Stad
Veiligheidsbeeld gemeente Amersfoort Periode januari t/m december 2014 Afdeling Veiligheid & Wijken januari 2015
Stad met een hart
Veiligheidsbeeld Amersfoort – januari – december 2014 Voor u ligt het Veiligheidsbeeld Amersfoort met gegevens over de veiligheidsontwikkeling in de periode januari – december van 2014. Hierin wordt op gemeentelijk niveau de ontwikkeling van de veiligheid beschreven. De ontwikkeling in de periode januari – december van 2014 wordt vergeleken met dezelfde periode in 2012 en 2013.
Leeswijzer De kleuren die in de rapportage zijn gebruikt hebben de volgende betekenis: • groen betekent een daling van minimaal 10% ten opzichte van 2013; • geel weerspiegelt een ontwikkeling die ligt tussen 10% daling en 10% stijging ten opzichte van 2013; • rood betekent dat de indicator 10% of meer is gestegen ten opzichte van 2013.
2
Algemeen In 2014 is het totaal aantal misdrijven in Amersfoort met 11% gedaald ten opzichte van 2013. In de eerste vier maanden was er nog een stijging te zien van 6%. In de laatste vier maanden was er een daling van 24%. De daling van 11% is sterker dan de gemiddelde ontwikkeling in Midden-Nederland (7%) Grootste dalers zijn woninginbraken (-29%), autokraken (-27%), zakkenrollen (-45%). Zie figuur 1.
Figuur 1. Ontwikkeling van een aantal misdrijven in Amersfoort 2009 - 20141
1800 1600
autokraak
1400
vernielingen
1200
geweld
1000 woninginbraak (incl. poging)
800 600
fietsdiefstal
400
bedrijfsinbraak
200
zakkenrollen
0 2009
2010
2011
2012
2013
2014
Bron: politie, BVH.
3
Thema’s
= daling van 10% of meer = daling of stijging minder dan 10% = stijging van 10% of meer
criminaliteit totaal woninginbraken woninginbraak: pogingen woninginbraak: geslaagd geweld: totaal geweld: zeden geweld: openlijk geweld geweld: bedreiging geweld: mishandeling geweld: straatroof geweld: overval geweld: overig huiselijk geweld autokraak fietsdiefstal vernielingen zakkenrollen bedrijfsinbraken winkeldiefstal meldingen jongerenoverlast
ontwikkeling 2014 tov 2013, per 4-maands periode
2012
2013
2014
10312 1207 406 801 1036 87 76 289 499 54 7 24 331 1357 737 1175 301 507 423
10320 1153 428 725 965 48 72 310 444 55 12 24 285 1348 918 1087 392 381 448
9134 823 323 500 904 48 45 308 431 32 14 26 256 987 781 1052 217 398 417
11% 29% 25% 31% – 6% 0% – 38% – 1% – 3% – 42% + 17% + 8% – 10% – 27% – 15% – 3% – 45% + 4% – 7%
– 7% – 20% – 22% – 19% – 8% – 4% – 25% – 7% – 5% – 21% – 28% – 3% – 13% – 8% – 0% – 2% – 31% – 16% – 3%
+ 6% + 8% + 29% – 6% + 2% – 26% – 10% + 11% + 4% – 29% 0% + 38% + 1% + 11% – 4% + 21% – 33% + 52% – 3%
1181
1091
1053
– 3%
+ 9%
+ 8%
– – – –
– – + –
14% 13% 17% 24% – 9% + 25% – 5% – 9% – 8% – 53% + 33% 0% – 6% – 24% – 30% – 23% – 39% + 53% – 3% – 9%
september t/m december
•
mei t/m augustus
•
januari t/m april
•
ontwikkeling 2014 tov 2013, regio MNL
•
Woninginbraken: Het aantal woninginbraken in Amersfoort is in 2014 met 29% fors gedaald ten opzichte van 2013. Deze daling is sterker dan die in Midden-Nederland, daar was een daling van 20% waarneembaar. Geweld: Het aantal geweldsmisdrijven is in 2014 met 6% gedaald. Tijdens de eerste vier maanden van 2014 was er nog een stijging (+2%). Opvallend is de forse daling van het aantal straatroven (42%) en openlijk geweld (-38%).Ten opzichte van 2013 zijn er 2 overvallen meer gepleegd. Jeugd: Het aantal meldingen jongerenoverlast is in 2014 met 3% gedaald ten opzichte van in 2013. Gemiddeld in Midden-Nederland was een stijging van 9% zichtbaar. Veelvoorkomende