Voorstelling De Oever “Dagcentrum De Sluis en De Dijk bzw verhuizen naar de Ghoosstraat in Heusden-Zolder” De Oever vzw is een organisatie binnen de Bijzondere Jeugdzorg (Jongerenwelzijn). Wij werken op doorverwijzing van een Comité Bijzondere Jeugdzorg of Jeugdrechtbank. Wij zijn erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid.
De Oever, voor kinderen, jongeren en hun gezinnen die een o(e)verzetje kunnen gebruiken Kinderen/jongeren opvoeden is in onze jachtige samenleving geen gemakkelijke klus. Men stelt veel en complexe verwachtingen aan de ouders maar ook aan de kinderen/jongeren. Bovendien verwacht men dat gezinnen aan deze eisen tegemoet kunnen komen en dit zonder enige hulp. Af en toe dreigt de opvoedingssituatie uit de hand te lopen. Deze gezinnen hebben meer ondersteuning nodig dan vanuit een eerstelijnshulpverlening kan geboden worden. Het is een noodzaak om tijdelijk en intensief een derde in te schakelen om de situatie terug perspectiefvol te maken. Wij zoeken samen met het gezin naar mogelijkheden om het evenwicht tussen draagkracht en draaglast te herstellen. Wij willen ervoor zorgen dat de gezinsleden in de toekomst problemen opnieuw zelf kunnen oplossen en dit met respect voor elk individu uit het gezin. De vragen waarmee cliënten terechtkomen bij De Oever zijn divers (enkele problematieken zijn: materiële of pedagogische verwaarlozing, verwenning, kinderen van ouders met een specifieke problematiek zoals onverwerkte trauma’s, depressies, verslaving, kindproblematieken zoals hechtingsstoornissen, psychische problemen maar vaak moeten we vaststellen dat het een combinatie is van allerlei problemen). Elke situatie is anders en vraagt een andere aanpak. Hulpverlening op maat is één van onze sterktes. Individuele trajecten worden uitgebouwd binnen onze verschillende werk- en hulpverleningsvormen: 7/7 dagen en 24/24u opvang in een leefgroep, ondersteuning aan huis of hulpverlening na school en tijdens de vakantieperiodes in een dagcentrum. Vzw De Oever werkt sinds 1840 voor kinderen en jongeren. Dagelijks begeleiden wij 150 kinderen/jongeren in en met hun context. Deze gezinnen komen bij ons terecht op doorverwijzing van een comité Bijzondere Jeugdzorg of een jeugdrechtbank. Onze diensten zijn gelegen in Hasselt, Houthalen, Heusden-Zolder en Genk.
Toelichting Dagcentrum De Sluis en De Dijk bzw in HeusdenZolder: De Sluis is het dagcentrum van vzw De Oever en vangt dagelijks 10 kinderen/jongeren op na
de schooluren en tijdens de vakantieperiodes om hen en hun gezin intensief te begeleiden.
Deze kinderen komen meestal uit de meest kwetsbare gezinnen. Zij ervaren problemen op
verschillende levensterreinen: scholing, opleiding, tewerkstelling, huisvesting, stabiliteit van
inkomen, zorg voor het algemeen welzijn van de gezinsleden. Tegelijkertijd worden ze ook kwetsbaar in hun relaties en in hun opvoedingssituaties. Vorig jaar hebben we 6 begeleiding-
en afgerond en hebben we 7 nieuwe begeleidingen opgestart. Een gemiddelde begeleiding duurt 12 maanden.
Begin 2014 moeten wij onze huidige locatie op de Mijnwerkerslaan verlaten en zullen wij verhuizen naar de Ghoosstraat. De eerste vereiste bij de zoektocht naar een nieuw pand was
een locatie vinden die centraler gelegen was in Heusden-Zolder. Aangezien deze jongeren
thuis blijven wonen en omdat er in de begeleiding op alle domeinen wordt ingezet is het belangrijk dat de begeleiding gebeurt in hun onmiddellijke omgeving. Andere diensten, win-
kels, sportcentra, scholen... moeten goed bereikbaar zijn vanuit het dagcentrum. Hierdoor kan er intensief ingezet worden op de context van deze jongeren: samenwerken met hun
eigen netwerk (familiale context en brede context), multimodaal werken: investeren in school-
begeleiding, activiteiten in de buurt... De verankering van dit netwerk maakt de kans dat deze jongeren na de begeleiding vlotter participeren in hun omgeving aanzienlijk hoger. Deze loca-
tie vonden wij in het Oud Chiroheem in de Ghoosstraat. Wij hebben dit pand in erfpacht van
Parochiale werken Heusden-Zolder. We hebben het gerenoveerd zodat de infrastructuur is aangepast aan de noden van de dagcentrumwerking. Aangezien dit gebouw erg groot is heb-
ben we ook onze ambulante dienst De Dijk hier gehuisvest. De Dijk begeleid 17-18-jarigen
die geen perspectief meer hebben om thuis te gaan wonen. Deze jongeren gaan op jonge leeftijd alleen wonen en worden hierin begeleid. Meestal gebeuren de begeleidingen aan huis van de jongere.
