Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie projectnr. 257047 Definitief 13 maart 2013
auteur M.R. Bücking R. Klooster
Opdrachtgever: Middelsee gemeenten Postbus 34 9076 ZN Sint Annaparochie
datum vrijgave 13 maart 2013
beschrijving Definitief
goedkeuring
vrijgave C
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Inhoud
blz.
1 Inleiding ................................................................................................................................ 5 1.1 Wat is de BGT? ............................................................................................................................ 5 1.2 Voordelen BGT ............................................................................................................................ 7 1.3 Gevolgde methodiek ................................................................................................................... 8 2 Resultaten ............................................................................................................................10 2.1 Geometrische aandachtspunten ............................................................................................... 10 2.2 Mate waarin de BAG-pandenkaart aansluit op de GBKN .......................................................... 11 2.3 In hoeverre zijn de gegevens vlakvoorbereid ............................................................................ 14 2.4 Mate waarin de beheergegevens aansluiten op de GBKN ........................................................ 15 2.5 Aantal locaties waar niveauverschillen spelen .......................................................................... 18 2.6 Resultaten testgebieden ........................................................................................................... 19 2.7 Bronhouders binnen de gemeente ........................................................................................... 20 3 Organisatie rondom de BGT .................................................................................................22 3.1 Geo-informatie .......................................................................................................................... 22 3.2 GBKN ......................................................................................................................................... 23 3.3 BAG ............................................................................................................................................ 23 3.4 Beheerkaarten ........................................................................................................................... 23 3.5 BGT ............................................................................................................................................ 24 3.6 Samenwerking intern en extern ................................................................................................ 24 3.7 Ambities..................................................................................................................................... 24 4 Stappenplan en dagenraming ..............................................................................................25 4.1 Activiteit 1: Vlakgericht maken ................................................................................................. 25 4.2 Activiteit 2: Objectgericht maken .............................................................................................. 26 4.3 Activiteit 3: Projectleiding ......................................................................................................... 26 4.4 Activiteit 4: Proces en communicatie ........................................................................................ 26 4.5 Activiteit 5: Voorbereiding beheerfase ..................................................................................... 26 4.6 Overige activiteiten ................................................................................................................... 27 4.7 Totale dagenraming .................................................................................................................. 27 5 Conclusies en aanbevelingen ...............................................................................................28 5.1 Het bestuurlijk traject ................................................................................................................ 28 5.2 Het organisatorisch traject ........................................................................................................ 28 5.3 Het inhoudelijk traject ............................................................................................................... 30 5.4 Opstap naar de Toekomst ......................................................................................................... 31 Bijlage 1: Gebruikte gegevens ..............................................................................................................32 Bijlage 2: Overzicht attributen BGT ......................................................................................................33 Bijlage 3: Overzicht van aandachtspunten in de geometrie ..................................................................42 Bijlage 4: Testgebieden ........................................................................................................................43 Testgebied 1 - het Bildt .............................................................................................................................. 44 Testgebied 2 - het Bildt .............................................................................................................................. 46 Testgebied 3 - het Bildt .............................................................................................................................. 48 Testgebied 1 - Ferwerderadiel ................................................................................................................... 50 Testgebied 2 - Ferwerderadiel ................................................................................................................... 52 Testgebied 3 - Ferwerderadiel ................................................................................................................... 54 Testgebied 1 - Leeuwarderadeel ................................................................................................................ 56 Testgebied 2 - Leeuwarderadeel ................................................................................................................ 58 Testgebied 3 - Leeuwarderadeel ................................................................................................................ 60 Testgebied 1 - Menameradiel .................................................................................................................... 62 Testgebied 2 - Menameradiel .................................................................................................................... 64 Testgebied 3 - Menameradiel .................................................................................................................... 66
blad 2 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Management Samenvatting Onder invloed van de wettelijk verplichte Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) wordt de komende jaren de huidige Grootschalige Basiskaart van de gemeenten Het Bildt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Menameradiel (GBKN) samenwerkend onder de naam Middelsee gemeenten omgevormd tot een objectgericht basisbestand. Deze vormt de basis om naast de wettelijke verplichte inhoud (BGT) ook de complete geo-informatie binnen de gemeenten in een gemeentelijke basiskaart te integreren en een koppeling naar de administratieve informatie (zoals BAG, WION, BOR, GBA, WOZ etc.) te realiseren, de BGT. Hiermee ontstaat een eenduidige kaart die als vertrekpunt dient voor gemeentebrede informatieverstrekking zowel intern als naar burgers, bedrijven en overige overheden. De BGT is hier een aanjager voor als essentieel onderdeel van het stelsel van basisregistraties omdat hiermee de relatie tussen de basisregistraties wordt versterkt.
Advies Oranjewoud Ons advies is om op korte termijn te beginnen met de opbouw van de BGT en deze gefaseerd en projectmatig uit te voeren. Budgettaire middelen en de benodigde capaciteit, zowel intern als mogelijk extern, kunnen op die manier gespreid worden. Zorg voor voldoende bestuurlijk, organisatorisch en inhoudelijk draagvlak zodanig dat de BGT de basis vormt voor de gemeentebrede informatieverstrekking. Wij adviseren om hiervoor een kennissessie te houden met de leden van de MT's en de beoogde deelnemers van het BGT project(en) om dit draagvlak te creëren. De al aanwezige software van Nedgraphics, Grontmij en Oranjewoud zijn ondersteunend aan het realiseren van de BGT. De GBKN is goed gestructureerd en vormt, samen met de aanwezige BAG- en beheergegevens, een goede basis voor de opbouw van de BGT.
BGT Vooronderzoek De gemeenten willen weten in hoeverre zij klaar zijn voor de BGT en welke stappen zij moet ondernemen om een verantwoorde BGT bronhouder te zijn. Om hier gefundeerde uitspraken over te doen heeft Oranjewoud het vooronderzoek uitgevoerd. Het vooronderzoek laat zien dat er verschillen aanwezig zijn tussen groen- en wegbeheer onderling maar ook tussen groen- en wegbeheer en de GBKN. Daarnaast is er onvoldoende informatie aanwezig in de GBKN om alle vlakken van de juiste kenmerken (zoals vereist in de BGT) te voorzien. Daarmee is de GBKN niet object georiënteerd. Een groot deel van deze kenmerken kan uit BAG- en beheergegevens en andere geo-informatie (zoals Top10NL, panoramafoto's, luchtfoto's) gehaald worden. De technische stappen die doorlopen worden in de opbouw naar de BGT zijn: vlakgericht en objectgericht maken en het actualiseren van de GBKN. In het vooronderzoek is rekening gehouden met de organisatorische stappen zoals procesmanagement en projectleiding. Om tot een BGT bestand te komen, inclusief actualisatie van de bestanden, moet rekening gehouden worden met onderstaande tijdsbesteding per gemeenten, gebiedsgewijs gefaseerd uit te voeren, bijvoorbeeld door per deelgebied de verschillende stappen te doorlopen. Gemeente het Bildt Ferwerderadiel Leeuwarderadeel Menameradiel
Inspanning 167 dagen 169 dagen 185 dagen 207 dagen
Tijdens de opbouw moet het mogelijk blijven de GBKN te gebruiken zodanig dat de BGT vanaf 2013 wordt ingezet.
blad 3 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Samenwerking met omliggende gemeenten en andere bronhouders De Middelsee gemeenten zijn op dit moment afnemende GBKN gemeenten. Oranjewoud adviseert om regionale samenwerking te zoeken. Dit biedt voordelen om slagkracht te creëren en de afstemming met de bronhouders te stroomlijnen. Op het grondgebied van de gemeenten komen meerdere bronhouders voor waarmee afstemming noodzakelijk is: Rijkswaterstaat, provincie Fryslân, ProRail, Wetterskip Fryslân, Waterschap Blija Buitendijks en het Ministerie van EL&I. Ook met de 8 omringende gemeenten zullen afspraken gemaakt moeten worden over de bronhouder grenzen. Dit is ook een onderdeel van de genoemde regionale samenwerking.
blad 4 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
1
Inleiding De wet rond de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is inmiddels vastgesteld. Eind 2015 moet de BGT ingericht zijn en moeten alle bronhouders van hun gebied vlakken aanleveren. Eind 2019 moet de BGT dan volledig gevuld zijn met informatie. Met de komst van de BGT zal de hele overheid gebruik gaan maken van dezelfde basisset. De BGT is voor gemeenten de opvolger van de GBKN. Er zijn echter wezenlijke verschillen tussen de GBKN en de BGT. De BGT zal veel meer fungeren als het centrale basisbestand als startpunt voor de gemeentebrede geo-informatievoorziening. Dit komt omdat de BGT bestaat uit objecten waar de gemeentelijke administratieve gegevens mee gekoppeld worden. Om een helder beeld te krijgen van de stappen die noodzakelijk zijn voor de opbouw van de BGT hebben de gezamenlijke Middelsee gemeenten gevormd door de gemeenten het Bildt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Menameradiel, dit vooronderzoek laten uitvoeren. Dit vooronderzoek geeft inzicht in de kwaliteit van de geo-informatie van de gemeenten in hoeverre deze bruikbaar is voor de opbouw van de BGT. Dit inzicht leidt tot een stappenplan van waaruit de begroting van reële getallen is voorzien.
1.1
Wat is de BGT? Het doel van de BGT is het gebruik van dezelfde uniforme grootschalige topografie van Nederland te verplichten. Topografie is de beschrijving van de fysieke werkelijkheid, de dingen die in het terrein fysiek aanwezig zijn. De BGT is een weergave van deze werkelijkheid in een digitaal bestand. Vanuit dit bestand kan de werkelijkheid worden gepresenteerd in de vorm van kaarten. In het kader van de BGT gaat het om kaarten met een schaal van 1:500 tot 1:5.000. De huidige GBKN vormt de basis voor de nieuwe BGT. Met het instellen van de BGT worden de volgende maatschappelijke baten beoogd: Betere dienstverlening aan burgers en bedrijven; Administratieve lastenverlichting; Betere samenwerking binnen de overheid en Kostenbesparing in ketens. In tegenstelling tot de GBKN is de BGT objectgericht, wat betekent dat er vlakken gevormd worden van de geometrie met daaraan objectinformatie gekoppeld. De basis van de BGT wordt gevormd door het zogeheten opdelende niveau, het maaiveldniveau. Dit niveau bestaat uit één van de 6 elementen zoals in figuur 1.1 hieronder omschreven: wegdeel, ondersteunend wegdeel, begroeid terreindeel, onbegroeid terreindeel, waterdeel en ondersteunend waterdeel (spoor is een lijnvormig object). Opdelend betekent in feite dat voor het grondgebied van de gemeente er geen vlakken mogen zijn die niet aan één van deze 6 elementen is toegekend. Naast de opdelende elementen bestaat de BGT nog uit inrichtende elementen, dit zijn elementen die feitelijk op de opdelende elementen staan of zich erboven of eronder bevinden. Ook de 6 elementen op het opdelende niveau kunnen voorkomen als inrichtende elementen. Denk aan de weg die over het kunstwerk loopt in het voorgaande voorbeeld. Daarnaast gaat de BGT met relatieve niveaus werken, zo gaat een kunstwerk (niveau 1) over water (maaiveldniveau). De nauwkeurigheid van de BGT wordt door middel van metadata, die aan plaatsbepalingspunten (de hoekpunten van de te vormen vlakken) wordt toegekend, gewaarborgd.
blad 5 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 1.1: Overzicht objecten in de BGT, bron: Basisregistratie Grootschalige Topografie: Gegevenscatalogus BGT 1.0, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, januari 2013.
Nieuw op het gebied van de grootschalige topografie is het bronhouderschap. De generieke vuistregels/beheergebieden voor elke bronhouder zijn: Bronhouder Waterschap Provincie
Rijkswaterstaat ProRail Ministerie van EL&I Ministerie van Defensie Gemeente
Beheergebied/Vuistregel Wegen, water, dijken en bijbehorende terreinen en kunstwerken, voor zover in beheer bij het waterschap. Wegen, water en bijbehorende terreinen en kunstwerken, voor zover in beheer bij de provincie. Natuurgebieden in overleg met het Ministerie van LNV. Wegen, vaarwegen, zee- en rivierdijken, kust en bijbehorende terreinen en kunstwerken in beheer bij Rijkswaterstaat Spoorwegen en bijbehorende terreinen en kunstwerken. Landelijk gebied, waarvan agrarisch areaal volledig en natuurgebieden in overleg met provincies. Oefenterreinen en militaire complexen Bebouwde kom, bebouwing en gemeentelijke wegen buiten bebouwde kom en bijbehorende terreinen en kunstwerken. Daarnaast ook de plaatsnamen op de kaart, straatnamen en huisnummers. Voor ‘weesobjecten’, objecten die geen bronhouder hebben, voor zover dit nog voorkomt, treedt de gemeente op als bronhouder.
