opbouw van de tekst

Geannoteerde kinderteksten bij Iedereen kan leren schrijven

Ervaring/vertelling Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: ervaring/vertelling Tekstsoort: ervaringstekst – met langere tijdsduur Groep 7

Oriëntatie Ik was heel erg bang dat de boot om zou kieperen. Dus Chronologie van toen we bij het meer waren, had ik me ingesloten in gebeurtenissen met complicatie de auto. Mijn vader zei: kom er uit maar ik schudde mijn hoofd. Ik wist niet dat mijn vader de sleutel van de auto had. Hij deed de deur open en hij zei: niet bang zijn er gebeurd zeker niets hoor. Ik zei ja, ja ik kom er niet uit maar alleen als ik tussen jullie in mag zitten. We waren bij de boot. Naast de boot was een houten plank. Ik stond er op en ging springen maar ik was nog steeds te bang. Ik trilde van de angst. Er was een meneer die zei: kom ga zitten, ik zei tegen mijn moeder: ga jij maar eerst. Mijn moeder zei oke. Mijn vader ging daarna en toen ik. De meneer zei: we gaan nu weg met de boot. Ik hing aan mijn vader. De bestuurder van de boot zei: er gebeurt niets, ik zweer het je. Toen liet ik mijn vader los. Ik keek om me heen, ik zag vogels. We kwamen bij een eiland, we gingen wandelen, we liepen weer terug. Ik dacht het was best Oplossing wel grappig en leuk. En daarvoor dacht ik van: God help me.

Taalkenmerken

Persoonlijke details/ subjectief Beeldend Chronologisch (met weinig tijdwoorden) Plaatsaanduidingen

Commentaar op deze tekst: Het is een ‘literaire’ tekst die je meesleept in de gebeurtenissen en de gevoelens van de ik-persoon. De chronologie is duidelijk zonder veel tijdwoorden. Ook de afsluiting maakt de tekst mooi in literaire zin: een soort beschouwing van het geheel achteraf. Je zou deze tekst ook bij het genre ‘verhaal’ kunnen plaatsen, omdat er een duidelijke complicatie en oplossing in zitten. Dit was echter niet de opdracht. Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: ervaring/vertelling Tekstsoort: ervaringstekst/momentbeschrijving – korte tijdsduur Groep 6

Oriëntatie

Ik zit in de auto. Ik zwaai en de teckel jankt. Niet omdat ik Persoonlijke weg ga, maar omdat hij ook in de auto wil. Want hij houdt details/subjectief namelijk van auto’s. Niemand weet waarom. Misschien Beeldend omdat hij de benzinegeur lekker vindt ruiken. Hij staat daar met zijn grote verdrietige ogen en daarvan moet ik bijna huilen. Aan zijn ogen kan je zien wat hij denkt: waarom mag ik niet in de auto?

Vraag en verklaring

Taalkenmerken

Commentaar op deze tekst: De tekst beschrijft een moment, met zeer kort tijdsverloop dus, vandaar ook het gebruik van de onvoltooid tegenwoordige tijd. Details maken de tekst levendig. Een ingevoegde vraag (waarom houdt de teckel van auto’s?) met veronderstelling (misschien omdat … ) maakt de tekst persoonlijk, ook al onderbreekt dit de beschrijving van het moment.

p. 1 van 14

Geannoteerde kinderteksten bij Iedereen kan leren schrijven Verhaal Organisatie/opbouw van de tekst