De Oever vzw, Smetstraat 19, 3501 Hasselt, Tel.: 011 85 90 40
Meer info: www.deoever.be
Voorzitter Raad van Bestuur vzw De Oever: Gilbert Gerrits Uw contactpersoon: Jan Theuwen, Inhoudelijk coördinator vzw De Oever Tel.: 011 85 90 40
Voorstelling van De Oever vzw De Oever vzw is een organisatie in het kader van de Bijzondere Jeugdzorg (Jongerenwelzijn) en erkend door de Vlaamse Gemeenschap. Wij werken enkel op doorverwijzing van een Comite Bijzondere Jeugdzorg (vrijwillige hulp) of een jeugdrechter (gedwongen hulpverlening). Vanaf 1 maart werken we als sector binnen Integrale Jeugdhulp. Onze diensten zijn gevestigd in Limburg: Hasselt, Houthalen, Heusden-Zolder en Genk.
Wie zijn onze cliënten? Kinderen/ jongeren die een overzetje kunnen gebruiken Kinderen en jongeren moeten groeien, letterlijk maar ook figuurlijk. Soms komen kinderen situaties tegen die hun groei beletten en die hen laten vastlopen. Ouders, familie of vrienden kunnen niet altijd helpen om deze situatie aan te pakken en om te buigen naar een situatie waarbij groei opnieuw mogelijk is. Professionele hulp is nodig om terug vooruit te komen. “Ik ben Sabrina en ik ben 9 jaar. Mijn ouders hebben het financieel moeilijk. Hierdoor is er veel ruzie in huis. Mijn papa kan soms erg agressief zijn. De jeugdrechter heeft beslist dat het voor mij en mijn 2 broers niet veilig is om thuis te wonen. Hij heeft beslist dat we tijdelijk in De Oever moeten verblijven.” “Ik ben Hanne, 15 jaar. De thuissituatie verloopt niet goed. Met mijn papa heb ik geen contact. Ik woon bij mijn mama en moet veel doen in het huishouden. Dit is mij teveel en ik kan dit niet meer dragen op mijn jonge leeftijd. Ik wil ook studeren om later een fijne job uit te oefenen. Ik heb ervoor gekozen om naar een leefgroep te gaan. Dit was een moeilijke beslissing want ik zie mijn mama en mijn broer en zussen heel erg graag.”
3
Ouders die nood hebben aan een maat bij de opvoeding van hun kinderen Ouders bepalen samen met anderen (school, grooutouders...) de opvoeding van hun kinderen. Ze staan er dus niet alleen voor maar dragen wel de belangrijkste verantwoordelijkheid. Ze moeten hun kind telkens weer steunen, stimuleren en sturen. Dat is allemaal heel erg boeiend maar ook heel intens en soms ook heel erg moeilijk. Soms kan het omwille van allerlei omstandigheden erg moeilijk worden. Op die momenten komen wij als De Oever vzw in beeld en bieden we tijdelijke ondersteuning en professionele hulp aan. Zo krijgen zij rust om samen met de begeleiding terug vat te krijgen op hun situatie.
