verwantenblad van s Heeren Loo

verwantenblad van ‘s Heeren Loo

medewerkers- en vrijwilligersblad van ‘s Heeren Loo Zorggroep

Rijksoverheid RijksoverheRij id

ksoverRij heks id over

Wegw dZoteergn verzekGeeraa meijs en nin meen rste me Zoen rg stelselwijzteGeig venrzekZo errg aave rsrzZo eker rgaa vers rzekeraars ingen Zorgverzeker aars

heGe id meRij enks teov n er Gehe identenGe me

In dit nummer:

Wet langdurige rg gdurWe Wezo t lan We ma ige t tzo at lan sc rg We gd (Wlz) ur pp tha lan ige eli We gd zo trg urjke ma Je ige atsc ug zo We We rg ha (Wlz) tdw tpp lan onde ma eliet gd jke We at urha sc tJe ige Pa ma (Wrs rt zo ug pp lz)teuning at icipp rg dw eli sc paeli jke ha et (W tiejke onlz) Je We dersteunon ug trt twe ma dw Pa Je et atug Zo ingde(W scpa rg hatie dw ve (Wmo) pp rste lz)on et rz eli ekpa Pa we unde er rt tjke ingrsteuning on ici ing ici Je sw Pa Zo ug tie rt dw rg we ici ve et pa (Wmo) tet rztie ekZo dersteuning (Zvw werg er t ve ing Parzrt sw (Wmo) (Wmo Zo et icier ek rg pa ve tie ) ing rz we sw ek teringsw ) et Zoet (Zvw) rgverzekering (Wmo) (Zvw) swet (Zvw) (Zvw)

Aandacht voor gezonde leefstijl cliënten Zwembaden gaan mee met de tijd

Wat leren we van het cliënttevredenheidsonderzoek?

02

02 01 20 14 februari oktober

2

UNT

SPEERP

amen

amen

Intensieve orthopedagogische gezinsbehandeling

Rechtvaardig

08

Arts ouderengeneeskunde

11

Wat rechtvaardig is, bepalen wij in ons land voor een belangrijk deel samen. Dat heet democratie. Afspraken daarover leggen we vast in wet- en regelgeving. Wat technisch rechtvaardig is, kan heel goed onrechtvaardig voelen. Zoals de terugval in inkomen van kinderen die zorgafhankelijke ouders in huis nemen. Onverteerbaar, zeggen media. De maatregel is onlogisch en in strijd met de boodschap van de overheid dat wij meer werk van mantelzorg moeten maken. Ook uit eigen kring hoorde ik onlangs een mooi voorbeeld van die ogenschijnlijke onrechtvaardigheid. Een cliënt was gewend altijd op zaterdag een uurtje te fietsen met haar begeleider. Sinds kort kan dat niet meer. Het budget ontbreekt. Dus blijft de fiets binnen en de cliënt op de bank. Heel rechtvaardig volgens de financieringsystematiek. Het krampt die begeleider om haar hart, omdat het voelt alsof de cliënt wel degelijk recht heeft op dat zaterdagse ritje. Tussen wat wij vroeger altijd deden en wat wij nu mogen, zit veel ruimte. De samenleving verwacht iets anders van ons dan voorheen. Dat heet democratie. Een maatschappijfilosoof zei daarover dit: “Wij hebben beelden over wat zorg is. Wat volgens de samenleving zorg is, verandert met de tijd. En onze beelden hobbelen daar achteraan. Zorg is nu: het bieden van eten en drinken, een bed, een dak boven het hoofd, noodzakelijke behandeling, niet te vervangen begeleiding. De rest is geen professionele zorg, maar de zorg van mensen om de zorgvrager heen.” Dat voelt wellicht onrechtvaardig. Het zal de komende jaren dan ook de kunst zijn om als zorginstelling samen met ouders de brug te slaan tussen het hoofd en het hart. Dat zou wel zo rechtvaardig zijn. Artwin Nuhn

“Samenwerken is zo belangrijk!” Kinderen of gezinnen in hun thuissituatie behandelen, zal in de toekomst vaker voorkomen. Daphne Voorneveld, gezinshulpverlener en deelnemer aan een proef met een wijkteam in Amersfoort, ziet vooral voordelen. Waarom ben je dit werk gaan doen? “Na de SPH werd ik groepsleider bij de dagbehandeling van Arkemeyde en gaf ik persoonlijke ondersteuning bij cliënten thuis. Daar ervoer ik het belang van ondersteuning in het gezin. De kinderen brengen de meeste tijd thuis door, dus moeten we ervoor zorgen dat leerdoelen daar worden voortgezet. Toen ik de kans kreeg om intensieve orthopedagogische gezinsbehandeling (iog) te geven, heb ik die met beide handen aangegrepen.”

Wat houdt je werk in? “Als gezinshulpverleenster kom ik in gezinnen waar een of meer gezinsleden een lichte verstandelijke beperking (lvb) hebben. Ik ondersteun ouders bij de opvoeding door vaardigheden aan te leren of te versterken. Ik leg uit wat lvb is en welke eisen dat stelt aan de opvoeding. Vaak speelt er veel meer in zo’n gezin: financiën, school, noem maar op. Als er een brief van de deurwaarder

Wat zijn de voordelen van in een gezin werken? “Allereerst dat je kunt zorgen dat de leerdoelen en aanpak overal op elkaar zijn afgestemd. Thuis, dagbehandeling, school. Daardoor leert de cliënt sneller. Goed samenwerken is zo belangrijk! Ten tweede ken je de gezinssituatie en snap je beter wat je wel en niet van iemand kunt verwachten. Zo ken ik een vader die heel betrokken was bij zijn kind, maar de problemen groeiden hem boven het hoofd. Het lukte hem daarom niet om zaken met de gemeente goed te regelen. Daar bestond het beeld dat hij de kantjes ervan af liep. Na mijn uitleg bij de gemeente, werd een oplossing gezocht.”

Hoe ervaar jij samenwerken met andere zorgverleners?

Alles over de stelselwijzigingen

“Het samen ondersteunen van een gezin is waardevol. Je kunt je vragen en bevindingen delen en afspreken wie wat doet. Je houdt elkaar scherp. Het moet wel overzichtelijk

Colofon ‘Samen’ verschijnt drie keer per jaar en wordt verspreid onder verwanten van cliënten van ’s Heeren Loo

En verder Gezonde leefstijl cliënten

ligt, kijk ik even mee. Of ik geef advies over fondsen waar zij mogelijk gebruik van kunnen maken. Ik help ouders weer op weg. Want met een hoofd vol problemen kun je niet openstaan voor je kind.”

04

Cliënttevredenheidsonderzoek

06

Jamy in regie

10

Stelselwijzigingen

11

Cliëntvolgend roosteren

22

Water in beweging

24

Ouders op de groep

25

Verwantendagen

26

Hoofdredactie:

Artwin Nuhn

Eindredactie:

Janke Hiemstra, Anne Siebers

Medewerking:

Annemarie Goede, Jeroen Fidder, Riekje van Leeuwen

Fotografie:

Lia Hoes, Henke Rozema

Vormgeving:

[DOKS] Ontwerpburo, Arnhem

Druk:

EPC Nieuwegein

Redactieadres: Afdeling Marketing & Communicatie Berkenweg 11, 3818 LA Amersfoort E-mail:

’s Heeren Loo Zorggroep is HKZ-gecertificeerd

[email protected]

Adresmutaties Adreswijzigingen kunt u doorgeven bij de cliëntadministratie van uw eigen regio.

Dit product is gedrukt op FSC papier

‘Samen’ verschijnt in een oplage van 14.000 exemplaren. Klachten? Neem dan contact op met de klachtencommissie, kijk op de website sheerenloo.nl of bel 800 355 55 55.

v.l.n.r.: Sabriye Kandemir, Nisanur Kandemir, Daphne Voorneveld, Hulya Yorulmaz

blijven. In een gezin waar zes hulpverleners over de vloer kwamen, zag de moeder met een beperking door de bomen het bos niet meer. Ze legde haar vragen steeds bij de verkeerde neer. De hulp hebben we toen teruggebracht naar iemand voor financiële vragen en mij voor opvoedingsvragen.”

Welke gevolgen verwacht je van de stelselwijzigingen? “Ik ben enthousiast over mijn werk in een wijkteam in Amersfoort. We reageren sneller op hulpvragen en we kijken meer naar mogelijkheden binnen het netwerk van de cliënt. Zo kreeg een gezin geen taxivergoeding meer, omdat de school verhuisd was. Daarom moest de dochter leren fietsen. Omdat geen van de gezinsleden kon fietsen, doet een vriendin van de moeder dat nu. Voorheen zouden we iemand hebben ingehuurd. Natuurlijk moeten we wel blijven zorgen dat als er specialistische hulp nodig is, we die ook echt inzetten en niet te lang wachten. Samengevat zie ik de veranderingen met vertrouwen tegemoet.” Janke Hiemstra

3

4

UNT

amen

SPEERP

amen

“Ik leef gezond, want…” Niet-cliënten komen sporten bij ’s Heeren Loo in Bedum

Mensen met een verstandelijke beperking leven ongezonder

Op hun gezondheid! Niet hangen voor de tv, maar een avondje sporten met begeleiders bij Groot Emaus. Geen stress, maar Mindfullnes in Monster. Vanuit Advisium Gezond werken voor cliënten bij dagbesteding. En in Bedum kinderen die speciaal voor de sport naar ’s Heeren Loo komen. In de hele organisatie komen gezonde initiatieven van de grond. Even een stapje terug in de tijd: in 2011 bleek uit de GOUD-studie van het Erasmus MC (prof. dr. Heleen Evenhuis) dat mensen met een verstandelijke beperking gemiddeld erg ongezond oud worden. Wie een verstandelijke beperking heeft en 50 jaar wordt, mag qua gezondheid

“… ik beweeg twee keer per dag in mijn looprek en houd mijn stippendieet bij.” Gerard van Geffen, Geldermalsen

gemiddeld 15 jaar bij zijn leeftijd optellen. De belangrijkste risicofactoren zijn te weinig beweging, voedingsproblemen en eetstoornissen. Bij mensen met een licht verstandelijke beperking vormen daarnaast roken, alcohol- en drugsgebruik een risico. Om risico’s terug te dringen en gezondheid te bevorderen is in 2012 binnen ’s Heeren Loo een gezondheidsbeleid vastgesteld. Dat werpt vruchten af door bewustwording, voorbeeldgedrag van medewerkers en aanpassing in dagelijkse activiteiten.

Nog steeds goed Vorig jaar berichtten we in de Samen over Merel die met hulp van diëtiste José Veen

in Wekerom in twee jaar tijd maar liefst 40 kilo was afgevallen. Nog steeds is Merel op gewicht en werkt nu op haar iPad met het Happy Weight stippenplan. Andere cliënten doen nu ook hun voordeel met het stippenplan. Soms ook om aan te komen bij ondergewicht. In dezelfde Samen spraken we met Gert Boersma over het project ‘Iedereen beweegt’ waardoor 96% van de deelnemende cliënten meer is gaan bewegen. Wel ziet Gert dat het voor oudere cliënten lastiger wordt om te bewegen: “Hun fysieke mogelijkheden worden beperkter, eigenlijk net als bij ouderen zonder verstandelijke beperking.”

Begeleiders en jongeren sporten samen Bij Groot Emaus sporten op woensdagavond zo’n vijftig jongeren met hun groepsleiders bij de sportinstuif van VTV de Rode Loper. Wie vol energie zit kan basketballen, voetballen of turnen. Voor wie niet gemakkelijk beweegt, bijvoorbeeld door overgewicht, zijn er activiteiten zoals goochelen of schommelen tussen de ringen. Jongeren geven volgens activiteitenbegeleider Bernard de Gier aan dat ze deze avond liever sporten dan televisie kijken. Ook vinden ze het leuk om hun begeleiders eens op een hele andere manier mee te maken.

Eens per maand komen vijftien kinderen uit Bedum sporten bij ’s Heeren Loo. De kinderen hebben gedragsproblemen en soms een verstandelijke beperking en lichamelijke problemen. Het programma is volledig afgestemd op hun mogelijkheden. De kinderen genieten volop. Ook voor de ouders blijkt de Sport en Spelclub een schot in de roos. Zij zijn volgens Jannes Klaassen, vrijwilligerscoördinator in regio Noordoost-Nederland, een hechte groep geworden. Vaak hebben de ouders jarenlang geprobeerd hun kind te laten sporten, met keer op keer teleurstellingen. Nu krijgen ook deze kinderen de kans om zich uit te leven in sport. De Sport en Spelclub Bedum is een initiatief van de Stichting Jeugd en Gezin, Stichting Welzijn Bedum en ’s Heeren Loo.