Oriëntatie

Complicatie 1 Oplossing 1

Complicatie 2 Oplossing 2 Evaluatie

Genre: verhaal Tekstsoort: Griekse mythe Groep 7

Taalkenmerken

Ceres en Tantalus Op de bodem van de zee woonde Neptunus. Hij kreeg een zoon genaamd Tantalus. En op die dag werd ook een kleine zeemeermin geboren. Die zeemeermin heette Ceres. Na een paar jaar wou Tantalus naar het land toe. En Ceres dacht er ook al een tijdje over na. Het enige probleem was dat het niet mocht. Maar Tantalus ging toch. Hij was immers een dappere jongen. Diep in de nacht vertrok hij. Ik kom toch bij zonsopgang terug. Onderweg naar boven botste hij tegen iemand aan. O sorry, zei hij. Ik ben Tantalus en jij? Ik ben Ceres zei het meisje. Wat ga jij doen, zo diep in de nacht? Ik ben op weg naar het land. Ik ook! riep Tantalus. Laten we samen gaan. Oké. Ze zwommen naar boven. Maar hoe zit het dan met je staart? vroeg Tantalus. Dat zie je nog wel, zei Ceres. Uiteindelijk kwamen ze boven. Zodra ze boven kwamen veranderde de staart van Ceres op toverslag in de gewone benen. Het leven op het land vonden ze leuker dan in de zee. Ze keken elkaar aan en kusten elkaar. En zo leefden ze nog lang en gelukkig.

Chronologisch met begin-middeneindstructuur Tijd- en plaatsaanduiding Pointe/moraal

Commentaar op deze tekst: In het verhaal komen twee problemen voor die op wonderbaarlijke wijze samenkomen (Tantalus mag niet naar boven en Ceres heeft geen benen). Beide problemen worden op magische wijze opgelost, hetgeen past bij de tekstsoort ‘mythe’, waarin vaak goden een oplossing bieden. De keuze voor de namen van de personen komt voort uit de opbouw van de schrijfles, waarin kinderen personages mochten kiezen uit Griekse mythes die ze gelezen hadden. De eindzin is afkomstig van het bij de kinderen bekende genre ‘sprookje’, maar past hier ook. Organisatie/opbouw van de tekst

Oriëntatie Complicatie Oplossing

Genre: verhaal Tekstsoort: dierenverhaal op basis van ervaring Groep 5

Taalkenmerken

De Siberische tijger vroeg aan de goudvis of hij mee mocht glijden. Het was op de Noordpool. Er was ook een ijsbeer, een pinguin en een zeehond. De ijsbeer ging als tweede glijden. De goudvis ging als eerste en onderweg kreeg de ijsbeer honger in de glijbaan. Dus ging hij extra snel om de goudvis te pakken en hap de goudvis was opgegeten door de ijsbeer.

Chronologisch Tijd- en plaatsaanduiding Pointe/moraal: en hap de goudvis was opgegeten door de ijsbeer

Commentaar op deze tekst: De volgorde van de elementen oriëntatie > complicatie > oplossing klopt in deze tekst niet helemaal, zoals je vaak ziet in eerste versies van teksten van jonge kinderen: de oriëntatie komt pas in de tweede zin, als de actie al begonnen is. De rol van de Siberische tijger blijft duister, dit is mogelijk een gevolg van het schrijfproces, waarbij een persoonlijke ervaring werd omgeschreven tot een (deels gefantaseerd) dierenverhaal. De verhaalstructuur is door deze opdracht ‘als vanzelf’ in de tekst terechtgekomen, zoals past bij de aanpak in groep 4-5.

p. 2 van 14


Historie Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: historie Tekstsoort: ervaringstekst met tijdsperspectief Groep 4

Taalkenmerken

Tijdperk 1 Tijdperk 2

Ik was 2 jaar toen ik met de tuinslang papa nat spood. Het was in huis op het teras nu spoud ik papa niet meer nat nu geef ik de planden water.

Chronologisch Tijdsverloop in ‘tijdperken’ Plaatsaanduiding

Commentaar op deze tekst: Het tijdsperspectief maakt deze tekst over een eigen ervaring tot een historie. Het kind beschouwt ‘tijdperken’ in zijn eigen leven. Dit kwam voort uit een les waarin kinderen vertelden over dingen die veranderd zijn in vergelijking met ‘vroeger’. Organisatie/opbouw van de tekst

Persoonsbeschrijving

Genre: historie Tekstsoort: historische biografie Groep 7

Taalkenmerken

Charles Darwin Charles Darwin had kort grijs haar en een lange baard. Zijn beroep was bioloog. Hij onderzocht hoe de wereld is ontstaan. Hij was in Engeland geboren op 12 februari 1809 en gestorven op 1882. Toen hij 12 jaar was stierf zijn moeder.

