Sporten en bewegen voor ouderen in Den Helder Klantonderzoek Wmo Gemeente Den Helder Juli 2012

Sporten en bewegen voor ouderen in Den Helder Klantonderzoek Wmo 2011

Gemeente Den Helder Juli 2012

Sporten en bewegen voor ouderen

Colofon Uitgave :

I&O Research BV Van Dedemstraat 6C 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl

Rapportnummer :

2012-1879

Datum :

juli 2012

Opdrachtgever :

Gemeente Den Helder, mede begeleid door het WmoPlatform

Auteurs :

Layla Leerschool, MSc Drs. Ankie Lempens

Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

2


Voorwoord

In dit voorwoord zal ik niet in gaan op de uitkomsten van het klantonderzoek Wmo 2011, gericht op “Sporten en bewegen voor ouderen in Den Helder”. De cijfers en toelichtingen, conclusies en aanbevelingen spreken namelijk voor zich, zeker ook door de toegankelijke en overzichtelijke manier van presenteren. Voor mij is belangrijk dat er ook daadwerkelijk iets met de uitkomsten gebeurt. Wie komt in beweging om in dit geval ouderen zich - nog meer bewust te laten worden van het belang van op zijn minst genoeg bewegen? Wie gaat aan de slag om het aanbod aan mogelijkheden om te bewegen en te sporten voor deze doelgroep nog beter af te stemmen op vraag en behoefte? Wie...enfin, u begrijpt wat ik bedoel. Daarvoor is samenspraak en samenwerking nodig tussen alle betrokken partijen, inclusief de ouderen zelf. Samen er voor zorgen, dat ouderen ervaren dat gericht en op hun mogelijkheden afgestemd bewegen en sporten goed is voor hun conditie, zowel lichamelijk als geestelijk. Dat bewegen en sporten ook bij kunnen dragen aan het doorbreken van sociale eenzaamheid, zeker als de mogelijkheden er “om de hoek” zijn. Ik hoef u niet te zeggen wat dát voor voordelen heeft. Het onderwerp voor het onderzoek 2011 kwam vanuit het Wmo-platform. Een werkgroep uit dit platform heeft het onderzoek ook begeleid. Ik bedank zowel het Wmo-platform als de begeleidende werkgroep van harte voor het aandragen van dit onderwerp en het begeleiden van het onderzoek. De buitengewoon hoge response toont aan, dat het onderwerp ook echt leeft! Alle reden dus om nu letterlijk en opnieuw samen in beweging te komen om met de uitkomsten van dit onderzoek ook daadwerkelijk aan het werk te gaan! Wiltrude Turnhout – van den Bosch,wethouder Wmo

3


Inhoud

Samenvatting en conclusie 1. Inleiding 2. BeweegBeweeg- en sportgedrag 2.1 Beweeg- en Fitnorm 2.2 Meest beoefende sporten 2.3 Wijze van sporten

3. Attituden en bewustzijn 3.1 Ideeën en gedachten over bewegen 3.2 Bewustzijn eigen beweeggedrag 3.3 Bewustzijn (on)gezond gewicht

5. BeweegBeweeg- en sportaanbod 5.1 Voorwaarden aanbod 5.2 Bekendheid aanbod 5.3 Match vraag en aanbod volgens doelgroep 5.4 Match vraag en aanbod volgens professionals

Bijlagen Bijlage 1: Definitie beweegnormen Bijlage 2: Overzicht meest beoefende sporten Bijlage 3: Kenmerken respondenten Bijlage 4: Vragenlijst

4. Motieven en belemmeringen 4.1 Belangrijkste beweegredenen 4.2 Wens om meer te bewegen 4.3 Drempels 4.4 Lichamelijke belemmeringen

4


Samenvatting & conclusie (1)

Niet alleen voor de gezondheid Ouderen bewegen niet alleen voor hun gezondheid: plezier en ontmoeting staan tevens centraal. Deze aspecten zien ouderen graag terugkomen in het sportaanbod. Dit moet niet gericht zijn op prestaties en het liefst gecombineerd worden met gezelligheid en ontmoeting. Ook vrijblijvendheid (geen abonnement nodig) en een sportaanbod dichtbij huis vindt men belangrijk. De oudste groep hecht er daarnaast waarde aan om met leeftijdsgenoten en gelijkgestemden te sporten. Ten slotte heeft een aanzienlijk deel behoefte aan deskundige begeleiding bij het bewegen – zeker als zij voor het eerst (weer) gaan bewegen.

De gemeente Den Helder hecht er veel belang aan dat haar inwoners actief, zelfredzaam en zo gezond mogelijk oud kunnen worden, en wenst daarom meer inzicht in de motieven en belemmeringen van ouderen op het gebied van beweging en sport. Welke eventuele knelpunten en drempels ervaren ouderen op hun weg naar een gezonder leefwijze en missen zij daarin een bepaald (ondersteunings)aanbod? Om op deze vragen een antwoord te krijgen, heeft de gemeente onderzoek laten uitvoeren door I&O Research. Deze samenvatting en conclusie beschrijven de belangrijkste resultaten. Bijna helft ouderen haalt NNGB Iets minder dan de helft van de ouderen in Den Helder voldoet aan de NNGB: de Nationale Norm Gezond Bewegen. De hoeveelheid beweging hangt samen met woonwijk, inkomen en gezondheid. Bewoners van Nieuw Den Helder bewegen meer dan gemiddeld. Ouderen, bewoners met een laag inkomen en/of gezondheidsproblemen sporten minder dan gemiddeld.

Lichamelijke beperkingen Overgewicht en een beperking of chronische ziekte beletten ouderen om voldoende te bewegen. Degenen die hier last van hebben, vinden hun uithoudingsvermogen beperkt en zijn onzeker over wat hun lichaam aan kan. Deze groep wil graag meer gaan bewegen, maar heeft daarvoor wel een aangepast aanbod en begeleiding nodig. Dat is er nog onvoldoende en/of is niet bekend, vinden zowel de doelgroep zelf als de professionals op het terrein van welzijn en sport.

Positief verband bekendheid beweegnorm en voldoende bewegen Zes op de tien ouderen kennen de norm voor gezond bewegen en ruim de helft van hen voldoet hier ook aan. Van de senioren die onbekend zijn met de beweegnorm haalt iets meer dan een derde de NNGB. Er bestaat dus een positief verband tussen bekendheid met de norm en voldoende bewegen.

66%

Andere drempels: kosten, gezelschap & onbekendheid met aanbod Circa vier op de tien ouderen die op grond van de NNGB onvoldoende bewegen, verwachten meer te gaan bewegen als het aanbod minder duur zou zijn of als zij gezelschap zouden hebben om mee te gaan sporten. Ook onbekendheid met het aanbod is een bottleneck: een derde van de senioren denkt meer te gaan sporten als ze op de hoogte zouden zijn van de activiteiten voor mensen van hun leeftijd. Een vergelijkbaar deel zal naar eigen zeggen meer gaan sporten als ze wisten hoe daarmee te beginnen.

