met bijlagen orthomoleculaire waarschuwingen

U W LEEF- EN EET WIJ(S)ZER

® voor u gelezen

met bijlagen orthomoleculaire waarschuwingen

BELGIË KAMPIOEN KALMEERMIDDELEN KAMILLE UIT GROOTMOEDERS KEUKEN VOEDINGSPLAN VOOR ASTMA HONING ZALFT WONDEN UBIQUINOL ANTI-AGING OP ZIJN BEST MET ZIJN ALLEN NU ENERGIE BESPAREN HELP DE AARDE ALS ÉÉN OMVATTEND ECOSYSTEEM ONDERSTEUNEN

BELGISCH VOEDINGSMAGAZINE VIOW

België € 7,8 • Nederland € 8,5 • JAARGANG 4 • NOVEMBER/DECEMBER 2007 TWEEMAANDELIJKS P602654 • Afgiftekantoor Lochristi Verantwoordelijke uitgever: Walter, O. M. Faché • Kerkstraat 101 9270 Laarne

36

��

Bescherm uw gezin met de juiste probiotica

INFANT’S BLEND

CHILDREN’S BLEND

ADULT’S BLEND

ADVANCED ADULT’S

SUPER 8 HI-POTENCY

SUPER 5 ZUIGTABLET

Voor zuigelingen en

Voor kinderen

Voor volwassenen

Voor senioren

Om gistoverwoekering in de

Voor een goede mond-

peuters 0-5 jaar

5-15 jaar

16-60 jaar

60 plus

darmen tegen te gaan

en darmhygiëne

UW DARMFLORA IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN In onze darmen leven meer dan 400 soorten en in totaal meer dan 100.000 miljard bacteriën. De totale bevolking noemen we de darmflora. Daaronder zitten zowel ‘nuttige’ als ‘schadelijke’ bacteriën. Zodra die ‘schadelijke’ of ‘ziekmakende’ bacteriën de overhand krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en worden we ziek. Diverse factoren kunnen het aantal nuttige bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik en te weinig beweging. Ook een bevalling met een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, bacteriële infecties en het gebruik van vele medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel ontstaan.

Onderzoek toont het belang van supplementering met de juiste probiotica aan. Een consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, produceert antioxidanten, verbetert de opname van de voeding door de verhoogde afbraak en opname van vitaminen, mineralen en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen die noodzakelijk zijn voor een gezond zenuwstelsel. Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën die voorkomen in het spijsverteringskanaal, waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste samenstelling en concentratie. Die zijn bij zuigelingen, peuters en kleuters verschillend van volwassenen of senioren. Daarom heeft Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie een specifieke probiotica ontworpen.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK.

UDO’S CHOICE®

PROBIOTICA • verbeteren de weerstand tegen slechte bacteriën • optimaliseren de spijsvertering • verbeteren de opname van vitaminen, mineralen en aminozuren • bevorderen een regelmatige stoelgang • verhinderen de woekering van gisten en schimmels • versterken de immuniteit

voor meer informatie over de probioticaproducten

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be

®

Inhoud MEDISCH JOURNALIST WALTER FACHÉ De artikels worden onderbouwd met

��

bruikbare orthoceutische producten, die onderzocht en goedgekeurd werden door de

� ��

orthoceuticaraad

�

��

Leef Nu

Bijlage: voor u gelezen

■ REDACTIONEEL

■ ORTHOTRENDS

• Geschenkentijd ..........................................4

• Verband kanker en leefstijl ................... 30

��

■ VOEDINGSDOSSIER

• België is Europees kampioen ....................6 van kalmeer- en slaappillen • Strategieën om emotioneel ......................9 eetgedrag te voorkomen

��

• Kamille uit grootmoeders keuken ......... 11

��

��

��

■ MEDISCH

��

Erkenning LeefNu Leefnu is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’. Wenst u nog meer info? Bezoek onze gesloten website www.viow.be en vraag uw paswoord aan.

• Het voedingsplan voor astma ................ 13 • Voedingsplan van dr. Fred Pescatore ... 15 • Beschermingsplan tegen astma ........... 16 • Honing zalft wonden .............................. 17 ■ SPORT & LIFESTYLE

• Bewegingsprogramma’s ........................ 19 rijzen uit de grond! ■ MILIEU

• Citroen en groene thee .......................... 31 • Voeding en supplementen ..................... 31 om griep te voorkomen • Vitamine C tegen pijn na botbreuk....... 32 • Zien drinken, doet drinken..................... 32 • Open haard niet gezond ......................... 33 • Burn-out is besmettelijk.......................... 33 ■ ACTUEEL

• Visolie alternatief voor Rilatine ............ 34 ■ LEZERSVRAGEN

• Wat moet ik doen tegen ........................ 35 hyperventilatie? ■ WAARSCHUWINGEN

• Honing bevat dikwijls ............................ 36 kankerverwekkende stof

• Met zijn allen NU energie besparen ..... 21

• Beperk Ginkgo Biloba tot 240mg/dag ... 36

■ ORTHOCEUTICAL/NIEUWS

Publiciteit

• Ubiquinol, anti-aging op zijn best !....... 24

• Ojibwa/De Roeck ........................................2

■ ACHTERKANT VAN DE WAARHEID

• Atherozol ................................................... 20

• Help de aarde als één omvattend ........ 25 ecosysteem ondersteunen

• Pharma Nord ...............................................5 • Energetica Natura.................................... 32 • Ojibwa/De Roeck ..................................... 37 • Barlean’s Organic Oils............................. 39 • Springfield Nutriceuticals Belgium ....... 40

In volgend nummer 37: • De schil van citrusvruchten • Kanker en voedingsgewoonten • Ademhalingsoefeningen voor astmapatiënten • Yoga en het belang van een goede ademhaling • Waaraan is de toename van kanker te wijten? • Grote wetenschappers, kleine mensen

Nieuws van het VIOW • VIOW erkend door de overheid ................3

• Bistro 1 in februari 2008 ......................... 37

• Nieuw boek Walter Faché ...................... 20

• Opleiding orthomoleculair consulent ... 38

• VIOW website .......................................... 29

• Opleiding nutritionele geneeskunde..... 38

• Abonneer u op leefnu.............................. 29

• Colofon ...................................................... 38

Abonneer u nu op Orthofyto en Leefnu en ontvang een gratis ontbijtboekje !

Redactioneel

Geschenkentijd D e jacht

op kerst- en nieuwjaarsgeschenken is terug open verklaard. Veel mensen zoeken naar betaalbare cadeautjes voor partners, vrienden en familieleden. Een kerst- of nieuwjaarscadeau kost anno 2007 gemiddeld 100 euro voor partners en kinderen. Vrienden en kennissen krijgen geschenken van om en bij de 25 euro (Bron: N.I.S.). In de winkelstraten lopen klanten supergeconcentreerd op zoek naar geschenken. Het is immers niet eenvoudig om voor iedereen het gedroomde cadeau te vinden. De meest gehoorde commentaar is, “wat moet ik eigenlijk nog kopen, ze hebben al alles waar ze van kunnen dromen”.

Toch tekenen er zich ook dit jaar weer duidelijke trends af. In de leeftijdscategorie 18 tot 40 jaar zoeken mensen nog steeds naar een nog meer gesofistikeerde mobiele telefoon, een DVD, een boek of een paar flessen degelijke wijn. Eens voorbij de kaap van de veertig heb je twee groepen cadeautjesjagers. Mannen en vrouwen, die nog niet werden geconfronteerd met levensbedreigende ziekten in hun onmiddellijke familiesfeer, gaan zorgeloos verder met een Bourgondische levenstijl en nodigen hun partner of kinderen uit op een gezellig diner in een restaurant. Anderen, die wel reeds in direct contact kwamen met menselijk lijden, gaan in veel gevallen veel rustiger de kerst- en nieuwjaarsperiode tegemoet. Ook bij de keuze van de geschenken evolueert 35 tot 45 procent naar geschenken die rechtstreeks te maken hebben met het terugwinnen van een optimale gezondheid. Ziekte is vandaag immers niet alleen een aanslag op de levenskwaliteit, maar vergt ook een steeds grotere financiële investering. De cijfers van 2007 zijn duidelijk. Vijf tot tien procent van de Vlamingen zijn financieel niet meer in staat de meest elementaire gezondheidszorgen – die gemiddeld oplopen tot 650 euro op jaarbasis – te betalen. Als directeur van het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (VIOW) en uitgever-hoofdredacteur van de Publimediabladen LeefNu® en Orthofyto® stel ik vast dat de meeste mensen zichzelf vergeten drie levensnoodzakelijke gratis geschenken te geven.

v i er d e ja a r g a n g 20 07 - w w w.v i o w. b e

��

��

��

�

4

��

Het VIOW is terug gekwalificeerd door de Vlaamse Regering voor een degelijk opleidingsinstituut en heeft het erkend Europees label gekregen

� � � ��

Een eerste geschenk Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de voedingsgewoonten van de meeste Belgen totaal verkeerd zijn. Zeventig procent van alle kankergevallen zouden een verband hebben met ongezonde voedingsgewoonten. Geef jezelf vanaf nu terug optimale basisvoeding en zoek niet naar exotische gerechten. Basisvoeding van bij ons is gezonder, goedkoper en geeft meer kracht.

Een tweede geschenk Een tweede gratis orthomoleculair preventieen geneesmiddel is beweging. Amper vier op de tien Belgen slaagt er in om wekelijks vijfmaal dertig minuten te wandelen. Beweging biedt bescherming tegen de volgende ziektebeelden: harten vaataandoeningen, depressies, zwaarlijvigheid, dementie en de ziekte van Alzheimer, diabetes, spierziekten, hypertensie en osteoporose. Verder zorgt beweging ervoor dat het verouderingsproces van de mens vertraagt en dat mannen, vrouwen en kinderen veel beter gewapend zijn tegen alle gevolgen van stress.

Een derde geschenk Een derde en laatste gratis medicijn is rust en stilte. Belgen slapen gemiddeld 90 minuten te weinig per etmaal. Dat lijdt tot chronische vermoeidheid, depressies, meer agressiviteit, burnout en het chronisch vermoeidheidsyndroom. Indien alle Belgen gezonder zouden eten, meer zouden bewegen en van een optimale nachtrust zouden genieten, dan konden heel veel nieuwjaarswensen zonder het uitgeven van één eurocent in vervulling gaan. Wensen we elkaar immers niet bij iedere jaarovergang ‘een goede gezondheid’? Zonder een optimale gezondheid mag je nog miljardair zijn, genieten van het leven wordt heel moeilijk als de dokter een regelmatige huisbezoeker is. Hetzelfde geldt als je de vakantiemaanden moet doorbrengen in een ziekenhuis. Van het leven genieten betekent in de allereerste plaats gezond zijn, gezond blijven of het terug worden.

Bio-Q10

Redactioneel

Bio-Quinon Q10 Super 30 mg & GOLD 100 mg

Geeft meer energie en versterkt de levenskracht

Voor geschenken die rechtstreeks iets met je voornaamste goed – je gezondheid – te maken hebben zit je uitstekend als lid van het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (VIOW).

• Krijg uw energie terug met Bio-Q10 • Dé sleutel in de energieproductie van het lichaam

Jouw hele gezin kan voor een heel jaar lid worden van het VIOW. Een kerst- of nieuwjaarsgeschenk van 180 € betekent concreet dat je het hele jaar toegang hebt tot de gezondheidswebsite van het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen. Daar bovenop krijg je een jaarabonnement op LeefNu® en Orthofyto®. Op onze website kan je nog meerdere voordelen ontdekken!

• Voel het verschil!

Bio-Q10 – voor een optimaal effect Er zijn grote verschillen in biologische opneembaarheid tussen de verschillende Q10 preparaten. Coënzym Q10 wordt beter opgenomen door ons lichaam wanneer deze in plantaardige olie opgelost is. Droge coënzym Q10 – zoals bijvoorbeeld in sommige multi-preparaten onder vorm van tabletten, granulaat en dragees – wordt slecht door het lichaam opgenomen en heeft daarom weinig effect.

Mensen die zich verder willen verdiepen in bepaalde gezondheidsklachten of ziektebeelden kunnen kennissen of vrienden een gezondheidsbistro op een bepaald thema cadeau doen. De kostprijs bedraagt slechts 130 €. Voor die prijs reserveer je vijf onmiddellijk toepasbare, leerrijke en gezellige avond in de VIOW congreszaal in Laarne. Je krijgt er ook nog gratis het ontbijtboekje van Walter en Karine bij.

Gehalte van CoQ10 in plasma (relatieve verandering)

De Vlaamse Regering ondersteunt de initiatieven van het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (VIOW) volledig en erkende ons als opleidingsinstituut. Mensen die bij ons een opleiding volgen zijn dank zij het strenge kwaliteitslabel niet alleen verzekerd van de beste orthomoleculaire cursus die in de Lage Landen kan gevolgd worden. De Vlaamse Regering deelt aan de cursisten ook gezondmakende geschenken uit, door de cursussen, door middel van opleidingscheques tot 30 procent goedkoper te maken. Vlaanderen investeert dus duidelijk, via de regering en het VIOW in onze gezondheid. Het is aan u om dit geschenk te willen overwegen of het te aanvaarden als u straks zoekt naar een gepast en nuttig cadeau voor de mensen die je lief hebt.

3,0 Zachte gelatinecapsule met olie (b.v. Bio-Q10)

In de grafiek ziet u een overzicht van de opneembaarheid van Q10 van diverse preparaten. Droge preparaten worden bijna niet opgenomen, in tegenstelling tot de in olie opgeloste coënzym Q10.

Korrels 1 Tablet 1

2,0

Korrels 2

Tablet 2

1,0 Dragee

1

2

3 Dagen

4

Bio-Q10 bevat het coënzym Q10 zoals het in de natuur voorkomt, opgelost in olie en wordt aangeboden in zachte, donkere capsules die het coënzym Q10 beschermen tegen licht. De homogene oplossing zorgt ervoor dat het coënzym Q10 niet kristaliseert waardoor de gepatenteerde formule van Bio-Q10 de grootste biologische beschikbaarheid waarborgt.

Als algemeen hoofdredacteur van de Publi Media bladen wens ik u, uw gezin en uw vrienden en kennissen een gezond en vitaal 2008 toe.

Promotie

Uw hoofdredacteur - Walter O.M. Faché

Nu verkrijgbaar Bio-Q10 30 mg

Bezoek onze vernieuwde website !

150 capsules + 30 GRATIS Code CNK 2326-569

De vernieuwde website

BE_Q10_Ad_OrthoFyto_LeefNu_Dutch_0807

WWW.VIOW.BE

Verkrijgbaar in apotheken (Vraag de CNK-code) 1 capsule per dag Bio-Q10 is verkrijgbaar in concentraties van 30 mg, 100 mg en 200 mg.

Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel. 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:[email protected]

Voeding Angst

België is Europees kampioen van kalmeer- en slaappillen

B

Walter O.M. Faché

elgië is Europees kampioen in het nemen van kalmeer- en slaappillen. Meer dan één miljoen landgenoten gebruiken deze medicijnen reeds meer dan vijf jaar om stress, angst, onzekerheid of slapeloosheid te overwinnen. Voorbij de grens van vijfenzeventig jaar neemt zelfs één senior op de drie permanent pillen met een groot verslavingseffect. Het ministerie van volksgezondheid wil nu dat artsen geen angstwerende medicijnen meer voorschrijven aan nieuwe patiënten. Dit betekent concreet dat de overheid mensen met angstsymptomen letterlijk negeert en dit in een samenleving die ieder jaar agressiever en meer onzekerheden vertoont. De orthomoleculaire geneeskunde en levenswijze kan mensen met angst en de daarop volgende slapeloosheid echter helpen. Bestaan er andere onschadelijke middelen tegen angst?

6


Voeding Angst Stress, angst en onzekerheid ontstaan in de meeste gevallen door een door de maatschappij opgelegde verkeerde manier van leven. Neem nu de komende feestmaanden. Steeds meer mensen vluchten de verplichte feestelijkheden en boeken een vakantie naar de zon of de sneeuw. Anderen vluchten de feestdrukte door tien of veertien dagen een chalet te huren en van de rust van de natuur te genieten. De overgrote meerderheid doet echter mee aan het december feestgebeuren en nemen zelfs kalmeerpillen om de angst en de stress, die deze opgelegde activiteiten meebrengen, te neutraliseren. Ontsnappen aan angst of spanningen is in de eerste plaats een eigen keuze. Mensen moeten ‘nee’ durven zeggen tegen vermijdbare toestanden die hun gezondheid schaden. Het is beter een asociaal gezond iemand te zijn dan populair en ziek te worden. Mensen moeten hun levenswijze aanpassen aan datgene wat ze zelf, zonder angst of overdreven spanningen, aankunnen. Dat is een basisregel.

•

•

•

De VIOW tips voor minder angst, meer rust en meer levenskwaliteit •

•

•

•

Yoga, ademhalingsoefeningen of meditatie zijn technieken die de geest tot rust brengen indien men ze in een dagelijks leefprogramma integreert. Dagelijkse lichaamsbeweging – en vooral wandelen – vermindert stress en angst onmiddellijk. Neem de proef op de som en wandel iedere dag minstens een half uur, noteer wat je voelt. Doe je dit ’s morgens, doe het dan voor het ontbijt. Neem voldoende rust. Het gaat hier vooral om mentaal ‘niets te doen’ en je geest de kans te geven minstens één uur per dag leeg te maken. Dit kan perfect gecombineerd worden met een wandeling of het uur voor het slapengaan te genieten van rustgevende harmonieuze muziek. Het is vanzelfsprekend ook belangrijk voldoende te slapen. In de sportwereld houdt men telkens rekening met een opwarmingsperiode en een afkoelingsperiode. In het leven van iedere dag moeten mensen dit ook doen. De dag rustig beginnen en rustig eindigen. Wie neemt daarvoor nog de tijd? Toch ligt daar één van de hoofdoorzaken van onnoemlijk veel stress en vermijdbare spanningen. Voeding speelt ook een zeer belangrijke rol in het voorkomen van stress en angst. Een voedingspatroon dat rijk is aan fruit, groenten en volle granen zorgt voor een beter evenwicht van de neurotransmitters in de hersenen die verantwoordelijk zijn voor een optimistisch gevoel en zelfzekerheid. Spijtig genoeg eet 80 procent van de Belgen niet gezond omdat men kiest voor fastfood, kanten-klaarmaaltijden en geraffineerde producten die angst en stress bevorderen.