Chronologisch Tijd- en plaatsaanduiding Evaluatie van historisch belang

Chronologie en beschrijving van prestaties

Charles Darwin studeerde geneeskunde en theologie. Toen hij klaar was met zijn studies is hij een lange reis naar Zuid-Amerika begonnen met het schip Beagle. Deze reis duurde van 1831 toen was hij 22 jaar tot 1836 toen was hij 27 jaar. Tijdens de reis had hij onderzoek gedaan naar het ontstaan van de wereld. Hij had onderzocht dat de mensen vroeger apen waren. Tijdens de reis maakte hij aantekeningen van dieren en planten die hij zag, vooral unieke. Hij keerde terug om te schrijven hoe de wereld begon. Zijn bekendste werk wat hij heeft geschreven is: On the Origin of Species dus over de oorsprong der soorten. Dat is het boek waar al zijn ontdekkingen staan beschreven.

Evaluatie

Ik vind het best goed en interessant wat hij heeft gedaan.

Commentaar op deze tekst: Deze tekst heeft een doordachte opbouw, er is dan ook meerdere lessen aan gewerkt met gebruik van modellen en voorbeeldteksten. Opvallend is het gebruik van duidelijk ‘schoolse’ taal op sommige plekken, dat wijst op het functionele gebruik van informatiebronnen. De jaartallen en het onderwerp maken de tekst tot een historische tekst. De evaluatie daarentegen blijft puur persoonlijk en zonder historisch besef. Dit aandachtspunt is tijdens de les blijven liggen.

p. 3 van 14


Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: historie Tekstsoort: geschiedenistekst over een belangrijke gebeurtenis Groep 5

Taalkenmerken

Oriëntatie (historisch) Chronologie van gebeurtenissen

Ze waren op weg naar india en ze dachten dan om via de noordpool te gaan ze dachten dat dat sneller was maar ze blefen in het ijs vast ziten (met de boot) en moesten ze wachten totdat het ijs gesmolten was en intusen heben ze een overlefings hut gemaakt Heben ze hun boot ik stukjes gehakt en daar van dus een hut gemaakt en met hun zeil het dak maar soms kwam er een ijsbeer en die moesten ze ze van zig af houden het was ongeveer in 1741 gok ik.

Chronologisch Tijd- en plaatsaanduiding in historisch perspectief Evaluatie van historisch belang (ontbreekt)

Commentaar op deze tekst: Deze tekst werd in één les uit het hoofd geschreven na een reeks geschiedenislessen en naar aanleiding van een plaatje. Hij is nog niet besproken of gereviseerd. Tijdens een op het genre ‘historie’ gerichte bespreking zou de tekst pas echt het karakter van een geschiedenistekst kunnen krijgen door informatie toe te voegen over wie ‘ze’ waren, een betere plaatsing van de tijdsaanduiding en een bespreking van het historische belang van deze gebeurtenis.

p. 4 van 14


Verslag/beschrijving Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: verslag/beschrijving Tekstsoort: verslag van een onderzoekje over één onderwerp Groep 6

Taalkenmerken

Identificatie Beschrijving met uitleg

Glas in lood zijn ramen met veel kleuren in kerken. Het hoort bij het christendom. Op de ramen staan verhalen van Jezus en Heilege. ze makte verhalen op de ramen omdat ze vroeger nog niet konden lezen. en de kattedraal van chartrer in Frankrijk is hij beroemd om zijn mooien glas en lood. Glas en lood is dus gekleurde ramen.

