Nieuwsbrief 6, mei 2008
Waterbeheer Putten Via deze nieuwsbrief houdt het waterschap u op de hoogte van de waterprojecten die spelen op het eiland Putten.
Inhoud: Werken aan schoon en voldoende water op Putten 1 Nieuws rondom waterprojecten op Putten 2-5 Overig nieuws 5 Aanpakken wateroverlast op Putten 6 Verlenging drinkwaterleiding in De Dalle 7 Planning 8
Werken aan schoon en voldoende water op Putten Waterschap Hollandse Delta werkt aan de waterhuishoudkundige situatie op het eiland Putten. Dat betekent dat: • de aan- en afvoer van water in het gebied verbetert • de waterkwaliteit toeneemt en • er voldoende ruimte voor het bergen van water komt. Alle waterprojecten die bijdragen aan de verbetering van de waterhuishoudkundige situatie op het eiland Putten vallen onder het project ‘Waterbeheer Putten’. Het gaat om zowel lopende als nog op te starten projecten. Alle waterprojecten in één project samenvoegen heeft als voordeel dat alle werkzaamheden goed op elkaar afgestemd kunnen worden. Dat bespaart niet alleen tijd, maar ook geld.
1
Nieuws rondom de waterprojecten op Putten
Kijk voor meer achtergrond informatie over de water projecten op onze website bij ‘Projecten in Beeld’ of vraag eerder uitgegeven nieuws brieven aan via het waterschapsloket (voor contactgegevens zie colofon).
2
Vispasseerbare gemalen Aanpassen bemaling Putten In het visstandbeheerplan is opgenomen dat alle gemalen op Putten ook vispasseerbaar moeten worden. Dit geldt dus zowel voor het nieuwe gemaal als de bestaande gemalen De Vooruitgang en de Leeuw van Putten. Om te bepalen of dit inderdaad nodig is, wordt momenteel onderzocht of er aanbod van vis is die gebruik zou maken van een vispassage. Is dit aanbod er niet dan hoeven er immers ook geen investeringen gedaan te worden in deze voorzieningen. Bureau Waardenburg is inmiddels een onderzoek gestart naar de aanwezigheid van de diverse vissoorten bij de huidige vier gemalen
op Putten. Samen met een beroepsvisser wordt met diverse zegen (vistuigen), electrovisapparaat, steeknet, kruisnet en fuiken bij de gemalen op de Oude Maas en Het Spui gevist. De periode van bevissing is zo gekozen dat het de belangrijkste paai-, voedsel- en migratiepieken omvat. Er wordt zowel overdag als ‘s nachts gevist waarbij met name gekeken wordt naar glasaal en driedoornige stekelbaars. Naar verwachting zijn begin juli de gegevens van het onderzoek bekend.
Nieuwe motor Gemaal de Volharding in Hekelingen Aanpassen bemaling Putten Eind januari is de motor van Gemaal de Volharding vervangen. De nieuwe motor zorgt ervoor dat onze voeten droog blijven in de bebouwde kom van Spijkenisse in de polder Oud-Schuddebeurs. De oude motor was aan vervanging toe. Het zachte weer eind januari liet het toe om de motor in deze periode te vervangen. De nieuwe motor is sterker dan de oude en kan zelf het water over de dijken heen krijgen (met de oude pomp werd dit nog door vacuümpompen gedaan). Ook is er veel minder warmte-ontwikkeling door de nieuwe motor. Eerst moesten de deuren van het gemaal opengezet worden om de ruimte te laten afkoelen en moest er dus iemand ter plaatse aanwezig zijn om dit regelen. Met de nieuwe motor hoeft dat niet meer en kan het geheel zelfs automatisch draaien. Binnenkort wordt ook nog de ventilatie van het gemaal vervangen, zodat de ventilatie verder zal verbeteren.
