Verslag miniconferentie Duurzaamheid

Verslag miniconferentie Duurzaamheid

Voorwoord

2 Verslag miniconferentie Duurzaamheid

Duurzaamheid leeft in Rijswijk! Dat bleek wel tijdens onze miniconferentie op 14 april 2011 in het stadhuis. Niet alleen was de belangstelling voor deze conferentie groot, de deelnemers raakten bovendien niet over het onderwerp uitgepraat. De bijeenkomst begon met een inspirerende presentatie van architect Duzan Doepel. De discussies in de workshops verliepen geanimeerd en gingen tijdens de borrel aan het einde van de avond gewoon door. Onze vragen aan de deelnemers van de conferentie waren: wat kan de gemeente voor ondernemers en inwoners doen om het hen gemakkelijker te maken om duurzaam te ondernemen en te leven en wat kunnen ze zelf doen. Hierover gingen zij aan de hand van bepaalde thema’s met elkaar in gesprek. Aan het eind van de avond presenteerden zij elkaar de uitkomsten van de workshops.

De uitkomsten hebben we gebruikt bij het opstellen van een beleidsnota over duurzaamheid, die een looptijd krijgt van vandaag tot 2020. Als gemeente doen we al veel op het gebied van duurzaamheid, maar dat willen we structureler gaan aanpakken. Vandaar de beleidsnota. De avond heeft veel bruikbare ideeën opgeleverd en het was voor ons een uitdaging om ze goed op te pakken. Een aantal daarvan hebben we verwerkt in de Duurzaamheidsagenda 2020, op weg naar een duurzaam Rijswijk. De gemeenteraad is inmiddels akkoord gegaan met dit beleidsplan. Om uw enthousiasme en creativiteit te blijven prikkelen, hebben we een impressie van de miniconferentie samengesteld. Wellicht put u inspiratie uit de ideeën die u hierin aantreft. Dick Jense Wethouder van onder meer duurzaamheid

Verslag miniconferentie Duurzaamheid 3


Workshop Plaspoelpolder

De deelnemers vonden dat het bedrijventerrein zich duidelijk moet profileren: als het in 2040 nog wil bestaan, dan heeft het imago een facelift nodig. Het bestemmingsplan zou flexibeler moeten worden - met minder regels - waardoor het gemakkelijker wordt om meer duurzame bedrijven aan te trekken. De Plaspoelpolder kan attractiever gemaakt worden door het gebied te ‘vergroenen’: werknemers besteden hier veel van hun tijd. Een snelle slag kan worden geslagen door daktuinen aan te leggen. Betrek eigenaren en ondernemers bij de plannen voor verduurzaming van het gebied: oplossingen ontstaan alleen door samenwerking en gezamenlijke inspanningen. Ondernemers moeten hierin ook een omslag maken. Zo kunnen zij voor duurzame lampen kiezen als ze hun verlichtingsarmaturen moeten vervangen. Een groot aantal panden is geen eigendom van de gebruiker: de eigenaar/financier heeft wellicht andere plannen met het gebouw. Een samenwerkingsverband zou het onderwerp duurzaamheid kunnen oppakken, bijvoorbeeld met een website met een kennisportaal.


De ideeën uit deze workshop zijn ingedeeld aan de hand van people, planet en profit. People Als je een bedrijf wilt vestigen in Rijswijk, dan moet dat ‘groen’ gebeuren; • De Plaspoelpolder moet meer ‘groen’ krijgen, zodat een mooie zichtlocatie ontstaat en werknemers een leuke plek hebben om in de pauze te recreëren; • Meer voorzieningen bij bedrijven als winkels en openbaar vervoer; • Meer opleidingsmogelijkheden (leren en werken combineren); • Woonbestemmingen mengen met bedrijven; • Kennisinstituut opzetten en kennis delen.