“… dan leef ik langer (hoop ik…)” Viola van de Ende, locatie Hartenberg Wekerom

Gezond werken voor cliënten

“… ik eet volkorenbrood en fruit.”

“Waarom wel aandacht voor het voorkomen van klachten tijdens het werk van medewerkers en niet van cliënten?” dachten ze bij Advisium in Ermelo. Bedrijfsfysiotherapeut Lydi de Lange helpt nu medewerkers én cliënten van arbeidsmatige dagbestedingslocaties. “Cliënten krijgen eerst een quick scan fysieke belasting. Ze kunnen deze alleen of samen met hun begeleider invullen, heel simpel door het aankruisen van smileys. Daarna is er een training waar ze van alles leren over verantwoord tillen, duwen en trekken, lopen en zitten. Tot slot kijkt Lydi nog mee in de praktijk. Advisium onderzoekt of ze dit programma ook landelijk kan aanbieden.

Petra Meijer, locatie Hartenberg

Minder stressklachten door Mindfulness Veel cliënten hebben last van stress, somberheid en piekeren. Esther Hensen, psychomotorisch therapeut uit Monster, besloot daarom de standaard Mindfulnesstraining aan te passen voor mensen met een verstandelijke beperking. “Met Mindfulness leren cliënten met stress om te gaan, door met aandacht in het hier en nu te blijven.” In de reguliere training zijn de oefeningen te lang en worden moeilijke woorden gebruikt. Esther: “In plaats van acceptatie spreken wij nu bijvoorbeeld over ‘vriendelijk blijven voor jezelf’. Een oefening zoals de bodyscan duurt nu geen 40, maar 15 minuten. We hebben een speciale CD met oefeningen voor thuis. Ook de werkbladen zijn nu geschikt voor cliënten.”

“...ik loop elke dag een rondje in de rozentuin én ik drink een glaasje rode wijn. Meyert Mulder, Christoffelhof Schagen

“...ik zwem elke dinsdagochtend met mijn werk.” Ruben Buitenhuis, Ermelo Met Open Vizier over drugs en overmatig alcoholgebruik Wonen en werken midden in de maatschappij is voor veel mensen prettig. Er zijn echter ook risico’s. Bijvoorbeeld het gebruik van alcohol en drugs. Mieke Aanen, Mpp’er: “Het beleid binnen regio Zuid-Holland Noord/Kind & Gezin was gericht op zero tolerance. Dit past niet bij de visie van ‘s Heeren Loo. Daarom is een verbeterteam samen met het Trimbos instituut aan de slag gegaan. Het nieuwe beleid is gericht op open communicatie.” Annemarie Goede

5

6

UNT

amen

SPEERP

amen

Cliënten Cliënten extramuraal intramuraal

COMMUNICATIE begeleiders luisteren goed naar de cliënt begeleiders leggen dingen goed uit

Onderzoek naar tevredenheid cliënten en ouders leert:

Goed contact, maar slecht in afspraken nakomen Enkele maanden geleden vroeger wij ouders en cliënten wat zij van ons werk vinden. Over het contact met begeleiders blijken zij erg tevreden. In afspraken nakomen zijn wij echter niet zo goed. Dus er valt nog heel wat te verbeteren. Het was de eerste keer dat wij in dezelfde periode bij ouders en cliënten onderzoek deden naar hun tevredenheid. Dat onderzoek is belangrijk. Het helpt ons om ons werk beter af te stemmen op wat ouders en cliënten van ons verwachten. Maar verzekeraars vinden dat onderzoek ook belangrijk. Sommige zeggen zelfs dat zij niet meer met instellingen samen willen werken die geen onderzoek doen. Het is dit jaar ook de eerste keer dat ‘s Heeren Loo een officieel goedgekeurde vragenlijst gebruikt. Daardoor kunnen wij helaas de uitslagen van eerdere onderzoeken niet met die van nu vergelijken. Maar dat vindt Kees Erends van de Raad van Bestuur niet zo erg. “Het gaat er vooral om wat we van ouders en cliënten kunnen leren. En dat is veel, zeker nu zij ook zelf hun eigen opmerkingen in de vragenlijst kunnen zetten.” Bovendien krijgen alle regio’s de uitslagen van het onderzoeksbureau terug die over hun regio gaan. Ook dat is handig. “Want er zijn grote verschillen tussen regio’s die niet altijd te maken hebben met de aard van de cliënten die daar worden ondersteund”, aldus Kees. Een blik op de resultaten leert, dat begeleiders vaak goed persoonlijk contact hebben met cliënten en ouders. Dat vinden zij erg belangrijk. Want iedere cliënt en ook iedere

De belangrijkste conclusies Algemene tevredenheid • De meeste extramurale cliënten zou ’s Heeren Loo bij andere cliëntvertegenwoordigers aanbevelen. Van de intramurale cliënten raadt het grootste deel ’s Heeren Loo juist niet aan bij anderen. Dit is niet goed.

Communicatie • Begeleiders spelen een grote rol in de communicatie met cliënten. Zij zouden nog beter naar hen en hun vertegenwoordigers kunnen luisteren. • Wij kunnen cliëntvertegenwoordigers nog beter informeren, vooral over onderwerpen als stelselwijzigingen, verhuizingen en personeelswijzigingen.

Draagvlak • Cliëntvertegenwoordigers zijn zeer positief over de bejegening door begeleiders. • Het nakomen van afspraken is een verbeterpunt.

Eigen regie • Wij betrekken cliënten en cliëntvertegenwoordigers nog te weinig bij het opstellen van het ondersteuningsplan. • Ook bieden wij cliënten te weinig ruimte om eigen keuzes te maken.

Veiligheid • Zowel de verkeersveiligheid als de sociale veiligheid op onze terreinen kan beter.

cliënt hoort het van de begeleiders als hij iets goed met begeleiders over moeilijk dingen kunnen praten

doet

begeleider vertellen als er iets verandert

84,1

66,2

78,5

87,7

75,7

81,3

88,0

78,6

85,8

69,3

56,7

63,2

82,2

76,6

73,9

DRAAGVLAK veilig voelen in wo op gemak voelen

onomgeving

bij dagbesteding begeleiders zijn aa rdig begeleiders kome n afspraken na afspraken in onde rsteuningsplan worden nagekome n

EIGEN REGIE

Cliënten Cliënten extramuraal int ramuraal 68,3 76,2 69,9

Ouders/vertegenwoordigers 82,5 80,2

90,9

74,4

81,6

92,5

63,7

77,0

70,7

70,3

64,6

luisteren naar wensen cliënt bij maken ondersteuningsplan

Cliënten Cliënten extramuraal intramuraal

Ouders/vertegenwoordigers

80,2

73,7

74,2

meepraten over veranderingen in ondersteuningsplan

79,5

72,9

49,9

zelf keuzes maken

-

73,3

inspraak op tijdstip begeleiding

55,8

63,3

-

-

cliëntvertegenwoordiger heeft zo zijn eigen verwachtingen van de ondersteuning die ’s Heeren Loo biedt. Natuurlijk kan onze organisatie niet elke wens vervullen. Zeker nu niet, nu er zoveel in de financiering van de zorg verandert. “Maar juist dan luistert persoonlijk contact over die verwachtingen ontzettend nauw”, meent Kees.

Ouders/vertegenwoordigers

Ook voor ons valt er nog een heleboel te verbeteren. Zo komen wij lang niet altijd de afspraken na die wij met cliënten en cliëntvertegenwoordigers maken. Bovendien zouden wij hen nog meer bij ons werk kunnen betrekken dan wij nu al doen. “Dat is kritiek waar we absoluut mee aan de slag gaan”, aldus Kees.

Hoe nu verder?

Goed luisteren naar cliënten

Alle regio’s hebben de uitslagen ontvangen. Zij stellen nu verbeterplannen op voor dit jaar en volgend jaar. Bovendien gaan we in de hele instelling veel aandacht besteden aan de samenwerking tussen cliënten, ouders en begeleiders. Dat noemen wij de driehoek. Scholing moet managers primair proces helpen om cliëntvertegenwoordigers beter bij de zorg te betrekken. Verder wil ’s Heeren Loo snelheidbeperkende maatregelen treffen op haar terreinen en de bewegwijzering verbeteren, zodat cliënten er nog veiliger kunnen wonen. Op dit moment peilt ’s Heeren Loo elke twee jaar de mening van cliënten en hun ouders. Dat is goed. Maar eigenlijk zouden we steeds met hen in gesprek moeten zijn over de vraag of we nog wel doen wat zij van ons verwachten. En hoe we dat doen. “Zeker als wij zeggen dat wij de cliënt centraal stellen in ons werk”, vind Kees. Dat zou misschien wel kunnen met behulp van het elektronisch cliëntendossier. Daarin kunnen we afspraken goed vastleggen ook die we met de cliënt en zijn vertegenwoordiger maken. Dat zal wellicht helpen om ze beter na te komen en samen te evalueren. Een werkgroep verkent nu de mogelijkheden.

Jurrien Tijsen woont op Boterzwin 3202 in Julianadorp en is lid van de regionale cliëntendeelraad. Hij vindt het belangrijk dat ’s Heeren Loo heel goed luistert naar de mening van cliënten. Daarom vulde hij de vragenlijst van het CTO in. Omdat hij niet kan lezen, deed hij dat op zijn iPad samen met de moeder van een huisgenoot. De meeste vragen vond hij makkelijk om te beantwoorden. Sommige wat moeilijker, maar met hulp kwam hij er goed uit. De vragenlijst is ook in de regionale cliëntendeelraad besproken. “We vonden dat hij er mooi uitzag”, aldus Jurriën. Artwin Nuhn en Janke Hiemstra

7

amen

amen

Janny Jonker is sinds 1 maart in dienst bij Advisium ’s Heeren Loo in regio Apeldoorn. Ze kan ons als specialist ouderengeneeskunde veel leren over het welzijn van ouderen. Dat is hard nodig, want mensen met een verstandelijke beperking zijn vanaf hun 50e even kwetsbaar als mensen zonder verstandelijke beperking vanaf hun 75e. Bovendien speelt de toenemende vergrijzing van deze doelgroep een rol. Naast het spreekuur, waar bewoners samen met begeleiders terecht kunnen voor (medische) vragen, voert Janny gemiddeld elke dag bij twee oudere cliënten een algemeen onderzoek uit. Samen met de begeleider bekijkt zij dan het totale beeld van de cliënt: van de algehele conditie tot medicatie en eventueel bloedonderzoek. Doel is gezond ouder worden. Janny: “Prof. dr. H. Evenhuis heeft onlangs in haar ‘GOUD-onderzoek’ aangegeven dat er nog veel te winnen valt in fitheid en conditie van ouderen. (Red: Kijk op www.onbeperktgezond.nl voor meer informatie over dit onderzoek.) Hier in Apeldoorn denken al veel medewerkers actief mee over hoe je op creatieve manieren ouderen kunt laten bewegen!”

Levensverhaal

“Ook een cliënt wil gezond oud worden” In gesprek met specialist ouderengeneeskunde Janny Jonker

De kwetsbaarheid van vijftigplussers met een verstandelijke beperking en de toenemende vergrijzing waren reden voor regio Apeldoorn en Advisium om specialist ouderengeneeskunde Janny Jonker aan te trekken. Een gesprek over kwetsbaarheid, over denken in mogelijkheden en vooral over samenwerking.

Toen Janny klaar was met haar opleiding tot basisarts wilde ze verder studeren als huisarts. Tijdens haar coschappen was ze nog weinig in aanraking gekomen met oudere patiënten en daarom besloot ze om, totdat de huisartsopleiding zou starten, in een verpleeghuis te gaan werken. “Ik vond het heel waardevol om daar met verschillende disciplines samen te werken; artsen, paramedici, verpleegkundigen. Op dat moment kwam bij mij het besef dat je veel meer kunt bereiken als je samen zorgt voor deze kwetsbare ouderen. Dat zou ik als huisarts erg gaan missen. Daarom ben ik, totdat ik hier kwam, blijven werken in het verpleeghuis. Het mooie is dat ik bij ’s Heeren Loo ook in een multidisciplinair team werk. Bovendien hebben we hier een eigen laboratorium.” “Wat mij persoonlijk raakt in het werken met ouderen? De kwetsbaarheid en de mogelijkheid die je biedt om oudere mensen in soms hele kleine dingen te helpen”, vertelt Janny. “Geen vooroordelen en goed

luisteren, dat heb ik vooral geleerd. Door onbevangen te luisteren naar het verhaal van iemand, kun je veel beter begrijpen waar iemand vandaan komt. Vooral oudere mensen hebben een bewogen levensverhaal. Wij kunnen nog veel leren van die levensverhalen.”

