VOEDINGSDOSSIER: LESSEN IN DORST MET DE DRANKENDRIEHOEK FACHÉ. voor u gelezen. met bijlage orthomoleculaire waarschuwingen UW LEEF- EN EETWIJ(S)ZER

U W LEEF- EN EET WIJ(S)ZER

® voor u gelezen

met bijlage orthomoleculaire waarschuwingen

GROENE THEE TEGEN ZWAARLIJVIGHEID EN PROSTAATKANKER EEN GEZONDE HUID IN EEN GEZOND LICHAAM ZONLICHT MAAKT AUTO-IMMUUNZIEKTES DRAAGLIJKER VEILIG ZONNEN ONDER DE ZONNEBANK OBESITAS EN TELEVISIE ROZEBOTTELS TEGEN GEWRICHTSKLACHTEN ECOLOGISCH SCHOONMAKEN ZELFZUCHTIGE GENEN

VOEDINGSDOSSIER: LESSEN IN DORST MET DE DRANKENDRIEHOEK FACHÉ

BELGISCH VOEDINGSMAGAZINE VIOW

België € 7,8 • Nederland € 8,5 • JAARGANG 4 • JULI/AUGUSTUS 2007 TWEEMAANDELIJKS P602654 • Afgiftekantoor Lochristi Verantwoordelijke uitgever: Walter, O. M. Faché • Kerkstraat 101 9270 Laarne

34

Bescherm uw gezin met de juiste probiotica

INFANT’S BLEND

CHILDREN’S BLEND

ADULT’S BLEND

ADVANCED ADULT’S

SUPER 8 HI-POTENCY

SUPER 5 ZUIGTABLET

Voor zuigelingen en

Voor kinderen

Voor volwassenen

Voor senioren

Om gistoverwoekering in de

Voor een goede mond-

peuters 0-5 jaar

5-15 jaar

16-60 jaar

60 plus

darmen tegen te gaan

en darmhygiëne

UW DARMFLORA IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN In onze darmen leven meer dan 400 soorten en in totaal meer dan 100.000 miljard bacteriën. De totale bevolking noemen we de darmflora. Daaronder zitten zowel ‘nuttige’ als ‘schadelijke’ bacteriën. Zodra die ‘schadelijke’ of ‘ziekmakende’ bacteriën de overhand krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en worden we ziek. Diverse factoren kunnen het aantal nuttige bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik en te weinig beweging. Ook een bevalling met een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, bacteriële infecties en het gebruik van vele medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel ontstaan.

Onderzoek toont het belang van supplementering met de juiste probiotica aan. Een consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, produceert antioxidanten, verbetert de opname van de voeding door de verhoogde afbraak en opname van vitaminen, mineralen en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen die noodzakelijk zijn voor een gezond zenuwstelsel. Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën die voorkomen in het spijsverteringskanaal, waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste samenstelling en concentratie. Die zijn bij zuigelingen, peuters en kleuters verschillend van volwassenen of senioren. Daarom heeft Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie een specifieke probiotica ontworpen.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK.

UDO’S CHOICE®

PROBIOTICA • verbeteren de weerstand tegen slechte bacteriën • optimaliseren de spijsvertering • verbeteren de opname van vitaminen, mineralen en aminozuren • bevorderen een regelmatige stoelgang • verhinderen de woekering van gisten en schimmels • versterken de immuniteit

voor meer informatie over de probioticaproducten

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be

®

Inhoud MEDISCH JOURNALIST WALTER FACHÉ De artikels worden onderbouwd met bruikbare orthoceutische producten, die onderzocht en goedgekeurd werden door de orthoceuticaraad

Leef Nu

Bijlage: voor u gelezen

■ REDACTIONEEL

■ ORTHOTRENDS

• Vakantie nemen is een orthomoleculaire must ...............................4

• Arabinoxylaan als kankertherapie ........ 29

• Proeflessen VIOW.......................................5 ■ VOEDING

• Groene thee verbetert cognitief ........... 30 functioneren

• Lessen in de dorst. Drankendriehoek Faché .............................6

• Zeaxanthine en luteïne tegen ............... 30 huidkanker

• Groene thee tegen zwaarlijvigheid ....... 11 en prostaatkanker

• Calcium en magnesium ......................... 30 voor een betere nachtrust

■ MEDISCH

• Verband tussen zwaar-lijvigheid .......... 31 en vitamine-gebrek!

• Een gezonde huid .................................... 13 • Zonlicht en Vitamine D ........................... 17

• Matige alcoholconsumptie .................... 31 en borstkanker

■ SPORT- EN LEEFSTIJL

• Vermageren zonder beweging............... 32 veroorzaakt meer osteoporose

■ MILIEU

• Ecologisch schoonmaken ....................... 23 ■ WETENSCHAPPELIJKE VISIE

• Evolutie theoriën...................................... 25

Bijlage: waarschuwingen • Televisie .................................................... 27 • Kleurstoffen in de verdachtenbank....... 28

Nieuws van het VIOW • Volledige consulentenopleiding............. 36

Wenst u nog meer info? Bezoek onze geloten website www.viow.be en vraag uw paswoord aan.

• Opleiding orthomoleculair consulent ... 36 • Meditatie voordracht ............................... 37 • Boeddhisme in het oosten toepassen... 37 • Mis Bistro 6 niet....................................... 37 • Bistro 7 en 8.............................................. 37

r n

0 be

In volgend nummer 35 • Oogaandoeningen: preventie en behandeling • Medicinale waarde van zoethout • Astma bij kinderen • Sporten zonder doping

• Eiwit in bloed voorspelt hartaanval...... 31

• Huidtypes en hun zongevoeligheid....... 19

• Veilig onder de zonnebank ..................... 21

Leef Nu is een gids achter de schermen van gezondheid, ziekte, voedselschandalen, toxiciteit in onze voeding, met concrete nuttige en dagelijkse voedingsadviezen. Een maandblad voor kritische en gezondheidsbewuste mensen.

• Dementie omkeerbaar? ........................... 29

■ ACTUEEL

• Kan Ritalin psychotisch maken? ........... 33 • Pijn bij het lopen? ................................... 33 • Rozenbottels tegen gewrichtsklachten 34 ■ LEZERSVRAGEN

• Haarschilfertjes ........................................ 35 • Verhoogde bloeddruk .............................. 35 • Oogproblemen en beeldschermen ........ 35

Publiciteit • Ojibwa ..........................................................2 • Pharma Nord ............................................ 32 • Similia ........................................................ 36 • Energetica Natura.................................... 36 • Ojibwa ....................................................... 38 • Energetica Natura.................................... 39 • Agriton ...................................................... 39 • Springfield................................................. 40

Abonneer u nu op Orthofyto en Leefnu !

Redactioneel

Vakantie nemen is een orthomoleculaire ‘must’

J

uli en Augustus betekenen voor zestig procent van de Vlaamse en Nederlandse gezinnen op reis gaan. De bewoners van de lage landen trekken vooral naar Frankrijk, Spanje en de andere landen van het Middellandse zeegebied. De laatste jaren is er ook een opmerkelijke stijging vast te stellen voor een zomerse vakantie in eigen land. De klimaatswijziging verklaart zonder enige twijfel dit fenomeen. Slechts een kleine minderheid, volgens de hulporganisatie Europ Assistance zou dat 18 procent zijn, trekt naar meer exotische Afrikaanse en Aziatische bestemmingen. Een gezin reserveert, nog steeds volgens dezelfde bron, gemiddeld € 2120 voor het zomerreisbudget. Ruim 66 procent van de Belgen willen vooral, liefst aan zee, uitrusten. De bergen worden ook terug populairder. Een kwart van de Belgische vakantiegangers trekt straks naar de (Franse) Alpen. Velen willen de bergritten van de ‘Ronde van Frankrijk’ zelf meemaken, of pogen de legendarische ‘Mont Ventoux’ met de fiets te ‘overwinnen’. Eén op de tien gezinnen plant tijdens de zomer twee tot drie korte citytrips. Het vliegtuig (62,6 procent) en de wagen (36,1 procent) blijven de favoriete vervoermiddelen van de Belgen in de zomer. Aangezien meer dan 98 procent van de vakantiegangers met de auto of het vliegtuig naar hun vakantiebestemming trekken, zijn enkele orthomoleculaire tips en adviezen tegen de veel voorkomende reisziekte hier zeker op hun plaats.

Enkele snelle adviezen van uw hoofdredacteur -

-

-

-

-

4

v i er d e ja a r g a n g 20 07 - w w w.v i o w. b e

Zorg ervoor dat je uitgerust aan een reis begint. Maak je koffers en alle andere noodzakelijke voorbereidingen een dag voor je vertrekt. Vertrek niet onmiddellijk na een uitputtende werkdag, maar liever de volgende ochtend op het uur dat je anders naar kantoor zou rijden. Het is de bedoeling dat het gewone dagritme zo weinig mogelijk plots wordt verstoord. Neem je problemen van je werk of andere niet mee op reis. Laat eens alles los en probeer tijdens je de reis meditatieve momenten te integreren. Last-minute aanbiedingen met vertrekuren tussen 20u en 8u zijn dus helemaal af te raden als je last hebt van reisziekte. Eet voor je vertrekt een lichte maaltijd en kies zeker niet voor alcoholische dranken of pikante gerechten. Drink ook tijdens de reis geen alcohol of koolzuurhoudende dranken. Zuiver water is het best. Eet iedere twee uur een kleine licht verteerbare hap.

-

-

-

-

Vraag aan de bestuurder van de wagen om niet te snel door de bochten te rijden en het versnellen of vertragen van de auto zo zacht mogelijk uit te voeren. Probeer regelmatig wat frisse lucht te krijgen. Zorg ervoor dat je het niet te koud, maar ook niet te warm krijgt. -Koude of warmte kunnen er binnen de vijftien minuten voor zorgen dat je misselijk wordt, geconfronteerd wordt met hoofdpijn of braakneigingen. Kies het meest stabiele deel van het vervoermiddel. In een vliegtuig is dit tussen de vleugels. In de auto zitten mensen die gevoelig zijn voor reisziekte het beste vooraan. Zorg tot slot dat je gember bij de hand hebt. Kauwen op verse gember voor en tijdens de reis werkt volgens onderzoekers, die verbonden zijn aan de universiteit van het Franse Lyon, veel effectiever dan om het even welk pilletje die je in een apotheek tegen reisziekte koopt. Gember verdrijft reisziekte en maakt je niet slaperig, iets wat de klassieke remedies tegen reisziekte wél doen.

Het belang van een rustgevende of actieve vakantie De Oostenrijkse immuunbioloog, professor Gerhard Uhlenbruck pleit voor een vakantieperiode van minstens drie weken. “Veel mensen klagen over vakantiestress. Dat kan ook niet anders omdat het merendeel van de toeristen te korte verlofperiodes nemen. Een vakantie van 21 dagen zorgt voor een versterking van het immuunsysteem. Het lichaam krijgt immers de tijd zich aan te passen aan een rustiger levensritme.”

Je bent driemaal minder ziek na een degelijke vakantie Het is verontrustend om vast te stellen dat steeds meer mensen onvoldoende tijd maken voor een lange verlofperiode. Uit onderzoeks-

Redactioneel resultaten van de afgelopen twintig jaar blijkt dat mensen die zichzelf geen regelmatige verlofperiode gunnen driemaal sneller ernstig ziek worden dan personen die wel genieten van verdiende rust.

De juiste vakantieontspanning om beter te presteren Als je meer geestelijke dan lichamelijke arbeid verricht, zorg je tijdens je verlofperiode dat je één op de twee dagen kunt zwemmen, wandelen, fietsen of zeilen. Doe zeker niet mee aan competitiesporten. Wie ongetraind plots veel beweegt of fysische prestaties wil boeken, riskeert vervelende spierblessures. Arbeiders die gedurende het werkjaar zware fysieke prestaties moeten leveren hebben recht op een ‘siësta’ vakantie. Vakanties in de bergen, langs de zee of op kleinere eilanden bieden de beste recuperatiegaranties. De zuiverheid van de lucht is er veel beter dan in een grootstad of in het diepe binnenland.

Minder stresshormonen dankzij vakantie “Mannen en vrouwen die de dagelijkse, wekelijkse en halfjaarlijkse verlofperiodes respecteren hebben duidelijk minder last van stress. Een goede verlofperiode versterkt de immuniteit in die mate dat de bijnieren, in geval van te

hoge werkdruk, minder cortisol zullen moeten aanmaken”, zegt de Oostenrijkse professor.

Vijftien minuten zonnen per dag voor een rustig hartritme en betere prestaties Wie dagelijks vijftien minuten in de zon zit – méér is echt niet nodig – maakt via de huid extra vitamine D3 aan. Deze vitamine is van essentieel belang voor gezonde beenderen en een dagelijkse gedeeltelijke heropbouw van het immuunsysteem. Vitamine D3 is volgens vele wetenschappers ook verantwoordelijk voor een meer rustige hartslag en betere prestatiemogelijkheden, zelfs onder hoge werkdruk. Het VIOW wenst u heerlijke zomermaanden Hopelijk helpen deze tips u tijdens de komende vakantieweken inzien dat rust en ontspanning even belangrijk zijn dan werken. Als uitgever en hoofdredacteur van de Publimediabladen wens ik alle lezers een fijne en zorgeloze vakantie toe! Nog een laatste tip: bij spier-, zenuw- en gewrichtspijnen kan je oraal MSM gelullen of het MSM-gucosaminesulfaat drankje van Ojibwa innemen, maar om onmiddellijk te pijn te verzachten en in de meeste gevallen volledig kwijt te geraken, neemt je hoofdredacteur naar de bergen extra Perozin zalf mee van de firma Energetica Natura. Het proberen waard!

Nog meer cijfers. Zeventig procent van alle ziekteprocessen in WestEuropa zijn volgens immunologen te wijten aan het feit dat de meeste mensen te weinig een goede vakantie nemen. Volgens wetenschappers moeten mensen van minimaal één uur echte rust per dag kunnen genieten. Verder is er één dag per week nodig waar men volledig kan recupereren. Tot slot zijn er na zes maanden arbeid drie weken vakantie nodig om het immuunsysteem de kans te geven voldoende re herstellen.

Uw hoofdredacteur Walter Faché

GRATIS PROEFLES ORTHOMOLECULAIRE CONSULENT Op vrijdagavond 28 september van 19 tot 22 u of zaterdagnamiddag 29 september van 14 u tot 17 u Programma

Info opleiding

Er worden een modelles gegeven, info over alle cursussen, wat heeft Publi Media te bieden, voordelen lid worden van het VIOW, Examens, en nog meer. Er is gelegenheid voor vragen. Drankje en uitzonderlijke verminderde promotieprijzen!

Zowel voor leken, patiënten, natuurwinkels, verpleegkundigen, diëtisten, paramedici, osteopaten, chiropractors, als voor iedereen die geïnteresseerd is in onderstaande cursus: 1. Mondelinge tweejarige opleiding tot voedingsconsulent (120 uren pakket of 40 Bistro avonden). 2. Mondelinge inleiding tot de orthomoleculaire geneeskunde (één weekend). 3. Schriftelijke cursus tot voedingsconsulent met begeleiding. 4. Mondelinge voordrachten en seminaries

Waar?

Orthos Instituut, Kerkstraat 101, B-9270 Laarne

Inlichtingen:

www.viow.be - Email [email protected]

Secretariaat VIOW, Kerkstraat 101, B-9270 Laarne. T 09 369 06 42

INSCHRIJVINGSSTROOK (terug te zenden of te faxen naar het VIOW) Dhr. / Mevr ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Straat ............................................................................................. Nummer ........................ Postcode .................................... Gemeente Tel. ................................................................................................................... Fax

.....................................................................................................

Beroep

................................................................................................

..........................................................................................................

zal met ........................ personen deelnemen aan de orthomoleculaire proefles op de laatste vrijdagavond van 19u tot 22u of de laatste zaterdagnamiddag van 14u tot 17u. (schrappen wat niet past)

Handtekening...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5

Voedingsdossier Lessen in dorst

Lessen in dorst De drankendriehoek van Faché Walter OM Faché, Joost Meeusen

H

et belang

van voldoende drinken is niet te overzien: al het leven heeft zich steeds in water gebaad. Het leven heeft maar kunnen ontstaan dankzij de unieke eigenschappen van water. Ook alle cellulaire biochemische processen voltrekken zich in een waterig medium. De totaal vraag naar vocht in het lichaam wordt zo geschat op minstens 2,5 liter per dag.

Meng nooit fruit met groenten

Ñ

Info Zie het ophefmakende artikel in Orthofyto nr 64 2007 van Prof Dr Ir Jozef Poppe over zuiver water

.FEJUBUJFXFUFOTDIBQQFMJKLCFXF[FO %FUFMPPSHBOHWBOPOTESJOLXBUFS 4QJFS[JFLUFO

(FOFUJDBWBOTQJFS[JFLUFO

"NZPUSPGJTDIF-BUFSBBM4DMFSPTFPG"-4

3PMWBODBSOPTJOFJOEFTQJFSFO

Zuiver water is de voornaamste bestanddeel van ons voedsel. En daar wringt het schoentje al! In de Westerse landen is sinds de industriële revolutie van de 18de eeuw weinig verstandig omgesprongen met ons patrimonium aan water. Het drinkwater is dan wel gevrijwaard geworden van ziekmakende bacteriën en parasieten, in de loop van de 20ste eeuw hebben die plaats moeten maken voor een diversiteit aan chemische onzuiverheden. Zuiver water is tegenwoordig onvindbaar geworden. Het grote probleem ligt bij de biologische onafbreekbaarheid van de chemicaliën, waardoor ze niet met de conventionele zuiveringstations niet verwijderd kunnen worden .

De wil tot drinken: dorst

+""3("/( +6/*+6-*

"GHJGUFLBOUPPS-PDISJTUJ

7FSBOUXPPSEFMJKLFVJUHFWFS 8BMUFS 0.'BDI¹ ,FSLTUSBBU -BBSOF #FMHJ»E /FEFSMBOEE

inclusief middenkatern met:

035)0 ²©a\«

6

De bron van het leven

Ñ

Orthofytho® en Orthotrends® zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM.


De vochtbehoefte per dag bedraagt 2,5 liter. Een deel van het vocht krijgen we binnen

via vast voedsel, dus het aantal liter dat nog gedronken moet worden ligt tussen 1,5 en 2,5 liter. De werkelijke hoeveelheid hangt uiteraard af van de temperatuur en de fysieke inspanningen die je verricht, maar ook van uw transpiratievermogen en nierwerking. Tekorten aan vocht kan men herkennen aan een aantal tekens van het lichaam. Dorst is een dergelijk teken dat eigenlijk te laat komt. Er heerst reeds een zodanig gebrek aan vocht (dehydratatie) dat de normale lichaamsfuncties al behoorlijk bemoeilijkt worden. Cellulaire processen verlopen beter wanneer de cellulaire vloeistof niet te dik is. Het komt erop aan de dorst te vlug af te zijn door bij tijd en stond iets te drinken. Het dorstgevoel is dus wel zeer nuttig om dorst te leren vermijden! De kleur van urine kan ook iets vertellen over uw vochtstatus. Een troebele donkere kleur 's ochtends duidt op een vochttekort. Water is immers een oplosmiddel voor afvalstoffen die we zoveel mogelijk wensen af te voeren. Door

Voedingsdossier Lessen in dorst onvoldoende te drinken ontstaat een netto opstapeling in plaats van een netto eliminatie. Indien je 's avonds te veel drinkt zal je ’s nachts of in de ochtend met een overvolle blaas moeten opstaan. Nochtans is het gezond van ’s avonds een gezond drankje als slaapmutsje te consumeren!

hele groenten. Verse sappen uit de biologisch geteelde groenten zijn aan uw gezondheid verschuldigd.