Bypas Het Welvliet geplaatst en voorbereidingen Slikweg in volle gang Isoleren Het Welvliet: De bypass (een afzonderlijke watergang die wordt gebruikt om de doorvoer van water mogelijk te maken) ter plaatste van Het Welvliet is inmiddels gerealiseerd. Het zoetwateraanvoertracé, dat eerst uitkwam in Het Welvliet, is hiermee door het nabij gelegen landbouwgebied, om Het Welvliet heengeleid. Met als positieve gevolgen dat het vee nu weer het zoete water uit de sloten kan drinken. Ter plaatse is de verbinding in het brakke systeem tot stand gebracht. Hiermee kunnen de brakke natuurwaarden in Het Welvliet zich optimaal ontwikkelen. Om de laatste brakke verbinding tot stand te brengen wordt een sifon en duiker onder de Slikweg gelegd. Hiervoor
zijn de voorbereidingen nu in een zodaning stadium dat deze in principe geplaatst kunnen worden. Om dit werk te realiseren moeten er nog wel enkele kabels en leidingen worden omgelegd. Zo wordt er nu hard gewerkt om de kabel van Eneco te kunnen verleggen. Dit zal worden gedaan met een gestuurde boring. Hiervoor loopt momenteel een vergunningaanvraag. Het waterschap hoopt de duiker in het voorjaar daadwerkelijk aan te kunnen leggen, maar dit is uiteraard afhankelijk van hoe snel Eneco de kabel kan verleggen. Vervolgens wordt op dezelfde plek de sifon aangelegd. Hierna kunnen de pompen worden ingeregeld. Als alles volgens planning verloopt, is het werk in mei afgerond.
Onderzoek naar oude gegevens gemaal Aanpassen bemaling Putten Op 9 januari hebben het waterschap en de gemeente Spijkenisse gesproken over de voorgenomen wijziging van de bemaling van Putten, de locatie van het nieuwe gemaal en de renovatie van gemaal De Vooruitgang. Omdat De Vooruitgang een kenmerkend gebouw is binnen Spijkenisse, is besloten bij de herbouw de karakteristieke
elementen die het gemaal nog heeft zoveel mogelijk te behouden. Verder is afgesproken de plannen die de gemeente heeft in het buitengebied af te stemmen op de voorgenomen wijziging van de bemaling.
Baggerwerkzaamheden Vierambachtenboezem uitgesteld Baggeren Het Welvliet en Vierambachtenboezem Uiteindelijk bleek de voorbereidingstijd te kort om de baggerwerkzaamheden in de Vierambachtenboezem nog voor aanvang van het broedseizoen op te starten. Hierdoor kunnen de werkzaamheden pas in het najaar plaatsvinden. De baggerwerkzaamheden in Het Welvliet waren al uitgesteld tot na de zomer vanwege een ingediend bezwaar
over de oprichting van het tijdelijke baggerdepot aan de Hogeweg. Inmiddels is besloten dat de vorm van het depot wordt aangepast, waardoor het verder van de bestaande bebouwing komt te liggen. Deze aanpassing is mogelijk doordat de bagger waar veel puin in zit wordt afgevoerd naar de Put van Heenvliet. 3
Vervanging windmolen en stuw in polder Biert Optimalisatie waterhuishouding Op 28 maart jl. is er overleg geweest met Staatsbosbeheer over de waterhuishouding van de polder Biert. Deze wordt nu op peil gehouden met een windmolen. Het is de bedoeling de windmolen te vervangen door een pomp waardoor het peil beter gehandhaafd kan
worden. Tegelijkertijd wordt de huidige stuw vervangen en wordt er een nieuwe stuw geplaatst om zo de bedrijfszekerheid van het brakke watersysteem ook in de toekomst beter te garanderen.
Baggerwerkzaamheden het Oostenrijk afgerond Baggeren Het Oostenrijk De baggerwerkzaamheden in Het Oostenrijk zijn afgerond. Ook de tijdelijke baggerdepots aan de Rietbroekweg die gebruikt zijn voor de
vrijgekomen bagger uit Het Oostenrijk zijn inmiddels ontmanteld. Met de resterende grond wordt het perceel opgeknapt.
Mallebos Wateropgave In het overleg op 28 maart heeft Staatsbosbeheer ingestemd met de planontwikkeling van het Mallebos. Afgesproken is dat het waterschap hiervoor het bestek maakt. Naast de betrokken partijen Staatsbosbeheer en het waterschap wordt ook een beroep gedaan op een financiële bijdrage van de provincie. De verwachting is dat in 2009 wordt begonnen met de werkzaamheden.