Planet • Interactie met ondernemers op bijvoorbeeld warmte/ koude-opslag/aardwarmte. Hen ook betrekken bij andere beslissingen over de inrichting van het gebied. Samen werken aan een duurzaam terrein; • Ondernemers (eigenaren) overtuigen van het belang van duurzaamheid; • Persoonlijke en directe benadering, hen bewust maken; • Tankstations met groen gas en elektrisch oplaadpunt; • Duurzame elektriciteit opwekken door bijvoorbeeld PV of een asfaltcollector; • Openbare verlichting omzetten naar Led-verlichting. Een balans aanbrengen in de verlichting door bijvoorbeeld tijdschakelaars. Profit • Naamswijziging van de Plaspoelpolder, imagoverbetering en clustering van bedrijven; • Isolatie en renovatie van oude gebouwen; • Leegstand van gebouwen terugdringen door bijvoorbeeld woningen te creëren in oude kantoorgebouwen; • Flexibeler bestemmingsplan; • Integrale verandering.


Workshop bewoners


De deelnemers aan de workshop voor bewoners bespraken de onderwerpen ‘Energiezuinig wonen in Rijswijk’ en ‘Kwaliteit leefomgeving verbeteren’. Voor het eerste onderwerp leverde dat de volgende conclusies op: • Voer een energiescan in om bewoners inzicht te geven in hun energieverbruik; zo worden ze zich bewust van hun gedrag en je krijgt duurzaamheid op de agenda; • De overheid moet energiezuinige nieuwbouw stimuleren (warmte-koude opslag, groene daken); • Zet een leasesysteem op voor huiseigenaren: lokaal midden- en kleinbedrijf huurt het dak en voert hier energiezuinige maatregelen uit, zoals energieopwekking. De opbrengsten zijn voor het bedrijf en de bewoners verdienen geld aan energiezuinige maatregelen; • Business investeringszoneconcept voor VvE; • Inzetten social media om energiebesparend gedrag te promoten; • Investeringen kan je goedkoper maken door het oprichten van een supergrote vereniging van eigenaren: VvE XXL. Zo krijg je samenwerking in wooncomplexen, straten en wijken en kan je massaal investeren in energiezuinige maatregelen;

• Begin op school met het opvoeden van leerlingen in energiebesparend gedrag: de kinderen gaan thuis vragen stellen en dwingen hun ouders om verantwoording af te leggen; • Neem de vanzelfsprekendheid van alledaagse dingen weg door kunstmatige schaarste te creëren, bijvoorbeeld van water. De brainstorm over het tweede onderwerp – kwaliteit leefomgeving verbeteren – leidde tot de volgende conclusies: • Creëer autovrije ruimtes in de stad: hierdoor komt ruimte vrij om op straat te leven en dat verbetert de sociale cohesie; • Autovrije ruimtes dragen bij aan een beter leefklimaat door afname van luchtvervuiling en geluidsoverlast en toename van veiligheid; • Maak stoepen toegankelijker voor minder validen; • Kinderen kunnen beter buiten spelen als er minder parkeer plaatsen zijn; • Plaats infrastructuur ondergronds om ruimte te creëren; • Dergelijke maatregelen zijn misschien overbodig door toekomstige nieuwe mobiliteit (door de lucht of meervoudig gebruik van vervoermiddelen als Green Wheels).



Workshop bouwen

De brainstorm over bouwen leverde een groot aantal suggesties op om te komen tot een duurzamer gedrag van bouwers en overheid. De discussie ging eerst over duurzaamheid in het algemeen, daarna over de toekomst, over maatregelen die bouwers kunnen nemen en tenslotte over de materiële kant van de zaak. Hieronder een aantal suggesties.

