Revitaliseringvisie Westkanaaldijk/De Sluis
Uitgevoerd in opdracht van: Gemeenten Nijmegen en Beuningen
Nijmegen, 30 september 2003
Inhoudsopgave Blz.
Samenvatting
1
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 1.2 1.3
Aanleiding Doelstelling en projectopzet Opzet rapportage
13 13 14 16
Hoofdstuk 2 Huidige situatie
17
2.1 2.2 2.3
17 23 30
Westkanaaldijk/De Sluis Deelgebieden Sterke en zwakke punten
Hoofdstuk 3 Visie op ontwikkelingen 3.1 3.2 3.3
Relevante trends Visie ondernemers WKS Visie gemeenten
Hoofdstuk 4 Perspectief Westkanaaldijk/ De Sluis 4.1 4.2
Kansen en bedreigingen Ambities
Hoofdstuk 5 Strategische visie 5.1 5.2 5.3
Uitgangspunten Thema’s en doelen Programma van eisen
31 31 34 35
41 41 42
45 45 46 54
Blz.
Hoofdstuk 6 Actieprogramma 6.1 6.2 6.3
57
Acties Uitwerking acties Realisatie
57 59 81
Bijlage 1
Indeling in deelgebieden
91
Bijlage 2
Resultaten enquête naar deelgebied
93
Bijlage 3
Overzicht geïnterviewde bedrijven
97
Bijlage 4
Impressie workshop ondernemers
99
Samenvatting
Het voorliggende rapport is samengevat in zes delen: A B C D E F
Doel van het onderzoek Huidige situatie Westkanaaldijk/De Sluis Visie op ontwikkelingen Perspectief Westkanaaldijk/De Sluis Strategische visie Actieprogramma
A Doel van het onderzoek 1
Bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis heeft een belangrijke economische waarde voor de gemeenten Nijmegen en Beuningen. Sinds enige jaren is dit terrein echter aan veroudering onderhevig. Dit heeft er toe geleid dat begin 2001 afspraken zijn gemaakt tussen het bestuur van de Bedrijvenvereniging WKS en de gemeente Nijmegen om te komen tot een algehele upgrading van het terrein. De gemeenten Nijmegen en Beuningen samen hebben daarom aan Buck Consultants International opdracht gegeven voor het opstellen van een revitaliseringvisie voor Westkanaaldijk/De Sluis. Bij het opstellen van deze visie zullen de tot nu toe verzamelde informatie en gegevens van de ondernemers een belangrijke rol spelen, zodat de uiteindelijke visie op steun van alle betrokken partijen (gemeenten en ondernemers) kan rekenen.
2
De doelstelling voor dit project is drieledig: •
•
•
3
Het opstellen van een gemeentelijke visie voor de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis die is gebaseerd op de meest recente ontwikkelingen op en rondom het terrein. Het creëren van draagvlak bij ondernemers en gemeente om gezamenlijk de revitalisering ter hand te nemen zodat er een breed gedragen plan voor de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis tot stand kan komen. Het opstellen van een revitaliseringprogramma waarin de visie wordt uitgewerkt in concrete projecten.
Voor de begeleiding van dit onderzoekstraject is een projectgroep in het leven geroepen waarin naast de gemeente Nijmegen en de gemeente Beuningen vertegenwoordi-
Buck Consultants International
1
gers van de Kamer van Koophandel, de provincie Gelderland en het Knooppunt Arnhem-Nijmegen zitting hebben. Voor een goede afstemming met een gelijktijdig lopend onderzoek naar de mogelijkheden voor verduurzaming van het terrein dat in opdracht van de bedrijvenvereniging WKS wordt uitgevoerd, heeft eveneens regelmatig afstemming plaatsgevonden met Deloitte & Touche.
B Huidige situatie Westkanaaldijk/De Sluis 4
Enkele belangrijke kenmerken van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis zijn: • het bedrijventerrein heeft met circa 240 bedrijven en circa 5.000 arbeidsplaatsen een belangrijke werkgelegenheidsfunctie voor Nijmegen en Beuningen; • de organisatiegraad van de ondernemers op het terrein is hoog. Circa 70% van de ondernemers is verenigd in Bedrijvenvereniging Westkanaaldijk; • bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis heeft te maken met een verouderd bestemmingsplan.
5
De sterke en zwakke punten van de huidige situatie van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis zijn in tabel 1 weergegeven.
Tabel 1
Sterke en zwakke punten bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis
Sterke punten • Aanwezigheid van een goed georganiseerde bedrijvenvereniging. •
• •
1
2
Openbare ruimte is redelijk onderhouden: elementen zoals bewegwijzering op het terrein, verlichting en groenvoorzieningen verkeren in redelijke tot goede staat. Goed bereikbare locatie, zowel over de weg als 1 over water . Bereidheid van ondernemers en gemeenten om met elkaar samen te werken.
Zwakke punten • Matig handhavingsbeleid op het gebied van openbare ruimte en parkeren dat door beide gemeenten wordt gevoerd • Kleine, relatief eenvoudig op te pakken onderhoudsmaatregelen worden niet/na lange tijd uitgevoerd. Dit geldt met name voor Westkanaaldijk. • Beperkte/ontoereikende parkeermogelijkheden op openbare ruimte op delen van het terrein. • Geen duidelijk aanspreekpunt bij de gemeente Beuningen voor WKS. Bij de gemeente Nijmegen is dit aanspreekpunt er wel, maar dit wordt door de ondernemers niet als zodanig onderkend. • Geen ruimte om te ‘schuiven’ met bedrijven. • Toenemend gevoel van onveiligheid. • Uitdijend cluster van autohandelaren en –slopers. • Weinig flexibel en verouderd bestemmingsplan.
Door Deloitte & Touche is onderzocht wat de mogelijkheden zijn om via deze goede bereikbaarheid over water een modal-shift (van vervoer over de weg naar vervoer over water) te bewerkstelligen bij enkele bedrijven. Buck Consultants International
C Visie op ontwikkelingen 6
Aandachtspunten vanuit ondernemersoptiek voor de ontwikkeling van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis zijn: •
• •
• •
7
Een deel van de ondernemers wordt geconfronteerd met een al dan niet acuut ruimteprobleem waarvoor de meeste bedrijven wel een (deel)oplossing hebben, maar waarbij met name het huidige bestemmingsplan voor een aantal bedrijven de beperkende factor is. Het imago/uitstraling van het terrein verslechtert langzaam, maar zeker. Er moet een strikter handhavingsbeleid worden gevoerd met name daar waar het parkeren en het stallen van containers, sloopauto’s en dergelijke op de openbare weg betreft. Beide gemeenten moet zich actiever opstellen richting de ondernemers; niet denken in beperkingen, maar zoeken naar oplossingen. Er moet een duidelijk aanspreekpunt met voldoende mandaat bij de gemeente zijn voor bedrijven.
De visie van de gemeenten Nijmegen en Beuningen op de lange termijn ontwikkeling van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis richt zich voor wat de gemeente Nijmegen betreft op de beleidsthema’s economie, ruimte, milieu en verkeer. Speerpunten daarin zijn: •
•
•
•
• • •
De belangrijkste doelstelling in het Economisch Beleidsplan Nijmegen 2000-2005 is gericht op het verkleinen van de conjunctuurgevoeligheid van de Nijmeegse economie door het verbreden van de economische structuur. Belangrijk uitgangspunt voor de ruimtelijke-ordening op bedrijventerreinen vormt de SER-ladder. Door het revitaliseren van onder andere Westkanaaldijk wordt hier in Nijmegen invulling aan gegeven. Bedrijventerrein Westkanaaldijk kent een sterk verouderd bestemmingsplan. Het opstellen van een nieuw bestemmingsplan zal direct na het gereedkomen van de revitaliseringvisie door de gemeente moeten worden opgepakt. Om de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren, is een beleidsplan IBOR (Integraal Beheer van de Openbare Ruimte) opgesteld. Dit beleidsplan beschrijft een visie op de openbare ruimte van de stad en geeft een strategie op hoofdlijnen welke beheer- en onderhoudinspanningen nodig zijn om de verwoorde ambities concreet te kunnen realiseren. Belangrijkste beleidsuitgangspunt op het gebied van milieu vormt de ‘stolpbenadering’. Het streven is om de milieubelasting binnen de stolp te verkleinen. Vanuit milieuoogpunt wordt ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor een intensiever en duurzaam gebruik van de bestaande ruimte op bedrijventerreinen. Rijkswaterstaat heeft plannen om de bruggen bij de Sluis van Weurt te verhogen. Dit leidt tot een groter ruimtebeslag voor de afritten en een verhoging van de Westkanaaldijk.
Buck Consultants International
3
8
De prioriteit van de gemeente Beuningen wat betreft de herstructurering van De Sluis richt zich op de korte termijn met name op een upgrading van de openbare ruimte om de uitstraling van het terrein te verbeteren. Op de langere termijn moet, conform een in de revitaliseringvisie op te stellen profiel, worden toegewerkt naar clusters van bedrijvigheid. Het aandeel van de zware industrie moet waar mogelijk worden beperkt.
D Perspectief Westkanaaldijk/De Sluis 9
Door een koppeling te maken tussen de sterke en zwakke punten van het terrein en de visie van zowel beide gemeenten als de ondernemers is het mogelijk om aan te geven de kansen en bedreigingen zijn voor bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis (tabel 2).
Tabel 2
Kansen en bedreigingen
Kansen Trends en ontwikkelingen • Vervaging van de relatie tussen bedrijfstak/ activiteit en het type bedrijfsruimte biedt perspectief voor de kwalitatieve upgrading van Westkanaaldijk/De Sluis • De hoge organisatiegraad van het gevestigde bedrijfsleven biedt een uitstekende aanknopingspunten voor een voorspoedige implementatie van bedrijventerreinmanagement Beleidsomgeving • Het nieuw op te stellen bestemmingsplan kan optimaal worden gevoed vanuit de revitaliseringvisie met belangrijke aandachtspunten als zorgvuldig ruimtegebruik, aandacht voor kwaliteit van de openbare en private ruimte en milieukwaliteit • De ambities op het gebied van de openbare ruimte (IBOR) kunnen op relatief korte termijn op Westkanaaldijk/De Sluis worden geïmplementeerd • Het loslaten van het vigerende ABC-locatiebeleid biedt mogelijkheden (geen direct koppeling meer tussen bereikbaarheidsprofiel terrein en toegestaan aantal parkeerplaatsen)
Bedreigingen
•
Aandacht voor zorgvuldig ruimtegebruik is belangrijk, maar moet niet worden overschat en zeker niet op een reeds dichtbebouwd terrein als Westkanaaldijk/De Sluis
•
Er wordt door beide gemeenten nog te weinig met een ‘ondernemersbril’ naar oplossingen gezocht Het huidige bestemmingsplan vormt een rem op ontwikkelingen als zorgvuldig ruimtegebruik
•
10 Vanuit deze kansen en bedreigingen kan worden geconcludeerd dat het revitaliseringproces tijdig in gang is gezet. Naar verwachting zijn dan ook geen zware ingrijpende maatregelen nodig om het terrein weer aan te passen aan de eisen van deze tijd. De ambitie ligt dan ook niet zozeer in het oplossen van ‘zware problemen’, maar meer in het ‘future proof’ maken van het terrein. Enkele uitgangspunten/randvoorwaarden die kunnen worden genoemd, zijn:
4
Buck Consultants International
• • • •
Door het ontbreken van ‘schuifruimte’ zijn bedrijfsverplaatsingen op dit moment niet aan de orde. Functiemenging moet op Westkanaaldijk/De Sluis niet worden nagestreefd. Kansen voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit liggen in eerste instantie op terreinniveau en ten tweede op gebouw-/kavelniveau. Zorgvuldig ruimtegebruik dient te worden aangemoedigd, maar dan wel op een zodanige manier dat ook voor ondernemers de voordelen duidelijk zichtbaar zijn.
11 Voor drie te onderscheiden deelgebieden kan het na te streven ambitieniveau als volgt worden geschetst: •
•
•
De inzet voor WKS Noord richt zich op het in gezamenlijk overleg met bedrijven komen tot een kwaliteitsimpuls voor dit deelgebied (ambitieniveau 2). In overleg met de ondernemers moeten de knelpunten op het gebied van openbare en private ruimte worden opgelost. De ambitie dient er daarbij op gericht te zijn om het aanwezige cluster van autohandelaren/sloopbedrijven te behouden, maar niet verder te laten uitdijen. Intensiever gebruik van de beschikbare ruimte behoort zeker op De Sluis tot de mogelijkheden. De inzet voor WKS Midden richt zich op ambitieniveau 1. Het betreft hier vooral het op enkele punten verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte en het verbeteren van de uitstraling van een aantal bedrijven in dit deelgebied. Een deel van deelgebied WKS Zuid (Microweg e.o.) kan op termijn, mede door de aard van de aanwezige bedrijven, een bijdrage leveren in het mede vorm geven van de economische doelstellingen van de gemeente Nijmegen (verbreden van de economische structuur). De ambitie voor de entree van Westkanaaldijk richt zich dan ook op ambitieniveau 3; de inspanningen zijn daarbij niet zozeer gericht op het aanpakken van ‘zware vormen van veroudering’ en allerlei ongewenste ontwikkelingen, maar meer op het ‘opschalen’ van het kwaliteitsniveau van dit gebied. Voor het gebied rond de Binderkampweg en de Middenkampweg wordt wat betreft het na te streven ambitieniveau aangesloten bij het middengebied (ambitieniveau 1).
E Strategische visie 12 De ambitie voor de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis is gericht op het ‘future proof’ maken van het terrein. Behoud van de bestaande bedrijvigheid, en daarmee de bestaande werkgelegenheid, op het terrein staat daarbij centraal. Op deze manier blijft Westkanaaldijk/De Sluis zich nadrukkelijk profileren ten opzichte van andere bedrijventerreinen in en om Nijmegen als een modern gemengd bedrijventerrein.
Buck Consultants International
5
13 De genoemde ambitie heeft een aantal thema’s in zich die relevant zijn voor de revitalisering van het hele bedrijventerrein. Het gaat hierbij om de volgende thema’s2: 1 2 3 4 5
Profilering van het terrein Kwaliteit van de ruimte Zorgvuldig ruimtegebruik Milieukwaliteit Bedrijventerreinmanagement
Deze thema’s kunnen worden vertaald in aparte doelstellingen. Het bereiken van deze doelstellingen krijgt vorm in een proces. Dit proces moet uiteindelijk in een periode van circa 15 jaar leiden tot het gewenste eindbeeld. In dit tijdperspectief moet deze strategische visie dan ook worden geplaatst.
14 Bij de profilering van Westkanaaldijk/De Sluis kan een onderscheid worden gemaakt in drie deelgebieden (figuur 1). Daarbij wordt toegewerkt naar een clustering van bedrijven. Basis voor deze clustering vormt echter niet alleen de bedrijfstak waarin een bepaald bedrijf actief is, maar vooral de kwaliteit/uitstraling van het bedrijfsgebouw en de mate van intensivering van het grondgebruik die mogelijk is.
Figuur 1
Deelmilieus van bedrijven op Westkanaaldijk/De Sluis
Wer k (kle wijk insc bed h rijvi alige ghe id)
t aa on w Fr oog (h
Regu l (indu ier strie met neut en logis rale t uitst iek ralin g)
f tie ta en es pr /re ig rd )
2
6
Met deze thema’s wordt nadrukkelijk aangehaakt bij de regionale beleidskernpunten zoals vastgelegd in de nota ‘Bedrijventerreinen in het KAN: balans tussen economie, milieu en ruimtelijke kwaliteit (STEC Groep, 2002). Buck Consultants International
De doelstelling voor dit thema richt zich op: het (op de langere termijn) realiseren van de voorgestelde clustering van bedrijven in de drie onderscheiden deelgebieden Front (zuid), Regulier (midden) en Werkwijk (noord).
15 Door te revitaliseren kan, aanhakend bij de kwaliteitseisen die voortvloeien uit de profilering, een impuls worden gegeven aan de kwaliteit van zowel de openbare als de private ruimte. Voor het terrein als geheel wordt de lat wat betreft de kwaliteit van de openbare ruimte overal hoger gelegd. Voor de onderscheiden deelgebieden Front, Regulier en Werkwijk kan voor het ambitieniveau op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en de daarbij te leveren onderhoudsinspanningen worden aangehaakt bij het beleidsplan IBOR. De doelstelling voor dit thema richt zich op: het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van het terrein waarbij de ambitieniveaus voor de verschillende deelgebieden leidend zijn.
16 De revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis gaat gepaard met zorgvuldig ruimtegebruik. Dit betekent dat de ruimte efficiënt en effectief wordt gebruikt zonder dat dit ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven en de ruimtelijke kwaliteit. De doelstelling voor dit thema richt zich op: het revitaliseren van Westkanaaldijk/De Sluis waarbij de beschikbare ruimte efficiënt en effectief wordt benut zonder dat dit ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven en de ruimtelijke kwaliteit.
17 Bij de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis liggen de mogelijkheden voor het verbeteren van de milieukwaliteit met name in het aandacht besteden aan het leefmilieu en het eerder genoemde zorgvuldig ruimtegebruik. Uitgangspunt daarbij vormt het niet verder laten toenemen en waar mogelijk beperken van de uitstoot van milieubelastende bedrijven. Dit mag echter niet ten koste gaan van het economisch functioneren van deze bedrijven. De doelstelling voor dit thema richt zich op: het als belangrijk aandachtspunt opnemen van de milieukwaliteit in de actualisatie van het bestemmingsplan waarbij op een zodanige manier moet worden gestreefd naar het beperken van de milieubelasting dat dit niet ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven.
18 Het instellen van bedrijventerreinmanagement zorgt ervoor dat kwaliteit ook voor de langere termijn kan worden vastgehouden. Essentieel hierbij is dat de gemeenten en de gevestigde bedrijven zich samen verantwoordelijk voelen voor het beheer van het bedrijventerrein. Tegelijkertijd moeten de taken van elk van de betrokkenen helder zijn omschreven. De doelstelling voor dit thema richt zich op: het op (korte) termijn realiseren van een zowel door de bedrijven als door de gemeenten gedragen bedrijventerreinmanagementorganisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van het terrein.
Buck Consultants International
7
F
Actieprogramma
21 Om het geschetste toekomstbeeld en de genoemde doelstellingen te bereiken is er één absolute randvoorwaarde: gemeente en bedrijfsleven nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid. Algemeen uitgangspunt voor het actieplan is dat acties met name gericht moeten zijn op het tegengaan van ongewenste ontwikkelingen én het faciliteren van gewenste ontwikkelingen. Dit vereist een actieve houding van de gemeenten Nijmegen en Beuningen. 22 De vijf doelen in de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis kunnen worden bereikt door twintig acties in gang te zetten. De volgende acties worden onderscheiden: 1 A B C D E F G
Profilering van het terrein Actualiseren van bestemmingsplan Betere benutting openbaar vervoer Verbeteren routes langzaam verkeer Representatieve bebouwing (in de hoogte) realiseren (Front) Doortrekken van doodlopende Rouwenboschweg (Werkwijk) Renovatie Metaalweg (Werkwijk) Onderzoek naar toekomst autohandelcluster-Noord (Werkwijk)
2 Kwaliteit van de ruimte A Uitvoeren van schoonmaak- en onderhoudsactie B Opstellen van inrichtings- en beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR C Controle en handhaving parkeerbeleid (vrijhouden openbare weg) D Verbeteren bereikbaarheid 3 A B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik Aandacht voor/concentratie van parkeren Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord (Werkwijk)
4 Milieukwaliteit A Oprichten milieuplatform B Verduurzaming bedrijventerrein door onder andere energie- en afvalpreventie en doorlichten bedrijven op duurzame energie 5 A B C D
8
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen van accountmanager in de gemeente Beuningen
Buck Consultants International
Bij de realisatie van de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis moet duidelijk inzicht bestaan in de betrokken partijen, het tijdpad en de kosten van de verschillende acties.
23 De revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis kan alleen een succes worden wanneer beide gemeenten en het bedrijfsleven samen hun verantwoordelijkheid nemen. In tabel 3 zijn per actie de deelnemers weergegeven.
Tabel 3
Deelnemers bij de verschillende acties Actie 1 Profilering van het terrein A Actualiseren van het bestemmingsplan B Betere benutting openbaar vervoer C Verbeteren routes langzaam verkeer D Representatieve bebouwing Front E Doortrekken Rouwenboschweg F Renovatie Metaalweg G Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord
Trekker
Betrokken
GN, GB WKS GN WKS GN GB GN
WKS,P,KvK,KAN VCC Oost WKS GN WKS WKS B,P,KvK,KAN
2 A B C D
Kwaliteit van de ruimte Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie Opstellen beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid
GN,GB GN,GB GN,GB GN,GB
WKS WKS WKS,B RWS
3 A B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik openbare en private ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
GB,GN WKS GN
WKS GN B,WKS
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Samenwerking bij besparing energiekosten Samenwerking bij kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
WKS WKS WKS WKS WKS
GN,GB,KAN B B B B
5 A B C D
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen
GB,GN WKS WKS GB
WKS GN,GB,KvK,P GB,GN
Betrokkenen B GN GB KvK KAN
Gevestigde Bedrijven Gemeente Nijmegen Gemeente Beuningen Kamer van Koophandel KAN
Buck Consultants International
P WKS RWS
Provincie Bedrijvenvereniging WKS Rijkswaterstaat
9
24 Het proces om te komen tot de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis wordt gestart in 2003 en loopt tot en met 2008. Duidelijk moet zijn dat dit niet betekent dat het proces over vijf jaar is afgerond. Integendeel, de kwaliteit van een bedrijventerrein vraagt voortdurend aandacht van de verschillende betrokkenen om in te kunnen spelen op actuele ontwikkelingen. Het ‘signalerend vermogen’ van de betrokken accountmanager speelt hierbij een belangrijke rol. De termijn waarop een afzonderlijke actie redelijkerwijs kan worden ingezet, is in het tijdpad zoals dit is uitgewerkt het uitgangspunt (tabel 4). Dit tijdpad is mede tot stand gekomen in overleg met de ondernemers van Westkanaaldijk/De Sluis.