Criminaliteit: Het aantal fietsendiefstallen (-15%) en autokraken (-27%) en nam nam in 2014 flink af ten opzichte van vorig jaar. Regionaal dalen deze delicten minder sterk, respectievelijk met 8 en 0%. Het aantal vernielingen daalde met 3% ten opzichte van vorig jaar. Bedrijfsinbraken: Het aantal bedrijfsinbraken is in 2014 in totaal met 4% gestegen. In de eerste acht maanden van 2014 is ten opzichte van dezelfde periode in 2013 een stijging van 53% waarneembaar. Echter, in de laatste vier maanden was een forse daling van 45% waarneembaar.
ontwikkeling 2014 tov 2013, gemeente
•
– – – – – + –
24% 63% 72% 55% 12% 12% 75% – 3% – 3% – 47% + 25% – 20% – 29% – 50% – 7% – 6% – 56% – 45% – 15% – 6%
4
Woninginbraken Het aantal woninginbraken in Amersfoort is in 2014 met 29% fors gedaald ten opzichte van 2013. In Midden-Nederland was de daling gemiddeld 20%. Eind 2013 en begin 2014 vonden er veel woninginbraken plaats. In de tweede vier maanden van 2014 vond een daling van het aantal woninginbraken plaats die in de laatste vier maanden fors sterker werd. In de laatste vier maanden daalde het aantal woninginbraken vergeleken met dezelfde periode in 2013 met 63%. Het aantal geslaagde woninginbraken daalde iets sterker (-31%) dan het aantal pogingen tot woninginbraak (-25%). Absoluut gezien waren van de in totaal 823 inbraken in 2014 er 500 geslaagd, dat wil zeggen dat er spullen zijn gestolen.
Figuur 2. Ontwikkeling woninginbraak in Amersfoort 2012-2014 per maand 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2012
2013
2014
totaal
pogingen
geslaagd
Bron: politie- BVH, bewerking O&S Winterpiek blijft achterwege In figuur 2 is te zien hoe de woninginbraken zich per maand ontwikkelde. In de afgelopen jaren waren vooral de ‘donkere maanden’ favoriet bij inbrekers. Opvallend genoeg bleef die piek in de laatste maanden van 2014-vrijwel achterwege. Dit verklaart ook de sterke daling van het aantal inbraken in de laatste maanden van 2014 ten opzichte van dezelfde periode van 2013. Ook is te zien dat het aantal geslaagde inbraken in 2014 iets sterker is afgenomen dan het aantal pogingen. De gemeente heeft samen met de politie en tal van andere betrokkenen fors ingezet op het terugdringen van het aantal woninginbraken. Hoewel een causaal verband moeilijk is te leggen, is het aannemelijk dat de geconcentreerde en integrale aanpak van het afgelopen jaar, met name tijdens de donkere dagen invloed heeft gehad op deze daling. Ondanks dat het totaal aantal woninginbraken in 2014 met bijna 30% is afgenomen blijven we met alle partners onverminderd inzetten om deze dalende lijn voort te zetten. De aanpak Omdat we in Amersfoort te maken hebben met een groot gebied en met veel woningen, is het moeilijk te voorspellen waar en wanneer een woninginbraak gaat plaatsvinden. Om deze reden is alertheid van buurtbewoners en het melden van verdachte situaties door bewoners ook blijvend noodzakelijk om de pakkans te vergroten. We blijven daarom investeren in een toename van het aantal deelnemers aan Burgernet. In 2014 zijn er veel nieuwe deelnemers bijgekomen, zodat nu ruim 14.000 inwoners aangesloten zijn bij Burgernet. We zijn in oktober 2014 gestart met een Burgernetmail waarin bewoners geïnformeerd worden over woninginbraken in hun directe omgeving. Hiermee willen we de heterdaadkracht verder vergroten. Er zijn 110 Burgernetmails verstuurd waarop 37 Burgernetters hebben gereageerd. De komende periode zullen we hier verder ervaring mee opdoen.
