Verslag zending naar Finland 19 – 24 maart 2012 Media en jeugdwerk
Samenstelling van de delegatie -
Sara Bollen JAVI vzw Brusselsesteenweg 101 9050 Gent
[email protected] 09 256 11 16
-
Jeroen Coquyt EJV Sint-Jansbergsesteenweg 97 3001 Heverlee
[email protected] 016 20 24 62
-
Florence Gommeren JACpunt Essen, Kalmthout & Wuustwezel – JIP Kalmthout Dorpsstraat 3 2920 Kalmthout
[email protected] 03 658 52 56
-
Frederik Jonckheere Stedelijk jeugdcentrum Diksmuide Koning Albertstraat 24 8600 Diksmuide
[email protected] 05 150 91 44 1
1. Chronologische beschrijving van de bezoeken Maandag 19 maart Introductie tot het Fins jeugdwerk Beknopte introductie tot het Fins jeugdwerk door onze begeleidster Kirsi Kohonen.
Kirsi Kohonen - Coördinator, Centre for Economic Development, Transport and the Environment for North Savo +358 40 820 4206 Fax +358 15 651 9160
[email protected] www.ely-keskus.fi Pohjois-Savon elinkeino-, liikenne- ja ympäristökeskus Mikkelin toimipaikka Jääkärinkatu 14, 50100 MIKKELI Jongeren onder de 29 jaar worden onder de noemer ‘jeugd’ geplaatst in Finland. Het ministerie van Onderwijs en cultuur is verantwoordelijk voor de coördinatie van het openbare jeugdwerk en de jeugdbeleidsmaatregelen. Het ‘Jeugdbesluit’ voorziet in de verbetering van de jongeren hun levensomstandigheden en jeugddiensten. Het doel is om jonge mensen te ondersteunen in hun levensorganisatie. Naast het traditionele jeugdwerk, zijn er nieuwe vormen van jeugdzorg, zoals jeugdworkshops, lokale jeugdraden, tele-democratie projecten en naschoolse activiteiten. Jeugdwerk behoort tot de portefeuille van de minister van cultuur. De jeugdbeleidsafdeling bereidt zaken met betrekking tot jongeren voor, ontwerpt nationale ontwikkelingsplannen en coördineert het jeugdbeleid in de centrale overheid. Het ministerie wordt bijgestaan door een Raad van Advies voor Jeugdzaken en enkele jeugdorganisaties subsidiecomité. Het Ministerie van Onderwijs en Cultuur ondersteunt het jeugdwerk dat voornamelijk door de verantwoordelijkheid van de regionale en lokale overheden wordt uitgevoerd. Het ministerie subsidieert jongeren en jeugdwerkorganisaties, jeugdworkshops, schoolactiviteiten voor kinderen, internationale samenwerking tussen jongeren, alcohol- en drugspreventie; nationale jeugdcentra en jongerenvoorzieningen, jeugdinformatie- en adviesdiensten, jeugdonderzoek, en de ontwikkeling van nieuwe vormen van activiteiten voor jongeren. De rol van de overheid is het creëren van een gunstig klimaat voor het werk van jeugdorganisaties, maar bemoeit zich niet met de inhoud van de activiteiten. Jonge 2
mensen nemen deel aan activiteiten die door jongeren- en sportorganisaties, parochies, scholen, hobbyclubs, studentenverenigingen en in informele groepen binnen de gemeentelijke jeugddiensten voorzien worden. Het ministerie ondersteunt financieel ongeveer een honderdtal organisaties. In Finland is er een zéér uitgebreid en actief verenigingsleven met zo’n 6.000 lokale verenigingen en 800.000 leden. Jongeren onder de 29 jaar vormen 36% van de bevolking van Finland. Dit dekt ongeveer 73% van alle gemeenten in Finland. We hebben een exemplaar ontvangen van ‘Youth work and youth policy – Fact sheets – youth. Kirsi vermelde wel dat er een aantal zaken verouderd zijn. Te downloaden via: http://www.minedu.fi/export/sites/default/OPM/Nuoriso/Liitteet/YOUTH_WORK_AND_ YOUTH_POLICY.pdf Een interessant verschil tussen het Vlaamse en het Finse ‘jeugdwerk’ is dat in Vlaanderen landelijk jeugdwerk in belangrijke mate gericht is op de vrije tijd en voornamelijk ondersteund en georganiseerd wordt door (vrijwilligers)organisaties, die daarbij kunnen rekenen op subsidies en andere ondersteuning van de overheid. Wegens de versnippering en beperkte omvang en middelen van veel Vlaamse jeugdwerkorganisaties zijn grotere projecten vaak niet haalbaar. In Finland richt jeugdwerk zich ook op de schoolcontext en wordt veel jeugdwerk door de lokale of regionale overheid georganiseerd. Men lijkt er verhoudingsgewijs over grotere budgetten, meer voltijds personeel en betere accommodatie en uitrusting te kunnen beschikken dan veel Vlaamse jeugdwerkinitiatieven. Dit maakt grotere projecten mogelijk.