De voedingsdriehoeken Faché hiernaast tonen duidelijk de weg naar een gezonder en betaalbaar voedingspatroon. Het is ook zeer belangrijk een analyse te maken van je eigen gedragspatroon. Dit klinkt zeer ingewikkeld, maar in de praktijk komt het er gewoon op aan een dagboek te schrijven en daarin al je angsten en frustraties, maar ook de positieve gebeurtenissen te noteren. Op die manier kun je na een tijdje een bepaald patroon ontdekken die negatieve en positieve invloeden uitoefenen op je humeur. Stress en angsten ontstaan ook omdat mensen ‘instantoplossingen’ willen voor problemen die nu eenmaal tijd vergen. De uitdrukking ‘tijd brengt raad’ bestaat niet voor niets al eeuwenlang. Het heeft dan ook geen zin om voortdurend aan de problemen te denken. Dit verergert enkel maar de spanningen. Een zeer degelijke manier om problemen te elimineren is ze aan te pakken indien dit onmiddellijk kan. Zelfs een gedeeltelijke oplossing van een probleem maakt mensen rustiger omdat men weet dat er actie wordt ondernomen. Voor problemen die meer tijd vergen is het goed zich te concentreren op andere activiteiten. Dit kan een hobby zijn, sport beoefenen of gewoon andere mensen helpen.

Planten en voedingsaanvullingen die stress en angst helpen bestrijden •

•

•

•

Angstige mensen, die ook depressieve neigingen hebben, doen er goed aan om dagelijks driemaal 300 milligram gestandaardiseerd sint-janskruid in te nemen. De plantaardige capsules worden tijdens de maaltijden ingenomen. Veel mensen hebben een vitamine B-tekort. Vitaminen van het B-complex zorgen voor een betere werking van het zenuwstelsel. Orthomoleculaire artsen raden een B-complex capsule aan tijdens het ontbijt en een tweede dosis bij de avondmaaltijd. Calcium en magnesium zijn, net als de Bvitaminen, zeer belangrijk voor een sterk zenuwstelsel. Personen die een tekort aan magnesium en calcium in hun lichaam hebben worden agressiever omdat ze angstig worden. Een calcium-magnesiumpreparaat voor het ontbijt en een zelfde capsule voor het avondeten kan voor meer rust zorgen. Ginseng: Deze plant beschikt over adaptogene eigenschappen. Dit wil zeggen dat ze het menselijk organisme onder alle omstandigheden op de juiste wijze ondersteunt. Ginseng laat angstige mannen en vrouwen toe om beter om te gaan met spanningen en vermoeidheid. Voor een degelijk resultaat adviseren orthomoleculaire artsen 5000 milligram ginseng, iedere morgen op een nuchtere maag.

Deze driehoeken kan je bestellen bij [email protected]

Ginseng is de sterk gevorkte wortel van de Panax ginsengplant, die al 1000 jaar lang geteeld wordt in Azië omwille van hun medicinale waarde.

w w w.v i o w. b e - v i er d e ja a r g a n g 20 07

7

Voeding Angst

Ginkgo behoort tot de oudste boomsoort ter wereld en kan zelf duizenden jaren oud worden. Men kan zelf de bladeren gebruiken om thee te trekken.

Slaap- en kalmeerpillen afbouwen, nieuwe inzichten •

Verder zorgen ook lecithine, vitamine C, D3 valeriaan en extracten van de passiebloem voor een verlichting van de angstgevoelens.

Kan ginkgo biloba angstmedicijnen vervangen? Volgens Duitse wetenschappers beschikt ginkgo biloba over angstwerende eigenschappen. Deze plant staat reeds bekend voor het feit dat ze de ziekte van Alzheimer enigszins kan vertragen of voorkomen, maar ook dat ze het geheugen en het concentratievermogen van gezonde mensen duidelijk verbetert. De Duitse onderzoekers deden een klinische studie (1) met 107 angstige mensen in de leeftijdscategorie tussen 18 en 70 jaar. Niemand van de vrijwilligers leed aan enige vorm van dementie. De studie duurde vier weken. Niemand van de deelnemers nam andere angstwerende medicijnen in. De deelnemers kregen ofwel dagelijks 480 milligram ginkgo biloba, 240 milligram van dezelfde stof of een placebo. Ginkgo biloba slaagde er in beide doseringen in de angstaanvallen van de proefpersonen te verminderen in vergelijking met de placebogroep.

Referentie 1 Woelk H, Arnoldt KH, et al. Ginkgo biloba special extract EGb 761 in generalized anxiety disorder and adjustment disorder with anxious mood: a randomized, doubleblind, placebo-controlled trial. J Psychiatr Res. 2007 Sep;41(6):472-80.

8


De kracht van de angstwerende eigenschappen is volgens de Duitse onderzoekers te vergelijken met gelijkaardige proeven die werden gedaan met klassieke medicijnen op basis van oxazepam en bromazepam. Bromazepam is de actieve stof in heel wat kalmeermiddelen met angstwerende eigenschappen. Volgens de Duitse wetenschappers veroorzaakt ginkgo biloba geen verslavingsverschijnselen. Het is volgens hen een mogelijke oplossing voor mensen die willen overschakelen van chemische angstwerende medicijnen naar natuurlijke.

Nieuw klinisch onderzoek toont aan dat mensen die hun levensgewoonten meer aanpassen aan hun eigen persoonlijkheid in plaats van aan de maatschappelijke normen, relatief gemakkelijk hun slaappillen kunnen afbouwen en weer een gezonde diepe slaap kunnen ontdekken. In het Westen komt bijna niemand meer toe aan de vereiste acht uur slaap. Studies tonen aan dat 60 procent van de mensen met slaapproblemen hun noodzakelijke nachtrust binnen zes weken terug kunnen krijgen, als ze bereid zijn hun dagelijkse gewoonten te veranderen. Zelfs mensen die jaren slaappillen namen, konden door gesprekstherapie een voor hen beter dagen nachtleefschema kiezen, zodat ze de chemische hulpmiddelen zeer langzaam konden afbouwen.

Heel langzaam afbouwen Verminder de dosis per veertien dagen à rato van 10% van de gebruikelijke dosis. Eens de hoeveelheid slaappillen is gehalveerd moet de verdere afbouw aan een nog trager tempo verder gaan. Concreet betekent dit 5 % van de resterende dosis per 14 dagen. Dat is noodzakelijk om de hersenen heel langzaam maar zeker terug te leren omgaan met een slaappatroon waar kalmeermiddelen geen plaats meer in hebben. Zodra de mensen geen slaappillen meer nemen, moeten de bovengenoemde basisregels toegepast worden. Mensen moeten er altijd voor zorgen dat ze iedere dag op hetzelfde uur opstaan en gaan slapen, zonder onderscheid tussen werkdagen, weekends en vakantieperioden. Het lichaam heeft een bepaald ritme nodig om goed te functioneren. Respecteer je dat niet, dan krijg je op termijn problemen. Het is tot slot van cruciaal belang na de dagtaak en voor het slapengaan ook tijd uit te trekken (minimum 1 uur) om tot rust te komen.

Voeding Eetgedrag

Strategieën om emotioneel eetgedrag te voorkomen

Dirk Bogaert

F

eestdagen zoals Kerstmis en Nieuwjaar zijn bijna verplichte momenten die iedereen verplichten om ‘emotioneel te eten’. De consumptiemaatschappij verlangt het gewoon. Toch zijn het niet alleen de eindejaarsfeesten die tot een emotioneel eetgedrag leiden. Ook depressies en stress veroorzaken een onverantwoord en ‘verslavend eetpatroon’

Feestmaanden verplichten mensen tot een ‘emotioneel eetgedrag’ Teveel eten is een typisch resultaat van onverwerkte stresstoestanden en de nawerking van hoogoplopende emoties. Mensen die zich depressief of onbegrepen voelen grijpen veel meer naar suiker- en vetrijke producten dan mannen en vrouwen die zich goed in hun vel voelen. Toch is er goed nieuws voor emotionele eters. Om de consumptie van voeding met een zeer hoge en ongezonde caloriewaarde te beperken moet je de hersenen een hormonaal signaal sturen dat je eigenlijk voldoende voeding in je maag hebt. De olie van de Koreaanse pijnboomnoten bevatten een vetzuur (pinoleenzuur) die het hongergevoel uitstelt of onderdrukt. Het voedingssupplement op basis van pinoleenzuur stimuleert de productie van het hormoon CCK en GLP1 die niet alleen helpen om vet te verbranden maar ook een ‘vol gevoelsignaal’ geven naar de hersenen’, Het voedingssupplement is getest door het onderzoekinstituut TNO Kwaliteit van Leven. De wetenschappers stelden vast dat het gestandaardiseerde supplement effectief en veilig is.

Klinische studie In een dubbelblinde placebogecontroleerde klinische studie werd aangetoond dat pinoleenzuur de aanmaak van twee belangrijke signaalstoffen in de darmen, die een gevoel van verzadiging geven, binnen een halfuur tot een uur na inname duidelijk verhoogt. De desbetreffende hormonen CCK (cholecystokinine) en GLP-1 (glucagon-lile-peptide-1), die normaalgesproken pas tijdens het eten worden aangemaakt, zorgen voor afname van de eetlust en het beëindigen van de maaltijd. TNO Voeding testte het middel bij 18 vrouwen en constateerde dat er een significante toename was met 60 procent van het CCK hormoon in het bloed. De concentratie GLP-1 steeg met 25 procent. De proefpersonen waren allemaal vijftigers die bij het begin van de test twaalf uur niets hadden geconsumeerd. De volgende ochtend kregen ze ieder drie gram pijnboomnootextract waarin 450 milligram pinoleenzuur zat. De vrouwen aten twee sneetjes boord met confituur. De proefpersonen aten 36 procent minder dan ze oorspronkelijk hadden gedacht. Dertig minuten na inname van het supplement was de behoefte om te eten verminderd en ook de hoeveelheid voedsel die de vrouwen vervolgens aten. Pijnboompitten hebben een lange geschiedenis van veilig gebruik. Bovendien

Referenties: 1 Causey JL. Korean pine nut fatty acids induce satietyproducing hormone release in overweight human volunteers. Paper presented at: American Chemical Society National Meeting & Exposition; March 26-30, 2006; Atlanta, GA. 2 Lee JW, Lee KW, Lee SW, Kim IH, Rhee C. Selective increase in pinolenic acid (all-cis-5,9,12-18:3) in Korean pine nut oil by crystallization and its effect on LDL-receptor activity. Lipids. 2004 Apr;39(4):383-7. 3 Sugano M, Ikeda I, Wakamatsu K, Oka T. Influence of Korean pine (Pinus koraiensis)-seed oil containing cis-5,cis-9,cis12-octadecatrienoic acid on polyunsaturated fatty acid metabolism, eicosanoid production and blood pressure of rats. Br J Nutr. 1994 Nov;72(5):775-83. 4 Wang Y, Jones PJ. Dietary conjugated linoleic acid and body composition. Am J Clin Nutr. 2004 Jun;79(6 Suppl):1153S-8S. 5 Gaullier JM, Halse J, Hoye K, et al. Conjugated linoleic acid supplementation for 1 y reduces body fat mass in healthy overweight humans. Am J Clin Nutr. 2004 Jun;79(6):1118-25. 6 Gaullier JM, Syvertsen C, Halse J, et al. Conjugated linoleic acid induces regional-specific decreases in fat mass in a 6 months clinical trial. FASEB J. 2006:20(5):A185. 7 Watras AC, Buchholz AC, Close RN, Zhang Z, Schoeller DA. The role of conjugated linoleic acid in reducing body fat and preventing holiday weight gain. Int J Obes (Lond). 2006 Aug 22.


9

Voeding Eetgedrag voel geeft, ook tijdens de feestperiode. CLA vermindert ook de negatieve emoties waardoor het makkelijker wordt om niet toe te geven aan een emotioneel eetgedrag. CLA blokkeert voor een deel de opname van vetten in vetcellen. CLA zorgt ervoor dat vetten veel sneller worden gebruikt om onmiddellijk beschikbare energie te leveren. Sommige wetenschappers gaan zelfs en hebben de eerste bewijzen dat CLA in staat is de genetische expressie van vetcellen te veranderen. CLA zou vetcellen tot apoptose (geprogrammeerde celdood) aanzetten. Op die manier zijn er veel minder vetcellen beschikbaar om vetten in op te slaan. Koreaanse pijnboompitten beschikken over natuurlijk, eetlustremmende eigenschappen.

hebben verschillende toxiciteitstudies met dit supplement aangetoond dat het product veilig is voor dagelijks gebruik.

Oorsprong

Meer informatie over een commercieel verkrijgbaar pijnboomextract vind je op de website http://www.pinnothin.com

8 Kamphuis MM, Lejeune MP, Saris WH, WesterterpPlantenga MS. Effect of conjugated linoleic acid supplementation after weight loss on appetite and food intake in overweight subjects. Eur J Clin Nutr. 2003 Oct;57(10):1268-74. 9 Choi Y, Kim YC, Han YB, et al. The trans-10,cis12 isomer of conjugated linoleic acid downregulates stearoyl-CoA desaturase 1 gene expression in 3T3-L1 adipocytes. J Nutr. 2000 Aug;130(8):1920-4. 10 Flatt JP. Glycogen levels and obesity. Int J Obes Relat Metab Disord. 1996 Mar;20 Suppl 2S1-11. 11 House RL, Cassady JP, Eisen EJ, McIntosh MK, Odle J. Conjugated linoleic acid evokes de-lipidation through the regulation of genes controlling lipid metabolism in adipose and liver tissue. Obes Rev. 2005 Aug;6(3):247-58.

10


Het werkzame bestanddeel is pinoleenzuur of pijnboompittenzuur, een meervoudig onverzadigd omega-6-vetzuur dat verantwoordelijk is voor de waargenomen effecten. Het gepatenteerde supplement wordt gewonnen uit Koreaanse pijnboompitten. Er bestaan meer dan 140 soorten pijnbomen. De Koreaanse variant (Pinus koraiensis) komt met name voor in Japan, Siberië en Noord-China en is geselecteerd omdat het de hoogste gehaltes aan pinoleenzuur bevat. Ter vergelijking: de olie van Koreaanse pijnboompitten bestaat voor 16% uit pinoleenzuur, Italiaanse pijnboompittenolie bevat slechts 0,4% pinoleenzuur.

CLA: een tweede supplement dat helpt tegen een emotioneel eetgedrag, speciaal gedurende de feestdagen. Wetenschappers die verbonden zijn aan de universiteit van Wisconsin (VS) ontdekten dat het dagelijks gebruik van 3.2 gram CLA gedurende een periode van zes maanden er voor zorgde dat mensen aan gewicht wonnen tijdens de feestrijke december- en januarimaand. Terwijl een placebo controlegroep Bourgondisch at en dronk gedurende de feestperiode en een duidelijk hoger cijfer liet zien op de weegschaal, verloren de mensen die CLA gebruikten lichaamsvet gedurende de maanden augustus tot november. Het bijzondere was echter dat ze rustig konden genieten van de feestdagen zonder extra kilootjes op de weegschaal te laten verschijnen. Het ogenschijnlijk geheim van CLA werd opgehelderd in een aantal klinische studies. CLA werkt efficiënt voor verschillende redenen. Tijdens een dertien weken durende studie werd duidelijk dat CLA een sneller verzadigingsge-

Besluit Probeer een emotioneel eetgedrag te vermijden in deze stressrijke samenleving. De opdracht is niet eenvoudig omdat onze hersenen de gevolgen van stress onmiddellijk willen compenseren met suiker- en vetrijke producten die op termijn heel slecht zijn voor onze gezondheid. Het goede nieuws zit in het feit dat er nu veilige voedingsaanvullingen zijn, zoals pinoleenzuur en CLA, die er voor zorgen dat mensen onder druk minder emotioneel gaan eten omdat ze zich ook mentaal beter voelen met deze supplementen. Verder zorgen deze stoffen voor een beter lichaamsgewicht en een gespierder lichaam. Ook deze factor draagt bij tot een beter gevoel een minder emotioneel eten. Zelfs indien we ons de komende dagen en weken toch zouden laten verleiden tot een te Bourgondische levenswijze, dan zorgen deze supplementen ervoor dat het hongersignaal vanuit de hersenen duidelijk verzwakt. Kortom we feesten voluit mee zonder er achteraf de nadelige gevolgen van te moeten ondergaan. Is dit geen prachtig geschenk voor de eindejaarsfeesten?

CLA beschikt over een groot gamma eetlustremmende en spierbevorderende eigenschappen en beperkt in sterke mate emotionele eetbuien en overgewicht

Uit grootmoeders apotheek Kamille

Kamille uit grootmoeders keuken

Joost Meeusen

Bloemhoofdje van Kamille

K

amille is een topkruid overal ter wereld. De effecten van kamilletheeën zijn mild, maar toch heel consistent aangetoond. Tal van biochemische analyses zijn reeds gedaan met kamille, waarvan hier een overzicht gegeven wordt. Kamille wordt bij voorkeur gemengd met andere kruiden, zoals zoethout, tijm, melisse en venkel. Kamille (Matricaria recutita of M. chamomilla ) is weer één van die kruiden die reeds millenia lang de waardering genieten van de mens. In de maag van de Egyptische farao Ramses II heeft men sporen teruggevonden van kamillestuifmeel. De Germanen kenden aan kamille de naam ‘Balders bra’ toe, wat zoveel betekent als de wenkbrauwen van de god Balder. In een ander Germaans geschrift bleek kamille tot de negen topkruiden te horen van de god Wodan. Eigenaardig genoeg wordt de geneeskracht van kamille onduidelijk beschreven in de middeleeuwse kruidenboeken, hoewel het toen ook in trek was. Wel liet men tuinpaden begroeien met kamille, zodat diegene die er over liep (en op een bankje ging rusten) zich kon baden in de geur van kamille.

Darmkrampen In een studie bleek een kruidenthee met kamille, ijzerkruid (verveine), zoethout, venkel en melisse (150 ml, driemaal per dag) darmkrampjes bij baby’s voor bijna 60% ongedaan te maken. Een andere studie keek naar de huiltijd van baby’s met hetzelfde probleem. Die verminderde met 84% dankzij een thee van kamille,

venkel en melisse. Kamille wordt ook vaak met andere kruiden gebruikt tegen darmkrampen ten gevolge van gasvorming en acute diarree.

Huiduitslag Verschillende studies hebben goed aangetoond dat kamilleomslagen kunnen helpen bij allerlei huiduitslagen, met name dermatitis (algemene term voor huidontstekingen), eczema, zweren, bestralingsmucositis en mucositis na chemotherapie.

Synoniemen die onze Nederlandse taal rijk is Appelijn Gemene kamille Hemdeknop Hondsdulle Kamomille Kwade ogenbloem Lepellijn Meide Moederkruid Oppelene Poddekrûd Rûkersblom Stinkende meide Stinkerd Stjonkblom Zere-ogen-kruid

Antioxidanten De meeste kruiden hebben een goede antioxidantenvermogen. Smaak en geur wijzen op de aanwezigheid van flavonoïden, die in regel goede antioxidanten zijn. Die van kamille zijn gemiddeld meer dan koriander, maar minder dan munt en oregano.