Van de ouderen met een beperking of chronische ziekte wil graag meer bewegen 5


Samenvatting & conclusie (2) Positieve attitudes over bewegen De meeste ouderen kijken positief aan tegen bewegen: ze vinden het goed voor hun gezondheid, een leuke en ontspannende bezigheid en een manier om anderen te ontmoeten. Maar weinig ouderen vinden lichamelijke inspanning - zoals bij sport - vervelend. Onbekendheid speelt gebruik aanbod parten Ruim de helft van de ouderen is onbekend met het sporten beweegaanbod in de gemeente Den Helder. Degenen die het aanbod wel kennen, vinden dit doorgaans goed aansluiten op hun persoonlijke behoeften. De senioren noemen als belangrijkste verbeterpunten voor het sportaanbod: de kosten (die moeten naar beneden), de nabijheid (niet iedereen heeft vervoer), de mate waarin het aanbod gericht is op ouderen en mensen met beperkingen, en de (on)bekendheid van het aanbod. De geïnterviewde professionals zijn het hiermee eens en noemen nog enkele aanvullende verbeterpunten, te weten: het vervoer (vooral voor de oudste groep een knelpunt) en deskundige begeleiding bij het sporten. Ten slotte blijken professionals net als de doelgroep geen overzicht te hebben van het (sporten beweeg)aanbod voor ouderen in Den Helder. Zij zien daarom graag dat dit meer onder de aandacht wordt gebracht, bijvoorbeeld door middel van een sociale kaart. Ook zien zij graag dat beweegmogelijkheden vanuit het Wmo-loket worden aangereikt en dat er vanuit de gemeente een sterkere verbinding tussen Wmo-, gezondheidsen ouderenbeleid wordt gelegd.

6

Hoofdstuk 1 Inleiding


1. Inleiding Aanleiding en achtergrond Het percentage senioren met gewichts- en bijbehorende gezondheidsproblemen is in Den Helder relatief hoog, zo blijkt uit recent onderzoek (GGD, 2011). Veel oudere inwoners blijken bovendien onvoldoende beweging te krijgen, terwijl dat essentieel is om ook op hogere leeftijd actief en zelfredzaam te blijven.

Aanpak Voor het onderzoek zijn 2.500 inwoners tussen de 55 en 75 jaar benaderd. Zij ontvingen per post een vragenlijst die zij na invulling kosteloos konden retourneren. In totaal hebben 968 personen de vragenlijst volledig ingevuld en geretourneerd: een respons van 39 procent. Meer informatie over de achtergrondkenmerken van de respondenten staat in bijlage 3.

De gemeente Den Helder hecht er veel belang aan dat haar inwoners actief, zelfredzaam en zo gezond mogelijk oud kunnen worden, en wenst daarom meer inzicht in de motieven en beweegredenen van ouderen op het gebied van beweging en sport. Welke eventuele knelpunten en drempels ervaren ouderen op hun weg naar een gezonder leefwijze en missen zij daarin een bepaald (ondersteunings)aanbod? Om op deze vragen een antwoord te krijgen heeft de gemeente, begeleid door het Wmo-platform, dit onderzoek laten uitvoeren door I&O Research.

Naast de enquête zijn vier interviews gehouden met professionals op het gebied van ouderenwelzijn en sport. Dit om meer inzicht te krijgen in de mogelijkheden voor sportstimulering, en dan met name de rol van het beweeg- en sportaanbod daarin. Gesproken is met: - Mw. I. Herders (De Wering) - Dhr. J. Swarte (Lokaal Samenwerkende Ouderenbonden) - Mw. P. Alders (Vrijwaard) - Dhr. D. van der Weide (Sportservice Den Helder)

Doel Doelstelling van het onderzoek is het bieden van inzicht in de redenen en motieven van ouderen om al dan niet te bewegen en inzicht in de factoren die het beweeggedrag kunnen stimuleren.

8

Hoofdstuk 2 Beweeg- en sportgedrag 2.1 2.2 2.3

Beweeg- en fitnorm Meest beoefende sporten Wijze van sporten


2.1 Beweeg- en fitnorm

Tabel 1 % inwoners dat voldoet aan de NNGB, Fitnorm en Combinorm

Drie beweegnormen, de NNGB (Nationale Norm Gezond Bewegen), de Fitnorm en de Combinorm, geven inzicht in de mate waarin mensen voldoende bewegen. De uitgebreide definities van deze normen staan in bijlage 1.

Kenmerk

Helft senioren beweegt voldoende In totaal voldoet 46 procent van de 55 t/m 75-jarigen aan de NNGB. Deze inwoners bewegen minimaal 30 minuten op gemiddeld vijf dagen in de week. De Fitnorm (ten minste drie keer per week minimaal 20 minuten intensief actief bezig zijn) halen minder ouderen: in totaal 23 procent. Ten slotte haalt 54 procent de Combinorm. Dat betekent dat ruim de helft van de 55 t/m 75-jarigen aan de NNGB en/of Fitnorm voldoet, en in die zin voldoende beweegt.

Categorie

NNGB

Fitnorm

Combinorm

55 t/m 64 jaar

47%

25%

55%

65 t/m 75 jaar

45%

21%

53%

Stad binnen de Linie

44%

22%

55%

Nieuw Den Helder

50%

27%

60%

De Schooten

44%

19%

50%

Julianadorp

45%

23%

50%

Man

42%

23%

51%

Vrouw

49%

23%

56%

Laag (< €1.200)

44%

16%

51%

Midden (€1.200€3.500)

46%

23%

54%

Hoog (> €3.500)

50%

32%

59%

Zonder beperking

50%

27%

57%

Met beperking

40%

19%

48%

46%

23%

54%

Leeftijd

Wijk

Senioren in Nieuw Den Helder en met hoog inkomen meest actief Of iemand de beweegnormen haalt, hangt samen met diens woonwijk, inkomen en gezondheid: - bewoners van Nieuw Den Helder zijn gemiddeld actiever dan bewoners van de overige wijken; - senioren met een laag inkomen voldoen minder vaak aan de verschillende beweegnormen dan degenen met een hoog inkomen, met name als het gaat om de fitnorm; - relatief weinig senioren met een beperking en/of chronische ziekte halen de beweegnormen; - vrouwen halen vaker de NNGB (maar niet de fitnorm) dan mannen.

Geslacht

Inkomen (huishouden, netto)

Positief verband met bekendheid beweegnorm Bekendheid met de beweegnorm en beweeggedrag hangen met elkaar samen. In totaal kennen zes op de tien ouderen de NNGB. Ruim de helft van hen (53%) voldoet ook aan de norm. Onder ouderen die de NNGB niet kennen is dit percentage lager, namelijk 36 procent.

Gezondheid Totaal

10

Landelijke sportdeelname Landelijk haalt 59 procent van de 55 tot 64-jarigen de NNGB, 20 procent de Fitnorm en 67 procent de Combinorm. Onder de 65 tot 75jarigen is dit landelijk respectievelijk 58, 13 en 64 procent*. Over het geheel bekeken bewegen ouderen in Den Helder dus minder dan gemiddeld in Nederland.

* Bron: Rapportage Sport, SCP en Mulier Instituut, 2010.


2.2 Meest beoefende sporten

Top 5 Meest beoefende sporten*

Fitness, fietsen en wandelen meest populair De meest beoefende sporten en beweegactiviteiten zijn fitness, fietsen en wandelen. Respectievelijk 36, 35 en 28 procent van de sportende senioren is minimaal eens per maand op deze manier actief. Tussen de jongere en oudere senioren zijn enkele verschillen. Zo maken 65 t/m 75-jarigen meer dan jongere senioren gebruik van beweegaanbod dat zich specifiek richt op 55-plussers (65 t/m 75 jaar: 8%, 55 tot 65 jaar: 3%), en doen zij ook vaker dan de jongere groep aan gymnastiek.

