Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Voorstelling onderzoeksplatform Cultuur Joris Janssens 1
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Voorstelling Repertorium Cultuur Filip Libin
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege nam het initiatief om het cultuuronderzoek van de voorbije jaren te ontsluiten en ter beschikking te stellen van het veld. Hieronder vindt u het repertorium cultuur van het lopende en bestaande onderzoek over cultuurbeleid, culturele organisaties, cultuur en industrie... U vindt het Repertorium onderzoek Cultuur op : www.cjsm.vlaanderen.be/cultuur/wsopublicaties/repertorium.html
1
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Opbouw
Cultuurforum Kortrijk, 27 mei 2013
• Inleiding • Kennis gebaseerd beleid: wat, hoe en waarom toch zo moeilijk?
Kennis gebaseerd beleid en de praktijk Uw prestaties in de weegschaal: over efficiëntie en effectiviteit in het streven naar een kennis gebaseerd beleid.
• Toepassing: effiëntie en effectiviteit van het overheidsoptreden • Uitleiding • Insteek voor de groepsdiscussie
Dries Verlet Studiedienst van de Vlaamse Regering 8
Studiedienst van de Vlaamse Regering
2
Inleiding
Positionering van de overheid
• Uitgangspunt: overheidsoptreden moet efficiënt en effectief zijn
• De overheid als een glazen huis in een veranderende samenleving Meten en signaleren van maatschappelijke ontwikkelingen: niet enkel door de overheid
• Voortdurende behoefte om de toestand van de overheid en haar beleid te meten om (vooropgesteld, huidig of vorig) beleid te evalueren
Sociale media en hun rol in beleid en het onderzoek terzake
• De wetenschap: een stevige sokkel ter staving van de evaluatie? • Een evident, maar moeilijk verhaal
9
“Wisdom of the crowds” • Indicatoren in bits en bytes: pompen of verzuipen?
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Cultuurforum Kortrijk, 27 mei 2013
10
Studiedienst van de Vlaamse Regering
Kennis gebaseerd beleid • Is in theorie alvast een logisch en evident samenspel tussen “kennis” en “beleid”: Wetenschappers produceren kennis die beleidsmakers dan gebruiken voor hun beslissingen
Kennisgebaseerd beleid
Het beleid verleent op zijn beurt randvoorwaarden die onderzoek mogelijk maakt (bijvoorbeeld administratieve data en middelen die “de” wetenschap moeten toelaten om onderzoek uit te voeren)
12
3
Wat is kennis gebaseerd beleid?
De link tussen het beleidsproces en het “veld”
“Evidence-based policy means integrating experience, expertise and judgement with the best available external evidence from systematic research.” “Evidence-based policy helps people make wellinformed decisions about policies, programmes and projects by putting the best available evidence from research at the heart of policy development and implementation” (Davies, P.T., 1999)
(Brennin, 2007)
Uit de boekjes: beleidsvorming en het gebruik van onderzoek als proces
Het beleidsproces
Identificatie van een probleem Kabinetten
Donoren
Formuleren van beleid
Onderzoek laten uitvoeren Agenda Setting
Analyse van de resultaten De beste optie kiezen
Parlement Besluitvorming
Middenveld
Beleid bepalen Monitoring en evaluatie
Beleid implementeren Evaluatie
Private sector
Administratie Implementatie (cf. Young, 2007)
4
Welke factoren spelen een rol?
Enkele factoren die beleidsvoering beïnvloeden
Toevallige Ervaring en gebeurten expertise issen Lobby- en drukkingsgroepen Gewoon -ten en tradities
• Externe invloeden: socio-economische context, culturele invloeden, gebeurtenissen, … Opinies
• Politieke context: structuren en processen, cultuur, institutionele elementen, … • Wetenschappelijke wereld: beschikbaarheid data, kennisopbouw, …
Kennis Middelen
• Onderlinge verhoudingen tussen diverse maatschappelijke actoren en de veranderende rol van de overheid
Waarden (cf. Davies, 2005)
Wetenschap en beleid: soms een moeilijk huwelijk
Wat verstaat men onder “kennis” of “bewijs” “Kennis” voor onderzoekers
• Onderbenutting van informatie: Redenen: 1. Minder goed match tussen beleid en wetenschap 2. Organisatiestructuren die integratie in de weg staan 3. Onvoldoende politieke incentives • Twee verschillende werelden? Divergentie in de notie van wat “kennis”/ “bewijs” is Divergentie in belangen
“Kennis” voor beleidsmakers
• Wetenschappelijk (los van de context)
• Contextueel
• Empirisch getoetst
• Getoetst aan wat redelijk/aannemelijk lijkt
.
