u w leef- en eet wij(s)zer
® met bijlagen
voor u gelezen
orthomoleculaire waarschuwingen
vitaminen tegen griep mariadistel tegen feestende lever Okra uit indië pikant eten knoflook tegen kanker het verdriet van gluten bomen tegen astma welke olie is duurzaam?
belgisch voedingsmagazine Faché instituut
België e 7,8 • Nederland e 8,5 • jaargang 5 • NOVEMBER/DECEMBER 2008 tweemaandelijks P602654 • Afgiftekantoor Lochristi Verantwoordelijke uitgever: Walter, O. M. Faché • Kerkstraat 101 9270 Laarne
42
Leef LeefN
Cocoya, ik heb je nodig.
Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.
want ik wil energiek blijven, slank blijven, gezond blijven Daarom gebruik ik iedere dag Cocoya Extra Virgin kokosolie, vol met de juiste verzadigde vetten. Verzadigde vetten voor een betere stofwisseling, een slanker figuur, meer energie, een betere bestandheid te-
Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect.
gen infecties en minder risico op hart- en vaatziektes? Inderdaad. Recent onderzoek heeft onthuld dat verzadigde vetten, als ze zijn opgebouwd uit middellange vetzuurketens (MCT’s), de gezondheid in sterke mate bevorderen.
Andere positieve effecten van Resium:
Cocoya zit boordevol MCT’s, die in de lever rechtstreeks in energie worden omgezet. De vorming van vetbolletjes in de bloedbaan wordt zo volledig vermeden. Gevolg:
• Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren
minder kans op hart- en vaataandoeningen. De MCT’s in Cocoya bevorderen eveneens de stofwisseling en gewichtsafname, zijn snelle energieleveranciers, verhogen uw weerbaarheid, en maken de huid glad en soepel. Daarom, Cocoya, heb ik je nodig.
• Ondersteunt de prostaat
Elke dag opnieuw!
• Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.
• Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering
Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!
Cocoya Health & Cocoya Cooking zijn twee nieuwe, lekkere en superieure smeer- en braadproducten op basis van biologische extra virgin kokosolie. Ontdek meer over hun heilzame werking op
� KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium (
€23,56/fl)
Naam: .
www.gezondevetten.be betere natuurvoedings Verkrijgbaar in de winkel
Straat: of apo thee
OjIbwa|De roeck
k.
bel +32 (0)52 48 43 00
NATAOS KEY NUTRITION
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Postcode:
. . . . . . . . . . .
Gemeente: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11
[email protected] • www.energeticanatura.com
®
Inhoud Leefnu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.viow.be Medisch Journalist Walter faché
Leef Nu
Bijlage: voor u gelezen
n redactioneel
n orthotrends
• Primum non nocere achterhaald? ............ 4 n Voedingsdossier
• Okra’s............................................................. 6 • Pikant eten................................................... 8 Lekker en gezond! toch? • Voorkom kanker met knoflook................. 11 • Het verdriet van gluten............................. 13 n medisch Dossier
• Griepvaccin haalt niets uit....................... 14 • Hypertensie orthomoleculair behandelen ... 16 n Leefstijl
Erkenning LeefNu Leefnu is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’. Wenst u nog meer info? Bezoek onze gesloten website www.viow.be en vraag uw paswoord aan.
• Veiliger feesten met Mariadistel............. 19 • Haar snorhaar............................................. 22 n milieu
• Bomen voorkomen verkoudheden........... 23 en astma • Tanken met algen...................................... 25 n Wetenschappelijke visies
• Liegen met statistieken............................ 27 n Orthomoleculaire waarschuwingen
• De min- en pluspunten van selenium . .. 29
• Beweeg als je minder wilt eten! ............ 30 • Artrose aan de knie?................................. 34 Tai-Chi werkt pijnverzachtend!............... 30 • Hypertensie en menopauze...................... 31 • Zwaarlijvigheid kan kinderen doden ..... 31 • Citroenmelissethee helpt bij.................... 31 depressiviteit en angst • Veel meer kinderen in de psychiatrie..... 32 door ADHD medicatie? • Antibiotica, immuniteit en kanker.......... 32 • Drie gratis tips voor vermoeide mensen.. 32 • Gestabiliseerde NADH vermindert.......... 33 vermoeidheid, ook tijdens de feestweken. • Risico op een te hoge bloeddruk?. ......... 33 Drink groene thee! n Actueel
• Mannen sneller kaal . ............................... 34 door luchtvervuiling • Beter zien door eieren eten...................... 34 • Teveel zware metalen in de . .................. 34 meeste Europese wijnen! • Verkoudheden gevaarlijker ..................... 35 dan ooit gedacht n lezersvragen
• Verkoudheden............................................ 36
Publiciteit
Nieuws Faché Instituut
• Ojibwa/De Roeck......................................... 2 • Urmale......................................................... 37 • Similia.......................................................... 37 • Pharma Nord.............................................. 38 • Springfield................................................... 40
• Bistro Agenda............................................ 39 • Ledenseminarie 2009................................ 39
Abonneer u nu op Orthofyto en Leefnu en ontvang een gratis ontbijtboekje !
Redactioneel
Is de “Primum non nocere” of de eed van hippocrates ook achterhaald? Als orthomoleculair biochemicus heb ik al meer dan 20 jaar lang degelijk opgezette en uitgevoerde studies gezien die de kwaliteit van voedingsstoffen en supplementen significant aantonen. Daartegenover worden er steeds regelmatig onderzoeken gepubliceerd die willen aantonen dat extra vitaminen en mineralen schadelijk zouden zijn voor de bevolking. Door journalisten wordt er dan gedwongen op ingespeeld en in de kranten als waarheden verkondigd!
Walter OM Faché
Referentie: Howard D. Sesso, ScD, MPH; Julie E. Buring, ScD; William G. Christen, ScD; Tobias Kurth, MD, ScD; Charlene Belanger, MA; Jean MacFadyen, BA; Vadim Bubes, PhD; JoAnn E. Manson, MD, DrPH; Robert J. Glynn, ScD; J. Michael Gaziano, MD, MPH. Vitamins E and C in the Prevention of Cardiovascular Disease in Men: The Physicians’ Health Study II Randomized Controlled Trial. Journal of the American Medical Association, 2008;300(18):2123-2133. Published online November 9, 2008.
4
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
Op 9 november 2008 werd er andermaal dergelijk onderzoek afgedrukt in de Journal of the American Association. Uit deze laatste Physician’s Health Study II (PHS-II) zou moeten blijken dat vitamine E en vitamine C geen preventieve gezondheidsvoordelen biedt. Wetenschappers die in dienst werken van grote multinationals, slagen er aldus regelmatig in studies in belangrijke medische vakbladen te publiceren die aantonen dat een vitamine niet in staat is een ziekte te genezen of te voorkomen. Dit is een staaltje van hoe je van een goed geënsceneerde leugen een wetenschappelijke waarheid maakt die zonder redactioneel nadenken wordt overgenomen door de grootste mediaconcerns van deze planeet.. Ofwel weten de meest elitaire wetenschapsjournalisten, die bij deze opiniebepalende kranten werken, totaal niets van voedingsleer en orthomoleculaire geneeskunde…ofwel worden diezelfde opiniemakers verplicht dergelijke onzin te schrijven en onder hun naam te publiceren omdat dit het belang dient van bepaalde grote adverteerders. Is de waarheid nu plots pure ‘harde cash’ marketing geworden of heeft het toch nog iets met redelijke bewijsvoering en wetenschappelijke feiten te maken. Als directeur van het Faché Instituut en hoofdredacteur van de Publimediabladen kan ik niet anders dan de feiten van deze studie op een begrijpelijke wijze analyseren en er de logische conclusies uittrekken voor mijn lezers en leden. De Physicians’ Health Study-II moest o.a. nagaan of vier populaire voedingsstoffen vitamine C, vitamine E, bètacaroteen, en een multivitamine in staat waren om hart- en vaat-
ziekten, prostaatkanker, en een aantal andere kankersoorten te voorkomen. Dit lijkt in eerste instantie op een bewonderenswaardig doel waar geen enkel weldenkend mens negatief op kan reageren. Maar de problemen beginnen echter bij het selecteren van het soort vitaminen en de hoeveelheid die dagelijks zal worden gebruikt om de ‘kracht’ van de voedingssupplementen na te gaan.
Wij stellen de verschillende misleidende factoren in deze studie op een rijtje. 1. RDA waarden van de voedingsstoffen zijn reeds lang achterhaald. Om deel te mogen nemen aan deze Amerikaanse PHS-II studie mochten de proefpersonen niet meer vitaminen innemen dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (RDA). Ik vraag mij af hoe dit werd vastgesteld in het protocol van de studie! De proefpersonen zouden allen enkele maanden een zelfde voeding met een maximale RDA waarden mogen innemen om aan deze studie te kunnen deelnemen. Daar staat niets van in het protocol! Bovendien is deze RDA basis al volslagen onzin omdat de aanbevolen dagelijkse dosis voor de meeste vitaminen en mineralen belachelijk te laag is voor een basisgezondheid. Deze hoeveelheden voorkomen – in het beste geval – een extreem tekort aan bepaalde nutriënten. Ze zijn door de toegenomen maatschappijstress, de mindere kwaliteit van de voeding en de steeds toenemende gevolgen van de milieuvervuiling zeker niet in staat preventief te werken tegen het ontstaan van gezondheidsklachten en de huidige degeneratieziekten. Daaruit blijkt reeds dat de meeste deelnemende proefpersonen bij de start van het onderzoek reeds duidelijke tekorten van de meeste vitamines zouden laten optekenen door een bloedanalyse. De extra suppletie in de studie vult aldus eerst de tekorten aan voor zij therapeutisch kunnen werken. Men kan dan ook geen resultaat verwachten om kanker af te wenden!
2. Men koos voor synthetische supplementen in plaats van natuurlijke. Elke deelnemer aan de studie kreeg ofwel 400 internationale eenheden synthetische vitamine E (alfa d,l-tocoferol), 50 milligram synthetische bètacaroteen (Lurotin), 500 milligram synthetische vitamine C, een synthetisch multivitamine van Centrum Silver of hun placebo’s. De supplementen in de studie zijn allen synthetisch en geen natuurlijke biologische! Een synthetische vitamine werkt slechts voor de helft van de nutriëntenwaarde in vergelijking met een natuurlijk vitaminepreparaat (bron: Linus Pauling Instituut en Faché Instituut). Synthetische vitaminen zijn in het gunstigste geval slechts 50 procent effectief in vergelijking met natuurlijke vitaminen. Verder onderdrukken ze in veel gevallen ook daadwerkelijk het lichaamseigen vermogen om de natuurlijke vitamine E op te nemen. Het belangrijkste punt hier is dat de onderzoekers de keuze van de supplementen fundamenteel verkeerd kozen. Het lijkt er sterk op dat men vooraf wist dat deze duurbetaalde studie moest mislukken teneinde andere belangen te ondersteunen.
3. Onkunde en wetenschappelijke onwetendheid Een volwaardige, natuurlijke vitamine E bestaat uit ten minste 4 tocoferolen (alfa, bèta, gamma en delta) en 4 tocotriënolen (alfa, bèta, gamma en delta). Door voor synthetische alfa d,l-tocoferol te opteren, werd er in deze studie slechts gebruik gemaakt van één van de acht voorkomende vormen van het vitamine E complex! En het synthetisch alfa d,l-tocoferol werkt bovendien slechts voor de helft omdat de andere vorm niet actief is (racemisch mengsel) en niet kan opgenomen worden! Men koos voor alfa d,l tocoferol omdat onderzoekers ontdekten dat deze de voornaamste component van het vitamine E complex was. Daarom besloten ze enkel het meest belangrijke deeltje vitamine E in de studie te gebruiken en de andere componenten gewoon te negeren. Men heeft aldus geen kennis van de uiterst belangrijke werking van de andere vormen!
de natuurlijke vorm van bètacaroteen supplementen, maar het tegendeel werd bewezen met de synthetische variant. Overigens is Lurotin, toevallig of niet, hetzelfde synthetische bètacaroteen supplement dat enkele jaren terug gebruikt werd in een test die moest aantonen dat rokers een verhoogd risico op longkanker kregen door Lurotin (betacaroteen) te gebruiken. Kortom, net als vitamine E bestaat bètacaroteen in de natuur niet in een geïsoleerde vorm. In de natuur is bètacaroteen altijd een onderdeel van een carotenoïde complex. Een voorbeeld zal boekdelen spreken, er zitten in een wortel alleen al meer dan 400 carotenoïden. Hoe kan dan één vorm van caroteen een ernstige anticarninogene werking bezitten? Iedereen is het trouwens roerend eens dat volwaardige voeding waarin alle carotenoïden in voorkomen slechts anticarniogeen kan werken! Nog een belangrijk weetje over Lurotin. Het product wordt vervaardigd door BASF, de gigantische Duitse multinational die een van de voornaamste sponsors is van de Codex Alimentarius, een ‘club’ van de internationale bedrijven die er alles aan proberen te doen om via de Europese Commissie uw recht op gezondheid, via het gebruik van vitaminen, mineralen, sporenelementen en fytonutriënten aan banden te leggen en dit ongeacht in welk land je woont.
4.De lagere werkzaamheid en hogere toxiciteit van synthetische vitaminen. De onzin van 500 mg synthetisch vervaardigd ascorbinezuur
Vijfhonderd milligram synthetisch vervaardigd ascorbine zuur komt eigenlijk overeen met 250 milligram van de werkzame stof. De andere 250 mg oefent een toxische werking uit! Bovendien worden alle belangrijke studies met vitamine C - met name door het Linus Pauling Instituut - gedaan met minimaal 4000 milligram natuurlijke vitamine C per dag en intraveneus toegediend.
De gebruikte Centrum Silver multivitamine
Orthomoleculaire wetenschappers weten al jaren dat alfa-tocoferol niet alleen het belangrijkste element is van het vitamine E complex. Integendeel het alfa l-tocoferol kan bij deze hoge dosis van 400 IE de andere componenten, zoals het gamma tocoferol, volledig uitputten en daardoor het antikanker effect volledig missen.
Centrum Silver is één van de laagste kwalitatieve multivitamine van deze wereld, die in grootwarenhuizen worden aangeboden. Niettegenstaande er optimale multivitamine supplementen bestaan, gebruikte men toch in deze wetenschappelijke studie minderwaardige producten. Dit lijkt sterk op een opzettelijke mislukking om deze klinische studie de wereldpers te laten halen.
Waarom gebruikten deze onderzoekers dan slechts enkel één van de acht componenten en dan nog de synthetische vorm van dit vitamine in hun studie? Dit lijkt op onwetendheid of op zijn minst onwetenschappelijkheid en zeker misleiding van de onwetende arts en consument.
Gelukkig beschikt het Faché Instituut over duizenden referenties die aantonen dat kwaliteitsvolle natuurlijke supplementen mensen wel preventief en curatief beschermen tegen tal van gezondheidsklachten en degeneratieve ziektebeelden. Op onze open en gesloten website kan je talloze bewijzen vinden die de referentie van de hierboven omstreden studie ronduit belachelijk maakt en aantoont dat hier geen andere bedoeling werd nagestreefd dan het grote publiek te misleiden.
Hetzelfde geldt voor de gebruikte vorm van de 50 milligram synthetische bètacaroteen (Lurotin). Wat is Lurotin? Het is een synthetische vorm van bètacaroteen gemaakt door de winning van benzeenringen uit acetyleen gas. Het eindproduct is een 100 procent synthetische vorm van all-trans-betacaroteen. Er bestaat geen enkele natuurlijke voedingsbron op deze wereld die all-trans-betacaroteen bevat! Door overgebruik van alleen betacaroteen worden in het lichaam bovendien de balans van de andere carotenoïden grondig verstoord en uitgeput! Studies hebben aangetoond dat precarcinoom cellen in mensen weer terug normaal weefsel kunnen worden met
Primum non nocere (Eerst niet schaden) is de eed van alle medici. Is deze edele en nobele gedachte ook al achterhaald door deze samenleving die blijkbaar één van de grootste economische en morele crisissen op hetzelfde ogenblik beleefd? Komt er ook een medische crisis waarbij ziekten en gezondheidsproblemen enorm zullen stijgen en de gezondheidszorg onbetaalbaar maken? Het is duidelijk tijd voor een positieve orthomoleculaire ombuiging! Walter OM Faché Hoofdredacteur van Leefnu en Orthofyto
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
5
Voedingsdossier Okra’s
Okra’s I
Joost Meeusen
n het Engels worden ze lady’s fingers genoemd. In het Bantu is het kigombo en daaruit is het naam gumboh afgeleid. In het Nederlands spreken we van okra’s en ook die naam heeft zijn wortels in Afrika, Nigeria. Deze groente is alleen niet heel gezond; men kan ze heel gemakkelijk in onze eigen keuken toepassen.
Fig. 1: Okra’s worden geoogst wanneer ze even lang als een vinger (van een vrouw?) zijn.
Okra’s (Abelmochus esculentes) worden overal ter wereld gegeten; enkel in onze streken is het niet zo bekend. Vooral in India is het populair en is dan ook de grootste producent. Ze werd voor het eerst gecultiveerd in Egypte ongeveer 4000 jaar geleden en vandaaruit verspreidde het gebruik naar Griekenland, Iran, India tot in Japan. Het waren de Moren die de okra naar Spanje brachten, en het waren de zwarte slaven die de okra in Amerika introduceerden. De okravrucht is een 10-20 cm lange groene koker die verdeeld is in zes hokken met talrijke zaden. Het omhulsel is erg vezelachtig en bevat een slijmerige stof. Het zijn de omhulsels die als groente gegeten worden. Okra’s worden onrijp geoogst. Rijpe vruchten zijn te vezelig en daarom niet te eten.
Voedingswaarde Deze kleine vruchtjes worden als zeer voedzaam beschouwd, rijk aan mineralen, vitaminen en polyfenolen. Ze kunnen ook rauw geconsumeerd worden, dan behoud je bovenal de maximale voedingswaarde.
6
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
De scheikunde van slijm Wanneer je okra’s doormidden snijdt, zul je zien dat er een slijmerige stof aan je mes blijft kleven. Dit slijm ontstaat wanneer bepaalde substanties met water in contact komen. Ben je er afkerig van, dan kan dit vermeden worden door okra zo droog mogelijk te snijden (afdeppen na afspoelen), met droge handen en met een droog mes. Slijm is in de biochemie een glycoproteïne. Op een lange proteïne-as worden waaiervormige suikerketens geplant (zie fig. 2). Zetmeel is zo’n voorbeeld van een lange, licht vertakte suikerketen (met enkel glucose als suikercomponent), welke gaat opzwellen wanneer het in contact komt met water. De suikerketens op glycoproteïnes bestaan echter uit complexere ketens met naast glucose tal van andere suikers. Wanneer deze waaiervormige ketens in contact komen met water, gaan ze opzwellen en van water een ingedikt geheel maken. Net zoals zetmeel kan dit slijm dienen als bindmiddel van soepen en stoofschotels.
