De toekomst van de Amstelveenlijn Informatiebijeenkomst Keizer Karel College, 31 mei 2010 samenvattend verslag
De gespreksleider Hans Huijssoon opent de informatiebijeenkomst en heet iedereen hartelijk welkom. Hij licht toe dat het Projectbureau de aanwezigen via deze bijeenkomst graag uitnodigt om mee te denken. Hij geeft het woord aan wethouder Levie van Amstelveen. De heer Levie zegt dat het om een belangrijk onderwerp gaat. De bereikbaarheid van Amstelveen moet behouden en verder verbeterd worden. Dit zal ook bijdragen aan het vestigingsklimaat van Amstelveen. De heer Levie is vanavond als toehoorder aanwezig bij deze bijeenkomst en is benieuwd naar de suggesties en verwachtingen die vanavond aan de orde komen. De gespreksleider bedankt wethouder Levie en zegt dat hij vanavond mogelijk ook specifiek bestuurlijke vragen kan beantwoorden. Hij licht vervolgens het programma van deze avond toe. De heer De Vries geeft een presentatie. Projectbureau Amstelveenlijn is een samenwerkingsverband tussen Stadsregio Amsterdam, Gemeente Amsterdam en Gemeente Amstelveen, dat eind 2009 is opgericht. Het Projectbureau heeft de opgave om in 2012 een haalbaar en betaalbaar plan op te leveren en het besluit voor ombouw van de Amstelveenlijn tot metro voor te bereiden. Aan de hand van een tekening licht hij de huidige route van lijn 51 en lijn 5 en de Noord/Zuidlijn toe en vervolgens het totale OV-aanbod in de regio. Op dit moment is er een rechtstreekse verbinding van Amstelveen met de stations Zuid, Amstel en Centraal. Lijn 5 biedt een verbinding met o.a. het Concertgebouw. De huidige Amstelveenlijn is onregelmatig en storingsgevoelig en is verkeersonveilig. Een grondige renovatie is vereist vóór 2020. In de spits is er op gedeeltes nu al onvoldoende capaciteit. Er zijn algemene ontwikkelingen te duiden voor de komende jaren. Het aantal inwoners en arbeidsplaatsen neemt toe; er komen veel nieuwe woningen in de regio. Hij noemt ook de ontwikkelingen met betrekking tot de Zuidas en de A9 zone. De capaciteit van het wegennet en OV-net schiet tekort. In 2017 komt de Noord/Zuidlijn in bedrijf, het knooppunt station Zuid wordt verder ontwikkeld. De HSL gaat daar in de toekomst ook stoppen. Het aantal reizigers op station Zuid zal 3 tot 5 keer zo groot zijn in 2020 dan nu het geval is. Op dit moment loopt lijn 51 als tram het metronet in; vanaf 2012/2014 kan dat niet meer als gevolg van de eisen die aan het metrosysteem gesteld worden en de frequentie op het metronet. Hij kan dan niet meer over de oostlijn rijden. Ook licht hij de situatie rondom de Noord/Zuidlijn toe. De enkelspoorse aanlanding op station Zuid zal al snel van een tweede spoor moeten worden voorzien. Op dat moment is er onvoldoende ruimte op het station voor de rails van lijn 51. Daardoor zou de Amstelveenlijn vanuit Amstelveen moeten stoppen voor de Zuidas. Dit perspectief was aanleiding om een studie te starten naar de mogelijke oplossing. De omgeving verandert en de huidige Amstelveenlijn zal niet toereikend zijn. Een metrolijn biedt mogelijk een goede oplossing want deze is sneller, comfortabeler, veiliger, betrouwbaarder en heeft een hogere frequentie. De metrobaan zal kruisingsvrij worden, aansluiten op de Noord/Zuidlijn en stations krijgen in plaats van haltes. Het Projectbureau moet hiervoor in 2012 een haalbaar plan voorbereiden. De conclusies van de afgelopen jaren moeten omgebouwd worden naar een concreet plan voor het ombouwen van tram naar metro, maar ook onderzoeken wat er moet gebeuren als de lijn gehandhaafd blijft.