Tabel 4
Tijdpad acties
Actie 1 Profilering van het terrein A Actualiseren van het bestemmingsplan B Betere benutting openbaar vervoer C Verbeteren routes langzaam verkeer D Representatieve bebouwing Front E Doortrekken Rouwenboschweg F Renovatie Metaalweg G Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord 2 A B C D
Kwaliteit van de ruimte Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie Opstellen inrichtings- en beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid • Zuid (verbreding bocht) • Noord (discussie mogelijke Rondweg)
3 A B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik openbare en private ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Samenwerking besparing energiekosten Samenwerking bij kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
5 A B C D
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen
10
2003 2004 2005 2006 2007 2008
Buck Consultants International
25 Op basis van de omschreven acties is een kostenraming voor de uitvoering van dit actieplan opgesteld. In tabel 5 zijn de kosten weergegeven die voor rekening komen van de gemeenten Nijmegen en/of Beuningen. Daarbij is aangegeven of het éénmalige of structurele, jaarlijks terugkerende kosten betreft. Kosten waarvoor geen indicatie is aangegeven komen voor rekening van het bedrijfsleven.
Tabel 5
De kosten en dekking van de verschillende acties door de gemeenten Nijmegen en Beuningen
Eenmalig 1 A B C D E F
Kosten Structureel
Dekking
G
Profilering van het terrein Actualiseren van het bestemmingsplan Betere benutting openbaar vervoer Verbeteren routes langzaam verkeer Representatieve bebouwing Front Doortrekken Rouwenboschweg Renovatie Metaalweg • Herinrichting ten behoeve van rondweg Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord
2 A
Kwaliteit van de ruimte Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie
B C D
Opstellen inrichtings- en beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid 1) • Noord
-
-
-
B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik • Openbare ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
20.000 10.000
-
GN,GB GN
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Onderzoek besparing energiekosten Onderzoek kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
-
-
-
5 A B C D 1)
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg 5.000 GN,GB Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen 10.000 GB Aangezien de kosten voor het verbeteren van de bereikbaarheid van Westkanaaldijk/De Sluis via de noordzijde sterk afhankelijk zijn van de definitieve plannen voor een mogelijke rondweg is hier geen raming van gemaakt.
3 A
Buck Consultants International
80 à 100.000 1.300.000 90.000
-
GN, GB
> 1.000.000 20.000
-
GB,(provincie) GN
500.000 à 600.000 40.000 -
-
GN
15.000
GN,GB GN,GB
GN GN
11
Uitgaande van de omschreven acties in dit actieplan worden de éénmalige kosten voor de gemeenten Nijmegen en Beuningen voor de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk geraamd op maximaal euro 3.185.000. Hiervan is euro 1.000.000 nodig voor de reconstructie van de Metaalweg waarvan nog onduidelijk is of deze daadwerkelijk nodig is. Aanvullend dient er naast deze éénmalige kosten jaarlijks nog een bedrag van euro 25.000 te worden gereserveerd. De totale kosten voor de revitalisering zullen naar verwachting echter hoger uitvallen, aangezien een deel van de acties het doen van onderzoek is op basis waarvan mogelijke ontwikkelingen en de daaraan gekoppelde investeringen in beeld moeten worden gebracht.
26 Gelet op de belangrijke rol die bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis vervult voor de lokale werkgelegenheid in Nijmegen en Beuningen, is in de financiering van deze revitalisering niet alleen een taak weggelegd voor de gemeente en de gevestigde bedrijven, maar (in beperkte mate) ook voor hogere overheden. Wanneer immers duidelijk is dat verschillende partijen baat hebben bij dit project, dan zal de financiering hiervan eveneens een gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn.
12
Buck Consultants International
Hoofdstuk 1
1.1
Inleiding
Aanleiding
Bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis heeft een belangrijke economische waarde voor de gemeenten Nijmegen en Beuningen. Sinds enige jaren is dit terrein echter aan veroudering onderhevig. In dit proces van veroudering speelt een aantal zaken een rol zoals achterstallig onderhoud van de openbare ruimte, infrastructurele knelpunten, toenemend gevoel van onveiligheid en gebrek aan uitbreidingsmogelijkheden voor bedrijven. Dit heeft er toe geleid dat begin 2001 afspraken zijn gemaakt tussen het bestuur van de ondernemersvereniging WKS en de gemeente Nijmegen om te komen tot een algehele upgrading van het terrein. Zowel de ondernemers als de gemeenten Nijmegen en Beuningen hebben hun verantwoordelijkheid genomen bij de wens om te komen tot een revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis: •
Op dit moment laat het bestuur van bedrijvenvereniging WKS door Deloitte & Touche onderzoek doen naar met name een aantal duurzaamheidaspecten. De thema’s die in dat onderzoek aan de orde komen zijn ruimte, mobiliteit, uitstraling en duurzaamheid. In het kader van dat onderzoek is een enquête uitgezet onder 170 bedrijven op Westkanaaldijk/De Sluis3. Via dat onderzoek is tevens in beeld gebracht wat de wensen en randvoorwaarden zijn voor de bedrijven op het terrein.
•
Naast bovengenoemd onderzoek bestaat bij de gemeenten Nijmegen en Beuningen de wens om te komen tot een meer integrale lange termijn visie op de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis. Beide gemeenten samen hebben daarom aan Buck Consultants International opdracht gegeven voor het opstellen van een revitaliseringvisie voor Westkanaaldijk/De Sluis. Bij het opstellen van deze visie zullen de tot nu toe verzamelde informatie en gegevens van de ondernemers een belangrijke rol spelen, zodat de uiteindelijke visie op steun van alle betrokken partijen (gemeenten en ondernemers) kan rekenen.
3
Het cluster van autohandelaren en –slopers aan de noordkant van de Hogelandseweg is niet via deze enquête benaderd.
Buck Consultants International
13
1.2
Doelstelling en projectopzet
Doelstelling De doelstelling voor dit project is drieledig: • •
•
Het opstellen van een gemeentelijke visie voor de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis die is gebaseerd op de meest recente ontwikkelingen op en rondom het terrein. Het creëren van draagvlak bij ondernemers en gemeente om gezamenlijk de revitalisering ter hand te nemen zodat er een breed gedragen plan voor de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis tot stand kan komen. Het opstellen van een revitaliseringprogramma waarin de visie wordt uitgewerkt in concrete projecten.
Projectopzet De gemeentelijke visie en het revitaliseringprogramma komen in de volgende vijf stappen tot stand: Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5
Startoverleg Analyse Ambitieniveau per deelgebied Visie op revitalisering Opstellen actieplan
De stappen die daarbij worden doorlopen, staan weergegeven in figuur 1.1. Het opstellen van de revitaliseringvisie en actieplan gebeurt in nauwe samenwerking met de gemeenten Nijmegen en Beuningen en de betrokken beleidsvelden (Economische Zaken, Openbare Ruimte, Stadsontwikkeling, Milieu en Verkeer en Vervoer). Bij het opstellen van de revitaliseringvisie zal gebruikt worden gemaakt van de al inmiddels bekende gegevens uit het onderzoek van Deloitte & Touche en zullen de bedrijfsvereniging en individuele bedrijven betrokken worden. Belangrijk aandachtspunt bij het opstellen van het actieplan is het samenbrengen van de gemeentelijke visie en het onderzoek dat is uitgevoerd door Deloitte & Touche. Hiervoor is door beide adviesbureaus nauw samengewerkt.
14
Buck Consultants International
Figuur 1.1 Plan van aanpak revitaliseringvisie Westkanaaldijk/De Sluis
Fase 1 Startoverleg
Fase 2 Analyse Huidige situatie • •
Beleidsomgeving •
Economische structuur Ruimtelijke kenmerken
• •
Vraag en aanbod bedrijventerreinen Relevante beleidsplannen Interviews sleutelpersonen
Trends en ontwikkeling •
Markt bedrijfshuisvesting
SWOT analyse •
Tussenrapportage op hoofdlijnen
Fase 3 Ambitieniveau per deelgebied • • •
Indeling in deelgebieden Analyse ambitieniveaus Vaststellen ambitieniveaus
Fase 4 Visie op de revitalisering • • • •
Thema’s Doelstellingen Programma van eisen Tussenrapportage SWOT analyse en strategische visie
Fase 5 Opstellen actieplan • • • •
Onderzoeken per thema Concrete maatregelen Begroting en planning Eindrapportage
Buck Consultants International
15
Begeleiding Voor de begeleiding van dit onderzoekstraject is een projectgroep in het leven geroepen waarin naast de gemeente Nijmegen en de gemeente Beuningen vertegenwoordigers van de Kamer van Koophandel, de provincie Gelderland en het Knooppunt Arnhem-Nijmegen zitting hebben. Voor een goede afstemming met het onderzoek dat in opdracht van de bedrijvenvereniging WKS is uitgevoerd, heeft eveneens regelmatig afstemming plaats gevonden met Deloitte & Touche.
1.3
Opzet rapportage
In deze rapportage staat in hoofdstuk 2 de huidige situatie op bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis centraal. In hoofdstuk 3 wordt een visie gegeven op de huidige ontwikkelingen op het terrein, zowel vanuit ondernemersperspectief als vanuit het perspectief van beide betrokken gemeenten. Hoofdstuk 4 schetst het toekomstig perspectief voor Westkanaaldijk/De Sluis waarbij wordt ingegaan op de kansen en bedreigingen en de ambities. In hoofdstuk 5 staat de strategische visie centraal. Deze wordt uitgewerkt in thema’s en doelen. Dit rapport wordt afgesloten met hoofdstuk 6 waarin vorm wordt gegeven aan de acties die door beide gemeenten én de ondernemers moeten worden opgepakt om de ambities zoals verwoord in de strategische visie te kunnen realiseren.
16
Buck Consultants International
Hoofdstuk 2
Huidige situatie
In dit hoofdstuk staat het beschrijven van de huidige situatie van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis centraal. Voor het beschrijven hiervan wordt in feite gebruik gemaakt van een aantal belangrijke bronnen zoals beleidsdocumenten, economische cijfers, de resultaten van de enquête die is uitgevoerd door Deloitte & Touche en onze bureauexpertise op het gebied van het herstructureren van bedrijventerreinen.
2.1
Westkanaaldijk/De Sluis
Bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis ligt ingeklemd tussen de woonkern Weurt (noorden), het cultuurhistorisch waardevolle Kinderdorp Neerbosch (zuiden) en de belangrijke vaarroute van het Maas-Waalkanaal (oosten). Aan de zuidoostzijde loopt een ecologische overgangszone die het Kinderdorp Neerbosch e.o. verbindt met Lindenholt.
Figuur 2.1 Ligging bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis
Buck Consultants International
17
Op bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis zijn circa 240 bedrijven gevestigd die aan bijna 5.000 mensen werk bieden4 (tabel 2.1). Het belang van het behoud van dit bedrijventerrein voor de werkgelegenheid in Nijmegen en Beuningen is hiermee tevens aangegeven. De meeste bedrijven zijn actief in de industrie, reparatie, handel en vervoer/opslag en behoren tot het MKB. Er is echter ook een aantal bedrijven gevestigd met meer dan 100 arbeidsplaatsen.
Tabel 2.1
Werkgelegenheid naar sector Westkanaaldijk/De Sluis
Industrie Bouwnijverheid Handel en transport Commerciële dienstverlening Niet commerciële dienstverlening Totaal
Abs. 1.633 801 1.753 546 265 4.998
% 32,7 16,0 35,1 10,9 5,3 100,0
Bron: PWE, mei 2002
De organisatiegraad op het terrein is hoog. Circa 70% van de ondernemers is verenigd in bedrijvenvereniging Westkanaaldijk Sluis. Deze hoge organisatiegraad is een positieve factor in het komende revitaliseringproces. Circa 99% van de grond is in eigendom van de bedrijven, waarbij het grootste deel van de op WKS gevestigde bedrijven ook eigenaar is van het bedrijfspand. Op het terrein is geen grond meer direct uitgeefbaar. Alleen wanneer op het terrein een bedrijf besluit om te verhuizen of wanneer een bedrijf dat beschikt over restruimte deze beschikbaar stelt aan derden komt er ruimte beschikbaar. In een aantal gevallen is op Westkanaaldijk/De Sluis sprake van ‘ongelukkige combinaties’ van milieugevoelige en milieubelastende bedrijven. Al deze combinaties van bedrijven zijn in elkaars directe nabijheid gevestigd. Het gaat hierbij onder andere om5: Tramedico Pharma versus NIJG, Mead Johnson versus Smit Draad en diverse bedrijven langs de Hogelandseweg versus de aangrenzend gelegen autoslopers/autohandelaren. Het bestemmingsplan ‘Haven- en industriegebied Nijmegen West dateert uit 1979. Het betreft hier één bestemmingsplan voor het hele havengebied dus inclusief Noord- en Oostkanaalhavens. De bestemming van Westkanaaldijk is industrie, handel en nijverheid en verwerking en opslag van voor de sloop gebruikte voertuigen. Detailhandel is niet toegestaan. Bedrijfswoningen zijn wel toegestaan. De maximale bouwhoogte voor het grootste deel van het terrein is 18 meter, terwijl de maximale bebouwingsgraad 75% is. Dat hier ook uitzonderingen op mogelijk zijn, blijkt onder andere uit de bouwhoogte van bedrijven als Mead Johnson, Kropman en Huisman Transport. Daarnaast is er voor de zuidzijde van de Hogelandseweg sprake van een maximale bouwhoogte van 12 meter. 4 5
18
Bron: Provinciale Werkgelegenheidsênquete Gelderland (peildatum: mei 2002). Opgave volgens gemeente Nijmegen. Buck Consultants International
De belangrijkste bestemming op bedrijventerrein De Sluis conform het bestemmingsplan is industriële doeleinden (nijverheid, industrie, groothandel en ambacht). Het maximale bebouwingspercentage is 70% en de maximale bouwhoogte is 10 meter. Uitzondering hierop vormen afzuiginstallaties en silo’s die 15 meter hoog mogen zijn.
Knelpunten Door de ondernemers wordt een aantal knelpunten geconstateerd op Westkanaaldijk/De Sluis6. Het gaat hierbij om: •
Ruimte: ongeveer 65% van de bedrijven geeft aan uitbreidingsplannen te hebben. Circa de helft van de bedrijven geeft aan onvoldoende ruimte op de bedrijfskavel te hebben om die plannen te kunnen realiseren. Mede door de veranderende economische vooruitzichten is bij een groot deel van de bedrijven geen sprake (meer) van een acuut ruimteprobleem.
•
Uitstraling/overlast: de uitstraling van het terrein baart een groot aantal ondernemers zorgen. Aspecten die daarbij een rol spelen zijn onder andere de aanwezigheid van zwerfvuil en het tekortschietende onderhoud van de openbare ruimte/groenvoorziening. Voor overlast zorgen met name de op de openbare weg geparkeerde (vracht)auto’s en de toenemende criminaliteit (vernieling, inbraak, diefstal) op het terrein.
•
Bereikbaarheid en parkeren: de bereikbaarheid van Westkanaaldijk/De Sluis wordt door circa de helft van de ondernemers als negatief ervaren waarbij met name op de verbinding met de A73 wordt gewezen. Op het terrein zelf wordt met name het parkeren, feitelijk de (op enkele punten) tekort schietende capaciteit aan parkeerruimte, en de bewegwijzering negatief beoordeeld7.
Naast de ondernemers constateren ook beide gemeenten een aantal knelpunten. Knelpunten worden met name geconstateerd op het gebied van milieu (geluid- geur- en stofoverlast), oneigenlijk gebruik van de openbare weg, toenemend zwerfvuil8 en tekortschietend onderhoud wat betreft straatmeubilair en verhardingen.
6 7
8
Westkanaaldijk Sluis (WKS), duurzaam op weg. Deloitte & Touche, 2002. Opgemerkt kan worden dat er in absolute zin voldoende parkeerplaatsen zijn op Westkanaaldijk/De Sluis en dat er slechts op een beperkt aantal punten, waaronder de Microweg en een deel van de Hogelandseweg, daadwerkelijk sprake is van parkeerproblemen. Uit recent onderzoek (Zwerfvuil op de industrie- en bedrijventerreinen in Nijmegen-West. Stichting Compuplan, mei 2002) blijkt met name het gebied langs de wegen Rouwenboschweg, Vosheuvelweg en Westkanaaldijk te worden geconfronteerd met zwerfvuil. Het betreft hier vooral afval afkomstig van de autohandel.
Buck Consultants International
19
Lopende acties Bedrijven Door de bedrijven samen wordt op dit moment reeds een aantal acties ondernomen die niet alleen bijdragen aan een verbetering van het bedrijfseconomische resultaat, maar zeer zeker ook een positief effect hebben op de uitstraling van het terrein als totaal. Zo is er (in meer of mindere mate) sprake van samenwerking op het gebied van9: •
•
• •
Bedrijfsbeveiliging: reeds sinds tien jaar werken bedrijven op dit punt samen en is een contract gesloten met een beveiligingsbedrijf. Daaraan wordt door 97 bedrijven deelgenomen. Inmiddels zijn door de bedrijven initiatieven gestart voor fysieke afsluiting (slagbomen en camera’s) van het terrein gedurende de nacht. Verwerking van bedrijfsafval: samenwerking op het gebied van het inzamelen van bedrijfsafval is ook reeds een feit. Door in totaal 23 bedrijven is een contract gesloten met de DAR Milieuservice BV, waarbij de ARN een adviserende rol heeft. Gezamenlijke inkoop van energie: op dit moment worden de mogelijkheden nagegaan om te komen tot collectieve contractafspraken met de elektriciteitssector. Post- en pakketservice: door een aantal bedrijven is met een op WKS gevestigde pakketdienst een contract gesloten.
Gemeenten Op dit moment wordt door de gemeente Nijmegen gewerkt aan: • •
•
•
9 10
20
Een herinrichtingsplan voor de groenstrook en parkeerhavens langs het noordelijk deel van de Hogelandseweg (vrijwel afgerond). Op het gebied van milieu heeft de gemeente Nijmegen in afstemming met de gemeente Beuningen in 2002 een aantal onderzoeken uitgevoerd om met name de problematiek rondom geluidhinder, geuroverlast, luchtverontreiniging en stofhinder goed in beeld te brengen (figuur 2.2). De gemeente beraadt zich op dit moment welke maatregelen moeten worden genomen om de hinder en overlast zoveel mogelijk te beperken. De stolpbenadering (figuur 2.3) en het beleidsplan IBOR10 vormen daarbij de leidraad. Voor de korte en middellange termijn is er behoefte aan een aantal onderhoudsmaatregelen in de openbare ruimte. Het betreft hier het vervangen van inritten, wegreconstructies en het vervangen van rioleringen. In feite gaat het hierbij om reguliere werkzaamheden die, met uitzondering van de herbestrating van een deel van Westkanaaldijk, nog niet concreet zijn gepland. Verder wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan het versterken van de aanwezige natuurwaarden. Zo wordt op korte termijn een onderzoek opgestart naar de natuurwaarden langs de oevers van het kanaal.
Westkanaaldijk Sluis (WKS), duurzaam op weg. Deloitte & Touche, 2002. Integraal beheer van de openbare ruimte, gemeente Nijmegen. Buck Consultants International
Figuur 2.2 Milieuaspecten in kaart gebracht
Buck Consultants International
21
Vervolg figuur 2.2 Milieuaspecten in kaart gebracht
Bron:
22
Zicht op milieu in Nijmegen-West, gemeente Nijmegen/SAB, 2002
Buck Consultants International
Stolpbenadering De stolpbenadering staat voor het stoppen van de groei van de uitstoot van verkeer en industrie ten opzichte van de huidige situatie. Het streven is om de milieubelasting binnen de stolp (figuur 2.3.) te verkleinen (grenzen stellen) en het beheersbaar houden hiervan. Het uiteindelijke doel van de stolp richt zich op het verbeteren van de aspecten gezondheid, veilighied, emissie water/bodem/luch, hinder stank/geluid, intensief ruimtegebruik en beeldkwaliteit/belevingswaarde. Figuur 2.3 Stolp
Bedrijventerrein (economie)
Verkeer (bereikbaarheid)
Wonen
Ruimtelijke ordening
STOLP
2.2
Deelgebieden
Om een beter beeld te krijgen van het bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis is het terrein verdeeld in drie deelgebieden: Zuid, Midden en Noord (zie figuur 2.4)11. Vanuit onze optiek geldt in feite voor alle deelgebieden dat de verlichting, de onderhoudsstaat van het wegdek en de bewegwijzering over het algemeen in orde zijn. Dit betekent niet dat er geen gebreken worden geconstateerd, maar wel dat deze gebreken van dien aard zijn dat deze relatief eenvoudig kunnen worden verholpen. Feitelijk gaat het hier om achterstallig onderhoud.
11
Voor een exacte afbakening van de deelgebieden wordt verwezen naar bijlage 1.