Voedingsdossier Okra’s
Okrasoep uit de Low Country: een etnisch verhaal De slavenhandel is de zwartste pagina in de geschiedenis van Amerika. Er was zelfs een burgeroorlog nodig om deze pagina te kunnen omdraaien en daarna heeft het nog eens 150 jaar geduurd vooraleer de zwarten een min of meer gelijke status kregen als de blanken.
Fig. 2: Een glycoproteïne bestaat uit een lange proteïne-as, waaraan vertakte suikerketens vastgehecht zijn.
Medische eigenschappen In het lichaam zijn de luchtwegen en het spijsverteringskanaal ook bedekt met een beschermende slijmlaag, het slijmvlies zoals dat nog genoemd wordt. Vandaar dat okra bijzonder darmvriendelijke groentes zijn. Traditioneel worden ze aangeraden tegen maag- en darmirritaties, aandoeningen waarbij vooral het slijmvlies aangetast is geworden. Ook voor de darmpassage werkt het als een smeermiddel: het zorgt voor een groot volume van de stoelgang zonder dat het verhard kan worden. Daar zitten ook de vele okravezels voor tussen. Deze vezels gaan bovendien de galzouten binden: gal is een afvoerkanaal voor toxische stoffen, en die durven in de darmen terug opgenomen te worden (reabsorptie). De complexe suikerketens zorgen ervoor dat ze maar traag afgebroken kunnen worden, waardoor het bloedsuiker geen scherpe pieken vertoont na een okramaaltijd. Voor uw gezondheid zijn bloedsuikervariaties na een maaltijd van kapitaal belang.
De slaven werden vanaf de 17de eeuw uit de kustgebieden van West-Afrika geïmporteerd in de meest onmenselijke omstandigheden. Ze kwamen uit Liberia, Angola en Sierra Leona, elk met hun eigen stammencultuur. Van deze verscheidenheid aan stammen is vandaag weinig meer te merken in de V.S., toch bestaat er een bevolkingsgroep in het Zuid-Oosten van Amerika (de vlakte van South-Carolina en Georgia) die zich de Geechees (gi:dZi:s) noemen. De etniciteit van deze bevolking heeft te maken met Franse invloeden (steden met Franse namen), de Britse overheersing, de Natief-Amerikaanse roots (vele rivieren dragen de oorspronkelijke naam) en de Afrikaanse ontheemding. De okra is datgene wat hen nog het meeste bindt met het verre Afrika. Okra wordt er soms ook gombo genoemd naar het Angolese kigombo (Bantu-taal). Ze weten er dus hoe je okrasoep moet maken. Elke streek heeft zo zijn eigen receptuur. Helaas is deze erfenis aan het verwateren, dat merk je wanneer men op het menu ‘okra gumbo’ begint te vermelden (twee keer hetzelfde; alsof wij moulesmosselen zouden bestellen). België heeft ook een soepcultuur, en het mag gezegd worden dat okrasoep helemaal niet exotisch smaakt. Als eenvoudige basis neemt men een ajuin en okra’s en tomaten in dezelfde hoeveelheden. De ajuin wordt een beetje aangestoofd, daarna worden de tomaten en de okra’s gesneden in grove stukken, toegevoegd. Alles onderdompelen in water, aan de kook brengen en vervolgens twee uur laten sudderen. Dankzij het slijm dat de okra afgeeft zal de soep vanzelf aangedikt worden. Vertrekkende van deze basis kan men de soep verrijken met wortels, selder, paprika’s, pepers of zelfs een beetje kool. Ook met kruiden kan je vrijuit improviseren: knoflook, tijm, verse koriander, laurier, peper... . Geechee’s bedoelen met okrasoep eerder een soort stoofpotje: geen soep zonder vlees zo luidt het er. Typisch wordt soepvlees genomen (ossenstaart, kalkoenstrot, beenham...) en op speciale gelegenheden grijpt men naar garnalen. De soep wordt ook vaak met rijst geserveerd; in sommige familie houdt men er van om maïsbrood in de soep te kruimelen. Een ander typisch ingrediënt zijn limabonen ter vervanging van vlees. Referentie: Hamilton K. The taste of the sun. Callaloo. 2007; 30.1:75-86
Culinair gebruik
Waar te verkrijgen?
In soepen, stoofschotels en ovengerechten. Ze worden ook in een deegje gefritureerd, maar frituren is een weinig gezonde manier van bereiding.
Okra’s zijn ook in België te verkrijgen in sommige Aziatische en Turkse speciaalzaken, soms ook in gespecialiseerde groentewinkels.
Kweek
Fig. 3: De typische zaadhokken zie je wanneer okra’s doormidden gesneden zijn.
Okra’s kunnen bij ons in de serre gekweekt worden. In de buitenlucht is het erg moeilijk. Zo vroeg mogelijk zaaien, maar altijd met voldoende warmte en licht. Oogst zeven weken na uitzaaien. De vruchten moeten jong geplukt worden, anders worden ze taai en gaan de andere vruchten niet meer rijpen.
Fig. 4: De okraplant in bloei
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
7
Voedingsdossier Pikant eten
Pikant eten: lekker en gezond! Toch...? Philippe Gerard
C
apsicum annuum heeft een wereldberoemde pikante vrucht, die in alle warme of tropische landen een hype is, al eeuwenlang. Het is lekker en gezond, maar toch zijn enkele waarschuwingen op hun plaats. Het scherpe capsaïcine wordt zowel gastronomisch als medicinaal gewaardeerd. Maar er is ook nog het capsanthine, een carotenoïde-antioxidans. De honderden soorten die bestaan, nodigen uit tot een ontdekkingstocht van de pikante wereld van deze fascinerende tropische plant.
Fig. 1: Deze 16 capsicumsoorten zijn nog maar een fractie van wat wereldwijd bestaat!
Capsicum annuum: pikant in variaties! Capsicum annuum is een plant van de familie der Solanaceae (nachtschade-achtigen) en van oorsprong tropisch. We kennen deze plant in vele variaties, subsoorten en cultivars, onder vele verschillende namen: Spaanse peper, chili,
8
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
cayenne, paprika, Hongaarse paprika, pimento en rode peper. [1] Alle zijn ze min of meer scherp van smaak, variërend van mild tot superheet! Ook van kleur kunnen ze verschillen, van zachtgeel over oranje naar felrood. Andere zijn groen, paars of zwart. De vruchtjes zijn doosjes, vandaar de naam: “capsa” betekent doos in het latijn.
Voedingsdossier Pikant eten
Capsaïcine De pikante inhoudsstof van Capsicum is capsaïcine. Vermits alle Solanaceae alkaloïden bevatten, is ook capsaïcine een alkaloïd. Capsaïcine werkt o.a. op de temperatuurreceptoren van de tong: het opent ionkanaaltjes, die gevoelig zijn aan temperatuur, en stimuleert zo deze receptoren. Het effect is er één, die normaal slechts bereikt wordt bij temperaturen vanaf 43° C! Het hittegevoel dat zo ontstaat, veroorzaakt het opengaan van bloedvaatjes, wat warmte en roodheid tot gevolg heeft. De graad van “hitte”, bij verschillende capsicumsoorten, wordt gemeten op de zogenaamde Scovilleschaal. [2] De veroorzaakte temperatuursprikkel zal tevens andere receptoren in de omgeving prikkelen, van om het even wat. Een speciaal effect ervan is dat we dit ondervinden als “pijn”. Als reactie daarop maakt het lichaam plaatselijk endorfines aan, dit zijn lichaamseigen pijnstillers die via zogenaamde morfinereceptoren een plaatselijke verdoving en een algemene pijnstilling veroorzaken. Dit geeft tevens een “euforisch” effect: we voelen er ons goed bij en ... vinden het uiteindelijk aangenaam en lekker. Dit “goed gevoel” kan zich zó sterk ontwikkelen, dat we er bijna aan verslaafd worden: we willen steeds méér van deze pepers consumeren, en steeds pikanter! We worden gewend aan de hitte en eisen méér om hetzelfde effect te bekomen... [3]
Maar er is een prijs... De prikkel in de slijmvliesomgeving geeft verdoving in de mond en andere smaken kunnen we
niet meer gewaarworden. In de maag worden de zuurproducerende maagwandcellen gestimuleerd, wat resulteren kan in maagpijn en teveel zuur met oprispingen en een branderig gevoel, zelfs tot in slokdarm en keel. In de darm ten slotte wordt ook de darmwand geprikkeld, wat een plotse en sterke samentrekking van de darm tot gevolg kan hebben: plotse diarree treedt op! De ontlasting is pijnlijk en ook branderig aan de anus zelf.
Paprika’s Paprika’s kennen we ook en vinden we lekker. Ze komen wereldwijd voor in honderden varianten, gaande van zacht, zoet en rood tot geel, groen of paars. Ze behoren alle tot dezelfde
Fig. 3: Capsanthine is een carotenoïd en heeft dus een soort van “vitamine A-effect”.
plantensoort en bevatten capsanthine, een rood pigment met sterke antioxidatieve kracht. Onderzoek bevestigt de mogelijkheid bij kankerpreventie en raadt regelmatige consumptie van deze groente aan iedereen aan! [4]
Uitwendig gebruik De warmteverwekkende werking van capsaïcine wordt ook op de huid gebruikt. Omdat deze warmte een vasodilatatie veroorzaakt (opengaan van de bloedvaten), wordt de huid rood
Fig. 2: Cayennepeper bevat olie-oplosbare stoffen. Men maakt er een pikante rode olie mee.
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
9
Voedingsdossier Pikant eten
Referenties: 1. de Guzman C.C. & Siemonsma J.S. PROSEA: Plant Resources Of South-East Asia. Backhuys Publishers, Leiden, The Netherlands (1999). 2. Meskin, Bidlack, Davies, Lewis & Randolph. Phytochemicals : Mechanisms of Action. CRC Press, Boca Raton, USA (2004). 3. Hänsel. HAGERS HANDBUCH : Drogen. Springer Verlag, Berlin (1992). 4. Eskin,M. & Tamir,S. Dictionary of Nutraceuticals and Functional Foods. CRC / Taylor and Francis, Boca Raton, USA (2006). 5. Bois Désiré. Plantes à épices, à aromates, à condiments. Comédit Editions, Paris, France (1995). 6. Mulherin Jennifer. Spices & Natural Flavourings. Tiger Books International, London, UK (1992). 7. Bidlack, Omaye, Meskin & Topham. Phytochemicals as Bioactive Agents. CRC Press, Boca Raton, USA (2000). 8. Elisabeth Williamson. Potter’s Herbal Cyclopaedia. The C.W. Daniel Company, Saffron Walden, Essex, UK (2003). 9. Joseph Pizzorno & Michael Murray. Textbook of Natural Medicine. Churchill Livingstone Elsevier, (2006).
Tip: Waarom niet eens op vakantie naar Espelette? Het is niet alleen een mooi dorp, maar het ligt in een prachtige streek: Baskenland. Zoals steeds in Zuid-Frankrijk betekent dit zonovergoten en wacht je een vriendelijk onthaal. En over hun “piments” kunnen ze er uren praten en zijn er tal van bezienswaardigheden. Als je in de buurt bent: niet vergeten een bezoek te brengen aan Espelette!
10
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
Indicaties van Capsicum annuum Spijsverteringsstelsel
capsicum stimuleert de pancreas en verlaagt het bloedsuikergehalte. Het helpt om calorieën sneller te verbranden en is een adjuvans vermageringsdieten
Ademhalingsstelsel
capsicum werkt tegen keelpijn, verbetert astma en geneest snel een verkoudheid of een grieperig gevoel. Het stilt hoest en ontzwelt de sinussen
Bloedsomloop
capsicum verhindert aderverkalking, verlaagt het cholesterolgehalte en werkt tegen hoge bloeddruk
Bewegingsstelsel
capsicum werkt pijnstillend bij artritis, reuma, spierpijn, kneuzingen en blauwe plekken
Zenuwstelsel
capsicum helpt bij hoofdpijn, zenuwpijnen en moeheid. Het is immers een stimulans! en slap en is er een pijnafleidend effect. Dit kan nuttig blijken bij spierpijnen. Als spierontspanner en opwarmend middel bij intense sportbeoefening is een capsicumzalf onovertroffen! In dit geval gebruikt men 2 à 10 % capsicum oliehars in een zalfbasis. Oliehars is een zéér geconcentreerd extract van de rode vruchtjes.
Pepperspray De bij de politie gekende “pepperspray” is eveneens gemaakt met oliehars van Capsicumsoorten. Dit geeft een spectaculair, pijnlijk en onmiddellijk effect!
der dan om ’t even welke andere capsicumsoort! De soort is de Capsicum annuum L. var. Gorria. De plant is 1 m hoog en draagt 15 à 20 vruchtjes, dit is ongeveer 500 à 700 g. In de 17e eeuw gebeurde de determinatie van de plant door de monnik Larramendy. De piment wordt vooral gebruikt voor het kruiden van de hespen van het Baskenland. De smaak is heerlijk, fruitig en aromatisch; branderig, maar niet te veel; naast het pikante is er ontegensprekelijk een fijne eigen, kruidige smaak. [5,6] De schaal van Scoville rangeert alle klassen van pikante smaken: van zacht en warm, over sterk en branderig, tot vulkanisch en explosief ! De schaal vermeldt een cijfer van 1 tot 10. De piments d’Espelette krijgen een beoordeling van 4: warm. Naast het kruiden van de beroemde “jambon de Bayonne”, wordt het poeder ook gebruikt in omeletten, ratatouille, bij vlees (kalf, konijn, lam), vis, salades en charcuterie.
Mirakelmedicijn Aan capsicum, verwerkt als medicijn, worden traditioneel heel wat indicaties gegeven. [7-9] Men kent toepassingen voor inwendig én voor uitwendig gebruik. In deze gevallen wordt steeds een daartoe speciaal preparaat gebruikt, dat voldoet aan de werkzaamheid en de veiligheidsnormen voor geneesmiddelen. De indicaties vind je in het kader. Fig. 4: Jalapenopepers uit Mexico zijn “very hot”!
Gastronomie
Besluit: Pikant mag! Maar met mate...
In de gastronomie maken topkoks graag gebruik van een Franse soort capsicumpepers. Het zijn de “Piments d’Espelette”. Espelette is een klein dorpje in Baskenland, Frankrijk. Al heel lang kweekt men daar een capsicumsoort, die naar men zegt de beste van de wereld is (of is dát dan het Franse chauvinisme?). Alles in het dorp staat in het teken van hun handel in deze peperpaprika : les piments d’Espelette. Het poeder is wél zo’n 5 à 6 x duur-
De voordelen van pikant eten zijn legio. Er zijn echter ook wat nadelen: mensen met een gevoelige maag of prikkelbare darm dienen capsicum met mate te gebruiken. Overconsumptie is nooit goed, en zeker niet in de mate van “verslaving”. Toch mogen we deze specerij klasseren onder de “gezonde” middelen, en door de eeuwen heen, tot op heden, werd en wordt ze zelfs als geneesmiddel aangeprezen.
Voedingsdossier Knoflook
Voorkom kanker met knoflook
Joost Meeusen
K
noflook is één van de oudste remedies tegen tumoren die ooit beschreven zijn geweest. Reeds 3500 jaar geleden werd knoflook gebruikt om kankers te behandelen. Vele epidemiologische studies bevestigen dit: diegenen die veel look eten, kunnen rekenen op een verhoogde bescherming tegen slokdarm-, prostaat-, borst-, huid-, long-, voormaag- en darmtumoren.
Voedingswaarde knoflook Zwavel is het meest markante nutriënt: 1% van knoflook bestaat uit zwavel. Alleen al om die reden is knoflook zo gezond. De eerste berichten van een antitumorwerking van knoflook kwamen uit China. Twee provincies werden vergeleken: in de ene provincie at men gemiddeld 20 gram knoflook, in de andere minder dan 1 gram. Het voorvallen van maagkanker bleek tienmaal te verschillen in het voordeel van de knoflooketers. Ook voor darmen prostaatkanker heeft men goede resultaten gezien.
Maag- en slokdarmkanker Epidemiologische studies in verband met maagkanker werden eveneens gehouden in China. Heel eenvoudig zag men dat de inwoners van de stad Yangzhong (de provincie Jiangsu) abnormaal getroffen werden door maag- en slokdarmkanker, terwijl in een andere stad van dezelfde provincie, Pizhou, het voorkomen opmerkelijk laag was. De inwoners van Pizhou consumeren erg veel rauwe alliumgroenten (knoflook, ajuin, prei...). Men heeft dit verband ook bevestigd in diepgaandere studies: met behulp van enquêtes kon men achterhalen dat knoflook en ajuin voor een duidelijke bescher-
ming kon zorgen. In een meta-analyse achteraf werd deze geschat op 50%.
Darmkanker De relatie tussen knoflook en darmkanker is een heel interessante. Darmkanker is een veelvoorkomende kanker die bovendien onderhevig is aan uitwendige invloeden (gebakken rood vlees, frituren, ...). Vorig jaar werd een overzichtsstudie gepubliceerd waarin een schatting van 30% vermindering gemaakt werd op basis van eerder uitgevoerde studies. In een andere studie werden gefermenteerde knoflookextracten (aged garlic extracts) toegediend aan 51 colorectaaladenomapatiënten. Bij de groep die dagelijks 2,4 mg extracten kregen, vond men de helft minder kans op de ontwikkeling van een nieuwe adenoma. Deze studie ging dus verder dan preventie!
Prostaatkanker Men zou kunnen stellen dat maag- en darmkanker extra beïnvloedbaar zijn voor voedingsfac-
Andere nutriënten zijn minder interessant, gewoon omwille van het feit dat knoflook nooit in grote hoeveelheden gegeten worden (pakweg 5 gram per teentje). Germanium (14 µg/100 g) Calcium (50–90 µg/100 g) Koper (0.02–0.03 µg/100 g) Ijzer (2.8–3.9 µg/100 g) Kalium (100–120 µg/100 g) Magnesium (43–77 µg/100 g) Chroom (0.3–0.5 mg/100 g) Mangaan (0.2–0.6 mg/100 g) Boor (0.3–0.6 mg/100 g) Barium (0.2–1 mg/100 g) Aluminum (0.5–1 mg/100 g) Natrium (10–22 mg/100 g) Fosfor (390–460 mg/100 g) Zinc (1.8–3.1 mg/100 g) Selenium (15–35 l g/100 g) Thiamine (0.25 mg/100 g) Riboflavine (0.08 mg/100 g) Vitamine C (5 mg/100 g) Nicotinezuur (0.5 mg/100 g) Retinal (15 l g/100 g)
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
11
Voedingsdossier Knoflook Het geslacht Allium Allium is een plantengeslacht die ongeveer 1200 soorten omvat. Enkele daarvan zul je zeker kennen: - Allium sativa: knoflook - Allium cepa: ajuin, lente-ui - Allium oschaninii, A. cepa aggregatum of A. ascalonicum: sjalot - Allium schoenoprasum: bieslook - Allium porrum: prei toren, nochtans heeft men voor andere kankers even goed een beschermende rol gevonden. In een studie heeft men 238 prostaatpatiënten uit de stad Shanghai ondervraagd over hun voedingsgewoonten. Op basis van dit onderzoek vond men een reductie van 50-70% voor knoflook, ajuin, pijpajuin, bieslook en prei, wanneer 10 gram per dag van deze gegeten werd.