Antimicrobieel De essentiële oliën van kamille zijn niet zo sterk antimicrobieel als andere kruidenoliën


11

Voedingsdossier Kamille Referenties: 1 Gardiner P. Complementary, Holistic, and Integrative Medicine: Chamomile. Pediatrics in review. 2007; 28(4): E16-E18 2 McKay DL, Blumberg JB. A Review of the Bioactivity and Potential Health Benefits of Chamomile Tea (Matricaria recutita L.). Phytother Res. 2006; 20, 519–530 3 http://plantaardigheden. nl/plant/beschr/gonnve/ kamille.htm 4 Macchioni F, Perrucci S. Acaricidal activity of aqueous extracts of chamomile flowers, Matricaria chamomilla, against the mite Psoroptes cuniculi. Medical and Veterinary Entomology (2004) 18, 205–207 5 Shikov AN. Pozharitskaya ON. Antibacterial Activity of Chamomilla recutita Oil Extract against Helicobacter pylori. Phytother Res. 2007; onlinepublicatie 6 Babenko NA. Shakhova EG. Effects of Chamomilla recutita flavonoids on agerelated liver sphingolipid turnover in rats. Experimental Gerontology. 2006; 41:32–39

(tijm, kruidnagel en kaneel zijn veel effectiever). Bovendien blijken de waterige extracten beter te werken dan olie-extracten. Kamille is uitgetest geweest op Helicobacter pyloris, de bacterie die frequent gesignaleerd wordt bij maagzweren. Kamille verhindert de groei van deze bacterie en remt de bacteriële aanmaak van ureum. Ureum is belangrijk voor helicobacter om te overleven in het maagzuur. Kamille kan overigens ook gebruikt worden tegen mijten, zoals getest is geweest bij bepaalde huisdieren. Ook hier is het probleem van resistentie opgedoken.

zich bovendien minder depressief, al was dat effect ook merkbaar bij het drinken van andere theeën. Het relaxerend vermogen van kamille-extracten (door inhalatie) heeft men genoteerd bij bevallende vrouwen (minder barenspijnen) en bij zwangere vrouwen die zich beter in hun vel voelden. Kamille wordt vaak gebruikt om ochtendmisselijkheid te behandelen bij zwangerschap. Minder goed gedocumenteerd, maar ook sterk in gebruik, is de toepassing van kamille tegen stuiptrekkingen.

Anti-bloedplaatjesklontering

Opgelet voor

Kamille is één van de weinige kruiden die het Kamille kan allergische reacties teweegbrensamenklitten van rode bloedplaatjes tegengaan. gen, vooral bij mensen die reeds allergie hebRode bloedplaatjes zorgen voor bloedklontering ben van andere kruiden uit de composietenfabij het dichten van wonden. Sommige bronnen milie (bijvoet, alsemambrosia… ). wijzen op het belang van een overmaat aan Interacties met geneesmiddelen zijn nog niet bloedklonters in het bloed aangetoond. Theoretische waardoor de bloedstroom bezwaren zijn interacties verstoord wordt. Doordat met warfarine (antibloedde zuurstofvoorziening "Like a chamomille bed, stolling), aspirine (bloednaar de weefsels niet verdunner), acetaminopThe more it is trodden meer optimaal is, heeft hen (ontstekingsremmer), The more it will spread". waar gevreesd wordt dat dit vergaande gevolgen voor vele ziektebeelden. de combinatie met kamille het geneesmiddel krachApigenine tiger maakt, met gevaar voor een overdosis. Dit heeft men echter nog Kamille is een van de rijkste bronnen van apigeniet kunnen aantonen. Mogelijk ook sterkere nine, een flavon dat geëxtraheerd wordt uit de effecten met antidepressiva. witte blaadjes van de kamillebloem. Apigenine Kamille in de tuin heeft een aantal chemopreventieve eigenschappen waaronder de stopzetting van celdeling en de blokkering van kankergenen. Kamille op een tarweakker in de verhouding Apigenine heeft tevens sterke anti-inflammavan 1 kamilleplant op 100 tarweplanten heeft toire eigenschappen, zoals dat ook blijkt bij tot resultaat dat tarwe forser groeit met vollere haar gunstige werking tegen huiduitslag. Deze aren. Kamille stimuleert de ui, maar alleen in werking zou ook betrekking hebben op arteriosde verhouding van 1 kamilleplant op 4 meter ui. clerose, waar ontstekingsreacties ervoor zorgen Kamillethee kan gebruikt worden tegen diverse dat witte bloedcellen zich in de arteriewand plantenziekten gaan nestelen, en op allergieën. (integraal overgenomen uit www.plantaardigheden.nl).

Ondersteuning van de lever

Kamille-extracten kunnen de opstapeling van ceramide verminderen in de lever van verouderende ratten. Veroudering gaat samen met een minder efficiënte opruiming van afvalstoffen in de cellen; ceramide kan een dergelijke afvalstof zijn. Kamilletheeën mogen dus niet in een ontgiftigingskuur ontbreken.

Goed voor de zenuwen Kamille-extracten hebben verschillende kalmerende werkingen op muizen die vooral via het zenuwstelsel geïnduceerd worden (dus niet door spieren te ontspannen of via een verdovend effect). Ook bij mensen heeft men iets gelijkaardig bevonden. Een tas kamillethee verlaagt het hartritme en verhoogt de warmteproductie van het lichaam. Proefpersonen voelden

12


Het zo dikwijls platgetreden kamille dat zovele kwaaltjes kan genezen

Medisch dossier Astma

Het voedingsplan voor astma

Joost Meeusen, Walter OM Faché

Astma stijgt. De oorzaak moet ook van buitenaf gezocht worden!

A

an astma kan gewerkt worden, zoveel is zeker. Het voorkomen van astma is

sinds de jaren '80 verdubbeld, waaruit je kan afleiden dat de oorzaak van buitenaf gezocht moet worden. Bij vele patiënten moet astma daarom genezen kunnen worden indien ze de juiste voedings- en levensrichtlijnen volgen. Of op zijn minst kunnen bezuinigen op hun medicaties. De stappen die ondernomen moeten worden, zijn relatief eenvoudig, veilig en kunnen een ware opluchting aan de astmalijder bezorgen.

Astma en allergie Allergie is de meest voorkomende chronische ziekte. In 78% van de astmagevallen is de onderliggende oorzaak allergie. Om die reden worden astma en allergie hier simultaan besproken. De huidige medicatie biedt wel enig comfort bij astma, maar geneest allerminst. Bovendien zijn alle patiënten de medicatie liever kwijt dan rijk. Enerzijds heeft dit te maken met de bijwerkingen, anderzijds met uitgebleven effecten ervan (1).

De oorzaken Omtrent de juiste oorzaken van astma is veel onenigheid. Waarschijnlijk spelen vele factoren een rol:

Ozon Astmapatiënten hebben sneller last van een slechte luchtkwaliteit. Luchtvervuiling maakt de astma-aanvallen erger, maar zou nochtans een minder grote factor zijn in het ontstaan van de ziekte. Ozon blijkt van alle luchtvervuilingsgassen het sterkst astma te kunnen aansteken (2). Hoge concentraties ontstaan door reactie met UV-licht, koolwaterstoffen en stikstofoxide. Koolwaterstoffen en stikstofoxide zijn twee uitlaatgassen van verbrandingsmotoren: tel daarbij de component van warm zomerweer op (hitte, UV en weinig wind), dan ontstaan zulke hoge ozonconcentraties dat de weerdiensten alarm roepen. De mensen worden dan ten stelligste ontraden in de buitenlucht te gaan joggen.


13


Roken in huis tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op astma

Referenties 1 Hassed C. An integrative approach to asthma. Aust Fam Physician. 2005; 34(7):573-6 2 Doh Hyung K. The effects of on-site measured ozone concentrations on pulmonary function and symptoms of asthmatics. J Korean Med Sci. 2007; 22(1):30-36 3 Yeatts K, Sly P et al. A brief targeted review of susceptibility factors, environmental exposures, asthma incidence, and recommendations for future asthma incidence research. Environ Health Perspect. 2006; 11:634-640 4 Miller AL. The etiologies, pathophysiology, and alternative/complementary treatment of asthma. Altern Med Rev. 2001; 6(1):20-47 5 Pescatore Fred. The allergy and asthma cure. Wiley.2005; 1e ed.

14


Binnenshuisallergenen De lucht in de woning is waarschijnlijk van meer belang voor astma. Ten eerste omdat de lucht allergenen bevat en, ten tweede, omdat je daar iets aan kan doen. De moderne mens brengt zijn tijd meer binnenshuis door dan vroeger. In slecht verluchte woningen stapelen deeltjes van huisdieren en huismijten zich op die via de longen worden opgenomen. Bij de meeste mensen worden deze deeltjes efficiënt opgeruimd, maar om een of andere reden wekken ze bij andere mensen een allergische reactie op. In de speekselklier van katten zit een stof die door vele mensen niet wordt verdragen. Men noemt zo'n stof een allergeen. Ook roken is hier belangrijk, vooral tijdens de zwangerschap. Men heeft aangetoond dat roken tijdens de zwangerschap het risico op astma danig verhoogt.

deren die niet gevaccineerd waren, astma had (4).

Candida albicans Parasieten worden meer en meer als hoofdverdachte aangewezen in de alternatieve geneeskunde. Sommige artsen richten hun therapie tegen astma grotendeels op de uitroeiing van een candida-infectie. Candida en andere parasieten worden in een apart hoofdstuk besproken.

Dieet Wij geloven dat de moderne levenstijl een verloochening is van de eigen natuur en dat we hiervoor moeten boeten met toenames van vele chronische ziekten. Het is niet omdat onze voedingscultuur onnatuurlijk is, dat het slecht is. Het is gewoonweg slecht, omdat het niets te bieden heeft aan onze natuur.

De hygiënehypothese We zijn te hygiënisch geworden, zodanig dat we op de duur te weinig in contact gekomen zijn met allergenen. Vooral tijdens de kinderjaren zou 'een doop in de allergenenwereld' belangrijk zijn voor een evenwichtige ontwikkeling van hun afweerstelsel. Op latere leeftijd is het omgekeerd: het risico op allergie wordt alleen maar groter als je een kippenboerderij bezoekt en je tijdens je vroegere leven nog nooit in contact bent gekomen met een levende kip. Echter geldt dit niet voor alle allergische stoffen, evenmin zijn alle studies hierover even duidelijk (3).

Vaccinatie-obsessie? In Nieuw-Zeeland (met de hoogste aantal astmalijders) vond men dat twintig procent van de gevaccineerde kinderen aan astma lijden, terwijl geen enkele van de 23 kin-

Wat is allergie, wat is astma? Het venijn zit in de IgE-antilichamen die door onze immuuncellen per abuis worden geproduceerd. Antilichamen worden produceerd als antwoord op de aanwezigheid van een antigeen dat een mogelijk gevaar inhoudt. Allergenen zijn antigenen die in feite ongevaarlijk zijn. IgE-antilichamen activeren een bepaalde groep van immuuncellen, de mastcellen. Die zitten vooral in slijmvliezen en onder de huid. Eens geactiveerd gaan mastcellen histamines produceren die verantwoordelijk zijn voor huiduitslag, geprikkelde ogen, neusloop, benauwdheid van de longen... . (5) Kortom, allergenen veroorzaken een ontstekingsreactie.


Voedingsplan van dr. Fred Pescatore

W

ij zeggen: geen behandeling zonder een indvidueel aangepast voedingsplan. Dr. Fred Pescatore heeft een specifiek voedingsplan ontwikkeld waarmee hij naar eigen zeggen veel succes heeft. Hij garandeert geen genezing, maar in de meeste gevallen zou het gebruik van geneesmiddelen sterk afgebouwd kunnen worden.

Dieet gericht op gewichtsverlies

sel te scherp staat, met andere woorden, een voedingsbodem voor astma.

In het vorige artikel (Leefnu 35, zwaarlijvigheid en astma) werd al gesuggereerd dat gewichtsverlies bij zwaarlijvige mensen de astmasymptomen kunnen doen verminderen. Niet verwonderlijk dat het voedingsplan van Pescatore zich ook daarop richt.

Ook fruit en groenten bevatten koolhydraten

Wees zuinig met koolhydraten Het nut van een dieet arm aan koolhydraten is evident in een maatschappij waarin koolydraatrijke voeding onderaan de voedingspiramide gezet wordt. Nog erger is het overaanbod van geraffineerde suikers. In lightvoeding worden ze gemeden, terwijl de consument onbewust is van het feit dat ze aan alle overige producten toegevoegd worden.

Suiker zonder nutriënten Kristalsuiker uit de keuken is een chemische stof van een bijzondere laboratorische zuiverheid. Dit is echter geen kwaliteit: het bevat evenmin één enkele nutriënt. Verbranding van suiker is een proces waar nutriënten zoals vitamines en mineralen noodzakelijk zijn. Bij een aanvoer van een lading suiker zonder nutriënten moeten deze nutriënten elders uit het lichaam gehaald worden. Echter hebben die andere plaatsen die nutriënten ook nodig, hetzij minder dringend. Het lichaam doet zeker z'n best om met die nutriënten zo duurzaam mogelijk om te gaan, maar dat systeem zal snel aan haar limieten komen.

Suiker een inflammatoire stof? De overmaat aan koolhydraten verstoort de insulinebalans. Insuline is echter meer dan een hormoon dat bloedglucose reguleert; het onderdrukt ook ontstekingen. Zowel diabetes als zwaarlijvigheid creëren een toestand waarbij het afweerstel-

Dr. Pescatore legt een streng verbod op fruit (en enkele groenten) tijdens de eerste drie maanden in zijn behandeling van astma. Fruit bevat grote hoeveelheden fructose, die in fruitsap nog geconcentreerder aanwezig zullen zijn. Appels zijn wel gezond, maar met hun 18 gram suiker (per appel) niet het summum van gezondheid. Ook bepaalde groenten moeten om dezelfde vermeden worden: maïs, erwten, wortels (suiker), tomaten (in feite fruit).

Een gistvrij dieet Een tweede ban die Pescatore gedurende drie tot zes maanden oplegt, is gericht tegen gefermenteerde voeding. Hiermee bedoelt hij: • alles wat rijst (gisten), gemout is, • alles met azijn (azijn is een product van alcoholgisten) • paddenstoelen en geschimmelde voeding gefermenteerd en gerookte voeding, zoals yoghurt, sojasaus, tofu, gerookte zalm, hesp... Dr. Pescatore is niet erg duidelijk met de redenen hiervoor. Melkproducten zijn hoe dan ook typisch allergisch bij vele mensen. Het vermijden van gisten en schimmels is tevens plausiebel: deze organismen produceren stoffen die het afweerstelsel activeren. Een andere logica is dat waar gisten zich in goed voelen, ook candida zich goed zal voelen. Ten slotte moet ook gezegd worden dat hoe langer voedsel in fermentatie, hoe meer bacteriën en schimmels zich in kunnen vestigen.

Eenvoudig gezegd, omega 6-vetzuren stimuleren ontstekingsreacties, terwijl omega 3-vetzuren ze afremmen. Enkele studies werden uitgevoerd waarbij astmapatiënten omega 3-suppleties toegediend kregen (2). De resultaten waren gematigd: de longfunctie verbeterde wel, maar de medicatie kon niet verminderd worden. Tenslotte is omega 3 slechts één van de vele nutriënten belangrijk tegen astma. Nog belangrijker blijkt dat omega 3-suppletie tijdens de eerste levensmaanden astmasymptomen kunnen voorkomen.

Referenties 1 de Luis DA, Armentia A et al. Dietary intake in patients with asthma: a case control study. Nutrition. 2005; 320-324 2 Wong KW. Clinical efficacy of n3 fatty acid supplementation in patients with asthma. J Am Diet Assoc. 2005; 105:98-105

Een dieet rijk aan omega 3 Het tekort aan omega 3-vetzuren bij astmapatiënten heeft men in studies kunnen noteren (1). Cruciaal hierin is de verhouding tussen omega 6 en omega-3.


15


Beschermingsplan tegen astma

V

Walter OM Faché

itaminepillen kunnen

de voeding niet vervangen, maar vullen wel aan wat te kort is. Ze worden nodig geacht omdat ze moeilijk via de voeding te verkrijgen zijn. De intensieve landbouwmethodes hebben de bodem uitgeput en de intensieve kookmethodes hebben de nutriënten vernietigd.

Elk voedingssupplementenprogramma voor therapeutische doeleinden moet zorgvuldig opgebouwd worden. Begin met weinig en laat de doseringen gestaag toenemen. Verspreid de doseringen zoveel mogelijk over de ganse dag. Men kan afbouwen wanneer de astmatische symptomen minderen en terug opbouwen wanneer je een allergisch seizoen voorziet.

Magnesium

Vitamine C

DHA en EPA zijn de vormen van omega 3-vetzuren, die uitsluitend in dierlijke voeding kan terug te vinden zijn.

Dieren leven in het wild onder grote stress. Hun metabolisme investeert dan ook veel energie in de productie van vitamine C, ongeveer 30 mg per kilogram lichaamsgewicht. In stressvolle situaties kan de productie nog zeven maal hoger liggen. Aapachtigen, waaronder de mens, hebben geen vermogen om vitamine C te produceren en moet deze uit hun voedsel halen. Om aan 30mg/kg te komen, moeten we ongeveer 2000 mg vitamine C innemen per dag. In augustus verscheen een studie waaruit bleek dat vitamine Csuppletie (1500 mg, amper twee weken) bescherming bood tegen inspanningsastma (01).

Vitamine A

Belangrijk voor het immuunsysteem is vitamine A, een van de beste anti-inflammatoire vitamines. Het heeft een specifieke rol in slijmvliezen, de frontlinie waar immuuncellen geconfronteerd worden met allergenen van buitenaf. Aanbevolen dosis: 10000 IU driemaal per dag voor drie maanden. Voor eczeem en andere huidallergieën: 20000 IE extra.

Vitamine B12

Darmbacteriën kunnen deze vitamine leveren, indien er een evenwichtige darmflora heerst. 1 mg / dag.

Panthoteenzuur

Vitamine B5 is precursor van co-enzym A en maakt deel uit van het cellulair steroïdmetabolisme, evenals die van de medicatie. B5 zou volgens deze biochemische filosofie de medicatie met steroïden kunnen verlichten omdat de steroïden efficiënter hun taak uitvoeren.

Quercetine

Quercetine is een flavonoïde die in de schil van citrusvruchten, appels, ajuinen... zit. Het is een van de beste natuurlijke antihistamines. Het verlaagt ook cortison in het lichaam, een lichaamseigen steroide. Dosis: 1000 mg/dag

16


Een zeer belangrijk nutriënt aangezien tekorten wijd verbreid zijn. Magnesium (intraveneus) wordt ook wel eens toegepast bij acute astma-aanvallen omdat ze de luchtwegen doen ontspannen. Dosis: 500 mg, op te nemen in de vorm van orotaten of tauraten.