Informatiebijeenkomst Amstelveenlijn 31 mei 2010
Pagina 1
Tot slot licht de heer De Vries de planning toe. Het projectbureau wil alle wensen en verwachtingen van de aanwonenden in een heel vroeg stadium, namelijk voordat er een plan gemaakt wordt, inventariseren. De portefeuillehouder heeft al wel aangegeven dat het fijnmazige netwerk in de gemeente wel gehandhaafd moet worden. Er moeten nog veel vragen beantwoord worden. De bewoners wordt gevraagd wat zij belangrijk vinden. Deze week vinden er nog twee bijeenkomsten plaats en deze zomer zullen nog ongeveer 20 gesprekken gevoerd worden met betrokkenen. Vervolgens wordt een programma van eisen opgesteld dat aan het eind van het jaar tijdens een volgende serie informatiebijeenkomsten gepresenteerd zal worden. Aan het eind van het jaar wordt het programma van eisen vastgesteld en voorgelegd aan de partners in het Projectbureau. In 2011 wordt dan een ontwerp gemaakt; eind 2011 wordt dat in concept weer aan de omwonenden voorgelegd. In 2012 moet er een politiek besluit over genomen worden. Als besloten wordt tot de ombouw, dan zal de bouw in 2013 gestart moeten worden om in 2017 gelijk met de Noord/Zuidlijn in bedrijf te kunnen gaan. De heer De Vries nodigt de aanwezigen uit om vanavond suggesties te doen; dit kan ook via de verschillende kanalen die daartoe beschikbaar zijn, rechtstreeks contact met het Projectbureau, via email en via de ideeënbussen. De gespreksleider nodigt de heren Van der Plas (adviseur RO Stadsregio Amsterdam) en De Vries uit om op het podium plaats te nemen. Vervolgens stelt hij de aanwezigen in de gelegenheid vragen te stellen en suggesties te doen. Onder verwijzing naar een rapport inzake de Noord/Zuidlijn wordt opgemerkt dat de vervoerswaarde op dit moment gelijk zou blijven. Hoe betrouwbaar zijn de voorspellingen met betrekking tot vervoerswaarde voor de toekomst? De heer De Vries antwoordt dat de vervoerswaarde cruciaal is voor het te nemen besluit; die moet goed uitgerekend en onderbouwd worden. Hier wordt in het kader van het onderzoek naar de metro verder naar gekeken. Hij gaat nader in op de financiering; er is een eerste aanbod door de Regio gedaan van € 225 mln. De totale kosten zullen tussen de € 400 en € 600 mln. bedragen. Dat moet goed uitgerekend worden en er zal ook met het ministerie van Verkeer en Waterstaat gesproken moeten worden over de dekking van het ontbrekende deel. Het spreekt voor zich dat alle participanten zeer belangstellend zullen kijken naar de vervoerswaarde. Bij de Noord/Zuidlijn was de vervoerswaarde ook cruciaal, maar uiteindelijk bleken de cijfers niet te kloppen. De heer De Vries kan niets zeggen over de juistheid van de gegevens met betrekking tot de Noord/Zuidlijn. Het plan van aanpak voor de Amstelveenlijn werd goedgekeurd door de stuurgroep op het moment dat de raadsenquête van de gemeenteraad van Amsterdam inzake de Noord/Zuidlijn werd besproken. Het spreekt voor zich dat de stuurgroep nauwlettend in de gaten houdt dat de leerpunten daaruit worden meegenomen. De heer Van der Plas licht toe dat het ombouwen van de Amstelveenlijn niet alleen is gebaseerd op een verwacht aantal passagiers, maar ook op het feit dat er nu een verbinding is die over 10 jaar niet meer voldoet. Er moet nu al aan gewerkt worden. Er is al een hoge vervoerswaarde en de verwachting is dat die zal toenemen. Dit is wel het economisch hart van Nederland. Er is in de regio een grote vraag naar woningen en werkgelegenheid. Uiteraard zal men lering trekken uit de lessen van de Noord/Zuidlijn. Er lijkt een grote tegenstelling te zijn tussen economisch-zakelijke belangen en sociaalculturele belangen. Er bestaat behoefte aan een goede verbinding tussen Amstelveen en het centrum van Amsterdam met veel haltes zoals nu het geval is bij de lijnen 5 en 51. Gevraagd wordt op dit punt een goede afweging te maken. Informatiebijeenkomst Amstelveenlijn 31 mei 2010
Pagina 2
