Verslag van de informatiebijeenkomst over de toekomst van de Spoorbuurt Datum Tijd Plaats Aanwezig
: 29 november 2011 : 20.00 uur tot 21.30 uur : Wijkcentrum ‘De Ark van Oost’ : Circa 160 bewoners
1. Opening Willem Berkhout, directeur WBSG, heet alle aanwezigen van harte welkom bij deze eerste informatiebijeenkomst over de toekomst van de Spoorbuurt. De woningen in de Spoorbuurt zijn bijna 90 jaar oud en voldoen niet meer aan alle hedendaagse eisen. Het is daarom noodzakelijk om plannen te maken voor de toekomst. WBSG streeft naar een duurzaam en breed gedragen toekomstplan voor de Spoorbuurt. Voorop staat dat WBSG de plannen samen met de bewoners wil maken. Het opstellen van de plannen en de uitvoering zullen enige jaren in beslag nemen. WBSG vindt het belangrijk om de bewoners vanaf de start bij dit project te betrekken en daarom wordt nu al een eerste bijeenkomst georganiseerd. Henk van de Wiel (hoofd Planontwikkeling van WBSG) gaat tijdens deze bijeenkomst in op de vraag waarom er moet worden nagedacht over de toekomst van de Spoorbuurt. Reinier Kelderman (hoofd afdeling Wonen van WBSG) vertelt hoe WBSG de bewoners hierbij gaat betrekken. 2. Presentatie Henk van de Wiel, hoofd Planontwikkeling Door Henk van de Wiel wordt een schets gegeven van de Spoorbuurt. Het gaat om circa 500 bestaande woningen die in de jaren 1923 tot en met 1928 zijn gebouwd. In 2006 is de Spoorbuurt door de gemeente als beschermd stadsgezicht aangewezen. Bij het maken van de plannen moet hiermee rekening worden houden. De plannen moeten passen binnen de kaders van het beschermd stadsgezicht. Tevens heeft deze status gevolgen voor de besluitvormingsprocedure. De gemeenteraad moet met de plannen instemmen. WBSG wil samen met de bewoners een breed gedragen woonvisie opstellen voor de komende 50 tot 70 jaar. Henk van de Wiel schetst in de presentatie wat een woonvisie inhoudt en waarom het nodig is om nu al toekomstplannen te maken voor de Spoorbuurt. Het is noodzakelijk omdat de woningen niet meer voldoen aan de eisen en normen op het gebied van energieprestatie, warmte-isolatie, geluidsisolatie en brandveiligheid. In zijn presentatie gaat Henk van de Wiel ook nog even kort in op het rapport Wikken en Wegen uit 2005. Het rapport, dat in opdracht van de gemeente Nijmegen is opgesteld, geeft een visie op het behoud, herstel en vernieuwing van de wijk Hengstdal. De volledige presentatie van Henk van de Wiel treft u aan op www.wbsg.nl
1
3. Presentatie Reinier Kelderman, hoofd afdeling Wonen Na de presentatie van Henk van de Wiel gaat Reinier Kelderman vervolgens in op de vraag hoe WBSG de bewoners wil betrekken bij het opstellen van de woonvisie. De bedoeling is om in één of meerdere werkgroepen, bestaande uit bewoners, gezamenlijk de plannen te maken. Daarbij moet worden nagedacht over vragen als: Wat willen we behouden, wat willen we kwijt en wat willen we verbeteren? Zo zal er uiteindelijk een visie ontstaan op de toekomst van de buurt met haar bewoners. Het is belangrijk om hierbij alle bewoners te betrekken. De eerste actie van de werkgroep zal dan ook het opstellen van een enquête zijn. Met deze enquête worden de wensen van alle bewoners geïnventariseerd. Voor het uitwerken van de ideeën in de werkgroep wordt ruimschoots de tijd genomen. Nadat het plan/de ideeën gereed zijn, moet een en ander natuurlijk ook worden besproken met andere partijen, zoals de gemeente. Het is daarbij de kunst om met zijn allen op één lijn te komen. Dit vereist onderhandelen en het sluiten van compromissen. Alle partijen moeten zich uiteindelijk in de plannen kunnen vinden. WBSG is zich ervan bewust dat dit proces onzekerheid bij de bewoners met zich meebrengt over het wonen in de toekomst. Onzekerheid over één van de eerste levensbehoeften geeft stress en vervelende gevoelens. Het is daarom belangrijk om snel en actief van start te gaan, zodat het proces niet te lang duurt. Het