VAN HET ZUIDEN ENTRE 2 MERS JURA. IVV Dossier CORSICA. Degustatie. IVV Travel

14/04/10

16:36

Page 3

April/Mei 2010 nr 141

IVV141COVERNL

TWEEMAANDELIJKS - 7,70 €

Frankrijk/België/Nederland/Luxemburg 7,70 € / Duitsland/Spanje/Italië 11,55 € / Switzerland 13,3 CHF / Canada 13,3 $ / USA 10 $ / AFS 38,5 / Australië 11 $

P 70 8 3 3 8

IVV Dossier

CORSICA

VAN HET ZUIDEN Degustatie

ENTRE 2 MERS IVV Travel

JURA • VINISUD 2010 • ICONEN : TIGNANELLO • WINE AFICIONADO • MAX 8€ ! • DUBBELPORTRETTEN : THIERRY SABON - PIERRE CLAVEL NIEUWE FORMULE!

IVV141COVERNL

13/04/10

20:37

Page 4

14/04/10

12:23

Page 1

EDITORIAAL

INHOUD

Britannia sinks?

2-4 5 6-11 12-13 14-16 17 18 19 20-21 21 22-23 24-25 26-27 28-29 30 31-32 33-34

Entre 2 mers 2009 Wine Aficionado : L’Essentiel & Henry

We denken altijd, in bepaalde kringen dan toch, dat Groot-Brittanië een soort mekka is van de wijnjournalistiek en waarvan de profeten Hugh Johnson, Oz Clarke en Jancis Robinson heten. Is het trouwens ook niet Decanter dat zichzelf als ‘beste wijntijdschrift van de wereld’ uitroept? Nochtans lijkt het erop dat dit fraai imago een flinke deuk heeft gekregen. Of zoals recent onze collega Jim Budd opmerkte dat veel Britse kranten stoppen met hun wijnpagina’s of dat ze hun loontrekkende wijnjournalisten vervangen door freelancers die hun wijnrubrieken volschrijven. En niet altijd door journalisten, eerder door beroemde sommeliers, een soort BW’s of beroemde wijnvedetten. Spijtig genoeg is de kwaliteit van de kronieken niet altijd recht evenredig met het lezerspubliek… Parallel daarmee lijken gespecialiseerde uitgevers van wijnboeken minder en minder innovatief te zijn en kiezen ze ervoor om oude werken opnieuw uit te geven, waarbij ze aanspraak maken op wijnberoemdheden die niet altijd even deontologisch te werk gaan. Zo is er de recente affaire van de wijnaankoopgids van Matt Skinner die een wijncommentaar schrijft… van wijnen die nog moeten gemaakt worden! Nog erger is de verdedigingscommentaar van de uitgever die grosso modo stelt dat ‘de commentaren van Matt ietwat vaag zijn zodat ze voor elke wijnjaargang zouden kunnen dienen.’ Nochtans wordt het boek op zich elk jaar heruitgegeven en verschijnt er elk jaar een andere jaargang naast de becommentarieerde wijn! Maar het meest grappige en het meest illustratieve van deze dwaling van de Britse wijnpers is datgene wat we niet anders kunnen omschrijven dan puur amateurisme. Het is bij Mitchell Beazley dat we moeten gaan kijken. Wist u dat de uitgever voor de cover van de wijngids van Rosemary George The Wines of the South of France, from Banyuls to Saint Raphael er niets beter op heeft gevonden dan een foto te gebruiken van de… Montagne de Corton in de Bourgogne? Maar ach, zoals we vandaag wel eens horen: ‘Where the fuck is Corton?’ Maar zijn wij er trouwens zo zeker van dat dit ons niet kan overkomen? Hoe dan ook doet het me denken aan een uitspraak van Clemenceau : ‘De oorlog is een veel te erge zaak om toe te vertrouwen aan militairen.’ Men zou bijna denken dat een wijnrubriek beter geschreven kan worden door Jan met de pet dan door professionele wijnjournalisten. Of heb ik het bij het verkeerde eind?

