Verslag van de informatiebijeenkomst voor de woonbootbewoners van : Projectgebied: Noord IV Projectbureau Schoonschip d.d. 19 september 2013 Antoniushuis, Kamperfoelieweg in Amsterdam
Aanwezig: Van Projectbureau Schoonschip: Henny van Gellekom (projectleider) en Caroline de Lepper (projectsecretaris). Namens RWS aanwezig: Mirjan Wesseling (coördinator RWS) en Aad Post (Afdeling Handhaving RWS). Bewoners.
1. Opening Henny van Gellekom, projectleider, heet de woonbootbewoners welkom en houdt een algemene presentatie waarin aandacht wordt besteed aan de regelgeving en de eisen die gesteld worden aan de te installeren pomp. De specifieke eisen en eigenschappen van een installatie en overige onderdelen van de boordvoorziening kunt u nalezen in het Programma van Eisen dat via de website van Projectbureau Schoonschip geraadpleegd kan worden. Vervolgens is er gelegenheid tot het stellen van vragen. De vragen en opmerkingen van bewoners zijn per onderwerp gegroepeerd en verwerkt in het verslag.
2. Projectbureau Schoonschip Projectbureau Schoonschip is een samenwerkingsproject van Rijkswaterstaat Noord-Holland (RWS) en het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), dat in deze vertegenwoordigd wordt door Waternet. Het samenwerkingsproject heeft als doel de lozingen vanuit woonboten in oppervlaktewaterlichamen te doen (laten) beëindigen door de woonboten te laten aansluiten op de riolering. Het projectbureau is voornamelijk in het leven geroepen om de bewoners hierbij te ondersteunen door middel van voorlichting, het uitvoeren van een schouw aan boord etc. Projectbureau Schoonschip is bereikbaar via: telefoonnummer 020-5850 550 (telefoondienst) of per e-mail:
[email protected]. Veel informatie is te vinden op de website: www.projectbureauschoonschip.nl
3. Wettelijk kader De Europese wet- en regelgeving (1991) is in Nederland uitgewerkt in een aantal wetten en besluiten. In de Waterwet is o.a. bepaald dat de Minister van Verkeer en Waterstaat (thans: Infra en Milieu) het bevoegde gezag is, indien er sprake is van een lozing op rijkswater. De Minister heeft in eerste instantie de regels met betrekking tot het lozen van huishoudelijk afvalwater vastgelegd in het Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater (1997). In het Lozingenbesluit werd bepaald dat alle ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater op
1
uiterlijk 1 januari 2005 beëindigd moesten zijn. Deze doelstelling bleek in de praktijk echter niet haalbaar. Met het oog op de bijzondere situatie die zich voordoet voor woonbootbewoners, is per 1 januari 2008 het Besluit lozing afvalwater huishoudens1 van kracht geworden. Dit besluit maakt een tijdelijke ontheffing van het lozingenverbod mogelijk indien er een concreet plan van aanpak met een duidelijke tijdslimiet is. In de gemeente Amsterdam zijn, afhankelijk van het gebied, RWS en AGV het bevoegd gezag met betrekking tot het lozingenbesluit. De in dit betreffende projectgebied (Noord IV) aangeschreven woonboten liggen in oppervlaktewater waar RWS het bevoegd gezag is dat verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het oppervlaktewaterlichaam. De gemeente heeft de zorgplicht voor het transport van afvalwater (lees: de aanleg van riolering). De lozer moet zijn binnenhuisriolering op orde hebben en kunnen aansluiten op het riool als deze binnen 40 meter van een lozingspunt ligt.
