Verslag Klantgroep bijeenkomst ‘Bewegen voor ouderen in en rondom woonzorginstellingen’ Datum: Locatie:
1 oktober 2013 Zorgspectrum Houten, Stationserf 82
Aanwezig:
Carry Putman (Vilente), Anja Heukels (Zorggroep Van Neynsel), Maaike Schneider (gemeente Den Bosch), Mary Noordhoek (Careyn), Connie Pak (Careyn), Tanja Hak (Carentreggeland), Susan Vrijkotte (Zorggroep Solis), Jonneke Kroes (Zorgspectrum), Marlies van Elderen (Beweegwinkel), Liesbeth Preller (NISB) en Marco Barten (NISB)
Verslag:
LPR/MBN
Het doel van de bijeenkomst is om samen met aanwezigen te kijken op welke terreinen NISB kan bijdragen aan het goed informeren van het werkveld over bewegen voor ouderen in en rond woonzorginstellingen. De bouwstenen van IGZ worden hierbij als uitgangspunt genomen. Er is door NISB een algemene inleiding gehouden over bewegen en bouwstenen. Naar aanleiding daarvan is een algemene bredere discussie gehouden waarin onder andere werd gesproken over de status van de bouwstenen, en over specifieke bouwstenen die niet verder uitgediept werden. “Waarom mensen dingen doen of niet doen, motivatie vind ik heel intrigerend.” [Marlies] Algemeen Stimulerend: • De Inspectie wordt als autoriteit gezien en de bouwstenen kunnen dus een goede aanleiding zijn om de manager aan te spreken om binnen WZI’s meer aan bewegen te gaan doen. Neutraal • Verantwoordelijkheid voor risico’s door meer bewegen moet duidelijk zijn. Veiligheid moet ook integraal onderdeel zijn van beleid. “Niemand hoeft mij te vertellen dat bewegen goed is. Doe het op een leuke manier!” [Anja] Financiering Belemmerend: • Voor RvB kan het lastig zijn als beter beweegbeleid meer gaat kosten; prioriteit ligt niet bij bewegen. Stimulerend: • Mogelijkheid van inzet van een Buurtsportcoach; 40% wordt gefinancierd vanuit het rijk en 60% vanuit andere bronnen. De gemeente bepaalt waar deze ingezet worden, maar zal/kan ook ontvankelijke zijn voor suggesties uit de praktijk.
• • •
Sportimpuls. Is niet genoemd maar aanvraag behoort ook tot de mogelijkheden om gedurende 2 jaar ‘interventies’ gefinancierd te krijgen. Zoek samenwerking met anderen: bijv. een school als het om een Beweegtuin gaat. Overzicht met financieringsmogelijkheden.
“Wat is de prikkel om mensen in beweging te krijgen?” [Carry] Bouwsteen 3: structuur Stimulerend • Functie van fysio-assistent. • Inzet van stagiaires van verschillende niveaus Belemmerend • De RvB vindt mogelijk dat bewegen al snel iets medisch moet zijn vanwege de risico’s, waardoor het beperkt blijft tot de fysio. Andere professionals hebben ook belangrijke bijdrage. • Duidelijkheid waar verantwoordelijkheid ligt, is vaak nog niet het geval. onduidelijk. Bouwsteen 4. scholing. • Inzet van programma’s en apparatuur is aanleiding om te kijken naar scholing, oa voor AB’ers en gebruikers zelf. Bouwsteen 5. Zorgleefplan. Stimulerend • Mogelijk: er komt specifieke module bewegen voor zorgleefplan. Bouwsteen 6. mogelijkheden. • Specifieke programma’s als/voor seniorenfitness en valpreventie, en inzet van iets als Silverfit. • (zie ook voor verschillende programma’s onder ander menukaart Sportimpuls (zoek op juiste doelgroep). Home | Menukaart Sportimpuls )
Bouwsteen 7. buurt. (ruime zin des woords) Vanuit aankomende veranderingen wordt het noodzakelijk om hier meer aandacht aan te besteden.