3
Dinsdag 20 maart Introductie tot het jeugdwerk in Helsinki
Youth Department (City of Helsinki) – City for the young Hietaniemenjatu 9B P.O. Box 5000 FI-00099 City of Helsinki 09 310 8900 www.nuoriso.hel.fi In Helsinki zijn er 588 549 inwoners, waarvan 53% vrouwen zijn en 47% mannen. 83.2% is Fins, 6% Zweeds, daarnaast zijn er grote groepen Russen, Esten, Somaliërs… Er zijn verregaande rechten om onderwijs te krijgen in de eigen taal en religie. Zo komt het dat er méér dan 40 talen worden onderwezen op de scholen. Naast het Fins, is ook Zweeds een officiële taal in Finland en voor de Zweedstaligen zijn er aparte voorzieningen en Zweedstalig personeel in het Jeugddepartement van Helsinki. Cijfers De jeugddienst kreeg (2010) 1 282 833 bezoekers over de vloer. Er zijn 12 454 mensen lid van de jeugddienst. Er werken (2011) 348 mensen voor de jeugddienst. Budget in 2012 is 28.5 miljoen euro. Missie De jeugddienst ondersteunt jongeren om actieve burgers te worden. Al hun activiteiten zijn gericht op alle jonge mensen in Helsinki, met het doel hen aan te moedigen om zelf activiteiten en ruimte te vinden die het best bij hen aansluiten. Het jeugddepartement probeert zijn werkmethodes steeds zo up to date te houden door jeugdfenomenen en veranderingen in leefcondities van jongeren op de voet te volgen. Visie Ruimte om jong te zijn, gehoord te worden en om uit te blinken! Voor jongeren is Helsinki een stad die een breed aanbod aan ervaringen biedt en de vrijheid om jezelf te zijn. Lokale jongeren en het Jeugddepartement creëren hun eigen stadscultuur samen.
4
Waarden Genieten van het leven is een belangrijke waarde die het Jeugdbeleid in Helsinki nastreeft. Daarnaast heeft men een inwonersgerichte oriëntatie, waarbij ecologie, ondernemingszin, eerlijkheid, economie en veiligheid een belangrijke rol spelen. Een netwerk van 11 jeugdwerkafdelingen bereikt de hele stad.: - Ongeveer 50 jongerenfaciliteiten in het totaal, waarvan 3-6 activiteitencentra - Activiteiten voor 10 – 17 jarigen uit Helsinki, met de klemtoon op jongeren vanaf 13 jaar. - Mogelijkheden voor een breed aanbod van vrije tijdsactiviteiten; skateboarden, dierenverzorging, bromfietsen, muziekbandjes… - Vrij toegankelijke activiteiten op weekdagen en in het weekend. - Kleinere groepsactiviteiten en in clubverband. - Online Jeugdwerk: Netari, nationaal multidisciplinair Jeugdwerk op het internet en Facebook. - Evenementen - Projecten met participatie en democratische educatie: Jeugdparticipatiecentrum Avara, Groepseducatieprogramma Skarppi, de stem van de jongerenredactie en vrijwillige opleidingen en ondersteuning. - Zomeractiviteiten: Fallkulla Huisdierenboerderij, Pihlajamäki Jeugdpark en het Kinderen Verkeersdorp - Vakantieactiviteiten:opleidingscursussen, uitstapjes, kampen, excursies. - Regionale verantwoordelijkheid: activiteiten in samenwerking met jongeren en jongerenorganisaties, ouders en toezichthouders, partners, buurgemeenten en andere regionale actoren.
Youth Centrum Happi: Hattu Media (Media-werking voor jongeren)
Suvi kuikka Head of Network Services Helsinki youth department Kehittämistiimi, hallintopalveuiden osasto Administrative division PL 5000 00099 HELSINKI +358/ 9 310 64731, +358 40 334 2006
[email protected] nuoriso.hel.fi Eevi Savolainen, producer Nuorten toimintakeskus Happi Sörnäisten rantatie 31 00500 HELSINKI 5
+358 9 310 89042, +358 40 334 6752
[email protected] www.hattu.net Hattu is een werking van het jeugdcentrum Happi, waar jongeren aan de slag kunnen met diverse media zoals radio en film. Hattu wordt gesubsidieerd door de stad Helsinki en valt onder verantwoordelijkheid van de ‘jeugddienst’ van Helsinki In het jeugdcentrum Happi is er een onderverdeling in de verschillende cultuurdisciplines, op elke verdieping vinden er verschillende activiteiten plaats: - Theater(zaal) - Muziek/Opnamestudio - (Beeldende) kunst - Gamecultuur - Evenementen - Media (Hattu) Hattu Media is een organisatie die voornamelijk gericht is op jongeren van 15 tot 29 jaar. Er zijn vijf personeelsleden (o.a. Säde Kultanen, Reijo Jumppanen, Risto kurho) en een aantal vrijwilligers. De activiteiten van Hattu Media omvatten: - radio- en videoreportages maken over jeugdwerk - een productiehuis voor jongeren - een film- en mediaclub - een filmacademie - de organisatie van mediakampen (winter en zomer) - de organisatie van audiovisuele workshops - uitleendienst professioneel materiaal voor jongeren - jeugdwerkers trainen in mediagebruik Elke week zijn er terugkomende activiteiten zoals de mediaclub. Daar leren jongeren video- of radioreportages maken: interviews afnemen, materiaal (camera’s, mengpanelen…) bedienen, monteren, decors bouwen. Af en toe kijken en maken ze zelf films. Er is wekelijks een mediaclub in het Fins en een andere afzonderlijke voor Russische jongeren. Jongeren stappen op een vrijblijvende basis in de mediaclub en er is geen vast programma of traject, de nadruk ligt op het experimenteren. Wanneer jongeren al een basis aan mediavaardigheden hebben, kunnen ze terecht in de academie, waar wel een vast engagement verwacht wordt en een concreet programma doorlopen wordt onder professionele begeleiding. Naast de mediaclubs en academie ondersteunt Hattu ook nog andere initiatieven rond jongeren en media, zoal het live opnemen, projecteren en streamen van jongerenevenementen, het ondersteunen van jonge artiesten bij het maken van een muziekvideo of andere mediaprojecten. Deelname aan deze activiteiten is vrijwel altijd gratis. Jongeren dienen enkel een lidkaart aan te vragen. Hattu maakt gebruik van diverse media om het aanbod te promoten: - filmpjes + berichten op Facebook - Privégroep op Facebook voor de mediaclub - Berichtjes aan ouders om op de hoogte te blijven van de activiteiten 6