4. Uit te voeren werkzaamheden De werkzaamheden zijn te onderscheiden in: a. uit te voeren door de lozer: aan boord: leidingen centraliseren plaatsen pomp en maken wanddoorvoer aanbrengen verbindingsslang tussen pomp en walaansluiting b. uit te voeren door de gemeente: aanleg riolering tot aan de wal; realisatie individueel aansluitpunt in de kademuur per woonark In Amsterdam wordt de aanleg van de riolering planmatig en waar mogelijk, gerealiseerd in combinatie met andere werkzaamheden (als de aanleg van andere nutsvoorzieningen) van het stadsdeel in het betreffende gebied. Plannen van de gemeente kunnen echter veranderen, daarom is het ook mogelijk dat er alleen rioolaansluitpunten worden aangelegd. In opdracht van de gemeente maakt Waternet een aansluitpunt waarop u kunt aansluitpunt waarop u kunt aansluiten op de riolering. Het projectbureau probeert zo goed mogelijk aan te sluiten op deze werkzaamheden bij het starten met informatie over de boordvoorziening. Het is mogelijk dat woonboten in de buurt nog niet, of al eerder zijn benaderd door Projectbureau Schoonschip. Het aansluitpunt loopt via de pijp uit op een put die is voorzien van een afsluitkraan met terugslagklep. Omdat de meeste woonboten lager liggen dan (het aansluitpunt in) de kade is een vuilwaterpomp nodig om het afvalwater weg te pompen. Mijn verzekering wil dat ik mijn afvoeren dicht, dit om het risico te verkleinen dat mijn boot zinkt. Mocht mijn boot zinken en de afvoeren zijn nog open dan keren ze niets uit. Wij raden u aan om de polisvoorwaarden van verschillende verzekeringsmaatschappijen te vergelijken, want er zijn verzekeringen die dit niet eisen. Op verzoek van bewoners zijn wij binnen het project juist akkoord gegaan om de afvoeren niet te hoeven afdichten. Als namelijk de elektra uitvalt dan werkt de pomp niet meer en u moet wel uw afvalwater kwijt kunnen en dan is een noodoverstort via een van de oude afvoeren gewenst / handig. Het afdichten van de afvoeren is vaak ook een kostbare zaak.
1
gepubliceerd in Staatsblad 468, 2007, te lezen via overheid.nl
2
5. Pompinstallatie Er wordt uitgegaan van een pomp met een vrije doorlaat. Een versnijdende pomp is in de regel niet nodig. Het projectbureau adviseert bewoners om hierover goed met de installateur te overleggen. In het Programma van Eisen (PvE) staan de eisen vermeld, waaraan de boordvoorziening (pomp, wanddoorvoer, verbindingsslang etc.) tot aan de aansluiting op het riool moet voldoen om te kunnen spreken van een deugdelijke boordvoorziening. Het projectbureau benadrukt dat de installaties die in de presentatie getoond worden onder ideale omstandigheden zijn geplaatst. Projectbureau Schoonschip erkent dat de werkelijkheid vaak gecompliceerder is en dat voor iedere woonboot afzonderlijk bekeken moet worden wat de mogelijkheden zijn. Als u veel water gebruikt is het mogelijk dat een groter reservoir gewenst is. Wanneer de pomp op het riool wordt aangesloten moet de afsluiter in de kade geopend zijn. Anders kan het afvalwater niet worden weggepompt. Als u twijfelt of de afsluiter openstaat, kunt u hierover contact opnemen met Waternet. Een aantal actieve bewoners uit een eerder voorgelicht projectgebied heeft onderzoek gedaan naar kosten en de werking van verschillende pompmerken, hun bevindingen zijn terug te vinden op de website: https:/sites.google.com/a/elfferich.nl/wag-zeeburg/home. Heb je een zwaardere pomp nodig om het water de dijk op / over te pompen? Je hebt geen zwaardere pomp nodig als je over de dijk wilt pompen. De pomp met capaciteit zoals in het Programma van Eisen is aangegeven, is voldoende. Zijn de prijzen in de presentatie gebaseerd op een ark met een kruipruimte? De prijzen in de presentatie zijn inderdaad gebaseerd op een gemiddelde ark met een kruipruimte. De installatie op (ex)varende schepen vallen qua kosten gemiddeld hoger uit. Wat kost een pompinstallatie? Voor zover bekend bij het projectbureau is een volledige boordvoorziening inclusief installatie op dit moment vanaf € 2600,- excl. BTW op de markt beschikbaar, afhankelijk van het type woonboot, type pomp en de door de installateur uit te voeren werkzaamheden. Sommige installateurs hanteren een vast tarief voor installatie ongeacht het type woonboot. In de digitale nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip uit juli 2010 (E-Nieuws 7)2 wordt hier in een artikel op ingegaan.
6. Schouw Om meer inzicht te krijgen in de individuele situatie van uw woonboot kunt u de woonboot vooraf laten schouwen door een installateur. U hebt dan een beter idee over hoe de vuilwaterpunten gecentraliseerd kunnen worden en wat een goede locatie voor de pomp kan zijn. Als de woonboot vooraf is geschouwd, volstaat een verklaring van de installateur dat de installatie aangelegd is conform deze schouw. Als u geen schouwrapport vooraf heeft laten opstellen, dient u na de installatie van de pompinstallatie in de woonboot een controle rapport te laten opstellen, de zogeheten achteraf schouw. De kosten voor beide schouwen worden in de subsidieregeling riolering woonboten van het Rijk vergoed tot een gezamenlijk maximumbedrag van € 450,-.
