Voorbereidende raadsbijeenkomst Secretariaat:
tel. 589197
Datum:
23 mei 2011
Aanvang:
19.30 uur
Locatie:
Atrium, Antwerpseweg 5 Gouda
1.
verslag
Opening De heer Vermeij opent de extra voorbereidende raadsbijeenkomst en heet allen welkom.
2.
Tussenbalans bezuinigingen De voorzitter leidt in, dat er een drietal hoorzittingen is geweest waarin instellingen en burgers duidelijk hebben kunnen maken hoe zij de bezuinigingsvoorstellen beoordelen. Dit meningvormende debat dient om helder krijgen hoe de fracties de inspraakreacties wegen, of zij met alternatieve voorstellen komen. Definitieve keuzes en besluitvorming komen bij de behandeling van de voorjaarsnota op 22 juni. Het woord is aan de Raad. Alle fracties krijgen maximaal 5 minuten tijd om vanaf het spreekgestoelte hun visie op de voorgestelde bezuinigingen kenbaar te maken. Het verzoek is aan de fracties, hun bijdragen naar de griffie te sturen, zodat deze integraal in het verslag kunnen worden opgenomen. De heer Tetteroo, PvdA: ‘Door een ongekend forse bezuinigingsopgave krijgt Gouda veel te verduren. Nu is het de kunst niemand om te laten vallen en nog voldoende perspectief te bieden. Eerst past een pluim voor de inzet van burgers en organisaties die zich in het kader van de bezuinigingszoektocht uiterst constructief hebben opgesteld en met goede oplossingen zijn gekomen! Het college heeft ook goed werk geleverd. Wij gaan akkoord met het voorstel zoals het voorligt. Veiligheidsbeleid en armoedebeleid blijven buiten schot. Dit uitgangspunt is gerespecteerd. Het is bijzonder dat dit is bereikt! Door dit armoedebeleid, de geld-terug-regeling is er een voorbeeld van, wordt geborgd dat Gouwenaars die hieronder vallen, nog kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. De Wmo inkomensafhankelijke eigen bijdrage maakt dit niet anders. De eigen organisatie levert een flinke bijdrage aan de bezuinigingsdoelstelling: 1,5 miljoen is al bezuinigd en voor een zelfde bedrag wordt nog naar mogelijkheden gezocht. Dit zal betekenen dat taken komen te vervallen. De gemeente is erg afgeslankt en het past hier om op te merken dat er niet veel meer af kan. Ozb verhoging prima, in relatie tot temporisering riool. Extra OZB-verhoging sluiten wij niet uit wanneer dit noodzakelijk is om Gouda op langere termijn financieel gezond te houden. De bezuinigingen op de bibliotheek leiden tot de komst van o.a. een centrale bibliotheek. De centrale vestiging zal wat ons betreft onderdak moeten vinden in een van de monumentale panden in de binnenstad. Geld voor een nieuwe vestiging is er niet. En de monumentale panden kunnen we niet leeg laten staan (bijv. Streekarchief). Het is een goede zaak dat de culturele instellingen onderdak vinden in de Garenspinnerij. Voor Kunstpunt Gouda zal de uitval moeten worden gemonitord. MuseumGoudA wordt stadmuseum. Prima. Zo behouden we het goede. Mijn fractie wil nog wel snel de vastgoednota op de agenda van de Raad, om de gevolgen van commerciële verhuur voor culturele organisaties te kunnen beoordelen. Wat de huisvesting van de Ark/Samuël betreft merken wij op, dat ongeacht de locatie uitgegaan moet worden van de bezuinigingsdoelstelling. Wij zien geen mogelijkheden deze
Verslag voorbereidende raadsvergadering 23-05-11 Tussenbalans bezuinigingen.doc
bezuiniging elders binnen het cluster op te vangen. De Kinderboerderij kan toegangsgeld heffen, te denken valt aan een euro per bezoeker. Dit zou de exploitatie van de kinderboerderij mogelijk blijven maken.’ Mevrouw Huisman vraagt, waarop de heer Tetteroo baseert dat er bezuiniging op onderwijsvesting moet plaatsvinden, waar de Ark/Samuël ook gaat zitten. De heer Tetteroo merkt op dat er niet veel onderwijshuisvesting meer is. Het enige radartje dat uit het geheel is getrokken, is de locatie van De Ark/Samuël. Mevrouw Huisman antwoordt dat de Raad heeft besloten te bezuinigen op het cluster sociaal, maar helemaal niet dat wij gaan bezuinigen op onderwijshuisvesting. De heer De Laat vraagt de heer Tetteroo, waarop de PvdA haar stelling baseert dat het aantal ambtenaren in Gouda niet verder naar beneden kan. De heer Tetteroo baseert zich daarbij o.a. op het Lisias rapport. Het kan alleen als taken vervallen, maar het is goed voorzichtig te zijn met snijden in de eigen organisatie, mede gelet op de operatie Optima Forma en de bezuiniging van 1,5 miljoen die al in gang is gezet. Ook de PvdA denkt na over verdere mogelijkheden, maar omdat het nu een tussenbalans is, wil spreker het hier nu bij laten. De heer Driesen, Trots: ‘Voorzitter, dank u wel dat ik namens de fractie van Trots op Nederland de kick off mag geven in het ‘bezuiniging met perspectief’-traject. Op 13,18 en 20 april heeft de gemeenteraad een drietal hoorzittingen georganiseerd over de bezuinigingsvoorstellen die zijn gedaan door het College van Gouda. Naar aanleiding van deze hoorzittingen zijn de raadsfracties vanavond aan zet in dit meningvormende debat over de bezuinigingen. Voordat ik de inhoud in ga wil ik eerst alle deelnemers van deze hoorzittingen, niet alleen de maatschappelijke instellingen, maar ook de portefeuillehouders vanuit het College en ambtelijke organisatie, bedanken voor hun visie, informatie en medewerking. Het heeft ons veel inzicht gegeven in het reilen en zeilen van Gouda. Ook danken wij de griffie en huishoudelijke dienst voor hun faciliterende aandeel in dit proces. Openbare Bibliotheek: ik kan mij nog herinneren dat wij bij de eerste ontmoeting, vorige jaar februari met de directrice van Openbare Bibliotheek, geadviseerd hebben om zelf met ideeën te komen, om hierdoor de regie in eigen hand te nemen en te behouden Nu, 1,5 jaar later, ligt er een goed en doordacht business plan, waarmee de bibliotheek haar toekomst duidelijk heeft vormgegeven en ook stuurt. Een plan waar mijn fractie achter kan staan en het College ook graag aan wil houden. Niet alleen qua bezuinigingsbedrag, dat overigens lager ligt dan de gemeentelijke doelstelling, maar ook de doelstelling qua faciliteiten. Dat is dus inclusief kinderbibliotheken en een Centrale Bibliotheek, die voor alle doelgroepen goed bereikbaar en toegankelijk dienen te zijn. Met andere woorden de Spieringstraat valt voor ons af. Gaarne horen wij van het College hoe het de Openbare Bibliotheek gaat helpen met het herplaatsen van de Centrale Bibliotheek. MuseumgoudA: de verzelfstandiging van MuseumgoudA heeft geen gezonde basis gelegd voor de toekomst. Dat kunnen wij toch wel concluderen. Hierdoor zijn de schouders van de genoemde instelling niet geschikt om een budgetkrimp van ongeveer 30% te incasseren. De afgelopen jaren was het budget al geleidelijk naar beneden bijgesteld. Dus de 5 ton aan bezuiniging is wat ons betreft een brug te ver. Op 4 mei j.l. (weekzending wk 18) heeft de directeur van de MuseumgoudA, de gemeenteraadsleden een brief met daarin verbeterpunten toegezonden, waarmee Museumgouda aantoont druk aan de slag te zijn met maatschappelijk ondernemerschap. Onze vraag aan het college is als volgt: is de brief ook in behandeling genomen door het college, ondanks dat de brief is verzonden aan de leden
2
pagina
