Verslag werkconferentie 50-plus d.d. 1 maart 2014

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Opening Dagvoorzitter Frits Wester, zelf oud-Alkmaarder, opent de werkconferentie. De conferentie van vandaag is een vervolg op de startbijeenkomst Zilveren Kracht van 25 mei vorig jaar. Naar aanleiding van die bijeenkomst zijn er veel activiteiten in gang gezet. Vandaag willen we ingaan op de tot nu toe bereikte resultaten en hierin een verdiepingsslag maken. Ook is er aandacht voor de uitkomsten van de enquête Zilveren Kracht en houdt Dick Kits een inleiding naar aanleiding van zijn boek ‘Het Nieuwe Oud’. Frits Wester geeft het woord aan de wethouders Kloos en Nagengast. Zij heten namens het college van B en W iedereen hartelijk welkom. Veel mensen die vorig jaar bij de conferentie van 25 mei aanwezig waren, zijn er nu ook weer. Werd de conferentie van vandaag tot voor kort nog aangekondigd met de naam ‘Zilveren Kracht’, inmiddels is die veranderd in ‘50Plus’. Deze naam geeft duidelijker aan over welke groep we het hebben. Wethouder Kloos is met name gericht op 50Plus en werk. Ontslagen 50-plussersen belanden in een heel vervelende situatie, zij komen vaak moeilijk opnieuw aan de slag. De gemeente wil, o.a. samen met Ondernemend Alkmaar, hiermee aan de gang. Eind vorig jaar heeft de gemeente, in samenwerking met TSN Nipo, een enquête uitgezet. Van de 5000 exemplaren kwamen er 1800 terug. Dat is een hele hoge respons. Uit de enquête kwam o.a. naar voren dat werk heel belangrijk gevonden wordt. 6% van de 65-plussers werkt nog in loondienst en 5% van de 50-plussers heeft een eigen bedrijf. Veel bedrijven willen wel 50-plussers aannemen, want zij hebben veel ervaring die snel inzetbaar is. Maar het kan altijd beter. Het mobiliteitsplatform, dat straks in één van de werkateliers uitgebreid aan de orde komt, is een initiatief dat hierbij aansluit. Mensen moeten langer blijven werken dan vroeger. Met het UWV zijn er contacten als het gaat om de groep 50-plussers die aangeeft te overwegen zelfstandig ondernemer te worden. Daar is veel belangstelling voor. Wethouder Nagengast houdt zich met name bezig met 50Plus en vrijwilligerswerk. Als mensen zo lang mogelijk hun kennis en kunde kunnen blijven inzetten, is dat de beste manier om gezond oud te worden. De overheid moet mede faciliteren dat iedereen zinvol bezig kan zijn. Vrijwilligerswerk biedt daar goede mogelijkheden voor. Alkmaar heeft veel 50-plussers. Uit de enquête kwam als aanbeveling 50-plussers kennis te laten maken met vrijwilligerswerk door middel van een digitale ontmoetingsplaats. Deze is in ontwikkeling en is onderwerp van gesprek in één van de werkateliers. De deelnemersinbreng van vandaag wordt meegenomen in de verdere ontwikkeling van de diverse initiatieven en het gemeentelijk beleid. Resultaten enquête Zilveren Kracht Peter Kanne, senior onderzoeksadviseur TNS Nipo licht aan de hand van dia’s de enquête toe, waarvan zoals eerder opgemerkt de respons zeer hoog was (36%).

1

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Zilveren Kracht en sociale media Opvallend is dat steeds meer ouderen gebruik maakt van internet. 90% van de 50-plussers heeft internet, een smartphone of mobiele telefoon.1/3 zit op Facebook of LinkedIn. Dat wil overigens nog niet zeggen dat iedereen er gemakkelijk mee kan omgaan, maar de potentie is er. De wethouders zeggen dat daar door de gemeente op wordt ingezet, door middel van digitale informatie en dienstverlening. Toch moet je ook andere wegen open houden, zoals persoonlijk ontmoeting en de telefoon. De gemeente kan veel winnen door niet alleen te zenden maar ook om te horen wat anderen zeggen, digitaal de dialoog aan gaan. Een goed voorbeeld daarvan is het project ‘Verbeter de buurt’: www.verbeterdebuurt. nl/alkmaar, een digitaal platform dat bewoners en gemeente samenbrengt. Bewoners kunnen problemen en ideeën om de buurt te verbeteren digitaal aanmelden. De heer Jansen, merkt op dat als het gaat om het gebruik van sociale media, het probleem niet zozeer is de mentale mogelijkheden maar de fysieke beperkingen. Daar wordt onvoldoende rekening mee gehouden. Zilveren Kracht en werk Wat opvalt is dat er een hoge motivatie is om te werken. Maar 58% geeft aan dat de ervaring van 50-plussers onvoldoende wordt gewaardeerd door bedrijven. Er is behoefte aan dat leidinggevenden rekening houden met het ouder worden. B.v. door er voor te zorgen dat er niet te veel werkstress is, een goed scholingsbeleid en de mogelijkheid om minder uren te gaan werken. Belangrijk is dat dit onderwerp bespreekbaar wordt gemaakt. Zilveren Kracht en ondernemerschap De meeste mensen die zelf gaan ondernemen deden dat met als hoofdreden dat het ze meer vrijheid geeft om werk en privé te combineren. Toch zou het grootste deel van de 50-plussers die nu werk heeft daar pas over denken als zij ontslagen zou worden. Peter Kanne ziet hier een kans om deze twee groepen met elkaar in contact te brengen, om vanuit eigen ervaring met elkaar uit te wisselen wat de mogelijkheden zijn. Bij twijfels om te ondernemen kan steun van anderen helpen. Hij wil dan ook aan de gemeente en andere organisaties de oproep doen om met elkaar plekken te creëren waar je kennis kunt delen en de weg ernaar toe kunt bespreken. Ruud Klerks haakt hierop in. Hij is ontslagen, 57 jaar, nu werk zoekend. Het lijkt hem wel aantrekkelijk ondernemer te worden maar als je gewend bent in loondienst te werken met de zekerheid van een gegarandeerd loon, is dat wel een grote stap. Ook voelt hij niet zoveel voor het 1-pittermodel. Hij zou graag in contact komen met anderen die de mogelijkheden onderzoeken, om te bekijken of er bereidheid en kansen zijn om samen iets op te zetten. Het onderwerp kan wellicht verder worden besproken in de werkateliers. Zilveren Kracht en Vrijwilligerswerk Een derde van de 50-plussers is als vrijwilliger actief in de zorg en een kwart in de sport. Het blijkt vooral te gaan om de groep 65-74-jarigen. Zij doen gemiddeld 8 uur per week vrijwilligers werk. Daarnaast zegt 1 op 5 mensen die dat nog niet doet wel te willen. Daar zit dus veel potentie. Er is vraag en aanbod. Belangrijk om dat bij elkaar te brengen. Mensen die zeggen geen vrijwilligerswerk te willen/kunnen doen, geven aan dat daarbij hun fysieke conditie bepalend is of dat ze geen tijd te hebben. Het is een uitdaging om deze groep toch te proberen te prikkelen. Vrijwilligers werk doen is heel fijn voor de samenleving, maar ook voor de mensen zelf, het is een manier om eenzaamheid te doorbreken of vóór te zijn. De gemeente kan zowel offline als online veel betekenen door artikelen en vacatures te plaatsen. De digitale Talentenbank (onderwerp van één van de werkateliers) is daar een goed voorbeeld van. De heer Jansen vraagt of bekend is hoe de verhouding allochtoon/allochtoon is. Zijn indruk is dat allochtonen nog te veel aan de kant blijven staan. 2

