Het geheim van een goed en gelukkig huwelijk

idA in dit Amsterdam

jaargang 54 februari 2015

2

maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam

THEMA: LIEFDE Delen van weelde – 3 Verliefd op de dominee – 4 Kinderen over liefde – 4 Column – 5 God als ‘onuitsprekelijke liefdemacht’ – 6 Er zijn – 6 Uit de kerkenraad – 8 In Memoriam – 9 Gemeente in beweging – 10 Agenda – 11 Voelen & meebeleven – 11 Collectebestemmingen – 12 Kerkdiensten – 12

Henk en Lenie Oortwijn al ruim 53 jaar getrouwd

Het geheim van een goed en gelukkig huwelijk Interview door Dirk Visser Volgend jaar zijn Henk en Lenie OortwijnHildisheim 55 jaar getrouwd en ze zijn nog steeds heel gelukkig met elkaar. Daarover bestaat geen enkele twijfel. “Eigenlijk door toeval kwamen we elkaar tegen”, zegt Henk (1936). “We kenden elkaar vaag via een wederzijdse vriendin.” Lenie (1939) vertelt verder: “Die had over Henk gezegd dat hij eigenlijk niets was. Daar dacht ik anders over. Ik zag wel wat in hem.” Henk: “Ik was toen student bouwkunde in Delft, waar ik een bootje had gekocht. Op een zaterdagochtend toen ik naar huis wilde, was de boot gestolen. Ik vond hem terug, maar ging wel veel later naar huis in Wormerveer. Op het Centraal Station in Amsterdam werd mijn naam geroepen. Dat was Lenie. Zij had net een nieuwe jas gekocht. De erop volgende week had ik een feest in het studentenhuis. Ik wist het meteen: Daarvoor nodig ik haar uit. Zo begon het. Dat was in 1959.”

Henk was dus een Zaankanter. Hij werd gedoopt in de Doopsgezinde Gemeente van Wormerveer. Nadat haar vader naar Auschwitz was weggevoerd, verhuisde Lenie met haar moeder naar Koog aan de Zaan. “Dat vond ik verschrikkelijk. Ik heb daar vijftien jaar met afgrijzen gewoond. Hoe kan ik hier wonen? Ik wil terug naar Groot-Mokum. Ik hoor hier niet.” “Binnen acht maanden waren we al getrouwd”, vertelt Henk. “In een lelijke eend zijn we in Koog aan de Zaan naar het stadhuis gereden. Na een half jaar konden we in Delft samen in een studentenhuis op zolder wonen. Van een studievriend kon ik een halve baan bij een hoogleraar in Amsterdam overnemen. Ons eerste huis in de hoofdstad was in de Karel Dujardinstraat. Vervolgens woonden we in de Langestraat.“ “Bij de begrafenis van een oma in 1961 ging een van de Amsterdamse

doopsgezinde predikanten voor. Toen wilde ik naar de Singelkerk”, zegt Lenie. “In die tijd zaten ‘de twee griffioenen’, ds Frits Kuiper en ds Folkert van der Meulen, in een zijbank in de kerk. Zij zeiden dingen die ik zelf niet kon verzinnen. Dat waren mannen die echt iets te vertellen hadden. Ze praatten ook over hun twijfels en worstelingen. Ook waren ze niet te beroerd om stelling te nemen in de wereld. Ik genoot.“ “Van kinds af aan was ik op zoek waar ik bij kon horen. Dat was overigens een prachtige zoektocht. Uiteindelijk ben ik bij de doopsgezinden terechtgekomen. Daar hoef je niet alles van tevoren zeker te weten. Toen heb ik gezegd: Ik wil bij deze Gemeente horen om die en die reden. Je moet mij niet vragen naar die Man met de Grote Baard. Daar weet ik niets van. Ik ben in november 1961 gedoopt door Frits Kuiper.” Lees verder op pagina 2 I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I – 1

Vervolg van pagina 1

“Mijn moeder was kerkelijk gezien helemaal niets. De ouders van mijn vader zijn, net als mijn vader, allemaal weggehaald. Mijn moeder en ik zijn toen naar Koog aan de Zaan verhuisd. Daar vroegen ze: ‘Van wie ben jij er een?‘ Want ik had een ‘rare’ achternaam: Hildisheim. De hartelijkheid in de Doopsgezinde Gemeente trof mij. En die twee predikanten spraken mij aan. Ook het feit da er behoorlijke controverses waren. Maar het ging ergens over. Henk Leegte heeft wel eens over de Doopsgezinde Gemeente gezegd: Je hoeft je verstand niet bij de deur achter te laten.” Henk vervolgt. “Het waren ook roerige tijden. Oud-hoofdredacteur A.J. Koejemans sloot zich aan bij de Doopsgezinde Gemeente. Cor Inja was in de Doopsgezinde Broederschap actief als begeleider van dienstweigeraars. Ik was er een van; later heeft de oudste zoon ook de militaire dienst geweigerd.

Ik zou als dienstweigeraar naar Eindhoven gaan, toen ik eerst bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat in Den Haag langs moest. Daar hoorde ik dat er bij de bouw van de Coentunnel werk voor mij als bouwkundig ingenieur was. Ik was dezelfde dag terug in de Zaan. Aan de kant van het water heb ik van een oude kantine een dienstwoning gemaakt. Dat was aan het Westerhoofd, dat niet meer bestaat. Inkopen deden we bij de parlevinker. Er ging elk half uur een bus naar de stad. Het was midden in een natuurgebied. Na vijf jaar kwam ik bij Rijkswaterstaat en vervolgens bij een projectontwikkelaar.” “Daar bij de haven was voor mij een eenzame tijd”, zegt Lenie. “Henk was de hele dag op zijn werk en had ’s avonds de krant en zijn studie. Op een gegeven moment kwamen we in de Autoponflat aan de Overtoom te wonen. Vanuit het raam zag ik een kiosk waar ik weer een krant kon kopen. ‘Zodra er genoeg geld in huis is, wil ik een halve dag hulp en dan ga ik weer studeren’, riep ik. Dat werd psychologie. Voordat ik was afgestudeerd, kreeg ik met iemand samen een 7/10 baan. Daarnaast had ik nog drie kinderen. Toen die ander lange tijd ziek was, werd het mij te veel. Dat was gekkenwerk. Op het Arbeidsbureau vroeg ik: ‘Wat zal ik doen? Met de baan kappen of met de studie?’ Daar kreeg ik te horen dat er 300 afgestudeerde psychologen in de bak zaten. Blijf svp werken. Dat was op de Sociale Academie, met veel omhooggevallen mensen die vanuit het buurthuis de wereld wilden verbeteren. Vervolgens heb ik met verschrikkelijk veel plezier twintig jaar bij de Stichting Bejaardenwerk gewerkt.” In de kerkenraad Lenie: “Ik heb twee periodes in de kerkenraad gezeten. En verder in de commissie van het Zon's Hofje. Maar het allerlangst in de Kosterijcommissie. Daar hebben we bereikt dat er naast de koster, beter gezegd de beheerder van de Singelkerk, een hulpkoster en een derde waarnemend koster zijn aangesteld zodat bij ziekte de zaak draaiende kan worden gehouden.