Van elk object is bepaald wie bronhouder is, dit kan maar 1 partij zijn. Daarmee vallen bronhouder grenzen samen met objectgrenzen, wat betekent dat er tussen de bronhouders overeenstemming dient te zijn over deze grenzen. De BGT dient verplicht gebruikt te worden. Dit meervoudige gebruik met daarbij verplichting tot terugmelding moet de kwaliteit van de BGT waarborgen. Mutaties bij welke afnemende afdeling dan ook, dienen doorgevoerd te worden in de basis. Onderstaande figuur geeft een overzicht van beoogde bronhouders en gebruikers. De lijst gebruikers is niet limitatief. blad 6 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 1.2: Overzicht bronhouders en gebruikers van de BGT. Bron: Informatiemodel BGT, dec. 2010.
1.2
Voordelen BGT Heel veel werkprocessen bij gemeenten hebben betrekking op objecten, zoals huizen, wegen en bruggen. In dat verband worden vaak kaarten gebruikt als de GBKN. Die zijn echter 'dom': een lezer kan, als het goed is, wel interpreteren wat er op de kaart staat, maar een computersysteem kan er niets mee. De GBKN bestaat uit lijnen en symbolen, niet uit afgebakende eenheden (net zoals de individuele letters van een persoonsnaam niets voorstellen, maar als samenhangende groep letters weer wel). De BGT is anders dan de GBKN: in de BGT worden objecten geregistreerd – een samenhangende groep lijnen met een kenmerk. Een dergelijk object is te koppelen aan administratieve databases. De BGT schrijft diverse typen objecten voor als verplichte inhoud, denk aan panden, wegdelen, waterdelen, kunstwerken, etc. Door aan al die objecten een link te hangen, kunnen vanuit de kaart, de BGT, administratieve gegevens worden opgevraagd. Andersom kunnen gegevens uit administratieve databases direct zichtbaar worden gemaakt op de kaart. Deze geïntegreerde benadering is voor veel gemeentelijke werkprocessen een grote verbetering, omdat die beheertaken vereenvoudigt, besluitvorming gemakkelijker maakt, en de burger er gemakkelijker mee kan worden geïnformeerd. De meerwaarde voor de diverse gemeentelijke afdelingen ligt in het feit dat aan de objecten in de BGT informatie gehangen kan worden. Deze informatie kan gebruikt worden om allerlei ruimtelijke analyses uit te voeren. De afdeling beheer van de openbare ruimte kan de BGT gebruiken om de onderhoudscycli af te stemmen op elkaar, om een hogere nauwkeurigheid van de arealen te krijgen, beide benodigd om een goede indruk te krijgen van benodigde budgetten. Daarnaast levert het een meer actuele en meer accurate bijhouding van de kaart op. Verder kunnen diverse analyses uitgevoerd worden, het is natuurlijk niet relevant een speeltoestel te plaatsen in een wijk waar geen kinderen wonen en de wijk waarin juist veel kinderen wonen over te slaan. Voor de rampenbestrijding is het van belang om snel gegevens (wie, wat, waar) over de omgeving van een mogelijke ramp te krijgen om goede evacuatieroutes te plannen en gebouwen te ontruimen. Daarnaast kan de BGT ingezet worden in de brandweervoertuigen om te kunnen navigeren en om ter plekke informatie te kunnen raadplegen. blad 7 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
De gemeente zal de dienstverlening naar de burgers toe kunnen verhogen door de BGT te gebruiken wanneer er meldingen van overlast zijn. Het proces van bouwaanvragen en het opstellen van bestemmingsplannen kan vereenvoudigd worden door de BGT hiervoor te gebruiken als een topografische ondergrond.
Figuur 1.3: Standaard BGT versus BGT inclusief beheertopografie en plustopografie.
Om aan dit soort vragen tegemoet te komen zal de BGT als startpunt van de gemeentelijke informatievoorziening moeten dienen en naast de wettelijk verplichte inhoud ook de beheertopografie en de plustopografie moeten bevatten volgens de IMGeo 2.0 standaard. Aan die extra inhoud moet wel behoefte zijn binnen de gemeente.
1.3
Gevolgde methodiek Het BGT vooronderzoek bestaat uit een aantal vaste stappen: Automatische controle van de geo-informatie; Handmatige controle door het uitvoeren van een representatieve steekproef; Houden van interviews; Schrijven van het adviesrapport. Hierbij zijn de volgende gegevens gebruikt: GBKN; BAG-pandenkaart; kadastrale kaart; groenbeheerkaart met attributen; wegbeheerkaart met attributen; luchtfoto. In bijlage 1 is een algemene inventarisatie van de geleverde bestanden opgenomen.
Automatische controle Een automatische controle is uitgevoerd om de gestructureerdheid en objectgerichtheid van de GBKN te bepalen. Tevens is gekeken in hoeverre automatisch vlakken te vormen zijn uit de huidige GBKN. De gemeente heeft echter niet alleen de beschikking over de GBKN, maar ook de beheerkaarten en de BAGpandenkaart spelen een rol in de BGT. Immers veel van de BGT-objecten staan nu niet in de GBKN, maar veelal wel in de beheerkaarten, denk aan parkeervakken. Daarom is gekeken in hoeverre de beheerkaarten onderling op elkaar aansluiten en in hoeverre deze kaarten aansluiten op de GBKN, tevens is daarbij een doorkijk gemaakt in hoeverre de beheergegevens kunnen helpen bij de opbouw blad 8 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
van de BGT. Omdat de BAG-pandenkaart losgetrokken is van de GBKN, is ook hier een vergelijking gemaakt met de GBKN. De resultaten van deze automatische controles zijn te vinden in hoofdstuk 2.
Handmatige controle Verder zijn per gemeente 3 testgebieden geselecteerd om een representatieve doorsnee van de Middelsee gemeenten te krijgen. In deze gebieden is de GBKN visueel beoordeeld op actualiteit, kwaliteit en vergeleken met de BAG-pandenkaart, de beheergegevens en de luchtfoto's. Op deze manier zijn aandachtspunten geïnventariseerd die niet uit de automatische controle naar voren zijn gekomen. De uitkomst hiervan is beschreven in hoofdstuk 2. Onder de visuele controle valt ook een eerste indicatie van de bronhouders die binnen de gemeente opereren. Dit is ook beschreven in hoofdstuk 2.
Interviews In een dag hebben adviseurs van Oranjewoud interviews gehouden met een aantal gemeentelijke medewerkers om ook het organisatie aspect te benoemen in het stappenplan. Dit is beschreven in hoofdstuk 3.
Advies Op basis van de controles en de interviews is een stappenplan opgesteld. Dit stappenplan is ons advies voor de opbouw van de BGT uitgaande van de beschikbare geo-informatie. Het stappenplan omvat een aantal technische stappen en procestappen. De technische stappen beschrijven de technische opbouw van de BGT. De organisatorische stappen omvatten de procesbegeleiding en het inpassen in de organisatie. Daarnaast is het stappenplan de basis voor een raming van het aantal benodigde dagen om de BGT op te bouwen. Tot slot volgen in hoofdstuk 4 de conclusies uit het vooronderzoek en geeft Oranjewoud haar advies om de opbouw van de BGT te starten. In de bijlagen worden de gebruikte gegevens en de resultaten in detail besproken.
Uitgangspunt Bij het opstellen van dit rapport is het uitgangspunt de beschikbare documentatie vanuit het Ministerie van I&M: Basisregistratie Grootschalige Topografie: Gegevenscatalogus BGT 1.1, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, januari 2013.
Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Basisregistratie Grootschalige Topografie: BGT Gegevenscatalogus 1.1, januari 2013; Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Basisregistratie Grootschalige Topografie: IMGeo Gegevenscatalogus 2.1, januari 2013; Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Basisregistratie Grootschalige Topografie: Objectenhandboek 1.1, januari 2013.
blad 9 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
2
Resultaten Dit hoofdstuk beschrijft de resultaten van de automatische en de handmatige controle. Er is gekeken naar de kwaliteit en inhoud van de diverse bestanden en in hoeverre deze kunnen helpen bij de opbouw van de BGT. Hierbij is het belangrijk te weten dat de BGT gedetailleerder is dan de GBKN. Denk bijvoorbeeld aan wegdelen die voor de BGT opgesplitst moeten worden naar functie, zoals parkeervlak, rijbaan, rijwielpad, etc. Daarnaast moet voor elk weg object aangegeven worden welke type weg het betreft, een regionale weg, lokale weg, straat of anders. Momenteel staat in de GBKN alleen een symbool voor het soort verharding en hoewel dit ook een eigenschap is van de weg in de BGT, moeten er nog andere waarden toegekend worden aan elk vlak. Dit geldt niet alleen voor de wegvlakken, maar ook voor de terreindelen en waterdelen. Een overzicht van de diverse objecttypen in de BGT en de toegestane veldwaarden is te vinden in bijlage 2. Bij de verschillende bestanden wordt daarom gekeken in hoeverre deze bij de opbouw van de BGT kunnen helpen. De gemeenten hebben diverse topografische bestanden waaruit een BGT opgebouwd zou kunnen worden. In dit vooronderzoek is ervoor gekozen de GBKN als basis te gebruiken vanwege het feit dat de GBKN een hoge kwaliteit heeft. De beheerkaarten zijn afgeleid uit de GBKN en worden regelmatig bijgewerkt.
2.1
Geometrische aandachtspunten In de opbouw van de BGT op basis van de GBKN zijn de aandachtspunten geanalyseerd die van belang zijn bij de vorming van objecten. De analyses zijn uitgevoerd op lijnen die vlakgrenzen gaan vormen in de BGT, voorbeelden hiervan zijn de kant water en kant verhardingslijnen, en zijn uitgevoerd op alle andere lijnen, zoals heggen of andere scheidingslijnen, die geen vlakgrenzen vormen. In onderstaande tabel is een overzicht van de aandachtspunten gegeven met de aantallen. Een uitleg van het type aandachtspunt is te vinden in bijlage 3. Gemeente het Bildt Aantal voor structurering
Aantal na structurering
% Opgelost
67 230 6145 23 7196 4612 68369
0 0 41 8 6809 622
100% 100% 99% 65% 5% 87%
Aantal voor structurering
Aantal na structurering
% Opgelost
Aantal lengtes nul Aantal dubbel Aantal knippunten Aantal overlappen Aantal losse poten Aantal under- en overshoots
52 375 9460 365 11403 9876
0 0 66 123 10863 809
100% 100% 99% 66% 5% 92%
Totaal GBKN lijnen
76780
Aandachtspunt Aantal lengtes nul Aantal dubbel Aantal knippunten Aantal overlappen Aantal losse poten Aantal under- en overshoots Totaal GBKN lijnen
Gemeente Ferwerderadiel
Aandachtspunt
blad 10 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Gemeente Leeuwarderadeel Aantal voor structurering
Aantal na structurering
% Opgelost
47 209 6927 30 9779 16086 68899
0 0 49 21 8894 894
100% 100% 99% 30% 9% 94%
Aantal voor structurering
Aantal na structurering
% Opgelost
Aantal lengtes nul Aantal dubbel Aantal knippunten Aantal overlappen Aantal losse poten Aantal under- en overshoots
53 553 4890 128 14040 4565
0 0 72 108 13743 623
100% 100% 99% 16% 2% 86%
Totaal GBKN lijnen
77800
Aandachtspunt Aantal lengtes nul Aantal dubbel Aantal knippunten Aantal overlappen Aantal losse poten Aantal under- en overshoots Totaal GBKN lijnen
Gemeente Menameradiel
Aandachtspunt
Hierbij moet opgemerkt worden dat meerdere aandachtspunten kunnen voorkomen op hetzelfde lijnstuk. Het is dus niet zo dat alle aandachtspunten optelbaar zijn. Daarnaast zijn bepaalde lijnstukken meegenomen als vlakgrenzen, waar die in bepaalde gevallen daadwerkelijk als vlakgrens mee moeten doen, maar in andere gevallen niet. Denk aan een muur die een bebouwd terreindeel onderscheidt van een weiland, in dit geval is de muur tevens een vlakgrens, er zijn echter andere gevallen waar de muur ophoudt in het 'luchtledige' en dan niet als vlakgrens meedoet. Het aantal aandachtspunten per gemeente ligt, in vergelijking met andere gemeenten, onder het gemiddelde. Een groot aantal van deze punten is automatisch op te lossen, waarna er een deel overblijft dat handmatig bijgewerkt moet worden.