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Dit gegeven is in het onderzoek niet meegenomen. Het is een gebied waar inderdaad wat te winnen valt. Zeker allochtonen moet je actief benaderen. Mevrouw Bakboord, allochtoon en actief in het vrijwilligers werk, zegt vacatures te weten, o.a. in het bestuur van het Rode Kruis. Tiny Opdam, PvdA raadslid, komt in opstand tegen de hokjesgeest. Je moet kijken naar mensen en die samenbrengen. Mevrouw van den Brakel, raadlid CDA, merkt op dat de levensbeschouwelijke organisaties in het onderzoek ontbreken. Dat klopt inderdaad, niet alles is meegenomen. Maar heel veel wel. Peter Kanne heeft maar een deel kunnen laten zien en toelichten. Het hele rapport is na te lezen op de website van de gemeente. Hij zegt het een compliment aan het adres van de gemeente waard te vinden dat ze niet hebben gekozen voor een standaard onderzoek maar uit zijn gegaan van maatwerk, dat heel specifiek gericht is op Alkmaar. Bij zijn weten is deze aanpak uniek in Nederland. N.B. De gehele presentatie vindt u in Bijlage 1 van dit verslag. Het Nieuwe Oud: het andere beeld over ouderen Een aantal jaren geleden heeft Dick Kits onderzoek gedaan naar de vitaliteit van 60-plussers. Een van de vragen was: hoe vindt u uw eigen vitaliteit, hoe wordt u daarvoor gewaardeerd? Uit de antwoorden bleek dat velen zich niet gewaardeerd en erkend voelen. Dat was voor Dick reden om een boek te schrijven met als titel ‘Het Nieuwe Oud’. In jaren 60/70 werd je verondersteld je na je pensioen terug te trekken en te gaan wonen in een bejaardentehuis. Dan had je nog een jaar of 5 te gaan voordat je aan het einde van je leven was gekomen. Vanaf de jaren 80 ontstaat er een kentering. Ouderen blijven veel langer betrokken en actief in de maatschappij. We worden assertiever, en individualistischer, wij beslissen zelf. De periode na het pensioen wordt aangeduid met ‘de derde leeftijd’. Nu worden we gemiddeld 80 en gaan we tussen ons 60ste en 65ste met pensioen. De derde leeftijdsfase beslaat daarmee zo’n 20 jaar. We hebben meer geld en meer tijd, als oudere hebben we het nog nooit zo goed gehad. Het is een kansrijke periode. Kansrijk maar je moet het wel zelf invullen. Kansen brengen ook verplichtingen met zich mee. De samenleving: samenleven betekent dat je het samen doet, dat je elkaar nooit in de steek laat, de civil society. Daarbij is de belangrijkste vraag: Hoe word je gezond oud? Blijven bewegen, op elkaar letten, actief blijven, een netwerk hebben. We worden steeds meer van elkaar afhankelijk, want de Staat trekt zich steeds meer terug. Als dat dan van de ouderen gevraagd wordt, dan moeten we hun ook erkennen in hun participatie. De oude levensloop bestaat uit eerst leren, dan werken, dan rusten. De nieuwe levensloop gaat uit van levenslang leren, werken, een bijdrage leveren, zorgen en rusten. Als je kijkt naar onze fysieke ontwikkeling zie je dat die tot je 18e heel snel gaat, daarna beginnen onze cellen langzaam af te sterven, tot we dood gaan. Zet je de persoonlijke ontwikkeling daarnaast, dan zie dat die veel langzamer en langer omhoog gaat. Wel tot we een jaar of 76-80 zijn, pas daarna zwakt die af. Gangbaar is dat we gewaardeerd worden op onze fysieke ontwikkeling terwijl we zouden moeten denken in die van de persoonlijke ontwikkeling en daarbij uitgaan van competenties. Als je de twee lijnen uitzet in een grafiek kruisen ze zich op het 40ste levensjaar. Vandaar: ‘Life starts at 40’, er is nog zoveel te beleven. Nieuwe ouderen = nieuw kapitaal. Als je al het werk, betaald of onbetaald van ouderen weg zou halen, staat de hele maatschappij stil. 3

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Het aantal 65-plussers gaat in de komende 20 jaar enorm toenemen: van 2,5 naar 4,1 miljoen, dat is 23 % van de bevolking. En over 30 jaar bestaat de helft van Nederland uit 50-plussers. 25% van de 65-plusser is kwetsbaar, dat wil zeggen dat zij afhankelijk zijn van anderen. Voor die groep is het heel belangrijk dat de andere 75 procent, de vitalen, voor hen klaar staat. Die 75 procent heeft Dick in zijn boek beschreven en geïnterviewd. De oplossing van de vergrijzing ligt bij de ouderen zelf (hoewel Dick Kits ze liever medioren noemt). We moeten ouderen waarderen en erkennen, dan wordt vergrijzing vanzelf verzilvering. Kees Wiersma van de Seniorenvereniging Alkmaar zou graag een verdere differentiatie zien. In de groep van 50-80 jaar zit een enorm verschil. Je kunt spreken over jongere ouderen en oudere ouderen. Je zou kunnen zeggen dat er naast de derde leeftijd ook nog een vierde leeftijd bestaat, nl. hoogbejaard. De gehele presentatie van Dick Kroese vindt u in Bijlage 2 van dit verslag.