2
http://www.projectbureauschoonschip.nl/e-nieuws7.html
3
Heb je alleen recht op subsidie als je vooraf een schouw laat doen? U hebt geen schouw vooraf nodig om subsidie te mogen ontvangen. De schouw vooraf is vrijblijvend. Als u de subsidie aanvraagt moet u wel een verklaring hebben dat de installatie conform het Programma van Eisen is aangelegd. Wij raden u aan om tegelijkertijd met de installatie een naschouw te (laten) doen. Is de subsidie van de schouw extra subsidie? Of zit dit in het totaal bedrag verwerkt? Nee, de subsidie van de schouw is geen extra subsidie, het is al verwerkt in het totaal bedrag.
7. Subsidie Zowel RWS als AGV hebben besloten subsidie te verstrekken voor een deel van de kosten. Dit besluit houdt verband met het feit dat de kosten voor de aansluiting bij een woonboot door de specifieke situatie in het algemeen hoger zijn dan de kosten voor een gemiddelde huisaansluiting op de vaste wal. Door de subsidieregeling worden woonbootbewoners tegemoet gekomen in deze hogere kosten. De subsidieregeling van RWS kent een maximum subsidiebedrag van €2.000,- per woonboot. RWS stelt wel eisen aan de pompinstallatie om in aanmerking te komen voor de subsidie. Deze worden beschreven in het PvE. Kijk voor overige voorwaarden voor subsidie op www.projectbureauschoonschip.nl/ subsidie. Als ik een goedgekeurde pomp zelf installeer volgens de gestelde eisen, kom ik dan in aanmerking voor subsidie? En kan ik voor mijn eigen manuren ook subsidie krijgen? Ja, mits een naschouw door een installateur is uitgevoerd, ter vaststelling dat er een deugdelijke (conform het PvE) installatie is aangelegd en er aankoopbonnen overgelegd kunnen worden. U krijgt geen subsidie over uw eigen manuren. Wat is het gemiddelde bedrag wat je aan subsidie ontvangt? Het gemiddelde bedrag wat uitgekeerd wordt aan subsidie bedraagt volgens opgave RWS € 1600,-. Is er ooit € 2000,- aan subsidie verstrekt? Het bedrag van € 2000,- aan subsidie is nog nooit verstrekt. Ik heb de subsidieregelingen van RWS en AGV vergelijken en hoe komt het dat de subsidieregeling van AGV gunstiger is? De subsidieregeling van AGV is niet gunstiger. Het klopt dat het een andere regeling is, maar bij RWS wordt er gemiddeld meer subsidie verstrekt dan bij de AGV. AGV kent een maximum van € 1.250,-. Kan ik een pro forma rekening indienen bij AgenschapNL.nl? Als er ‘pro forma’ op de rekening staat, krijgt u geen subsidie. Hoe groot is de kans dat de subsidie volgend jaar niet meer verstrekt wordt? RWS neemt tien jaar de tijd om subsidies uit te keren. Het zou onredelijk zijn als u niets krijgt, omdat u later in het traject aangesloten wordt. RWS heeft bij de start van het project in 2007 nauwkeurig uitgezocht om hoeveel woonboten het gaat. Het RWS gaat uit van 2.000 aansluitingen (x € 2.000,-) en heeft € 3,6 mln. beschikbaar gesteld. U kunt uw subsidieaanvraag indienen tot 2017.
4
In 2004 heb ik een nieuwe boot gekocht, op deze boot is meteen een pomp geïnstalleerd. Heb ik nog recht op subsidie? In principe wel. U dient een factuur c.q. verklaring te overleggen. Wellicht heeft de bouwer van het schip de kosten gespecificeerd. Zo niet, misschien kan de bouwer of een installateur beschrijven welke installatie is gerealiseerd en wat de kosten waren.