Gesprekken betrokken partijen positief verlopen Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Na de inloopbijeenkomst in Geervliet is er overleg geweest met alle direct betrokken partijen, zoals de Groenservice Zuid-Holland, de tuindersvereniging en enkele agrariërs. In deze overleggen, die positief zijn verlopen, zijn de werkzaamheden, zoals het plaatsen van stuwen en duikers, nogmaals besproken en zijn er detailafspraken gemaakt. 4
Ook zijn de kabels en leidingen in het werkgebied in beeld gebracht en is een start gemaakt met de bestekstekeningen. Hierna worden de benodigde vergunningen aangevraagd en wordt het bestek gemaakt. Er wordt naar gestreefd de werkzaamheden dit najaar op te starten.
Verbreding watergang De Dalle Optimalisatie waterhuishouding Garsdijk - Hogeweg Omdat watergang De Dalle in de toekomst de hoofdwaterafvoer van Putten wordt, wordt deze verbreed. Deze verbreding wordt in delen uitgevoerd. Er wordt gestart met het gedeelte tussen de Garsdijk en Hogeweg. Met de betrokken agrariërs langs de te verbreden watergang is inmiddels uitvoerig gesproken over de uit te voeren werkzaamheden. In deze gesprekken zijn er met name afspraken gemaakt over het tijdstip van uitvoeren, de toegang tot de percelen en de locatie waar de vrijkomende grond verspreid moet worden. Alle betrokken agrariërs hebben aangegeven een voorkeur te hebben voor het starten met de uitvoering in augustus. Het waterschap neemt dit dan ook op in de planning en het bestek. Door de verbreding van de watergang moet ook de drinkwaterleiding worden aangepast. Evides zal deze aan passingen voor de zomer uitvoeren. Zie ook het interview elders in deze nieuwsbrief.
In het visstandbeheerplan is opgenomen dat twee stuwen in deze watergang vispasseerbaar dienen te zijn. Het betreft de stuw aan de Garsdijk en aan de Rietbroekweg. Het ontwerp van deze passages wordt gemaakt door Tauw. In het ontwerp wordt ook aandacht geschonken aan vandalismegevoeligheid en relevante aspecten voor het beheer en onderhoud.
Slikweg De onderhandelingen over de grondaankoop voor de te verbreden watergang langs de Slikweg zijn ook in volle gang. Met de laatste twee eigenaren wordt geprobeerd binnen zo’n kort mogelijke termijn tot overeenstemming te komen.
Inventarisatie inlaten afgerond Optimalisatie waterhuishouding Voor de inlaten is inmiddels inzichtelijk gemaakt welk gebied door welke inlaat van water wordt voorzien. Op basis hiervan wordt berekend wat de diameter van elke inlaat moet zijn.
Bij het verdere ontwerp worden de inlaten zoveel mogelijk gestandaar diseerd, zodat deze in de toekomst makkelijker onderhouden kunnen worden.
Aanpassingen Malledijk Optimalisatie waterhuishouding De plannen over de aanpassingen bij de Malledijk zijn doorgesproken met de gemeente Spijkenisse. Het blijkt dat er voor de vervanging van de brug, waarvan de opening te smal is om het water af te voeren, een bouw vergunning noodzakelijk is. Ook is gebleken dat met de eventuele verbreding van de Baljuwlaan wellicht enkele aanpassingen kunnen vervallen. Het bestek wordt hierop aangepast.
Rotonde Hekelingseweg Om de verkeersveiligheid te verbeteren, wil het waterschap op de kruising Hekelingseweg, Westdijk en Dorpsstraat een rotonde aanleggen. Bij deze plannen wordt ook meteen een aantal maatregelen uit het project Waterbeheer Putten meegenomen. Zo wordt de duiker onder de Dorpsstraat en de Hekelingseweg vervangen. De planning van het waterschap is om eind 2008 met de werkzaamheden te starten. Op dit moment lopen er nog gesprekken tussen het waterschap en de gemeente over de financiering. Zodra hier helderheid over is, kan begonnen worden met de definitieve planvorming.