4

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 De 5 Werkateliers – Plenaire terugkoppeling Tijdens dit programma-onderdeel zijn de deelnemers verdeeld over 5 werkateliers. Bij aanmelding hebben zij hun voorkeur kunnen aangeven. De deelnemers hebben gediscussieerd en ideeën geleverd naar aanleiding van de gepresenteerde initiatieven/projecten. (De gehele opbrengst hiervan vindt u in Bijlage 3 van dit verslag). 1. Netwerkplaats de Sociëteit Aan de Luttik Oudorp 78 komt een eigentijds ontmoetingscentrum voor 50-plussers. De Sociëteit is een bruisende plek, waar 50-plussers met hun kwaliteiten terecht kunnen en zich thuis voelen. Het is een plek die gericht is op zowel betaald werk als vrijwilligerswerk waarbij het (leren) netwerken centraal straat. In eerste aanleg wordt gedacht om in de Sociëteit te starten met thema’s zoals oriëntatie op vrijwilligerswerk, vrijwilligerswerk en CV, solliciteren voor 50-plussers, netwerken voor 50-plussers en een netwerkbijeenkomst. Het concept is volop in ontwikkeling. De presentator van dit werkatelier, Ronald Blom van De Sociëteit, belicht een aantal opmerkingen en besproken punten: • Een fysieke plek wordt erg gewaardeerd. • Nodig de doelgroep uit om verdere input te leveren voor de invulling van het aanbod. • Erg belangrijk: heldere communicatie naar doelgroep. • De Sociëteit gaat niet alles zelf uitvinden maar neemt de regie en zoekt samenwerking met betrokken partijen. Zo wordt op korte termijn samen met ‘Ervaren jaren’ en VCRA begonnen, rond het thema ‘Werk’. Margaret Maijenburg, bestuurslid van de van de Sociëteit, vult vanuit de zaal aan dat het bestuur binnenkort om de tafel gaat zitten om te bespreken hoe de Sociëteit zo goed mogelijk voor het voetlicht kan worden gebracht. 2. Mobiliteitsplatform Veel 50-plussers zijn negatief over hun positie op de arbeidsmarkt. Als je ouder dan 50 jaar bent komt je moeilijk aan het werk is het beeld (en voor velen ook de realiteit). Tegen deze achtergrond is een initiatief ontstaan om een mobiliteitsplatform te ontwikkelen (http://www.huisvanhetwerk.nl/). In dit platform begeleiden werkgevers onder meer 50-plussers van werk naar werk. Het gaat om het realiseren van duurzame inzetbaarheid van (oudere) medewerkers door nieuwe loopbaanperspectieven te bieden. Dit dan binnen het netwerk van werkgevers. Centraal daarbij staat het blijven leren en continu ontwikkelen van medewerkers, in dit geval van de 50-plusser. De 50-plusser houdt zo zelf de regie over de loopbaan in eigen hand. Gijs Schot en Ron Huiberts van Ondernemend Alkmaar, vullen vanuit de zaal aan: Bewustwording over en weer is het belangrijkste. Er is een verandering gaande tussen werkgever/nemer. De huidige werknemer is minder loyaal dan vroeger toen mensen tientallen jaren bij dezelfde werkgever bleven. Daar moeten werkgevers we ons op instellen. Het vergt een andere manier van met elkaar omgaan, een flexibele houding en dat moet je positief benaderen. Er zal een grote regionale bijeenkomst worden georganiseerd om werkgevers bij elkaar te brengen. Daar zit de vraag naar arbeid, daar zitten de banen. Je kunt elkaar gebruiken, vraag en aanbod bij elkaar brengen: er is ondercapaciteit bij de een en overcapaciteit bij de ander. Het kan gaan om een tijdelijke detachering, waardoor mensen eens bij een andere organisatie werken en dat met een warme aanbeveling van de huidige werkgever. Ruud Loos (H&H Adviesgroep) vat de reacties en vragen van de deelnemers samen: • Wat goed aan het initiatief werd gevonden, is het inzicht dat samenwerken loont en dat je je netwerk meer dan ooit nodig hebt. Ook als werkgevers onderling. • De aanwezige werkgever beaamt dat er steeds meer verantwoordelijkheid bij werkgevers komt te liggen, en dat de behoefte aan samenwerking er is. 5

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 • • • •

De arbeidsmarkt zal steeds meer flexibiliseren, werknemers zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling. Er werd gevraagd waarom het platform een wat besloten groep is, waarom niet elke organisatie deel kan nemen. Antwoord: deelnemers betalen hiervoor, wat werkgevers alleen doen als ze zakelijke voordelen zien. De kleinste werkgevers zullen dit niet snel doen, we richten ons daardoor op de grotere. De gemeente Alkmaar zou het project kunnen steunen door andere gemeenten te enthousiasmeren om hun grotere werkgevers aan te laten sluiten. Op de vraag vanuit de zaal wat de rol van De Waaier hierin is antwoordt Ruud dat die nog niet bepaald is, maar zeker de moeite waar om het gesprek over aan te gaan.