Objectief Classificeren Componenten/ eigenschappen opnoemen

Commentaar op deze tekst: Binnen het thema ‘godsdienst’ werd door de schrijvers van deze tekst een onderzoekje gedaan naar glas-in-loodramen in kerken. De schrijvers zijn begonnen met de revisie, maar nog niet klaar, vandaar de herhaling van de identificatie aan het einde. De instructie over componenten van de tekst is wel goed gevolgd: wat is het, bij welke godsdienst hoort dit, waar is het voor, bijzonderheden? Organisatie/opbouw van de tekst

Identificatie Beschrijving van locatie en functies

Genre: verslag/beschrijving Tekstsoort: verslag van een onderzoekje over één onderwerp Groep 7

Taalkenmerken

De hersenen De hersenen zijn een soort orgaan. De hersenen ook wel het brein genoemd, zit in je hoofd. De hersenen besturen je beweging en gedrag en lichaamsfuncties. Zoals ademhaling, bloeddruk en lichaamstemperatuur. De hersenen zijn de bron van denken, geheugen en bewustzijn en helemaal voor emotie.

Objectief Classificeren Componenten/ eigenschappen

Commentaar op deze tekst: De schrijvers van deze tekst deden een onderzoekje naar ‘hersenen’ en schreven naar voorbeeld van een modeltekst. De tekst zou gemakkelijk uitgebreid kunnen worden met meer informatie.

p. 5 van 14



Genre: verslag/beschrijving Tekstsoort: sportverslag Groep 8

Ajax – Zeeburgia Ajax speelde vandaag uit tegen de amateurclub zeeburgia. Alderwereld was geblesseerd geraakt van de vorige wedstrijd tegen Feyenoord, voor hem in de plaats stond ooier. Chronologie van hoogtepunten De wedstrijd begint en ajax heeft de aftrap. Het begint met een saaie tien minuten maar dan maakt Aardsen uit de wedstrijd (van zeeburgia) een zware overtreding op de Zeeuw hij krijgt een gele kaart. Bij de 12de minuut komt de 1-0 van Suarez. Al snel in de zelfde minuut komt de 2-0 van Sulemani. Ajax ligt aan kop maar ze zijn nog niet klaar want in de 15de minuut komt al de 3-0 van de Zeeuw. Nog geen twee minuten later scoort hij zijn 4-0 en er komt een 5-0 22ste minuut van Suarez. In de 30ste minuut komt er een corner en ooier kop de bal er mooi in 6-0. Ajax ligt aan kop en ze doen geen moeite want de 7-0 ligt er in door suarez, het wordt rust. De tweede helft loopt goed voor ajax en sulemani scoort weer 8-0. Suarez maakt er zelf dan nog twee doelpunten bij 10-0. Zeeburgia komt wel nog terug en schiet de bal volop de paal. Ajax maakt er nog twee doelpunten bij van de Zeeuw en suarez. Zo eindigt het met 12-0 voor ajax. Het was nogal een saaie wedstrijd. Evaluatie Identificatie/oriëntatie

Taalkenmerken

Chronologie van wedstrijd: tijdsaanduidingen Objectief Hoogtepunten in tegenwoordige tijd

Commentaar bij deze tekst: Uit de tekst blijkt duidelijk dat de schrijver voorkennis heeft van het genre ‘sportverslag’. Als vanzelf heeft hij de tegenwoordige tijd gebruikt in het verslag van de hoogtepunten van de wedstrijd. Hierdoor onderscheidt dit deel zich van de oriëntatie en de evaluatie en lijkt het wel een levendig radioverslag. De evaluatie is in dit genre niet essentieel, maar wel leuk omdat deze een persoonlijke noot toevoegt. De evaluatie zou nog iets uitgebreid kunnen worden met een toelichting.

p. 6 van 14


Verklaring/uiteenzetting Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: verklaring/uiteenzetting Tekstsoort: ervaringstekst met oorzaak-gevolg Groep 4

Taalkenmerken

Identificatie van verschijnsel Beschrijving van oorzaken

In mijn woonkamer is het gefarlek om dat als ik ga speelen maak ik een romel van mijn spelgoed. dus dan kan je niet loopen. als je niet uitkeikt dan stap je op de leego of its anders. Het komt door omdat ik alteid wil speelen. Een kier was mein papa op de lego opgestaan en toen had hij vel pijn! Ik vond het hel gevarlek en nu leez ik meer dan ik speel! Maar leeze vind ik niet zo leuk. Dus daroem leez ik maar 9 bladzeide per dag!