Visolie

Vitamine E complex

Deze vitamine schijnt tevens een rol te spelen in de longen. Tegenwoordig is een andere vorm van vitamine E in trek. Terwijl jarenlang alfa-tocoferol verkocht en onderzocht is geweest, is de aandacht de laatste jaren verschoven naar gamma-tocoferol. Gamma-tocoferol blijkt bescherming te bieden tegen ontsteking bij ratten (02).

Vitamine D3

Vitamine D is een natuurlijk anti-inflammatoire middel en is in het bijzonder belangrijk voor huidallergieën. Dosis: 3X 400 IE/dag

Zink

Belangrijk voor het immuunsysteem. 3X 30 mg/dag

Bètacaroteen

Sterk antioxidant dat uitstekend werkt op de longen.

Andere mineralen

Mangaan, selenium en koper zijn belangrijke elementen van antioxidantenzymen. Inflammatie veroorzaakt een oxidatieve stress die door zulke enzymen weggewerkt moet worden (03). Van geen elke van deze mineralen mogen tekorten bestaan, noch mag men er te veel van nemen. Cruciaal in de mineraalsuppletie is dat men ze in organische vorm opneemt.

DHEA en pregnelon

DHEA is een hormoon: enkel onder strikte toezicht van een arts.

N-acetylcysteïne en taurine

Twee belangrijke antioxidanten: de eerste is een bouwstof van glutathion, de ander helpt galzouten en toxines af te voeren.

Zoethoutextract

Ook deze stof moet onder begeleiding overwogen worden. Het heeft effecten

op het steroïdemetabolisme van de cel en kan dus in wisselwerking treden met eventuele medicatie. Tips Vermijd tarwe omdat tarwe gluten bevat en gluten activeert allergie aanvallen. Het betere brood is speltzuurdesem en graankiembrood (essene) Het betere fruit: bessen, avocado, meloenen... Gebruik probiotica en look om je te beschermen tegen een candidainfectie. Gebruik olijfolie of cocosolie om te bakken Gebruik perilla-olie of vlaszaadolie in koude schotels.

Besluit

Astma is niet op een-twee-drie opgelost. Het terugdringen van de chronische ontstekingen die zich gedurende vele jaren in het lichaam hebben gevestigd, kan een strijd van maanden zijn. Men moet drie tot zes maanden rekenen vooraleer de gunstige werking zich kan uitdrukken. Hoe dan ook, men zal zich onmiddellijk beter gaan voelen. In feite kan men vroegere voedingstekorten niet zomaar ongedaan maken door plots meer vitamines te gaan nemen. Ze bieden wel de nodige ondersteuning in de behandeling. Hoe vroeger men er aan begint, hoe effectiever het zal zijn. Zo ziet men in studies dat lagere vitamine E-, vitamine D- en zinkopnames bij de moeder een hoger risico op astma teweegbrengen bij het kind (4). Deze tekorten zullen blijvende sporen achterlaten, niettemin zijn suppleties des te belangrijker bij hen. Referenties 1 Tecklenburg SL, Micklebough TD et al. Ascorbic acid supplementation attenuates exercise-induced bronchoconstriction in patients with asthma. Respir Med. 2007; 101(8):1770-8 2 Wagner JG, Jian Q et al. Ozone enhancement of lower airway allergic inflammation is prevented by gammatocopherol. Free Radic Biol Med. 2007; 43(8):1176-88 3 Perisic T, Sreckovic M, Matic G. An imbalance in antioxidant enzymes and stress proteins in childhood asthma. Clin Biochem. 2007; 40(15);1168-71 4 Devereux G. Early life events in asthmadiet. Pediatr Pulmonol. 2007; 42(8):66373

Eerste medische hulp Honing

Honing zalft wonden

Joost Meeusen

H

et verbinden van wonden met

honing is uit de mode geraakt sinds de opkomst van antibiotica. Nu de grenzen van antibiotica aan het artsendom bekend zijn, mogen we ons aan een wederopstanding van honing verwachten. De waarde van honing is eensluidend naar voren gekomen in tal van studies.

De voedingswaarde van honing Honing is een natuurproduct van alle tijden waarmee iedereen zodanig mee vertrouwd is dat haar werkelijke waarde bijna in de vergetelheid geraakt is. Honing geraakt nooit bedorven; ook de honing gevonden in het graf van een Egyptische farao was naar het schijnt nog steeds eetbaar (hoewel niemand ze geproefd had). Het hoge concentraat aan enkelvoudige suikers is daar een reden van: honing bestaat uit 38 procent fructose en 31 procent uit glucose. Dit maakt honing niet zo'n gezond voedingsmiddel. Wetende dat men dagelijks 15 gram fructose (uit fruit!) mag eten, zit men met honingconsumptie al snel aan de limiet.

Vanwaar komt de honing? De honing is het resultaat van het oogsten van nectar en honingdauw door honingbijen. Tijdens het stockeren van de honing voegen de bijen allerlei substanties aan de honing toe, zoals enzymen, organische zuren, wassen... . Ook plantaardige substanties (flavonoïden) kunnen van belang zijn voor de smaak en het wondhelend vermogen van honing.

Honinggebruik vroeger De Egyptenaren kenden reeds de drie handelingen om een wond te verzorgen. De eerste stap bestond erin de wonde te kuisen, vervolgens ze te balsemen (met een preparaat van honing, dierlijk vet en plantaardige vezels) en ze ten slotte te binden. Hippocrates incorporeerde het gebruikt van honing in tal van recepten om zweren te behandelen, vaak in combinatie van wijn, wijnazijn of gedroogde onrijpe druiven.

Wat heeft honing dat wonden heelt? Honing bestaat slechts voor 17% uit water, wat zeer weinig is als je het vergelijkt met het watergehalte van ons lichaam (55-65%) en het watergehalte van planten (tot 95%). Honing is daarom weinig gastvrij voor bacteriën. Het hoge suikergehalte heeft de osmotische eigenschap om water uit bacteriën te zuigen.


17

Eerste medische hulp Honing Referenties: 1 Hippocrates. On ulcers. http://classics.mit.edu/ Hippocrates/ulcers.html 2 White R. The benefits of honey in wound management. Nursing Standard. 2005; 20(10); 5764 3 Ingle R, Levin J, Polinder K. Wound healing with honey – a randomised controlled trial. S Afr Med J. 2006;831835 4 Lusby PE, Coombes A et al. Honey: a potent agent for wound healing. J WOCN. 2002; 29:295-300 5 Moore OA, Smith LA. Systematic review of the use of honey as a wound dressing. BMC Complementary and Alternative Medicine. 2001, 1:2 6 Khan FR, Abadin ZU, Rauf N. Honey: nutritional and medicinal value. Int J Clin Pract. 2007; 61(10):17051707 7 Molan PC. Re-introducing honey in the management of wounds and ulcers Theory and practice. Ostomy Wound Manage. 2002; 48(11):28-40

Hetzelfde principe gebruiken wij om fruit te confijten tot confituur zodat het minstens een jaar lang goed bewaard blijft. Honing heeft een hoge zuurtegraad (pH 3,2 – 4,2), eveneens ongunstig voor microbieel leven. Deze zuurheid is afkomstig van gluconzuur. Echter de meest krachtige antimicrobiële bestanddelen komen van enzymen die glucose omzetten naar waterstofperoxide (dat als ontsmettingsmiddel wordt gebruikt in zuurstofwater).

De wondhelende eigenschappen van honing Studies tonen aan dat honingverbanden de wonde steriel maakt binnen de 7 à 10 dagen. Naast haar antibacteriële werking heeft honing nog andere wondhelende troeven. Het reduceert de ontsteking aan de wonde, de daarbij horende vochtopstapeling en het verbetert de bloedtoevoer en nutriëntenvoorziening. Daardoor werkt honing ook pijnverzachtend, dat in het bijzonder voor brandwonden een welgekomen hulp is. Omdat honing de wonde vochtig houdt, kunnen honingverbanden pijnloos verwijderd en ververst worden. Wondheling wordt ook ondersteund door het afstoten van afstervend ('necrotisch') weefsel. Het risico van afstervend weefsel is dat het zich kan uitbreiden en de wonde doet stinken. Honing doet deze uitbreiding stoppen en werkt ontgeurend. Ten slotte zou honing littekenvorming en wildvlees voorkomen.

Toepassingen Honing is toepasbaar op een breed spectrum van wonden: Brandwonden Chirurgische ingrepen Dermatitis (diaper) Eczema Gangreen Gingivitis Huidtransplantaties Katheterinfecties Kwaadaardige zweren Oncologische laesies Periodontale ziekte Psoriasis Stralingsmucositis Voetzweren bij diabetici (opgepast voor de suiker in honing) Algemeen is honing het best geschikt voor slecht genezende (chronische) en geïnfecteerde wonden met afstervend weefsel, etter en/of een onwelriekende geur.

Honing tegen antibioticaresistentie Honing is in eerste instantie een rem op de groei van bacteriën.

18


Afhankelijk van de bacteriesoort werkt ze dikwijls ook bacteriedodend. Opmerkelijk is dat de meeste antibiotica in gebruik ook 'slechts' groeiremmers zijn. Voor een gezonde wondheling is dit meestal voldoende, aangezien het immuunsysteem de gelegenheid wordt gegeven om zich te organiseren. Gevallen van wondgenezing door honing zijn gedocumenteerd waar antibiotica geen vat meer op hadden. Manukahoning bleek effectief te zijn tegen de multiresistente Burkholderia cepacia bij CF-patiënten, tegen Staphylococcus aureus (de ziekenhuis- of MRSA-bacterie!) en Escherichia coli, maar niet tegen Pseudomonas aeruginosa.

Vergelijkende tests Het mag duidelijk wezen dat de ontwikkelde landen het vaak te ingewikkeld maken. Blijkbaar heeft men meer vertrouwen in een duurdere, maar hoogtechnologische gel dan in een eenvoudig natuurproduct: •

• •

Snellere genezing van brandwonden dan met gekookte aardappelschillen en polyurethaanfilm. Effectiever dan zilversulfadiazine. Een zeer goed resultaat bleek uit een studie waar 91% van de wonden behandeld met honing steriel verklaard werden, terwijl met zilversulfadiazine een resultaat van slechts 7% kon boeken. Zilversulfadiazine is een algemeen bacteriedodend middel. Honing werkt minstens even goed als een niet nader vernoemde gel op basis van carboxymethylcellulose en propyleenglycol. Even goed als mupirocine, een antibioticum minder littekenvorming dan met conventionele verbanden (6,2% met honingverband in vergelijking met 19,7%)

Hoe te gebruiken Vreemd genoeg bestaat hedentendage geen vast protocol voor het aanbrengen van honing aan wonden, alhoewel het gebruik ervan reeds eeuwen bestaat. Sommige auteurs raden aan de wonde vooraf te reinigen, doch honing heeft zelf een reinigende werking. Hetzelfde met afgestorven weefsel (necrose), dat voor of na de honingapplicatie verwijderd kan worden. Algemeen wordt honing aangebracht op een verband totdat het verband goed doorweekt is. Een beetje water (1/20) kan toegevoegd worden om de honing goed vloeibaar te houden (lichaamstemperatuur maakt de honing ook vloeibaarder). Toediening zou twee- tot viermaal per dag moeten gebeuren. De honing die in studies gebruikt worden, is de Manukahoning, afkomstig uit Nieuw-Zeeland. Men raadt biologische, rauwe honing aan, dus niet de commerciële honing bestemd voor voeding. Die is immers met hitte behandeld geweest, wat nefast is voor de enzymatische activiteit in honing.

Sport en Leefstijl Bewegen

Bewegingsprogramma’s rijzen uit de grond!

Dirk Bogaert

E

en dagelijkse portie beweging is even belangrijk geworden als gezonde voeding, voldoende rust, voedings-

aanvullingen en pogingen om het milieu te verbeteren. Vooral de onafhankelijke ziekenfondsen in België doen via hun website en folders aan een duidelijke bewustwordingscampagne bij de mensen. Men adviseert er iedereen om dagelijks minimaal dertig minuten te bewegen. Wandelen wordt als de voornaamste, goedkoopste, veiligste en ook eenvoudigste sporttak beschouwd. Het kan immers zeer gemakkelijk in de activiteiten van iedere dag meegenomen worden. Dat komt vooral omdat mensen, die wegens tijdsgebrek niet in staat zijn om dertig minuten aan een stuk te stappen, dit ook mogen doen in drie sessies van tien minuten. Je auto parkeren en tien minuten stappen, boodschappen doen en terwijl tien minuten stappen zijn ook bewegingsminuten die meetellen. Het eigenaardige fenomeen is echter dat de meeste mensen er zelfs niet in slagen – op deze wijze – dertig minuten beweging per dag te verzamelen. Dat blijkt uit een door de Europese Unie gesteunde studie van de NICE. Dit letterwoord staat voor National Institute for Health and Clinical Excellence.

Volgens de wetenschappers van het National Institute for Health and Clinical Excellence blijven de meeste ondervraagde mensen klagen over een gebrek aan tijd. Daarom hebben de onderzoekers de minimum hoeveelheid beweging onderzocht om het risico op de voornaamste doodsoorzaak in ons land – harten vaatziekten – drastisch te verminderen. Men deed ook een studie met 102 Ierse bedienden om het effect van minimale beweging op de gezondheid na te gaan. Alle deelnemers aan deze studie waren veertig jaar of ouder. Hun gezondheid was goed, maar de lichamelijke conditie lag beneden alle niveau door de sedentaire manier van leven. De 102 vrijwilligers werden onderverdeeld in drie groepen. Groep 1 bestond uit 42 mannen en vrouwen die gedurende een periode van twaalf weken gedurende drie dagen per week dertig minuten gingen bewegen volgens hun eigen mogelijkheden. De enige voorwaarde was ofwel dertig minuten stappen in één keer, of het half uur op te splitsen in twee sessies van vijftien minuten of drie bewegingsmomenten van ieder tien minuten. De wandelsnelheid moest er wel voor zorgen dat de ademhaling zodanig versnelde dat mensen net nog degelijk met elkaar konden praten. Een tweede groep van 40 proefpersonen deed precies hetzelfde, maar hield zich vijf dagen per week aan dit bewegingsregime. De derde en laatste groep bestond uit 20 deelnemers. Zij veranderden niets aan hun levenswijze en fungeerden als controlegroep. Na twaalf weken werd duidelijk dat de mensen die driemaal per week hadden gewandeld een verbetering noteerden van de systolische bloeddruk (bovendruk). De proefpersonen voelden zich ook fitter. De vrijwilligers die gedurende twaalf weken vijf dagen per week een half uur hadden gewandeld hadden dezelfde positieve effecten, aangevuld met een beter concentratievermogen, minder stress en daardoor ook een lagere diastolische bloeddruk (onderdruk).

Winkelen is een zeer praktische vorm van dagelijks bewegen


19

Sport en Leefstijl Bewegen Referenties: 1 Mark A Tully, Margaret E Cupples, Nigel D Hart, Jane McEneny, Kieran J McGlade, Wai-Sun Chan, Ian S Young Randomised controlled trial of home-based walking programmes at and below current recommended levels of exercise in sedentary adults J Epidemiol Community Health 2007;61:778–783. 2 NICE. Four commonly used methods to increase physical activity: brief interventions in primary care, exercise referral schemes, pedometers and community-based exercise programmes for walking and cycling. London: National Institute for Clinical Excellence, 2006, (Public Health Intervention Guidance No 2.). Department of Health. Physical activity, health improvement and prevention. At least five a week, A report from the Chief Medical Officer. London: Department of Health, 2004. 3 Siegel PZ, Brackbill RM, Heath GW. The epidemiology of walking for exercise: implications for promoting activity among sedentary groups. Am J Pub Health 1995;85:706–10. 4 Batty GD, Lee IM. Physical activity and coronary heart disease. BMJ 2004;328:1089–90. 5 Lewington S, Clarke R, Qizilbash N, et al. Agespecific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a metaanalysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies. Prospective Studies Collaboration. Lancet 2002;360:1903–13. 6 Popham F, Mitchell R. Leisure time exercise and personal circumstances in the working age population: longitudinal analysis of the British household panel survey. J Epidemiol Community Health 2006;60:270–4.

20


De systolische bloeddruk daalde gemiddeld met 6 mm Hg bij de mensen die vijfmaal per week hadden ‘getraind’ en met 4,5 mm Hg bij de groep die driemaal per week de oefeningen hadden gedaan. Volgens cardiologen is dergelijke – ogenschijnlijk minimale – vermindering voldoende om het risico op een hartaanval duidelijk te verminderen. Besluit Deze studie toont aan dat zelfs korte lichamelijke inspanningen bij mensen die bijna geen tijd hebben om aan beweging te denken, bijna onmiddellijk positieve gevolgen heeft voor de algemene gezondheidstoestand. Deze studieresultaten zouden mensen er kunnen toe aanzetten – ook tijdens de komende feestmaanden – toch te overwegen om ‘kleine bewegingsmomenten’ in hun dagelijkse activiteiten te plannen. De betere gezondheidsresultaten zijn op zeer korte termijn merkbaar en zowel de levenskwaliteit als het concentratievermogen verbetert aanzienlijk. Wensen we ter gelegenheid van Nieuwjaar niet iedereen een goede gezondheid? Deze tip, die afkomstig is van een zeer recente studie, toont de weg om goede voornemens en een betere gezondheid onmiddellijk op een zeer eenvoudige wijze in dagelijkse realiteit om te zetten.

Nieuw van Walter Faché

Nooit eerder verscheen er een boek waarin zo duidelijk en uitvoerig alle gezondheidsaspecten voor een optimaal kwalitatief leven “door een orthomoleculaire bril” eenvoudig beschreven worden vol met gezondheidsadviezen. De schrijvers van dit werk hebben hier een onovertroffen en essentiële bijdrage geleverd in de zoektocht van de bewust zoekende mens naar een gezonde meerwaarde.

Voedingssupplement van farmaceutische kwaliteit met vitamines, mineralen, aminozuren, kruiden en fytonutriënten. Dit product is ontworpen ter preventie van harten vaataandoeningen en ter curatieve ondersteuning van behandeling van hartkwalen. Samenstelling: Alfalinoleenzuur, eicosapentaeenzuur, docosahexaeenzuur, oleïnezuur, magnesium, resveratrol, policosanol, lysine, arginine, knoflookextract, gingerextract, sojalecithine, Tocomin®, co-enzym Q10, vitamine B6, vitamine B12, foliumzuur, vitamine K1, vitamine E. Dosering: 2 softgels per dag of zoals geadviseerd Vrij van maïs, gluten, lactose, saccharose, conserveermiddelen, synthetische kleuren smaakstoffen Te bestellen bij: Energetica Natura bv Postbus 148 B-9100 Sint-Niklaas T +32(0)800-99011 (gratis) F +32(0)800-80011 (gratis) [email protected]

Milieu Energie

Met zijn allen NU energie besparen Jean Marc VAN BELLE

D

it LeefNu-artikel is geen

poging tot alwetendheid, maar een serene poging tot bewustwording van de relativiteit van elke visie, van de eigenheid van elke energiebron en de tijdelijkheid van elke energiekeuze.

