Barcelona 2009
Keizer Karel College
Elegast 5 1185 AA Amstelveen tel: 020-6415700
2
Inhoudsopgave Overzicht deelnemers Groepsindeling (kamers) Telefoonnummers begeleiders en adres jeugdherberg Algemene regels Programma Algemene informatie Hola Barcelona! Schriftelijke cursus Spaans Barcelona Light Bezienswaardigheden voor de Vrije Momenten Barcelona, geschiedenis van de stad Tot zoens, Remco Campert Antoni Gaudi Salvador Dali Joan Miró Pablo Picasso Palau de la Música Catalana
3 4 5 6 7/10 11 13 19 21 22 26 28 37 40 41 42
3 Deelnemerslijst Barcelona reis 2009 M/V Klas Roepnaam
Tussenv
Achternaam
Officiële naam
M
4Hc
Thomas
Bakker
Thomas Eric Bakker
M
4Ha
Nicky
Bartens
Nicky Brian Bartens
V
4Ha
Rose
Barzilai
Rose Nathalie Barzilai
M
4Ha
David
Beek
David Vincent ter Beek
M
4Ha
Jesse
Bentvelzen
Jesse Bentvelzen
M
4Hd
Olivier
Bos
Olivier Maarten Bos
V
4Hb
Zoya
Brouwers
Zoya Maxime Brouwers
M
4Ha
Matthijs
Coenradi
Laurens Matthijs Coenradi
M
4Ha
Brandon
Dannenburg
Brandon Dannenburg
M
4Hb
Desley
Douglas
Desley Jermaine Douglas
V
4Ha
Celeste
Engel
Celeste Mercedes Engel
M
4Hd
Ruben
Gauw
Ruben Markus Gauw
M
4Hc
Joost
Gelsing
Joost Laurens Gelsing
V
4Hc
Anouk
Gorka
Anouk Marleen Gorka
M
4Hd
Daniël
van der
Hauw
Daniël van der Hauw
V
4Ha
Sophie
van
Heugten
Sophie Charlotte Mariëtte van Heugten
V
4Hb
Naomi
Huiskamp
Naomi Huiskamp
M
4Hb
René
de
Jong
René Dirk de Jong
V
4Ha
Kiki
de
Jong
Kiki Marijke de Jong
M
4Ha
Tybor
Konijn
Tybor Roy Valentijn Konijn
M
4Ha
Kaj
Leering
Kaj Leering
V
4Hc
Madelien
Linden
Madelien Caroline van der Linden
M
4Hb
Jerom
Meester
Jerom Meester
M
4Hd
Christiaan
Neven
Christiaan Koenraad Neven
V
4Hc
Mahoeba
Noori
Kobra Mahoeba Noori
M
4Hc
Wessel
Popma
Wessel Jan Marinus Popma
V
4Ha
Salomé
Pouw
Salomé Pouw
V
4Ha
Sanne
Roël
Sanne Roël
M
4Hb
Daniël
Roermund
Daniël Leonard Benjamin van Roermund
V
4Hc
Puck
Scheltens
Hester Michelle Scheltens
V
4Ha
Ryanne
Schönhage
Ryanne Maria Schönhage
V
4Ha
Eline
Sluijter
Eline Charlotte Noëlle Slijter
V
4Hc
Larissa
Steen
Larissa Margaret Steen
M
4Hc
Witte
Stroom
Witte Dirk van der Stroom
M
4Hc
Dave
Tap
Dave Anthony Tap
V
4Hc
Esmee
Thijs
Esmee Inez Thijs
M
4Hd
Jasper
Tuinhout
Jasper Tuinhout
M
4Hb
Viktor
Verhoef
Viktor Matthijs Verhoef
V
4Hc
Romy
van
Walen
Romy van Walen
M
4Hc
Thomas
de
Zeeuw
Thomas Marinus de Zeeuw
ter
van der
van
van der
4 Groepsindeling De totale groep van 45 leerlingen is verdeeld in 6 groepen, met per groep één groepsleider. De groepsleider telt steeds of alle groepsleden aanwezig zijn tijdens de reis, in de metro en bij verschillende programma onderdelen. De groepsleider krijgt ook de metro- en buskaartjes voor haar of zijn groepje en zorgt ervoor dat iedereen op hetzelfde moment in de metro of de bus stapt. Voorlopige kamerindeling Barcelona 2 persoonskamer Jongens Kaj Leering - Chris Neven Daniel – Wessel Ruben -Thomas B, Thomas Z -Daniel Desley - Jerome Nickey - Olivier
Meisjes Naomi -Kiki Eline - Mahoeba Ryanne - Zoja Anouk - Celeste Salomé - Rose Romy -Sanne Sophie - Madelien 3 persoonskamer Jasper – Viktor - Rene Joost –Witte - Mathijs Larissa - Puck - Esmee 4 persoonskamer Brandon- Jesse- David -Tibor
Groep 1 Maarten Rommens
Groep 2 Jeroen Rijlaarsdam
Groep 3 Marcel van Dijk
Groep 4 Frouwke van Leeuwen
Groep 5 Elly Driessen
Kaj - Chris
Ruben -Thomas B.
Ryanne - Zoja
Joost –Witte Mathijs
Daniël – Wessel
Thomas Z. – Daniël van H.
BrandonJesse- David Tibor Romy -Sanne
Anouk Celeste
Larissa - Puck Esmee
Dave - Jasper Viktor - Rene
Eline - Mahoeba
Sophie Madelien
Desley Jerome
Naomi -Kiki
Salomé - Rose Maarten Rommens 00-31-6 24736839
Jeroen Rijlaarsdam 00-31-6 14734006
Nicky - Olivier Marcel van Dijk 00-31-6 48796493
Frouwke van Leeuwen 00-31-6 42113920
Elly Driessen 00-31-6 14129828
5
Hostal Orleans *** Avda. Marqués de Argentera, 13 1º 08003 Barcelona (SPAIN) Telf. (034) 933 197 382 Fax. (034) 933 192 219
[email protected]
Overdag moet je altijd bij je hebben:
-
paspoort geld dit programmaboekje informatieboekje met kaartje van Barcelona pasje met adressen / tel. Nummers locatie
Eventuele medicijnen die je moet gebruiken, moeten bij de begeleiders bekend zijn, en een kopie van de bijsluiter aan de begeleiders geven Ook moet je een kopie van het paspoort / reisdocument en Email adres + 06 nummer afgeven voor de reis. ` Groepsindeling Barcelona
6 Algemene regels
In het vliegtuig - mag niet gerookt worden - Zorg ervoor dat het vliegtuig schoon blijft. In -
het Hotel: Je houdt je aan de regels van het Hotel ( b.v. om 22.00 rust! Niet roken op de kamer. Geen overlast door muziek.) Na 24 uur blijf je op je eigen kamer en ga je slapen. Niemand mag daarna nog in een andere kamer worden aangetroffen. Zorg voor de nodige nachtrust voor jezelf en de begeleiders. Controleer bij aankomst de kamer. Als er iets niet in orde is, meld je dit direct aan een van de begeleiders. Als er in de kamer iets stuk gaat, meld je dit direct aan de begeleiders. Eventuele kosten zijn voor de betrokkene(n) Het ontbijt is voor iedereen verplicht. Dus op tijd opstaan!
In de stad/streek: - Zorg dat je nooit alleen bent, maar altijd in een groep. - Je krijgt allemaal een pasje met telefoonnummers van de begeleiders voor noodgevallen. Zorg dat je dat pasje altijd bij je hebt. Speciale aandacht voor de volgende gedragsregels betreffende alcohol/drugs -
Je mag nooit alcohol/drugs in je bezit dan wel op je kamer hebben. Dus gebruik tijdens de stedenreis is dus ook verboden. Drugsgebruik is vanzelfsprekend onder alle omstandigheden ten strengste verboden.
Bij overtreding van deze regels word je in principe voor straf naar huis gestuurd. Het gevolg daarvan is dat je op school vervolgens zwaar gestraft – d.w.z. met minimaal een schorsing van een dag- zult worden.
7
RICHTLIJNEN
NIET VERGETEN MEE TE NEMEN: -
Geldig paspoort of id-kaart Warme en koele kleding Goede wandelschoenen Lunch voor de heenreis Mogelijk een mobiel die in het buitenland ook werkt Zakgeld
REISVERZEKERING -
ER IS DOOR DE SCHOOL EEN COLLECTIEVE VERZEKERING AFGESLOTEN.
-
Maar het is verstandig om eventueel je ziekenfonds pasje mee te nehmen.
PROGRAMMA BARCELONA-REIS
Draaiboek Barcelona Dag Tijd Maandag 12 10.00 oktober NB leerlingen 09.45 uiterlijk op Schiphol
oktober 2009 Activiteit Opmerkingen Vertrek Schiphol Geen drinken mee voor de douane. We vliegen met Transavia, dwz geen gratis consumpties aan boord. Lunch onderweg zelf meenemen.
