N I E U W S B R I E F Editie: juli 2014 - Nr. 7
Kamerdebat rookvrije horeca
Tweede Kamer kiest voor rookvrije horeca Woensdagavond 25 juni vond in de Tweede Kamer het debat plaats over de wijziging in de Tabakswet die de opheffing van de uitzondering op het rookverbod voor kleine cafés voorstelt. Aanvankelijk zou het wetsvoorstel in april worden behandeld, maar het is vertraagd omdat enkele partijen meer informatie wilden hebben van staatssecretaris Van Rijn. De stemming op 1 juli betekent invoering van rookvrije horeca. Op basis van de standpunten van de partijen en in lijn met de motie Dik-Faber uit februari 2013, leek zich een krappe meerderheid af te tekenen: 77 zetels voor en 73 tegen. In april heeft de Alliantie nog gepleit voor behandeling in de Tweede Kamer voor 24 april, zodat invoering per 1 juli mogelijk zou kunnen zijn. Dat is niet gelukt, maar de Kamer heeft zelf het initiatief genomen om het proces niet verder te vertragen en op 25 juni met elkaar in debat te gaan. Daardoor is invoering per 2015 wel haalbaar. Om in aanloop naar het debat en de stemming van het wetsvoorstel de urgentie nogmaals onder de aandacht te brengen, is er een gezamenlijk standpunt van de Alliantie gestuurd naar de Tweede Kamer en via social media verspreid. Ook is de media gëinformeerd over nieuw wetenschappelijk bewijs
Verder in deze nieuwsbrief Nationale Rookvrij-prijs 2014 voor PFZW Wereld Niet Roken Dag 2014 Zit dat er echt in Alliantieraad 8 mei: Terugblik - Alles is gezondheid - Nieuwe partner: onderwijsraden - Presentatie ministerie van VWS Routekaart Nederland Rookvrij Rookvrije helden op Bevrijdingspop Stand van zaken statement Plain Packaging Uitspraak verwacht Clean Air Nederland Rookalarm: oproep kinderen aan politiek Nieuwe partners Twitter account Alliantie
1
Nieuwsbrief juli 2014
2 2 3 4 5 5 6 7 8 9 10 11 11 11
van de schade door meeroken. Dit persbericht werd opgepakt door de Telegraaf en Hart van Nederland. Naast het debat over rookvrije horeca zijn concreet de volgende uitspraken en toezeggingen gedaan: - De staatssecretaris stuurt de Tweede Kamer nog voor het zomerreces de toegezegde onderzoeken m.b.t. de verkooppunten, handhaving en naleving. Snel na het zomerreces komt de staatssecretaris met een reactie op deze rapporten, zodat het debat in de Kamer ook kan starten. - Er komt een brede publiekscampagne bij de invoering van het algehele rookverbod om iedereen te informeren over de nieuwe regels. De campagne wordt gecombineerd met een lopende campagne. De Kamer wordt geïnformeerd over de inhoud en richting van de campagne. Pia Dijkstra (D66) heeft hier meerdere malen om gevraagd. - Voor de zomer van 2015 komt de implementatiewet van de nieuwe Europese Tabaksrichtlijn (TPD) naar de Kamer. - De staatssecretaris heeft de ambitie op relatief korte termijn in alle cafés dezelfde nalevingspercentages te behalen als nu gelden voor restaurants (ongeveer 85 procent van de restaurants leeft nu de regels na, aldus de laatste cijfers). - De motie van Carla Dik-Faber (ChristenUnie) over 100% rookvrije scholen en schoolpleinen ziet de staatssecretaris als ondersteuning van het beleid. De stemming op dinsdag 1 juli leidde tot het aannemen van het wetsvoorstel. De volgende stap is bespreking in de Eerste Kamer. We zullen ons de komende maanden als Alliantie hard maken voor een effectieve implementatie van de wetswijziging.
Waardering voor het staken van beleggingen in de tabaksindustrie
Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) ontvangt nationale Rookvrij-prijs 2014 Op 18 juni jl. is de nationale Rookvrij-prijs, de ‘Gerbera Award’, namens de Alliantie Nederland Rookvrij door directeur Michel Rudolphie van KWF Kankerbestrijding uitgereikt aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn. De Alliantie waardeert het pensioenfonds hiermee voor hun besluit om te stoppen met het investeren van pensioengelden in de tabaksindustrie. Peter Borgdorff, directeur van het fonds, nam de prijs in ontvangst.