Algemeen • Woningen stoten vrij veel energie uit: woningisolatie en gedragsverandering van bewoners kunnen uitkomst bieden; • Pas het Bouwbesluit aan; beloon bouwers bij goed gedrag; • Beloon bewoners via de WOZ als hun woning een A-label heeft gekregen (mensen kopen geen huis vanwege het energielabel); • Bij energiezuinige woningen gaan de maandlasten omlaag, dat zou bij de financiering van de woning aan de orde moeten komen; • Procedures voor bewoners kunnen een stuk simpeler; zo zijn de procedures voor het realiseren van groene daken erg ingewikkeld; • Stel energienota’s begrijpelijk op, zodat mensen meer inzicht krijgen in wat ze verbruiken. Verslag miniconferentie Duurzaamheid 11

Toekomst • In Rijswijk-Zuid worden veel energiezuinige woningen gepland, waarbij gericht op de zon wordt gebouwd en je energie gebruikt als je die nodig hebt; • Wijkontwikkelingsplannen zijn belangrijk bij duurzaamheid en de bewustwording daarvan. Steenvoorde biedt veel kansen (veel volume en hoogbouw). Daar kan ook een lokaal warmtenet worden opgebouwd; • Er is een focus op nieuwbouw, maar de meeste winst is te behalen met oude woningen. De investeringen daarin zijn nog erg hoog. Dat zou van de grondprijs af moeten of je moet investeren in bestaande bouw. Eigen mogelijkheden • Inwoners zouden op een interactieve manier hun energieverbruik kunnen monitoren. Een ingreep aan een woning zou kostenneutraal moeten worden gedaan. • De kennis van de VvE’s over energiebesparing kan worden beïnvloed met de gemeente als transitiepunt. De overheid moet prikkels bedenken voor individuen en groepen. 12 Verslag miniconferentie Duurzaamheid

Materieel • Renoveer leegstaande gebouwen en geef ze een andere bestemming; • Nieuwbouw is alleen toegestaan als hergebruik bestaande bouw absoluut geen optie is; • Leegstaande kantoren kunnen worden veranderd in woningen; • Ontwerp een gebouw met oog op toekomstige andere functies (een gebouw kan eerst een school zijn en later een appartementencomplex); • Regelgeving (Bouwbesluit, bestemmingsplannen) kunnen flexibeler.


Workshop maatschappelijke organisaties en ondernemers (buiten de Plaspoelpolder)


Het doel van de brainstormsessie was om ideeën over duurzaamheid boven tafel te krijgen en antwoord te krijgen op de vragen: - Hoe kan je zelf als maatschappelijke organisatie of ondernemer verduurzamen? - Als maatschappelijke organisatie of ondernemer heb je invloed op de samenleving. Wat kan je rol zijn om de samenleving te verduurzamen? Het begrip duurzaamheid omvat veel thema’s die niet allemaal in één workshop besproken kunnen worden. De deelnemers kozen voor deze sessie de thema’s mobiliteit, duurzaam inkopen en duurzaam gebruiken. De volgende ideeën zijn aangedragen: • Inkopen bij organisaties die proberen klimaatneutraal te handelen en in te kopen; • Milieuvriendelijke leaseauto’s gebruiken; • Maïspennen kopen en gebruiken; • Klanten opzoeken die in de buurt van goede OV-verbindingen zitten; • Thuiswerken / flexwerken; • Milieuvriendelijk voor- en navervoer voor dienstreizen met OV; • Samen (met leveranciers, opdrachtgevers en andere samenwerkingspartners) naar oplossingen zoeken; • Vergaderingen beperken of andere vormen van vergaderen toepassen zoals videoconferentie en gebruikmaken van gedeelde documenten die overal te bewerken zijn; • Gescheiden afvalstromen.

Hierna ging de discussie voornamelijk over gescheiden afvalstromen, het recyclen van afval en het verduurzamen van gebouwen. De mogelijkheden werden voornamelijk verder toegespitst op het winkelcentrum ‘In de Bogaard’. Voor het bedrijfsafval zijn de volgende punten aangehaald: • Verder scheiden van afvalstromen (GFT, bedrijfsafval, plastic, papier); • Voor ondernemers zo organiseren dat het scheiden van afval zich terugverdient; • Letten op verpakkingsmateriaal; • Voor het goed en consequent scheiden van afval dient een mentaliteitsverandering plaats te vinden; • Het goede voorbeeld geven aan de consument heeft ook positieve gevolgen, daarom moeten initiatieven bekend worden gemaakt bij consumenten; • Beleggers informeren en overtuigen van de voordelen van een duurzame aanpak; • Delen van de (investerings)kosten. Businesscase In de Bogaard Daarna hebben de deelnemers in grote lijnen een mogelijke businesscase voor het winkelcentrum opgesteld. De betrokken partijen bij dit onderzoek naar verduurzaming van het winkelcentrum zijn de gemeente, ondernemers, leveranciers, beleggers en bezoekers.

