisman (HHS) en Klaas Schilder (Stenden HS) – ’s-Hertogenbosch, 18 april 2013. Sectoroverleg HEO-SAC Tweedaagse, Toezicht Hoger Onderwijs, Management en Examencommissie – StMichielsgestel, 10 juni 2013. Stichting IKPOB/A&O-fonds Germeenten, Keynote Goed toegerust aan het werk in de netwerksamenleving – Almere, 14 juni 2013. Erik de Vries NGI-NGN jaarcongres, naart 2014, de Informatieprofessional 3.0.

79

Interviews, recensies, populaire media et cetera Korrie Melis Onno Havermans, ‘Krimp is niet zo erg voor het dorp’ Trouw 28 september 2013, 13. Paul van der Zwan ‘Krimpaanpak gebaat bij deelname burger’ VNG Magazine 21 juni 2013 ‘Naar een leefbare regio’ Scienceguide 29 juli 2013. Regionale bestuurders zien vooral Haags geld. HANblad najaar 2013, 21. Frans de Vijlder Docent claim dat je meetelt! Scienceguide, http://www.scienceguide.nl/201311/docent,-claim-dat-je-meetelt.aspx Balans houden doe je samen. Drie lectoren over omgaan met de toenemende prestatiedruk. HANblad najaar 2013, 12-13. OBBLA-TV, 11-05-2012 over kenniscirculatie tussen opleidingen en lokale overheden Youtube bijdrage A&O-fonds bijeenkomst 7 december 2012 op https://www.youtube.com/watch?v=8K9nOAhiWdk Youtube bijdragen A& O/IKPOB bijeenkomst op 14 juni 2013 op

Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein Dit overzicht bevat peer reviewed en overige wetenschappelijke publicaties waaraan lectoren en medewerkers van het kenniscentrum als (mede-)-auteur in de periode 2012 – heden. Huisman P.W.A. & Vijlder, F.J. de (2012) Sectorstudie Toezicht Hoger Onderwijs. Webpublicatie nr 64. Den Haag WRR (www.wrr.nl/publicaties/.../sectorstudie-toezicht-hoger-onderwijs/ Maes, R. & Vries, E.J. de (2011). A Contrarian Perspective on Information Leadership: the CIO as Orchestrator and Equilibrist, Submitted to the European Journal of Information Systems. Melis, K. & Groefsema, F. (2013), Dansen voor de regio. Community organization op het Noord-Groningse platteland in de jaren 1960 en 1970 Volkskunde 1 25-44. Melis, K.G. (2013) Naar een leefbare regio. Regionale leefbaarheid en identiteiten in Noord-Groningen tijdens de twintigste eeuw. Groningen: Stichting Groninger Historische Publicaties. Merens, A., Henderikse, W. en Pouwels, B. (2013). Door het glazen plafond. Naar effectieve maatregelen om meer vrouwen in de top te krijgen. Oosterhaven, J., Molema, M. & Melis, K. (2013), Wetenschap in een regionale context: Een reactie, Studium: Tijdschrift voor Wetenschaps- en Universiteitsgeschiedenis 6: 1, 34-41. Schakel, J.K. & Vries, E.J. de (2012). Organizational Transactive Memory Systems: Patterns of Actors and Patterns of Action. Submitted to International Journal of Information and Management. Schakel, J.K. & Vries, E.J. de (2012). Organizational Transactive Memory System Development to Fight Terror and Crime: an Action Research. Submitted to Decision Support Systems. Vijlder, F.J. de & M. Rozema (2012) Kenniscirculatie tussen opleidingen en lokale overheden. Arnhem/Nijmegen: HAN/Stichting IKPOB. Vijlder, F.J. de & M. Rozema (2013) Leren van het innovatiearrangement Achtergrondstudie voor het HPBO. Nijmegen/Ede HAN/HPBO. Vijlder, F.J. de & M. Rozema (2013) Nederland kiest voor waarde scheppend beroepsonderwijs. Scenario’s voor de verdere innovatie van het beroepsonderwijs. Nijmegen/Ede HAN/HPBO. Vijlder, F.J. de, M. Rozema & E. Verheijen. (2013) Slimmer werken in het beroepsonderwijs. Een onderzoek naar kennisintensivering. ’s-Hertogenbosch: ECBO (binnenkort te verschijnen). Vijlder, F.J. de. M. Verschoor, M. Rozema, J. van Velden & H. van Gansewinkel (2012) Interne middelenverdeling in het primair onderwijs. Verkenning ten behoeve van de BOPO. Arnhem/Nijmegen: HAN/Ernst & Young. Optredens, presentaties, conferenties, lezingen, workshops Huisman, P.W.A. & Vijlder, F.J. de (2012) Regulating Dutch Higher Education: between trust and surveillance. Gebaseerd op conferentiebijdrage Paper prepared for the 13th International Winelands Conference 2 - 4 April 2012: Stias – Stellenbosch, South Africa. Melis, K.G. & Vijlder, F.J., de (2013) Shifting professional images in social services Paper gepresenteerd op Netherlands Institute Governance (NIG) conference Enschede, 28 november 2013. Merens, A., Henderikse, W. & Pouwels, B. (2013). Door het glazen plafond. Naar effectieve maatregelen om meer vrouwen in de top te krijgen. Paper gepresenteerd op de Nederlandse ArbeidsmarktDag, Den Haag 10 oktober 2013. 80