Reisnummer HV 5135 12.15
Vertrek naar Barcelona
14.25
Aankomst Barcelona
15.00
Vertrek naar Hotel.
Met de trein
16.00
Aankomst Hotel
Kamerindeling Adres hotel: Hostal Orleans. Av,. Marques De Lárgentera 13 08003 Barcelona *34 934 33 197 382
8 16.00 (of later) Wandeling door Barcelona vanaf hotel. Inleiding door groep 1,2
Vanaf het belangrijkste plein van Barcelona wandelen wij o.a. over de Ramblas (1)(de belangrijkste straat van de stad) en andere bijzondere plekken in het centrum. We lopen bij elkaar. Groep 1: Sophie, Madelien, Groep 2: Puck, Esmee en Larissa
19.00 Eten In Hoek corner str. restaurant Jerusalem El Garduna
+ 21.00 Inleiding groep 3
Menu: Er is een vast menu. Daar zit vlees in. Als je vegetarisch bent, dan meld je dat onderweg in de bus. Wij zullen er voor zorgen dat het menu voor jou wordt aangepast pasta- Salade-biefstuk frietdrankje crème catalana- ijs Avondwandeling Avondwandeling in de oude stad richting hotel Groep 3: René,Viktor, Jasper
22.30 Terug in hotel
± 23.00 iedereen op zijn of haar kamer vervolgens redelijk snel stilte, je hebt nog een aantal drukke dagen voor de boeg…
Dag
Tijd
Activiteit
Dinsdag 13 oktober
08.00
Ontbijt
10.00
Fietstocht
Opmerkingen
Onder in het hotel Tasca i vins www.tascaivins.es Mques. De LÁrgentera, 13
Inleiding door Ron van melick, groep 4, 5 en 6 budgetbikes Calle Margques de Barbera 15
Vanaf hotel naar fietsverhuur Fietstocht langs Pl. Cat, de Paseig de Gracia (een mooie, brede winkelstraat) langs allerlei huizen gebouwd door een van de beroemdste architecten richting Sagrada Familia, die wij uitgebreid zullen bezoeken. Groep 4: Celeste en Anouk Groep 5: Kai en Chris Groep 6:David en Tybor Groep 15: Miro, Olivier en Dave
12.30
Onderweg krijgen Fiets inleveren de ll lunchgeld, .
9 13.00
Met openbaar vervoer naar Parc Güell Lunchen in het park Inleiding door Leerlingen krijgen een foto opdracht groep7 Groep 7: Witte, Matthijs en Joost 18.30 Vertrek naar het Wanneer je vegetarisch bent laat het ons visrestaurant in de dan even weten. haven. Na het eten zullen we langs de boulevard teruglopen 23.00 Terug in het hotel Woensdag 14 08.00 oktober 09.00
Lunchen bij hotel
Ontbijt Vertrek naar Montjuïc
NB Inleiding door groep 9 en 10
Met de metro naar metrostation Parallel om vervolgens de paralleltrein omhoog te nemen. Wij zullen een groot deel van deze dag op de Montjuïc doorbrengen. Je kunt op verschillende manieren op de berg komen. Bezienswaardigheden, o.a. het Olympisch stadion, het San Jordi Paleis etc. bekijken en ook het Pueblo Espanyol. In dit openluchtmuseum zullen we een speurtocht doen. Groep 9: Ryanne, Mahoeba, Eline, Zoya Groep 10: Ruben, Thomas en Thomas en Daniël lunchen
13.00
Vertrek naar oude stad
16.00 uur
Rondwandeling Rondwandeling door de oude stad La Ribera (Kathedraal etc)
NB Inleiding groep 8 en 14
Picasso museum De eerste groep kan om 16.00 uur naar binnen en de tweede groep een kwartier later. Groep 14: Daniel en Wessel Groep 8: Jesse en Brandon
17.00
Terug hotel
Opfrissen
19.30
Eten
Placa reial Casa Alex 16 Pasta* Kip met friet en ijs incl drankje
10 21.30
Flamencoshow
NB Inleiding Groep 11
Tablao de Groep 11 : Kiki, Naomi,Sanne en Tarantos Betalen Romy we TP
23.00
Terug in het hotel
Donderdag 15 08.00 oktober 09.00 10.00
Ontbijt Vertrek Camp Nou Aankomst bij Camp Nou
Inleiding door groep 12 12.00
Op het beroemde Plaza Real
In groepjes door het stadion Groep 12: Jerome Desley en Nicky
Vertrek naar het strand
Groep 13: Rose en Salome
Inleiding door groep 13
Vrijdag 16 oktober
13.00 18.00 24.00 08.00
Aankomst strand Middag strand, lekker rustig aan, loungen Eten op het strand Loungestrandtent wordt disco Terug naar hotel Ontbijt Alles inpakken en klaarzetten
09.00
Bezoek Musea zoals gewenst met één van de docenten lunchen Boottocht
12.00 13.00
Golondrinas
14.00
Vrije middag
17.00
Verzamelen op Placa Reial
18.00
Leerlingen kopen zelf lunch We gaan een half uurtje varen door de haven van Barcelona. We eindigen de boottocht in de haven, dus bij Barceloneta. Columbus-port Vell
Niet alleen !!!
Leerlingen eten zelfstandig in groepjes aan het plein. Na het eten naar het hotel om bagage te halen Verzamelen voor Vertrek HV 5134 vertrek luchthaven Vertrektijd 21.35 Aankomst 23.55 Schiphol
11 Het enige verschil tussen mij en een gek is dat ik niet gek ben.
Algemene informatie
Salvador Dali
In noodgevallen: • • • •
Zoek de begeleiders, zij kunnen hulp halen. Als zij niet in de buurt zijn kun je hun 06 nummers bellen. Politiebureau voor toeristen: Rambla 43, tel. 933019060 de Guardia Urbana: tel. 092 Guardia Nacional: tel. 091
Post, telefoon: Je kunt bij elke tabakszaak en bij de zaken waar je ansichtkaartjes kunt kopen, over het algemeen ook postzegels kopen. Zij heten ‘Estancos’ of Tabacos’. Uiteraard koop je ze ook op postkantoren. Er zijn weinig telefooncellen, je vindt ze vooral bij de metrostations. Om te voorkomen dat je alleen maar munten in een apparaat staat te gooien, is het raadzaam om een telefoonkaart te kopen. Die kun je ook kopen bij tabakszaken. Bellen met Nederland vanuit Spanje: draai 00, wacht op de kiestoon en draai vervolgens achter elkaar 31, het netnummer zonder de nul en het abonneenummer. Bel niet met je mobiel op straat, hoe stoer dat ook lijkt. Je bent een wandelend reclamebord voor zakkenrollers (en die zijn er in grote getale). Winkels: De winkels zijn geopend vanaf 09.00 uur, gelukkig houden Spanjaarden van een middagdutje of schuiven zij gezamenlijk aan tafel. De meeste winkels sluiten dan om 14.00 uur en gaan weer open om 16.00/16.30 uur, tot 20.00 of later. In Barcelona zijn naast kleine toeristenwinkels, ook grote warenhuizen. De bekendste is ‘El Corte inglés’. Dit warenhuis is te vergelijken met de Bijenkorf, chique, mooi en vaak duur. Op markten kun je nog wel eens wat afdingen van de prijs, in een chique winkel kun je dat beter niet doen…. Geld: Je kunt overal in de stad geld uit automaten trekken. Je kunt zelfs in sommige winkels betalen met een pasje; je moet wel genoeg geld op je rekening hebben staan.
12 Openbaar vervoer: In Barcelona rijden bussen en een metro. Kaartjes voor de bus, kun je in de bus kopen. Er is zelfs een speciale toeristenbus waar je met één kaartje een dag de stad mee kunt doorcrossen. De bus stopt bij alle high-lights. Kaartjes voor de metro koop je bij alle ingangen van de metrostations. Daar is een loket. Reis niet zonder kaartjes. Daar wordt men ook in Barcelona erg boos van…. Bij de haven is een kabelbaan naar de Mont Juïc. Kaartjes koop je onder aan de toren. Een kaartje voor deze kabelbaan is altijd een retour. Vrouwen en ouderen Voor vrouwen kan het zogenaamde Spaans temperament vreemd overkomen. Veel Spanjaarden hebben er last van. Kinderen Voor kinderen is het verkeer in Barcelona een groot gevaar. Regels lijken er niet te zijn of in elk geval houdt niemand zich eraan. G
e
v
a
r
e
n
Buurten (lees:achterbuurten) In de buurten aan weerszijden van de Ramblas, kan het 's avonds nogal spoken. Ga er dus niet in je eentje rondlopen, want er worden veel mensen beroofd. Zakkenrollers In Barcelona geldt, wat in elke grote stad geldt: je moet ontzettend oppassen voor zakkenrollers in toeristische, drukke delen van de stad. W
e
t
t
e
n
Dronken Tegen dronken mensen en baldadig gedrag wordt in Spanje zwaar opgetreden. Daar is de Guardia Civil voor, de Spaanse M.E. Gardia Civil De GC-ers zijn geen lieverdjes en ze hebben de neiging pas achteraf vragen te stellen. Provoceer ze dus niet. Verder kun je ze alles vragen, ze helpen je zeer correct.