-
Website met de radio- en filmreportages, livestreaming, artikels Wordpressblog
De algemene promotie wordt door Happi Media Centre gedaan: - Bij andere jeugdwerkers - Magazines - Facebook Wij hebben zelf een radioprogramma van 30 minuten mogen maken. Alsook 3 interviews afgenomen met multicam, waarbij wij alles zelf deden: interviewen, montage en het camerawerk. Happi is een soort van 'experimenteerfabriek' voor jongeren; video, audio, games,... Jongeren kunnen er van alles leren en doen. Jongeren kiezen zelf hoe ze werken, welke onderwerpen ze willen aanbrengen voor reportages en wat ze willen maken. Volwassenen die jongeren met media leren werken (bv. filmen), hebben vaak zelf al een beeld en een onderwerp voor ogen. Bij Hattu en op verschillende andere momenten tijdens de reis hoorden we dat dit niet wenselijk is: als begeleiders is het belangrijk om de touwtjes los te laten en de regie daadwerkelijk in handen van de jongeren te geven van begin tot einde. Zo wordt het proces en product echt een vorm van zelfexpressie en participatie die voorkomt uit de leefwereld van de jongeren zelf, wat zij willen delen en waar zij mee bezig zijn. Laat jongeren vrij in hun keuze! Begeleiders kunnen wel een rol spelen bij het stimuleren van reflectie. Cultural and Multipurpose House Vernissa
Executive Manager Anneli Nikolajeff Cultural and Multipurpose House Vernissa Tikkurilantie 36 tel. +358 9 8392 4451
[email protected] www.vantaa.fi/vernissa +358 40 861 07 93
[email protected] Het Jeugd en Cultuurcentrum Vernissa te Vantaa biedt verschillende gratis wekelijkse activiteiten voor jongeren van 10 tot 17 jaar. Ze werken in kleine groepjes, waar het proces belangrijker is dan het eindproduct. Jongeren kunnen er terecht in voor drie soorten activiteiten: - Animatiefilmpjes maken - Podiumkunsten: dans, muziek en theater 7
-
Architectuur
Vernissa stimuleert jongeren om aan hun eigen project te werken. De animatie- en mediagroep wordt elke week op dinsdag en donderdag georganiseerd. De jongeren kunnen er gratis al het benodigd materiaal voor het maken van animatiefilmpjes gebruiken. Naast activiteiten voor jongeren in de vrije tijd, werkt Vernissa ook samen met scholen: er worden samen met scholen projecten opgezet en kampen of namiddagactiviteiten georganiseerd. Het jeugd- en cultuur in Vantaa heeft een bar en een dans/theaterzaal (250 p) ter beschikking voor performances en optredens. Hun promotie gebeurt vooral met hun schoolcontacten, via de stad Helsinki, maar ook door het gebruik van Facebook. Wij hebben een rondleiding gehad in de animatiestudio en mochten zelf een zeer kort animatiefilmpje maken. We hebben geen weet van lokale jeugdcentra waar kinderen en jongeren aan de slag gaan met anitmatie. Het is nochtans een heel boeiend vorm om techniek en diverse kunsten te combineren.
8
Woensdag 21 maart: New School III Seminar – dag 1: jongeren en media Mikkeli University of Applied Sciences Mikpoli-Hall Patteristonkatu 2 50100 Mikkeli +358 15 355 61
[email protected] mediavaikuttaminen.wordpress.com Possibilities of participation using media
Rauna Rahja - coördinator Mediakasvatusseura vzw (instituut voor media-educatie) Pohjoistranta 6 00170 Helsinki +358 50 594 2275
[email protected] www.mediaeducation.fi Lezing over media-educatie bij jongeren. De media bieden enorme mogelijkheden en kansen voor de jeugd, maar brengt ook bedreigingen mee. De enorme invloed van de media, vereisen een breed scala aan media-vaardigheden. Door media-educatie kan men leren om de kansen optimaal te benutten en de bedreigingen te vermijden. Mediaparticipatie gebeurt op talloze wijzen, afhankelijk van het medium. Voorbeelden zijn opiniestukken of verhalen in tijdschriften, video’s, ‘digital storytelling’, korte animatiefilmpjes, fotoreeksen, straatkunst, webpagina’s, discussiefora’s, blog, sociale netwerksites, flash mobs enzovoort. De (sociale) media en wijze waarop ze gebruikt worden evolueren razendsnel. Mediavaardigheden van jongeren blijven dan ook voortdurend in ontwikkeling en men is nooit volleerd. Daarom is het belangrijk dat er aandacht blijft voor media-educatie van jongs af tot volwassenheid en verder. Media-educatie maakt de jeugd ervan bewust dat elke boodschap die via (nieuwe) media verspreid wordt een effect heeft op henzelf en anderen. Het is van belang die boodschap correct te kunnen evalueren. Daarnaast moeten jongeren gevormd worden zodat ze ervoor kunnen dat de boodschap(pen) die ze uitzenden via (sociale) media, aankomen op de manier die ze bedoelden. Media-educatie moet zich richten op het verwerven van media-vaardigheden zoals op gepaste wijze informatie verwerven, 9