Fitness (36%)

1

Fietsen (35%)

2

De sport-top-3 van beide groepen bestaat uit dezelfde sporten maar in iets andere volgorde. Een overzicht van alle beoefende sporten per leeftijdsgroep is te vinden in bijlage 2.

Wandelen (28%)

3

Hardlopen (15%)

4 5

Zwemmen (12%)

Sporten via de computer Sporten via de computer (bijv. met de Wii Fit) is nog niet ingeburgerd bij ouderen. Een minderheid (respectievelijk 5 en 3%) van de 55 tot 65jarigen en 65 t/m 75-jarigen beweegt wel eens op deze manier.

11

* In % sportende senioren


2.3 Wijze van sporten Vooral 6565-plussers sporten in grotere groepen De meeste senioren sporten (meestal) in groepsverband: 38 procent in een groep van meer dan twee personen en 26 procent samen met een ander persoon. Circa drie op de tien ouderen sporten meestal alleen. Of men alleen of in een groep sport hangt mede af van de leeftijd. Inwoners van 55 tot 65 jaar sporten vaker individueel, terwijl 65 t/m 75-jarigen relatief vaak in een groep van 3 of meer personen sporten.

Figuur 1 Wijze van sporten: individueel of in groepsverband (in % sportende ouderen) 55 t/m 64 jaar

Total

29%

31% 0%

Alleen

Derde 6565-plussers doet beroep op sportaanbod voor senioren Ouderen die in georganiseerd verband bewegen, maken daarbij meestal gebruik van het reguliere sportaanbod. Maar één op de vijf van hen doet vooral een beroep op beweegaanbod voor senioren. Dit aandeel is sterk afhankelijk van leeftijd. Van de 55 tot 65- jarigen maakt nog maar 8 procent van de ‘georganiseerde sporters’ gebruik van beweegaanbod voor senioren. Onder 65 t/m 75-jarigen is dit al 32 procent.

24%

21%

65 t/m 75 jaar

Vooral georganiseerd sporten populair Een derde van de ouderen sport ongeorganiseerd. De rest sport in georganiseerd verband: 29 procent bij een sportvereniging en 24 procent op een sportschool. Vooral 65 t/m 75-jarigen maken (daarnaast) gebruik van het sportaanbod van stichtingen of welzijnsorganisaties.

64%

38%

4%

45% 26%

25%

34%

5%

38%

50%

Samen met kennis/familielid/partner

5%

75%

100%

In groep > 2 personen

Anders

Figuur 2 Wijze van sporten: georganiseerd of ongeorganiseerd (in % sportende ouderen)

Van de sportende ouderen beweegt in groepsverband

55 t/m 64 jaar

33%

65 t/m 75 jaar

30%

Total

32% 0%

24%

29%

24%

29% 25%

24%

50%

75%

3% 12% 10% 8%

6% 10% 100%

Ongeorganiseerd

Bij sportvereniging

Bij sportschool/fitnesscentrum

Via stichting/ welzijnsorganisatie

Anders

12

28%

Hoofdstuk 3 Attituden en bewustzijn 3.1 3.2 3.4

Ideeën en gedachten over bewegen Bewustzijn eigen beweeggedrag Bewustzijn (on)gezond gewicht


3.1 Ideeën en gedachten over bewegen

Figuur 3 Attituden over bewegen

Overwegend positieve ideeë ideeën over bewegen De ideeën en gedachten die ouderen hebben over bewegen zijn overwegend positief. Bijna iedereen vindt bewegen belangrijk voor de eigen gezondheid en de meeste senioren vinden het ook leuk om te doen. Veel senioren beschouwen bewegen vooral als een vorm van ontspanning. Bovendien is bewegen/sporten voor ruim tweederde van de ouderen een manier om anderen te ontmoeten. Ongeveer een tiende van de ouderen kijkt er anders tegenaan: zij bewegen of sporten alleen als het echt moet.

Bewegen is belangrijk voor mijn gezondheid

Ik vind bewegen/sporten leuk

Belang sociale aspect neemt toe met leeftijd Jongere en oudere senioren noemen ongeveer de zelfde beweegredenen. Het sociale aspect is voor de oudere senioren nog belangrijker: 71% van de 65 t/m 75-jarigen sport vooral om anderen te ontmoeten, tegenover 64 % van de senioren jonger dan 65 jaar. Ook huishoudensituatie speelt mee: alleenstaande senioren hechten meer waarde aan het sociale aspect van sporten dan ouderen in meerpersoonshuishoudens.

Bewegen/sporten is voor mij een manier om te ontspannen

41%

27%

0% Helemaal mee eens

5%

13%

33%

75%

Lichamelijke inspanning vind ik vervelend 3%14%

14

32%

55%

Bewegen/sporten is voor mij een manier om mensen of vrienden te ontmoeten

Van de ouderen vindt bewegen zeer belangrijk voor de eigen gezondheid

26%

69%

Ik beweeg/sport alleen als het echt moet 9% 16%

85%

13%2%

85%

83%

25%

50%

Beetje mee eens

75%

100%

Niet mee eens


3.2 Bewustzijn eigen beweeggedrag De Nederlandse norm voor gezond bewegen (NNGB) stelt dat volwassenen – dus ook ouderen – op minimaal 5 dagen per week ten minste 30 minuten zouden moeten bewegen. Op grond van deze norm beweegt iets meer dan de helft van de ouderen onvoldoende. In hoeverre zijn zij zich hiervan bewust?

Figuur 4 Persoonlijk oordeel beweeggedrag, uitgesplitst naar wel/niet voldoen aan NNGB 24% 91%

voldoet wel aan NNGB

Deel ouderen overschat hoeveelheid beweging Ruim driekwart van de ouderen beweegt naar eigen zeggen voldoende. Dat blijkt niet altijd terecht. Van de ouderen die niet voldoen aan de NNGB en dus feitelijk onvoldoende bewegen, is 65 procent zelf van mening wel voldoende actief te zijn. Dat betekent dat (doorgerekend naar de totale groep ouderen) ongeveer een derde onvoldoende in beweging is, zonder zich daarvan bewust te zijn. Andersom is de discrepantie minder groot: 91 procent van de ouderen die de NNGB halen, vindt zelf ook dat zij voldoende bewegen.

1 op de 3

65%

voldoet niet aan NNGB

7% 2%

77%

totaal 0%

25%

16% 50%

75%

"Ik beweeg voldoende" "Ik beweeg niet voldoende, niet onvoldoende" "Ik beweeg onvoldoende"

ouderen beweegt onvoldoende, maar is zich hiervan niet bewust

15

11%

7% 100%

3.4 Bewustzijn (on)gezond gewichtSporten en bewegen voor ouderen Meer dan de helft van de ouderen die aan deze enquête deelnamen, is te zwaar. Op grond van de BMI heeft 42 (licht) overgewicht en 16 procent ernstig*. Dat betekent dat een minderheid van 41 procent een gezond gewicht heeft. Dit komt ongeveer overeen met onderzoek van de GGD Hollands Noorden (Gezondheidsenquête Ouderen, 2009). In hoeverre zijn ouderen zich bewust van de mate waarin hun gewicht al dan niet gezond is?