“Ik ben Petra, 33 jaar en mama van 2 kinderen. Mijn man heeft me in de steek gelaten en nu zit ik met een hoop schulden die ik niet kan betalen. Mijn ex-man sloeg me regelmatig en heeft me op emotioneel vlak veel pijn gedaan. Ik zit in de put, kan mijn werk niet meer aan en ik kan mijn kinderen niet meer de zorg geven die ze nodig hebben. Ik heb geen energie meer om hen aandacht te geven, structuur te bieden, te helpen bij het huiswerk, kleren te kopen. Mijn ouders wonen aan de andere kant van het land en willen graag helpen maar omwille van de afstand kunnen ze er niet dikwijls zijn. Daarom heb ik hulp gezocht.” Veerle en Dirk, 35 en 36 jaar, ouders van Janne en Sofie “Bij de start van de thuisbegeleiding hadden we zoveel zorgen aan ons hoofd dat we de kinderen een beetje uit het oog verloren. De school meldde dat het huiswerk niet in orde was, hun agenda vaak niet ondertekend was en de kinderen er niet verzorgd bij liepen. De thuisbegeleiding heeft samen met ons de diensten gezocht die ons op weg konden helpen met onze financiële en huisvestingsproblemen. Toen we wisten dat er voor deze problemen een oplossing gezocht werd, kwamen de vragen rond de kinderen automatisch terug op de voorgrond. We vinden het goed dat onze thuisbegeleidster ons niet alleen op weg helpt met de kinderen maar ook oog heeft voor andere problemen in huis. Onze begeleidster nam de tijd ons ook daarin te steunen. We vinden het wel fijn dat ze het niet allemaal zomaar in onze plaats deed. Ze leerde ons hoe we die dingen zelf konden aanpakken en ze geloofde ook echt dat we dat konden. Daardoor kunnen we nu, na het afronden van de begeleiding, zelf onze weg wel vinden.”
4
De hulpvragen waarmee cliënten terechtkomen bij De Oever zijn divers. Kinderen/jongeren worden aangemeld vanuit verschillende problemen. In een aantal gevallen is de relatie tussen ouders en kind verstoord (bv. een moeilijke (v)echtscheiding). In een aantal andere gevallen is er sprake van ouderproblematieken (bv. vader heeft een alcoholverslaving, moeder lijdt aan een depressie en werd opgenomen). In een andere situatie is er sprake van kindproblematieken (bv. het kind heeft een gedragsstoornis, een hechtingsstoornis of heeft een als misdrijf omschreven feit gepleegd). Maar meestal gaat het echter om een combinatie van allerlei factoren: de ouders hebben relatieproblemen, het kind heeft gedragsproblemen en ouders en kind slagen er niet in op een goeie manier samen te leven.
Hoeveel gezinnen begeleiden wij? De Oever heeft een capaciteit van 150. Deze capaciteit wordt berekend op naam van het aangemelde kind. Aangezien wij overtuigd zijn om te werken met de ruime context van de jongere betrekken wij eveneens alle belangrijke partijen die de jongere vooruit kan helpen zoals de andere gezinsleden, grootouders, school, goede vriend(in), een therapeut, een time-outproject... Enkele cijfers: Aantal begeleide jongeren binnen de Bijzondere Jeugdzorg Vlaanderen: jaar 2002: 16213 / jaar 2008: 23350 / jaar 2012: 26984 Aantal begeleide jongeren binnen de Bijzondere Jeugdzorg Limburg: jaar 2008: 3456 / jaar 2012: 3878 Totale capaciteit voorzieningen Bijzondere Jeugdzorg Limburg: jaar 2012: 1272 plaatsen residentieel en ambulant + 650 plaatsen pleegzorg
5
Wat is onze opdracht? De Oever heeft een sterk maatschappelijke opdracht. Met een gepast aanbod willen we met alle betrokkenen terug vat krijgen op de situatie, zicht krijgen op de sterke kanten van elk gezinslid, de draagkracht van het gezin vergroten, het netwerk van de cliënt versterken, samen met elk individu een weg vinden om verder te groeien en te functioneren in het gezin en de samenleving. We willen er ook voor zorgen dat problemen in de toekomst door het gezin kunnen worden opgelost. Jonas, 5 jaar. “Ik ben samen met mijn oudere broer naar De Oever gekomen. Ik had heel veel verdriet dat ik niet bij mijn mama kon zijn. Mijn papa kende ik op dat moment niet. Mijn mama kon niet alleen voor mij zorgen. Ik ging wel tijdens het weekend bij haar wonen. Na een tijdje heb ik mijn papa leren kennen. Dit was niet gemakkelijk voor mij. Ik wou hem eigenlijk niet leren kennen. Na 6 jaar heeft mijn leven een andere wending genomen. Samen met de begeleiding heb ik mijn papa beter leren kennen. Dit gebeurde op mijn tempo. Na een tijdje werd het duidelijk dat ik wel een toekomst had samen met mijn papa. Volgend jaar ga ik naar het eerste middelbaar. Maar dit is niet de enige grote stap! Ik zal dan ook bij mijn papa gaan wonen.”