analyseren, evalueren en interpreteren en de vaardigheid om zichzelf te uiten via (sociale) media en gepaste informatie op gepaste wijze te delen. Evaluatie In het Vlaamse vrijetijdsjeugdwerk waarin wij betrokken zijn participeren jongeren volop in sociale en nieuwe media. Er is echter weinig of geen aandacht in het vrijetijdsjeugdwerk voor media-educatie. We hopen dat dit wel gebeurt op school, maar zijn onvoldoende vertrouwd met het onderwijs om dat correct te kunnen inschatten. Mocht er ook op school weinig aandacht zijn voor het verwerven van de nodige vaardigheden voor verantwoord mediagebruik, dan verdient het zeker de aanbeveling om daar werk van te maken. Vermoedelijk zou een intersectorieel initiatief dat ouders, opvoeders, jeugdleiders, onderwijzers en jongeren bewust maakt van het belang van verantwoord mediagebruik zinvol zijn voor Vlaanderen. Media and social inclusion (Mouth That Roars)
Denise Rose - stichter ‘Mouth That Roars’ Mouth That Roars Productions Ground Floor 29 Waterson Street London, E2 8HT UK +44 20 7729 2323
[email protected] www.mouththatroars.com Mouth That Roars is een Brits initiatief dat sociale inclusie nastreeft van jongeren die slechts een beperkte toegang hebben tot (nieuwe) media. De organisatie doet dit door kansarme jongeren te voorzien van de middelen en de vaardigheden om zelf mediaproducten te maken, met name tv-programma’s, reportages en films. Via deze producties krijgen gemarginaliseerde jongeren een stem bij het grote publiek en in de media om te vertellen hoe zij leven en wat hen echt aanbelangt. De jongeren krijgen een beter begrip van de wereld rondom hen, niet in het minst de media, en hun plaats daarin. Mouth That Roars ontstond in Londen en veel projecten worden nog steeds daar of elders in het Verenigd Koninkrijk gerealiseerd. Daarnaast zijn er ook regelmatig internationale projecten met jongeren uit landen in de hele wereld. Zo werden er al reportages gemaakt met jonge woestijnbewoners uit Marokko, straatkinderen in Egypte en kinderen uit een lage kaste in India. De organisatie werkt steeds samen met bestaande scholen of jeugdwerkinitiatieven die reeds een band met de jongeren hebben. 10
De kern van de methodiek bestaat erin dat jongeren zelf bepalen wat ze willen vertellen en zelf de camera in handen krijgen. Een medewerker van Mouth That Roars ondersteunt hen bij het filmen, maar het zijn de jongeren zelf die bepalen welk verhaal ze willen vertellen en hoe ze dat willen doen. Gezien de vereiste technische expertise, staan professionele medewerkers in voor de montage van het beeldmateriaal tot een eindproduct, maar dit gebeurt steeds op basis van aanwijzingen van de jongeren die de regie over ‘hun’ film in handen hebben. Eens het product klaar is wordt het gedeeld met de jongeren die de film maakten, maar ook met een breder publiek via televisie, filmfestivals of publieke vertoningen. Waarom media gebruiken voor het nastreven van inclusie en participatie? - zelf het proces van media-creatie doorlopen, bevordert media-geletterdheid en een kritische houding ten aanzien van het keuzeproces dat aan de totstandkoming van mediaproducten voorafgaat - media zijn bij uitstek geschikt voor het delen van kennis en ervaringen met een breed publiek - door jongeren aan het woord te laten in mediaproducties over hun leven en thema’s uit hun leefwereld, worden ze gemachtigd als experten van hun eigen levens - media bieden jongeren de mogelijkheid om zich uit te communiceren doorheen verschillende vormen, zoals beeld, geluid en het gesproken woord Het creëren van reportages en films door gemarginaliseerde of kansarme jongeren die doorgaans afwezig zijn in het publieke debat, draagt bij tot een machtsverschuiving in hun richting. Vaak bieden zij van wie dat het minst verwacht wordt, de meest vernieuwende perspectieven op de wereld. Evaluatie De benadering van Mouth That Roars is enorm waardevol, niet zozeer omwille van de methodiek op zich, maar omwille van de duidelijke visie op participatie, mediageletterdheid, machtiging en sociale inclusie. De benadering waarbij jongeren een stem krijgen en zelf ook mediageletterd worden, doorheen het maken van een beeldverhaal over hun leven lijkt enorm krachtig, temeer doordat de organisatie ook instaat voor het bieden van een platform voor de films op filmfestivals, TV of publieke vertoningen. Deze benadering lijkt zeker waardevol om ook in België kansengroepen een stem te geven en bij te dragen aan hun mediageletterdheid. Presentatie studenteprojecten met leerlingen plaatselijke middelbare scholen
Door studenten van de lerarenopleiding van Mikkeli University of Applied Sciences contact:
[email protected]
11