2 – I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I

Soms was het lachen in de kerkenraad. Op een vergadering bespraken we de vervanging van de tafel en de stoelen in de kerkenraadskamer. Een zuinig KR-lid vond het nog niet nodig nieuwe stoelen aan te schaffen. Waarop de voorzitter met veel armgebaar zich hiertegen ging verzetten. Wat gebeurde er? Hij zakte door de stoel. Zodat het toch een unaniem besluit werd.” Henk heeft zijn kennis en kunde ingebracht in de renovatie van het Rijpenhofje en van de Singelkerk. Samen hebben ze ruim twintig jaar trainees uit Noord-Amerika in huis gehad. “De Doopsgezinde Gemeente heeft haar ups en downs”, zegt Lenie. “Daarin hebben de predikanten een enorm belangrijke plek. Op ‘het ogenblik hebben we het enorm getroffen met onze predikanten. Ieder heeft zijn eigen kwaliteiten maar ze versterken elkaar ook nog in hun kwaliteiten. Het kerkbezoek is redelijk stabiel en niet alleen van grijze koppies. Er zit behoorlijk leven in de Gemeente. Er gebeurt altijd ontzettend veel.” En dan nu Het GEHEIM Henk: “Je moet niet te veel elkaar op de huid zitten. Geef elkaar de ruimte.” Lenie: “Je moet niet denken dat de ander jou gelukkig moet maken. Dat moet je zelf doen.” Henk: “Je moet de ander complimenten geven. Toen ik Lenie de eerste keer in Delft van de trein haalde, dacht ik: Wat is dat een mooie vrouw.” Lenie: “Al veertig jaar brengt Henk mij ontbijt op bed.” Henk: “Je moet de ander nooit afvallen in het bijzijn van anderen. Dat is een doodzonde.” Lenie: “Op hoofdlijnen moet je hetzelfde denken. Je moet de kinderen gezamenlijk grootbrengen.” Henk: “Wij hoeven geen luxe, wij hoeven niet te graaien.” Lenie: “Als er bij mensen rotzooi is, dan is het vaak om geld.” Henk: “Humor is erg belangrijk.” Lenie: “Als je niet samen kunt lachen...” Henk: “Je moet niet een partner nemen die dat gevoel voor humor niet heeft.”

THEMA: LIEFDE Maar het allerbelangrijkste is de liefde* In deze maand, waarin voor velen Valentijnsdag de belangrijkste dag is, willen we in idA aandacht besteden aan allerlei aspecten van de liefde: van liefde die beleefd wordt in het huwelijk tot liefde voor de naaste, waar hij/zij ook vandaan komt. In de Romeinse oudheid werd op 15 februari een soort ‘datingparty’ gevierd. In 496 werd dit feest door de paus verboden en de herdenkingsdag voor de heilige Valentijn ingesteld op 14 februari. * Bijbel in Gewone Taal: I Korintiërs 13:13C

Familie Leeuw door Abraham van den Tempel; Rijksmuseum Amsterdam

Delen van weelde Door Mieke Krebber

Op 28 april 1701 wendt Arnoud van Lennip zich tot de kerkenraad van de gemeente Lam en Toren met een voorstel van zijn schoonouders David Leeuw1 en Neeltie Hooft. Zijn schoonouders zijn 50 jaar getrouwd en dat willen zij vieren met hun vrienden. Maar ook willen zij ‘aan alle armen van onse gemeente (de kinderen alleen uijtgesonderd) ook aan alle de Bessiens in ons Bessienshuijs, en aan alle de Weeskinderen in ons Weeshuijs ... een maaltijd van verquikkinge, wel zedig dog niet bekrompen, maar aan de ruijme kant’ aanbieden. En dat doen zij ‘tot erkentenis van de dankbaarheijd die se aan den Heere schuldig sijn, voor alle sijne grote weldaden, die hij genadelijk aan haar hadde bewesen, en speciaal dat se so lang met den anderen in haren huwelijken staat hadden mogen leven.’ De maaltijd moet worden aangericht in het Besjeshuis en in het weeshuis en voor ‘de andere armen in de vergaderplaats bij ’t Lam.’

De schoonouders stellen een ‘somma van een duijsend guldens’ ter beschikking; mocht het bedrag te weinig zijn dan betalen ze ook de rest, mocht het teveel zijn, dan komt het restant de gemeente toe. De bejaarden in het Besjeshuis krijgen gebak toe. De maaltijd voor de armen in ’t Lam zal iets minder uitgebreid zijn, maar al het eten dat over is moet aan hen meegegeven worden. Tevens schenken de schoonouders aan de diakenen duizend gulden ter ondersteuning van de armen en aan de weeshuisvaders drie duizend ter ondersteuning van de weeskinderen. En, bij hun overlijden zullen ze de gemeente gedenken.

Aernoud van Lennip wordt bedankt voor deze aangename boodschap; hem wordt verzocht de dank van de kerkenraad over te brengen aan zijn schoonouders. Op 26 mei krijgt dr. Galenus2 de opdracht het echtpaar te bezoeken om hen te bedanken, hetgeen hij de dinsdag daarna heeft gedaan.