Overig nieuws Bij dit station wordt ook het watersysteem aangepast en verbeterd. De gemeente Bernisse, waterschap Hollandse Delta, ENECO, TenneT en Intergen hebben de plannen toegelicht op donderdag 17 april tijdens een informatieavond. Ook zijn de maatregelen besproken die de verkeershinder zo veel mogelijk beperken.
Kabelwerkzaamheden Bernisse Vanaf eind mei begint de aanleg van ondergrondse hoogspanningskabels tussen Geervliet en Simonshaven. Het tracé loopt voor een groot gedeelte langs wegen die onder het beheer van het waterschap vallen, onder andere langs de Polderweg. Bij Simonshaven aan de Oud Hoenderhoeksedijk wordt een hoogspanningsstation gebouwd. 5
Aanpak wateroverlast op Putten
De Dalle. Door deze te verbreden ontstaat er meer ruimte om water te bergen waarbij het voordeel is dat de berging direct benut wordt. • Inrichten percelen als waterberging Daarnaast worden enkele percelen ingericht als waterberging. Een voorbeeld hiervan is het perceel van Staatsbosbeheer nabij het Mallebos. Dit gebeurt door het maaiveld te verlagen waardoor deze percelen bij een peilstijging als eerste onder lopen. De percelen kunnen als moeraszone worden ingericht of als een laag weiland perceel waarop extensieve veeteelt nog mogelijk is.
Wateropgave In 2001 hebben het Rijk, de provincies, De Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse gemeenten het Nationaal Bestuursakkoord Water onder tekend. Daarmee hebben zij afspraken gemaakt om gezamenlijk de problemen met en rond water op te lossen.
• Op een gecontroleerde wijze wordt het overtollige water afgevoerd (3). Ieder gebied dient dus zijn “eigen voeten” droog te houden waarbij problemen niet afgewenteld mogen worden naar een ander gebied.
Waterschap Hollandse Delta is meteen aan de slag gegaan met de aanpak van water overlast. Het waterschap heeft allereerst in kaart gebracht hoeveel waterberging er nodig is om wateroverlast vanuit het oppervlaktewater te voorkomen. Vervolgens kan er gekeken worden of er voldoende water berging is en zo niet hoe deze opgelost kan worden. Voor 2015 moet het watersysteem op orde zijn.
Strategie “vasthouden-bergenafvoeren” In het Nationaal Bestuursakkoord Water is gekozen voor de strategie “vasthoudenbergen-afvoeren”. Op deze manier kunnen ongewenste wateroverschotten en water tekorten worden voorkomen. Kort samen gevat komt het op het volgende neer. • De overvloed aan water wordt opgevangen op de plaats waar het ontstaat (1). • Het bergen vindt plaats in gebieden die hiervoor zijn/worden ingericht (2).
Maatregelen In het project Waterbeheer Putten wordt gekozen voor meerdere maatregelen om wateroverlast te bestrijden, namelijk het graven van waterberging, het vergroten van de gemaalcapaciteit en het automatiseren van stuwen en inlaten. • Verbreding hoofdwatergangen voor waterberging Het graven van waterberging gebeurt deels met de noodzakelijke verruiming van enkele hoofdwatergangen, zoals bijvoorbeeld
• Aanpassen gemalen Het vergroten van de gemaalcapaciteit is een andere effectieve maatregel in de bestrijding van de wateroverlast maar gezien de kosten alleen rendabel wanneer er een nieuw gemaal gebouwd wordt of dat er sprake is van een renovatie. Op Putten is beiden het geval. Voor De Volharding en De Biersum wordt een nieuw gemaal gebouwd dat heel Putten moet kunnen bemalen. In dit gemaal wordt overcapaciteit ingebouwd zodat er “reserve” aanwezig is. Daarnaast blijft zowel De Leeuw van Putten als De Vooruitgang in bedrijf en vervullen in geval van calamiteit, voor het stedelijk gebied een belangrijke functie. • Automatiseren van stuwen en inlaten Ook het automatiseren van stuwen en inlaten is effectief. Een veel gehoorde klacht op Putten is dat de inlaten “altijd lopen” ook in geval van wateroverlast. Dit terwijl ze dan eigenlijk dicht moeten staan. Alle inlaten worden daarom vernieuwd en geautomatiseerd. Op deze manier kunnen op afstand met één druk op de knop alle inlaten worden gesloten. Bij het gemaal De Volharding is inmiddels de motor vervangen, waardoor automatisering mogelijk wordt. Bovenstaande maatregelen worden elders in deze nieuwsbrief uitgebreider toegelicht.