Buck Consultants International
23
Figuur 2.4 Deelgebieden Westkanaaldijk/De Sluis
Noord Zuid Midden
WKS Zuid Dit deelgebied kent een divers karakter. Beeldbepalende bedrijven zijn Kropman, Mead Johnson, Synthon, Cornelissen Transport en Smit Draad Nijmegen. Daarnaast telt dit deelgebied tal van kleinere bedrijven met name aan de zuidzijde van de Hogelandseweg. Tot dit deelgebied behoort ook de openbare laad- en loswal die door de gemeente Nijmegen in erfpacht is gegeven aan Daanen Shipping. Milieubelastende bedrijven die in deelgebied Zuid worden aangetroffen zijn12 Mead Johnson, Draad Nijmegen, Sealed Air, Nederma Zoetwaren, DNK Rotadruk, Variopak en De Leeuw. De aanwezigheid van deze zware bedrijven heeft geen negatieve invloed op de uitstraling van dit deel van het terrein, wat pleit voor de uitstraling van de meeste van deze bedrijven. Deze is relatief goed te noemen. Met name op de openbare weg geparkeerde objecten (auto’s, containers, aanhangers) beinvloeden de uitstraling van het terrein in negatieve zin. Hierbij kunnen met name een deel van de Lindenhoutseweg en de Microweg (hoge parkeerdruk) en worden genoemd. Interessant detail: een groot deel van de openbare parkeerplaatsen langs de Lagelandseweg (direct grenzend aan de Microweg) worden niet gebruikt. Het grootste deel van de beschikbare restruimte op Westkanaaldijk/De Sluis wordt in dit deelgebied aangetroffen en betreft de locatie en de aangrenzende groenstructuur van het voedingsmiddelenbedrijf Mead Johnson.
12
24
Zicht op milieu in Nijmegen-West. Gemeente Nijmegen, SAB Adviseurs (2002). Buck Consultants International
Figuur 2.5 Impressie deelgebied Zuid
Buck Consultants International
25
WKS Midden Het karakter van dit terrein wordt mede bepaalt door de aanwezigheid van een aantal ‘grote jongens’ zoals Te Winkel & Oomes, Louis Nagel en Huisman Transport. Naast het eerder genoemde Mead Johnson wordt ook een deel van de kavel van Louis Nagel niet voor bedrijfsdoeleinden gebruikt (restruimte). Hier liggen wellicht mogelijkheden om te komen tot intensivering. Daarnaast kent dit deelgebied ook een aantal bedrijven die opvallen door zowel hun goede als hun matige uitstraling. Met name de Vlotkampweg kent een matige uitstraling door veel op de weg geparkeerde objecten en een matig onderhouden groenstructuur waarin zwerfvuil ligt. Het onderscheid tussen openbare en private ruimte is niet overal even duidelijk. Milieubelastende bedrijven die in dit deelgebied worden aangetroffen zijn Hendriks en Zoon, Sareco, NIJG, Te Winkel & Oomes.
26
Buck Consultants International
Figuur 2.6 Impressie deelgebied Midden
Buck Consultants International
27
WKS Noord De uitstraling van het noordelijk deel van het bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis wordt sterk beïnvloed door de aanwezigheid van een groot aantal autohandelaren en sloopbedrijven langs de Hogelandseweg. Komend vanaf de sluis over de Westkanaaldijk wordt de eerste aanblik van dit deel van het terrein bepaald door de aanwezigheid van een handelaar in tweedehands vrachtwagens en veel zwerfvuil in de bermen langs deze weg. Milieubelastende bedrijven in deelgebied Noord zijn Kleyngeld bv, Meij, GAKU, Lemmen Weurt, Geurts en een cluster van autohandelaren op De Sluis (geluidsoverlast). De Metaalweg, als centrale as van De Sluis, kent een overwegend goede uitstraling met name aan de westzijde. De uitstraling van de zijstraten is matig. De doodlopende straten ogen enigszins rommelig en kennen een onduidelijke ruimtelijke structuur. Dit geldt zowel voor de private bedrijfskavels, met een beperkt aantal goede uitzonderingen, als de openbare ruimte. Opvallend is de aanwezigheid van een aantal niet voor bedrijfsdoeleinden gebruikte ‘groenstroken’ (of restruimte?) die mede het beeld van De Sluis bepalen. Openbare en private ruimte zijn niet overal even duidelijk van elkaar gescheiden. Dit geldt trouwens ook voor de Metaalweg. Mede bepalend voor de verdere inrichting van het terrein vormt de aanwezigheid van een A-watergang (grenzend aan het perceel van Lau van Haaren).
Figuur 2.7 Impressie deelgebied Noord
28
Buck Consultants International
Verschillen tussen deelgebieden13 Opvallend is dat door de ondernemers op WKS Noord relatief weinig overlast wordt ervaren door andere bedrijven. De overlast die wordt ervaren spitst zich toe op autohandelaren en slopers (WKS Noord en Midden), parkeren (WKS Midden en in mindere mate Zuid) en stank (WKS Zuid). Het gebrek aan uitbreidingsruimte blijkt in feite in alle deelgebieden een probleem te zijn waarbij in WKS Zuid het ruimteprobleem het meest nijpend wordt ervaren. Daarbij geeft meer dan de helft tot driekwart (WKS Midden) van de bedrijven aan uitbreidingsplannen te hebben. Een groot deel van de bedrijven geeft aan niet tevreden te zijn over de uitstraling van het terrein. Hierbij is nauwelijks sprake is van een verschil tussen de deelgebieden. De belangrijkste veroorzakers van deze ontevredenheid zijn zwerfvuil op de voet gevolgd door de autohandelaren/slopers. Opvallend is dat de parkeeroverlast die door de ondernemers wordt ervaren niet wordt gezien als iets dat negatief van invloed is op de uitstraling van het terrein. De ondernemers op WKS Midden zijn het minst te spreken over hun relatie met de gemeente. Een mogelijke verklaring hiervoor is hun minder tolerante houding ten aanzien van het uitdijende cluster van autohandelaren en –slopers.
13
Enquêteresultaten Deloitte & Touche voorjaar 2002, met de kanttekening dat in deze enquête niet het cluster van autohandelaren en –slopers is meegenomen. Bewerkt door BCI, zie bijlage 2.
Buck Consultants International
29
2.3
Sterke en zwakke punten
Samenvattend en tot slot van dit hoofdstuk geeft tabel 2.2 inzicht in wat in onze optiek de sterke en zwakke punten zijn van de huidige situatie van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis.
Tabel 2.2
Sterke en zwakke punten bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis
Sterke punten • Aanwezigheid van een goed georganiseerde bedrijvenvereniging. •
• •
Openbare ruimte is redelijk onderhouden: elementen zoals bewegwijzering op het terrein, verlichting en groenvoorzieningen verkeren in redelijke tot goede staat. Goed bereikbare locatie, zowel over de weg 14 als over water . Bereidheid van ondernemers en gemeenten om met elkaar samen te werken.
Zwakke punten • Matig handhavingsbeleid op het gebied van openbare ruimte en parkeren dat door beide gemeenten wordt gevoerd • Kleine, relatief eenvoudig op te pakken onderhoudsmaatregelen worden niet/na lange tijd uitgevoerd. Dit geldt met name voor Westkanaaldijk. • •
• • • •
14
30
Beperkte/ontoereikende parkeermogelijkheden op openbare ruimte op delen van het terrein. Geen duidelijk aanspreekpunt bij de gemeente Beuningen voor WKS. Bij de gemeente Nijmegen is dit aanspreekpunt er wel, maar dit wordt door de ondernemers niet als zodanig onderkend. Geen ruimte om te ‘schuiven’ met bedrijven. Toenemend gevoel van onveiligheid. Uitdijend cluster van autohandelaren en –slopers. Weinig flexibel en verouderd bestemmingsplan.
Door Deloitte & Touche is onderzocht wat de mogelijkheden zijn om via deze goede bereikbaarheid over water een modal-shift (van vervoer over de weg naar vervoer over water) te bewerkstelligen bij enkele bedrijven. Buck Consultants International
Hoofdstuk 3
3.1
Visie op ontwikkelingen
Relevante trends
Werklocaties Zorgvuldig ruimtegebruik Het zorgvuldig omgaan met de ruimte is met name in Nederland in toenemende mate een belangrijke factor, die kan bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van bedrijventerreinen. Zorgvuldig ruimtegebruik is overigens een breder begrip dan intensief ruimtegebruik. Waar het bij intensief ruimtegebruik alleen lijkt te gaan om de intensiteiten van het ruimtegebruik, wordt bij zorgvuldig ruimtegebruik de ruimte zo efficiënt en effectief mogelijk gebruikt, zonder daarbij voorbij te gaan de stedenbouwkundige kwaliteit en het functioneren van het bedrijfsproces (zie figuur 3.1). Het kwaliteitsniveau waarop wordt ingezet is daarbij bepalend voor het niveau van de doelgroepen, die kunnen worden aangetrokken. Dit betekent dat de uiteindelijke inrichtingseisen op het gebied van zorgvuldig ruimtegebruik sterk bepalend zijn voor de doelgroepen die zich uiteindelijke op een locatie zullen vestigen.
Figuur 3.1 Zorgvuldig ruimtegebruik Effectief en efficiënt ruimtegebruik: • • • •
ondergronds parkeren; bouwen in meerdere lagen; groenvoorzieningen concentreren; enzovoorts.
Economisch functioneren: • • • •
gezamenlijke voorzieningen; ontsluiting; flexibiliteit; enzovoorts.
Zorgvuldig ruimtegebruik
Ruimtelijke kwaliteit: • • • •
stedenbouwkundige inrichting; inpassing instad/landschap; architectuur; enzovoorts.
Bron: Buck Consultants International
Buck Consultants International
31
Kwaliteit Steeds belangrijker bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen is kwaliteit. Enerzijds stellen ondernemers hogere eisen aan hun vestigingslocatie, anderzijds stellen overheden meer en meer voorwaarden aan de inpassing en integratie van een bedrijventerrein. Wanneer we spreken van kwaliteit gaat het over het algemeen om begrippen als bruikbaarheid, degelijkheid en netheid. Zonder het begrip kwaliteit exact te willen definiëren, is aan te geven dat kwaliteit op bedrijventerreinen op drie punten te realiseren is: •
•
•
Omgeving; het bedrijventerrein moet passen in het landschap (waaronder ook het landelijke gebied) en op adequate wijze zijn ontsloten. Dit laatste betreft zowel de infrastructuur als de mogelijkheid van het gebruiken van verschillende modaliteiten, waarbij voldoende bereikbaarheid een belangrijk aandachtspunt is. Terrein; het bedrijventerrein moet op gepaste wijze zijn ingericht, zowel ruimtelijk en stedenbouwkundig (rekening houdend met aspecten als open ruimte, ecologie, sociale functie) als functioneel (geschikt om bepaalde bedrijfsactiviteiten uit te voeren). Gebouwen en kavels; hierbij gaat het om zaken als type, omvang, architectuur, aard van de ruimten, mogelijkheden voor innovatief ruimtegebruik, voorkeuren voor koop, lease of huur, parkeren, enzovoorts.
Deze drie ruimtelijke schaalniveaus niveaus staan in feite los van elkaar, maar dienen wel geïntegreerd te worden benaderd. De kwaliteit op het ene niveau is namelijk van invloed op de kwaliteit op een ander niveau. Een groot aantal kwaliteitsaspecten (zoals bijvoorbeeld bereikbaarheid, architectuur, functionaliteit en mogelijkheden voor zorgvuldig ruimtegebruik) dient aandacht te krijgen op alle drie de niveaus. In de praktijk wordt kwaliteit vaak verward met hoogwaardigheid, maar deze begrippen zijn niet synoniem aan elkaar. Kwaliteit is bij wijze van spreken een schaal van 0 tot 100 (zie figuur 3.2). Dit figuur laat zien dat elke ondernemer/doelgroep met zijn wensen ten aanzien van kwaliteit ergens ‘scoort’ op die schaal. De term hoogwaardigheid heeft daarentegen alleen betrekking op de hoogste categorieën op de kwaliteitsschaal. Er zijn ook doelgroepen die minder belang hechten aan hoogwaardigheid. De bedrijven op Westkanaaldijk/De Sluis zitten met name in het middensegment met zowel een aantal uitzonderingen naar boven als naar beneden.
32
Buck Consultants International
Figuur 3.2 De kwaliteitsladder voor bedrijventerreinen (product-marktcombinaties)
doelgroep A
doelgroep B
doelgroep C
bedrijventerreinproduct A
bedrijventerreinproduct B
bedrijventerreinproduct C
0
100
Hoogwaardig
Laagwaardig
Vraag
Aanbod Bron:
Buck Consultants International
Bedrijfshuisvesting Achtereenvolgens wordt een aantal trends beschreven op het gebied van bedrijfshuisvesting: •
Vervaging van de relatie tussen bedrijfstak/activiteit en het type bedrijfsruimte (verschijningsvorm) wat leidt tot het ontstaan van een ‘mixed zone’ met productie- en dienstverlenende activiteiten (figuur 3.3).
Figuur 3.3 Relatie tussen bedrijfstak en activiteit
K a n to o r
Functie
1
Bron:
•
•
• • • • •
b e le id /s tr a te g ie c o ö rd in a tie a d m in is tr a tie u it v o e r in g m a r k e tin g
T r a d it io n e le b e d r ijf s r u im t e
M ix e d z o n e 2 • • • • • •
3
v e rk o o p • k le in s c h a lig e h a n d e l o n d e rz o e k • r e p a ra tie o n d e rw ijs • k le in s c h a lig e o n tw ik k e lin g p r o d u c t ie o n tw e r p /d e s ig n • h o o g w a a rd ig e o n d e rs te u n e n d e p r o d u c t ie d ie n s te n • h o re c a • le is u r e • s p o rt
4 • • • •
g r o o ts c h a lig e p ro d u c t ie v o lu m in e u z e (g r o o t)h a n d e l o p - e n o v e rs la g tr a n s p o rt
Buck Consultants International
Steeds vaker is de wens dat een gebouw iets uitstraalt. Het gebouw (en de omgeving) moeten representatief zijn en aansluiten bij het (gewenste) imago van de onderneming. Dit stelt eisen aan de kwaliteit van gebouwen en locaties. Bedrijven willen in toenemende mate flexibele gebouwen. Veranderingen in de markt (kortere productlevenscycli) vragen om veranderingen in bedrijfsprocessen. Het gebouw moet deze wijzigingen in bedrijfsprocessen kunnen faciliteren (multifunctionele ruimtes). Dit geldt voor productiebedrijven, maar bijvoorbeeld ook voor zakelijke dienstverlening. Bij een (tijdelijke) inkrimping van het aantal werknemers is het bijvoorbeeld handig als de niet-benutte kantoorruimte kan worden onderverhuurd.
Buck Consultants International
33
•
•
Op de markt voor bedrijfsruimte wordt een tweedeling zichtbaar. De bestaande voorraad op verouderde locaties is relatief moeilijk verhuurbaar, ten gunste van nieuwe en kwalitatief aantrekkelijke gebouwen op goed bereikbare locaties. Er is een tendens bij met name de wat grotere bedrijven om bedrijfsruimte te huren in plaats van deze te kopen, om zo de gebondenheid aan één locatie te beperken.
Wensen van gebruikers •
•
•
Demografische ontwikkelingen beïnvloeden de wensen van werknemers voor hun werkomgeving. Indien bijvoorbeeld de pensioenleeftijd opschuift, zullen op termijn relatief meer ouderen aan het werk zijn. Dit stelt eisen aan bedrijfsgebouwen (makkelijk bereikbare gebouwen met op ouderen afgestemde voorzieningen). De combinatie van werk- en zorgtaken leidt tot de behoefte aan bepaalde voorzieningen in/nabij het bedrijf. Voorbeelden van dit soort voorzieningen zijn een kinderdagverblijf in het kantoor, een aflever-/ophaalpunt voor de stomerij en boodschappen die na bestelling op internet bij het bedrijf worden afgeleverd. De werknemer vindt het steeds belangrijker dat het gebouw aangenaam is om in te verblijven: lucht, licht en ruimte. De grote atriums in veel nieuwe kantoorgebouwen zijn hiervan een voorbeeld. Ook rond het bedrijfsgebouw moet het prettig (en veilig!) toeven zijn.
Ontwikkeling en beheer •
•
Bedrijven en overheden werken vaker samen op bedrijventerreinen, gericht op het verbeteren van het bedrijfseconomisch resultaat, de vermindering van de milieubelasting en een efficiënter ruimtegebruik. Dit wordt wel bedrijventerreinmanagement of parkmanagement genoemd. Toenemende aandacht van de vastgoedsector (zowel projectontwikkelaars als beleggers) voor ontwikkelen en beheren van werklocaties.
3.2
Visie ondernemers WKS
Op basis van de eerder genoemde enquêteresultaten van het onderzoek van Deloitte & Touche aangevuld met een aantal interviews bij bedrijven (zie bijlage 3) wordt in deze paragraaf kort ingegaan op de visie van de ondernemers op de toekomstige ontwikkeling van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis15.
15
34
Voor het verkrijgen van een meer uitgebreid inzicht in de wensen van de ondernemers wordt verwezen naar het onderzoek van Deloitte & Touche dat in opdracht van bedrijvenvereniging WKS is uitgevoerd. Buck Consultants International
Achtereenvolgens kunnen de volgende aandachtspunten vanuit ondernemersoptiek worden genoemd: •
• •
•
•
Een deel van de ondernemers wordt geconfronteerd met een al dan niet acuut ruimteprobleem waarvoor de meeste bedrijven wel een (deel)oplossing hebben, maar waarbij met name het huidige bestemmingsplan voor een aantal bedrijven de beperkende factor is. Bedrijven worden geconfronteerd met hoogtebeperkingen en de grenzen van het maximale bebouwingspercentage. Veel bedrijven gaan nu reeds creatief en daardoor ook zorgvuldig met de beschikbare ruimte op hun kavel om. Het imago/uitstraling van het terrein verslechtert langzaam, maar zeker. De ondernemers geven feitelijk aan dat nu het moment is gekomen om in te grijpen. Er moet een strikter handhavingsbeleid worden gevoerd met name daar waar het parkeren en het stallen van containers, sloopauto’s en dergelijke op de openbare weg betreft. De ‘spelregels’ op het terrein moeten voor iedereen duidelijk zijn/worden gemaakt. Dit vereenvoudigt de handhaving. Beide gemeenten moet zich actiever opstellen richting de ondernemers; niet denken in beperkingen, maar zoeken naar oplossingen. Het bezoeken van bedrijven wordt daarbij zeer op prijs gesteld. Er moet een duidelijk aanspreekpunt bij de gemeente zijn voor bedrijven. Dit aanspreekpunt moet echter wel voldoende mandaat hebben voor het aansturen van andere afdelingen voor het beantwoorden van vragen en het afhandelen van klachten.
3.3
Visie gemeenten
Gemeente Nijmegen Economie De belangrijkste doelstelling in het Economisch Beleidsplan Nijmegen 2000-2005 is gericht op het verkleinen van de conjunctuurgevoeligheid van de Nijmeegse economie. Hier zijn geen kwantitatieve doelstellingen aan gekoppeld, maar de aandacht richt zich wel op het vasthouden en waar mogelijk laten toenemen van de werkgelegenheid. Speerpunten van beleid zijn: • • • •
kennisintensieve industrie en value added logistics; kennis en innovatie; gezondheidszorggerelateerde bedrijvigheid; toerisme.
Een nadere uitwerking van deze speerpunten is vastgelegd in negen beleidsvoornemens. Onderdeel van het beleidsvoornemen ‘Voldoende en duurzame bedrijfslocaties’ is de revi-
Buck Consultants International
35
talisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis. Relevante onderdelen van dit beleidsvoornemen zijn verder: •
het helpen opzetten van een parkmanagement- of beheerorganisatie op elk Nijmeegs bedrijventerrein, waarbij ook de gebruikers van het terrein (bedrijven) worden betrokken; het bevorderen van collectieve diensten op bedrijventerreinen.
•
Voor Westkanaaldijk is vanuit de economische optiek van de gemeente Nijmegen geen rol weggelegd voor het accommoderen van watergebonden bedrijvigheid (bedrijven die voor hun bedrijfsvoering afhankelijk zijn van een vestigingsplaats direct langs het water). Voor dit soort bedrijven gaat de voorkeur uit naar het industrieterrein Noord- en Oostkanaalhaven.
Ruimte Belangrijk uitgangspunt voor de ruimtelijke-ordening op bedrijventerreinen vormt de SERladder. Uitgangspunt bij de SER-ladder is dat eerst op bestaande terreinen de nog beschikbare ruimte zo optimaal mogelijk moet worden ingevuld om daarna pas de aandacht te vestigen op het ontwikkelen van nieuwe terreinen. Door het revitaliseren van onder andere Westkanaaldijk wordt hier in Nijmegen invulling aan gegeven.
SER-ladder In de omgang met de schaarse ruimte zijn selectiviteit en doelmatigheid geboden om op evenwichtige wijze tegemoet te kunnen komen aan de ruimtebehoeften voor verschillende functies. De discussie hierover op landelijk niveau heeft ertoe geleid dat door de SER een ‘ladder’ is opgesteld. Deze ladder is bedoeld als denkmodel voor de invulling van de schaarse ruimte. Op deze ladder kunnen de volgende sporten (van onder naar boven) worden onderscheiden: 1 2 3
36
Gebruik de ruimte die reeds beschikbaar is gesteld voor een bepaalde functie en/of door herstructurering beschikbaar gemaakt kan worden. Maak optimaal gebruik van de mogelijkheden om de ruimteproductiviteit te verhogen. Indien het voorgaande onvoldoende oplossingen biedt voor de vastgestelde ruimteproblematiek, is de optie van uitbreiding van het ruimtegebruik voor de desbetreffende functie aan de orde. Daarbij dienen de verschillende relevante waarden en belangen goed te worden afgewogen in een gebiedsgerichte aanpak. Door een zorgvuldige keuze van de locatie van ‘rode’ functies en door investeringen in de kwaliteitsverbetering van de omliggende groene ruimte moet worden verzekerd dat het meerdere ruimtegebruik voor wonen, bedrijventerreinen en/of infrastructuur de kwaliteit van natuur en landschap respecteert en waar mogelijk versterkt.