Wat is onze motivatie? Meer dan 100 medewerkers binnen De Oever engageren zich sterk met de overtuiging dat de jeugd de moeite waard is om zorg voor te dragen. Zij zijn “morgen” de volwassenen die onze samenleving mee dragen en vorm geven. Sabine, 36 jaar, thuisbegeleidster De Kering TB; “Mijn grootste motivatie om mijn werk als thuisbegeleidster te blijven doen is de mogelijkheid om mensen te zien groeien.” Samen met de gezinnen ga ik op zoek naar hun krachten om de moeilijke situaties waarmee zij te kampen hebben zelf aan te pakken. Want ik geloof dat zij dat echt kunnen!”
6
Hoe helpen we? Wij luisteren en houden in de mate van het mogelijke rekening met alle betrokken partijen in de begeleiding: het kind/de jongere, mama en/of papa, andere personen die belangrijk kunnen zijn of worden zoals een grootmoeder, een vriend, de consulent Als we erin slagen om voor één aanpak te gaan is de kans groter dat de begeleiding slaagt. We vertrekken vanuit de vragen of doelstellingen van de cliënt. Aan de hand van deze vragen bepalen we samen welke stappen we gaan zetten. We doen dit stap voor stap, met respect voor ieders tempo en mogelijkheden. Ook de andere betrokkenen worden gehoord. We gaan samen op zoek hoe we de cliënt het beste vooruit helpen. Elke situatie is anders, we werken dan ook op maat van elke cliënt. Indien specifieke of aanvullende hulp nodig is, zoeken wij een samenwerkende partij die deze hulp kan geven. We willen een betrouwbare gesprekpartner zijn voor iedereen in het traject. We houden individuele gesprekken en gaan steeds in dialoog. Waar mogelijk zitten we ook samen met anderen die belangrijk zijn in de begeleiding zodat de cliënt zelf kan horen wat zij vertellen. We garanderen de privacy van de cliënt en van alle betrokken partijen. Zonder toestemming van de jongere of het gezin wordt geen informatie doorgegeven aan andere diensten of personen. We zijn gehouden aan het beroepsgeheim. Wij zijn wel verplicht belangrijke informatie over het gezin te melden aan de consulent van het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg of de Jeugdrechtbank die verantwoordelijk zijn voor het dossier. Wij vinden het belangrijk de rechten van jongeren en kinderen (en ouders) in de jeugdhulp te respecteren. Zo heeft de cliënt bv. recht op informatie en recht op inspraak in de begeleiding. Wij willen duidelijke afspraken maken om de hulpverlening zo vlot mogelijk te laten verlopen. Daarom heeft elke dienst een huishoudelijk reglement. De hulp die we bieden vraagt veel tijd en energie van het kind/de jongere en zijn/haar ouders. Als deze personen niet vrijwillig kiezen voor deze hulp, is er dikwijls weerstand. Om te kunnen helpen is het belangrijk dat de cliënt zelf hulp of verandering wil. Jashna, 16 jaar; ‘Ik zag het soms niet meer zitten. Je luisterde elke keer opnieuw geduldig naar mijn verhaal. Ik wist dat ik je kon vertrouwen en dat mijn verhaal niet bij anderen terecht kwam. Dat gaf me veiligheid.”