5
In het afgelopen jaar is door gemeente en politie veel inzet gepleegd om bewoners in gebieden waar relatief veel inbraken plaatsvonden, voor te lichten over de mogelijkheden om het risico op woninginbraak te verkleinen. Zo zijn er 5 verschillende bewonersavonden geweest waarin voorlichting is gegeven. Daarnaast zijn er 10 clinics ‘Observeren en signaleren’ gegeven. Deelnemers waren bewoners uit Schothorst en Hoogland, Burgernetters, buurtbeheerders van de drie woningcorporaties en diverse leden van bewonerscommissies. Nieuw onderdeel is de voorlichting op straatniveau. Tijdens de week tegen de Woninginbraak in oktober is als onderdeel van het Donkere Dagen Offensief, gestart met voorlichting op straat in buurten waar een verhoogde kans op woninginbraken is. De politie en toezichthouders van de gemeente trekken hier samen in op. Zij geven actief voorlichting aan bewoners hoe de kans op een woninginbraak verkleind kan worden. Ook worden in die buurt huis-aan-huis bewoners hierover geïnformeerd. Momenteel vallen 22 veelplegers van woninginbraak in Amersfoort binnen de Top X-aanpak. Zij krijgen binnen deze aanpak de hoogste prioriteit, waarbij zowel de persoon, alsook het gehele sociale systeem rondom de (potentiële) dader wordt meegenomen. Tijdens een speciaal overleg tussen o.a. het Openbaar Ministerie, de politie en de gemeente worden verregaande maatregelen genomen. Deze persoonsgerichte aanpak betreft een samenwerking waarbij de ketenpartners in het Veiligheidshuis samen optrekken. In 2014 hebben verschillende bewoners in hun buurt een WhatsApp-groep gestart om elkaar te informeren bij woninginbraken en verdachte situaties. Daarnaast is er via de Stadsberichten, twitter, Facebook, website en verschillende andere kanalen met regelmaat gecommuniceerd over het thema woninginbraken. In 2014 heeft de politie 119 verdachten voor woninginbraak afgehandeld. Dit zijn er iets meer dan in 2013. Toen waren dit er 103. Dit is voor een belangrijk deel dankzij oplettendheid van burgers.
Geweld Het aantal geweldsmisdrijven is in 2014 met 6% gedaald. Het aantal straatroven en zaken van openlijk geweld is flink gedaald met respectievelijk 42% en 38%. Er zijn in 2014 14 overvallen geregistreerd, dat zijn er twee meer dan in 2013. Hoewel de aanpak van geweld in het Jaarplan 2014 geen geprioriteerd veiligheidsthema is, pakt de politie alle geweldsdelicten met hoge prioriteit op. Jeugd: Het aantal meldingen jongerenoverlast nam in 2014 met 3% af ten opzichte van 2013. In Midden Nederland is er een stijging van 9%. Het aantal jeugdgroepen in Amersfoort is in 2014 verder afgenomen. In 2012 waren er nog zeven problematische jeugdgroepen in beeld (3 hinderlijk, 4 overlastgevend). In 2013 waren dat nog zes groepen (5 hinderlijk, 1 overlastgevend). De daling zet door in 2014 naar drie jeugdgroepen, waarvan 2 overlastgevend en 1 crimineel. Dit betekent een halvering van het aantal jeugdgroepen ten opzichte van 2013, maar wel met de kanttekening dat er een criminele jeugdgroep is bijgekomen. Deze dalingen zijn voor een belangrijk deel te danken aan een verbeterde ketensamenwerking tussen politie, justitie, hulpverlening en gemeente (waaronder het team straatcoaches). Naast de geïnventariseerde jeugdgroepen volgens de Beke-shortlist, brengen wij nu ook groepen in beeld volgens een andere systematiek, namelijk het digitale signalering- en monitoringsysteem “Jongeren In Kaart”. Dit wordt gedaan door het jongerenwerk in samenwerking met de ambulante jeugdhulpverlening (het jeugdinterventieteam) en de wijkpolitie. Niet de overlast en de criminaliteit van jongeren is hier de aanleiding voor prioritering, maar de individuele zorgen bij jongeren. Dit heeft geresulteerd in een extra classificatie van groepen, namelijk “aanwezige” groepen, naast de Beke-classificatie; hinderlijk, overlastgevend en crimineel). Voor de