Buck Consultants International
Bedrijventerrein Westkanaaldijk kent een sterk verouderd bestemmingsplan. Volgens de nieuwe wet ruimtelijke ordening moet binnen afzienbare tijd een nieuw bestemmingsplan voor dit gebied worden opgesteld. Dit zal direct na het gereedkomen van de revitaliseringvisie door de gemeente worden opgepakt. Om de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren, is een beleidsplan IBOR (Integraal Beheer van de Openbare Ruimte) opgesteld. Dit beleidsplan beschrijft een visie op de openbare ruimte van de stad en geeft een strategie op hoofdlijnen welke beheer- en onderhoudinspanningen nodig zijn om de verwoorde ambities concreet te kunnen realiseren. Voor bedrijventerreinen wordt daarbij een onderscheid gemaakt in drie typen gebieden met onderscheidende kenmerken wat betreft de openbare ruimte. Het gaat hierbij om: •
•
•
Industriegebieden: de terreinen met zwaardere industrie. De openbare ruimte die op deze terreinen wordt nagestreefd moet vooral functioneel en degelijk zijn. Bedrijven op deze terreinen richten zich vooral op productie en hechten over het algemeen geen bovengemiddelde waarde aan representativiteit. Bedrijventerreinen: de gemengde bedrijventerreinen met vestigingen van de logistieke en transportsector. Dit type terrein komt het meeste overeen met de huidige stand van zaken op Westkanaaldijk/De Sluis. In vergelijking met de industriegebieden gelden er hogere eisen voor de openbare ruimte, vooral wat betreft functionaliteit en beeldkwaliteit. Nieuwe subcentra: het betreft hier vooral de kantoorlocaties, vaak in samenhang met multifunctionele voorzieningen. Goed voorbeeld is de Brabantse Poort. Voor de openbare ruimte in de nieuwe subcentra gelden nog hogere eisen, vooral ten aanzien van betrokkenheid en netheid van de openbare ruimte. Het zijn bij uitstek de gebieden waar het beheer deels ook bij de bedrijven zelf zou kunnen liggen.
Het beleid zoals neergelegd in het beleidsplan IBOR wordt uitgewerkt in gebiedsgerichte beheerplannen. Ook voor bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis wordt een dergelijk beheerplan opgesteld.
Milieu Belangrijkste beleidsuitgangspunt op het gebied van milieu vormt de eerder genoemde ‘stolpbenadering’. De stolpbenadering staat voor het stoppen van de groei van de uitstoot van verkeer en industrie ten opzichte van de huidige situatie. Het streven is om de milieubelasting binnen de stolp te verkleinen. De stolpbenadering sluit aan bij het project ‘gebiedsgericht omgevingsbeleid’ van de provincie Gelderland. Dit project richt zich op het verbeteren van de aspecten gezondheid, veiligheid, emissie water/bodem/lucht, hinder stank/geluid, intensief ruimtegebruik en beeldkwaliteit/ belevingswaarde. De stolpbenadering moet één van de belangrijkste uitgangspunten vormen voor het nieuw op te stellen bestemmingsplan. Naast de stolpbenadering wordt vanuit milieuoogpunt ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor een intensiever (aanhakend bij de SER-ladder) en duurzaam gebruik van de bestaande ruimte op bedrijventerreinen.
Buck Consultants International
37
Verkeer en vervoer Rijkswaterstaat heeft plannen om in het kader van het project Zandmaas/Maasroute de bruggen bij de Sluis van Weurt verhogen met 2,5 meter. De verhoging heeft onder andere tot gevolg dat de afritten van de bruggen worden opgehoogd waardoor deze zich aan weerzijden over een grotere lengte uitstrekken. Dit leidt tot een groter ruimtebeslag voor de afritten en een verhoging van de Westkanaaldijk.
Gemeente Beuningen De prioriteit van de gemeente Beuningen wat betreft de herstructurering van De Sluis richt zich op de korte termijn met name op een upgrading van de openbare ruimte om de uitstraling van het terrein te verbeteren. Op de langere termijn moet, conform een in de revitaliseringvisie op te stellen profiel, worden toegewerkt naar clusters van bedrijvigheid. Het aandeel van de zware industrie moet waar mogelijk worden beperkt. Dit zou op termijn kunnen leiden tot het uitplaatsen van bedrijven. Hiervoor moet dan wel elders (bijvoorbeeld in de A73-zone) ruimte beschikbaar zijn voor dit type bedrijvigheid. Om de verkeersdrukte in de dorpskern van Weurt (Van Heemstraweg) in de toekomst te beperken, heeft de gemeente Beuningen globale plannen voor het aanleggen van een (gedeeltelijke) rondweg. Hiervoor zijn op dit moment twee varianten denkbaar: •
•
Via de Metaalweg/Westkanaaldijk; deze variant is van grote invloed op het aanzicht van bedrijventerrein De Sluis en vraagt om een ingrijpende opwaardering van de Metaalweg. Via de Hogelandseweg of de Lindenhoutseweg waarbij via een nieuwe brug over het Maas-Waalkanaal wordt aangesloten op de Energieweg; deze variant vraagt om nadere afstemming tussen de gemeente Beuningen en de gemeente Nijmegen en betekent een forse investering in aanvullende infrastructuur.
De noodzaak om de Van Heemstraweg te ontlasten is echter ook sterk afhankelijk van de uiteindelijke uitkomst van de discussie over het doortrekken van de A73 over de Waal. Hiervoor loopt op dit moment een MER-procedure.
Relatie met regionaal beleid In KAN-verband zijn op regionaal niveau de volgende vijf beleidskernpunten geformuleerd16:
16
38
Bedrijventerreinen in het KAN: balans tussen economie, milieu en ruimtelijke kwaliteit. STEC Groep, 2002 Buck Consultants International
•
•
•
• •
Beleidskernpunt 1: Benut de ruimte en intensiveer het ruimtegebruik op bestaande bedrijventerreinen. Dit beleidskernpunt is gericht op het vergroten van de effectiviteit van de –bestaande voorraad bedrijventerreinen. Een belangrijk uitgangspunt daarbij vormt de eerder genoemde SER-ladder. Selectieve uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen staat centraal. Beleidskernpunt 2: Profileer bedrijventerreinen naar vestigingsmilieus. Uitgangspunt binnen dit kernpunt vormt niet alleen de wens om het KAN duidelijk(er) te positioneren ten opzichte van andere omliggende regio’s, maar ook om de bedrijventerreinen binnen het KAN duidelijk te profileren. Beleidskernpunt 3: Stel een kwalitatief vestigingsbeleid vast. Bij dit vestigingsbeleid, waarbij zorgvuldig ruimtegebruik een belangrijke rol speelt, vormt het bestemmingsplan een belangrijk instrument. Beleidskernpunt 4: Verhoog het ambitieniveau van gemeenten en bedrijfsleven. Beleidskernpunt 5: Versterk de samenwerking tussen overheden en het bedrijfsleven.
Geconcludeerd kan worden dat met het bedrijventerreinenbeleid zoals de gemeenten Nijmegen en Beuningen voorstaan, nadrukkelijk wordt aangehaakt bij de gemaakte regionale afspraken.
Buck Consultants International
39
40
Buck Consultants International
Hoofdstuk 4
4.1
Perspectief Westkanaaldijk/ De Sluis
Kansen en bedreigingen
In deze paragraaf staan de kansen en bedreigingen voor Westkanaaldijk/De Sluis centraal. Daarbij is een koppeling gemaakt tussen de sterke en zwakke punten van het terrein en de visie van zowel beide gemeenten als de ondernemers. Verder is er nadrukkelijk rekening gehouden de eerder genoemde trends en ontwikkelingen. Dit leidt tot een overzicht van wat in onze optiek de kansen en bedreigingen zijn voor bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis. Deze staan weergegeven in tabel 4.1.
Tabel 4.1
Kansen en bedreigingen
Kansen Trends en ontwikkelingen • Vervaging van de relatie tussen bedrijfstak/ activiteit en het type bedrijfsruimte biedt perspectief voor de kwalitatieve upgrading van Westkanaaldijk/De Sluis • De hoge organisatiegraad van het gevestigde bedrijfsleven biedt een uitstekende aanknopingspunten voor een voorspoedige implementatie van bedrijventerreinmanagement Beleidsomgeving • Het nieuw op te stellen bestemmingsplan kan optimaal worden gevoed vanuit de revitaliseringvisie met belangrijke aandachtspunten als zorgvuldig ruimtegebruik, aandacht voor kwaliteit van de openbare en private ruimte en milieukwaliteit • De ambities op het gebied van de openbare ruimte (IBOR) kunnen op relatief korte termijn op Westkanaaldijk/De Sluis worden geïmplementeerd • Het loslaten van het vigerende ABC-locatiebeleid biedt mogelijkheden (geen direct koppeling meer tussen bereikbaarheidsprofiel terrein en toegestaan aantal parkeerplaatsen)
Buck Consultants International
Bedreigingen
• Aandacht voor zorgvuldig ruimtegebruik is belangrijk, maar moet niet worden overschat en zeker niet op een reeds dichtbebouwd terrein als Westkanaaldijk/De Sluis
• Er wordt door beide gemeenten nog te weinig met een ‘ondernemersbril’ naar oplossingen gezocht • Het huidige bestemmingsplan vormt een rem op ontwikkelingen als zorgvuldig ruimtegebruik
41
4.2
Ambities
In deze paragraaf worden de ambities voor de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis geformuleerd. Daarbij is rekening gehouden met de ‘wensen’ zoals deze door de diverse actoren in dit proces zijn aangegeven. Het ambitieniveau zoals hier wordt geformuleerd, moet worden gezien als een eindstadium (‘waar moet het naar toe’). Feitelijk geven het ambitieniveau de ‘do’s en dont’s’ aan, waarmee tevens richting wordt gegeven aan de zwaarte van de te nemen maatregelen. Dit betekent dat op dit moment een proces in gang wordt gezet dat over 15 tot 20 jaar moet leiden tot het eindbeeld zoals dit voor het hele terrein en de onderscheiden deelgebieden wordt geschetst. Daarbij vormt het ambitieniveau zoals dit hier wordt geschetst de basis voor de in hoofdstuk 5 op te stellen strategisch visie. In de strategische visie wordt de inhoudelijke vertaalslag gemaakt van de ambities naar wat er daadwerkelijk op het terrein moet gebeuren (het streefbeeld), zonder daarbij reeds in te gaan op concrete maatregelen. Bij het bepalen van het ambitieniveau kunnen in feite vier niveaus worden onderscheiden. Daarbij heeft elk hoger ambitieniveau het voorafgaande ambitieniveau ‘in zich’.
Ambitieniveau 0 Handhaving van bestaande situatie, al dan niet in afwachting van andere planontwikkelingen. Gericht op het oplossen van knelpunten indien noodzakelijk. Op dit niveau is geen sprake van revitalisering maar noodzakelijk onderhoud en herstel. Ambitieniveau 1 Revitalisering van het openbaar gebied en vrijblijvende aanpak knelpunten private terreinen (bedrijven enthousiast maken). Binnen dit ambitieniveau wordt vooral de openbare ruimte aangepakt. Aanpak van problemen op individuele kavels is vooral een zaak van individuele bedrijven, in onderling overleg met het bevoegd gezag. Ambitieniveau 2 Revitalisering van het openbaar gebied en inspanningen om gezamenlijk met het bedrijfsleven tot aanpak van private terreinen te komen (overleg en afspraken). Als de kans zich voordoet bepaalde functies herschikken, bijvoorbeeld om een bepaalde uitstraling buiten het terrein terug te dringen. Ambitieniveau 3 Herstructurering van het terrein (openbaar en privaat), inclusief het herschikken van functies, bedrijfsverplaatsingen, (intensief overleg, afspraken en inspanningsverplichtingen).
Naast uiteraard de zwaarte van de inspanningen die moeten worden geleverd om een bepaald ambitieniveau te bereiken, spitst het verschil tussen de onderscheiden ambitieniveaus zich met name toe op de mate van samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid en het bedrijfsleven onderling.
42
Buck Consultants International
Algemeen Zonder de problemen te bagatelliseren kan worden geconcludeerd dat het revitaliseringproces tijdig in gang is gezet. Naar verwachting zijn dan ook geen zware ingrijpende maatregelen nodig om het terrein weer aan te passen aan de eisen van deze tijd. De ambitie ligt dan ook niet zozeer in het oplossen van ‘zware problemen’, maar meer in het ‘future proof’ maken van het terrein. Groot voordeel daarbij is dat ook (een groot deel) van de ondernemers bereid is om mee te werken aan een upgrading van Westkanaaldijk/De Sluis. Enkele uitgangspunten/randvoorwaarden die kunnen worden genoemd, zijn: •
• •
•
Bedrijfsverplaatsingen zijn op dit moment niet aan de orde. Er is geen ‘schuifruimte’ op het terrein, waardoor gewoonweg het op het terrein verplaatsen van bedrijven niet mogelijk is. Daarnaast is het verplaatsen (of uitplaatsen) van bedrijven een kostbare en tijdrovende kwestie, waarvoor op dit moment de acute noodzaak ontbreekt. Functiemenging moet op Westkanaaldijk/De Sluis niet worden nagestreefd. De kracht van dit terrein zit met name in het monofunctionele karakter als werklocatie. Kansen voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit liggen in eerste instantie op terreinniveau en ten tweede op gebouw-/kavelniveau waarbij nadrukkelijker kwaliteitseisen dienen te worden gesteld aan de bedrijfsgebouwen. Daarbij is een taak weggelegd voor zowel beide gemeenten als de op het terrein gevestigde bedrijven. Hoe dit vorm te geven is onderdeel van het nog op te stellen actieplan. Zorgvuldig ruimtegebruik dient te worden aangemoedigd, maar dan wel op een zodanige manier dat ook voor ondernemers de voordelen duidelijk zichtbaar zijn. Hier dient door beide gemeenten het voortouw te worden genomen.
Deelgebieden De inzet voor WKS Noord richt zich op ambitieniveau 2. In gezamenlijk overleg met bedrijven dient tot een kwaliteitsimpuls voor dit gebied te worden gekomen. In overleg met de ondernemers moeten de knelpunten op het gebied van openbare en private ruimte worden opgelost. Het betreft hier met name de noordzijde van de Hogelandseweg (Rouwboschweg, Vosheuvelweg, Wauderickweg) en een deel van Westkanaaldijk. De ambitie dient er daarbij op gericht te zijn om het aanwezige cluster van autohandelaren/sloopbedrijven te behouden, maar niet verder te laten uitdijen. Intensiever gebruik van de beschikbare ruimte behoort zeker op De Sluis tot de mogelijkheden. De inzet voor WKS Midden richt zich op ambitieniveau 1. Het betreft hier vooral het op enkele punten verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte en het verbeteren van de uitstraling van een aantal bedrijven in dit deelgebied. Een deel van deelgebied WKS Zuid (Microweg e.o.) kan op termijn, mede door de aard van de aanwezige bedrijven, een bijdrage leveren in het mede vorm geven van de economische doelstellingen van de gemeente Nijmegen. Deze richten zich op het verbreden van de economische structuur van de Nijmeegse economie door onder andere in te zetten op hoogwaardige bedrijvigheid.
Buck Consultants International
43
Mogelijkheden om een deelgebied met een hoogwaardiger uitstraling te creëren zijn aanwezig, maar dit kan op termijn wel het uitplaatsen van bedrijven wenselijk maken. Daarbij dient helderheid te worden gecreëerd rondom de discussie over de locatie van de autodealers en de invulling van Kinderdorp Neerbosch. De ambitie voor de entree van Westkanaaldijk richt zich dan ook op ambitieniveau 3; de inspanningen zijn daarbij niet zozeer gericht op het aanpakken van ‘zware vormen van veroudering’ en allerlei ongewenste ontwikkelingen, maar meer op het ‘opschalen’ van het kwaliteitsniveau van dit gebied. Voor het gebied rond de Binderkampweg en de Middenkampweg wordt wat betreft het na te streven ambitieniveau aangesloten bij het middengebied (ambitieniveau 1).
44
Buck Consultants International
Hoofdstuk 5
Strategische visie
Het bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis vervult al sinds lange tijd een belangrijke rol in de economie en werkgelegenheid van zowel de gemeente Nijmegen als de gemeente Beuningen. Om ook in de toekomst een goede vestigingsplaats voor vitale bedrijven te zijn, moet op Westkanaaldijk/De Sluis een ontwikkeling worden ingezet. Essentieel daarbij is niet alleen acties te ondernemen die op korte termijn problemen oplossen zoals bijvoorbeeld het verbeteren van het onderhoud van de openbare ruimte, maar juist ook investeringen te doen die op lange termijn het goed functioneren van deze werklocatie garanderen. Acties die de kwaliteit van het terrein verbeteren staan dan ook nooit los van elkaar, maar dragen bij aan het realiseren van één toekomstbeeld. Op basis van de SWOT-analyse en het geformuleerde ambitieniveau wordt de strategische visie voor Westkanaaldijk/De Sluis opgesteld. In paragraaf 5.1 wordt een aantal uitgangspunten weergegeven die ten grondslag liggen aan deze strategische visie. Vervolgens wordt in paragraaf 5.2 een aantal thema’s geformuleerd waaraan direct een aantal doelstellingen is gekoppeld. De strategische visie wordt per deelgebied beschreven. Deze strategische visie mondt uit in een programma van eisen voor de onderscheiden deelgebieden en een overzicht van de te nemen maatregelen (paragraaf 5.3).
5.1
Uitgangspunten
Op basis van de sterke en zwakke punten en de kansen en bedreigingen, zoals beschreven in de voorgaande hoofdstukken, kan een aantal uitgangspunten worden geformuleerd die de basis vormen voor de strategische visie. De in onze optiek belangrijkste uitgangspunten zijn: •
•
De bereidheid van een deel van de bedrijven om te investeren in hun bedrijfsomgeving (openbare en private ruimte), de knelpunten die bedrijven momenteel ervaren en de aandacht van de gemeenten Nijmegen en Beuningen zijn goede aanknopingspunten voor het ‘verduurzamen‘ van het terrein waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van de kwaliteit en het zorgvuldig omgaan met de ruimte. De bereidheid van een deel van de bedrijven om te willen investeren, de interesse voor gezamenlijke voorzieningen en het feit dat de gemeenten Nijmegen en Beuningen willen investeren in het verbeteren van hun relatie met de bedrijven bieden goede perspec-
Buck Consultants International
45
•
•
•
tieven voor het implementatie van bedrijventerreinmanagement, waardoor het te realiseren kwaliteitsniveau behouden kan blijven. Ondanks dat bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis op dit moment niet wordt geconfronteerd met omvangrijke problemen die een sterke negatieve invloed hebben op de bedrijfsvoering van individuele bedrijven, moet het ‘future proof’ maken van het terrein als proces niet worden onderschat. Er is vrijwel geen ‘schuifruimte’ op het terrein wat het eventueel verplaatsen van bedrijven op het terrein op korte termijn in elk geval niet mogelijk maakt. Het mogelijk clusteren van bedrijven wordt daarmee niet onmogelijk gemaakt, maar is wel een proces van de (zeer) lange adem. Dit komt mede door het feit dat de gemeenten Nijmegen en Beuningen geen actief uitplaatsingsbeleid wensen te voeren. Wel is er de bereidheid om een anticiperend beleid te voeren waarbij, binnen de kaders van deze strategische visie, eventueel vrijkomende grond wordt aangekocht Aangezien het huidige bestemmingsplan is verouderd, wordt ervan uitgegaan dat bij het uitwerken van de strategische visie het bestemmingsplan wordt geactualiseerd.
5.2
Thema’s en doelen
De ambitie voor de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis is gericht op het ‘future proof’ maken van het terrein. Behoud van de bestaande bedrijvigheid, en daarmee de bestaande werkgelegenheid, op het terrein staat daarbij centraal. Op deze manier blijft Westkanaaldijk/De Sluis zich nadrukkelijk profileren ten opzichte van andere bedrijventerreinen in en om Nijmegen als een modern gemengd bedrijventerrein. De genoemde ambitie heeft een aantal thema’s in zich die relevant zijn voor de revitalisering van het hele bedrijventerrein. Het gaat hierbij om de volgende thema’s17: 1 2 3 4 5
Profilering van het terrein Kwaliteit van de ruimte Zorgvuldig ruimtegebruik Milieukwaliteit Bedrijventerreinmanagement
Achtereenvolgens worden deze thema’s uitgewerkt waarbij bij elk thema een aparte doelstelling wordt geformuleerd. Het bereiken van deze doelstelling krijgt vorm in een proces. Dit proces moet uiteindelijk in een periode van circa 15 jaar leiden tot het gewenste eindbeeld. In dit tijdperspectief moet deze strategische visie dan ook worden geplaatst.
17
46
Met deze thema’s wordt nadrukkelijk aangehaakt bij de regionale beleidskernpunten zoals vastgelegd in de nota ‘Bedrijventerreinen in het KAN: balans tussen economie, milieu en ruimtelijke kwaliteit (STEC Groep, 2002). Buck Consultants International
ad 1
Profilering van het terrein
Bij de profilering van Westkanaaldijk/De Sluis kan een onderscheid worden gemaakt in drie deelgebieden. Aanhakend bij de geformuleerde ambitieniveaus wijken deze enigszins af van de eerdere indeling in Noord, Midden en Zuid. Er wordt toegewerkt naar een clustering van bedrijven. Basis voor deze clustering vormt echter niet alleen de bedrijfstak waarin een bepaald bedrijf actief is (bijvoorbeeld industrie of transport), maar vooral de kwaliteit/uitstraling van het bedrijfsgebouw en de mate van intensivering van het grondgebruik die mogelijk is (zie figuur 5.1).