Baarmoederslijmvlieskanker In Italië onderzocht men het aandeel van knoflook en ajuin in het dieet van vrouwen met baarmoederslijmvlieskanker. De gegevens werden verzameld door middel van enquêtes afgelegd door professionele ondervragers. Voor ajuin (meer dan twee porties/week) men 60% minder risico voor deze kanker, voor knoflook vond men een verlaging van 38%.
Andere kankers
Referenties: 1. Galeone C, Pelucchi C et al. Onion and garlic use and human cancer. Am J Clin Nutr 2006;84:1027– 32 2. Hsing AW, Chokkalingam AP et al. Allium vegetables and risk of prostate cancer: a population-based study. J Natl Cancer Inst. 2002 Nov 6;94(21):1648-51 3. Milner JA. Preclinical Perspectives on Garlic and Cancer. J. Nutr. 136: 827S–831S, 2006 4. Ngo SNT, Williams DB et al. Does Garlic Reduce Risk of Colorectal Cancer? A Systematic Review. J. Nutr. 137: 2264–2269, 2007 5. Shukla Y, Kalra N. Cancer chemoprevention with garlic and its constituents. Cancer Letters. 2007;247:167-181
12
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
Voor borstkanker bestaan twee Europese studies met positief resultaat. Ook voor kanker aan de luchtwegen en pancreaskanker is knoflook gesignaleerd geweest. In een grootschalige studie uit 2006 vond men bescherming van knoflook tegen alle kankers onderzocht (maag, darm, mond, luchtwegen, borst, prostaat, eierstok en nieren); alleen voor prostaat, borst en nieren was het in die studie minder duidelijk.
Mechanismen 1. Knoflook blokkeert de vorming van nitrosamines.
Nitrosamines zijn kankerverwekkende stoffen die uit reacties tussen nitriet en proteïnen ontstaan. Nitriet wordt als bewaarmiddel gebruikt onder meer in vlees en wijn. Ook uit nitraten kunnen nitrieten gevormd worden door onze darmbacteriën. De vorming van nitrosamines wordt vermeden omdat een aantal zwavelhoudende moleculen uit knoflook de nitrieten onschadelijk gaan maken. Dat het niet om een loutere chemische reactie tussen zwavel en nitriet gaat, vond men al in 1989. Toen bleek dat 5 gram knoflook per dag de concentratie van nitrosamines in de urine volledig onderdrukte. In 1994 vond men dat knoflook het DNA van levercellen beschermde tegen de vernietigende reacties met nitrosamines.
- Allium ursinum: daslook - Allium oleraceum: moeslook - Allium fistulosum var. Bulbifera: sint-jansui - Allium fistulosu: stengelui
2. Knoflook verhoogt de werking van onze ontgiftingsenzymen (detoxificatie) De lever heeft te kampen met duizenden vreemde stoffen, sommige van het lichaam zelf, andere die uit de voeding komen. Sommige zijn zeer toxisch, andere dan weer niet. Maar ze moeten wel allemaal verwerkt worden in de lever. Ontgiftingsenzymen moeten toxische stoffen binden aan een dragermolecule opdat ze sneller uit het lichaam afgevoerd kunnen worden. Helaas moeten ze hiervoor in twee stappen werken, welke respectievelijk door fase I- en fase II-enzymen uitgevoerd worden. Het probleem zit in de eerste fase die uit een minder toxische molecule een carcinogeen tussenproduct kan maken! Men kan dit beschouwen als een noodzakelijk kwaad: het is de enige manier om van dat vreemd molecule af te geraken. Pas in de tweede fase wordt dit carcinogeen onschadelijk gemaakt en afgevoerd. [Vreemd molecule] Fase I [Carcinogeen] Fase II [Onschadelijk]~dragermolecule Fase II Afvoer (urine, gal) Knoflook heeft de goede eigenschap om fase I te blokkeren en fase II te stimuleren. Hierdoor blijven de kankerverwekkende tussenproducten minder lang tussen de twee fasen hangen!
3. Knoflook stimuleert antioxidantenzymen en is zelf een antioxidant. De eigenschappen is niet exclusief voorbehouden aan knoflook. Vele andere groenten bevatten deze eigenschap ook.
4. Knoflook remt de celdeling en verhindert dat delende cellen in een kankerstadium overgaan. Besluit: De beschermende werking van knoflook en consoorten (ajuin…) is zeker opmerkelijk te noemen. In sommige studies blijkt de anticarcinogene werking zelfs los te staan van andere voedingsfactoren! Het advies luidt kort en krachtig: één à twee teentjes knoflook dragen bij tot een goede gezondheid.
Voedingsdossier Gluten
Het verdriet van gluten
Jozef Poppe
G
luten (latijn gluten: lijm) bezorgen het brood en onze pistolets op zondag de aangename kneedbaarheid, maar bezorgen onze darmen een onaangename irritatie. Glutenintolerantie is het gevolg van gluten, maar komt in een sluimerende vorm meer voor dan de meeste mensen beseffen.
Hoe het tarwekorreltje ten tijde van het oude Egypte was samengesteld weten wij niet, doch wij lezen wel in de Bijbel “Hij brak het brood en verdeelde het onder de zijnen”. Wellicht was er toen zeer weinig gluten in het graan aanwezig zodat het brood gemakkelijk te breken was. Zeer zeker was toen de term ‘gluten’ noch diens werking verre van gekend, maar sinds het begin van de 19de eeuw weet men dat de Franse tarwe de meeste bakwaarde had. Hun brood brokkelde minder snel en was dus gemakkelijk te snijden.
geleidelijk meer en meer op de hoogte is van dit allergie-probleem, werden eind 2007 in USA weerom verbluffend glutenrijker nieuwe tarwerassen al dan niet via genetische manipulatie op de markt gebracht. De hieraan verbonden hogere tarweprijs bleek opnieuw maar al te verleidelijk!
Die bakwaarde bleek later volgens de organische scheikunde te danken aan een kleverig eiwit dat aan het brood meer samenhang gaf, en zou al spoedig de naam ‘gluten’ krijgen. Weldra ontstond er in de landbouw een wedloop naar graanselectie met de hoogste glutenwaarden en de hieraan gelinkte hoogste graanprijzen. Voeg hierbij de rijke stikstofbemesting op de tarwevelden en men bekomt de superrijke glutentarwe.
Helaas werd en wordt nergens rekening gehouden met de 5 à 10% glutengevoelige consumenten! Nog erger wordt het als men weet hoeveel gluten er thans in spaghetti en pasta’s, gebakjes, sommige chocolade en snoepjes gebruikt wordt. Gelukkig is er in rijst en maïs geen gluten aanwezig en wordt het hoog tijd dat er voor een hoger glutenwaarde niet langer een meerprijs wordt betaald en dat de bevolking correct van het glutenprobleem op de hoogte wordt gebracht. Inderdaad, zij die eraan gevoelig zijn hebben vaak te kampen met darmlekken en darmvlokken-neerslag met diverse autoimmuunziekten zoals diabetes, lupus, en sommige astma’s, eczema’s of reuma’s als gevolg.
Natuurlijk wist men toen nog niet onmiddellijk dat sommige mensen aan de dagelijkse inname van zulk broodeiwit overgevoelig konden zijn of worden. Ondanks het feit dat men sinds 1965
Natuurlijk zijn er nog andere oorzaken van autoimmuunziekten, zoals hormonen, stress, en soms erfelijke aanleg, vooral samen met een onrustige levenswijze.
Fig. 1: Tarwe met hoge glutenconcentratie heeft de meeste bakwaarde, maar is voor vele mensen een antinutriënt.
Wat zijn gluten? De eiwitfractie van tarwe bestaat uit 80% gluten. Het zijn dus eiwitten, maar in een vorm die moeilijk afbreekbaar is in de darmen. Vooral de hoeveelheid is thans een probleem. Gluten zitten typisch in alle klassieke granen (tarwe, haver, gerst, rogge, spelt) bevatten gluten; spelt het minst van allemaal. Rijst, maïs, boekweit, gierst, quinoa en amaranth bevatten geen gluten. Seitan is een vleesvervanger op basis van gluten.
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
13
Medisch dossier Vitaminen tegen griep
Griepvaccin haalt niets uit! Doe aan grieppreventie met de zonnevitamine
Walter O.M. Faché
H
et jaarlijkse griepseizoen komt er aan. Mensen krijgen de raad om zich te beschermen via de jaarlijkse griepprik. Klassiek gevormde artsen en farmaceutische bedrijven propageren de griepvaccinatie. Dokters die gespecialiseerd zijn in geïntegreerde geneeskunde en orthomoleculaire wetenschappen houden er echter een andere visie op na. Men opteert voor wijzigingen in de levensstijl en de opname van grote dosissen vitaminen om het griepvirus te neutraliseren.
Foto 1.: Er bestaat geen enkele studie die aantoont dat het griepvaccin effectief is.
De jaarlijkse griepprik zou mee verantwoordelijk zijn voor het sneller ontstaan van de ziekte van Alzheimer
14
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
De gedachte om minder gebruik te maken van het griepvaccin werd vooral ingegeven door de resultaten van een recente studie, waarvan de alle details werden gepubliceerd in de ‘Archives of Pediatric & Adolescent Medicine’. Volgens de auteurs bestaat er geen enkele studie die aantoont dat het griepvaccin effectief is om mensen – van om het even welke leeftijd – te beschermen tegen de griep. De klassieke, medische wereld beweert dat de jaarlijkse ‘griepprik’ van essentieel belang is om oudere mannen en vrouwen te behoeden voor een fatale en dus levensbedreigende influenzaaanval. Mensen sterven volgens de onderzoekers meestal niet aan griep, maar wel door
de gevolgen van een longontsteking, die het gevolg kan zijn van een mank lopend immuunsysteem. Voor alle duidelijkheid, een griepvaccin beschermt niemand tegen pneumonie (synoniem voor longontsteking). Cijfers bewijzen immers deze beweringen. In 1980 werden slechts 15 procent Amerikaanse senioren ingeënt tegen de griep. In 2007 bedroeg dit percentage ruim 65 procent. Deze enorme vaccinatietoename resulteerde echter niet in een daling van het aantal doden door griep of longontsteking! We moeten beroep doen op Amerikaanse cijfers omdat er geen volledige Belgische of Nederlandse gegevens beschikbaar zijn.
Medisch dossier Vitaminen tegen griep
Is de griepvaccinatie verantwoordelijk voor andere gezondheidsklachten? Er zijn aanwijzingen dat de jaarlijkse griepprik mee verantwoordelijk zou zijn voor het sneller ontstaan van de ziekte van Alzheimer. In het griepvaccin zit immers kwik, aluminium en formaldehyde. Vooral kwik is een grote boosdoener: zelfs in de laagste concentraties is het dodelijk voor hersencellen. Kwik in vaccins wordt ook meer en meer in verband gebracht met het ontstaan van autisme. Een vervelend neveneffect van het griepvaccin zijn ook gewrichtsontstekingen.
Vitamine D tegen griep Orthomoleculaire artsen zijn er meer en meer van overtuigd dat de seizoensgebonden griep het gevolg is van een gigantisch vitamine D-tekort bij miljoenen mensen. Toeval of niet, maar gedurende het griepseizoen zijn de vitamine D concentraties in het bloed van de mens
het laagst. Vitamine D produceert immers, via de immuuncellen, antimicrobiële peptiden, dat zijn stoffen die de immuniteit versterken. Sommige onderzoekers noemen dit zelfs lichaamseigen antibiotica. Door een gebrek aan vitamine D worden die beschermende stoffen niet of onvoldoende aangemaakt waardoor mensen veel gevoeliger worden voor verkoudheden, griep en andere ontstekingen van de ademhalingswegen.
Hoe kunnen mensen zich op een natuurlijke wijze beschermen tegen de griep? Het antwoord is eenvoudig. Iedereen heeft gedurende de wintermaanden grote hoeveelheden extra vitamine D nodig. Wetenschappers spreken over 4000 tot 5000 internationale eenheden per dag. Mensen die zwaarlijvig zijn (body mass index meer dan 26) hebben 8000 tot 10000 internationale eenheden vitamine D nodig.
Referenties:
1. Szilagyi PG, et al. New Vaccine Surveillance Network. Influenza vaccine effectiveness among children 6 to 59 months of age during 2 influenza seasons: a case-cohort study. Arch Pediatr Adolesc Med. 2008 Oct;162(10):943-51 2. Cannell JJ et al. Epidemic influenza and vitamin D. Epidemiol Infect. 2006 Dec;134(6):1129-40. 3. Simon J. Hambidge, MD, PhD et al. Safety of Trivalent Inactivated Influenza Vaccine in Children 6 to 23 Months Old. JAMA. 2006;296:1990-1997 4. Jackson ML, et al. Influenza vaccination and risk of community-acquired pneumonia in immunocompetent elderly people: a population-based, nested casecontrol study. Lancet. 2008 Aug 2;372(9636):398-405 5. Eurich DT, et al. Mortality reduction with influenza vaccine in patients with pneumonia outside “flu” season: pleiotropic benefits or residual confounding? Am J Respir Crit Care Med. 2008 Sep 1;178(5):527-33
Advieshoekje van Walter Faché
Griepinfecties voorkomen 1. Men verhuist gedurende de wintermaanden naar zonnigere oorden in het zuidelijk halfrond. Nogal wat mannen en vrouwen doen dit als ze daarvoor de tijd en het geld hebben. 2. Men koopt zelf een hoge kwaliteitszonnebank, laat zich adviseren door een orthomoleculair georiënteerde dermatoloog of arts, en men volgt dan strikt de dagelijkse zonnebanktijd op. Een eeuwige tegenstrijdigheid is dat UV-licht (van welke bron dan ook) niet zo goed is voor de huid. 3. Men koopt hooggedoseerde vitamine D3 preparaten en neemt die iedere dag in. Het is wel belangrijk om – via een orthomoleculaire arts – regelmatig een kleine bloedproef te laten uitvoeren teneinde na te gaan of het vitamine D-niveau niet te laag maar ook niet te hoog is. 4. Om een mogelijke griepaanval te neutraliseren is een eerste vereiste gezond blijven eten (zie voedingsdriehoek Faché). 5. Vermijd suiker, gebruik look of looksupplementen en neem twee tot vier gram omega 3 vetzuur in. 6. Zorg voor een dagelijkse portie gezonde beweging. 7. Slaap voldoende (minimaal 7 tot 8 uur per etmaal). 8. Tracht positief te denken. Probeer zoveel mogelijk negatieve gedachten (stress) uit je dagelijks leven te bannen, want dit verzwakt het immuunsysteem. 9. Stel een realistische agenda met positieve doelen op en haal die zonder een aanslag te plegen op lichaam en geest.
10. Zorg tot slot voor voldoende hygiëne, veel mensen vergeten te veel dat handen wassen een uitstekend middel is om ziektekiemen geen kans te geven om het lichaam binnen te dringen. 11. Neem onmiddelijk bij de eerste symptomen van een griep voldoende gebufferde vitamine C poeder in. Bepaal zelf je dosis (3g tot 10 à 15g!) en neem het opgelost in water met wat citroensap. Verdeel deze dosis over de dag.
Info 1. Monografie n°79 Orthobiotica vervangen door antibiotica.
2. Monografie n°11 Griepinfecties
Te proberen waard: Zeer hoge dosissen vitamine D elimineren griep in drie dagen Voor mensen die al het slachtoffer zijn van een griepaanval is er ook hoop. Vitamine D kan immers ook therapeutisch gebruikt worden om griep mee te behandelen. Men heeft in dat geval – gedurende een periode van drie dagen – intraveneus 2000 internationale eenheden vitamine D nodig per kilogram lichaamsgewicht. Dit betekent concreet dat mensen met overgewicht tot 100 000 à 150.000 internationale eenheden vitamine D per dag nodig hebben naargelang het lichaamsgewicht. Deze griepremedie wordt al jaren succesvol toegepast voor Dokter John Cannell. Het is wel van cruciaal belang deze zeer hoge dosissen niet langer dan 72 uur toe te dienen.
3. Monografie n°83 Breedspectrum eigenschappen van vitamine D3
Te bestellen bij Faché Instituut Tel +32 (0)9 3690642 E-mail:
[email protected]
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
15
Medisch dossier Hypertensie
Hypertensie orthomoleculair behandelen Walter OM Faché
V
an ruim 1 200 000 Belgen is bekend dat ze hypertensiepatiënt zijn. In de gezondheidssector is men er echter van overtuigd dat ruim 75 procent van de vijftigplussers ofwel aan prehypertensie lijden of – zonder het te weten een te hoge bloeddruk hebben.
Fig. 1: Het is wel interessant zelf je bloeddruk te kunnen nemen. Je kan dan beter je bloeddruk opvolgen en een gemiddelde waarnemen.
Wat is een hoge bloeddruk?
Wat zijn de oorzaken?
Het hart pompt zuurstofrijk bloed door het lichaam. Dat gebeurt via de slagaders. Wanneer het bloed het hart verlaat, drukt het tegen de wanden van de slagaders. Dat is de bloeddruk. Bloed dat met teveel kracht tegen de wanden drukt, doet de bloeddruk stijgen. We spreken van hoge bloeddruk als de druk gelijk aan of hoger dan 140/90 millimeter kwik is. Bij bepaalde ziekten, zoals bijvoorbeeld. diabetes, is een lagere bloeddruk aanbevolen (130/80 millimeter kwik).
Volgens de klassieke geneeskunde kan er meestal geen oorzaak worden gevonden voor hoge bloeddruk. Soms kan hypertensie wijzen op een nieraandoening of kan dit het gevolg zijn van een verstoord hormonaal evenwicht. Ook omgevingsfactoren kunnen hoge bloeddruk bevorderen, dit geldt zeker voor te weinig lichaamsbeweging, zwaarlijvigheid, te veel zout- of alcoholgebruik, stress, lawaai en het overmatig gebruik van pijnstillers.
Wat zijn de symptomen?
Waarnemingen Steeds meer mensen worden ziek door lawaai. De vernietigende effecten van lawaai op de volksgezondheid zijn al langer bekend. Lawaai, hindert de nachtrust, remt de vitaliteit, vermindert het concentratievermogen en zorgt voor lichamelijke vermoeidheid en stress.
Er zijn nagenoeg geen symptomen. Daarom wordt hoge bloeddruk ook dikwijls ‘de stille doder’ genoemd. Het is niet goed als uw bloeddruk jarenlang te hoog is. De betrokken persoon voelt niets, tot de hersenen, het hart of de nieren zo beschadigd raken dat er ernstige ziektesymptomen ontstaan. Mensen doen er goed aan hun bloeddruk zelf regelmatig te meten en dit ook regelmatig te laten controleren door een arts.
16
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
Lawaai en hoge bloeddruk
Mensen die voortdurend aan lawaai van meer dan 70 decibel worden blootgesteld (geluid in een drukke straat) krijgen hormonale problemen. Het stresshormoon cortisol stijgt.