3. Jongen Oud: Zilveren Contouren Inholland/HOVO Alkmaar hebben het initiatief genomen om een project op te starten om 50-plussers en werkgevers bewust te maken van het belang duurzame inzetbaarheid van werknemers te bevorderen. Niet alleen actief, maar evenzeer proactief. Studenten ontwikkelen – onder begeleiding - in het kader van hun opleiding een zelfevaluatie checklist (self assesment) voor 50-plussers. Hierdoor is de 50-plusser zelf beter in staat om te zien waar de kansen liggen. Zo kan er meer eigen regie op duurzame inzetbaarheid worden gevoerd. Onderdeel van het project is ook om zicht te krijgen op de ontwikkelingsbehoefte van 50-plussers Piet Bartels (lector Kwaliteit en Innovatie Inholland/HOVO), presentator van dit atelier, belicht een aantal besproken punten:. • Een jaarlijkse POP (Persoonlijk OpleidingsPlan) is een prikkel voor 50-plusser. • Bied een opleiding ‘vitaliteit en werk’ aan. Levenslang leren is een plicht, niet vrijblijvend. Dat geldt ook voor vrijwilligers. • Is een oudere te duur? Ja indien de medewerker zich niet laat scholen. • Regelgeving werkt vaak belemmerend. • Is er behoefte aan interactie tussen generaties? Ja, maar dan moet er iets aan de beeldvorming gebeuren. Moet de drempel tussen jong en oud lager worden. Hoe? Door op een zo natuurlijk mogelijke manier, van elkaar leren: b.v. computercursussen, cursussen levenswijsheid. Ouderen kunnen jongere stagiaires begeleiden. Overigens: het lijkt erop dat jong meer begrip heeft voor oud dan andersom. • Een pleidooi voor leeftijdsdiscriminatie: d.w.z. zorg er voor dat in een team alle leeftijdsgroepen vertegenwoordigd zijn. 4. Talentenbank De 50-plusser van tegenwoordig weet de weg op internet goed te vinden. Een digitaal platform voor deze groep kan van meerwaarde zijn. Het initiatief is volop in ontwikkeling. Thuis vult u uw persoonlijke profiel op de digitale Talentenbank in. Een laagdrempelige benadering dus! Een bezoek voor een inschrijving bij een vrijwilligersorganisatie is dan ook niet meer nodig. In een digitale talentenbank vult de 50-plusser in wat zijn of haar competenties zijn, wat voor soort vrijwilligerswerk er wordt gezocht in welke vrijwilligersbranche en voor hoelang. Vrijwilligersorganisaties kunnen daarop digitaal reageren naar de vrijwilliger. Je zou kunnen zeggen dat hierdoor een eigentijdse marktplaats voor het vrijwilligerswerk ontstaat. In een later stadium zal deze digitale talentenbank zich ook richten op betaald werk. Presentator van het atelier, Marieke van Hulsbergen (VCRA), vat opmerkingen en conclusies samen: • Maak het aantrekkelijk en voor iedereen toegankelijk. Deel wat het mensen brengt, ook in niet materiële zin (waardering, vrienden, zinvolle tijdsbesteding etc.) • Zorg ook voor korte klussen. • Doe duidelijke suggesties voor activiteiten. • ‘Talenten’ moet je ruim zien: het gaat ook om waarden en de vraag: ‘wat is je passie?’ • Begeleiding moet goed geregeld zijn. • Zorg voor een onkostenvergoeding 6

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 • • • • •

Communicatie is heel belangrijk: spreek de diverse doelgroepen specifiek aan. Maak het visueel aantrekkelijk, niet te ingewikkeld. Betrokkenheid activeren begint al bij de jongeren. In 2015 wordt de Maatschappelijke Stage afgeschaft. Er ligt een rol voor de gemeente om na te denken hoe jongeren aangehaakt houdt: jong geleerd is oud gedaan. Mensen denken gauw in onmogelijkheden. Bewustwording/ervaring dat het denken in mogelijkheden veel meer oplevert. Participatie is ons gemeenschappelijke doel.

Leefbaar Alkmaar stelt de vraag wat het nieuwe is aan dit initiatief, er zijn toch al veel clubs die dit doen: b.v. Gilde en VCRA. Marieke antwoordt dat de toegevoegde waarde is dat de Talentenbank een loket is om de doelgroep specifiek aan te spreken. Veel mensen hebben een extra zetje nodig. Het is een bundeling van krachten, zowel op het terrein van vrijwilligerswerk als betaald werk. 5. Communicatie over Zilveren Kracht Uit de enquête komt naar voren dat bij veel 50-plussers nog weinig bekend is over het ‘Zilveren Kracht’beleid in de gemeente Alkmaar. In de enquête wordt de aanbeveling gedaan om vanuit de gemeente op communicatie in te zetten over het beleid naar de doelgroep. Onder andere door de wijken in te gaan, direct contact te zoeken met de doelgroep kan de betrokkenheid worden vergroot. Het is voor de 50-plusser, maar ook voor de samenleving in zijn geheel van groot belang dat de Zilveren Kracht meer op de kaart wordt gezet wordt en het bij meer mensen gaat leven. Presentator van het werkatelier, Willem de Haas (bureau TdH), geeft aan dat er veel belangstelling was voor dit atelier: bijna 30 mensen die dit aspect van Zilveren Kracht blijkbaar aan het hart gaan. We worden allemaal ouder. Dat gaat soms aan jezelf voorbij, maar niet aan je omgeving. De groep is zeer divers. Er zijn verschillende interesses. Zilveren Kracht, in de term zit veel rijkdom. 65plus voelt zich er meer bij thuis dan de 50-plusser. Dat is belangrijk om in je communicatie rekening mee te houden. Je zal stelselmatig, structureel aan de slag moeten. Dat kan door middel van digitale communicatie, ouderen zijn via die weg steeds beter te bereiken. Maar je zal ook andere wegen moeten bewandelen. Met ieder communicatiekanaal bereik je verschillende groepen. Of mensen aanhaken is een persoonlijke keuze. Er is een groep die het heel druk heeft met werk en kinderen. Zij kunnen vaak wat minder betekenen. Alles wat je van bovenaf doet roept weerstand op. Bouw ook de website vanaf onderaf op. Ga ook de wijken in en organiseer fysieke bijeenkomsten waarbij je mensen direct kunt aanspreken. Dat kan heel veel opleveren.