Bijlage 4

Kwaliteit medewerkers

Lectoren in de periode 2012 - heden Frans de Vijlder Dr. Frans de Vijlder (1955) is Lector Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties en leading lector van het kenniscentrum. In de eraan voorafgaande lectoraatsperiode 20072011 was zijn lectoraatsopdracht meer specifiek gericht op goed bestuur en innovatiedynamiek in het onderwijs. Daarvoor was hij van 2004 tot 2007 als Principal Consultant werkzaam bij Capgemini. Hij werkte als onderzoeker/adviseur voor het Max Goote Kenniscentrum van de Universiteit van Amsterdam en was enige tijd zelfstandig adviseur. Lange tijd was Frans werkzaam bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in meerdere functies op het gebied van beleidsanalyse en beleidsstrategie. Frans is gepromoveerd in de politieke en bestuurswetenschappen en hij vervulde aan meerdere universiteiten en andere instellingen docentschappen. In 2000 ontving hij de Max Geldens prijs voor maatschappelijke vernieuwing. Hij publiceert regelmatig over bestuur, beleid en organisatie, politiek-bestuurlijke en maatschappelijke ontwikkelingen, strategie, toezicht en verantwoording, interne organisatie en professionals governance, globalisering en financiering. Erik de Vries Dr. Erik de Vries (1962) is Lector Innovatie in de Publieke Sector. Hij is tevens hoofddocent Business IT & Management aan de Haagse Hogeschool. Daarvoor werkte hij van 1990 tot 2012 als docent en universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, sectie Informatiemanagement. Daar promoveerde hij cum laude op het terrein van diensteninnovatie en ICT. Hij heeft bestuurlijke informatica gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Erik publiceert veelvuldig in wetenschappelijke tijdschriften en vaktijdschriften voor de beroepspraktijk. Als docent, begeleider, curriculum ontwerper en opleidingsmanager heeft hij ruime ervaring met hoger onderwijs in verschillende WO en HBO bachelor en master opleidingen en post master onderwijs. Zijn kennis zit op het raakvlak van innovatieleer, organisatiekunde, de innovatieve werking van ICT en participatief/kwalitatief onderzoek. Frans Nauta Frans Nauta (1966) werkt als adviseur en schrijver en was tot 1 januari 2013 Lector Innovatie Publieke Sector. Eerder was hij onder andere oprichter en voorzitter van Stichting Nederland Kennisland (KL), de Nederlandse denktank op het gebied van de kenniseconomie. Hij was de eerste jaren secretaris van het door het kabinet Balkenende opgerichte Innovatieplatform. Over zijn Haagse ervaringen bij het Innovatieplatform schreef hij het boek ‘Het Innovatieplatform; innoveren in het centrum van de macht’ (2008). Daarnaast schreef hij ‘Agents of Change: Strategy and Tactics for Social Innovation’ (2012). Zijn expertise is het creëren en bouwen van innovatieve ecosystemen in samenwerking met en betrokkenheid van alle stakeholders.