Medisch dossier Hypertensie
Fig. 2: Korte wandelingen zijn uitstekend tegen hypertensie
Hetzelfde geldt voor de adrenalineproductie die de vecht-of-vluchtreactie veroorzaakt bij ieder mens. Lawaai is ook verantwoordelijk voor het feit dat mannen en vrouwen die in een geluidsonvriendelijke buurt wonen tot tienmaal meer angstwerende medicijnen of antidepressiva moeten gebruiken. Wonen in de nabijheid van een lawaaierige straat verhoogt de kans op een hartaandoening met 30 procent. Dat blijkt uit een Berlijnse studie. Vanaf de leeftijd van 40 jaar heeft iemand die in de buurt van een snelweg of luchthaven woont 5.6 keer meer kans om aan hypertensie (hoge bloeddruk) te lijden.
Adviezen Oplossingen kunnen enkel gevonden worden door woonkernen volledig te splitsen van industriële complexen en transportknooppunten. Zolang dit niet gebeurt, zullen mensen die geconfronteerd worden met lawaaihinder van 65 decibel tot vijfmaal meer gehospitaliseerd moeten worden dan zij die in relatief stille buurten wonen. Het is ook mogelijk woningen en kantoren met sterk geluidisolerende materialen uit te rusten zodat het aantal decibel binnen het gebouw onder de gevarengrens daalt.
Populaire pijnstillers kunnen hypertensie bevorderen Studie aan de Harvard universiteit De klassieke, populaire pijnstillers – type aspirine – kunnen een verhoging van de bloeddruk veroorzaken bij mannen en vrouwen die er regelmatig gebruik van maken. Tot dat besluit kwamen wetenschappers van de Amerikaanse
Harvard universiteit. De onderzoekers voerden een vier jaar durende studie uit waar 16000 mannen – die geen hoge bloeddruk hadden bij de start – aan deelnamen. Mensen die per week 15 pijnstillers nodig hadden zagen gedurende de duur van het onderzoek hun kans op hypertensie met maar liefst 48 procent stijgen, dit in vergelijking met de proefpersonen die geen klassieke, en vrij verkrijgbare pijnstillende medicijnen innamen. Mechanisme Volgens de medici zorgen pijnstillers er voor dat het ontspanningmechanisme van de bloedvaten wordt geblokkeerd. Dit zou ook tot gevolg hebben dat het lichaam meer zout blijft vasthouden. Gespannen aders en teveel zout zijn twee factoren die tot een verhoogde bloeddruk leiden. Men schat dat vandaag meer dan de helft van de wereldbevolking hypertensiepatiënt is, en de tendens blijft stijgend.
Advies Het Faché Instituut adviseert artsen – op basis van tientallen wetenschappelijke studies – om te starten met niet-farmacologische behandelingen zoals fysieke therapie en lichaamsbeweging en gewichtsverlies om de spanning op de bloedvaten te reduceren.
Wat zijn de gevolgen van hypertensie? Hoge bloeddruk versnelt de veroudering van de slagaders en verhoogt de hartarbeid. Hoe ouder een slagader, hoe meer kans er bestaat dat hij beschadigd wordt en verstopt raakt (aderverkalking). Hoge bloeddruk beschadigt alle slagaders van het organisme. Dit kan leiden tot een hartaanval, een beroerte of nierschade. Bij mannen kan dit soms erectiestoornissen veroorzaken.
Referenties: 1. Grassi D, et al. Blood pressure is reduced and insulin sensitivity increased in glucose-intolerant, hypertensive subjects after 15 days of consuming highpolyphenol dark chocolate. J Nutr. 2008 Sep;138(9):1671-6 2. Provencher S, et al. Changes in exercise haemodynamics during treatment in pulmonary arterial hypertension. Eur Respir J. 2008 Aug;32(2):393-8. 3. Park, Saejong et al, Accumulation of physical activity leads to a greater blood pressure reduction than a single continuous session, in prehypertension Journal of Hypertension. 24(9):1761-1770, September 2006. 4. Myers VH, Champagne CM. Nutritional effects on blood pressure. Curr Opin Lipidol. 2007 Feb;18(1):20-4 5. Taubert D, et al. Effects of low habitual cocoa intake on blood pressure and bioactive nitric oxide: a randomized controlled trial.JAMA. 2007 Jul 4;298(1):49-60
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
17
Advieshoekje van Walter Faché
Eenvoudige orthomoleculaire behandelingen tegen hypertensie dagelijks meerdere kleine 1Doe wandelingen! Volgens studieresultaten zijn mensen die aan prehypertensie lijden meer gebaat bij vier kleine wandelingen van ieder tien minuten, dan één grotere wandeling van veertig minuten per dag. Amerikaanse wetenschappers, van de universiteit van Indiana, publiceerden een merkwaardig onderzoek in het vaktijdschrift ‘Journal of Hypertension’. Twintig mannen, die aan prehypertensie leden, stapten eerst gedurende een week iedere dag veertig minuten aan een stuk. Hun prehypertensie – dat wil zeggen een bloeddruk die schommelt tussen 120 en 139 mm Hg bovendruk en 80 tot 89 mm Hg onderdruk – verdween iedere dag gedurende een periode van zeven uur na het stappen. Dezelfde proefpersonen deden vervolgens gedurende een maand niet aan sport. De prehypertensiewaarden evolueerden terug naar een echte hoge bloeddruk (140/90 mm Hg en meer). Dagelijks vier kleine wandelingen van tien minuten deed na een week de bloeddruk terug dalen naar gezonde waarden rond de 120 over 80 mm Hg. Korte wandelingen zorgden dagelijks voor een kerngezonde bloeddruk, tegenover die ene wandeling van 40 minuten per dag.
Besluit Prehypertensie is een sluipend gezondheidsprobleem waarmee 80 procent van de bevolking vanaf 35 jaar mee af te rekenen krijgt. Dit is de voorbode van echte hypertensie die op termijn leidt tot hart- en nierproblemen, mogelijk hersenbloedingen en ernstige oogaandoeningen.
calcium helpt tegen 2Voldoende beginnende hypertensie Tot voor kort dacht men dat zout de enige en voornaamste voedingsfactor was die tot een hoge bloeddruk kon leiden. Amerikaanse onderzoekers hebben ontdekt dat een tekort aan calcium even belangrijk is in het ontstaan van hypertensie. Uit een grootschalig onderzoek blijkt dat mannen en vrouwen die slechts 500 milligram calcium per dag innemen 55 procent meer kans hebben om hypertensiepatiënt
18
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
te worden dan mensen die minstens 1500 milligram calcium per etmaal gebruiken onder de vorm van zuivelproducten, aangevuld met supplementen. Eén procent van de calcium inname speelt een belangrijke rol in het bepalen van de bloeddruk en het lichaamsgewicht.
Besluit Mensen die tussen 1500 en 2000 milligram calcium per dag gebruiken en dit combineren met voeding die rijk is aan groenten en fruit en arm aan vetten, zien hun systolische bloeddruk dalen met 5.5 mm Hg en hun diastolische druk met 3 mm Hg.
chocolade werkt 3Zwarte bloeddrukverlagend Uit een recente Duitse studie blijkt opnieuw dat chocolade met een zeer hoog zuiver cacaogehalte (70 procent en meer) over gezonde eigenschappen beschikt, tenminste indien men het met mate eet. “Mensen die dagelijks 7 gram zwarte chocolade consumeren krijgen op een smakelijke manier ook 30 milligram polyfenolen in hun organisme”, zegt professor Dirk Taubert die verbonden is aan het universitair ziekenhuis van het Duitse Keulen. De wetenschapper volgde gedurende een periode van twee jaar 44 mannen en vrouwen die aan lichte hypertensie leden. Professor Taubert vroeg de deelnemers aan deze studie om dagelijks 7 gram zwarte chocolade te eten en verder geen drastische wijzigingen door te voeren in hun leefpatroon. Een controlegroep, die ook aan een lichte vorm van hoge bloeddruk leed, at in plaats van zwarte chocolade, zeven gram witte chocolade. In die laatste soort zitten echter geen polyfenolen waarvan bekend is dat ze over antioxidatieve eigenschappen beschikken.
Besluit Bij het begin van het experiment leed 86 procent van de proefpersonen aan een licht verhoogde bloeddruk. Op het einde was dit cijfer nog 68 procent. Alle verbeteringen werden waargenomen bij de mensen die disciplinevol dagelijks zeven gram zwarte chocolade smulden.
uit melkeiwit verlaagt 4Peptide bloeddruk Mensen die hun bloeddruk door middel
van een meer gezonde levensstijl en extra nutriënten onder controle willen krijgen, kunnen beroep doen op een melkpeptide. De C-12 melkpeptide is geschikt voor mensen met bloeddrukwaarden die gelijk zijn aan of lager liggen dan 149 mm/Hg over 96 mm/Hg. In de studie werden echter proefpersonen toegelaten met een bloeddruk van 153 mm/Hg over 105 mm/Hg.
Besluit De melkpeptide geeft volgens de gepubliceerde studie binnen zes uur positieve resultaten. Wetenschappers geven aan dat een optimaal effect pas na zes tot acht weken wordt bereikt. Het voedingssupplement wordt voor de maaltijden ingenomen. Tijdens de studie werden er geen nevenwerkingen gesignaleerd. Personen die medicijnen gebruiken om hun bloeddruk te verlagen doen er goed aan eerst hun arts te raadplegen vooraleer dit voedingsupplement te gaan gebruiken. Klinische onderzoeken hebben tot dusver geen interacties aangetoond.
proteïne als 5Wei bloeddrukverlager Gehydroliseerde weiproteïnen zijn eiwitten die opgesplitst werden waardoor het maag-darmkanaal minder problemen heeft om het op te nemen. Tijdens een kleine klinische studie was het in staat de bloeddruk bij proefpersonen duidelijk te verlagen. De wei-studie is een poging om het aantal slachtoffers van cardiovasculaire aandoeningen te laten dalen en de levenskwaliteit van mensen die aan een verhoogde bloeddruk lijden te verbeteren. Gehydroliseerde wei-proteïne moet ook in staat geacht worden de jaarlijkse kostprijs voor geneesmiddelen tegen hypertensie (jaarlijks 300 miljard euro in de Verenigde Staten en de Europese Unie) drastisch te verlagen.
Besluit De wetenschappers besluiten dat gehydroliseerde weiproteïne in staat is de bloeddruk op natuurlijke wijze te verlagen. Volgens de onderzoekers komt een daling van 5mm Hg in de bloeddruk overeen met een vermindering van 16% in het aantal hartziekten.
Sport en Leefstijl Mariadistel
Veiliger feesten met Mariadistel
Dirk Bogaert
M
ariadistel is een vrij veel voorkomende plant, waarvan de nerven helder wit zijn. Mariadistel was oorspronkelijk een Australische plant die later in het zuiden van de Verenigde Staten en in Europa werd teruggevonden. De plant bereikt een maximum hoogte van anderhalve meter. Tijdens de bloeiperiode krijgt de Mariadistel paarse bloemen. Ze kunnen vers geconsumeerd worden en hebben dezelfde leverondersteunende werking als een artisjok. Mariadistel is echter vooral bekend om gedurende de feestperiode zware maaltijden te helpen verteren en de toxische gevolgen van overdreven alcoholgebruik voor een zeer groot deel te elimineren.
Er bestaan honderden wetenschappelijke studies die aantonen dat mariadistel zeer nuttig is in de behandeling van bijna alle leveraandoeningen. We praten dan over hepatitis, alcoholmisbruik, levercirrose, leververgiftiging, een vette lever en een virale hepatitis. Mariadistel is een van de planten die geen farmaceutische gelijke kent. Er bestaan met andere woorden geen medicijnen die even goed of beter werken tegen een toxische of slecht werkend lever dan mariadistel (Latijnse namen
hiervoor zijn Carduus marianus of Silybum marianum).
Fig. 1: Veiliger feesten met Carduus marianus of mariadistel.
Mariadistel beschikt gedurende de feestperiode (en vanzelfsprekend ook daar buiten) nog over andere niet te verwaarlozen gezondmakende eigenschappen. Mariadistel zorgt er bijvoorbeeld voor dat tijdens copieuze maaltijden de vetten beter en sneller worden verteerd. Verder is het tevens mee verantwoordelijk voor een stabilisering van de bloedglucosewaar-
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
19
Sport en leefstijl Mariadistel bondgenoot. Sylmarine herstelt immers schade aan levercellen bij bijna alle vormen van hepatitis, cirrose en alle andere mogelijke leverziekten. Het is wel onduidelijk of sylmarine werkzaam is bij leverkanker. Duitse wetenschappers volgden 2637 mensen die aan hepatitis, levercirrose of een vervette lever leden. Iedereen gebruikte gedurende een periode van acht weken gestandaardiseerde mariadistelextracten. Na twee maanden verklaarden 63 procent van de vrijwilligers dat de typische symptomen van de meeste leveraandoeningen, zoals vermoeidheid, gebrek aan eetlust en misselijkheid totaal waren verdwenen. Uit bloedonderzoek bleek dat de gemiddelde waarden van alanine-aminotransferase (ALT) en aspartaat-aminotransferase (AST), dat zijn de ‘markers’ die duiden op dode levercellen, met 46 procent waren gedaald. Ruim 73 procent van de mensen, die deelnamen aan deze studie, en last hadden van een vergrote lever hoorden van de arts dat ‘het zuiveringstation’ van het menselijk lichaam terug zijn normale omvang had aangenomen. Nog in Duitsland ging men na of 116 mensen die aan alcoholcirrose leden, konden geholpen worden door gedurende twee weken een maria distelextract in te nemen. De wetenschappers stelden een merkbare verbetering van de lever vast na amper veertien dagen. Een andere studie, waar 29 mensen aan deelnamen met een ver gevorderde vorm van alcoholcirrose, toonde aan dat het gebruik van sylmarine, gedurende een periode van twee maanden, in staat was de misselijkheid bij de patiënten weg te nemen en er tevens voor te zorgen dat ze terug zin kregen om regelmatig en gezond te eten.
Fig. 2: Mariadistel krijgt tijdens de bloeiperiode paarse bloemen en kunnen de lever helpen ontgiften.
den, houdt het de cholesterolwaarden, ook gedurende de feestdagen, binnen gezonde perken. Mariadistel beschermt mensen ook tegen maag- darmontstekingen en het helpt de insulineproductie op het juiste niveau te houden. Er zijn dus redenen genoeg om gedurende de feestmaand over een degelijk mariadistelsupplement te kunnen beschikken. Mariadistel werkt immers zowel preventief als curatief.
Waarom heeft de mariadistel zo’n positieve invloed op de lever? Het actieve bestanddeel van mariadistel heet sylmarine. Sylmarine werkt rechtstreeks op de celmembranen van de lever. Sylmarine voorkomt met andere woorden dat virussen en giftige stoffen de kans krijgen om levercellen te beschadigen. Het is bijgevolg handig om het middel preventief te gebruiken. Mensen die al met leverschade hebben af te rekenen ontdekken in sylmarine een heel goede
20
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
Ook patiënten die aan hepatitis B en C lijden werden door het gebruik van sylmarine geholpen. Sylmarine stimuleerde de proteïneproductie in de lever, waardoor er nieuwe levercellen konden aangemaakt worden om de oude te vervangen die ernstig beschadigd werden door de hepatitis.
Minder bekende eigenschappen van mariadistel Mariadistel beschermt mensen ook tegen arteriosclerose, galstenen, ijzerstapeling en een te hoog cholesterolgehalte. Mariadistel stimuleert de proteïnesynthese in de lever. Daardoor wordt LDL-cholesterol voor een deel omgezet in HDL-cholesterol. Even belangrijk is het feit dat een onderdeel van mariadistel, silibinine, in staat is om het oxidatieproces van LDL-cholesterol, dat verantwoordelijk is voor de plaquevorming in de vaatwanden, stop te zetten. Mariadistel verlaagt ook het ongezonde cholesterolniveau in de gal, waardoor de vorming van galstenen kan voorkomen worden.
Sport en leefstijl Mariadistel
Zware metalen in Europese wijnen! Uit een recente wetenschappelijke studie, die op 30 oktober 2008 werd gepubliceerd in het vakblad ‘Chemistry Central Journal’, blijkt dat de meeste Europese wijnen van een dubieuze tot gevaarlijke kwaliteit zijn. Volgens de toxicologen Declan Naughton en Andrea Petroczi bevatten de meeste gekende wijnsoorten minstens zeven gevaarlijke metalen in concentraties die volgens de studie 100 tot 350 maal te hoog liggen. Concreet betekent dit dat mensen die slechts een glas wijn per dag drinken gezondheidsrisico’s nemen volgens de onderzoekers die o.a. verbonden zijn aan de Kingston Universiteit in Londen. De zware metalen in de wijn kunnen leiden tot de ziekte van Parkinson, andere hersenaandoeningen, chronische ontstekingen en sommige vormen van kanker. “De wijnboeren zouden een manier moeten vinden om de gezondheidsbedreigende metalen uit de wijn te halen”, zegt Naughton. Of op de etiketten zou er op zijn minst een vermelding moeten staan welke zware metalen er in de wijn zitten”, verklaart de Brit verder. “Consumenten kunnen op die manier zelf beslissen of ze wijn wensen te drinken waar te hoge concentraties aan zware metalen in verborgen zitten.” Een mens zou depressief worden van dergelijke berichten. Het waren trouwens de Chinezen, die vele eeuwen geleden ontdekten dat de lever het centrale hoofdkwartier vormde voor alle menselijke emoties. Volgens hen ontstaan depressies en andere emotionele problemen door een niet-optimale werking van de lever. In de traditioneel Chinese geneeskunde wordt mariadistel vandaag nog vlak na de winter gebruikt als een middel tegen winterdepressies. De Aziaten gaan er van uit dat een meer gezonde lever een depressieve gemoedtoestand letterlijk en figuurlijk zuivert.
Mariadistel en kanker Een groot aantal borstkankergevallen, alsook andere soorten tumoren worden gestimuleerd door het vrouwelijk oestrogeenhormoon. Wetenschappers die verbonden zijn aan de universiteit van Cleveland (Ohio-VS) hebben ontdekt dat mariadistel de groei van borstkankercellen sterk afremt en zelfs stopt. Dit gebeurt in een reeds bestaande tumor, maar nog belangrijker is het feit dat mariadistel (sylmarine) voorkomt dat kankercellen zich kunnen verspreiden naar andere organen. Mariadistel beschermt in hoge doseringen mensen die behandeld worden met de kankermedicijnen cisplatine en ifosfamide. Behalve bescherming verhoogt sylmarine ook de werking van deze geneesmiddelen. Mariadistel behoedt mannen en vrouwen tegen het ontstaan van leverkanker door gespecialiseerde afweercellen in de lever (de kuppfercellen). Op de aders van de lever bevinden zich speciale cellen, die kuppfercellen heten, naar de man die ze ontdekte. Deze cellen verwijderen schadelijke stoffen uit het bloed. Ze zijn dus verantwoordelijk voor de afvalverwerking en ze elimineren bacteriën, giftige stoffen en andere schadelijke stoffen die proberen de lever binnen te dringen. Ze verhinderen tevens het ontstaan van leverkanker door kankercellen die in de bloedbaan zijn terechtgekomen te vernietigen. De sylmarine in Mariadistel beschermt de kuppfercellen tegen ontstekingsreacties.