2.2
Mate waarin de BAG-pandenkaart aansluit op de GBKN In de BGT worden niet alle panden opgenomen die in de BAG staan. Dit is afhankelijk van de status van de BAG-panden. Bij de vergelijking met de BAG-pandenkaart is daarom uitsluitend rekening gehouden met die BAG-panden die aan deze status voldoen. Het gaat om de panden met een status: bouw gestart pand in gebruik (niet ingemeten) pand in gebruik sloopvergunning verleend pand buiten gebruik In de BAG-pandenkaart van het Bildt zijn 7.262 vlakken aanwezig. In de GBKN zijn 19.302 pandlijnen aanwezig, waarvan 7.857 vlakken gevormd zijn. Van de BAG-panden komen 5.849 vlakken exact overeen met GBKN-panden. Daarnaast zijn er nog 1.188 vlakken die gedeeltelijk overeenkomen tussen de BAG en GBKN. Er zijn 1.573 vlakken met een totale oppervlakte van 5,1 ha zijn die in de GBKN voorkomen, maar niet meer in de BAG-pandenkaart. Omgekeerd zijn er 1.403 vlakken met een totale oppervlakte van 7,5 ha die in de BAG-pandenkaart staan maar niet in de GBKN. Figuur 2.1 en 2.2 zijn voorbeelden van de drie categorieën.
blad 11 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
In de BAG-pandenkaart van Ferwerderadiel zijn 5.969 vlakken aanwezig. In de GBKN zijn 16.508 pandlijnen aanwezig, waarvan 6.990 vlakken gevormd zijn. Van de BAG-panden komen 4.768 vlakken exact overeen met GBKN-panden. Daarnaast zijn er nog 1.406 vlakken die gedeeltelijk overeenkomen tussen de BAG en GBKN. Er zijn 1.387 vlakken met een totale oppervlakte van 4,7 ha zijn die in de GBKN voorkomen, maar niet meer in de BAG-pandenkaart. Omgekeerd zijn er 948 vlakken met een totale oppervlakte van 5,4 ha die in de BAG-pandenkaart staan maar niet in de GBKN. Figuur 2.1 en 2.2 zijn voorbeelden van de drie categorieën. In de BAG-pandenkaart van Leeuwarderadeel zijn 5.867 vlakken aanwezig. In de GBKN zijn 18.372 pandlijnen aanwezig, waarvan 6.932 vlakken gevormd zijn. Van de BAG-panden komen 4.966 vlakken exact overeen met GBKN-panden. Daarnaast zijn er nog 944 vlakken die gedeeltelijk overeenkomen tussen de BAG en GBKN. Er zijn 1.331 vlakken met een totale oppervlakte van 3,3 ha zijn die in de GBKN voorkomen, maar niet meer in de BAG-pandenkaart. Omgekeerd zijn er 743 vlakken met een totale oppervlakte van 4,5 ha die in de BAG-pandenkaart staan maar niet in de GBKN. Figuur 2.1 en 2.2 zijn voorbeelden van de drie categorieën. In de BAG-pandenkaart van Menameradiel zijn 8.585 vlakken aanwezig. In de GBKN zijn 21.931 pandlijnen aanwezig, waarvan 9.515 vlakken gevormd zijn. Van de BAG-panden komen 7.476 vlakken exact overeen met GBKN-panden. Daarnaast zijn er nog 712 vlakken die gedeeltelijk overeenkomen tussen de BAG en GBKN. Er zijn 1.633 vlakken met een totale oppervlakte van 7.7 ha zijn die in de GBKN voorkomen, maar niet meer in de BAG-pandenkaart. Omgekeerd zijn er 993 vlakken met een totale oppervlakte van 4.8 ha die in de BAG-pandenkaart staan maar niet in de GBKN. Figuur 2.1 en 2.2 zijn voorbeelden van de drie categorieën.
Figuur 2.1: BAG-panden in vergelijking tot GBKN panden, groen: overeenkomend, geel: in GBKN niet in BAG, paars: in BAG niet in GBKN.
blad 12 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 2.2: BAG-panden (rood) in vergelijking tot GBKN panden (lila).
Omdat de pandenkaart van de BAG niet in de huidige GBKN is opgenomen en dat vermoedelijk wel gaat gebeuren, is gekeken in hoeverre de nieuwe pandgeometrie aansluit op de overige features van de huidige GBKN. Te denken valt aan kruisende lijnen van pand en water en pand en weg. Kruisende lijnen tussen panden enerzijds en water of weg anderzijds kunnen wel voorkomen wanneer het overbouw betreft. De pandvlakken zijn vergeleken met de water- en weglijnen uit de GBKN. Daaruit blijkt dat voor de gemeente het Bildt van de 7.262 BAG-panden 91 kruisen met weg- of waterlijnen. Dit is een percentage van 1,25%. In de gemeente Ferwerderadiel zijn 5.969 BAG-panden waarvan er 119 kruisen met weg- of waterlijnen (2,0%). In Leeuwarderadeel gaat het om 5.867 BAG-panden waarvan er eveneens 119 kruisen met weg- of waterlijnen (2,0%). In gemeente Menameradiel kruisen 66 van de 8.585 panden een weg- of waterlijn (0,8%).
Figuur 2.3: BAG-panden die weglijnen kruisen. blad 13 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 2.4: BAG-panden die een GBKN waterlijn kruisen.
In bovenstaande figuren is te zien dat op deze locaties in een aantal gevallen de lijnen niet actueel meer zijn. In deze gevallen zal de geometrie bijgewerkt moeten worden.
2.3
In hoeverre zijn de gegevens vlakvoorbereid Van de GBKN in combinatie met de BAG-pandenkaart zijn objecten gevormd door vlakken te maken van de vlakgrenzen. Van de 68.365 vlakgrenzen in gemeente het Bildt zijn 16.451 vlakken gevormd, waarvan 8.905 geen classificatie hadden gekregen. Dit is een percentage van 54%. Verder zijn er 1.256 vlakken waar meer dan één kenmerkpunt aanwezig was. Het totaal van de kenmerkpunten in deze vlakken is 3.974, wat betekent dat er nog 2.718 vlakken extra gevormd hadden moeten worden. In Ferwerderadiel zijn van de 76.470 vlakgrenzen 14.456 vlakken gevormd, waarvan 6.190 geen classificatie hadden gekregen. Dit is een percentage van 43%. Verder zijn er 2.303 vlakken waar meer dan één kenmerkpunt aanwezig was. Het totaal van de kenmerkpunten in deze vlakken is 10.096, wat betekent dat er nog 7.793 vlakken extra gevormd hadden moeten worden. Van de 68.631 vlakgrenzen in Leeuwarderadeel zijn 12.936 vlakken gevormd, waarvan 5.969 geen classificatie hadden gekregen. Dit is een percentage van 46%. Verder zijn er 1.233 vlakken waar meer dan één kenmerkpunt aanwezig was. Het totaal van de kenmerkpunten in deze vlakken is 19.658, wat betekent dat er nog 18.425 vlakken extra gevormd hadden moeten worden. In Menameradiel zijn van de 77.728 vlakgrenzen 16.400 vlakken gevormd, waarvan 7.778 geen classificatie hadden gekregen. Dit is een percentage van 47%. Verder zijn er 1.013 vlakken waar meer dan één kenmerkpunt aanwezig was. Het totaal van de kenmerkpunten in deze vlakken is 4.426, wat betekent dat er nog 3413 vlakken extra gevormd hadden moeten worden. Kijken we vervolgens naar de vlakken en de classificatie die deze hebben gekregen, dan is te zien dat een groot deel van de gemeente correct gevormd en gekenmerkt wordt naar opdelende delen (zie figuur 2.5). Een flink aantal vlakken is 'onbekend' evenals een aantal gebieden waar het water of de weg een te groot oppervlakte inneemt. De hoeveelheid 'overig' (geel) valt het meest op, dit wordt vooral veroorzaakt door één heel groot vlak met een kenmerkpunt 'functieaanduiding'. Dit is natuurlijk niet de realiteit, maar door niet gesloten lijnen, worden incorrecte vlakken gevormd die onterecht bijvoorbeeld het kenmerkpunt verharding of water toegewezen hebben gekregen.
blad 14 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 2.5: Automatische vlakvorming GBKN.
Hoewel deze vlakgerichte kaart nog niet geschikt is als BGT, geeft dit wel een eerste indicatie hoeveel objecten minimaal zullen ontstaan. De klassen die wel toegekend zijn, hebben de classificatie soort verharding. De BGT vereist echter meer gegevens, die momenteel niet in de GBKN aanwezig zijn. Denk hierbij aan het type weg, de functie van de weg, de functie van het terrein e.a., een overzicht van BGT vereiste gegevens is te vinden in bijlage 2.
2.4
Mate waarin de beheergegevens aansluiten op de GBKN Door de gemeente zijn de beheergegevens voor wegen en groen geleverd. Daarvan is gekeken in hoeverre deze aansluiten op de huidige GBKN en in hoeverre deze bestanden kunnen helpen bij de opbouw van de BGT. In de huidige objectencatalogus van de BGT, komen een aantal van de categorieën (bijvoorbeeld parkeervakken) naar voren die voor beheer al ingetekend zijn, maar nog niet in de GBKN afgebakend zijn. Om deze reden kan de GBKN verrijkt worden met de beheergegevens om zo de BGT op te bouwen. Allereerst is gekeken in hoeverre de beheervlakken van groen en wegen nog op elkaar aansluiten. Voor de gemeente het Bildt is daaruit gebleken dat op 1.015 locaties een overlap tussen weg en groen aanwezig is. Het gaat om een oppervlakte van 0,36 ha. In gemeente Leeuwarderadeel gaat het om 2.858 locaties (0,77 ha) en in de gemeente Menameradiel 1.456 locaties (1,84 ha). Van Ferwerderadiel zijn geen beheergegevens voorhanden. In onderstaande figuur zijn voorbeelden te zien van de overlap.
blad 15 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 2.6: Voorbeelden van overlap tussen wegbeheervlakken (grijs) en groenbeheervlakken(groen).
Omdat beheer zijn vlakken nog verder opdeelt, is gekeken naar vlakgrenzen die wel aanwezig waren in de beheervlakken, maar nog niet in de GBKN. Voor de gemeente het Bildt kunnen 6.642 grenzen gebruikt worden om de GBKN mee op te werken. In Leeuwarderadeel gaat het om 5.577 grenzen en in gemeente Menameradiel om 10.050 grenzen.
Figuur 2.7: overzicht vlakken incl. beheergegevens. blad 16 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Van de GBKN aangevuld met de beheergegevens zijn objecten gevormd door vlakken te maken van de vlakgrenzen. Ditmaal werden er in het Bildt 23.230 vlakken gevormd, waarvan 3.269 vlakken een beheerclassificatie hebben gekregen. 300 van deze vlakken hadden echter meer dan 1 beheerclassificatie, veroorzaakt door niet geheel sluitende lijnen. In Leeuwarderadeel werden 18.886 vlakken gevormd, met 2.635 beheervlakken, waarvan 157 meer dan 1 beheerclassificatie. Voor Menameradiel ging het om 26.027 vlakken, met 8.051 beheervlakken en 374 vlakken met meer dan 1 beheerclassificatie. Daarnaast is geconstateerd dat door o.a. overlap van de gegevens en het niet altijd aansluiten van beheergegevens op de GBKN, een aantal vlakken mogelijk wel een beheergegeven krijgt, maar dat het automatisch gevormde vlak niet overeenkomt met de originele vlakken van beheer. Hiervan is onderstaande figuur een voorbeeld.
Figuur 2.8: Afwijkende beheervlakken GBKN vlakvorming en beheer.