Historiek & koolstof als energiebron van alle leven Uit de TV-serie "Er was eens..." herinneren velen zich de ontdekking van het vuur: Warmte maken uit hout of eigenlijk uit... koolstof. Voel de alchemist in u bij een tuinvuurtje met de onzichtbare maar voelbare energietoevoer (ionisatie-koolstofzuurstof). Ons aardse leven is gebaseerd op koolstof en weinigen onder ons zien er de rolwissel fotosynthese + verrotting in. Vereenvoudigd zijn de meeste planten C3-planten, wat betekent dat ze kooldioxide vastleggen via tussenproducten met drie koolstofatomen. De formule van glucose door... het zonlicht is: licht 12H2O + 6CO2 ——>C 6 H12 O 6 (glucose) + 6O2 + 6H2 O (nvdr: Al Gore verzwijgt dat een C4-plant zoals maïs ontstond uit atmosfeerkoolstoftekort door... dalende aardtemperaturen).

Wacht! Stop niet met lezen, ik wou u niet wegjagen met die formule. Laat ons tof spelen met stof. Koolstof vindt u meest in grasplanten maar ook in harder hout (snelgroeiend breednervig hout brandt sneller maar minder lang). Onder de grond graaft houtskool zich in of worden steenkool of aardolie onder invloed van druk en hitte (u tankt... 'koolwaterstoffen'). In de veredelste vorm blinkt diamant als hardste en duurste vorm van koolstof. 'Natgemaakte' kool kunt u gehydrateerde kool of koolhydraten noemen. En op de Franse zijde van mijn doos fruitsap las mijn dochter de vertaling: glucose. Tot stof en as terugkeren is... tot koolstof vergaan. Wie het laatste EOS-nummer oktober 2007 las, vindt dat steenkool uw Europese welvaart versnelde via de combinatie van agrarische, industriële en technologische revolutie. De foto van de Engelse steenkool-stoommachine is subliem (u merkt hoe het werkt). Daarna werd aardolie het zwarte goud, maar buur Nederland vond variant aardgas in beperkte beschikbaarheid. (België gebruikte eerder vooral Algerijns maar nu Qatars gas via de haven van Zeebrugge - Distrigas; rest is Noors en Nederlands gas). Kernenergie leek toen het wondermiddel zoals waterstof nu, maar het afval en de veiligheid werden door anti-kapitalisten nogal misbruikt om het versneld af te voeren. Al deze oplossingen zijn ALTIJD tijdelijk (these/antithese/syn-

these). Zeer veel wordt (terecht of onterecht) verwacht van de nieuwe generaties kerncentrales, omdat kernfusie nog steeds veraf lijkt.

Zet de thermostaat iets lager

Terugverdientijd concrete maar exemplarische PVinstallatie Voor dit bewustwordingsartikel in LeefNu, misbruik ik een concrete zonne-installatie. Waar zonlicht voor de planten als energiebron fungeert om glucose uit CO2 en water te halen, fungeert zonlicht op silicium om elektronen te laten heen en weer bewegen (= elektriciteitsproductie). In dit artikel zal duidelijk worden dat het ook hier om commerciële firma's gaat, die een groot deel verzwijgen. Want geen enkele energiebron blijkt minstens economisch haalbaar op dit moment en de subsidies leggen een zware belastingshypotheek op de begrotingen die onze kinderen zullen moeten in evenwicht houden. De concrete installatie vindt u ook op www.bellegoed.be inclusief de achteruitdraaiende videoclip van de dagteller zonnig weer in maart 2004 (!): 2460 Watt piek met 2 onafhankelijke SMA850 converters die er niet helemaal uitkomen...

1. Kostprijs De 20 panelen, omvormer en installatie, kostte exact 16.442,34 EUR. Een belangrijke opmerking is dat de zonnecelproductie nu nog steeds ongeveer vijf jaren (milieuonvriendelijke) energieopbrengst vergt. Levensduur 25 jaar (multikristallijn), want nee: zonne-energie is geen perpetuum mobile!


21

Milieu Energie

2. Subsidie De aanvrager was boekhouder en scoorde dus het maximum ooit: 75% - 12.331,76 EUR. Let op: huidige subsidieregeling is veel minder, zie www.energiesparen.be

3. Netto saldo

elektriciteit verbruikte en daarom wordt ook dit artikeltje als bewustwordingsartikeltje opgevat. Net zoals een glas water van één persoon waardevoller is dan een hele wijnkelder van iemand anders, moet u gewoon zelf eens uw meters wat periodischer gaan noteren en u zult prachtige dingen kunnen doen en besparen (allé, loop naar uw meters en SchrijfNu). We verwijzen voor referte en cijfers naar de internetlink waar men de ernstige opmerkingen van Test Aankoop Magazine nr. 476 uit mei 2004 aanhaalt. U vindt er ook het gemiddelde gezinsverbruik vanaf 3500 kWh per jaar en de toen reeds gestarte prijsstijgingen (incl. gas): http://www.envirodesk.be/site/news. asp?module=NEWS&level=DETAILS&ne wsId=7039. Kantoorwoning Bellegoed kent een jaarlijks verbruik van 8.000 à 10.000 kWh, waarvan 75% in dagtarief. Er was geen echt energiebewustzijn voor de PV-installatie. Het laatste Eandismagazine van oktober 2007 spreekt van een gemiddelde

• •

2005 van dagtarief 0,125 naar 0,16 EUR = + 28% Dagverbruik elektriciteit zo'n 75% van dag- & nachtverbruik Zonnepanelen leveren zo'n ruime 30% van het dagverbruik, aan 0,16 EUR betekent dit zo'n 2.222 kWh per jaar of slechts 350 EUR op jaarbasis op. Gratis experimenten verwarming na 2004 leverden meer op dan alle dure PV-inspanningen ervoor! Bewustwording qua VERWARMING levert dus veruit MEER dan die 30% verbruikswinst op! LeefNu-rekenregeltje: 75% van energie gaat naar de gasketel; 75% daarvan is verwarming; 75% van elektriciteit naar warmte-apparaten die niet in aanmerking komen voor zonne-energie; 75% van verbruik is dagtarief...

De gebruiker leent 4.110,58 EUR De ROI (return on investment) kan nu op verschillende manieren berekend worden. Rekening houdend met extra fiscale winst via vak X363 van de aangifte PB en groenestroomcertificaten à 150 EUR per 1000 kWh (= boete betaald door anderen), wordt de ROI bij 2000 kWh per jaar opbrengst netto 7,67. In gewone woorden: De gebruiker krijgt zijn 4.110,58 EUR terug in 7 jaar en 8 maanden, maar op de rug van belastingen van de modale loontrekkende belastingbetaler of KMO. What Do We Do? Zonder subsidie komen we snel boven de 30 jaren uit, dus boven de normale levensTogether... duur van de panelen. Deze subsidiëring is dan ook voor de Vlaamse staat nu al Dit soort artikels is pure nonsens als we te zwaar gebleken en wordt ons puur in negativisme baden. daarom nu afgebouwd (lotWees creatief en hierna zult u mertoprincipe werd al overwogen ken dat elk véél meer kan doen. en iedereen vergeet dat de Bij het kinderlijk aanschouwen grondwet gokspelen verbiedt). van het wonder van een achter"Prijsstijging gas door Electrabel Wallonië had haar huiswerk uitdraaiende dagteller, ontstelt van 13 tot 21% (...) beter gedaan en koos meteen het wel snel hoeveel elektriciteit voor subsidiëring van rendawe kwijt... spillen (uitschakelen Voor een gemiddeld gezin belere zonnecollectoren (warm stuk per stuk van apparaten om dat met gas kookt en verwarmt, waterproductie). de teller zo snel mogelijk achterkomt dat neer op een verhoging van uit te zien gaan). Oude laserprinEindbalans 200 euro per jaar." (HLN, 16/06/07). ters (die ozon verspreidden), niet LCD-schermen maar vooral elk Windmolens zijn gesubsidials een bijkacheltje, "Diesel nadert recordprijs" bloklettert warmtetoestel eerd steeds rendabeler, maar strijkijzer, vaatwas, wasmachine, Het Laatste Nieuws op 24/09/2007. qua kostprijs en qua onafoven en kookplaat of haardroger, hankelijkheid voor een land duiden ons dat ook hier twee comkan nog steeds geen enkele ponenten spelen, net zoals bij ons De recordmaximumprijs dateert energievorm aan kernenerlichaam: nochtans pas uit 2005 en bedroeg gie tippen. Ik geef u mee dat - Te veel eten maakt ongezond toen 1,158 EUR/liter. waterstof niet in de natuur (input; energiebronnen verspillen; voorkomt en dus meestal met balans passief oorsprong) fossiele brandstoffen of als - Te weinig bewegen eveneens bijproduct in de zware chemi(output; ondoelmatig verbruik; sche industrie wordt gemaakt. balans actief aanwending). Ook het CO2 -verhaal is niet zo - Hou dus van natuurlijke tempeaangenaam als je de aanmaak van zongezinsverbruik van: ratuurverschillen. Klimatiseren via nepanelen, biodiesel, of zelfs elektriciteit • 75% verwarming & warm water = zomer-airco en winterwarming ont(Ruien) in bosarme gebieden als bijvoor15.000 kWh = 660 EUR (verondersteld neemt de biochemische 'schrik' die beeld Kortrijk beschouwt versus kerngas) ons basaalmetabolisme (stofwisseling energie (dat ook geen CO2 -vrij verhaal is). • 25% elektriciteit = 5.000 kWh = 800 bij rust) leert 'schakelen'. Herlees eens Daarvan meer in LeefNu later (zinspeEUR. Omgerekend dus 0,16 EUR per blz. 6 over het nut van de christelijke ling). kWh elektriciteit en bij factor 10 straks en islamitische vasten en blz. 29 over wordt dat straks 15 EUR per kubieke minder eten van Leefnu 33 van mei/ Verbruik en meter gas. Lokale gasturbinegroepen juni 2007. uit het Oostblok worden interessant? - Bespaar SAMEN energie. In een spaarzaamheid Op internet vindt u de detailcijfers van koude slaapkamer kunnen koppels Verrassend werd deze PV-installatie het geëvolueerde verbruik op http:// met armen elkaar verwarmen i.p.v. TOCH zeer zinvol: Toen de teller traagzon.logocom.be/verbruik.xls waaruit elkaar met misprijzen te vergrijzen jes achteruit begon te draaien, groeide wij enkel deze conclusies geven. ("als echtparen echt ... hebben echtgehet besef bij de verbruiker wat juist veel • Prijsstijging elekriciteit van 1998 naar noten echt ...").

22


Milieu Energie •

• •

•

• • • •

•

• •

•

•

• •

•

Leg uw omgeving niets op maar toon het goede voorbeeld, want dialoog met hen is positieve energie en pure warmte. Sluit zelf de deuren uit hoffelijkheid (u wordt warmer). Vraag wie wat op de dikke- truien- dag van 15 februari 2008 doet. Schakel je Vista- of Linux-PC in slaapstand voor het... slapen gaan & duw overal op 'off' (lokaal dialect hier van uitschakelen is 'dooddoen'). Doe eens iets meer aan (uitdoen is leuker, weet ik) omdat 24° in huis veel minder energie vergt dan 28° en nog veel veel minder dan 32° Celsius. Breng structuur in het studeren of in het huishouden en test uw verwarmingswinst. Kruip eens samen in bad of douche en dan mag je de spaarstand gerust afzetten. Isoleer voor het koude weer maar ook tegen het warme weer. Verlichting: Lichten hoeven niet altijd te branden en bepaalde activiteiten vragen minder of lokalere verlichting. TL-daglichten dienen lang te branden en gloeilampen hevig. Maar 40 watt in het toilet stoort niet (u ziet dan ook minder stof liggen) en een IR-sensor kunt u meestal meestal nu nog inbouwen. Verlicht uw geest bovenal (koolhydraten). Kijk naar het brandstofverbruik en niet naar de stofuitstoot. Geef uw kinderen echter eerder mee naar school met een zingende buurman met terreinwagen dan aan mevrouw zuurpruim met elektrische Golf. Dieselmotoren moeten echter af en toe hogere toeren draaien (roetaanslag)! Kies voor één frigo met B-label met een grote inhoud i.p.v. drie geforceerde aparte A+ met zo superdikke isolatiewanden. Laat u minder bedotten. Reken het ECHTE verbruik uit. Stop uw diepvriesgoederen laatst in de thermozak en stop ze onmiddellijk en eerst terug in uw diepvries. Plaats NU uw warm water op 65°/60° (niet lager: bacteriën); chauffage mag nog lager. Werk uw energieprojecten af. Verander niet grillig, maar optimaliseer op langere termijn. Werk ook uw dromen af. Ik zou zelfs durven mijn boekje te buiten gaan en zeggen "probeer eens trouw te blijven aan uw echtgenoot/echtgenote en u bespaart ook al veel energie en kosten" (of net niet in sommige gevallen). Anders zit u voor u het weet met verschillende scholen en twee huizen... Wees welgezind, doe wel en zie niet om: Wees energierijk en verbruik zelf wat meer voedingsenergie i.p.v. op externe energiebronnen af te gaan. Glimlachen en speels met elkaar omgaan is niet alleen goed voor het milieu, het is vooral zeer goed voor uw omgeving en last but not least voor uzelf.

•

Denk aan de belangrijkste wet van traagheid in de fysica: "een lichaam in beweging, heeft de neiging om in beweging te blijven" en besef dat een stilstaand voorwerp veel meer energie vraagt om het terug in gang te duwen terwijl uw lichaam in beweging houden slechts een minimale maar wel constante energie vergt. LeesNu en LeefNu. • Wees tot slot ook zelfkritisch en leer met kritiek van anderen omgaan. Slechts zelden bedoelt uw medemens het bewust negatief of kwetsend en in dat geval verraadt hij/zij eerder iets van zijn eigen gedrag dan dat u iets kwalijk te nemen valt. Informeer u in de eerste plaats ook over de energievormen waar u eigenlijk TEGEN bent (want de andere vormen hebben automatisch al uw emotionele interesse). Vermijd tot slot het enerveren van mensen, want dat is dan misschien wel een onuitputtelijke en zeer gemakkelijke energiebron, maar eentje die misschien beter vervangen wordt door... een alternatieve vorm. • Nogmaals: noteer uw tellerstand en experimenteer zelf, zonder de sjagrijn uit te hangen (comfort mag). Negeer negatief gedrag en stimuleer positief gedrag van uw gezinsleden.

Door het wijzen van de wijzer, worden alle wijzen wijzer. Uw elektriciteitswijzer kan ons met zijn allen energie doen besparen. En voor de verliefde mannelijke 'gezinshoofden' onder ons: Do it together... to get her! (and to keep her)


23

Orthoceutical nieuws Coenzym Q10

Ubiquinol, anti-aging op zijn best ! Walter OM Faché

W

etenschappers hebben

reeds massaal veel bewijzen geleverd dat Coenzym Q10 helpt om leeftijdsgebonden ziektebeelden te vertragen of te voorkomen. Dat is de reden waarom Coenzym Q10 vandaag een van de meest populaire voedingssupplementen is. Dankzij een Japanse, gepatenteerde nieuwe technologie bestaat er vandaag een nieuwe oraal toegediende vorm van Coenzym Q10 dat acht keer beter worden opgenomen door het menselijk organisme. De gekende vorm ubiquinon wordt vervangen door ubiquinol.

Noch meer goed nieuws is het feit dat ubiquinol niet enkel meer actief Coenzym Q10 in het lichaam brengt, maar dat het ook goedkoper is dan het relatief dure ubiquinon. Coenzym Q10 beschermt het ouderwordend hart, maar ook de hersenen, de nieren en andere organen.

dagelijks 2400 milligram ubiquinon innemen. Voor de grenswaarde van 3,96 mcg/ ml is er 1200 milligram ubiquinon nodig. (1)

Waarom is ubiquinol zoveel beter dan ubiquinone?

Coenzym Q10 bestaat zowel in de ubiquinol als in de ubiquinon vorm. Hun rol in het lichaam van de mens is echter verschillend. Ubiquinol is een elektronendonor, terwijl ubiquinon een elektronenreceptor (ontvanger) is. Concreet betekent dit dat ubiquinol rechtstreeks vrije radicalen neutraliseert. De ubiquinon vorm doet dit onrechtstreeks omdat de omzetting naar ubiquinol nog moet gebeuren. Een biochemisch verschil tussen ubiquinon en ubiquinol is het feit dat ubiquinol over twee hydroxyl groepen beschikt. Daardoor wordt ubiquinol veel gemakkelijker door het organisme opgenomen dan ubiquinon.

In de meeste wetenschappelijke literatuur wordt er met geen woord gesproken over het feit dat de ubiquinon vorm van Coenzym Q10 door het lichaam eerst moet omgezet worden in zijn actieve vorm ubiquinol. Gelukkig gebeurt dit bij de meeste mensen die de ubiquinonvorm nemen voor 90 procent. Ubiquinol biedt echter het enorme voordeel dat het prijsvriendelijker is – meer mensen kunnen het voedingsupplement betalen – en dat men onmiddellijk de actieve vorm van Coenzym Q10 in het lichaam krijgt. Het heeft heel wat jaren onderzoek gevergd vooraleer wetenschappers er in slaagden het zeer vluchtige en onstabiele ubiquinol zodanig af te leveren dat het als een volwaardig voedingssupplement kon gebruikt worden. Dat is meteen ook de reden waarom de klassieke vorm – ubiquinon – nog steeds zeer populair blijft.

Ubiquinol, goedkoper en beter Uit een zeer recente klinische studie op mensen blijkt dat 150 milligram ubiquinol per dag resulteert in de noodzakelijke 3,84 mcg/ml Coenzym Q10 bloedconcentratie. In een studie waarbij de proefpersonen 300 milligram ubiquinol per dag consumeerden, stegen de Coenzym Q10 bloedwaarden tot 7,28 mcg/ml. Deze studie toonde aan dat het slechts vier weken duurde om deze hoge en gezonde Coenzym Q10 status te bereiken (1).