Info: Leer watertekort beoordelen aan de kleur van de urine. Normaal is er per gram oplosbare afvalstoffen ongeveer 15g water nodig.

Drink voordat je eet Zelfdiagnose Het is niet aangewezen om tijdens of vlak na een maaltijd veel te drinken. Grote hoeveelheden water zullen een doortastende vertering belemmeren. In de maag alleen al moet dan meer maagzuur geproduceerd worden dan eigenlijk nodig is. Ook de capaciteit van de verteringsorganen om enzymen te produceren is beperkt. Door de verdunning van het voedsel komen minder verteringsenzymen in contact met het voedsel. Er zal dus minder verteerd worden. IJskoud water vormt nog een andere rem op de activiteit van enzymen. Vooral 's morgens mag veel gedronken worden, tot een kwartier voor een maaltijd. Na een maaltijd is het aangeraden om enkele uren te wachten met drinken, afhankelijk van de samenstelling van de maaltijd. Voor een zware, proteïnerijke maaltijd zou men zelfs tot zes uren moeten wachten! Nochtans moet men er tegelijk voor zorgen dat er gedurende de hele dag wat gedronken wordt. Tijdens de maaltijd en kort daarna beperkt men zich in elk geval tot kleine volumes.

Water van het zuiverste karaat De kwaliteit van het leidingwater is heden ten dage van zeer twijfelachtige kwaliteit (zie ook Leefnu nr. 5). Slechts enkele bronwatermerken voldoen nog (Spa Reine, Mont Roucos, Nor, Bron van de Oise) en dan nog enkel wanneer ze in glazen flessen gekocht worden. Plastieken flessen bevatten giftige weekmakers (ftalaten) die in het water kunnen overgaan of migreren. Onderschat het belang van zuiver water niet. Het is veruit het meest overvloedige nutriënt die we voortdurend moeten opnemen. De beste kwaliteit bekomt men via omgekeerd osmosefiltratie, die vaak gecombineerd worden met andere filters. Het is een relatief gemakkelijke manier om een continue bron van giften te vermijden.

• Ieder zou daarom de hoeveelheid en helderheid van de ochtendurine moeten leren beoordelen. Is de ochtendurine geconcentreerd en donker gekleurd dan is er sprake van een vochttekort. Is de urine helder, dan is het vochtverlies aangevuld. • Doch de kleur van de urine wordt beïnvloed door wat je eet en door sommige vitaminesupplementen. Tomaten zijn rijk aan lycopenen

Groentesoepen Groentesoepen zijn dan wel 'integraler' dan de sappen, een deel van de voedingswaarde gaat echter verloren tijdens het koken. Nutriëntenverlies kan geminimaliseerd worden met een hogedrukpan, zodat we de gastronomische waarde van koken niet helemaal hoeven te missen. Soepen zijn een uitstekend gerecht om een lege maag 's avonds te vullen. Het vocht van de soep wordt veel trager opgenomen en men krijgt nog een pak nutriënten binnen zonder de calorieën, die kort voor het slapengaan toch overbodig zijn.

• Een gemakkelijke richtlijn is bij iedere maaltijd minstens één glas gezonde drank te consumeren en nog één tussen de maaltijden in. • Drink meer tijdens de dag indien je lichamelijk actief bent, of als je merkt dat je onregelmatig moet plassen.

Groentensoep kan een volwaardige maaltijd zijn en tevens veel vocht binnenbrengen

Van de bovenste plank: groentesappen Misschien het enige volwaardige alternatief voor water zijn de groentesappen. Ze bevatten tal van nutriënten die het lichaam nodig heeft en die de afvoer van giftige stoffen stimuleren. Alhoewel ze de groenten niet zonder meer kunnen vervangen, bieden sappen wel een aantal voordelen ten opzichte van verse groenten. Sap wordt sneller verteerd en het is een manier om gemakkelijk meer van al dat goede van groenten te benutten dan dat mogelijk is met

w w w.v i o w. b e - v i er d e ja a r g a n g 20 07

7

Voedingsdossier Lessen in dorst Adviezen bij thee zetten 1. Kook het water en laat het afkoelen tot 80°C om dan de theeblaadjes te overgieten 2. Laat een tiental minuutjes de thee trekken. 3. Thee kan je zoeten door zoethout mee te laten trekken of/en honing toe te voegen. 4. Een thee ceremonie verhoogt de weldaad van het drankje

Gefermenteerde dranken Gefermenteerde dranken zijn een product van micro-organismen die de suikers omzetten in melkzuur (of in alcohol, maar die dranken worden hier niet bedoeld). We denken hierbij aan gefermenteerde melkproducten (wei, yoghurt, karnemelk), zuurdesemdrank, gegiste groentedranken (zuurkool), kefir, enzovoort. Gefermenteerde dranken ondersteunen de darmflora waarvan ze hun gunstige effecten verlenen. Omwille van een beter evenwicht tussen de verschillende microbiële populaties kunnen ziekmakende bacteriën (Salmonella, Heliobacter, Clostridium) niet beginnen te woekeren. Ze bevorderen het immuunsysteem, beschermen tegen diarree en ze verlagen bloeddruk en cholesterol.

verhogende, nierondersteunende, verjongende, pijnstillende of slank makende werking van een kruid. Door snel op te treden bij een lichte keelpijn, bijvoorbeeld met een salietheetje, kan het verloop naar een keelontsteking vermeden worden.

Melk en melkvervangers Door de ver gevorderde industrialisering van de melkproductie is het onbetamelijk gesteld met de kwaliteit van ons melk. Melk zou een gezonde drank moeten zijn, maar daarvan blijft in de supermarkt niet veel meer over. Sojamelk is tegenwoordig gemakkelijk te verkrijgen als alternatief voor melk. Het is een volledig plantaardig product, gewonnen uit een filtraat van sojabonen. Vergeleken met koemelk bevat sojamelk geen suikers, minder vet, meer onverzadigde vetten en meer B-vitamines. Andere alternatieven zijn amandelmelk, rijstdrank en haverdrank. Amandelmelk benadert het moedermelk het best in haar samenstelling. Melkproducten andere dan melk zijn in het algemeen beter dan het basisproduct zelf. Fermentatie van melk bijvoorbeeld zorgt ervoor dat in yoghurt, karnemelk en wei minder suikers en meer nutriënten zitten.

Kruidentheeën

Dranken die een waarschuwingslabel zouden moeten dragen • Alle dranken met extra toegevoegd suiker • Toevoeging van kunstsuikers, aspartaam of andere • Additieven toegevoegd voor de houdbaarheid. • Vermijd (fris)dranken waaraan cafeïne als pepmiddel is toegevoegd.

8


Het gebruik van kruidenextracten hangt af van de medicinale kracht van het kruid. Sommige daarvan zijn niet zonder meer geschikt om in grote hoeveelheden gedronken te worden en moeten daarom tot medicinale dranken van de drankendriehoek Faché beschouwd worden. Groene thee is echter een waardevol kruid dat wel regelmatig ingezet kan worden. Met groene thee heb je een basis voor verfrissende ijstheeen indien het aangevuld wordt met citroen en andere kruiden (linde, pepermunt, zoethout…). Let wel dat groene thee de neiging heeft om ijzer en andere mineralen aan zich te binden.

Medicinale theeën en andere medicinale dranken Deze dranken moeten overwogen worden in het licht van uw persoonlijke gesteldheid. Afhankelijk van het kwaaltje kan men zich wenden tot bloedsomloops- en spijsverteringsbevorderende, vochtafdrijvende, kalmerende, zuiverende, slaapopwekkende, concentratie-

Orthoceutische drankjes Deze drankjes bestaan uit een complexe samenstelling van vele plantaardige producten, vaak in hogere concentratie dan natuurlijk. Vaak kunnen ze nog verdund of opgelost worden in water. Deze dranken zijn niet zozeer medicinaal bedoeld dan wel preventief. Net zoals groenten leveren ze nutriënten in hoeveelheden die praktisch gezien niet uit een normale voeding te halen zijn.

Fruitsappen Misschien verbazingwekkend, maar ook op het gebruik van de fruitdrankjes staat een beperking. Fruitsappen bevatten nog te veel fructose. Vermijd zeker fruitsappen waaraan extra suiker is toegevoegd! We weten allemaal dat fruit ook te veel goeds bevat om zomaar naast zich te leggen. Fruit moet op zich gedronken worden, niet in combinatie met iets anders! Vermijd fruitsap te drinken samen met groenten.

Wijn Tussen alle alcoholische dranken is wijn een echte topper. Wijn lijkt zoveel te bieden te hebben dat de aanwezigheid van alcohol snel vergeven wordt. Alcohol werkt dehydraterend, wat dus een contradicto in terminis is met drinken.

Advieshoekje van Walter Faché

Drank adviezen bij de drankendriehoek Faché

FRUITSAP GLASDAG

/RTHOMOLECULAIRE SPORTDRANKJES

KOFFIE CACAO BIER ECHTETHEE ËKOPJESDAG WIJN Ë GLAZENDAG

ZUIVEL GLASDAG

ORTHOCEUTISCHEMEDICINALEDRANKJESDETOX BERKENSAP ALOÑVERA NONI KOMBUCHADRANKJES VERRIJKTEDRANKEN KRUIDENTHEES #HINESETHEE GRANENKOFFIE

VERSEBIOLOGISCHEDRANKEN GROENTESAPPEN

SOJADRINKS RIJST HAVER EN AMANDELDRANK

GROENTESOEPEN GROENTEBOUILLON

SURROGAAT KOFFIES GEFERMENTEERDE BROODDRANK MELKZUUR GEGISTEGROENTESAPPEN SAPKUUR

I

^^

¥°

zY >> z¾zY¸ >¨ ^^ ¨¨^

I^

^¥

°

°zY^¨ ¥^P¥^>°z^¾^ ¨¥°

:UIVERWATEROMGEKEERDEOSMOSE 3PA2EINE -ONT2OUCOUS 1. Drankengastronomie Drink elke dag minstens één levertonica. -

Drink een glaasje biologisch druivensap.

-

Drink een glas zuiver wortel- of bietensap. Pers het zelf uit of koop vers biologisch sap in de reformwinkel.

-

Drink twee kopjes venkel- of paardenbloemthee. Drink minstens twee niertonica per dag.

-

Een kop heet water met een tl inheemse accaciahoning traag opdrinken.

-

Een glas vers geperst veenbessensap of granaatappel.

-

Het weekwater van de abrikozen die je ’s avonds geweekt hebt ’s morgens opdrinken.

-

Een glas verse zwarte bessensap.

2. Eén glas water per uur drinken naast alle andere dranken is een goede maatstaf om voldoende vocht per dag te verkrijgen.

3. Drink ’s morgens altijd eerst een kop warm water met het sap van een ½ citroen. Het grootste ontgiftingsorgaan is de lever, en de dag beginnen met vers geperst citroensap in een kop heet water zal je niet alleen verfrissen en revitaliseren maar ook je gehemelte reinigen en je lever een steuntje geven. Citroen werkt alkalisch en helpt het zuur-base-evenwicht behouden tijdens het ontgiftingsprogramma. Werkwijze: Kook zuiver water en laat wat afkoelen, voeg het sap van een halve bio-citroen toe; breng op smaak met een snuifje gemberpoeder. Variante: je kan dit morgendrankje aanvullen met een 10-tal druppels echinacea- en propolisextract ter preventie van verkoudheden en een tl MSM (Energetica Natura) of een el Joint Relief Plus (Ojibwa) voor je gewrichten.

ontstaat een netto vochtverlies: ze zijn dus géén alternatief voor gewoon water! 5. Bij meer water drinken zal je de eerste dagen meer moeten plassen, maar na een paar dagen zal je lichaam gewend raken aan de hoeveelheid en zelfs meer water kunnen tolereren. 6. Spreid de inname van water over de dag. Alles ineens drinken belast de inwendige organen en is niet gezond. Drink steeds minder naarmate de avond vordert, maar drink toch een glas water voor het slapen gaan. Waarschuwing Indien je ’s nachts moet opstaan om te plassen, is dit een signaal of een aanwijzing dat de eliminatie-organen te weinig energie krijgen. Een elektromagnetische overbelasting in de slaapkamer kan ’s nachts het zwakste orgaanstelsel beletten voldoende energie verkrijgen.

4. Vermijd slechte dorstlessers: gesuikerde frisdranken, koffie en alcoholische dranken zijn vochtafdrijvend. Hierdoor


9


Waarschuwing Suiker of sucrose bij water toegevoegd remt de absorptie. Gebruik geen soft drinks, citrussappen of commerciële producten, want zij remmen de rehydratatie en veroorzaken door hun hoog suiker- en zuurgehalte, maagkrampen en nausea.

7. Gebruik mineraalarm water, de mineralen aanwezig in water zijn anorganisch en kunnen dus moeilijk opgenomen worden door het lichaam. 8. De maagpassage wordt echter wel vertraagd door water dat suiker of andere toevoegingen bevat. Natuurlijke mineraalwaters of dranken met een lage suiker- of koolhydraatconcentratie verlaten de maag snel. Sterker geconcentreerde dranken, o.a. sportspritzel, isostar- of andere sportdrankjes, verlaten de maag minder snel en kunnen voor maagoverlast zorgen. Drink frequente kleine hoeveelheden zuiver koud water, want elke toevoeging vermindert de absorptiesnelheid! Koud water beneden 10°C wordt sneller geabsorbeerd en absorbeert beter de lichaamswarmte om oververhitting te voorkomen bij sporten of bewegen. 9. Beperk alle toestanden van dehydratatie Aovermaat koffie en alcohol dehydrateren het organisme • drink vooraf bij lichaamsbeweging of sportprestaties • heel wat medicijnen veroorzaken dehydratatie • volledig zoutloos (natruim) eten veroorzaakt een verstoring in de waterhuishouding • voorkom oververhitting bij arbeid of sport, zorg voor een goede doorbloeding van het spierweefsel Asport niet bij hitte • drink voordat je dorst krijgt en leer opnieuw goed drinken In tegenstelling tot het hongergevoel wordt het dorstgevoel door de meeste mensen levenslang onderdrukt. Velen hebben het verleerd om tijdig het dorstsignaal te herkennen. Hun organisme heeft zich niet optimaal aangepast om op een te geringe vochtaanvoer te reageren. 10. Je kan in afwachting van een betere oplossing uw leidingwater verbeteren door: • het sap van een halve citroen per liter aan toe te voegen. Dit is smaakverbeterend, heeft een bacteriedodende werking en is gezond voor het organisme, door zijn vitamine C gehalte. • een soeplepel kleipoeder aan toe te voegen dat bij decantatie zware metalen, algen en colloïdale deeltjes zal meesleuren. Ook wordt het water hierdoor gedynamiseerd. • of u probeert het zoals de Egyptenaren door toevoeging van amandelmelk. 11. Het sportdrankje levert in de eerste plaats zuiver water. Een optimaal sportdrankje bevat de volgende ingrediënten: één liter zuiver water, één soeplepel maltodextrine, één koffielepeltje gebufferde vit C, een halve uitgeperste citroen of een tl molkosan. 12. Drink elke dag tijdens de namiddag en ’s avonds een vers geperst groentedrankje. Groentesappen stimuleren de afvoer van

10


opgehoopte afvalstoffen in het lichaam. Deze sappen hebben een alkaliniserende werking en neutraliseren het zuuroverschot van de dagelijkse voeding. Waarschuwingen • Je moet het sap na het persen direct opdrinken, want zelfgeperst sap verkleurt snel of oxideert aan de lucht, waardoor heel wat vitaminen kunnen verloren gaan. • De groenten moeten van biologische teelt zijn, want bespoten groenten bevatten heel wat schadelijke residuen, die door het centrifugeren van de groenten meer geconcentreerd in het sap zullen voorkomen. • Door overbemesting van bladgewassen (salades, spinazie, …) kunnen meer nitraten zich opstapelen vooral in de bladnerven en in het bladmoes. Deze nitraten kunnen in het lichaam omgezet worden in nitrieten en de kankerverwekkende nitrosamines. Vooral kinderen zijn daar zeer gevoelig aan! 13. Vermeerder de voedingswaarde van je groentesapje door 1 à 2 el essentiële vetzuren in te mengen: vlaszaadolie of een mix van essentiële vetzuren. 14. De dagelijkse hoeveelheid van een bepaald medicinaal sap kan je eenmaal per dag bereiden en in de thermosfles bewaren, om telkens bij de rauwe groentesappen gevoegd te worden. Voorbeelden: seldersap, knoflooksap, aardappelsap, rammenassap,… 15. Combineer andere groentensappen rijk aan vit C met wortelsap en voeg er een snuifje fijngemalen gedroogd zeewier als bron van jodium. Het komt de wat fletse smaak van wortelsap ten goede en je blijft het vitamine beta-caroteen in je lichaam aanvullen om o.a. de omzetting van nitraten naar de schadelijke nitrieten en nitrosamines te belemmeren. 16. Elke morgen in de winter een aperitiefje van aardappelsap is een uitstekende bron van vit C, aangezien wij in dit seizoen vaak minder vers fruit en salade kopen. Doe er wel wat citroen of wortelsap bij. 17. Het toevoegen van vlaszaadolie doet je minder hunkeren naar koolhydraten, verbetert de opname van de vetoplosbare vitaminen en fytonutriënten en verhoogt je aanbod van de zo noodzakelijke essentiële omega-3 vetzuren. 18. Het is raadzaam geen zuurhoudende dranken Cola, Tonic, Fanta, Pils, koolzuurhoudend bronwater, oploskoffie, thee, molkosan, te drinken bij zetmeelhoudende of eiwitrijke voedingsmiddelen. De voedselcombinatieleer of gedissocieerde voeding adviseert geen koolhydraten en eiwitten samen met zuren te eten!

Voedingsdossier Groene thee

Groene thee tegen zwaarlijvigheid en prostaatkanker

Dirk Bogaert

G

roene thee blijft voor goed nieuws zorgen. Eerst was er het Taiwanese onderzoek waaruit bleek dat het drinken van vier kopjes groene thee (600 milliliter) per dag de kans op hoge bloeddruk met 46 procent verlaagt. Nu is er het Italiaans onderzoek dat het bewijs levert dat een groene theesupplement het ontstaan van een kwaadaardige tumor kan voorkomen bij mannen met een voorstadium van prostaatkanker (Professor Saverio Bettuzi)

Groene thee plantage

Studie door de American Association for Cancer Research De Italiaanse onderzoekers gaven 32 mannen in de leeftijdscategorie tussen de 42 en 75 jaar een extract van groene thee in pilvorm. Dertig andere mannen kregen een placebopreparaat (neppil). In de prostaat van alle 62 deelnemers bevonden zich cellen in een voorstadium van kanker, een toestand die wordt aangeduid als hooggradige neoplasie (onregelmatige en verzwakte cellen). Er is in dat geval een sterk vergroot risico op het ontstaan van echte kankercellen. Uit weefselonderzoek, een halfjaar en een jaar na de start van het onderzoek, bleek dat in de groep die het extract van groene thee gebruikte, één man prostaatkanker had gekregen. In de groep die het neppreparaat gebruikte, kregen maar liefst negen mannen prostaatkanker. Dit is wetenschappelijk een zeer duidelijk verschil met de eerste groep. Het gebruik van het groene thee-extract gaf geen bijwerkingen, maar resulteerde in een betere levenskwaliteit voor de deelnemende mannen. De resultaten van de studie werden bekendgemaakt door de American Association for Cancer Research. De 32 mannen slikten dagelijks drie pillen met 200 milligram catechinen uit groene thee, 600 milligram in totaal. Die hoeveelheid

catechinen is één tot twee keer zo veel als de hoeveelheid die Chinezen dagelijks consumeren. Chinezen drinken per dag tien tot twintig (kleine) kopjes groene thee. Vlamingen of Nederlanders moeten al verwoede theedrinkers zijn om aan twintig kleine kopjes groene thee te geraken per dag. Om die reden is het veel handiger driemaal per etmaal een gestandaardiseerde 'groene thee pil' in te nemen die trouwens ook gebruikt werd tijdens de Italiaanse studie. Vraag uw apotheker om raad welk groene thee voedingssupplement de beste kwaliteitsgarantie biedt. Hoofdonderzoeker Saverio Bettuzi was enthousiast over de bevindingen. "We wilden een onderzoek opzetten om er achter te komen of catechinen kanker kunnen voorkomen. Het antwoord is duidelijk positief." Catechinen uit groene thee kunnen volgens Bettuzi kanker voorkomen bij mannen die een hoog risico op prostaatkanker hebben, zoals ouderen en mensen bij wie het in de familie voorkomt. Catechinen zijn stoffen die planten, bloemen en fruit kleur geven. Groene thee staat in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde hoog aangeschreven. Uit epidemiologisch onderzoek blijkt dat bij Aziaten die veel catechinen binnenkrijgen, minder kankergevallen worden geregistreerd.

