Visie op Onderwijs en Onderzoek: Van ‘strangers in the night’ naar een gelukkig huwelijk? Sanneke Bolhuis Lector Fontys Lerarenopleiding Tilburg (www.fontys.nl/lectoraten/leerstrategieen) Conferentie ‘Lessen uit onderzoek’ Utrecht 28 januari 2010
Een gelukkig huwelijk? o Elkaar kennen, wederzijds op de hoogte zijn o Waardering + begrip voor wat ander doet en is In elkaar ‘toegevoegde waarde’ zien o Gemeenschappelijk doel/streven/opvatting over waar het eigenlijk om gaat o Erkenning elkaars bijdrage hieraan en gezamenlijke activiteiten
Kennismaking? Strangers in the night, Exchanging glances, Wondering in the night, What were the chances, ………. Something in your eyes was so inviting, Something in your smile was so exciting, Something in my heart told me I must have you.
ONDERZOEK
?
MAATSCHAPPIJ
ONDERWIJS
ONDERZOEK
?
MAATSCHAPPIJ
ONDERWIJS
Gezamenlijk doel Onderzoek: beter begrijpen hoe zij zich ontwikkelen en leren Onderwijs: bijdragen aan hun ontwikkeling en leren
WAAR GAAT DIT OVER?
ONDERZOEK
ONDERWIJS
ONDERZOEK
ONDERWIJS
Hoe komen onderzoek en onderwijs bij elkaar? Welke stappen van onderzoek richting onderwijs?
Onderzoek?
Onderwijs?
Welke stappen van onderwijs richting onderzoek?
Van onderzoek naar onderwijs? (1/2) Niet blijven steken in ‘ver weg’ onderzoek, maar: 1. Verworven inzichten toegankelijk maken (samenvatten, vanuit praktijkvragen beschrijven, in normaal Nederlands; niet alleen schriftelijke media – ook film, internet; vertalen in methoden)
2. Praktijkrelevant onderzoek; beleidsonderzoek, ontwerponderzoek. Scholen bij nodig.
Praktijk: Onduidelijk Veel tegelijk Wat betekent dit?
Wat moet ik doen?
Wetenschappelijke informatie: Geordend Abstract Helder Contextloos
PRAKTIJK < HANDELEN < KENNIS < INFORMATIE
Van onderzoek naar onderwijs? (3/5) 3. Onderzoek in opdracht van groep scholen, één school of deel van een school (locatie, team) 4. Onderzoek samen met deelnemers uit groep scholen één school of deel van een school (locatie, team). Deelnemers: sl e/o leraren. 5. Schoolleiding en/of leraren leren om zelf (praktijk)onderzoek te doen
ONDERZOEK: Wie zet welke stappen? … individuele onderzoekers
… hoogleraren
… onderzoeksgroepen
Onderzoeksbeleidsmakers - uit onderzoekswereld zelf -bij overheid e.a. financiers Criteria voor financiering en benoemingen.