1 David Leeuw was een neef van Dirck Jacobszoon Leeuw, die zich geheel in het zwart liet afbeelden door Govert Flinck – zie Doopsgezind NL, nov. 2014, pag. 24. 2 Galenus Abrahamsz, arts en predikant,

‘Enn dewijl de moeijte van de kosters wat heel groot soude sijn, dat aan yder van haar daarvoor souden vereert worden 12 silveren lepels, op welke gegraveerd soude worden, dat dese ter gedagtenis van dese goude Bruijloft ware gegeven.’

was jarenlang voorzitter van de kerkenraad van de gemeente van de Vlamingen bij ’t Lam. Bronnen: notulen van gemeente Lam en Toren die berusten in het Stadsarchief Amsterdam.

I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I – 3

Verliefd op de dominee

Op een zondag had ik slechts twee kinderen in het Boetje. Aangezien we meestal met meer zijn, is het dan ook wel heerlijk rustig. Ik besloot met hen, in eerder overleg met de redactie van idA, te filosoferen over LIEFDE.

Kinderen over LIEFDE Door Essemie van Dunné

– – –

– –

–

–

– – – –

– – – –

Een gesprekje bij de kapstok na een dienst: Wat een slecht weer hé, maar toch waren we er weer. Ja, als het even kan ga ik elke week. Elke week vind ik wel wat veel, maar als deze dominee preekt dan ben ik er altijd. Ja, ik probeer er dan ook altijd te zijn; hij preekt zo mooi. Dat niet alleen; hij heeft ook zo’n fijne stem. Soms weet ik niet eens wat hij gezegd heeft. Nou, mij gaat het toch echt om de preek. Als die me niet aan het denken zet, vind ik het niets; dan ga ik de volgende keer ook niet. Daar hebben ze toch voor gestudeerd. Bij mij ligt het anders: ik ga altijd op een plekje zitten waar ik de dominee goed kan zien, zonder dat hij mij steeds aankijkt. Dan kijk ik naar zijn gebaren, hoe hij de bijbel opslaat, zijn handen vouwt; al zijn gebaren stralen zo’n rust uit. Gunst, je lijkt wel verliefd! Zo voelt het ook wel een beetje. Als ik naar huis ga voel ik me net een bakvis. Jammer dat de predikanten niet zo vaak op huisbezoek komen. Nee, soms zou je willen dat je aan huis gekluisterd bent, want dan pas komen ze op bezoek. Zullen we toch nog maar een poosje gezond en fit blijven. We doen ons best; anders komt er niemand meer naar de kerk. Wel thuis; tot de volgende keer; goede zondag verder. Hetzelfde.

4 – I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I

Natuurlijk kan ik niet zeggen hoe de kinderen heten. Wel kan ik vertellen dat het een meisje en een jongen zijn. Het meisje is negen jaar, komt heel vaak in het Meerpadkerkje, omdat haar ouders geen zondag voorbij laten gaan, is een populaire collectant omdat ze het zo rustig en precies doet, kan schitterend tekenen, voelt zich weinig op haar gemak als iedereen naar haar kijkt, speelt fijn viool en denkt een heleboel. De jongen is vijf jaar oud, komt vooral naar de kerk omdat zijn moeder daar werkt, om de kaars aan te mogen steken en in het liedboek te bladeren. Verder danst hij graag, fantaseert er de hele dag op los, en houdt elke avond in zijn bed een voorstelling van anderhalf uur voor zijn knuffels, terwijl verder iedereen onder de tien slaapt.

Goed, we waren begonnen in de kerk, en hadden na het tweede lied de kinderkaars meegenomen naar het Boetje om de andere mensen in de kerk bij de predikant achter te laten voor het wat minder sprankelende gedeelte van de dienst, in onze beleving dan. Ik vroeg hen naar de Liefde: waar denk je aan, bij Liefde? Hartjes, zei het meisje. Je houdt van elkaar, zei de jongen. Verliefd! zei het meisje. Ik vroeg of ze wel eens verliefd waren. Het meisje dacht van niet. Misschien ooit geweest, maar dan was het zo lang geleden dat ze het vergeten was. De jongen zei dat hij wel verliefd was, en dat ik dat heus wel wist. Op zijn buurmeisje, Rosa, en dat ze verkering hebben. Verkering betekent dat je misschien later gaat trouwen, dat zie je tegen die tijd wel.

Column

Nous sommes Charlie? Door Joël Friso

Humor vereist een goede timing en een goede grap relativeert. Ik heb dat van mijn vader geleerd, zoals zoveel. Vaak als wij een woordenwisseling of een pittige discussie hadden, kwam er altijd even een grap achteraan. Een geintje, maar altijd met een scherp randje. We kennen de diepere betekenis ervan. Daarmee zeggen we tegen elkaar ‘ik heb je gehoord’ of ‘ik weet dat het belangrijke voor je is’. Een goede grap, ook wanneer het nog een beetje jennend bedoeld is, schept lucht. Het relativeert.

Hoe zou de wereld er uit zien zonder Liefde? Dan gaan de mensen eerder dood, zei de jongen. Want als er niemand aardig doet tegen je, ga je eerder dood. Dat vond het meisje ook. Misschien door moord, of zelfmoord, of gewoon omdat niemand voor je zorgt, of aan een hartaanval, omdat er geen liefde is in je hart. Kinderen krijgen dan geen eten meer, zei het meisje. Of heel vies eten, zei de jongen. En iedereen is streng, en niemand krijgt ooit nog een knuffel of een zoen. En er zijn geen hartjes.

Ik moest hier sterk aan denken in de dagen na de terroristische aanslag op de redactie van Charlie Hebdo op 7 januari. Het heeft heel veel emoties losgemaakt: onbegrip, verdriet, angst en woede. Het bleef helaas niet bij één bloedbad en op het moment van schrijven is het stof nog niet neergedaald.

(U wordt bij het lezen hiervan misschien wat verdrietig, maar het bijzondere van filosoferen met kinderen is dat je vrij droog over de meest vreselijke dingen kan praten. Ik vond het desalniettemin tijd voor een vrolijker wending) Hoe kan je zien of iemand van je houdt? Als iemand naar je glimlacht. En aardig doet. Je knuffelt. Lekker eten voor je maakt. Naar je luistert. Je zoentjes geeft. Weten dieren ook wat liefde is? Dat kan ik niet weten, zei het meisje, want ik ben geen dier... De jongen zei, ik heb een hond en die houdt van mij, want soms zeg ik: PIPI!! en dan komt ze naar me toe. Het meisje dacht ook wel dat haar poes liefde kende, maar zeker kon ze het niet weten. (Met haar wil ik nog wel eens doorfilosoferen over de uitspraak dat je niet zomaar kan weten wat iemand anders voelt omdat je die ander niet bent. Een supermooi onderwerp voor een filosofisch gesprek, maar ik wens haar dan wat gespreksgenoten van haar leeftijd toe.)