Wetenschappers ontdekken steeds meer heilzame groene theetoepassingen. Het verband tussen groene thee en de preventie van prostaatkanker wordt in zeer veel studies bevestigd. Mensen die groene thee preventief therapeutisch gebruiken moeten de beschermende stoffen wel disciplinevol dagelijks drinken, of via een supplement innemen, anders vervalt de kracht van de thee of de extracten ervan.

Groene thee is rijk aan catechinen


11

Voedingsdossier Groene thee

Vele andere toepassingen

Waarschuwing Groene thee biedt geen garantie dat reeds bestaande klachten of ziekten verdwijnen. Groene thee is enkel succesvol in een strategie van voeding en gedrag om chronische ziekten en verouderingsziekten te voorkomen of het ontstaan ervan drastisch te vertragen. Alleen bij een bepaalde vorm van lymfekanker kan een orthomoleculaire megadosis groene thee resultaat teboeken.

EGCG betekent epigallo-catechin gallaat en is een plantenfenol die een krachtige antioxidant werking bezitten. Het remt de carcinogenese of kankerproces, verlaagt de lymfeknopen metastasen bij premenopausale vrouwen in stadium I en II borstkanker, verlaagt recidivering van borstkanker, remt tumoren in het digestieve traject, verlaagt voorkomen en multipliciteit van tumoren in slokdarm met 70%, beschermt tegen huidkanker.

Advies Groene en Zwarte Thee Strooi een topje van koffielepel het poeder van fijngemalen groene thee over de rauwe groenten, in yoghurt, over muesli, in warm water als een theeinstant of als kopje groene thee.

12


Wij vermelden hieronder enkele andere wetenschappelijk bewezen eigenschappen van groene thee. Wie regelmatig groene thee drinkt of een voedingssupplement gebruikt, loopt minder risico op kanker, hoge bloeddruk en harten vaataandoeningen zoals angina pectoris (hartkramp), hartinfarcten en beroertes. Groene thee stimuleert de spijsvertering en het afweersysteem. Het heeft bovendien een antibiotische werking tegen virussen en schimmels. Bij uitwendig gebruik beschermt groene thee de huid tegen gifstoffen in het milieu en tegen de felle zon. Precies om die reden is de theeplant - wat maar weinig mensen weten - niet meer weg te denken uit de huidverzorgingsproducten van de cosmetica-industrie. Groene thee heeft een remmende werking op een groot aantal functiestoornissen en aandoeningen - waarbij zeker opgemerkt moet worden dat de heilzame werking vooral op het gebied van preventie ligt. Het sterkste punt van groene thee is dat het verfrissende drankje mensen helpt om niet ziek te worden. Op geestelijk vlak maakt groene thee het mensen gemakkelijker om te ontspannen en toch zeer alert te blijven. Groene thee (koud of warm gedronken) stimuleert de opmerkzaamheid, het concentratievermogen en het creatieve denken, zonder mensen gespannen te maken, zoals bijvoorbeeld koffie wél doet.

Groene thee laat ook vetcellen krimpen Groene thee is bijna onmisbaar als je snel veel wilt afvallen. Als je in plaats van koffie vanaf nu groene thee gaat drinken kun je zeker 5 kilo afslanken in 6 weken. Het werkt zo goed door de combinatie van theïne en de antioxidanten die in groene thee voorkomen. En juist die combinatie maakt het verschil met koffie. In koffie zit cafeïne maar door de andere stoffen in koffie stijgt je bloedsuiker niveau. Dit zorgt er voor dat de vetverbranding geblokkeerd wordt. Door groene thee te drinken stijgt je bloedsuiker niveau niet en de vetcellen kunnen minder vet aanmaken. En dat is precies wat je wilt als je op dieet bent. Er is een overvloed aan onderzoek dat aantoont dat het gebruik van groene thee op verschillende manieren tot gewichtverlies leidt: het onderdrukt de eetlust en verhoogt de lichaamstemperatuur waardoor meer calorieën worden verbrand (thermogene werking). Uit onderzoek is gebleken dat voornamelijk de EGCG uit groene thee verantwoordelijk is voor de vetverbranding

Het werkingsmechanisme van groene thee Recent onderzoek heeft aangetoond dat groene thee langs verschillende kanalen voor gewichtsverlies kan zorgen. Het is enerzijds een krachtige hongerremmer, en verhoogt ander-

Groene thee biedt een groot scala van mogelijkheden. Je kan ook zeer eenvoudig groene thee limonade maken. Dit is een (h)eerlijk afslankend drankje

zijds ook de vetverbranding. Groene heeft een thermogene werking. Het lichaam verbrandt dan meer dan gemiddeld voedingsstoffen zoals vet. Het polyfenol EGCG in groene thee verhoogt noradrenaline, één van de belangrijkste vetafbrekende hormonen in de bijnieren van het lichaam aangemaakt. Daarnaast verhoogt groene thee de vetafbraak. Dit komt doordat groene thee de enzymwerking van het maag en alvleesklier lipase onderdrukt. Lipase is een enzym welke een belangrijke rol speelt in de vertering van vet. Als lipase wordt onderdrukt, wordt minder vet door het lichaam opgenomen en meer uitgescheiden. De krachtige hongerremmer eigenschap kan gedeeltelijk worden verklaard door het feit dat groene thee zowel het hormoon noradrenaline als dopamine verhoogt. Een andere verklaring is dat groene thee cholecystokinin (CCK) verhoogt, een hormoon dat de eetlust onderdrukt. Tot slot nog dit: Japanse wetenschappers ontdekten dat vitamine C het afslankeffect van groen thee nog versterkt. In reageerbuizen legden vetcellen, in een omgeving met groene thee-extract, minder vet vast naarmate de onderzoekers er meer vitamine C aan hadden toegevoegd. Referenties: 01 Zenk JL, Frestedt JL, Kuskowski MA. HUM5007, a novel combination of thermogenic compounds, and 3-acetyl7-oxo-dehydroepiandrosterone: each increases the resting metabolic rate of overweight adults. J Nutr Biochem. 2007 Apr 4; 02 Potenza MA, Marasciulo FL, Tarquinio M, Tiravanti E, Colantuono G, Federici A, Kim JA, Quon MJ, Montagnani M. EGCG, a green tea polyphenol, improves endothelial function and insulin sensitivity, reduces blood pressure, and protects against myocardial I/R injury in SHR. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2007 May;292(5):E1378-87.

Medisch dossier Een gezonde huid

Een gezond lichaam in een gezonde huid

Walter OM Faché, Joost Meeusen

H

et ligt dan wel meer voor de hand om deze nutriënten uitwendig op de huid aan te brengen – en inderdaad zou dit de aangewezen weg zijn. Hoge concentraties aan antioxidantia en hydraterende agentia blijken effectief te zijn bij de topische behandeling van de huid. De opzet in dit artikel is echter om aan te tonen dat nutritiënten via de voeding minstens zo belangrijk zijn voor de huid, en bovendien nog belangrijker voor de rest van het lichaam.

Aandacht voor de anatomie van de huid De huid omvat 15% van het lichaam en is daarmee het grootste orgaan van het lichaam. De totale oppervlakte bedraagt maar liefst 1,8m². Ruw genomen bestaat de huid uit twee belangrijke lagen. De onderlaag (dermis) bestaat vooral uit steunweefsel dat uit collageen, elastine en glycosamineglycanen bestaat. Dit zijn vezels die respectievelijk voor de stevigheid, rekbaarheid en verschuifbaarheid van de huid zorgen. De bovenste laag, de epidermis, begint met een laag delend cellen die het ontstaan geven aan de volgende lagen. Terwijl de cellen steeds naar buiten toe worden geduwd, ondergaan ze een gedaanteverandering. Uiteindelijk gaan deze cellen de hoornige opperlaag vormen bestaande uit dode, afgeplatte cellen die bijeengehouden worden door een lijmachtige substantie. Voortdurend schilferen deze cellen van de huid af en worden ze vervangen door nieuwe huidcellen.

Welke zijn de functies van de huid De huid vormt een barrière met de buitenwereld. Ze houdt de spierbundels bij elkaar en ontvangt informatie over temperatuur en tast. De huid is ook een belangrijke temperatuursregelaar. Overtollige warmte kan afgevoerd worden via verdampen van water via de 2,5 miljoen zweetklieren. Hoewel de huid ook tegen vochtverlies moet beschermen, verliezen we per dag minstens een halve liter vocht via de huid. In extreme omstandigheden kan dat oplopen tot tien liter per dag! Verder bevat de huid ook een afweersysteem, hetgeen nodig is om de aanwezigheid van tientallen miljoenen bacteriën per vierkante centimeter te controleren. Het vetweefsel onmiddellijk onder de huid dient als schokdemper en als energie-opslag. Andere functies van de huid zijn de productie van vitamine D en productie van geuren.

Vijanden of bedreigingen van de huid Het hoeft geen betoog dat de tijd (lees ouder worden) de grootste vijand is van de huid, samen met een aantal andere genetische factoren. Los daarvan spelen nog een aantal factoren een rol waarop we wel vat hebben. Veel geciteerde oorzaken van huidverwering zijn roken, alcohol, cafeïne, UV-licht, medicijnen, chemicaliën, zon, wind, stress, weinig slaap en weinig beweging. Kortom deze fysische factoren en leefwijzen kunnen wij gemakkelijk zelf positief manipuleren!

Laat uw huid aan het woord De gesteldheid van uw huid vertelt iets over uw gezondheid en bijhorende eetgewoonten. Hierbij kan een gamma aan symptomen aangehaald worden: opgezwollenheid, vettigheid, glans, bleekheid, roodheid, wallen, rimpels, zweren, droogheid, schilfers, dikte, levervlekken, cellulitis... . Men is nooit zeker waaraan het gelegen is, maar misschien schreeuwt de huid wel om meer voedingsstoffen en wil het minder mishandeld worden. Je kan je dus bij elke van deze tekenen afvragen of er geen tekort aan voedingsstoffen aan de basis ligt of dat je de huid niet meer moet vertroetelen. Een nutritioneel tekort dat via de huid van zich laat horen, zal des te zwaarder wegen op andere organen, dit omwille van de volgende verklaring.

Referenties: 1. Barel A, Calomme M et al. Effect of oral intake of choline-stabilized orthosilicic acid on skin, nails and hair in women with photodamaged skin. Arch Dermatol Res. 2005; 297:147-153 2. Neukann K, Stahl W et al. Consumption of fl avanolrich cocoa acutely increases microcirculation in human skin. Eur J Nutr. 2007; 46:53-56 3. Postaire E, Jungmann H et al. Evidence for antioxidant nutrientsinduced pigmentation in skin: results of a clinical trial. Biochem Mol Biol Int. 1997; 42(5-):1023-33 4. Heinrich U, Tronnier H et al. Antioxidant supplements improve parameters related to skin structure in humans. Skin Pharmacol Physiol. 2006; 19(4):224-31


13

Medisch dossier Een gezonde huid is zeker niet gediend met overmaat suikerconsumptie.

Eten voor een gezondere huid Vitamine C Een onmisbaar nutriënt voor de synthese van collageen in de huid is vitamine C. Collageen wordt niet door huidcellen aangemaakt, wel door de bindweefselcellen van de huid. Deze vormen overigens ook het bindweefsel van de inwendige organen zoals de bloedvaatwanden, longweefsel, kraakbeen, enz. Bindweefsel is immers het grootste weefsel in het menselijk lichaam! Een ander effect van vitamine C situeert zich wel in de huidcellen. Huidcellen worden in de epidermis aangemaakt als levende cellen. Deze cellen worden langzaam naar het buitenoppervlak geduwd, terwijl ze omgevormd worden tot dode, verhoornde cellen. Van vitamine C is aangetoond dat het deze omvorming kan bevorderen, zodat er sneller een nieuwere en eventueel een mooiere huid kan ontstaan. Met vit C krijg je een mooiere en sterkere huid!

Vitamine A Vitamine A, dat het lichaam uit carotenoïden kanaanmaken, is een algemene regulator van celdeling. Dat geldt ook voor de deling van bindweefsel- en huidcellen. Vitamine A verbetert ook de verweving tussen de vezels van het bindweefsel. Met extra vit A en/of carotenoïden kan je het eelt op ellebogen en hielen snel weg krijgen. Trouwens eeltvorming op deze plaatsen is een voorteken dat de patiënt zich bevind in een potentieel precancerogeen lichaamsterrein. Het is dokter Moerman van Nederland die dit het eerst heeft waargenomen bij zijn patiënten.

Silicium Je gelaat is de spiegel van je gezondheid

Zorg voor een vlot verkeer van nutriënten De huid is terecht voorzien van een uitgebreid en fijn bloedvatennetwerk. Alleen is het zo dat de huid als laatste bevoorraad wordt. Het lichaam verdeelt de voedingsstoffen zodanig dat de belangrijkste organen (hart, hersenen, longen...) voorrang krijgen. Door het bloed van voldoende nutriënten te voorzien, verzekert men zich dat na passage van de inwendige organen er nog genoeg overblijven voor de opbouw van de huid. De doorbloeding van de huid stimuleren zal daarbij ook helpen. Veel sporten en huidmassages kunnen daartoe dienen, maar ook de flavanolen uit cacao zijn nuttig gebleken. In een recente studie werd men een verbetering van de 'microcirculatie' van het bloed vlak onder de huid gewaar bij vrouwen die een cacaodrankje voorgeschoteld kregen. De studie sloot aan bij andere weldoende effecten van cacao op textuur, hydratatiegraad en roodheid van de huid. Doe er dan geen extra suiker bij want de huid

14


De essentiële mineralen koper en silicium zijn nodig om een stevig bindweefsel op te bouwen. Silicium speelt een rol in de synthese van collageen en glycosamineglycanen. Aanvankelijk werd het nut van silicium enkel aan de hand van uitwendig gebruik aangetoond, maar een studie van de universiteit van Brussel en Antwerpen liet zien dat ook oraal toegediend orthosiliciumzuur de textuur van de huid verbeterde. In de natuur komt silicium in een organisch gebonden vorm voor in haver, boekweit, bamboe, die door het organisme kan opgenomen worden. Als extra suppletie zijn er twee verschillende suppletieproducten op de markt: Biosil van Similia en Fytosil van Bioradix.

Glucosamine Ondersteuning van het bindweefsel heeft enkel zin wanneer naast collageen ook gedacht wordt aan andere bindvezels, zoals glycosamineglycanen, die voor een stevig netwerkstructuur vormen waartussen siliciummoleculen deze structuur nog verstevigen. De belangrijkste bouwstof voor glycosamineglycanen is het glu-

Medisch dossier Een gezonde huid cosamine, dat op zijn beurt uit het aminozuur glutaminezuur gemaakt kan worden. Glutaminezuur komt in dierlijke voeding voor en kan ook als supplement genomen worden in de vorm van glucosaminesulfaat. Het lichaam heeft heel veel glucosaminesulfaat nodig en heeft daarbij veel zwavel nodig. Het element zwavel nemen wij helaas veel te weinig op omdat de zwavel in de voeding door de microgolfoven wordt vernietigd. MSM of metylsulfonylmethaan is één van de beste zwavel leveranciers!

Bescherming tegen ultravioletstraling Huidcellen zijn speciaal voorzien van enzymen om hun intracellulaire vitamine C-concentraties op een hoog peil te houden. Daartoe moeten ook voldoende vitamine C uit de voeding aangevoerd worden (minstens 500 milligram per dag). Het belang van vitamine C is duidelijk: het treedt als antioxidant op om de oxidatieve stress veroorzaakt door het UV-licht op te vangen. Andere antioxidanten, zoals vitamine E en CoQ10 kunnen vitamine C daarbij synergistisch ondersteunen. Trouwens bloemknoppen, bloemblaadjes, boomschors en bladmoes zitten van nature vol met antioxidanten om deze tere plantenonderdelen te beschermen tegen de UV-straling. Onze huid zit ook vol antioxidanten die worden vastgehouden door melanine of het bruin huidpigment door onze huidcellen aangemaakt bij blootstelling aan de zon. Melanine is zeer gegeerd in onze maatschappij in de vorm van een zongebruinde huidsteint. Reeds 10 jaar geleden werd aangetoond dat suppletie van beta-caroteen, lycopeen, vitamine E en C een stijging teweegbrengt in melanine in de huid. Bij zonblootstelling wordt extra melanine aangemaakt om meer antioxidanten, vooral coenzym Q10 en carotenoïden te binden en te concentreren als bescherming tegen de oxidanten aanmaak van de zon op de huid. Carotenoïden zijn in dat licht heel interessant, omdat ze het UV-licht rechtstreeks kunnen opvangen Meer carotenoïden in het dieet weerspiegelt zich in meer carotenoïden in onze huidcellen. Wanneer je handpalmen en voetzolen geel-oranje beginnen te zien, kan dit een signaal zijn van teveel caroteen of te weinig omzetting naar vit A. Ook van groene thee heeft men een beschermende werking tegen UV-straling gemeld. De chemopreventieve kracht van groene thee beperkt zich niet tot haar antioxidatieve waarde. Polyfenolen uit groene thee zijn in staat gebleken om kankercellen te doen ophouden met delen en ze te doen afsterven.

Carotenoïden in de huid beschermen tegen de zonnestraling

Carotenoïden in planten Het fotosynthetisch apparaat van de plant is erg gevoelig voor zonlicht. Dit lijkt in tegenspraak met de gedachte dat planten hun energie uit zonlicht halen. Planten hebben echter enkel het zichtbare licht nodig; al het overige licht (UV-licht...) verstoort de fotosynthese toch maar. Door de aanmaak van pigmenten in hun bladeren selecteren planten het juiste licht. Carotenoïden zijn zulke pigmenten die vaak daartoe ingezet worden. Niet verwonderlijk dus dat carotenoïden ook in onze huid beschermen tegen zonlicht. Uit sommige carotenoïden kan vitamine A aangemaakt worden, waaronder beta-caroteen en beta-cryptoxanthine. Andere carotenoïden zijn niet minder belangrijk. Luteïne en zeaxanthine zijn essentieel als oogpigmenten en beschermen onze ogen tegen oxidatie door het zonlicht veroorzaakt. Lycopeen uit tomaten is geroemd omwille van talrijke antioxidatieve en anticarcinogene eigenschappen. Tracht dus zoveel mogelijk verschillende van deze sterk kleurende voedingsstoffen in uw voeding te brengen. Nog een studie met antioxidanten Gedurende 12 weken kreeg een kleine groep van vrijwilligers een antioxidantenmix toegediend met 3 mg lycopeen, 3 mg luteïne, 4,8 mg beta-caroteen, 10 mg alfa-tocoferol en 75 µg selenium. De vrijwilligers hadden een normale, gezonde huid. Bij deze groep nam men een verhoging van de dikte, dichtheid en effenheid van de huid waar. In de placebogroep werden geen veranderingen gevonden.