Figuur 5 Eigen oordeel gewicht, uitgesplitst naar gezondheid gewicht op basis van BMI ondergewicht

13%

75% 74%

gezond gewicht

Eén op de vijf ouderen onbewust van eigen overgewicht De meeste ouderen zijn zich bewust van de (on)gezondheid van hun gewicht. Daar staat tegenover dat 17 procent van de ouderen met licht overgewicht volgens de BMI-norm, zelf menen een gezond gewicht te hebben. Onder degenen met ernstig overgewicht is dit percentage lager (4%). Doorgerekend naar de totale groep ouderen is ongeveer één op de 12 ouderen te zwaar, zonder zich hiervan bewust te zijn.

81%

ernstig overgewicht 4%

0%

25%

"Mijn gewicht is gezond"

2% 60%

50%

2% 2%

94% 38%

totaal

16

25%

17%

overgewicht

1 op 12

13%

75%

"Mijn gewicht is ongezond"

2% 100% weet niet

Ouderen heeft overgewicht, zonder dit te weten

*De deelnemers hebben hun lengte en gewicht ingevuld. Op grond daarvan is hun BMI berekend. De cijfers zijn een indicatie van het werkelijke percentage ouderen met overgewicht, daar deelnemers hun lengte en gewicht mogelijk onder- of overschatten.

Hoofdstuk 4 Motieven en belemmeringen 4.1 4.2 4.3 4.4

Beweegredenen Wens om meer te bewegen Drempels Lichamelijke belemmeringen


4.1 Beweegredenen Belangrijkste beweegreden: de wens om gezond en fit te blijven Als belangrijkste reden om te bewegen, noemen ouderen: - de eigen gezondheid/fitheid (71%); - het plezier dat men eraan beleeft en de ontspanning (52%); - de gezelligheid en het sociale contact (31%).

Figuur 6 Belangrijkste beweegredenen voor ouderen 71%

gezondheid/fitheid plezier/ontspanning

Professionals: ‘bewegen als bonus’ bonus’ Uit de interviews met professionals op het gebied van sport en ouderen blijkt dat veel ouderen vooral sporten voor de gezelligheid: “Bewegen is een mooie bijkomstigheid”. Door van bewegen een sociale activiteit te maken, motiveer je meer ouderen om actiever te worden. Voor kwetsbare ouderen (veelal ouder dan 75 jaar) is sociaal contact overigens niet alleen gezellig, maar ook een belangrijk preventieinstrument, aldus de professionals. Eenzaamheid en sociaal isolement komen onder de oudsten in de gemeente regelmatig voor en sociale/beweegactiviteiten kunnen hier verbetering in brengen.

52%

gezelligheid/sociale contacten

31% 14%

uiterlijk/de lijn

10%

doktersadvies vrienden/familie die ook bewegen/sporten

5%

anders

6% 0%

31%

18

25%

50%

Sport vooral vanwege de sociale contacten

75%

100%

4.2 Wens om meer te bewegen Ruim helft ouderen wil meer bewegen Meer dan de helft (57%) van de ouderen wil zeker of misschien meer gaan bewegen en/of sporten. Onder inwoners die op dit moment niet aan de norm voor gezond bewegen voldoen is dit percentage hoger, namelijk 66 procent. De wens om meer te bewegen hangt verder samen met: - het eigen oordeel over de hoeveelheid beweging (vooral inwoners die zelf vinden dat zij onvoldoende bewegen willen actiever worden); - leeftijd (meer 55 tot 65-jarigen dan 65 t/m 75-jarigen zouden graag actiever worden); - het gewicht (met name ouderen met overgewicht willen graag meer bewegen); - het wel of niet hebben van een beperking of chronische ziekte/aandoening (met name bij ouderen met een beperking is de wens om meer te gaan bewegen groot).


Tabel 2 Wens om meer te meer bewegen, uitgesplitst naar kenmerken

Mate van beweging

Eigen oordeel beweging

Categorie

zeker

misschien

niet

voldoet niet aan NNGB

21%

45%

35%

voldoet wel aan NNGB

14%

32%

53%

“Ik beweeg voldoende”

12%

35%

54%

“Ik beweeg onvoldoende”

54%

36%

10%

55 t/m 64 jaar

20%

40%

40%

65 t/m 75 jaar

16%

37%

47%

gezond gewicht

15%

33%

53%

overgewicht

17%

44%

39%

ernstig overgewicht

26%

43%

31%

zonder beperking of chronische ziekte

13%

36%

52%

met beperking of chronische ziekte

24%

42%

34%

18%

39%

43%

Leeftijd

Gewicht

Beperking/ ziekte

Totaal

19


4.3 Drempels Welke factoren belemmeren ouderen om meer te gaan bewegen, of anders gesteld, wat zou hen motiveren om actiever te worden?

Figuur 7 Top 10: Motieven om meer te gaan bewegen: % dat zeker of misschien meer zou gaan bewegen als...

Meer bewegen? Alleen als dat echt nodig is! Bijna acht op de tien ouderen gaan (naar verwachting) meer bewegen als dat echt nodig zou zijn, bijvoorbeeld voor hun gezondheid of gewicht. Op de tweede en derde plaats staan ‘Als ik geen fysieke problemen zou hebben’ en ‘Als ik er meer plezier aan zou beleven’. Ook (lage) kosten en het hebben van gezelschap motiveren senioren om (meer) te gaan bewegen.

het echt nodig zou zijn

75%

ik geen fysieke problemen zou hebben

52% 49%

ik er meer plezier aan zou beleven ik de discipline zou kunnen opbrengen

Bekendheid aanbod en begeleiding tevens stimulans Niet alle ouderen weten welke activiteiten er in de gemeente zijn voor inwoners van hun leeftijd. Ook weten veel ouderen niet waar te beginnen als ze gaan sporten of bewegen. Zodoende zijn bekendheid met het aanbod en begeleiding bij het ‘opstarten’ voor ongeveer een derde van de ouderen een reden om meer te gaan bewegen – met name voor degenen die (nog) niet aan de beweegnorm voldoen.

40%

het minder duur zou zijn

39%

ik meer tijd zou hebben

37% 33%

ik gezelschap zou hebben

Passend aanbod: met name issue voor ouderen met beperking Voor veel ouderen met een beperking of chronische ziekte/aandoening is de passendheid van het aanbod een belangrijk punt. Vier op de tien van hen verwachten (misschien) meer te gaan bewegen als het aanbod beter op hen afgestemd zou zijn. Ter vergelijking: onder ouderen zonder beperking of ziekte is dit 16 procent.

ik zou weten welke activiteiten er zijn

32%

ik fit genoeg zou zijn

32% 29%

ik zou weten hoe daarmee te beginnen 0%

Professionals: bereikbaarheid is knelpunt Alle professionals die in het kader van dit onderzoek zijn geïnterviewd, noemen beperkte bereikbaarheid van het aanbod door vervoersproblemen als belangrijk knelpunt. “Vooral 75-plussers en

25%

50%

75%

Verschillen tussen wel en niet (voldoende) actieve ouderen Alle genoemde drempels gelden sterker voor ouderen die volgens de NNGB onvoldoende bewegen, dan voor degenen die deze norm wel halen. Uitzondering hierop is tijdsgebrek: dit speelt bij beide groepen een even grote rol.

mensen met lage inkomens willen wel, maar komen er niet”.

20

100%

4.4 Lichamelijke belemmeringen Een aanzienlijk deel van de ouderen is te zwaar en/of heeft een beperking of chronische ziekte/aandoening. In hoeverre belemmert dit hen om voldoende te bewegen?