is de bedoeling om in het eerste kwartaal van 2012 te starten met de werkgroep. WBSG vindt het belangrijk dat er tijdens het proces open en eerlijk wordt gecommuniceerd en hoopt dat iedereen zijn of haar mening naar voren brengt. Aan de communicatie in en over het project wordt veel aandacht besteed. Er is een apart beeldmerk voor het project ontwikkeld. Dit beeldmerk, met het poortgebouw, geeft het project een herkenbaar gezicht en tevens duidt het aan dat het een project is van en voor alle betrokkenen: ‘Samen naar een duurzame toekomst’. De volledige presentatie van Reinier Kelderman treft u aan op www.wbsg.nl 4. Vragen en opmerkingen bewoners Willem Berkhout geeft aan dat hij hoopt op vele ideeën en suggesties van de bewoners bij het maken van de plannen. Bij de planontwikkeling is in eerste instantie in principe alles bespreekbaar. Elk idee verdient aandacht. De uiteindelijke plannen moeten natuurlijk worden getoetst op financiële en politieke haalbaarheid. Als het geen haalbaar plan blijkt te zijn, dan kan het niet worden uitgevoerd. WBSG neemt uiteindelijk het besluit over het al of niet in uitvoering nemen van het toekomstplan. Willem Berkhout meldt dat er een boekje is samengesteld met vragen en antwoorden over het project. Alle aanwezigen krijgen dit boekje aan het einde van de bijeenkomst uitgereikt. De vragen en antwoorden worden tevens geplaatst op de website www.wbsg.nl Vervolgens krijgen de aanwezigen de gelegenheid om vragen te stellen of zijn of haar mening naar voren te brengen.
2
Vragen en opmerkingen bewoners (voor zover bekend staat de straat waarin de vraagsteller woont genoemd): Bewoner Diepenbrockstraat: Door een medewerker van WBSG is verteld dat sloop van de woningen voorlopig niet aan de orde is. Hoe verhoudt deze bijeenkomst zich tot de door de medewerker gemaakte opmerking? Ik wil graag een pleidooi houden voor renovatie. De woningen zijn goed onderhouden: schilderwerk is verricht, dakpannen zijn vervangen en er is een nieuwe CV-ketel geplaatst. Nieuwbouw is in mijn ogen niet nodig! Ik hoop bovendien dat deze bijeenkomst er toe bijdraagt dat WBSG correct omgaat met alle opmerkingen, ideeën en suggesties van de bewoners. Antwoord: Voor wat betreft de door de medewerker van WBSG gemaakte opmerking geldt dat de daadwerkelijke uitvoering van de plannen zeker niet voor 2019 aan de orde is. Zoals eerder opgemerkt verdienen alle opmerkingen, ideeën en suggesties van de bewoners aandacht bij het maken van de plannen. WBSG zal hier correct mee omgaan en geeft hiervoor de ruimte. Bewoner Palestrinastraat: Ik heb heel lang op een woning in de Spoorbuurt gewacht en woon er nu sinds vorig jaar met heel veel plezier. Mij was niet duidelijk dat er plannen waren voor een ingrijpende verandering. Ik vind het van groot belang dat WBSG alle opmerkingen van de bewoners serieus neemt. Antwoord: WBSG heeft geen plannen klaar liggen in de vorm van sloop, renovatie, nieuwbouw of instandhouding. WBSG biedt u en alle bewoners de gelegenheid inbreng te leveren voor de toekomstplannen. Daarbij moeten we natuurlijk ook rekening houden met zaken als bijvoorbeeld de wettelijke eisen die het Bouwbesluit stelt aan het (ver)bouwen van woningen. Bewoner Koolemans Beynenstraat: Ik heb veel last van tocht in mijn huis. Is het mogelijk om de woningen te isoleren? Bestaat er geen mogelijkheid om de pui te laten staan en de rest te vernieuwen? Ik denk dat het goed is om de werkgroep heldere kaders mee te geven voor het uitwerken van de plannen. Antwoord: Het isoleren van de woningen aan de binnenzijde is een zeer ingrijpend proces. Dit blijkt ook uit de pilot die bij een tweetal woningen in de Athlonestraat is uitgevoerd. Er is een extreem hoge investering noodzakelijk om de bestaande woningen aan de normen van deze tijd aan te passen. Bij het isoleren aan de buitenzijde krijg je te maken met de status van het beschermd stadsgezicht. Dit