15


Info: De voedingsdriehoek Faché is te koop bij het VIOW [email protected] tel. 09 369 06 42

Kook, stoof of bak tomaten om meer lycopenen toe te voegen

16


1. Groenten en fruit die veel zon hebben gezien, vers en niet bewerkt zijn, zullen voedingsrijker en volwaardiger zijn. De kleuren in groenten, fruit en kruiden zijn afkomstig van duizenden bioflavonoïden, de antioxidanten bij uitstek om de Homo-Sapiens te beschermen tegen de zon. 2. Voedingsdriehoek Faché is een functionele entiteit en biedt alle essentiële stoffen aan om de huid maximaal te beschermen tegen alle dagelijkse vijanden: zon, wind, uitdroging, beschadiging, uitrekking. 3. Eet of drink dagelijks groene en zwarte thee. Strooi met een puntje van een koffielepel het poeder van fijngemalen groene thee over de rauwe groenten, in yoghurt, over muesli, in warm water als een thee-instant of als kopje groene thee. 4. Eet elke dag druivenpitten, blauwe bosbes, bosbesbladen en pijnboombast. Kauw regelmatig op druivenpitten. Meng blauwe bosbesbladeren in de salade. Eet elke dag bessen. Deze voedingsmiddelen zitten vol proanthocyanidinen (250 soorten) of de OPC’s genoemd. Zij oefenen een sterke antioxidant werking uit en beschermen vit C in de huid en versterken haar werking. Bovendien werken ze anti-inflammatoir voor de huid. 5. Verhoog uw lycopeenopname door zoveel mogelijk tomaten te eten. Gekookt, gestoofd, gestoomd, gebakken in de oven of verwerkt in ketchup, sauzen, concentraat levert meer lycopenen op! Voeg steeds een soeplepel vlaszaad- of perilla-olie aan tomatenpasta en sauzen. Vul uw voeding aan met dagelijks 15mg lycopeen. Ook olijven of olijfolie aan de gekookte tomaten toevoe-

gen verhoogt 2 à 3 maal de absorptie van lycopenen! Voeg daarom bij tomatenpasta en sauzen steeds olijfolie en een soeplepel vlaszaadolie toe! 6. Laat de carotenoïden (meer dan 600!) de initiële vrije radicalen, het singulet zuurstof vangen. Het beta-caroteen is nodig bij schilferige droge huid, slechte haarconditie, slecht gezichtsvermogen, branderige en jeukerige ogen, droge ogen, oogzweren, infectie van ademhalingswegen. 7. Een natuurlijke verhouding van Ω 3-6-9 vetzuren wordt bereikt door ’s morgens bij het ontbijt de volgende adviezen te volgen: • een koffielepel notenmengsel van walnoten, amandelnoten, hazelnoten, pindanoten,… is een uitstekend vetzuur tussendoortje voor de huid. • gehakte walnoten over vers lichtgestoomde spinazie of andere bladgroenten strooien. • gehakte noten strooien over gebakken of gestoomde pompoen. • notenpasta kan je als broodbeleg afwisselen. • bewaar noten en zaden lucht- en lichtvrij, want ze worden snel ranzig. Bewaar ze niet te lang! Koop steeds kleine hoeveelheden noten en pitten omdat zij snel ranzig kunnen worden! • noten en zaden kan je de avond voordien weken in osmosewater; drink of gebruik het weekwater. • je kan noten, zaden, pitten malen en samen met een weinig groene theepoeder en gemalen algen strooien over muesli, yoghurt, salades,… De huid heeft jodium, goede vetzuren en alle mineralen nodig die in noten, zaden en pitten ruimschoots aanwezig zijn. • koffielepel zadenmengsel: pompoen, zonnebloem, sesam, mosterd, lijnzaad, … ’s morgens bij ’t ontbijt opkauwen of in muesli of yoghurt. • paranoten zijn de rijkst bekende bron van selenium, een sporenelement dat alle ziekterisico’s kan verlagen en de huid beschermt tegen vrije radicalen aanvallen. • pompoen-, sesam-, zonnebloemzaden, pijnappelpitten roosteren in sojasaus of olijfolie en toevoegen bij een omelet, in salades, in kefir, in fruitsalade, … 8. Ondersteun een ondervoede huid op drie niveaus: zorg voor een goede doorbloeding door meer te beweging, uitwendig crèmes, gels, lotions, kunnen nuttig zijn, maar een goed uitgebalanceerde voeding van binnen uit zal een langtermijnseffect nastreven. Een minimum suppletie advies kan als volgt worden samengesteld: 2 soeplepels lijnzaadolie of EVZ/d 0,5 à 3 g teunisbloemolie of GLA/d 1 à 2 g visolie EPA/d lecithine 1200 mg/d vit C > 3 g/d vit E 400IE/d

Medisch dossier Zonlicht en vitamine D

Waarom zonlicht autoimmuunziektes draaglijker maakt? Zonlicht beïnvloedt humeur, botsterkte, bloedcirculatie en immuniteit

Sofie Noppe

W

onen op

een eiland waar de zon bijna altijd schijnt? Het is voor velen een droom. En ja, het is aangenaam! Door de vele berichten over schadelijk effecten van zonnestralen durven we wel eens vergeten dat de zon ook haar positieve kanten heeft. Ze zorgt voor de aanmaak van vitamine D, is de genezende kracht bij sommige huidaandoeningen, en verschaft ons een bruin kleurtje en een goed gevoel. Uiteraard blijven de waarschuwingen meer dan ooit geldig: het is belangrijk om op een verantwoorde manier te zonnen.

Zonlicht maakt huid tot grootste bron van vitamine D Huidcellen bevatten heel veel provitamine D, dit is een voorlopervorm van vitamine D die ontstaan is uit cholesterol. Provitamine D absor-

beert UV-stralen (zonlicht) en wordt hierbij omgevormd tot vitamine D3. Daarna gaan alle reacties vrij vlug. Vitamine D3 wordt bewerkt door onze lever en nieren tot actieve vitamine D. De omzetting van provitamine D naar vitamine D3 onder invloed van zonlicht is m.a.w. de belangrijkste stap in de aanmaak van biologisch actieve vitamine D in het lichaam. En de impact is groot! Om jou een idee te geven: op een onbewolkte, zonnige dag ligt de aanmaak van vitamine D in de schaduw van een boom

$IERLIJKE BRON VISLEVEROLIE EIEREN

CHOLESTEROL 56

0ROVITAMINE$

(5)$

6ITAMINE$ CHOLECALCIFEROL 6ITAMINE$ ERGOCALCIFEROL

0LANTAARDIGE BRONGISTNA 56 BESTRALING

,%6%2

#ALCIFEDIOL

Door met mate van de zon te genieten, vermindert de ernst van bepaalde huidaandoeningen. Psoriasis (rode vlekken en/of witte schilfers), vitiligo (witte vlekken zonder pigment) en atopisch eczeem (jeukende huidontsteking) verbeteren bij gecontroleerde blootstelling aan zonlicht. Ook ons gemoed verandert. Hoe grijzer het weer, hoe grijzer het gemoed. Er is wetenschappelijk een rechtstreeks verband aangetoond tussen het aantal zonnige dagen en depressies. De tijd nemen om bij een dipje in de zon te wandelen doet wonderen. Maar er is meer! Zonlicht induceert een daling in het aantal hartinfarcten, verlaagt de kans op ernstige breuken ten gevolge van osteoporose en verhindert een opflakkering van het klachtenpatroon bij auto-immuunziektes zoals multiple sclerose, reumatoïde artritis, insuline-afhankelijke diabetes of chronische ontstekingen aan de darm. Dit komt omdat zonlicht de aanmaak van vitamine D in onze huid stimuleert.

Aangezien weinig voedingsmiddelen van nature rijk zijn aan vitamine D is het van belang dat we voldoende zonlicht opzoeken.

.)%2%.

"IOLOGISCHACTIEVE 6ITAMINE$ CALCITRIOL


17

Medisch dossier Zonlicht en vitamine D Referenties 1) McCarty MF. Secondary hyperparathyroidism promotes the acute phase response - a rationale for supplemental vitamin D in prevention of vascular events in the elderly. Med Hypotheses 2005; 64(5):1022-6. 2) Holick MF. Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis. Am J Clin Nutr 2004; 79(3):362-71. Cantorna MT, Mahon BD. Mounting evidence for vitamin D as an environmental factor affecting autoimmune disease prevalence. Exp Biol Med (Maywood) 2004; 229(11):1136-42. 3) Mavri A et al. Seasonal variation of some metabolic and haemostatic risk factors in subjects with and without coronary artery disease. Blood Coagul Fibrinolysis 2001; 12(5):359-65.

53% lager dan buiten deze schaduw. Zelfs bejaarde zeventigers bij wie de huid 75% minder provitamine D bevat, maken toch nog goed meetbare vitamine D-gehaltes aan als ze in de zon vertoeven.

Vitamine D dirigeert immuunsysteem Bij auto-immuunziektes zoals multiple sclerose, reumatoïde artritis, insuline-afhankelijke diabetes (type 1) of colitis ulcerosa voert het afweersysteem (= immuunsysteem) een aanval uit op het eigen lichaam. Daartegenover staat dat vitamine D aan bepaalde witte bloedcellen oplegt hoe ze alle structuren in het eigen lichaam moeten leren aanvaarden. Vitamine D zorgt ervoor dat alle geplande aanvallen tegen lichaamseigen onderdelen minder uitgesproken zullen zijn. Er zijn intussen aanwijzingen dat vitamine D de ernst van de symptomen bij autoimmuunziektes laat dalen.

Vitamine D voorkomt afbraak van skelet Beschikt het lichaam over weinig vitamine D, dan schieten onze bijschildklieren in actie. Dit heeft alles te maken met de hoeveelheid calcium in het bloed. Normaal gezien zorgt vitamine D ervoor dat de hoeveelheid calcium in het bloed altijd even hoog is. Ons lichaam is namelijk geprogrammeerd om deze hoeveelheid constant te houden. Vitamine D begeleidt de opname van calcium uit de darm en verhindert de uitscheiding van calcium in de urine. Bij voldoende vitamine D wordt dubbel zoveel calcium uit de dunne darm geabsorbeerd dan bij onvoldoende vitamine D. Is het vitamine D-gehalte te laag, dan nemen we automatisch minder calcium op uit onze voeding, én plassen we meer calcium uit. En dit kan niet! Als compensatie zullen de bijschildklieren een hormoon in de bloedbaan sturen, namelijk het parathormoon. Het parathormoon zal er alles aan doen om de calciumconcentratie in het bloed voldoende hoog te houden, maar doet dit op een eigen manier. Het parathormoon stimuleert de opname van calcium uit nieren en botten, dit om de voorraad in het bloed aan te vullen. Ja, je leest het goed: het parathormoon induceert een verhoogde afbraak van calcium uit het skelet. Het gevolg? Onze botten worden brozer en breekbaarder. Dankzij vitamine D blijven de botten echter sterk en hoeven de bijschildklieren niet tussen te komen.

Minder hartinfarcten bij voldoende vitamine D Het plaatje wordt nog ingewikkelder. Doet het lichaam aan roofbouw op het skelet dan gaat dit gepaard met een ontstekingsreactie. De afbraak van calcium uit het skelet induceert de aanmaak van een ontstekingsbevorderende

18


stof. “Ja, en dan?”, hoor ik jullie denken. Wel, als de lever deze ontstekingsbevorderende stof detecteert, maakt de lever onmiddellijk meer fibrinogeen aan. Dus bij een tekort aan vitamine D haalt het lichaam calcium uit het skelet en maakt de lever fibrinogeen aan. Wat er zo bijzonder is aan fibrinogeen? Het is een bloedstollingsfactor. Met fibrogeen in de buurt ontstaan gemakkelijk bloedklonters. Het zijn deze bloedklonters die mogelijks onze bloedvaten zullen verstoppen. De bloedtoevoer (= zuurstoftoevoer) naar de diverse weefsel wordt hierdoor drastisch beperkt. Wordt een bloedvat volledig afgesloten, dan raakt het weefsel in ernstige zuurstofnood. Is dit afgesloten bloedvat bij toeval één van de kransslagaders die rond het hart liggen, dan raakt de hartspier in zuurstofnood en wordt de pompfunctie gestaakt. Een hartinfarct is het resultaat! Besluit: Verstandig zonnen verlicht huidproblemen en geeft een goed gevoel. Maar bovenal verlaagt blootstelling aan zonlicht het risico op een hartinfarct, osteoporose en opfl akkeringen van auto-immuunziektes. Interessante weetjes: • Blootstelling aan zonlicht kan nooit aanleiding geven tot een intoxicatie met vitamine D. • Voedselbronnen van vitamine D zijn kabeljauwleverolie en vette vis zoals zalm, makreel, sardienen. Melk, fruitsap, granen en brood worden soms verrijkt met vitamine D aangeboden. • Vitamine D stapelt zich op in vetweefsel waardoor de beschikbaarheid in het lichaam daalt. Dit verklaart het chronisch tekort aan vitamine D bij zwaarlijvige personen. • Het is niet zo vreemd dat vitamine D ontelbare functies vervult in het lichaam aangezien cellen uit hart, maag, hersenen, huid, geslachtsorganen en geactiveerde witte bloedcellen antennetjes bevatten waar vitamine D kan aan binden. • Zonder blootstelling aan zonlicht is voor volwassenen een dagelijkse inname van 1000 IU vitamine D een vereiste.

Medisch dossier Huidtypes en hun zongevoeligheid

Huidtype bepaalt zongevoeligheid Geert Vergote

E

en stralende

zon, een verfrissende wind,… het is verleidelijk, maar onbeschermd zonnen is niet zonder gevaar. Spijtig genoeg moeten we soms op de blaren zitten. Onze huid wordt vaker blootgesteld aan UV-stralen dan we denken. De meeste mensen zijn ervan overtuigd dat alleen echte “zonnekloppers” gevaar lopen en dat bewegen (tuinieren of sporten) in de zon geen kwaad kan. Dit is verkeerd, want elke activiteit zonder bescherming tegen schadelijke UV-stralen is ongezond. Ultraviolette straling wordt door een onbeschermde huid geabsorbeerd. De gevolgen worden snel (zonnebrand) of op lange termijn (veroudering van de huid, huidkanker) zichtbaar. De ernst van zonnebrand is afhankelijk van de duur van de blootstelling, je huidtype en het seizoen. Meestal beperken de gevolgen zich tot een lichte roodheid van de huid maar bij erge verbranding ontstaan blaren en symptomen zoals koorts, misselijkheid en uitdroging.

UV-stralen De zon produceert verschillende soorten straling waar ultraviolette (UV) straling er één van is. Er bestaan drie types UV-licht: UV-A, UV-B en UV-C. Alleen UV-A en UV-B stralen bereiken de aarde. De hoeveelheid UV-licht waarmee we in contact komen is van verschillende factoren afhankelijk zoals : • het seizoen (in de winter bereiken minder UV-stralen de aarde dan in de zomer) • het uur van de dag • de hoogte (20% meer UV-B op 1500m boven de zeespiegel) • de weerkaatsing op het aardoppervlak (85% weerkaatsing door sneeuw, 17% door zand, 5% door water en 3% door gras),…

Donkere of bleke huid? Onze huid bevat cellen die de huidskleur bepalen. Deze cellen worden pigmentcellen of melanocyten genoemd. De huidskleur komt tot stand door een aantal factoren waarvan de hoe-

veelheid huidkleurstof (melanine) en de verdeling van de kleurstof in de bovenste huidlaag de belangrijkste zijn. Bij stimulering van de pigmentcellen door zonlicht ontstaat de zo geliefde bruine kleur. Een verhoogde melanineproductie biedt bescherming, maar de productie van deze kleurstof is sterk afhankelijk van het fototype, dit is de mate waarin men op de zon reageert.

Zes verschillende fototypes kunnen worden onderscheiden: • • • •

• •

Fototype I: personen die nooit bruin worden, alleen rood (vb. roodharigen) Fototype II: personen die altijd rood worden maar daarna toch kunnen bruinen Fototype III: personen die altijd bruinen maar soms eerst lichtrood worden Fototype IV: personen die altijd bruinen en nooit rood worden (Zuiderlingen: Italianen, Spanjaarden,…) Fototype V: personen die gepigmenteerd zijn (vb. Indianen,…) Fototype VI: personen die sterk gepigmenteerd zijn (vb. Negers)


19

Medisch dossier Huidtypes en hun zongevoeligheid

•

• •

vooral aandacht aan de kwetsbare zones (oren, neus, lippen, rugkant van voeten en handen, halsuitsnijding (ook bij de heren!), schedel van kaalhoofdigen, okselholten en geslachtsdelen bij kinderen of als je aan naturisme doet. Geleidelijk aan de zon wennen. Zeker bij kinderen, de uren tussen 11 en 15 uur vermijden. Smeer je huid om de twee uur in zolang je in de zon blijft, zelfs op het einde van de dag. In de bergen moeten blootgestelde zones om het uur ingesmeerd worden (winter en zomer).

UV-indexschaal De UV-index is een maat voor de hoeveelheid schadelijke zonnestralen. Hoe groter dit getal hoe gemakkelijker (sneller) je huid verbrandt.

Chronische blootstelling aan zonlicht doet de huid sneller verouderen en verhoogt het risico op de vorming van huidkanker. Bij het ouder worden, veranderen de eigenschappen van onze huidvezels (collageen, elastine). De huid kleurt geel, vertoont rimpels en is minder elastisch. Onder invloed van zonlicht (vooral UV-A licht en in mindere mate UV-B) wordt er collageen en elastine van mindere kwaliteit gevormd met als gevolg een snellere veroudering van de huid. Vooral personen met een bleke huid (fototype I en II) lopen het hoogste risico op huidbeschadiging door de zon.

Is één laagje zonnecrème genoeg? Door het gebruik van zonneproducten kunnen we onze huid beschermen tegen de schadelijke effecten van zonlicht. Volledige afscherming van het zonlicht is gewenst voor huidtypes die geen zon verdragen, kleine kinderen en personen die overgevoelig reageren op zonlicht. Nagenoeg iedereen is overtuigd van het belang van een zonneproduct maar een verkeerd gebruik biedt geen bescherming! Alleen wanneer we onze huid regelmatig insmeren en een voldoende hoeveelheid aanbrengen kunnen we de schadelijke invloeden van het zonlicht voorkomen.

Smeertips •

20


Ten minste 15 tot 30 minuten vóór het zonnen alle lichaamsdelen insmeren die worden blootgesteld aan de zon. Besteed

UV-INDEX

UV-INTENSITEIT

HUID VERBRANDT

1-2 3-4 5-6 7-8 9-12

Zeer laag Laag Matig Hoog Zeer hoog

Vrijwel niet Langzaam Gemakkelijk Snel Zeer snel

Welke beschermingsfactor moet ik kiezen? Tegenwoordig bevatten zonneproducten een UV-A en een UV-B filter. De beschermingscapaciteit van het product wordt weergegeven door de protectiefactor (PF) of SPF (sun protection factor). Hoe kleiner het getal hoe minder goed het product beschermt. De eerste dagen gebruik je best een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor, als je huid een bruinere kleur vertoont kan je overschakelen op een crème met een lagere beschermingsfactor. Gebruik steeds een zonneproduct dat past bij je huidtype. Daarnaast bieden een pet of een hoed bescherming voor het hoofd, het gezicht en de oren. De keuze van de beschermingsfactor wordt bepaald door je huidtype en de sterkte van de zonnestralen (de UV-index). Met de onderstaande tabel kun je voor elke waarde van de UV-index bepalen welke beschermingsfactor je het best gebruikt (afhankelijk van je huidtype).