• Vanuit theoretische noden
.
• Beleidsrelevantie
• Voldoende tijd nodig
• Snel
• Genuanceerde boodschap
• Duidelijke boodschap (Davies, 2005)
5
Opinion-based versus evidence-based policy
Enkele problemen met sociaal-wetenschappelijke kennis
• Enorme hoeveelheid aan kennis: een paradoxaal gegeven Opinion-Based Policy Evidence-Based Policy
• Kwaliteit is vaak divers: onduidelijke doelstellingen, zwak design, methologisch troebel, selectief gebruik van data, gebrekkige rapportering, … • Onzekerheden eigen aan wetenschappelijke kennis
Increasing Pressure (Time) (cf. Muir Gray, 1997)
Enkele vereisten om te komen tot een meer kennisgebaseerd beleid • Cf. Nutley e.a. (2007) ogv ervaring in UK: 1. Overeenstemming over wat als “bewijs” kan dienen en in welke omstandigheden 2. Aangeven hoe men zal komen tot kennisopbouw voor prioritaire aspecten van het beleid, cf. een systematische inzet om kennis te bundelen/ accumuleren 3. Goede doorstroming van kennis en laagdrempelige toegang tot deze kennis
Enkele beschouwingen bij kennisgebaseerd beleid • Er zijn vele types van kennis en onderzoek die een rol spelen in het beleidsproces • Kennis gebaseerd beleid, gaat over het gebruik van onderzoek • Constante aandacht voor de kwaliteit van onderzoek en data is een absolute must, cf. de aandacht voor kennisverzameling en -deling • In het beleidsproces spelen tal van andere overwegingen eveneens een belangrijke rol
4. Initiatieven nemen om er voor te zorgen dat de kennis ook wordt geïntegreerd in het beleid en het gebruik van kennis in de praktijk blijvend stimuleren
6
Inleiding
Cultuurforum Kortrijk, 27 mei 2013
De context van de groeiende aandacht voor “good governance” in Vlaanderen • Vanzelfsprekend en niet nieuw
In de praktijk: efficiëntie meten…
• Wel een nieuwe context: De overheid onder druk: luide roep naar afslanking (Post-) New public management: Vlaanderen mee op algemene stroming, internationaal vinden hervormingen plaats Efficiëntie en effectiviteit boven: relatie met financiële beperkingen • Normatieve geladenheid van de thematiek: welke overheid wil men? 26
Good governance als nobel streven
• Een diversiteit aan verwachtingen, stakeholders en criteria omtrent het wezen van “good governance” • Van een “corporate governance” naar een “government governance”? • Het “goede” en de “governance” samen gebracht in drie dimensies Structurele Procesmatige Culturele
Performante overheid: op naar “good governance”. • Een overheid moet meer dan enkel efficiënt en effectief zijn • Andere criteria voor het goede functioneren: accountability (intern/extern) transparantie/openheid; rekenschap stakeholders/shareholders, … • Invulling normatief geladen • Voornaamste uitdaging: integratie van verschillende waarden en normen die het goede aan “good governance” omvatten • Good governance: culturele, structurele en procesmatige dimensie
27
7
Op naar een (nog meer) slagkrachtige overheid?
Efficiëntie is relatief
• Efficiëntie en effectiviteit van de overheid: waarover gaat dat eigenlijk? Vooreerst: wat bedoelen we met “de” overheid: › Hoe omlijnen we de overheid? › Welke overheid willen we? De begrippen van naderbij bekeken: › Efficiëntie: verhouding tussen inputs en outputs › Effectiviteit: in welke mate draagt de output van de overheid bij tot gewenste maatschappelijke veranderingen? Enkele knelpunten in het streven naar een efficiënt en effectief overheidsoptreden: › Kostenbesparing ≠ efficiëntiewinsten › Gegevens nodig over het overheidsfunctioneren
• Per definitie zijn efficiëntie-indicatoren een ratio tussen input en output
29
Maatschappelijke problemen en noden
Management Informatie Systeem (bv. analytische boekhouding, prestatiegerichte begroting, …) Monitoring Evaluatie • Dataverzameling: primair of secundair
Evaluatiecriteria Omgevingsfactoren
• Beleidsrelevantie: mate waarin doelstellingen tegemoet komen aan de maatschappelijke noden en behoeften • Interne coherentie: mate waarin strategische en operationele doelstellingen binnen een organisatie of beleidsveld een samenhangend geheel vormen
Beleid
Doelstellingen
Beleidsniveau
Output: over prestaties, met name fysieke producten of dienstverlening, in termen van volumes, bereik en kwaliteit • Zelfde onderzoekseenheden als voorwerp • Waar informatie te vinden?