Mariadistel en prostaatkanker Onderzoekers verbonden aan het Center of Cancer Causation and Prevention in het
Amerikaanse Denver ontdekten dat sylmarine in staat was om prostaatkankercellen via differentiatie (kankercel wordt weer gewone cel) zodanig te bewerken dat ze terug een normale levenscyclus kregen. Dit effect van sylmarine werkt totaal afzonderlijk en heeft geen negatieve invloed op de actie van genen die kankercellen opsporen en vernietigen. Deze genetische actie is van groot belang bij prostaatkankergevallen die niet positief reageren op een hormonale therapie.
Mariadistel en psoriasis Artsen melden dat de toediening van sylmarine ook zeer positieve effecten heeft op psoriasispatiënten. Mariadistel beperkt de frequentie van de aanvallen. Dit komt omdat sylmarine zorgt voor een verhoogde galproductie. Daardoor worden giftige stoffen, die geassocieerd worden met psoriasis, veel sneller afgevoerd.
Besluit Mariadistel en zijn actieve bestanddelen, sylmarine en silibine, worden ingezet tegen een zeer brede groep van aandoeningen. Preliminaire studies geven trouwens ook aan dat mariadistel ook kan gebruikt worden om diabetici te helpen en het leed van parkinsonpatiënten iets te verlichten. Mariadistel is en blijft echter een supplement dat vooral zorgt dat een overbelaste lever geen blijvende schade oploopt gedurende feest- en vakantieperioden. Mariadistel is echter geen wondermiddel, beschouw het dus zeker niet als een volledige ‘vrijgeleide’ voor een onbeperkt en probleemloos zwaar eet- en drinkgedrag tijdens de komende weken.
TIP! Bupleuran complex is ideaal te gebruiken tijdens de periode van de feestdagen en uiteraard ook erna om ons lichaam te zuiveren. Aangewezen bij allerhande leveraandoeningen en tevens ook een positieve invloed op gal, milt en maag. Bupleuran complex gaat de lever stimuleren om meer gifstoffen te verwijderen en tevens om meer verteringssappen te gaan produceren. (zie adv. p.37 - 013 556092) Referenties: 1. Falasca K, Ucciferri C, Mancino P, Vitacolonna E, De Tullio D, Pizzigallo E, Conti P, Vecchiet J. Treatment with silybinvitamin E-phospholipid complex in patients with hepatitis C infection. J Med Virol. 2008 Nov;80(11):1900-6 2. Ramasamy K, Agarwal R. Multitargeted therapy of cancer by silymarin. Cancer Lett. 2008 Oct 8;269(2):352-62 3. Momeny M, Khorramizadeh MR, Ghaffari SH, Yousefi M, Yekaninejad MS, Esmaeili R, Jahanshiri Z, Nooridaloii MR. Effects of silibinin on cell growth and invasive properties of a human hepatocellular carcinoma cell line, HepG-2, through inhibition of extracellular signal-regulated kinase 1/2 phosphorylation. Eur J Pharmacol. 2008 Sep 4;591(1-3):13-20 4. Schrieber SJ, Wen Z, Vourvahis M, Smith PC, Fried MW, Kashuba AD, Hawke RL. The pharmacokinetics of silymarin is altered in patients with hepatitis C virus and nonalcoholic Fatty liver disease and correlates with plasma caspase-3/7 activity. Drug Metab Dispos. 2008 Sep;36(9):1909-16 5. Bares JM, Berger J, Nelson JE, Messner DJ, Schildt S, Standish LJ, Kowdley KV. Silybin treatment is associated with reduction in serum ferritin in patients with chronic hepatitis C. J Clin Gastroenterol. 2008 Sep;42(8):937-44
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
21
Sport en leefstijl Schoonheid
Haar snorhaar
Jozef Poppe
H
oe het huidige schoonheidsideaal een lichaamshaarfobie heeft aangewakkerd, en hoe de haarfobie tot ‘verminking’ van de schoonheid leidt…
Hoe werkt laserbehandeling? De gekoelde kop van het laserapparaat (dit is een blokje van l cm2) wordt geplaatst op de te behandelen behaarde huid. De puls van de laser, welke maar een fractie van een seconde zijn energie vrijgeeft, richt zich op het pigment onderaan de haarwortel. Door de vrijgekomen warmte vernietigt hij het haarzakje waar het haar uitgroeit. Door het maar zo kort afgeven van de warmte en het gebruik van de gekoelde kop zal de huid in de omgeving van het haar goed beschermd zijn. De behandeling zelf is niet pijnlijk, hooguit wat irritant. De meeste mensen kunnen de behandeling zeer goed verdragen, vandaar de voorkeur boven epilatie. Na de lasersessie ziet de huid wat rood, zoals bij zonnebrand, en kan ze wat zwelling vertonen. Dit is echter volledig afhankelijk van het huidtype.
22
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
De laatste jaren ontmoet men meer en meer dames met verticale groefjes tussen bovenlip en neus, en een licht opgetrokken bovenlip. Het betreft meestal dames boven de veertig jaar die in een of ander schoonheidsalon hun snorhaartjes hebben laten verwijderen door diepwerkende mechanische, chemische- of laser-ontharing, zodat de talrijke verdwenen haarzakjes de huidvulling doen verdwijnen. Laat de man gerust kiezen wat hij bij de vrouw het mooist vindt, de eventuele veertiendaagse oppervlakkige onschuldige schering of de diepwerkende middelen. In elk geval heeft de oppervlakkige schering geen enkele nevenwerking inzake schoonheid tussen bovenlip en neus. De thans verminderde haartolerantie en de lichtjes toegenomen snorgroei stimuleren helaas de moderne vrouw om ook het laatste snorhaartje te doen verdwijnen. Toch zou het wellicht beter zijn eens goed te zoeken naar de ware oorzaak van de toegenomen vrouwelijke snorgroei. Snorhaar is immers aan mannelijke hormonen te wijten doch de meeste contraceptiepillen zijn echter gebaseerd op vrouwelijke hormonen, namelijk oestrogenen. De eerste uitleg is dat een dagelijkse inname van synthetische oestrogenen wel eens een
onevenwicht zou kunnen verwekken waarbij de vrouw voor het evenwichtherstel een beetje meer mannenhormoon ontwikkelt hetgeen in de snorzone een licht hirsutisme (overmatige haargroei op ongewone plaatsen) verwekt… De tweede uitleg is dat sommige contraceptiehormonen progestagenen bevatten met androgene (mannelijke) eigenschappen. Progestagenen zijn een groep van progesteronafgeleide hormonen. Van deze hormonenverzameling is progesteron de enige natuurlijke; de twintigtal andere progestagenen zijn synthetisch, vandaar soms androgeen. Zulke vormen kunnen direct de snorhaargroei bevorderen. Hoe dan ook zien wij thans veel meer snorgroefjes dan in de zestigerjaren toen de ‘pil’ en de haarfobie nog niet bestond… (een klein doordenkertje). In elk geval verwekt een maandelijks scheerbeurtje (vanaf 50 jaar) absoluut geen verticale groefjes en ook geen opgetrokken bovenlip. Tenslotte mag ook de rasgevoeligheid niet uit het oog worden verloren. Niet elk volkerenras heeft er evenveel last van.
Milieu Bomen tegen astma
Bomen voorkomen verkoudheden en astma
Dirk Bogaert
H
et ministerie van Volksgezondheid geeft toe dat er jaarlijks minstens twaalfduizend mensen sterven aan de gevolgen van luchtvervuiling. Deze trend zal er volgens de Britse professor Ronald Eccles niet verbeteren, integendeel. De luchtkwaliteit is dermate giftig geworden dat mensen met een verzwakte immuniteit veel sneller een verkoudheid zullen krijgen die ernstige tot levensbedreigende complicaties kunnen veroorzaken.
Ieder mens ademt dagelijks, gemiddeld, zo’n vijftienduizend liter lucht in vol toxische stofdeeltjes. Deze kleine, meestal onzichtbare ziekteverwekkers, zijn enkel massaal te bekijken als je een panoramisch beeld van een stad krijgt. Dan zie je een soort nevel. Het is die ziekelijke mist die ons allemaal vroeg of laat een verkoudheid, astma, een bronchitis, een hartinfarct of een ernstige longaandoening bezorgt. De fijne giftige stofpartikels worden veroorzaakt door het wegverkeer, de industrie, het energieverbruik van huisgezinnen en bedrijven en door de mens zelf. “Wat vroeger een banale verkoudheid was, betekent nu voor steeds meer mensen een bedreigende ziekte. Het gezegde dat je doodgaat aan je laatste verkoudheid wordt meer dan ooit een realiteit.” Professor Eccles is reeds twintig jaar directeur van het internationaal gerenommeerd verkoudheidscentrum dat deel uitmaakt van de universiteit van Cardiff. “Ik blijf er echter wel van overtuigd dat gezonde mensen geen schrik hoeven te hebben van een verkoudheid. Het probleem is echter dat er steeds minder gezonde exemplaren van de
‘homo sapiens’ leven. Stress, slechte voeding, giftige lucht en de overbevolking van de aarde zijn de voornaamste factoren die er voor zorgen dat de onschuldige verkoudheid van de vorige eeuw nu plotseling, voor een steeds grotere groep mensen fataal kan worden, of op zijn minst verantwoordelijk is voor een chronische aandoening – zoals astma – die de levenskwaliteit drastisch beperkt.”
Fig. 1: Luchtvervuiling veroorzaakt een lichte, toxische, maar ziekmakende mist over een stad
Professor Ronald Eccles verklaarde vorig jaar aan de Britse televisie (BBC) dat artsen meer aandacht moeten hebben voor de orthomoleculaire aanpak van allerhande ogenschijnlijk banale infectieziekten, zoals een verkoudheid. Eccles gaf die verklaring naar aanleiding van een studie die verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift ‘The Lancet Infectious Diseases’. Daarin werd aangetoond dat echinacea het immuunsysteem versterkt en er kan voor zorgen dat mensen 58 minder kans hebben om een verkoudheid te krijgen. Mannen en vrouwen met een sterk immuunsysteem krijgen niet enkel veel minder infectieziekten. Als ze toch een verkoudheid krijgen zijn de symptomen veel minder erg en duurt de ziekteperiode amper twee dagen.
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
23
Milieu Bomen tegen astma “Wist je dat de combinatie van vitamine C en echinacea de kans op een banale infectieziekte aan de bovenste luchtwegen met niet minder dan 86 procent vermindert”, zegt Professor Craig Coleman die verbonden is aan de universiteit van Connecticut. Wetenschappers zijn het er echter over eens dat vitaminen en voedingssupplementen alleen mensen niet voldoende zullen kunnen blijven beschermen. Daarvoor wordt de lucht teveel en te snel vervuild. Specialisten pleiten dan ook om het bomenarsenaal van de planeet te verdrievoudigen teneinde de toenemende luchtvervuiling – en de daar aan gekoppelde ziektebeelden – terug te dringen.
Waarom zijn bomen van cruciaal belang voor de gezondheid van de mens? De opwarming van de aarde wordt door steeds meer wetenschappers in verband gebracht met tal van ziektebeelden. Mensen vragen zich af wat ze zelf kunnen doen om de gevolgen van de opwarming tegen te gaan. Bomen planten is volgens de Amerikaanse ruimtevaart organisatie NASA een van de belangrijkste zaken die iedereen kan doen.
Professor Richard Smardon is in de Amerikaanse staat New York gespecialiseerd in milieuplanning. “Geloof me, we beleven nu een echte bank- en economische crisis. We dachten dat de groei ongelimiteerd verder kon gaan en komen nu tot het besef dat er ook aan economische vooruitgang – volgens het oude model – een brutaal einde komt. Iets dergelijks dreigt ook te gebeuren met het milieu. Straks wordt er gevochten voor drinkwater en systemen om de lucht terug zuiverder te maken. Het antwoord is nochtans eenvoudig. De aarde heeft op het vlak van inwoners een ‘numerus clausus’ nodig. Water moet, net als in het internationaal ruimtestation gerecycleerd worden, en zuurstof moet ook zoals in de ISS (International Space Station) gezuiverd worden met planten die alle toxische substanties opnemen. Ruimtevaarders hebben blijkbaar al zeer goed begrepen dat plantengroei letterlijk van levensbelang zijn om te kunnen overleven in de ruimte. Op aarde is men nog zover niet. Het bosareaal vermindert ieder jaar, terwijl we miljoenen nieuwe, kwalitatief zeer sterke bomen nodig hebben om onze lucht te zuiveren. Iedereen die een boom plant doet voor het eigen leefmilieu precies hetzelfde als een hybride auto kopen, of zonnepanelen op het dak van zijn woning plaatsen. Uit een Amerikaanse studie blijkt dat de bomen in NewYork stad alleen 1800 ton luchtvervuiling uit de atmosfeer halen per jaar.
Kies wel de juiste soort bomen!
Fig. 2: De meidoornboom levert de minste allergische reacties op en neutraliseert de grootste hoe veelheid CO2 uit de atmosfeer
24
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
De NASA heeft met satellietbeelden echter vastgesteld dat zowel in Amerikaanse, als in Europese steden, het bomenarsenaal gedurende de afgelopen tien jaar met maar liefst twintig procent is verminderd. De zuurstofzuiveraars van de aarde – die bomen echt zijn – moeten ruimte maken voor meer beton en meer nieuwe gebouwen.
Bomen doen dat gedurende de fotosynthese. Ze halen dan giftige CO2 uit de lucht en stockeren dit in het levende hout. Bomen hebben bepaalde hoeveelheden CO2 nodig om te kunnen groeien. Kortom, hoe meer bomen er geplant worden, hoe meer CO2 er uit de lucht wordt gefilterd. Leden van astmaverenigingen zullen onmiddellijk reageren met de terechte beweringen dat bomen net astma-aanvallen kunnen veroorzaken. Dat klopt, daarom hebben wetenschappers van de Syracuse universiteit in de Verenigde Staten die soorten bomen ontdekt die geen allergische reacties veroorzaken en een maximum aan CO2 uit de atmosfeer halen. Het gaat om de gele trompetboom, de kornoeltjeboom en de meidoornboom. Deze bomen bewijzen hun grootste nut als ze geplant worden in het centrum van de stad, kortom op plaatsen waar er veel asfalt en beton is die CO2 rechtstreeks in de atmosfeer brengt. Door de positieve resultaten die bomen – in een wereldstad als New York – tot stand brengen, heeft het stadsbestuur besloten om tegen 2017 nog een miljoen extra bomen bij te planten om zo astma en andere ontstekingen van de bovenste luchtwegen tegen te gaan.
Milieu Duurzame olie
Tanken met algen
Joost Meeusen
D
e zoektocht naar groene energie houdt niet op bij koolzaad- of sojaolie. Deze gewassen zijn niet geschikt om het petroleum te vervangen of zelfs het energieprobleem op te vangen. In feite leidt deze weg naar een ecologische en economische catastrofe, een pak erger dan de brandstofprijzen die een beetje gestegen zijn. Bestaat er dan geen echte groene energie? Toch wel, olie uit algen, maar dan moeten we ook bedachtzaam er mee omgaan.
Koolstof in en uit de lucht Gedurende miljoenen jaren heeft de aardse ecologie haar best gedaan om voortdurend CO2 netjes om te zetten naar organisch materiaal, zoals hout en humus. Een deel daarvan geraakte bedolven onder verschillende lagen gesteente waardoor dit organisch materiaal gefossileerd werd naar steenkool of aardolie. Dit proces van miljoenen jaren wordt nu eventjes ongedaan gemaakt. Sinds de industriële revolutie (18de eeuw) werden reeds grote delen van die reserves opgebruikt. Dit wilt zeggen dat de oorspronkelijke koolstof (C) terug in de vorm van koolstofdioxide (CO2) in de atmosfeer geïnjecteerd werd. Koolstofdioxide vormt als het ware een mantel rond de aarde omdat het haar warmtestraling tegenhoudt, maar niet de zonnewarmte. Dit noemt men het broeikaseffect, niet alleen van koolstofdioxide, maar ook van andere gassen.
Worst case scenario Denk nu niet dat de aarde daarvan wakker ligt. Die heeft alle tijd om die CO2 terug te laten omzetten naar organisch materiaal.
Ondertussen is het hier wel een paar graadjes warmer geworden en dat zou reeds voldoende kunnen zijn voor de meest ingrijpende veranderingen: smelten van ijskappen, verschuiving van woestijnen, het extremer worden van het klimaat. Optimisten zeggen dat het wel vanzelf voorbij zal gaan; pessimisten geloven dat de aarde tegen afzienbare tijd onleefbaar zal worden. De mens legt als het ware zijn eigen tuin in de assen.
De teloorgang van bossen Op de koop toe heeft de mens een groot deel van het bosarsenaal omgekapt. Bomen zijn belangrijke organismen die het CO2 aan banden kunnen leggen in hun hout. We brengen dus meer CO2 in de atmosfeer, plus we zorgen ervoor dat minder CO2 nog aan de begane grond gefixeerd kan worden.
Wat is groene energie? Ondertussen is men naarstig op zoek naar duurzame oplossingen. Fossiele olie is niet duurzaam: het veroorzaakt een onevenwicht in de atmosfeer die niet op korte termijn her-
Wat is groene energie? Bij groene energie moet men volgende overwegingen op nahouden: Wordt de olie bekomen door CO2 uit de atmosfeer in planten te fixeren? - Is de netto balans van CO2 neutraal, d.w.z. evenveel CO2 wordt geproduceerd als er gefixeerd wordt. - Wat is de last op het milieu? - Is het economisch haalbaar of zijn er andere economische conflicten?
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
25
Milieu Duurzame olie
Biodiesel en bio-ethanol Biodiesel wordt gewonnen uit de oliefractie van planten, waarbij de oliefractie chemisch bewerkt wordt. Bio-ethanol wordt verkregen door een microbiële omzetting van suikerige componenten van de plant: zetmeel en cellulose. Dit proces noemt men fermentatie en komt overeen met de gisting van wijn en bier waar suiker ook omgezet worden naar alcohol.
Referenties: 1. Chisti Y. Biodiesel from microalgae beats bio-ethanol. Trends in biotechnology. 2007 20(6):126-130 2. Reijnders L. Do biofuels from microalgae beat biofuels from terrestrial plants? Trends in biotechnology. 26(7):350-351 3. http://journeytoforever. org/biodiesel_yield. html 4. Rosenberg J, Oyler GA et al. A green light for engineered algae: redirecting metabolism to fuel a biotechnology revolution. Current Opinion in Biotechnology 2008, 19:430–436 5. http://biopact. com/2007/01/in-depthlook-at-biofuels-fromalgae.html
26
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
steld kan worden. Bovendien zal de bron eens uitgeput geraken. Hout om te stoken is wel duurzaam, op voorwaarde dat voor elke boom die geveld wordt een nieuwe boom in de plaats komt. Bomen en planten kunnen dus een onuitputtelijke bron van energie zijn en zij halen hun energie uit zonlicht.
groeiende organismen zijn. Algen kunnen hun biomassa verdubbelen binnen de 24 uur! Voor hun aangroei hebben ze uiteraard de nodige voedingsstoffen nodig: fosfor, stikstof, zwavel en tal van mineralen. Maar geen koolstof moet toegediend worden, want die wordt immers uit het koolstofdioxide van de atmosfeer gehaald.