Eigen regie “Het belangrijkste dat ik collega’s wil meegeven is dat je altijd de focus houdt op wat een cliënt nog zelf kan doen. Het gevaar in ons vak schuilt er in dat we graag willen ontzorgen. Vooral bij ouderen is dit funest. Als een zeventigjarige vrouw niet meer zelf haar kleren aantrekt, terwijl ze het misschien nog wel kan, dan verliest ze ook langzaam haar zelfstandigheid. Het is heel moeilijk om die weer opnieuw op te bouwen. Kan iemand nog zelf zijn bord naar de keuken brengen, laat hem dat doen. Zelf naar het toilet? Graag! Heb je twijfels over wat iemand wel of niet kan, dan kun je altijd bij de medische dienst terecht. Onze fysiotherapeuten geven bijvoorbeeld valpreventie. Ouderen hebben een verhoogd valrisico. Met deze training werken we bij cliënten aan spierkracht, conditie en balans en nemen daarmee ook angst weg.” Een onderschat probleem bij ouderen is het voorkomen van angsten en depressies. Dit komt meer voor bij ouderen dan bij jongeren, juist door de levenservaring. Goed diagnosticeren is soms lastig omdat bij ouderen allerlei symptomen een rol spelen die er voor kunnen zorgen dat iemand uit balans raakt. Is het logisch dat mevrouw wat slechter slaapt en eet, omdat ze gewoon ouder wordt of speelt er toch meer? Janny: “Overleggen is van groot belang, als begeleiders op een groep onderling, maar ook met verwanten, gedragswetenschappers en (para)medici. Je hebt elkaar hard nodig in de zorg, zeker bij oudere mensen met een verstandelijke beperking. Met elkaar kunnen we werken aan zo veel mogelijk eigen regie bij de cliënt. Want oud worden is mooi, maar vooral gezond oud worden!” Agnes Bezembinder

Column Onterven als optie is niet de optie

In mijn jeugd was ik veel op locatie Willem van den Bergh in Noordwijk. Mijn grootvader was daar arts. Zo speelde ik daar als kind op het mooie terrein, was er als tiener badmeester en hielp ik mijn moeder bij het collecteren als zij diaken was tijdens de kerkdienst. Die betrokkenheid bij de mensen met een verstandelijke beperking en hun familie om hen heen is gebleven. Ook nu ik notaris ben. Vanwege mijn achtergrond, begrijp ik snel waar ouders, broers en zusters van iemand met een verstandelijke beperking het over hebben als zij alles goed willen regelen voor hun familielid. Wat ik niet begrijp, is dat er notarissen zijn die bij het maken van een testament niet verder komen dan “u kunt uw kind onterven” of “de legitieme erfenis moet uw kind altijd krijgen”. Er zijn veel meer opties. Met een modern testament maakt u het mogelijk dat na uw overlijden bijvoorbeeld voor uw kind een fonds wordt ingesteld, dat geheel beschikbaar is voor uw kind met een beperking. Bovendien regelt u dat wat overblijft van het fonds na het overlijden van dat kind, geheel en zonder verdere belastingheffing bij uw andere kind(eren) blijft. Of u regelt – via een zogenaamde ‘tweetrapsmaking’ - dat wat uw kind, broer of zus met een beperking van u erft en na zijn of haar overlijden van uw nalatenschap nog over heeft, toekomt aan de door u aangewezen persoon of instelling (en dus niet aan de erfgenamen van dit kind of deze broer of zus).

Column

8

UNT

SPEERP

De optie “onterven” is niet de enige optie. Er is zo veel meer mogelijk. Hoe hebt u de nalatenschap geregeld? Laat u adviseren door een notaris met specifieke deskundigheid. Lars Boellaard Notaris en estate planner Westland Partners

9

10

11

UNT

amen

SPEERP

Katern Stelselwijzigingen

Veranderingen in de zorg Wij helpen u graag op weg! Er gaat nogal wat veranderen in de financiering van de zorg. Per 1 januari 2015 krijgen we te maken met nieuwe wetten en maatregelen. Maar waarom zijn al die veranderingen nodig? En wat houden ze in? Op de volgende acht pagina’s proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op deze vragen. We schrijven met nadruk ‘proberen’. Want de ontwikkelingen stoppen niet. En er is nog veel onduidelijk. Deze informatie is dus een momentopname. Zo wordt de komende tijd pas écht duidelijk hoe gemeenten omgaan met bijvoorbeeld de Wmo en de Jeugdwet. Dan pas weten wij ook voor welke gemeenten ’s Heeren Loo de

Leeswijzer In dit katern vertellen we u over de veranderingen in de zorg en wat deze voor u kunnen betekenen. Er zijn veel veranderingen, maar niet alles is voor u van belang. Daarom hebben we ervoor gekozen om de belangrijkste informatie in grote lijnen met u te delen.

Op pagina 13 staat een overzicht waarin u kunt zien welke nieuwe wet straks voor uw verwant geldt. Onder aan die pagina staat waar u meer informatie over die wet kunt vinden. U hoeft dus niet alle wetten te lezen.

Inhoudsopgave

Jamy Hendriks (20 jaar) is sinds februari van school. Hij werkt en is blij met zijn keuzes. “Nu ik aan het werk ben, zie ik veel meer mensen die ik ken. Op school was het ook wel fijn hoor, maar daar moest je wel het programma van de klas volgen. Ik mis de juffen wel, maar werken vind ik heel leuk.” Tijdens school heeft hij al meerdere stages gelopen, waarna hij zelf kon aangeven waar hij graag

wilde werken. “Maandag en dinsdag ben ik op de postkamer. Daar sorteer ik de post en breng het rond. De rest van de week werk ik op de boerderij. Ik vind het op beide plekken heel leuk, het is heel verschillend. Ik heb vaste taken, weet wat ik ga doen en denk daar meestal zelf aan. De dingen die ik zelf kan, doe ik ook. Ik vraag steeds minder om hulp. Op de boerderij voer ik de cavia’s en maak

ik de hokken schoon. Ook denk ik er zelf aan dat ik met het knuffelkonijn naar de groepen toe ga. Ik vind het fijn dat ik daar naartoe kan en dat niemand met me mee hoeft.“ (red: Jamy gaat naar EMB groepen waar hij het konijn op de rolstoelbladen zet, zodat bewoners, die dat willen, hem kunnen aaien.) Anne Siebers

Wij hopen dat de informatie duidelijk is. Hebt u vragen of opmerkingen, bijvoorbeeld over de situatie van uw verwant? Neem dan gerust contact op met onze informatielijn: 0800 - 3 55 55 55. Paul de la Chambre Voorzitter Raad van Bestuur

Heeft u een vraag? Bel met onze informatielijn: 0800 - 3 55 55 55 en kies optie 4 of mail naar [email protected]

regie n I

“Ik vind het fijn om helemaal zelf naar de groepen te gaan”

zorg en ondersteuning mag blijven leveren. Daarnaast verschillen de gevolgen van de nieuwe wetten per persoon. Voor een groot deel van onze cliënten zal er weinig veranderen, maar er zijn ook cliënten voor wie de gevolgen ingrijpender zijn. In dit katern vertellen we u in grote lijnen over de veranderingen.

Hoe blijft u op de hoogte?

Waarom veranderen

12

Overzicht wetten

13

Wlz 14 Wmo 15 Zvw 15 Participatiewet 16 Nieuwe Jeugdwet

16

Wat verandert er nog meer? 17 Begrippen en afkortingen

17

De koers van ’s Heeren Loo 18

Alle veranderingen zijn vrij ingewikkeld en nog niet helemaal duidelijk. Er moeten nog wetten worden goedgekeurd en veel gemeenten denken nog na over hoe ze hun nieuwe taken willen uitvoeren en welke zorginstelling dat mag doen. De komende tijd wordt er steeds meer duidelijk, ook over de mogelijke gevolgen voor uw kind of verwant. Vanaf oktober geeft de overheid voorlichting over deze veranderingen, in bijvoorbeeld kranten of huis-aan-huis bladen. ’s Heeren Loo vindt het ook belangrijk dat u op de hoogte blijft. Daarom geven wij u de komende tijd meer informatie, op verschillende manieren. Via bijvoorbeeld een informatiebijeenkomst, een brief of in een persoonlijk gesprek. U kunt

met uw vragen in ieder geval altijd bij ons terecht. We hebben een speciale informatielijn geopend om uw vragen te beantwoorden of u in contact te brengen met de persoon in uw regio bij wie u terecht kunt met uw vraag.

Meer informatie kunt u vinden op: www.sheerenloo.nl www.hoeverandertmijnzorg.nl www.hervorminglangdurigezorg.nl

12

13

Katern Stelselwijzigingen

Katern Stelselwijzigingen

Wie is straks waar verantwoordelijk voor?

Waarom verandert de zorg?

Rijksoverheid

Zorgverzekeraars

Gemeenten

De zorg in Nederland kost steeds meer geld. Dit komt doordat er meer mensen ouder worden. En we sneller en beter kunnen zien of iemand iets mankeert. Daarnaast zijn er meer en vaak duurdere behandel- en zorgmogelijkheden. Tege-

Wet langdurige zorg (Wlz)

lijkertijd hebben we andere verwachtingen over hoe we zorg en ondersteuning willen ontvangen. Ouderen willen bijvoorbeeld

Wet maatschappelijke Jeugdwet ondersteuning (Wmo)

Participatiewet

Zorgverzekeringswet (Zvw)

In dit schema kunt u zien welke wet straks voor uw verwant geldt. Dit doet u aan de hand van de ZZP of functie die uw verwant nu heeft.

het liefst zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Mensen met een beperking willen zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. Dat kan door de langdurige zorg anders te organiseren. Zowel voor mensen die thuis ondersteuning en zorg nodig hebben als voor mensen in een instelling. Langdurige zorg is voor kwetsbare mensen die zorg en ondersteuning het meeste nodig hebben. Voor hen moet de zorg toegankelijk blijven. Nu en in de toekomst. Maar de overheid moet ook op de kosten letten. Als er niets verandert, wordt de langdurige zorg onbetaalbaar. Daarom komt er een nieuw systeem van langdurige zorg met meer nadruk op wat mensen en hun omgeving zelf kunnen en willen.

sen over de vloer komen bij een cliënt of gezin. De overheid vindt het ook belangrijk dat we meer zelf doen en voor elkaar zorgen. Dit heet: de Participatiesamenleving.

De overheid wil met deze veranderingen drie dingen bereiken: • de zorg betaalbaar houden, • de kwaliteit van de zorg verbeteren, • stimuleren dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig en in de eigen omgeving kunnen blijven wonen. Dat doet ze door de zorg dichtbij de mensen te organiseren, thuis én in de wijk.

De overheid kan niet alles tegelijkertijd veranderen. Dat gebeurt in fasen. De decentralisatie is al in 2007 gestart met de thuiszorg. Die taken zijn toen naar de gemeenten overgegaan. Vanaf die tijd bestaat de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) dus al. Vanaf 1 januari 2015 wordt de Wmo uitgebreid met nog meer zorgtaken, vooral uit de AWBZ. Dat heet dan Wmo 2015. Vanaf die datum gaan nog meer nieuwe wetten en maatregelen in: bijvoorbeeld de nieuwe Jeugdwet, de Participatiewet en passend onderwijs. Er veranderen ook dingen in de Zorgverzekeringswet (Zvw). Er gebeurt straks dus best veel tegelijkertijd.

Veel lichtere zorgtaken gaan van de rijksoverheid over naar de gemeenten. Omdat zij dichtbij de burger zitten, kunnen zij de zorg sneller, minder bureaucratisch en dus goedkoper regelen. Dit wordt ook wel decentralisatie genoemd. De overheid verwacht dat de hulpverleners beter gaan samenwerken, waardoor er minder men-

Als we zeggen dat gemeenten zorgtaken overnemen, dan betekent dat niet dat zij deze ook allemaal zelf gaan uitvoeren. Dat blijven de zorginstellingen doen. Maar de gemeente bepaalt straks wel welke instellingen dat mogen doen en hoeveel geld zij daarvoor krijgen. De gemeenten krijgen hier echter minder geld voor

Hoe gaat de overheid hervormen?

dan de AWBZ. Ze bezuinigen daarom door te zoeken naar (nieuwe) mogelijkheden om de zorg anders en goedkoper te organiseren. Sommige gemeenten starten bijvoorbeeld met wijkteams. Ook wordt er gekeken naar wat mensen nog zelf kunnen of met hulp van familie, vrienden of vrijwilligers.