30
MAPE als kader
Organisatieniveau
Input: personeel, materiële en financiële middelen
input Structuren, institutioneel en manageme nt
Activiteiten en processen
input Context
Outputs
Outcomes op korte en ml termijn
Outcomes op langere termijn
• Externe consistentie: mate waarin de doelstellingen compatibel zijn met de doelstellingen binnen andere beleidsvelden of andere diensten • Efficiëntie: relatie tussen de ingezette middelen (input) en de afgeleverde producten of dienstverlening • Productiviteit : een maatstaf voor de hoeveelheid output die men kan realiseren per eenheid input
8
Evaluatiecriteria
Ervaringen bij de meting van efficiëntie • Sterke nadruk op de hulpmiddelen
• Effectiviteit: mate waarin de geobserveerde effecten of veranderingen toe te schrijven zijn de beleidsoutput. • Kosteneffectiviteit: verhouding tussen input en effect of outcome • Duurzaamheid van effecten: mate waarin de effecten of veranderingen blijven bestaan na de beëindiging van het beleid. • Adequaatheid van de effecten: mate waarin de effecten of veranderingen tegemoet komen aan de maatschappelijke noden en behoeften.
Men ziet nog onvoldoende het globale proces van input tot output • Probleem om input EN output aan elkaar te koppelen De databronnen zijn momenteel fragmentair, moeilijk te koppelen. Ze moeten verrijkt en op elkaar afgestemd worden. • Vrees voor verlies van middelen Aangeven waarvoor men vrijgekomen middelen wel of anders zal inzetten • Selectie van huidige indicatoren op ad hoc basis Metingen inbedden in good governance-strategie 34
Ervaringen bij de meting van efficiëntie • Moeilijk om streefwaarden te bepalen. Nulmeting voorzien aan begin van het traject • Klachten over vele werk en gebrekkig eigenaarschap Organisatie moet zelf het nut inzien en gebruik maken van de informatie: draagvlakcreatie is onontbeerlijk
Verdere stappen • Afstemming tussen diensten met gelijkaardige processen, producten vereist grondige voorbereiding: • Hoe en wat meten (definities) • Uitwisseling van goede praktijkvoorbeelden • Communicatie over efficiëntie met duidelijke boodschap: • De Vlaamse administratie wil een efficiëntere werking en kan aantonen dat ze het ook doet • Vertel waarom we verandering willen, vertel welke baten de stakeholders hierbij hebben: snellere dienstverlening, meer transparantie over verloop van dossier, …
35
Studiedienst van de Vlaamse Regering
36 van
9
Uitleiding • Het in kaart brengen van de efficiëntie van het functioneren van de Vlaamse administratie: geen evidentie, maar daarom niet minder belangrijk • Nodig om te komen tot een waarachtige meting van de efficiëntie: • Instrumentarium gericht op het meten van dienstverlening
• Dataverzameling Start bij de bron met het goed opzetten van registraties en enquêtes Constructie van prestatiemeetsystemen die organisatiedoelstellingen koppelen aan middelen, prestaties en effecten Harmonisatie van definities Systematiek brengen in het registreren • … om op die manier te komen tot een meer kennis gebaseerd beleid
• Ruim overleg onder betrokken actoren • Politieke en ambtelijke gedragenheid • Draagvlak binnen de organisatie en bij de stakeholders Studiedienst van de Vlaamse Regering
37 van
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk
Sessie Kennisgebaseerd beleid en de praktijk 1. Verkenning (10 min) Hoe kijken we als cultureel veld naar de evolutie richting meer kennisgebaseerd beleid? Hoe verhouden we er ons toe?
Korte introductie naar gesprekstafels Fred Dhont
2. Over onderzoek/kennis en beleid (25 min) De cultuursectoren leveren een bijzondere bijdrage aan de samenleving. Hoe kan je hun meerwaarde zichtbaar maken? 3. Over onderzoek/kennis en praktijk (25 min) Wat doen we als werkveld zelf met de kennis en data – die ons wordt aangereikt door onderzoekers of die we zelf verzamelen? Wat hebben wij als culturele sector nodig om de bestaande kennis beter te benutten? Indeling in 4 gespreksgroepen. De 4 verslagen worden verwerkt tot één synthesenota.
10