Kinderarbeid en jongerenmarketing In juli 2013 gaf PFZW aan te stoppen met beleggen in de tabaksindustrie. “We weten dat de arbeidsomstandigheden op tabaksplantages onvoldoende zijn en daar kinderarbeid voorkomt. We weten ook dat de tabaksindustrie hun marketing en verkoop richt op jongeren. We kunnen het daarom niet langer verantwoorden deze industrie in onze beleggingen op te nemen”, aldus Peter Borgdorff, directeur van PZFW. Pensioenfonds PFZW is na het ABP het grootste pensioenfonds van Nederland, met name voor werknemers in de sector zorg en welzijn. De beleggingen van PFZW in de tabaksindustrie besloegen ongeveer € 600 miljoen in 15 tabaksproducenten.
‘Tabaksindustrie niet ethisch’ ‘PFZW heeft met dit besluit heel duidelijk afstand genomen van de activiteiten van de tabaksindustrie. We waarderen dit graag met de Rookvrij-prijs. Er is moed en durf voor nodig om dit standpunt in te nemen. Hoewel het al jarenlang een publiek geheim is dat de tabaksindustrie weinig ethisch handelt, zijn er nog maar weinig partijen die dit hardop durven te
zeggen. We hopen dat dit navolging vindt bij andere beleggers´, aldus Michel Rudolphie van KWF Kankerbestrijding. De nationale Rookvrij-prijs is een prijs die in het kader van Wereld Niet Roken Dag (31 mei) aan een organisatie of persoon wordt gegeven die zich heeft onderscheiden in het bevorderen van een rookvrije samenleving. Dit jaar werd de prijs voor de 12e keer uitgereikt. Eerdere ontvangers waren bijvoorbeeld Pinkpop directeur Jan Smeets, die de Award in 2004 won vanwege het door hem gevoerde rookbeleid. De eigenaar van SwingSteesjun in Haarlem, die in 2007 één van de voorlopers in de horeca was met een rookvrije discotheek. Daphne Deckers die de Award in 2010 won voor haar actieve oproep aan vrouwen en meisjes om niet te roken en in 2013 de longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker voor hun acties om te voorkomen dat kinderen met roken beginnen. Aan de Gerbera Award is geen geldbedrag verbonden.
Wereld Niet Roken Dag 2014 Zaterdag 31 mei 2014 was het Wereld Niet Roken Dag. De Wereld Niet Roken Dag werd voor het eerst in 1987 in het leven geroepen door de World Health Organization (WHO) met als doel meer aandacht te vragen voor de gevaren van roken. In de aanloop naar 31 mei (dat dit jaar op de zaterdag na Hemelvaartsdag viel) heeft directeur Floris Italianer van de Hartstichting met Longfonds directeur Michael Rutgers namens de Alliantie op dinsdag 27 mei in de Tweede Kamer aan de leden van de Vaste Kamer Commissie Financiën een petitie overhandigd om tabaksaccijns te verhogen. Accijnsverhoging is de meest effectieve maatregel om tabaksgebruik terug te dringen. Bij monde van voorzit-
2
Nieuwsbrief juli 2014
ter Cora van Nieuwenhuizen sprak de Commissie Financiën waardering uit voor het feit dat de Alliantie aandacht vroeg voor de combinatie van accijnzen en volksgezondheid. “Door de accijns op shag meer te laten stijgen dan de accijns op sigaretten, vermijd je dat je inkomsten misloopt”, zegt Floris Italianer, directeur van de Hartstichting. “We weten dat tabaksaccijns wereldwijd een zeer effectief middel is om roken te ontmoedigen. Ook dat is winst. Met de tabaksaccijns heeft het ministerie van Financiën de sleutel in handen voor gezondheid.” lees verder op pagina 3
de rokende jongeren zou stoppen met roken en 19% zou minder gaan roken! Aan rokende en niet rokende jongeren werd gevraagd of zij vonden dat de prijs van een pakje sigaretten €10,zou mogen zijn. Hier was 43% van de jongeren het (helemaal) mee eens. Onder de jongeren die nog nooit gerookt hadden was dit zelfs 57%.