7

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Bestuurlijke terugblik Frits Wester geeft tot slot het woord aan beide wethouders. Wethouder Kloos zegt heel blij te zijn met zo’n goede opkomst. Wat wel opvalt is dat er weinig burgers zijn, terwijl die wel uitgenodigd waren. Om dat te bereiken moet er blijkbaar nog meer gebeuren. Wat hij vandaag benadrukt zag is hoe belangrijk communicatie is. En dat je dat op drie manieren moet doen: digitaal, op papier en door naar de mensen toe te gaan. Wethouder Nagengast vult aan dat hij vandaag weer gemerkt heeft dat de betrokkenheid groot is en er veel creativiteit aanwezig is. Nog meer dan vorige keer (mei 2013) trekken mensen het onderwerp naar zich toe en geven er uitvoering aan. Het gaat duidelijk leven. Dat is ook het streven van de gemeente. Er is al veel maar er kan ook nog veel worden uitgebouwd en ontwikkeld. De volgende stap is naar de gemeenteraad te gaan. Die spreekt haar oordeel uit. Alle aanwezigen worden heel hartelijk bedankt voor hun bijdrage. Voor het verslag MG Congresmanagement Manja Greutert [email protected] 4 maart 2014

8

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Bijlage 1 - Resultaten enquête Zilver Kracht Presentatie Peter Kanne, senior onderzoeksadviseur TNS Nipo

9

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014

10


11


12

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Bijlage 2 - Het Nieuwe Oud: Het andere beeld over ouderen Presentatie Dick Kits, schrijver van het boek ‘Het Nieuwe Oud’

13


14


15


Bijlage 3 - Opbrengst van de deelnemersbijdrage in de werkateliers. 1. Netwerkplaats de Sociëteit Aan de Luttik Oudorp 78 komt een eigentijds ontmoetingscentrum voor 50-plussers. De Sociëteit is een bruisende plek, waar 50-plussers met hun kwaliteiten terecht kunnen en zich thuis voelen. Het is een plek die gericht is op zowel betaald werk als vrijwilligerswerk waarbij het (leren) netwerken centraal straat. In eerste aanleg wordt gedacht om in de Sociëteit te starten met thema’s zoals oriëntatie op vrijwilligerswerk, vrijwilligerswerk en CV, solliciteren voor 50-plussers, netwerken voor 50-plussers en een netwerkbijeenkomst. Het concept is volop in ontwikkeling. Praat mee! Wat spreekt u aan en waar kan het misschien beter? Heeft u aanvullende ideeën? Alle commentaren en suggesties zijn welkom.

16


Bijdrage

Door

Wil graag geïnspireerd raken om mijn talent op de arbeidsmarkt in te zetten in een betaalde (andere) baan

Tineke Groot - particulier

- - - - -

Netwerken leren Ontmoeten Solliciteren Contacten met bedrijfsleven Thema’s ook vanuit de vraagkant scherp krijgen. Dus op thema 50+-ers bij elkaar vragen en na het duidelijk krijgen van prioriteiten passende partners bij elkaar zoeken.

Renée Rademacher - MP&Partners

- -

Duidelijke communicatie over wat er te halen valt Ruimte bieden (fysiek) en thema’s behandelen waar vanuit de 50+-ers behoefte aan is Probeer vooral niet te veel erover na te denken hoe dit vorm moet krijgen, laat het de 50+-ers bepalen

Ingrid Dekker - UWV

- - -

Koppelen medewerkers Voor nieuwe beeldvorming Koppelen organisaties

Frits Kaijer - V.O.F. De Sociëteit

- - - -

Heldere communicatie Duidelijkheid naar doelgroep Partners bij elkaar brengen Netwerken

Wanda van Oord - particulier

-

Medewerkers Sociëteit, neem een voortrekkersrol in het bewerken van de maatschappelijke beeldvorming over de nieuwe ouderen

Anita Blijdorp – St. Platform Levensverhalen

- -

Centrale plek voor laagdrempeligheid Vacatures voor 50-plussers

Ida Pouwe - particulier

- -

Duidelijkheid krijgen in de opzet van het geheel. Per item een bijeenkomst om te inventariseren

Tiny Opdam – raadslid PvdA

Goed initiatief want: - Laagdrempelig - Centrale plek - Van idee naar praktijk - Informele lijnen!

Leenderd van der Zwan - particulier

- - -

Carla Tak-Hoogerwerf – Seniorenpartij Alkmaar

Koppelen netwerk Centrale plek Inspelen op specifieke vragen

17

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 2. Mobiliteitsplatform Van dit werkatelier zijn er geen andere deelnemersbijdrage verzameld dan opgenomen in het verslag (zie pagina 6.) 3. Jongen Oud: Zilveren Contouren Inholland/HOVO Alkmaar hebben het initiatief genomen om een project op te starten om 50-plussers en werkgevers bewust te maken van het belang duurzame inzetbaarheid van werknemers te bevorderen. Niet alleen actief, maar evenzeer proactief. Studenten ontwikkelen – onder begeleiding - in het kader van hun opleiding een zelfevaluatie checklist (self assesment) voor 50-plussers. Hierdoor is de 50-plusser zelf beter in staat om te zien waar de kansen liggen. Zo kan er meer eigen regie op duurzame inzetbaarheid worden gevoerd. Onderdeel van het project is ook om zicht te krijgen op de ontwikkelingsbehoefte van 50-plussers. U wordt van harte uitgenodigd om dit initiatief te bespreken en suggesties te geven hoe het sterker gemaakt zou kunnen worden. Mogelijk heeft u ook nog andere ideeën om tot een duurzame inzet van 50-plussers te komen. Graag horen we die dan ook van u.

M.b.t. werkgevers

M.b.t. werknemers

M.b.t. intergenerationeel

- -

Scholing vereisen om bij te blijven op het vakgebeid in het kader van handhaven productiviteit.

Leeftijdsopbouw binnen bedrijven bewaken. Goede mix van jong naar ouder.

Een POP wordt gewaardeerd en stimuleert persoonlijk groei!

Zoeken naar gemeenschappelijke activiteiten. Bijvoorbeeld helpen bij social media.

Ruimte bieden voor een POP. Medewerkers laten nadenken over kansen en groei

Opnemen in de POP - Waar sta ik in de organisatie en waar ga in naar toe? - Mikken op vitaliteit Belemmerende wet- & regelgeving

Ouderen begeleiden jongere stagiairs.

Aanbieden van scholing, ook aan vrijwilligers

Mening van ouderen peilen in het kader van de diverse onderzoeken (kaartenbak UWV)

Medewerkers ‘verplichten’ hun vak bij te houden in het kader van de productiviteit

Ouderen en jongeren fysiek bij elkaar brengen om met elkaar van gedachten te wisselen (in het buurthuis).

Meer inzetten op social return. Er bestaan diverse regelingen om 50+-ers in te zetten.

Hoe komen jongeren en ouderen elkaar tegen? Delen van levenswijsheid.