De vergelijking met Ubiquinon Personen die 7,28 mcg/ml bloedwaarden met ubiquinone willen bereiken, moeten

24


Andere verschillen tussen ubiquinol en ubiquinon

Ubiquinol vertraagt het verouderingsproces van de mens. Het is onjuist te beweren dat de klassieke ubiquinon het verouderingsproces niet vertraagt. Het is echter wel een feit dat aan de hand van studies op dieren werd aangetoond dat de veroudering van het organisme met ubiquinol 40 procent trager verloopt dan met ubiquinon en 51 procent minder snel dan bij mensen die geen Coenzym Q10 aanvullingen gebruiken (2). Ubiquinol zorgt vooral voor meer energie,

een gezondere huid, een betere orgaanfunctie en optimale immuniteit. Op het vlak van extra energie tonen studies de volgende cijfers. Mensen die dagelijks, vanaf hun dertigste levensjaar, ubiquinon gebruiken, zien hun energiepeil met gemiddeld 60 procent toenemen. Dit cijfer bedraagt 150 procent bij het dagelijks gebruik van ubiquinol. Hoeveel Coenzym Q10 is er dagelijks nodig voor maximale vitaliteit en optimale antiaging resultaten ? Mensen die lang vitaal en gezond willen blijven hebben volgens de meest recente studies 200 tot 300 milligram coënzym q10 per dag nodig. Gerontologen pleiten voor een optimale Coenzym Q10 opname, maar tevens voor een caloriebeperking. Minder eten – zonder ooit een hongergevoel te hebben – betekent ook langer en gezonder leven. De meest actieve vorm van Coenzym Q10 levert niet enkel vitaliteit, maar tevens beschermt het de mens tegen huid-, prostaat- en borstkanker. (3,4) Referenties:

(1) Hosoe K, Kitano M, Kishida H, et al. Study on safety and bioavailability of ubiquinol (Kaneka QH(trade mark)) after single and 4-week multiple oral administration to healthy volunteers. Regul Toxicol Pharmacol. 2006 Aug 17. (2) Yan J, Fujii K, Yao J, et al. Reduced coenzyme Q10 supplementation decelerates senescence in SAMP1 mice. Exp Gerontol. 2006 Feb;41(2):130-40. (3) Quiles JL, Farquharson AJ, Ramirez-Tortosa MC, et al. Coenzyme Q differentially modulates phospholipid hydroperoxide glutathione peroxidase gene expression and free radicals production in malignant and non-malignant prostate cells. Biofactors. 2003;18(1-4):265-70. (4) Lockwood K, Moesgaard S, Yamamoto T, Folkers K. Progress on therapy of breast cancer with vitamin Q10 and the regression of metastases. Biochem Biophys Res Commun. 1995 Jul 6;212(1):172-7.

Achterkant van de waarheid Lovelocks Gaia

Help de aarde als één omvattend ecosysteem ondersteunen Joost Meeusen

S

amenwerkingsverbanden tussen

verschillende soorten organismen (symbiose) kent geen grenzen. Symbiose vindt men op het allerkleinste niveau (bacterien), op het macroscopische niveau (insekten, vissen...) en op ecologisch niveau (bossen, weilanden...). Uiteindelijk hangt alles samen met elkaar en ontstaat zelfs een nieuwe kijk op de wereld: de visie dat de aarde zelf één omvattend ecosysteem is met bepaalde regulerende eigenschappen.

Fig.1: Het wonder van de aarde bekeken vanuit de ruimte.

Zelfregulering in het lichaam Levende organismen vertonen de eigenschappen van homeostase of zelfregulering. In ons lichaam is het bijvoorbeeld van belang de lichaamstemperatuur op 36°C te houden, ongeacht wat de buitentemperatuur moge zijn. Is de omgevingstemperatuur te laag, dan zal meer energie verbrand moeten worden. Bij een te hoge temperatuur wordt de overtollige warmte afgevoerd via verdamping van zweet langs de huid en de longen. Dit systeem werkt goed binnen bepaalde temperatuursgrenzen en enkel wanneer energie of vocht voldoende voor handen is.

Een zelfregulerende atmosfeer? Volgens de Gaiahypothese vinden we homeostatische processen ook terug in de biosfeer.

Gaia heeft hier trouwens niets te maken met ene Belgische dierenrechtenorganisatie; wel is het een directe verwijzing naar de oud-Griekse godin van de aarde. De hypothese is het bondigst te formuleren als 'Gaia is het grootste organisme op aarde', al zullen de meeste wetenschappers het liever houden bij 'het grootste ecosysteem op aarde'.

De aarde vanuit de ruimte (fig.1) Deze levende aarde vormde in de jaren '60 voor James Lovelock het uitgangspunt om de Gaiahypothese uit te werken. Foto's van de aarde vanuit de ruimte waren reeds op aarde vertoond en niet lang daarna volgden de eerste levende getuigenissen van astronauten. Deze beelden van de aarde wekten niet alleen een enorm ontzag op, maar ook nieuwsgierigheid over welke processen aan de grondslag van dit beeld zouden liggen. De blauwgroene en witte kleuren stonden in scherp contrast met het


25


Fig. 2. Koolstofcyclus Koolstof (C) is de basisstof van het leven. Het grootste deel van de koolstof zit in de aardkorst in carbonaatgesteenten. Echter het koolstofverkeer tussen aarde, water en atmosfeer wordt geregeld door het leven. De koolstof in de atmosfeer is dus vooral een zaak van het leven en minder van de aarde. Zoals geweten halen planten en bacteriën koolstofdioxide uit de atmosfeer en gebruiken de koolstof voor hun cellen.

plaatje dat de andere, doodse planeten van ons zonnestelsel ons gaven.

Leven op Mars? Lovelock zelf was toen betrokken bij de zoektocht naar leven op Mars door de NASA. De NASA had het plan opgevat om een ruimtesonde naar Mars te sturen, maar algauw heeft men dat plan laten varen. Lovelock kon die kwestie hier ter plaatse beslechten aan de hand van telescopische gegevens van de atmosfeer van Mars.

Op Mars heerst enkel koolstofdioxide Mars heeft de atmosfeer van een dode planeet: ze bevat overwegend koolstofdioxide. Al het zuurstof is sinds het ontstaan van de planeet geoxideerd aan het oppervlak, terwijl het lichte waterstof aan de zwaartekracht is kunnen ontsnappen. Ook op aarde is waterstofgas voldoende licht dat het in principe naar de oneindige ruimte kan wegvliegen. Dat is nochtans niet gebeurd danzij de blijvende aanwezigheid van zuurstof. Het waterstof reageert met zuurstof ter vorming van water voordat het naar de ruimte kan ontsnappen: H2 + O2 H2O Dit gevormde water daalt weder te aarde wat we ook kennen als regen. Het feit dat waterstof niet verloren gegaan is, is essentieel gebleken voor het behoud van het leven op aarde. De opmerkelijke hoeveelheid zuurstof op aarde

26


hebben we te danken aan de aanwezigheid van leven, met name de organismen die hun energie uit licht halen en koolstofdioxide als voedingsbron gebruiken.

De unieke atmosfeer van de aarde De aarde heeft een atmosferische samenstelling dat het resultaat is van een innig samenwerkingsverband tussen het leven (het organische) en de geologische elementen (het anorganische). Het benadrukken dat de aarde mede dankzij het leven vorm heeft gekregen, is meteen één van de grootste verdiensten geweest van Lovelocks hypothese. Voordien beschouwde het wetenschappelijk etablisment het leven als een louter bijkomstig verschijnsel in de geologie.

De koolstofcyclus Deze unieke symbiose tussen leven en aarde heeft Lovelock ertoe geïnspireerd om de Gaiahypothese te ontwikkelen. In de koolstofcylcus (fig.2) bijvoorbeeld spelen de zuiver geochemische processen slechts een marginale rol: • Vulkanisme brengt voortdurend kleine hoeveelheden koolstofdioxide in de atmosfeer. • Koolstofdioxide reageert met gesteenten aan het aardoppervlak tijdens verweringsreacties (net zoals de kathedraal van Antwerpen zwart wordt van de uitlaatgassen).

Achterkant van de waarheid Lovelocks Gaia •

• • •

•

Koolstofdioxide kan ook opgelost worden in de oceanen ter vorming van koolzuur (net zoals in bruiswater). Voor het overige is het komen en gaan van koolstof in handen van levende organismen. Verwering van basaltgesteente verloopt zo'n duizend keer sneller door toedoen van bacteriën. In de bodemlucht kan de concentratie aan koolstofdioxide tot 40 keer hoger oplopen dan in de atmosfeer. Het enzym carbo-anhydrase katalyseert de omzetting van koolstofdioxidegas tot koolzuur. Micro-organismen in het zeewater kunnen met dit enzym koolstofdioxide als voedingsbron gebruiken. Uiteraard zien we grote hoeveelheden koolstof opgeslagen in de biomassa: planten, humus, fossiele brandstoffen, etc. Deze kunnen mettertijd verbrand worden door microorganismen of door bosbranden.

Gaia houdt de aarde leefbaar Maar Gaia houdt meer in dan dat het leven haar omgeving gewoonweg beïnvloedt. De kern van de Gaiahypothese is dat het leven verantwoordelijk is voor het ontstaan en behoud van deze gunstige omstandigheden. De biosfeer wordt zodanig gereguleerd opdat ze een optimaal milieu vormt ten behoeve van het leven zelf. Gaia omvat het bestaan van zelfregulerende mechanismen die ernaar streven om o.a. de temperatuur aan het aardoppervlak, zoutconcentraties van het zeewater en zuurstofconcentraties van de atmosfeer op een optimaal peil te houden.

Koolstof in balans Iedereen weet dat koostofdioxide een broeikasgas is en een essentiële rol speelt in het klimaat op aarde. Ondanks het feit dat de aarde 25% meer warmte ontvangt van de zon sinds het ontstaan van het leven, is de temperatuur op aarde sindsdien maar weinig veranderd. Lovelock insinueert dus dat Gaia met koolstofdioxide een belangrijk middel heeft om de temperatuur van de Aarde onder controle te houden.

Zoutstromingen Een ander voorbeeld is het zoutgehalte van de oceanen. Aangezien gedurende vele miljoenen jaren allerlei zouten vanuit het land via de rivieren in zee gespoeld werden (nitraten, sulfaten, fosfaten...), zou men een veel hoger zeezoutgehalte moeten verwachten. Hogere concentraties zouden echter ongustig voor het leven zijn. In de oceanen leven gelukkig eencellige organismen (diatomeeën-fig.3)die mineraalhoudende omhulsels aanmaken. Wanneer deze organismen afsterven, zinken die omhulsels naar de zeebodem om aldaar te sedimenteren. De Gaiahypothese impliceert dat dit geen toevallig

proces is, maar dat het om een doelbewust proces gaat. Gebeurde dit niet, dan zou er van een voortbestaan van het leven in zee nooit sprake zijn geweest: de oceanen zouden net zo zout geworden zijn als de Dode Zee.

Tropische wouden De wouden aan de evenaar herbergen een ongekende hoeveelheid van planten- en diersoorten. Onder alle ecosystemen op aarde zijn deze bossen een ware 'topper'. Schrik echter niet van de stelling dat de bodems waarop deze wouden groeien waardeloos zijn. Dit is net de reden waarom ontbossing terwille van de landbouw zowel een ecologische als een agrarische ramp is: de bodems zijn zeer snel uitgeput. Dat deze ongemene soortenrijkdom toch mogelijk is geworden, is te danken aan het ecosysteem zelf. De oerwouden hebben zelf een omgeving gecreëerd waarin zij kunnen voortbestaan, ondanks de barre geologische omstandigheden. In de oerwouden zitten de mineralen veilig opgeslagen in de planten en de wortels laten vrijwel geen verliezen toe via uitspoeling. Gaia is een vergelijkbaar ecosysteem dat haar mineraalbalansen controleert, alleen iets groter.

Gaia nooit au serieux genomen In zulke termen verwoordde Lovelock de Gaiahypothese in zijn eerste populariserend werk 'Gaia - A New Look at Life on Earth'. De Gaiahypothese viel echter niet in goede aarde in de toenmalige wetenschappelijke kringen. Voor sommigen ging alleen al de verwijzing naar de godin Gaia te ver, maar deze viel des te meer in de smaak van milieu-activisten. Het hoeft niet te verwonderen dat een term zoals Gaia een ethische tint heeft gekregen. De aarde is al van in de beginne verpersoonlijkt en geëerd geweest door de oermens – denk maar aan Moeder Aarde. Ook vandaag nog is de oproep tot respect en zorgzaamheid voor de planeet nooit zo groot geweest. Een andere reden was het doelmatig karakter van de hypothese. 'Een vogel heeft vleugels om te vliegen' zou een zeer onwetenschappelijke verklaring zijn, omdat ze teleologisch (=doelgericht) gesteld is. Een wetenschapper hoort te zeggen: “Doordat bepaalde dieren vleugels kregen, werden de overlevingskansen van vogels als nieuwe soort verhoogd; ze konden zo beter ontsnappen aan predatoren op het land en zagen hun verspreidingsgebied danig vergroot”. Wetenschap is alleen maar gediend met oorzakelijke verklaringen, en in de biologie zijn die bovendien steeds Darwinistisch gestemd.

Fig 3. Electronenscan van diatomeeën. Diatomeeën of kiezelwieren zijn ééncellige algen die in de bovenste laag van de zee leven. Hun microscopische omhulsels bestaan vooral uit siliciumoxide en kunnen zeer mooie vormen aannemen.

Gaia in een nieuw kleedje De kritiek dat Gaia niet met het neoDarwinisme overeen te stemmen was, noopte Lovestock ertoe om zijn hypothese te herformuleren. Eind jaren '80 ontwikkelde hij een model


27


Fig. 4. James Lovelock (°1919) verwierf in de jaren ’50 zijn reputatie als ontwerper van de ‘electron capture detector’, een toestel om de kleinste hoeveelheden van een molecule te meten in een gas. In de jaren ’60 ontstonden de eerste kiemen van een nieuwe hypothese die later zou uitgroeien tot de gaiahypothese. Sindsdien werkte hij tevens als onafhankelijk wetenschapper, los van enig instituut.

waarmee hij hoopte aan te tonen dat het leven haar omgeving naar zijn hand kon zetten via natuurlijke selectie. Natuurlijke selectie bevoordeelt de verbeteraars: organismen manipuleren hun omgeving opdat deze minstens zo leefbaar blijft voor hun nakomelingen. Lovelock introduceerde tegelijk de term ‘geofysiologie’, opdat de wetenschappelijke wereld meer bereidwillig zou zijn om de Gaiahypothese in beschouwing te nemen.

Vandaag heet het kind 'Earth system science'

Referenties: 1 Dagg JL. Unconventional bed mates: Gaia and the selfish gene. Oikos. 2002; 96:182-186 2 Lovelock James. Gaia : de natuur als organisme (Gaia : a new look at life on earth). Utrecht: Bruna, 1980 3 Lovelock James. The revenge of Gaia. Penguin Books, 2006 4 Margulis Lynn. De symbiotische planeet. Amsterdam. Contact, 1999 5 Sugimoto T. Darwinian evolution does not rule out the Gaia hypothesis. J Theor Biol. 2002; 218:447-455 6 Turney Jon. Lovelock and Gaia – signs of life. Icon Books UK, 2003

28


Waar in de jaren '70 biologie en geologie sterk gescheiden disciplines waren, is de studie van het planetair effect van het leven ondertussen een belangrijk onderzoeksprogramma geworden. Vandaag kennen we dit onderzoeksprogramma onder de naam van 'Earth system science', een ontwikkeling die we mogen beschouwen als een belangrijke verdienste van de Gaiahypothese. De kern van de Gaiahypothese mag dan nog steeds controversieel zijn, ze heeft eindelijk het respect gekregen die ze verdient. Want als geen ander heeft Lovelock met Gaia rekenschap willen geven aan de bijzonderheid van de plek waarop wij leven.

Madeliefjeswereld Met een gedachtenexperiment trachtte Lovelock de Gaiahypothese ingang te doen vinden in de wetenschappelijke wereld. Stel een aarde met enkel madeliefjes. Van dit madeliefje bestaan twee varianten: een witte en een zwarte variant. Witte madeliefjes kaatsen het zonlicht af, terwijl de zwarte vorm het zonlicht absorberen. Wanneer de aarde zou afkoelen – om welke reden dan ook –, dan zullen er minder

madeliefjes groeien. Zwarte madeliefjes hebben echter een selectief voordeel: zij houden zonnewarmte beter vast en zijn dus beter geschikt om te leven in een afgekoelde aarde. Bovendien zouden ze ervoor zorgen dat de temperatuur aan het aardoppervlak hoger zou zijn dan wanneer er geen madeliefjes waren. Het omgekeerde kunnen we ook inbeelden: opwarming van de aarde geeft een selectief voordeel aan de witte variant, omdat zij het zonlicht weerkaatsen en zodoende een temperatuursstijging tegenwerken. Met dit gedachtenexperiment en met de daarbij behorende en behoorlijk ingewikkelde wiskunde formules trachten aanhangers van de Gaiahypothese aan te tonen dat een zekere vorm van temperatuursregeling door het leven mogelijk moet zijn – op z'n minst in theorie (zie ook Sugimoto, 2002).

Opwarming van de aarde De Gaiahypothese verschaft veel inzicht in de relatie tussen aarde en mens. Ten eerste zal de mens nooit in staat zijn het leven op aarde te vernietigen. Daarvoor is het leven veel te sterk, ondanks de verontrustend langer wordende lijst van bedreigde diersoorten. Tegelijk toont het de broosheid van de bestaande ecologische structuren aan. Indien het leven een invloed heeft op het klimaat, dan zeker ook de mens. Immers zijn wij grote hoeveelheden fossiele brandstoffen in twee eeuwen tijd aan het verbranden, waarvoor het leven honderdduizenden jaren nodig heeft gehad om die ondergrondse reserves op te bouwen. Mogelijk hebben de klimaatsveranderingen ingrijpende gevolgen op de voedselvoorziening van de wereld, waarvan vooral de derdewereldlanden onder te lijden zullen hebben.

Word digitaal abonnee iek Nieuw en uenlux en in de b De vernieuwde website

Vergroot uw orthomoleculaire kennis met meer dan 3000 artikels

WWW.VIOW.BE

• De meest dynamische orthomoleculaire website: www.viow.be • Geavanceerde zoekmachine met een volledige zoekstrategie: d.m.v. trefwoorden kan u zoeken in ons volledig VIOW archief - vanaf 1994 tot 2007. - Dit zijn 66 orthofyto’s, 36 leefnu’s of meer dan 2300 artikels. - Meer dan 400 orthotrends met wekelijkse updates. - Seizoens adviezen - Meer dan 200 artikels uit de nieuwslijn met wekelijkse updates. - Nieuwe rubrieken voor 2008: • Waarschuwingen • Nieuwste orthoceuticals • De achterkant van de waarheid • Ziekteadviezen

��

• Dit alles voor slechts 0,5 euro/dag of 180 euro/jaar.

��

� ��

��

��

�� Een revolutionair niet te missen gezondheidsmagazine voor iedereen die met gezondheid bezig is. €40 voor 6 nummers van elk 40 blz.