De heer De Vries vindt dat een terechte vraag. Het plan dat gemaakt zal worden zal door de omwonenden en door de volksvertegenwoordiging daarop moeten worden getoetst. Er moet een goede OV-verbinding komen voor de inwoners van Amstelveen. Ook voor de fijnmazige vraag moet een goede oplossing gevonden worden. Er waren ooit plannen om de streekbussen te laten stoppen bij station Zuid. Wordt daar rekening mee gehouden met de bouw van het metrostation waar de mensen moeten overstappen? De heer Van der Plas zegt dat dit op dit moment niet aan de orde is maar het spoor- en metrostation zal een belangrijk knooppunt worden waar de streekbussen en GVB-bussen ook zullen komen. Er wordt ook naar het tramnet rondom de Zuidas gekeken. Hoe bereiken wij het Concertgebouw en de Beethovenstraat is een prangende vraag voor veel mensen; we willen ook niet hoeven overstappen als we ’s avonds uitgaan. Hoeveel jaar kunnen we niet naar het Concertgebouw als de lijn omgebouwd wordt? De heer De Vries zegt dat dit allemaal onderzocht moet gaan worden. De Noord/Zuidlijn gaat moedig onder heipalen door. Hoeveel ervaring is er in andere werelddelen met dit soort projecten? De heer De Vries zegt dat in de haalbaarheidsfase een voorkeursvariant aan de orde is geweest, waarbij de lijn in Buitenveldert onder de grond kruist en in Amstelveen weer boven de grond komt met ongelijkvloerse kruisingen. Komt de metro dan boven de grond en de A9 onder de grond? De heer De Vries zegt daar nog op gestudeerd moet worden. Het is aan de bestuurders om mede op basis van de inspraak van omwonenden een besluit te nemen. Gesteld wordt dat er nog van alles mogelijk is maar het lijkt er toch op dat het een metro moet worden. De situatie is nu voor de inwoners ideaal. Kan er niet geprobeerd worden deze situatie te handhaven en de andere problemen op te lossen? Wordt daar ook serieus naar gekeken? De heer De Vries licht toe dat het onderzoek zich zowel richt op een mogelijke ombouw van de tram tot metro als op renovatie van de huidige tramverbinding. Daar moet in 2012 een keuze in worden gemaakt door de politiek. Toch lijkt er al iets vast te liggen, namelijk de voorkeursvariant: in Buitenveldert onder de grond en in Amstelveen boven de grond. De heer De Vries zegt dat dit een voorkeursvariant is van de partijen die de overeenkomst hebben getekend, maar deze ligt niet vast. Niet alleen de lijn 5 gaat weg maar ook de zuidtangent gaat een andere route nemen, waardoor de haltes verder weg komen te liggen. Dat is voor de inwoners een achteruitgang. De heer Van der Plas zegt dat de zuidtangent een iets andere route gaat rijden vanwege de knoop die met de nieuwe lijn 51 ontstaat. Maar hij rijdt wel op een vrijere baan dan nu. Het kan zijn dat men iets verder naar een halte moet lopen. Als de halte Onderuit vervalt, is het niet meer aan te lopen. De heer Van der Plas zegt dat dit aandachtspunt meegenomen wordt. Hier wordt rekening mee gehouden. Informatiebijeenkomst Amstelveenlijn 31 mei 2010
Pagina 3
Er zijn plannen dat de lijn 51 niet verder zou rijden dan Spaklerweg; dan kan je niet meer met de lijn 51 naar Carré maar zul je altijd moeten overstappen op een metrolijn. Dat is een nadeel voor de inwoners. De heer De Vrieszegt dat lijn 51 in 2012-2014 tot de Spaklerweg rijdt en in 2020 tot de Zuidas. De hardheid van die veronderstellingen moet getoetst worden en de effecten worden onderdeel van de studie. De heer Van der Plas zegt dat de Stadsregio de verplichting heeft voor regionaal OV te zorgen. In het noorden van Amstelveen ligt het anders dan in het zuiden. Een traject afleggen per metro gaat sneller dan per tram. Als in 2012 besluit genomen wordt, hebt u dan ook rampenscenario’s bij de hand voor als het rijk erg moet bezuinigen en het niet kan doorgaan? Het graven van de Noord/Zuidlijn levert ook nog rampen op. Zijn er dan nog alternatieven? De heer De Vries licht toe dat er een besluit genomen moet worden over ombouwen of niet ombouwen. Daar horen verwachtingen bij wat je moet doen als je niet kunt ombouwen tot metro. Dat wordt allemaal onderzocht en voorbereid. Het projectbureau is zeker niet van plan onzekerheden onder tafel te stoppen: wij zullen niet gaan onderramen. Stel de metro komt er en mensen uit Aalsmeer en Uithoorn moeten daar ook gebruik van maken, komen er dan grote parkeerplaatsen bij de eindpunten? Wordt het ook een 24uurs metro? De heer De Vries weet niet of het een 24-uurs metro wordt; dat wordt als wens genoteerd net als goede parkeervoorzieningen. De heer Van der Plas zegt dat er voldoende parkeergelegenheid moet komen maar ook goede busverbindingen vanuit Aalsmeer en Uithoorn. Een 