AWBZ wordt Wlz Niet alle zorg gaat naar gemeenten. Mensen die 24 uur per dag zorg dichtbij en/of permanent toezicht nodig hebben, houden recht op passende zorg met verblijf in een zorginstelling. Het gaat dan om zware zorg voor kwetsbare ouderen en gehandicapten. Thuis (blijven) wonen met zorg kan ook. Maar alleen als de kwaliteit van de zorg goed is. En als de kosten niet hoger zijn dan zorg in een instelling. De Wet langdurige zorg (Wlz) betaalt straks deze zorg. Rijksoverheid Dit is de opvolger van de AWBZ. Ook binnen de Wlz wordt de komende jaren bezuinigd, want alle vormen van zorg moeten soberder. En ook hier geldt dat de overheid wil dat we meer gaan samenwerken met verwanten en vrijwilligers. En terecht, want alleenWet samen langdurige zorg (Wlz) kunnen we de zorg plezieriger en beter betaalbaar maken.

ZZP VG

ZZP VG

ZZP VG

intramurale zorg

intramurale zorg

1 2 3 4 5 6 7 8

1 Wordt 2 3 4 5 6 Wordt 7 8

ZZP VG

intramurale intramurale zorg zorg

Wordt Jeugdwet

Jeugdwet

Wordt

Wlz

ZZP LVG

ZZP LVG

intramurale zorg

intramurale zorg

1 2 3 4 5

1 2 Wordt 3 4 5

1* 2* 3 4 5 6 7 8

Wordt Jeugdwet

Jeugdwet

Wlz

1* Wordt 2* 3 4 5 Wordt 6 7 8

Wordt Wmo

Wordt

Wlz

0 tot 18 jaar

(tot 23 jaar) en SGLVG

1 2 3 4 5 SGLVG

1 2 3 Wordt 4 5 SGLVG

Wordt Wlz

Functies Functies • Begeleiding (individueel • Begeleiding (individueel en groep) en groep)

• Begeleiding (individueel • Begeleiding en (individueel en groep) groep)

Wordt • Kortdurend verblijf • Kortdurend verblijf

Wordt

Wordt

• Persoonlijke verzorging • Persoonlijke verzorging Jeugdwet

• Kortdurend verblijf • Kortdurend verblijf

Jeugdwet

• Persoonlijke verzorging • Persoonlijke verzorging • Behandeling • Behandeling Wordt

• Behandeling • Behandeling

Wordt

• Verpleging

Wordt

Zvw

• Verpleging

Zvw

Meer weten over Wmo Lees verder op pagina 15

Wmo

Wordt Wordt

Wlz

Wlz

Zvw

Zij mogen kiezen of zij in 2015 via de Wlz of de Wmo ondersteuning krijgen. Dit overgangsrecht geldt voor de looptijd van het indicatiebesluit, maar eindigt uiterlijk 31 december 2015.

Rijksoverheid Rijksoverheid Gemeenten Rijksoverheid Gemeenten Rijksoverheid Zorgverzekeraars Zorgverzekeraars GemeentenZorgverzekeraars Gemeenten

Meer weten over Wlz Lees verder op pagina 14

Wordt

Wordt Wmo

Zvw

* Vanaf 1-1-2013 worden ZZP VG1 en VG2 niet meer afgegeven. Dat geldt overigens niet voor cliënten tot 23 jaar. Mensen die voor die datum al een ZZP VG1 of VG2 hebben gekregen komen in aanmerking voor een overgangsregeling.

Zorgverzekeraars Gemeenten

Meer weten Meer weten over Particiover Jeugdwet patiewet Lees verder Lees verder op pagina 16 pagina 16 Wet Wetlangdurige Wet maatschappelijke langdurige zorg zorgJeugdwet Wet maatschappelijke Wet langdurige maatschappelijke Participatiewet zorg Jeugdwet Jeugdwet Wet maatschappelijke Zorgverzekeringswet Participatiewet Participatiewet Jeugdwet Wet langdurige Zorgverzekeringswet Zorgverzekeringswet zorg Participatiewet Wet op maatschappelijke Zorgverzekeringswet Jeugdwet Participatiewet ondersteuning (Wlz) (Wlz) (Wmo)

Wlz

VG en LVG extramurale VG en LVG extramurale zorg zorg

VG en LVG extramurale VG en LVG extramurale zorg zorg

• Verpleging

Wlz

ZZP LVG

(tot 23 jaar) en SGLVG

18 jaar en ouder

Functies Functies

• Verpleging

Wmo

ZZP LVG

ondersteuning ondersteuning (Wlz) (Wmo)(Wmo)

ondersteuning (Zvw) (Wmo)

Zo

Meer weten over Zvw Lees verder op pagina 15

(Wlz) (Zvw) (Zvw)

ondersteuning (Zvw) (Wmo)

Zorg

14

15

Katern Stelselwijzigingen

Katern Stelselwijzigingen

Rijksoverheid

Uitleg per wet In de komende vier pagina’s vertellen we u over de nieuwe wetten en wat er mogelijk voor uw verwant verandert. In het schema op pagina 13 vindt u welke wet straks op uw verwant van toepassing is. Iedere wet heeft een kleur. Zo kunt u snel zien wat u wilt lezen. Als uw verwant nu een geldige CIZ indicatie heeft die doorloopt in 2015, komt uw verwant in aanmerking voor een overgangsregeling. Want niet iedereen kan per 1 januari direct binnen een nieuwe wet andere zorg ontvan-

Wmo 2015 De Wmo, Wet maatschappelijke ondersteuning, maakt gemeenten verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning aan al hun inwoners. Een aantal onderdelen van de AWBZ gaat per januari 2015 over naar de Wmo en dus de gemeenten. Dat heet Wmo 2015. Gemeenten ondersteunen dan de mensen van 18 jaar en ouder die door een beperking zichzelf niet of minder goed kunnen redden. In overleg met de cliënt bepaalt de gemeente welke ondersteuning nodig is, hoe die geleverd wordt en door wie. Het doel is dat iedereen - al dan niet geholpen door familie, vrienden of bekenden - langer zelfstandig kan wonen en binnen zijn mogelijkheden mee kan doen aan de samenleving. Omdat de gemeente haar burgers beter kent, kan zij gemakkelijk verbinding leggen met andere zaken waar zij verantwoordelijk voor is. Denk hierbij aan arbeid, vervoer of het woonbeleid. Hierdoor zullen verschillende vormen van hulp beter op elkaar aansluiten.

gen. Daar heeft de gemeente tijd voor nodig. Een overgangsregeling zorgt ervoor dat bij de overgang naar een nieuwe wet niemand tussen wal en schip valt. Per wet geven we aan welke overgangsregeling dan geldt.

Heeft u een vraag? Bel 0800 - 3 55 55 55 en kies optie 4 of mail naar [email protected]

Wlz

De Wet langdurige zorg (Wlz) vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De meeste cliënten van ’s Heeren Loo vallen straks onder deze wet. De wet is er voor mensen die blijvend 24-uurszorg dichtbij en/of permanent toezicht nodig hebben. De Wlz geldt ook voor de meest kwetsbare jeugdigen tot 18 jaar met meervoudige beperkingen of een (zeer) ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking. Deze cliënten hebben recht op een volledig zorgpakket. Dit pakket bestaat uit verblijf, persoonlijke verzorging, begeleiding, verpleging en behandeling. Ook de kosten voor individueel gebruik van mobiliteitshulpmiddelen en vervoer naar dagbesteding en dagbehandeling vallen hieronder. Binnen de Wlz kunnen de cliënten kiezen tussen zorg in een instelling of zorg thuis. Maar alleen als de zorg thuis verantwoord is en als de kosten niet hoger zijn dan bij opname in een instelling. De kosten die nodig zijn om uw woning aan te passen vallen dan onder de Wlz.

Rijksoverheid Rijksoverheid

zorg toch onder de Wet langdurige zorg Wet maatschappelijke Jeugdwet Participatiewet Zorgverzekeringswet (Wlz) ondersteuning (Zvw) Wlz valt. Voor deze (Wmo) Wet langdurige zorg Wet maatschappelijke Jeugdwet Participatiewet groep komt er een (Wlz) ondersteuning (Wmo) overgangsregeling. Deze was tijdens het schrijven van dit katern nog niet door de Eerste- en Tweede Kamer. Als meer bekend is vindt u informatie op onze website.

Deze wet gaat waarschijnlijk vanaf 1 januari 2015 van start. Toen we dit katern schreven was de wet door de Tweede Kamer, maar moest nog wel door de Eerste Kamer. Pas dan is het definitief.

Zorg thuis kan een goede oplossing zijn als de cliënt bijvoorbeeld ouders of een andere mantelzorger heeft die toezicht houdt. Er zijn dan drie mogelijkheden om thuis te blijven wonen. Dat kan met een: •V  olledig pakket thuis (vpt): u krijgt thuis zorg van een instelling. •M  odulair pakket thuis (mpt): u krijgt een mpt als u niet volledig zorg uit een vpt nodig heeft, maar de zorg niet zelf kan regelen. •P  ersoonsgebonden budget (pgb): met een pgb regelt u alle zorg zelf.

Volwassen cliënten met ZZP VG1 of VG2 Vanaf 1 januari 2013 worden er in principe geen ZZP VG1 en VG2 meer afgegeven voor cliënten van 23 jaar en ouder. Dat heeft de regering al in 2012 besloten. Mensen met dezelfde zorgzwaarte hebben na januari 2013 een extramurale indicatie gehad. Zij gaan dus over naar de Wmo (zie verder Wmo pagina 15).

Soms is er verwarring over dagbesteding. Er wordt dan gedacht dat alle dagbesteding naar de gemeenten gaat. Dat is niet zo. Als een cliënt binnen de Wlz valt, dan ontvangt hij ook dagbesteding binnen de Wlz. Ook het vervoer van en naar de dagbesteding valt daar dan onder.

Behandeling

Overgangsregeling

Volwassenen met een extramurale indicatiebehandeling vallen voorlopig onder de Wlz. Dit wetsvoorstel moet nog behandeld worden in de Eerste- en Tweede Kamer. Hierover volgt later meer informatie.

Cliënten die per 1 januari 2015: • in een instelling wonen met een AWBZ-indicatie voor verblijf, gaan onder de Wlz vallen en behouden hun recht op verblijf in de instelling. • thuis wonen met een indicatie voor verblijf, houden hun recht op zorg vanuit de Wlz. Zij kunnen dan ook zorg thuis ontvangen via een pgb, vpt of mpt.

Thuiswonende cliënten met zware zorgbehoefte Het kan ook zijn dat uw verwant nu nog thuis woont en zorg van ons krijgt via een extramurale indicatie, maar vanwege de zwaarte van de

Zorgverzekeraars

Gemeenten

Wet langdurige zorg

Wet maatschappelijke Jeugdwet

Participatiewet

Zorgverzekeringswet

ondersteuning (Zvw) Voor mensen dieWet langdurige zorg(Wlz) Wet maatschappelijke (Wmo) Jeugdwet Participatiewet (Wlz) ondersteuning ondersteuning nodig (Wmo) hebben bij hun werk is er straks de Participatiewet. Zie pagina 16.

Zorgverzekerin (Zvw)

Overgangsregeling Wmo Heeft uw verwant een geldige extramurale CIZ indicatie die in 2015 doorloopt? Dan houdt uw verwant tot uiterlijk 31 december 2015 recht op de zorg uit die indicatie. Op 1 januari 2016 vervallen deze indicaties. Als de indicatie eerder afloopt dan 31 december 2015, dan geldt dit recht tot het einde van de geldigheid van uw indicatie. Tot die tijd zijn de rechten van uw verwant beschermd door de overgangsregeling. Zo heeft de gemeente de tijd om zorgvuldig te kijken welke ondersteuning u daarna nodig heeft. Dat doet zij samen met u. Het kan zijn dat de gemeente u een aanbod doet, voordat de indicatie van uw verwant afloopt. Als u dat aanbod passend vindt en u gaat er mee akkoord, dan vervalt het overgangsrecht. Vanaf die tijd ontvangt uw verwant dan ondersteuning zoals dat in dat nieuwe aanbod omschreven staat. Het kan ook zijn dat uw gemeente voor 2015 afspraken met andere zorgaanbieders dan ’s Heeren Loo heeft gemaakt. Dan krijgt u vanaf 1 januari 2015 uw begeleiding, dagbesteding of kortdurend verblijf van een andere zorgaanbieder.

Volwassen cliënten met ZZP VG1 of VG2 Het vervoer dat met de indicaties samenhangt gaat ook over naar de Wmo en wordt daarmee dus de verantwoordelijkheid van gemeenten. Zij kunnen straks combinaties maken met bijvoorbeeld leerlingenvervoer of vervoer dat onder de Jeugdwet valt.

Dagbesteding Vaak krijgen we de vraag: Gaat alle dagbesteding naar de Wmo? Nee, de wet waar u straks onder valt is dan namelijk leidend. Dus als u zorg ontvangt binnen de Wlz, dan krijgt u ook dagbesteding uit de Wlz. Valt u onder de Wmo, dan krijgt u ook dagbesteding via de Wmo.