Enkele studenten van de plaatselijke universiteit presenteerden uiterst beknopt twee projecten rond mediaparticipatie die ze als praktijkoefening hadden opgezet in lokale middelbare scholen: - het organiseren van wekelijkse workshops voor het werken met bepaalde mediavormen zoals fotografie, videomontage of manga, waarna de creaties van de studenten werden getoond in een tentoonstelling - project rond de preventie van cyberpesten: de leerlingen maakten onder begeleiding van de studenten zelf een sensibiliseringsfilmpje tegen pesten op het web De projecten leken zeker waardevol als studentenproject in het kader van de lerarenopleiding en ook voor de betrokken middelbare scholieren. De relevantie van de presentatie voor onszelf of het seminar was echter beperkt. In het kader van het project rond cyberpesten werden we opnieuw bepaald bij het belang jongeren te sensibiliseren om ‘na te denken voor ze iets posten.’ Mediaparticipatie in scholen en jeugdwerk: best practices Heljä Haapamäki-Niemi, Mikkeli High School Tiina Cederström, Linnalan Nuoret ry. Pia Niilo-Rämä, City of Pieksämäki Reeta Haikarainen, Kalevankangas School geen contactgegevens Tijdens deze workshop warden verschillende voorbeelden gepresenteerd van mediaparticipatie door jongeren. We sommen ze hier op: - Mikkeli High School: Participatiedag Via verschillende mediagerichte werkvormen laten leerlingen hun stem horen aan de schoolgemeenschap. Gebruikte werkvormen zijn fotografiemarathon (zoveel mogelijk relevante foto’s trekken in beperkte tijd), digitaal verhalen (een verhaal compeneren via een film bestaande uit geënsceneerde foto’s, opgenomen geluiden en ingesproken tekst), muziek video’s (op liedjes van leerlingenbands), animatiefilmpjes, sociale media. De creaties die in de voormiddag werden gemaakt werden in de namiddag met de hele schoolgemeenschap gedeeld tijdens een publiek toonmoment. Doorheen de verschillende creaties vertelden de jongeren wat ze wilden veranderen in de school en in Mikkeli. Het feit dat de ganse schoolgemeenschap samen de creaties bekeek, was essentieel om ervoor te zorgen dat de participatie via leidde tot veranderingen. Het creëerde een gevoel van samenhorigheid, verbeterde de sfeer en hielp jongeren te groeien in organisatievaardigheden en samenwerking. - Linnalan Nuoret ry: Reportages maken in jeugdcentrum Jongeren van een gemeenschapscentrum lieten hun stem horen door het maken van twee video-reportages: één over de slechte toestand van hun faciliteiten waarmee lokale politici tot actie werden aangemaand én één over de risico’s van roken, waarmee leeftijdsgenoten tot stoppen met roken werden opgeroepen. Het project duurde twee dagen. De jongeren kregen op deze manier een stem in de lokale gemeenschap en ontdekten dat hun invloed het verschil kon maken. Toch vonden ze het moeilijk om achteraf hun ervaring te evalueren of aan te geven wat ze leerden. - City of Pieksämäki: Mediaparticipatieweek Gedurende een week maakten jongeren een film over de gevaren van overmatig gamen. Ze doorliepen het volledige proces van research, scenarioschrijven, filmen, monteren tot verspreiden van hun product. Het volbrengen van dit grote project van een week leerde de jongeren om vol te 12
-
houden tot ze klaar waren en wekte bij sommige de interesse voor het maken van film en mogelijke studies op dat gebied. Kalevankangas School: Na de opening van een nieuwe lokale bibliotheek, bleven de jonge bezoekers weg. Om hen te stimuleren werd aan jongeren uit de doelgroep zelf gevraagd om een reclamecampagne te ontwikkelen die henzelf en hun leeftijdsgenoten zou motiveren om naar de bibliotheek te komen. De reclamecampagne werd ontwikkeld door leerlingen van de Kavankangas School. Zij maakten een televisiecommercial, twee radiospotjes en verschillende gedrukte advertenties. Deze maken een heel amateuristische indruk. Toch werd het project volgens de presentator positief geëvalueerd: o leerlingen genoten van het teamwerk o leerlingen oordeelden achteraf dat het werken aan de advertentiecampagne leerzaam voor hen was o leerlingen waren ervan overtuigd dat hun campagne opgemerkt zou worden en de bekendheid van de bibliotheek zou verhogen
Evaluatie De voorgestelde projecten waren verdienstelijk, maar niet echt vernieuwend. Bovendien leek het vaak ‘meer van hetzelfde’, namelijk video’s gemaakt door jongeren. Het gebruik van een breder scala gevarieerde mediavormen (niet enkel film, maar bijvoorbeeld ook sociale media of gamens) lijkt aanbevolen om de interesse van zowel de jongeren als het publiek te bewaren. De gepresenteerde producten waren bovendien van zo’n bedenkelijke kwaliteit dat ze vermoedelijk nauwelijks zullen bekeken worden. Terwijl het proces van filmmaken waardevol is om mediageletterdheid en tal van andere educatieve doelen te bevorderen, zullen de gepresenteerde producten ons inziens nauwelijks bijdragen aan participatie van jongeren in het maatschappelijk debat. Daarvoor was de kwaliteit te gering. Dit wijst volgens ons op het belang van deskundige ondersteuning. Terwijl de gepresenteerde projecten vooral werden ondersteund door educatieve medewerkers of onderwijspersoneel, lijkt de betrokkenheid van ervaringsdeskundigen (bv. tvmakers, journalisten…) belangrijk, wil men dat het product effectief beleidsmakers of het grotere publiek zal bereiken en zo zal bijdragen aan de participatie van deze jongeren in het publieke debat en beleid. Deze werkvormen worden ook in Vlaanderen reeds veelvuldig gebruikt in het jeugdwerk. De presentatie tijdens het seminar onderstreepte het belang van het gebruik van gevarieerde mediavormen en het betrekken van mediadeskundigen bij zulke projecten, wil men bereiken dat ze daadwerkelijk bijdragen aan de participatie van jongeren in het maatschappelijke debat. Groepsdiscussie Korte discussie met deelnemers naar aanleiding van de diverse presentaties van de eerste dag. In de discussie kwam naar voor dat het belangrijk is om interesse te tonen voor de online activiteiten van jongeren, en niet enkel voor hun “offline” leven. Beperk je niet tot ‘Hoe was het op school vandaag?’, maar vraag ook ‘Hoe was internet vandaag?’ of ‘Heb je de draak al gedood in die game?’. Met kinderen in gesprek gaan over hun mediagebruik is een belangrijke taak voor ouders, net zoals media-educatie een belangrijke verantwoordelijkheid is van andere opvoeders. Men benadrukte ook dat ‘jongerenparticipatie’ betekent dat we daadwerkelijk de touwtjes uit handen geven en bereid zijn tot een ander eindresultaat dan wat we zelf voor ogen hadden. Machtiging betekent niet dat je alle controle verliest, maar wel dat je macht en controle deelt om samen tot wijzere beslissingen te komen. 13
Donderdag 22 maart: New School III Seminar – dag 2: jongeren en media Mikkeli University of Applied Sciences Mikpoli-Hall Patteristonkatu 2 50100 Mikkeli +358 15 355 61
[email protected] mediavaikuttaminen.wordpress.com
Panelgesprek
Heikki Hirvonen Director of Cultural Affairs Mikkeli
[email protected] Jarkko Määttänen Director of Cultural Affairs Lieksa
[email protected] Seija Laitinen Youth secretary Pieksämäki
[email protected] Thema: de mening van kinderen en jongeren in steden en gemeenten. Hoe sociale media gebruiken om kinderen en jongeren een stem te geven. Jarkko Määttänen geeft weer dat een belangrijke taak is weggelegd voor scholen om participatie van kinderen en jongeren te bevorderen. Leerlingenraden moeten een actieve rol in de school krijgen. Scholen beschikken over de technische mogelijkheden om sociale mediaprojecten te realiseren. Heikki Hirvonen realiseerde een aantal inspraakprojecten met kinderen en jongeren rond sportinfrastructuur. Participatie moet in de eerste plaats gekoppeld worden aan de leefwereld van jongeren. Seija Laitinen is actief binnen een participatieproject voor kinderen in de stad Pieksämäki. Kinderen en jongeren worden te weinig betrokken bij beleidsbeslissingen in steden en gemeenten. Beleidsmakers hebben geen vertrouwen in participatie. Sommige politici 14
houden de agenda en de mogelijkheid tot participatie verborgen. Volwassenen moeten hun attitude ten opzichte van kinderen en jongeren veranderen. Sociaal werkers moeten de brug vormen tussen politiek en jeugd. Het is belangrijk dat beleidsbeslissingen teruggekoppeld worden naar afgevaardigden en verantwoordelijken van jeugdorganisaties. Deze jongeren kunnen op hun beurt feedback geven aan leeftijdsgenoten. Jeugdcentra moeten zich meer profileren en netwerken met andere organisaties. Scholen hebben de taak om jongeren te stimuleren in het participeren aan de samenleving. UCee station
Patricia van Rijswijk Projectcoördinator UCee Station Amsterdam Damrak 70 1012 LM Amsterdam +31 (0)20 422 65 66
[email protected]
Mark Van Rijn Projectcoördinator UCee Station Utrecht Stroyenborchdreef 12 3562 GN Utrecht
[email protected]
UCee Station is één van de projecten van de stichting Click F1, een organisatie dat zich inzet voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren in Nederland. UCee Station is gericht naar jongeren van 12 tot 22 jaar. Het project is ondertussen actief in veertig buurten verspreid over vijf Nederlandse steden. Op de website www.uceestation.nl kunnen Nederlandse jongeren laten zien wat hen bezig houdt en wat er in hun wijk en stad gebeurt. Met begeleiding van mediacoaches, leren jongeren media maken en vullen ze hun stations en perrons met zelfgemaakte filmpjes, radioshows, artikelen en fotoreportages. Jongeren volgen mediaworkshops op medialocaties in de wijken, op welzijnslocaties en in lestrajecten op scholen. De doelen van Ucee station: - jongeren een stem te geven - Mediatraining en -educatie geven aan jongeren - Kansen creëren voor jongeren in educatie en tewerkstelling - Jongeren sociale vaardigheden laten ontwikkelen 15
- Ondersteuning van competenties en professionele ontwikkeling - Solidariteit tussen jongeren, volwassenen en subculturen ontwikkelen - Een digitaal platform zijn voor andere organisaties - Een netwerk van expertise aanbieden Als afsluiter wordt het project Pen Pals Europe voorgesteld. Jongeren uit vijf landen (Hungary, Germany, Italy, Netherlands en Sweden) delen hun digitale verhalen over hun buurt, de samenleving en de toekomstperspectieven.
Jeugdwerknet
Kristof D’hanens Redactie, communicatie, Apestaartjaren Smidsestraat 130 9000 Gent +32 (0)9 231 82 70
[email protected] Kristof geeft een korte introductie over het jeugdwerk in Vlaanderen. Kristof werkt voor Jeugdwerknet, een organisatie dat zich bevindt op het kruispunt tussen jeugdwerk, informatie, internet en multimedia. Jeugdwerknet zorgt voor dienstverlening aan het jeugdwerk en jongeren inzake informatie en communicatietechnologie. www.jeugdwerknet.be is de plek voor jeugdwerkers op het internet. De website heeft dagelijkse 2200 bezoekers waarbij de gemeenschappelijke database up-to-date gehouden wordt door de bezoekers. De deelnemers van de sessie maakten een SWOT-analyse van het gebruik van nieuwe media in het Finse jeugdwerk. De kansen en bedreigingen worden uitvoerig besproken.