8. Planning en Handhaving (Fase 2 en 3) De oppervlaktewaterbeheerders RWS en AGV zijn gehouden tot bestuursrechtelijke handhaving van de bepalingen uit het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Voor het projectgebied Noord IV betekent dit dat na het verlopen van een termijn van twaalf maanden, Rijkswaterstaat als bevoegd gezag zal handhaven. In de praktijk betekent dit dat er eerst een dwangsom wordt opgelegd van € 15.000,- verdeeld over 5 termijnen van €3.000,- , die eventueel gevolgd wordt door een gerechtelijke procedure. Meer informatie hierover vindt u in de papieren nieuwsbrief van Projectbureau Schoonschip van januari 2010, die u kunt raadplegen via de website van het projectbureau. De datum waarop er in het voorgelichte projectgebied Noord IV niet meer geloosd mag worden in oppervlaktewaterlichaam is door het projectbureau vastgesteld op 1 oktober 2014. Op deze datum gaat het handhavingtraject in. U ontvangt hierover ook een officiële brief van de afdeling Handhaving van de oppervlaktewaterbeheerder RWS. Wordt er gecontroleerd na 1 oktober 2014? Vanaf 1 oktober 2014 zal RWS als handhaver van het Besluit lozing afvalwater huishoudens optreden.
Overige vragen Ik woon op de Buiksloterdijk, waar komen daar de putten? De leiding komt aan de andere kant van de dijk. De putten worden bij voorkeur in c.q. nabij de openbare weg aangelegd. Als dat niet lukt wordt in overleg met de bewoners een plek in de tuin / oever gezocht. Deze plek moet wel zo zijn, dat een en ander technisch te realiseren is en goed is voor de installatie. De voorkeur van Waternet gaat bijvoorbeeld uit naar een zo mogelijke aansluitleiding in plaats van een lange aansluiting. Hoe komt het dat er niet wordt overlegd? Men staat voor de deur en wil beginnen. Ze vertellen dat ze al eerder aan de deur zijn geweest en als je niet thuis bent, heb je kennelijk pech. Deze vraag is voorgelegd aan Waternet en men heeft als antwoord gegeven dat alvorens Waternet gaat beginnen, ze ongeveer één week van te voren langs gaan bij de bewoners. Is er niemand aanwezig dan laten ze een bericht achter met het verzoek om aan te geven waar de aansluiting moet komen, links, midden of rechts. Ook kan men de toezichthouder benaderen voor nadere uitleg. Het is mogelijk dat het bericht per ongeluk niet onder de aandacht is gekomen.
5
Hoeveel doorboringen worden er gegraven in de dijk? Zoals blijkt uit de aanlegtekeningen wil men per vier ligplaatsen één oversteek over / door de dijk maken. Wij hebben geen enkel idee wat we wel en niet moeten doen in de tuin. Wie legt de leiding vanaf de put naar de oever? En als dat Waternet is, moeten zij dan de tuin ontruimen? Waternet graaft de leiding in. Maar moeten wij dan de leiding zelf weer dichtgooien? Waternet biedt aan om vanaf de put een leiding door de tuin te leggen en een aansluitpunt te maken nabij de waterlijn. Waternet graaft dus het tracé van de leiding en gooit deze daarna ook weer dicht. Voor zover nodig, wordt de bewoner om hierbij wel geacht de aanwezige bestrating (dus in de eigen tuin) open te breken en daarna zelf weer te dichten. Dit alles wordt in de brief vermeld en bij het bezoek van de toezichthouder verduidelijkt. Wilt u niet dat de aannemer de leiding door de tuin aanlegt, zult u hier zelf (en op eigen kosten) voor moeten dragen. Door de aanleg van de riolering is er veel schade aan de tuinen ontstaan. De plavuizen worden bijvoorbeeld niet teruggelegd. Wie gaat deze schade herstellen en betalen? Zoals bij de vorige vraag als antwoord is gegeven, dient het verwijderen van bestrating c.q. de herbestrating door de bewoner zelf gedaan te worden. Hierbij is geen sprake van schade voor Waternet. Wanneer een bewoner van mening is dat er bij de aanleg schade toegebracht is aan een van zijn eigendommen, is het aan de bewoners om hiervoor de aannemer / Waternet aansprakelijk te stellen en de schade aan te tonen alsmede het oorzakelijk verband tussen de uitgevoerde werkzaamheden en de veroorzaakte schade. Wat als de aannemer mijn tuin vernielt? Wie is dan aansprakelijk en wie gaat dan betalen? Als er echt sprake is van vernieling c.q. schade, dan is het aan de bewoner