UV-index Huidtype

I

II

III

IV

1-3

15

12

9

6

4-6

30

25

15

12

7-9

50

40

30

20

10+

60

50

40

30

Sport- en leefstijl Zonnebank

Red je vel: Veilig zonnen onder de zonnebank

Geert Vergote

Zonnebank

E

en vijftigtal jaren geleden was een melkwitte huid synoniem voor een mooie huid. Vandaag is bruin cool. We streven graag naar een bruin tintje. Een gewoonte waardoor we ons lichaam regelmatig blootstellen aan grote hoeveelheden zonnestralen. Sommigen zoeken de zon op in een zuiders oord. Anderen nemen tijdens de winter een duik onder de zonnebank. Full body bruinen, gezichtsbruiner, zonnehemel, zonnedouche. Aan zonnebankmodellen geen gebrek. Een stralende zon. Het is verleidelijk, maar onbeschermd zonnen is niet gezond. Ook wanneer je gebruik maakt van een zonnebank. Red je vel en zon op een veilige manier. UV-B verbrandt, UV-A veroudert De zon en zonnebanklampen produceren verschillende soorten ultraviolet (UV) licht: UV-A en UV-B stralen. Onveilig zonnen is schadelijk voor de huid. De gevolgen worden snel (zonnebrand) of op lange termijn (veroudering van de huid, huidkanker) zichtbaar. De ernst van zonnebrand (hoofdzakelijk te wijten aan UV-B licht) is afhankelijk van de tijd die je doorbrengt in UV-straling en je huidtype. Meestal beperken de gevolgen van zonnen zich tot een lichte roodheid van de huid. Bij erge verbranding ontstaan blaren. Chronische blootstelling aan UV-licht doet de huid sneller verouderen en verhoogt het risico op het ontstaan van huidkanker. Bij het ouder worden, veranderen de eigenschappen van onze huidvezels (collageen, elastine). De huid kleurt geel, vertoont rimpels en is minder elastisch. Onder invloed van UV-licht (vooral UV-A licht en in mindere mate UV-B)

wordt er collageen en elastine van mindere kwaliteit gevormd met als gevolg een snellere veroudering van de huid.

Bruinen à la carte Zonnebanken komen in verschillende maten en gewichten voor. Dit uitgebreid gamma maakt bruinen à la carte mogelijk. Hieronder volgt een opsomming van de meest voorkomende modellen. • Het meest gebruikte model is de zonnebank. Andere namen zijn zonnecombinatie of zonnetunnel. Je ligt tussen twee halfronde delen en wordt aan twee kanten tegelijk bruin. Om de temperatuur zo aangenaam mogelijk te houden zijn sommige zonnebanken uitgerust met een ventilator. • De zonnehemel is een enkelzijdige zonnebank. Dit apparaat kan je boven het bed of voor een stoel plaatsen. • Beschik je over weinig ruimte? Dan is de zonnemobiel een handig alternatief. De zon-

zonnedouche


21

Sport en leefstijl Zonnebank nemobiel is een opklapbare en gemakkelijk verplaatsbare zonnebank. • Is liggen of zitten tijdens het zonnen niet je ding. De zonnedouche is een mogelijke oplossing. Bij dit model ga je niet liggen of zitten maar blijf je rechtstaan. De zonnedouche is dus niets anders dan een vertikale zonnebank. De zonnedouche is ook hygiënisch. Bij een horizontale zonnebank ligt de gebruiker op een acrylplaat. Dit is niet het geval bij een zonnedouche waar de huid niet in contact komt met de acrylplaat. Gebruikers van zonnebanken kunnen soms last hebben van drukpunten. Dit zijn plaatsen (bv. schouder) waar de huid niet bruin verkleurt. Om dit te vermijden is het verstandig om tijdens het gebruik van de zonnebank regelmatig van plaats te wisselen. Bij het gebruik van een zonnedouche zijn er geen drukpunten.

zonnehemel

Welke UV lampen zijn veilig? zonnemobiel

Op basis van de uitgezonden UV straling (UV-A en UV-B) bestaan er volgens Europese normen (NBN EN 60335-2-27:1997) 4 types van UV-lampen: Type I: Type II:

Type III: Type IV:

zenden alleen UV-A licht uit géén beperking voor UV-A straling, maximum 0,30 Watt/ m2 voor UV-B licht tot maximum 0,30 Watt /m2 voor zowel UV-A als UV-B straling tot maximum 0,30 Watt /m2 voor UV-A licht, geen beperking voor UV-B straling

Zonnebanken uitgerust met type IV UV-lampen (turbo zonnebanken) zenden grote hoeveelheden UV-A en UV-B uit. Dergelijke zonnebanken zijn alleen geschikt voor medische doeleinden. Daarom is het aan te bevelen om deze zonnebanken uitsluitend te gebruiken onder toezicht van een arts. Helaas blijkt uit verschillende controles dat de meerderheid van de zonnebanken in ons land van het type UV-4 zijn!

Veilig zonnen onder de zonnebank •

•

22


Altijd rood en nooit bruin als je de zon opzoekt? Dan heb je huidtype (fototype) 1? Vermijd zonnen (zon of zonnebank). Word je met moeite bruin als je de zon opzoekt en is verbranden meer regel dan uitzondering? Dan heb je een licht huidtype.

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

De hoeveelheid UV-straling die je huid aankan is klein. Hou er rekening mee! Zowel bij het zonnen in de natuurlijke zon als bij het gebruik van een zonnebank. Bouw de tijd die je doorbrengt in UV-straling rustig op. Zo went je huid langzaam aan UV-licht en voorkom je zonnebrand. Respecteer het advies van een zonnecentrum. De tijd en het aantal sessies is afgestemd op je huidtype. Stel voor het zonnen de tijdsduur van de zonnebanksessie in. Verbranden onder de zonnebank is mogelijk als je te lang vertoeft onder de zonnehemel. Ben je jonger dan 15? Het gebruik van een zonnebank is verboden! Intensieve blootstelling aan UV-stralen tijdens de kinderjaren verhoogt het risico op de ontwikkeling van huidkanker op latere leeftijd. Het gebruik van een zonnebank is af te raden aan minderjarigen, zwangere vrouwen, mensen met bepaalde huidziektes of erfelijke aanleg voor kwaadaardige huidtumoren. Het dragen van een speciale UV-bril is verplicht tijdens een zonnebanksessie. Deze bril beschermt je ogen tegen de schadelijke UV-straling. Je ogen sluiten is onvoldoende. Deze bril moet voorzien zijn van een CE markering. Parfum, cosmetica (dagcrème, deodorant,…) in combinatie met UV-stralen kunnen allergische reacties uitlokken. Een blijvende ongewenste verkleuring van de huid is niet uitgesloten! Gebruik daarom geen cosmetica wanneer je de zonnebank gebruikt. Het gebruik van een zonneproduct tijdens een zonnebankkuur is niet aan te bevelen. Het kan zelfs gevaarlijk zijn wanneer de stoffen afkomstig van het zonneproduct reageren met de UV-stralen en een ongewenste huidreactie veroorzaken. Beperk de tijd die je doorbrengt onder de zonnebank. Een eenvoudige methode om je lichaam te beschermen tegen ongewenste zonnebrand. Gebruik je geneesmiddelen? Vraag advies aan je arts of apotheker om zeker te zijn dat deze geneesmiddelen mogen gecombineerd worden met UV-licht. Sommige medicijnen maken je extra gevoelig voor ultraviolette straling. Ben je een echte fan van de zonnebank? Beperk het aantal beurten tot 20 per jaar. Respecteer tussen de eerste en tweede beurt van elke sessie een termijn van 48 uren. Tussen de daaropvolgende beurten moet je minstens 24 uren wachten. Er begint een nieuwe sessie wanneer je gedurende 30 dagen geen gebruik hebt gemaakt van de zonnebank. Gebruik na de zonnebank een vochtinbrengende crème. Zo voorkom je uitdroging van de huid. Zon met mate. Een overdaad aan UV-stralen is schadelijk. Of deze straling afkomstig is van de zon of van de zonnebank maakt niets uit.

Dossier Milieu Ecologisch schoonmaken

Ecologisch schoonmaken Joost Meeusen

S

choonmaakmiddelen, waspoeders,

zepen en shampoos horen bij het perfecte leven. Althans, dat tracht de reclamewereld ons te doen geloven. Witter dan wit, zachter dan een teddybeer en frisser reukend dan lavendel, wat meer houden ze ons voor. Maar verliezen we met dat al niet de aandacht voor het noodzakelijke, met name milieu en gezondheid?

“Het lot van de aarde ligt in uw handen. Grote kuis in huis allemaal goed en wel, maar hou er rekening mee dat de aarde er ook goed moet bij varen.”

Wat een wasmiddel allemaal wel niet moet kunnen Zeep bestaat al bijna 5000 jaar: de oudste zeepachtige substanties vond men bij de Babyloniërs. Eerder recent (19de eeuw) hebben de zepen moeten plaatsmaken voor synthetische wasmiddelen. Wasmiddelen werden alsmaar complexer. Niet alleen moet het vuil in oplossing gebracht worden, maar moet het ook nog afgebroken worden. Liefst moet een wasmiddel werken tegen allerhande soorten vuil en op verscheidene oppervlakken. Vervolgens moeten nog andere componenten het kalk in hard water binden, de bacteriën en schimmels afdoden, de witte kleuren bleken en de bonte kleuren feller doen uitschijnen. Sommige wasmiddelen bevatten vluchtige stoffen om de verdamping te bevorderen, om geen droogvlekken achter te laten. Ten slotte komen daar nog de weinig onmisbare eigenschappen bij: de wasverzachter, de kleuren geurstoffen en het schuim. Schuim staat echter niet per definitie gelijk aan reinigend vermogen.

Domper op het visbestand Er doen zich twee milieuproblemen voor met wasproducten. Ten eerste bevatten ze chemische stoffen die slecht biologisch afbreekbaar zijn. Anders gezegd, ze worden niet verwerkt door micro-organismen, maar zullen pas na lange tijd spontaan

degraderen. Ten tweede zijn er de fosfaten, die in wezen niet giftig zijn. In grote hoeveelheden belasten zij het milieu omdat ze algengroei stimuleren. Deze algen zullen de zuurstofvoorraden in de waterlopen uitputten ten koste van het andere waterleven.

Tip n°1: modulaire wasmiddelen Een klassiek wasmiddel bestaat dus meestal uit een mengsel van verschillende bestanddelen. Echter zijn al die bestanddelen niet voor elk doeleinde even nuttig. Een wasverzachter is niet altijd nodig. Soms moet enkel en alleen kalkaanslag aangepakt worden. Vandaar raadt men aan om basisingrediënten van een wasmiddel apart aan te kopen. Men kan het wasmiddel dan zelf samenstellen in functie van het wasgoed.

Ecologische wasproducten Een ecologisch wasproduct moet dus een minimale impact hebben op mens en leefmilieu. Goede producten bevatten géén fosfaten en enkel biologisch afbreekbare oppervlakteactieve stoffen. Als wasadditieven zijn enkel zeolieten, natriumcitraten toegestaan, als bleekmiddel enkel natriumpercarbonaat. Vanzelfsprekend moet het product ook zijn werk goed vervullen. Een slecht wasproduct zal leiden tot een groter gebruik, wat een eventueel milieusparend effect teniet doet. Een goed ecologisch wasproduct hoeft nor-

maal niet onder te doen voor de klassieke middelen.

Ultra-ecologische kuisproducten Is het omdat we de essentie van wassen niet meer kennen, dat we een aantal eenvoudige producten uit het oog zijn verloren? Er bestaan een heleboel milieuvriendelijke stoffen die behoorlijk nette resultaten kunnen voorleggen. Ecologische producten, noch de hieronder opgesomde producten zijn oneindig milieu- of mensvriendelijk. Bescherming van handen en werken in een geventileerde ruimte zijn soms geen overbodige maatregelen. Maar hier men weet tenminste met welke producten men aan het werken is en bovendien zijn ze spotgoedkoop.

1. Azijnzuur Schoonmaakazijn is een oplossing van 8% azijnzuur in water en kan in tal van situaties gebruikt worden. Azijn is ontkalkend, ontvettend, ontgeurend en roestoplossend. Vooral kalkafzettingen in waterkokers en koffiezetapparaten vormen een zwak doelwit voor een azijnbehandeling, evenals thee- en koffieaanslagen in kopjes. De zool van een strijkijzer kan men ontkalken door het strijkijzer op een krantenpapier doorweekt met azijn te laten rusten. Voorts is azijn te gebruiken als toilet- en gootsteenreiniger en als spoelglansmiddel voor ruiten en spiegels. Met azijn kan men ook het binnenste van een koelkast schoon en geurvrij maken.


23

Dossier Milieu Joost Meeusen

5. Ammoniak

De was doen Voor het wassen van textiel kan men een heleboel andere maatregelen nemen om energie en water te sparen: - vul uw machine goed, maar niet overvol. - een groot deel van de energie gaat naar het warmte-element van de wasmachine. Was daarom zo koud mogelijk, onder de 40°C. Heet water doet krimpen en kleuren vervagen (hoe warmer, hoe agressiever het wasmiddel). Voor wol wast men op 30°C, niet meer en niet minder. - ook de zwierder moet niet op maximale stand staan. - een kalkoplosser is niet nodig wanneer men de wasmachine enkele malen per jaar uitspoelt met azijn. - zuinig zijn met het wasmiddel: meer is niet altijd beter. Een betere truc is de wasmachine na enkele minuten op pauze zetten, zodat de was geweekt wordt. - gedragen klederen die niet echt vuil zijn, kan men opfrissen in een droogtrommel met een droogtrommeldoekje - het delicate werk (bh's, bloesjes, panty's,...) kan men met de handen wassen in een shampoosopje. Men kan een handmatige wasmachine simuleren door het textiel in een afgesloten pot met een sopje te steken en door met de pot te schudden.

Ammoniak is een bijtende stof en daarom enkel geschikt om te gebruiken in goed ventileerde ruimtes. Vooral gladde oppervlakken kan men ermee afspoelen: ramen, spiegels, tegels. Ook toepasbaar in bloed- en fruitvlekken op textiel. Oude voorwerpen van goud kan men voorzichtig proper krijgen zonder ze te hoeven opwrijven: men laat het weken in een bakje lauw water met wat ammoniak en wasmiddel.

6. Krijt en talk Krijt is een geraffineerd middel om zilver en marmer op te wrijven. Eventueel kan men daarvoor het krijt mengen met wat spiritus. Talk, krijt en vele andere kleiproducten hebben een absorberende werking. Vet- en olievlekken worden ermee verwijderd omdat ze uit het oppervlak onttrokken worden. Wil men dat de talk niet in contact komt met het te reinigen oppervlak, dan kan men rijstpapier tussen de talk en het oppervlak leggen. Ook als vochtonttrekker van houten vloeren en om elastische afdichtingen van koelkasten e.d. te onderhouden.

7. Oliën 2. Citroensap Citroenen bevatten 5 à 10% citraat of citroenzuur. Net zoals azijnzuur kan het dienen om aanslagen op glazen te verwijderen, eventueel met een beetje zout erbij. Wijnglazen kunnen ermee piekfijn gemaakt worden. Citroenzuur kan ook vruchtvlekken op textiel verwijderen en koper, brons en chroom reinigen. Niet geschikt voor stenen oppervlakken.

3. Soda Met soda bedoelt men meestal het natriumcarbonaat Na2CO3.10H2O, in tegenstelling tot azijn is het een base. Met warm sodawater krijgt men de binnenkant van de koelkast ook schoon (en geurloos), evenals bloemvazen en -potten. Bij deze laatste doodt het ook de schimmels af, wat de volgende planten ten goede zal komen. De afvoer van de gootsteen reinigt men met soda in kokend water, behalve voor een afvoer in kunststof: dan verlaagt men best de temperatuur tot 60°C. Voor niet-aluminium pannen kan men het aanbaksel losweken met soda.

Teer kan je van je handen of voeten wassen met babyolie, dat vanzelfsprekend veel huidsvriendelijker is dan wasbenzine of terpentine. Gietijzer kan men afdrogen met olijfolie om het te bescherming tegen roest. Mat glas kan men terug helder krijgen door slaolie erop te laten inwerken en nadien met keukenpapier af te vegen. Verharde zemen krijgt men terug zacht door het te laten weken in warm water met een lepeltje olijfolie. Olijfolie is uitstekend om droge handen te verzorgen en verfvlekken uit haar te verwijderen. Een mengsel van slaolie en azijn veegt droogvlekken weg van potten en pannen.

8. Tandpasta Tandpasta is een alternatief boenmiddel voor klein zilver en goud. Het wordt ook toegepast als schuurmiddel voor porselein en de buitenkant van elektrische toestellen.

4. Bakpoeder Bakpoeders bestaan uit dubbelkoolzure soda (natriumbicarbonaat, NaHCO3) en citroenzuur in gelijke hoeveelheden: op die manier beschouwd even goed een mogelijke kandidaat als kuisproduct. Bakpoeders kan men gebruiken als vetoplosser en als bleekmiddel. Om aanslag op roestvrij stalen wasbakken schoon te schuren, kan men een pasta van bakpoeder en azijn uitproberen.

24


De meeste tandpasta’s zijn beter geschikt om koper en zilver te reinigen dan uw tanden

Wetenschappelijke visies evolutietheorieën

Dawkins en de Zelfzuchtige Genen Joost Meeusen

V

an genen heeft men vandaag de mond vol. Elke cel van ons lichaam bezit dezelfde verzameling genen, het genoom genaamd. In de cel controleren ze zowat alles, ook de interacties met de buitenwereld. Genen vormen eveneens de rode draad van de evolutietheorie. De nadruk op de genen is sinds de ontdekking van het DNA alleen maar gegroeid. In de jaren '70 verscheen een herwerkte versie van de evolutietheorie waarin de evolutie belicht wordt volledig vanuit het standpunt van het gen. Slechts een dergelijke kleine verandering van zienswijze geeft een totaal ander beeld van de evolutie.

De evolutietheorie als denkkader De evolutietheorie is onlosmakelijk verbonden aan een van de grootste biologen aller tijden, Charles Darwin. Hoewel Darwin toch schatplichtig was aan andere denkers die hem zijn voorgegaan, was hij diegene die een verhaal ontwierp dat áf was. Het toenmalige mensbeeld werd dan wel grondig onderste boven gehaald, voor de biologie betekende dit verhaal een alles omvattend en samenhangend geheel. Eindelijk kreeg de biologie een kader waarmee al die vreemde fenomenen in de natuur begrepen konden worden. 'Niets in de biologie heeft nog betekenis behalve in het licht van de evolutie', zo luidde een artikel van Theodosius Dobzhansky uit 1973, waarin nog eens de evolutie verdedigd moest worden tegenover (creationistische) tegenstanders. De evolutietheorie heeft een andere kijk op de wereld gegeven, die haaks staat op het beeld dat vele godsdiensten voorhouden. Het houdt eveneens in dat de manier waarop wij naar de wereld kijken, afhangt van een theoretisch denkkader (wetenschappelijk of religieus). In filosofische kringen spreekt men van paradigma's en van paradigmaverschuivingen wanneer een denkkader plaats maakt voor een ander. Denkkaders kunnen ook inhoudelijke aspecten van de evolutietheorie bepalen. De uitdrukking 'survival of the fittest' (overleving van de best aangepaste) bijvoorbeeld wordt te gemakkelijk verkeerd begrepen. We illustreren dit aan de hand van een populatie van een diersoort die door een nieuw virus geïnfecteerd wordt. Om welke dieren het gaat, doet er niet echt toe. Elke diersoort wordt geconfronteerd met een verschijnsel dat bij alle organismen op aarde terugkomt: variatie. Elk individu van een populatie is genetisch uniek, wat zich weerspiegelt in indivuele verschillen in fysieke en fysiologische kenmerken. Ook het immuunsysteem is bij iedereen anders. Aangezien het virus pas opgedoken is, kan ze een kleine epidemie binnen in de populatie veroorzaken. Dankzij de genetische variatie is de kans groot dat er individuen zijn die wel bestand zijn tegen het virus. Deze individuen hebben een selectief voordeel en zullen zich sneller gaan voortplanten in de populatie.