Om die reden is verder gekeken of de oppervlakte van de vlakken met elkaar overeenkwam en hoeveel procent verschil in oppervlakte zit ten opzichte van de oppervlakte van de beheervlakken. Daar komt per gemeente de volgende tabel uit: het Bildt: Percentage verschil in oppervlakte GBKN vlak vs. beheervlak t.o.v. beheervlak geen verschil 0-0,1 % 0,1-0,5 % 0,5-1 % 1-5 % >5 % Totaal
Aantal vlakken 461 196 222 111 472 1.727 3.189
Telt mee ja ja ja ja nee nee
Van de 3.785 gevormde beheervlakken, zijn de grenzen van 990 vlakken goed over te nemen in de GBKN. Dat betekent dat 26,2% van de beheervlakken overgenomen kan worden in de BGT. blad 17 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Leeuwarderadeel: Percentage verschil in oppervlakte GBKN vlak vs. beheervlak t.o.v. beheervlak geen verschil 0-0,1 % 0,1-0,5 % 0,5-1 % 1-5 % >5 % Totaal
Aantal vlakken 362 371 297 113 202 1.341 2.686
Telt mee ja ja ja ja nee nee
Van de 2.503 gevormde beheervlakken, zijn de grenzen van 1.143 vlakken goed over te nemen in de GBKN. Dat betekent dat 45,7% van de beheervlakken overgenomen kan worden in de BGT. Menameradiel: Percentage verschil in oppervlakte GBKN vlak vs. beheervlak t.o.v. beheervlak geen verschil 0-0,1 % 0,1-0,5 % 0,5-1 % 1-5 % >5 % Totaal
Aantal vlakken 3.700 763 833 370 839 1.539 8.044
Telt mee ja ja ja ja nee nee
Van de 8.602 gevormde beheervlakken, zijn de grenzen van 5.666 vlakken goed over te nemen in de GBKN. Dat betekent dat 65,9% van de beheervlakken overgenomen kan worden in de BGT. Ter vergelijking: het gemiddelde over te nemen beheervlakken ligt ongeveer op 57,5% voor andere gemeenten.
2.5
Aantal locaties waar niveauverschillen spelen De BGT gaat uit van een model waarin relatieve niveaus opgenomen zijn. Het maaiveldniveau is dan in zijn geheel voor Nederland vlakdekkend, maar daarbovenop kan ook geometrie voorkomen. Hierbij valt te denken aan een viaduct waar 2 wegen elkaar kruisen. Het viaduct ligt dan op een relatief hoger niveau dan de weg op maaiveldniveau. De weg die zich op het viaduct bevindt, ligt op hetzelfde relatieve niveau als het viaduct. In de GBKN is veelal geen rekening gehouden met niveauverschillen. Op de locaties waar niveauverschillen spelen zullen lijnen bijgekarteerd moeten worden om op deze manier BGT-objecten op verschillende niveaus te maken. Voorbeelden zijn water- en weglijnen die niet onder het kunstwerk doorgetrokken zijn. Niveauverschillen spelen veelal bij plekken waar een kunstwerk of steiger aanwezig is. Voor de quickscan is daarom een inventarisatie gemaakt van de locaties waar deze objecten staan. Het gaat om ongeveer 230 locaties in gemeente het Bildt, 16 locaties in Ferwerderadiel, 213 locaties in Leeuwarderadeel en 549 locaties in Menameradiel. Het lage aantal in Ferwerderadiel suggereert dat hier niet alle kunstwerken als B04 zijn gecategoriseerd. Hier zal dan ook bij de opbouw extra oplettendheid nodig zijn om locaties met niveauverschillen te detecteren. Een groot deel van deze kunstwerken zal onder bronhouderschap vallen van degene die verantwoordelijk is voor het beheer van het water, óf de weg, óf het spoor. Daarover zullen echter duidelijke afspraken gemaakt moeten worden. Er zullen zeker een aantal kunstwerken voor de gemeente overblijven.
blad 18 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 2.9: Overzicht indicatie niveauverschillen binnen de gemeente.
2.6
Resultaten testgebieden In deze paragraaf zijn de resultaten van de twaalf testgebieden samengevat. In bijlage 4 is per testgebied uitgewerkt welke zaken zijn opgevallen bij de beoordeling van, en vergelijking tussen, de GBKN, de BAG-pandenkaart, de beheergegevens en de luchtfoto's. Voorbeelden zijn afwijkende pandcontouren tussen BAG en de GBKN, of een classificatie van een GBKN-lijn die, afgaand op bijvoorbeeld de luchtfoto's, onjuist lijkt. Uit de analyse kwamen een aantal opvallende zaken naar voren. Zo bleek er tijdens de vlakvorming een zeer groot vlak te ontstaan dat zelfs meerdere gemeenten beslaat en vermoedelijk ontstaan is door de vele openingen in de verhardings- en watercontouren gecombineerd. Vooral kleinere verhardings- en watervlakken worden wel correct gevormd. In de gemeenten bevinden zich talrijke niet-gesloten inritten. Heel veel potentiële verhardingsvlakken zijn 'open' vanwege deze inritten, deze kunnen in veel gevallen mogelijk handig 'gesloten' worden door gebruik te maken van kadastrale lijnen en/of lijnen uit beheergegevens (zie het Bildt, testgebied 2). Dit is wellicht ook goed bruikbaar voor het begrenzen van de woonerven: nu ontstonden bij de vlakvorming soms grote verhardingsvlakken daar waar woonerven met tuinen zijn. In één van de gemeenten (Ferwerderadiel) waren veel meer sloten als hartlijn ingetekend dan in de andere gemeenten, waardoor de vlakvorming van sloten in deze gemeente niet in de pas loopt met de drie andere gemeenten. Over het algemeen zijn er veel symbolen en annotaties in het materiaal aanwezig die gebruikt kunnen worden voor de classificatie van de vlakken. Van Ferwerderadiel zijn geen beheergegevens voorhanden in dit vooronderzoek. Over het algemeen vallen de beheergegevens redelijk goed samen met de GBKN-lijnen. In één van de testgebieden lijkt de GBKN achter te lopen bij de beheergegevens. Verder kunnen in veel gevallen de lijnen uit beheer wellicht dienen als 'vlakafsluiter'. In een van de testgebieden is wat overlap vastgesteld tussen de weg- en groengegevens. Gekeken naar de actualiteit van de geometrie op basis van de luchtfoto, is de GBKN over het algemeen goed bij in de verschillende gemeenten uitgaande van de testgebieden. blad 19 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Er is ook in vier testgebieden gekeken hoe de situatie is op de grens van de gemeenten. Tussen de gemeente Ferwerderadiel en de andere gemeenten is er groot verschil tussen de vlakvorming van sloten: in Ferwerderadiel kunnen veel minder watervlakken gevormd worden doordat sloten zijn ingetekend als hartlijn (midden sloot). Soms is ook verschil in bijhouding van beheergegevens en GBKN tussen gemeenten te zien (testgebied 3, Leeuwarderadeel). Hieronder is afgebeeld waar de twaalf gekozen testgebieden zich bevinden binnen de Middelseegemeenten:
Figuur 2.10: Locaties van de testgebieden binnen de gemeente.
2.7
Bronhouders binnen de gemeente Binnen de BGT zijn verschillende bronhouders actief. Zo is de provincie verantwoordelijk voor de objecten die de provinciale wegen voorstellen, terwijl het waterschap de waterlopen voor zijn rekening neemt. Dit betekent dat er goede afspraken gemaakt moeten worden over de grenzen tussen deze objecten en aanliggende gemeentelijke objecten. Voor dit vooronderzoek is geen gebruik gemaakt van de datasets van andere bronhouders, wel wordt een indicatie gegeven van de diverse bronhouders die binnen de Middelsee gemeenten opereren.
blad 20 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Figuur 2.11: Overzicht van de ligging van de gemeente in relatie tot andere bronhouders.
In figuur 2.11 is te zien dat de Middelsee-gemeenten in de provincie Friesland liggen. De gemeenten hebben met 1 waterschap van doen, het Waterschap Fryslân. Alleen de gemeente Ferwerderadiel heeft ook nog overlap met Waterschap Blija Buitendijks. Er grenzen 8 gemeenten aan de Middelseegemeenten, de gemeenten Franekeradeel, Littenseradiel, Leeuwarden, Tytsjerksteradiel, Dantumadiel, Dongeradeel en aan de wadkant Ameland en Terschelling. Er loopt een spoor door de gemeente Menameradiel, ProRail zal daar dus als bronhouder acteren binnen de gemeente. Door de gemeente Leeuwarderadeel liep een goederenspoor, dit is al lange tijd niet meer in gebruik. Indien ProRail verantwoordelijk is voor het onderhoud van dit spoor is zij tevens de bronhouder binnen de BGT, anders valt dit spoor onder bronhouderschap van de gemeente. De belangrijkste vaarweg is het Van Harinxmakanaal, deze loopt alleen door de gemeente Menameradiel. Bronhouder daarvan is de Provincie. Daarnaast is er nog de Dokkumer Ee, deze loopt langs Leeuwarderadeel (vormt de grens met gemeente Tytsjerksteradiel) en door een stukje van Ferwerderadiel. Rijkswaterstaat is uitsluitend een bronhouder in de gemeente Menameradiel, aangezien de A31 door de gemeente loopt. Binnen alle Middelsee-gemeente zijn provinciale wegen aanwezig. De natuurgebieden in de Middelsee-gemeenten vallen grotendeels onder beheer van Staatsbosbeheer en onder It Fryske Gea. Voor de BGT vallen natuurgebieden onder beheer van de provincie of van het ministerie van EL&I. De waterlopen, terreinen, dijken en wegen die momenteel in beheer van het waterschap zijn, zullen als object deze zelfde bronhouder hebben. Met uitsluiting van bovenstaande objecten is de overige geometrie binnen de bebouwde kom de verantwoordelijkheid van de gemeente. Buiten de bebouwde kom zal ook het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) een partij zijn. Zij zullen verantwoordelijk zijn voor het agrarische gebied. De wegen, bebouwing, kunstwerken en terreinen die buiten de bebouwde kom niet in beheer van het waterschap, de provincie, Rijkswaterstaat of het ministerie van EL&I zijn, zullen bij de gemeente geschaard worden. Ook de plaatsnamen, straatnamen en huisnummers zijn de verantwoordelijkheid van de gemeente.
blad 21 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
3
Organisatie rondom de BGT Tijdens een dag hebben onze adviseurs gesprekken gevoerd met de volgende personen: Naam discipline Gemeente Jitze Bakker
Informatiemanagement
Overall
Henk Mulder
Opdrachtgever
Overall
Willie Kiewiet
Geo, riolering
Menameradiel
Sirk Visser
Groen, water, sport
Menameradiel
Tom Engelsma
Wegen, kunstwerken, Wion
Menameradiel
Jan van Buiten
groen
het Bildt
Willem Dijkstra
wegen/geo
Ferwerderadiel
Sven Zondervan
wegen/geo
Leeuwarderadeel
Minne Zwanenburg
groen
Leeuwarderadeel
Jelle Linting
wegen
het Bildt
Peter Weijer
PL BGT
Overall
Het doel van deze gesprekken is een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de huidige organisatie en de kennis en kunde ten aanzien van de BGT. In dit hoofdstuk zal worden ingezoomd op een aantal bevindingen die tijdens de gesprekken naar voren kwamen. Hier kan in het vervolgtraject rekening mee worden gehouden.
3.1
Geo-informatie Vanuit de Middelsee samenwerking wordt de gezamenlijke basis geo-informatie voorziening georganiseerd. Voor de opslag en het gebruik van de GBKN wordt hierbij gebruik gemaakt van IGOS en NGDM. Ook wordt er een centrale geo-viewer aangeboden in de vorm van Nedbrowser. Hiermee wordt veel kaartmateriaal, zoals de GBKN, de kadastrale kaart, bestemmingsplannen en waar mogelijk ook beheergegevens centraal via een laagdrempelige webbrowser oplossing aangeboden voor de vier gemeenten. het Bildt Het wegbeheer bij de gemeente het Bildt gebeurt met behulp van DGDialog. Het groenbeheer zit hier ook in, waarbij in de praktijk het meeste gewerkt wordt met de gegevens die geëxporteerd zijn naar lijsten in Excel. Ferwerderadiel Ferwerderadiel maakt voor het wegbeheer gebruik van DGDialog, waarbij er geen wegbeheerkaart beschikbaar blijkt te zijn. Er is geen groenbeheersysteem. De rioleringsgegevens worden beheerd in Kikker. Leeuwarderadeel Ook bij de gemeente Leeuwarderadeel gebeurt het wegbeheer en groenbeheer met behulp van DGDialog. Algemene opmerking is dat men zelf meer zou willen kunnen inrichten op ICT gebied. Menameradiel Menameradiel maakt voor het weg- en groenbeheer gebruik van Oranjewoud’s GBI beheersoftware via een inservice contract, waarbij mutaties bij Oranjewoud worden ingevoerd. Sinds kort is ook GBI raadplegen beschikbaar. In de toekomst wil men het liefst zoveel mogelijk mutaties zelf verwerken, liefst mobiel. Voor de zaken die nog binnenshuis staan is met name de ict infrastructuur nog wel een punt van aandacht. Het is wel beter geworden, maar de ontwikkelingen in Middelsee c.q de overgang naar ISZF blad 22 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
(ICT Samenwerkingsverband Zuidwest Fryslan) en de herindeling etcetera maken het wel lastig om hier keuzes in te maken. De ICT zal hoogstwaarschijnlijk op termijn geoutsourced worden.