Tien euro voor een pakje sigaretten
In de Tweede Kamer
De hoogte van de accijnzen heeft voor de toekomstige kiezer, Nederlandse jongeren, de top nog lang niet bereikt, blijkt uit een onderzoek van TNS NIPO in opdracht van de Hartstichting in het kader van Wereld Niet Roken Dag 2014. Op zaterdag 31 mei stond in de media een bericht dat de prijs van tabak rookgedrag van jongeren beïnvloedt. Aan de jongeren die de afgelopen 4 weken gerookt hadden werd voorgelegd of een pakje sigaretten € 10,- mocht gaan kosten en welke gevolgen deze prijs voor hen zou hebben. 31% van
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft accijnsverhoging als thema van Wereld Niet Roken Dag 2014 vastgesteld. Hartstichting directeur Floris Italianer bood een alternatieve begrotingskoffer “Derde Dinsdag in September” aan. In deze koffer bevond zich een tweede koffer met “Vierde Dinsdag in Mei”. Hiermee symboliseerde Italianer dat niet alleen de schatkist gebaat is met accijnsverhoging, maar dat accijnsverhoging ook de volksgezondheid ten goede komt.
Kinderen weten niet waar ze aan beginnen
Zit dat er echt in? Het Longfonds pleitte er op 15 mei bij staatssecretaris Van Rijn (VWS) voor dat kinderen beter geïnformeerd worden over de gevaarlijke samenstelling van tabaksproducten. 22 procent van alle 15-jarigen rookt al sigaretten. Directeur Michael Rutgers: ‘Duizenden kinderen worden elke dag verleid te gaan roken, maar weten niet waar ze aan beginnen. Wat zit er nou eigenlijk in een sigaret?’ Van alle jongeren van 13 jaar rookt 5 procent, een jaar later is dat al meer dan het dubbele: 11 procent. In de eerste klassen van het voortgezet onderwijs gaan kinderen experimenteren met tabak. Rutgers: ‘Op die leeftijd raken ze snel verslaafd. Hoe eerder ze beginnen met roken, hoe groter de kans is dat ze daar nooit meer vanaf komen. Kinderen hebben geen flauw idee waar ze aan beginnen. Er is geen enkel product op de markt waar zoveel dubieuze stoffen inzitten als in een sigaret.’ Lees verder op pagina 4
3
Nieuwsbrief juli 2014
Nieuwe filmpjes Het Longfonds wil voorkomen dat kinderen beginnen met roken, om gezonde longen gezond te houden. Heldere en toegankelijke informatie zorgt daarvoor. Maar de informatie op sigarettenpakjes is nauwelijks te ontcijferen en niet volledig. Daarom heeft het Longfonds een aantal nieuwe filmpjes gemaakt, in samenwerking met de Keuringsdienst van Waarde. In deze filmpjes gaan kinderen zelf op onderzoek uit. ‘De tabaksindustrie doet er alles aan om kinderen op jonge leeftijd aan het roken te krijgen, met aantrekkelijke pakjes en door het toevoegen van lekkere smaakjes. Als kinderen weten welke troep er in een sigaret zit, wordt die eerste sigaret veel minder aantrekkelijk. Dat voorkomt dat zij de longpatiënten van de toekomst worden’, aldus Rutgers. De filmpjes worden verspreid op middelbare scholen via het Trimbos lespakket over drugs, tabak en alcohol. Ook roept
het Longfonds ouders op om de filmpjes samen met hun kinderen te bekijken op www.zitdaterechtin.nl.
Additieven Op 1 januari is de verkoop van tabak verhoogd naar 18 jaar, om het roken door kinderen te ontmoedigen. Om aan kinderen te laten zien welke additieven er in tabak zitten, lanceerden RIVM en VWS de site www.watziterintabak.nl. Op deze site is te lezen dat tabaksproducenten stoffen aan een sigaret toevoegen die ervoor zorgen dat kinderen sneller verslaafd raken en steeds meer willen roken.