6
aanwezige jeugdgroepen geldt dezelfde methodische groepsaanpak. Een repressieve aanpak door politie en justitie is hier niet (of nauwelijks) aan de orde. De nadruk ligt op curatie en preventie. Naast de drie geïnventariseerde shortlistgroepen in 2014, zijn er nu ook acht aanwezige groepen in beeld gebracht volgens “Jongeren In Kaart”. Door het preventief prioriteren kan eventueel toekomstig overlastgevend en/of crimineel groepsgedrag worden voorkomen (preventie) en kunnen groepen jongeren ook buiten de groepsaanpak nog worden gemonitord en van een-zelfde integrale aanpak worden voorzien (nazorg). Veel voorkomende criminaliteit: Autokraken, fietsdiefstal en vernielingen vallen onder de noemer veel voorkomende criminaliteit. Het aantal autokraken laat in Amersfoort een forse daling zien van 27%. Ook het aantal fietsdiefstallen kent met een ontwikkeling van -15% een forse daling. Regionaal is deze daling minder sterk. Het aantal vernielingen is in 2014 gedaald met 3% ten opzichte van 2013. Autokraken Na een jarenlange daling van het aantal autokraken (van 2.556 in 2006 naar 1.154 in 2011), nam het aantal in 2012 toe met 17%. Een trend die zich in 2013 niet voortzette; het aantal autokraken bleef exact gelijk. In 2014 zien we met name in de tweede helft van het jaar een forse daling. De afgelopen jaren is autokraak voor een groot deel verschoven van een gelegenheidsdelict naar een georganiseerd en gepland delict. De buit is verschoven van losliggende eigendommen en tomtoms naar ingebouwde navigatie en auto-onderdelen. De afgelopen twee jaar is veel geïnvesteerd in innovatieve instrumenten om autokraken tegen te gaan. Technisch is er meer mogelijk om daders te pakken. De inzet van technische hulpmiddelen (zoals track&trace technieken en ANPR-camera’s) zetten we ook in 2015 voort. Fietsdiefstal Na een aantal jaren waarin het aantal fietsdiefstallen fors afnam (van 1717 in 2008 naar 737 in 2012), zagen we in 2013 een toename van 27%. Deze toename was voor een groot deel te verklaren door diefstal op de stations Vathorst en Hoevelaken. Daar is rondom de zomerperiode intensief op ingezet, wat ook direct tot een daling heeft geleid. In 2014 is een daling van 15% waarneembaar ten opzichte van 2013. De aanpak van fietsdiefstal kent een preventieve en repressieve kant. We blijven op hotspots mensen wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid om de fiets goed vast te zetten en de kans op een diefstal te verkleinen. Daarnaast blijven we gefocust op het pakken van daders door de inzet van de succesvolle lokfietsen. Bedrijfsinbraken In de eerste acht maanden van 2014 zijn de inbraken in bedrijven en instellingen met 54% gestegen. In de laatste vier maanden is deze stijging omgebogen in een daling van 45%. In totaal vonden in 2014 bijna 400 geregistreerde inbraken in bedrijven en instellingen plaats.
7