Figuur 5.1 Deelmilieus van bedrijven op Westkanaaldijk/De Sluis
Wer k (kle wijk i bed nschal ig rijvi ghe e id)
t aa on w Fr oog (h
Regu l (indu ier s met trie en l neut o rale gistiek uitst ralin g)
f tie ta en es pr /re ig rd )
Deelgebied Front Voortvloeiend uit de geformuleerde ambitie (ambitieniveau 3) wordt voor dit deelgebied toegewerkt naar een cluster van representatieve bedrijven met kantoorachtige ontwikkelingen. Het loslaten van het ABC-locatiebeleid, waarbij dus geen directe relatie meer wordt gelegd tussen het bereikbaarheidsprofiel van een terrein en het aantal parkeerplaatsen dat een bedrijf mag hebben, biedt hier mogelijkheden toe. Met name de entree van het gebied en de Microweg/Lagelandseweg bieden mogelijkheden voor bedrijven die belang hechten aan een zichtlocatie. Op deze manier ontstaat een ‘representatief front’ wat tevens een goede (landschappelijke) aansluiting op de ontwikkelingen in Kinderdorp Neerbosch mogelijk maakt. Op eigen terrein parkeren of collectief parkeren is een vereiste wat met name op de Mircoweg vraagt om creatieve oplossingen. Indien goed overleg tussen gemeente en Buck Consultants International
47
ondernemers niet helpt, volgt een streng(er) handhavingsbeleid. Als laatste ‘redmiddel’ kan betaald parkeren worden ingevoerd. Door de gemeente wordt niet meer meegewerkt aan de vestiging van milieubelastende activiteiten in dit deelgebied. Dit is mogelijk door in dit deelgebied geen nieuwe milieuvergunningen meer te verstrekken aan mogelijk nieuwe bedrijven18. Aangezien de uitstraling van de openbare ruimte mede de uitstraling van dit deelgebied bepaalt, wordt hier nadrukkelijk aandacht aan besteed. Verder is een goede OVaansluiting een belangrijke randvoorwaarde. Bestaande bedrijven hoeven niet te verplaatsen, maar worden gestimuleerd om hun bedrijf aan te passen aan de kwaliteit van de omgeving. Dit betekent dat de gemeente hier ‘het goede voorbeeld moet geven’. Hierover worden afspraken gemaakt tussen de gevestigde bedrijven en de gemeente Nijmegen. Een samen door beide partijen nog op te stellen beeldkwaliteitplan, aangevuld met een integraal beheerplan voor de openbare ruimte, moet hiervoor de aanknopingspunten bieden. Wederzijdse inspanningsverplichtingen kunnen/moeten onderdeel zijn van deze samenwerking. De uitstraling van de bestaande bedrijfspanden (gevel en kavel) moet worden verbeterd. Buitenopslag wordt niet toegestaan. Wanneer ruimte vrijkomt, wordt deze opgevuld door bedrijvigheid die past in een representatieve omgeving. De gemeente stuurt dit proces op basis van richtlijnen die in het beeldkwaliteitplan staan opgenomen.
Deelgebied Regulier Wat de profilering van dit deelgebied betreft, wordt nadrukkelijk aangesloten bij de bestaande bedrijvigheid en de huidige kenmerken van dit deelgebied (ambitieniveau 1). Ruimte wordt geboden aan (grootschalige) industriële en logistieke bedrijven. Met name onderhoud van de openbare ruimte en handhaving spelen hierbij een belangrijke rol. Buitenopslag is mogelijk, maar dan alleen aan de achterzijde van het bedrijfspand. Parkeeroplossingen moeten worden gevonden op eigen terrein. Hetzelfde geldt voor laad- en losmogelijkheden van toeleveranciers. Voor de openbare ruimte betekent dit dat deze voldoende ruim gedimensioneerd en functioneel ingericht moet zijn. Dit betekent dat niet-functionele groenvoorzieningen (brede stroken laag struikgewas) langs bijvoorbeeld de Vlotkampweg en een deel van de Westkanaaldijk niet hoeven te worden gehandhaafd. Op deze manier worden deze wegen ook minder ‘aantrekkelijk’ voor zwerfvuil. In dit deelgebied moet hard worden opgetreden tegen foutparkeerders, illegale handelswaar op de openbare weg (trucks zonder kenteken) en ‘rondslingerende’ containers. Duidelijke borden met bijvoorbeeld een aantal gedragsregels moeten aangeven waar wat wel en niet mag. In dit deelgebied liggen twee bedrijven, Mead Johnson en Louis Nagel, die beide beschikken over een aanzienlijke hoeveelheid ongebruikte grond op hun kavel. Samen met deze bedrijven moet worden gezocht naar een mogelijkheid om deze grond alsnog voor bedrijfsdoeleinden in te zetten (bijvoorbeeld toeleveranciers).
18
48
Op dit moment zorgt op dit deel van het terrein alleen het bedrijf Nederma zoetwaren voor enige milieubelasting in de vorm van geuroverlast. Dit betekent dat reeds gevestigde bedrijven niet de dupe worden van deze maatregel. Buck Consultants International
De gemeente dient hier het voortouw in te nemen eventueel gesteund door een aantal vertegenwoordigers van de ondernemersvereniging WKS.
Deelgebied Werkwijk Ook voor dit deelgebied wordt aangesloten bij de huidige kenmerken. Dit betekent dat er sprake is van een clustering van kleinschaligere bedrijven waarvoor een representatieve uitstraling een minder belangrijke rol speelt. Om grip te krijgen op het in dit deelgebied gevestigde sloperscluster wordt in overleg met de daar gevestigde bedrijven aan de noordkant van de Hogelandseweg een soort ‘autoboulevard’ voor tweedehands auto’s en auto-onderdelen gecreëerd. Om de andere deelgebieden te ‘vrijwaren’ van slopersactiviteiten moeten duidelijke (kwaliteits)regels worden opgesteld waaraan deze bedrijven zich dienen te houden. Het bestemmingsplan in combinatie met een beeldkwaliteitplan vormen hierbij belangrijke instrumenten. Uiteraard moet dit worden gevolgd door een strikt handhavingsbeleid waarvoor en aantal gedragsregels de basis vormen. Om ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan moet dit deelgebied opener en toegankelijker worden gemaakt. Dit betekent geen doodlopende straten en een duidelijke scheiding tussen openbare en private ruimte. Op deze manier is het mogelijk om sturing te geven aan de gewenste ontwikkelingen. Ook hier geldt dat bedrijven niet hoeven te verplaatsen, maar worden gestimuleerd om hun bedrijf aan te passen aan de kwaliteit van de omgeving.
Doelstelling 1 Het (op de langere termijn) realiseren van de voorgestelde clustering van bedrijven in de drie onderscheiden deelgebieden Front (zuid), Regulier (midden) en Werkwijk (noord).
ad 2
Kwaliteit van de ruimte
Terwijl representativiteit voor bedrijven steeds belangrijker wordt, neemt de ruimtelijke kwaliteit van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis langzaam maar zeker af. Door te revitaliseren kan echter, aanhakend bij de kwaliteitseisen die voortvloeien uit de profilering, een impuls worden gegeven aan de kwaliteit van zowel de openbare als de private ruimte. Voor het terrein als geheel wordt de lat wat betreft de kwaliteit van de openbare ruimte overal hoger gelegd. Dit vergt met name grotere inspanningen op het gebied van onderhoud en handhaving. Dit betekent goed onderhouden wegen en bermen zonder zwerfvuil, geen illegaal geparkeerde vrachtauto’s langs de openbare weg, een representatieve entree van het terrein en verzorgd openbaar groen. Voor het behoud en eventueel versterken van de kwaliteit van het openbare groen kan een integraal inrichtingsplan worden opgesteld. Voor de onderscheiden deelgebieden Front, Regulier en Werkwijk kan voor het ambitieniveau en de daarbij te leveren onderhoudsinspanningen worden aangehaakt bij het beleidsplan IBOR. Zoals reeds aangegeven (paragraaf 3.3) worden in dit beleidsplan drie typen
Buck Consultants International
49
gebieden onderscheiden met onderscheidende kenmerken wat betreft de inrichting en kwaliteit van de openbare ruimte: industriegebieden, bedrijventerreinen en nieuwe subcentra. Kijkend naar de voorgestelde profilering kan voor het deelgebied Regulier worden aangehaakt bij het ambitieniveau voor industriegebieden (figuur 5.2). De technische staat van de openbare ruimte kent het hoogste ambitieniveau19. Dit betekent dat de openbare ruimte die wordt nagestreefd functioneel en degelijk moet zijn. Voor de beide andere deelgebieden (Front en Werkwijk) richt de ambitie zich op het niveau van bedrijventerreinen. Voor de openbare ruimte gelden hier hogere eisen wat betreft functionaliteit en beeldkwaliteit (figuur 5.2). Waar in Werkwijk de nadruk dan meer op de functionaliteit zou moeten liggen, moet deze zich voor Front meer richten op de beeldkwaliteit.
Figuur 5.2 Ambitieniveau onderhoudsinspanning voor industriegebieden en bedrijventerreinen Industriegebieden
Bedrijventerreinen
Bron: IBOR, gemeente Nijmegen (2001)
Ook voor wat betreft de private ruimte is er sprake van een onderscheid in deelgebieden. Hierbij moet door beide gemeenten samen met de bedrijven in met name de deelgebieden Zuid en Noord worden gewerkt aan een verbetering van deze kwaliteit. Dit betekent dat hier in nauw overleg met de bedrijven afspraken over moeten worden gemaakt. Hierbij is de waarschuwing op zijn plaats dat hierin niet wordt doorgeschoten: er moet naar worden gestreefd om de kwaliteit van de openbare en private ruimte op elkaar te laten aansluiten. Voor wat betreft de bebouwing en inrichting van de bedrijfskavels kan het opstellen van een beeldkwaliteitplan het instrument zijn om in eerste instantie de gewenste kwaliteit te realiseren, maar naar de toekomst toe ook te kunnen waarborgen. Het beeldkwaliteitplan vormt voor de gevestigde bedrijven en mogelijke nieuwvestigers de leidraad voor de inrichting van hun private terreinen en de uitstraling van de gebouwen. In het kader van bedrijventerreinmanagement (zie thema 5) kan dit instrument verder worden vormgegeven. 19
50
IBOR onderscheidt per gebied vier ambitieniveaus waarbij 4 het laagste en 1 het hoogste ambitieniveau is. Buck Consultants International
Doelstelling 2 Versterken van de ruimtelijke kwaliteit van het terrein waarbij de ambitieniveaus voor de verschillende deelgebieden leidend zijn.
ad 3
Zorgvuldig ruimtegebruik
De revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis gaat gepaard met zorgvuldig ruimtegebruik. Dit betekent dat de ruimte efficiënt en effectief wordt gebruikt zonder dat dit ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven en de ruimtelijke kwaliteit. Feitelijk moet worden geconstateerd dat de bebouwingsdichtheid, zeker in de deelgebieden Zuid en Noord, de maximale mogelijkheden benadert. Daar waar mogelijk wordt geschakeld en gestapeld gebouwd en worden voorzieningen gedeeld. In dit kader past ook het zoeken naar creatieve parkeeroplossingen voor de wegen waar de urgentie het hoogst is (met name Microweg, deel Lagelandseweg). Nieuwe bedrijfsgebouwen worden zodanig gebouwd, dat de gebouwen door verschillende bedrijven gebruikt kunnen worden. De kans dat een bedrijfsgebouw leeg blijft staan na het vertrek van een bedrijf wordt daarmee sterk verkleind. Overleg met, maar met name ook het informeren van de bedrijven over de (on)mogelijkheden is hierbij van groot belang. Daarnaast kan de gemeente vrijstelling geven voor op dit moment gehanteerde normen voor bouwhoogten. Op termijn kunnen hierover nieuwe richtlijnen worden opgenomen in de actualisatie van het bestemmingsplan. Dit vereist een goede afstemming van de doelstellingen van de gemeentelijke afdelingen op het gebied van economie, ruimte, verkeer en milieu. Een andere mogelijkheid tot zorgvuldig ruimtegebruik wordt gevormd door het (beter) benutten van een aantal niet-functionele groenstroken langs de diverse wegen zoals de ‘achterzijde’ van de Microweg, delen van de Binderskampweg en delen van de Vlotkampweg (figuur 5.3). Daarbij is het niet de bedoeling om het relatief groene karakter van het terrein teniet te doen. Zo zou het niet goed zijn wanneer bijvoorbeeld de smalle groenstroken langs de Lindenhoutseweg, die een ‘camouflage’ vormen voor de achterliggende bedrijven, zouden verdwijnen. Wel is er de mogelijkheid om groenstroken die niet/nauwelijks aan dit groene karakter bijdragen beter te benutten.
Buck Consultants International
51
Figuur 5.3 Groenstroken op bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis
Doelstelling 3 Het revitaliseren van Westkanaaldijk/De Sluis waarbij de beschikbare ruimte efficiënt en effectief wordt benut zonder dat dit ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven en de ruimtelijke kwaliteit. Uitgaande van de visie zoals deze is geschetst voor de onderscheiden deelgebieden ontstaat wat betreft kwaliteit en de mate van intensiteit van het ruimtegebruik het beeld zoals geschetst in figuur 5.4. Ook dit figuur geeft feitelijk een eindstadium weer wat in een tijdsperiode van circa 15 jaar (in fasen) moet worden gerealiseerd. Voor het deelgebied Regulier richt de aandacht zich bij zorgvuldig ruimtegebruik met name op onderhoud en handhaving van de bestaande uitgangspunten. Zoals reeds aangegeven is daarbij nader overleg met de bedrijven Mead Johnson en Louis Nagel over de aldaar beschikbare restruimte een belangrijk aandachtspunt. Voor de beide andere deelgebieden (Front, Werkwijk) wordt waar mogelijk nadrukkelijker gestreefd naar een efficiënter en effectiever gebruik van de beschikbare ruimte. Geconcludeerd kan worden dat de onderscheiden deelgebieden zowel wat betreft ruimtelijke kwaliteit als intensiteit van de bebouwing complementair aan elkaar zijn.
52
Buck Consultants International
Figuur 5.4 Deelmilieus naar ruimtelijke kwaliteit en intensiteit (zorgvuldig ruimtegebruik)
Kwaliteit
ad 4
Intensiteit
Front
++
++
Regulier
0
0
Werkwijk
+
+/++
Milieukwaliteit
Met als uitgangspunt de stolpbenadering van de gemeente Nijmegen zullen er in de toekomst (nog) scherpere milieueisen aan bedrijven worden gesteld. Bij de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis liggen de mogelijkheden voor duurzame ontwikkeling met name in verbeteringen van het leefmilieu (beperken van overlast van geur, geluid, gevaar en luchtverontreiniging) en het eerder genoemde zorgvuldig ruimtegebruik. Uitgangspunt daarbij vormt het niet verder laten toenemen en waar mogelijk beperken van de uitstoot van een aantal milieubelastende bedrijven zoals deze in de SWOT-analyse (hoofdstuk 2) naar voren zijn gekomen. Dit mag echter niet ten koste gaan van het economisch functioneren van deze bedrijven. Recente voorbeelden met verschillende bedrijven zoals bijvoorbeeld Rotadruk hebben uitgewezen dat ook de bedrijven bereid zijn in een schoner milieu te willen investeren. De gemeenten Nijmegen en Beuningen hebben de afgelopen periode een groot aantal onderzoeken laten uitvoeren naar diverse milieuaspecten op bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis. Deze moeten de basis vormen voor de uitwerking van een aantal actierichtingen om vorm en inhoud te geven aan de stolpbenadering. Besparing en samenwerking op het gebied van energie, water en afval zijn acties die vanuit het bedrijfsleven zelf moeten worden genomen en die voor een deel ook reeds genomen zijn. De gemeenten kunnen hier natuurlijk wel faciliterend actief zijn.
Doelstelling 4 De milieukwaliteit op bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis is een belangrijk aandachtspunt in de actualisatie van het bestemmingsplan waarbij op een zodanige manier moet worden gestreefd naar het beperken van de milieubelasting dat dit niet ten koste gaat van het economisch functioneren van bedrijven.
ad 5
Bedrijventerreinmanagement
Het kwaliteitsniveau van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis moet niet alleen op de korte termijn worden verbeterd, maar moet ook voor de lange termijn gehandhaafd kunnen blijven. Het instellen van bedrijventerreinmanagement zorgt ervoor dat kwaliteit ook voor
Buck Consultants International
53
de langere termijn kan worden vastgehouden. Essentieel hierbij is dat de gemeenten en de gevestigde bedrijven zich samen verantwoordelijk voelen voor het beheer van het bedrijventerrein. Tegelijkertijd moeten de taken van elk van de betrokkenen helder zijn omschreven. De gemeente is hierbij in eerste instantie verantwoordelijk voor de inrichting van het openbaar gebied, maar deze inrichting moet wel aansluiten bij de inrichting van de bedrijfskavels. De in het leven te roepen bedrijventerreinmanagementorganisatie speelt bij het vasthouden van het kwaliteitsniveau een belangrijke rol. Dit kwaliteitsniveau dient met name in de ruimtelijke uitwerking van deze revitaliseringvisie goed te zijn vastgelegd. Een aan te stellen bedrijvenmanager wordt verantwoordelijk voor het beheer en krijgt de beschikking over een budget. Voor de organisatorische vormgeving van dit bedrijventerreinmanagement en voor de financiële voeding ervan zijn verschillende modellen denkbaar. Dit vormt een punt van nader overleg tussen gemeente en private partijen waarvoor in het op te stellen actieplan een voorzet zal worden gegeven.
Doelstelling 5 Op (korte) termijn het realiseren van een zowel door de bedrijven als door de gemeenten gedragen bedrijventerreinmanagementorganisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van het terrein.
5.3
Programma van eisen
De beschreven ambitieniveaus en de strategische visie kunnen worden vertaald in een programma van eisen voor de onderscheiden deelgebieden. Dit programma vormt meteen de basis voor het actieprogramma. Belangrijk in dit programma is dat rekening wordt gehouden met de mate waarin intensivering en de verschijningsvorm van de gebouwen verschillen per deelmilieu. In tabel 5.1 is het programma voor de drie deelgebieden uitgewerkt.
54
Buck Consultants International
Tabel 5.1
Programma van eisen voor de drie deelgebieden (streefbeeld) Front
Regulier
Werkwijk
Hindercategorie 2-3
Hindercategorie 2-4
Hindercategorie 2-4, met uitzondering van de zwaardere categorie 4 bedrijven
•
Milieuzonering
•
Ruimtegebruik terrein Intensief, waar mogelijk Regulier, mogelijkheid voor Hoge bebouwingsgraad schakelen en stapelen grootschalige ontwikkelingen
•
Inrichting openbare ruimte
Functionaliteit ondergeschikt aan beeldkwaliteit
Functioneel en degelijk
Nadruk op functionaliteit, maar ook aandacht voor beeldkwaliteit
•
Opslag
In de gebouwen
Op de kavel en in de Gebouwen
Op de kavel en in de gebouwen
•
Parkeren
Op eigen terrein (deels) Op eigen terrein rondom de Op eigen terrein rondom op of in de gebouwen gebouwen de gebouwen
•
Verschijningsvorm gebouwen
Representatief
Buck Consultants International
Reguliere ontwikkeling
Reguliere ontwikkeling, maar intensiever ruimtegebruik
55
56
Buck Consultants International
Hoofdstuk 6
Actieprogramma
In dit hoofdstuk ligt de nadruk op het concretiseren van de strategische visie. Dit vertaalt zich in het formuleren van een aantal acties (paragraaf 6.1), het nader uitwerken van deze acties (paragraaf 6.2) en het uitstippelen van het realisatietraject (paragraaf 6.3).
6.1
Acties
Gezamenlijke verantwoordelijkheid als absolute randvoorwaarde Om het geschetste toekomstbeeld en de genoemde doelstellingen te bereiken is er één absolute randvoorwaarde: gemeente en bedrijfsleven nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid. Dit betekent dat elk van de betrokken partijen zich inspant om de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis tot een succes te maken. Dat vraagt om samenwerking tussen de gemeente en de gevestigde bedrijven, tussen de gemeenten onderling, tussen de gemeenten en hogere overheden en tussen de gevestigde bedrijven onderling. Alleen wanneer ieder van deze partijen zijn verantwoordelijkheid neemt, kunnen de doelen worden gehaald. De revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis geeft immers niet alleen invulling aan de gemeentelijke doelstellingen, maar draagt ook bij aan het beter functioneren van de gevestigde bedrijven. Algemeen uitgangspunt voor het actieplan is dat acties met name gericht moeten zijn op het tegengaan van ongewenste ontwikkelingen én het faciliteren van gewenste ontwikkelingen. Dit vereist een actieve houding van de gemeenten Nijmegen en Beuningen, aangezien dit betekent dat: • • •
Er tussen de betrokken afdelingen van beide gemeenten regelmatig afstemming moet plaatsvinden over nog op te pakken acties en afgeronde acties (evaluatie). Er regelmatig contact moet zijn tussen gemeente en bedrijfsleven om wederzijds elkaar te informeren over relevante ontwikkelingen. Beide gemeenten in staat moeten zijn om waar nodig bepaalde ontwikkelingen snel en doeltreffend in acties te vertalen.