- Voeding - Medisch - Sport - Leefstijl - Milieu - Waarschuwingen

& met bijlage “voor u gelezen”

Doe mee met de meer dan 5000 abonnees in Vlaanderen en Nederland om elke 2 maand het meest recente en actuele nieuws te lezen over:

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

- Orthotrends - Actueel - Lezersbrieven - Firmanieuws - VIOW nieuws

Abonneer je vandaag nog! Ja, ik wil mij abonneren en stort €40 op rekeningnummer 290-0307607-41. Ik ontvang hierbij gratis het ontbijtboekje “ontbijten met Walter en Karine” (waarde: 19 euro) Ja, ik wil zelf een gratis ontbijtboekje ontvangen en schenk een abonnement aan naam ..................................................................................................................... adres ..................................................................................................................... tel. ............................................................................................................................. e-mail ................................................................................................................... Mijn gegevens zijn naam � adres � tel. ........� e-mail ...............................................................................................................................

Voor u gelezen ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS Voor u gelezen Deze rubriek wordt samengesteld door de orthomoleculaire voedingsdeskundige medisch jounalist Walter O.M. Faché, Ir. Joost Meeusen, Apr. Fernand Haesbrouck, wetenschapsjournalist Dirk Bogaert en Pieter Van Melckebeke. Wij gaan op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding. Hierbij kan de lezer vragen stellen, die de voedingsraad van het VIOW kan onderzoeken en in deze rubriek beantwoorden.

Verband kanker en leefstijl hardgemaakt Er is overtuigend bewijs dat voeding en leefwijze het risico op kanker kunnen verhogen, dan wel verlagen. Ingesleten ongezonde leefgewoontes en onwetendheid over voeding verhogen de kans op kanker in belangrijke mate. Dat blijkt uit woensdag door het Wereld Kanker Onderzoeks Fonds (WCRF) in Amsterdam en in diverse andere wereldsteden gepresenteerd onderzoek naar het verband tussen voeding, beweging en kankerpreventie. Aan het rapport werkten wereldwijd 21 wetenschappers mee die alle informatie uit 7000 studies over oorzaken en preventie van kanker op een rij hebben gezet. In Nederland is onder meer prof. dr. ir. Jaap Seidell, verbonden aan de Vrije Universiteit, betrokken bij deze groep deskundigen. “Mensen zullen hun leefgewoontes moeten aanpassen als ze risico op kanker willen verminderen”, aldus Seidell. De belangrijkste conclusies uit de studie zijn dat overgewicht en bewegingstekort niet alleen leiden tot een groter risico op diabetes en harten vaatziekten, maar dat ze ook de kans op kanker duidelijk verhogen. Daarnaast zijn er overtuigende bewijzen gevonden dat bepaalde soorten welvaartsvoedsel het risico op tumorvorming vergroten. De deskundigen komen in het rapport tot de volgende belangrijke bevindingen: • Er is overtuigend bewijs voor het verband tussen de aanwezigheid van overtollig lichaamsvet en het risico op darm-, nier-, alvleesklier-, slokdarm-, borst- en baarmoederhalskanker. • Er is overtuigend bewijs voor het verband tussen de consumptie van bewerkt en/of behandeld vlees (de meeste vleeswaren en worst) en het krijgen van darmkanker. • Het is aannemelijk dat consumptie van rood vlees (rund-, varkens-, geiten- en lamsvlees) het risico op darmkanker significant verhoogt. • Er is overtuigend bewijs voor het verband tussen alcoholische dranken en het risico op mond-, strottenhoofd-, keelholte- en slokdarmkanker. Ook consumptie van kleine hoeveelheden alcohol vergroot het risico op deze vormen van kanker. • Er is overtuigend bewijs dat vrouwen die hun kind(eren) borstvoeding geven minder risico lopen op het krijgen van borstkanker. Uit deze bevindingen volgen onder meer de volgende aanbevelingen: • Streef naar een slank lichaam, maar vermijd ondergewicht. • Neem iedere dag minimaal een half uur lichaamsbeweging. • Vermijd dranken met suiker en eet zo min mogelijk fastfood. Beperk de consumptie van calorierijk voedsel - met name van bewerkt voedsel met veel toegevoegde suikers, een laag vezelgehalte of een hoog vetgehalte. • Eet dagelijks tenminste 5 porties (tenminste bij elkaar 400 gram) van verschillende soorten groenten en fruit. Beperk voorbewerkte zetmeelrijke producten. Eet grotendeels onbewerkte graanproducten en/of peulvruchten bij elke maaltijd. • Beperk de consumptie van rood vlees tot niet meer dan 300 gram per week en vermijd voorbewerkt vlees en vleeswaren die geconserveerd zijn door rook, toegevoegd zout, nitriet of chemische conserveringsmiddelen. • Liefhebbers van alcohol dienen consumptie te beperken tot maximaal 2 glazen per dag voor mannen en 1 glas voor vrouwen. • Beperk de inname van voorbewerkte voedingsmiddelen met toegevoegd zout om de dagelijkse inname van zout niet te laten stijgen tot boven de 6 gram. • In het kader van de volksgezondheid dient ernaar te worden gestreefd dat het deel van de bevolking dat zonder voedingssupplementen alle aanbevolen dagelijkse hoeveelheden aan vitaminen, mineralen en spoorelementen haalt, zo groot mogelijk is.

Bron: Reformatorisch Dagblad – Utrecht

30

Voedingssupplementen worden niet aanbevolen ter voorkoming van kanker. Alleen in sommige gevallen van ziekte of voedingstekorten kunnen supplementen een waardevolle aanvulling zijn. Meer informatie: www.wcrf.nl (DB)

ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS Voor u gelezen

Citroen versterkt de gezonde eigenschappen van groene thee Deze rubriek wordt samengesteld door de orthomoleculaire voedingsdeskundige medisch jounalist Walter O.M. Faché, Ir. Joost Meeusen, Apr. Fernand Haesbrouck, wetenschapsjournalist Dirk Bogaert en Pieter Van zit, verhoogt de positieve De vitamine C, die in citroensap Melckebeke. Wij gaan zoekthee. naarGroene thee helpt mensen antioxidantenwerking in op groene de meest actuele en praktische beschermen tegen kanker en verlaagt het risico op harten informatie over gezonde voeding. vaataandoeningen. Er bestaan inmiddels honderden klinische studies de de positieve eigenschappen Hierbijdie kan lezer vragen stellen, van groene thee bevestigen. De Amerikaanse wetenschappers hebben in een die de voedingsraad van het VIOW laboratorium het spijsverteringsysteem van de mens nagemaakt. kan onderzoeken en in deze Zerubriek wilden beantwoorden. precies weten wat er gebeurde met de catechinen, dat zijn de antioxidanten die in groene thee voorkomen, eens ze in het spijsverteringskanaal terechtkwamen. Men stelde vast dat een deel van de catechinen werden beschadigd in de darmen. De groene thee antioxidanten werden echter beter en vollediger in het organisme (de bloedsomloop) opgenomen indien er bij de groene thee citroensap werd toegevoegd. De opname van de groene thee catechinen verhoogde in dat geval met een factor vijf, met zuivere vitamine C was dit zelfs met een factor tien. Het is echter smakelijker een schijfje citroen in je thee te doen dan vitamine C poeder. (JM)

Referentie: Rodney J. Green, Angus S. Murphy, Burkhard Schulz, Bruce A. Watkins, Mario G. Ferruzzi Common tea formulations modulate in vitro digestive recovery of green tea catechins Molecular Nutrition & Food Research Volume 51, Issue 9, Date: September 2007, Pages: 1152-1162

Voeding en supplementen om griep te voorkomen De griep is dan wel al in het land, maar alle epidemiologen zijn het er over eens dat het hoogtepunt van dit ‘griepseizoen’ nog moet komen. Mensen die zich willen beschermen tegen een griepaanval kunnen met juiste voedingskeuzes en enkele supplementen veel griepellende voorkomen. Melkproducten bijvoorbeeld zorgen voor de aanmaak van stoffen die de afweer versterken. Vette vis zoals zalm, sardientjes of witte tonijn (in blik of vers) bevatten de reeds veel beschreven omega-3 vetzuren die er voor zorgen dat de zogenaamde T-killercellen in het lichaam worden vermenigvuldigd. T-cellen doden het griepvirus. Zeevruchten zoals kreeft, krab, oesters en garnalen laten ons toe meer selenium op te slaan. Selenium heeft de eigenschap om nog andere griep eliminerende stoffen in ons lichaam aan te maken. Sommige mineralen (ijzer en zink) en vitaminen (vitamine A, B6, B12 et E) zijn ook bekend voor hun griepwerende eigenschappen. Vergeet tot slot colloïdaal zilver niet. Dit is – volgens Noorse wetenschappers – het meest krachtige natuurlijk antibioticum dat in staat is om meer dan 650 ziekteverwekkers te liquideren. (DB) Referentie: McVeigh G - Eat to beat the flu - Prevention, Janvier 2005, 69. Wallheden B. Colloidal silver instead of antibiotics Tidsskr Nor Laegeforen. 2001 Sep 10;121(21):2541.

Colloïdaal zilver van Energetica Natura

31

ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS

Vitamine C tegen pijnsyndroom na botbreuk

Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect. Andere positieve effecten van Resium:

Zien drinken, doet drinken.

• Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!

� KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium (

€23,56/fl)

Naam: . Straat:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente: .

............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

32

Vitamine C lijkt het risico op het ontstaan van het complex regionaal pijnsyndroom (CRPS-1, vroeger aangeduid als posttraumatische dystrofie) te verminderen. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek onder 416 patiënten met polsfracturen waarvoor geen operatie nodig was. Drie groepen kregen respectievelijk 200 milligram, 500 milligram of 1500 milligram vitamine C per dag, in pilvorm. Een controlegroep kreeg geen extra vitamine C. CRPS-1 deed zich voor bij 10 procent van de deelnemers uit de controlegroep, bij 4,2 procent van de personen uit de 200 milligramgroep, bij 1,8 procent van de mensen uit de 500 milligramgroep en bij 1,7 procent van de deelnemers uit de 1500 milligramgroep. Het onderzoek werd dubbelblind uitgevoerd, zodat deelnemers en onderzoekers niet wisten wie wel of geen vitamine C kreeg. Een opvallende bevinding was dat de deelnemers die tijdens dit onderzoek het syndroom kregen allemaal bejaarde vrouwen waren. De onderzoekers adviseren een dosis van 500 milligram vitamine C per dag ter preventie van CRPS-1. Het gaat om een aandoening die bij sommige personen leidt tot een ernstig handicap waardoor ze zelfs in een rolstoel belanden. (JM) Bronnen: ANP en BBC

Jongens die naar alcoholreclames kijken of naar een film waarin veel alcohol voorkomt, gaan direct meer alcohol gebruiken. Bij veel alcohol op televisie drinken ze anderhalf glas per uur extra. Dit blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen, dat is verricht in samenwerking met STAP, Stichting Alcoholpreventie. Al langer is bekend dat blootstelling aan alcoholreclame op lange termijn leidt tot een hogere alcoholconsumptie. Als de jongens naar een film en reclameblok met drank keken, consumeerden ze in een uur drie glazen drank. Bij een 'alcoholneutrale' film en commercials zonder drank bleef dat beperkt tot anderhalf glas. Waarschijnlijk door onbewust imitatiegedrag, zeggen de onderzoekers. Tachtig jonge proefpersonen (gemiddelde leeftijd 21,5 jaar) namen deel aan het onderzoek in een 'barlab' op de Radboud Universiteit in Nijmegen. Dat lab ziet er uit als een gewoon café. In tweetallen keken veertig koppels willekeurig naar films en reclameblokken met en zonder alcohol. De film waarin veel alcohol voorkwam was 'American Pie 2'. De neutrale film met weinig alcohol was '40 Days and 40 Nights'. De jongens die meededen, werden achteraf geïnformeerd over het precieze doel van het onderzoek. (PVM) Bron: Universiteit Nijmegen

ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS

Open haard of houtkachel niet gezond Vooral kinderen kunnen meer last hebben van verkoudheden, astma, bronchitis en longontstekingen wanneer thuis dagelijks hout wordt gestookt. Tijdens het verbranden worden binnenshuis vaak te hoge concentraties gemeten van vervuilende stoffen, zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), zélfs wanneer het binnen niet rokerig is. De hoeveelheid verontreiniging in de binnenlucht hangt af van het type kachel. Personen met astma, bronchitis, longemfyseem of hartziekten reageren extra gevoelig op deze stoffen. Als een huisgenoot gevoelige longen of hartklachten heeft, kunt u beter geen open haard of houtkachel aanschaffen. Een toestel op basis van stralingswarmte, zoals een tegel- of speksteenkachel of een gasgestookt toestel is dan een betere optie. Verder hangt de verontreiniging van het binnenmilieu af van de trek in de schoorsteen. Daarenboven doet het opstoken van afval of afvalhout (geïmpregneerd hout, vezelplaten, beschilderd hout,...) de blootstelling aan gezondheidschadende stoffen enorm stijgen. Veel mensen kopen een open haard of kachel met een te groot vermogen. Hierdoor wordt het bij voluit stoken al gauw te warm in de woning. Om dit tegen te gaan wordt het vuur getemperd, door de luchttoevoer te verminderen. Er is dan sprake van onvolledige verbranding, waarbij schadelijke gassen (zoals CO) en roet vrijkomen, ook in de woning. Deze stoffen zijn slecht voor de gezondheid en voor het milieu. Kies om dit te voorkomen een open haard of houtkachel met de juiste capaciteit. -

Laat uw stooktoestel en schoorsteen installeren door een erkende installateur en laat uw schoorsteen minstens eens per jaar vegen. Stook alleen geschikte brandstoffen. Stook niet bij mistig of windstil weer. Ventileer uw woning goed tijdens het stoken. Laat u bij de aankoop van een stooktoestel adviseren over het vermogen van het toestel. Gasgestookte kachels en haarden zijn minder schadelijk voor milieu en gezondheid en geven minder overlast. (DB)

Bron: Het Nieuwsblad

Burn-out is besmettelijk Een burn-out is sociaal besmettelijk. Volgens de Duitse psycholoog Jörg Fengler zijn er steeds meer bedrijven waar de werknemers collectief getroffen worden door het syndroom. Hele afdelingen zouden uitgeblust raken, zo schrijven Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. Een burn-out is de fysieke en mentale uitputting die volgt op vaak jarenlange stress. Het fenomeen gaat dikwijls gepaard met hoofdpijn, harten vaatziekten. Volgens Fengler is een van de grote oorzaken de verhoogde druk op werknemers als gevolg van rationalisering- en reorganisatiemaatregelen.

Bij werknemers kan snel de neiging ontstaan te gaan mopperen en klagen. En omdat medewerkers zich doorgaans aanpassen aan de groep en gelijkaardig gedrag vertonen, ontwikkelt zich een negatieve stemming die kan leiden tot burn-out. Volgens arbeidspsycholoog Hans De Witte van de Katholieke Universiteit Leuven is het al vaker vastgesteld dat burn-out als een lopend vuurtje door een bedrijf of organisatie kan gaan. (WF) Bronnen: Kranten van de Concentra-groep

33

ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL

Rilatine voor ADHD werkt niet op lange termijn. Visolie blijkt wel een alternatief te zijn! Het behandelen met medicijnen van kinderen met ADHD heeft op de lange termijn geen zin. Dat meldt de BBC op basis van Amerikaans onderzoek. Geneesmiddelen als Ritalin (Rilatine) en Concerta werken na drie jaar behandeling niet beter dan therapie, zegt het onderzoek. In België blijft het aantal diagnoses waarbij bij Vlaamse schoolkinderen ADHD wordt vastgesteld, stijgen. Mede daardoor zou volgens onderzoek het gebruik van ADHD-geneesmiddelen verviervoudigd zijn tussen 1999 en 2006. In Vlaanderen heeft 5 tot 7 procent van de jongeren het. Langdurig gebruik van medicatie zou verder de groei van kinderen afremmen. Dat concluderen de onderzoekers die sinds 1990 de behandeling van zeshonderd Amerikaanse kinderen met de gedragsstoornis hebben gevolgd. In 1999 luidde de conclusie dat één jaar medicatiegebruik effectiever was om ADHD in te dammen dan gedragstherapie. Het voorschrijven van geneesmiddelen verdrievoudigde daarna in het Verenigd Koninkrijk. Eén van de onderzoekers, William Pelham van de Universiteit van Buffalo, zegt dat de heilzame werking van de medicijnen destijds is overdreven. Ondertussen komt er wel positief nieuws uit de wereld van de voedingssupplementen. Resultaten van nieuw klinisch onderzoek laten zien dat omega3 & -6 vetzuren (Eye Q) aanmerkelijke verbeteringen geven bij ADHD. Op donderdag 8 november zijn de eerste resultaten van een onderzoek naar het effect van omega-3 & -6 vetzuren bij kinderen met de klinische diagnose ADHD gepresenteerd. Dit onderzoek is het eerste dat de positieve werking bevestigt van visolie -aangevuld met teunisbloemolie- op klinisch gediagnosticeerde ADHD. Na zes maanden gebruik van omega-3 en -6 vetzuren trad bij bijna 50% van de deelnemers een vermindering op van minimaal 25% op de ADHD-symptomen (1). Gezien het toenemend gebruik van geneesmiddelen op dit vlak, zullen de uitkomsten van deze studie positief worden ontvangen. In Nederland en België gebrui-

ken ruim 80.000 jongeren onder de 20 jaar psychoactieve, stimulerende medicijnen. De uitkomsten van deze nieuwe studie zijn een eerste onderbouwing voor een natuurlijk alternatief. Wetenschappers van de Universiteit van Göteborg presenteerden de uitkomsten tijdens de conferentie van Children and Adults with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (CHADD) in Washington. - In de eerste drie maanden trad er bij 26% van de omega-3 en -6 groep een vermindering van de ADHD-symptomen op van 25% of meer. - 12% van de deelnemers, die positief reageerden in de eerste drie maanden, liet zelfs een vermindering van meer dan 50% in de ADHD-symptomen zien. - Na zes maanden reageerde 47% op de behandeling, waardoor de ADHD-symptomen met 25% of meer afnam. - Nu liet 12% van de totale groep meer dan 50% verbetering in de symptomenscore zien. - De deelnemers die het best reageerden op de behandeling waren te vinden onder de deelnemers met aandachtsstoornissen, lees- en schrijfproblemen, leerproblemen, dyspraxie (DCD) en autisme spectrum stoornissen. Deze dubbelblind placebogecontroleerde studie startte met 75 kinderen en adolescenten (48 kinderen van 8-12 jaar en 27 kinderen van 13-18 jaar). In de eerste periode van 3 maanden kreeg de helft van de deelnemers het vetzurensupplement Eye Q en de andere helft een placebo. In de tweede periode van drie maanden kregen alle deelnemers het vetzurensupplement met omega-3 en -6. Met de nieuwe Zweedse studie werden de resultaten van de eerder uitgevoerde studies met een soortgelijke opzet - Durham (2) en Adelaide (3) - bevestigd in een groep kinderen en adolescenten met klinisch gediagnosticeerde ADHD. In de twee eerder uitgevoerde studies (2,3) werden al opmerkelijke verbeteringen gezien in ADHD-symptomen en daarmee samenhangende gedrag- en leerstoornissen. Daarnaast werd in Zweden bekeken welke vormen van ADHD en geassocieerde stoornissen het best reageren op de behandeling met het vetzurensupplement. De onderzoekers stelden vast dat suppletie met vetzuren meer prominente verbeteringen liet zien bij kinderen en adolescenten die met name ontwikkelingsstoornissen hadden zoals schrijf- en leesproblemen. (WF) Referenties: 1 Mats Johnson M.D., Sven Östlund B.A., et al Department of Child and Adolescent Psychiatry, Institute of Neuroscience and Physiology, Göteborg University, Sweden. 2 Richardson AJ, Montgomery P. The Oxford-Durham study: a randomized, controlled trial of dietary supplementation with fatty acids in children with developmental coordination disorder. Pediatrics. 2005 May;115(5):1360-6. 3 Sinn N, Bryan J. Effect of supplementation with polyunsaturated fatty acids and micronutrients on learning and behavior problems associated with child ADHD. J Dev Behav Pediatr. 2007 Apr;28(2):82-91.