Duidelijke beschrijving van verschijnsel Oorzaakgevolgbeschrijving Oorzaakwoorden (want, doordat, vanwege, ondanks) Conclusies aan het eind

Beschrijving van gevolgen Evaluatie en conclusie Nieuw probleem

Commentaar op deze tekst: Dit is een nog niet herziene tekst met als opdracht te verklaren waarom een plek in huis gevaarlijk is. Er is geen structuur vooraf gegeven, zoals ook meestal niet gebeurt in groep 4, om het schrijfgemak niet af te remmen met te veel nadenken. De oorzaakwoorden zijn als vanzelf gebruikt, maar behoeven nog aandacht. Opmerkelijk is de toevoeging van een persoonlijke evaluatie. Ook zie je hoe in groep 4 kinderen door hun schrijven meegesleept kunnen worden in nieuwe onderwerpen (‘maar leeze vind ik niet zo leuk … ’). Dat wijst op schrijfplezier!

p. 7 van 14



Genre: verklaring/uiteenzetting Tekstsoort: verklaring van diergedrag naar aanleiding van een eigen onderzoekje Groep 6

Taalkenmerken

Identificatie: observatie van diergedrag

De koe ligt op het gras. Zij is aan het herkauwen, haar kaken gaan heen en weer, dat heb ik gezien in de boerderij. De poten van de koe liggen krom net als de voorpoten. De koe had rode vlekken, zij ziet er lui uit.

Vraagstelling en hypothese

Hoe eet een koe en wat gebeurt er met het voedsel? Ik denk dat de koe met haar lange tong het gras plukt, dat het voedsel in de vier magen word verteert en uit eindelijk mest word.

Beschrijving van opeenvolgende gebeurtenissen

Informatie: de koe wikkeld haar tong om het gras en trekt eraan. Het gras komt in de ‘pens’ als de ‘pens’ vol is komt het beetje voor beetje terug in zijn bek dan begint zij te herkauwen. In de ‘netmaag’ word al het vocht er uit gehaald. In de ‘boekmaag’ word het verder verteert. Ten slotte komt het in de ‘lebmaag’ uiteindelijk word het mest. Ik heb het gevonden op internet. Mijn hypothese klopt een beetje.

Duidelijke vraagstelling of hypothese Duidelijke beschrijving van verschijnsel/gedrag Verklaring door middel van opeenvolgende gebeurtenissen: tijdwoorden Conclusies aan het eind

Bronvermelding Conclusie

Commentaar op deze tekst: Dit is een tekst waarin observatie, vraagstelling, hypothese en onderzoeksresultaat gecombineerd zijn. Hiermee zou deze tekst ook bij het genre ‘verslag’ kunnen passen. Voor een verklarende tekst klopt de opbouw ook: de observatie, de vraagstelling en de hypothese vormen samen de identificatie van het verschijnsel. Dan volgt de verklaring (voor de weg van het voedsel bij de koe), weergegeven door de opeenvolging van processen te beschrijven. Bronvermelding en conclusie zouden wat uitgebreider toegelicht kunnen worden om de tekst compleet te maken.

p. 8 van 14



Identificatie Uitleg van de werking van het apparaat Uitleg over de werking van de elektrische stroomkring

Conclusie Persoonlijke afsluiting

Genre: verklaring/uiteenzetting Tekstsoort: verklaring van de werking van een elektrisch apparaat Groep 7

Taalkenmerken

Het Tosti apparaat Het tosti apparaat is nodig om tosti’s te maken. Het werkt zo: Doe de stekker in het stop contact, er kan van alles in je brood dan doe je het brood in het tosti apparaat, ten slotte moet je wachten tot dat de brood geroosterd wordt. Dan pak je het van het tosti apparaat. En dan kun je genieten van je tosti. Het heeft een stekker die moet in het stop contact. Want zonder stroom kun je het tosti apparaat niet gebruiken. Het heeft een soort van klep dat open en dicht gaat als je het open doet dan moet je het brood erin leggen en dan moet je het dicht doen. Door de stroom kring valt het apparaat niet uit. Dat zorgt er voor dat het hele apparaat stroom krijgt. Er is ook eens een schakelaar die bepaalt hoe heet en hoe koud het wordt. Zo werkt een tosti apparaat. Geniet van je tosti en eet smakelijk.