Met name het laatstgenoemde punt duidt er dan ook op dat het actieplan geen statisch, maar een dynamisch document is. Nu het proces rondom de revitalisering van Westkanaal-
Buck Consultants International
57
dijk/De Sluis met de voorliggende strategische visie feitelijk van start is gegaan, betekent dit dat een continu proces in gang wordt gezet.
Te nemen maatregelen De vijf doelen in de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis kunnen worden bereikt door twintig acties in gang te zetten. De volgende acties worden onderscheiden:
1
Profilering van het terrein A B C D E F G
2
Kwaliteit van de ruimte A B C D
3
Oprichten milieuplatform Verduurzaming bedrijventerrein door onder andere energie- en afvalpreventie en doorlichten bedrijven op duurzame energie
Bedrijventerreinmanagement A B C D
58
Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik Aandacht voor/concentratie van parkeren Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord (Werkwijk)
Milieukwaliteit A B
5
Uitvoeren van schoonmaak- en onderhoudsactie Opstellen van inrichtings- en beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR Controle en handhaving parkeerbeleid (vrijhouden openbare weg) Verbeteren bereikbaarheid
Zorgvuldig ruimtegebruik A B C
4
Actualiseren van bestemmingsplan Betere benutting openbaar vervoer Verbeteren routes langzaam verkeer Representatieve bebouwing (in de hoogte) realiseren (Front) Doortrekken van doodlopende Rouwenboschweg (Werkwijk) Renovatie Metaalweg (Werkwijk) Onderzoek naar toekomst autohandelcluster-Noord (Werkwijk)
Communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen van accountmanager in de gemeente Beuningen Buck Consultants International
6.2
Uitwerking acties
In deze paragraaf worden per doel de afzonderlijke acties uitgewerkt. Per actie wordt: • • • • • •
een korte beschrijving gegeven; aangegeven welke partijen betrokken zijn; aangeduid wie de voortrekkersrol vervult; aangegeven op welke termijn de actie zal plaatsvinden; een indicatie gegeven van de kosten en dekking; de samenhang tussen de verschillende acties weergegeven.
Buck Consultants International
59
Profilering van het terrein Actie 1A
Actualiseren van bestemmingsplan
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Gezamenlijke actie van de gemeenten Beuningen en Nijmegen Provincie Gelderland, Kamer van Koophandel, KAN, Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
2003-2004
Financieel Kosten Dekking
: :
Eenmalig euro 80.000 à 100.000 voor twee bestemmingsplannen Gemeente Nijmegen en Beuningen
Relaties met andere : projecten
60
Het vertalen van de plannen voor de revitalisering in een nieuw bestemmingsplan zodat de uitgangspunten ook juridisch gewaarborgd zijn. Het vigerende bestemmingsplan ‘Haven- en industriegebied Nijmegen West’ dateert uit 1979 en ook de gemeente Beuningen heeft voor de Sluis te maken met een verouderd bestemmingsplan. De nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening stelt het opstellen van een bestemmingsplan verplicht met bovendien een geldingstermijn van maximaal tien jaar. Het bestemmingsplan dient geactualiseerd te worden op basis van de herstructureringsvisie ten aanzien van zorgvuldig ruimtegebruik, aandacht voor kwaliteit van openbare en private ruimte en milieukwaliteit, voor zover dat binnen de mogelijkheden van het bestemmingsplan ligt. Belangrijk daarbij is dat er een afzonderlijk bestemmingsplan wordt opgesteld voor zowel Westkanaaldijk als Noordoostkanaalhavens (nu nog één bestemmingsplan) en De Sluis. Veel aandacht moet worden besteed aan het verruimen van de mogelijkheden voor intensivering van het ruimtegebruik, echter zonder dat dit de ruimtelijke kwaliteit van het terrein aantast. Te overwegen is voor de onderscheiden deelgebieden (Front, Regulier, Werkwijk) verschillende bouwhoogten te hanteren passend bij de gewenste beeldkwaliteit. Beide gemeenten dienen dit actiepunt met de hoogste prioriteit op te pakken, omdat tal van acties hiervan afhankelijk zijn. Om tot een zo goed mogelijke afstemming te komen, moet dit actiepunt door beide gemeenten gelijktijdig, maar procedureel gescheiden, worden opgepakt. Met het nieuwe bestemmingsplan kunnen de andere acties worden ingebed in een juridische structuur en daarmee daadwerkelijk worden uitgevoerd. Vanwege de naar verwachting tijdrovende procedures zal echter eerst een voorbereidingsbesluit moeten worden genomen op basis waarvan niet gewenste ontwikkelingen kunnen worden ‘bevroren’.
• • • • • • •
Representatieve bebouwing (in de hoogte) realiseren. Doortrekken van doodlopende Rouwenboschweg. Renovatie van Metaalweg. Onderzoek naar toekomst autohandelcluster op lange termijn. Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik. Mogelijkheden bezien van concentratie parkeren (Front) Oprichten milieuplatform.
Buck Consultants International
Actie 1B
Betere benutting openbaar vervoer
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS en busonderneming Novio VCC Oost, gemeenten Beuningen en Nijmegen
Tijdschema
:
2004-2005
Financieel Kosten
:
Dekking
:
Stimuleren OV-gebruik/fietsgebruik door bedrijven: verschilt per bedrijf en is afhankelijk van te nemen maatregelen Bedrijvenvereniging WKS, VCC Oost
Relaties met andere : projecten
Betere benutting van openbaar vervoer voor woon-werkverkeer werknemers Mede op initiatief van het VCC Oost is het WKS-terrein enkele jaren geleden opgenomen in het vervoersschema van de NOVIO. Echter de intensiteit (aantal halteplaatsen) en frequentie neemt af samenhangend met het relatief lage gebruik van deze voorziening door werknemers van op het WKS-terrein gevestigde bedrijven. Het is het kip en ei verhaal. Duidelijk is echter dat het potentieel aanbod van passagiers, met name tijdens de spits, vele malen groter is dan wat momenteel van het openbaar vervoer gebruik maakt. Bedrijven en Novio moeten onderzoeken wat de mogelijkheden voor verbetering van het openbaar vervoer zijn. Daarbij kunnen ook andere vormen dan de bus betrokken worden. Naast onderzoek naar het functioneren van het openbaar vervoer moeten de ondernemers nagaan op welke wijze potentiële passagiers gestimuleerd kunnen worden tot gebruik. Daarbij kan de VCC Oost ondersteunen.
• •
Buck Consultants International
Aandacht voor/concentratie van parkeren. Verbeteren bereikbaarheid
61
Actie 1C
Verbeteren routes langzaam verkeer
Doel
:
Beschrijving
:
Betere benutting en verbeteren van routes voor langzaam verkeer (geïntegreerd rijwielpadennet) voor woon-werkverkeer werknemers. Op het WKS-terrein liggen weliswaar enkele rijwielpaden, maar deze maken geen deel uit van een integraal netwerk. Zo is al enkele jaren geleden door het WKS-bestuur gepleit voor een vrijliggend fietspad langs de Westkanaaldijk. Bovendien bestaan geen goede verbindingen met het achterland. Derhalve wordt het gebruik van de fiets noch voor de werknemers van bedrijven op het WKS-terrein noch voor andere gebruikers (recreanten, schoolgaande jeugd) gestimuleerd. Behoefte bestaat aan een totaal netwerk van fietsverbindingen dat korte routes geeft naar woonwijken en centrum, veilig is in relatie tot andere weggebruikers (auto en vrachtwagens) en voor het overige ook veilig is (criminaliteit). Dit stelt hoge eisen aan routering, uitvoering, verlichting e.d. Bedrijven zouden bereid moeten zijn het gebruik van de fiets aan te moedigen door stimuleringsmaatregelen en het bieden van voorzieningen (stallingsruimte e.d.). Voor het verbeteren van de fietsroutes is reeds door de gemeente Nijmegen een aanzet gemaakt door het vaststellen van het ‘Uitvoeringsprogramma Fietsinfrastructuur 2003-2012’ en het opnemen van een aantal concrete ‘fietsprojecten’ in de nota Mobiliteit in balans. Projecten die daarbij in eerste instantie aandacht verdienen zijn: •
•
• •
de fietsroute Kinderdorp-Kwakkenberg (gepland in 2005 en 2006). Naast een belangrijke functie voor het verbeteren van de bereikbaarheid van WKS heeft deze fietsroute een belangrijke functie voor de gehele stad en regio; het verbeteren en veilig maken van de fietsroute via de Westkanaaldijk langs het Maas-Waalkanaal, waarbij de termijn en mogelijkheden voor verbetering sterk afhangen van de planning rondom het ophogen van de sluis; Vrijliggend fietspad aan noordzijde en rode fietsstrook aan zuidzijde van Hogelandseweg in het wegvak tussen Lagelandseweg en Jonkerstraat; Realiseren van op- en afritten voor fietsers bij de brug van de Neerboscheweg.
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeente Nijmegen Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
2004-2006
Financieel Kosten
:
•
:
• •
De kosten van de twee fietsroutes zoals genoemd in het Uitvoeringsprogramma Fietsinfrastructuur zijn vooralsnog onbekend. De kosten voor de fietsprojecten uit de nota Mobiliteit in balans worden geschat op éénmalig circa 1,3 miljoen euro. Markeren fietsroutes/doortrekken fietspaden: gemeente Nijmegen Stimuleren fietsgebruik door bedrijven: Bedrijvenvereniging WKS
Relaties met andere : projecten
• •
Inrichtings- en beheerplan openbare ruimte Verbeteren bereikbaarheid
• Dekking
62
Buck Consultants International
Actie 1D
Representatieve bebouwing (in de hoogte) realiseren (Front)
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gevestigde ondernemers in deelgebied Front, Bedrijvenvereniging WKS Gemeente Nijmegen
Tijdschema
:
2004
Financieel Kosten Dekking
: :
Onderhoud kavels bedrijven: verschillend per kavel (gevestigde bedrijven) Bedrijvenvereniging WKS
Relaties met andere : projecten
Het geven van een kwaliteitsimpuls aan deelgebied Front (WKS Zuid) en het realiseren van een representatieve entree. Het deelgebied Front dient een representatieve uitstraling te krijgen door een ontwikkeling naar representatieve bedrijven met kantoorachtige uitstraling. Dit krijgt gestalte door in overleg met gevestigde ondernemers te komen tot een kwaliteitsslag en door de vestiging van nieuwe bedrijven. Op dit laatste heeft de gemeente minder grip aangezien het de eigenaar vrij staat om – binnen de regels van het bestemmingsplan – het pand te verkopen aan een andere ondernemer. De gemeente Nijmegen kan dit proces stimuleren door panden aan te kopen, ondersteuning te bieden bij verhuizingen en te investeren in de openbare ruimte. Een goed contact tussen gemeenten en bedrijfsleven speelt op dit punt een belangrijke rol. Het te bereiken resultaat wordt in het bestemmingsplan vastgelegd. Op grond van de gezamenlijk opgestelde uitgangspunten worden de gebouwen en gevels verbeterd en waar mogelijk opgehoogd. Het resultaat zal op de korte termijn een verbetering van de uitstraling van de gevestigde bedrijven bewerkstelligen. Mogelijk nieuwe activiteiten worden alleen toegestaan als ze passen in het bestemmingsplan. Een inventarisatie van de ruimtelijke mogelijkheden is noodzakelijk. Het onderzoeken van de mogelijkheid van een collectieve, gestapelde parkeeroplossing kan een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit en moet verder worden onderzocht (zie actiepunt 3B).
• • • •
Buck Consultants International
Actualiseren van bestemmingsplan. Opstellen van inrichtings- en beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR. Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik. Aandacht voor/concentratie van concentratie parkeren.
63
Actie 1E
Doortrekken van doodlopende Rouwenboschweg
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeente Nijmegen Direct betrokken bedrijven, Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
Na 2008
Financieel Kosten
:
Dekking
:
Eenmalig euro 90.000 (Dit is exclusief eventuele kosten voor het uitplaatsen van bedrijven.) Gemeente Nijmegen
Relaties met andere : projecten
De aard van de bebouwing van de Rouwenboschweg alsmede het gebruik van de buitenruimten van bedrijfspercelen en vooral ook het gebruik van de openbare ruimte heeft grote invloed op de ‘ruimte-beleving’ van het noordelijk deel van het bedrijventerrein. Een aanzet voor verandering van de ruimtebeleving kan worden gevonden door deze weg aan twee zijden te ontsluiten. De Rouwenboschweg is nu een doodlopende weg en geheel aan het zicht onttrokken. In het kader van beheer en onderhoud is dit een “vergeten” gebied. Ook de belendende bebouwing en de omheining van bedrijfskavels hebben een slechte uitstraling. Een dergelijk gebied nodigt uit voor verdergaande verpaupering met alle misstanden van dien. Mogelijkheden moeten worden onderzocht om deze straat door een betere ontsluiting een facelift te geven. Doortrekking van de weg naar de Westkanaaldijk kan in combinatie met een structurele herinrichting van de openbare ruimte het aanzien verbeteren. In nader overleg met gevestigde bedrijven moet worden bekeken waar de doorsteek kan worden gerealiseerd.
• • • •
64
Actualiseren van bestemmingsplan Opstellen van inrichtings- en beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR. Vrijhouden openbare weg (handhaving parkeerbeleid) Uitvoeren van schoonmaak- en onderhoudactie
Buck Consultants International
Actie 1F
Renovatie Metaalweg
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeente Beuningen Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
Koppelen aan de discussie over een mogelijke rondweg langs Weurt en de ophoging van het sluizencomplex.
Financieel Kosten Dekking
: :
Herinrichting ten behoeve van rondweg: éénmalig > euro 1.000.000 Gemeente Beuningen, provincie
Relaties met andere : projecten
Het verbeteren van het aanzien en uitstraling van de Metaalweg ter verbetering van het werk- en vestigingsklimaat en waar nodig het aanpassen ten behoeve van een mogelijke rondweg. De verspringende rooilijnen, de variatie in bebouwingsgrenzen en het langsen dwarsparkeren geven de Metaalweg een rommelige uitstraling. Dit kan worden verbeterd door herinrichting van de straatprofielen (verharding, parkeervoorzieningen en groenaanleg) en meer aandacht voor de bebouwde omgeving (containers voor kantoren, omheining e.d.).
• •
Buck Consultants International
Actualiseren van bestemmingsplan Verbeteren bereikbaarheid
65
Actie 1G
Onderzoek naar toekomst autohandelcluster-Noord (Werkwijk)
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeente Nijmegen • Gevestigde ondernemers in het cluster • Provincie Gelderland, KAN, Kamer van Koophandel
Tijdschema
:
Sterk afhankelijk van regionale afsprakenkader voor ontwikkeling van A73en/of A15-zone.
Financieel Kosten Dekking
: :
Eenmalig euro 20.000 Nader te bepalen in overleg met betrokken partijen
Relaties met andere : projecten
20
66
Onderzoek doen naar de mogelijkheden om het autohandelcluster op de lange termijn te kunnen verplaatsen naar elders. Op de korte termijn zal het cluster van autohandelaren en sloopbedrijven worden behouden. Nieuwe activiteiten en de uitbreiding van bestaande worden niet toegestaan. Om de gewenste segmentatie op het bedrijventerrein te bereiken en de hinder van deze activiteiten te beperken, is het wenselijk om dit cluster op de langere termijn te verplaatsen. Samen met de ondernemers wordt door de gemeenten dan gekeken naar mogelijke alternatieve locaties voor de bedrijfsactiviteiten. Daarbij kan gekozen worden voor het aanbieden van één locatie. De gemeenten dienen hiervoor met een voorstel te komen. In hun bedrijventerreinenstrategie kunnen de gemeenten Nijmegen en Beuningen rekening houden met het creëren van extra ruimte voor de opvang van deze bedrijven. Mogelijk dat hier ook in regionaal verband naar een locatie kan worden gezocht. In eerste instantie wordt gekozen voor een passief beleid. Het alternatief moet voor de gevestigde bedrijven meer te bieden hebben dan de huidige locatie. Mocht de gemeente Nijmegen er uiteindelijk voor kiezen om dit cluster niet te verplaatsen dan verdient het oppakken van actiepunt 3C nadrukkelijk de aandacht. Mogelijk kan bij verplaatsing een beroep worden gedaan op de verplaatsingssubsidie van de provincie Gelderland (Sociaal-Economisch Ontwikkelings20 fonds Bedrijfsverplaatsingen ). Deze subsidies betekent een tegemoetkoming vanuit de provincie over de totale verplaatsingssom. De provincie draagt maximaal 25% van het bedrag bij (tot een maximum van euro 158.000 per bedrijf), het bedrijf zelf betaalt minimaal 50% en 25% wordt bijgedragen door de gemeenten.
• • •
Actualiseren van bestemmingsplan. Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik. Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord (WKS Noord).
Voor een uitgebreide beschrijving van deze subsidieregeling wordt verwezen naar de site van de provincie Gelderland. Buck Consultants International
Kwaliteit van de ruimte Actie 2A
Uitvoeren van schoonmaak- en onderhoudsactie
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Gemeenten Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
2003 schouw, 2004 herstelwerkzaamheden, 2005-2010 rioleringswerkzaamheden
Financieel Kosten
:
•
Dekking
:
Relaties met andere : projecten
Het onderhoud van het bedrijventerrein vraagt continue aandacht. Echter er is sprake van een achterstand. Deze moet worden weggewerkt door een planmatige schoonmaak- en onderhoudsactie, waarbij tevens straatmeubilair moet worden hersteld. Inventarisatie van de huidige onderhoudssituatie van het bedrijventerrein levert een goed beeld van de achterstand daarin. Deze zal op korte termijn planmatig moeten worden weggewerkt, waarbij tevens het beschadigde straatmeubilair moet worden vervangen. Deze actie heeft alleen zin indien goede afspraken worden gemaakt over een continue beheer en onderhoud met preventieve werking. Hiervan kan voor ondernemers een stimulans uitgaan om ook het beheer en onderhoud van de buitenruimten van eigen bedrijfskavels aandacht te geven. Welke onderhouds- en herstelwerkzaamheden nodig zijn, moet dit jaar (2003) nog worden bepaald tijdens een schouw met alle betrokken gemeentelijke disciplines en de bedrijvenvereniging. Op basis daarvan kan dan worden gewerkt aan een schoonmaakactie, herstelwerkzaamheden (herstel van verhardingen en kantopsluitingen) en een beheerplan. Daarnaast is er sprake van een onderhoudsbehoefte van de riolering van de Lagelandseweg en een deel van de Hogelandseweg.
Eenmalig euro 500.000 à 600.000. Dit is een inschatting van een groot aantal onderhoudsmaatregelen zoals het vervangen/ reconstructie van delen van bestratingen. • Onderhoudsbehoefte riolering: éénmalig euro 750.000 Gemeenten (waar mogelijk) binnen bestaande budgetten voor onderhoud
•
Buck Consultants International
Opstellen van inrichtings- en beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR.
67
Actie 2B
Opstellen inrichtings- en beheerplan openbare ruimte
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeenten Nijmegen en Beuningen Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
2004-2005
Financieel Kosten Dekking
: :
Eenmalig euro 40.000 voor het hele terrein Gemeenten Nijmegen en Beuningen
Relaties met andere : projecten
68
Handhaving van de kwaliteit van de openbare ruimte door het opstellen van een inrichtings- en beheerplan. Ter voorbereiding op het bestemmingsplan en op basis van de voorliggende revitaliseringsvisie dient voor de onderscheiden deelgebieden een nadere gedetailleerde uitwerking te worden gemaakt van de ruimtelijk functionele 'wensen' en de daarbij behorende kwaliteitsbeelden. Door het vastleggen van deze kwaliteitsbeelden in een gebiedsgericht inrichtings- en beheerplan worden tevens de spelregels, verantwoordelijkheden en financiële ruimte voor het onderhoud van de openbare ruimte vastgelegd waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende kwaliteitsniveaus van de onderscheiden deelgebieden. Hierbij dient de IBORsystematiek als uitgangspunt te dienen. Hier is dus niet alleen een rol voor beide gemeenten weggelegd. In het verlengde van het onderhoudsniveau van de openbare ruimte dat de gemeente bepaalt, zouden afspraken met de ondernemers kunnen worden gemaakt over het door de ondernemers gewenste onderhoudsniveau. Bovendien kunnen ondernemers een dergelijk onderhoudsniveau ook op hun bedrijfskavel hanteren.
• •
Actualiseren bestemmingplan Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik
Buck Consultants International
Actie 2C
Controle en handhaving van parkeerbeleid (vrijhouden openbare weg)
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekkers
:
Betrokken partijen
:
Gemeenten (gemeente Nijmegen heeft inmiddels intern actie in gang gezet) Bedrijvenvereniging WKS en individuele ondernemers
Tijdschema
:
Continue actie met als start 2003
Financieel Kosten Dekking
: :
Structureel euro 15.000 per jaar Binnen huidige budgetten zoeken naar oplossingen, waarbij het principe van de vervuiler betaalt, sterk moet worden nageleefd.
Relaties met andere : projecten
Door een consequent toezicht en zonodig handhaven van het beleid ten aanzien van bestemmingsplan, bouwvergunningen, milieuvergunningen, veiligheidsvoorschriften en regels voor het gebruik van de openbare ruimte (onder meer ten aanzien van parkeren) kan het gehele functioneren van het bedrijventerrein en met name de beleving worden verbeterd. Duidelijkheid moet worden gecreëerd in de regels die van toepassing zijn op het bedrijventerrein. Het betreft een scala van regels die in hun totaliteit bedoeld zijn om bij te dragen aan het optimaal functioneren van het bedrijventerrein. Op sommige onderdelen bestaat behoefte aan aanscherping van regels. Regels hebben alleen betekenis als op de naleving daarvan wordt toegezien. Primair behoort dit tot de verantwoordelijkheid van ondernemers c.q. gebruikers van het bedrijventerrein. Het bevoegd gezag moet toezien dat dat ook gebeurd en zonodig corrigerend optreden. Omdat dat laatste in de praktijk achterwege bleef, zijn situaties ontstaan die het totale beeld van het bedrijventerrein negatief beïnvloeden.