om hiervoor de aannemer / Waternet aansprakelijk te stellen en de schade aan te tonen alsmede het oorzakelijk verband tussen de uitgevoerde werkzaamheden en de veroorzaakte schade. Wij als eigenaar mogen toch de put weigeren in de tuin? U bent formeel juridisch geen eigenaar van de grond en mag de put dan ook niet weigeren in de tuin. De aannemer zal eerst proberen de put buiten de tuin te plaatsen, mocht dit niet lukken dan zal de aannemer met u een geschikte locatie in tuin zoeken. Als men de put in mijn parkeerplaats wil plaatsten, wie haalt de stenen weg en wie legt de parkeerplaats weer aan? Als het over een parkeerplaats gaat op eigen grond, dan haalt de eigenaar zelf de verharding weg (in het tracé). Waternet zal dan de leiding leggen en verdicht de grond. De eigenaar plaatst zelf de verharding weer terug. Als het over een parkeerplaats op de openbare grond gaat, dan haalt Waternet de verharding weg, legt de leiding aan en verdicht. Het stadsdeel zal de verharding herstellen. Ik zou vanavond hier te horen krijgen hoe het gaat met parkeren tijdens de uitvoering? Per project vraagt Waternet aan het betreffende stadsdeel ontheffing voor een aantal parkeerplaatsen om daar te kunnen werken. De toezichthouder kan aangeven wat de verwachting is over de tijdsduur. Gedurende de periode dat er gewerkt wordt is het niet mogelijk om uw auto daar te parkeren en zal de auto verder gezet moeten worden. Planmatig is hier voor de werkzaamheden niet aan te ontkomen.
6
Als je bij ons gaat graven dan zit je bij 60 cm in het water. Hoe diep moeten de leidingen liggen en als ze inderdaad niet zo diep gelegd kunnen worden, kunnen / moeten de leidingen dan niet direct al bij het leggen geïsoleerd worden? Waternet gaat uit van een aanlegdiepte van 60 cm. In natte omgevingen zal het minder diep zijn, waarschijnlijk net in het grondwater. Waternet isoleert de leidingen niet en zal de leidingen niet verwarmen. Bevroren leidingen in de oever heeft Waternet tot nu toe nog niet meegemaakt, ook niet waar de leidingen in soortgelijke situatie in / net boven de watergrens in een tuin is aangelegd. In de Vecht ligt de riolering in het water (Wikroleiding). Waarom wordt dat hier niet toegepast? Er is in Projectgebied Noord IV gekozen voor een gewone riolering. Het is namelijk goedkoper om een gewone riolering aan te leggen. In de Vecht was de Wikroleiding de enige optie, omdat het Waterschap daar verbood om de riolering door de primaire waterkering aan te leggen. Klopt het dat elke ligplaats / tuin één afvoerleiding heeft, rechtuit de tuin uit naar de put en per put ook één leiding door de dijk naar de hoofdleiding? In principe gaat er van de woonboot één afvoerleiding naar de put. Elke ligplaats / woonboot heeft dus ook een eigen walaansluitput. Alle putten zijn aangesloten op een verzamel persleiding. Wel kunnen de putten, zeker als ze niet in de tuinen geplaatst zijn, dicht naast elkaar liggen in verband met de oversteek over de dijk. Waternet laat in principe de afvoerleidingen niet over het terrein van de buren lopen of het moet op verzoek c.q. met instemming van de bewoners gedaan zijn. Wat als jouw boot verder dan 40 meter van de aansluiting ligt? Wij nodigen alleen bewoners uit die met hun schip binnen de 40 meter van de aansluiting liggen. Het is dus niet mogelijk dat uw schip verder dan 40 meter van de aansluiting komt te liggen.
9. Communicatie Via nieuwsbrieven probeert het projectbureau u op de hoogte te houden van vorderingen in het project en uiteenlopende onderwerpen waar het projectbureau en de bewoners mee te maken hebben. De meest recente digitale nieuwsbrief (nr. 15) kunt u via de website: www.projectbureauschoonschip.nl raadplegen. Het projectbureau staat open voor suggesties van bewoners met betrekking tot onderwerpen voor een artikel of aanvullende informatie over installateurs of leveranciers van pompen. Als u twijfelt of het projectbureau over uw correcte adresgegevens beschikt kunt u deze per telefoon, post of email doorgeven.
Met dank aan alle aanwezigen en de afspraak dat de bewoners een verslag van de bijeenkomst toegestuurd krijgen, sluit Henny van Gellekom de bijeenkomst af.
7