illustreert dat bij het ontwikkelen van de plannen zeker een aantal dilemma’s om de hoek komt kijken. Daarom wordt een aantal jaren de tijd genomen om goede plannen te ontwikkelen die zowel financieel als politiek haalbaar zijn. Bewoner Koolemans Beynenstraat: Alle woningen hebben isolatieproblemen, met als gevolg hoge energiekosten. Ook is er sprake van geluidsoverlast in de woningen. Ik pleit nadrukkelijk voor renovatie en zie dat als de oplossing voor de problemen. Antwoord: Een duidelijke bijdrage aan de discussie. Bewoner Wagenaarstraat: De woningen in de Spoorbuurt verschillen nogal in kwaliteit. Ik hoop dat er oog is voor deze situatie en dat er nadrukkelijk rekening wordt gehouden met deze verschillen. Antwoord: Bij het maken van de plannen wordt zeker aandacht besteed aan de
3
verschillen tussen de diverse woningen in de Spoorbuurt. Bewoner Wagenaarstraat: Mijn woning is degelijk en ik heb geen isolatieproblemen. Ik woon er heel erg prettig. Ik hoop dat WBSG zich realiseert dat een dergelijk project alles te maken heeft met het leven van mensen. Antwoord: WBSG realiseert dit zich terdege. Uit de gestelde vragen en opmerkingen blijkt bovendien dat er vele meningen zijn. WBSG hoopt dat veel bewoners in de werkgroep willen meedenken, want het is van belang om al die verschillende meningen en standpunten in de discussie mee te nemen. Bovendien illustreert dit dat de toekomstplannen zeker geen ‘eenheidsworst’ worden. Bewoner Van ’t Santstraat: Ik woon erg prettig in de Spoorbuurt. Ik lever graag een bijdrage aan het behoud van een mooie Spoorbuurt. Hoe kan ik me aansluiten bij de werkgroep? Antwoord: 17 bewoners hebben zich al voor de werkgroep(en) aangemeld. Direct na deze bijeenkomst wordt aan iedereen de gelegenheid geboden om zich aan te melden voor de werkgroep. Bewoner Wagenaarstraat: De uitvoering van de plannen zal niet voor 2019 plaatsvinden. Hoe wordt er in de tussentijd met het onderhoud van de woningen omgegaan? Antwoord: Het regulier planmatig onderhoud aan de woningen vindt gewoon plaats; dit staat in de meerjarenonderhoudsbegroting gepland tot 2020. Ook reparatieverzoeken worden normaal in behandeling genomen en uitgevoerd. Naarmate de plannen meer concreet worden en de uitvoering dichterbij komt, zal per woning specifieker gekeken worden of een bepaalde onderhoudsingreep nog zin heeft en verantwoord is. Bewoner Daalseweg: Ik heb verschrikkelijk veel last van tocht in mijn woning. Ik hoop dat er snel plannen worden gemaakt om het isolatieprobleem op te lossen. Antwoord: Op dit moment is nog niet bekend hoeveel tijd er exact nodig is voor het ontwikkelen van de plannen. Uiteraard gaan we voortvarend aan de slag en zullen we er alles aan doen om zo snel mogelijk duidelijkheid te kunnen geven. Het besluitvormingsproces zal echter ook de nodige tijd vergen. Naar verwachting zal de uitvoering van de plannen niet voor 2019 kunnen plaatsvinden. Bewoner Spoorbuurt en redactielid van de Wijkkrant: Er is mij door WBSG verteld dat sloop van de woningen nog lang niet aan de orde is. Ik vind dat de woningen slecht onderhouden worden. Antwoord: De toekomstplannen moeten nog worden gemaakt en zoals eerder opgemerkt is de daadwerkelijke uitvoering van de plannen zeker niet voor 2019 aan de orde. WBSG is het pertinent oneens met de gemaakte opmerking over het slechte onderhoud. Als iets vervangen of opgeknapt moet worden, dan wordt dit gedaan. Het onderhoudsplan wordt ook de komende jaren gewoon uitgevoerd. Bewoner Van ’t Santstraat: Uit de gemaakte opmerkingen blijkt dat er vele en verschillende meningen zijn. Dit zal veel overleg in de werkgroep tot gevolg hebben. Hoeveel tijd kost deelname aan de werkgroep? Antwoord: Dit bepalen de deelnemers zelf. Het is de bedoeling dat in de werkgroep een tijdsplanning wordt gemaakt, waarbij natuurlijk ook rekening wordt gehouden met de tijd die deelnemers hieraan willen en kunnen besteden.