Dossier : Polyfonie in Corsica... van het Zuiden Oeno : De stand van zaken rond biodynamie (deel 2) Op stap met vriend André Wijn in functie van de chocolade van Valrhona Max 8€ Vergeten druivensoorten: L’Abouriou IVV Iconen : Tignanello Degustatieagenda Say Cheese! : Comté Als biowijnen samen naar de beurs gaan Argentina’s Mile High Club Vinisud 2010 Samos, hellenistisch zoet Alsace 2007 en 2008... Dubbelportretten : Thierry Sabon - Pierre Clavel

Hervé Lalau

April/Mei 2010 nr141 www.invinoveritas.apic.be • http://ivv-vl.skynetblogs.be/

AN DER PUT T

Jérô me V

AN STE EN BER GEN

AN DEP UT

Ann V

Tim V

AN DEN BO GA ERT

Fran kV

TU YCK

AN HEL LEM ON T

Ma rc V

Phi lipp eS

KO LO W

You ri S O

ALA U

Her vé L

EG RO EF

Joh an D

Fab ian B

AR NE S

Onze NEUZEN

RN OU LD

 REDACTIE - ADMINISTRATIE - ABONNEMENT : A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België - Tel : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51  BANK : 210.0461297-17 - [email protected]  HOOFDREDACTEUR : Philippe STUYCK  REDACTIESECRETARIS : Hervé LALAU  PUBLICITEIT : A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België - Tél : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51  BANK : 210.0461297-17 - [email protected]  VERANTWOORDELIJKE UITGEVER : Philippe Stuyck, Dieweg 294, B-1180 Brussel  JOURNALISTEN I.V.V : Bernard ARNOULD, Fabian BARNES, Johan DE GROEF, Gérard DEVOS, Jean-Yves HINDLET, Guido JANSEGERS, Hervé LALAU, Fiona MORRISON, Youri SOKOLOW, Philippe STUYCK, Marc VANHELLEMONT, Ann VAN STEENBERGEN

Ber nar dA

IVV141NL

verschijnt 6 maal per jaar. De artikels en mededelingen verbinden slechts de auteurs en de adverteerders. ISSN 0779-2557

1

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 2

DEGUSTATIE

ENTRE 2 MERS

2009 Ieder jaar opnieuw openen de wijnbouwers uit Entre Deux Mers de primeurproeverij in Bordeaux en presenteren hun laatste borelingen. Bij deze gelegenheid worden de beste 20 wijnen geselecteerd door proevers van allerlei pluimage als oenologen, handelaars, journalisten en gastronomische critici. In Vino Veritas maakte haar eigen selectie.

© Philippe Roy

Algemene indrukken van het oogstjaar 2009 Het begon eerder tergend. Denken we maar even aan de flinke hagelbuien die een groot deel van de wijngaard verwoestten. Sommige eigendommen kregen het hard te verduren en verloren hun totale oogst. Het is immers onmogelijk voor een wijnstok zich onmiddellijk te herstellen na zo’n ravage. Indien goed gemaakt getuigen de meeste witte wijnen van voldoende frisheid. Hun karakter is zuiver en levendig, met een zekere diepgang. De zomer was evenwel te mooi om door de bank krokante wijnen te maken. Het is niet evident om een perfecte samenhang te bekomen tussen de rijpheid van zuren, suikers en aromatische componenten. Indien op een bepaald ogenblik het proces van rijpen wordt stopgezet door een te hoge suikeraccumulatie of een vroegtijdige rijpheid van de schil, wordt alcohol geaccelereerd en duiken er immers thiolen (mercaptanen) op. Uit het geheel aan geproefde wijnen blijkt duidelijk dat een groot deel van de wijnbouwers de risico’s van de natuur lijdzaam

2

hebben ondergaan wat jammer genoeg weinig ruimte geeft om in te grijpen. Entre deux Mers heeft in 2009 duidelijk moeite met de nervositeit van zijn wijnen. Ze zijn eerder mollig en rond ondanks de correcte zuurheid. Enkele hebben koolzuurgas om de wijn meer levendigheid te geven, maar zoals steeds bederft vaak teveel de pret. Algemeen mist de jaargang in het middenstuk vlezigheid en sap ondanks het volume. Dit laatste dempt in de meeste gevallen de smaak wat voor een kort slotstuk zorgt. De einddronk is meestal brande-

Hartendieven Voor zover begrepen is 2009 niet de beste jaargang voor Entre deux Mers. De wijnen zijn goed maar niet echt overheerlijk, duide© Philippe Roy