13 hola, Barcelona! Begroeten: ¡Hola! Buenos días Buenas tardes Buenas noches ¿Qué tal? Muy bien. Hasta luego. ¡Adiós!
-
Hallo Dag, goedemorgen (tot 14 uur) Dag, goedemiddag (tot 21 uur) Dag, goedenavond (na 21 uur) Hoe gaat het? Goed, prima. Tot ziens. Dag, doei.
Boodschappen doen: ¿Hay un supermercado por aquí? El panadero El estanco ¿Vende sellos? Un periódico holandés El pan El panecillo El bocadillo El queso El jamón de York El jamón (serrano) La fruta Manzanas Plátanos Peras Melocotónes La naranja El zumo de naranja El cigarillo La leche Un helado Quiero ….
- Is er een supermarkt in de buurt? -
bakker tabakszaak Verkoopt u postzegels? een Nederlandse krant het brood het broodje (ongesmeerd) het broodje (gesmeerd) de kaas gekookte ham rauwe ham fruit appels bananen peren perziken de sinaasappel de sinaasappelsap de sigaret de melk een ijsje ik wil …
14 Vragen/bedanken/verontschuldigen: Por favor Aquí tiene ¿Me puede ayudar? ¿Dónde está MacDonalds? ¿Cuánto cuesta? ¿Qué hora es? Perdone Disculpe Si, gracias No, gracias Gracias De nada Busco el hotel… Busco un médico/farmacia Lo siento, no sé.
-
alstublieft (in een verzoek) alstublieft (bij het aanbieden) Kunt u mij helpen? Waar is MacDonalds? Hoeveel kost het? Hoe laat is het? pardon Neemt u mij niet kwalijk. ja graag nee dank u dank u wel geen dank Ik zoek hotel … Ik zoek een dokter/apotheek Het spijt me, ik weet het niet.
Op een terrasje: ¡Oiga! - Ober! Una coca cola, por favor - een cola, alstublieft. Una agua con gas - een spa rood Una agua sin gas - een spa blauw Un café con leche - een koffie met veel melk Un café cortado - een koffie met weinig melk Un café solo - expresso Un té - een thee Con limón - met citroen Una cerveza - een biertje ¿Me cobra? - Kan ik betalen? La cuenta, por favor. - De rekening alstublieft. ¿Dónde están los servicios?- Waar is de WC? Un bocadillo de queso - een broodje kaas Patatas fritas - patat, chips Una hamburguesa - een hamburger met uien con cebolla La salsa - de saus
15 Een ontmoeting: Hola, soy Juan. Soy de Holanda. ¿Cómo te llamas? ¿Bailamos? ¡Vamos! Guapo/guapa Me gustas. Me gusta … No me gusta … No tengo dinero. Vamos a la playa. Te quiero. Yo también a ti ¡De puta madre! Bonito
-
Hallo, ik ben Jan. Ik kom uit Nederland. Hoe heet jij? Zullen we dansen? Laten we gaan. knap (van uiterlijk) Ik vind je leuk Ik houd van … Ik houd niet van … Ik heb geen geld. Laten we naar het strand gaan. Ik houd van jou Ik ook van jou. Te gek! Leuk
-
Vandaag is het maandag. dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag
-
Ga weg! Laat me met rust! Ik ga naar de politie. Ik ben beroofd. Ik heb mijn tas verloren. het paspoort de portemonnee
De dagen van de week: Hoy es lunes. Martes Miércoles Jueves Viernes Sábado Domingo Moeilijkheden: ¡Véte! ¡Déjame en paz! Voy a la policia. Me han robado. He perdido mi bolso. El pasaporte El monedero
16 De getallen: 0 = cero 1 = un 2 = dos 3 = tres 4 = cuatro 5 = cinco 6 = seis 7 = siete 8 = oche 9 = nueve 10 = diez 11 = once 12 = doce 14 = catorce 15 = quince 16 = dieciseis 17 = diecisiete 18 = dieciocho 19 = diecinueve 20 = veinte
30 = treinta 31 = treinta y un 40 = cuarenta 50 = cincuenta 60 = sesenta 70 = setenta 75 = setenta y cinco 80 = ochenta 90 = noventa 100 = cien 200 = doscientas (pesetas) 300 = trescientas 400 = cuatrocientas 500 = quinientas 600 = seiscientas 700 = sietecientas 800 = ochocientas 900 = novecientas 1000 = mil 2000 = dos mil enz.
Wat dames en heren: Señor Señora La chica El chico
-
meneer mevrouw het meisje de jongen
En als je er echt niet meer uit komt: No comprendo ¿Habla inglés/francés?
- Ik begrijp het niet. - Spreekt u Engels/Frans?
De uitspraakregels: C = K voor a, o, u / J = G / U = OE / V = B / LL = J Verder spreek je alles uit zoals het er staat. Alle letters uitspreken, behalve de H.
17 Catalaans Spanje heeft vier officiële talen: Castiliaans, Baskish, Gallisisch en Catalaans. De taal die wij Spaans noemen heet eigenlijk Castiliaans. In Barcelona wordt Catalaans gesproken. De meeste mensen spreken ook 'gewoon' Spaans, alleen kleine kinderen meestal niet. Je kunt in Barcelona dus iedereen in het Spaans aanspreken, maar het is ook leuk als je iets in de taal van de regio kunt zeggen. De mensen in Barcelona zullen dat ongetwijfeld op prijs stellen, daarom volgt hier een kort lijstje met zinnen en woorden in het Catalaans: Sisplau Gràcies De res Perdoni Ho sento Carrer Plaça Com et dius? Qui ets? Jo em dic……. Jo sóc……….. Dón ets? Visc a Bussum Sóc holandés(a) (No) Tinc un novio(a) Petó Bon día Bona tarde Bona nit Hola, como va? Molt bé, i tu? Encantat On és el lavabo, sisplau? On és el carrer……? Tot dret A la dreta A l'esquerra Qué es aixó? Cervesa Vi
-
Alstublieft Bedankt Geen dank Pardon Het spijt me Straat Plein Hoe heet je? Wie ben je? Ik heet …… Ik ben ……. Waar kom je vandaan? Ik woon in Bussum Ik ben Nederlands Ik heb (geen) vriend (vriendin) Kus Goedemorgen Goedemiddag Goedenavond Hallo, hoe gaat het? Heel goed, en jij? Aangenaam Waar is het toilet? Waar is de straat……..? Rechtdoor Naar rechts Naar links Wat is dat? Bier Wijn
18 Que descansis Passi-ho bé
¡QUE SE DIVIERTA y Buen viaje! Señora Magda Señor Rob Señor Feije
-
Welterusten Veel plezier
19
Barcelona Light Beknopte info over de bezienswaardigheden die we gaan bezoeken. Barri Gotic Dit is het oudste stadsgedeelte van Barcelona, dat vroeger omringd was door stadsmuren. Deze laatste zijn nu vervangen door grote straten. De naam is ietwat misleidend, er zijn niet alleen gotische gebouwen maar ook Romaanse bouwstijlen te herkennen. In deze wijk moet de Romeinse kolonie zijn opgericht. Het voornaamste en ook de kern van de wijk is wellicht de kathedraal. In deze wijk staat de Jeugdherberg. Parc Guëll De beschermheer van Gaudi wou op deze plaats een villawijk bouwen in de stijl van de kunstenaar. Maar zo ver is het niet gekomen. Nu is er een mooie inkom met trap naar een zaal met zuilen. Ga zeker ook naar boven. Daar is er een terras gemaakt met zitbanken à la Gaudi. In het park is er ook een museum van Gaudi, zijn leven en werk. Hier kan je ook meubels zien die hij heeft ontworpen. Parc Guëll ligt even buiten de stad, op een heuvel. Cathedral de Santa Eulalia Deze Katedraal is gewijd aan een Heilige die in 304 stierf als martelares voor het Christendom. Vroeger moet hier een Visigotische kerk hebben gestaan. De bouw van de huidige kerk vorderde langzaam en werd pas voltooid in de 15de eeuw. De voorgevel werd zelfs maar afgewerkt in de vorige eeuw a.h.v. tekeningen uit 1408. In grote lijnen is de kathedraal gotisch, sober en duister. Ramblas De Rambla is de flaneerboulevard bij uitstek. Het is ook een unieke groene straat waar het in de hete zomers lekker koel is. Aan de ene zijde is er de Catalaanse plaats, aan de andere zijde de haven met de zuil van Christoffel Colombus. Op de Rambla zijn er een aantal vaste marktkraampjes met vogels en bloemen. Ook kunstenaars proberen hier hun werken aan de man te brengen. La Boqueria Voor een kleurrijk spektakel moet je de overdekte markt La Boqueria bezoeken. Groenten, fruit, vis en vlees zorgen er voor een bont spektakel. De toegang is duidelijk zichtbaar vanaf de Rambla.