Toelichting op verklaring Duidelijke beschrijving van verschijnsel/gedrag Beschrijving van opeenvolgende gebeurtenissen Oorzaakgevolgwoorden Conclusies aan het eind

Commentaar op deze tekst: In deze tekst worden volgens opdracht twee verschijnselen verklaard: de werking van het tostiapparaat (de vetgedruke zinnen) en de werking van elektriciteit/de stroomkring daarbij (de zinnen die vet en cursief gedrukt zijn). Deze twee aspecten blijken moeilijk uit elkaar te houden. Dat zie je terug in de tekst: ze staan door elkaar beschreven. Na bespreking zou de tekst helderder van opbouw kunnen worden. Opvallend is de aanspreekvorm ‘je’; deze plaatst de tekst ook in het genre ‘procedure’: de lezer krijgt instructies voor het tostiapparaat en zelfs een wens: ‘Geniet van je tosti en eet smakelijk.’ Dergelijke hybride teksten laten zien hoe voor kinderen de genres wel bekend zijn, maar nog niet duidelijk afgebakend. Jonge schrijvers schieten gemakkelijk in een ander genre. Dat is een belangrijk gegeven voor testbesprekingen in de bovenbouw.

p. 9 van 14


Procedure Organisatie/opbouw van de tekst Opeenvolgende aanwijzingen voor wat je wel en niet moet doen Voorwaarde

Genre: procedure Tekstsoort: aanwijzingen voor het aaien van een dier Groep 4 een paard moet je van zijn kop naar zijn staart aaien je mag niet achter de staart staan anders gaat hij jou schoppen als je een paard wil aaien moet je het vragen

Taalkenmerken

Stapsgewijs Volgordewoorden Aanwijzingwoorden Methoden

Commentaar op deze tekst: Een voorbeeld van een impliciete genreopdracht in groep 4: op grond van ervaringen met paarden schrijft dit kind aanwijzingen voor kleuters die het paard willen aaien. Hierdoor gebruikt het vanzelf de woorden ‘moet’ en ‘mag’. De voorwaarde aan het eind zou beter aan het begin kunnen staan; hierop is de tekst niet besproken en het is ook de vraag of dat zinvol was geweest. Organisatie/opbouw van de tekst

Oriëntatie Beschrijving van opeenvolgende handelingen

Genre: procedure Tekstsoort: beschrijving van leerproces Groep 5 (gezamenlijk geschreven tekst)

Taalkenmerken

Isabella leert handstand en koprol onderwater Ik heb geleerd van mijn buurvriendin dat ik onderwater koprol en handstand kon doen. Ik probeerde het eerst maar toen lukte het niet. Toen gaf ze me een duwtje. Toen kwam ik op mijn handen terecht. Toen gaf ze me een duwtje op mijn buik en toen kwam ik op mijn voeten terecht.

Stapsgewijs Volgordewoorden Benodigdheden/ startsituatie Methoden Resultaten

Commentaar op deze tekst: Ook hier is sprake van een impliciete opdracht om een procedure te beschrijven: hoe iemand jou iets leerde. De stapsgewijze volgorde van handelingen komt vanzelf in de tekst terecht. De tekst gaat over de ervaring van een van de kinderen en is op het bord met de hele groep geschreven. Dat heeft in elk geval gezorgd voor details, maar nog niet voor alternatieve volgordewoorden in de plaats van ‘toen’.

p. 10 van 14



Doel

Benodigdheden Stappen en methoden

Resultaten

Genre: procedure Tekstsoort: instructietekst voor het kweken van een plantje Groep 7

Taalkenmerken

Hoe kweek je een plantje in je eigen broeikas?