van de gemeenteraad? Zou de wethouder vanavond de vragen en verzoeken van de directeur, de heer de Kleijn, zoals verwoord in de brief van 04 mei j.l., kunnen beantwoorden? De Kinderboerderij: de Kinderboerderij wordt jaarlijks door ongeveer 80.000 mensen bezocht. Norm van een kinderboerderij van de Goudse omvang is 6 beroepskrachten. In Gouda is men, gedwongen door een te beperkt budget, al van 3,2 naar 2,4 beroepskrachten gegaan. Het ‘Gat’ is tot heden opgevangen door geen grote dieren op de boerderij te houden, geen vaste onderhoudsman te hebben en geen personeel met kennis van tuinieren aan te nemen. De Kinderboerderij heeft in 2008 233.000 euro aan subsidies ontvangen, inclusief een eenmalige steun. In 2009 werd het 191.000 euro en zo loopt het terug naar 91.000 euro subsidie per jaar, vanaf 2012. Hierdoor is er geen vaste dekking voor de vaste kosten, zoals loonkosten en voer voor de dieren, meer. Hoe nu verder, voorzitter? Uit veiligheidsvoorschriften en dierenwelzijn is verdere inkrimping in personeelsbestand niet verstandig. We kunnen concluderen dat het zelfredzaam vermogen van de Kinderboerderij is afgebroken in de loop der jaren. Niet alleen door terugvallende subsidies, overigens. De conclusie kan ook gemaakt worden, dat de Kinderboerderij de situatie heeft onderschat, immers men heeft in 2007-2008 een extra subsidie en begeleiding ontvangen. Men had zich creatiever en commerciëler kunnen opstellen. Ik vraag mij af wat die adviseurs, c.q begeleiders, voor advies hebben gegeven? Maar er zijn ook misverstanden en argumenten die niet steekhoudend zijn ontstaan gedurende het proces, waardoor de gemeente tot het oordeel is gekomen dat de Kinderboerderij deze bezuiniging kan dragen. Wat wil het College met de Kinderboerderij? Behouden of sluiten, met de voorgestelde bezuinigingen zal de laatste optie misschien wel de bittere realiteit worden. Voorzitter, MuseumgoudA en de Kinderboerderij zijn willekeurige voorbeelden van organisaties die niet beschikken over de sterkste schouders om hun zware last te kunnen dragen. Laat het college haar motto ‘Sterkste schouders dragen de zwaarste lasten’ nu varen? Factor-G: de volgende zin in het voorstel ‘Bezuinigen met Perspectief’ heeft bij mijn fractie diverse wenkbrauwen omhoog gegooid. Namelijk op pagina 10 bij Breed welzijnswerk. Ik citeer: ‘Wij hebben Factor-G gevraagd een bedrag van € 50.000,-- te zoeken in het breed welzijnswerk. Deze organisatie heeft aangegeven hieraan niet eerder dan in 2014 te kunnen voldoen. Dit betekent dat wij dit bedrag in 2014 inboeken?’ Einde citaat. Heeft u bij de MuseumgoudA, bibliotheek, e.d. ook zo vriendelijk gevraagd en hun antwoord zonder verdere argumentatie geaccepteerd? Voorzitter, ik heb het programma 3 Welzijn & zorg, subsidiestaat 2011, nagekeken, hoe kan het dat Factor G niet in staat is om voor 2014 € 50.000 per jaar te vinden op een totaalsubsidie binnen dit programmaonderdeel? Let wel voorzitter, wij praten over een totaalbedrag van meer dan 2 miljoen euro in Welzijn voor Factor-G. Natuurlijk wordt er ook op andere potjes van Factor G bezuinigd, maar procentueel niet vergelijkbaar met de cultuursector. Tevens zouden wij graag willen weten, waarom het college binnen programma 1 Onderwijs, Werk en Inkomen en dan specifiek op subonderwerp: Onderwijs en Educatie zo hard op de Brede School bezuinigt. De Brede School is voor alle Goudse kinderen en biedt hen ontwikkelingsmogelijkheden aan. Is het college bereidt om de budgetten voor Jeugd te herzien om de klap bij de Brede school te verzachten, eventueel door ombuigen van Jeugd Welzijn subsidie richting Onderwijs en Educatie subsidie? Als laatste onderdeel, voorzitter, had ik de gemeente Gouda op mijn lijstje staan. Hoewel die niet tijdens de hoorzittingen is gehoord, is de gemeente Gouda wel zeer bepalend als wij het hebben over de toekomstige bezuinigingen. Zolang de gemeente Gouda zelf geen aanpassingen gaat doen in haar operationele en financiële procedures, blijft ook de toekomstige rekening afgewenteld worden op de maatschappelijke organisaties en de burgers. Want de onthutsende realiteit van de financiële situatie van dit college is, dat het financiële systeem van Gouda een kaartenhuis is. Daarom blijft mijn fractie net als vorig jaar waarschuwen voor een faillissement of bankroet van Gouda en zal ik consequent de volgende lijst opdreunen: 20% afname op de vaste formatie, reductie externe inhuur van derden, schuldsanering van eigen organisatie opstarten, actief werken met trendlijnen, maar ook aanpassing in prioritering, met als recent voorbeeld Lange Termijn Investering
3
pagina
Groot Onderhoud. Maar een ding moet duidelijk worden richting het huidige college: Stop nu met op de Pof leven! Ga niet van 277 miljoen euro schuld begin dit jaar, naar 337 miljoen euro eind 2011. Want de rentelast wordt nu stilletjes met de budgetten van de maatschappelijke instellingen en burgers verrekend. Voorzitter, met liefde ga ik hierop dieper in, maar gezien de tijd maak ik hier een cliffhanger van, voor 25 mei en 1 juni aanstaande. Dank u wel.’ De voorzitter wijst erop dat het niet de bedoeling is dat het college hedenavond ingaat op vragen. Deze worden doorverwezen naar het debat over de voorjaarsnota. Mevrouw Huisman hoorde de heer Driessen zeggen dat hij achter de plannen voor bezuiniging op de bibliotheek staat. De heer Driessen staat achter het plan dat de bibliotheek zelf heeft voorgelegd. Mevrouw Huisman vraagt of Trots ook vindt dat er een stukje uit de WMO-reserve moet komen om dat te financieren. De heer Driessen leest in het plan van de bibliotheek niet dat men geld opeist uit de WMO. De heer Tetteroo hoorde de heer Driessen zeggen dat de financiële huishouding van de gemeente Gouda een kaartenhuis is. Een van de Trots-leden zit toch in de auditcommissie? Wij hebben toch weer een griffel gekregen? Trots wil bezuinigingen terugdraaien en Gouda mag niet meer op de pof leven. Gaat Trots dan voorstellen om de OZB te vertienvoudigen? e
De heer Driessen verwijst de heer Tetteroo naar de 25 . Het klopt dat er een Trotslid in de auditcommissie zit. Hij zal navaag doen. Als je geen geld meer gaat lenen, ga je concrete dingen niet meer uitvoeren. Dat zal hij wel uitleggen, maar niet vandaag. Die Excel sheet krijgt de Raad in de komende twee weken. De heer Pouw wil de heer Tetteroo er graag op wijzen dat de auditcommissie geen politieke uitspraken doet over de jaarrekening, alleen over het controleproces zelf. Daar heeft spreker zijn akkoord aan gegeven. A.s. woensdag gaat het over de politieke stellingname van de fracties over de jaarrekening. De heer Tetteroo verwacht dat de heer Pouw dan toch niet politiek moord en brand gaat schreeuwen, nadat hij fiat heeft gegeven in de auditcommissie. De heer Van den Haak steunt de heer Pouw. De auditcommissie doet geen politieke uitspraken. Mevrouw Werger, VVD: ‘Toen vorig jaar dit college aantrad, wisten we allemaal dat er zware tijden aan kwamen. De eerste tranche van de bezuinigingen verliep relatief soepel, maar was wel de voorbode van de moeilijke besluitvorming die de komende maanden voor ons ligt. Het moge duidelijk zijn, bezuinigen is nooit leuk en doet pijn. We moeten keuzes maken en de afgelopen weken is meer dan eens gebleken dat niemand de dans ontspringt. De VVD wil dan ook alle organisaties en instellingen bedanken voor hun inzet de afgelopen maanden. Dat men in moeilijke tijden steeds weer bereid is geweest mee te denken, zelf met creatieve oplossingen te komen en iedere keer weer de energie op te brengen om het nog een keer uit te leggen aan het gemeentebestuur tijdens de hoorzittingen. Dank daarvoor. Helaas dames en heren, we ontkomen er niet aan. De keuzes zullen gemaakt moeten worden en dat gaat pijn doen. Daar maakt deze Raad geen vrienden mee en dat realiseren wij ons terdege. Toch wil de VVD duidelijk zijn. Het is in het belang van de stad, nu en in de toekomst, dat we keuzes durven maken. We hebben met elkaar afgesproken dat het armoedebeleid en veiligheidsbeleid worden ontzien. Dat gegeven staat voor de VVD vast. Daar waar efficiencywinst te behalen valt bij deze beleidsterreinen juichen wij dit toe, maar gericht bezuinigen op deze thema’s is en blijft wat de VVD
4
pagina