4. Talentenbank De 50-plusser van tegenwoordig weet de weg op internet goed te vinden. Een digitaal platform voor deze groep kan van meerwaarde zijn. Het initiatief is volop in ontwikkeling. Thuis vult u uw persoonlijke profiel op de digitale Talentenbank in. Een laagdrempelige benadering dus! Een bezoek voor een inschrijving bij een vrijwilligersorganisatie is dan ook niet meer nodig. In een digitale talentenbank vult de 50-plusser in wat zijn of haar competenties zijn, wat voor soort vrijwilligerswerk er wordt gezocht in welke vrijwilligersbranche en voor hoelang. Vrijwilligersorganisaties kunnen daarop digitaal reageren naar de vrijwilliger. Je zou kunnen zeggen dat hierdoor een eigentijdse marktplaats voor het vrijwilligerswerk ontstaat. In een later stadium zal deze digitale talentenbank zich ook richten op betaald werk. De vraag is hoe het initiatief nog sterker gemaakt kan worden, en wat er voor verbetering vatbaar is. Wij zijn benieuwd naar uw suggesties en ideeën. 18

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Bijdrage

Door

- - - -

Nicolette de Wandeler – Citz.nl

Ik ben benieuwd naar de insteek/opzet. Hoe ontdek je talent? Wat is talent? Positief besef wakker geschud.

Beide partijen moeten een proefperiode in acht nemen. - -

C. v.d. Veldt – LSBO/KBO

Meer duidelijkheid hoe vrijwilliger zichtbaar wordt en gekoppeld wordt aan het werk. Jongere meer betrekken en kenbaarheid bij jongere voor vrijwilligerswerk.

Zoektocht naar vrijwilligers waarbij het voornaamste doel is om jongere vrijwilligers te binden en bekijken welke projecten/behoeften zij kunnen vervullen voor oudere senioren, maar ook wat voor korte/langere projecten de jongere vrijwilliger zelf voor ogen heeft.

R. Warmenhoven – KBO Alkmaar Noord

Wat heeft het mij opgeleverd: - Opzet (digitale) talentenbank - Ideeën richting gemeente - - -

Aansluiting met onze talentenbank Virtueel èn fysiek Marktplaats

Klaas Wever - Buurtleren

Voor mij niet zo erg reëel.

Boersen – Seniorenpartij Alkmaar

- - -

Wil Vink - PCOB

Automatisering en ouderen Persoonlijke aandacht Heb een paar ideeën voor contacten maar niet echt concreet

Meer te weten komen over mogelijkheden, vraag

Lucas Zimmerman – Gilde Alkmaar

50% van de (potentiële) werknemers is 50 jaar of ouder. Hoe passen we die in?

R. Huiberts – Ondernemend Alkmaar

Ik heb inzicht gekregen in het doel en de werkwijze van de talentenbank en inspiratie op gedaan om er verder mee aan de slag te gaan.

Jeroen de Wit - VCRA

Mij persoonlijk heeft het opgeleverd dat ik ga kijken op de website van VCRA en dat ik bij mijn partij zal inbrengen dat vrijwilligers meer waardering moeten krijgen.

Annelies Jansen – raadslid Leefbaar Alkmaar

Informatie over nieuwe vormen van werving en binding van vrijwilligers

Anja Posthuma de Boer – Nederlandse Rode Kruis

19

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 5. Communicatie over Zilveren Kracht Uit de enquête komt naar voren dat bij veel 50-plussers nog weinig bekend is over het ‘Zilveren Kracht’-beleid in de gemeente Alkmaar. In de enquête wordt de aanbeveling gedaan om vanuit de gemeente op communicatie in te zetten over het beleid naar de doelgroep. Onder andere door de wijken in te gaan, direct contact te zoeken met de doelgroep kan de betrokkenheid worden vergroot. Het is voor de 50-plusser, maar ook voor de samenleving in zijn geheel van groot belang dat de Zilveren Kracht meer op de kaart wordt gezet wordt en het bij meer mensen gaat leven. Wij zijn benieuwd wat u van onze ideeën vindt en hoe u denkt dat wij toekomstig succesvol over de Zilveren Kracht kunnen communiceren. Bijdrage

Door

Gevoel dat participatie wordt opgelegd. Zilveren Kracht = vitaliteit en bereidheid te helpen in alle leeftijden.

Jaap van der Meer – Seniorenpartij Drechterland

Zilveren Kracht is eufemisme. Oud worden is iets dat de omgeving oplegt. Oud is de generatie van je ouders, totdat de generatie van je kinderen jou oud gaat noemen. Communiceren gaat beter met mensen van gelijke leeftijd. Binnen bedrijven/organisaties met veel jonge mensen bestaan veel vooroordelen t.a.v. oudere werknemers. - Formulierenbrigade. Mensen uit isolement halen. - Per dorp en buurt een ontmoetingsplek (wijkcentrum/dorpshuis etc.) - Niet kerkelijke mensen hebben minder aanknopingspunten, houd daar rekening mee.

Matt Delahaij – raadslid SP

-

Marga Brakenhoff – Marga Brakenhoff PR- en Publiciteitservice

-

Zilveren Kracht is iets waar je qua gevoel bij hoort als je boven de 65 bent. 50Plus klinkt beter. Onzichtbaarheid in de media.

Verspreiding nieuws: vind huis aan huis krant goed idee. Ook op website vermelden.

T. Warmenhoven – ANBO

- - - - -

Discrepantie tussen verplicht werken/zoeken en vrijwilligerswerk ZZP-ers die geen VAR krijgen? Verplicht “Vrijwilligerswerk?” Bij communicatie opletten niet te moeilijke taal/woordgebruik. Internet is toch nog steeds niet echt gemeengoed onder veel ouderen. Dus ook andere media, zoals Stadskrant, etc. Blijf laagdrempelig, niet teveel formulieren voor diegenen die zich aanmelden. Duidelijke website.

Pieta van den Heuvel – Seniorenvereniging Alkmaar

Ouderenbonden, dat is voor oude mensen, dus info alleen voor 80+, naast de website en stadsblad Gebruik maken van de seniorenbonden voor verspreiding van informatie en v.v., zij bezorgen nieuwsbrieven aan huis. In informatie b.v. stadblad ook verwijzen naar seniorenbonden. 1 x per jaar bijeenkomst per deel Alkmaar via de bonden. Leg nadruk op gelegenheden, mogelijkheden om kennis, kunde etc. in te zetten, te verzilveren of iets nieuws te leren los van het oude werk etc.