Koolzaadtragedie
In Amerikaanse cijfers wilt dit zeggen dat, daar waar oliepalm 61% van het Amerikaanse landbouwgebied nodig heeft om het volledige land te bevoorraden van brandstof, deze microalgen slechts 3% nodig hebben. Bovendien hoeft men zelfs geen landbouwgebied in te palmen. Algen met een hogere olie-inhoud zouden zelfs nog beter kunnen scoren.
Momenteel wordt biodiesel vooral uit koolzaad gehaald. Het grote drama van koolzaad is dat hiervoor waardevolle landbouwgebieden gebruikt moeten worden. Er ontstaat dus een zware concurrentie tussen de voedselwinning en oliewinning op het vruchtbare terrein. Het koolzaad heeft nu al voor een prijsstijging van voedsel gezorgd. Koolzaadolie getuigt dan ook van cynisme ten opzichte van de voedselproblematiek in de wereld. Voor oliepalm in Zuid-Amerika doet men aan massale ontbossing.
Tanken met populier Bio-ethanol kan men uit bomen distilleren. Vooral populier leent zich hiervoor toe: een snel groeiende boom waarvan de loten reeds na drie jaar geoogst kunnen worden. Met oogsten bedoelt men dat de takken van de boomstronken gaat maaien en onmiddellijk gaat verhaspelen, net zoals maïs geoogst worden. In een volgende stap moet - uit de houtsnippers geraffineerd worden; dat kost ook energie. Populier kan wel aangeplant worden op minder geschikte landbouwgronden, maar het blijft een concurrentie met ecologisch waardevollere bosarealen. Het Vlaams Instituut voor Biotechnologie heeft onlangs een genetisch gemanipuleerde populier ontwikkeld om de efficiëntie van bio-ethanolraffinage te verhogen. Deze bomen bevatten minder lignine. Een eerste veldproef met deze populieren is onlangs afgewezen door de overheid.
Olie uit algen Algen hebben onmiskenbaar het voordeel dat ze niet afhankelijk zijn van vruchtbare gronden. In principe zou men algen kunnen kweken op zee of in zelfs in de woestijn. Het potentieel van algen ligt veel hoger dan de planten die op het land verbouwd worden. Hoewel het eencellige organismen betreffen, bestaan sommige algensoorten tot 80% uit olie. Bij sojaboon en oliepalm, momenteel de twee meest gebruikte oliegewassen, is dat amper 5%. Theoretische berekeningen in verband met algen durven hoog op te lopen. Bij de planten is oliepalm de koploper met 5950 liter olie per hectare. De olie-opbrengsten van algen schat men op 98.400 liter/ha in een model waar de algen gekweekt worden in zonlichtrijke tropische gebieden. Deze berekeningen zijn gebaseerd op een oliepercentage van 30% van het drooggewicht. Zulke cijfers haalt men omdat algen snel
De moeilijkheden van algenkweek Enkele praktische bezwaren temperen het enthousiasme omtrent algenkweek. In feite weet men nog niet of bovenstaande cijfers wel technologisch haalbaar zijn in de praktijk. Waar bij koolzaad enkel een tractor nodig is, vereist algenkweek een infrastructuur: vijvers of doorzichtige containers. Sommige ontwerpen gaat zelfs over tot een gesloten buizensysteem. Het opbouwen van deze infrastructuur vraagt energie en die moet ook op de rekening gezet worden. Een buizennetwerk oogt aantrekkelijk: de algen worden maximaal in contact gebracht met het zonlicht. Een dergelijk gesloten systeem moet echter onder strikte controle staan. Een optimale nutriëntentoevoer, de zuurtegraad, de concentraties aan zuurstof en koolstofdioxide in de voedingsbodem mogen niet afwijken of massale algensterfte zal optreden. Energie is nodig om een constante doorstroom in de buizen te onderhouden en om het gevormde zuurstof af te tappen. Het buizensysteem moet regelmatig gereinigd worden. ‘s Nachts is er een input van energie nodig om de algen in goede conditie te houden. Wel kan nog een extra winst kan wel gehaald worden uit de resterende 70% biomassa (de niet-oliefracie) door deze te fermenteren naar bio-ethanol. Mogelijk is deze extra winst voldoende om de installatie van onderhoudsenergie te voorzien. Hoe dan ook zal algenolie de duurste van alle oliën zijn. Niemand zal het in zijn hoofd halen om algen te kweken in de woestijn: extra maatregelen moeten dan getroffen worden om waterverlies (in strijd met het drinkwater!) te minimaliseren en om de gewonnen olie te transporteren. Het kweken van algen is immers heel wat anders dan olie uit de grond pompen! Misschien worden we teveel ontmoedigd door de koolzaad- en maïsolielobby. In Amerika staat reeds eenderde van de maïsproductie in dienst van de oliemarkt. Men krijgt het zeker niet meer in de schoot geworpen.
Wetenschappelijke visies Statistieken
Liegen met statistieken
Guido Duerinckx
W
elk geneesmiddel zou u het liefst gebruiken? Eentje dat het risico op kanker met 50% verlaagt of een middel dat bij slechts 1 op 100 mensen kanker voorkomt.? De meeste mensen kiezen voor het eerste omdat de kans op kanker met de helft wordt verminderd. Wat ze niet weten is dat deze cijfers allebei spreken over hetzelfde geneesmiddel. Het zijn alleen twee verschillende interpretaties van hetzelfde onderzoek. In het ene geval heeft men het over het relatieve risico, in het andere over het absolute risico.
Zo werkt het: stel dat bij een onderzoek 100 proefpersonen betrokken zijn. Gedurende de onderzoeksperiode zullen normalerwijze twee personen borstkanker krijgen. Maar door alle mensen het anti-kanker medicijn te geven zal er slechts één persoon op honderd aan borstkanker overlijden. Dat wil zeggen dat 1 persoon op 100 borstkanker krijgt. Uit deze statistieken leidt de farmaceutische industrie af dat het rela-
tieve risico gedaald is met 50% omdat één 50% is van twee. Dus relatief gezien is het risico met de helft gedaald. De reclamecampagnes, die dit medicijn moeten promoten, spreken daarom altijd over het relatieve risico : ‘Een significante daling van het risico met 50%’. Deze indrukwekkende gegevens worden daarna overgenomen door de
Fig. 1: Met statistieken kan men in reclamecampagnes medicijnen prachtig promoten en orthocynen (orthomoleculaire natuurlijke middelen) afkeuren.
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
27
Wetenschappelijke visies Statistieken ten van deze wetenschappelijke onderzoeken steeds te spreken over het absolute risico. Als groene thee bijvoorbeeld het risico op kanker met diezelfde 50 procent vermindert als het medicijn in ons voorbeeld, en bij 1 op 100 patiënten kanker elimineert dan wordt vol overtuiging geschreven : ‘Groene thee helpt niet tegen kanker. Slechts 1 op 100 patiënten heeft er baat bij.’ Of beter nog : ‘Nieuwe doorbraak in de strijd tegen kanker : ons medicijn vermindert het risico met de helft. Groene thee helpt slechts bij 1 op 100 patiënten.
Kanker voorkomen
Medicine
Medicijnen Zonlicht
Fig. 2.: Wat lijkt u het meest aanlokkelijke om kanker te voorkomen : zonlicht of medicijnen?
Met zonlicht heeft u 8,333% méér kans om kanker te voorkomen dan met het medicijn!
28
vaktijdschriften, de dokters, wetenschappelijke reporters en de instanties die dit medicijn zullen moeten goedkeuren. Op die manier worden de voordelen van het medicijn dik in de verf gezet en ‘vergeet’ men de fatale bijwerkingen. Deze bijwerkingen gelden evenwel voor alle 100 proefpersonen die het middel hebben genomen. Iedereen lijdt, in min of meerdere mate, schade die door de ongewenste neveneffecten worden uitgelokt, ook al is die schade niet altijd meteen zichtbaar. Dus lopen 100 mensen risico’s om één geval van kanker te voorkomen.
Info Wil je meer weten over vitamine D en kanker, bestel dan de Monografie n°83 Breedspectrum eigenschappen van vitamine D3
Als u dus de claims van fabrikanten van mirakel-medicijnen als Herceptin (o.a. tegen borstkanker) leest onthoud dan dat men, in de wetenschappelijke onderzoeken die de werkzaamheid van dat middel moeten aantonen, altijd spreekt over de relatieve cijfers, nooit over de absolute. Daardoor lijkt het medicijn veel doeltreffender dan het in werkelijkheid is. Volgens de onderzoeken zou Herceptin het borstkankerrisico, in absolute cijfers, met slechts 0,6% verminderen. Toch schreeuwt men van de daken dat Herceptin het beste middel tegen borstkanker is en eist men dat dit middel zo snel mogelijk aan alle borstkankerpatiënten gegeven wordt en dat de kosten voor dit, veel te dure, medicijn worden terugbetaald door het ziekenfonds. Slechts 1 op 167 patiënten die dit middel gebruiken zal er van beter worden !
Bestellen:
[email protected] Tel +32 (0)9 3690642
Dezelfde mensen die deze medicijnen promoten zijn tegelijk ook druk bezig om alle natuurlijke middelen de discrediteren door in de resulta-
v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8 - w w w.v i o w. b e
Op die manier slaagt de farmaceutische industrie er in om de overheid, de populaire pers en heel veel dokters en specialisten te misleiden. Het lijkt een intelligente wijze om de minuscule voordelen van medicijnen op te blazen en de helende eigenschappen van natuurlijke middelen te minimaliseren. Om het nu over die natuurlijke middelen om borstkanker te voorkomen even te hebben. Van de 100 vrouwen die borstkanker kunnen krijgen zullen 50 van hen hiervan gevrijwaard blijven door optimale hoeveelheden vitamine D in hun lichaam te hebben. Vitamine D krijgt u gratis door in het zonlicht te lopen waardoor het lichaam deze vitamine in overvloed gaat produceren. Deze vitamine alleen al is in staat om bij de helft van de vrouwen borstkanker te voorkomen. Dat is 8,333% (jawel : achtduizend driehonderd drie en dertig procent) beter dan het wondermiddel Herceptin. Zonlicht is evenwel gratis, Herceptin daarentegen…. Begrijpt u nu waarom men ons waarschuwt om vooral niet te veel in het zonlicht te komen? In combinatie met groene thee wordt het risico zelfs nog kleiner. Zelfs de World Health Organization verklaart dat 70% van alle kankers kunnen voorkomen worden. En zij houden dan nog geen rekening met een combinatietherapie van zonlicht, groene thee, kruiden tegen kanker, voeding tegen kanker zoals look, uien, (rauwe) broccoli, scheuten ... waardoor het risico op kanker met 90% kan worden gereduceerd. Geen enkel medicijn kan aan deze therapie tippen. Toch spreken de media, die door de farmaceutische industrie worden gemanipuleerd, vele medische vakbladen , dokters en specialisten slechts over medicijnen en verklaren zij openlijk de natuurlijke remedies als waardeloos en geldverspilling terwijl ze met tien vingers tegelijk wijzen naar de ‘bewezen’ therapeutische werking van hun hoogst toxische medicijnen. Er zijn echter ook andere onderzoeken, niet gesponsord door de farmaceutische industrie, die ons een andere waarheid voorhouden. Niet zelden blijkt dat één enkel voedingsmiddel nagenoeg even goed scoort als de beste farmaceutische specialiteit. In de volgende bombrieven zullen wij deze onderzoeken aan u voorleggen zodat u zelf kan oordelen.
Orthomoleculaire waarschuwingen Selenium
De min- en pluspunten van selenium
Dirk Bogaert
S
elenium is een sporenelement dat voor de mens essentieel is in kleine hoeveelheden vrij giftig kan zijn bij niveaus die hoger liggen dan 400 microgram per etmaal. Mensen en dieren hebben beperkte hoeveelheden selenium nodig voor de functie van een aantal seleniumafhankelijke enzymen. Men noemt ze de selenoproteïnen. Selenium tekort leidt tot een verzwakt immuunsysteem Seleniumdeficiëntie wordt geassocieerd met een verminderde functie van het immuunsysteem. In twee kleine studies waar personen aan deelnamen met een te laag seleniumniveau in het bloed (minder dan 30 microgram), bleek dat het afweersysteem veel beter begon te werken nadat ze gedurende acht weken 200 microgram selenium per dag hadden ingenomen. Een groot aantal studies toont immers aan dat selenium een belangrijke rol speelt in de regulering van de expressie van de immuunsignalen – de cytokines – zij orkestreren immers mee de immuniteitsrespons. Door een seleniumtekort ontstaan meer virale infecties. Dit komt omdat de toegenomen oxidatieve stress als gevolg van de seleniumdeficiëntie leidt tot mutaties in de expressie van bepaalde virale genen.
Selenium en kanker, goed en slecht nieuws Uit een Amerikaanse dubbelblind, placebo gecontroleerde studie, waar meer dan 1300 volwassenen met een geschiedenis van huidkanker aan deelnamen, bleek dat een selenium suppletie van 200 microgram per dag, gedurende een periode van 7 jaar werd geassocieerd met een 49% daling in de incidentie van prostaatkanker bij mannen. Toch bracht de seleniumsuppletie ook slecht nieuws. De meest recente resultaten van studies geven aan dat selenium het risico op het ontstaan van een bepaald type huidkanker (plaveiselcelcarcinoom) met 25% verhoogt. Seleniumsuppletie blijkt dus beloftevol bij de preventie van prostaatkanker, maar de effecten ervan op het risico voor andere vormen van kanker zijn onduidelijk.
Toxiciteit Hoewel selenium dus nodig is voor de gezondheid van de mens moet men toch voorzichtig omspringen met dit voedingssupplement. Er zijn gevallen bekend van acute toxiciteit en dodelijke ongevallen.
Klinisch significante toxiciteit werd vastgesteld bij 13 personen na het innemen van 27,3 milligram (dit is 27300 microgram) per seleniumtablet als gevolg van een fout in het productieproces van supplementen. Chronische selenium toxiciteit (selenosis) treedt bij sommige mensen al op bij inname van 800 microgram selenium gedurende verschillende dagen of weken. De meest frequent voorkomende symptomen van selenosis zijn haarverlies en nagelbroosheid. Andere symptomen zijn onder meer maag-darmklachten, huiduitslag, een adem die naar knoflook ruikt, vermoeidheid, prikkelbaarheid en problemen met het zenuwstelsel. De Amerikaanse Food and Nutrition Board adviseert iedereen van niet meer dan 400 microgram selenium per dag in te nemen. Hogere doseringen kunnen al tot haaruitval en andere symptomen van toxiciteit leiden.
Conclusie Ieder mens heeft beperkte hoeveelheden selenium nodig. De Europese landbouwgronden leveren onvoldoende selenium aan onze voeding, vandaar dat suppletie belangrijk kan zijn. Rijke seleniumlanden blijken veel minder aan kanker te lijden dan arme seleniumlanden (waaronder België). Het Faché Instituut adviseert om niet meer dan 200 microgram per dag in te nemen. Selenium zit ook in de voeding, vooral met sommige noten kan men soms heel ver geraken en men mag ook het selenium in sommige multivitaminepreparaten niet vergeten. Ga dus berekend om met seleniumsuppletie en wees te allen tijde voorzichtig tijdens het zonnen. Selenium kan immers de kans op het ontstaan van een bepaalde vorm van huidkanker verhogen. Orthomoleculaire Dagelijkse Aanbeveling of ODA Vanaf januari 2009 verschijnen de internationale veilige orthomoleculaire toegestane hoeveelheden vitaminen, mineralen en fytonutriënten op onze open website van het Faché Instituut.
Referenties:
1. Roy M, et al. Supplementation with selenium and human immune cell functions. I. Effect on lymphocyte proliferation and interleukin 2 receptor expression. Biol Trace Elem Res. 1994;41(12):103-114 2. Kiremidjian-Schumacher L, Roy M, Glickman R et al. Selenium and immunocompetence in patients with head and neck cancer. Biol Trace Elem Res. 2000;73(2):97-111 3. Duffield-Lillico AJ, Dalkin BL, Reid ME, et al. Selenium supplementation, baseline plasma selenium status and incidence of prostate cancer: an analysis of the complete treatment period of the Nutritional Prevention of Cancer Trial. BJU Int. 2003;91(7):608-612 4. Duffield-Lillico AJ, Slate EH, Reid ME, et al. Selenium supplementation and secondary prevention of nonmelanoma skin cancer in a randomized trial. J Natl Cancer Inst. 2003;95(19):1477-1481
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
29
Voor u gelezen orthotrends orthotrends orthotrends orthotrends Voor u gelezen Deze rubriek wordt samengesteld door de orthomoleculaire voedingsdeskundige medisch jounalist Walter O.M. Faché, Ir. Joost Meeusen, Apr. Fernand Haesbrouck, wetenschapsjournalist Dirk Bogaert en Pieter Van Melckebeke. Wij gaan op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding. Hierbij kan de lezer vragen stellen, die de voedingsraad van het VIOW kan onderzoeken en in deze rubriek beantwoorden.
Beweeg als je minder wil eten! Een wetenschappelijke studie toont duidelijk aan dat dagelijkse beweging de productie van een eiwit stimuleert dat er voor zorgt dat sportieve mensen minder honger hebben en dus eigenaardig genoeg minder eten dan sedentair levende mannen en vrouwen. Het team van Dokter Veronica Araya, dat verbonden is aan de universiteit van Santiago in Chili, vroeg aan vijftien mensen met overgewicht om dagelijks tussen 45 minuten en een uur aan sport te doen, en dit zonder iets te wijzigen aan hun voedingsgewoonten. Na drie maanden stelde men bij alle deelnemers vast dat ze niet alleen lichaamsvet hadden verloren, maar dat de vrijwillige
proefpersonen ook minder aten. Hoe is dit uit te leggen? Fysiek actief zijn stimuleert de productie van de BDNF proteïne (brain derived neurotrophique factor). Die zorgt er voor dat mensen minder eten. Drie maanden sporten resulteerde in een aanzienlijke stijging van de BDNF proteïne. (JM) Referentie: 1. Vaynman SS, Ying Z, Yin D, GomezPinilla F. Exercise differentially regulates synaptic proteins associated to the function of BDNF. Brain Res. 2006 Jan 27;1070(1):124-30.