Het doel van het onderzoek is aan te tonen welke voordelen het verduurzamen van het winkelcentrum heeft. Deze case zou bijvoorbeeld in de vorm van een schoolonderzoek uitgevoerd kunnen worden. Mogelijke onderzoekspunten zijn: • Het als belegger op lange termijn investeren in energiebe sparing; • Innovaties in de gebouwen zelf (bij onder meer renovatie) voor energiebesparing en winning. Oplossingen Als laatste is nog gekeken naar een aantal mogelijke concrete oplossingen die op korte termijn kunnen worden toegepast: • Reguleren van de afvalstromen; • Intensiveren/verbeteren van communicatie en samenwerking tussen ondernemers onderling en ondernemers, beleggers en de winkeliersvereniging; • De businesscase verder uitwerken en uitvoeren, wellicht in multidisciplinaire teams (zoals samenwerking van verschil lende opleidingen); • Mogelijkheid collectieve duurzame tas voor ‘In de Bogaard’ voor bewustwording van de consument; • Kijken naar opschaling van oplossingen die toepasbaar zijn voor de individuele burger; • Terugwinning energie en restwarmte gebruiken of verkopen aan omliggende bewoners; • Verduurzamen van de inrichting van de leef- en werkomgeving. Verslag miniconferentie Duurzaamheid 15



2020 Vision Europe BV

Betrokken organisaties


Adviesraad Wmo AM | Zuid-Holland ANP BAM Buurt- en speeltuinvereniging Inter Amicos Bewonersorganisatie Steenvoorde Noord Bewonersorganisatie Muziekbuurt Bewonersgroep Cromvliet Bewonersvereniging De Hoek Bewonersorganisatie Rembrandkwartier Bewonersorganisatie De Strijp BBR Beurshal Haaglanden Buurtschap Oud Rijswijk Contactgroep Rijswijk Zuid Corio Dura Vermeer DGA Protectie Consultancy BV De Resolutie EPO

Gemeente Rijswijk HD Projectrealisatie Houthoff Coaching Heijmans INBO/Deerns Jac van der Veen Evenemententechniek Jong in Rijswijk Kiwa Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie Logica Nederland BV Millenniumplatform Multicultureel centrum Don Bosco Modulus Olsthoorn Makelaars Oikokredit Ontwikkelingscombinatie De Bouten BV Profile Project BV Rabobank Rietbroek voor Schoonhouden Rijksbedrijvencentrum Rijswijkse Schouwburg Rijswijk Wonen

Scouting Martin Luther Kinggroep Scoutinggroep De Jaguars Scouting Meeuwen Watergeuzen Schouten & De Jong Projectontwikkeling Stichting Bewonersbelangen Rijswijk Midden Stichting Winkelcentrum Historisch Rijswijk Stichting Buurtschap Oud Rijswijk Stichting YMCA Rijswijk Stichting Winkeliersvereniging In de Bogaard Trias Vereniging Buurtraad Steenvoorde Van der Marel Sfeermeesters bv Vesteda Vidomes Vluchtelingenwerk Rijswijk VO Haaglanden Welzijn Rijswijk Wereldwinkel Wijkvereniging Leeuwendaal Zijlstra Drukwerk




Gemeente Rijswijk Stadhuis Bogaardplein 15 Postbus 5305 2280 HH, Rijswijk Telefoon: 070 3261000 E-mail: [email protected] Internet: www.rijswijk.nl

Verslag miniconferentie Duurzaamheid

Recommend Documents