Klimaat Gemiddeld valt er in een jaar in ons land ongeveer 800 mm, maar sommige jaren zijn veel natter. Het natste jaar sinds het begin van de neerslagmetingen in het midden van de negentiende eeuw is 1998. Gewoonlijk vormen de herfstmaanden de natste periode met gemiddeld 220,0 mm. Een kenmerkende gebeurtenis was de wateroverlast in 1998. De regenval bedroeg maar liefst tweemaal zoveel als gemiddeld in de maanden september en oktober. De neerslag in mm bedroeg 230 respectievelijk 140 mm. Door hevige en vooral langdurige regenval liepen 6
bepaalde delen van Voorne-Putten,onder meer bij Zwartewaal, Heenvliet en Spijkenisse, onder water. Extra pompcapaciteit was noodzakelijk om het overtollige water weer kwijt te raken. Ook in 2000 was het raak. In de periode van 7 tot 10 november was er sprake van aanzienlijke peiloverschrijdingen en viel er 85 mm meer dan normaal. De verwachting is dat er in de toekomst meer neerslag zal zijn waarbij de regenbuien langer zullen aanhouden. Vooral voor de regio Rotterdam vallen de voorspellingen slechter uit ten opzichte van andere delen van Nederland.
Verlenging drinkwaterleiding in De Dalle enorme klus Vanwege de verbreding en verdieping van watergang De Dalle (zie elders in deze nieuwsbrief) moet de drinkwatertransportleiding van Evides aangepast worden. De leiding moet namelijk worden verlengd en dieper gelegd worden. “Dit is een hele klus”, legt Gerard Bloemhof, projectleider afdeling projectrealisatie, uit. “Zo’n drinkwatertransportleiding heeft namelijk een diameter van ongeveer 1.20 m en kan er niet zomaar uitgehaald worden. Bovendien voorziet de drinkwatertransportleiding - via een distributienetwerk met allerlei vertakkingen - het hele gebied Voorne-Putten van drinkwater en hier moet dus zorgvuldig mee omgegaan worden. We moeten alles van te voren goed berekenen en voorbereiden om ervoor te zorgen dat de huishoudens in Voorne-Putten gewoon van drinkwater voorzien blijven”.
Gerard Bloemhof Het te vervangen gedeelte van de leiding wordt vervolgens verwijderd.” “Op de oever wordt er dan een nieuw leidingstuk in elkaar gelast. Vervolgens wordt het geheel met speciale hijskranen tussen de damwanden gehesen en tussen de bestaande leiding gelast. Daarna kunnen de afsluiters worden opengezet en stroomt de leiding vol met water. Voordat het water weer wordt doorgevoerd naar de huishoudens wordt de leiding een aantal keren met schoon water doorgespoeld. Dan worden er monsters genomen en getest of het water weer bacteriologisch schoon is om naar de huishoudens gevoerd te worden. Als dit inderdaad het geval is, wordt de leiding pas weer in bedrijf genomen”.
Hoe gaat het allemaal precies in z’n werk? Gerard Bloemhof vertelt: “De huidige drinkwatertransportleiding ligt ter plaatse van de kruising met de watergang verdiept. Aangezien de watergang nu verbreed wordt moeten we de leiding verlengen, want anders komt deze halverwege de watergang weer omhoog. Ook moet de leiding dieper de bodem in, om te voorkomen dat bijvoorbeeld bij baggerwerkzaamheden door het waterschap de leiding geraakt wordt. Om het betreffende leidinggedeelte te kunnen aanpassen, moet de leiding over een grote lengte worden afgesloten en moet het water er uit worden gepompt. Maar dit kan niet zomaar. Alle huishoudens in het gebied moeten natuurlijk wel voorzien blijven van drinkwater. Gelukkig wordt via verschillende kanten water naar de wijken toegevoerd en kan het water via een andere transportleiding gewoon naar de wijken blijven stromen. Om te bepalen of de waterdruk bij alle huishoudens gelijk blijft worden nauwkeurige netwerkberekeningen uitgevoerd. Op deze wijze wordt zeker gesteld dat de huishoudens geen last ondervinden van de werkzaamheden.” “Nadat de leiding is afgesloten en leeggepompt, worden er damwanden in het water geplaatst”, vervolgt Gerard Bloemhof. “Het water tussen deze damwanden wordt er door middel van pompen uitgepompt en vervolgens om de damwanden heen gepompt, zodat het water in de watergang kan blijven doorstromen.