Artrose aan de knie? Tai-chi werkt pijnverzachtend! Mensen die lijden aan knieartrose hebben volgens een Amerikaanse studie baat bij eenvoudige en zacht uitgevoerde tai-chi oefeningen. Twee oefenbeurten van telkens een uur per week, en dit gedurende een periode van drie maanden, zou de levenskwaliteit van de patiënten duidelijk verbeteren. De mensen hebben minder pijn, kunnen zich beter bewegen en hebben minder depressieve neigingen. Onderzoekers volgden veertig patiënten die al tien jaar werden getroffen door knieartrose. Ze presenteerden de resultaten van hun studie tijdens het jaarlijks congres van het ‘American College of Rheumatology’. De deelnemers aan dit onderzoek waren gemiddeld 65 jaar en hadden overgewicht. Hun gemiddelde BMI lag op dertig. Tai Chi is een bewegingsvorm waarbij men langzaam verschillende houdingen aanneemt. Deze houdingen geven slechts een lichte druk op de gewrichten en ledematen, in tegenstelling tot andere sporten die vaak erg belastend zijn. Tai Chi kan de spierkracht, balans en flexibiliteit verbeteren. (PVM) Referentie: 1. Lee MS, Pittler MH, Ernst E. Tai chi for osteoarthritis: a systematic review. Clin Rheumatol. 2008 Feb;27 (2):211-8
30
orthotrends orthotrends orthotrends orthotrends
Hypertensie en menopauze Volgens een studie die onlangs werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift ‘Menopause’, bestaat er een verband tussen een te hoge bloeddruk bij vrouwen en opvliegers gedurende de menopauzejaren. Onderzoekers volgden 154 vrouwen in de leeftijdscategorie tussen 18 en 65 jaar. De gemiddelde leeftijd van de dames was 46 jaar. Een derde van de deelnemers, allemaal ouder dan vijftig, ondervonden hinder van opvliegers. Die gingen echter gepaard
met een duidelijke stijging van de bloeddruk tijdens het ontwaken. Men ontdekte ook dat vrouwen die nog niet in de menopauze waren een duidelijk lagere bloeddruk hadden dan dames die zich wel in de overgang bevonden.
volg door sterke hormonale veranderingen maar blijft een belangrijk risico voor harten vaatziekten. Cardiovasculaire aandoeningen zijn de doodsoorzaak bij iets meer dan 50 procent van vrouwen die ouder zijn dan vijftig jaar. (WF)
De onderzoekers schrijven dit verschijnsel toe aan de veranderende hormonale toestand (minder oestrogenen) en het toenemen van het syndroom X (extra lichaamsgewicht). Hypertensie ontstaat hier bijge-
Referentie: 1. Cifkova R, Pitha J, Lejskova M, Lanska V, Zecova S. Blood pressure around the menopause: a population study. J Hypertens. 2008 Oct;26 (10):1976-82
Zwaarlijvigheid kan kinderen doden! Uit een pas verschenen Amerikaanse studie blijkt dat zwaarlijvige kinderen bloedvaten hebben van mensen die vijfig jaar en oud zijn. Onderzoekers gingen bij zeventig obesitaskinderen, die tussen zes en negentien jaar jong waren, na hoe de kwaliteit van de bloedvaten was. Dit gebeurde aan de hand van een ultrasoon onderzoek. De artsen stelden vast dat de aders van de kinderen de dikte hadden van een ongezond levende man of vrouw van vijftig jaar. Dit betekent dat jonge mensen al een ernstig verhoogd risico hadden op hart- en vaataandoeningen. Meer dan 75 procent
van de kinderen hadden vooral te lijden onder te hoge cholesterolwaarden. Die werd veroorzaakt door de zwaarlijvigheid. Oorzaak was voeding van slechte kwaliteit en te weinig beweging. Te dikke bloedvaten duiden meestal op plaquevorming en zeer vroege vaatvernauwing door arteriosclerose. De onderzoekers weten niet of kinderen die vermageren terug gezonde bloedvaten krijgen. Professor Cees Vermeer, die verbonden is aan de universiteit van Maastricht, toonde wel aan dat vitamine K2 in staat is om arteriosclerose gedeeltelijk of volledig om te keren. (PVM)
Referentie: 1. Geetha Raghuveer, MD, department of cardiology, Children’s Mercy Hospital, Kansas City., Julian Ayer, MD, Children’s Hospital, Westmead, Sydney., Stephen Daniels, MD, PhD, chairman, department of pediatrics, University of Colorado. American Heart Association Scientific Sessions 2008, New Orleans, Nov. 8-12, 2008. 2. Kaaja RJ. Metabolic syndrome and the menopause. Menopause Int. 2008 Mar;14(1):21-5.
Citroenmelissethee helpt bij depressiviteit en angst Het is geen wondermiddel, maar mensen die last hebben van angst en depressiviteit, kunnen hulp verwachten als ze dagelijks twee tot drie kopjes citroenmelissethee drinken. Sedert de tijd van de Grieken en de Romeinen weet men dat Melissa Officialis (Latijnse naam), bij regelmatig gebruik, een ondersteunend middel is bij een aantal steeds meer voorkomende klachten van het zenuwstelsel. Tijdens een studie werd de werking van melisse en valeriaan vergeleken met de werking van het chemisch middel Halcion. Alle deelnemers aan dit onderzoek, zowel
de Halciongebruikers als de theedrinkers hadden duidelijk minder last van depressiviteit en angst. Iedereen sliep ook beter. Na enkele dagen bleek echter dat er in de Halciongroep nevenverschijnselen optraden (concentratieproblemen). Dit was niet het geval bij de theedrinkers. Melisse is ook goed om een hart dat onder stress staat tot rust te brengen. Verder kan de thee of de supplementen ook ingezet worden om een trage vertering te versnellen, sommige virale infecties te bestrijden (Herpes), schildklierproblemen te helpen oplossen en menstruatiepijnen te verzach-
ten. Melisse wordt door zijn ontspannende eigenschappen beter niet gebruikt door zwangere vrouwen en dames die hun baby borstvoeding geven. (DB) Referentie: 1. Kennedy DO, Little W, Haskell CF, Scholey AB.Anxiolytic effects of a combination of Melissa officinalis and Valeriana officinalis during laboratory induced stress. Phytother Res. 2006 Feb;20(2):96-102.
31
orthotrends orthotrends orthotrends orthotrends
Veel meer kinderen in de psychiatrie door ADHD medicatie? De kranten van de Concentragroep, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg, pakten op 13 november uit met opzienbarend nieuws over kinderen die aan ADHD lijden. “Het aantal jonge mensen met ernstige aandachtstoornissen, dat in de psychiatrie werd opgenomen, is de jongste vijf jaar verzevenvoudigd. Vergeleken met dezelfde periode in 2007 is dat aantal in de eerste helft van dit jaar nog eens gestegen met bijna 20 procent”, schrijven beide kranten. De cijfers komen, volgens de Concentra Media Groep, uit steekproeven van apo-
theker Fernand Haesbrouck uit Ieper. Hij vergeleek de afgelopen vijf jaar de statistieken van veertien psychiatrische instellingen. De spectaculaire groei is volgens hem te wijten aan de neveneffecten van te hoge doses ADHD-medicatie. De meest gebruikte zware medicatie kan op korte termijn resultaten boeken, maar leidt op lange termijn onvermijdelijk tot psychotisch gedrag. Dit bericht steekt schril af tegen de resultaten van een onlangs verschenen studie waaruit blijkt dat lichaamsbeweging in een groene omgeving kinderen met ADHD beter helpt dan medicatie. (WF)
Referenties: 1. Kollins SH. ADHD, substance use disorders, and psychostimulant treatment: current literature and treatment guidelines. J Atten Disord. 2008 Sep;12(2):115-25. 2. Taylor AF, Kuo FE. Children With Attention Deficits Concentrate Better After Walk in the Park. J Atten Disord. 2008 Aug 25
Antibiotica, immuniteit en kanker Het regelmatig gebruik van antibiotica kan in verband gebracht worden met een relatief verhoogd risico op het ontstaan van bepaalde soorten kanker. Dat is het besluit van Finse wetenschappers die verbonden zijn aan het nationaal instituut voor gezondheidszorg in Helsinki. De onderzoekers bekeken de medische dossier van drie miljoen mensen. Men ging na hoeveel maal deze grote groep mannen en vrouwen gedurende de periode 1995-1997 gebruik had moeten maken
van antibiotica. Gedurende de jaren 1998 tot 2004 kreeg ongeveer vijf procent van deze drie miljoen mensen een kankerdiagnose te horen. Volgens de wetenschappers beschadigen een aantal antibiotica, in ernstige mate, de darmflora. Die vervult een cruciale rol in het afweermechanisme van ieder individu. Antibiotica kunnen verder het oestrogeenmetabolisme in de war sturen en op deze wijze indirect bijdragen tot
het ontstaan van hormonaal gerelateerde kankersoorten. Slotsom, het regelmatig gebruik van antibiotica verzwakt het immuunsysteem waardoor er gemakkelijker kankercellen kunnen ontstaan. (DB) Referentie: 1. Kilkkinen A, Rissanen H, et al. Antibiotic use predicts an increased risk of cancer, Int J Cancer, 2008 Nov 1;123(9):2152-5.
Drie gratis tips voor vermoeide mensen! dingspatroon waarin onvoldoende versterkende stoffen zitten en een gebrek aan gezonde beweging. De drie gratis tips, die snel en op een natuurlijke wijze voor meer energie kunnen zorgen, zijn de volgende: Gun u voldoende tijd om te profiteren van een gezonde slaap. Veel mensen slapen per etmaal gemiddeld negentig minuten te weinig.
De wereld loopt vol vermoeide mensen. Toch bestaan er enkele zeer eenvoudige technieken die onvervangbaar zijn en die vele vormen van vermoeidheid kunnen elimineren. De meest gekende redenen waarom mannen en vrouwen vermoeid zijn, heten spanningen en stress, een voe-
32
Slaap ook niet te veel, want ook daar wordt je moe van. Beweeg! Een dagelijkse wandeling van 30 tot 45 minuten in de natuur of in een park zuivert de longen, vult je lichaam met betere zuurstof waardoor je meer energie krijgt. Tot slot is het belangrijk om iedere 90 minuten een glas water te drinken. Veel mannen en vrouwen weten niet dat ze heel langzaam aan het uitdrogen zijn en daardoor extra vermoeid geraken. (WF)
Referenties: 1. Faché O.M. Walter, Chronisch vermoeidheidssyndroom, Monografie 10 van het Faché Instituut, 2008 2. Faché O.M. Walter, Enzymen voorkomen lentemoeheid, Monografie 61 van het Faché Instituut, 2008 3. Faché O.M. Walter, Burn-out voorkomen en behandelen, Monografie 70 van het Faché Instituut, 2008 4. Blaauwbroek R, et al. The effect of exercise counselling with feedback from a pedometer on fatigue in adult survivors of childhood cancer: a pilot study. Support Care Cancer. 2008 Nov 18
orthotrends orthotrends orthotrends orthotrends
Gestabiliseerde NADH vermindert vermoeidheid…ook tijdens de feestweken!
U
it een klinische fase I studie, die verscheen in de ‘Puerto Rico Health Science Journal (1), blijkt dat het voedingssupplement NADH – onder zijn gestabiliseerde vorm - goed werkt tegen chronische en andere vermoeidheidsymptomen. De auteurs van dit onderzoek, Dr. Maria L. Santaella en Dr. Ivonne Font volgden 31 chronisch vermoeide patiënten gedurende een periode van 24 maanden. Daaruit bleek dat de dagelijkse toediening van vijf tot tien milligram NADH vooral zorgde voor minder moeheid en een betere nachtrust, zodat de NADH gebruikers gedurende de dag een betere levenskwaliteit hadden en tijdens de nacht dieper konden slapen waardoor ze beter recupereerden. Hoe werkt NADH bij vermoeidheid? Uit verschillende onderzoeken blijkt dat NADH de ATP-productie (aanmaak van energie) stimuleert waardoor er méér cellulaire energie beschikbaar wordt. Het is bewezen dat NADH zorgt voor een verhoging van het aantal dopamine metabolieten en een verlaging van het aantal serotonine metabolieten in de urine van behandelde patiënten. Dit feit levert een indirect bewijs dat NADH zorgt voor de natuurlijke aanmaak van meer L-DOPA, dopamine, norepinephrine en andere catecholamines, alsook de cellen voortdurend voorziet van meer ATP (energie). Deze metabolische effecten van gestabiliseerde NADH zorgen voor een verbetering van de mentale alertheid en een vermindering van de vermoeidheidsverschijnselen. De auteurs van de studie vinden dat gestabiliseerde NADH - een voedingssup-
plement - tot op heden het beste middel is om (chronisch) vermoeide patiënten in een eerste behandelingsfase te helpen om een minder hectisch, maar toch actief leven op te laten bouwen. NADH werkt immers vooral gedurende de eerste drie maanden van het gebruik spectaculair. Daarna vermindert de efficiëntie, maar de stof blijft beter helpen dan alle andere beschikbare producten en geneesmiddelen. NADH is ook geschikt om mensen die meer energie nodig hebben niet in het stadium van de chronische vermoeidheid te laten belanden. Precies om die reden wordt de gestabiliseerde vorm van NADH ook veel gebruikt bij jetlag of als ‘morning after’ supplement na nachtelijke feestjes, zoals de eindejaarstoestanden regelmatig kunnen veroorzaken. Tien milligram gestabiliseerde NADH zorgt er tevens voor dat beperkte alco-
holhoeveelheden – in een gezonde lever – iets sneller worden afgebroken waardoor de vermoeidheid iets minder wordt. Het is dus zeker geen voedingssupplement dat mensen in staat stelt meer te drinken en toch met de wagen te rijden. Het beschermt enkel – gedeeltelijk - de lever en de hersenen van mensen tegen de minder aangename kanten van alcohol. De veiligheid en het positieve werkingsmechanisme van NADH werd ondertussen bij 985 proefpersonen aangetoond in vier klinische studies. (DB) Referentie: 1. Maria L. Santaella MD, Ivonne Font MD, Orville M. Disdier MS Comparison of Oral Nicotinamide Adenine Dinucleotide (NADH) versus conventional therapy for chronic fatigue syndrome Puerto Rico Health Science Journal, 2004, 23, 2, 89-93
Risico op een te hoge bloeddruk? Drink groene thee! Mensen, die van hun dokter te horen krijgen dat ze een bloeddruk hebben van 135 over 85, doen er goed aan maatregelen te nemen om geen hypertensiepatiënt te worden. Uw een nieuwe studie, die gepubliceerd werd in het wetenschappelijk tijdschrift ‘Nutrition’, blijkt dat groene thee een uitstekend middel is om de bloeddruk onder controle te houden. Onderzoekers, die verbonden zijn aan de universiteit van Florida (VS), volgden 124 relatief gezonde mannen en vrouwen (gemiddelde leeftijd 29 jaar). Ze hadden bloeddrukwaarden die op prehypertensie duidden. Alle deelnemers kregen een groene thee supplement of dronken minstens 120 ml groene thee per dag. Drie weken later stelden de
wetenschappers vast dat alle deelnemers een lagere bloeddruk lieten noteren en ook meer gezonde cholesterolwaarden hadden. Een studie uit Taiwan bevestigt deze stelling. De Aziatische wetenschappers stelden vast dat personen die dagelijks 0.6 liter groene thee dronken, en dit gedurende een periode van een jaar, 65 procent minder kans hadden om aan hypertensie te lijden. (DB) Referentie: 1. J.P. Nantz, C.A. Rowe, J.F. Bukowski, S.S. Percival “Standardized capsule of Camellia sinensis lowers cardiovascular risk factors in a randomized, doubleblind, placebo-controlled study” Nutrition,9 October 2008, doi: 10.1016/j.nut.2008.07.018
33
Actueel Actueel actueel actueel actueel
Mannen sneller kaal door luchtvervuiling Twee derde van de mannen krijgt vroeg of laat met kaalheid te maken. Dat is voor een deel erfelijk bepaald, maar onderzoekers tonen aan dat de luchtkwaliteit en roken het proces kunnen versnellen. Ze vermoeden dat giftige stoffen in sigarettenrook en in verontreinigde lucht de aanmaak blokkeren van de proteïnen waaruit het haar opgebouwd is. Ze schrijven dit in een artikel in het wetenschappelijk vakblad ‘Journal of Investigative Dermatology’.
„In de lucht is een waaier van stoffen aanwezig die via de bloedsomloop of de huid in de haarfollikel terecht kan komen. Daar remmen die de vorming van nieuwe haarvezel. Stoppen met roken of gezondere lucht kan dus zorgen dat haar minder snel verdwijnt”, aldus onderzoeker Mike Philpott. Mannen die tevergeefs alle middelen hebben aangegrepen in de strijd tegen oprukkende kaalheid rest slechts één remedie: verhuizen. Uit onderzoek van de universi-
teit van Londen blijkt namelijk dat mannen in regio’s met veel luchtvervuiling meer last hebben van kaalheid. Het onderzoek kan ertoe leiden dat nieuwe behandelingen zich specifieker gaan richten op de schadelijke invloed van de giftige deeltjes bij mannen die aan kaalheid lijden. (DB) Bron: Journal of Investigative Dermatology’
Beter zien door eieren eten Onderzoekers van het Maastricht Universitair Medisch Centrum hebben aanwijzingen dat het eten van aangepaste eieren het zicht van patiënten met een oogziekte verbetert. Dat blijkt uit een artikel in het novembernummer van Summum, het blad van het ziekenhuis. Onderzoekers van het UMC in Maastricht zoeken samen met enkele bedrijven naar een remedie tegen de ongeneeslijke oog-
ziekte macula degeneratie. Ze hebben aanwijzigen gevonden dat bepaalde kleurpigmenten (luteïne en zeaxanthine) een beschermende werking hebben tegen de ziekte. De mens kan de pigmentstoffen alleen via voeding binnenkrijgen. De kleurpigmenten zitten van nature al in ei. Door kippen te voeren met extra luteïne en zeaxanthine en mensen de verrijkte eieren te laten eten, kan het gehalte van
de stoffen in het oog toenemen, zo menen de onderzoekers te hebben bemerkt bij proefpersonen. De wetenschappers willen nu vervolgonderzoek doen op patiënten die lijden aan de oogziekte om te kunnen zien of zij er ook beter van worden. (PVM) Bron: Universitair Medisch Centrum Maastricht – Summum November 2008
Teveel zware metalen in de meeste Europese wijnen! Het ‘Chemistry Central Journal’ publiceert in haar 30 oktober nummer een opzienbarende studie over de dubieuze tot gevaarlijke kwaliteit van de meeste Europese wijnen. Volgens de toxicologen Declan P. Naughton en Andrea Petroczi bevatten de meeste gekende wijnsoorten minstens zeven gevaarlijke metalen in concentraties die volgens de studie 100 tot 350 maal te hoog ligt. Concreet betekent dit dat mensen die slechts 1 glas wijn per dag drinken gezondheidsrisico’s nemen volgens de onderzoekers die o.a. verbonden zijn aan de Kingston Universiteit in Londen. De zware metalen in de wijn kunnen leiden tot de ziekte van Parkinson, andere hersenaandoeningen, chronische ontstekingen en sommige vormen van kanker. “De wijnboeren zouden een manier moeten vinden om de gezondheidsbedreigende metalen uit de wijn te halen”, zegt Naughton. Of op de etiketten zou er op zijn minst een vermelding moeten staan welke zware metalen er in de wijn zitten”, verklaart de Brit verder. “Consumenten kunnen op die manier zelf beslissen of ze wijn wensen te drinken waar te hoge concentraties aan zware metalen in verborgen zitten.” (WF) Referentie: 1. Naughton DP, Petroczi A. Heavy metal ions in wines: meta-analysis of target hazard quotients reveal health risks. Chem Cent J. 2008 Oct 30;2(1):22.