Ria Glandorp – KBO Alkmaar Noord

- - - - - - -

20


Door

-

Waar te vinden: wijkkranten (‘dieper’ de wijk in), voorbeeldverhalen, duidelijkheid. Waardering, onkostenvergoeding Communicatie in wijkcentra Je kunt elkaar vinden in netwerkbijeenkomsten. Daar kun je ervaringen uitwisselen en anderen stimuleren. Brengen bij bewoners Naam Zilveren Kracht wordt Gouden Kracht = je bent goud waard. Klein houden

Margreet Maijenburg – De Sociëteit/ Zilveren Kracht

Identiteit (visie/missie/ambitie) onduidelijk Nu focus op social media, eerst waarom, dan wat, dan hoe Oudere jongeren, jongere ouderen Identiteit laten vaststellen door de doelgroep (50+), naam pakkender Match Markt (Social Media/web): a) werk, b) vrijwillig. Laat mensen elkaar ontmoeten.

Peter Valbracht – De Waaier

Tot twee dagen geleden was dit initiatief mij niet bekend. Wel eens iets gezien over 50+ Victor Kloos, maar gedacht dat dit een verhaal over werkeloosheid was. Naamstelling Zilveren Kracht zegt weinig. Meer bekendheid geven via krant, weekblad en NHD. Of een andere naam die meer de lading dekt , zodat iedereen er meteen een beeld bij heeft. B.v. posters op diverse locaties die aanspreken. Wat wil je communiceren?

René Hogerheijde – Repair Café

Zilveren Kracht te veel een hokjesgevoel. 45 begint het al, 55 een ander hokje, etc. Hoe vind je elkaar? Social media, krant, internet. Meer fleur aan informatie geven. Drempels: ligt aan persoon zelf Wat stimuleer je: al levenslang bekend met naam Zilveren Kracht. Ouderen (55+) al jaren bekend, geeft toch een bepaalde hokjesgeest. Zilveren Kracht, gelijkwaardig zijn aan alle leeftijdsgroepen. ‘Goud van Oud’, ‘Golden Power’. Hoe vind je elkaar: internet, sociale media, krant. Drempels: geen. Respect voor alle leeftijden. Wat stimuleert je: zelf midden in de maatschappij staan en blijven staan.

Dominique Dubois – raadslid

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Mogelijke middelen: één-op-één gesprekken, netwerk en folderen/ handout, vakblad, social media. Mogelijke beloning: studie, opleiding, cursus, scholing; getuigschrift, ‘medaille’.

21

Cock de Vries - ABCdV


Door

- - - - -

Alles wordt geregeld. Onzeker als dit niet gebeurt. Communicatie is niet van zelfsprekend. Vaardigheden. Communicatie via gemeente gaat best goed! Ontmoetingsplekken! Internet en in de wijk Benadering: eigen verantwoording, vertrouwen in elkaar.

Marion Hulshof – St. De Wering, ouderenadvies

-

Koudwatervrees weghalen bij ouderen om vrijwilligerswerk te doen. Onbekend maakt onbemind. Maak 2 doelgroepen: 1 van +50 tot +65 en 1 van +65 tot ?. Benadering op zoveel mogelijk verschillende manieren. Ieder mens is ten slotte ook verschillend. Communicatie verbeteren/versnellen. Vorig jaar eerste ontmoeting. Nu 1 jaar later 2e ontmoeting. Is in mijn beleving vrij laat.

Wim Möring - particulier

Welke boodschap willen we brengen? Zilveren Kracht/50Plus nu onduidelijk: kiezen! Deel de resultaten van de enquête. Iedere keer thema pakken en dat uitwerken. Contactmogelijkheid bieden: niet alleen zenden, probeer ouderen te activeren.

Alex de Jager – Hogeschool Inholland

Communicatie via huis aan huisbladen en bladen buurtverenigingen. Gemeente zou veel meer toezicht moeten houden op echte huis aan huisverspreiding. Probeer via buurthuizen, kerken en maatschappelijke organisaties contact te leggen en met kleine groepjes uit de wijk. Er zijn nog steeds drempels voor allochtonen

Ad Janssen – geïnteresseerde burger

Ouderenorganisaties betrekken als tussenschakel: kerken, buurtcentra etc. Communicatie: Facebook, Twitter, krant, d.w.z. alle mogelijke media gebruikt Naar werkgevers t.b.v. meedoen in arbeidsmarkt. Voordelen oudere werknemers benadrukken via uwv, ncow.

Peter Horbach - particulier

Communicatie zowel in de weekbladen als op internet. Meer bekendheid aan de Zilveren Kracht geven en aan de mogelijkheden Wat te betekenen voor de gemeenschap

Anneke Bos - Praatcentrum

Ideeën lanceren op een website, waar iedereen zijn idee op kan zetten. Elkaar meer helpen in de eigen buurt. In elke wijk een ‘praatcentrum’ waar gecommuniceerd kan worden. Eenzaamheid verminderen. Mantelzorgers steunen.

Ineke Heinen - Praatcentrum

- - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - -

22


Door

-

V. Radovanovic – KplusV Organisatie en Advies

- - -

Geen duidelijk beeld in maatschappij en bij bedrijven: communiceer over wie 50+ is: image, lifestyle. Ambassadeurs, leiders. Geen platform Cultuurbedrijven? Waarom alleen jongeren en geen 50+ (alleen kosten?) Communiceer helder en duidelijk vanuit 1 platform, niet meerdere

Visie: het is belangrijk verschillende wegen te bewandelen om 50+ te benaderen. 1. Digitaal, maar ook b.v. ontmoetingsplekken organiseren. 2. Wijk/buurtcentra belangrijk, wijkkranten, lokale ‘sufferdjes’! 3. De Waaier meer promoten (is er al). Politiek langs de deuren/instellingen

Agnes van Menen – Seniorenpartij Alkmaar

Naast publiciteit in de media: voorlichting op bijeenkomsten van ouderen. Persoonlijke benadering!! Wat kun je zelf nog?