De wet van de best aangepaste 'Survival of the fittest' werd al gauw de wet van de sterkste. De sterkste spreekt meer tot de verbeelding: de harde strijd om eten en om niet gegeten te worden. Toch kan het misleidend zijn. Men denkt dan aan de vorming van gespecialiseerde organen in dienst van de jacht of overleving in barre omstandigheden. In de natuur is echter elke soort even sterk, ook al staan ze onderaan de voedselpiramide. Een (planten)soort die enkel goed is in het zich voortplanten, maar die hoegenaamd geen weerstand biedt tegen predatoren, kan even sterk zijn als een soort die veel energie besteedt aan de verdediging tegen predatie. Om een virus te overleven is het voldoende dat je ze kan herkennen, ook al is de rest van het immuunsysteem zwakker dan anderen. De illusie van de wet van sterkste wordt echt doorprikt indien men zich een extreem sterk en dodelijk virus voorstelt waarvoor geen (evolutionaire) remedie te vinden zou zijn. Men zou denken dat dit virus zich razendsnel doorheen de populatie zal verspreiden, maar niets is minder waar. Door zijn gastheersoort uit te roeien, elimineert het meteen zijn eigen bestaansmogelijkheid. Een dergelijk virus zou vanuit een evolutionair standpunt een erg kort leven beschoren zijn. Nu kan men daar wel tegen in opwerpen dat een succesvol virus niet dodelijk hoeft te zijn, maar dat het zich beperkt tot een louter voortbestaan in het DNA van de gastheer (zonder de cel te doden). Wel, die virussen bestaan ook; ze zitten zelfs in ons eigen genoom. Een groot deel van ons DNA codeert niet voor genen en vormt als het ware een parkeerruimte voor virussen en andere virusachtige elementen.

Richard Dawkins

De slag om het DNA Met de virussen zijn we er nochtans bijna. Virussen zijn immers niet meer dan wat DNA met een eiwitmantel er rond gewikkeld. En DNA is datgene waar alles om draait.


25

Wetenschappelijke visies evolutietheorieën

Natuurlijke selectie werkt niet in op de soort (groepsselectie), zelfs niet op het individu (al komt het daarop wel vaak neer). Het strijdtoneel van de evolutie bevindt zich op het niveau van het gen. Darwin had nog geen weet van genen of DNA; de auteur van 'The selfish gene' wel. Richard Dawkins vertegenwoordigde met dit populairwetenschappelijk boek uit 1976 de genocentrische lijn van de evolutietheorie. Dawkins is een gedragsbioloog, die met dit boek het voorkomen van zowel altruïstisch als zelfzuchtig gedrag bij dieren wou toelichten. Volgens hem is de beste manier om evolutie te verklaren, zich te plaatsen in de positie van het gen. Wat is de beste mogelijkheid voor een gen om zich in een populatie te verspreiden? Een gen is zelfzuchtig: het denkt in eerste instantie aan de overlev(er)ing van zichzelf. Doch ‘weet’ het gen dat ook bepaalde familieleden hetzelfde gen dragen, dus ten opzichte van deze familieleden (ouders, broers en zussen) zal het zich eerder altruistisch gedragen. De houding tegenover andere soortgenoten is onzeker. Vaak hangt het gen van zijn soortgenoten af voor zijn overlev(er)ing, dus zal het gen zich altruïstisch gedragen (bijv. door soortgenoten te waarschuwen voor de aanwezigheid van een roofdier in hun buurt). Bij andere soorten is er minder sprake van altruïsme. Dat zien we duidelijk wanneer twee mannetjes wedijveren om de gunsten van een wijfje. Deze gevechten vergen veel energie van het dier waarvan men eerder zou verwachten dat ze besteed zou worden in de voortplanting. Bij zeehondenbuls bijvoorbeeld zijn deze gevechten erg fel, omdat mannetjes strijden om een harem wijfjes. Bij winst ziet het gen dat de hoge inzet verzilverd worden in de voortplanting van dat gen via meerdere wijfjes. Voor de meeste diersoorten is de beschikbaarheid van energie echter niet zo groot. Een gevecht zal voor beide partijen een slechte zaak zijn, zodat daarvan direct afgezien wordt. Paringsconflicten worden dan herleid tot het maken van dansen of het uitpakken met bonte kleuren.

Egoïsme versus altruïsme In populaties gedragen genen zich tussen twee extremen. Nooit zullen ze moordzuchtig zijn ten opzichte van hun soortgenoten, alhoewel hiermee andere genen geëlimineerd kunnen worden. Moordzucht zal de soort doen uitsterven, waarmee het gen zichzelf de das omdoet. Aan de andere kant houdt zuiver altruïsme ook geen steek. Een gen zal zich niet zomaar opofferen ten bate van de soort omdat het dan zelf verloren gaat. Altruïsme komt niet-

26


Door de evolutie te bekijken vanuit het oogpunt van het gen verkrijgt men een ander inzicht in de evolutietheorie. Thans noemt men dit de genocentrische benadering van evolutie.

temin voor in de natuur, in geval wanneer het gen er zeker van is dat de ander het zelfde zou doen in zijn plaats. We zien dus dat het belang van een gen vaak samenvalt met de belangen van de soort. De manier waarop dit allemaal geformuleerd is, blijft problematisch. De genen van Dawkins lijken bijna een bewustzijn te hebben, alsof ze kunnen berekenen hoe ze hun overlevingskansen kunnen maximaliseren. Het suggereert dat genen doelgericht te werk gaan en dat ze een wil tot voortplanten bezitten. Dawkins excuseert zich dan ook meermaals voor deze ongelukkige manier van spreken en wijst erop dat evolutie een blind proces is. Natuurlijke selectie van genen kan ook op een andere (causale) manier uitgelegd worden, zij het veel omslachtiger.

Zelfzucht van genen sluit altruïsme niet uit Laten we het toch proberen met een laatste gevalstudie. Vogels laten dikwijls een alarmkreet horen wanneer ze een roofdier zien aankomen. Uiteraard is dit gedrag zeer voordelig voor de soortgenoten, omdat zij op tijd hun biezen kunnen pakken. Echter diegene die alarm slaat, maakt zich wel extra kwetsbaar door net de aandacht van de indringer te trekken. Toch heeft dit gen het meeste kans om in een populatie te blijven. Stel dat er twee genvariaties voor dit gedrag in de populatie bestaan: een alarmgen (zoals onze altruïst hierboven) en een stil gen. Moest heel de populatie een stil gen dragen, zou ze te erg te lijden hebben onder de druk van de roofvogels. Niemand wordt immers gewaarschuwd voor het komende gevaar. Vandaar dat het interessanter is dat de populatie ook enkele individuen heeft met een alarmgen.

Toch kan deze ‘stand van genen’ niet blijven voortbestaan: zoals gezegd hebben de alarmeerders een lagere overlevingskans dan de stille en zullen gauw uitgeselecteerd worden. Een alarmgen heeft dus enkel zin wanneer ze door hoofdzakelijk iedereen in de populatie gedragen wordt. Dan pas wint het alarmgen op het stille gen, omdat ze de garantie hebben dat ze zelf ook gewaarschuwd zullen worden. Nochtans zal er nog een minderheid met stille genen in de populatie blijven voorbestaan. Stille genen en alarmgenen vormen op die manier een stabiel evenwicht die aangehouden wordt zolang de selectiedruk van de roofdieren blijft bestaan.

Samenwerkingsvormen tussen genen Zelfzuchtige genen, het lijkt een enge bedoening. Het is nauwelijks nog voor te stellen hoe evolutie tot hogere organismen is geraakt, indien men inbeeldt dat ook genen in eenzelfde lichaam een strijd voeren (al is deze strijd slechts marginaal). Niet iedereen is het dan ook eens met deze visie. In een volgend stuk zullen we zien dat genen desondanks maar al te graag samenwerkingsbanden met elkaar smeden. Dawkins heeft dit ook uitvoerig besproken in zijn 'The extended phenotype' uit 1981. Genen reiken verder dan hun neus lang is (of liever: dan het eiwit waarvoor ze coderen); hun effecten beperking zich niet tot het cellulaire. Desondanks zullen we volgende keer iemand anders aan het woord laten, met name Lynn Margulis. Zij is diegene die de term symbiose in de biologie heeft geïntroduceerd. Symbiose geeft een nog andere kijk op het leven op aarde, zonder dat ze per se in strijd hoeft te zijn met zelfzuchtige genen.

Orthomoleculaire waarschuwingen Televisie kijken

Televisie verstoort maaltijdritme bij kinderen

Joost Meeusen

E

en van

de hoofdfactoren in de toename van obesitas die men de laatste 30 jaren heeft meegemaakt, is de opkomst van de televisie. Tenminste dat zegt het gezond verstand toch. Televisie zet immers de kinderen weinig aan tot beweging en dit terwijl ze heel de dag op de schoolbanken hebben gezeten. Nu heeft een Canadese studie dat probleem ook onderzocht en daaruit is gebleken dat het probleem nog veel dieper ligt dan dat.

In de studie ging men het effect na van een suikerdrankje op het eetgedrag van jonge kinderen. Normaal moet de aanvoer van suiker in het lichaam voor een gevoel van verzadiging zorgen, bijvoorbeeld een verminderde trek in pizza een half uur later in het geval van de studie. Het niet-TV kijkend deel van de jongens had inderdaad de normale mindere eetlust ten opzichte van de groep jongens aan wie een ongesuikerd drankje aangeboden was. Voor de jongens die voor de TV zaten te eten, was nauwelijks een verschil waarneembaar. Zij aten evenveel als anders en hadden dus beduidend

meer calorieën binnen dan de niet-TV-kijkende groep. Onverantwoord kijkgedrag kan dus een gevaar zijn voor de volksgezondheid. Al te gemakkelijk laat men frisdranken toe bij de televisie, een gewoonte die ons zeker en vast is geïnspireerd door de reclame- en filmwereld. De overtollige suikers in deze frisdranken zijn niet alleen een overdaad aan calorieën, maar stimuleren bovendien het gevoel van verzadiging minder sterk in vergelijking met vaste maaltijden van gelijke calorische inhoud. Dat blijkt ook uit deze studie: suikers verminderen de eetlust al niet meer

Referentie: Lutat, core verilis alis ea feuismo lorper se ming euis num nosto et, quat. Xerci erci tis nis nim veliquamcon eriusto odolobortisi tio ex enismodiam quis nullam nim zzril et venis nostinisit accum quam vel ullam, consenim enim dolore magna at diam dolore eugait lamcon velit wis et at. Cip eui tincipit nonsectem qui tat lutat at. Equat ilismolor sed dolore doloreetuer ipit, commy non henim erosto od


27

Orthomoleculaire waarschuwingen Kleurstoffen

Kleurstoffen weer in verdachtenbank

Walter Faché

B

epaalde kleurstoffen

en toevoegingen aan voedsel kunnen in normaal gebruikte hoeveelheden bij kinderen leiden tot onder meer hyperactiviteit, verminderde concentratie, driftbuien en allergische reacties. Dat melden Britse media op grond van een nog niet gepubliceerde studie door Engelse onderzoekers, verbonden aan de Universiteit van Southampton.

INFO Boek van Kamsteeg

Hun bevindingen zijn in overeenstemming met eerder onderzoek waarvan de resultaten in 2000 bekend werden. Toen was een commissie van de Engelse Voedingsautoriteit FSA echter van mening dat de uitkomsten niet overtuigend waren. Tijdens een besloten bijeenkomst noemde dezelfde commissie de nieuwe onderzoeksresultaten wel van belang voor de volksgezondheid. De uitkomsten zullen echter pas worden vrijgegeven na publicatie van de resultaten in een wetenschappelijk tijdschrift en dat kan nog enkele maanden duren. De onderzoekers testten de volgende kleurstoffen bij kinderen van drie jaar en acht/negen jaar oud: tartrazine (E102), chinolinegeel (E104), oranjegeel S (E110), azorubine, karmozijnrood (E122), cochenillerood (E124) en allurarood (E129). Een lid van de commissie van de FSA, prof. dr. Vyvyan Howard, stelde tegenover de BBC dat het biologisch aannemelijk is dat de genoemde stoffen effecten hebben. „Terwijl het wachten is op de precieze uitkomsten kunnen ouders ervoor kiezen hun kinderen er niet aan bloot te stellen. Ze hebben geen enkele voedingswaarde. Zelf geef ik ze niet aan mijn 15-jarige dochter.” De Britse supermarktketen Sainsbury heeft inmiddels besloten ”soft drinks” van het huismerk vanaf volgende maand uitsluitend zonder kleuren smaakstoffen op de markt te brengen. Het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen kan over de onderzochte Enummers al het volgende vrijgeven:

Tartrazine is een synthetische azokleurstof. Als additief is het toegestaan onder E-nummer E102. Tartrazine is een van de meest omstreden azokleurstoffen. Het stimuleert de histamineproductie in het lichaam (Histamine heeft een belangrijke rol bij een groot aantal overgevoeligheids en allergische reacties). E102 kan bijwerkingen hebben voor mensen met astma. Samen met benzoëzuur kan het hyperactiviteit bij kinderen veroorzaken.

28


E102 kan in combinatie met aspirine leiden tot allerlei overgevoeligheidsreacties.

Chinolinegeel Chinolinegeel is een synthetische gele non-azokleurstof. Als additief is het toegestaan onder E-nummer E104. Het wordt afgeraden voor hyperactieve kinderen .

Oranjegeel S (E110) De kleurstof oranjegeel S (E110) kan overgevoeligheid zoals astma veroorzaken. De kans hierop is groter wanneer u overgevoelig bent voor acetylsalicylzuur (pijnstiller).

Azorubine is een rode synthetische azokleurstof. Als additief is het in de EU toegestaan onder Enummer E122. Het wordt afgeraden voor mensen met astma, voor hyperactieve kinderen en in combinatie met aspirine

Cochenillerood E 124 Cochenillerood is een azo- en koolteerstof, die wordt gesynthetiseerd door een koppeling van beta-naftol aan gediazoteerd naftionzuur. Toepassing in loempia's, frisdranken, limonadesiroop, vlaaivulling, vissticks,vruchtenyoghurt, jam, vla, vruchtenwijn, kruidenjenever, salades. Cochenillerood veroorzaakt bij personen die gevoelig zijn voor azokleurstoffen, maag- en darmklachten, huiduitslag en oedeemvorming. E124 staat ook bekend als een histamine-vrijmaker.

E129 allurarood wordt gebruikt in snoep en vleesproducten. Allurarood is een azokleurstof, en wordt zoals alle azokleurstoffen in verband gebracht met ADHD (in combinatie met benzoaten) en astma. Het versterkt reacties bij mensen die intolerant zijn tegen salicylaten. Een van de afbraakproducten in het lichaam veroorzaakt in hoge concentraties blaaskanker bij proefdieren.

Voor u gelezen ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS Voor u gelezen Deze rubriek wordt samengesteld door de orthomoleculaire voedingsdeskundige medisch jounalist Walter O.M. Faché, Ir. Joost Meeusen, Apr. Fernand Haesbrouck, wetenschapsjournalist Dirk Bogaert en Pieter Van Melckebeke. Wij gaan op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding. Hierbij kan de lezer vragen stellen, die de voedingsraad van het VIOW kan onderzoeken en in deze rubriek beantwoorden.

Referenties: 01. Glei M, Hofmann T, Kuster K, Hollmann J, Lindhauer MG, PoolZobel BL. Both wheat (Triticum aestivum) bran arabinoxylans and gut flora-mediated fermentation products protect human colon cells from genotoxic activities of 4-hydroxynonenal and hydrogen peroxide. J Agric Food Chem. 2006 Mar 22;54(6):2088-95 02. Ghoneum M, Gollapudi S. Synergistic role of arabinoxylan rice bran (MGN-3/Biobran) in S. cerevisiae-induced apoptosis of monolayer breast cancer MCF-7 cells. Anticancer Res. 2005 NovDec;25(6B):4187-96.

Arabinoxylaan als preventieve en ondersteunende kankertherapie Bij een dagelijkse inname van 2,5 tot 3 gram arabinoxylaan verhoogt het percentage ‘natural killer-cellen’ (NK) met meer dan 300%. De activiteit van de B-cellen kan met 250% stijgen. Het aantal T-cellen neemt met 200% toe. De verhoging gebeurt zowel bij gezonde mensen, die door arabinoxylaan beter beschermd worden tegen ziekte, als bij patiënten die al een infectie of kanker hebben. Arabinoxylaan verbetert de immuniteitsgraad van de zieken waardoor ze meer kans op genezing krijgen.

Werkingsmechanisme De mechanismen waardoor arabinoxylaan de voornaamste immuniteitscellen activeert, is onderzocht via verschillende klinische studies (1,2). Hieruit blijkt dat arabinoxylaan de activiteit van de immuniteitscellen aanzienlijk stimuleert. Arabinoxylaan beïnvloedt vooral de NK-cellen en maakt ze veel krachtiger en meer immuun. Arabinoxylaan vergroot het beschikbare granulaat in de NK-cellen en T-suppressorcellen. Ook hun aantal stijgt aanmerkelijk. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat geïsoleerd en gezuiverd NK-celgranulaat voor heel wat soorten kankercellen vernietigend werkt. Daarom is het zo belangrijk dat arabinoxylaan de kwaliteit en kwantiteit van dit granulaat in iedere beschikbare NK-cel drastisch opvoert. Uit een vier jaar durende studie met arabinoxylaan blijkt dat deze stof niet toxisch is. Even belangrijk is dat de productie van NK-cellen tijdens de testperiode van 48 maanden 315% hoger bleef dan bij de aanvang van de test. Het gevolg is dat patiënten, waarvan een niet uitgezaaid kankergezwel operatief of via bestraling en chemotherapie werd geëlimineerd, dankzij het gebruik van arabinoxylaan sneller herstellen. De kans op recidief is door het blijvend hoge niveau van de Natural Killer cellen aanmerkelijk kleiner. Arabinoxylaan is een voedingssupplement dat kan besteld worden in iedere apotheek. (DB)

Dementie omkeerbaar? Hersenaandoeningen zoals dementie of de ziekte van Alzheimer zijn gedeeltelijk omkeerbaar door het doen van oefeningen of het slikken van bepaalde medicijnen. Dat blijkt uit een onderzoek met proefdieren aan de technische universiteit van het Amerikaanse Massachusetts. De meeste behandelingen van dementie zijn momenteel gericht op de vroege fases van de ziekte, maar uit het onderzoek dat in het blad Nature is gepubliceerd zou blijken ook vergaande hersenbeschadigingen gedeeltelijk kunnen worden teruggedraaid. De onderzoekers gebruikten genetisch gemanipuleerde muizen met een hersenaandoening. Voordat de ziekte bij de dieren werd

’geactiveerd’ werden hen verscheidene trucjes geleerd. Zes weken nadat de dieren ziek waren gemaakt, konden de meeste muizen de trucjes niet meer herinneren. Enkele dieren werden vervolgens in een kooi gezet met "stimulerend" speelgoed. Na enige tijd bleek dat de muizen opnieuw de trucjes konden herinneren en ook beter bleken dat de controlegroep in het leren van nieuwe dingen. Een andere groep zieke muizen kreeg het medicijn HDAC toegediend. Zij bleken na enige tijd over dezelfde mogelijkheden te beschikken als de muizen die door middel van speelgoed en dergelijke stimulansen hun hersenen weer hadden ontwikkeld.