Figuur 8 Mate waarin gewicht (voldoende) bewegen belemmert (uitgesplitst naar gezondheid van het gewicht op basis van BMI)

Overgewicht bemoeilijkt bewegen 17 procent van de ouderen met licht overgewicht en 39 procent van de ouderen met ernstig overgewicht wordt hierdoor (tenminste een beetje) belemmerd om voldoende te bewegen. Veel senioren kampen met overgewicht. In totaal ervaart ongeveer één op de zes ouderen hierdoor problemen met bewegen. Zij hebben vooral last van een beperkt uithoudingsvermogen, maar kampen ook met onzekerheid over wat hun lichaam medisch en fysiek gezien aankan. Onzekerheid om te sporten met anderen, bijvoorbeeld vanwege schaamte over het eigen gewicht of het eigen kunnen, ervaren minder mensen. Dit uit zich ook in het percentage ouderen met overgewicht dat de beweegnorm haalt: 42 procent, ten opzichte van 53 procent onder degenen met een gezond gewicht.

gezond gewicht 2%

94% 79%

overgewicht 2% 15% ernstig overgewicht

11%

28%

4% 58%

totaal 3% 12% 0%

3%

4%

82% 25% Sterk

3%

50% Een beetje

75% Niet

100%

Weet niet

Figuur 9 Wijze waarop gewicht (voldoende) bewegen belemmert (in % ouderen die door hun gewicht belemmerd worden)

Beperking/ziekte tevens belemmerende factor Het hebben van een beperking of chronische ziekte heeft voor veel ouderen moeilijkheden met (voldoende) bewegen tot gevolg. Meer dan acht op de tien ouderen met een beperking of chronische ziekte worden hierdoor belemmerd bij het bewegen: 31 procent sterk en 53 procent een beetje. Hierdoor halen relatief weinig ouderen met een beperking de beweegnorm: 40 procent, ten opzichte van 50 procent van degenen zonder beperking of chronische ziekte.

Beperkt uithoudingsvermogen Onzekerheid over wat uw lichaam aankan (medisch/fysiek) Fysiek

75% 26% 23%

Onzekerheid om te bewegen/sporten waar anderen bij zijn

9%

Anders

Professionals: lichamelijke achteruitgang maakt onzeker De geïnterviewde professionals merken op dat veel ouderen door lichamelijke klachten (opnieuw) moeten wennen aan bewegen. Net als de ouderen zelf noemen zij onzekerheid over de eigen mogelijkheden als belangrijke drempel om (meer) te gaan bewegen.

4% 0%

21

25%

50%

75%

100%

Hoofdstuk 5 Beweeg- en sportaanbod 5.1 5.2 5.3 5.4

Voorwaarden aanbod Bekendheid aanbod Match vraag & aanbod volgens doelgroep Match vraag & aanbod volgens professionals


5.1 Voorwaarden aanbod Niet gericht op prestaties en zonder abonnement Wat ouderen vooral belangrijk vinden ten aanzien van het sporten beweegaanbod is, dat het: 1. niet gericht is op prestaties; 2. vrijblijvend is (zonder abonnement gebruik van kunnen maken); 3. dichtbij huis is; 4. in de buitenlucht plaatsvindt; 5. gecombineerd is met gezelligheid/ontmoeting. Andere voorwaarden zijn de aanwezigheid van deskundige begeleiding en lage kosten. De jongere en oudere senioren verschillen in dit opzicht nauwelijks van elkaar. Hetzelfde geldt voor ouderen die wel en niet voldoende bewegen volgens de NNGB. Mogelijkheid tot vervoer voor 1 op 10 ouderen heel belangrijk Iets meer dan een tiende van de ouderen vindt het heel belangrijk een mogelijkheid tot vervoer te hebben. Verder hecht 17 procent er waarde aan om alleen met leeftijdsgenoten te sporten. Vooral 65 t/m 75-jarigen sporten graag met leeftijdsgenoten (23%, t.o.v. 13% onder de jongere groep). Veel minder ouderen vinden het belangrijk om te sporten met mensen van het zelfde geslacht. Professionals: begeleiding, vervoer en ontmoeting Professionals op het terrein van sport en ouderen onderstrepen het belang van gezelligheid/een ontmoetingsfunctie in het aanbod:“Dat

Figuur 10 Aspecten die ouderen heel belangrijk vinden ten aanzien van het sporten beweegaanbod 45%

niet gericht op prestaties vrijblijvend (geen abonnement nodig)

41%

dichtbij huis

41%

in buitenlucht

41% 39%

gecombineerd met gezelligheid/ontmoeting 30%

onder deskundige begeleiding (medisch)

29%

voor weinig geld er kunnen sporten samen met bekende

18%

samen met leeftijdsgenoten

17% 11%

mogelijkheid tot vervoer 3%

samen met mensen van zelfde geslacht

betekent dat er een gelegenheid moet zijn om na het sporten een kopje koffie met elkaar te drinken.” Daarnaast is begeleiding

0%

essentieel, vooral om ouderen bekend te laten worden met hun mogelijkheden en beperkingen op het gebied van sport. Ten slotte moet het beleid zich volgens de professionals richten op een goede bereikbaarheid van het aanbod – zeker voor de 75-plussers. De activiteiten moeten ofwel in de buurt zijn, ofwel bereikbaar door middel van een vervoersregeling.

23

25%

50%

75%

100%


5.2 Bekendheid aanbod Ruim helft ouderen onbekend met aanbod Meer dan de helft van de ouderen is onbekend met het sporten beweegaanbod in de gemeente Den Helder. Dit geldt voor de 65 t/m 75jarigen nog iets sterker dan voor de jongere groep. Ook tussen de wijken van Den Helder komen verschillen naar voren. Ouderen in De Schooten zijn beter op de hoogte van de activiteiten dan ouderen in de overige wijken van Den Helder.

Figuur 11 Bekendheid aanbod, uitgesplitst naar leeftijd 55 t/m 64 jaar

43%

65 t/m 75 jaar

51%

totaal

Professionals: overzicht aanbod mist Net als de ouderen zelf, vinden professionals de bekendheid van het aanbod een aandachtspunt. Niet alleen de doelgroep heeft onvoldoende overzicht, maar ook de aanbieders zelf. Zij zijn lang niet altijd bekend met elkaars aanbod. “Wat er mist, is een overzicht: een sociale kaart.”.