Stapsgewijs Volgordewoorden Benodigdheden/ startsituatie Methoden Resultaten

Inleiding Je kan je planten kweeken in je tuin maar voor mensen die geen tuin hebben of die niet weten hoe je planten moet kweeken kunnen dit maar eens lezen. 1 Eerst moet je een broeikas kopen bijvoorbeeld bij bartsmit daar kost het 22.95. 2 Dan moet je naar huis en de handleiding lezen daarna een plek uitzoeken voor de broeikas bijv. de vensterbank. 3 Dan moet je de zaden planten en water geven dan begint het pas 4 Het duurt een tijdje voor dat je plant klaar is dus je moet het verzorgen bijvoorbeeld onkruid weghalen planten water geven erop letten. 5 Na een tijdje is je plant klaar met groeien en dan vallen er zaden naar beneden en dan begint het weer opnieuw.

Commentaar op deze tekst: De tekst is een eerste versie zonder gebruik van een voorbeeldtekst, waarbij de schrijver zelf genummerde stappen heeft ingevoerd. Daarbij valt op dat stap 1 en stap 5 feitelijk geen stappen zijn, maar vallen onder ‘benodigdheden’ en ‘resultaten’. Omdat de schrijver bij stap 1 en 5 toch volgorde-/ tijdwoorden heeft gebruikt (‘eerst’ en ‘na een tijdje’) lijken ze bij de rest te horen. Dit zou goed materiaal zijn voor een tekstbespreking met de hele groep.

p. 11 van 14


Betoog Organisatie/opbouw van de tekst

Genre: betoog Tekstsoort: meningstekst Groep 6

Taalkenmerken

Probleembeschrijving Stelling/mening Argumenten

Onze klas gimt heel kort namelijk een uur. Ik vind dat stom. Omdat we recht hebben op minstens een uur gym Kinderen op een andere school hebben dat wel. We moetten ook vit blijven.

Probleembeschrijving Onderscheid feiten en meningen Meningen onderbouwen met argumenten

Onderbouwing van de stelling/ mening

Commentaar op deze tekst: De tekst is geschreven op basis van een gegeven structuur en daarmee heel helder geworden. Als de structuur al goed is, kun je bij een bespreking focussen op details en uitleg. De mening is hier (hoewel duidelijk) erg bondig, alternatieven voor het woord ‘stom’ zouden een leuk bespreekpunt kunnen zijn. Ook kunnen de argumenten nog uitgebreid worden met behulp van een tweetalgesprek.


Probleembeschrijving Stelling/mening Argumenten

Onderbouwing van de stelling/ mening Oplossing/strategie

Genre: betoog Tekstsoort: meningstekst Groep 7

Taalkenmerken

Oppassen Als ik zit te werken moet ik van mijn moeder op mijn zusje passen. Het is oneerlijk want ik kan mij niet concentreren. Ik moet haar speen steeds geven Ze wilt aandacht. Als haar speelgoed valt moet ik het oppakken. Ze huilt. Ze wilt op mijn schoot. Ik moet melk vaak geven. Door al die dingen kan ik mij niet concentreren.

Probleembeschrijving Onderscheid feiten en meningen Meningen onderbouwen met argumenten

Maar dan zeur ik dat ze weg moet dan gaat mijn moeder haar oppakken en vraagt aan mijn vader of hij kan oppassen.