• • •
Buck Consultants International
Actualiseren van bestemmingsplannen Aandacht voor/concentratie van parkeren Formuleren van huisregels
69
Actie 2D
Verbeteren bereikbaarheid
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Gemeenten Rijkswaterstaat
Tijdschema
:
Zuid: medio 2003 (door gemeente Nijmegen) Noord: afhankelijk van discussie rondom rondweg (na 2004)
Financieel Kosten
:
Dekking
:
Zuid: geen additionele kosten Noord: afhankelijk van discussie rondom rondweg Voorlopig niet van toepassing
Relaties met andere : projecten
70
Het verbeteren van de bereikbaarheid van Westkanaaldijk/De Sluis in met name spitsuren. • Zuid: Op dit moment wordt door de gemeente Nijmegen gewerkt aan een verbreding van de bocht vanaf de A73 naar de Hogelandseweg zodanig dat twee vrachtwagens gelijktijdig de bocht kunnen nemen. • Noord: Over een mogelijke verbetering van de ontsluiting van De Sluis is op dit moment nog veel onduidelijk. De verwachting is dat hierover begin 2004 meer duidelijkheid ontstaat waardoor het mogelijk wordt om een tweetal scenario’s in beeld te brengen en nader te analyseren. De discussie rondom de rondweg Weurt, de (mogelijke) ophoging van de sluis met 2,5 meter in de periode 2004-2007 en de tweede stadsbrug vormen hierbij belangrijke aandachtspunten
•
Actualiseren van bestemmingsplannen
Buck Consultants International
Zorgvuldig ruimtegebruik Actie 3A
Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik zowel bij individuele bedrijven als binnen de openbare ruimte.
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeenten Beuningen en Nijmegen Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
2003/2004
Financieel Kosten
:
Dekking
:
Onderzoek intensiveringsmogelijkheden openbare ruimte WKS: éénmalig euro 20.000 Gemeente Nijmegen en Beuningen
Relaties met andere : projecten
Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik door individuele ondernemers (private ruimte) en gemeente (openbare ruimte) Op verschillende plaatsen op het WKS-terrein is sprake van intensief gebruik van de ruimte voor bebouwing en van de buitenruimte. Naar verwachting zal het aantal ondernemers dat ruimtegebrek heeft op de eigen kavel in de toekomst toenemen, mede als het economisch tij verbeterd. Het is zinvol om thans reeds na te gaan of door een ander gebruik van de ruimte, danwel door samenwerking tussen bedrijven tot andere vormen van zorgvuldig ruimtegebruik te komen. Daarbij is het gewenst een relatie te leggen met het gebruik van de openbare ruimte. Op sommige delen van het bedrijventerrein is de ruimte voor verharding, parkeren en groen ruim bemeten. Het is gewenst dat de gemeente een visie ontwikkelt op het gebruik van delen van de openbare ruimte door bedrijven. Bedrijven zullen hun intensiveringsmogelijkheden op eigen terrein in kaart moeten brengen.
• • •
Buck Consultants International
Actualiseren van bestemmingsplan Opstellen van beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR. Onderzoeken verduurzaming bedrijventerrein
71
Actie 3B
Aandacht voor/concentratie van parkeren
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS Gemeente Nijmegen
Tijdschema
:
2004/2005
Financieel Kosten Dekking
: :
Herinrichtingsmogelijkheden parkeervoorzieningen: eenmalig euro 40.000 Bedrijvenvereniging WKS
Relaties met andere : projecten
Door aanleg en herinrichting van parkeerplaatsen het aanzien van het WKS-terrein verbeteren en de doorstroming te bevorderen. Op verschillende plaatsen op het WKS-terrein wordt oneigenlijk gebruik gemaakt van de openbare ruimte door het parkeren. Op verschillende bedrijfskavels is de ruimte voor parkeren op eigen terrein onvoldoende. Op sommige plaatsen is handelswaar op de weg geparkeerd, dikwijls zelfs zonder kenteken. Voor het WKS-terrein geldt geen heldere visie op het parkeren. Hieraan bestaat bij de bedrijven grote behoefte. Op basis daarvan moeten parkeervoorzieningen worden ingericht danwel geoptimaliseerd. Concreet kunnen hier reeds twee mogelijke projecten worden genoemd: • Op het zuidelijk deel van het terrein (Front) wordt de te bereiken kwaliteitsslag mede bepaald door de mate waarin het parkeren beter kan worden georganiseerd. Door het hier aanwezige cluster van garagebedrijven en reparatiebedrijven is er niet alleen sprake van geparkeerde auto’s van werknemers, maar wordt ruimte ook in beslag genomen voor occasions, te repareren auto’s en dergelijke. Door de ondernemers kan worden bezien of een gestapelde parkeeroplossing haalbaar is. Het biedt ondernemers meer ruimte, nieuwe bedrijfsgebouwen kunnen wellicht worden toegevoegd en het biedt mogelijkheden voor een nieuw concept: het gezamenlijk aanbieden van beschikbare occasions in de garage of op het parkeerdak ervan. Met de aanwezige bedrijven wordt de parkeercapaciteitsbehoefte geinventariseerd en opties voor de mogelijke locatie en uitvoering in beeld gebracht. De kosten van de verschillende opties zullen moeten worden bezien en vervolgens moet duidelijk worden wat de investeringsbereidheid van de ondernemers is. • In toenemende mate staan her en der vrachtwagens op het terrein geparkeerd in afwachting van het laden of lossen bij bedrijven in Nijmegen. Deze vrachtwagens veroorzaken hinder en overlast, laten zwerfvuil achter en vormen een prooi voor criminaliteit. Onderzocht dient te worden of in combinatie met een servicepunt voor het bedrijventerreinmanagement en op basis van de ideeën van een van de ondernemers om een tankstation op het bedrijventerrein te vestigen er mogelijkheden bestaan een beveiligd terrein voor vrachtwagens in te richten.
• • • •
72
Actualiseren van bestemmingsplan Opstellen van inrichtings- en beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR. Vrijhouden openbare weg (handhaving parkeerbeleid). Verbeteren bereikbaarheid.
Buck Consultants International
Actie 3C
Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord (Werkwijk)
Doel
:
Beschrijving
:
Het op korte termijn verbeteren van het aanzien van de gevestigde bedrijven in het autocluster op WKS Noord. De bedrijven in het cluster hebben problemen met het vinden van voldoende ruimte. Het parkeren van vrachtauto’s op de openbare weg en auto’s in de berm veroorzaakt hinder, maar tast ook de beeldkwaliteit van het terrein aan. Op initiatief van de gemeente Nijmegen zal samen met de betreffende bedrijven worden gezocht naar oplossingen voor deze problemen. Uitgangspunt daarbij is dat de gemeente de randvoorwaarden schept, maar dat de bedrijven zelf met oplossingen komen. Een kwaliteitsverbetering kan worden bereikt door samen met de ondernemers uit het cluster de mogelijkheid te bezien voor het bouwen van een tweede laag voor parkeren, handel en opslag. Te denken valt daarbij aan een eenvoudige open constructie die het geheel van boven afschermt (zie figuur 6.1). Verder kan op maaiveld worden bezien hoe tot een visuele afscheiding van de niet-representatieve ruimte kan worden gekomen en/of een herinrichting van het wegprofiel mogelijk is. Figuur 6.1 Impressie constructie
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeente Nijmegen • Ondernemers uit het cluster • Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
2004
Financieel Kosten
:
Dekking
:
Eenmalig euro 10.000 om bedrijven bij elkaar te brengen en proces te stimuleren (aanreiken ideeën). Gemeente Nijmegen
Relaties met andere : projecten
• • • • •
Buck Consultants International
Actualiseren van bestemmingsplan. Vrijhouden openbare weg (handhaving parkeerbeleid). Aandacht voor voldoende parkeerplaatsen. Onderzoek naar toekomst autohandelcluster-Noord. Formuleren van huisregels.
73
Milieukwaliteit Actie 4A
Oprichten milieuplatform
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS Gemeenten Beuningen en Nijmegen, KAN, Milieu Regio Nijmegen
Tijdschema
:
2005
Financieel Kosten Dekking
: :
Niet van toepassing
Relaties met andere : projecten
Doel van het nog op te richten milieuplatform is dat er gezamenlijk en op een constructieve manier over ‘milieuproblemen’ wordt gesproken. Uitgangspunt daarbij is om de huidige milieubelasting niet toe te laten nemen en te streven naar duurzaamheid zonder dat hierdoor bedrijven beknot worden in hun bedrijfseconomisch functioneren. Gemeenten gaan bedrijventerreinen in toenemende mate in haar totaliteit beschouwen waar het gaat om het verbeteren van milieucondities en het terugdringen van emissies, vergroten veiligheid e.d. Bedrijven hebben niet de kennis om daar goed op in te spelen. Bekend is waar bedrijven in hun milieufunctioneren thans staan. In samenspraak met gemeenten zullen ondernemers zoeken naar samenwerking om de milieu- en veiligheidscondities te verbeteren. Om die reden is het gewenst om gezamenlijk te bezien hoe de opstelling van WKS-bedrijven moet zijn in de discussies over geluidhinder, geur, bodem en veiligheid. Dit kan resulteren in het opstellen van een milieu-actieplan. Op termijn kan daarbij de stolpbenadering de (harde) randvoorwaarden aangeven, maar wel pas op het moment dat de onzekerheden rondom deze benadering zijn weggenomen.
• •
74
Opstellen van beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR. Formuleren van huisregels
Buck Consultants International
Actie 4B1
Samenwerking bij besparing energiekosten
Doel Beschrijving
: :
Oriëntatie op mogelijkheden voor gezamenlijke inkoop van energie Vanaf 2002 geldt voor circa 65.000 middelgrote bedrijven de mogelijkheid een eigen energieleverancier te kiezen. Het totale elektriciteitsverbruik van de bedrijven op het WKS-terrein biedt interessante mogelijkheden om door gezamenlijke inkoop kostenbesparingen te bereiken. Daarvoor zal eerst geïnventariseerd worden hoe het huidige afnamepatroon is en op basis daarvan zal het besparingspotentieel in beeld worden gebracht. Dat leidt dan tot een gezamenlijke inkoopstrategie.
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Bedrijventerreinmanagement WKS Individuele bedrijven en energiedistributiebedrijven
Tijdschema
:
2003
Financieel Kosten Dekking
: :
Op basis van no cure no pay Bedrijvenvereniging WKS
Relaties met andere : projecten
Actie 4B2
•
Milieuplatform
Samenwerking bij kostenbeheersing afval
Doel Beschrijving
: :
Vermindering kosten afval Bedrijven op het WKS hebben met de DAR afspraken gemaakt als ‘first supplier in dienstverlening’. Inmiddels heeft ca. 10% van de op het WKSterrein gevestigde bedrijven concrete afspraken met de DAR gemaakt. Voor die bedrijven zijn de eerste successen zichtbaar (in termen van afvalreductie en kostenbesparing). In de volgende fase zullen 10 bedrijven voor een pilot worden uitgenodigd waarin het besparingspotentieel zal worden bepaald.
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Bedrijventerreinmanagement WKS, DAR Individuele bedrijven
Tijdschema
:
2003
Financieel Kosten Dekking
: :
Eenmalig euro 10.000 op basis van no cure no pay Subsidiering door provincie Gelderland
Relaties met andere : projecten
•
Buck Consultants International
Milieuplatform
75
Actie 4B3
Bundeling specifieke goederenstromen
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS logistieke dienstverleners/bedrijven
Tijdschema
:
Afhankelijk van interesse logistieke dienstverlening
Financieel Kosten Dekking
: :
Initiatieven verdienen zich terug Niet van toepassing
Relaties met andere : projecten
76
Streven naar bundeling van groepagevervoer (algemene goederen zoals pallets en colli) Op het WKS-terrein zijn verschillende bedrijven gevestigd die grote volumes goederen afvoeren. Voor sommige stromen kan gekeken worden of bedrijven hun transportplanning niet kunnen optimaliseren. Maar voor enkele stromen met name pallets- en colli is het interessant collectief naar bundelingsmogelijkheden te zoeken. Uit een eerste inschatting blijkt dat er genoeg bedrijven zijn met een voldoende groot volume om bundeling interessant te maken (15 bedrijven met groot volume, 18 groothandelbedrijven en 13 logistieke dienstverleners). Inrichting van een public warehouse of logistiek centrum op het WKS-terrein kan een belangrijke bijdrage leveren aan bundeling van ingaande en uitgaande goederenstromen. Het voordeel van een collectief centrum is dat niet elk bedrijf een eigen overslag- en opslagfaciliteit nodig heeft. Het logistiek centrum kan namelijk ook dienen als tijdelijke opslagplaats en levert langs die weg een bijdrage aan “zorgvuldig ruimtegebruik”.
• •
Milieuplatform Verbeteren bereikbaarheid
Buck Consultants International
Actie 4B4
Bundeling generieke goederenstromen
Doel Beschrijving
: :
Streven naar bundeling van generieke goederenstromen. Op het bedrijventerrein WKS doen zich dagelijks vele transporten voor die gericht zijn op transport van generieke goederenstromen (postbezorging, pakketdiensten, koeriersdiensten en afvaltransporten). Door bundeling van generieke goederenstromen kan een aanmerkelijke reductie in vervoersstromen worden bereikt. Een eerste initiatief is inmiddels genomen door een bedrijf die voor een aantal bedrijven collectief transport van bedrijf naar postkantoor vice versa organiseert. Bundeling van post- en pakketdiensten kan echter nog verder worden geoptimaliseerd indien het bedrijventerrein beschikt over een bedrijventerreinmanagement. Dit bedrijventerrein zou zich onder meer kunnen richten op het totstandkomen van collectieve raamcontracten met pakket- en koeriersbedrijven. Ook op afvalterrein zijn inmiddels initiatieven genomen om te komen tot bundeling van afvalstromen door een raamcontract met de DAR als “first supplier” in dienstverlening. Ook dit kan worden uitgebouwd.
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS koeriers- en pakketdiensten en DAR/individuele bedrijven
Tijdschema
:
2004-2005
Financieel Kosten Dekking
: :
Kosten verdienen zich terug Niet van toepassing
Relaties met andere : projecten
• •
Buck Consultants International
Verbeteren bereikbaarheid Milieuplatform
77
Bedrijventerreinmanagement Actie 5A
Initiëren communicatieoverleg
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeenten Beuningen en Nijmegen Bedrijvenvereniging WKS
Tijdschema
:
De communicatie dient direct na bestuurlijk vaststellen van deze revitaliseringsvisie door de gemeenten Nijmegen en Beuningen vorm te worden gegeven. Parallel start een periodiek overleg tussen de besturen van WKS en gemeenten.
Financieel Kosten Dekking
: :
Eenmalig euro 5.000 Gemeente Nijmegen en Beuningen
Relaties met andere : projecten
78
Het communicatieoverleg heeft als doel om de communicatie tussen de bij de revitalisering betrokken actoren zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Onderliggende visie en actieprogramma moet naar de ondernemers en andere betrokken partijen worden gecommuniceerd. Nog belangrijker is de communicatie met deze partijen gedurende het revitaliseringsproces van het terrein. Hiertoe wordt een projectgroep communicatie opgezet. In de projectgroep zitten in ieder geval vertegenwoordigers van de gemeenten (EZ en Voorlichting) en van de bedrijvenvereniging. Op korte termijn stelt de projectgroep een communicatieplan op. Het plan besteedt in ieder geval aandacht aan: • de momenten voor het versturen van persberichten, het verschijnen van een nieuwsbrief (hard copy en/of digitaal) en een eventuele website; • de verantwoordelijkheden van de verschillende betrokken partijen.
•
Alle acties
Buck Consultants International
Actie 5B
Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement
Doel
:
Beschrijving
:
Organisatie Trekkers Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS Gemeenten, bedrijven, KvK, provincie
Tijdschema
:
2003-2004
Financieel Kosten Dekking
: :
Eenmalig euro 40.000 Subsidie NOVEM, provincie Gelderland, Bedrijvenvereniging WKS
Relaties met andere : projecten
Onderzoek wordt geïnitieerd naar de haalbaarheid van bedrijventerreinmanagement in combinatie met een gezamenlijke multifunctionele voorziening/huisvesting/servicepunt. De wens tot samenwerking tussen bedrijven is groot. Op een aantal terreinen heeft die samenwerking reeds vorm gekregen; op andere terreinen zijn daartoe initiatieven genomen (afval, post- en pakketdienst). Wil die samenwerking echt goed van de grond komen dan is daarvoor een voorziening nodig (uitbouw bedrijventerreinmanager en een fysieke voorziening voor huisvesting, servicepunt). Deze voorziening heeft een multifunctioneel karakter. De samenwerking moet bijdragen aan verbetering van de kwalitatieve beleving van het WKS-terrein. Bovendien moet de samenwerking bijdragen aan beheersing van de kosten door bundeling van kracht en het creëren van gezamenlijke voorzieningen. Het bedrijventerreinmanagement zoals hier bedoeld, is in eerste instantie een organisatie van en door de ondernemers. Deze organisatie zal ook voor de gemeentelijke bedrijfscontactfunctionaris het eerste aanspreekpunt zijn in het herstructureringsproces en het beheer. Omgekeerd probeert de organisatie ook de reacties van ondernemers te bundelen naar de gemeente toe. Door een goed gestructureerd overleg kan zo een goede samenwerking tussen bedrijfsleven en gemeente tot stand komen met ook duidelijke randvoorwaarden voor elk van deze partijen. De financiële haalbaarheid van bedrijventerreinenmanagement en de juridische invulling hiervan is nog onduidelijk. Nader onderzoek moet hier meer duidelijkheid over geven.
•
Buck Consultants International
Alle acties
79
Actie 5C
Formuleren van huisregels
Doel Beschrijving
: :
Opstellen van een lijst met huisregels voor de gevestigde bedrijven. De gevestigde bedrijven stellen samen met de gemeenten en de Bedrijvenvereniging WKS een lijst met huisregels op. Deze lijst staat in relatie met het nader op te stellen beheerplan voor de openbare ruimte. Hierin wordt aangegeven aan welke regels de gevestigde bedrijven zich moeten houden. Mogelijke onderwerpen zijn parkeren, afval, (buiten)opslag, laaden losmogelijkheden, geluidsoverlast, energie en afvalverbruik. De gehele lijst wordt voorgelegd aan de betrokken partijen en geformaliseerd. De lijst is voor de overheidsinstanties een handvat om de naleving te controleren. Bezien kan worden of de afgesproken lijst met huisregels door borden op het terrein bekend worden gemaakt.
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Bedrijvenvereniging WKS Gemeenten Beuningen en Nijmegen
Tijdschema
:
2003-2004
Financieel Kosten Dekking
: :
Niet van toepassing
Relaties met andere : projecten
• • • • •
80
Actualiseren van bestemmingsplan. Opstellen van beheerplan openbare ruimte conform ambities zoals verwoord in beleidsplan IBOR. Controle en handhaving parkeerbeleid. Uitvoeren van schoonmaak- en onderhoudsacties. Oprichten milieuplatform.
Buck Consultants International
Actie 5D
Aanstellen van een accountmanager in de gemeente Beuningen
Doel Beschrijving
: :
Centraal aanspreekpunt voor de ondernemers in de gemeente Beuningen. Om de samenwerking met de bedrijven te vergroten en te bevorderen wordt in de gemeente Beuningen een accountmanager aangesteld. De taak van de accountmanager is het onderhouden van contacten met de gevestigde bedrijven op De Sluis. Hij/zij coördineert de uitvoering van dit uitvoeringsplan voor de revitalisering. Bovendien is de accountmanager het directe aanspreekpunt voor de ondernemers en geleidt deze hun vragen binnen het gemeentelijk apparaat. Een intensief contact tussen de accountmanagers van beide gemeenten is gewenst.
Organisatie Trekker Betrokken partijen
: :
Gemeente Beuningen -
Tijdschema
:
Per direct
Financieel Kosten Dekking
: :
Structureel euro 10.000 per jaar Gemeente Beuningen (hier is per juni 2003 door de gemeente Beuningen toe besloten)
Relaties met andere : projecten
6.3
•
Alle acties.
Realisatie
Bij de realisatie van de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis moet duidelijk inzicht bestaan in de betrokken partijen, het tijdpad en de kosten van de verschillende acties. Achtereenvolgens wordt in deze paragraaf op deze aspecten ingegaan.
Betrokkenen De revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis kan alleen een succes worden wanneer beide gemeenten en het bedrijfsleven samen hun verantwoordelijkheid nemen. Als ‘mede-aanjager’, maar ook als belangenbehartiger en mogelijk als financier zijn ook andere partijen onmisbaar in dit proces. Het gaat dan om de Kamer van Koophandel, KAN en de provincie Gelderland. Alleen wanneer de verschillende partijen verantwoordelijkheid nemen, als trekker of als betrokkene in één of meerdere acties, kan de revitalisering met succes worden ingezet. Een
Buck Consultants International
81
goede communicatie tussen de leidinggevende van een actie en de andere betrokken partijen is hierbij essentieel. In tabel 6.1 zijn per actie de deelnemers weergegeven.