81

Onderzoekers in de periode 2012 - heden Dorine Bakker Dorine Bakker (1973) werkt als senior trainer, adviseur en onderzoeker bij Interstudie NDO, onderdeel van Marant BV. Als bedrijfskundige richt zij zich vooral op de strategische advisering van schoolbesturen en het ontwikkelen en uitvoeren van interventies die leiden tot het vergroten en verbeteren van het leiderschap in onderwijsorganisaties in vo, mbo en hbo. Dorine is bij het Kenniscentrum betrokken geweest als ondersteuner en als onderzoeker voor het project ‘Innoveren vanachter de keukentafel’. Marijn Gielen Drs. Marijn Gielen (1982) studeerde Sociale Geografie aan de Radboud Universiteit. Na gewerkt te hebben bij Euregio, Kamer van Koophandel en Stadsregio Arnhem-Nijmegen werkt hij vanaf 2009 bij het lectoraat Innovatie in de Publieke Sector. Zijn expertise ligt op het gebied van innovatiemanagement, de ontwikkeling van regionale innovatiesystemen en het coachen van professionals om innovaties van de grond te krijgen. Zo adviseerde hij partijen in de regio Arnhem Nijmegen bij het opstellen van een innovatie en valorisatie agenda. Bij het Kenniscentrum Publieke Zaak richt hij zich op de invloed van e-health op zorgberoepen en op de ontwikkeling van Innovatiehubs in de Achterhoek. Korrie Melis Dr. Korrie Melis (1984) studeerde Culturele Geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze promoveerde op een historisch en geografisch onderzoek bij Economische en Sociale Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen getiteld ‘Naar een leefbare regio’ (2013). Het proefschrift gaat in op de leefbaarheid en regionale identiteiten van Noord-Groningen in de tweede helft van de twintigste eeuw. Ze werkte daarna als docent bij de Rijksuniversiteit Groningen en de Radboud Universiteit Nijmegen. Vanaf januari 2013 werkt ze als onderzoekster bij HAN Kenniscentrum Publieke Zaak. Korrie is geïnteresseerd in sociaal en maatschappelijke veranderingen en hoe daar op gereageerd wordt door verschillende betrokkenen. Speciale interesse heeft ze voor plattelandsgebieden. Babette Pouwels Dr. Babette Pouwels (1972) studeerde Sociologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is in 2011 gepromoveerd bij Economie aan de Universiteit Utrecht. Ze werkte als onderzoeker achtereenvolgens bij het Instituut voor Toegepaste Sociale wetenschappen (ITS), de Radboud Universiteit in Nijmegen (Institute for Gender Studies, Pedagogiek en Onderwijskunde, Methoden en Technieken), Universiteit Utrecht (Utrecht School of Economics), OSA Institute for Labour Studies en de Erasmus Universiteit Rotterdam (Sociologie) en de HAN (Kenniscentrum Publieke Zaak). Vanaf januari 2013 werkt ze als onderzoeker bij VanDoorneHuiskes en partners. Haar onderzoeksinteresse ligt op het snijvlak van sociologie en economie en omvatten een breed terrein op het gebied van arbeid en organisatie en methodologische vraagstukken. Marion Rozema Drs. Marion Rozema is afgestudeerd in de interdisciplinaire onderwijskunde. Vanaf 2007 tot 2012 werkte ze als senior adviseur bij het adviesbureau Interstudie NDO. Vanuit die positie was ze betrokken bij meerdere onderzoeken van het Kenniscentrum. Gedurende haar loopbaan heeft zij ruime expertise ontwikkeld op het gebied van de besturing en bedrijfsvoering van publieke organisaties, in het bijzonder op het gebied van prestatiebekostiging, interne allocatie, informatiemanagement, kwaliteitsmanagement en verandermanagement. Martin Ruivenkamp 82