20 Palau de la Musica Catalana Het Paleis van de Catalaanse Muziek is een pareltje van bouwkunst en dateert van het begin van de 20ste eeuw. Tijdens je bezoek op maandag dan zal je versteld staan van het interieur. Casa Mila of La Pedrera Gebouwd tussen 1906 en 1910, één van de laatste grote werken en één van zijn grootste successen. Gebouwd voor de familie Mila en genaamd 'La Pedrera' omdat het eerder op een steengroeve lijkt. Vroeger stond er een groot Mariabeeld op het dak, nu staan er wonderlijke schoorstenen. Fundacio Joan Miro Het Museum van Miro. Deze kunstenaar werd 90 jaar oud en stierf in 1983. Kenmerkend zijn de vele kleuren die hij gebruikt en de Spaans Modernistische stijl. Een groot deel van zijn leven bracht hij evenwel door in Frankrijk en op Mallorca, waar hij ook stierf. Het is het belangrijkste museum ter wereld over het werk van Miro. Olympisch Stadion In 1989 werd het eerste Olympisch Stadion geopend, dit was het resultaat van de verbouwing van het oude stedelijk stadion (F.C. Barcelona speelde hier vroeger). De opening gebeurde bij de vijfde wereldkampioenschappen atletiek die hier werden gehouden. De capaciteit bedraagt 60.000 bezoekers. Dit stadion is dan ook het hoofdstadion geweest tijdens de Spelen van 1992. Nu wordt het voor alles gebruikt, sport, muziek, enz... Gaudi Antoni Gaudi heeft geleefd van 1852 tot 1926 en kwam aan zijn dood op de manier zoals hij heeft geleefd: eigenaardig. Hij is overreden door een tram. Hij was een architect en tekenaar die zeer non-conformistische gebouwen ontwierp.. Hij behoort tot het Spaanse Modernisme. Dankzij een textielmagnaat, Guëll, kon hij zijn werken realiseren. In 1878 haalde hij zijn diploma in Barcelona. Joan Miró Deze Spaanse schilder, graficus, beeldhouwer en keramist, neemt een aparte plaats in onder de kunstenaars van de eerste helft van de 20ste eeuw. Aanvankelijk paste hij een extreem realisme toe. Afwisselend woonde hij in Barcelona en Parijs. Omstreeks 1933 schilderde hij doeken in vnl. rood, zwart en wit, met afgeronde, elkaar doordringende vormen. De indruk die de Spaanse Burgeroorlog op hem maakte, is in zijn werk uit de jaren dertig merkbaar: vervormingen van de menselijke figuur tot in het monsterachtige.
21 Bezienswaardigheden voor de vrije momenten L’Aquarium In de Oude Haven, op loopafstand van de Ramblas. Het grootste aquarium van Europa. Glazen tunnel onder water, tussen de haaien door. Met restaurant en winkel. Geopend van 09.30-23.00. ( leuk onderdeel als het weer ons in de steek
laat!!)
Maremagnum Groot winkelcentrum bij de oude haven. Feest voor mensen die van winkels, bars, restaurants en bioscopen houden. Goed te combineren met een bezoek aan L’Aquarium. Museu de Cera (wassenbeeldenmuseum) Meer dan 300 figuren uit de grote en kleine geschiedenis. Naast het museum een soort sprookjesbosachtig café/restaurant. Gelegen aan de Ramblas. Geopend van 10.00-13.30 en van 16.00-18.30. Palau Guell Aan de Nou de la Rambla gelegen gebouw van Gaudi. Wij bezoeken dit niet maar zitten er wel met onze neus bovenop. Gebouwd tussen 1886 en 1890 in een achterafstraatje. Mooi uitzicht vanaf het dak. Geopend 10.00-14.00 en van 16.00-18.00. El Corte Inglés Enorm warenhuis waarin grote merken hun eigen boutique hebben. Dakterras en een café-resatuarant. Ondermeer op de Placa de Catalunya. Museu d’Historia de la Ciutat (stadsmuseum) Gevestigd in een Gotisch paleis uit de 15e eeuw dat voor de gelegenheid elders is afgebroken om in de Gotische wijk weer te worden opgebouwd. Geschiedenis van de stad en in de kelders loop je over opgravingen heen. Vlakbij onze jeugdherberg aan de Placa del Rei, geopend 10.00-14.00 en van 16.00-20.00.
22 Barcelona
Barcelona is gunstig gelegen aan de Middellandse zee. Het aangename klimaat trekt jaarlijks miljoenen toeristen naar de Costa Brava. Ingeklemd tussen zee en bergen ligt Barcelona, hoofdstad van Catalonië. De stad straalt de aard van de bevolking uit: levenslustig en eigenwijs. Heerlijk flaneren langs de boulevard, slenteren door de luxe winkelstraten en langs paleizen, of dwalen door een doolhof van straatjes en steegjes in de gotische wijk Bario Gotico. Genieten van paella, sangria, of gewoon een wit wijntje, op een terrasje met uitzicht op het strand en daarna in de stralende zon uitrusten in een van de parken. De stad ademt een warme sfeer uit, net als de nauwe straatjes die binnenplaatsjes met elkaar verbinden. De mediterrane invloeden zijn in elke straat en in elk bouwwerk terug te vinden. Op La Rambla, de beroemde boulevard in de binnenstad van Bario Gotico, bepaalt de overvloed aan kiosken, karikatuurtekenaars, portretschilders en verkopers van parkieten het straatbeeld. De bomen aan weerszijden de Ramblas zorgen voor de nodige schaduw en door het groen heen zijn gebouwen te zien in allerlei verschillende bouwstijlen. Hedendaagse architectuur wordt afgewisseld met zowel modernistische als middeleeuwse bouwwerken en is de trots van Barcelona. Uitbreiding Nadat Catalonië eind negentiende eeuw bevrijd werd van de eeuwenlange onderdrukking door Castilië, leefde Barcelona op economisch en cultureel gebied op. De stad barstte uit haar voegen en de stadsmuur werd afgebroken. Nieuwe delen werden gebouwd en bestaande delen werden gerenoveerd. Op de plekken waar ooit Castiliaanse militairen waren gelegerd, verrezen parken en nieuwe woonwijken. Het bouwen had behalve een praktische ook een emotionele functie:
23 door de vernieuwingen lieten de inwoners van Barcelona zien dat zij nu zelfstandig waren en niet langer ondergeschikt aan Castilië. Bij de uitbreiding legde men de grondslag voor het Barcelona van tegenwoordig. Men ging over op het moderne bouwen, dat toen in opkomst raakte. Er werden brede straten en grote pleinen aangelegd. De stad moest een open karakter krijgen en niet de bedompte sfeer uitademen zoals veel middeleeuwse steden deden. De Barcelonezen hebben er altijd naar verlangd om als stad gerespecteerd te worden, de wereldtentoonstelling (1888) en de Olympische Spelen (1992) hebben daar in grote mate aan bijgedragen. Met deze evenementen probeerde Barcelona het aanzien van een wereldstad te krijgen. Voor de wereldtentoonstelling werd in het oostelijk deel van de stad werd een nieuw park (Citadel) aangelegd en er werden modernistische architecten aangetrokken. Hoewel de wereldtentoonstelling een mislukking werd, betekende het voor Barcelona een opstapje voor nieuwe architectuur en een opleving van de stad. Een opleving volgde ook vanaf het moment dat bekend werd dat de Olympische zomerspelen van 1992 in Barcelona gehouden zouden worden. De herontwikkeling van de stad kwam in een stroomversnelling. Barcelona begon op grote schaal met het opknappen van de stad. Op en rond Montjuïc herrees een modern Olympisch dorp en het bestaande stadion werd verbouwd tot Olympisch stadion. Eixample Een groots project was de aanleg van het stadsdeel Eixample, een aantal wijken naast het oude centrum gelegen. Eixample is opgebouwd uit woonblokken en is wijds opgezet. De blokken liggen in rasters en staan loodrecht op elkaar. Eixample was een idee van de architect Ildefons Cerda, die de woonomstandigheden van arbeiders wilde verbeteren. Hij vond dat de arbeiders recht hadden op fatsoenlijke, ruime huizen. Ondanks de rechtlijnigheid van het stadsdeel is het geen saaie buurt geworden. Dit is mede te danken aan de hoeken van de blokken, die zijn afgesneden zodat er op de kruispunten een soort pleintjes ontstaan en aan de variatie in de architectuur. Elk blok heeft zijn eigen stijl, zonder dat de buurt chaotisch wordt, blokken met krullerig gietwerk aan de balkons worden afgewisseld door panden met een strakkere architectuur. Schuin door de wijk loopt de Diagonal, een verbindingsweg tussen de wijken van Eixample. In Eixample is een aantal bouwblokken van de hand van Barcelona's beroemdste architect, Gaudi (1852-1926). Met zijn bouwwerken door de hele stad heeft hij een grote bijdrage geleverd aan het stadsbeeld van Barcelona. Zijn uitgangspunt was de natuur en mede daardoor is het werk van Gaudi fantasierijk, grillig en organisch. Door het gebruik van mozaïeken verwerkte hij op een speelse manier kleur in zijn golvende bouwsels en gaf hij een weelderig uiterlijk aan zijn werken. De Sagrada Familia, het bouwwerk van Barcelona, dat je beslist gezien moet