Tabel 6.1
Deelnemers bij de verschillende acties Actie 1 Profilering van het terrein A Actualiseren van het bestemmingsplan B Betere benutting openbaar vervoer C Verbeteren routes langzaam verkeer D Representatieve bebouwing Front E Doortrekken Rouwenboschweg F Renovatie Metaalweg G Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord
Trekker
Betrokken
GN, GB WKS GN WKS GN GB GN
WKS,P,KvK,KAN VCC Oost WKS GN WKS WKS B,P,KvK,KAN
2 A B C D
Kwaliteit van de ruimte Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie Opstellen inrichtings- en beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid
GN,GB GN,GB GN,GB GN,GB
WKS WKS WKS,B RWS
3 A B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik openbare en private ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
GB,GN WKS GN
WKS GN B,WKS
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Samenwerking bij besparing energiekosten Samenwerking bij kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
WKS WKS WKS WKS WKS
GN,GB,KAN B B B B
5 A B C D
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen
GB,GN WKS WKS GB
WKS GN,GB,KvK,P GB,GN
Betrokkenen B GN GB KvK KAN
Gevestigde Bedrijven Gemeente Nijmegen Gemeente Beuningen Kamer van Koophandel KAN
P WKS RWS
Provincie Bedrijvenvereniging WKS Rijkswaterstaat
Tijdpad Het proces om te komen tot de revitalisering van Westkanaaldijk/De Sluis wordt gestart in 2003 en loopt tot en met 2008. Duidelijk moet zijn dat dit niet betekent dat het proces over vijf jaar is afgerond. Integendeel, de kwaliteit van een bedrijventerrein vraagt voortdurend 82
Buck Consultants International
aandacht van de verschillende betrokkenen om in te kunnen spelen op actuele ontwikkelingen. Het ‘signalerend vermogen’ van de betrokken accountmanager speelt hierbij een belangrijke rol. In de uitwerking van de verschillende acties is aangegeven dat veel van de acties een kortere doorlooptijd hebben dan vijf jaar. Ook kunnen niet alle acties tegelijk worden opgestart. Dit betekent dat een gefaseerde aanpak moet worden gevolgd. Dit heeft niet alleen als voordeel dat niet alle acties tegelijk aandacht behoeven, maar ook dat de realisatie van de verschillende acties op elkaar kan worden afgestemd. Niet geheel onbelangrijk is tevens dat hiermee de financiering over verschillende jaren kan worden gespreid. De termijn waarop een afzonderlijke actie redelijkerwijs kan worden ingezet, is in het tijdpad zoals dit is uitgewerkt het uitgangspunt (tabel 6.2). Dit tijdpad is mede tot stand gekomen in overleg met de ondernemers van Westkanaaldijk/De Sluis.
Tabel 6.2
Tijdpad acties
Actie 1 Profilering van het terrein A Actualiseren van het bestemmingsplan B Betere benutting openbaar vervoer C Verbeteren routes langzaam verkeer D Representatieve bebouwing Front E Doortrekken Rouwenboschweg F Renovatie Metaalweg G Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord 2 A B C D
Kwaliteit van de ruimte Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie Opstellen inrichtings- en beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid • Zuid (verbreding bocht) • Noord (discussie mogelijke Rondweg)
3 A B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik openbare en private ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Samenwerking besparing energiekosten Samenwerking bij kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
5 A B C D
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen
Buck Consultants International
2003 2004 2005 2006 2007 2008
83
Tegen de achtergrond van deze fasering is het belangrijk in te zien dat bepaalde acties op korte termijn moeten worden ingezet om een impuls te geven aan andere acties. In het bijzonder gaat het hier met name om het actualiseren van beide relevante bestemmingsplannen. Zonder het op korte termijn inzetten van deze actie zullen anderen niet van de grond komen met name omdat de randvoorwaarden op basis waarvan mogelijk nieuwe ontwikkelingen in gang kunnen worden gezet niet bekend zijn. In dit kader dient ook meer duidelijkheid te worden gecreëerd in de discussie over de aanleg van een rondweg rond Weurt om de Heemstraweg te ontlasten. De voortgang van een aantal acties is hiervan sterk afhankelijk.
Kosten en dekking Gemeenten Op basis van de omschreven acties is een kostenraming voor de uitvoering van dit actieplan opgesteld. Aangezien zowel de gemeente Nijmegen en Beuningen als het gevestigde bedrijfsleven het belang van het revitaliseren van Westkanaaldijk/De Sluis onderkennen, zullen al deze partijen moeten bijdragen aan de financiering van de verschillende acties. In de toedeling van de kosten naar deze drie partijen, is het uitgangspunt dat acties die exclusief binnen de verantwoordelijkheid vallen van één partij, of voor één partij exclusief voordeel oplevert, dan ook door deze partij worden gefinancierd. Acties waarvoor meerdere partijen verantwoordelijk zijn of waarvan meerdere partijen voordeel ondervinden worden gezamenlijk gefinancierd. In tabel 6.3 zijn de kosten weergegeven die voor rekening komen van de gemeenten Nijmegen en/of Beuningen. Daarbij is aangegeven of het éénmalige of structurele, jaarlijks terugkerende kosten betreft.
Tabel 6.3
De kosten en dekking van de verschillende acties door de gemeenten Nijmegen en Beuningen
Eenmalig 1 A B C D E F G
Profilering van het terrein Actualiseren van het bestemmingsplan Betere benutting openbaar vervoer Verbeteren routes langzaam verkeer (fietsprojecten) Representatieve bebouwing Front Doortrekken Rouwenboschweg Renovatie Metaalweg • Herinrichting ten behoeve van rondweg Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord
2 A
Kwaliteit van de ruimte 1) Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie
B C D
Opstellen inrichtings- en beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid 2) • Noord
84
Kosten Structureel
Dekking
80 à 100.000 1.300.000 90.000
-
GN, GB GN GN
> 1.000.000 20.000
-
GB,(provincie) GN
500.000 à 600.000 40.000 -
-
GN
15.000
GN,GB GN,GB
-
-
-
Buck Consultants International
Eenmalig 3 A
Kosten Structureel
Dekking
B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik • Openbare ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
20.000 10.000
-
GN,GB GN
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Onderzoek besparing energiekosten Onderzoek kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
-
-
-
5 A B C D
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen
5.000 -
10.000
GN,GB GB
1)
Exclusief een onderhoudsbehoefte van de riolering van de Lagelandseweg en een deel van de Hogelandseweg van euro 750.000 Aangezien de kosten voor het verbeteren van de bereikbaarheid van Westkanaaldijk/De Sluis via de noordzijde sterk afhankelijk zijn van de definitieve plannen voor een mogelijke rondweg is hier geen raming van gemaakt.
2)
Uitgaande van de omschreven acties in dit actieplan worden de éénmalige kosten voor de gemeenten Nijmegen en Beuningen voor de revitalisering van bedrijventerrein Westkanaaldijk geraamd op maximaal euro 3.185.000. Hiervan is euro 1.000.000 nodig voor de reconstructie van de Metaalweg waarvan nog onduidelijk is of deze daadwerkelijk nodig is. Aanvullend dient er naast deze éénmalige kosten jaarlijks nog een bedrag van euro 25.000 te worden gereserveerd. De totale kosten voor de revitalisering zullen naar verwachting echter hoger uitvallen, aangezien een deel van de acties het doen van onderzoek is op basis waarvan mogelijke ontwikkelingen en de daaraan gekoppelde investeringen in beeld moeten worden gebracht.
Bedrijvenvereniging WKS Naast deze inspanningen vanuit de gemeenten wordt voor een aantal acties een financiële bijdrage van het bedrijfsleven gevraagd. Concreet gaat het hierbij om de acties 3B en 5B. Daarnaast is er een aantal acties waar individuele bedrijven bij betrokken zijn wat betekent dat de kosten voor deze acties ook voor rekening komen van deze bedrijven. Het nog op te richten bedrijventerreinmanagement zal er aan moeten bijdragen dat, waar collectief handelen omwille van efficiency en/of kwaliteit geboden is, bedrijven gezamenlijk optrekken. In tabel 6.4 is per actiepunt door de Bedrijvenvereniging WKS aangegeven welke capaciteitsinzet van het bedrijventerreinmanagement moet worden verwacht.
Buck Consultants International
85
Tabel 6.4
De kosten en dekking van de verschillende acties door de Bedrijvenvereniging WKS danwel individuele bedrijven
Werkzaamheden 1 Profilering van het terrein A Actualiseren bestem- Contact/overleg met gemeenten, inventamingsplannen riserende werkzaamheden, communicatie met leden, pre-adviezen bestuur/leden, collectiviteit vorm geven B Bevorderen openbaar Overleg met NOVIO/VCCO, communicatie vervoer met leden, doen van voorstellen aan bestuur en onderhandelen met sector B Bevorderen fietsge- Inventariseren knelpunten, overleg met bruik gemeenten en bedrijven, doen van voorstellen C Representatieve be- Overleg met gemeenten in kader bebouwing front stemmingsplannen en beeldkwaliteitsplan en overleg met bestuur; zonodig vervolgactie initiëren D Doortrekken Rouwen- doen van voorstel zodra bestuur en geboschweg meente daarvoor de tijd rijp achten E Renovatie Metaalweg belangstelling peilen d.m.v. enquête en overleg met gemeenten en bestuur WKS, communicatie met bedrijven en voorbereiding opvatting WKS F Onderzoek toekomst Indien gemeenten hieraan prioriteit toeautohandelclusterkennen plan van aanpak voorbereiden Noord 2 Kwaliteit van de ruimte A Schoonmaak en on- Inventariseren knelpunten (schouw), aanderhoudsactie geven verbeterpunten, overleg met bedrijven, bestuur WKS en gemeenten; coördinatie bel- en herstellijn en contacten met uitvoerders (DAR e.a.) B Beheerplan openbare overleg met gemeenten, communicatie ruimte met bestuur WKS en bedrijven C Controle en handha- overleg met autoriteiten, bestuur en comving parkeerbeleid municatie bedrijven omdat de bedrijventerreinmanager het gezicht van WKS is en daar wordt steeds een beroep op gedaan D Verbeteren bereikoverleg over concrete maatregelen met baarheid Noord gemeenten, bestuur en bedrijven en verzorgen communicatie 3 Zorgvuldig ruimtegebruik A Zorgvuldig ruimtege- inventariseren mogelijkheden in overleg bruik met bedrijven, overleg met gemeenten over benutting openbare ruimte, overleg met bestuur WKS en bedrijven B Parkeerplan inventariseren mogelijkheden, overleg met bedrijven en gemeenten, communicatie met bestuur WKS en bedrijven verkenning mogelijkheden bewaakt terrein voor vrachtwagens in locatie daarvoor
86
Capaciteitsinzet in dagen 2003 2004 2005 2006
5
12
3
3
3
5
3
3
3
Additionele kosten
3
2
PM
3
5
10
PM
PM
PM
PM
15
20
15
15
10
10
10
10
5
10
10
10
5
5
5
5
6
6
6
6
15
5
PM
PM
Buck Consultants International
Werkzaamheden C kwaliteitsverbetering overleg met gemeenten en bestuur, overautohandelclusterleg met doelgroep en indien gemeenNoord ten/doelgroep bereid zijn tot verdere actie voorbereiden plan van aanpak 4 Milieukwaliteit A Oprichten milieuplat- inventarisatie milieusituatie, in beeld brenform gen kansen en knelpunten, initiëren overleg met betrokken bedrijven en gemeenten en doen van voorstellen voor een gezamenlijke aanpak B1 Samenwerking bij inventarisatie initiatieven bedrijven en van energiekosten energieverbruik door bedrijven; indien samenwerking tot kansen leidt in overleg met energiesector aanpak uitwerken B2 Samenwerking bij inventarisatie afvalstromen en kosten bij kostenbeheersing af- 10 bedrijven, doen van voorstellen voor val gezamenlijke aanpak in samenwerking met DAR B3 Bundeling specifieke overleg met logistieke dienstverleners en goederenstromen afhankelijk van belangstelling plan van aanpak ontwikkelen B4 Bundeling generieke in kader realisering bedrijventerreinmanastromen gement en facility-center mogelijkheden van gezamenlijke aanpak verkennen 5 Bedrijventerreinmanagement A Initiëren communica- regie voeren en communicatie met bedrijtieplatform ven verzorgen B Bedrijventerreinregie voeren over onderzoek, communicamanagement tie met bedrijven en implementatie voorstellen, alsmede overleg met andere partners en overleg over locatie C Huisregels voorbereiden, overleg met bedrijven en bestuur, communicatie met bedrijven gericht op verkrijgen commitment Bron:
Capaciteitsinzet in dagen 2003 2004 2005 2006 10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
5
5
5
5
5
PM
PM
PM
10
10
5
5
10
10
10
10
20
20
10
10
5
10
10
5
Additionele kosten
Euro 10.000 op basis van no cure en pay
Bedrijvenvereniging WKS in samenwerking met Deloitte & Touche
Uit tabel 6.4 blijkt dat het bedrijventerreinmanagement gemiddeld over 170 dagen per jaar aan capaciteit moet beschikken om de hiervoor genoemde acties op adequate wijze te kunnen uitvoeren. Naast de inspanningen die voortvloeien uit dit actieplan heeft het bedrijventerreinmanagement ook reguliere taken zoals ondersteuning en advisering van het bestuur en beveiliging. De personele kosten van het bedrijventerreinmanagement worden ingeschat op euro 110.000 per jaar. De financiering zal door de bedrijven zelf moeten worden verzorgd, met in de aanloopfase mogelijk een (nader te bepalen) bijdrage vanuit de gemeenten Nijmegen en Beuningen21.
21
Het uitwerken van actiepunt 5B (Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement) dient concreet inzicht te verschaffen in de mogelijkheden voor een gemeentelijke bijdrage in de aanloopfase.
Buck Consultants International
87
Afsluitend Gelet op de belangrijke rol die bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis vervult voor de lokale werkgelegenheid in Nijmegen en Beuningen, is in de financiering van deze revitalisering niet alleen een taak weggelegd voor de gemeente en de gevestigde bedrijven, maar (in beperkte mate) ook voor hogere overheden. Wanneer immers duidelijk is dat verschillende partijen baat hebben bij dit project, dan zal de financiering hiervan eveneens een gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn.
88
Buck Consultants International
Bijlagen
Buck Consultants International
89
90
Buck Consultants International
Bijlage 1
Indeling in deelgebieden
Deelgebied WKS Noord Hogelandseweg noordzijde, Wauderickweg, Vosheuvelweg, Rouwboschweg, Hogelandseweg, Metaalweg, Houtweg, Mortelweg, Scheidingsweg, Westkanaaldijk noord.
Deelgebied WKS Midden Lindenhoutseweg noordzijde (even nummers), Vlotkampweg, Hogelandseweg middennoord (nr. 1-36), Westkanaaldijk zuid.
Deelgebied WKS Zuid Microweg, Lagelandseweg, Hogelandseweg zuid (nr. 38-45), Hogelandseweg midden-zuid, Binderskampweg, Middenkampweg.
Buck Consultants International
91
92
Buck Consultants International
Bijlage 2
Tabel 1
Resultaten enquête naar deelgebied22
Overlast van andere bedrijven Noord
Tabel 2
• ja
4 33,3%
Midden 12 54,5%
Zuid 22 57,9%
Totaal 38 52,8%
• nee
8 66,7%
10 45,5%
16 42,1%
34 47,2%
Totaal
12 100,0%
22 100,0%
38 100,0%
72 100,0%
Soort overlast
• parkeren
Noord 1 16,7%
Midden 6 40,0%
• stank
1 16,7%
• vrachtauto en autohandelaren • ijzergieterij
5 27,8%
Totaal 12 30,8%
2 13,3%
8 44,4%
11 28,2%
3 50,0%
5 33,3%
5 27,8%
13 33,3%
1 16,7%
1 6,7%
2 5,1%
1 6,7%
1 2,6%
• veiligheid/milieu
Totaal
22
6 100,0%
15 100,0%
Zuid
18 100,0%
39 100,0%
Deloitte & Touche bewerkt door BCI.
Buck Consultants International
93
Tabel 3
Uitbreidingsmogelijkheden op kavel Noord
Tabel 4
19 47,5%
41 51,9%
• nee
7 46,7%
10 41,7%
21 52,5%
38 48,1%
Totaal
15 100,0%
24 100,0%
40 100,0%
79 100,0%
Uitbreidingsplannen Midden
Zuid
Totaal
• ja
6 40,0%
6 25,0%
13 33,3%
25 32,1%
• nee
9 60,0%
18 75,0%
26 66,7%
53 67,9%
Totaal
15 100,0%
24 100,0%
39 100,0%
78 100,0%
Tevredenheid aanzien en uitstraling Midden
Zuid
Totaal
• ja
4 28,6%
4 16,7%
9 22,5%
17 21,8%
• nee
10 71,4%
20 83,3%
31 77,5%
61 78,2%
Totaal
14 100,0%
24 100,0%
40 100,0%
78 100,0%
Oorzaak voor matige uitstraling Noord • rommel, vies, zwerfvuil
5 50,0%
• verlopen, verpauperd, slecht onderhoud • autohandelaren, sloperijen, geparkeerde
2 20,0%
• parkeerproblemen
1 10,0%
• weinig groen
1 10,0%
• overig
1 10,0%
Totaal
94
Totaal
14 58,3%
Noord
Tabel 6
Zuid
8 53,3%
Noord
Tabel 5
Midden
• ja
10 100,0%
Midden
Zuid
Totaal
10 50,0%
11 37,9%
26 44,1%
4 20,0%
2 6,9%
6 10,2%
5 25,0%
6 20,7%
13 22,0%
4 13,8%
5 8,5%
2 6,9%
4 6,8%
4 13,8%
5 8,5%
29 100,0%
59 100,0%
1 5,0%
20 100,0%
Buck Consultants International
Tabel 7
Relatie met gemeente Noord
Midden
Totaal
8 53,3%
7 31,8%
18 50,0%
33 45,2%
• redelijk
2 13,3%
5 22,7%
8 22,2%
15 20,5%
• voldoende
4 26,7%
6 27,3%
7 19,4%
17 23,3%
4 18,2%
2 5,6%
6 8,2%
1 2,8%
2 2,7%
36 100,0%
73 100,0%
• matig • slecht Totaal
Tabel 8
Zuid
• goed
1 6,7% 15 100,0%
22 100,0%
Onderwerp van communicatie met gemeente • milieu/ en of bouwvergunningen
Noord 6 60,0%
Midden 9 47,4%
• milieu
1 10,0%
• geluid
Zuid
Totaal
19 65,5%
34 58,6%
2 10,5%
6 20,7%
9 15,5%
1 10,0%
1 5,3%
2 6,9%
4 6,9%
• ruimte, best. plannen
1 10,0%
3 15,8%
1 3,4%
5 8,6%
• bouwzaken
1 10,0%
• overlast
3 15,8%
• overig Totaal
Buck Consultants International
1 1,7%
10 100,0%
3 5,2%
1 5,3%
1 3,4%
2 3,4%
19 100,0%
29 100,0%
58 100,0%
95
96
Buck Consultants International
Bijlage 3
• • • • • • • •
Overzicht geïnterviewde bedrijven
IP Engeneering (Metaalweg) Electronic/Rasoc (Hogelandseweg) Huisman Internationaal Transport (Hogelandseweg) Daanen Shipping (Oost Kanaaldijk) Synthon (Microweg) Auto Opgenoort (Microweg) Van Venrooij (Metaalweg) Van den Burg (Houtweg)
Buck Consultants International
97
98
Buck Consultants International
Bijlage 4
Impressie workshop ondernemers
Om de actiepunten te toetsen en een prioritering aan te kunnen geven heeft op 4 juni 2003 een workshop plaatsgevonden met de ondernemers van bedrijventerrein Westkanaaldijk/De Sluis. Bij deze workshop waren circa 20 ondernemers aanwezig. Aan de ondernemers is gevraagd aan te geven welke actiepunten zo snel mogelijk moeten worden opgepakt. Het resultaat hiervan is weergegeven in tabel 1.
Tabel 1
Prioritering actiepunten volgens ondernemers
Actie 1 Profilering van het terrein A Actualiseren van het bestemmingsplan B Toewerken naar vervoersmanagement C Representatieve bebouwing Front D Doortrekken Rouwenboschweg E Renovatie Metaalweg F Onderzoek toekomst autohandelcluster-Noord
Score 12 0 4 1 7 7
2 A B C D
Kwaliteit van de ruimte Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie Opstellen beheerplan openbare ruimte Controle en handhaving parkeerbeleid Verbeteren bereikbaarheid
11 1 5 13
3 A B C
Zorgvuldig ruimtegebruik Bevorderen mogelijkheden zorgvuldig ruimtegebruik openbare en private ruimte Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen Kwaliteitsverbetering autohandelcluster-Noord
2 11 6
4 A B1 B2 B3 B4
Milieukwaliteit Oprichten milieuplatform Samenwerking besparing energiekosten Samenwerking bij kostenbeheersing afval Bundeling specifieke goederenstromen Bundeling generieke goederenstromen
5 A B C D
Bedrijventerreinmanagement Initiëren communicatieoverleg Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aanstellen accountmanager gemeente Beuningen
Buck Consultants International
2 6
3 9 9 3
99
De ‘ondernemers top 5’ ziet er dan als volgt uit: • • • • •
Actualiseren bestemmingsplannen Uitvoeren schoonmaak- en onderhoudactie Opstellen draaiboek bedrijventerreinmanagement Formuleren van huisregels Aandacht voor/concentratie van parkeerplaatsen
Figuur 1
100
Impressie van workshop
Buck Consultants International
Buck Consultants International
101
02-200
102
Buck Consultants International