57% 49%

47% 0%

53%

25%

Ik ken het aanbod niet

50%

75%

100%

Ik ben (redelijk) bekend met het aanbod

Figuur 12 Bekendheid aanbod, uitgesplitst naar wijk Stad binnen de Linie

50%

50%

Nieuw Den Helder (inc. Huisduinen)

48%

52%

De Schooten

41% 49%

Julianadorp

47%

Is onbekend met het sporten beweegaanbod 24

59%

0% Ik ken het aanbod niet

25%

52% 50%

75%

100%

Ik ben (redelijk) bekend met het aanbod

5.3 Match vraag-aanbod volgens doelgroep


Figuur 13 Mate waarin het beweeg- en sportaanbod in Den Helder aansluit op persoonlijke behoeften, uitgesplitst naar het wel of niet hebben van een beperking of chronische ziekte/aandoening

Ouderen zelf overwegend tevreden De meeste senioren (die bekend zijn met het aanbod) vinden dat het beweeg- en sportaanbod in Den Helder voldoende aansluit op hun persoonlijke wensen en behoeften. Eén op de acht ouderen is daarentegen van mening dat het aanbod onvoldoende passend is. Dit geldt vooral voor ouderen met een beperking of chronische ziekte: 17 procent van hen is ontevreden over de mate waarin de activiteiten afgestemd zijn op hun (specifieke) behoeften. De tevredenheid over de match tussen vraag en aanbod hangt verder samen met de woonwijk: bewoners van Stad binnen de Linie en Nieuw Den Helder oordelen wat minder positief dan bewoners van De Schooten en Julianadorp.

zonder beperking of chronische ziekte

91%

met beperking of chronische ziekte

83%

totaal

17%

88% 0%

De belangrijkste verbeterpunten voor het aanbod zijn volgens de doelgroep: - de kosten (bijvoorbeeld door het invoeren van een seniorenkorting op de sportscholen of een sportsubsidie voor ouderen met lage inkomens); - de nabijheid (niet iedereen heeft vervoer); - de mate waarin het aanbod toegespitst is op 55/65-plussers en/of mensen met een beperking; - de (on)bekendheid van het aanbod.

9%

25%

12%

50%

Sluit voldoende aan

75%

100%

Sluit onvoldoende aan

Figuur 14 Mate waarin het beweeg- en sportaanbod in Den Helder aansluit op persoonlijke behoeften, uitgesplitst naar wijk

Ouderen over de match tussen vraag en aanbod:

“Misschien dat Sportservice of een dergelijk bureau met sportclubs een open dag kunnen organiseren voor de ouderen.” “Er zou een soort subsidie moeten komen op abonnementen voor 55-plussers die van weinig moeten rondkomen.”


86%

14%


85%

15%

De Schooten

90%

10%

Julianadorp

89%

11%

0%

“De sport moet gericht zijn op wat ik nog kan.”

25%

Sluit voldoende aan

25

50%

75%

100%

Sluit onvoldoende aan

5.3 Match vraag-aanbod volgens professionals (1) Capaciteitsuitbreiding, vervoer en diversiteit Er is al behoorlijk wat beweegaanbod voor ouderen in Den Helder. Bij Stichting Vrijwaard kunnen bewoners van het woonzorgcentrum en ook zelfstandig wonende ouderen gebruik maken van het fitnesscentrum en andere beweegactiviteiten (zoals koersbal). Sommige reguliere sportscholen beschikken al over aanbod voor ouderen (bijv. wandelclubs). Sport Service Den Helder faciliteert groepen met een gevarieerd beweegaanbod, en ook de Wering, de ouderenbonden en organisaties als Mens & Co organiseren beweegactiviteiten speciaal voor ouderen. Hoewel geen van de geïnterviewde professionals zicht heeft op het totaalaanbod, hebben zij wel ideeën over wat er mist/meer zou moeten komen: - capaciteitsuitbreiding van het sporten beweegaanbod voor senioren. Idealiter is dit ondergebracht bij de reguliere sportverenigingen, maar deze zijn daarop (nog) niet goed toegerust. Het sluit niet aan op de klassieke verenigingsstructuur: impuls voor modernisering is hier nodig; - een gratis ‘fittest’ voor ouderen. Deze test – in samenwerking met huisartsen is vanwege bezuinigingen geschrapt, maar bood een goede ‘instapper’; - een contactmoment voor bewustwording en voorlichting voor niet-actieve ouderen; - (meer) aanbod voor ouderen met matig tot ernstige lichamelijke beperkingen; - een goede bereikbaarheid van het aanbod voor minder mobiele ouderen, en dan vooral voor degenen met lage inkomens; - meer begeleiding bij het sportaanbod dat zich specifiek op ouderen richt, zowel bij de start als daarna; - aantrekkelijker maken regulier aanbod (sportscholen) door lagere tarieven; - naast regulier aanbod behoud en uitbreiden aanbod specifiek voor ouderen, want zij sporten graag met leeftijdsgenoten/gelijkgestemden; - zorgen voor (meer) afwisseling en diversiteit in het aanbod: rekening houden met de pluriformiteit van ouderen.

26


Professionals over de match tussen vraag en aanbod:

“Dat de fittest is geschrapt is een gemis, want we gingen hiermee in op een vraag: namelijk om de eigen mogelijkheden te leren kennen.” “Ouderen wonen steeds langer zelfstandig en dat betekent dat er veel mensen met beperkingen in de wijken wonen: voor hen is er minder aanbod.” “Je moet in je aanbod rekening houden met de sociale identiteit van ouderen: je wil het liefst sporten/samenzijn met mensen met wie je iets gemeen hebt. Daar wordt niet altijd rekening mee gehouden” “De vraag bij Vrijwaard is groter dan het aanbod, er moeten meer apparaten bij”. “Voor de zwemclub van Vrijwaard is een wachtlijst; er kunnen maar een paar deelnemers per keer mee.” “De Alzheimervereniging organiseert een beweeguurtje voor mensen met de ziekte van Alzheimer samen met hun begeleider, maar dat is nog vrij onbekend.” Ontmoeting en plezier centraal Ten slotte moeten ontmoeting en plezier centraal staan in aanbod dat zich richt op ouderen. ‘Met bewegen alleen motiveer je ouderen niet’, daar zijn alle professionals het over eens. Bovendien doorbreek je met ontmoeting het sociaal isolement waar sommige ouderen in (kunnen gaan) verkeren. Om het beweegaanbod ‘leuk’ te maken voor mensen die vanuit zichzelf geen sporters zijn, is variatie in het aanbod van belang.

5.3 Match vraag-aanbod volgens professionals (2) Sociale kaart en vervlechting met Wmo Professionals benadrukken dat het aanbod beter en overzichtelijk onder de aandacht gebracht moet worden, zowel bij de doelgroep als bij de verschillende aanbieders. Hier ligt volgens hen een taak voor de gemeente. Onbekendheid met het aanbod speelt het gebruik ervan parten, en dus ook de activering van ouderen. Vrijwel alle professionals missen (zelf ook) een sociale kaart van wat er in de gemeente te doen is voor ouderen. Verder zien professionals veel kansen in een betere aansluiting met het Wmo-beleid. Meer bewegen zorgt voor meer geluk, sociale en fysieke gezondheid, zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Het Wmo-loket kan hier een voorlichtingsrol vervullen. Vanuit het sportveld is behoefte aan inbreng van beleidsdeskundigheid om beweegactiviteiten beter aan de mogelijkheden van het Wmo-beleid te kunnen koppelen, zoals aan wijkenbeleid en andere Wmo-verwante programma’s.

27


Bijlage 1: Definities beweegnormen


NNGB (Nederlandse norm gezond bewegen) Volwassenen voldoen aan de NNGB als zij gemiddeld 5 t/m 7 dagen per week tenminste 30 minuten matig intensief lichamelijk actief zijn (in zomer en winter). Het kan gaan om wandelen, fietsen, tuinieren of andere vormen van sport en beweging. Fitnorm Inwoners voldoen aan de fitnorm als zij ten minste drie keer per week minimaal 20 minuten zwaar intensief actief bezig zijn (lang/intensief genoeg om bezweet te raken, in zomer of winter). Combinorm Deze norm is een combinatie van de NNGB en de fitnorm. Iemand voldoet aan de combinorm wanneer hij/zij tenminste één van beide normen haalt.