Vooral de jongen werd maar wat moe van al dat filosoferen, en allebei wilden ze nu graag tekenen. Ik vroeg ze een tekening te maken van de Liefde. Zonder hartjes. Het meisje dat schitterend kan tekenen maakte een tekening van twee elkaar omhelzende mensen. De jongen tekende zijn hond Pipi. En toen kwam Bob van der Laag ons halen om naar de dienst terug te komen, voor de open ruimte, een lied en de zegen.

Dezelfde avond na de aanslag zaten onder meer opinieleiders, columnisten en cabaretiers aan tafel bij televisieprogramma De Wereld Draait Door. De discussies waren geheel begrijpelijk zeer emotioneel en de humor dus ook. Humor voortkomend uit boosheid is je begeven op glad ijs. Over de islam en over God werden al snel – wat mij betreft – bedenkelijke opmerkingen gemaakt. Volgens columnist Nico Dijkshoorn moeten alle wetenschappers, waar ook ter wereld, voorgoed bewijzen dat het opperwezen niet bestaat. “Bewijs desnoods dat alle Opperwezens samen, klaverjassend, lekker gezellig het geloof eerlijk over de aarde hebben verdeeld.” Een hilarisch beeld, als je het mij vraagt. Maar wat mij stoort, is hoe snel er minachtend over religie gesproken wordt. Een diep Godsbesef moet tegen satire kunnen. Maar elkaar willens en wetens kwetsen? Ik heb geleerd van mijn vader dat goede humor ook getuigt van inlevingsvermogen.

I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I – 5

Er zijn Door Ineke Reinhold

God als ‘Onuitsprekelijke Liefdemacht’ Hoe spreekt u over God? Hoe duidt u het hogere, dat er in het leven is? Ja, hoe verwoordt u, dat waar wij in ons geloof over spreken? Als wij al over God spreken ontstaat er al snel een beeld dat is gevormd door de beeldtaal, die de bijbel aanreikt en hierin wordt vaak zeer in menselijke beelden over God gesproken. God als Vader, God in de hemel, etc.

Achteraf denk ik dat mijn kinderjaren heel belangrijk geweest zijn voor de wijze waarop ik in de wereld sta. De crisisjaren rond de dertiger jaren van de vorige eeuw brachten mijn pas getrouwde ouders werkloosheid (ik zou pas 7 jaar later geboren worden). Mijn ouders liepen ‘toevallig’ langs een bloemenzaak in Amsterdam die ter overname was en stortten zich in het avontuur van het samen een zaak beginnen. Twee zusters en hun echtgenoten en een broer van mijn moeder raakten ook werkeloos. Mijn vader bood aan hen te helpen óók een zaak te beginnen en voor vier zaken te gaan inkopen.

Nu, in zo’n God geloof ik niet. Vanuit de ruimdenkendheid geloof ik in een God als bron van het leven. Johannes heeft het voor mij prachtig verwoord in zijn eerste Johannesbrief, hoofdstuk vier vers zestien: “God is Liefde”. Daar waar wij liefde in het leven ontmoeten is dit een energie, een kracht, die je als God zou kunnen benoemen of die uit de bron van God komt.

Mijn ouders waren niet kerkelijk. Toen ik vier was werd ik zondag ‘s morgens naar de zondagschool gestuurd. Daar was iemand die prachtig verhalen kon vertellen en ik ontdekte dat er een kracht was die – wat er ook gebeurde – met je meeging. De grote mensen noemden die kracht ’God’. Dat woord zei me niet zoveel. Maar dat die kracht er was, dat beleefde ik keer op keer.

Door Tom Rijken

De filosoof Emmanuel Levinas helpt mij dan nog een stuk verder op weg in mijn Godsbeeld, hij stelt: “In het gelaat van de andere mens ontmoet ik God“; dus als ik een ander mens in de ogen kijk, als ik met een ander mens in contact ben, dan ontmoet ik een vonk van God, daar ontmoet ik iets wat wezenlijk is in het leven. Het was rond 1999 dat ik gastcolleges volgde op de Theologische Universiteit van Tilburg en daar, in een college over feministische theologie, dat gegeven werd door dr. Maaike de Haardt, duidde zij God als ‘Onuitsprekelijke Liefdemacht’. Deze duiding voor God omvat voor mij alles wat ik over God zou kunnen zeggen, en daarmee neem ik tegelijk afstand van

6 – I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I

alle beelden van God, waarbij God als een wezen zou worden geduid. Ik begrijp dat God als Liefde ook weer niet alles dekt, maar daarmee geef ik ook in de duiding al aan, dat het ‘onuitsprekelijke’ van God overstijgt wat ik kan denken en voelen. Liefde is voor mij een gegeven, dat uit de bron komt die de Onuitsprekelijke Liefdemacht is. Er is iets dat boven ons uitstijgt, iets dat groter is dan wij kunnen beseffen. Deze liefde moeten wij niet zoetsappig opvatten, maar zij heeft alles te maken met medemenselijkheid, respect en humaniteit. De liefde blijft. Ik zal ooit sterven, maar dat wat ik in liefde heb doorgegeven zal een scheppende kracht in het universum zijn. Als wij sterven, verliezen wij alles wat het leven ons gaf, alleen de liefde is daarin een blijvend gegeven. Liefde komt van de Onuitsprekelijke Liefdemacht en keert naar de Onuitsprekelijke Liefdemacht terug. De liefde is zo de kracht van God, zij is de onverstoorbare kern in ons allen.