4
Bewoner Spoorbuurt: De Spoorbuurt is een fijne en stabiele buurt met een goed imago. Dit willen we graag zo houden. Ik ben het absoluut oneens met de omschrijving in de presentatie waarin wordt gesteld dat de Spoorbuurt ‘sleets’ wordt. Antwoord: Dit is geen opmerking van WBSG, maar een citaat uit het rapport Wikken en Wegen uit 2005. Het rapport zal - indien mogelijk - op de website worden gepubliceerd. Bewoner Spoorbuurt: Wie stelt de enquête op die aan alle bewoners wordt gestuurd? Antwoord: De werkgroep zal de enquête samenstellen. Bewoner Spoorbuurt: Wat gebeurt er in de toekomst met de huurprijzen? Antwoord: Dit hangt af van de plannen die worden gemaakt. Als er niets aan de woningen wordt gedaan, dan geldt het huurbeleid van de rijksoverheid dat WBSG volgt. Als de plannen renovatie of nieuwbouw betreffen, zal de huur zeker verhoogd worden. Deze huurverhoging is redelijk, omdat de kwaliteit van de woning door renovatie of nieuwbouw aanzienlijk wordt verbeterd en het woongenot hierdoor wordt vergroot. De huurverhoging zal natuurlijk afhankelijk zijn van de investering die is gedaan. Als de woningen optimaal geïsoleerd zijn, bestaat de verwachting dat de woonlasten niet zoveel hoger worden; de hogere huur wordt dan voor een belangrijk deel gecompenseerd door een aanzienlijk lagere energierekening. WBSG gaat er vanuit dat het sociale woningbouw blijft, maar er kan eventueel ook worden gekozen voor koopwoningen of duurdere huurwoningen. Hoe de plannen er precies uit gaan zien, bepalen we gezamenlijk. Alle opties/ideeën verdienen aandacht bij het ontwikkelen van de plannen. Voor WBSG staat voorop dat zij een volkshuisvester is én blijft en staat voor mensen met een kleinere portemonnee. Bewoner Van ’t Santstraat: Als de plannen/voorstellen concreet zijn, zullen deze doorgerekend en getoetst moeten worden op financiële haalbaarheid. Wie garandeert dat die berekeningen zuiver zijn? Antwoord: WBSG zal dit zeer integer en transparant uitvoeren. Er kan uiteraard altijd een onafhankelijk deskundige worden ingeschakeld om te toetsen of de berekeningen juist zijn. Bewoner Koolemans Beynenstraat: Hoe zit het in de toekomst met investeringen die je als huurder in je woning wilt doen? Antwoord: Het is raadzaam om goed af te wegen of de investering nog zin heeft en verantwoord is. Wat er precies met uw woning gebeurt, hangt af van de plannen die worden gemaakt. Houd er in ieder geval rekening mee dat er op termijn iets kan gebeuren. De daadwerkelijke uitvoering van de plannen zal naar verwachting niet eerder dan 2019 mogelijk zijn. Afhankelijk van de plannen geldt bovendien dat voor de uitvoering zeker nog eens 10 à 15 jaar nodig is. Het is immers financieel en fysiek onmogelijk om alles tegelijk aan te pakken. Een gefaseerde uitvoering zal het meest realistisch zijn; bijvoorbeeld 40 à 50 woningen per jaar. Bewoner Spoorbuurt: Wat zijn de bevoegdheden van de werkgroep? 5
Antwoord: In de werkgroep worden gezamenlijk de plannen gemaakt. De werkgroep heeft geen beslissingsbevoegdheid. De besluitvorming over het al dan niet in uitvoering nemen van de plannen ligt bij WBSG en bij de politiek. Bewoner Van ’t Santstraat: Ik wil WBSG graag een compliment maken voor de organisatie van deze bijeenkomst en het vroegtijdig betrekken van alle bewoners bij het maken van de plannen. Dit is erg te waarderen. Ik vind dat de woningen goed onderhouden zijn. De Spoorbuurt is een prachtig stuk Nijmegen en dat moet het blijven! De woningen voldoen niet aan de moderne regelgeving. Wellicht is het een optie om niets te doen aan de woningen, want alleen als er iets aan een gebouw wordt veranderd geldt dat aan de eisen van het Bouwbesluit voldaan moet worden. Antwoord: Naast wettelijke normen spelen hierbij ook de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders een rol. WBSG maakt prestatieafspraken met de gemeente waarin ook voor de bestaande bouw afspraken worden gemaakt en ambities worden geformuleerd. WBSG wordt hierop beoordeeld. Bij het nadenken over de toekomst van de Spoorbuurt is dus ook politieke haalbaarheid een belangrijk thema. Bewoner Spoorbuurt: Stel dat de plannen leiden tot een ingrijpende renovatie en de bewoners hun woningen moeten verlaten. Kun je daarna dan weer terugkeren naar je “oude” woning? Antwoord: Indien u in geval van renovatie niet in uw woning kunt blijven wonen, is er sprake van een zogenaamde gedwongen verhuizing. De bewoners hebben na renovatie - voor zover dit mogelijk is - een voorrangspositie voor hun “oude” woning. Een en ander is uiteraard ook afhankelijk van de uiteindelijke plannen. WBSG kan niet garanderen dat iedereen terug kan keren naar de aanvankelijke woning. WBSG zal er in ieder geval voor proberen te zorgen dat iedereen die dat wenst terug kan naar de Spoorbuurt. Bewoner Spoorbuurt: Wat is de rol van de gemeente in het project? Antwoord: De gemeente gaat over de noodzakelijke bestemmingsplanwijzigingen en bouwvergunningen. Zij controleert of de geldende bouwvoorschriften worden nageleefd. De politiek (de gemeenteraad) beslist of de plannen passen of aangepast kunnen worden binnen de kaders van het beschermd stadsgezicht. Een groot deel van de Spoorbuurt heeft de status van beschermd stadsgezicht. Het is daarom belangrijk om ook de gemeente/de politiek tijdig te betrekken bij het project. Bewoner Spoorbuurt: Is nieuwbouw niet goedkoper dan renovatie? Antwoord: Nieuwbouw is niet per definitie goedkoper. De gemaakte plannen zullen te zijner tijd natuurlijk ook doorgerekend moeten worden. Bewoner Spoorbuurt: Wat is het budget voor dit project? Antwoord: Er is nog geen budget bepaald. Het exacte financiële plaatje hangt af van de plannen. Het zal uiteraard om een aanzienlijk bedrag gaan. Met het oog hierop wordt de uitvoering van de plannen gefaseerd aangepakt (bijvoorbeeld 40 à 50 woningen per jaar). Uitgangspunt is ook dat plannen financieel uitvoerbaar zijn voor WBSG als zelfstandige organisatie.
6
Bewoner Spoorbuurt: Wat gebeurt er als ik mijn woning moet verlaten bij een ingrijpende renovatie? Antwoord: Bewoners die hun huis moeten verlaten krijgen een zogenaamde stadsvernieuwingsurgentie. Met deze urgentie kunnen de bewoners zelf op zoek naar een voor hen passende woning. Wellicht dat er in sommige gevallen ook gebruik kan worden gemaakt van een zogenaamde wisselwoning. Bewoner Spoorbuurt: Hoeveel tijd kost renovatie? Antwoord: Afhankelijk van de plannen geldt dat voor de uitvoering per woning zeker 10 à 15 jaar maanden nodig zijn. Bewoner Sweelinckstraat: Ik heb bij een woningbouwvereniging in Ede gewerkt en heb daar ervaren dat er met voorzetwanden goede resultaten zijn bereikt op het gebied van isolatie. Wellicht is dat in de Spoorbuurt ook bruikbaar. Antwoord: Dit is zeker iets om mee te nemen in de uitwerking van de plannen. De betreffende bewoner wordt gevraagd deel te nemen aan de werkgroep. Bewoner Spoorbuurt: Als we de woning moeten verlaten, wie zorgt dan voor de verhuizing? Antwoord: Hiervoor zal te zijner tijd een oplossing worden gezocht. In principe is de huurder zelf voor de verhuizing verantwoordelijk. Uiteraard zal WBSG de bewoners waar mogelijk de helpende hand bieden. 5. Sluiting Tot slot van de bijeenkomst merkt Willem Berkhout op dat deze eerste informatiebijeenkomst zich kenmerkte door een positieve sfeer. Er is prettig en goed met elkaar van gedachten gewisseld. WBSG zal alle bewoners gedurende het hele proces goed informeren. Als er tijdens het proces behoefte is aan een bijeenkomst met alle bewoners, dan wordt deze zeker georganiseerd. Tot slot dankt hij alle bewoners hartelijk voor hun komst, interesse en betrokkenheid.
7