28

Sporten en bewegen voor ouderen Bijlage 2: Overzicht meest beoefende sporten

10 meest beoefende sporten/bewegingsvormen: 55 tot 65-jarigen*

10 meest beoefende sporten/bewegingsvormen: 65 t/m 75-jarigen*

1

Fitness, conditie

39%

1

Wielrennen/mountainbiken/toerfietsen

40%

2

Wielrennen/mountainbiken/toerfietsen

31%

2

Wandelsport

32%

3

Wandelsport

26%

3

Fitness, conditie

31%

4

Hardlopen/joggen/trimmen

17%

4

Zwemsport

15%

5

Zwemsport

10%

5

Hardlopen/joggen/trimmen

12%

6

Tennis

9%

6

Gymnastiek/turnen

9%

7

Badminton

4%

7

Tennis

9%

8

Golf

4%

8

55+ bewegen

8%

9

Volleybal

3%

9

Bowling

3%

55+ bewegen

3%

10

Golf

2%

10

29

* In % sportende senioren

Bijlage 3: Kenmerken respondenten kenmerk

categorie

%


aantal

kenmerk

%

aantal

Ja

17%

163

Nee

82%

774


28%

268


24%

229

De Schooten

24%

232

Weet niet

1%

12

Julianadorp

24%

228

Werkzaam in beroep

23%

213

Werkzoekend

1%

7

Huisvrouw/-man

18%

166

Gepensioneerd/vut/AOW of andere regeling

51%

467

Anders

7%

62

Minder dan € 900,-

4%

34

Tussen € 900,- en € 1.200,-

6%

61

Tussen € 1.200,- en €1.750,-

19%

177

Verlening mantelzorg

Woonwijk

55 t/m 64 jaar

52%

498

65 t/m 75 jaar

48%

467

Man

47%

451

Vrouw

53%

517

Alleenstaand

20%

192

Leeftijd

Belangrijkste dagelijkse bezigheid

Geslacht

Twee volwassenen, geen (thuiswonende) kinderen Huishoudensituatie

categorie

70%

677

Twee volwassenen met thuiswonend(e) kind(eren)

7%

71

Tussen € 1.750,- en 3.050,-

41%

392

Eén-ouder met thuiswonend(e) kind(eren)

2%

14

Tussen € 3.050,- en 3.500,-

7%

68

Anders

1%

10

Meer dan € 3.500,-

7%

68

Netto maandinkomen huishouden

30


Bijlage 4 vragenlijst Vrijetijdsbesteding 1

4

Boeken/tijdschriften lezen

Ik sport niet → ga naar vraag 7 Ik doe wel eens aan sport, namelijk (vul in welke sporten u beoefent en kruis aan hoe vaak u dat gemiddeld doet): Meerdere Enkele keren Eens per week Minder vaak keren per per maand week Per regel 1 antwoord aankruisen

Het nieuws volgen

Sport 1:

Sport 2:

Sport 3:

Films kijken

Computeren Spelletjes doen (gamen of bordspellen) Studeren/zelfstudie Muziek luisteren Muziek maken/composeren/instrument bespelen

5

Toneel/theater

Tekenen/schilderen/boetseren of op andere manier creatief bezig zijn Tuinieren Fietsen

6a

Sporten

Anders, namelijk:

Nee Weet niet

Op hoeveel dagen per week heeft u tenminste 30 minuten lichaamsbeweging die tenminste even inspannend is als stevig doorlopen of fietsen (denk aan wandelen, fietsen, tuinieren, sport of beweging op het werk)? Het gaat om het gemiddelde aantal dagen van een gewone week.

keer per week in de winter

En doet u dat meestal: (1 antwoord mogelijk)

Niet georganiseerd / zelf Bij een sportvereniging

→ ga naar vraag 7

Bij een sportschool/fitnesscentrum

Via een stichting/ welzijnsorganisatie, namelijk:

Anders, namelijk:

6c

Als u gebruik maakt van georganiseerd aanbod, gaat het dan om: (meerdere antwoorden mogelijk) Aanbod specifiek voor 55-plussers

31

In een groep/club van drie of meer personen

6b

keer per week in de zomer

Samen met een kennis/familielid/partner

Anders, namelijk:

dagen per week in de winter

Hoe vaak per week beoefent u inspannende sporten of andere zware lichamelijke activiteiten die lang genoeg duren om bezweet te raken (tenminste 20 minuten per keer)?

In welk verband beweegt en/of sport u meestal? Doet u dat: (1 antwoord mogelijk) Alleen

dagen per week in de zomer

3

Sport u wel eens met de computer (bijv. Wii Fit)? (1 antwoord mogelijk) Ja

Wandelen

De volgende vragen gaan over bewegen in het algemeen. Hierbij moet u denken aan de beweging die u hebt door bijvoorbeeld fietsen naar het werk of de supermarkt, huishoudelijk werk of traplopen. Dit is dus iets anders dan sporten!

2

Welke sporten beoefent u (wel eens)?

Wat doet u graag in uw vrije tijd? (meerdere antwoorden mogelijk) Tv kijken

Algemeen aanbod (voor alle leeftijdsgroepen) Anders, namelijk:


Bijlage 4 vragenlijst 7

8

Wat zijn de belangrijkste redenen dat u beweegt en/of sport, of waarom u dit wellicht in de toekomst zou gaan doen? (U mag hier meerdere antwoorden aankruisen) Omdat vrienden/familie van mij ook bewegen (en/of sporten)

11

Voor mijn uiterlijk/de lijn

In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (selecteer uit iedere regel 1 antwoord) Ik zou meer of vaker (gaan) bewegen en/of Ja, Ja, zeker misschien sporten als... ik geen fysieke problemen (blessure, afgekeurd, ziek, lichamelijke beperking) zou hebben

Vanwege mijn gezondheid/fitheid

het minder duur zou zijn

Voor de gezelligheid, sociale contacten

ik meer tijd zou hebben

Niet van toepassing: ik doe niet of nauwelijks aan beweging/sport en ben ook niet van plan dat in de toekomst te gaan doen

het echt nodig zou zijn (bijv. voor gezondheid, gewicht)

ik zou weten hoe ik daarmee moet beginnen

ik gezelschap/een maatje zou hebben om mee te bewegen en/of sporten

ik de discipline zou kunnen opbrengen

ik daar meer plezier aan zou beleven

ik zou weten welke sporten beweegactiviteiten er zijn voor inwoners van mijn leeftijd ik fit genoeg zou zijn om mee te doen aan georganiseerde sporten beweegactiviteiten

Vanwege het plezier/de ontspanning

Op doktersadvies

Anders, namelijk:

Kunt u aangeven in welke mate u het eens bent met de volgende stellingen?

(selecteer uit iedere regel 1 antwoord)

Helemaal Beetje Niet mee eens mee eens mee eens

Weet niet

Nee

Weet niet

Ik vind bewegen (en/of sporten) leuk

Bewegen (en/of sporten) is voor mij een manier om mensen of vrienden te ontmoeten Bewegen (en/of sporten) is belangrijk voor mijn gezondheid Lichamelijke inspanning zoals bij bewegen (en/of sporten) vind ik vervelend Bewegen (en/of sporten) is voor mij een manier om te ontspannen

ik vervoer van en naar huis had

ik me meer thuis zou voelen bij sport- of beweegclubs

ik mij veiliger zou voelen op straat

Ik beweeg (en/of sport) alleen als het echt moet

er een (beter) passend beweeg- of sportaanbod voor mij zou zijn

9

Anders, namelijk: ik zou meer of vaker (gaan) bewegen en/of sporten als:

Vindt u zelf dat u voldoende beweegt? Hierbij gaat het om alle beweging die u krijgt, zoals fietsen of wandelen naar de supermarkt, traplopen, huishoudelijk werk en dergelijke (dus ook als u niet aan sport doet!). (1 antwoord mogelijk) Ja, ik beweeg zeker voldoende

12

heel belangrijk

een beetje belangrijk

helemaal niet belangrijk

dichtbij huis

samen met een bekende

samen met leeftijdsgenoten

samen met mensen van hetzelfde geslacht (alleen mannen, alleen vrouwen)

in de buitenlucht

voor weinig geld

a. Dat ik het kan doen....