Als kind leerde ik dat je het gesprek van je ouders met een klant niet mocht storen. Op de gang stond ik dan te luisteren naar al die verhalen en al die problemen die mensen daar met elkaar deelden. Als de klant weg was kon ik naar buiten om te spelen. In de oorlog leerde ik te zwijgen over radio oranje contact en contacten met mensen die gevaar liepen. Training in: ’horen, zien en zwijgen’ was dat. Mijn moeder was eigenlijk nooit bang. Ook toen we tijdens het bombardement op de Euterpestraat op het Valeriusplein liepen, liepen we gewoon door. Mensen kwamen vanuit een portiek en sleurden ons naar binnen. Daar stonden volwassenen en kinderen angstig te bibberen onder de trap. Voor mij een nieuwe ervaring. Als die kracht er was, die Liefde er was,

waarom dan bibberen? En mijn moeder zei nuchter: ‘’als we dood gaan, gaan we dood.’’ Uiteindelijk dook mijn vader onder en werd mijn moeder voor verhoor naar het politiebureau gebracht. Bij het verhoor ziet mijn moeder het portret van de heer H.. (zijn naam noemen is teveel eer) aan de wand hangen. Er op wijzend zegt ze: ‘Haal dat portret maar weg, met die man hebben we hier niets te maken.’ Ze voelde zich als Nederlandse deel van het geheel óók in het politiebureau. Dat was ’ons’ bureau.

dat ze niet zo’n geweldige puinhoop aantroffen. Ik voelde me als deel van een geheel daar méé verantwoordelijk voor. Eindexamen deed ik uiteindelijk op het Montessori Lyceum. De hele klas geslaagd op één jongen na. Die moest een vak doen wat ik goed had gehaald. Om een of andere reden kon ik geen feest vieren voordat die jongen van de klas óók geslaagd was. We gingen samen zitten repeteren en hij haalde het.

Verbijsterd was ik toen ik in 1950 een telefooncel zag die beklad was en waar het telefoonboek was uitgesneden. Wisten diegenen dan niet dat dat Mijn moeder raakte in de gevangenis. onze telefoon is en onze gezamenlijke De zusters en broer van mijn moeder gids waar we als burgers van de staat ontfermden zich over de zaak en over voor hebben betaald en die er voor mijn zusje en mij. Ik voelde me deel iedereen is? Wat bezielde jongeren die van het geheel en… met die kracht die dit deden? Hoe kijken zij tegen deel er altijd was ging ik rustig slapen. van het geheel zijn aan? Een vraag die Achteraf heb ik me overal deel van een 50 jaar later nog in alle heftigheid bij geheel gevoeld, waaraan jij je eigen me opkomt. Hoe gaan we het gesprek bijdrage in mede verantwoordelijkheid met hen aan? hebt te geven. Ook in de doopsgezinde broederschap Op de lagere school was ik een vroege en in de gemeenten zijn we deel van leerling, bezeten van het lezen van een geheel. We delen met elkaar twijboeken. De meester uit de vierde klas fel en geloof, verdriet en hoop. Saam(nu groep 6) las lange tijd uit de horigheid. Elk lid heeft een talent om Scheepsjongens van Bontekoe voor. Als daar een steentje aan bij te dragen. hij even weg moest liet hij mij op zijn tafel zitten, wees me de bladzij aan waar ik moest beginnen en dan las ik de klas voor. Voor sommige klasgenoten was ik een ‘’rare opschepper’’, maar bij het voorlezen hielden ze zich stil anders misten ze het verhaal.

Voor mij was bijvoorbeeld het gezamenlijk stukjes verzamelen, opmaken, rapen en nieten van een maandblad voor de Gemeente juist een taak waar veel leden een bijdrage aan konden leveren. Ik heb me afgevraagd of een gladde productie opweegt tegen het uitschakelen van leden die graag hun bijdrage willen geven. Destijds kwam ik voor hen op. Er kunnen geen delen van het geheel ‘úitgerangeerd’ worden. Blij ben ik als het maandblad stukjes plaatst ter overdenking. Zó dat we elkaar leren kennen in wat we geloven en wat dat voor ons doen en laten in de wereld betekent. Ik ben blij dat ik een deel van een gemeente ben waarvan enkelen de Schipholwakes houden, anderen voor De Beurs staan tegen het beleggen in wapens, weer anderen zich voor vluchtelingen inzetten. Weer anderen heerlijk kunnen koken en iets kunnen (laten) vertellen wat tot nadenken stemt. Want niemand kan alles, al zou je dat soms wel willen. De dooptekst die Tineke Brugman me destijds meegaf was: ‘’Kind, werk vandaag in Mijn wijngaard’’ en ik ben heel dankbaar dat ik in die wijngaard niet alleen ben.

Later op het Vossiusgymnasium ging het gemeentelijk schoonmaakpersoneel in staking. Wc’s vies. Trappen vol stofvlokken. Ik naar de rector: “Vindt u het goed als ik wat leerlingen vraag om regelmatig wat schoon te maken? Kan ik de sleutel van de werkkast krijgen?” Een verbouwereerde classicus zei ‘ja’. De school kon gewoon doorgaan en de werksters bedankten ons toen ze terug kwamen I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I – 7

Uit de kerkenraad

Diensten in het Menno Simons Huis

De kerkenraad heeft de serie Preek van de leek 2014 geëvalueerd. In de maand november heeft deze serie plaatsgevonden. Het was een gevarieerde serie waarbij de diverse lekenprekers op geheel eigen wijze invulling gaven aan de kerkdienst. We hebben stilgestaan bij het tumult tijdens de Preek van de Leek met Mr. Dries van Agt. De organisatie was ondanks de goede voorbereiding toch verrast door de heftige reacties die dit opriep. Dit heeft helaas ook veel tijd en energie gekost in de weken na de Preek van de Leek. Gelukkig kijken we ook terug op een aantal mooie Preek van de Leek diensten! De kerkenraad heeft een aantal punten benoemd op het gebied van de communicatie, het bepalen van de lekenprekerslijst en de begeleiding van de lekenprekers. Deze punten worden meegenomen naar de evaluatie met de Protestantse Kerk Amsterdam. Deze evaluatie vindt volgende maand plaats.

Zondag 8 februari is er weer een ongetwijfeld mooie dienst in het Menno Simonshuis. Na afloop is er een bijzonder moment. Dan gaan we Nieske van der Zijpp bedanken voor haar tomeloze energie om zich meer dan tien jaar in te zetten voor de diensten in het MSH. Ze heeft vele helpende handjes zien gaan en komen, Nieske ging door dienstbaar met precisie, alle puntjes steevast op de i, maar altijd vriendelijk en bescheiden. Ze gaat zich nu meer richten op familie, zichzelf, maar zal de diensten zoveel mogelijk blijven bijwonen, als lid van de gemeente .