Van onderwijs naar onderzoek? (1/3) Niet blijven steken in routinematig handelen, maar 1. Op de hoogte blijven wat er speelt: bij leerlingen, in de samenleving, in het vak, enz. 2. Informatie op waarde voor eigen onderwijs selecteren, beoordelen en gebruiken 3. In bijzonder resultaten uit onderzoek, wetenschappelijk verantwoorde informatie Maar … gaat om het gebruik in de praktijk
Van onderwijs naar onderzoek? (4/7) 4. Gebruiken bij het vinden van oplossingen voor problemen en ontwerpen van innovatie; 5. én bij evalueren van oplossingen en innovaties: 6. onderzoekers in de school halen + opdracht tot onderzoek geven 7. met onderzoekers samenwerken
Van onderwijs naar onderzoek? (8/10) 8. Leraren (en schoolleiding) leren om zelf praktijkonderzoek in de school te doen (onderzoekers als begeleiders) 9. Praktijkonderzoek door leraren en schoolleiding toegepast als professionele leerstrategie 10. Kwaliteitszorg in handen van leraren zelf: teamwerk voor professioneel onderwijs
Onderzoek naar de eigen lespraktijk Voorbeeld (Rogers et al., 2007): – Docent onderzoekt multiple-choice vragen – Twee typen data/gegevens: • Eén klas open vragen; andere klas multiple choice; • Leerlingen vragen naar hoe ze tot een keuze voor een antwoordalternatief komen – Conclusie: antwoorden van leerlingen op multiplechoice vragen doen geen recht aan inzicht van leerlingen
Onderzoek naar de eigen lespraktijk, wat levert het op? Voorbeelden Professionele ontwikkeling op het gebied van bijv.: • Docenten gaan anders gaan denken over de bruikbaarheid van middelen (Calhoun, 2002) • Docenten stemmen hun instructie af op ‘nieuwe’ kennis over hun leerlingen (Calhoun, 2002) • Docenten ontwikkelen een betere persoonlijke relatie met leerlingen (Rogers et al., 2007)
De cyclus van praktijkonderzoek in de school (4) (HER)ONTWERP voor praktijk
(3) ONDERZOEK uitvoeren: Gegevens verzamelen en analyseren. Conclusies trekken voor praktijk
(1b) vervolg HANDELEN volgens herontwerp (1a) HANDELEN & signaleren van problemen en/of wensen verbetering (2) REFLECTIE Kennis gebruiken Onderzoeksvragen formuleren. Hoe deze te beantwoorden?
Hoe maak je praktijkonderzoek door docenten succesvol? 1. Docenten formuleren eigen vragen 2. Kan individueel, maar … met collega’s meer effect (bijv. team als opdrachtgever; etc.) 3. Gelegenheid en tijd om te leren onderzoeken en onderzoek te doen: faciliteren! 4. Continuïteit. Dus geduld, niet opgeven bij tegenvallers maar ervan leren. Onderzoek verschilt in tempo van onderwijs.
Hoe maak je praktijkonderzoek door docenten succesvol? 5. Resultaten delen: communicatie in de school 6. Communicatie met andere belanghebbenden (ouders, buurt, maatschappelijk werk, politie) 7. Als onderdeel van kwaliteitszorg benutten 8. Inpassen in IPB 9. Schoolleiding: betrokkenheid! Bij dagelijks werk betrekken, tot schoolcultuur maken
Kwaliteitszorg zonder praktijkonderzoek
(4) Misschien info naar praktijk (bv. OR, ouders)
(3)
Kwaliteitszorg = ONDERZOEK
voor bestuurlijk en extern gebruik (verantwoording)
(1b) zelfde HANDELEN: ev. bijstelling of nieuwe actie in opdracht, ‘omdat het moet’ (1a) HANDELEN
(2) Geen of weinig (gezamenlijke ) REFLECTIE
Leraren & onderzoek = veelvormig • Leerlingonderzoek begeleiden • Resultaten onderzoek in eigen vakgebied bijhouden en vertalen voor onderwijs • Resultaten vakdidactisch en onderwijskundig onderzoek bijhouden en vertalen • Zelf onderzoek naar eigen praktijk doen PROFESSIONEEL onderwijs vereist FACILITEREN
ONDERWIJS: Wie zet welke stappen? … individuele leraren
… teams
… schoolleiding … lerarenopleiders
… lerarenopleidingen
Onderwijsbeleidsmakers - uit onderwijs zelf: besturen, beroepsverenigingen - overheid
BELEID NODIG!
ONDERZOEK
ONDERWIJS
MAATSCHAPPIJ
Meer over lezen? • Onderzoek de school in!? Artikelen n.a.v. conferentie 25 september 2008, VO-Raad, Utrecht. • Bolhuis, S. (2008). Onderzoek in de school. Meso Magazine 28(160), 25-26. • Dat zoeken we zelf wel uit. Over onderzoek in de school door docenten, teamleiders en (midden)management. Themanummer Mesofocus 2009 (73) Deventer: Kluwer • Bolhuis, S. (2009). Hoe kan onderzoek bijdragen aan goed onderwijs? Meso Magazine 29, 168, 16-18
Onderwijs en onderzoek: een gelukkige relatie gewenst! And ever since that night, We've been together, Lovers at first sight, In love forever, It turned out so right, For strangers in the night.
DANK VOOR UW AANDACHT