3.2
GBKN Alle Middelsee gemeenten zijn zogenaamde afnemende gemeenten. Dit houdt in dat zij mutaties doorgeven aan de stichting GBKN die deze voor de gemeente inmeet en verwerkt in de kaart. Het geactualiseerde de kaartmateriaal wordt vervolgens teruggeleverd. De GBKN is voor alle vier gemeenten nog niet gestructureerd of vlakvoorbereid maar qua actualiteit is hij redelijk goed.
3.3
BAG Alle Middelsee gemeenten maken voor de BAG gebruik van de Vicrea oplossing.
3.4
Beheerkaarten het Bildt Het wegbeheer is redelijk goed op orde. Eens per 4 jaar wordt een volledige inspectie als second opinion uitgevoerd. Jaarlijkse inspecties worden door de gemeente zelf uitgevoerd. Het wegbeheer areaal is inmiddels zes a zeven jaar oud. Behoefte is wel om dit in de toekomst beter op orde te krijgen. Voor groenbeheer wordt niet veel met geo-informatie gedaan. De huidige praktijk is dat er voornamelijk met lijsten in excel wordt gewerkt. De groen vlakken zijn redelijk up to date, maar worden pas gevormd op basis van nieuwe geometrie in de gbk, wat dus aan de late kant is. De bomen dataset is maar voor zo’n 10 procent gevuld. Tot nu toe was dit niet zo’n probleem omdat het vooral jonge bomen betrof. De meeste bomen komen nu echter in een volwassen fase, wat hogere eisen stelt aan het beheer. Naar de toekomst toe is het dus belangrijk dat dit beter wordt, om meer grip te hebben op het beheer. Wat betreft de administratieve informatie zijn er weinig categorieën en zo min mogelijk details geregistreerd. De beheersoftware wordt momenteel alleen gebruikt om de hoeveelheden op orde te houden. Het maken van een goed bestek is op dit moment niet goed mogelijk omdat de informatie niet op orde is. Alle onderhoud staat nu op intensief, maar dit staat nu gezien de bezuinigingen wel ter discussie. Tegelijkertijd wordt het onderhoud nu uitgevoerd door het werkvoorzieningschap. Het heeft dus waarschijnlijk weinig zin om al te ingewikkelde onderhoudsplannen te maken. Wel relevant is nog het feit dat bermen en sloten in het buitengebied vaak geheel of gedeeltelijk door de aanwonenden onderhouden worden. Hier krijgen zij ook compensatie voor, maar de registratie hiervan zit nu niet in het beheersysteem. Dit zou wel een wens zijn. Idee hierbij is ook om de verzending van brieven etcetera vanuit dit systeem te kunnen doen. Ferwerderadiel Op dit moment is er geen wegbeheerkaart. Hierdoor kunnen keuzes niet onderbouwd worden en is er geen budget beschikbaar. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van de wegen. Ook de gegevens voor het groenbeheer ontbreken. Er is een opdracht aan de Grontmij verstrekt om alles te inventariseren voor weg- en groenbeheer. Het beheer van deze gegevens wil men extern laten uitvoeren. Aandachtspunt hierbij is om het inwinnen volgens de IMGeo codering te laten doen, zodat de integratie met de BGT straks zo vloeiend mogelijk kan plaats vinden. Om de opbouw van de BGT zo efficiënt mogelijk te laten verlopen is het verstandig deze beheergegevens direct in de opbouw mee te nemen. De rioleringsgegevens zijn op orde en zitten in Kikker Leeuwarderadeel Het wegenbestand is vorig jaar geactualiseerd. blad 23 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Voor groen moet er nog wel veel gemuteerd worden. Er zijn veel omvormingen gedaan als gevolg van bezuinigingsmaatregelen, deze zijn nog niet allemaal verwerkt. Menameradiel De beheergegevens zijn redelijk goed op orde. Wel zijn er wat achterstanden in de mutaties, groen loopt bijvoorbeeld circa 2 jaar achter. De waterlopen zijn vorig jaar geïnventariseerd. De wens is om op termijn weer zelf het mutatiewerk te gaan doen. Hiervoor zoekt men nog wel een gebruiksvriendelijkere oplossing.
3.5
BGT In het kader van de Middelsee samenwerking wordt getracht meer kennis op te bouwen over de basisregistraties, waar de BGT natuurlijk onderdeel van is. Hiervoor gaan per gemeente twee man binnenkort naar de King iNUP academy. Er leeft nog de nodige onduidelijkheid over de eisen en mogelijkheden binnen de verschillende gemeenten Tegelijkertijd is de Middelsee samenwerking complex, gezien de toekomstige opdeling naar noord oost. Dit maakt het lastig om te besluiten met wie overleggen moeten worden gevoerd en welke contacten moet worden gelegd. Budget voor BGT/IMGeo is op dit moment geregeld vanuit Beter, het is niet bekend of dit meekomt als de Middelsee samenwerking ophoud te bestaan. Het is dus onduidelijk of er dan nog middelen ter beschikking staan voor de uitvoering. Dit is wel een aandachtspunt.
3.6
Samenwerking intern en extern De Middelsee gemeenten hebben de afgelopen jaren nauw samengewerkt. Zij zijn zich nu, ook door een herindelings-impuls vanuit de provincie, aan het heroriënteren op deze samenwerking. Dit zorgt voor de nodige onduidelijkheid over de vervolgaanpak. Over het algemeen is er al de nodige interne samenwerking tussen de afdeling Geo en groen- en wegbeheer door de korte lijnen. Tegelijkertijd is deze samenwerking meestal heel informeel en zijn procedures niet vastgelegd, wat voor een toekomstige succesvolle implementatie een risico is.
3.7
Ambities het Bildt De gemeente het Bildt ziet het BGT traject als een kans om de geo-informatie een kwaliteitsimpuls te geven en de verregaande integratie met de weg- en groenbeheerkaart vorm te geven. Uitgegaan wordt van het principe dat de geo-informatie centraal wordt ingewonnen en aangeboden en dat de beheerafdelingen alleen de administratieve classificatie van de beheervlakken voor hun rekening hoeven te nemen. Uitgangspunt is verder dat de beschikbare data een plekje krijgen in het nieuwe gegevensmodel. Eventuele uitbreiding met nieuwe objecten als lichtmasten en dergelijke kan later altijd nog. Ferwerderadiel Ferwerderadiel wil zich in de toekomst meer richten op beheer. De systematiek uitwerken en discussie opstarten is het belangrijkste. De BGT moet een goede basis bieden waarop men verder kan. Combinaties met eigendom en adresgegevens zou mooi zijn . Leeuwarderadeel Ambitie is om zoveel mogelijk zelf te tekenen en te muteren, waarbij beheer juist zo min mogelijk wil tekenen maar vooral objecten wil benoemen die al geometrisch door geo worden aangeleverd. Menameradiel De droom is om alles goed gekoppeld te krijgen en zo goed inzicht te hebben wat men wanneer moet beheren. Het is echter nog niet helemaal duidelijk wat er verwacht wordt. De capaciteit is beperkt, maar men wil er graag zelf energie insteken. Ook om kennis op te doen. blad 24 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
4
Stappenplan en dagenraming De Middelsee gemeenten willen voldoen aan de wettelijke eisen van de Wet BGT, maar ook gebruik maken van de aanvullende mogelijkheden van het IMGeo datamodel. Zo onstaat er ruimte om ook beschikbare plustopografie in een soort BGT+ op te slaan. De huidige GBKN wordt omgevormd tot een objectgericht basisbestand dat voldoet aan de huidige eisen van de techniek. Hiermee ontstaat een eenduidige kaart die als vertrekpunt dient voor gemeentebrede informatieverstrekking zowel intern als naar burgers, bedrijven en overige overheden. Op basis van deze ambities van de Middelsee gemeenten en de kwaliteit van de te gebruiken bestanden moeten een aantal stappen doorlopen worden om tot een BGT te komen. Dit hoofdstuk zal ingaan op de diverse stappen die te onderscheiden zijn:
Stap 1: Vlakgericht maken - het creëren van een vlakkenbestand uit de GBKN, de BAG-panden en de beheerkaarten; Stap 2: Objectgericht maken - het opwaarderen van de vlakken naar objecten door toekenning van attribuutdata; Stap 3: Projectleiding - het goed voorbereiden en organiseren van het project; Stap 4: Proces en communicatie - de zorg voor de zachte kant van het project. Het organiseren van draagvlak en begrip van het proces; Stap 5: Voorbereiding beheerfase - het voorbereiden en inrichten van het de toekomstige integrale beheerprocessen.
Ons advies is deze onderdelen vanaf stap 2 gebiedsgewijs gefaseerd uit te voeren. De meest handige strategie is om te beginnen met de woonkernen. Voor deze gebieden is het duidelijk dat het bronhouderschap veelal verantwoordelijkheid van de gemeente is. Voor het landelijke gebied zijn die verantwoordelijkheden nog niet duidelijk. De afstemming tussen het bronhouderschap van het Ministerie van EL&I, het waterschap, de provincie, het Rijk en die van de gemeente is momenteel niet concreet genoeg. Daarbij speelt dat de GBKN over het algemeen qua actualiteit in het landelijk gebied te wensen overlaat. Hierdoor bestaat het risico dat het landelijk gebied evenredig veel werkzaamheden met zich meebrengt die na een goede afstemming tussen de bronhouders mogelijk bij andere bronhouders dan de gemeente komen te liggen. In de volgende paragrafen worden de onderdelen verder uitgewerkt met de bijbehorende stappen en is een eerste inschatting gemaakt van het benodigde aantal dagen per stap.
4.1
Activiteit 1: Vlakgericht maken Deze stap bestaat uit de volgende onderdelen: Afbakenen bronhoudergebied gemeente; Automatisch structureren van de GBKN; Diverse controles Samenvoegen van de GBKN en BAG-pandenkaart; Locaties met niveaus bepalen Grenzen niveau-gegeven toekennen; Beheergrenzen invoegen in GBKN; Kenmerkpuntenbestand aanmaken; Handmatig oplossen van de overblijvende aandachtspunten. Onze inschatting is dat voor deze stap ongeveer 52 werkdagen benodigd voor de gemeente Het Bildt. Voor de gemeente Ferwerderadiel zal deze stap in totaal zo'n 54 dagen in beslag nemen. Aandachtspunt hierbij is dat voor deze gemeente in deze inschatting geen rekening is gehouden met de beheerkaarten en dat er dus een kale BGT wordt opgebouwd. Onze aanbeveling is echter om dit te combineren met de inventarisatie van de weg- en groenbeheer gegevens. Dit is veel efficiënter. Voor de gemeente Leeuwarderadeel kost deze stap zo'n 58 dagen en tenslotte zijn er voor de gemeente Menameradiel rond de 72 dagen om deze stap af te ronden. blad 25 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
4.2
Activiteit 2: Objectgericht maken In deze stap wordt het volgende gedaan: Conversietabel beheer-IMGeo opstellen; Vlakvorming; Topologische controle; Lijnobjecten vormen; Puntobjecten vormen; Uitval bepalen; Handmatige classificatie o.b.v. cyclorama's en luchtfoto's; Inwinning in het veld t.b.v. classificatie; Verwerken ingewonnen data. Voor deze stap zijn ongeveer 36 werkdagen nodig voor de gemeente Het Bildt. Ook voor de gemeente Ferwerderadiel zal deze stap in totaal zo'n 36 dagen in beslag nemen. De gemeente Leeuwarderadeel zal ongeveer 40 dagen nodig hebben en de gemeente Menameradiel rond de 36 dagen.