Vanaf 1 januari 2013 worden er in principe geen ZZP VG1 en VG2 meer afgegeven voor cliënten van 23 jaar en ouder. Dat heeft de regering al in 2012 besloten. Mensen met dezelfde zorgzwaarte hebben na januari 2013 een extramurale indicatie gehad. Zij gaan dus over naar de Wmo. Heeft uw verwant vóór 1 januari 2013 een ZZP VG1 of VG2 indicatie ontvangen? Dan behoudt hij zijn rechten, óók bij herindicatie. Wel moet uit het ondersteuningsplan blijken dat deze zorgzwaarte nog nodig is. Uw verwant kan wel tot eind 2015 de keuze maken of hij voortaan zorg wil ontvangen via de Wlz of de Wmo. Hoe dat precies in zijn werk gaat leest u op onze website.

Zorgverzekeringswet Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo)

Heeft uw verwant vóór 1 januari 2013 een ZZP VG1 of VG2 indicatie ontvangen? Dan behoudt hij zijn rechten, óók bij herindicatie. Wel moet uit het ondersteuningsplan blijken dat deze zorgzwaarte nog nodig is. Uw verwant kan wel tot eind 2015 de keuze maken of hij voortaan zorg wil ontvangen via de Wlz of de Wmo. Hoe dat precies in zijn werk gaat leest u op onze website.

Dagbesteding

Op 1 januari 2015 gaat de Wmo 2015 van start. De gemeenten zijn nu bezig deze nieuwe zorgtaken te organiseren en hebben zorginstellingen gevraagd om offertes uit te brengen. Daarna kiezen zij welke instellingen de zorg mogen verlenen. Officieel moet dat 1 oktober bekend zijn, maar Zorgverzekeringswet (Zvw) die planning wordt waarschijnlijk niet overal gehaald. U hoort dan pas in de laatste maanden van dit jaar welke gemeenten met welke zorginstellingen in zee gaan.

Vervoer

gdurige zorg Wlz) Wanneer gaat deze wet van start?

Wanneer gaat deze wet van start?

Zorgverzekeraars

Werk

Zorgverzeke

Gemeenten Rijksoverheid

Zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars

Gemeenten Gemeenten

Rijksoverheid

Rijksoverheid

De Zvw wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Deze wet verandert ook, maar dat heeft voor de meeste cliënten vooralsnog geen grote gevolgen. De volgende indicaties gaan wel over naar de Zvw: • De extramurale indicatie Verpleging. Samen met een deel persoonlijke verzorging die gericht is op geneeskundige hulp heet dit voortaan ‘Wijkverpleging’. • De persoonlijke verzorging bij intensieve kindzorg tot 5 jaar. • Palliatieve terminale zorg tot 18 jaar. • Behandeling bij een zintuigelijke beperking.

Wanneer gaat deze wet in?

De Zvw bestaat al en wordt per 1 januari 2015 met bovengenoemde zaken uitgebreid.

OvergangsWet langdurige zorg (Wlz) regeling

Zorgverzekeraars

Gemeenten

Rijksoverheid

Wet langdurige zorg (Wlz)

Zorgverzekeraars

Gemeenten

Wet maatschappelijke Jeugdwet ondersteuning

(Wmo) Wet maatschappelijke Jeugdwet ondersteuning (Wmo)

Participatiewet

Participatiewet

Zorgverzekeringswet (Zvw)

Zorgverzekeringswet (Zvw)

Als u straks met deze extramurale indicaties onder de Zvw valt, dan wordt uw wettelijk recht op AWBZ-zorg voor die indicaties een wettelijk recht op Zvw-zorg. De zorgverzekeraar heeft een zorgplicht. Zij garandeert de continuïteit van zorg voor cliënten. Uw verwant zal op 1 januari 2015 van dezelfde aanbieder zorg blijven ontvangen. In de loop van 2015 kan de zorg op een andere manier ingevuld worden. Dit gebeurt binnen uw recht op zorg uit de Zvw.

16

17

17

Katern Stelselwijzigingen amen

Katern Stelselwijzigingen

Rijksoverheid

Participatiewet Vanaf 1 januari 2015 komt er één regeling voor alle mensen die kunnen werken, maar daarbij ondersteuning nodig hebben. Deze regeling heet de Participatiewet en vervangt de huidige Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wajong. De gemeente wordt dan verantwoordelijk voor de uitvoering van deze wet.

Wet langdurige zorg (Wlz)

Wet langdurige zorg (Wlz)

Zorgverzekeraars

Gemeenten Rijksoverheid

Wet maatschappelijke Jeugdwet ondersteuning

Wet maatschappelijke (Wmo) Jeugdwet ondersteuning (Wmo)

Participatiewet

Participatiewet

Zorgverzekeringswet (Zvw)

Zorgverzekeringswet

(Zvw) - Valt uw verwant onder de nieuwe Wajong (aangevraagd vanaf 1 januari 2010)? Dan is hij al beoordeeld op zijn mogelijkheden om te werken. Uw verwant ontvangt een brief om deze beoordeling te bevestigen. • Vindt het UWV dat uw verwant (gedeeltelijk) kan werken, maar werkt hij niet? Dan krijgt uw verwant vanaf 2018 een lagere uitkering, namelijk 70% van het minimumloon. Dat is nu 75%. Het UWV gaat dan kijken of, en zo ja op welke manier, zij uw verwant kan helpen bij het vinden van werk. • Blijkt dat uw verwant niet meer kan werken? Dan blijft de hoogte van de uitkering 75% van het minimumloon. We verwachten dat er niet veel zal veranderen voor de meeste cliënten met een Wajonguitkering die via ’s Heeren Loo begeleid worden door een jobcoach. Maar we weten natuurlijk nog niet welke criteria het UWV gaat hanteren bij het bekijken van een dossier.

Gemeenten De overheid wil graag dat iedereen kan meedoen aan de samenleving. Daarom kijkt de gemeente vooral naar wat iemand wel kan. Dat heet werken naar vermogen. Vanuit die gedachte helpt zij mensen met het vinden van werk. Als dat niet mogelijk is, dan kijkt de gemeente naar mogelijkheden waardoor iemand toch mee kan doen aan de samenleving.

Wanneer gaat deze wet van start?

De Participatiewet gaat in op 1 januari 2015.

Participatiewet en Wajonguitkering Heeft uw verwant op 1 januari 2015 al een Wajong? Dan geldt het volgende: • Uw verwant behoudt de Wajonguitkering. • Wel gaat het UWV tussen 2015 en 2018 alle dossiers van mensen met Wajong opnieuw bekijken. Dit doet zij om vast te stellen of uw verwant (gedeeltelijk) kan werken of niet. Binnen de Wajong zijn er twee groepen: de oude en de nieuwe Wajong. - Valt uw verwant onder de oude Wajong (aangevraagd vóór 2010)? Dan gebruikt het UWV de gegevens die het al heeft om de mogelijkheden van uw verwant opnieuw te bekijken. Alleen als het UWV niet genoeg informatie heeft, krijgt u een uitnodiging voor een gesprek. U ontvangt een brief van het UWV, nadat zij de situatie van uw verwant hebben bekeken.

Sociale werkplaatsen De Participatiewet vervangt de Wsw vanaf 1 januari 2015. Er kunnen dan geen nieuwe mensen meer instromen in de Wsw. • Werkt uw verwant al via de Wsw? Dan behoudt hij de rechten en plichten die hij nu ook heeft. • Staat uw verwant op de wachtlijst voor een Wsw-plek? Dan is vanaf 1 januari 2015 de gemeente er samen met het UWV verantwoordelijk voor dat uw verwant geholpen wordt bij het vinden van werk. Dat kan gaan om werk bij een reguliere werkgever, zo nodig met wat extra hulp. Maar dat kan ook een beschutte werkplek zijn of (tijdelijke) arbeidsmatige dagbesteding.

Rijksoverheid

Gemeenten

De nieuwe Jeugdwet

Rijksoverheid

Zorgverzekeraars

Gemeenten

Participatiewet

Vanaf 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor een groot deel van de zorg rond de jeugd. Nu is deze zorg verdeeld onder de Jeugdzorg, de GGZ, GGD, Justitie, speciaal onderwijs en organisaties voor mensen met een verstandelijke beperking. Hierdoor hebben sommige gezinnen (te) veel hulpverleners over de vloer. Dat zorgt voor vertraging en vaak onnodige kosten. Door een groot deel van de zorg bij gemeenten onder te brengen, wil de overheid dit voorkomen. Intensieve Kind Zorg (IKZ) tot 5 jaar en Palliatief Terminale Zorg voor kinderen vallen niet onder de Jeugdwet, maar onder de Zvw. IKZ voor kinderen vanaf 5 jaar valt onder de Wlz.

Wanneer gaat deze wet van start? Op 1 januari 2015 gaat deze wet van start. De gemeenten zijn nu bezig deze nieuwe zorgtaken te organiseren en hebben zorginstellingen gevraagd om offertes uit te brengen. Daarna kiezen zij welke instellingen de zorg mogen verlenen. Dit moet rond oktober bekend zijn, maar die planning wordt waarschijnlijk niet overal gehaald. U hoort dan pas in de laatste maanden van dit jaar met welke zorginstellingen uw gemeente in

zee gaat.

Vervoer

Wet langdurige zorg (Wlz)

Wet langdurige zorg (Wlz)

Wet maatschappelijke Jeugdwet ondersteuning

Wat verandert er nog meer?

Zorgverzekeraars

Gemeenten

(Wmo) Wet maatschappelijke Jeugdwet ondersteuning (Wmo)

Participatiewet

Wet passend onderwijs Deze wet is afgelopen augustus al ingegaan. Scholen worden verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Want kinderen met een beperking of gedragsproblemen hebben hier recht op. Dat kan in het speciaal onderwijs. Of met extra begeleiding op een gewone school. Zoveel mogelijk leerlingen kunnen gewoon onderwijs volgen, dat is het idee. Scholen gaan meer samenwerken om dit mogelijk te maken. Nederland is daarom ingedeeld in 75 onderwijsregio’s. In die regio moet uw verwant

Overgangsregeling nieuwe Jeugdwet Als uw verwant een geldige CIZ indicatie heeft die in 2015 doorloopt, dan houdt uw verwant tot uiterlijk 31 december 2015 recht op de zorg uit zijn indicatie. Op 1 januari 2016 vervallen deze indicaties. Als uw indicatie eerder afloopt dan 31 december 2015, dan geldt dit recht tot het einde van de geldigheid van uw indicatie. In het overgangsrecht voor de Jeugdwet is vastgelegd dat uw verwant het recht heeft op voortzetting bij dezelfde aanbieder. Dat is dus anders dan bij de Wmo.

Persoonsgebonden budget Als u op dit moment uw pgb van het zorgkantoor op uw eigen bankrekening ontvangt, dan verandert dit in 2015. Uw pgb wordt in 2015 overgemaakt naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Die betaalt dan uw zorgverleners in uw opdracht. Dit wordt ‘trekkingsrecht’ genoemd. Hiervoor moet u een zorgovereenkomst met uw zorgverlener(s) hebben. De zorgovereenkomst moet zijn goedgekeurd door uw gemeente of zorgkantoor.

Het trekkingsrecht maakt de verantwoording over uw uitgaven makkelijker. De SVB neemt namelijk een groot deel van uw financiële administratie over.

Andere grondslagen zoals GGZ, ZG en LG De meeste cliënten van ’s Heeren Loo hebben een grondslag VG (verstandelijk gehandicapten), maar er zijn er ook die een andere grondslag hebben, zoals GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg), ZG (Zintuigelijk gehandicapt) of LG (Lichamelijk gehandicapt). Deze hebben we niet in dit katern meegenomen, maar ook voor hen zijn er veranderingen vanaf 2015. Op onze website gaan we hier dieper op in.

Overgangsregeling: dit is een regeling om de voortgang van zorg te waarborgen bij het omschakelen van de huidige situatie/wetten in de zorg naar de nieuwe situatie/wetten. Participatie: meedoen in de maatschappij: wonen, sporten, werken en contact met anderen. Participatiewet: met deze wet wil het kabinet de burger met een afstand tot de arbeidsmarkt helpen weer mee te doen in de samenleving. Deze wet vervangt de huidige Wet Werk en Bijstand, de Wet sociale werkvoorziening en een deel van de Wajong. Passend onderwijs: Sinds augustus 2014 is de Wet passend onderwijs van kracht. Scholen

worden verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Het doel is zoveel mogelijk leerlingen regulier onderwijs te laten volgen. Gemeentelijk Sociaal Domein: Hieronder valt alles wat mensen in hun directe bestaan raakt. Zoals zorg, welzijn, werk, onderwijs, gezondheid en vrijetijdsbesteding. Het gaat dus om mensen en de manier waarop zij kunnen deelnemen aan de samenleving. Een veilige leefomgeving is daarbij een belangrijke randvoorwaarde. Zelfredzaamheid: jezelf kunnen redden, jezelf kunnen helpen, het vermogen om een zelfstandig leven te leiden.