Alliantieraad 8 mei
Groepsfoto van de deelnemers aan de Alliantieraad. Klik voor meer foto’s
Terugblik
4
Donderdag 8 mei jl. vond bij de Hartstichting de halfjaarlijkse Alliantieraad plaats. Een waardevolle Alliantieraad met een vol programma. Onder de inspirerende en verfrissende leiding van dagvoorzitter Anouschka Laheij hebben we een aantal nieuwe partners mogen begroeten, waaronder de onderwijssector, waarmee we een fijne samenwerking verwachten.
hebben we tot slot afgesproken een gezamenlijk traject in te gaan over de verdere verfijning en verdieping van de strategie van de Alliantie. Daarin staat voorop dat we vanuit de belangen van alle afzonderlijke organisaties de punten definiëren waarin we elkaar nog beter kunnen versterken. De eerste verdiepingssessie voor de zogenaamde Routekaart vindt plaats op 3 juli a.s., zie ook het artikel daarover elders in deze Nieuwsbrief.
Daarnaast biedt de presentatie die VWS heeft gegeven over het nationale tabaksontmoedigingsbeleid naar ons idee aanknopingspunten voor intensivering van de dialoog over de verdere ontwikkeling van dat beleid. Als partners
De volgende Alliantieraad vindt plaats op donderdag 20 november a.s. Alle Alliantiepartners ontvangen tijdig een uitnodiging met exacte tijden en locatie, maar reserveer de datum alvast in uw agenda.
Nieuwsbrief juli 2014
Alliantieraad 8 mei Aanbieding pledge
“Alles is gezondheid…” Tijdens de Alliantieraad van 8 mei 2014 hebben 26 Alliantie partners de pledge ondertekend, waarbij de ondertekenaars zich verbinden aan het Nationaal Preventie Plan “Alles is gezondheid…”. De pledge is overhandigd aan vertegenwoordigers van het ministerie van VWS. Alles is gezondheid … is het nationale programma waarin partijen afspraken maken en gezamenlijk acties ondernemen die een beweging op gang brengen die leidt tot een gezonder en vitaler Nederland. Het terugdringen van roken is daarbij van serieus belang. 26 van de 34 Alliantiepartners hebben meegedaan aan het Nationaal Programma Preventie “Alles is gezondheid…” door de zogenoemde pledge (een ‘plechtige belofte’) te tekenen en daarmee partner van het programma te worden. Het is een publieke verklaring waarmee een organisatie belooft zich te willen verbinden aan de doelstellingen van het programma en daaraan bij te dragen door concrete activiteiten uit te voeren. Een organisatie die een pledge heeft getekend mag zich vervolgens ‘partner’ van het programma noemen. Het bestuur van de Alliantie Nederland Rookvrij heeft de pledgetekst opgesteld. Deze is in overleg met het ministerie van VWS tot stand gekomen. Door middel van de pledge wordt niet alleen steun gegeven aan de in het NPP beschreven focus, maar worden tevens ambities aangegeven die hierop aanvullend zijn. De pledge zelf met de volledige tekst en logo’s van onder tekenende partijen vindt u hier.
Alliantieraad 8 mei Nieuwe partner: onderwijsraden Onderwijsraden gaan voor rookvrije scholen De PO-Raad, VO-raad en MBO Raad zijn zich bewust van de voordelen van een Gezonde School en de risico’s van een ongezonde leefstijl voor hun leerlingen/studenten en medewerkers. Daarom werken zij sinds december 2012 via de Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl (SBGL) samen aan een beter bewegen-, sport- en gezonde leefstijlaanbod op po-, vo- en mbo-scholen. Lees verder op pagina 6
5
Nieuwsbrief juli 2014
Overhandiging getekende pledge door Alliantievoorzitter Michael Rutgers aan Henk Reinen van ministerie van VWS (links)
Ondertekening van de pledge door Michael Rutgers (Longfonds), Floris Italianer (Hartstichting) en Michel Rudolphie (KWF Kankerbestrijding)
Het rookvrij maken van scholen past goed bij deze doelstelling. Daarom hebben de onderwijsraden zich onlangs als partner verbonden aan de Alliantie Nederland Rookvrij. Omdat veel jongeren op school beginnen met roken, zien zij een rol voor scholen om hun leerlingen/studenten te leren wat de negatieve gevolgen van roken zijn of, beter nog, hun niet te laten beginnen met roken. Op verschillende manieren stimuleren de onderwijsraden de scholen om te gaan voor een rookvrije school.