From media to project Jussi Ronkainen Patteristonkatu 2 50100 Mikkeli Mikkelin ammattikorkeakoulu
[email protected] 16
Dhr Jussi Ronkainen licht enkele mediaprojecten met jongeren toe. Het Dance Wise project werd gerealiseerd in samenwerking met youth against drugs. Er werden videoreportages gemaakt van jongeren door jongeren in hun vrije tijd. De Finnish Literature Society heeft in samenwerking met de Young Power association een project georganiseerd om data collectie samen te stellen van de generaties van jongeren van de 20ste en 21ste eeuw. Er werd onderzoeksproject gevoerd rond migrantenjongeren en hun participatie aan het jeugdwerk en socio-culturele activiteiten. Het project heeft concepten uitgewerkt om met nieuwe media rond multuculturaliteit aan de slag te gaan.
Media brands and youth Reijo Honkonen Mikkelin ammattikorkeakoulu Patteristonkatu 2 50100 Mikkeli
[email protected] Dhr. Reijo Honkonen gaf een uiteenzetting over hoe merken invloed uitoefenen op jongeren. Mensen profileren zich via merken. Merken worden gebruikt om identiteit vorm te geven.
17
Vrijdag 23 maart Verke
Suvi kuikka Head of Network Services Helsinki youth department Kehittämistiimi, hallintopalveuiden osasto Administrative division PL 5000 00099 HELSINKI +358/ 9 310 64731, +358 40 334 2006
[email protected] nuoriso.hel.fi National Development Centre for online Youth work Jukka Orava Project Director PL 5000 00099 Helsinki +358 9 310 78018, +358 40 551 6475
[email protected] [email protected] National Development Centre for online Youth work Marcus Lundqvist Project Manager PL 5000 00099 Helsinki +358 9 310 23459, +358 40 1597 505
[email protected] [email protected] National Development Centre for online Youth work Heikki Lauha Project manager PL 5000 00099 Helsinki +358 9 310 70718, +358 40 336 1856
[email protected] [email protected] Verke is het National Development Centre for online Youth work. Het is onderdeel van de jeugddienst van Helsinki, maar ontvangt nationale subsidies om voor het hele land 18
ondersteuning te bieden en best practices te ontwikkelen met betrekking tot het gebruik van internet voor jeugd(welzijns)werk. Verke creëert, produceert en ontwikkelt jeugdwerkiniatieven waarbij maximaal gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheden van het internet. Het centrum verleent ook expertise en ondersteuning voor het jeugd(wel)zijnswerk bij het vergroten van informatie en kennis met betrekking tot het internet. De doelgroepen hiervoor zijn jongeren, studenten en professionals in het jeugdwerk. De activiteiten bij Verke worden ontwikkeld door nationaal en multidisciplinaire samenwerkingen tussen de publieke, private en tertiaire sectoren. Het personeel bestaat uit bedienden van de stad Helsinki uit het Gezondheidscentrum, het jeugd-, welzijns- en onderwijsdepartement De initiatieven van Verke omvatten ondermeer: - Jongereninformatie en (bege)leiding - Online jeugdwerk - Vespa: Online sociale diensten voor kinderen en jongeren projecten - Netari: online jeugdwerk - NoRa project: antiracisme - 2de graad contacten: website voor psychologen en jeugdwerkers voor de hogere graden middelbaar om studenten te kunnen bedienen - Pelitalo: computergames en online gaming - Moam: Multi-professioneel online jeugdwerk project - Verkkoterkkarit project: 'e-nurses': zij chatten met kinderen die vragen hebben over gezondheid, seksualiteit, school... op Facebook, Habbo Hotel. De initiatieven van Verke zijn vergelijkbaar met die van bepaalde organisaties in Vlaanderen: - Jongereninformatie en begeleiding gebeurt bij ons via JAC’s (Jongeren Advies Centra & JIP’s (Jongeren Informatie Punt) - De website www.jongerengids biedt ‘online jongereninformatie - Via KJTchat (Kinderen- en JongerenTelefoon) en de JACchat kunnen jongeren chatten zoals de ‘e-nurses’ in Finland met hulpverleners. Wat we meenemen is dat organisaties vaak ‘eigen’ kanalen ontwikkelen om jongeren te bereiken zoals een eigen internetplatform. Dit is enerzijds duur, vraagt een grote inspanning om up to date te blijven en verwacht van de doelgroep dat zij naar het platform toekomen. Verke inspireerde ons om zoveel mogelijk naar de jongeren toe te gaan op de plaatsen waar zij zich online bevinden (Facebook, Twitter, YouTube…): dat is effectiever en efficiënter én heeft het voordeel dat je steeds gebruik kan maken van de nieuwste mogelijkheden en trends die in hoog tempo ontstaan op het internet. Facebook wordt vrijwel jaarlijks volledig vernieuwd, maar voor veel organisaties is het onmogelijk om hetzelfde te doen met hun online platform. Bovendien is het moeilijk te voorspellen welke sociale media-platformen over enkele jaren ‘hot’ zullen zijn. Door maximaal gebruik te maken van bestaande platformen, kan je maximaal profiteren van de nieuwe mogelijkheden en technologieën die deze platformen voortdurend ontwikkelen, bespaar je kosten en heb je de flexibiliteit om je doelgroep te “volgen” naar de platforms waar zij aanwezig zijn (MySpace, Netlog, Facebook…) De hoofdboodschap die het Verke-team meegaf was terecht: ‘Waarom steeds zelf nieuwe kanalen bij creëren? Gebruik de bestaande!’ 19
2. Terugkoppeling ten aanzien van het Jeugd(werk)beleid Op welke wijze zullen de opgedane inzichten en ervaringen worden teruggekoppeld ten aanzien van: -
Vanuit het JACpunt zullen de opgedane indrukken teruggekoppeld worden naar de 3 gemeentes waar het JACpunt voor actief is: Essen, Kalmthout en Wuustwezel en dit via de jeugdraden. Binnen de JAC’s zelf, zal er tijdens overlegmomenten op o.a. Jeugdadviseurs teruggekoppeld worden om dan zelf actief aan de slag te gaan met jongeren.