Zorgverzekerin (Zvw)

Afkortingen

Zorgverzekeringswet (Zvw)

Het vervoer dat met de indicaties samenhangt gaat ook over naar de Jeugdwet en wordt daarmee dus een verantwoordelijkheid van gemeenten. Zij kunnen straks combinaties maken met bijvoorbeeld leerlingenvervoer of vervoer dat onder de Wmo valt.

dan onderwijs ontvangen. De mogelijkheden kunnen per onderwijsregio verschillen omdat de besturen van deze regio’s zelf hun beleid mogen kiezen. Voor het merendeel van de intramurale cliënten van ‘s Heeren Loo zal deze wet geen direct effect hebben.

Begrippen

Decentralisatie (in de zorg): het overhevelen van verantwoordelijkheden van de rijksoverheid naar gemeenten. Eigen kracht: zelf problemen kunnen oplossen (met de familie en andere mensen om je heen). Informele zorg: vrijwillige, onbetaalde hulp. Keukentafelgesprek: een consulent van de gemeente voert een intakegesprek bij een hulpvrager thuis. Nieuwe Jeugdwet: in deze wet worden de gemeenten verantwoordelijk voor een groot deel Zorgverzekeraars van de zorg rond de jeugd tot 18 jaar. De overheid wil zo voorkomen dat er te veel hulpverleners bij gezinnen over de vloer komen.

Zorgverzekeringswet (Zvw)

Participatiewet

Er zijn nog meer veranderingen in de zorg. We bespreken ze hier kort. Meer informatie vindt u op onze website.

CIZ:  Centrum Indicatiestelling Zorg. Daar wordt bepaald hoeveel zorg u kunt krijgen via de AWBZ. U ontvangt dan een indicatie. Hlz:  Hervormingen langdurige zorg. Dit zijn alle veranderingen die nu gaande zijn om de zorg anders te regelen. LVG:  Licht verstandelijk gehandicapt. mpt: Modulair pakket thuis. Met mpt kunnen cliënten thuis zorg krijgen binnen de Wlz. Het is bedoeld voor mensen die niet het complete zorgaanbod uit het vpt nodig hebben en niet zelf de regie kunnen voeren. Mpt kan gecombineerd worden met pgb. pgb:  Persoonsgebonden budget. Met een pgb bepaalt u zelf wie uw zorgverlener wordt. U sluit zelf een zorgovereenkomst af. SGLVG: Sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapt. VG: Verstandelijk gehandicapt.

Heeft u een vraag?

vpt:  Volledig pakket thuis. Met vpt kan een cliënt die onder de Wlz valt de zorg thuis krijgen. De cliënt betaalt dan zelf voor de huisvesting. Wmo:  Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze wet bepaalt dat gemeenten zorg en ondersteuning regelen voor mensen die thuis (niet in een instelling) wonen. De gemeente regelt de zorg dichtbij. Wlz:  Wet langdurig zorg. Deze wet vervangt een deel van de AWBZ en is voor mensen met een beperking die blijvend 24-uurszorg dichtbij en/of permanent toezicht nodig hebben. Zin:  Zorg in natura. De zorgaanbieder levert de zorg en regelt de administratie. U kunt met de zorgaanbieder afspraken maken over de manier waarop u zorg krijgt. Zvw: Zorgverzekeringswet. ZZP: Zorg Zwaarte Pakket.

Bel 0800 - 3 55 55 55 en kies optie 4 of mail naar [email protected]

18 amen

Katern Stelselwijzigingen

’s Heeren Loo: gids en partner in een verwarrende tijd

Kort & klein

De overheid wil toe naar een andere samenleving. Een samenleving waarin mensen elkaar zoveel mogelijk helpen. En waarin professionals alleen nog maar werk leveren dat

Kennismaken met JIP onder toeziend oog van De Nachtwacht

familie, vrienden en vrijwilligers niet kunnen doen omdat

Op 30 september en 1 oktober hebben in totaal ruim 240 cliënten met grootscheepse try-outs in het Rijksmuseum in Amsterdam kennis gemaakt met JIP (Jouw Internet Portaal). Tijdens het evenement maakten vrijwilligers van het KPN Mooiste Contact Fonds cliënten wegwijs in de mogelijkheden van JIP. Dit gebeurde in groepen van veertig cliënten uit alle regio’s met ieder een eigen vrijwilliger van KPN. Op het programma stond ook een rondleiding door het museum. Vol nieuwe indrukken gingen de cliënten met bussen weer naar huis. Het Mooiste Contact Fonds leverde niet alleen vrijwilligers, maar leverde ook een financiële bijdrage aan de ontwikkeling van JIP. En JIP is nog volop in ontwikkeling. Apps als Youtube, internetradio en links naar spelletjes verschaffen cliënten al het nodige vermaak, maar de foto-app wordt nog aangepast, zodat cliënten straks ook eigen foto’s kunnen uploaden. Daarnaast wordt in het komende jaar ook gekeken hoe toepassingen als MijnPlanInBeeld, MijnLevenLangLeren, MijnMening en het ECD aan JIP gekoppeld kunnen worden. Het plan is om de toegang voor cliënten in de loop van dit jaar stap voor stap uit te breiden. De regio’s bepalen zelf wanneer zij JIP willen uitrollen in hun eigen regio. Kortom: wordt vervolgd. Meer informatie over JIP vind je op de portal bij kennisbank > cliëntinformatie.

het gewoon te zwaar is of te ingewikkeld. Die verandering heeft flinke gevolgen. Voor cliënten en verwanten natuurlijk, maar ook voor instellingen als de onze. In dit artikel leest u hoe wij hier mee omgaan. Wij kunnen straks in veel gevallen minder ondersteuning bieden dan we zouden willen. Omdat gemeenten minder geld krijgen en omdat er voor de Wlz straks ook minder geld beschikbaar is. Natuurlijk proberen we met gemeenten daarover te praten en eerlijke afspraken te maken. Dat lukt op veel plaatsen best goed. Daarnaast proberen we samen met andere instellingen voor elkaar te krijgen dat de regering alle veranderingen minder snel invoert. Zodat iedereen een beetje meer tijd krijgt om die veranderingen voor te bereiden en eraan te wennen. Duidelijk is wel dat zorginstellingen met minder middelen dezelfde kwaliteit moeten blijven leveren. Dat geldt straks ook in de Wlz. Daarom wil ’s Heeren Loo de komende tijd graag het contact

met ouders en verwanten verder verstevigen, om samen cliënten een fijn en veilig leven te blijven geven. Ook wanneer daar minder geld voor is. Dat kan door beter te luisteren naar wat cliënten en hun ouders echt nodig hebben en door sneller werk te maken van hun behoeften. Dat lukt niet zonder extra vrijwilligers. Dus zullen wij proberen ook hen de komende jaren nog meer aan ons te binden. De komende jaren zullen veel van ons vergen. Daarom hebben wij onze koers als organisatie aangescherpt. De hoofdpunten vindt u op deze pagina. Maar veranderingen scheppen ook vaak onvermoede kansen. Wij hopen dat we die samen kunnen verzilveren, in het belang van uw verwant.

‘Mijzelf in beeld’ met Raet

Onze bijgestelde koers in vier hoofdpunten • Complexe intensieve zorg is onze kracht. Wij zijn goed in de moeilijkste vormen van begeleiding. Al 120 jaar. Die bijzondere deskundigheid willen wij behouden en verder uitbouwen. • Nabij zijn Dat wij zo goed zijn in moeilijk werk, danken wij vooral aan Advisium. Geen enkele andere instelling heeft zo’n fantastisch behandelcentrum. Deze deskundigheid willen wij nog toegankelijker maken voor mensen met een beperking, zodat wij altijd op de achtergrond en dichtbij zijn. Juist nu meer mensen zelfstandiger gaan wonen. Dat doen we bijvoorbeeld via onze nieuwe poliklinieken en een gratis hulplijn. Want gemeenten weten nog niet altijd wat hun inwoners aan ondersteuning nodig hebben. Wij willen onze kennis

graag delen.

•J  eugd Op een paar plaatsen in Nederland biedt ’s Heeren Loo nu bijzondere begeleiding aan kinderen en jongeren. Die deskundigheid ontwikkelen en verspreiden we verder, want het is belangrijk om zo vroeg mogelijk het hele gezin bij te staan. Vaak kunnen we daarmee problemen in de toekomst voorkomen. • Eenvoudige zorg loslaten waar het kan Lichtere vormen van zorg en ondersteuning kunnen soms prima en goedkoper gedaan worden door andere zorginstellingen. We zijn bereid dit los te laten. Wel zijn wij aanwezig om onze deskundigheid in te zetten als de zorg toch wat complexer blijkt.

Cliënten met zeer ernstige communicatiebeperkingen kunnen vaak moeilijk duidelijk maken waar zij behoefte aan hebben. “Mijzelf in beeld” moet daarbij gaan helpen. Dankzij die nieuwe applicatie kunnen begeleiders en verwanten makkelijker informatie delen die helpt om beter te begrijpen wat cliënten bedoelen. Manager Methodiek en Innovatie Suzanne Verheijden vertelt: “Medewerkers kunnen bijvoorbeeld een foto toevoegen met een toelichting wat de cliënt bedoelt als hij deze gezichtsuitdrukking heeft.” De innovatie is mede mogelijk gemaakt door een donatie van € 5.000,van Raet.

Vragen over curator, mentorschap en bewindvoering? Wettelijke vertegenwoordiging is een ingewikkelde zaak. Wat zijn verschillen tussen curatorschap, mentorschap of bewindvoering. Wanneer kies je voor het één en wanneer voor het ander. En hoe regel je dit soort zaken? Op de site www.goedvertegenwoordigd. nl leest u de antwoorden op veel van deze vragen. En vindt u na het raadplegen van de site nog geen antwoord op uw vraag, dan kunt u hem rechtstreeks aan de redactie van de site stellen.

19

20

amen

amen

Nieuwe klachtenregeling cliënten

sHL Doet! doet het goed Een workshop gedichten schrijven, Diergaarde Blijdorp bezoeken of een tuin zomerklaar maken… Dit voorjaar vond de derde editie van ’s Heeren Loo Doet! plaats. Bijna zeshonderd kantoormensen en stafmedewerkers trokken die dag het land in om samen met cliënten activiteiten te ondernemen. ‘s Heeren Loo Doet! werd enkele jaren geleden in het leven geroepen om de gevoelsmatige afstand tussen Amersfoort en de regio’s te verkleinen. Het evenement biedt alle ingrediënten om elkaar te ontmoeten. Maar minstens zo belangrijk is dat dank­zij de inzet van al die zeshonderd medewerkers cliënten een dag beleven om over na te praten. Meekijken? Op onze website vindt u een kleurrijk verslag.

Ontevreden cliënten moeten gemakkelijk hun klacht kunnen indienen. Dat bleek in de praktijk nog wel eens lastig. Daarom heeft ’s Heeren Loo nu één klachtenregeling. Die is gemaakt met medewerking van cliëntenraden en de Inspectie. De klachtenregeling voorziet in twee mogelijkheden. Cliënten kunnen ervoor kiezen om hun klacht eerst met de direct betrokkenen in de regio te bespreken. Meestal lukt dat prima. Maar soms niet, bijvoorbeeld omdat de situatie te gevoelig ligt. Soms zijn cliënten ook bang dat klagen leidt tot verstoorde relaties. In dat geval kunnen zij rechtstreeks met hun klacht terecht bij de nieuwe de Centrale Klachtencommissie. Deze bestaat uit mevrouw Van der Horst (jurist, voorzitter), de heren Floor en Niessen (beiden orthopedagoog), de heren Munters en De Graaf (beiden met een managementachtergrond) en mevrouw Hiemstra-Brummelhuis (sociaal geneeskundige). De commissie vervangt de vele locale klachtencommissies. U kunt de commissie bereiken via: Mail: [email protected], Telefoon: 033 – 4646012 Post: Afdeling Bestuursondersteuning t.a.v. E. Bakker Postbus 1442 3800 BK AMERSFOORT

Rustgevende schildering Karin woont op De Giraffe in Wekerom. Ze vertoont moeilijk verstaanbaar gedrag. Geregeld is zij boos of verdrietig. Zij uit die gevoelens door haar kamer te “verbouwen”. Voor haar eigen veiligheid is haar kamer nu zeer schaars ingericht. Om toch enige sfeer te scheppen, is een mooie nieuwe kledingkast geplaatst en goede nachtverduistering aangebracht, vertelt Victor Huisman van De Giraffe. “Daarnaast hebben we onlangs haar muur laten schilderen door een kunstenares. Dit heeft enorm veel positieve impact op Karin gehad. We willen dit graag delen met collega’s, omdat wij vinden dat dit goed past binnen de visie van ’s Heeren Loo.”