Een van de onderzoekers denkt dat mensen met een hersenaandoening hun geheugen niet ’verliezen’ maar dat de herinneringen als gevolg van de ziekte niet toegankelijk zijn. (WF) Referentie: Xiangyou Hu, Qi Shi, Xiangdong Zhou, Wanxia He, Hong Yi, Xinghua Yin, Marla Gearing, Allan Levey, Riqiang Yan Transgenic mice overexpressing reticulon 3 develop neuritic abnormalities The EMBO Journal (Nature) (03 May 2007)

29

ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS

Groene thee verbetert cognitief functioneren Groene thee blijkt niet alleen ontstekingsremmende en huidbeschermende eigenschappen te bezitten maar heeft ook een gunstig effect op het cognitief functioneren. Dit verklaart mogelijk het feit dat dementie - en dan met name Alzheimer - in Japan minder frequent voorkomt dan in Europa. Al eerder bleek uit experimentele onderzoeken en dierstudies dat de polyfenolen (catechines, met name epigallocatechine-3-gallaat) in groene thee verantwoordelijk zijn voor celprocessen die een beschermende werking hebben op de neuronen. Een nieuwe studie toont voor het eerst deze positieve effecten bij mensen aan. In een cross-sectionele studie in het ‘land van de groene thee’ werden de gegevens van 1003 Japanse mensen van 70 jaar of ouder geanalyseerd. De personen vulden een vragenlijst in, onder andere over de consumptie van groene thee. Het cognitief functioneren werd gemeten middels een examen. Conclusie: hoe meer genuttigde koppen groene thee, hoe beter de cognitie. Consumptie van groene thee kan zodoende bescherming bieden tegen neurologische aandoeningen, zoals dementie en Parkinson. (JM) Referentie: Unno K, Takabayashi F, Yoshida H, Choba D, Fukutomi R, Kikunaga N, Kishido T, Oku N, Hoshino M. Daily consumption of green tea catechin delays memory regression in aged mice. Biogerontology. 2007 Apr;8(2):89-95.

Referentie: Takase B, Akima T, Satomura K, Ohsuzu F, Mastui T, Ishihara M, Kurita A. Effects of chronic sleep deprivation on autonomic activity by examining heart rate variability, plasma catecholamine, and intracellular magnesium levels. Biomed Pharmacother. 2004 Oct;58 Suppl 1:S35-9.

30

Zeaxanthine en luteïne tegen huidkanker Epidemiologische en klinische studies tonen aan dat er een verband bestaat tussen het ontstaan van kanker en een té lage concentratie zeaxanthine in het menselijke lichaam. De Duitse professor Anton Muhlhofer, die verbonden is aan de Universiteit van Hohenheim (Stuttgart), publiceerde hierover een studie in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Cancer Metastasis’. Samen met vooral Aziatische en Oost-Europese klinische onderzoekers pleit hij voor een dagelijks grotere opname van zeaxanthine via voeding of supplementen om het ontstaan van kanker af te remmen. Wetenschappers van de Amerikaanse Cornell University publiceerden enkele weken geleden nog een zeer belangrijke studie waaruit bleek dat luteïne en zeaxanthine de huid beter wapenen tegen de ultraviolette straling van de zon. Volgens de onderzoekers spelen deze specifieke carotenoïden een cruciale rol in het helpen voorkomen van de snelst groeiende kanker die het huidmelanoom is. (DB) Referentie: McNaughton SA, Marks GC, Gaffney P, Williams G, Green AC. Antioxidants and basal cell carcinoma of the skin: a nested case-control study. Cancer Causes Control. 2005 Jun;16(5):609-18.

Calcium en magnesium voor een betere nachtrust Calcium is essentieel voor de aanmaak van sterke botten en tanden, voor een goed functionerend zenuwstelsel, een goede spiercontractie, en voor een gelijkmatige hartslag. Magnesium heeft een belangrijke rol bij de vorming van energie uit de voeding, maar zeker ook bij spiercontractie. Een tekort aan magnesium kan vaak krampproblemen veroorzaken vooral in de benen zoals kuiten. Magnesium helpt om een normale spier en zenuwfunctie te handhaven, en speelt een rol in energiemetabolisme en proteïnesynthese. Bovendien gaat het de stress tegen die de spiergroei serieus kan aantasten en het helpt om spierpijn te verminderen. Het kan zelfs kracht verbeteren; uit een studie bleek dat atleten die een magnesiumsupplement namen hun been kracht hadden vergroot. Veel mensen die met gewichten trainen hebben moeite met slapen na een zware training, vaak vanwege de reactie van het lichaam op de stress van het proberen te repareren wat afgebroken is. Magnesium helpt om die stress te verminderen, en brengt het lichaam in een gunstigere toestand om te rusten en te slapen. Omdat het de slaap aanzienlijk verbetert, bevordert magnesium niet alleen een beter herstel tijdens de slaap maar het zorgt er ook voor dat je beter voorbereid ontwaakt – mentaal en fysiek – voor de volgende training.

Voor wie is het: -

sporters die de gewrichten zwaar belasten iedereen die weinig zuivelproducten consumeert mensen met lactose-intolerantie en daarom geen zuivel mogen drinken

Wat zijn de resultaten van Calcium-Magnesium? -

een betere gezondheid minder last van artrose (WF)

ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS

Verband tussen zwaarlijvigheid en vitaminegebrek! Uit een Amerikaanse studie blijkt dat er een duidelijk verband bestaat tussen een tekort aan vitaminen en het ontstaan van zwaarlijvigheid. Mensen, die door het gebruik van fastfood te weinig basisvoedingstoffen eten, worden veel sneller dik dan zij die voedingsupplementen gebruiken. (DB) Bron: Kimmons JE, Blanck HM, et al, Association between body mass index and the prevalence of low micronutrient levels among US adults MedGenMed, 2006; 8(4): 59

Matige alcoholconsumptie en borstkanker Deze week kwam er slecht nieuws voor de mensen die graag een glaasje alcohol drinken. Wetenschappers maakten de resultaten bekend van een 10 jaar durende studie waar 38.454 kankervrije vrouwen aan deelnamen. Uit de resultaten blijkt dat vrouwen die 30 gram alcohol per dag drinken (1.5 aperitief) 43% meer kans hebben om borstkanker te krijgen dan de vrouwen die alcoholvrij door dit leven gaan. Dames die driemaal per week van 1 alcoholisch drankje genieten hebben 11% meer kans op een borsttumor. (DB) Bron: Zhang SM, Lee IM, et al, Alcohol consumption and breast cancer risk in the Women's Health Study, Am J Epidemiol, 2007; 165(6): 66776.

Eiwit in bloed voorspelt hartaanval Artsen zouden aan de hand van een bloedtest vooraf vast kunnen stellen dat de conditie van een patiënt achteruit zal gaan. Wanneer een bepaald eiwit -NT-proBNP- in verhoogde mate aanwezig is, duidt dat op beschadiging van de hartspier of dat deze onder spanning staat. Dat kan ook het geval zijn als de conditie van de patiënt stabiel lijkt. Aan de studie, die gepubliceerd werd in de 'Journal of the American Medical Association' (JAMA), namen 1000 mannen en vrouwen deel die gedurende een aantal jaar een bloedonderzoek ondergingen als aanvulling op de regelmatige medische controles. In die tijd kregen 26 van hen te maken met ernstige problemen in de bloedcirculatie, zoals een hartaanval, een beroerte of hartfalen. Een aantal van hen overleed daaraan. De onderzoekers ontdekten dat deze levensbedreigende cardiovasculaire problemen duidelijk samenhingen met een verhoogde aanwezigheid van het onderzochte eiwit in de maanden daaraan voorafgaand. Tijdens een geregelde controle meet de arts onder meer de bloeddruk, de cholesterolwaarden en het gewicht van hartpatiënten om zo een inschatting te maken van het risico op verdere medische moeilijkheden. "Het is duidelijk dat deze nieuwe test iets registreert wat we met de standaardcontrole niet opsporen”, zegt onderzoeker dr. Mary Whooley van de University of California in San Francisco. "Zo haalt deze levensreddende methode patiënten eruit waarmee het ogenschijnlijk goed gaat, maar die in werkelijkheid een aangepaste en dringende cardiovasculaire behandeling nodig hebben." (WF) Bron: Corteville DC, Bibbins-Domingo K, Wu AH, Ali S, Schiller NB, Whooley MA. N-terminal pro-B-type natriuretic peptide as a diagnostic test for ventricular dysfunction in patients with coronary disease: data from the heart and soul study. Arch Intern Med. 2007 Mar 12;167(5):483-9.

31

ORTHOTRENDS ORTHOTRENDS

Vermageren zonder beweging veroorzaakt meer osteoporose Vermageren bij overgewicht is zeker een goed idee. Dat het niet alleen goed is voor de slanke lijn is inmiddels wel bekend. Mensen met overgewicht hebben een hoger risico op kanker, harten vaatziekten en gewrichtsslijtage. De manier van afvallen heeft echter invloed op de botdichtheid, zo melden Amerikaanse en Italiaanse onderzoekers in het tijdschrift Archives of Internal Medicine. Ze doen dit op grond van onderzoek bij 48 personen, onder wie 30 vrouwen en 18 mannen. Deelnemers die afvielen door minder te eten en door hun calorie-inname te beperken, verloren niet alleen gewicht. Ook hun botdichtheid nam af op plaatsen waar juist dikwijls botbreuken optreden. Bij de groep die evenveel afviel als de dieetgroep, maar dan door oefeningen te doen en meer te bewegen, zagen de onderzoekers geen afname van de botsterkte. De wetenschappers besluiten dat het belangrijk is om caloriebeperkingen in afslankprogramma’s samen te laten lopen met extra beweging. Dat kan het verlies van kostbare botmassa voorkomen. (WF)

SELENIUM+ZINC

De veilige keuze om gezond en actief te blijven • Volledige antioxidantenformule • Voor een optimale bescherming bij élke inname • Om opnieuw fit te worden!

Dé sleutel-elementen voor de gezondheid. SELENIUM+ZINC is een basiscomplex van primaire antioxidanten, bevattende de vitaminen A, B6, C en E en de spoorelementen zink en selenium. Pharma Nord ontwikkelde en produceert als eerste een organisch gistpreparaat, gestandaardiseerd op 70% selenomethionine dat als seleniumbron gebruikt wordt in SELENIUM+ZINC. Deze organische vorm kent een maximale biologische activiteit.

Bewezen doeltreffendheid De doeltreffendheid van SELENIUM+ZINC werd bewezen in een placebogecontroleerde dubbelblindstudie met goed getrainde personen tijdens een trektocht in de Himalaya.

Concentratie aan antioxidante nutrïenten

Evolutie van de antioxidante capaciteit Vitamine C

Placebo SELENIUM+ZINC

Vitamine E Selenium Voor

28 dagen

Na

J. Pincemail, J. Lecomte en coll., "Oxidatieve stress, antioxidantia en lichaamsbeweging". Medi-Sfeer 09/2001; 323-326.

BE_SelenZink_Ad_Orthofyto_LeefNu_1006

Het antioxidantenprofiel van de groep die SELENIUM+ZINC had ingenomen bleef ongewijzigd daar waar bij de placebogroep een daling tot 30% waargenomen werd.

Bron: Dennis T. Villareal, MD; Luigi Fontana, MD, PhD; Edward P. Weiss, PhD; Susan B. Racette, PhD; Karen Steger-May, MA; Kenneth B. Schechtman, PhD; Samuel Klein, MD; John O. Holloszy, MD Bone Mineral Density Response to Caloric Restriction–Induced Weight Loss or Exercise-Induced Weight Loss. A Randomized Controlled Trial Archives of Internal Medicine, Dec. 11/25, 2006; vol 166: pp 2502-2510. SELENIUM+ZINC bestaat in verpakkingen van 30, 90 en 150 tabletten.

32

Verkrijgbaar in apotheken, 1 tablet per dag

BE_SelenZink_Ad_Orthofyto_LeefNU1 1

Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel. 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:[email protected]

18-10-2006 13:59:07

ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL

Kan Ritalin psychotisch maken?

en

De Belgische apotheker Fernand Haesbrouck die in diverse psychiatrische ziekenhuizen werkt, waarschuwt in zijn boek ADHD-medicatie: medische megablunder voor het toedienen van Ritalin en Concerta. Bij langdurig gebruik van Ritalin kunnen kinderen psychotisch van worden, zegt hij. De psychotische klachten zijn een bijwerking van de medicijnen die de kinderen krijgen en worden niet veroorzaakt door de ADHD. De afgelopen vier jaar kregen de psychiatrische ziekenhuizen te maken met een verzesvoudiging van het aantal verslaafde en karaktergestoorde patiënten. (FH) Bron: Algemeen Dagblad Rotterdam

Door gebruik te maken van je buikspieren is het mogelijk ‘lichtvoetig’ te lopen waardoor knieblessures kunnen vermeden worden. Hardlopers moeten zo lichtvoetig mogelijk lopen. Dat voorkomt blessures. Een betere looptechniek kan bij hardlopers het aantal blessures drastisch verminderen. Dat meent althans de Amerikaanse onderzoeker Irene Davis van het Running Injury Lab, onderdeel van de Universiteit van Delaware. Davis heeft in experimenten aangetoond dat lopers met bepaalde knieproblemen van hun pijn kunnen worden verlost door op een andere manier te lopen. Onder hardlopers bestaat veel blessureleed. Volgens sommige schattingen krijgen zeven van de tien renners binnen een jaar wel een of andere kwetsuur. In ongeveer de helft van het aantal blessuregevallen is er sprake van overbelasting. Dat is makkelijk te verklaren: bij het hardlopen krijgen de pezen en gewrichten in de benen bij elke stap een zware dreun te verwerken. Volgens Davis hangen enkele veel voorkomende blessures nauw samen met een foute manier van lopen. Hierdoor worden de gewrichten zwaarder belast dan nodig. Ze ontdekte in eerder onderzoek dat lopers met de zogeheten tibiale stressfracturen (overbelasting van het scheenbeen waardoor er zeer kleine scheurtjes in het bot ontstaan) meestal harder met hun schoenen de bodem raken dan anderen. Door middel van bio-feedback hebben proefpersonen een andere looptechniek aangeleerd. Ze kregen op de loopband een ‘schokmeter’ aan hun been bevestigd, zodat ze op een beeldscherm konden zien hoe ‘zwaarvoetig’ ze eigenlijk liepen. Hun opdracht was vervolgens om zodanig met een lichte tred te rennen dat ze onder een bepaalde ‘schokwaarde’ zouden blijven. Dat lukte: op deze wijze konden ze de belasting van elke stap maar liefst met de helft verminderen. Een beeldscherm bij de loopband liet zien of ze daarin slaagden. De pijnklachten verdwenen bij de deelnemers volledig. In een persverklaring laat Irene Davis weten dat sporters ook zonder ingewikkelde biofeedbackapparatuur hun looptechniek kunnen verbeteren. “Mensen met stressfracturen moeten simpelweg naar hun voetstappen luisteren en zorgen dat die zachter klinken. (JM) Bron: NRC Handelsblad - Amsterdam

BE_SelenZink_Ad_Orthofyto_LeefNu_1006

Waarschuwing Door gebruik te maken van je buikspieren is het mogelijk ‘lichtvoetig’ te lopen waardoor knieblessures kunnen vermeden worden. Bij Nordic Walking gebruikt men de buikspieren te weinig, waardoor de knieën extra belast worden.

Pijn bij het lopen? Luister naar je voeten

33

18-10-2006 13:59:07

ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL ACTUEEL

Specifiek visoliesupplement helpt bij ADHD •

Een nieuwe studie bewijst dat kinderen met ADHD-symptomen profijt kunnen hebben van omega-3 vetzuren (visolie). De studie is gepubliceerd in de uitgave van deze maand van The Journal of Developmental and Behavioural Pediatrics en werd uitgevoerd op initiatief van de University of South Australia en een onderzoeksinstituut van de Australische overheid. 132 kinderen deden mee, in de leeftijd van 7 tot 12 jaar. Ze hadden allen ADHD- symptomen, zoals aandachtsproblemen en hyperactiviteit. Eén groep nam visolie, de tweede groep nam visolie en een supplement van multivitaminen, terwijl de derde groep een placebo met palmolie kreeg. De kinderen die de hele studie visolie kregen, hadden een belangrijke vermindering van symptomen zoals aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Nadat de placebogroep overstapte op het gecombineerde visoliesupplement lieten zij ook gedragsverbeteringen zien. „Deze vetzuren zijn mogelijk een zinvolle aanvulling op de behandeling van sommige kinderen,” verklaart onderzoeker dr. Natalie Sinn. De werking van het visoliesupplement

34

Eye Q op kinderen met gedragen leerproblemen werd eerder al bevestigd in twee in de Durham studie. Beide studies zijn vergelijkbaar van opzet en werden gepubliceerd in gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften voor kinderartsen. Zowel ouders als leerkrachten zagen aanmerkelijke verbeteringen in leervermogen en gedrag. Ook werden significante verbeteringen gezien op ADHD-symptomen. Meerdere grote studies met Eye Q zijn nog bezig. De belangrijkste resultaten, vermeld in het Amerikaans peerreviewed tijdschrift, waren: • Aan het eind van de 30 weken durende studie zag bijna de helft van de kinderen, die Eye q tijdens de hele studie innamen, belangrijke verminderingen van de ADHD-symptomen, aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. • Nadat de placebogroep overstapte naar het gecombineerde oliesupplement voor een periode van 15 weken, lieten zij belangrijke verbeteringen zien in de scores die de ouders hen gaven op het gebied van gedrag en aandacht.

De oorspronkelijke Eye q-groep liet een voortdurende verbetering zien, na nog eens 15 weken van inname van het gecombineerde oliesupplement, in cognitieve problemen, aandachtsproblemen, rusteloosheid, impulsiviteit en hyperactiviteit. • De inname van een multivitaminen/ mineralen supplement liet geen toegevoegde waarde zien voor ADHDsymptomen. Dit geeft aan dat de vetzuren belangrijker zijn. • De bevindingen geven een indicatie dat de effecten van behandeling met omega-3 en omega-6 vergelijkbaar zijn met de gemiddelde effecten van behandeling met stimulerende medicijnen (volgens gepubliceerde studies) op basis van de beoordeling door de ouders van het gedrag. “Het gemiddeld effect dat in de huidige studie gezien werd over een periode van 15 weken is vergelijkbaar met de resultaten uit een meta analyse van studies naar medicatie”, gaf Dr. Sinn als commentaar. “ De symptomen bleven verbeteren na de 15 weken van suppletie”. De resultaten van deze Australische studie bouwen voort op de bevindingen van de baanbrekende Oxford-Durham studie, gefinancierd door het Durham County Council, UK in samenwerking met de Oxford University. De resultaten hiervan zijn eerder gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift voor kinderartsen Pediatrics en The Nutrition & Health Journal. In deze klinische studie kondigden de wetenschappers aan dat 40% van de 177 kinderen met leer- en gedragproblemen die Eye q namen, dramatische verbeteringen zagen in leesvaardigheid en spelling.