Ruud Noorda – LSBO/PCOB Alkmaar/Heiloo

Vaardigheden internetgebruik Kanalen: breed, digitaal makkelijk te bereiken netwerk opzetten naast bestaande sociale media. - Simpele techniek - Openbaar-simpele toegang - Instructies gebruik - Gebruikers maken zelf pagina’s aan

Rob Petrie – Easy Cloud Computing NL

- -

Ynskje van den Brakel Visser raadslid CDA

De Stadskrant moet overal bezorgd worden, stop daar geld in! 50+ ombudsvrouw (telefonisch te bereiken)

23

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Bijlage 4 - Deelnemerslijst Deelnemerslijst conferentie Zilver Kracht 1 Maart 2014 - Definitief organisatie

voornaam

PSZA -Alkmaar Gemeenteraad Alkmaar/CDA

tv

achternaam

werkatelier

A.

Achoui

2. Mobiliteitsplatform

Henk

Adriaanse

1. Netwerkplaats De Sociëteit

Carmen

Bakboord


Hogeschool Inholland/HOVO

Pieter

Bartels

3. Jong en Oud: Zilveren Contouren

Lijn5

N.

Bekker


den

SAB de Societeit

Ronald

Blom


SeniorenPartij Alkmaar (SPA)

Koos

Boersen

4. Talentenbank

Alkmaar Sport NV

Paul

Bollen


Gemeenteraad Alkmaar/Leefbaar Alkmaar

Maya

Bolte


Netwerkgroep 45+ Alkmaar e.o.

Jan

Bootsma


RPA-NHN

E.

Bootsma


Praatcentrum

Anneke

Bos

5. Communicatie Zilveren Kracht

Gemeenteraad Alkmaar/CDA

Ynskje

Brakel Visser


Marga Brakenhoff PR en Publiciteitservice

Marga

Brakenhoff


Hogeschool Inholland

Pieter

Carper


VCRA

Ellen

Christiani

4. Talentenbank

UWV

Ingrid

Dekker


Gemeenteraad Alkmaar/SP

Matt

Delahaij


Dieker


SAB de Societeit

van den

Jan


Rob

Dijkstra


Gemeenteraad Alkmaar/OPA

Dominique

Dubois



Arie

Epskamp


24



Krijno van der

Evenhuis


Gaag


Gemeente Alkmaar

Cees

KBO Alkmaar Noord

M.

Glandorf



Ina

Godrie


MG Congresmanagement

Manja

Greutert

Geen

Tineke

Groot


Haas


Hartmann


Heinen


Heuvel


E.

Hoekstra-Ros

4. Talentenbank

Repaircafé

René

Hogerheijde


Gemeente Alkmaar

Annelies

Hoogland


Peter

Horbach


Ondernemend Alkmaar

Ron

Huiberts

4. Talentenbank

Horeca

Diana

Huisman


VCRA

Marieke

Hulsbergen

4. Talentenbank

Stichting de Wering

Marion

Hulshof


Jager


Dhr.

Jansen



Annelies

Janssen

4. Talentenbank

V.O.F. De Societeit

Frits C.C.

Kaijer


TNS Nipo

Peter

Kanne

TdH

Willem

de

Marion Praatcentrum

Ineke Pieta


Alex

van den

van

de

25


Kits


Ina

Kits


Ruud

Klerks


Trees

Klerks


Gemeente Alkmaar

Victor

Kloos

Gemeenteraad Alkmaar/PvdA

Tineke

Komen

Kroese Kits Kroese Kits


Dick


Jeffrey

Krediet

Wil

Lanser


Damienne

Leijen

H&S Adviesgroep

Ruud

Loos


De Sociëteit

Margaret

Maijenburg


Meer


Wim

Möring


Gemeente Alkmaar

Jan

Nagengast

PCOB afd. Alkmaar/Heiloo e.o.

Ruud

Noorda


Oord


SeniorenPartijDrechterland

Jaap

Wanda

van der

van den

Gemeenteraad Alkmaar/PvdA

Tiny

Opdam

Rijksuniversiteit Groningen

Sabine

Otten


KENNETH SMIT Training

Rob

Pas

Geen

Humanistisch Verbond / Pava Consult

Sandy

Pauw


van de


Willem

Peters


Easy Cloud Computing NL

Rob

Petrie


Nederlandse Rode Kruis

Anja

Posthuma de Boer

4. Talentenbank

I.C.

Pouwe


26


Match power & partners

Renee

Rademacher



Ank

Rademaker


KplusV Organisatie en Advies

Vesna

Radovanovic


Stichting NiKo

Annet

Ranzijn


Ondernemend Alkmaar

Gijs

Schot


V.O.F. De Societeit

Anita

Stouten

4. Talentenbank


Carla

Tak-Hoogendijk


Gemeenteraad Alkmaar/VVD

Hans

Tanger


Tigarti


Crossculturalplus

Nora

De Waaier

Peter

Valbracht



Agnes

van Menen-van Lienen



Joshua

Veldboer


LSBO

C.W.M.

Veldt

4. Talentenbank

Verhagen


Stichting Alkcare

van der

P.C.


Thys

Verheul


Oranjehuis

J.

Vink


PCOB afd. Alkmaar/Heiloo e.o.

W.G.

Vink-Schurink

4. Talentenbank

Gemeenteraad Alkmaar/Groen Links

P. Wim

Visser


SAB de Societeit

Dick

van der

Vlugt


ABCdV

Cock

de

Vries


Citz.nl

Nicolette

de

Wandeler

4. Talentenbank

KBO Alkmaar Noord

Robert

Warmenhoven

4. Talentenbank

A.N.B.O.

T.

Warmenhovenvan der Ploeg


27

Verslag werkconferentie “50-plus” d.d. 1 maart 2014 Frits

Wester

Buurtleren/Crystel Projects

Klaas

Wever

4. Talentenbank

Seniorenvereniging Alkmaar

Kees

Wiersma


VCRA

Jeroen

de

Wit

4. Talentenbank

Ervaren Jaren Alkmaar

Henk

van

Zadelhoff


Gilde Alkmaar

Lucas

Zimmerman

4. Talentenbank

Zwan


Zwol


Leenderd Noord Holland Verbindt

Sandra

van der van

Totaal aantal aanwezigen: 101 Aantallen per werkatelier inclusief presentatoren/ begeleiders 1. Netwerkplaats De Sociëteit: 19 2. Mobiliteitsplatform: 15 3. Jong en Oud: 11 4. Talentenbank: 15 5. Communicatie ZK: 28

28

Verslag werkconferentie 50-plus d.d. 1 maart 2014

Recommend Documents