betreft niet aan de orde. Voor de VVD staat voorop dat de gemeente zich dient te richten op de kerntaken. De VVD is daarom van mening dat de gemeente zich niet moet bezighouden met zaken als ontwikkelingssamenwerking. Ook vindt de VVD dat mensen een eigen verantwoordelijkheid hebben als het gaat om het vormgeven van het eigen leven en de eigen leefomgeving. Natuurlijk, mensen die echt hulp nodig hebben en er zelf even niet uitkomen, daar zorgt ook de VVD voor. Maar wel met het doel dat mensen zo snel als mogelijk weer op eigen benen komen te staan. Het maatschappelijk middelveld heeft een belangrijke functie in onze samenleving en daar verwachten wij veel van in deze tijden van bezuinigingen. De VVD ziet ook pijnpunten. Als we eerlijk zijn dan is bijna elke bezuiniging een pijnpunt. Een stad als Gouda heeft recht op een eigen museum, maar wel één specifiek gericht op de eigen identiteit. Een stadsmuseum dus. Daarom is de ingezette lijn wat ons betreft de juiste. Toch zouden we graag nog willen weten hoe dat nu precies zit met de schulden van vijf jaar geleden? Ook kan de VVD goed begrijpen dat het museum vraagt om een zelfde behandeling van haar medewerkers als het gemeentelijk personeel bij boventalligheid. De vraag is dan ook of dit mogelijk is. Een ander punt van aandacht is de VVV. Voor een stad als Gouda is stadspromotie van belang. Wij hebben als stad veel te bieden en moeten dat laten zien aan Nederland en misschien wel aan de wereld. Het is dus goed dat gekeken wordt naar stroomlijnen en efficiency, maar laten we vooral blijven investeren in stadspromotie. Dit levert op termijn meerwaarde en inkomsten op voor de stad. De samenhang met stadsmarketing is voor de VVD evident en er wordt actief en creatief gezocht naar kansen .Het beperken van de wijkaanpak zal nog tot veel discussie leiden. Hoewel op dit moment alle partijen positief willen meedenken, voorziet de VVD dat bij de exacte invulling van de te bezuinigen €150.000,- grote discussies zullen ontstaan. Dit vraagt om een duidelijke lijn vanuit de gemeente. Wat de VVD betreft gaat de wethouder voort op de ingezette weg. Indien blijkt dat vanuit het oogpunt van efficiëntie een grotere bezuiniging te realiseren is op dit vlak. Dan juicht de VVD dat van harte toe. Vooral ten aanzien van de wijkaanpak geldt dat wijkbewoners een eigen verantwoordelijkheid hebben. Voorzitter ik wil eindigen met het nogmaals uitspreken van onze dank aan al die mensen die de afgelopen weken de moeite hebben genomen ons te voorzien van de nodige informatie zowel de ambtenaren als de organisaties. Het zijn moeilijke tijden en we maken onszelf niet populair, maar de VVD houdt voor ogen dat de volgende generaties recht hebben op een solvabel en liquide Gouda.‘ De heer De Laat vraagt mevrouw Werger, vanaf wanneer de burgers recht hebben op een solvabel en liquide Gouda? Mevrouw Werger hoort de heer De Laat daarmee zeggen dat wij een begroting hebben die niet sluitend is. De gemeente moet altijd een sluitende begroting leveren. Wat de VVD wel ziet, is dat er absoluut aandacht moet zijn voor de aanvulling van het weerstandsvermogen. De fractie wil haar verantwoordelijkheid nemen, zodat er geen grote problemen ontstaan voor toekomende generaties. De heer Weeber, Gouda Positief: ‘Voor Gouda Positief is het op orde brengen van de financiën van de gemeente zeer urgent. In ons verkiezingsprogramma van maart 2010 hebben wij dit als een van de eersten nadrukkelijk gesteld. De noodzaak is echter het afgelopen jaar alleen maar groter geworden. De bezuinigingen op diverse Goudse instellingen, zoals die nu door het College worden voorgesteld, zijn een goedbedoelde poging om de financiën op orde te krijgen. Het gaat echter op deze wijze echt niet lukken. Dat blijkt onder meer uit het grote verlies dat Gouda in 2010 wederom heeft geleden, de brief die Gouda in december 2010 van de Provincie kreeg met opdracht om de begroting sluitend te krijgen, het inmiddels nog verder geslonken weerstandsvermogen dat zwaar onvoldoende is, en de leningen die men nu weer wil afsluiten in verband met groot onderhoud. In het debat van vanavond worden alle fracties geacht om de Goudse instellingen te confronteren
5
pagina
met de gevolgen van het niet op orde zijn van de gemeentelijke financiën. Over uw rug wordt de vermindering van de ontstane tekorten gezocht. Gouda Positief heeft reeds eerder een drastisch andere insteek bepleit met haar motie ‘Op Eigen Benen Staan, OEBS’: wij willen een programma ontwikkelen dat instellingen in de loop van de tijd leert om volledig zelfstandig te worden. Een dergelijke aanpak ontbreekt in de bezuinigingsvoorstellen die eigenlijk als ‘dikke kaasschaafmethode’ bestempeld moeten worden. Het ontbreekt u als instellingen daarmee aan voldoende perspectief naar de toekomst. De gemeente blijft, ondanks al deze bezuinigingen, zelf een geldverslindend apparaat. Men heeft steeds weer nieuwe leningen nodig, waardoor de rentelasten steeds verder oplopen. Momenteel zijn de rentelasten al ver boven de 10 miljoen euro per jaar; ze zijn ongeveer even hoog als de totale lokale (OZB) inkomsten van de gemeente. Bedenkt u zich eens wat de gemeente aan u te bieden had wanneer die schulden in het verleden door de zittende partijen niet was veroorzaakt! Het huidige College wenst echter gewoon door te gaan met het aangaan van nieuwe leningen. Hierdoor nemen de rentelasten almaar verder toe, en men houdt zelfs geen rekening met een te verwachten rentestijging op de kapitaalmarkt. Wij als Gouda Positief voorspellen u als instellingen dan ook dat, bij ongewijzigde voortzetting van dit beleid, u volgend jaar en de jaren daarna steeds weer geconfronteerd zult worden met nieuwe bezuinigingen, nog forser dan de huidige. Immers, de aangekondigde bezuinigingen houden geen rekening met het dichten van gaten met nieuwe leningen en oplopende rentelasten. De eigen organisatie en de werkwijze van de gemeente wordt echt onvoldoende aangepakt; u als instelling betaalt daarvoor de prijs. Veel drastischer saneringsmaatregelen in de eigen organisatie zijn naar de mening van Gouda Positief nodig om de instellingen, en Gouda, een positieve toekomst te bieden. A. Drastische bezuinigingen op het gemeentelijk apparaat/externe inhuur. Uit de bijlage bij deze verklaring blijkt dat veel gemeenten ca 35 % van de bezuinigingen uit het eigen apparaat halen. Gouda haalt slechts ca 16% uit het ambtelijk apparaat. Daarnaast haalt Gouda ca 14% uit bezuinigingen op cultuur en sport, terwijl andere gemeente ca. 6% uit cultuur en sport halen. Zeer opvallend is tevens dat Gouda ca 26% van de bezuinigingen uit lastenverhoging haalt, terwijl dat gemiddeld maar 4 procent is. Niet verwonderlijk dus dat wij pleiten voor een totaal andere verdeling van de bezuinigingsmaatregelen. Uiteindelijk willen wij toe naar een norm die efficiënte gemeenten hanteren van ca. 1 ambtenaar op 300 inwoners. B. Het gefaseerd afbouwen van subsidies aan instellingen die op eigen benen zouden moeten kunnen staan, enkele uitzonderingen daargelaten. Wij verwijzen hierbij wederom naar de eerder door Gouda Positief ingediende motie (‘Op Eigen Benen Staan’) . Gedurende de ontwikkelfase kunnen de opbrengsten uit A gebruikt worden om instellingen kortdurend te steunen, tot het moment dat men zonder subsidie kan en dus niet meer van een onzekere gemeentelijke bijdrage afhankelijk is. Dat zorgt voor de instelling pas echt voor continuïteit, bestaanszekerheid en perspectief. C. De opbrengsten uit A. en B. gebruiken om uitstaande leningen van de gemeente Gouda af te lossen tot een acceptabel niveau, opdat de rentelasten verminderen, het weerstandsvermogen op orde komt, onderhoudsbudgetten weer afdoende zijn, etc. Daarmee wordt een structureel gezonde financiële huishouding tot stand gebracht. Dit is in het belang van Gouda, haar instellingen, en het biedt perspectief voor iedereen, ook voor jonge inwoners van onze stad! De politieke partijen die in Gouda verantwoordelijk zijn voor het opbouwen van onze schuldenpositie vormen nog steeds de meerderheid in de Raad. Wij moeten er daarom rekening mee houden dat onze voorstellen door hen niet gedeeld zullen worden. Daarom hebben wij per instelling nog enkele suggesties voor de korte termijn. Deze zullen wij nog mondeling kunnen toelichten. Wij zullen hierover ook nog in gesprek gaan met de instellingen zelf.’ Mevrouw Huisman hoorde de heer Weeber zeggen dat de brede school commercieel moet gaan en dat het Jeugdtheaterhuis wel met ‘wat meer minder’ kan, doordat op externe inhuur wordt bezuinigd. Waarom deze keuzes? Heeft de heer Weeber een idee hoeveel de brede school nu aan subsidie krijgt?