APRIL/MEI 2010

rig of op zijn minst prikkelend met enig verdrogend effect. Vaak accelereert het groene karakter van sauvignon en ervaart men onplezierige zeepachtige tonen. Niettemin blijken een ruim aantal wijnen een goede mix te zijn van druiven afkomstig van percelen waar net voor de rijpheid werd geplukt en percelen waar druiven eerder overrijp waren. Ongetwijfeld hangt dit samen met de aanplant en het terroir, maar meer nog met –specifiek voor de jaargang 2009- de interactie tussen de wijnstok en de wijnkelder of het spel tussen wat men wil bereiken en wat mogelijk is. Een opmerkelijke conclusie uit deze degustatie betreft het druivenbestand. Twintig jaar terug was vooral sauvignon heer en meester, vandaag hebben zowel sémillon als muscadelle een even groot aanzien. Muscadelle speelt zelfs een beslissende rol in de mix. Het is duidelijk dat wijnbouwers zoeken naar diversiteit zowel in complexiteit als harmonie.

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 3

lijk minder fris en smakelijk dan in 2008. Niettemin leverden een klein aantal wijnbouwers geslaagde tot goede wijnen af. Zover de sportieve commentaren van ervaren critici. Mijn ervaring na een carrière van 25 jaar proeven van deze appellationwijnen is dat steeds dezelfde etiketten behoorlijk scoren. CHÂTEAU GRAND BIREAU - C14+ - P16+ 60% Sauvignon, 30% Sémillon, 10% Muscadelle Accenten van tropische specerijen en pepertoetsen vermengen zich met de karaktertrekken van sauvignon. Fris en fruitig, uitstekend in de mond met een krokante stijl, rijk aan citrusfruit. Een degelijke en mooie lengte. CHÂTEAU BONNET - C14 - P16+ 50% Sauvignon blanc, 40% Sémillon, 10% Muscadelle Mooi parfum, herkenbaar, een mooi voorbeeld met accenten van kersenpit. Krokant, vlezig, heel fruitig en goed lengte. Een plezierige wijn. CHÂTEAU HAUT POUGNAN - C14 - P16 70% Sauvignon, 25% Sémillon, 5% Muscadelle Een mooie wijn, uitgesproken sauvignon, krokant en gezond fruit in de neus. De smaak is perfect uitgebalanceerd, krokant en aromatisch, vlezig en lang met rijkelijk fruit. Het geheel is heel drinkbaar. Een goed getypeerde Entre-deux-Mers. CHÂTEAU TOUR DE MIRAMBEAU - C14 - P15 34% Sauvignon, 33% Sémillon, 33% Muscadelle Start met een zeer fijn aroma, typerend met toetsen van anijs. Super in de smaak, mollig,

© Philippe Roy

vol fruit, floraal en tegelijk krokant, met een prima lengte. Een minpuntje is een gemis aan levendigheid in het eind FLEUR DE NINON - C13+ - P15+ 40% Sauvignon, 20% Sémillon, 40% Muscadelle Een mooi getypeerde wijn, fruitig, krokant en zacht in de mond met accenten van sappige perzik. Het slot is lang en het geheel plezierig. Mist enkel wat expressie. CHÂTEAU FARIZEAU - C13+ - P15 50% Sauvignon, 25% Sémillon, 25% Muscadelle Een frisse krokante wijn. Heel erg kenmerkend met accenten van buks en kersenpit. Expressief en intens van begin tot eind. De smaak mist wat diepte.

CHÂTEAU HAUT NADEAU - C13+ - P15 55% Sauvignon, 26% Sémillon, 19% Muscadelle Een verrassend parfum, makkelijk te verwarren met een Barsac, zeer rijp fruit en een opspringende geur van muskaat. Volle smaak, plezierig, fruitig en verbazend fris tot aan het eind waarin het prikkelende van alcohol licht de overhand neemt CHÂTEAU HAUT GUILLEBOT - C13 - P15 80% Sauvignon, 20% Sémillon Een duo van overrijp fruit en verse groene vruchten. De smaak is krokant. Het verse fruit domineert aanvankelijk en vermengt zich met florale tonen. Mist wat vlezigheid.