“De te vervangen drinkwatertransportleiding loopt vanuit de zuiveringslocatie Beerenplaat richting Voorne-Putten”.
Wanneer wordt gestart met de werkzaamheden? “Zodra het werk is aanbesteed bij een aannemer, kunnen de werkzaamheden ongeveer half mei starten”, geeft Gerard Bloemhof aan. “De werkzaamheden duren ongeveer zes weken, zodat deze voor de zomer zijn afgerond”.
Evides Evides levert drinkwater aan 2,5 miljoen huishoudens in het zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland, de hele provincie Zeeland en het uiterste westen van de provincie Brabant. Daarnaast levert zij ook industriewater van diverse kwaliteiten aan ongeveer 60 grote industrieën in het voorzieningsgebied. Ook heeft Evides diverse drinkwatertrajecten lopen in het buitenland
(Duitsland, Vietnam). Verder houdt Evides zich bezig met afvalwaterzuivering van Schiphol en van bedrijvencomplexen in het Sloe-gebied (Vlissingen) en Delfzijl (in voorbereiding). Het drinkwater komt voor 80% uit de rivier de Maas, voor 16% uit grondwater en voor 4% uit duinwater. Evides heeft twaalf locaties
waar water wordt gezuiverd en een locatie waar water uit de Maas gehaald wordt. Het industriewater wordt voor 42% gewonnen uit de rivier de Maas, voor 33% uit het Brielse Meer, voor 14% uit Rijn en Elbe en voor 14% uit kleinere lokale bronnen. Het industriewater wordt veelal ter plaatse door middel van specifieke installaties tot het gewenste niveau gezuiverd. 7
Planning
In 2008 zijn de volgende werkzaamheden in de polders gepland:
• afronden project Isoleren Welvliet • baggeren Welvliet en Vierambachtenboezem • verbreding De Dalle tussen de Westdijk en Lageweg • vervangen fietsbrug Malledijk en aanleg extra duiker naar Vierambachtenboezem
Omschrijving
• vervangen inlaten en nabij gelegen duikers • vervangen stuwen (wordt in gedeelten uitgevoerd) • werken in kader waterkwaliteitsverbetering Het Oostenrijk
2006
Aanpassen bemaling Verbetering waterhuishouding Zandweg en hevel Baggeren Het Welvliet Baggeren Het Oostenrijk en Vierambachtenboezem Isoleren Het Welvliet Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Creëren wateropgave Optimalisatie waterhuishouding Voorbereiding
2007
2008
2009
Gereed!
Uitvoering
Colofon Uitgave: waterschap Hollandse Delta Handelsweg 100 2988 DC Ridderkerk Oplage: 1400 stuks Redactie: Nancy Wulms, Philip Wolfert Ontwerp en uitwerking: Made of Man, visual identity
Verhuizing Waterschap Hollandse Delta Het waterschap is verhuisd. Per 1 mei 2008 zijn dit onze nieuwe adresgegevens: Handelsweg 100, 2988 DC Ridderkerk; Postbus 4103 2980 GC Ridderkerk 8
Over wshd: Waterschap Hollandse Delta beschermt de Zuid-Hollandse Eilanden tegen wateroverlast, beheert het oppervlaktewater en de (vaar) wegen, zuivert het afvalwater en draagt bij aan de ruimtelijke invulling van dit gebied. Meer informatie over Hollandse Delta vindt u op www.wshd.nl. Voor vragen, klachten en meldingen kunt u contact opnemen met het waterschapsloket via telefoonnummer 0900 2005 005 (10ct/min) of mail naar:
[email protected] mei 2008