24 hebben. Het is een kathedraal met acht torens die bekleed zijn met mozaïeken en onderaan de toren zitten surrealistische beeldhouwwerken. Een andere wereldberoemde trekpleister van Barcelona is Park Guëll, een sprookjesachtig park tegen de bergen in het noordoosten van Barcelona. Modernisme Hoewel Gaudi er een geheel eigen stijl op na hield, is hij toch duidelijk een modernist. Het Catalaanse modernisme dat vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw in opkomst kwam, is een voorloper van de Art Nouveau, ook wel Jugendstill genoemd. De architecten lieten zich inspireren door de Noord-Europese gotiek en Romaanse en Moorse architectuur, maar zij gaven er wel een eigen vorm aan. De meeste modernistische architecten bouwden net als Gaudi in organische vormen. De modernisten streefden ernaar om bouwwerken te maken die uitdagend waren en die pasten in de omgeving. Elk kleinste detail werd van tevoren uitgedacht en moest bijdragen aan de vorm van het gebouw. Het modernisme is in Barcelona veelvuldig toegepast. Die gebouwen zijn rijkelijk versierd met krullende gevels en gekleurde kozijnen. De decoraties dragen bij in de organische vorm zonder erg overheersend te worden. De modernisten maakten veel gebruik van bouwmaterialen zoals onbepleisterde baksteen en staal. Het gebruik van deze materialen maakte het mogelijk grootse gebouwen te maken zonder dat deze massief oogden. Staal vormde een skelet voor het bouwwerk en de baksteen vormde de façade waaraan een organische vorm werd gegeven. Voorop in deze ontwikkeling liep de architect Dominechi Montaner, die door het gebruik van deze industriële materialen wilde laten zien dat Catalonië op economisch gebied bloeide en een modern land was. Bario Gotic Barcelona staat vol met modernistische bouwwerken die in hoge mate bijdragen aan het specifieke karakter van de stad, maar ook oudere bouwwerken nemen een belangrijke plaats in. In Bario Gotic, de oudste wijk van Barcelona, zijn veel sporen te vinden van de Romeinen die aan het begin van de jaartelling hier een nieuwe stad stichtten. In de vroege middeleeuwen ging deze stad vrijwel geheel verloren en er ontstond een nederzetting van christenen. De eerste bouwwerken waren van hout, maar in de late middeleeuwen ontstond er langzaamaan een stenen stad waaruit Barcelona groeide. Deze middeleeuwse kern is vrijwel geheel bewaard gebleven. De wijk heeft haar naam te danken aan de gotische bouwstijl waarin het verticale aspect een belangrijke rol vervult. De huizen zijn smal en hoog, ze klimmen als het ware naar boven. De straten zijn nauw en bedompt en het zonlicht bereikt de straatstenen nauwelijks. In Bario Gotic zijn tegenwoordig vele winkels gevestigd en de binnenplaatsen en pleintjes waar vele barretjes te vinden zijn, zijn populaire ontmoetingsplekken.
25
Modern Onder het bewind van Franco vanaf de jaren dertig tot de zestigerjaren was er weinig creatieve vrijheid. De bouwwerken uit die tijd zijn fantasieloos en werden meestal gebouwd in neostijlen. Vanaf de zestigerjaren versoepelde Franco zijn beleid enigszins, maar pas na zijn dood in 1975 begon de architectuur weer te bloeien. Na de onderdrukking van Franco wilden de architecten weer een eigen Catalaanse stijl ontwikkelen. De internationale stijl die kenmerkend was voor de jaren zestig werd aan de kant gezet. De architecten gingen niet over tot een bepaalde bouwstijl, maar ze wilden wel allemaal in hun eigen stijl bijdragen tot een Catalaanse vorm en uitstraling. Glas en staal zijn daarbij veelgebruikte materialen. De hedendaagse architectuur in Barcelona is uitdagend. Nog steeds wordt er veel gebruik gemaakt van kleur en de moderne gebouwen vallen op in hun omgeving zonder te misstaan. Overal in de stad zie je de hedendaagse gebouwen en huizen naast de oude bebouwing. De plazas duras (tegelparadijzen) zijn nieuw aangelegde parken en pleinen die vanaf de jaren tachtig door kunstenaars en architecten zijn ingevuld. Ze zijn veelal betegeld, hebben weinig groen en ogen futuristisch. Het ruimtelijk beleid van Barcelona is een voorbeeld voor steden uit de hele wereld. Ze laat zien dat oude en nieuwe architectuur met elkaar te combineren valt en ze staat open voor nieuwe ideeën en onalledaagse bouwwerken. Resultaat hiervan is een samenspel tussen oud en nieuw en nieuwe ontdekkingen na elke hoek.
26
TOT ZOENS (Uit: Tot Zoens, verhalen; Remco Campert; De Bezige Bij) Op de Ramblas, onderaan, dicht bij het beeld van Columbus, staan de schoenpoetsers van Barcelona; slordige vrijbuiterige mannen die beschuldigend wijzen naar je schoeisel en er met zware, gebarsten stemmen op aandringen datje, voor het te laat is, je schoenen laat reinigen. Uit natuurlijke schroom liep ik de eerste dagen van mijn verblijf met een boogje om hen heen of wendde grote haast voor, maar er kwam een ogenblik waarop ik om van het gezeur af te zijn besloot om op zo'n offerte in te gaan. Ik ging op een terras zitten en na mijn toestemmend knikje hurkte een slaaf aan mijn voeten en begon te smeren, te borstelen en te poetsen aan mijn spiksplinternieuwe, een paar dagen tevoren in Amsterdam gekochte schoenen. 'Mooie schoenen,' zei hij na een poosje. 'Si,' antwoordde ik in smetteloos Spaans. 'Italiaanse schoenen?' vroeg hij. 'Italiaanse schoenen,' bevestigde ik. Verder wist ik niks. Plotseling betrok het gezicht van de schoenpoetser en staakte hij zijn bezigheden. Hoofdschuddend tikte hij met zijn vinger op een kreukeltje in het bovenleer van mijn schoen. Daarna bestudeerde hij de onderkant van mij» schoenen en maakte meewarige geluiden. Wat hij daar aantrof scheen ook niet veel soeps te zijn. Op dat moment was ik verloren. Ik maakte nog een gebaar van niets aan te doen, zo is het leven, alles kreukelt eens, toen zijn gezicht begon te stralen en hij mijn been in een houdgreep nam en op zijn geweldige dij sleurde, zodat ik bijna van mijn stoeltje gleed. Met zijn vrije hand rommelde hij in zijn kistje en bracht een zool te voorschijn die eruit zag als een grote plak drop. Voor ik kon bedenken wat 'Nee, niet doen, meneer in het Spaans was, begon hij die zool vast te timmeren op de onderkant van de nog maar kort geleden in gebruik genomen schoen. Ook de andere schoen werd in een bliksemactie opgelapt. Al na twee dagen gingen de overbodige nieuwe zolen los zitten, zodat ik me hol flappend door de stad bewoog, als een pinguïn met slecht bevestigde voeten. Zo'n voorval heeft natuurlijk alles te maken met gebrek aan kennis van de Spaanse taal. Een keer ging ik in hetzelfde land een sigarettenwinkel in om postzegels en een envelop te kopen, producten die men zich daarnaast de rookwaren kan aanschaffen. Tabacos staat er op zo'n winkel, een woord dat een beetje denken aan het soort Spaans dat je op je eigen houtje verzint als je nog heel jong bent. Ik wist dat het woord voor postzegel sello was en dat een envelop een sobre was; er kon dus weinig misgaan, dacht ik. Maar de winkelier keek me wanhopig aan toen ik mijn bestelling had geplaatst en begon weifelend achter zich te tasten naar een sigarettenmerk waarvan hij bijna zeker wist dat het niet bestond. Later, toen alles op zijn pootjes was terechtgekomen, vroeg ik me af hoe het nu allemaal geklonken zou hebben als het Nederlands was geweest.