Tom en Essemie hebben in de kerkenraadsvergadering een weergave gegeven van de gemeente in Noord. Tom gaf aan dat de gemeente tot volle bloei is gekomen en dat men nu de uitwerking ziet van de inzet van de afgelopen drie jaar. In die periode zijn er in Noord veel nieuwe activiteiten opgezet die over het algemeen enthousiast zijn opgepakt. Nu is het moment aangebroken om samen na te denken over hoe we verder gaan in Noord. Wat is de behoefte van de gemeente en hoe kunnen we hier invulling aan geven. In de komende maanden wordt hier verder over gesproken. We kijken terug op een mooie kerstperiode. Op alle locaties waren er activiteiten rondom de kerst voor jong en oud. Bij alle kerstdiensten en activiteiten was de opkomst hoger dan verwacht. De kerkenraad is hier zeer verheugd over!

Zondagse Singelkerkbloemen De bloemen, die tijdens de dienst in de Singelkerk staan, worden na de dienst gebracht bij leden die een moeilijke tijd door moeten maken, ziek zijn of iets te vieren hebben. Wilt u de namen doorgeven aan: Martina Simons t (020) 662 19 34, of Ineke Bremer t (020) 615 26 22.

In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) t (020) 662 19 34 en Ineke Bremer t (020) 615 26 22. 8 – I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I

U zult begrijpen dat we heel veel behoefte hebben aan een aantal vrijwilligers voor de diensten in het MSH. Graag aanmelden bij Joke Rooseboom, ambtelijk secretaris Doopsgezind Amsterdam 020 62465573. Werkdagen: maandag, dinsdag en donderdag.

Dienst van 15 februari: Thema LIEFDE Valentijnsdag, een maatschappelijk feit. Daarom leek het aardig op of omstreeks die datum een dienst te houden met als thema LIEFDE. Een goed moment, weliswaar op zijn kerks en zonder de commerciële trullemedullen als harten en kaarten, maar wel over de kern: Liefde. “Stilstaan bij datgene waar relaties ten diepste op zijn gebouwd” aldus Henk Leegte. Alle paren, ie in de Doopsgezinde gemeente zijn getrouwd, en hun kinderen zijn uitgenodigd. Het kan een heel mooie dienst worden met alle anderen die dit thema ook aanspreekt. Het zullen er velen zijn, om deze dienst mee te vieren in onze Doopsgezinde Singelkerk. “een soort huwelijksreünie, stilstaan bij je relatie; herbezinnen, je trouwdag vieren, maar dan anders”. Maar liefde is ook voor alle mensen, getrouwd of uit vrije wil of tegen wil en dank alleen gebleven, voor wie zijn naaste verloor aan de dood of aan het leven, voor wie op andere wijze dan in het traditionele huwelijk zijn liefde gestalte gaf, voor wie de last moest dragen van het oordeel van anderen vanwege de keuze in de liefde. Liefde is er voor mensen. Dat gaan we vieren op 15 februari.

In Memoriam

zr Cornelia Antonia de Jong-Schenk

zr Nel Oosterbaan-Hooijveld

Op 27 december jl., daags na kerst, is op

was ze één van de steunpilaren van onze Gemeente.

89-jarige leeftijd overleden zr Cornelia

Samen met haar man Nol behoorden zij vele jaren

Antonia de Jong-Schenk, Connie de

lang tot de kern van Doopsgezind Amsterdam.

Op 12 januari jl overleed onze zr Nel Oosterbaan op de leeftijd van 94 jaar. Zolang haar geest helder was,

Jong, uit Abcoude. Haar geestelijke gezondheid was de laatste jaren erg

Nellij Hooijveld was geboren in Amsterdam, maar

achteruitgegaan, en ze woonde de

groeide op in Enkhuizen. Sinds haar huwelijk met

laatste elf weken van haar leven niet

Arnold Oosterbaan woonde ze in Amsterdam op

meer thuis.

verschillende adressen, het langst in de Van Eeghenstraat. Het echtpaar Oosterbaan kreeg vier

Zr De Jong was gedoopt in de Doops-

kinderen: Ruth, Esther, Johannes en Matthias.

gezinde Gemeente Rotterdam op

Je kunt haast geen activiteit verzinnen van de

Palmzondag 1947. Sinds haar huwelijk

Gemeente vroeger, of het echtpaar Oosterbaan was

in 1955 was ze lid van onze Gemeente.

erbij betrokken, als deelnemer of mede-organisator.

Connie de Jong was met overtuiging

Nel altijd op rustige, gedecideerde wijze, met veel

Doopsgezind, al kwam ze weinig in de

gevoel voor humor en understatement.

kerk. In haar belijdenis schrijft ze dat ze, hoewel ze ook grote twijfels kent, toch

Naast alle dingen die ze deed voor de kerk had Nel

vol overtuiging “ja” zegt tegen God en

een grote culturele belangstelling: concertbezoek,

de Gemeente. De twijfels zitten vooral

schouwburg, tentoonstellingen, ze genoot er van

in de twijfel aan zichzelf, of ze een

met volle teugen en volgde zoveel mogelijk.

levensstijl in navolging van Jezus wel

Zelf was ze enthousiast deelnemer aan verschillende

kan waarmaken: “Woorden zijn dikwijls

schilderclubs; schilderen was een groot plezier voor

makkelijk gesproken, maar het is nog

haar. Maar ze maakte ook muziek, en hield veel van

iets anders om ze in praktijk te brengen

toneelspelen en zingen. In het laatste muziekstuk

in het dagelijks leven”, schrijft Connie.

dat in de Gemeene werd voorbereid en uitgevoerd, ‘Le Prophète’ had ze nog een rol die ze met verve

Maar toch: wonend en opgroeiend

speelde.

tussen de puinhopen van het bombardement en vervolgens vijf jaar

Als je het leven van Nel Oosterbaan overziet komt

bezetting meegemaakt hebbend, wil

ook de hele twintigste eeuw langs: met crisis en

ze daar iets tegenover stellen, en zich

oorlog, wederopbouw en techonologische

richten op de Kracht die te maken

ontwikkeling, koude oorlog en de jaren ’60 en ’70

heeft met liefde, mededogen, hoop

waarin allerlei maatschappelijke structuren op de

en barmhartigheid. In het leven van

schop gingen. Ze maakte het allemaal mee, en

Jezus van Nazareth kon zij niet anders

volgde alles met grote belangstelling. Daarnaast

zien dan een lichtend voorbeeld voor

bleef ze altijd trouw aan zichzelf, en aan de

mensen. En de dooptekst die zij mee-

waarden die ze hoog achtte. En waarvan voor

kreeg, en die een leven lang met haar is

haar uiteindelijk de kern lag in haar Doopsgezinde

meegereisd is gekozen uit Joh. 11, 28b:

geloof, en hoe wij proberen met vallen en opstaan

“De Meester is er, en Hij vraagt naar je”.

in de Gemeente trouw te zijn aan de droom van het Koninkrijk van God.