4.3
Activiteit 3: Projectleiding Er zal een projectleider aangesteld moeten worden die gedurende de opbouwfase het project leidt en het proces binnen de gemeente vorm geeft. Daarnaast zal deze projectleider ook de afstemming met de bronhouders binnen en buiten de gemeente moeten regelen, maar ook het verplichte gebruik binnen de gemeente. Tijdens de opbouwfase zal het proces/project begeleid moeten worden, zullen de koppelingen gelegd moeten worden met de administratieve gegevens die al aanwezig zijn bij de gemeente, zoals de beheerdata, en zullen de voorbereidingen voor de beheerfase gestart moeten worden. Naast de bovenstaande stappen zullen er, als onderdeel van de gemeentelijke geoinformatievoorziening koppeling gelegd moeten worden met de gemeentelijke administratieve gegevens, zoals BAG, WKPB, WABO WRO en WION. Gezien de omvang van het project zal hier voor de gemeente het Bildt rekening moeten worden gehouden met een inspanning van 24 dagen. Voor Ferwerderadiel moet rekening gehouden worden met 24 dagen en voor Leeuwarderadeel met 26 dagen. Tenslotte zal voor deze stap voor de gemeente Menameradiel zo'n 30 dagen nodig zijn.
4.4
Activiteit 4: Proces en communicatie Naast een technisch inhoudelijke aanpassing gaat het bij de BGT transitie vooral ook om een enorme wijziging in de werk en denkwijze. Om de verregaande ketenintegratie en het invoeren van het object denken te laten slagen zal in de opbouwfase al de nodige aandacht aan de processen en de communicatie gegeven moeten worden. Uiteindelijk bepaalt het draagvlak en de kwaliteit van de processen in belangrijke mate het succes van de invoering van de BGT bij de gemeenten. Voor deze stap moet voor de gemeente het Bildt zo'n 16 dagen gereserveerd worden en voor de gemeente Ferwerderadiel ongeveer 16 dagen. De gemeente Leeuwarderadeel moet rekening houden met 18 dagen en de gemeente Menameradiel ook met zo'n 20 dagen.
4.5
Activiteit 5: Voorbereiding beheerfase Na de opbouw zal de beheerfase vorm moeten krijgen door het inrichten van een beheerorganisatie en door het opstellen van een mutatieprotocol zodat kwaliteit en actualiteit gewaarborgd blijven. Zodra de kaart objectgeoriënteerd is, komt er een proces van bijhouding. Van belang hierbij is exact na te gaan welke afdelingen binnen de huidige gemeentelijke organisatie verantwoordelijk zijn voor welke mutaties m.b.t. de (relevante) grootschalige topografische gegevens. Met de betrokken afdelingen moeten in elk geval afspraken worden gemaakt over signalering en doorgegeven van mutaties aan de voorlopige beheerders van de BGT. blad 26 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
De gemeenten zullen in deze stap een principekeuze moeten maken waar het beheer van de BGT gaat plaatshebben. Er dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden met de beheerder(s) van de basisregistraties en de BGT relevante gegevens over de aanlevering van gegevens en de aanlevering van mutaties. De gemeente het Bildt moet voor het uitvoeren van deze stap rekening houden met een inspanning van 24 dagen. Voor de gemeente Ferwerderadiel zijn hiervoor ook ongeveer 24 dagen nodig en voor de gemeente Leeuwarderadeel zo'n 26 dagen. Voor Menameradiel tenslotte komt deze stap uit op ongeveer 30 dagen.
4.6
Overige activiteiten Tenslotte is het nog belangrijk te weten dat voor de invoering van de BGT nog twee zaken georganiseerd moeten worden die afhankelijk zijn van de softwareleverancier van de BGT en Beheer software. De benodigde capaciteit is moeilijk in te schatten, maar houdt er wel rekening mee dat dit wel georganiseerd moet worden.
Inlezen in IMGeo-software In het inlezen in IMGeo-software worden de bestanden ingelezen in de IMGeo-software. Dit zal veelal gebeuren door de GEO-software leverancier. Belangrijk daarbij is te weten hoe de gegevens aangeleverd moeten worden.
Koppeling beheer Nadat de IMGeo-objecten in de IMGeo-software ontsloten zijn, zal er een koppeling met uw beheersysteem gemaakt moeten worden. Hierbij is het van belang dat de uitval van zowel de geometrie als de administratie bepaald wordt en evt. bijgewerkt. Daarnaast is het aan te bevelen een objectenhandboek te maken, waarbij voor de landmeter duidelijk is wat hij dient te registreren en wat voor de beheerders als redlining kan dienen.
4.7
Totale dagenraming Samengevat moeten de gemeenten rekening houden met onderstaande inspanning in dagen voor de totale transitie naar de BGT.
Activiteit 1 - Vlakgericht maken 2 - Objectgericht maken 3 - Projectleiding 4 - Proces en communicatie 5 - Voorbereiding beheerfase 10% onvoorzien Totaal
het Bildt 52 36 24 16 24 15 167
Ferwerderadiel 54 36 24 16 24 15 169
Leeuwarderadeel 58 40 26 18 26 17 185
Menameradiel 72 36 30 20 30 19 207
blad 27 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
5
Conclusies en aanbevelingen Voor de opbouw van de BGT is gekeken naar de kwaliteit van de geo-informatie van de Middelsee gemeenten en in hoeverre deze geo-informatie gebruikt kan worden in deze opbouw. De GBKN is gecontroleerd op een aantal verschillende punten, waaronder geometrische controle, classificatiemogelijkheden en andere zaken die verband houden met de conversie naar een BGTbestand. Omdat de gemeenten hebben aangegeven de BAG-pandenkaart en de weg- en groenkaarten op te willen nemen in de BGT, is hier in de analyse rekening mee gehouden. In de voorgaande hoofdstukken zijn de resultaten van de kwaliteitsanalyse beschreven en zijn hieruit conclusies en aanbevelingen getrokken. Op basis daarvan onderscheiden we drie aandachtsgebieden die voor de aanpak van belang zijn. Deze drie aandachtsgebieden zijn: Bestuurlijk traject; Organisatorisch traject; Inhoudelijk traject.
5.1
Het bestuurlijk traject Het bestuurlijke traject betreft een goede verankering van de BGT binnen het bestuur (Raad en College) en management van de gemeenten. De invoering van de BGT lijkt op voorhand voornamelijk een operationele taak die veraf staat van de beleving en belangen van het bestuur. Ook in de huidige situatie speelt het bestuur een rol bij de besluitvorming rond de grootschalige topografie, hoewel deze rol gemandateerd is naar de Stichting GBKN Friesland. Formeel zal het College, volgens de aanstaande wetgeving van de BGT, bronhouder van de BGT worden. Ook de Raad heeft belang bij de invoering van de BGT, aangezien het gemeentelijke informatiebeleid door hen wordt bepaald. De benodigde middelen (geld en personeel) voor de invoering en het beheer van de BGT moeten beschikbaar worden gesteld. De toewijzing van personeel vindt op operationeel niveau plaats. Daarbij spelen bestuur en management een belangrijke rol bij het stimuleren van de opbouw en verankering van de BGT binnen de gemeentelijke bedrijfsprocessen. Het is daarom zaak om College, Raad en management nadrukkelijk te betrekken bij de invoering van de BGT bij de Middelsee gemeenten en zo te werken aan voldoende draagvlak. Het is daarom aan te raden zo snel mogelijk de voordelen van de BGT aan de organisatie te laten zien en deze te laten wennen aan het werken met geo-informatie. Dit geldt ook voor afdelingen die dit voorheen nog niet deden.
5.2
Het organisatorisch traject De invoering van de BGT is niet alleen een kwestie van het opbouwen van een basisregistratie en het inrichten van de techniek om de opbouw, het beheer en de distributie van de gegevens te ondersteunen. De invoering van de BGT is in grote mate ook een organisatievraagstuk. Het organisatorische traject bepaalt in belangrijke mate het succes van de invoering van de BGT bij gemeenten en de kwaliteit van het eindresultaat. De BGT zal uiteindelijk in een groot aantal overheidsprocessen (van de gemeente en andere overheden) verplicht worden gebruikt. Voor de gemeentelijke processen betekent dit dat de binnengemeentelijke afname/het gebruik van die gegevens moet worden georganiseerd en waar mogelijk (technisch) worden afgedwongen. Dit betekent dat een groot aantal medewerkers (op termijn) met de BGT in aanraking zal komen. Een goede verankering van het beheer van de BGT is eveneens van belang en is tevens een eis die vanuit de wetgeving zal worden benadrukt. Voor de Middelsee gemeenten betekent dit dat er allereerst meer duidelijkheid moet komen in de gezamenlijke ambities wat betreft samenwerking. Wordt de aanpak van de BGT als één gezamenlijk project opgepakt of toch als afzonderlijke?
blad 28 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Opbouw Voor de opbouw van de BGT is het noodzakelijk te kiezen voor een systematische projectmatige aanpak en een goede en slagvaardige projectorganisatie waarin alle direct betrokken disciplines zijn vertegenwoordigd, juist om de betrokkenheid van de hele organisatie te waarborgen, en voldoende capaciteit, kennis en kunde aanwezig zijn. De integratie en opwaardering van de bestaande kaartmaterialen naar een BGT met beheerinformatie zal een flinke vraag op de capaciteit van de organisatie doen. Prioritering van werkzaamheden en een realistische planning zijn noodzakelijk. De verschillende gesprekken hebben aangetoond dat op verschillende plekken in de organisaties het ambitieniveau en het kennisniveau sterk verschillend is. Niet voor elke afdeling is dezelfde informatie noodzakelijk, maar de gedachte is dat er één basisproduct zou moeten komen om de kwaliteit zo goed mogelijk te kunnen borgen. Hierbij dient wel goed gekeken te worden naar beheersbaarheid en noodzaak van de gegevensverzameling. IMGeo kan daarbij gebruikt worden als een 'pick and mix' systeem. Het is niet noodzakelijk om bij een keuze voor het IMGeo model versus de BGT, alle onderdelen van IMGeo in te winnen. Qua tijd maakt het niet zozeer uit of de 'pick and mix' variant van IMGeo gebruikt wordt of de BGT. Sterker nog: bij gebruik van de BGT als uitgangspunt, zou het kunnen zijn dat vlakken samengevoegd worden die voor beheer als aparte vlakken gekenmerkt dienen te worden. De noodzaak voor de opbouw van een conversietabel blijft sowieso bestaan, ongeacht het type model dat gebruikt wordt om de integrale kaart op te bouwen. De informatiebehoefte dient geïnventariseerd te worden en de verplichting tot bijhouding van de gegevens dient geborgd te worden. Beleid informatievoorziening Op het gebied van informatiebeleid en geo-beleid moeten nodige stappen gemaakt worden. Veel zaken worden ad-hoc opgepakt en het grotere plaatje wordt hierbij niet altijd goed meegenomen. Waar willen we naar toe, wat hebben we nodig en hoe komen we daar? De BGT is daar een voorbeeld van. Wat betreft de eindverantwoordelijkheid voor de opbouw van de BGT is het door de status van de Middelsee samenwerking en andere samenwerkingen waar de individuele gemeenten bij betrokken zijn lastig hier nu een advies over te geven. Er zal eerst per gemeente een beslissing genomen moeten worden in welk verband men met de BGT aan de slag gaat. Het is wel belangrijk dat hier een goed fundament wordt gelegd om het complexe project dat hier op volgt tot een goed einde te kunnen brengen. Daarnaast zal er tijdens de opbouw fase aandacht moeten worden geschonken aan het verplichte binnengemeentelijke gebruik van de BGT. Ook het aanhaken bij het 'zaakgericht werken (ten aanzien van de Geo-informatie heeft Oranjewoud het hierbij over 'Kaart & Keten') verdient voortdurende aandacht. Bij het uitvoeren van de bovengenoemde werkzaamheden kunnen onze organisatie & management adviseurs de Middelsee gemeenten assisteren. Per gemeente zal de intentie voor wat betreft de gewenste integratie en aansluiting tussen Geo en weg- en groenbeheer verder moeten worden geconcretiseerd. Bijhouding Nadat de BGT is opgebouwd zal deze ook moeten worden beheerd. Het is belangrijk dat het beheerproces gelijktijdig met de opbouw van de BGT vorm krijgt, zodat bij ingebruikname duidelijk is wie verantwoordelijk is en hoe er met mutaties omgegaan wordt. Ook moet er aandacht worden geschonken of er voldoende capaciteit en kennis aanwezig is binnen de organisatie.
blad 29 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Bedrijfsvoering Naast de technische aanpassingen in het kaartmateriaal behelst de BGT een wijziging in de manier van werken. Medewerkers dienen van inwinning tot gebruik bewust te zijn van de objectgedachte. Die houdt o.a. in : een mutatie aan het ene object, betekent tegelijk ook een mutatie aan het andere object, geen lijnen meer maar vlakken, geen object zonder attribuut gegevens. Dit betekent dat er een traject van bewustwording en kennisverbreding noodzakelijk zal zijn.