Gezonde Schoolpleinen Samen met Jantje Beton, IVN (Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid) en RIVM/Centrum Gezond Leven maken de onderwijsraden Gezonde Schoolpleinen mogelijk. Deze zijn rookvrij, groen en uitdagend. Zeventig scholen uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs krijgen zo’n plein. De eerste scholen zijn inmiddels gestart met de realisatie, waarbij leerlingen en studenten een belangrijke rol hebben. Zij denken mee over de inrichting van hun schoolplein. Wilt u met uw school ook aan de slag gaan met uw schoolplein? Op deze site doet u inspiratie op.
Ondersteuningsaanbod Po-, vo- en mbo-scholen konden de afgelopen drie jaar ondersteuning aanvragen om aan de slag te gaan met gezondheid. Ze konden bijvoorbeeld (financiële) ondersteuning aanvragen voor Gezonde School-activiteiten.
Eén van de activiteiten is ‘De Gezonde School en genotmiddelen’. Doel hiervan is om leerlingen en studenten die roken via een e-learningmodule te motiveren om te stoppen, te minderen of de risico’s van het gebruik te beperken. In het voorjaar van 2015 kunnen scholen weer aanvragen doen voor ondersteuning via www.gezondeschool.nl/ondersteuningsaanbod. De onderwijsraden en het RIVM/Centrum Gezond Leven maken deze ondersteuning mogelijk.
Gezonde School De ambities van de Alliantie passen bij de ontwikkelingen van de Gezonde School: scholen stimuleren Gezonde School-beleid te maken en uit te voeren en een vignet Gezonde School aan te vragen. Vanuit de vier pijlers van de Gezonde School kunnen scholen verschillende acties ondernemen op het gebied van roken: - Signaleren: hoeveel roken leerlingen/studenten en medewerkers? - Omgeving: zijn de school en omgeving rookvrij? - Beleid: heeft de school Gezonde School-beleid? - Educatie: verzorgt de school lessen en activiteiten om roken te ontmoedigen?
Alliantieraad 8 mei
Presentatie ministerie van VWS Het ministerie van VWS was niet alleen uitgenodigd om de ondertekende pledge in ontvangst te nemen, maar ook om een presentatie te geven over het beleidsterrein tabaksontmoediging. De presentatie, gegeven door Henk Reinen, gaf duidelijkheid over hoe het beleidsproces loopt bij totstandkoming van tabaksbeleid. Het ministerie heeft daarbij te maken met politieke en inhoudelijke procedures en verschillende belanghebbenden. Niettemin werd helder hoe het ministerie betrokkenheid en input van de Alliantie en haar partners kan gebruiken bij het ontwikkelen en vormgeven van effectief tabaksontmoedigingsbeleid en het adviseren daarin van de staatssecretaris. Het tweede deel van de presentatie werd verzorgd door Jonneke Reichert, die op inspirerende en enthousiaste wijze inzage gaf in het verloop van het lobbyproces binnen de ontwikkelingen van de Tobacco Product Directive. Met deze presentatie en de inhoudelijke uitwisseling van 6
Nieuwsbrief juli 2014
visies en kennis op tabaksontmoedigingsbeleid heeft het ministerie van VWS een open hand uitgestoken aan de partners van de Alliantie om samen te werken aan effectief beleid om de gezondheidsschade door roken in Nederland tegen te gaan.
Routekaart Nederland Rookvrij Tijdens de Alliantieraad van 8 mei jl. is de Routekaart naar een rookvrij Nederland besproken. Deze Routekaart heeft als doel om de snelste route naar een rookvrij Nederland uit te stippelen. Dat lukt niet alleen door slimme keuzes te maken qua inhoud, vorm en timing. Door onze activiteiten om Nederland rookvrij te maken nog beter op elkaar af te stemmen kunnen we op lange termijn nog effectiever zijn dan wanneer iedereen zijn eigen activiteiten onderneemt. Samen kunnen we een grotere vuist maken. Hoe sneller we daarin gaan, hoe meer levens we kunnen redden.
Meerdere wegen… Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Het is de bedoeling dat we samen strategische keuzes maken en zo de snelste route(s) ontdekken. Vervolgens maken we afspraken over de wijze waarop en met welke intensiteit we bij het afleggen hiervan samen gaan werken. Ook door gecoördineerd op verschillende manieren richting het collectieve doel te bewegen kunnen we elkaar onderweg goed helpen.