De dankdienst voor haar leven heeft op 3 januari plaatsgevonden vanuit de

We namen afscheid van Nel Oosterbaan in de

Hervormde Dorpskerk van Abcoude.

Singelkerk op 17 januari jl. waarna de begrafenis

De nagedachtenis van Cornelia Antonia

volgde op de Nieuwe Ooster. De nagedachtenis

de Jong-Schenk zij tot zegen.

aan Nellij Oosterbaan-Hooijveld zij tot zegen.

Henk Leegte

Henk Leegte I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I – 9

Gemeente in beweging Verjonging idA-redactie Het team Gesprek & Meer-pad Natascha van der Does-Brantjes jeugdwerk Singelkerk t 06 44 71 49 30 [email protected]

Essemie van Dunné jeugd- en opbouwwerk Noord t 06 48 35 07 25 [email protected]

Joke van der Heide jongerenwerk t (020) 661 16 52 [email protected]

Henk Leegte predikant t 06 45 62 62 70 [email protected]

Zondagmiddag 8 februari bent u om 16.00 uur van harte welkom. Het gesprek zal gaan over “transformatie“, ja verandering. Tom Rijken zal vanuit zijn visie als predikant een inleiding houden over het onderwerp transformatie. Wat kan de kracht van de Heilige Geest in uw leven bewerkstellingen!

Vroege Nachten Op zondagavond 22 februari om 20.00 uur is er weer een ‘Vroege Nachten’ avond. De inleiding zal gaan over het begin van het Doperdom, de geschiedenis van de eerste vijf jaar (1525 tot 1530). Op de beginselen uit deze begintijd bouwen wij in de Doopsgezinde Gemeente nu nog steeds voort. Tom Rijken zal deze ‘Vroege Nachten’ avond verzorgen.

Koor zingt op het Meerpad Zondag 1 maart zal het Singelkoor, onder leiding van Gerard van Zeijl, de dienst begeleiden. In deze dienst zullen wij ons laten inspireren door de brief van Paulus aan de Galaten.

Mennomaal

Ewoud Roos predikant (020) 624 65 73 (secretariaat) [email protected]

Datum: 10 februari 2015. Iedereen welkom op het Mennomaal! Plaats: Singelkerk; Singel 452, 1017 AW. tel. 020 - 623 45 88. Ontvangst met drankje vanaf 17.30 uur Begin maaltijd: 18.00 uur. Tussen hoofdgerecht en toetje: Heinrich Heine en Felix Mendelssohn door Marjan Klomp en Nelleke Blokland besloten met het zingen van twee duetten.

Tom Rijken predikant Noord t 06 22 51 75 65 [email protected]

Van tevoren opgeven is niet nodig Behalve als je vegetarisch eet of een dieet hebt! Kosten: 5 euro per maaltijd.

10 – I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I

De gemiddelde leeftijd van de idA-redactie mag dan een redelijke afspiegeling zijn van de leeftijd der kerkgangers, maar over het algemeen zijn de leden van de Doopsgezinde Gemeente jonger. Derhalve. Naast de ‘oudjes’ Sjoukje Halbertsma, Mieke Krebber, Heleen Nauta-van Gelder, Dirk Visser en Bart Admiraal is het redactieteam uitgebreid met de ‘jonkies’ Essemie van Dunné, Tobias ter Reehorst en Andrea Wieffering. Essemie van Dunné Vanaf het januarinummer zit ik in de redactie van idA, voor mij een vrolijk begin van 2015! Ik ben jeugdwerker en opbouwwerker in Noord, en heb daarnaast gelukkig ook veel contact met de Singelkerk. Verder werk ik als pastoraal werker voor de Doopsgezinde Gemeente in Den Ilp/Landsmeer. Het meeste plezier beleef ik aan het vertellen van verhalen en gesprekjes voeren met kinderen in het Boetje. Ik ben getrouwd en moeder van twee zonen, van 9 en 5 jaar. Tobias ter Reehorst Ik ben Tobias ter Reehorst, 24 jaar oud, en sinds 2008 wonend in Amsterdam. Vanuit Winterswijk ben ik daarnaartoe verhuisd om te gaan studeren. Ik ben begonnen met de studie theologie aan het Doopsgezind Seminarium en dat doe ik nog steeds. Ondertussen woon ik al 5½ jaar op het Zon’shofje, het Doopsgezinde hofje voor jongeren (helaas moet ik bijna weg; dus als iemand nog een mooi plekje weet dan houd ik mij aanbevolen!). Door de jaren, en het hofje, ben ik mij steeds meer thuis gaan voelen in deze stad, vandaar ook dat ik per attestatie ben overgekomen naar de VDGA. Nu ik mij hier meer en meer thuis voel, wil ik ook meer doen voor de VDGA, o.a. daarom ben ik in de redactie van idA gegaan. Ik ben altijd wel te porren voor een goed boek, een mooie film, een leuk bordspelletje (maar verstoppertje is ook goed) of een lekker glas whisky. Als je nog meer van mij wilt weten, mag je mij altijd aanspreken, ik bijt niet. Andrea Wieffering Ik heb culturele antropologie gestudeerd en de lerarenopleiding maatschappijleer eerstegraads aan de VU gedaan. Veel gereisd met MVS naar Israël/Palestina, zelf vier maanden gebackpackt door het Middellandse Zeegebied. Ik ben dol op andere culturen; vind de multiculturele samenleving een verrijking. Verder heb ik stage gelopen in Zuid-Oost Turkije. Ik doe veel vrijwilligerswerk; zo filosofeer ik in de wijk en op school en begeleid ik verstandelijk beperkte kinderen. Ik ben hard op zoek naar een baan als jongerenwerker, bij voorkeur in de kerk. Ik ben een echte taalpurist. In 2006 ben ik gedoopt in een dienst geleid door Yolande Brandenburg en Jaap Klanderman. Ik heb de lekenpredikerscursus gedaan en inmiddels gepreekt in Edam, Alkmaar en op het startweekend van het jongerenwerk in Giethoorn. Ik woon samen met Marc en zijn twee dochters van 10. We hebben een jaar geleden een heel mooi huis in Amsterdam Nieuw-West gekocht.