Referenties: 1) Sinn, N. & Bryan, J. (2007). Effect of supplementation with polyunsaturated fatty acids and micronutrients on ADHD-related problems with attention and behaviour. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 28(2), 82-91. 2) The Oxford-Durham Study: a Randomized, Controlled Trial of Dietary Supplementation with Fatty Acids in Children with Developmental Coordination Disorder. Pediatrics, 2005; 115;1360-1366 3)M Portwood The role of dietary fatty acids in children’s behaviour and learning. Nutrition and Health, 2006, Vol.18 pp23-247

LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN LEZERSVRAGEN

Haarschilfertjes Ik heb last van roos. Toch was ik mijn haar driemaal per week. Toch zijn niet alle haarschilfertjes weg. Wat kan ik nog meer doen? I. De Raedt - Bilzen VIOW-ANTWOORD Vermijd het veelvuldig haarwassen en hoofdhuidmassages met een shampoo. Het haar teveel in contact brengen met een shampoo kan de problemen nog erger maken. Zorg er na het haarwassen voor dat alle zeepresten zeer zorgvuldig van de hoofdhuid en het haar verwijderd worden. Veel mensen spoelen het haar te weinig waardoor er restanten van de shampoo opdroogt en de hoofdhuid en het haar irriteert. Dit resulteert in een verzuring van het haar. Gebruik liever één tot twee maal per week een shampoo die speciaal gemaakt is om roos te bestrijden. Laat je wel bijstaan door een dermatoloog. Hij alleen kan bepalen of er sprake is van droge of vettige schilfertjes. In functie daarvan moet de juiste shampoo gekozen worden. Was het haar ook niet te veel, want ook dat kan het tegenovergestelde resultaat opleveren. Kies liever ook niet voor een gel, een mousse of een spray die alcohol bevat. Deze producten drogen het haar uit en irriteren het. Vergeet tenslotte ook niet dat bepaalde dranken en voeding zorgen voor een verzurende hoofdhuid. Denk aan koffie, snoep, melkproducten, rood vlees en bereide vleeswaren. (DB)

Oogproblemen en beeldschermen Kunnen vermoeide ogen, veroorzaakt door een computerbeeldscherm, beschouwd worden als een beroepsziekte? L. Abbeels - Oostende VIOW-ANTWOORD Veel mensen klagen er over dat lang werken voor een beeldscherm prikkelende ogen veroorzaakt. Sommigen krijgen zelfs rode ogen wat op extreme vermoeidheid duidt. Toch is het beeldscherm zelf niet de grote schuldige. Men zou hetzelfde ervaren indien je uren aan een stuk een boek zou lezen. Prikkelende ogen heeft alles te maken met vermoeidheid. De oogbewegingen worden gecontroleerd door oogspieren. Indien men zich (te) lang op hetzelfde beeld fixeert worden de spieren moe. Beeldschermwerkers ontdekken dankzij de prikkelende ogen dus veel sneller dan andere mensen dat er een beginnend oogprobleem bestaat. Meestal beginnen dergelijke klachten tussen het 35ste en 50ste levensjaar. Mensen beginnen problemen te krijgen met het scherp zien van dichtbij, of kunnen moeilijk scherpe beelden vormen als ze ver moeten kijken. Soms ontstaat er ook algemeen onscherp zicht. Zorg er in ieder geval voor dat het beeldscherm minstens 50 centimeter van de ogen verwijderd is. Indien dat het geval is en je hebt nog last van oogklachten, dan is het zeker niet het beeldscherm die de problemen veroorzaakt. (WF)

Verhoogde bloeddruk Hoe kan ik een licht verhoogde bloeddruk (150/95) op een natuurlijke wijze normaliseren? D. Vercauteren - Antwerpen VIOW-ANTWOORD Ongeveer één op de acht Belgen tussen de 20 en 65 jaar heeft last van een hoge bloeddruk, een belangrijke risicofactor voor harten vaatziekten. Een Amerikaans onderzoek (DASH-studie1) heeft aangetoond dat een voeding rijk aan groenten, fruit en (magere) zuivelproducten de bloeddruk aanzienlijk kan verlagen. Verder bestaan er ook nog volgende factoren die bij kunnen dragen tot een verhoogde bloeddruk. - overmatig zoutgebruik (o.a. veel keukenzout bij eten) - overmatig alcoholgebruik - overmatig roken - ernstig overgewicht - stress - harten/of vaatziekten (= cardiovasculaire hypertensie) - nierziekten (= renale hypertensie) - zwangerschap(s hypertensie) Belangrijke risicofactoren die voor chronische hypertensie kunnen zorgen zijn: - langdurige stress in privé en/of werkomstandigheden - te weinig ontspanning - te weinig beweging, - overgewicht - roken - langdurig en overmatig alcoholgebruik (WF)

35

ORTHOCEUTICA NIEUWS - PRODUCT INFORMATIE

BIOSIL

™

®

RESIUM

Vloeibare kruidenoplossing (alcoholvrij) voor een algemene ontgifting en ondersteuning bij het afslanken

Druppels die veerkracht schenken ®

Gebruik: • Ondersteuning bij afslanken • Diepgaande ontgifting • Bevordering van de spijsvertering en darmwerking • Ondersteuning van de leveren galwerking • Goed voor de blaasfunctie • Ondersteuning van de nierfunctie • Vol gevoel in de maag

Als ondersteuning bij de (her)opbouw van kraakbeen, pezen, beenderstelsel of bindweefsel en bij ouderdomsklachten

TIEN actieve planten in Resium®

Energetica Natura

1.

gestel. Rozemarijn is een drainagemiddel voor lever en nieren. Het bevordert eveneens de goede werking van de galblaas. Chrysanthellum (Chrysanthellum americanum) is een langwerkend matig galbevorderend middel en heeft een beschermende werking op de lever. Selderij (Apium graveolens ) zorgt voor een goede vochthuishouding. Havikskruid heeft een vochtregulerende werking en is goed voor de blaasfunctie. Zandzegge (Carex arenaria) verhoogt het metabolisme en stimuleert de secreties van verschillende organen. Daarnaast is het bloedzuiverend. Kweekgras (Agropyrum repens) heeft een werking die vergelijkbaar is met die van heermoes en is toegevoegd als synergistisch middel. Veengras (Polygonum aviculare) is een verzachtend en bloedreinigend middel met een positieve invloed op de nieren.

2.

3.

4.

Heermoes (Equisetum arvensis) is versterkend, aanvullend, weerstandsverhogend en bloedzuiverend. Daarnaast is ze versterkend voor huid en haren. Nopal (Opuntia Ficus Indica), ook wel indiaanse vijg of stekelpeer genoemd. Het is een cactussoort uit Midden-Amerika (Mexico). Het vruchtvlees van de cactus heeft een heilzame werking. Nopal vermindert de drang naar zoetigheid, remt de eetlust, heeft een vetabsorberende werking, zorgt voor een goed vochthuishouding, genereert energie en stimuleert de vetverbranding en werkt darmreinigend. Melisse (Melissa officinalis) brengt het hele spijsverteringssysteem tot rust. Het kan gebruikt worden bij misselijkheid en neiging tot braken ten gevolge van maagproblemen. Ook bij winderigheid kan Melisse verlichting brengen. Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) is een geestelijk en lichamelijk tonicum en heeft een versterkende werking op het totale

5.

6. 7. 8.

9.

10.

Voor een optimaal resultaat is een aanvangskuur van minimum 8 weken aangewezen. Zes druppels per dag volstaat als onderhoudsdosis. BioSil mag geruime tijd worden ingenomen. BioSil bevat orthosiliciumzuur, de best opneembare, biologische vorm van silicium !

Biosil is vrij te verkrijgen bij uw apotheker! Deuzeldlaan 34-36, B-2900 Schoten Tel. +32(0)3-641.81.00, Fax +32(0)3-641.81.10 [email protected]

NIEUWS VAN HET VIOW

Volledige consulentenopleiding Bij inschrijven van de volledige consulentenopleiding van 8 consulentenbistro’s krijgt u de volgende extra voordelen geldig tot 30 september 2007 a) €20 reductie op het totaal cursusbedrag voor de 8 modules (€1040 ipv €1060) b) u wordt lid van het Orthospakket met Orthofyto en Leefnu gratis c) gratis toegang tot de gesloten website (waarde: €180) met paswoord

36

Opleiding Orthomoleculair consulent aan het Orthos Instituut VIOW te Laarne •

De consulentenopleiding bestaat uit 40 consulentenbistro’s, gebundeld per vijf onderdelen die tot een bepaald thema behoren. In totaal zij er 8 verschillende themamodules.

•

Examenregeling: Na het volgen van 4 modules kan men deelnemen aan een eerste schriftelijk examen. Een tweede eindexamen volgt na de volgende 4 modules. Beide examens zijn noodzakelijk om het diploma van “Board Certified Orthomoleculair Nutrition-Consulent” of Orthomoleculair Voedingsconsulent te behalen.

•

Sinds dit academiejaar kunnen de consulentenbistro’s ook via thuisstudie worden gevolgd.

•

Sinds 2007 worden de cursisten geaccrediteerd door het OAB!

Opnieuw examens voor de consulentenopleiding: dinsdagnamiddag of ‘s avonds 27 sept. ‘07 vanaf 14u. of 19u. Inschrijving en infobrochure • Email: [email protected] Tel: 09 369 06 42 - Fax: 09 366 18 38

Bezoek onze website www.viow.be • met digitale orhomoleculaire bibliotheek met zoekfunctie • alle Orthofyto en LeefNu tijdschriften online • een selectie uit de meest recente orhotrends • en nog veel meer

MAAK KENNIS MET ONZE WEKELIJKSE GRATIS NIEUWSBRIEF VIOW KLIK DAARVOOR OP WWW.VIOW.BE

NIEUWS VAN HET VIOW Bistro’s tot zelfinkeer

Mis Bistro 6 niet

Twee interessante voordrachten van het VIOW over spiritualiteit

Vijf donderdagavonden van 19u tot 22u

maandagavond 24 september 2007(van 19.00u.-22.00u.)

Meditatie wetenschappelijk en medisch bewezen door Dr. Biol. Katleen Van der Gucht en dr. David Dewulf

1. Orthomoleculaire huidverzorging

4 okt 2007

2. Huidverjonging door collageenstimulering

11 okt 2007

3. Cosmetica producten voor de huid

18 okt 2007

4. Huiddrainages, maskers, lymfedrainage,

25 okt 2007

hydro-fytotherapie, sapkuren met practicum 5. Huidproblemen: allergie, cellulitis,

15 nov 2007

oedeem, spataders, enz. Meditatie en mediteren wordt alsmaar populairder. Meer en meer mensen gaan het beoefenen. Meditatie krijgt ook meer en meer aandacht in de wetenschappelijke literatuur. De laatste vijf jaar verschenen meer dan 400 publicaties in wetenschappelijk gerenommeerde tijdschriften. Daarnaast stellen we de laatste jaren ook een sterke stijging vast in het aantal klinische toepassingen van meditatie. Hoe komt dit? Werkt meditatie echt en kunnen we de werking van meditatie wetenschappelijk onderbouwen?

Waar? Orthos Instituut, Congreszaal Larenhoeve Kerkstraat 101-103, B-9270 Laarne

Bijdrage € 30 per avond of € 130 voor de volledige reeks van 5 avonden. Met opleidingscheques Vlaamse Regering kost deze opleiding minder! Info: www.opleidingscheques.be

maandagavond 26 november 2007

(van 19.00u.-22.00u.)

Boeddhisme in het Westen toepassen door Zenmeester Frank De Waele

Gepensioneerden en huisvrouwen kunnen niet genieten van deze reductie en betalen € 25 per avond of € 120 voor 5 avonden. Reservatie en betaling voor aanvang zijn noodzakelijk: Tel. 09 369 06 42 of Fax 09 366 18 38

Zowel in ons land als in het buitenland vindt een groot aantal mensen in het boeddhisme een bron van inspiratie. Des te meer omdat bepaalde waarden zoals integriteit, aandacht, vertrouwen en geweldloosheid of concepten zoals onderlinge afhankelijkheid, leegte en voorwaardelijk ontstaan, doordringen in wetenschap, economie en zelfs in de denkwijzen. Zo heeft het boeddhisme, slechts enkele decennia na zijn aankomst in het westen, al een dienst verleend aan een samenleving die op zoek is naar herbronning, omdat het ons in staat stelt terug aan te knopen met elementaire menselijke kwaliteiten.

of e-mail: [email protected]

Mis ook de voordrachten van de andere bistro’s niet Bistro 7 Ziektebeelden ondersteunen 1. Orthobiotica vervangen antibiotica

8 oktober 2007

2. Verjongen door optimale hormoonbalansen 19 nov 2007

Bistro 8 Levenskunst Deze twee voordrachten maken deel uit van de vijf voordrachten van Gezondheidsbistro nr. 8, dit is het achtste deel van de opleiding Orthomoleculaire Voedingsconsulent van het VIOW. U kunt deze voordrachten ook bijwonen zonder ingeschreven te zijn voor de gehele opleiding. De inkom voor een losse voordracht is 35 (cursus inbegrepen).

1. Meditatie wetenschappelijk

24 sept 2007

en medisch bewezen 2. Zwamteelt helpt onze afval opruimen

22 okt 2007

3. Boeddhisme

26 nov 2007

in het Westen toepassen (deel 2)

37

9eYeoW"_a^[X`[deZ_]$

BELGISCH VOEDINGSMAGAZINE VIOW Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedingsproblematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialistes, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid. Hoofdredactie/Eindredactie

Secretariaat/Advertenties

Walter OM Faché HEOS

Larenhoeve, Kerkstraat 101 9270 Laarne. Tel +32 (0)9 3690642 Fax +32 (0)9 3661838 E-mail: [email protected] Website: www.viow.be

Eric Ost

want ik wil energiek blijven, slank blijven, gezond blijven Daarom gebruik ik iedere dag Cocoya Extra Virgin kokosolie, vol met de juiste verzadigde vetten. Verzadigde vetten voor een betere stofwisseling, een slanker figuur, meer energie, een betere bestandheid tegen infecties en minder risico op harten vaatziektes? Inderdaad. Recent onderzoek heeft onthuld dat verzadigde vetten, als ze zijn opgebouwd uit middellange vetzuurketens (MCT’s), de gezondheid in sterke mate bevorderen. Cocoya zit boordevol MCT’s, die in de lever rechtstreeks in energie worden omgezet. De vorming van vetbolletjes in de bloedbaan wordt zo volledig vermeden. Gevolg: minder kans op harten vaataandoeningen. De MCT’s in Cocoya bevorderen eveneens de stofwisseling en gewichtsafname, zijn snelle energieleveranciers, verhogen uw weerbaarheid, en maken de huid glad en soepel. Daarom, Cocoya, heb ik je nodig. Elke dag opnieuw!

zijn twee nieuwe, lekkere en superieure smeer- en braadproducten op basis van biologische extra virgin kokosolie. Ontdek meer over hun heilzame werking op

Walter OM Faché, Orth. Bioch. HEOS Dirk Bogaert, Med. Journalist Geert Vergote, Dr. Apr. Sofie Noppe, Lic. Biom. Wet. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Joost Meeusen, Bio-ingenieur Johan Decock, Dr. Osteopaat Pieter Van Melckebeke

Vormgeving, productie en druk Walter OM Faché Joost Meeusen Pieter Van Melckebeke De Pauw Stijn, Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 9080 Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be

Hoe abonneren? Betaling geldt als enige abonnering. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 40 op rek nr. Fortis 290-0308228-80 Nederland Storting van € 43 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB

Prijs per nummer: € 7,8 (België) € 8,5 (Nederland) Uitgever Walter OM Faché, Directeur VIOW Kerkstraat 101 9270 Laarne

Leefnu blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

© Copyright 2007 ISSN 1379-8383 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden.

www.gezondevetten.be OFAPO THEE

0K*CXB]%FSPFDL

K

bel +32 (0)52 48 43 00

38

Kernredactie

Uitgeverij Publimedia VIOW Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij ziekten.

Cocoya Health & Cocoya Cooking

BETERENATUURVOEDINGS 6ERKRIJGBAARINDE WINKEL

Joost Meeusen Ir

D7J7EI +%9.542)4)/.

Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

Bokashi of Japans composteren BOKASHI KEUKENEMMER Met de Bokashi keukenemmer fermenteer je eigen keukenresten in huis. Door keukenafval te mengen met een beetje Bokashi-starter, krijg je een goede fermentatie en dus geen rotting. BOKASHI-STARTER Bokashi-starter zijn tarwe-zemelen met Effectieve Micro-organismen geactiveerd die het fermentatie proces starten in de Bokashi keukenemmer. De Bokashi keukenemmer zorgt voor een natuurvriendelijke bodemverbeteraar !    - [zie website www.emna.eu voor adressen]

EM-X

Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

“EM Natuurlijk Actief”, is een nieuw concept om te gebruiken in huis & tuin. Geen chemische toevoegingen meer. Laat de Effectieve Micro-organismen maar het werk verrichten: ze verhogen de natuurlijke weerstand van bodem, plant, mens en dier en dragen voor de gebruiker bij tot een aangenamere en gezondere leefomgeving.

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect.

w w w.emna.eu

Andere positieve effecten van Resium:

DE WONDERBAARLIJKE FRISDRANK UIT HET VERRE OOSTEN www.emna.eu

• Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren

EM-X is een uniek mengsel van bacteriën en gisten en is de basis voor een natuurlijk drankje met een opvallende werking.

• Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid

EM-X is een Japanse vinding met een sterke antioxidante kracht.

• Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

EM-X ondersteunt het lichaam en herstelt zijn natuurlijk vermogen. EM-X heeft een wonderlijke werking bij allerlei ziekten en kan ook preventief worden gebruikt. NIEUWE VERPAKKING ! In een mooie kartonverpakking en met een vernieuwd etiket.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!

Ê KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium (

€23,56/fl)

Ingrediënten: water [65%], extracten uit rijstzemelen [12%], rijst [10%], papaya [8%], zeewier [5%]

Naam: . Straat:

   - zie website www.emna.eu voor adressen of bel 051 72 77 73 voor meer informatie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente: .

............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

39

BIJZONDERE COMBINATIE VETZUREN Eye Q bevat een bijzondere combinatie van omega-3 & omega-6 vetzuren. Juist dit complex van zuivere visolie en teunisbloemolie laat zien dat Eye Q goed is voor betere leerprestaties en het concentratievermogen bevordert.

RUSTIGE EN GECONCENTREERDE SCHOOLKINDEREN In het Engelse Durham district vonden ouders dat de kinderen die Eye Q namen goed was bij rusteloosheid en prikkelbaarheid. Tevens zagen zij dat de lees- en taalvaardigheid goed was. Ouders in het Australische Adelaide zagen hoe belangrijk de inname van Eye Q was voor hun kinderen in de thuissituatie.

BEVORDEREN PRIKKELOVERDRACHT Eye Q visolie kan de prikkeloverdracht tussen de cellen bevorderen. Vooral voor kinderen, maar ook volwassenen, die moeite hebben om zich te concentreren, kan Eye Q een betrouwbare aanvulling zijn.

EYE Q IS ANDERS Eye Q is anders doordat de vetzuurverhouding anders is. Eye Q bevat natuurlijke vetzuren die goed gezuiverd zijn, niet bewerkt met chemische stoffen en een van nature hoge ratio EPA/DHA heeft (gemiddeld 4:1). De toevoeging van omega-6 vetzuren met GLA is gedaan voor een goede synergie. Hiermee is Eye Q ontwikkeld volgens recente wetenschappelijke inzichten. Verkrijgbaar als capsules (60 of 210 stuks) en in vloeibare vorm met citrussmaak (200 ml). Speciaal voor kleine kinderen is er eye q smooth, een drinkemulsie met fruitsmaak in sachets. Handig om mee te nemen! eye q 60 capsules eye q 210 capsules eye q liquid eye q smooth

omega 3/6 vetzuren 500 mg omega 3/6 vetzuren 500 mg citrussmaak, 200 ml 30 sachets 8 ml

CNK-code 1740-174 CNK-code 1740-182 CNK-code 2070-746 CNK-code 2236-289

Voor meer informatie: Springfield Nutraceuticals Belgium BVBA • Heist-op-den-Berg • [email protected]

VOEDINGSDOSSIER: LESSEN IN DORST MET DE DRANKENDRIEHOEK FACHÉ. voor u gelezen. met bijlage orthomoleculaire waarschuwingen UW LEEF- EN EETWIJ(S)ZER

Recommend Documents