6
pagina
De heer Weeber antwoordt dat het ideaalbeeld wat betreft Gouda Positief is, dat alle instellingen zonder subsidie kunnen, maar bij de een kan dat eerder dan bij de ander. Vandaar dat onderscheid. Mevrouw Huisman vraagt op grond waarvan GoPo dat zegt. Zij denkt niet dat de instellingen de eigen broek kunnen ophouden. De heer Weeber zegt dat op grond van gesprekken die hij heeft gevoerd en op grond van de hoorzittingen. Mevrouw Huisman refereert aan het Lisias rapport. Gemeenten vergelijken is appels met peren vergelijken. Er moet heel veel geld in de Goudse bodem. De heer Weeber verwijst naar het taartdiagram in de bijlage die aan de raadsleden is toegestuurd. Het ambtenarenapparaat staat landelijk op 25%, in Gouda op 16%. Ook de partij van mevrouw Werger vindt dat de inhuur moet worden beperkt. Maar hoe wil GoPo het werk dat de gemeente moet verrichten, eigenlijk laten verrichten als er straks niemand meer aan het werk mag zijn? De heer Weeber wil dat doen door de activiteiten die de gemeente doet, te beperken. In de kerntakendiscussie is de motie aangenomen, om te kijken wat je als gemeente nog wilt blijven doen en wat niet. Mevrouw Werger zegt dat er zaken zijn die je als gemeente wel moet realiseren en waarbij je misschien kunt kiezen om zelf niet de expertise in huis te halen, omdat het 3 jaar duurt. Zijn die mogelijkheden er dan nog wel? De heer Weeber vindt dat er op een budget van 7 miljoen toch wel 0,7% moet zijn te vinden. Mevrouw Engbers constateert dat GoPo wil dat geen enkele organisatie nog subsidie ontvangt. Maar de partij verzet zich wel tegen de bezuinigingen op de subsidies van de Kinderboerderij en MuseumGouda. Dat is tegenstrijdig! De heer Weeber is voor afbouw van subsidies; de een zal dat sneller kunnen dan de ander. Er zijn instellingen die op dit moment zouden omvallen als ze geen 20.000 tot 35.000 euro krijgen. Die nood wil GoPo lenigen door 0,7% te bezuinigen op externe inhuur. Mevrouw Hiskes, CDA: ‘Het gaat financieel niet goed met Gouda. Dat is niet ‘typisch Gouds’ maar in het hele land worden de gevolgen van de financiële crisis voelbaar. En hoe lossen wij dat nou op? Voor het CDA is iedere Gouwenaar uniek en waardevol. Niet als eenling maar als inwoner van de stad die samenleeft met die andere unieke Gouwenaars. Daarom waren wij ook heel blij met de wijze waarop we met zijn allen in gesprek zijn gegaan. De hoorzittingen in de stad en de hoorzittingen met organisaties. Iedereen heeft de kans gekregen, en genomen, om mee te denken en suggesties te doen. En dat houden we voor ogen als we kijken naar de voorstellen die op tafel liggen. Wij hebben als CDA een aantal kaders. Allereerst het coalitieakkoord: een totale structurele bezuiniging van 15 miljoen, waarbij we niet bezuinigen op veiligheid en armoedebeleid, maar verder staat alles ter discussie. Ten tweede natuurlijk de uitgangspunten van het CDA en het verkiezingsprogramma waarin ze zijn uitgewerkt. Publieke gerechtigheid: wij willen een betrouwbare overheid zijn. Afspraak is afspraak. Dus willen we duidelijk zijn naar alle betrokkenen wat en waar we, gezamenlijk, zullen moeten bezuinigen. Met zorg voor alle mensen en organisaties, want organisaties bestaan immers uit mensen, maar ook met de opdracht om daar wat voor terug te doen. En dan kom ik vanzelf bij het volgende uitgangspunt.
7
pagina
Gespreide verantwoordelijkheid: wij met zijn allen zijn Gouda. Er is niet zoiets als ‘De Gemeente’ of ‘de burger’. We zullen het met zijn allen moeten doen, met minder geld. Dus moeten we gebruik maken van alle kennis en kunde die er is in de stad. En die is er! De wijkteams bijvoorbeeld zijn een bron van kennis en kunde en ook nog een hele goedkope. Maar ook de wijze waarop allerlei andere organisaties hebben meegedacht in de afgelopen maanden. Daarvoor verdienen ze wat ons betreft een heel groot compliment. Een uitzondering daarop maken wij voor Cyclus. Bij de Ronde Tafelgesprekken ontbrak deze organisatie. Geen enkel bericht hebben wij ontvangen waarom ze zich niet verwaardigden om op de uitnodiging in te gaan, geen enkel idee hebben wij als Raad gehoord waaruit blijkt dat ze actief meedenken met de stad en op welke wijze we kunnen besparen. Dat maakt het CDA in elk geval niet welgezind richting deze organisatie. De deelname en inspanning van alle andere organisaties stonden daarmee in contrast: het CDA voelde zich gesteund door de creativiteit en oplossingsgerichtheid bij deze moeilijke beslissingen. De bezuinigingsopgave wordt daardoor een taak van ons allemaal: ultieme uitwerking van ons uitgangspunt. En dat leidt dus vanzelf tot het derde uitgangspunt van het CDA. Solidariteit: want met zijn allen de schouders eronder zetten is solidair zijn met elkaar, zonder dat dat ten koste gaat van de zwaksten in onze stad. Dat is ook de reden dat we niet bezuinigen op armoedebeleid. En waar doen we het voor? Voor onze kinderen en kindskinderen. Rentmeesterschap: de wereld houdt niet op na deze zittingsperiode. Wij willen dat onze kleinkinderen ook leven in een stad waar ze trots op kunnen zijn. Daarvoor moeten onze kinderen wel de kans krijgen om zich te ontwikkelen. Dus leren wat de aarde, en het water (de Zuidelijke Toegang blijft op ons netvlies), te bieden heeft. In Gouda is de Kinderboerderij daar een hele goede plek voor. Het CDA is trots op de Kinderboerderij en de mensen die daar werken. Wij vinden het geweldig welke inspanningen zij hebben geleverd om bezuinigingen te realiseren. Wij vragen het college om in gesprek te gaan met de Raad voor de Kinderbescherming: het kan niet zo zijn dat zij gratis gebruik maken van een Goudse voorziening. Daar kan voor betaald worden. En we rekenen op de inwoners van Gouda. Stem voor de vrijwilligers van de Kinderboerderij bij de verkiezing van hét vrijwilliger(sproject) van het jaar, georganiseerd door de SKBN (is ook weer 500 Euro) en of koop een Kinderboerderijpaspoort. Maar ook leren wat de wereld in het algemeen te bieden heeft. Het museum maakt een omslag naar een museum van de geschiedenis van Gouda. Om trots te kunnen zijn, moet je weten wat in vroeger tijden mensen hebben gebouwd, opgezet en bereikt. Die kennis draagt bij om later verantwoordelijkheid te nemen voor onze stad. Complimenten voor de bezuinigingsvoorstellen. Zoals van een culturele instelling verwacht mag worden, is creatief meegedacht om de bezuinigingen te realiseren. Wel heeft het CDA nog een vraag: in het voorstel kunnen we geen onderbouwing vinden van 35.000 euro. Kan de wethouder een antwoord geven? Bij het ontdekken en waarderen van de wereld is lezen een voorwaarde. Daarbij is de bieb een onmisbare schakel. Wij juichen het toe dat de Bieb zich wil inspannen voor het behoud van Kinderbibliotheken. Twee worden/zijn gerealiseerd, maar de andere twee zijn ‘afhankelijk van het vinden van financiering’? Wat wordt daarmee bedoeld? En in elk geval: het CDA vindt dat het college zich tot het uiterste moet inspannen moet financiering te vinden. Wees creatief! Vind de oplossing! Die creativiteit verwachten we van al onze partners, dus moeten wij dat zelf ook doen. Wat betreft de huisvesting: wij wachten nog steeds op een visie op het (her)gebruik van monumentale panden, zoals vorig jaar reeds gevraagd door onze voormalige fractievoorzitter. De culturele sector is zwaar getroffen door de bezuinigingen. Het CDA stelt voor om over 3 jaar te evalueren wat de effecten zijn van die bezuinigingen. Welke maatregelen zijn beter of slechter uitgepakt en wat is het effect op toerisme en recreatie, met andere woorden: een onderzoek naar het effect èn naar het economisch rendement van de culturele infrastructuur. Rentmeesterschap betekent ook dat de overheid haar eigen financiën op orde moet hebben. Dat hebben we niet, maar de voorstellen die er nu liggen, van het college, van het maatschappelijk middenveld, van organisaties en partners, dus van ons allemaal, geven wel een aanzet tot het weer financieel gezond maken van onze stad. Voor ons, voor onze kinderen en voor onze kindskinderen.’