Agenda Februari 2015 Kerkdiensten (zie achterkant)

• Ma 2 feb

Zon’shofgroep

Zon’shofje

20.30 uur

• Di 3 feb

Bijbelkring; Henk Leegte

Singelkerk

20.15 uur

• Za 7 feb

Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

• Zo 8 feb

Wake bij Justitieel Complex

Schiphol

14.00 uur

• Zo 8 feb

Gesprek & Meer-pad: Transformatie

Meerpad

16.00 uur

• Di 10 feb

Mennomaal

Singelkerk

18.00 uur

• Wo 11 feb Vredesgroep

Singelkerk

20.00 uur

• Za 14 feb

Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

• Di 17 feb

Geloofsgesprekskring; H. Leegte

Singelkerk

20.15 uur

• Do 19 feb Open kring Menno Simons

M. Simonshuis

14.30 uur

• Zo 22 feb

Meerpad

20.00 uur

Vroege Nachten

• Wo 25 feb Rondom 30

Singelkerk

19.30/20.15

• Do 26 feb Bijbelaars

Singelkerk

11.00 uur

• Za 28 feb

Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

• Ma 2 mrt

Boeken rond de Bijbel

Singelkerk

15.00 uur

Voelen & meebeleven

De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen.

Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer NL11INGB0000141442 (VDGA) website www.vdga.nl

COLOFON

Geef mij Vader,

om vrede te dragen,

geef mij licht in mijn handen

licht in mijn hoofd

om uit te delen,

om een teken te zijn,

licht in mijn ogen

licht in mijn lied

om een lach te ontlokken,

om uw goedheid te eren

licht in mijn oren

licht in mijn tranen

om uw stem te vernemen,

om mensen te troosten,

licht in mijn hartstocht

licht in mijn hart

om liefde te zijn,

om een licht te zijn.

idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam. Redactie Sjoukje Halbertsma Helene Nauta-van Gelder Tobias ter Reehorst Andrea Wieffering Essemie van Dunné Mieke Krebber (eindredacteur) Interviews: Dirk Visser Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Bart Admiraal

licht in mijn denken om uw dag te zien dagen,

Kopij voor het volgende nummer vóór 10 februari 2015 sturen aan Mieke Krebber Mail: [email protected] Adres: Europaplein 89, 1078 GZ Amsterdam (telefoon 020-6731926).

Jaap Zijlstra

licht in mijn schouders Uit: “Wij komen biddend voor u staan”, Kok, Kampen,1993.

Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl T (033) 462 46 93 I N DIT AMSTERDAM FEB RUAR I – 11

Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert

Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 – t 06 53 77 06 01 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10

KERKDIENSTEN Singelkerk

Meerpad

Menno Simonshuis

Centrum 10.30 uur

Noord 10.15 uur

Buitenveldert 10.00 uur

1 februari

Ds H. Leegte

Ds A.A. Rijken Kinderkerk en Tienertuin

8 februari

Ds L.C.M. Blomjous-Maillette de Buy Wenniger Kinderkerk en Kom-in-de-kring

15 februari

Ds H. Leegte Bijzondere dienst; thema Liefde Kinderkerk en Kom-in-de-kring

22 februari

Ds A. Maas-Smilde

1 maart

Ds E.C. Roos

Ds E.C. Roos Afscheid van Nyske van der Zijpp Ds M.E. Bijlsma

Ds J. van Woerden-Surink Ds A.A. Rijken Kinderkerk en Tienertuin

Collectebestemmingen februari 2015 De collecte in de blauwe/zwarte zak is altijd voor de eigen gemeente. De collecte in de rode zak is voor:

• 1 februari – Broederschapscollecte t.b.v. Inloophuis Almere Vanuit kerkelijke betrokkenheid is het inloophuis present in de Stedenwijk van Almere en levert een bijdrage aan de verbetering van de leefbaarheid voor buurtgenoten en de andere inwoners van Almere. Rekeningnummer: NL61RABO0321022203 St. Inloophuis Almere • 8 februari en 1 maart – Diaconaal Fonds t.b.v. DG Amsterdam Fonds ter ondersteuning van gemeenteleden die in financiële problemen verkeren. Rekeningnummer: NL11INGB0000141442 t.n.v. VDGA • 15 februari – Voedselbank Amsterdam De Voedselbank Amsterdam (VBA) is in 2005 opgericht en heeft als doel direct voedselhulp te bieden aan mensen in armoede. Er is een aanzienlijke groep mensen die om diverse redenen niet of onvoldoende bereikt wordt door de reguliere hulp en aanklopt bij één van

1 2 – I N D I T A M S T E R D A M FEB RUAR I

onze uitgiftepunten. Tijdelijkheid is altijd een sleutelwoord geweest voor de VBA. Rekeningnummer: NL47INGB0004505309 Voedselbank Amsterdam • 22 februari – Broederschapscollecte t.b.v. projecten voor gemeenteopbouw De Algemene Doopsgezinde Sociëteit ondersteunt gemeenten bij hun opbouw aan een vitale en boeiende gemeente. Door het organiseren van toerustingsbijeenkomsten en trainingen, het ontwikkelen van materiaal, het begeleiden van gemeenteprocessen en het adviseren van kerkenraden. Rekeningnummer: NL19ABNA0243493886 Algemene Doopsgezinde Sociëteit, Amsterdam, inzake gemeenteopbouw Als u niet in de dienst aanwezig kon zijn en toch iets wilt bijdragen aan het project kunt u dat via het aangegeven bankrekeningnummer doen.