27 Ongeveer zo, vermoed ik. 'Goedegommel. (Dat is mijn ochtendgroet bij het binnenkomen van de winkel.) 'Wat wenst u?' (De winkelier heeft al iets schichtigs in zijn blik gekregen.) 'Twee pestzagels van zus peezzetas en een vanderlop, astamblief' 'Wèlk merk zei u precies?' De winkelier begint aan een lange opsomming van zijn sigarettenmerken. Ik begrijp dat er iets niet goed is gegaan. 'Nee, nee, geen sigoeretzums. Ik wil hebben poeszeggers en een ankerdop. Asserbieft.' De winkelier helpt eerst een paar andere klanten en drukt me dan een doosje lucifers in de hand. Verdomme, ik spreek het toch zeker duidelijk genoeg uit. 'Poostzeven,' bijt ik hem toe. Twee van zus. En een anvulfop.' Gelukkig komt er nu een klant binnen die ook postzegels moet hebben en ik begin opgewonden knikkend op de te voorschijn gebrachte zegels te wijzen. De winkelier begrijpt me en even later heb ik er twee van zus te pakken en kort daarop mijn vanvulvop. 'Muy bien, muy bien,' zegt de winkelier zoals men tegen een kind spreekt dat een eenvoudige optelsom tot een goed einde heeft gebracht. 'Hel god, hel god,' echo ik tevreden. En met een welgemeend 'tot zoens' verlaat ik de zaak.
28 Antoni Gaudi (1852 - 1926)
1852 Gaudí wordt op 25 juni in Reus, in de buurt van Tarragona geboren. Zijn ouders zijn: Francesc Gaudí i Serra en Antònia Cornet i Bertran. 1863 – 1868 Gymnasiumtijd in de kloosterschool van de paters Escolapios in Reus. 1873 – 1877 Architectuurstudie aan de Escola Provincial d'Arquitectura in Barcelona. Tijdens de studie maakt hij vele ontwerpen; onder andere een poort voor een kerkhof, een ziekenhuis in Barcelona en een aanlegsteiger. Om geld te verdienen werkt Gaudí tijdens zijn studie op verschillende architectenbureaus, onder andere bij Josep Fontseré en Francisco Paula de Villar, die later de bouw van de Sagrada Familia zou beginnen. Samen met Villar werkt Gaudí aan projecten voor het klooster Monsterrat. 1878 Kort voor het eind van zijn studie krijgt Gaudí zijn eerste openbare opdracht. Voor de stad Barcelona moet hij een straatlantaarn ontwerpen. In 1879 werden de eerste lantaarns geplaatst. Op 15 maart behaalt Gaudí zijn architectuurdiploma. Voor de handschoenenhandelaar Esteve Comella ontwerpt Gaudí een etalage. Eusebi Güell wordt door de vorm van het raam op Gaudí attent gemaakt. Gaudí werkt tegelijkertijd aan het project voor een arbeiderswijk in Mataró. Het project wordt in 1878 tijdens de wereldtentoonstelling in Barcelona tentoongesteld. Na zijn studie gaat Gaudí op excursie met de Asociación de Arquitectura de Cataluña en de Asociación Catalanista d'Excursions Científiques om oude bouwwerken te bestuderen. Van Manuel Vicens i Montaner krijgt Gaudí de opdracht een woonhuis te bouwen. 1894 Gaudí brengt zichzelf in gevaar door te streng vasten tijdens de vastenperiode. Dit voorval laat zien hoe religieus Gaudí intussen is geworden, terwijl hij vroeger nogal koel tegenover de Kerk stond.
29
1898 Gaudí begint met de plannen voor de kerk in de Colònia Güell. De werkzaamheden duren tot 1916 en laten dan toch een onvoltooid werk achter: van de geplande kerk voltooit Gaudí alleen de crypte en het portaal. 1900 – 1914 In 1900 begint Gaudí met de werkzaamheden voor het ambitieuze project van Güell: in Gràcia (toen iets buiten Barcelona gelegen) moest een groot woonpark gebouwd worden. Van het oorspronkelijke woonproject komen alleen twee gebouwen bij de ingang van het terrein af. Gaudí werkt tot 1914 aan de ingang, het grote terras en een ingewikkeld net van wegen en straten. 1906 – 1910 Gaudí begint met de bouw van het Casa Milà, zijn grootste woonhuisproject. 1914 Gaudí's goede vriend en medewerker Francesc Berenguer i Mestres overlijdt. Met hem heeft Gaudí in Reus het eerste onderwijs genoten bij Berenguers vader. Gaudí besluit om alleen nog maar aan de Sagrada Familia te werken. 1926 Op 7 juli wordt Gaudí tijdens een wandeling door een tram geschept. Hij overlijdt drie dagen later in het Hospital de la Santa Crue in Barcelona.
30
Parc Guell, dat op de monumentenlijst van UNESCO staat, is de kleurrijkste creatie van Gaudi. Rond 1890 kreeg hij van hertog Eusebi Guell de opdracht om een tuinstad te ontwerpen op 20 ha van het familielandgoed. Wat er nu te zien is, is gemaakt tussen 1910 en 1914. Het park werd geopend in 1922. Het intrige-ernst is de zaal van de honderd pilaren, een spelonkachtige overdekte markthal met 84 scheve pilaren, opgeluisterd met mozaïekwerk van glas en keramiek. Daarboven ligt, bereikbaar over een trap die geflankeerd word door keramische dieren, het Gran Place Circular, een open ruimte met een kronkelige balkon van gekleurd mozaïekwerk, met daarop de naar verluidt langste bank ter wereld. Het ontwerp is uitgevoerd door Josep Jujol; een van de belangrijkste medewerkers van Gaudi. De twee met mozaïekwerk versierde paviljoens aan de ingang zijn van Gaudi, maar het Casa Museu Gaudi, een opzichtig versierd huis waar Gaudi van 1906 tot 1926 heeft gewoond, is van Francecs Berenguer. Er zijn tekeningen en meubilair van Gaudi te zien.
31
Sagrada Familia.
Als niet alle hopen stenen, bouwkranen en gereedschappen voortdurend tot het decor van de kerk zouden horen, zou men in de verleiding kunnen komen om het hoofdportaal te betreden. Vanuit het oosten gezien lijkt het machtige bouwwerk voltooid: een kerk in de geest van de gotiek en toch geheel in deze eeuw. Meer dan honderd jaar geleden nam Gaudi de leiding van de bouw over, en nu tientallen jaren na zijn dood, staat er nog steeds niet meer dan een deel van de buitenmuren. Het hoofdportaal zal nog lang op zich laten wachten. Aan de façade is nog niet eens begonnen. Als de bouw van deze kerk ooit wordt voltooid, zal ze in ieder geval alle dimensies te buiten gaan en zal de eerste mis klinken als het geschal van hemelse heerscharen; op de galerijen is plaats voor 1500 zangers, 700 kinderen en 5 orgels. Voorlopig is dat echter toekomstmuziek. Het is nauwelijks mogelijk om in de geschiedenis van de kunst een parallel met deze kerkbouw te vinden. In de regel spreekt men bij kunstenaars van een dikwijls afsluitend hoofdwerk, maar bij Gaudi is dat onmogelijk. Zijn hoofdwerk is tegelijk zijn levenswerk. De Sagrada Familia heeft hem zijn leven lang begeleid. In november 1883, toen Gaudi op de leeftijd van 31 jaar de leiding over de bouw over nam, rekende nog niemand daarop, en hijzelf nog het minst. Hij scheen lange tijd optimistisch te zijn over de voltooiing van de bouw. In 1886 dacht hij nog de Sagrada Familia in tien jaar af te kunnen maken, toen hij jaarlijks maar 360.000 pesetas ter beschikking had. Maar zelfs de financiële voorwaarden waren niet vanzelfsprekend, want de kerk was als verzoeningskerk gepland en moest uitsluitend met behulp van schenkingen gebouwd worden. Dat leidde tijdens de Eerste wereldoorlog tot aanzienlijke vertragingen; Gaudi ging persoonlijk van huis tot huis om geld in te zamelen. Dat de kerk in 1906 nog niet klaar was - men bevond zich midden in de bouw van een van de drie hoofdfaçades -, lag ook aan Gaudi's manier van bouwen. Toen hij de leiding overnam, had hij in eerste instantie een beroepsmatige interesse in de opdracht.