8
pagina
De heer Weeber begrijpt dat het CDA de wijkteams wil handhaven. Betekent dat inclusief het tenietdoen van de bezuiniging van 150.000 euro? Mevrouw Hiskes heeft dat niet bedoeld. Ze heeft alleen gezegd dat de wijkteams een geweldig goedkope, praktische organisatie zijn die hun kennis en kunde ten dienste willen stellen. De heer Weeber verwacht dat als op wijkteams wordt bezuinigd, dit ten koste gaat van die goedkope kracht. Mevrouw Hiskes weet dat de wijkteams zelf bezig zijn met de wethouder, om voorstellen te maken voor de invulling van de bezuiniging van 150.000 euro. Mevrouw Huisman, ChristenUnie: ‘We hebben sinds het ambtelijk bezuinigingslijstje van vorig voorjaar een heel proces achter de rug. Velen hebben zich ingezet om dat tot een goed proces te maken, waarbij de Raad alle kansen heeft gehad om met ieder die door de bezuinigingen wordt getroffen in gesprek te gaan. Met name de griffie willen wij bedanken voor het vele werk dat zij daaraan moet hebben gehad. Maar ook danken wij alle burgers die de moeite namen om ideeën te lanceren. En alle organisaties die vaak zeer constructief aan de slag gingen om de tering naar de nering te zetten. Zonder anderen tekort te doen, wil ik de bibliotheek als lichtend voorbeeld daarvan noemen. Daarmee kom ik op de inhoud. Op vijf onderdelen wil ik namens de ChristenUnie dieper ingaan. Als eerste het mondiaal beleid. Dit betreft onder meer de SOG en de stedenbanden. Wij hebben bij de begrotingsbehandeling vorig jaar november gevraagd om een notitie voorafgaand aan de Voorjaarsnota. Om onze mening op dit punt goed te kunnen afwegen, is het van belang dat we de toegezegde notitie nu snel tegemoet kunnen zien. We horen dan ook graag van de portefeuillehouder of we deze notitie een dezer dagen gaan krijgen. Als tweede willen wij aandacht vragen voor de wijkaanpak. De wijkteamvoorzitters zijn zelf aan de slag gegaan met de vraag, hoe zij de voorgestelde korting zouden kunnen verwerken. Terecht hebben zij aandacht gevraagd voor de dingen die zij straks niet meer zullen kunnen doen vanuit het 3eurobudget, zoals groen in de wijk en speelvoorzieningen. Wij moeten dat niet onderschatten. Waartegen de wijkteams compleet in opstand kwamen, was het voorstel om de zeggenschap over hun budget deels naar het college over te hevelen. En daarin staat de ChristenUnie pal achter de wijkteams. Nog maar enkele jaren geleden hebben wij de Nota wijkaanpak vastgesteld. Daarbij hebben wij als kaders onder meer vastgelegd, dat er door de gezamenlijke partners wijkjaarplannen worden gemaakt en dat de wijkteams hun budget zelf beheren. Via de wijkjaarplannen en de jaarlijkse verantwoording moet er voldoende sturing gegeven kunnen worden vanuit de gemeente. Wij willen de wijkteams hun kracht niet ontnemen en wij stellen niet voor niets kaders vast. Wanneer het college die wenst te veranderen, moet de wethouder daartoe met een duidelijk voorstel naar de Raad komen. Als derde wil ik noemen:de bezuiniging op onderwijshuisvesting. Wethouder Suijker geeft in haar memo aan dat: de begroting onderwijshuisvesting al een langjarig tekort kent en dat er daarom een kwart miljoen bezuinigd moet worden. De conclusie ‘moeten bezuinigen’ op grond van ‘langjarig tekort’ is zeer discutabel. Bij een langjarig tekort zou je ook de conclusie kunnen trekken dat er juist geld bij moet. Want met elkaar zijn we het er toch wel over eens dat we bij onderwijshuisvesting geen geld over de balk gooien. Integendeel, er valt nog heel wat in te halen, voordat alle scholen goede huisvesting hebben. De vraag moet worden gesteld of opbrengsten van onderwijslocaties wel naar de algemene middelen moeten, of dat deze ten goede moeten komen aan het onderwijs. In het voorstel is nog onduidelijk waar de ene helft van de bezuiniging op onderwijshuisvesting wordt behaald. De andere helft wordt compleet afgewenteld op twee scholen: de Ark en de Samuëlschool. Om de grond voor de hen beloofde MFA bouwrijp te maken was in het IHP zo’n 6 miljoen begroot. Dat spoort niet met de 2,8 miljoen die beschikbaar is voor verbouwing van de locaties die de wethouder nu wil toewijzen. Ook staat de vraag nog open of het herijkte IHP inmiddels al volledig gedekt is. Bovendien, de begrote kosten voor het IHP zijn in
9
pagina
2009 vastgesteld en worden niet jaarlijks geïndexeerd. De ChristenUnie wil volwaardige onderwijshuisvesting en een reële begroting daarvoor. Als wij voor de behandeling van de Voorjaarsnota geen goed onderbouwd, realistisch en actueel financieel plaatje voor het complete IHP hebben, kunnen wij onmogelijk instemmen met een bezuiniging op onderwijshuisvesting. Ons vierde punt betreft de amateurkunstenmakelaar. We hebben begrepen dat deze om een bedrag van 20.000 euro wegbezuinigd moet worden. Dat, terwijl wij hem net een jaar binnen hebben gehaald. Nu wegbezuinigen getuigt niet van consistent beleid. En als het klopt dat hij meer subsidies weet binnen te halen dan hij zelf kost, waar praten we dan over? Ons laatste punt betreft het Jeugdtheaterhuis. De invulling van de Garenspinnerij is vooralsnog een ingewikkeld verhaal. Het JTH vervult daar nu de rol van beheerder. De vraag is of je dat zo moet willen houden. Bij het bezoek van de Raad aan Apeldoorn werd wel duidelijk dat beheer door een van de gebruikers niet de beste keus is. Wij vonden de uitspraak dat het Jeugdtheaterhuis overweegt om uit Gouda te vertrekken niet heel positief overkomen, maar mogelijk biedt juist dat perspectief voor andere gebruikers en voor een extra bezuiniging. Anderhalf jaar geleden kreeg de Raad een ambtelijk lijstje met de eerste suggesties waarop zou kunnen worden bezuinigd. Tussen toen en vandaag is er het nodige gebeurd. Bij de behandeling van de voorjaarsnota zullen wij een oordeel over het geheel geven, nu heb ik me beperkt tot enkele onderdelen. In dit korte bestek kunnen we ook niet van elk onderdeel iets opmerken. Maar we realiseren ons terdege dat bezuinigen vrijwel altijd pijn doet, hoewel het soms ook nieuwe kansen biedt.’ Mevrouw Werger hoort mevrouw Huisman vurig pleiten voor de autonomie van de wijkteams. Wanneer heeft zij voor het laatst een volledig overzicht gezien, waaraan de wijkteams hun 3eurobudget uitgeven? En wat, als ze dat nu niet helemaal uitgeven? Mevrouw Huisman vindt dat het gaat om de zeggenschap die de wijkteams nu over hun budget hebben. Mevrouw Werger oppert dat ze met wat minder geld toe kunnen. Mevrouw Huisman antwoordt dat ze er zelf mee aan de slag zijn gegaan. Zij vertrouwt erop dat ze er wel uit zullen komen. Het gaat haar puur om de zeggenschap over het budget. De heer De Laat vraagt of de ChristenUnie de verantwoordelijkheid bij bedrijven en organisaties wil oprekken. Mevrouw Huisman wil eigen verantwoordelijkheid, maar niet zaken over de schutting gooien. Als wij nu heel hard gaan snijden en zeggen ‘joh, doe het allemaal maar zelf’, dat noemt ze over de schutting gooien. De heer Van den Haak, D66:
‘Ik zie deze tussenbalansvergadering vooral als een verkenning waar de pijnpunten in het politiek debat komen te liggen, zodat we bij de voorjaarsnota met name die punten kunnen uitdiepen. Een eerste opmaak naar de definitieve besluitvorming, gehoord hebbende de voorstellen van het college en de reacties van het veld hierop. Laat ik mijn bijdrage beginnen met een compliment aan de organisaties in Gouda voor hun constructieve opstelling. Er was een groot besef dat er bezuinigt moet worden en dat het niet fair is hierin uitzonderingen te maken. Allen waren bereid pijn te leiden, hebben plannen ontwikkeld om meer te doen aan eigen inkomstenontwikkelingen en zijn kritisch gaan bezien in hoeverre zij hun kosten kunnen drukken. Dat hiermee niet altijd de klappen zijn op te vangen, hebben we op de
10
pagina
hoorzittingen kunnen vernemen en met deze bezuinigingen moeten we constateren, dat hier en daar het voorzieningenniveau van Gouda verlaagt wordt. Wij vinden het palet wat nu voorligt en de keuzes, die het College hierin heeft gemaakt, een evenwichtig voorstel. We zijn buitengewoon terughoudend om hierin te gaan schuiven, omdat onmiddellijk de dekking elders moet worden gezocht en opnieuw organisaties in problemen komen. Bovendien hechten we eraan de gestelde bezuinigingsdoelstelling te halen. In onze ogen kan worden volstaan met de 15 miljoen, maar daarmee ontkennen we niet de inbreng van de oppositie in eerdere bijeenkomsten, dat dit een lage raming betreft. Uitgangspunt voor D66 is dat de komende vier jaar in ieder geval de financiële situatie van Gouda stabiliseert om daarna te komen tot een verbetering van het weerstandsvermogen en daarmee een gezonde buffer voor de opvang van onzekerheden. Te snel omslaan naar drastischere bezuinigingen of excessieve inkomstenstijging door verhoging van de lokale lasten, zou in deze tijden een te grote aanslag betekenen op de economie van Gouda. Bovendien is te rechtvaardigen dat na de slechte tijden ook weer betere tijden zullen komen en de eerste aanwijzingen zijn er al dat de komende bijdrage vanuit het gemeentefonds minder ongunstig zal uitvallen. Maar nog geen reden om van onze doelstelling af te wijken. Zeker omdat ook in de plannen zelf hier en daar nog vraagtekens zijn geplaatst. Denk hierbij aan het voorstel rond het gemeentelijk apparaat. En ook ten aanzien van Ark/Samuelschool wordt nog gesproken en hopelijk zal de uitkomst van dit overleg worden meegenomen in de voorjaarsnota. Voorzitter, van onze kant nog geen voorstellen tot wijziging van aanpak van het college. Wel hebben we naar aanleiding van alle hoorzittingen, nog de vraag aan de wethouders: Hoe wordt aangekeken tegen het plan om de kinderboerderij te stimuleren meer vaart te maken met eigen inkomstenverwerving. Wij stellen voor om gedurende een jaar elke euro die de kinderboerderij opbrengt met hun stichting Vrienden van de Kinderboerderij met een euro vanuit de gemeente te verdubbelen.’ Mevrouw Huisman is benieuwd waarom de heer Van den Haak dat voorstel specifiek bij de Kinderboerderij doet. De heer Van den Haak vindt dat een organisatie die nu net even te snel moet ombouwen en daardoor in de problemen komt. Daarom stelt D66 een iets minder hoog tempo voor. Mevrouw Huisman: ze hebben de laatste jaren toch al een flink bedrag extra gekregen en zijn toch al aan het ombouwen geweest? De heer Van den Haak bepleit een kleine tegemoetkoming: voor elke euro die ze zelf binnenhalen met ‘Vrienden van de Kinderboerderij’, geeft de gemeente er een euro bij. De heer Driessen gaat mee met dit stimuleringsvoorstel voor de kinderboerderij. Zo kun je de mindset van de Kinderboerderij veranderen naar iets meer commercieel. De heer De Lange, Gouda’s 50+ partij: ‘Voorzitter, weer eens wat anders. Een tussenbalans op een maandagavond, een voorbereidende raadsvergadering en toch gaan we officieel achter het spreekgestoelte staan. Dus zoals gezegd, vanavond wordt er een tussenbalans gevraagd over de bezuinigingen. Bezuinigingen die ongeveer 15 miljoen euro moeten opleveren, bezuinigingen waar we allemaal terdege van beseffen dat ze moeten worden gedaan. 15 miljoen euro, dat is nogal een bedrag, dat gaat pijn doen, zeker voor degenen die dit op moeten gaan hoesten. Ieder ‘slachtoffer’ van deze bezuiniging heeft naar zijn of haar mening gelijk als zij zeggen dat zij daar geheel of gedeeltelijk van verschoond moeten blijven.