Commentaar op deze tekst: De structuur van de tekst lijkt helder. De argumenten zijn echter geen argumenten, maar toelichtingen van de schrijver bij de constatering dat zij zich niet kan concentreren als ze op haar zusje moet passen. Terwijl de kern van de mening is: ik vind het oneerlijk. Dit is een lastig punt, maar voor groep 7 mogelijk wel bespreekbaar. In de onderbouwingszin aan het einde zou de oneerlijkheid uit de mening ook terug moeten komen. De alinea met een oplossingsstrategie kan deel uitmaken van de afsluiting van een betoog, maar zou dan ook al in de probleembeschrijving en de stelling aangekondigd moeten worden. Dit alles laat zien hoe lastig een betoog is voor deze leeftijdsgroep.

p. 12 van 14


Beschouwing Organisatie/opbouw van de tekst

Context Kwestie Gezichtspunten voor Gezichtspunten tegen Oordeel/positie

Genre: beschouwing Tekstsoort: beschouwing van een persoonlijke kwestie Groep 7 De dokter Mijn vader is al 10 jaar een dokter. Hij nog niet gestopt met die baan. En als je dokter bent is het wel leuk. Maar de vraag is of ik ook dokter wil worden of niet. Aan de ene kant help help je mensen die voorbeeld ziek zijn of pijn hebben. En je krijgt goed betaalt en dan kan je heel veel dingen kopen. En aan de andere kant is het wel irittant als mensen huilen. Het is ook vies als botten uitsteken. En je moet wel studeren. Hoewel ik ook dokter wil worden is het echt moeilijk om mensen te helpen met hun problemen. Heb ik een kans om mijn studie van dokter te halen, ik hoop het wel dat ik het haal want dan kan ik dokter worden en mensen helpen.

Taalkenmerken

Duidelijk onderscheid tussen verschillende meningen/ gezichtspunten en argumenten Gebruik van tegenstellingswoord: aan de ene kant, aan de andere kant

Commentaar bij deze tekst: De tekst is goed opgebouwd, een gevolg van het werken met een voorbeeldtekst en een duidelijke schrijfopdracht met gegeven taalkenmerken. Hij kan als kindertekst wat gekunsteld overkomen, juist omdat deze taalkenmerken zijn toegepast. De tekst is hiernaast zeer persoonlijk van inhoud.

p. 13 van 14


Organisatie/opbouw van de tekst Kwestie Gezichtspunt voor 1 Oordeel/positie Gezichtspunt voor 2 Gezichtspunt tegen 1 Gezichtspunt tegen 2 Gezichtspunt voor 3 Oordeel/positie Gezichtspunt tegen 3

Genre: beschouwing Tekstsoort: beschouwing van een persoonlijke kwestie Groep 8 Mijn ouders hebben mij laatst verteld dat ze liever niet willen dat ik spulletjes koop die nutteloos zijn. Gelijk hebben ze wel want straks heb ik iets nodig en heb ik geen geld meer. Maar toch doe ik het. Dat ze mij hebben uitgelegd waarom vond ik wel handig, ik snap het ook wel wat en waar ze bang voor zijn maar mijn moeder doet precies hetzelfde. Mijn ouders snappen wel dat ik een meisje ben en dat ik mij zelf wil versieren met oorbellen en kettingen, maar ze willen het liever niet. Maar gelukkig letten ze niet op alles wat ik koop, ze zeggen het van tevoren en hopen dat ik naar hun luister soms doe ik dat en soms niet. Maar ze zijn het wel met mij eens het is niet lelijk.

Taalkenmerken

Duidelijk onderscheid tussen verschillende meningen/ gezichtspunten en argumenten Gebruik van tegenstellingswoord: maar

Commentaar op deze tekst: Deze tekst laat zien hoe ingewikkeld kinderen het vinden om een mening te hebben over standpunten van hun ouders. Daarom leent het onderwerp zich goed voor een beschouwing, waarin immers verschillende gezichtspunten naar voren kunnen komen en een discussie kan worden weergegeven. Gezichtspunten en oordelen/posities zijn in de tekst flink door elkaar gehusseld. De tekst zou veel beter worden door een ordening van de voors en tegens – lees de zinnen met gelijke markering maar eens achter elkaar. Dat zou ook het gebruik van de lastige ‘maar’s’ onnodig maken. In de les bij deze tekst is geen gebruik gemaakt van een voorbeeldtekst met duidelijke structuur, die waarschijnlijk had geholpen.

p. 14 van 14

opbouw van de tekst

Recommend Documents