32
Het was zijn eerste grote project, voor kerkgebouwen had hij al enige tijd belangstelling, maar emotioneel stond hij in die tijd eerder sceptisch tegenover de Kerk. Ook tegenover het bestaande ontwerp van Villar stond hij sceptisch. Hij kon en wilde diens streng neogotische aanzet niet voortzetten. De plattegrond van de kerk volgt de grote voorbeelden uit de gotiek: de Sagrada Familia was ontworpen als basiliek, bestaande uit vijf schepen met een dwarsschip dat uit drie beuken zou bestaan. Het hoofdschip moest met inbegrip van het koor 95 meter, het dwarsschip 60 meter lang worden. Dit komt overeen met de grootte van de Dom van Keulen. Bij zulke dimensies worden echter de bouwtechnische problemen duidelijk. De Sagrada Familia is het beste voorbeeld van Gaudi's fundamentele ontdekking dat de combinatie van paraboolbogen en scheve pilaren de zware druk van grote gewelven aankan. In de Sagrada Familia combineerde hij dit bouwprincipe met de kennis die hij uit de natuur had opgedaan. Wat De plattegrond van de kerk volgt de grote voorbeelden uit de gotiek: de Sagrada Familia was ontworpen als basiliek, bestaande uit vijf schepen met een dwarsschip dat uit drie beuken zou bestaan. Het hoofdschip moest met inbegrip van het koor 95 meter, het dwarsschip 60 meter lang worden. Dit komt overeen met de grootte van de Dom van Keulen. Bij zulke dimensies worden echter de bouwtechnische problemen duidelijk. De Sagrada Familia is het beste voorbeeld van Gaudi's fundamentele ontdekking dat de combinatie van paraboolbogen en scheve pilaren de zware druk van grote gewelven aankan. In de Sagrada Familia combineerde hij dit bouwprincipe met de kennis die hij uit de natuur had opgedaan. Wat de draagkracht betreft was de eucalyptusboom zijn voorbeeld. Het is dus geen wonder dat de zuilenconstructie in het hoofdschip op een woud van steen lijkt. Het lijkt alsof die scheve zuilen het gewicht niet aankunnen, maar Gaudi's constructies hebben zich bewezen. Zijn eigenzinnige zuilenconstructie heeft nog een verbazingwekkende bijwerking. Deze geconstrueerde schepen van de kerk hebben een bijna esthetisch lichte uitwerking. Het lijkt
33
alsof de pilaren geen last te dragen hebben. Gaudi zelf zei daarover dat bij hem de klassieke tegenstelling tussen druk en draagkracht was opgeheven. Een zuil in de oost façade werkt als illustratie van deze theoretische formulering: de basis van de zuil bestaat uit twee grote schildpadden. De zuil lijkt uit het schild te groeien en dus omhoog te willen, hoewel deze het dier toch eigenlijk zou moeten verpletteren. Zelden ziet men een architectonische theorie op een dergelijke plastische manier uitgebeeld. De prestatie van bouwmeester Gaudi geeft echter ook aanleiding tot scepsis. Er is nauwelijks een architect geweest die zich zozeer
bezighield met alle werkzaamheden op de bouwplaats als Gaudi. In zijn laatste jaren leefde hijzelf in een kleine werkruimte op de bouwplaats. Hij was overal te vinden en hield zich met de kleinste bouwtechnische problemen bezig. Hij heeft wel modellen van de voltooide kerk nagelaten, maar het is de vraag of de bouw zonder hem ooit afgemaakt kan worden. De voltooiing is in de verste verte nog niet te verwachten. De west façade heeft intussen volgens de plannen en modellen van Gaudi gestalte gekregen. Maar het werk daaraan heeft de laatste dertig jaar in beslag genomen. Steeds weer wordt een nieuw stukje ingewijd. Daarom kan men zich misschien wel de vraag stellen of het werk aan de kerk eigenlijk wel voortgezet moet worden. Al tijdens het leven van Gaudi was er kritiek op het bouwwerk, maar hij had zijn beeld nog voor ogen en kon nog persoonlijk overtuigen. Het is bijna karakteristiek voor deze architect dat hij zijn werk niet voltooid heeft. Maar dit past niet bij de uitspraak van Gaudi dat de Sagrada Familia de eerste in een rij van nieuwe kathedralen zou zijn. Dat is een verplichting. Net
34
als het feit dat de Sagrada Familia tot symbool van Barcelona is geworden. 1906 – 1910 Casa Mila
'La Pedrera' - de steengroeve - met deze bijnaam wordt een gebouw aangeduid, dat in de wereld uniek is. De gegolfde poreuze voorgevel herinnert tevens aan duinen en zandstrand, of men zou bij dit op een neer gekronkel van het gebouw kunnen denken aan een honingraat, die door vlijtige bijen is gebouwd. Gaudí construeerde met dit laatste wereldlijke gebouw, voordat hij zich met de Sagrada Familia ging bezighouden, een paradox, een kunstmatig natuurgebouw en tegelijk de samenvatting van al die vormen, waarmee hij inmiddels beroemd is geworden. Op het dak bevinden zich de imitatie van de bank in het Park Güell en zijn steeds imposanter wordende en potsierlijke schoorstenen. Maar bij het Casa Milà werd dit zelfs nog overtroffen. De natuurlijk lijkende vormen werden pure kunstvormen, die slechts herinneren aan natuurlijke gegevens. De voorgevel vergeleek men zeker niet ten onrechte met het oppervlak van een door een storm geteisterde zee. De kleine mozaïekornamenten in de voorgevel lijken op bruisend schuim; bij Gaudí, hoe zou het anders, had het een puur versierende functie. Gaudí imiteerde de natuur niet.
35
Het terrein van meer dan 1000 vierkante meter oppervlakte was een uitdaging. Het lag dan wel op de hoek van twee straten, maar Gaudí construeerde het zo, dat deze het karakter van één gebouw kreeg. De hoek kwam zelf op de achtergrond, verdween bijna. Hij schiep een soort rondbouw. Wanneer men een luchtfoto van het gebouw bekijkt, ziet men dat deze binnenplaatsen alles naar zich toetrekken, niet alleen maar het licht en de lucht. Het zijn een soort reusachtige trechters. Door de schuine huiswanden aan het eind van deze trechters lukte het Gaudí zelfs nog de zolderverdieping van licht te voorzien.Al deze ideeën hebben in minder mate ornamentele, maar vooral praktische doelstellingen. Net als bij het Casa Batlló steekt hier de voorgevel met een zuil - van een meter zelfs - op de stoep uit. Van verwijderen was geen sprake. De stad zou er uiteindelijk mee akkoord gaan, mits Gaudí het uitspringende gedeelte van de voorgevel weg zou halen. Gaudí, blijkbaar geheel tot toenadering bereid - was het ermee eens, alhoewel onder één voorwaarde, namelijk dat hij op die plek een bord zou mogen zetten, waarop vermeld zou staan waarom hij dit gebouw moest verminken. De stad trok haar protest vervolgens in. Het volgende bezwaar van de kant van de
36
autoriteiten kwam, toen Gaudí - opnieuw - de voorgeschreven maximumhoogte overschreed. Dit zag men al aankomen, want Gaudí veranderde zijn bouwplannen al tijdens de bouwwerkzaamheden. Ook hier won Gaudí: hij zag niet van de door het geplande zolderverdieping af.
Niets aan dit gebouw is gelijkvormig. De harmonische vormgeving van de voorgevel is ook binnen te zien. Nergens ziet men een rechte lijn; alles lijkt beeldend vormgegeven. Op het dak bevindt zich een grappig landschap van schoorstenen en ventilatiekokers in de vorm van surrealistisch lijkende sculpturen, die pas later in de kunstgeschiedenis, niet binnen de architectuur - want Gaudí's Casa Milà bleef uniek - maar in de beeldhouwkunst, werden herhaald.
37 Salvador Dali (11 mei 1904 - 23 januari 1989)
Salvador Dali kreeg zijn opleiding in Madrid. In 1927/28 was hij in Parijs, waar hij Picasso en André Breton (1896-1966) leert kennen. Dali sloot zich in 1929 bij het Surrealisme aan, waar hij door André Breton werd verwelkomd. In 1938 echter werd hij door deze zelfde Breton weer buiten de groep gesloten. Na een verblijf in de Verenigde Staten, vestigde Dali zich in het Spaanse Figueras. Dali verliet het impliciete Marxisme van de surrealisten, maar bleef de Freudiaanse beeldenrijkdom onderzoeken. Zijn belangrijkste werk schiep hij in de jaren '30. Zijn schilderijen kenmerken zich door merkwaardige voorstellingen die nauwkeurig realistisch zijn afgebeeld. Vooral dubbelbeelden en beeldrijm spelen een belangrijke rol. In zijn voorstellingswereld kunnen mieren even groot als mensen en horloges slap zijn.
Dali: "Het feit dat ik....mijn eigen beelden
niet versta, betekent niet dat die beelden geen betekenis zouden hebben; integendeel, hun betekenis is zo diep, verscheiden, samenhangend en onwillekeurig, dat ze zich aan eenvoudige logische ontleding onttrekt."