5.3
Het inhoudelijk traject Het inhoudelijke traject betreft primair de activiteiten die moeten worden uitgevoerd om de BGT op te bouwen en uiteindelijk te beheren. Hiervoor dient de GBKN als basis en zorgen de BAG pandenkaart, weg- en groen kaart en andere geometrische bestanden voor een goede aanvulling hierop. Wij adviseren hier het stappenplan te volgen. Hierbij zullen wel vooraf afspraken gemaakt moeten worden over de doelstelling en inhoud van de BGT inclusief aanvullende plus-informatie, het beheer tijdens de opbouwfase en de benodigde ICT voorzieningen. Oranjewoud heeft ervaren medewerkers die de Middelsee gemeenten kunnen helpen bij het realiseren van de BGT. Om de opbouw van de BGT bij de gemeente Ferwerderadiel zo efficiënt mogelijk te laten verlopen is het verstandig de nog te inventariseren beheergegevens direct in de opbouw van de BGT mee te nemen. De opbouw van de BGT kent een lange doorlooptijd. De buitenwereld staat echter niet stil. Dit betekent dat tijdens de verbouwing de winkel open moet blijven. Om dit te bewerkstelligen dient er van tevoren goed nagedacht te worden over de fasering van het project. Een mogelijkheid is om per stap de opbouw in deelgebieden uit te voeren. Op die manier kan de inwinning in de overige deelgebieden door blijven gaan en bijgehouden worden. Daarnaast levert dit een prettige afbakening van het project op, waarbij tussentijdse evaluatie en bijsturing mogelijk is.
blad 30 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
5.4
Opstap naar de Toekomst Eén van de doelen van de BGT is het eenmalig inwinnen en meervoudig gebruiken van objectinformatie. In navolging van de administratieve basisregistraties is het mogelijk om geo-informatie slim eenmalig in te winnen en meervoudig te gebruiken. Dat betekent tevens dat de gegevens op één plaats op een standaard manier bewaard moeten worden.
Figuur 5.1: Het kaart & Keten principe van Oranjewoud.
De komst van de BGT is voor veel gemeenten aanleiding om te kijken waar geo-informatie binnen de organisatie verzameld wordt. Dit om te voorkomen dat er sprake is van dubbele inwinning, zoals bomen voor het groenbeheerpakket en voor de Basiskaart Grootschalige Topografie. Het erbij betrekken van de ontwerp afdeling, en daarmee de bron van nieuwe of gereviseerde objecten, maakt cirkel rond: de keten van ontwerp, realisatie, beheer naar revisie is daarmee gesloten. Wanneer dit gebeurt, kan volgens Oranjewoud sneller en goedkoper gewerkt worden, waarbij de kwaliteit van de gegevens verbeterd. Deze visie vat Oranjewoud kernachtig samen als 'Kaart en Keten'.
blad 31 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Bijlage 1: Gebruikte gegevens De gemeenten hebben voor zover beschikbaar de GBKN, de BAG-pandenkaart, de kadastrale kaart, de groen- en wegbeheerkaart met attributen en een luchtfoto van de gemeente geleverd.
GBKN De geleverde GBKN is voor alle gemeenten een sfn-bestand , Aanmaakdatum is 04-01-2013 voor de gemeenten het Bildt, Ferwerderadiel en Leeuwarderadeel, voor Menameradiel is dat 16-01-2013.
BAG-pandenkaart De BAG-pandenkaart die is geleverd dateert van juni 2012. In de BAG-pandenkaart zijn de panden bijgewerkt volgens de regels van de BAG. Wel dient rekening gehouden te worden met het feit dat de BAG-pandenkaart opgebouwd is met het bovenaanzicht van de panden, terwijl bij de BGT de geometrie op maaiveldniveau meer van belang is.
Beheergegevens Wegen In dit rapport is gebruik gemaakt van een export van de wegbeheerkaart uit januari 2013 voor wat betreft het Bildt en Leeuwarderadeel. Voor Menameradiel is gebruik gemaakt van een export uit februari 2013.
Groen Ook voor de groenbeheerkaart is voor de gemeenten het Bildt en Leeuwaderadeel gebruik gemaakt van een export uit januari 2013 en voor Menameradiel uit februari 2013.
Overige gegevens De kadastrale kaart is meegeleverd met de voornoemde GBKN als een sfn-bestand. Tevens is een luchtfoto geleverd die dateert van 2011.
blad 32 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Bijlage 2: Overzicht attributen BGT BRONNEN: Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Basisregistratie Grootschalige Topografie: BGT Gegevenscatalogus 1.1, januari 2013; Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Basisregistratie Grootschalige Topografie: IMGeo Gegevenscatalogus 2.1, januari 2013;
blad 33 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 34 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 35 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 36 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 37 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 38 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 39 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 40 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
blad 41 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Bijlage 3: Overzicht van aandachtspunten in de geometrie Nulgeometrie Een element heeft geen geometrische vorm, of deze heeft een lengte van 0. Ofwel het element bestaat niet in de geometrie. Dubbele lijnen Een lijn mag niet overlappen met andere lijnen.
Ontbrekende knippunten De gevallen waarbij een lijn opgesplitst zal moeten worden om een correcte vlakvorming mogelijk te maken.
Overlappende lijnen Waar bij de dubbele lijnen, 2 lijnen niet over elkaar heen mogen liggen, gaat het hier om lijnen die zichzelf niet mogen overlappen, maar ook niet gedeeltelijk met andere lijnen mogen overlappen.
Losse poten Lijnen mogen geen losse uiteinden hebben, maar moeten aansluiten op een andere lijn of op zichzelf.
blad 42 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Bijlage 4: Testgebieden Bij de vorming van vlakken in de testgebieden is gebruik gemaakt van de lijnen die een grens vormen volgens de BGT. Hekken, heggen en andere lijnvormige objecten die vaak een vlak niet begrenzen zijn daarom niet meegenomen bij het vormen van vlakken. Ze zijn wel gepresenteerd bij de testgebieden. Om overzicht te houden is de legenda vereenvoudigd en zijn een aantal klassen bij elkaar genomen, zoals o.a. alle verhardingslijnen en bebouwingslijnen.
blad 43 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 1 - het Bildt
blad 44 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 1 Testgebied 1 is deels winkelstraat en woonwijk in St. Annaparochie. In grote lijnen komen de GBKN-lijnen en ligging van de beheervlakken redelijk met elkaar overeen. Opvallend is dat beheervlak(ken) ter plaatse van de brug (Noordervaart - van Harenstraat) deels ontbreken. Ook rechtsonderin langs het langwerpige pand nr.8 en verderop langs panden met huisnr 3 en 5 ontbreken wegbeheervlakken. Soms laten de beheergegevens wat meer informatie zien, zoals een wandelpaadje door een groenstrook (helemaal linksboven). Enkele beheer-groenvlakjes hebben overlap met wegvlakken (van Harenstraat bij huisnr. 2). GBKN en luchtfoto komen goed overeen, op een enkel detail na. Bij Van Harenstraat 2 komen de groen/wegbeheervlakken niet goed overeen met de luchtfoto. De BAG-panden komen op een enkel geval na overeen met de GBKN-panden: de BAG pandbelijning van een huis (huisnr. 1) in het woonwijkje linksboven komt beter overeen met de luchtfoto dan de GBKN-pandbelijning. Sommige BAG-panden zitten wat ruimer in hun jasje (komt door verschil van wijze van inwinning t.o.v. GBKN-lijnen). Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit verklaart de grote hoeveelheid 'overig' (=geel). Een deel van de vaart en delen van verhardingen zijn hierdoor als 'overig' aangemerkt. Verhardingsvlakken, zoals open verharding rechtsonderin lopen door in een erf (wellicht kunnen beheersgegevens er wel voor zorgen dat erf en verhardingen beter gescheiden worden). Verder valt op dat van enkele panden geen vlakken gevormd zijn, Daarnaast loopt het taludvlak (bovenin) door in een gedeelte dat verharding zou moeten zijn. De grotere paarse vlakken ('onbekend') zijn vaak een erf, parkeerstrook of groenstrook. Er komen in dit testgebied weinig 'open' inritten naar bijv. woonerven voor.
blad 45 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 2 - het Bildt
blad 46 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 2 Testgebied 2 betreft een hoofdweg door het dorp Vrouwenparochie met ter weerszijden woningen. Aan de zuidkant van de hoofdweg is het fietspad gescheiden van de hoofdrijbaan door afwisselend groenstroken en parkeerstroken. Opvallend is het ontbreken van enkele grote wegbeheervlakken (dit komt omdat in ieder geval de doorgaande weg een andere bronhouder betreft, namelijk de provincie). De weg/groenbeheervlakken komen verder qua ligging ruwweg overeen met de GBKN-lijnen, maar liggen ten dele niet mooi over elkaar heen. GBKN lijnen komen goed overeen met luchtfoto, behalve voor bebouwing. Sommige (bij)gebouwen komen wel voor in de luchtfoto en in de BAG-pandenkaart maar niet in de GBKN. Er zijn twee schuren te zien die niet in de BAG-pandenkaart staan, maar wel op de luchtfoto en ook in de GBKN. Enkele terreinafscheidingslijnen (T20) lijken niet juist te liggen vergeleken met de situatie in luchtfoto. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit verklaart de grote hoeveelheid 'overig' (=geel) in de onderste helft van het testgebied. In de bovenste helft van het testgebied is een groot lichtgrijs vlak te zien ('open verharding'), dit is ontstaan door de open inritten. De inritten zouden door middel van de kadastrale lijnen grotendeels gesloten kunnen worden, de beheerlijnen lijken hiervoor minder geschikt, omdat ze niet mooi aansluiten op de GBKN-lijnen. Veel groenvlakken en bijgebouwen zijn als 'Onbekend' aangemerkt, dit komt door het ontbreken van een symbool of annotatie.
blad 47 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 3 - het Bildt
blad 48 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 3
Dit betreft akkerland met sloten en een weg op de grens van het Bildt (linkerhelft) met Ferwerdaradiel. Beheer (weg) valt goed samen met de GBKN-lijnen. De GBKN komt ruwweg overeen met de luchtfoto: enkele sloten vallen echter niet helemaal goed samen met de sloot in de luchtfoto en sommige sloten lopen iets te ver door. De meest rechtse sloot (in Ferwerderadiel) is niet als contour, maar als hartlijn aanwezig in de GBKN: in Ferwerderadiel zijn veel sloten met hartlijn weergegeven in het Bildt en de twee andere Middelsee-gemeenten meest als vlakgrens. Rechtsonderin de afbeelding is een sloot te zien die deels als hartlijn en deels als contour in de GBKN staat (dit is volgens de luchtfoto één doorlopende sloot). Het contourdeel van de sloot is open waar het de hartlijn ontmoet.,waardoor geen vlak gevormd kan worden. De andere sloten in de afbeelding zijn wel gesloten en vormen vlakken. Eén van de sloten is een 'onbekend vlak' geworden (geen watersymbool aanwezig geweest bij de vlakvorming). Ook is het grote vlak (geel) te zien genoemd onder testgebied 1 en 2. Van de weg is geen verhardingsvlak gevormd omdat een inrit voor een opening zorgt, de opening kan gedicht worden door gebruik te maken van de wegbeheerlijnen of kadastrale lijnen.
blad 49 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 1 - Ferwerderadiel
blad 50 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 1 Testgebied 1 betreft een stukje dorpsrand (Ferwert) met de Provinciale weg en een stukje buitengebied (helemaal linksboven is akkerland zichtbaar). De GBKN levert in vergelijking met de luchtfoto een groot verschil op wat betreft de waterpartij tussen de provinciale weg en de woonwijk. Op de luchtfoto is een grote vijver te zien met een eilandje erin en aan de linkerkant een steiger o.i.d. met paden. Dit ontbreekt in de GBKN. Voor het overige komen de GBKNlijnen goed overeen met de luchtfoto. De BAG-pandenkaart komt goed overeen met de GBKN. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit verklaart de grote hoeveelheid 'overig' (=geel) in grote delen van het testgebied. Het grote grijze vlak is ontstaan door een verhardingssymbool in de open inritten (zie rechtsonderin), maar het gebied bestaat hoofdzakelijk uit erven. De openingen kunnen in deze gevallen niet gedicht worden met de kadastrale lijnen. Van enkele delen kon geen vlak gevormd worden omdat er ergens een opening zit (zoals van de sloten linksboven en een groenvlak langs de Provinciale weg. Delen van erven, groenstroken (links) en bijgebouwen zijn als onbekend aangemerkt door ontbreken van symbolen/annotatie tijdens de vlakvorming.