3. Evaluatie Informatie over de organisatie van het bezoek, o.a. -
Het logement en eten in Finland was van zeer goede kwaliteit. We sliepen zowel in Helsinki als in Mikkeli in hotels van de groep Sokos. De maaltijden waren telkens zeer uitgebreid en lekker, “dik” in orde!
Onze begeleidster Kirsii is een zeer vriendelijke, ietwat verlegen vrouw. Ze had de reist zeer goed voorbereid en spande zich tot het uiterste in om ons een hele goede reis te bezorgen. Kirsii was zeer stipt in haar afspraken. Het verbaasde ons dat ze niet zoveel van Finse geschiedenis wist, waardoor we af en toe op Wikipedia waren aangewezen voor meer achtergrond bij wat we observeerden. Tijdens het New School Seminare in Mikkeli was een tolk voorzien voor de Finse presentaties. Deze tolk vertaalde zeer goed, maar het bleek voor ons niet eenvoudig om twee dagen achtereen via dezelfde, ietwat monotone stem en met enige vertraging de boodschap te horen, zonder verder referentiepunt gezien de slides of video’s ook in het Fins waren. -
De delegatie vond de bezoeken aan Happi, Vernissa en Verke het interessantste. Van het seminarie hadden we grote verwachtingen, maar globaal genomen viel dat enigszins tegen. De meeste voorbeelden van het Finse platteland kwamen op hetzelfde neer: werken rond storytelling via het maken van een filmpje door jongeren. We hadden verwacht dat nieuwe media veel meer aan bod zouden komen. Onze indruk is dat het jeugdwerk in België op dit vlak veel verder staat, dan wat we zagen in de voorbeelden uit het jeugdwerk op het Finse platteland, buiten de hoofdstad. Dit is niet geheel onlogisch, gezien het uitgestrekte, dunbevolkte karakter waar de middelen en 20
expertise gespreid moeten worden over een heel grote oppervlakte. Helsinki lijkt op dat vlak een andere wereld, maar wat in Helsinki gebeurt kwam amper aan bod tijdens het seminar. Gezien de schaarse referenties naar nieuwe media, de beperking van media tot het maken van filmpjes en gezien het feit dat deze werkvorm reeds vrij bekend is in het Vlaamse jeugdwerk, was het tweedaagse seminar voor de delegatie van beperkte waarde. Onze indruk is dat jeugdbewegingen in Vlaanderen met minder geld, “knappere” dingen realiseren dan de Finse gemeenten en scholen op het platteland. Op het vlak van mediagebruik waren de Lage Landen tijdens het Seminar veeleer een “gever” van ervaringen en expertise dan een “ontvanger”. Dat is uiteraard ook een waardevol aspect van de uitwisseling, maar gezien het grote aandeel van het seminar in het totale programma van de uitwisseling vond de delegatie dit toch jammer. Achteraf gezien zou het bezoeken van enkele extra Finse jeugdwerkinitiatieven, zoals de Gaming Studio in Happi van grotere waarde gehad hebben, aangezien we daar nieuwe ideeën en inspiratie voor het Vlaamse jeugdwerk hadden kunnen opdoen. Slotconclusie We kunnen besluiten dat het een leerrijk bezoek was, waarbij de veldbezoeken aan jeugdwerkinitiatieven de grootste meerwaarde hadden, méér dan de uiteenzettingen over jeugdwerk tijdens het tweedaagse seminar. We observeerden een enorme kloof tussen de dichtbevolkte, hoofdstedelijke agglomeratie waar het jeugdwerk rijkelijk gesubsidieerd en vooruitstrevend leek, en het regionale jeugdwerk daarbuiten dat eerder achterop leek te hinken en verhoudingsgewijs ook over minder middelen leek te kunnen beschikken. Vooral in Helsinki waar veel geld is en er veel nieuwe, innovatieve projecten bezig zijn, valt er voor Vlaanderen veel te leren van vernieuwende jeugdwerkinitiatieven waarin media een belangrijke rol spelen. Eenmaal buiten de hoofdstad, lijken mensen, ideeën en initiatieven veel behoudender en minder ‘bij de tijd’ en lijkt Vlaanderen verder te staan. Op basis van de zending, schatten we in dat Vlaamse organisaties en overheden meer baat hebben bij een verdere samenwerking en uitwisseling met de organisaties en overheidsdiensten zoals Happi en Verke in de dichtbevolkte en multicultuerele agglomeratie van Helsinki. Deze opereren in een meer gelijkaardige context en lijken ook op verschillende vlakken een voorsprong te hebben op sommige Vlaamse initiatieven.
21
4. Documentatie Publicaties Youth work and youth policy – Fact sheets: http://www.minedu.fi/export/sites/default/OPM/Nuoriso/Liitteet/YOUTH_WORK_AND_ YOUTH_POLICY.pdf Het programma en de presentaties van het ‘New School III Seminar’ waaraan de delegatie deelnam, kunnen online bekeken worden: mediavaikuttaminen.wordpress.com/2012/03/19/tee-mediasta-itsellesi-vaikuttavatyokalu-21-22-3-2012/ - more-476 JAVI-reportage over de zending http://www.youtube.com/watch?v=GfIQ-sgBWlQ&feature=player_embedded
22