11
pagina
Gouda’s 50+ partij vindt dat in een financiële en economische crisistijd, hoe hard het ook klinkt, Gouda zo snel mogelijk financieel gezond moet worden. Dit mede gezien de deplorabele staat van het Weerstandsvermogen. Vanavond wordt de fracties gevraagd een paar onderwerpen te benoemen, waarvan zij vinden, dat zij daarover iets extra’s moeten zeggen. Ik weet niet of dit nu gemakkelijk is of niet, omdat iedere fractie zo zijn voorkeur in de gegeven onderwerpen heeft. Maar als er naar de scheidingslijn gekeken wordt, die tussen noodzakelijkheid en de mate van de gemoedstoestand ligt, dan komen we er niet onderuit dat we met zijn allen prioriteiten moeten gaan stellen. Voorzitter, we moeten bezuinigen op diverse onderwerpen, onder andere op Bestuurlijk, Cultuur, Onderwijs, Sport, Welzijn, infrastructuur. Duidelijk is, dat Gouda niet kiest voor bezuinigingen op Veiligheid en Armoedebestrijding. Een keuze waar Gouda’s 50+ partij, zoals eerder vermeld, volmondig achter staat. De resterende onderwerpen zijn bespreekbaar. Hierover is dan ook met de diverse verenigingen en instellingen gepraat. Wat bij de verschillende hoorzittingen opviel, is vooral het positief aan oplossingen willen meedenken. Alle instellingen zijn er van doordrongen dat bezuiniging noodzaak is en dat het verminderen of stopzetten van subsidie voor sommigen een zware aderlating, een amputatie of wellicht de doodsteek is. Iedere partij zal haar eigen ideeën hebben over welke instellingen niet mogen omvallen, terwijl er toch zeer fors bezuinigd moet worden. Een voorbeeld is de Bibliotheek, die niet mag verdwijnen. De directie is met de financiële mogelijkheden, die nog over blijven, zeer creatief geweest. Door op een andere manier van boekverstrekking over te gaan, kan de Bibliotheek toch op verantwoorde wijze in de toekomst haar klanten blijven bedienen. Voorzitter, Gouda’s 50+ partij vindt dat Gouda een museum moet hebben. Gouda is een stad met een zeer rijke historie en daar hoort een representatief museum bij. Er zal fors bezuinigd worden en naar onze mening zal het museum blijvend naar externe inkomstbronnen moeten zoeken. Voor Gouda’s 50+ partij staat voorop dat het onbespreekbaar is dat het museum naar een ander pand zal moeten gaan. Het Catherina Gasthuis is voor ons en wellicht voor iedere Gouwenaar de plaats voor het Goudse museum. Ook de kinderboerderij moet wat ons betreft in zekere mate ontzien worden, in zoverre dat die kan blijven voort bestaan, zodat de jeugd daar spelenderwijs kan beleven wat er zoal op een boerderij plaatsvindt. Tevens is de Goudse kinderboerderij voor opa’s en oma’s een prachtige gelegenheid om er met hun kleinkinderen te vertoeven. Wellicht kan uitbreiding van activiteiten bijdragen in een betere exploitatie. Voor KunstpuntGouda ligt dit voor ons wat even anders. Hoewel Gouda’s 50+ partij het belang van die instellingen inziet, kan zij het totaal niet eens zijn met het voornemen daar nu de Garenspinnerij voor te gaan verbouwen, met alles wat daar om heen zit. Diverse miljoenen zal dat moeten gaan kosten en die heeft Gouda niet. Dus wacht daarmee tot daar wel voldoende financiën voor zijn. Het is niet alleen de verbouwing, maar ook de infrastructuur, of het nu een parkeerterrein of parkeergarage wordt. Laat de Muziekschool en de Werkschuit nog maar even zitten waar ze nu zitten. Ook in het stopzetten van de subsidies aan de SOG kan Gouda’s 50+ partij zich wel vinden, omdat ontwikkelingssamenwerking naar onze mening vooral een landelijke zaak is. Voorzitter, afsluitend kunnen we zeggen, dat deze bezuinigingsronde een basis vormt om Gouda financieel wat gezonder te maken. De komende tijd zal leren of we hiermee uitkomen.’ Mevrouw Niezen, GroenLinks: ‘ Dit is de tussenbalans in een lang en pijnlijk proces. Uit de hoorzittingen trek ik drie conclusies: - het doet zeer - bewondering voor de inzet en ook realiteitszin van alle instellingen - zorgen over de gevolgen. Het college heeft aangegeven dat voorzieningen wel in stand blijven, daar houden we ze aan. Als er
12
pagina
organisaties echt in problemen komen, verwachten we dat het college aan de bel trekt en moeten we de opgave herzien. Maar: in stand houden van voorzieningen betekent niet dat alles bij het oude kan blijven. Cultuur - bibliotheek: één mooie hoofdvestiging - voor de locatie wachten we af wat de mogelijkheden zijn. Klein Amerika en de Spieringstraat (met uitbreiding) en eventuele andere panden in de binnenstad zijn wat ons betreft nog mogelijk. - MuseumgoudA: een kleiner stadsmuseum, maar hoe zit het met mogelijke samenwerking met anderen? Eerst financieel gezond worden en dan samenwerken, of financieel gezond worden door samenwerking? We denken dat er mogelijkheden zijn binnen de taakstelling, blijven graag op de hoogte. - KunstpuntGouda: kortere cursussen, grotere groepen? We zien een risico voor KunstpuntGouda, omdat men ook getroffen zal worden door bezuiniging brede school. Als dat zich voordoet, verwachten we dat we dat snel horen. Onderwijs De bezuiniging op onderwijshuisvesting bezien we, nadat we meer informatie hebben ontvangen van de wethouder over het plan van de Ark en Samuëlschool aan de Tielweg. Sociaal domein We hebben goed gekeken naar de bezuiniging op individuele verstrekkingen. Een inkomensafhankelijke eigen bijdrage is een maatregel die we zonder meer steunen, ook zonder bezuinigingsopgave. Uitbreiden van de lijst van algemeen gebruikelijke voorzieningen heeft wel het risico dat mensen met een laag inkomen die niet meer kunnen betalen, GroenLinks zou daarom graag zien dat voor deze voorzieningen bijzondere bijstand mogelijk is, en makkelijk aan te vragen. Tenslotte: de invulling van de bezuinigingen op welzijn ligt nu geheel bij Factor G, hier willen we als Raad meer zicht op. Bestuurlijke en ambtelijke organisatie Die is een punt van zorg. Het Lisias rapport ondersteunt de eerdere uitspraken van het college dat de rek er uit is. Deze post wordt gehandhaafd, maar moet nog nader ingevuld worden. Het college geeft nu al aan dat de taakstelling onder druk staat. Het is dus wat ons betreft de vraag hoe realistisch deze post is. Geen wijzigingsvoorstellen dus, maar wel twee punten van zorg: de haalbaarheid van bezuiniging op ambtelijk apparaat, en houden we de voorzieningen wel echt in stand? Voor GroenLinks is, als dat nodig is, een verdere verhoging van de OZB bespreekbaar, binnen de in het collegeakkoord afgesproken randvoorwaarden. Het verbaast de heer De Laat, dat GroenLinks een vraagteken zet bij de haalbaarheid van de bezuiniging op de eigen organisatie. Als de anderen dat ook allemaal gaan roepen … Mevrouw Niezen heeft alle instellingen gecomplimenteerd voor hun meedenken. In het Lisias rapport staat: ‘Er zijn geen gemakkelijke bezuinigingen meer voorhanden.’ Dit is een onafhankelijk rapport. Dat zou GoPo toch moeten aanspreken? De heer Versteeg, SGP: Voorzitter, in algemene zin merk ik het volgende op. Tijdens de behandeling van het eerste ijkpunt in 2010 en tijdens de behandeling van de begroting 2011, heb ik gerefereerd aan de Bijbelse geschiedenis van Jozef. Over vette en magere jaren en over snijden in eigen vlees, maar ook in het vlees van de burgers. Over het vragen van offers aan burgers en instellingen. Voorzitter, zoals het er nu uitziet, zijn de magere jaren nog niet voorbij. De hoop was dat in 2015, als alle bezuinigingen geïmplementeerd zijn, we met een schone lei zouden kunnen beginnen. Maar zoals het er nu uitziet, zou het wel eens kunnen zijn dat het hele lange 7 magere jaren zullen worden. De achterliggende tijd is door het college gebruikt om, in overleg met de betrokken instellingen, te komen tot een