Ja, ik beweeg voldoende Ik beweeg niet voldoende, maar ook niet onvoldoende (neutraal) Nee, ik beweeg onvoldoende Nee, ik beweeg zeker onvoldoende Weet niet

10 Zou u meer willen bewegen? (1 antwoord mogelijk) Ja, zeker

In hoeverre zijn voor u de volgende voorwaarden van belang om te blijven bewegen en/of sporten, of om dat (meer) te gaan doen? (selecteer uit iedere regel 1 antwoord)

Ja, misschien Nee Weet niet

32


Bijlage 4 vragenlijst heel belangrijk

een beetje belangrijk

helemaal niet belangrijk

het niet gericht is op prestaties

het gecombineerd wordt met gezelligheid/ontmoeting

er een mogelijkheid tot vervoer is

het vrijblijvend is (geen abonnement nodig)

het onder deskundige begeleiding is (medisch)

b. Dat....

c. Anders, namelijk: Ik vind het belangrijk dat:

Aanbod in Den Helder 13

14

Een beetje

17

Wat zijn uw lengte en gewicht? (geef eventueel een schatting)

Niet Weet niet

Lengte:

cm

Gewicht:

kg

Ik ben (redelijk) bekend met het aanbod en dit: Sluit voldoende aan op mijn persoonlijke behoeften Sluit onvoldoende aan op mijn persoonlijke behoeften

Hoe zou het beweeg- en/of sportaanbod (nog beter) aansluiten op uw persoonlijke wensen en behoeften?

Iets te zwaar is Iets te licht is Veel te zwaar is Veel te licht is Weet niet

19 In hoeverre belemmert of beperkt uw gewicht u om (voldoende) te bewegen? (1 antwoord mogelijk) Sterk

Gezondheid 15

18 Vul aan: Ik denk dat mijn gewicht... (1 antwoord mogelijk) Gezond is (niet te licht, niet te zwaar)

Sluit het beweeg- en/of sportaanbod in Den Helder aan op uw persoonlijke behoeften? Ik ken het aanbod niet, dus kan daar niet over oordelen

16 In hoeverre belemmert of beperkt uw problematiek u om (voldoende) te bewegen? (1 antwoord mogelijk) Sterk

Heeft u een beperking en/of chronische aandoening? (meerdere antwoorden mogelijk) Nee → ga door naar vraag 17 Ja, psychische/psychiatrische problematiek

Een beetje

20

Hoe belemmert uw gewicht u bij het bewegen en/of sporten? (meerdere antwoorden mogelijk) Fysiek

Ja, een lichamelijke beperking (motorisch)

Ja, een auditieve beperking (doof, slechthorend) Ja, een visuele beperking (blind, slechtziend) Ja, een verstandelijke beperking Ja, een chronische ziekte

Niet

→ ga naar vraag 21 → ga naar vraag 21

Weet niet

Conditioneel (beperkt uithoudingsvermogen) Onzekerheid om te bewegen/sporten waar anderen bij zijn Onzekerheid over wat uw lichaam aankan (medisch/fysiek)

Anders, namelijk:

33

Anders, namelijk:


Bijlage 4 vragenlijst De Nederlandse norm voor gezond bewegen Een aantal landelijke organisaties heeft de Nederlandse norm voor gezond bewegen (beweegnorm) opgesteld. De beweegnorm staat voor de minimale hoeveelheid beweging per dag, die voldoende is om de gezondheid te verbeteren of op peil te houden. Voor volwassenen is 30 minuten matig intensief bewegen per dag voldoende, als u ook tenminste 2 keer per week gedurende 20 minuten zware lichamelijke inspanning doet. 21

27

Was u vóór dit onderzoek op de hoogte van de Nederlandse norm gezond bewegen? (1 antwoord mogelijk) Ja Nee

28

Algemene gegevens 22

Hoeveel bedraagt het gezamenlijke netto maandinkomen van uw huishouden? Minder dan € 900,Tussen € 900,- en € 1.200,Tussen € 1.200,- en €1.750,Tussen € 1.750,- en 3.050,Tussen € 3.050,- en 3.500,Meer dan € 3.500,Weet ik niet, wil ik niet zeggen Wat zijn de 4 cijfers van uw postcode?

Bent u een man of een vrouw? Man

23

Wat is uw geboortejaar?

Meedoen aan de prijsverloting Onder de deelnemers verloten wij twee Iris-cadeaucheques ter waarde van 50 euro elk. Wilt u meedoen aan de prijsverloting? Vul dan hier uw adresgegevens in. Dan kunnen we contact met u opnemen als u gewonnen heeft. Wij gaan vertrouwelijk met uw persoonlijke gegevens om. Uw persoonlijke gegevens worden niet gekoppeld aan uw antwoorden op de overige vragen.

24

Welke huishoudensituatie is (het meest) op u van toepassing? Alleenstaand

Naam:

Twee volwassenen, geen (thuiswonende) kinderen

Adres:

25

Vrouw

Twee volwassenen met thuiswonend(e) kind(eren) Anders

Plaats: Wat is uw belangrijkste dagelijkse bezigheid? (Selecteer het antwoord dat het meest op u van toepassing is) Werkzaam in beroep

Indien u liever niet meedoet aan de prijsverloting, vult u hier dan niets in en ga door naar de volgende vraag. Wilt u vaker vraagstellingen beantwoorden? Gemeenten leggen regelmatig actuele onderwerpen voor aan inwoners. Dat gebeurt ook via internet, door middel van online enquêtes. Op deze manier weet de gemeente beter wat er lokaal en regionaal leeft onder de bevolking. Wilt ook meedenken en uw mening geven over actuele kwesties door middel van het invullen van een online enquête? Het verplicht u tot niets en u kunt per keer bekijken of u wel of niet meedoet. Vanzelfsprekend zullen we vertrouwelijk met de door u verstrekte informatie omgaan: uw persoonlijke gegevens worden losgekoppeld van uw gegeven antwoorden. Ja, ik neem graag deel aan deze online peilingen. Mijn emailadres is:

Werkzoekend Huisvrouw/-man Gepensioneerd/vut/AOW/WAO/WIA/Wajong of andere regeling

Anders, namelijk:

26

Verleent u mantelzorg?

Postcode:

Eén-ouder met thuiswonend(e) kind(eren)

Toelichting: U verleent mantelzorg als u langdurig en onbetaald zorgt voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Ja

Nee

Nee, ik doe liever niet mee aan deze online peilingen

Weet niet

Dit was de laatste vraag. Hartelijk dank voor uw deelname!

34

Sporten en bewegen voor ouderen in Den Helder Klantonderzoek Wmo Gemeente Den Helder Juli 2012

Recommend Documents