Dr. Martin Ruivenkamp (1980) studeerde (Sociale) Psychologie (Msc) en Sociologie (Ba) aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In 2012 promoveerde hij aan de Universiteit Twente in Wetenschap en Technologie Studies op een onderzoek dat deel uitmaakte van het Constructive Technology Assessment programma van NanoNed. Zijn proefschrift ‘Circulating Images of Nanotechnology’ behandelt de constituerende rol van beelden van en over nanotechnologie, op de co-constructie tussen maatschappelijke ontwikkelingen en nanotech ontwikkelingen. Van 2012 tot 2014 werkte hij als Post doctoraal onderzoeker bij het Centre for Society and the Life Science aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hier deed hij onderzoek naar de mogelijkheden om wetenschappelijke beloften omtrent Life Sciences applicaties in de gezondheidszorg beter aan te laten sluiten op maatschappelijke verwachtingen. Sinds februari 2014 is Martin werkzaam als onderzoeker bij het Kenniscentrum Publieke Zaak. Martin is geïnteresseerd in de mogelijkheden tot en implicaties van (re)configuraties van coconstructie processen gerelateerd aan bevorderingen van maatschappelijke waarden. Myrthe van den Blink Myrthe van den Blink is trainer en adviseur bij Interstudie NDO, onderdeel van Marant BV. Vanuit haar achtergrond als opleidingskundige houdt zij zich bezig het ontwerpen en ontwikkelen van curricula, leertrajecten en toetsing. In het project technasium werkte ze mee als onderzoeksassistent. Hilde Wierda-Boer Dr. Hilde Wierda-Boer (1981) studeerde Pedagogische Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Jyväskylä, Finland. Ze promoveerde in 2009 aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een proefschrift naar het combineren van werk en gezin bij tweeverdieners met jonge kinderen. Van 2007 tot 2011 werkte zij bij onderwijsadviesbureau IOWO als onderzoeker hoger onderwijs met als aandachtsgebied institutional research. Van 2011 tot 2014 werkte zij als senior onderzoeker en adviseur bij K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd. Sinds maart 2014 werkt ze als onderzoeker bij het Kenniscentrum Publieke Zaak. Ze is vooral geïnteresseerd in ontwikkelingen in de jeugdsector en daarmee samenhangende veranderingen in cultuur, werkwijzen en de verhoudingen en communicatie tussen burgers, professionals, instellingen en gemeenten.

83

84


Bijlage 5

Naam 1ste groepsgesprek Nelly Spanjersberg Hans Waegemaekers Huub Schmitz 2de groepsgesprek Karin Geuijen Jetty Schaap Huub Vromen Mieke Lambregts Individueel geïnterviewd Derk Koetsier Modita Heijnen Berit Lindemann Dick Rijken Klaas Brongers Pieter Huisman

85

Deelnemers Stakeholdersonderzoek

Organisatie

Functie

Stichting IKPOB/A&O-fonds gemeenten Han Masterprogrammas Het Platform Beroepsonderwijs

Stafmedewerker Coördinator MMI Projectdirecteur

USBO Universiteit Utrecht Instituut Sociale Studies Scholengroep Rijk van Nijmegen Instituut PABO

UHD Directie Bestuurder MT lid

Gemeente Nijmegen NIM Zijlstra Center VU Haagse Hogeschool Ngi-NGN Haagse Hogeschool

Coördinator Strategisch HRM Onderzoeker/manager Lector Lector

86


Bijlage 6

Medewerkers van het kenniscentrum 2012 – heden

In deze bijlage geven we een opsomming van al degenen die hebben bijgedragen aan de onderzoeksactiviteiten van het kenniscentrum. Naam Dorine Bakker Myrthe van den Blink Jeanette Dusschooten Marijn Gielen

Functie Onderzoeker Assistent onderzoeker Management ondersteuning Onderzoeker

Korrie Melis Frans Nauta Babette Pouwels Marion Rozema Martin Ruivenkamp Frans de Vijlder Erik de Vries Hilde Wierda Boer

Onderzoeker Lector Onderzoeker Onderzoeker Onderzoeker Leading lector Lector Onderzoeker

87

Periode(n) 01-01-2012 – 31-01-2014 01-12-2012 – 31-01-2014 01-01-2012 – heden 01-01-2012 – 31-03-2012 01-10-2013 – 30-04-2014 01-01-2013 – heden 01-01-2012 – 31-2 01-03-2013 - 22-01-2014 01-01-2012 – 01-03-2013 01-02-2014 – heden 01-01-2012 – heden 01-09-2013 – heden 01-03-2014 – heden

HogescHool van arnHem en nijmegen Faculteit gezondheid, gedrag en maatschappij Kenniscentrum Publieke Zaak Postbus 6960 6503 gl nijmegen T

024 353 0030

I

www.han.nl/publiekezaak

www.han.nl

Vooruit met de Publieke Zaak!

Recommend Documents