24-uurs metro is interessant; dat past eigenlijk wel bij een metropool, maar zover is het nog lang niet. Het zou heel jammer zijn als lijn 51 in 2013 wordt ingekort tot de Spaklerweg; waarom moet dat gebeuren? De heer De Vries antwoordt dat dit nodig is vanwege de onbetrouwbaarheid van het moment waarop de tramlijn 51 op het Amsterdamse metronet komt. Vanaf 2012-2014 kan die tram niet meer op het metronet rijden. Dit is een belangrijke aanleiding voor het onderzoek. Er komen dus parkeerplaatsen aan het eindpunt. Om de haltes te bereiken moeten de inwoners wel een flink stuk overbruggen. Kunnen de buslijnen niet meer door Amstelveen rijden? De heer Van der Plas antwoordt dat de stadsregio daar mee bezig is, de fijnmazige verbindingen optimaal maken, ook naar de stations. Er moeten ook goede fietsverbindingen en fietsenstallingen komen. De Seniorenraad wil graag participeren in dit proces. In het Parool van zaterdag staat een route vermeld waardoor in Waardhuizen en Middenhoven alle verzorgingshuizen niet meer met het openbaar vervoer te bereiken zijn. Hoe wordt dat opgelost? De heer De Vries zegt dat er goed gekeken moet worden naar de fijnmazigheid van de verbindingen in Amstelveen. Dat geldt ook voor wijziging van een route, zoals misschien in Middenhoven het geval zal zijn. Dat maakt deel uit van de studieopdracht. Het is heel goed dat de Seniorenraad wil participeren in het proces. Informatiebijeenkomst Amstelveenlijn 31 mei 2010
Pagina 4
Is er nagedacht over de geluidshinder? Bij Schanshoek is sprake van veel geluidsoverlast en daar wordt weinig aan gedaan De heer De Vries zegt dat dit zeker in het onderzoek meegenomen wordt. Als in 2013 de bouw van start zou gaan, blijven de lijnen 51 en 5 dan nog gewoon rijden? De heer De Vries zegt dat dit onderdeel is van het plan; het kan niet zo zijn dat de lijnen uitvallen zonder een passend alternatief. De heer Van der Plas wijst op het feit dat de Stadsregio verplicht is om te zorgen voor goed openbaar vervoer. Wijkplatform Groenlaan: ondergronds in Buitenveldert en bovengronds in Amstelveen is kennelijk al voorbesproken in de Stadsregio. Graag nadere uitleg. De heer Van der Plas zegt dat er nog geen keus is gemaakt; het is een voorkeursvariant. Als de Noord/Zuidlijn wordt doorgetrokken als Amstelveenlijn, dan is het logisch om onder de grond door te gaan, maar dat kost wel geld. De financiering is nog niet rond; er kan nog niets toegezegd worden. Het is ook niet de bedoeling om Buitenveldert en Amstelveen tegen elkaar uit te spelen. Dit moet in de komende twee jaar goed onderzocht worden. Kan er een referendum gehouden worden keuze voor Noord/Zuidlijn of lijn 51? Als lijn 51 gerenoveerd zou worden, kan die dan door de tunnel gaan rijden? De heer De Vries zegt dat de uitgangspositie - dat 51 straks niet meer door de tunnel kan - nog goed geverifieerd moet worden. Wethouder Levie heeft nog niet nagedacht over een referendum, hij is nog maar 4 weken wethouder. Hij zal erover nadenken. De gespreksleider nodigt de aanwezigen uit om naar de informatie punten te gaan waar zij met medewerkers van het Projectbureau van gedachten kunnen wisselen over de opdracht, de aanpak, de uitvoering en de planning. De gespreksleider opent het tweede plenaire gedeelte van de informatiebijeenkomst. Er zijn al veel vragen gesteld, zorgen en wensen geuit. Hij vraagt de aanwezigen zich op te stellen als adviseurs van de directeur van het projectbureau en hun zorgen te uiten als positief advies, als wens naar de projectdirecteur. Bijvoorbeeld het al dan niet bovengronds of in een tunnel laten rijden van de lijn. Naar aanleiding van deze oproep worden de volgende adviezen meegegeven: Draagvlak bij de bevolking is erg belangrijk; de heer De Vries moet de lobbymachine in gang zetten voor een referendumverordening in Amstelveen. Welke oplossing ook gekozen wordt, het nieuwe traject moet geheel rolstoeltoegankelijk gemaakt worden, dan hoef je later geen dure aanpassingen te maken. Begin bij het begin, kijk eens naar de Zuidlob, Buitenveldert, Amstelveen, vervoersbehoefte en -stromen, hoe ze bediend worden, waar problemen zijn en waar nieuwe verbindingen nodig zijn en wat overbodig is. Wordt wel overwogen om het te laten zoals het is en de lijnen 5 en 51 te vernieuwen?