blad 51 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 2 - Ferwerderadiel
blad 52 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 2
Testgebied 2 is een stuk van een woonwijk in Hallum. De GBKN sluit goed aan op de luchtfoto. De BAG-pandenkaart laat wel flinke verschillen zien met de GBKN: veel bijgebouwen staan niet in de BAG-pandenkaart.. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit verklaart de grote hoeveelheid 'overig' (=geel) in grote delen van het testgebied. Het grote grijze vlak linksonder is ontstaan door een verhardingssymbool in de open inritten, maar het gebied bestaat hoofdzakelijk uit erven. De openingen kunnen in deze gevallen niet gedicht worden met kadastrale lijnen. Delen van erven, groenstroken en bijgebouwen zijn als onbekend aangemerkt door ontbreken van symbolen/annotatie tijdens de vlakvorming.
blad 53 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 3 - Ferwerderadiel
blad 54 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 3 Dit betreft een gebied op de grens van Ferwerderadiel met Leeuwarderadeel. Het bestaat uit agrarisch gebied met enkele boerderijen/woningen. De grens tussen de gemeenten ligt door de Hijumervaart. Verder is een weg met brug over deze vaart aanwezig. De noordelijke helft boven de vaart is gemeente Ferwerderadiel. Meest in het oog springend is het ontbreken van de brug in het GBKN gedeelte van Ferwerderadiel (in de GBKN van Leeuwarderadeel is de brug wel te vinden!). Voor het overige komt de GBKN overeen met de luchtfoto. De BAG-pandenkaart komt overeen met de GBKN-belijning. De schuur rechtsonder ontbreekt in de BAG-pandenkaart. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit verklaart de grote hoeveelheid 'overig' (=geel) in het testgebied. Door openingen in de contouren van de Hijumervaart (o.a. ter plaatse van de brug) kon daarvan geen vlak gevormd worden, hetzelfde geld voor de weg (Hege Hearewei). Een bijgebouw en een gemaaltje zijn als onbekend aangemerkt door ontbreken van symbolen/annotatie tijdens de vlakvorming.
blad 55 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 1 - Leeuwarderadeel
blad 56 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 1
Dit betreft een schoolgebouw nabij een kruising aan de rand van een woonwijk/bedrijventerrein te Stiens. De weg/groenvlakken van de beheergegevens sluiten over het algemeen heel netjes aan op de GBKN-lijnen. Alleen rond het schoolgebouw is een groot gebied als groenvlak in beheer-groen aanwezig, terwijl het voor het overgrote deel verharding betreft (o.a. een schoolplein). De GBKN sluit goed aan op de luchtfoto. Meest in het oog springende verschil zijn twee groenstroken bij het kruispunt die deels afwijken van de situatie in de luchtfoto. De BAG-panden en de GBKN-belijning komen goed overeen (ook met de luchtfoto). Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit verklaart de grote hoeveelheid 'overig' (=geel) in het testgebied. Het grote grijze vlak bovenaan is ontstaan door een kleine opening op de grens tussen erfgebied en open verharding, het gebied bestaat dus hoofdzakelijk uit erven. Het grote grijze vlak linksonder is ontstaan door 'open' inritten (valt buiten beeld van het plaatje) met een verhardingssymbool erin, deze inritten kunnen helaas niet handig gesloten worden met behulp van kadastrale lijnen / beheerlijnen. Vlakken die als 'onbekend' zijn weergegeven zijn groenvlakken, erven en nogal wat voetpaden (de laatste omdat er geen verhardingssymbooltjes in staan). Het schoolgebouw heeft de gele kleur voor 'overig' gekregen, omdat tijdens het vlakvormen de annotatie 'school' (is laag Z09) als eerste aan het vlak is toegewezen (i.p.v. het huisnummertekstje).
blad 57 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 2 - Leeuwarderadeel
blad 58 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 2
Het testgebiedje betreft een stuk woonwijk met parkje in Stiens. Bij de vergelijking van de beheervlakken met de GBKN valt op dat in de GBKN niet overal lijnen zijn te vinden die de begrenzing van gemeentelijk groen met de woonerven aangeven. Voor het overige komen de GBKN-lijnen goed overeen met de beheervlakken. De BAG-pandenkaart en de GBKN komen grotendeels overeen , wel ontbreken in de pandenkaart enkele bijgebouwen die wel in de GBKN staan en ook op de luchtfoto. Helemaal onderin de afbeelding is een bijgebouw die wel in de luchtfoto staat, maar niet in de GBKN en pandenkaart. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit vlak veroorzaakt de geel gekleurde straten en paden aan de rechterkant van de afbeelding. De grote grijze vlakken zijn ontstaan door verhardingssymbolen in de 'open' inritten en/of door een 'afgebroken open' pad, maar het gebied bestaat hoofdzakelijk uit erven/gemeentelijk groen. De openingen kunnen in deze gevallen niet gedicht worden met kadastrale lijnen. of met beheerlijnen. Midden onderin de afbeelding is water te zien met daaromheen twee vlakken die als talud aangemerkt zijn. Het buitenste vlak is vermoedelijk 'talud' geworden omdat het pivotpunt van sommige taludsymbolen 'per ongeluk' net in dit vlak liggen. Het pand in de linkerbovenhoek is als 'overig' gekleurd omdat tijdens het vlakvormen de annotatie 'school' of de naam van de school (is laag Z09) als eerste aan het vlak is toegewezen (i.p.v. het huisnummertekstje).
blad 59 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 3 - Leeuwarderadeel
blad 60 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 3
Dit testgebied ligt in het dorpje Oude Leije, er ligt een vaart en een weg met brug over deze vaart. Ter weerszijden van de weg zijn woningen aanwezig. Daarbuiten aan de linkerkant ligt akker- of grasland. Het deel linksmidden en -boven in het plaatje hoort bij gemeente het Bildt. De wegvlakken van beheer komen op diverse plaatsen niet overeen met de GBKN-lijnen, hetzelfde geldt voor een enkele vlakken van groenbeheer, langs de vaart lopen de beheergegevens van zowel het Bildt als Leeuwarderadeel achter bij de situatie in de luchtfoto (bij alleen Leeuwarderadeel loopt ook de GBKN op die plek achter). De GBKN en de luchtfoto komen redelijk goed overeen., maar kant water (de vaart, rechtsonder) wijkt nogal af. Verder valt op dat (midden bovenin) een sloot / kant water door de achtertuinen loopt. Midden in het plaatje is in de GBKN een bijgebouw te zien die afwijkt van de situatie in de luchtfoto. BAG-pandenkaart en GBKN komen redelijk overeen, enkele bijgebouwtjes staan wel in de GBKN maar niet in de BAG-pandenkaart en een BAG-pand is groter dan die in de GBKN staat. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Dit vlak is zichtbaar aan de rechterkant van de afbeelding. Door een opening in een watercontour is ook een groot (blauw) vlak aan de linkerkant van het plaatje zichtbaar. Het donkergrijze vlak linksonderin is ontstaan door een open inrit met gesloten verhardingsymbool erin. Het lichtgrijze vlak rechtsonder is gevormd door een open inrit met open verhardingsymbool. De inritten kunnen niet handig gedicht worden door kadastrale lijnen of beheerlijnen. De grijze vlakken zijn resp. een grasland en woonerven. De paarse vlakken ('onbekend') zijn erven, bijgebouwen, groenstroken, water en verharding (vlakbij de brug). Voor een betere afbakening van de erven zouden de beheerlijnen dienst kunnen doen, dat is bijvoorbeeld het geval voor de pand(en) helemaal linksonder in het plaatje in het donkergrijze vlak.
blad 61 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 1 - Menameradiel
blad 62 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 1
Het gebied ligt aan de rand van het dorp Dronrijp, er zijn veel wegen, een rotonde en fiets- en voetpaden. De weg die vanuit het noorden op de rotonde aansluit is een afrit van de A31 (andere bronhouder). Bij de vergelijking van de GBKN-belijning met de beheervlakken valt op dat deze netjes op elkaar aansluiten. Alleen bij de woningen met huisnr. 40 en 42 klopt de begrenzing van het groenvlak niet met de situatie in de GBKN en luchtfoto. Linksonder in de afbeelding komt het uiteinde van het fietspad qua wegbeheervlak niet helemaal overeen met de informatie uit de luchtfoto (rode asfalt loopt nog iets verder door). Noordelijk van de rotonde zijn geen beheervlakken aanwezig: andere bronhouder (rijksweg A31 ligt vlakbij). De lijnen in de GBKN komen in het algemeen goed overeen met de situatie in de luchtfoto. Alleen een erfafscheiding bij het pand met huisnr. 42 ligt niet op de juiste plaats. Ook de begrenzing van het groenbeheervlak is op die plek dus niet juist. De BAG-pandenkaart komt overeen met de situatie in de GBKN. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Hierdoor zijn in het plaatje een aantal wegen geel gekleurd ('overig'). Het groene vlak ('terreindeel') bestaat uit erven bij de woningen en gemeentelijk groen; de groenbeheerlijnen kunnen evt. gebruikt worden om beter onderscheid te maken tussen erf en gemeentelijk groen. Het lichtgrijze vlak bovenaan is ontstaan door open inritten met daarin een open verhardingsymbool. De paarse vlakken zijn hoofdzakelijk gemeentelijk groen. Het blauwe vlak ('waterdeel') is ontstaan door een opening van de kantwater-contour., het gaat hier om grasland, wegberm en een sloot. Het langwerpige gebouw linksonder is waarschijnlijk een fietsenstalling, door het ontbreken van een annotatie is dit vlakje aangemerkt als 'onbekend'.
blad 63 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 2 - Menameradiel
blad 64 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 2
Dit betreft een gebied in het dorp Menaldum met sportvelden en paden. Opvallend is dat in een groot deel van het gebied de beheervlakken niet overeenkomen met de GBKN-lijnen. Mogelijk ontbreken in beheer nogal wat groen- en wegvlakken. Bij vergelijking van de GBKN-lijnen met de luchtfoto valt op dat er GBKN-lijnen veelal anders liggen of ontbreken: het betreft vooral paden en zelfs ook de wegkanten. Andere lijnen zijn overbodig (zoals twee T02-lijnen = hek) lopen dwars over de weg maar zijn in de luchtfoto niet te zien. De BAG-pandenkaart komt overeen met de situatie in de GBKN, in de BAG-pandenkaart ontbreekt een (bij)gebouw dat ligt tegen het onderste gebouw aan. Bij de vlakvorming zijn twee gele vlakken ontstaan, deze zijn als 'overig' aangemerkt, ze zijn geel doordat de annotatie 'sportveld' eraan gekoppeld is. Het paarse vlak rechts in het midden ('onbekend') is ook een sportveld; de overige paarse vlakken zijn (gemeentelijk) groen. De meeste verhardingsvlakken lijken in dit gebied juist gevormd te zijn, alleen aan de linkerkant lijken twee (potentiële) verhardingsvlakken door een opening in elkaar over te gaan. Met de grenzen van de beheervlakken kunnen eventueel openingen verholpen worden.
blad 65 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Testgebied 3 - Menameradiel
blad 66 van 67
Vooronderzoek BGT Middelsee gemeenten Kwaliteit geo-informatie bij de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie Projectnr. 257047 13 maart 2013, revisie 01
Omschrijving testgebied 3
Dit betreft een gebied op de grens van Menameradiel met het Bildt. Het bestaat uit agrarisch gebied doorsneden door enkele wegen (waaronder de weg Berlikum - St. Annaparochie) met bermsloten. Alleen in het deel van Menameradiel zijn enkele wegbeheervlakken aanwezig, deze vallen goed samen met de GBKN-lijnen. De doorgaande weg Berlikum - St. Annaparochie heeft een andere bronhouder. De GBKN komt goed overeen met de situatie in de luchtfoto. Er zijn geen panden aanwezig in het testgebied. Bij de vlakvorming is een heel groot vlak ontstaan dat meerdere gemeenten beslaat, dit vlak is vermoedelijk ontstaan uit kant water en verharding gecombineerd. Vrijwel al het geel in het plaatje is afkomstig van dit vlak. Slechts bij enkele sloten, verhardingen en taluds is de vlakvorming correct verlopen. De paarse vlakken zijn gemeentelijk groen.
blad 67 van 67