Heerenhuus heropend Dit voorjaar werd het Heerenhuus op ons terrein in Ermelo feestelijk heropend. Het Heerenhuus is het oudste gebouw van ’s Heeren Loo. Daar hield de eerste directeur en oprichter Fokko Kortlang ooit kantoor. Nu – 120 jaar later – zit de hui-

dige directeur er ook en zijn de werkruimten flink gemoderniseerd. De buste van de oprichter heeft een ereplek in de hal, waar tevens enkele zeer oude brieven achter glas hangen die onlangs onder het gebouw werden gevonden. De opening van het pand vond plaats in aanwezig-

Meedoen met FITTER&FOOD Mogelijkheden Advisium bij elkaar op nieuwe website Expertisecentrum Advisium heeft sinds kort een eigen website: advisium.sheerenloo.nl. We hebben deze website ontwikkeld om u meer duidelijkheid te geven over de vragen en problemen waarmee Advisium uw verwant kan helpen. En, niet onbelangrijk, waar bij u in de buurt een vestiging van Advisium is. De informatie is ingedeeld in zes rubrieken: gezondheid, gedrag, communicatie, kind en gezin, leren en levensvragen. Zo kunt u snel en in logische stappen het onderwerp vinden waarover u meer wilt weten. In een filmpje ziet u waarin de ondersteuning van Advisium verschilt van die van bijvoorbeeld een gewone tandarts. Kunt u toch niet precies vinden wat u zoekt, dan verwijst de website u door naar de helpdesk van ’s Heeren Loo.

Zorgen over sociaal contact EVMB Mensen met een ernstige verstandelijke en meervoudige beperking (EVMB) die in een instelling wonen, hebben maar heel weinig sociaal contact. Vaak zien zij alleen familie en professionele begeleiders. En hoe ouder de cliënt wordt, hoe minder contact er over blijft. Dat blijkt uit recent onderzoek van ’s Heeren Loo en de Rijksuniversiteit Groningen. Het zijn zorgelijke resultaten, omdat uit allerlei andere onderzoeken al eerder is gebleken dat sociale contacten cliënten gelukkiger maken. Ook ouders maken zich zorgen over deze resultaten. Want wie is er nog voor hun kind wanneer zij wegvallen? Mensen met EVMB zijn niet in staat om zonder ondersteuning van begeleiders dergelijke contacten aan te gaan en te onderhouden. Daarom richt vervolgonderzoek zich vooral op de vraag hoe familie en begeleiders kunnen helpen bij het onderhouden en uitbreiden van sociale contacten. De resultaten moeten leiden tot concrete tips en handvatten.

Samenwerking met LSW

heid van de achterkleindochter van de oprichter. Dezelfde dag startte overigens ook de sloop van de flat. Het is in feite het begin van een periode waarin het terrein op verschillende plaatsen flink wordt gemoderniseerd.

Cliënten uit Nijkerk en Amersfoort doen mee met de pilot FITTER&FOOD. De pilot is een initiatief van Fonds verstandelijk gehandicapten om een gezonde en actieve levensstijl te bevorderen. Per week sporten acht jongeren met een licht verstandelijke beperking met als doel te onderzoeken welke sportieve activiteiten aansluiten bij hun interesses. Aansluitend wordt er samen met een kok een gezonde maaltijd gemaakt. De pilot loopt tot het einde van het jaar. Het is de bedoeling dat de ervaring die opgedaan wordt, breed uitgezet kan worden waardoor veel anderen (cliënten en begeleiders) hier hun voordeel mee kunnen doen.

Folder extra diensten Soms heeft een cliënt extra hulp nodig. Bijvoorbeeld om zijn kleding te wassen of bij administratieve rompslomp. Of veel leuker: bij zwemmen, wandelen, paardrijden of op vakantie. Deze activiteiten worden helaas niet door verzekeraars vergoed. ‘s Heeren Loo kan er tegen vergoeding toch voor zorgen. Elk jaar geven wij een folder uit over wat de mogelijkheden zijn voor het volgende jaar. Zodat u daar in de begroting voor volgend jaar rekening mee kunt houden. De folder verschijnt dit najaar.

’s Heeren Loo gaat samenwerken met Landelijk Steunpunt Wonen/Per Saldo. LSW adviseert en ondersteunt ouders die graag zelf een woonvoorziening voor hun eigen gehandicapte kind en dat van anderen willen oprichten of dat al hebben gedaan. Per Saldo doet min of meer hetzelfde, maar dan voor mensen die hun ondersteuning zelf willen regelen met een persoonsgebon-

den budget. ‘s Heeren Loo is blij met de samenwerking. Steeds meer ouders kiezen immers voor kleinschalige woonvoorzieningen waar zij naar hun eigen beleving meer te zeggen hebben en hun kinderen meer regie kunnen voeren over hun eigen leven. ‘s Heeren Loo wil die ontwikkeling graag ondersteunen.

21

22

UNT

amen

SPEERP

amen

Nieuwe roosteren brengt meer structuur, meer rust en meer werkplezier

De lol van rust en regelmaat Dit jaar startte ’s Heeren Loo met een nieuw roostersysteem. Het helpt om cliënten precies die ondersteuning te bieden die bij hun budget past. De meeste ervaringen zijn positief. Vooral die voorspelbaarheid van het basisrooster brengt rust. Al is het soms nog wel wennen. steuning nodig is en wat je kunt uitgeven. De basisroosters zijn daarop gebaseerd. Medewerkers hebben ook inspraak. Zij mogen aangeven op welke momenten in de week zij per se niet willen werken, bijvoorbeeld omdat ze dan naar een sportvereniging gaan of voor iemand zorgen. Dat soort afspraken zijn zeker tegenwoordig voor mensen erg belangrijk. Die no go diensten staan in rood genoteerd, twijfelgevallen in oranje en de rest in groen. Daar houdt Angela zo veel mogelijk rekening mee.

Balans

Vlnr: Mieke Wieleman, Esther van Gaal en Angela Veens uit Druten.

Een starter in het vak kun je haar niet noemen. Al ruim 10 jaar gaat Angela Veens (47) over de roosters van woningen in Druten. Zij kan het dus weten. Het systeem dat nu is geïntroduceerd was hard nodig, vindt zij. Op veel plaatsen binnen ’s Heeren Loo werden roosters immers al ontzettend lang op kladjes en bierviltjes gemaakt. Het was rommelig. Begeleidster Mieke Wieleman

(57) is het met haar collega eens. Zij werkt op een trainingshuis voor mensen met een lichte verstandelijke beperking en trekt al bijna 40 jaar met cliënten op. Ze verzorgde het rooster voor haar team. Het was altijd puzzelen. En als het klaar was, werd er meteen van alles in gewijzigd. “Bovendien”, bekent Mieke, “waren die roosters helemaal niet gebaseerd op wat cliënten nodig had-

den. Ze draaiden gewoon om de wensen van medewerkers.”

Inspraak Het nieuwe systeem is dit jaar in heel ’s Heeren Loo ingevoerd. Uitgangspunt daarin zijn de behoeften van cliënten en het budget dat zij meebrengen. Tel je die bij elkaar op, dan weet je hoeveel onder-

De basisroosters worden in principe voor lange tijd vastgezet. Iedereen weet zo precies waar hij aan toe is. En kan met die wetenschap een stabiele balans creëren tussen privé en werk. Angela: “Dat schept duidelijkheid voor iedereen en enorm veel rust. Ook voor cliënten. De meeste mensen vinden dat erg prettig. Echt, ik overdrijf niet: het werk wordt leuker.” Maar rust en overzicht zijn niet het enige positieve effect van het werken met het nieuwe roostersysteem. Het levert ook geld op. Maar dat lukt alleen als leidinggevenden toezien op strikte handhaving van de spelregels. “Ik ben daar heel duidelijk in”, aldus Esther. Zo mogen haar medewerkers geen

overuren draaien in de begeleiding van ambulante cliënten. Als het door omstandigheden rustig is, kunnen er mensen naar huis. En wanneer de zorguren onverhoopt uit de bocht dreigen te vliegen, gaat de hand op de knip en krijgt iedereen de ruimte om over oplossingen mee te denken. Esther: “Mensen snappen heus wel dat niet alles zomaar kan.” Die heldere en consequente houding waarderen medewerkers, meent Mieke.

mensen moeten het toch echt eerst ervaren”, vertelt Mieke.” Ik zelf ging bijvoorbeeld van diensten overdag naar avonddiensten. Dat was wennen. Maar we hebben de verandering eerlijk en open met elkaar besproken en samen vastgesteld dat dit voor cliënten het beste was. Dan zet je jezelf er wel overheen. Het is ook fijn om precies te weten waar je met je diensten aan toe bent. En het is fijn om niet steeds geld tekort te komen.”

Weerstand Weerstand is er in het begin zeker. “Mensen houden niet zo van verandering, he?! En je kunt nog zo veel praten over de voordelen,

Artwin Nuhn

+-

Plussen

Minnen

+ Meer structuur + Meer rust + Meer werkplezier + Meer vaste gezichten voor cliënten + We geven niet meer uit dat er binnen

- Het rooster draait niet meer om je

komt

+

Betere balans tussen werk en privé

eigen wensen

- Niet alles kan wat je cliënten gunt - Er is nog geen direct inzicht in onderof overschrijdingen

-

Er is nog geen koppeling met ZZP’s

23

24

UNT

amen

UNT

SPEERP

SPEERP

amen

Water in beweging ’s Heeren Loo heeft tien zwembaden verspreid over de regio’s. De zwembaden zijn verouderd en vormen een

moeilijk

grote kostenpost. Daarom dreigde sluiting van de baden. Maar zwemwater is belangrijk voor het welbevinden van

René van Benten, manager primair proces

cliënten. Daarom doen Advisium, Zorg en Vastgoed samen een project om het zwemmen voor cliënten te behouden en de zwembaden een nieuwe impuls te geven. “Cliënten vinden het fijn om in warm water te bewegen. Dat is belangrijk”, legt Lotte Kester uit. Zij zit in de projectgroep vanuit de afdeling Vastgoed. “Daarnaast is het een uitstekend middel om aan het speerpunt ‘vitaliteit’ te werken: een gezonde leefstijl voor cliënten (en medewerkers). Het past dus in het beweegbeleid.” Het beleid rond bewegen in warm water heeft nog vier kernwaarden: samenwerking en kennisdeling, maatwerk, betrokkenheid en sociale veiligheid. Zo is om cliënten een zo volledig mogelijk bewegingsprogramma te bieden een intensieve samenwerking tussen fysiotherapie en bewegingsagogie nodig Ingrid en Henk, cliënten uit Ermelo, doen oefeningen voor hun spieren en blijven in beweging in het zwembad. “Ik vind het belangrijk om te zwemmen omdat het goed is voor mijn spieren”, zegt Henk. En Ingrid vult aan “Het is leuk om bezig te zijn met oefeningen voor mijn benen. Maar het is ook heel erg gezellig om te zwemmen.”

Intensiever gebruik Een klankbordgroep met fysiotherapeuten en bewegingsagogen uit de verschillende regio’s gaven het projectteam informatie over de dagelijkse gang van zaken. Samen met hen heeft het projectteam een analyse gemaakt van het

gebruik van de zwembaden. “Daaruit bleek dat bijna de helft van de cliënten die op een locatie met een zwembad wonen hiervan gebruik maakt. Het streven is dit naar 60% te brengen,” vertelt Ingrid Onna. Zij zit ook in de projectgroep en is directeur van een financieel gezond warm waterbad voor mensen met een beperking en weet hoe je zo’n zwembad optimaal kunt exploiteren.