Focus bepalen Elke Alliantiepartner heeft een beeld bij een rookvrij Nederland. Dat beeld verschilt per partner in meer of mindere mate. Het is belangrijk om zo scherp mogelijk te formuleren waar we naar toe willen en wanneer we dat doel willen bereiken. Hoe scherper we daarin kunnen worden, hoe beter we als Alliantie koers kunnen houden. Dan gaat het om vragen als: - Wat houdt een rookvrij Nederland in: is dat een universeel rookverbod, rookt er niemand meer uit zichzelf, verbieden we een bepaalde generatie te roken, etc.? En vervolgens: - Welke combinatie van maatregelen is het meest effectief: accijnzen, rookverboden, campagnes, etc.? - Wanneer kunnen we dat doel bereiken?
Draagvlak verwerven
Gezamenlijke kernboodschap Wat uiteindelijk doorslaggevend zal zijn, is de mate waarin we erin slagen om als Alliantie een gezamenlijke en krachtige kernboodschap uit te dragen. Pas wanneer we die boodschap sterk en eensgezind voortdurend laten horen gaat die boodschap onweerstaanbaar resoneren in heel Nederland!
Keuzes maken De keuzes die we moeten gaan maken om dat te bereiken, hebben te maken met drie thema’s: - onze gemeenschappelijke focus en doel (wat?) - de wijze waarop we publiek en politiek draagvlak willen verwerven voor dat doel (hoe?) - de manier waarop we cruciale partijen gaan betrekken en aan ons gaan binden (wie?)
7
Nieuwsbrief juli 2014
Het valt op dat Nederlanders internationaal gezien ver achter lopen als het gaat om kennis over de gevaren van (mee)roken. Het is mede daarom niet verbazend, maar wel alarmerend, dat Nederland over de gehele linie het laagste draagvlak van Europa heeft voor maatregelen op het gebied van tabaksontmoediging. Om structureel vooruitgang te kunnen boeken is het essentieel dat er ook breed vanuit de samenleving druk gaat ontstaan op politiek en bedrijfsleven om vergaande maatregelen te nemen. Om dat te bereiken moeten we antwoorden geven op vragen als: - Met welke (kern)boodschap verhogen we het draagvlak? - Hoe brengen we deze (kern)boodschap het beste over op het Nederlandse publiek? - Welke middelen hebben we tot onze beschikking?
Vrienden maken
Verdiepingssessies
Tabaksontmoediging staat in Nederland nog niet hoog genoeg op de politieke/maatschappelijke agenda. Te weinig partijen maken zich hier hard voor. We moeten de politiek, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties gaan overtuigen onze kant te kiezen. Als we de meerderheid aan onze kant krijgen in het maatschappelijke debat over tabaksontmoediging kunnen we écht tempo gaan maken. Dan brengen we ook politici die het onderwerp durven aan te pakken in een nóg betere positie om forse stappen te zetten. Daarbij gaat het om vragen als: - Welke partijen gaan we als eerste benaderen? - Op welke wijze trekken we ze over de streep? - Zijn er partijen waarmee we principieel niet in gesprek willen?
Deze drie soorten keuzes hangen samen en beïnvloeden elkaar. Om deze in samenhang te kunnen beantwoorden, organiseert het Alliantiebureau twee verdiepingssessies waarin bovenstaande vragen aan de orde zullen komen. In de eerste sessie op 3 juli gaan we de eerste keuzes maken, bijvoorbeeld ten aanzien van onze focus en het betrekken van andere partijen. In de tweede sessie die in september/ oktober plaatsvindt willen we op grond van de strategische keuzes een gezamenlijk uitvoeringsplan en (kern)boodschap formuleren. Alle Alliantiepartners zijn voor deze verdiepingssessies uitgenodigd. In de Alliantieraad van 20 november dit jaar besluiten we over de inhoud en het uitvoeringsplan van de Routekaart. Via deze nieuwsbrief houden we iedereen zoveel mogelijk op de hoogte. Stel je vragen tussentijds gerust aan het Alliantiebureau.
Samenwerking Haarlems kinderfestival en KWF Kankerbestrijding
Rookvrije helden op kinderfestival Bevrijdingspop Haarlem Met het festivalconcept ‘Roken is zooo helden op sokken’ was KWF Kankerbestrijding op 5 mei aanwezig op Bevrijdingspop Haarlem. Er stond een ‘Hall of Heroes’ op het Plein van de Vrijheid en op het Kinderfestival liepen twee rookvrije superhelden rond. KWF Kankerbestrijding zette hiermee niet-rokers in het zonnetje en maakt duidelijk dat niet-roken de norm is. Bevrijdingspop Haarlem omarmt dit initiatief van KWF. Beide partijen besloten om het terrein van het Kinderfestival grotendeels rookvrij te maken om het goede voorbeeld aan kinderen te geven. Daarnaast werd er op het hele festivalterrein geen tabak verkocht.