• •
Genoemd zijn: • Beweegtuin Inzet ambulant geriatrisch team Aantrekkelijk maken van omgeving voor kinderen i.v.m. inzet vrijwilligers
(3) bouwstenen onder het vergrootglas Bij de uitnodiging hebben we geïnventariseerd welke van de zeven bouwstenen de deelnemers met elkaar willen bespreken. Hieruit is een prioritering gekomen. Tijdens de bijeenkomst hebben we met elkaar besloten deze bouwstenen plenair met elkaar te “Het is mooi om te zien dat mensen bespreken. Hieronder volgt een uitwerking van de nog zoveel kunnen. Er zit nog zoveel bouwstenen 1 en 2, Beleid en cliënten betrekken. in iemand, haal dat er uit!” [Susan] Bij de bespreking van de bouwstenen kwamen de volgende elementen aan de orde: 1. Wat doen we al in de praktijk op dit thema? 2. Welke criteria kunnen dit thema meetbaar/toetsbaar maken? 3. Welke stappen moeten/willen we nog zetten? En welke ondersteuning is gewenst? Beleid Discussie: Carry (Vilente) vertelt dat beweegbeleid bij hen nu nog valt onder valpreventie. Nu is een project gestart waarbij bewegen onderdeel wordt van breder preventiebeleid. Verschillende onderdelen: screening – langs fysio – test beweegniveau. Het staat in het strategisch beleidsplan 2013-2016 en moet in 2014 in projectvorm verder uitgewerkt worden. Carry trekt voor beleidsvorming samen op met de manager van het Ambulant Geriatrisch Team (AGT). Tanja (Carentreggeland) vertelt over hun projectvoorstel met drie proeftuinen. Doel is dat zorg en AGT samen optrekken en behoeften en mogelijkheden van klanten in kaart brengen (beweegkaart/zorgkaart). Dit samen optrekken van zorg en AGT vergt een cultuuromslag. Anja (Zorggroep van Neynsel) onderstreept het belang van gezamenlijk optrekken van zorg en beweegprofessionals, ‘alles is bewegen’. Cliënten die veilig en zelfstandig bewegen is een verbindend doel en ‘trainen in plaats van helpen’ zijn woorden die daarbij passen. Wat is er nodig? Inventariseer de mogelijkheden en behoefte (functioneel, therapeutisch en recreatief bewegen). Het vergt een andere mindset bij zorg, behandelaars, medewerkers, “Het is mooi om mensen met heel veel cliënt, familie, mantelzorgers en vrijwilligers. plezier een bal te zien overgooien.” [Tanja] Anja geeft aan dat bij hen de component bewegen onderdeel is van het beleidsthema ‘integrale wijkzorg’. Het is van belang het expliciet en structureel in te bedden. Controle door IGZ op de toepassing van de bouwstenen vind zij goed. Dan gaat er iets gebeuren in beleid. Financiering lijkt binnen organisaties een probleem. Anderzijds is het een kwestie van belang en prioriteit, het willen investeren. Wat kan helpen is financieringsmogelijkheden/-bronnen laten zien: goede voorbeelden, regelingen buurtsportcoach en sportimpuls en innovatiefondsen. Het is mede in dat kader van belang de eigen organisatie in samenhang/wisselwerking te zien met de omgeving en partijen in die omgeving. “Mensen vinden de persoonlijke aandacht zo heerlijk en ik vind het heerlijk om met ouderen te werken."”[Connie]
Wat doe je al in de praktijk? Visie dementie-bewegen (thuis + instelling) in ontwikkeling (Zorggroep Solis) Beweegbeleid was onderdeel valpreventie (Vilente). Toekomst opgehangen aan breder preventiebeleid (moet bewegen onder gaan vallen). Functioneel / therapeutisch / recreatief bewegen
Criteria – meetbaar/toetsbaar Cliëntdossier
Protocollen
Zorgleefplan
Visie Strategisch plan bewegen
Stappen en ondersteuning Afspraken maken en cultuurverandering realiseren met zorg- en therapieprof. Personeel scholen op omslag + toetsen hoeveel gevolgd
Financieringsmogelijkheden – Buurtsportcoach, Sportimpuls, innovatiefondsen. Goede voorbeelden Bewezen aanpak / voorbeeld /onderzoek / cijfers
Tactisch plan bewegen Een norm voor bewegen in woonzorginstellingen (wel rekening houden met zzp)
“Ik merk dat dementerenden er heel veel plezier aan beleven en er naar uitkijken.” [Mary] Cliënten betrekken Discussie: Connie (Caryn) geeft aan dat de intake een belangrijk moment is om mogelijkheden en wensen helder te krijgen. En dat kan beter. Vroeger betrok de Eerstverantwoordelijke (EVV’er) de verschillende disciplines daarbij. Carry geeft aan dat dit in hun pilot gedaan wordt. Met ieder die nog kan bewegen wordt het beweegniveau bepaald en wensen/behoeften wat te ontwikkelen/behouden. Met een vragenlijst als hulpmiddel en een eerste fysioconsult worden uitgangspunten en doelen opgenomen in het zorgleefplan. De valpreventie-lijst is al een mooi uitgangspunt. De beweegmodule als “Dat ik mensen die totaal niet meer actief zijn van 1 onderdeel van het zorgleefplan is een minuut op de loopband naar 10 minuten kan welkome aanvulling. krijgen.” [Jonneke] Jonneke (Zorgspectrum) vertelt dat bij hen het beweegadvies en bijbehorend programma ook inzichtelijk zijn voor de verzorging en familie/matelzorg. Dan kunnen mensen ook buiten de therapie oefenen. Wat doe je al in de praktijk? Checklist valpreventie / inventarisatie Pilot (Vilente) Familie en cliënt mogen beweegvoorzieningen gebruiken (met een
Criteria – meetbaar/toetsbaar Intake – mogelijkheden + wil om te bewegen helder Zorgleefplan, module bewegen Zorgdoel mobiliteit in zorgleefplan
Stappen en ondersteuning Intake verbeteren
Wat doe je al in de praktijk? programma) Cliëntenraad betrekken
Criteria – meetbaar/toetsbaar
Stappen en ondersteuning
Behoefteonderzoek Cliëntenraad betrekken
Afsluiting NISB heeft de bijdrage van alle aanwezigen erg op prijs gesteld. Binnen het team wordt bekeken wanneer een volgende bijeenkomst gehouden kan worden en over welke thema’s. Het ligt in de lijn van de verwachting dat een volgende keer binnen deze groep en daarbuiten gekeken wordt wie (van de organisatie) specifiek in een bepaald thema geïnteresseerd is. “Ik heb zoveel mensen zien opknappen door te gaan bewegen.” [Maaike]