13
pagina
evenwichtige verdeling van de bezuinigingspijn. Als SGP kunnen wij zeggen dat zij daar aardig in geslaagd zijn. Maar we zijn er nog lang niet. Het besluit dat vorige maand is genomen met betrekking tot het Zuidelijk Stationsgebied, heeft het risico voor de gemeente verhoogd. Dit legt weer extra druk op ons weerstandsvermogen. Hier kom ik later op terug. Ook het voorstel dat volgende week wordt behandeld over de Lange Termijn Investeringen laat duidelijk zien, dat de druk op de gemeentelijke financiën toeneemt en dat ander manieren van financiering gezocht moeten worden. Voorzitter, dan kom ik nu bij de hoorzittingen. Door de SGP zijn deze hoorzittingen over het algemeen als zeer constructief ervaren. Duidelijk is het voor ons geworden dat er organisaties zijn die met de gemeente hebben meegedacht. En ondanks dat meedenken blijft het pijn doen. Wat mij wel opviel tijdens de hoorzittingen is dat op de vraag hoe men de bezuinigingen denkt in te vullen, er vaak het antwoord kwam van: wij gaan efficiënter werken en gaan het meer zoeken in samenwerking. Dat roept bij mij de vraag op: is er eerder niet efficiënt gewerkt? Wat de SGP betreft zou er in elke subsidie een prikkel tot efficiënt werken en samenwerken moeten komen. Dan kom ik nu tot onze opmerkingen bij de voorgestelde bezuinigingen: Allereerst zijn wij blij dat er niet bezuinigd wordt op veiligheid en het armoedebeleid. Wij vinden het nog steeds een gemiste kans dat er geen bezuinigingen worden ingeboekt op de Schouwburg, ondanks het feit dat deze in een later stadium zelf meer gaat bijdragen aan het onderhoud. Wij blijven ervoor waarschuwen dat bij het snijden in het eigen vlees, er wel voor de overblijvende ambtenaren een werkbare situatie moet blijven bestaan. Zoals u weet, ontkennen wij niet dat er geen mogelijkheden zijn tot bezuinigen. Maar we moeten ervoor waken dat het opvoeren van werkdruk niet leidt tot extra ziekteverzuim en dito kosten, want dan zijn we zo weer terug bij af. Als gevolg van de overheveling van rijkstaken naar de gemeente, zijn er mogelijk kansen om ambtenaren die dreigen te verdwijnen in te zetten voor deze nieuwe taken. Daarnaast bestaat met dit zwaard van Damocles boven de organisatie, het risico dat er goede en talentvolle ambtenaren verdwijnen. Een onderdeel van de bezuinigingen is die op de Kinderboerderij. Deze organisatie vervult een belangrijk rol binnen de Goudse samenleving. Uit de cijfers blijkt dat elke Gouwenaar eenmaal per jaar de Kinderboerderij bezoekt. Een taakstelling die minder is dan nu voorgenomen, zou wat ons betreft welkom zijn. Van ons kunt u daarvoor een voorstel verwachten. Daarnaast zal de Kinderboerderij wel degelijk op zoek moeten naar extra inkomsten. Wat de onderwijshuisvesting betreft, daar zullen wij naar aanleiding van de voorstellen van het college met betrekking tot de huisvesting van Ark, Samuëlschool en Gemiva op terugkomen. Bezuiniging op de huisvesting van deze scholen is wat ons betreft niet aan de orde. Voorstellen van onze collega raadsleden zullen wij elk afzonderlijk op haar merites beoordelen na bespreking met onze fractie. Tot slot wil ik alle organisaties danken voor hun inbreng en wijze woorden en collega's, college en ambtenaren Gods zegen toewensen bij hun overwegingen en beslissingen. Ik dank u wel’. De heer Weeber zegt dat er meerdere partijen zijn die complimenten hebben gemaakt aan de organisaties. Toch wrang, want hij herinnert zich dat de bibliotheek zei dat het nadenken is over welke arm je moet amputeren, de linker- of de rechter- ... Het Lisias rapport, pag. 39, zegt dat er wel degelijk 4 miljoen kan worden bezuinigd, en geen 2 miljoen zoals nu in de stukken staat. De heer Versteeg waarschuwt voor het risico op ziekteverzuim, als er zoveel wordt bezuinigd. Door de druk op het personeel is het risico dat goede, talentvolle ambtenaren gaan verdwijnen, met als gevolg dat de kwaliteit van de dienstverlening naar beneden gaat. En het kost extra geld om alles wat er dan mis gaat, te repareren. De heer Weeber vraagt of wij 4 miljoen kunnen bezuinigen? Spreker denkt dat het college een afgewogen voorstel heeft gedaan. Dat is voor de SGP acceptabel, meer voorlopig niet. Er komt nog heel veel op de gemeente af, waarvan hij niet weet hoeveel personele inzet dat zal vragen. Hij gaat niet op voorhand zeggen dat de gemeente maar 4 miljoen moet bezuinigen. De heer Thieme, Gemeentebelangen Gouda:
14
pagina
Voorzitter, Bij alle discussies met organisaties en instellingen is gebleken, dat zij openstaan voor discussies en creatief willen meedenken over de bezuinigingen die de gemeente Gouda moet doorvoeren. Gemeentebelangen is daar heel erg blij mee en wil dan ook niet echt ingaan op individuele organisaties, of zij te veel of te weinig moeten bezuinigen. Daar is al veel over gezegd vanavond. Toch zijn er in de gehele bezuinigingsdiscussie een drietal zaken waar gemeentebelangen wel aandacht aan wil besteden en die wij ook al eerder ter sprake hebben gebracht. Ten eerste: wat kan en wil de gemeente doen als organisaties of instellingen die geconfronteerd worden met bezuinigingen en behoren tot de basisvoorzieningen, dreigen om te vallen? In het verleden is duidelijk uitgesproken dat de basisvoorzieningen niet mogen omvallen. Ten tweede: Gemeentebelangen blijft hameren op het feit dat het totaal aan bezuinigingen eigenlijk te weinig is en een bedrag van 20 miljoen zouden moeten omvatten. Wellicht kan er dan ook een dotatie aan het onderhoudsfonds gedaan worden. Gemeentebelangen vindt dat een deel van deze ruimte o.a. gevonden kan worden in het bestuurlijk apparaat: inhuur beperken en de takendiscussie die in een motie van de PvdA een jaar geleden is genoemd eindelijk een keer beginnen. Ten derde: buffer’ van 8.5 miljoen euro Naar aanleiding van gestelde vragen door GBG heeft het college van B&W kenbaar gemaakt dat het totaal aan reserves van de instellingen en organisaties met subsidie in 2009 circa 8,5 miljoen euro bedraagt. Kanttekening daarbij is dat deze opgebouwde reserves niet alleen worden opgebouwd door subsidiemiddelen van de gemeente Gouda. De reserves kunnen ook zijn gevoed door andere gemeenten, rijksfinanciering en mogelijk andere fondsen. Aangezien de reservevorming, conform de subsidieverordening van Gouda, niet hoger mag zijn of worden dan 20% van de jaarinkomsten van de instelling, is met de 8,5 miljoen aan reserves sprake van het voldoen aan het gestelde in de subsidieverordening van Gouda. De vraag is echter gerechtvaardigd of het bedrag van 8,5 miljoen euro van de instellingen en organisaties niet moeten worden betrokken bij de bezuinigingsoperatie. Tevens wordt de vraag interessant of de subsidieverordening niet moet worden aangepast, waarbij het percentage van 20% reserve opbouw wordt teruggebracht naar 10%. Veel omliggende gemeenten hanteren het percentage van 10%. GBG verwacht dat de instellingen en organisaties in Gouda hun reserves de komende jaren zullen aanspreken in het kader van de bezuinigingen, zodat sprake is van een gezamenlijke verantwoordelijkheid in het kader van het bezuinigen van in totaal 15 miljoen (maar volgens Gemeentebelangen 20 miljoen) euro de komende jaren. Wanneer de instellingen en organisaties niet bereid zijn op eigen initiatief een dergelijke stap te zetten, dan verwacht GBG van het College dat fors op de subsidies en bijdragen wordt gekort.’ De heer Versteeg hoort de heer Thieme praten over een bezuiniging van 20 miljoen in plaats van 15 miljoen. Waar wil hij die 5 miljoen dan zoeken? De heer Thieme: gedeeltelijk misschien in het bestuurlijk apparaat, maar er is wel te zoeken naar verdere voorstellen. Ook bij de organisaties zelf in het kader van die 8,5 miljoen liquide middelen waarover zij beschikken. Over 4 weken komt GBG met concrete voorstellen. De heer Van den Haak leest op pag. 39 van het Lisias rapport, dat het college 3,3 wil bezuinigen en GBG gooit daar nog 4 miljoen bovenop? Vijf miljoen extra zal voor een groot deel kunnen komen uit de herbeschouwing van het gemeentelijk apparaat. Hij wacht de voorstellen van GBG af. Mevrouw Werger hoort dat GBG nog 5 miljoen extra wil bezuinigen en dat wil halen bij een kale kip! Dan verwacht zij ook dat GBG keihard zal aangegeven welke keuzes men wil maken, en wat wij dan allemaal niet meer gaan doen. Maar zij denkt dat er dan helemaal geen gemeente meer over blijft … De heer Pouw hoort GBG zeggen dat instellingen kunnen interen op hun eigen vermogen. Wat zijn dan die reserves? Hoe gaan die instellingen interen? De heer Thieme heeft die 8,5 miljoen uit de jaarstukken van de grote instellingen. Die zijn door de
15
pagina
gemeente bekeken. De heer Pouw zou interen ideaal vinden. Als dat zou kunnen, vindt GBG Trots aan zijn zijde. Wat zijn die vermogens precies? De heer Thieme zegt dat zelfs de gemeente daar geen antwoord op kan geven. Een aantal stichtingen publiceert zelfs geen jaarcijfers. De heer Van Alphen, SP: ‘Het uitgangspunt van het college bij de bezuinigingsvoorstellen is dat veiligheidsbeleid en armoedebeleid ontzien wordt, maar de bezuinigingen op andere beleidsterreinen doen toch we degelijk afbreuk aan de doelen in het veiligheids- en armoedebeleid en de belofte de zwakkeren te ontzien. Ik zal een aantal punten waar we moeite mee hebben, noemen: WMO – eigenbijdrage en de uitbreiding van de lijst met gebruikelijke voorzieningen (betekent dat toch nog delen van de zwakkeren (die nog niet aan hun max zitten door HHP, maar normaliter individuele voorziening zouden aanvragen meer moeten gaan betalen of afhaken) Strookt niet met ontzien zwakkeren. Club en buurthuizen - zijn juist voor stimuleren van ontmoetingen in de buurt (heeft een positief effect op sociale cohesie en subjectieve veiligheid), zo dicht mogelijk bij de mensen) (stimuleren multifunctioneel gebruik van ruimtes stimuleren beter vastleggen en uitvoeren) (ten koste van activiteiten?) Cultuur – We steunsn het verzoek van de C9 om onderzoek naar mogelijkheden om Cultuurdeelname te stimuleren; had zelf al voorgesteld om als raad aan te geven hoeveel Cultuurbereikverlies je accepteert als je niet durft te garanderen dat tot 120% bijstandsniveau er geen cultuurbereikverlies plaats gaat vinden. Met dit laatste ontzie je de zwakkeren echt en ‘t vertaald zich naar wat je met de culturele instellingen wilt. Bieb – Ik geloof in eerste plaats dat huidige Bibliotheken belangrijke voorzieningen in de wijken zijn, maar als ik dat even loslaat dan is een netwerkbieb beter dan pure centralisatie; wil graag die 2 schoolbibliotheken, maar heb moeite met het telkens verder oprekken van beleidsterrein WMO (‘t college wil tijdelijke financiering uit WMO), terwijl Huishoudelijke Hulp nog niet goed geregeld is. Museum Gouda– Volgens ons wordt de meerwaarde van het museum voor Gouda met dit bedrag (ton meer dan eerder aangekondigd) te veel te niet gedaan? Daarbij is er een depotprobleem, wat je niet onopgelost kan laten en probleem voor het boventallig personeel. SOG – Er is een debat over IB toegezegd (De SP vindt hierin vooral het bevorderen van bewustzijn over Internationale verhoudingen en de positie van Ont.Landen t.o.v. het Westen belangrijk. Jeugd:: Kinderboerderij - is wat ons betreft een basisvoorziening. Wil inzetten op behoud ervan en belonen vrijwilligersinzet en sta open voor tussenoplossingen. Onderwijsbegeleiding – voorkomt uitval in de toekomst (en bespaart in de toekomst op meerdere beleidsterreinen). De kwetsbare groep is de dupe, maar de rest van de klas krijgt ook minder aandacht. Dus begeleiding is in het belang van beide groepen. KunstpuntGouda en de Brede School: Hierin vinden wij zelfontplooiing van belang, deze organisaties spelen een rol in het overwinnen van desinteresse in kunst. Onderwijshuisvesting (De Ark & Samuelschool) Het bezuinigingsvoorstel is wat ons betreft geen
16
pagina
gelopen race. Een debat is al toegezegd. Speelplekken – zouden van 1 op 70 terug naar 1 op 90 gaan. Dit houdt in 7 nieuwe minder. Kan men dan niet beter kijken naar hoe men het geld uitgeeft. Bij winkelcentrum Bloemendaal is men van plan een voetbalkooi te gaan bouwen terwijl er een gewoon een voetbalveld is waar ook gewoon gebruik van gemaakt wordt. Tot slot het Lysias rapport, neemt bestuur onder de loep, –en geeft mogelijke bezuinigingsrichtingen aan: de genoemde kansen o.a. externe inhuur , maar ook bedreigingen, waar ik liever geen voorbeelden van noem om bepaalde partijen niet op ideeën te brengen. nog nader bestuderen, moet ik nog nader bestuderen.’ Mevrouw Werger hoort de SP zeggen dat men voor ontwikkelingssamenwerking is, maar moet de gemeente dat uitvoeren? De heer Van Alphen heeft dat vandaag niet gezegd. De SP is er wel voor, maar hij heeft niet gezegd dat de gemeente aan ontwikkelingssamenwerking moet doen. Het gaat hem om bewustzijn bij de bevolking. De heer De Laat constateert dat zelfs de SP mogelijkheden ziet om te bezuinigen op het gemeentelijk apparaat, waarvoor complimenten. De voorzitter concludeert dat de meeste partijen instemmend hebben gereageerd op de passage over veiligheidsbeleid en armoedebeleid. Fracties en college hebben nu ongeveer een maand de tijd om met elkaar van gedachten te wisselen over mogelijke aanpassingen van het voorliggende voorstel. Tijdens het debat en besluitvorming over de voorjaarsnota op 22 juni zal duidelijk moeten worden in hoeverre dit tot aanpassingen leidt.
3.
Sluiting Hij bedankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit dit deel van de vergadering.
Vertegenwoordigers van de fracties:
dhr J. Vermeij, voorzitter dhr H.N.D. van Alphen, SP dhr M. Amessas, GroenLinks mw C.M. Arenoe, PvdA dhr P. den Boer, PvdA dhr F.A.A. Bots, VVD dhr drs M.G.C.M. Castelijns, D66 mw drs C.W.D.G. Defesche, VVD dhr drs J. Dijkxhoorn, VVD dhr S.J.M. Driessen, Trots mw A.C. van Eersel-Bezemer, Gouda 50+ mw drs A.H.M.G. Engbers, PvdA dhr H.A. van den Haak, D66 dhr J. van den Heuvel, PvdA mw mr M.E.A. Hiskes-Willemse, CDA mw J.C. Huisman-Mak, ChristenUnie dhr drs M. Klijmij-van der Laan, GroenLinks dhr J.T. Krins, ChristenUnie dhr dr J.M. de Laat, Gouda Positief dhr E.P.M. de Lange, Gouda 50+ dhr M. Mohandis, PvdA
17
pagina
mw H. Niezen, GroenLinks dhr drs C.C.M. Pouw, Trots mw E.W. de Ronde, D66 dhr H. van Rossum, CDA dhr G. Schotanus, ChristenUnie dhr mr R.A. Tetteroo LLM, PvdA dhr. C.D.P Thieme, GBG mw drs M. van den Tweel-Rispens, GoPo dhr mr J.J. Veld, PvdA dhr A.H.E. Versteeg, SGP dhr W. Verwoerd, Trots dhr drs J. Weeber, Gouda Positief mw drs L.J. Werger, VVD Raadsadviseur:
dhr dr M.F.J. van Tilburg
Van het college:
dhr mr H.C. van den Akker, VVD mw D. Bergman, D66 dhr drs M. Kastelein, CDA mw W. Ruwhof mw drs M.J.C. Suijker, PvdA
Verslag:
mw S.J.C. Buizer-Schakel, Verslagbureau HBS
Verslagbureau HBS, 31 mei 2011 Hilde Buizer
18
pagina