Maatschappelijke rol Voor mensen van buiten ’s Heeren Loo moet het zwembad ook aantrekkelijk zijn. De zwembaden laten zien wat er mogelijk is voor mensen met een ondersteuningsvraag. Zij kunnen ook komen zwemmen. Zo krijgt het zwembad een maatschappelijke rol. Lotte vertelt: “Het is de bedoeling dat cliënten kunnen blijven zwemmen dicht bij hun woning. Maar ook verwanten, vrijwilligers, mantelzorgers, medewerkers en gerelateerde doelgroepen zijn van harte welkom in de zwembaden van ’s Heeren Loo.” Al deze wensen vragen om een nieuwe werkwijze, organisatie en een (nieuw) gebouw met de benodigde faciliteiten en een goede financiële situatie. Sam van den Brink

Uiteindelijk wil iedereen hetzelfde: het beste voor de cliënt! René van Benten is sinds november 2013 manager primair proces van vier woningen voor cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag in de regio Gelderland Midden. “Iedereen wil uiteindelijk het beste voor de cliënt, de ouders én het team van de woning. Maar het kan gebeuren dat ouders en team niet meer op dezelfde lijn zitten. Bijvoorbeeld wanneer er veel nieuwe gezichten in een team zijn. Je wilt als ouders dan weten wat voor nieuw vlees je in de kuip hebt en positieve ervaringen krijgen bij een nieuwe medewerker. Hierdoor kan een medewerker zich

25

wel bekritiseerd en op de vingers gekeken voelen.” “Wanneer ouders en een vast team elkaar al lang kennen, ontstaan er een eigen cultuur, ongeschreven regels en processen omdat ze gaan zoals ze gaan. Wanneer er veel nieuwe medewerkers binnen het team komen, kan die eigen cultuur in de weg staan. Ik heb geleerd dat als er veranderingen zijn, we met ouders moeten blijven praten. Waarom doen nieuwe medewerkers standaard dingen opeens anders en wat verwachten ouders van ons? Hoe gaan we met elkaar om? Ouders kunnen kritisch zijn, daar moeten we van leren. Daarnaast moeten we ook waken dat niks meer goed is en we in een negatieve spiraal komen. Dat beïnvloedt ook cliënten. Als we samen het beste voor de cliënt willen, weet je elkaar altijd te vinden. Ook al is dat soms moeilijk.”

Ouders op de woning? Met de intrede van de participatiesamenleving wordt de betrokkenheid voor ouders bij de woning van hun kind groter. Meestal een verrijking, maar soms ook wennen voor de medewerkers. Samen sta je sterker Allieda Wieringa is persoonlijk begeleider op Fazant 3, een woning voor jong volwassenen in Bedum. “Bij jongere cliënten zijn de ouders meer in beeld. Cliënten gaan vaak een weekend naar huis en ouders komen veel, soms ook onaangekondigd, langs. Cliënten kijken daar naar uit, voor hen is die nabijheid fijn.” “De betrokkenheid gaat verder dan hun eigen zoon of dochter. Met de workshop Menskracht 6 van de Topklas uit de regio Noordoost-Nederland, wilden we cliënten meer regie geven. Samen met de ouders hebben we toen gekeken hoe we daarop kunnen inspelen. De conclusie was dat medewerkers de betrokkenheid van ouders steeds harder nodig hebben. Ouders groeien daar in mee. Zij worden zichtbaarder en steeds meer onderdeel van het reilen en zeilen op de woning.” “Zo zijn de opa en oma van Elisah grootouders voor alle cliënten. Iedereen kijkt uit naar hun bezoek. De ouders van Erwin organiseren eens in de zes weken

een knutselavond en zijn vader onderhoudt met een huisgenoot de moestuin. Ouders gaan mee op bewonersvakanties of uitjes om kosten te drukken. Daarnaast organiseren we jaarlijks een schoonmaak- en klusdag met alle ouders. Ook helpen ouders spontaan een handje mee of brengen ze gezelligheid. De moeder van Erwin douchet hem als ze langskomt en ziet dat het erg druk is. Daarna brengt ze hem naar bed. Wanneer Hessel thuis wordt gebracht, nemen zijn ouders vaak hun nieuwe hondje mee tot groot plezier van Susan.” “We zijn een klein team dat al enige jaren samenwerkt. We delen lief en leed, ook met ouders. Dit zorgt voor een goede band. Als begeleiders investeren we in de ouders. Bijvoorbeeld door koffie met hen te drinken als ze langskomen.” Annerieke Bobbink

Allieda Wieringa, persoonlijk begeleider op Fazant 3

makkelijk Annerieke Bobbink

26

UNT

amen

SPEERP

amen

Extra aandacht voor verwanten

Gevoel van ‘samen’ versterken

In gesprek en luisteren tijdens verwantendagen

Vorig jaar besteedden we binnen onze organisatie al veel aandacht aan het thema familie (lees ook: verwanten en (wettelijk) vertegenwoordigers). Daar is alle reden toe. Ouders blijven ouders, altijd. Ze zijn vanuit die rol verantwoordelijk voor hun verstandelijk beperkte kind. Begeleiders daarentegen zijn doorgaans slechts een periode in het leven van de cliënt en proberen in die tijd iets van waarde toe te voegen. Verwanten en begeleiders zijn ieder in hun eigen rol belangrijk. Dat maakt samenwerking tussen u en ons logisch. De werkelijkheid is vaak toch nog anders. Dat is onwenselijk. Vanuit onze visie, maar ook door het overheidsbeleid waardoor we meer een beroep op mantelzorgers zullen doen. Daarom heeft ons expertisecentrum Advisium samenwerking gezocht met Chiel Egberts. Hij is autoriteit op het onderwerp samenwerking in de driehoek ouders-cliënten-begeleiders. Gedurende twee jaar zal hij ‘s Heeren Loo helpen de samenwerking met ouders te verstevigen. Daarnaast werken we aan een plan voor een bewustwordingscampagne binnen ‘s Heeren Loo over hetzelfde thema. Uiteraard wordt u nauw betrokken bij alle initiatieven, want alleen u kunt ons vertellen waar u behoefte aan hebt of waar u mee zit. We moedigen u ook van harte aan om ons altijd te laten weten als u het ergens niet mee eens bent. Of welke ideeën u hebt om nog beter op de hoogte te zijn van wat wij doen binnen ‘s Heeren Loo en hoe het met uw verwant verloopt. Breng dit ter sprake bij uw persoonlijk begeleider, de manager primair proces of laat u horen via de deelraad verwanten van de regionale cliëntenraad.

“Eindelijk werd er eens naar ons geluisterd” Regiodirecteur Rianne van Eijk luistert aandachtig bij gesprekken met ouders, verwanten, clienten en medewerkers tijdens de regiodag in Ermelo.

Als verwant kent u uw broer, zus of kind als geen ander. Daarom is het voor ons als zorgverlener van onschatbare waarde om met u in contact te zijn. Als ouder hebt u behoefte aan contact met medewerkers over hun kind. Ook begrijpen

we dat u graag op de hoogte bent van alles wat er speelt binnen onze organisatie. Zeker in deze turbulente tijd, die voor iedereen spannend is. Daarom organiseert ’s Heeren Loo regelmatig bijeenkomsten voor u als verwant of (wettelijk) vertegenwoordiger.

Verwantenbijeenkomsten in Druten Soms op een woning, soms regionaal. Afhankelijk van het onderwerp. Deze bijeenkomsten zijn waardevol. Voor onze medewerkers, voor cliënten en hopelijk ook voor u. In dit artikel treft u enkele voorbeelden.

“Het succes zit ‘m in de opvolging” Verwantendag in Julianadorp Jaarlijks vindt halverwege september de verwantendag plaats van ‘s Heeren Loo locatie Noorderhaven en Den Helder. Deze organiseren we in nauwe samenwerking met de regionale cliëntenraad. Vorig jaar stond deze familiebijeenkomst in het teken van de stelselwijzigingen, plannen van ons expertisecentrum Advisi-

um en de afdeling Vastgoed. Als verwant kon u een kijkje nemen bij de nachtzorg. Presentaties werden afgewisseld met een panelgesprek en een lunch. We vroegen ouders die erbij waren naar hun reactie: “Het is voor ons niet vanzelfsprekend naar een verwantendag te gaan. We kijken kritisch naar het programma. Er moeten duidelijk raakvlakken zijn met de zorg van onze dochter. In vergelijking met eerdere verwantendagen was er dit keer meer ruimte voor dialoog tussen medewerkers van ’s Heeren Loo en

familieleden. Dat was prettig. Het succes van de verwantendag zit wat ons betreft in de opvolging. We hebben het idee dat ‘s Heeren Loo actief iets doet met de opmerkingen en adviezen die verwanten die dag hebben genoemd. Het zit nog niet in de genen van ‘s Heeren Loo. Dat merken we wel. Maar als we op deze voet met elkaar doorgaan, is dat volgens ons een kwestie van tijd. Al met al een prima verwantendag; dat er nog maar vele mogen volgen.” De verwantendag vindt dit jaar plaats op zaterdag 20 september.

Ongeruste berichten op Twitter, brandweerbezoek, onduidelijkheid over de Triple C werkwijze. Genoeg aanleiding om verwanten uit te nodigen. Het werden twee bijeenkomsten. Eerst één samen met de directeur om de reden voor de ongerustheid te bespreken. Daarna één met de manager en de agogen om Triple C toe te lichten. Omdat die werkwijze geen doel op zich is en kwaliteit van leven wel, was de tweede bijeenkomst niet als een standaard voorlichtingsbijeenkomst ingericht. Samen draaiden we het denken om. Niet denken vanuit het probleem, maar vanuit dat wat goed gaat, wat leuk en bijzonder is. Welke mooie momenten hebt u als verwant met uw kind, broer of zus gehad? Verwanten stelden elkaar vragen zoals “Wat gebeurde er precies?”, “Wie waren erbij?”, “Wat maakte dat moment zo bijzonder?”. Zo werd gaandeweg het gesprek steeds meer duidelijk welke factoren volgens u de kwaliteit van leven van uw naasten positief beïnvloeden. Die factoren zijn verzameld en op een grote lijst aan de muur gehangen. Met de factoren goed in het zicht, praatten we verder over de werkwijze Triple C. Het werd duidelijk dat Triple C geen ingewikkelde werkwijze is met allerlei regeltjes. Door voorbeelden van dichtbij aan te halen, realiseerden we ons allen dat Tripe C vooral gaat over kwaliteit van leven. Een aanwezige: “Ik dacht dat Triple C een heel ingewikkeld iets was, maar nu zie ik dat het reuze meevalt en eigenlijk heel gewoon is. Wat een fijne bijeenkomst, er werd eindelijk eens naar ons geluisterd!”.

“Het is voor iedereen belangrijk verantwoordelijkheid te nemen” Regiodag in Ermelo Eigen kracht, eigen regie. Dat was het thema van de regiodag voor ouders, verwanten, cliënten en medewerkers van ’s Heeren Loo locatie Ermelo op zaterdag 8 maart. Met presentaties, een vragenronde en groepsgesprekken over de hernieuwde visie en kernwaarden van ‘s Heeren Loo namen verwanten kennis van de meest recente ontwikkelingen. Cliënten vervulden een actieve rol door vragen te beantwoorden en deel te nemen aan discussies. We merkten dat er onder verwanten veel vragen leefden over eigen regie. Hoeveel eigen regie kan iemand aan? En, waar ligt de verantwoordelijkheid? Eén ouder vatte dit mooi samen. “Het is voor iedereen belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen. Ouders, cliënten en ’s Heeren Loo moeten samenwerken. En samen kijken naar de mogelijkheden om de cliënt eigen regie te geven.” In groepsgesprekken kwam eigen regie verder aan bod. Het koppelen van dit thema aan de kernwaarden van ‘s Heeren Loo zorgde voor inspiratie en een positieve invalshoek. We vroegen ook hier uw reactie. “Fijn om mee te kunnen praten en vragen te kunnen stellen. Prettig ook om onze mening te kunnen geven.” Annette Lubbers Sam van den Brink Heleen van Beurden-Verhoeff

27

“De speciale band tussen Mariët en mij is altijd dezelfde gebleven” Janine Schulenklopper is net als tweelingzus Kristel woonbegeleider bij ’s Heeren Loo. Zus Mariët woont bij ’s Heeren Loo in Apeldoorn. Janine vond het heel normaal op te groeien met een zus met een verstandelijke beperking. “Het was niet heel anders, al was er wel meer zorg voor Mariët. Zij bleef op een gegeven moment ook stilstaan, terwijl wij ons verder ontwikkelden. Onze ouders gingen toen op zoek naar een plek waar ze speelgenootjes had. Ik moest er erg aan wennen dat Mariët uit huis zou gaan. Gelukkig praatten we er thuis wel veel over. De speciale band tussen Mariët en mij is altijd dezelfde gebleven. Ze logeert regelmatig bij mij. Op verjaardagen komt de hele familie bij elkaar. We spreken dan af wie Mariët ophaalt. Of ze komt zelf met de taxi. Ik heb niet bewust gekozen voor werken bij ’s Heeren Loo. Toen ik nog klein was, zei ik al dat ik dit werk wilde doen. En toen Mariët later wel eens bij ’s Heeren Loo ging logeren, dacht ik: ‘Daar wil ik werken!’ Ik vind het een voordeel dat ik naast professional ‘zus van’ ben. Natuurlijk wil ik gewoon als zus het allerbeste voor Mariët. In mijn werk behandel ik cliënten dan ook zoals ik zou willen dat Mariët behandeld wordt. Maar als professional zie ik ook waarom de organisatie regelmatig bepaalde besluiten moet nemen in de zorg. En daar kan ik me dan soms sneller bij neerleggen dan mijn ouders.” Neel van den Oever