Rookvrij kinderfestival KWF Kankerbestrijding en het Kinderfestival maakten het terrein van het Kinderfestival grotendeels rookvrij. Roken was alleen toegestaan op enkele specifiek gemarkeerde rookplekken. Op het terrein van het kinderfestival waren twee levens-
8
Nieuwsbrief juli 2014
grote superhelden aanwezig waar kinderen mee op de foto konden. KWF Kankerbestrijding was ook aanwezig met een stand waar men informatie kon vinden over kankerpreventie of vrijwilliger worden voor KWF. Om 5 voor 5 (16.55u) riepen KWF Kankerbestrijding en het Kinderfestival de aanwezige kinderen op om een minuut lang zoveel mogelijk geluid te maken om de vrijheid te vieren. Met 91% niet-rokende jongeren (10 tot 19 jaar) en 75% nietrokende volwassenen is roken echter niet meer de norm. KWF Kankerbestrijding probeert op verschillende manieren die norm zichtbaar te maken. Met het festival concept ‘Roken is zooo helden op sokken’ is KWF dit jaar aanwezig op enkele muziekfestivals, midden in de campagne doelgroep. Lees verder op pagina 9
Roken kan echt niet meer op festivals!
datum
festival
plaats
Het festival seizoen is geopend. KWF is ook dit jaar aanwezig op diverse festivals door heel Nederland. Alle festivalbezoekers die niet roken zijn helden en ontvangen een heldenmasker naar keuze. (Batman, Turtle Ninja, Catwoman of Spiderwoman). In de speciale Hall of Heroes kunnen deze helden op de foto. Deze foto’s worden naar de bezoekers gestuurd vanuit KWF en zijn uiteraard zichtbaar op de Facebook pagina.
za 5 juli 2014
Betuws Spektakel
Buren
za 19 juli 2014
City of Dance
Middelburg
zo 10 aug 2014
Zandstock
‘t Zand
zo 17 aug 2014
Castle of love
Heerlen
22-24 aug 2014
Glemmer Beach
Lemmer
za 30 aug 2014
Ladeside Festival
Alphen a/d Rijn
Ben je aanwezig op één van de onderstaande festivals, ga dan zeker even langs bij de Hall of Heroes.
7-8 sep 2014
Zomerpop
Opmeer
Europrevent congres
Stand van zaken rondom statement Plain Packaging Via de website is de Hartstichting in maart dit jaar gestart om onderzoekers en zorgprofessionals op het gebied van hart- en vaatziekten op te roepen om een statement te tekenen voor invoering van plain packaging. Dit gebeurde op allerlei manieren en het was bijzonder om te zien hoe iedereen het statement onder de aandacht bracht bij elkaar. Op dit moment hebben al meer dan 1.800 professionals het statement ondertekend. Op het EuroPrevent congres, begin mei in Amsterdam, heeft de Hartstichting de noodzaak van ondertekening van het statement ook onder de aandacht gebracht. Tijdens de opening van het congres door Rick Grobée werden de bezoekers opgeroepen te tekenen. Daarnaast was er namens het European Heart Network (EHN) en de Hartstichting een spreker. Deze riep de deelnemers van
9
Nieuwsbrief juli 2014
de sessie op hun stem te laten horen en bij te dragen aan de politieke lobby rondom tabaksontmoediging. Floris Italianer, directeur van de Hartstichting maakte tenslotte de opbrengst aan handtekeningen bekend. Lees verder op pagina 10
Een week later was de Hartstichting eveneens deelnemer aan het Venticare congres van de Nederlandse Vereniging voor Hart- en Vaat Verpleegkundigen (NVHVV). Ook hier waren de bezoekers enthousiast en tekenden massaal.
Ontwikkelingen Ondanks dat plain packaging niet is opgenomen in de nieuwe Europese tabaksrichtlijn, is het nog steeds een belangrijke maatregel. In Ierland is onlangs een wetsontwerp ingediend voor plain packaging. Ook het Verenigd Koninkrijk overweegt
invoering van plain packs. Het wachten is op de Nederlandse parlementariërs!