34
Actueel Actueel actueel actueel actueel
Verkoudheden gevaarlijker dan ooit gedacht Een doodgewone verkoudheid blijkt met ruim tweehonderd varianten een veelkoppig monster, weet de Britse professor Ron Eccles. Hij bijt zich al twintig jaar vast in het fenomeen. “Het is van november tot februari een gouden tijd voor virussen.” Ronald Coles ziet ze overal vliegen. ”Virussen reizen mee in de metro en in het vliegtuig. Ze reizen zelfs eerste klas. Ze wonen in onze dichtbevolkte steden. Iedere dag ademt iedere mens gemiddeld 15.000 liter lucht vol ziektekiemen in. “Onze luchtwegen worden voortdurend aangevallen. Verkoudheid reist mee tussen al die ziekteverwekkers.’’ Professor Eccles is directeur van het Verkoudheidscentrum van de Cardiff University. Het Engelse centrum buigt zich al jaren over het fenomeen dat ‘verkoudheid’ heet. De wetenschapper sprak enkele weken geleden over zijn levenswerk op een bijeenkomst in Londen ter gelegenheid van het twintigjarig jubileum van het universitaire centrum. En hij bracht bijzonder slecht nieuws mee. Verkoudheid levert de komende jaren meer gevaarlijke complicaties op nu het aantal mensen met ziekten aan de luchtwegen stijgt. België en Nederland tellen nu ongeveer twee miljoen patiënten met astma- en COPD (chronische bronchitis en emfyseem). Dit aantal zal de komende jaren met honderdduizenden toenemen. Deze patiënten zijn extra vatbaar en bij hen kan een verkoudheid leiden tot levensbedreigende klachten. Veel ouderen sterven volgens Eccles aan luchtwegproblemen die met een ‘ordinaire verkoudheid’ zijn begonnen. De vergrijzing zal steeds vaker nare gevolgen van verkoudheid aan het licht brengen. “We zeggen niet voor niets dat je doodgaat aan je laatste verkoudheid”, poneert de Engelse wetenschapper. Een verkoudheid is dus een ernstige aangelegenheid en in enkele gevallen ronduit dodelijk. Zo stierven zeker 140 mensen in 2007 in de Verenigde Staten aan een dodelijke variant. Het trof ook gezonde mensen, zoals een vrouw van 19 die gewoon een verkoudheid leek te hebben gevat en door een zeer zwakke immuniteit aan de ogenschijnlijk banale ziekte overleed. De wetenschap heeft meer dan tweehonderd soorten verkoudheidsvirussen ontdekt. Waarschijnlijk worden dat er meer nu onderzoekers ze met moleculaire technieken beter uit elkaar kunnen houden. Nog te dikwijls worden ze gewoon niet gezien doordat de meeste virussen niet samen
met hun gastheer in het ziekenhuisbed belanden. “Bij gezonde mensen is een gewone verkoudheid grotendeels geen enkele reden tot paniek. Verkoudheidsvirussen zitten zelf ook niet op zwaar zieke mensen te wachten”, zegt verkoudheidspecialist professor Eccles. Volwassenen worden zo’n twee tot vijf keer per jaar verkouden. De afweer is bij kinderen nog in ontwikkeling. Zij kunnen jaarlijks wel een keer of tien ziek worden. Eccles: “Veel mensen voelen zich ongeveer een week flink beroerd. Moeite met ademhalen, een verstopte neus, een beetje koorts en slecht slapen. Verkoudheid kost in Amerika alleen al miljarden dollars aan economische schade (Europese cijfers hieromtrent zijn onbestaande)”. Ronald Eccles heeft nog meer slecht nieuws. ,”Er bestaat geen geneesmiddel tegen een verkoudheid. Zo’n pil of drankje om verkoudheid te voorkomen zou tegen honderden virussen moeten werken. Tegen virussen die zichzelf in ons lichaam zo slordig kopiëren dat de kleine pestkoppen die we uitniezen alweer anders zijn gebouwd dan de eerste indringers. Bovendien ontdek je pas een dag of langer na de besmetting op dat je verkouden bent. En dan is die pil te laat.’’ Een complexe ziekte als een verkoudheid verslaan, lukt nooit, concludeert de Engelse wetenschapper na twee decennia onderzoek. Stiekem vindt hij dat ook niet zo erg. Eccles praat zelfs een beetje vertederend voor die krioelende verkoudheden. “De meeste verkoudheden nemen niet veel van ons af. Een week ongemak, weinig gezondheidschade. Ik zie ze liefst als kleine diefjes,’’ zegt hij met een bijna verliefde glimlach. “En daar ga je toch niet met een tank op schieten?’’
Verkoudheidsvirussen zijn zowel gedurende de winter als tijdens de zomer actief. Waarschijnlijk, zo vermoedt professor Eccles, worden we in de winter eerder slachtoffer als gevolg van een koude neus. Veel mensen zijn dan besmet zonder symptomen te hebben. Koude op het lichaam remt de bloedtoevoer naar het binnenwerk van de neus, verklaart de onderzoeker. Zo kunnen minder opruimcellen van onze afweer naar het (neus)front. Het al aanwezige virus krijgt de overhand. Het gevolg van kou en een koude neus kan dus verkoudheid zijn. Warme kleding en een neusverwarmende, dikke sjaal zijn nog altijd de beste wapens in de koude oorlog tegen bedreigende verkoudheidsvirussen. (DB) Bronnen: Universiteit van Cardiff en Algemeen Dagblad
35
Lezersvragen lezersvragen lezersvragen lezersvragen
Verkoudheden Vraag van Annie D, Beersel Ik heb regelmatig last van verkoudheden. De frequentie neemt ieder jaar zelfs toe. In 2008 waren enkel de zomermaanden juli en augustus verkoudheidsvrij. Wat kan ik doen om het aantal verkoudheden en ontstekingen aan de bovenste luchtwegen drastisch te verminderen?
Fig. 1.: Granaatappel
Het antwoord van het Faché Instituut
Advies
Het feit dat u regelmatig ziek wordt duidt in ieder geval op een sterk verzwakte immuniteit. Nu de winter er echt zit aan te komen breekt ook de periode van het jaar aan waar ook verkoudheden en griep het meeste toeslaan. Volgens wetenschappers heeft alles te maken met een gebrek aan zon. Zonnestralen - iedere dag in beperkte mate gebruikt - laten het lichaam toe om veilige vitamine D reserves aan te leggen. Deze vitamine is van cruciaal belang voor de opbouw van een sterke immuniteit.
• Men raadt mensen aan om dagelijks twee glazen zuiver granaatappelsap te drinken als preventiemiddel tegen verkoudheden en griep. • Granaatappelsap zou uitstekend werken om verkoudheden en griep op afstand te houden. Gelukkig bestaan er heel wat producenten van zuiver granaatappelsap. • Zij die de vruchten kunnen kopen persen ze op precies dezelfde wijze uit als een sinaasappel of citroen. In natuurvoedingswinkels en in een aantal apotheken vindt de gezondheidsbewuste consument ook zuiver granaatappelsap terug. • Men kan dit product ook geconcentreerd kopen onder de vorm van supplementen.
Steeds meer artsen raden mannen en vrouwen aan iedere dag tot 2000 internationale eenheden (I.E.) vitamine D3 in te nemen. Dat is de vorm van vitamine D die het beste door het lichaam wordt opgenomen. Die hoeveelheid lijkt veel, maar recente studies tonen aan dat de veel lager aanbevolen dagelijkse dosis onvoldoende is. Het lichaam van de mens absorbeert tijdens zomerse zonnige dagen tot 20.000 I.E. vitamine D. Vitamine D3 biedt samen met vitamine C en zink een degelijke bescherming tegen verkoudheden en griep. Gebruik 3000 milligram vitamine C per dag en verdeel die in drie dosissen
36
van 1000 milligram. Beperk de zinktoevoer via supplementen tot 30 milligram per etmaal. Fysieke inspanningen ondersteunen ook de stofwisseling en je afweersysteem, waardoor je lichaam verkoudheden gemakkelijker kan afweren. Een dagelijkse wandeling in de frisse lucht is een goed begin. Onderzoek heeft uitgewezen dat stress de effectiviteit van het afweersysteem vermindert. Eet veel vitaminen uit vers fruit en groenten. Citrusvruchten, paprika’s, spinazie en broccoli zijn uitstekende bronnen van belangrijke vitaminen. In de wintermaanden kan het aangewezen zijn weerstandverhogende middelen te nemen.
Laatste nieuwigheid: granaatappelsap tegen verkoudheid of griep Volgens Amerikaanse wetenschappers is het sap van de granaatappel zeer rijk aan antioxidanten en polifenolen in het bijzonder. Dit soort stoffen zou bescherming bieden tegen een hele reeks ziektebeelden waaronder een verkoudheid en griep.
Referenties:
01. Masek M, Blandino DA. Treatment of the common cold. Am Fam Physician. 2007 Feb 15;75(4):515-20 02. Rajfer J. Pomegranate juice: is it the new, all-natural phosphodiesterase type 5 inhibitor? Rev Urol. 2008 Spring;10(2):168-9. 03. Faché W. O.M.: Breedspectrum eigenschappen van vit. D3 bij chronische ziekten. Monografie n°83 Publi Media Faché Instituut 2008.
Bupleuran
Voor de feestende lever
Bupleuran complex is ideaal te gebruiken tijdens de periode van de feestdagen en uiteraard ook erna om ons lichaam te zuiveren. Aangewezen bij allerhande leveraandoeningen en tevens ook een positieve invloed op gal, milt en maag. Bupleuran complex gaat de lever stimuleren om meer gifstoffen te verwijderen en tevens om meer verteringssappen te gaan produceren.
Tropa-cat Weg met die griep
Tropa-cat complex is een natuurlijk antibioticum dat zowel virale als bacteriele problemen bestrijdt en dit door zijn unieke combinatie aan ingrediënten. Tropa-cat complex heeft een anti-biotische werking, werkt ontsmettend, is bloedzuiverend en is ontstekingsremmend zonder nevenwerkingen. Tropa-cat complex gaat de weerstand verhogen, is aangewezen bij reuma, jicht, langdurige infecties en ontstekingen.
U Voor meer informatie: CVBA Urmale
[email protected] De pierpontstraat 2 3540 Herk-de-Stad Tel: 013 55 60 92 Fax: 013 55 21 05
SIMFIDUS FORTE Want een goede gezondheid begint in de darmen! 0
1 10
iljard
10 m
Krachtig probioticum met 10 miljard goede bacteriën Lactobacillus acidophilus LA-5® Bifidobacterium BB-12®
3-voudige werking: Versterkt de weerstand Ondersteunt de darmtransit Bevordert een goede darmflora Simfidus Forte is vrij te verkrijgen bij uw apotheker. CNK-bestelcode: 2398-782
Uitermate geschikt als supplement bij gebruik van antibiotica Ideaal om mee te nemen in uw reisapotheek
Slechts 1 capsule per dag voor een gezond leven
w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
37
SELENIUM+ZINC
Gezond de winter door!
Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialistes, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid.
Haal meer uit je griepprik!
• • •
Voor een betere weerstand Om opnieuw fit te worden! Volledige antioxidantenformule
Hoofdredactie/Eindredactie
De sleutel-elementen voor uw gezondheid SELENIUM+ZINC is een basiscomplex van primaire antioxidanten, bevattende de vitaminen A, B6, C en E en de spoorelementen zink en selenium. Deze zijn sleutelelementen van ons afweersysteem.
Niet alle selenium is hetzelfde. SELENIUM+ZINC bevat een wetenschappelijk gedocumenteerde vorm van selenium die beter opneembaar is door het lichaam dan gelijk welke andere seleniumgrondstof. Dit maakt van SELENIUM+ZINC een echt uniek gezondheidsproduct.
Selenium concentratie in het bloed
SELENIUM+ZINC L-Selenomethionine puur
1
2
3
4
5
6
7
De toediening van selenium werd na 3 maanden gestaakt, het seleniumniveau loopt geleidelijk terug.
Tijdelijke aanbieding 90 tabletten + 30 Gratis (Adviesprijs: €18,40)
Walter OM Faché, Orth. Bioch. HEOS Dirk Bogaert, Med. Journalist Philippe Gerard, Apr. Fernand Haesbrouck, Apr. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Guido Duerinckx Joost Meeusen, Bio-ingenieur Pieter Van Melckebeke Walter OM Faché Joost Meeusen Pieter Van Melckebeke
Niet-organische produkten
0
Kernredactie
Vormgeving, productie en druk
Andere organische produkten
Begin selenium toediening.
Walter OM Faché Eric Ost Joost Meeusen
CNK Code: 2326-577
1 tablet per dag (= vanaf +/- 0,15 EUR) (Vraag de CNK-code)
Coppens Danny Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be
Directeur Faché Instituut
Kerkstraat 101 9270 Laarne
FIOW
BE_SelenZink_Ad_Leef_DU_0808
© Copyright 2008 ISSN 1379-8383
SELENIUM+ZINC bestaat eveneens in verpakkingen van 30, 90 en 150 tabletten.
Verkrijgbaar in apotheken
Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel. 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:
[email protected]
Hoe abonneren?
Betaling geldt als enige abonnering. Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 40 op rek nr. Fortis 290-0307607-41 Nederland Storting van € 44 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB
Prijs per nummer: € 7,8 (België) € 8,5 (Nederland)
Advertenties Joost Meeusen
[email protected] Uitgever Walter OM Faché,
Secretariaat/Advertenties
Larenhoeve, Kerkstraat 101 9270 Laarne. Tel +32 (0)9 3690642 Fax +32 (0)9 3661838 E-mail:
[email protected] Website: www.viow.be
Leefnu blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert. Uitgeverij Publimedia Faché Instituut • Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels.
Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)
Bistro agenda 2009
06a_leefnu_kop_dossier 06b_leefnu_kop_rubriek
D
e orthomoleculair consulentenopleiding biedt de cursist inzicht in de wereld van de orthomoleculaire voeding zonder dat een biochemische voorkennis vereist is. Diegene die het consulentendiploma behalen kunnen dankzij de opleiding beroepshalve aan de slag gaan als consulent. Echter, zoals velen dat inderdaad doen, kan men de opleiding uit pure interesse gaan volgen in dienst van eigen gezondheid en die van zijn/haar omgeving. De opleiding bestaat uit acht bistro’s van vijf avonden. Voor 2009 staan bistro 4 t.e.m. 8 gepland. Men hoeft de voorgaande bistro’s niet gevolgd te hebben om in 2009 in te springen
Bistro 4: Voedingsmanipulatie
1. 2. 3. 4. 5.
Zuigelingen en kindervoeding 5 februari 2009 Voeding gedurende de zwangerschap 12 februari 2009 Sporten zonder doping 19 februari 2009 Voedselallergie orthomoleculair behandelen 5 maart 2009 Candida albicans-infecties voorkomen en behandelen 12 maart 2009
Bistro 5: Voedingsdiagnose 1. Lichaamssymptomen waarnemen bij voedingsdeficiënties. Voedingsdiagnose zelf toepassen! 16 april 2009 2. Orthomoleculair bloedprofiel evalueren 23 april 2009 3. Regulier bloedprotocol beoordelen 30 april 2009 4. Welke invloed hebben licht en kleur op de gezondheid? Hoe gezond inslapen? 7 mei 2009 5. Stoorvelden in het lichaam opheffen. Biologisch bouwen 14 mei 2009
Bistro 6: Lichaamsschoonheid 1. 2. 3. 4.
Orthomoleculaire huidverzorging 1 oktober 2009 Huidverjonging door collageenstimulering 8 oktober 2009 Cosmetica producten voor de huid 15 oktober 2009 Huiddrainages, maskers, lymfedrainage, hydro-fytotherapie, Sapkuren met practicum 22 oktober 2009 5. Huidproblemen: allergie, cellulitis, oedeem, spataders, enz 29 oktober 2009
WAAR?
Congreszaal Larenhoeve, Kerkstraat 101-103, B-9270 Laarne
Bistro 7: Ziektepreventie 1. Hoe de voedingsdriehoek Faché® toepassen in de keuken? 2 maart 2009 2. Hoe astma onder controle krijgen? 20 april 2009 3. Oogaandoeningen voorkomen en behandelen 4 mei 2009 4. Aandachtstoornissen bij kinderen orthomoleculair ondersteunen (ADHD) 16 november 2009 5. Hyperventilatie, een sluimerende oorzaak van vele klachten 7 december 2009
Bistro 8: Fyto-opleiding (door apr. Philippe Gerard) 1. 2. 3. 4. 5.
Fyto werkt! 2 februari 2009 De chemie van aromatherapie 9 maart 2009 Antibiotica: een fyto-alternatief 11 mei 2009 Reuma: spier- en gewrichtspijnen met fyto ondersteunen 28 september 2009 Allergie: met fyto geen probleem! 30 november 2009
Ledenseminarie 2009 “100 jaar toxiciteit heeft geleid tot een golf van kanker” Zaterdag 13 juni 2009 van 9u-13u Toegang: 40 euro Dit seminarie is gratis voor al de leden van het basispakket (90 €) en het orthospakket (180 €) van het Faché Instituut. Meer informatie over dit lidmaatschap is terug te vinden op onze website: www.fache-instituut.be/lidworden
INFO
e30 per avond of e130 voor de volledige reeks van vijf avonden.
Met opleidingscheques Vlaamse Regering kosten deze opleidingen minder! - www.vdab.be Gepensioneerden en huisvrouwen kunnen ook genieten van kortingen.
BIJDRAGE Bistro 7 en 8
RESERVATIE is noodzakelijk
BIJDRAGE Bistro 4, 5 en 6
e35 per avond of e140 voor de vijf avonden.
Meer informatie op onze website of Tel. 09 369 06 42 of Fax 09 366 18 38 E-mail:
[email protected] w w w.v i o w. b e - v ijf d e ja a r g a n g 20 0 8
39
Toe aan nieuwe energie?
encozyme NADH NADH ALS ENERGIEBRON EN ANTIOXIDANT
GESTABILISEERD
NADH is de gereduceerde vorm van vitamine B3 (ook wel co-enzym 1 genoemd). NADH is als co-enzym een belangrijk onderdeel van de energiecyclus en geeft meer energie. NADH verhoogt de vitaliteit en zorgt ook voor meer geestelijke energie. Daarnaast is NADH een belangrijke vanger van vrije radicalen én een krachtig antioxidant.
NADH EN SPORT Omdat NADH betrokken is bij de energiecyclus, kan dit juist voor sporters een welkome aanvulling zijn. Dagelijkse inname van NADH geeft meer energie en verbetert het uithoudingsvermogen. De gebruikte ingrediënten staan niet op de NeCeDo dopinglijst.
NADH GESTABILISEERD NADH is op zich een instabiele stof. Encozyme NADH is volgens de laatste wetenschappelijke inzichten ontwikkeld en biedt een stabiele vorm van NADH door toevoeging van plantaardig chlorofyl. Inhoud: Aanbevolen gebruik: Verpakking: CNK code: Adviesprijs:
gestabiliseerd NADH 5 mg 1 tablet per dag 30 tabletten 2136-471 (Verkrijgbaar bij apotheek.) € 24,95 BLIJVEND IN PRIJS VERLAAGD!
Meer informatie: Springfield Nutraceuticals Belgium BVBA, Heist-op-den-Berg Tel. 015 - 349 113 •
[email protected]
H E A LT H T H R O U G H N A T U R E , S C I E N C E & I N N O V A T I O N