7
Welk aanbod hebben we? Ambulant aanbod: De kinderen/jongeren en hun ouders worden begeleid op de plaats waar ze wonen. Onze afdelingen: De Kering Thuisbegeleiding, De Kering Begeleid Zelfstandig Wonen en De Dijk Begeleid Zelfstandig Wonen. Semi-residentieel aanbod: De kinderen/jongeren verblijven in dagcentrum “De Sluis” na school of tijdens de vakanties. De samenwerking met de ouders gebeurt vooral door begeleidingen aan huis. Residentieel aanbod: De kinderen/jongeren verblijven tijdelijk in een leefgroep. In een leefgroep wonen 10 tot 12 kinderen. De ouders en andere belangrijke betrokkenen worden begeleid door de contextbegeleid(st)er. Deze werkt nauw samen met de leefgroepbegeleiding. Onze afdelingen; De Wimmert, De Najade, Het Luik, De Souw en Huis 17 verbonden aan het team contextbegeleiding. We hebben ook een leefgroep voor Niet-Begeleide-BuitenlandseMinderjarigen ‘Fonto Nova’ “ Ik ben Julie. Samen met mijn jongere zus ben ik naar De Oever gegaan. Tijdens ons kennismakingsgesprek gingen we eerst aan tafel zitten om te praten met een begeleidster van de leefgroep en de contextbegeleidster. We hebben veel uitleg gekregen over hoe het er aan toe gaat in de leefgroep. Daarna hebben we een rondleiding gekregen, het is een groot huis met veel slaapkamers, er is ook een speelkamer. Toen de rondleiding gedaan was gingen de grote mensen nog even verder praten. Mijn zus en ik mochten dan even met een begeleidster mee buiten gaan spelen. Ik voelde me blij omdat ik ergens terecht kon. Ik had het me heel anders voorgesteld. Ik vond het een mooi en proper huis.” Mohammed, 38 jaar; “ Bij het intakegesprek hebben we goede afspraken kunnen maken. Als ouders hebben we kunnen zeggen wat wij wilden en er werd rekening gehouden met onze wensen. Voetbal is belangrijk voor mijn zoon. Op dagen dat hij gaat trainen, moet hij niet naar het dagcentrum gaan. Ik heb er nu ook alle vertrouwen in dat het eten aangepast is aan onze cultuur.”
8
In welke context werken wij vandaag? De jachtige samenleving confronteert de gezinnen vandaag met vele eisen. De verwachtingen die ten aanzien van ouders en kinderen gesteld worden groeien en worden steeds complexer. Daarenboven blijft men verwachten van ouders en jongeren dat zij aan alle eisen tegemoet kunnen komen en dit zonder enige hulp. De hulpbronnen krimpen daarentegen: de gezinnen zijn kleiner (en dus heeft men minder ervaringen); de samenlevingsverbanden worden complexer; de voorbeelden zijn legio. Heel wat gezinnen hebben méér ondersteuning nodig dan vanuit een eerstelijnshulpverlening geboden kan worden. De hulpvragen waarmee clienten bij ons worden aangemeld hebben steeds complexere, steeds specifiekere en meer gedifferentieerde antwoorden nodig. We moeten individuele trajecten uitbouwen die beantwoorden aan de maatschappelijke noden van deze tijd.
Hoe het begon... Het begin van ons verhaal speelt zich af in de eerste helft van de negentiende eeuw. In deze periode gaapte een kloof tussen rijk en arm. Heel wat bevolkingsgroepen kende bittere armoede. Deze reikte zover dat heel wat wanhopige moeders hun kinderen te vondeling legden in de hoop dat een welwillend iemand hen zou opvangen en opvoeden. In die tijd van armoede nam de staat weinig initiatief. Daardoor rustte de zorg voor kwetsbare groepen: zieken, bejaarden, mensen met een handicap, sterk op religieuzen; zusters en broeders. Daarom werden er in de negentiende eeuw heel wat concregaties gesticht. Kannunik Triest was de oprichter van de congregatie Kindsheid Jesu. Ook in Hasselt zag de geestelijke overheid de noodzaak in van een zustercongregatie die naast onderwijs en andere initiatieven zou instaan voor de opvoeding van wezen. Zo streken in 1840 een aantal Zusters Kindsheid Jesu neer in het hartje van Hasselt, in het Hemelrijk, niet ver van de Maastrichterstraat. Daar richtten zij een tehuis voor weesmeisjes op... de start van De Oever. We hebben ondertussen een lange weg afgelegd en zijn geëvolueerd naar wat De oever nu is “een organisatie binnen de Bijzondere Jeugdzorg die kinderen/jongeren en hun gezinnen wil helpen als het even minder goed gaat”.
9
Identificatiegegevens Naam van de organisatie: vzw De Oever Juridisch statuut: vzw Jaar oprichting: 1974 Erkend en gesubsidieerd: Agentschap Jongerenwelzijn, Vlaamse gemeenschap als instelling Bijzondere Jeugdzorg Adres maatschappelijke zetel: Smetstraat 19, 3501 Hasselt, Tel.: 011 85 90 40 KBO-nummer: 413895634 Website: www.deoever.be Rekeningnummer: BE34 7845 4239 1690, BIC; GKCCBEBB Rekeningnummer voor giftenwaarvoor een fiscaal attest wenselijk is: BE90 7775 9735 0732, BIC; GKCCBEBB Actueel personeelsbestand: 81,85 voltijds equivalenten verdeeld over 108 medewerkers
10