En nu verder Plain packaging is buiten de tabaksrichtlijn gebleven, maar het staat de Europese lidstaten vrij om deze maatregel in te voeren. Eind mei waren de verkiezingen in Europa. De stemmen zijn geteld en de zetels zijn bekend, commissies worden nu verdeeld. Eind juli zullen de Nederlandse en de Europese parlementariërs aangeschreven worden om hen op te roepen zich in te zetten voor de introductie van plain packaging in de hele Europese Unie en in het bijzonder in Nederland. Mocht je nog niet getekend hebben: het statement staat nog open op www.hartstichting.nl/rookvrij.
Uitspraak geding tussen CAN en de Staat verwacht in september In juni 2011 is de uitzondering op het rookverbod voor de kleine horeca (zonder personeel, <70 m2) wettelijk geformaliseerd. Vier maanden daarna heeft de CAN de Nederlandse Staat gedagvaard om deze uitzondering ongedaan te maken. De uitzondering is volgens de CAN in strijd met de Tabakswet, het FCTC kaderverdrag van de WHO, de aanbevelingen van de Raad van de Europese Unie en de Grondwet. De Rechtbank heeft in eerste instantie de CAN in mei 2012 in het ongelijk gesteld. Tegen dit vonnis is de CAN echter in hoger beroep gegaan, waardoor het gerechtshof Den Haag het rechtbankvonnis in maart 2013 heeft vernietigd. Hierop is de Staat in cassatie gegaan. De uitspraak hierop is te verwachten in september a.s. De CAN heeft vanaf het begin af aan gestreden tegen de uitzondering op de rookvrije horeca, gesteund door de partners binnen de Alliantie Nederland Rookvrij. De meeste juristen zijn het erover eens dat de Nederlandse Staat zich door het voort laten bestaan van de uitzondering voor kleine cafés niet houdt aan de bepalingen in het FCTC verdrag. Doorslaggevend zal echter zijn of de Hoge Raad met het hof van mening is dat het FCTC verdrag een rechtstreeks beroep van
10 Nieuwsbrief juli 2014
burgers toelaat op het verdrag. Het kan ook zijn dat de Hoge Raad stelt dat alleen staten die het verdrag hebben getekend elkaar daarop kunnen aanspreken. Maar wanneer de Hoge Raad net als het hof vindt dat burgers wel degelijk de Staat kunnen aanspreken op naleving van het FCTC verdrag, maakt de CAN een goede kans de zaak te winnen. In Oostenrijk, Portugal en Bulgarije wordt met spanning gekeken naar de uitkomst van deze Nederlandse rechtszaak. Deze landen hebben het FCTC verdrag ook ondertekend, maar hebben de horeca nog niet geheel rookvrij. Interessant is dat het vraagstuk van de uitzondering voor de kleine horeca nu niet alleen in de rechtszaal, maar ook in het parlement speelt. Zie hiervoor het eerste artikel van deze Nieuwsbrief. Na het besluit van de Tweede Kamer is het aan de Eerste Kamer om het wetsvoorstel opheffing uitzondering rookverbod kleine horeca goed te keuren. In september zal duidelijk worden of de politiek en de Hoge Raad beiden in staat zijn de Nederlandse horeca geheel rookvrij te krijgen.
Nieuwe partners Rookalarm: kinderen roepen politici op meer te doen aan preventie van roken Rookalarm, een initiatief van de Stichting Rookpreventie Jeugd, heeft een nieuwe video uitgebracht. Hierin worden Nederlandse politici opgeroepen om meer te doen aan preventie van roken onder jongeren.
Twitternieuwsbrieven De wereld van de tabaksontmoediging is heel groot en gaat snel. Zo groot dat het Alliantiebureau sinds kort is gestart met het uitbrengen van een wekelijkse twitternieuwsbrief. De ene week als World #TobaccoControl Weekly en de andere week als Dutch #TobaccoControl Weekly. Deze nieuwsbrieven bundelen de meest relevante tweets over verschillende nieuwsonderwerpen over roken. Het wereldnieuws hierover wordt afgewisseld met puur Nederlands nieuws.
Volger worden? @Allrookvrij
11 Nieuwsbrief juli 2014