Visolie werkt beter en veiliger dan rilatine

34

LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN

Wat moet ik doen tegen hyperventilatie? Ik krijg regelmatig paniekaanvallen. Het is net of mijn hart het gaat begeven. Mijn arts vertelde me dat ik aan een vorm van chronische hyperventilatie leid. Hij gaf me de raad rustiger te worden en alles meer te relativeren. Ik probeer zijn raad op te volgen maar krijg toch nog regelmatig last van hyperventilatie. Bestaan er geen tips die me kunnen helpen?

M. De Vreeze - Tielt

VIOW antwoord:

Hyperventilatie door angst en spanning Heeft u het te vaak benauwd? Heeft u dikwijls last van hartkloppingen en druk op uw borst? Zucht u veel? Heeft u soms last van tintelingen? Voelt u zich vaak afwezig en duizelig? Voelt u zich onzeker of verlegen ? Heeft uw huisarts gezegd dat alles goed met u is, terwijl u denkt dat u iets (ernstigs) mankeert? Herkent u veel van bovenstaande vage klachten, dan bent u een van de velen die wellicht last heeft van hyperventilatie. Haalt u eens diep adem. Wat zet het meest uit tijdens deze ademhaling, uw borst of uw buik? De kans is groot dat het uw borst is. Hieruit blijkt dat u, net als heel veel mensen, verkeerd ademt. Deze borstademhaling levert voor een aantal mensen hyperventilatie problemen op. Het leidt tot overademen, of men houdt de adem te veel vast. Het ademhalingspatroon raakt verstoord en lichamelijke klachten zijn het gevolg. Het komt dan ook regelmatig voor in rust juist last hebben van hyperventilatie en de controle over hun lichaam verliezen.

•

Soms helpt het om uzelf af te leiden. Bijvoorbeeld door bij een aanval oefeningen te gaan doen zoals kniebuigingen of door hardop te gaan lezen.

•

Probeer na te gaan waarom bepaalde situaties spanningen oproepen. Het kan zijn dat u zich niet van angst of spanningen bewust bent, maar dat u wel last heeft van de verschijnselen. Een hyperventilatieaanval kan u ook bedwingen met een noodmaatregel: hou een plastic zakje voor neus en mond en adem de daarin uitgeademde lucht die rijk is aan CO2 opnieuw in. Op deze manier komt de hoeveelheid CO2 binnen een tot anderhalve minuut, weer op peil en zullen de klachten spoedig verdwijnen. (zie foto).

•

Hyperventilatiepatiënten moeten dringend regelmatig relaxatioefeningen doen. (D.B.)

Een eerste hyperventilatieaanval vergeet men nooit meer. Veelal kan acute of chronische hyperventilatie een gevolg zijn van een periode met teveel stress en spanning. Als te veel ademen chronisch wordt, raakt het evenwicht tussen zuurstof en koolzuur verstoord. Het koolzuurgehalte gaat dalen en vervolgens zijn duizelingen, tintelingen en het gevoel flauw te vallen de eerste tekenen. Wanneer u regelmatig last heeft van deze vage klachten, zult u in een vicieuze cirkel terecht komen en ontstaat er angst voor de angst. U gaat daardoor nog vaker ademen, u maakt zich nog ongeruster en gaat vervolgens meer hyperventileren en krijgt mogelijk meer en meer angst iets (ernstigs) te mankeren. Wanneer u gespannen of angstig bent, kunnen daardoor verschillende klachten ontstaan. Hyperventilatie is één van die klachten. Hyperventilatie wil zeggen dat u te snel of te diep ademt. Het is alsof het lichaam zich voorbereidt op een inspanning. Hierdoor adem je te veel zuurstof in en daalt de hoeveelheid koolzuurgas in het lichaam (respiratoire alkalose). Bij een tekort aan CO2 ontstaat vaatvernauwing, waarbij een vermindering van de bloedvoorziening van de hersenen optreedt en de zuurstof minder goed aan de weefsels wordt afgeven. Dit kan een aantal vervelende verschijnselen veroorzaken zoals: een benauwd gevoel, kortademigheid, prikkelingen in handen en voeten, slappe, onzekere benen, duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn, wazig zicht, het gevoel flauw te vallen, versnelde hartslag… Het kan zijn dat u maar één keer in uw leven zulke klachten krijgt. De aanvallen kunnen echter ook regelmatig terugkeren. •

Als u een aanval heeft of voelt aankomen, probeer dan rustig te ademen. Neem bijvoorbeeld drie seconden om in te ademen en zes om uit te ademen.

In een plastic zakje in- en uitademen is echter een symptomatische oplossing van het probleem.

35

WAARSCHUWINGEN WAARSCHUWINGEN LEZERSVRAGEN WAARSCHUWINGEN LEZERSVRAGEN WAARSCHUWINGEN LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN

Honing bevat dikwijls kankerverwekkende stof De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) heeft in veel soorten honing kankerverwekkende stoffen aangetroffen. Het betreft pyrrolizidine alkaloïden (PA), die afkomstig zijn van onder meer het plantengeslacht waartoe het jacobskruiskruid behoort. In ruim een kwart van de honingmonsters die de VWA analyseerde, zaten PA. Langdurige en overmatige consumptie van het zoete product met hoge concentraties PA kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Pas als bekend is welke soorten honing hoge concentraties PA bevatten en hoe die tot stand komen, komen er gerichte acties naar consumenten toe. PA komen voor in drie procent van de planten die in Nederland en België groeien. Het jacobskruiskruid is een tweejarige plant met gele bloemen die voor mens en dier zeer giftig zijn. Het kruid verspreidt zich de laatste jaren zeer snel vooral op rijke zandgronden en lichte klei. (PVM) Referentie: Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) Publicatie 13 november 2007

St. Jacobskruid

Beperk Ginkgo Biloba tot 240 milligram per dag Ginkgo biloba kan veel 50-plussers aandoeningen behandelen en helpen voorkomen. Extracten van de bladeren van de ginkgo biloba worden in China al zeer lang gebruikt om diverse ouderdomsklachten te bestrijden. De afgelopen jaren is er zeer veel onderzoek gedaan met het gestandaardiseerde extract van deze plant. Aangetoond is dat ginkgo biloba-extract een bloedvatverwijdend effect heeft. Dit resulteert in verbeterde bloedtoevoer naar de organen, in het bijzonder de hersenen. Ginkgo biloba zorgt voor een remmende invloed op de Plaatjes Activerende Factor (PAF). Dit vermindert de kans op trombose en ontstekingen van de luchtwegen bij astma. Ginkgo biloba beschikt over een sterke antioxidantwerking en speelt een belangrijke rol bij de regeling van de serotoninereceptoren. Dit is van groot belang voor de mentale gesteldheid zoals de stemming, angstgevoelens en de slaap. Wat betreft onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met als symptomen o.a. een verminderd geheugen en concentratievermogen, oorsuizing en duizeligheid is er geen twijfel meer dat ginkgo biloba-extract hier verbetering bij geeft als de dosis ten minste drie maal daags 40 mg is en als de therapie ten minste twaalf weken duurt. Ginkgo biloba-extract kan zelfs enige (tijdelijke) verbetering geven bij de ziekte van Alzheimer en andere vormen van seniliteit. Verder is aangetoond dat het extract verbetering kan geven bij twee aandoeningen die tot blindheid kunnen leiden: maculaire degeneratie en diabetische retinopathie. Nog niet genoemd zijn de aandoeningen die te maken hebben

36

met verminderde bloedtoevoer naar andere weefsels. Hiervan zijn met name claudicatio intermittens en impotentie ten gevolge van aderverkalking onderzocht en effectief behandeld met ginkgo biloba-extract. Niettegenstaande de zeer positieve eigenschappen van ginkgo biloba geldt er toch een orthomoleculaire waarschuwing voor dit product. In hoge doseringen kan ginkgo biloba een bloedverdunnend effect hebben. Bij gelijktijdig gebruik van bloedverdunners is het raadzaam voor gebruik eerst een arts te raadplegen. Voor gebruik rond de zwangerschap is te weinig van bekend en raden wij daarom af. Een te hoge dosering kan hoofdpijn veroorzaken. De maximale dosering per dag bedraagt 240 milligram. Deze dosis moet wel verdeeld worden in driemaal 80 milligram. In klinische studies werd tot 300 milligram ginkgo biloba per dag gebruikt in combinatie met 325 milligram aspirine. (PVM)

Referentie: Gardner CD, Zehnder JL, Rigby AJ, Nicholus JR, Farquhar JW. Effect of Ginkgo biloba (EGb 761) and aspirin on platelet aggregation and platelet function analysis among older adults at risk of cardiovascular disease: a randomized clinical trial. Blood Coagul Fibrinolysis. 2007 Dec;18(8):787-93.

Mis Bistro 1 niet • Vijf donderdagavonden van 19u tot 22u 1. Minder vet, meer essentiële vetten. 2. Minder vet, meer essentiële vetten. 3. Hoe kan het lichaam de toxische last verwerken? 4. Zijn voedingssupplementen noodzakelijk? 5. Kunnen vitaminen, mineralen toxisch zijn?

14 februari 2008 21 februari 2008 28 februari 2008 6 maart 2008 13 maart 2008

Waar?

Orthos Instituut, Congreszaal Larenhoeve Kerkstraat 101-103, B-9270 Laarne

Bijdrage € 30 per avond of € 130 voor de volledige reeks van 5 avonden. Met opleidingscheques Vlaamse Regering kost deze opleiding minder! Info: www.opleidingscheques.be Gepensioneerden en huisvrouwen kunnen niet genieten van deze reductie en betalen �€ 25 per avond of �€ 120 voor 5 avonden.

Reservatie en betaling voor aanvang zijn noodzakelijk: Tel. 09 369 06 42 of Fax 09 366 18 38 of e-mail: [email protected]

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

OPLEIDING ORTHOMOLECULAIR CONSULENT AAN HET ORTHOS INSTITUUT VIOW TE LAARNE •

De consulentenopleiding bestaat uit 40 consulentenbistro’s, gebundeld per vijf onderdelen die tot een bepaald thema behoren. In totaal zij er 8 verschillende themamodules.

•

Na het volgen van de 8 modules kan men deelnemen aan een schriftelijk examen en kan leiden tot het behalen van het diploma van “Board Certified Orthomolecular Nutrition-Consult” of Orthomoleculair Voedingsconsulent.

•

Sinds dit academiejaar kunnen de consulentenbistro’s ook via thuisstudie worden gevolgd.

BELGISCH VOEDINGSMAGAZINE VIOW Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedingsproblematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialistes, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid.

Opnieuw examens voor de consulentenopleiding: op dinsdag 28 januari 2008 vanaf 14.00 u.

Hoofdredactie/Eindredactie

Inschrijving en infobrochure Email: [email protected] Tel: 09 369 06 42 • Fax: 09 366 18 38

Kernredactie

ORTHOMOLECULAIRE NUTRITIONELE GENEESKUNDE

Mondelinge module

Inleiding tot de orthomoleculaire geneeskunde op 11 en 12 oktober 2008

Schriftelijke modules

Eerste jaar: Orthomoleculaire voeding Schriftelijk examen: Certificaat Tweede jaar: Orthomoleculaire manipulaties Een orthomoleculair eindejaarswerk: Schriftelijke casestudie: Certificaat Derde jaar: Orthomoleculaire substituties Mondeling examen: Board Certified van Orthomolecular Nutritionist Vierde jaar: Behandelingsprotocollen Schriftelijk protocol opgelegd ziektebeeld: Certificaat

Walter OM Faché, HEOS Eric Ost Joost Meeusen Bio Ingenieur

Walter OM Faché, Orth. Bioch. HEOS Dirk Bogaert, Med. Journalist Philippe Gerard, Apr. Fernand Haesbrouck, Apr. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Joost Meeusen, Bio-ingenieur Johan Decock, Dr. Osteopaat Pieter Van Melckebeke Jean Marc Van Belle

Vormgeving, productie en druk Walter OM Faché Joost Meeusen Pieter Van Melckebeke

Uitgever Walter OM Faché, Directeur VIOW Kerkstraat 101 9270 Laarne

De mondelinge colleges van het vijfde jaar vinden telkens vrijdag plaats te Laarne van 9u tot 18u 15 februari 2008 7 maart 2008 22 februari 2008 14 maart 2008 29 februari 2008 21 maart 2008 Eindexamen over de vijf jaar voor een jury: Board certified Higher Education for Orthomolecular Sciences (HEOS) Inschrijving en infobrochure Email: [email protected] Tel: 09 369 06 42 - Fax: 09 366 18 38

38

Hoe abonneren?

Betaling geldt als enige abonnering. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 40 op rek nr. Fortis 290-0308228-80 Nederland Storting van € 43 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB

Leefnu blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert. Uitgeverij Publimedia VIOW • Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

Mondelinge module

Vijfde jaar: Nutritionele medische Biochemie Schriftelijk biochemische topic uitwerken: Board Certified Orthomolecular Specialist Practicus

Larenhoeve, Kerkstraat 101 9270 Laarne. Tel +32 (0)9 3690642 Fax +32 (0)9 3661838 E-mail: [email protected] Website: www.viow.be

Prijs per nummer: € 7,8 (België) € 8,5 (Nederland)

De Pauw Stijn, Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be

Advertenties Joost Meeusen walter.faché@viow.be

Secretariaat/Advertenties

© Copyright 2007 ISSN 1379-8383 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels.

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

Je lichaam in topvorm met de juiste oliemix VOOR HAAR:

Essential Woman

VOOR HEM:

Omega Man

®

VOOR HEEL HET GEZIN:

Lignan Flax Oil Complex

®

Biologische mix van : Omega-3 rijke



vlaszaadolie, lignanen, teunisbloemolie

vlaszaadolie, lignanen, pompoenzaadolie

vlaszaadolie, lignanen.

en isoflavonen.

en fytosterolencomplex.

VANAF NU

VANAF NU

€ 24, 9 5

€ 24, 9 5

350 ml flacon : € 24,95 - 120 capsules : € 24,95

Voor een stralende huid, glanzend haar en sterke nagels Behoud van sterke botten Verzacht de klachten tijdens de menopauze Verhoogt de weerstand Helpt het cholesterolgehalte te beheersen Positief effect op premenstruele ongemakken



Versterkt de levenskracht Vermindert de klachten van de man Behoud van sterke botten Verhoogt de weerstand Helpt het cholesterolgehalte te beheersen Voor het behoud van een gezonde haardos

Dagelijks te gebruiken voor een gezond leven Onmisbaar voor het metabolisme Verhoogt de weerstand Helpt het cholesterolgehalte te beheersen

De Barlean’s oliën kunnen worden gebruikt in de keuken, om toe te voegen aan koude gerechten zoals deegwaren, rijst, yoghurt, groenten,... of kunnen ingenomen worden als voedingssupplement in de vorm van capsules.

WENST U MEER INFO ? Ga eens langs bij uw natuurvoedingszaak of contacteer OCE BIO 03 366 21 21 - [email protected] www.barleans-omega3.com - www.ocebio.com

Sponsor van de Belgische Cardiologische Liga

Geselecteerd en ingevoerd door MINAMI NUTRITION

39

BIJZONDERE COMBINATIE VETZUREN

Eye Q bevat een bijzondere combinatie van omega-3 & omega-6 vetzuren. Juist dit complex van zuivere visolie en teunisbloemolie laat zien dat Eye Q goed is voor betere leerprestaties en het concentratievermogen bevordert.

RUSTIGE EN GECONCENTREERDE SCHOOLKINDEREN

In het Engelse Durham district vonden ouders dat de kinderen die Eye Q namen goed was bij rusteloosheid en prikkelbaarheid. Tevens zagen zij dat de lees- en taalvaardigheid goed was. Ouders in het Australische Adelaide zagen hoe belangrijk de inname van Eye Q was voor hun kinderen in de thuissituatie.

BEVORDEREN PRIKKELOVERDRACHT

Eye Q visolie kan de prikkeloverdracht tussen de cellen bevorderen. Vooral voor kinderen, maar ook volwassenen, die moeite hebben om zich te concentreren, kan Eye Q een betrouwbare aanvulling zijn.

EYE Q IS ANDERS

Eye Q is anders doordat de vetzuurverhouding anders is. Eye Q bevat natuurlijke vetzuren die goed gezuiverd zijn, niet bewerkt met chemische stoffen en een van nature hoge ratio EPA/DHA heeft (gemiddeld 4:1). De toevoeging van omega-6 vetzuren met GLA is gedaan voor een goede synergie. Hiermee is Eye Q ontwikkeld volgens recente wetenschappelijke inzichten. Verkrijgbaar als capsules (60 of 210 stuks) en in vloeibare vorm met citrussmaak (200 ml). Speciaal voor kleine kinderen is er eye q smooth, een drinkemulsie met fruitsmaak in sachets. Handig om mee te nemen! eye q 60 capsules eye q 210 capsules eye q liquid eye q smooth

omega 3/6 vetzuren 500 mg omega 3/6 vetzuren 500 mg citrussmaak, 200 ml 30 sachets 8 ml

CNK-code 1740-174 CNK-code 1740-182 CNK-code 2070-746 CNK-code 2236-289

Voor meer informatie: Springfield Nutraceuticals Belgium BVBA • Heist-op-den-Berg • [email protected]

met bijlagen orthomoleculaire waarschuwingen

Recommend Documents