38
(Uit een reisbeschrijving; de Dali-route) “KORTSLUITING en een brand verrasten de meester in zijn slaap op 30 augustus 1984. In de Cadillac werd hij voor verzorging naar Barcelona afgevoerd. Al gaf hij daarvoor pas zijn toestemming nadat hij eerst nog even de werkzaamheden voor zijn museum in Figueres had mogen bekijken. Zo zijn we aangeland in de stad waar hij geboren werd en waar hij zijn eigen bizarre mausoleum inrichtte, het Teatre-Museu Dalí, in het door de burgeroorlog vernielde stadstheater. Zevenhonderdduizend bezoekers komen er elk jaar langs, wat het museum tot het op drie na grootste van Spanje maakt. Alleen al luisteren naar de commentaar van de lui die er rondlopen is een plezier op zich. Zoals bij de spiegels in de vorm van vrouwenlichamen. ,,De man moet toch geweldig gefrustreerd zijn'', zegt een Nederlandse vader doodernstig, alsof hij weet waarover hij praat. ,,Maar je moet toch fantasie hebben om dit allemaal zo vol te krijgen'', repliceert zijn opbloeiende dochter. Terwijl moeder niets zegt, aandachtig kijkt en aarzelend met de vingers een van de broden aan de wand betast. In de zijvleugel van het Teatre-Museu bracht Dalí zijn laatste jaren door, in een appartementje dat daar voor hem werd ingericht. Ziek, sukkelend en omgeven door medewerkers die vooral bezig waren met het voorbereiden van de erfenis. Meer nog dan in de jaren zeventig bleef hij met bevende hand lege vellen van zijn handtekening voorzien, om er later etsen op te laten afdrukken. Vandaag wordt het appartement bezet door de mensen van de Fundació GalaSalvador Dalí, de stichting die zijn erfenis en het copyright te beheren kreeg. Veelal jonge afgestudeerden, die Dalí nooit gezien hebben, maar als ware kinderen van de jaren negentig perfect weten hoe en hoeveel geld hij kan opbrengen. ,,Met de Dalí-route van Figueres over Púbol naar Cadaqués doen we ook aan di-
39 versificatie van het toerisme'', zegt woordvoerder Jordi Falgas. ,,We hopen mensen hier te krijgen die niet zozeer in zon en zee geïnteresseerd zijn en die ook buiten de zomer-maanden komen.'' In de souve-nirwinkel bij de uitgang van het museum staat inmiddels ook chocolade en confituur te koop met de handtekening van de meester op het etiket. Dalí stierf op 23 januari 1989 in het ziekenhuis van Barcelona. Twee dagen voordien maakte de burgemeester van Figueres bekend dat de kunstenaar hem
persoonlijk had laten weten niet in Púbol, maar in zijn Teatre-Museu begraven te willen worden. Hij wordt op zijn verzoek bijgezet in de crypte van zijn Theatermuseum in Figueras. Waarmee de discussie ontbrandde of die verrassende wending niet van de ijlende oude man was afgedwongen. Zoals er discussies+ waren over het respect voor zijn wil bij de begrafenisceremonie. En over zijn testament, waarbij de Catalanen beweerden ,,bedrogen'' te zijn door Madrid. Zou Dalí dat allemaal afgekeurd hebben? Waarschijnlijk niet. Inzake merchandising, mediamanipulatie en financiering uit toerisme was hij zelfs een pionier. Dat de huizen van de Grote Voyeur - waar behalve hijzelf en Gala niemand ooit één keer heeft overnacht - nu massaal bezocht worden door nieuwsgierigen, zou hem vermoedelijk zelfs enig plezier geschonken hebben. Je ziet hem zo kijken, in zijn laatste levensjaren vanuit zijn appartement in het museum, naar de meisjesachtige jongens, de Europese bourgeoisie en de Spaanse schoolmaagden die enigszins in verwarring hun portie Grote Cultuur komen oplepelen. Om hun achterwerken te taxeren op hun erotische waarde. Want ook op dat vlak beschouwde Dalí zich als een kenner.
Iedere morgen wanneer ik wakker wordt, is mijn grootste vreugde: dat ik Salvador Dali ben.
40 Joan Miró (1893-1983)
Joan Miró: "Honger was een belangrijke bron voor hallucinaties.
Ik zat soms urenlang te kijken naar de kale muren van mijn atelier, terwijl ik deze vormen probeerde te vangen op papier of doek...Geleidelijk aan ging ik van hallucinaties over op vormen die opgeroepen worden door fysieke elementen maar toch ver van het realisme staan. In 1933 scheurde ik b.v. dikwijls kranten in ruwe vormen en plakte ze op karton. Dagenlang plakte ik zulke vormen over elkaar. Nadat de collages af waren dienden zij als uitgangspunt voor mijn schilderijen. Ik kopieerde de collages niet. Zij suggereerden mij slechts vormen..."
41
Picasso, Pablo (1881 - 1973) Spaans schilder, tekenaar, beeldhouwer, grafisch kunstenaar en keramist, begon zijn artistieke activiteiten onder leiding van zijn vader, een hoogleraar aan de kunstacademie te Coruña. In 1895 volgde diens benoeming aan de academie in Barcelona, waar de zoon in 1896 voor de tekenklas werd ingeschreven. Toen hij zestien jaar was, vond de eerste tentoonstelling van Picasso's werk plaats. In Barcelona begaf hij zich in de kring van jonge, vooruitstrevende schilders en schrijvers, die hem in contact brachten met de internationale stromingen in de beeldende kunst. In het najaar van 1897 werd hij toegelaten tot de Koninklijke Academie San Fernando te Madrid, die hij echter al in het volgende jaar verliet; hij ging schilderen op het land. In 1900 keerde hij terug naar Barcelona, waar het vooruitstrevende blad 'Joventud' zijn tekeningen publiceerde. In hetzelfde jaar maakte hij zijn eerste reis naar Parijs, waar schilders als Henri Toulouse, Lautrec en Monfa zijn voorbeeld waren. In 1901 werkte hij in Madrid, waar hij met zijn vriend Soler het tijdschrift 'Arte Joven' oprichtte; hij maakte de illustraties voor het eerste nummer. Typerend voor het grote levenswerk van de vruchtbaarste kunstenaar van de 20ste eeuw is dat Picasso steeds weigerde zich op één stijl -zelfs al was die door hemzelf uitgevonden- vast te leggen: zo is er sprake van zijn "Blauwe periode" met de doffe blauwe kleuren en randfiguren van de maatschappij, zoals bijvoorbeeld armen. Hierop volgde zijn "Roze periode", gekenmerkt door de zacht
42 kleuren en circusartiesten. Daarna (1906-1907) ging de derde dimensie een rol spelen in het werk van Picasso, maar reeds in 1907 begon zijn stijl naar het kubisme te nijgen, dat hij, samen met Georges Braque, ontwikkelde. In 1915 komen, naast zijn kubistische schilderijen, ook meer realistische werken opduiken met klassieke motieven. In de jaren dertig traden twee nieuwe tendensen naar voren: de hernieuwde bezigheid met plastiek en de oriëntatie op een eigen mythologische thematiek, dat aan de basis lag van 'Guernica'. In 1946 begon een nieuwe fase, waarin hij de levensvreugde uitbeeldde in zijn oeuvre, maar deze werd onderbroken door de koude oorlog. Sinds 1950 hield hij zich ook bezig met het werk van grote meesters.
Palau de la Musica Catalan (1905-1908)
Adres : Carrer Amadeus Vives 1, Barcelona. Deze concertzaal werd gebouwd voor een beroemd plaatselijk koor. In 1906 moest de bouw stopgezet te worden, omdat de financiële middelen uitgeput waren, maar dankzij bijdragen van artiesten en burgers konden de werken weer gestart worden. Het vormt een van de hoogtepunten van Domènechs werk, zowel op decoratief als op constructief gebied. Dit is echt een overweldigend gebouw, zowel aan de buitenkant, als in het interieur. De gevel is overdadig versierd met beelden en mozaïek en zit vol symboliek. Het geeft een ongestructureerde aanblik, maar het gebouw is wel degelijk volgens rationalistische structuren gebouwd. De overgang tussen buitenkant en interieur verloopt geleidelijk. Er werd optimaal gebruik gemaakt van natuurlijk zonlicht. De concertzaal zelf is overdekt met een veelkleurige glazen koepel. Gedurende de jaren 80 werd het gebouw volledig gerenoveerd en uitgebreid om aan de huidige normen van een concertzaal te voldoen.
43
44
Begeleiders
Marcel van Dijk 00-31-6 48796493 Maarten Rommens 00-31-6 24736839 Jeroen Rijlaarsdam 00-31-6 14734006 Elly Driessen 00-31-6 14129828 Frouwke van Leeuwen 00-31-6 42113920