Informatiebijeenkomst Amstelveenlijn 31 mei 2010
Pagina 5
De heer De Vries zegt dat dat ook meegenomen wordt. Dat is een serieuze mogelijkheid. De Noord/Zuidlijn ondergronds bij Amsterdam Zuid en de lijn 51 laten doorrijden. Uit een gesprek op de informatiemarkt bleek dat het praktisch ondenkbaar is als de metro er komt dat lijn 5 blijft bestaan. Dat zou een heel slechte zaak zijn. Een betere oplossing: geen lijn 51 meer, van lijn 5 een snelle tram maken die om de 5 minuten naar Westwijk rijdt en aansluit op het metronet bij Zuid. En die lijn door laten rijden langs alle cultuurlocaties naar het centrum. Mensen die ergens anders naartoe willen, stappen in zuid uit en stappen over op de trein. De Nederlandse bevolking gaat krimpen; in hoeverre kloppen de cijfers van de vervoersbehoefte? Dat moet scherp gevolgd worden. Een zelfde plan; lijn 5 handhaven en lijn 51 slopen. Eén tram laten doorrijden en een andere alleen naar Zuid laten rijden. De trams moeten ook toegankelijk gemaakt worden voor fietsen. Als het besluit genomen wordt in 2012 komt alles op -1 (ondergronds); stel dat in 2016 men tot de conclusie komt dat de Noord/Zuidlijn niet op tijd gereed is. Wat dan? De heer De Vries zegt dat in 2012 een besluit wordt genomen met de kennis van dan plus een risicoanalyse. Dat moet in de besluitvorming betrokken worden. Waarom de tram niet doortrekken naar Uithoorn? De heer De Vries zegt dat dit een concrete suggestie is om uit te zoeken. Daar moet ook naar gekeken worden. Alles onder de grond aanleggen. Het is belachelijk om de lijn bij Buitenveldert weer bovengronds te halen. Trauma van de Noord/Zuidlijn. Het midden van de Beneluxbaan doorboren. Dan kan je ook beide banen openhouden voor het verkeer. Seniorenraad: wie naar het Concertgebouw wil, twee keer op een avond met de lijn 5 over de museumlijn. De Noord/Zuidlijn kan helemaal onder de grond en de lijn 5 moet gewoon boven de grond blijven rijden. Als alles ondergronds wordt, dus ook de stations, moet erg veel gedaan worden aan de veiligheid in en om stations, vooral in de avonduren. De gespreksleider sluit de informatiebijeenkomst af en nodigt iedereen uit om nog iets te drinken en de mensen van het Projectbureau aan te spreken met suggesties. Hij wijst op de mogelijkheid om formulieren in te vullen waardoor men op de hoogte gehouden wordt van de ontwikkelingen. Hij bedankt iedereen voor de inbreng en zegt dat er nog veel vaker een beroep op de inwoners gedaan zal worden om mee te denken met het Projectbureau. Hij wenst iedereen wel thuis.
Informatiebijeenkomst Amstelveenlijn 31 mei 2010
Pagina 6