IN GESPREK MET STÉPHANE DEFRAINE, PRESIDENT ENTRE-DEUX-MERS Volgens Stéphane Defraine, president van het syndicaat voor de appellation Entre deux Mers zijn de wijnbouwers bijzonder goed uit het barre weer gekomen. De door hagel getroffen percelen hebben een zware vegetale stress te verduren gehad. De resterende bessen hebben geprofiteerd van de mooie nazomer wat de ontwikkeling van botrytis verhinderde. Een aanslag van rotting zou immers fataal geweest zijn. Gelukkig stierven de probleemdruiven af. Dit redde de jaargang. We hadden geen enkel moment last van botrytis aldus Stéphane Defraine. De president haalde eveneens de moeilijkheid aan om te oogst te organiseren. Enerzijds waren de druiven op de wijnstokken die hagel hebben gekend, sneller rijp dan de niet getroffen druiven. Binnen één en dezelfde variëteit waren er opmerkelijke verschillen binnen de percelen. Anderzijds wordt in een normaal jaar eerst sauvignon, dan muscadelle en pas als laatste de laatrijpende sémillon geplukt. Dit jaar werd in vele gevallen sémillon eerst geoogst voor muscadelle. Er waren echt periodes waar de verschillende op hetzelfde moment werden geoogst.

Domaine Cailhol Gautran Hameau de Cailhol - 34210 Aigues-Vives. Tél./Fax 0033 (0)4 68 91 26 03 www.domainecailholgautran.com Le Tastevin - 7080 Frameries / Taveirne - 9800 Deinze 3

IVV141NL

15/04/10

10:12

Page 4

DEGUSTATIE

CHATEAU HAUT RIAN - C13 - P15 40% Sauvignon, 60% Sémillon Zacht in de neus. Een mix van bloemen en fruit met toetsen van gist. Goede inhoud, krokant en erg fruitig. Tonen van koolzuurgas zijn ietwat te expressief. CHÂTEAU DE FONTENILLE - C13 - P14+ 35% Sauvignon blanc, 15% Sauvignon gris, 25% Sémillon, 25% Muscadelle Discreet in de neus. Toetsen van sauvignon vermengen zich met tonen van muscadelle, verfijnd, zonder exuberant te zijn. Goed smaakprofiel, zacht en mollig, en fruitig. Het geheel mist wat vlezigheid en frisheid. CHÂTEAU TURCAUD - C13 - P14+ 45% Sauvignon, 50% Sémillon, 5% Muscadelle Een mooi voorbeeld van een Entre deux Mers, fris en kenmerkend. In de mond is de smaak zacht, goed vlezig tot in de middenbeuk. Het slotstuk mist wat spanning en het eind is eerder matig lang. Nog te noteren CHÂTEAU SAINTE-MARIE - C13 - P14 CHÂTEAU LESTRILLE - C13 - P14 CHÂTEAU LES ARROMANS - C13 - P14 CHÂTEAU HAUT D’ARZAC - C12- P14+ C= Complexiteit P= Plezier

Fabian Barnes Lijst van de producenten • Grand Bireau - Couveur/Vigneron Provençal - [email protected] • Bonnet - Palais du Vin* - www.andrelurton.com • Haut Pougnan - Van de Velde/Wijnen Wauters - www.hautpougnan.fr • Tour de Mirambeau - Les Cuvées Passion - www.despagne.fr • Fleur de Ninon - [email protected] • Farizeau - Mostade Hennebert - [email protected] • Haut Nadeau - [email protected] • Haut Guillebot - - www.chateauhautguillebot.com • Haut Rian - Capucina - www.chateau-haut-rian.fr • Fontenille - [email protected] et www.chateau-fontenille.com • Turcaud - Plaisir du Vin/ROB/Wijnen Ignace/Van Dinter/Bénévins - www.chateauturcaud.com • Sainte-Marie - Cave de France/Sobelvin - www.chateau-sainte-marie.com • Lestrille - Mouchart*/Axybel/Leroy Prévot/De Vin en Vin - www.lestrille.com • Les Arromans - Millesime/Divino/Olive & Wine - [email protected] • Haut d’Arzac - [email protected]

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 5

WINE AFICIONADO

“L’ESSENTIEL” & “HENRI” Sommelier pur sang! Erkend door zowat alle restaurantgidsen in België, hoeven we u l’Essentiel niet meer voor te stellen dat maar blijft groeien sedert de overname. Sommelier Michel is nog steeds dezelfde, iemand die altijd goed gezind is, humor heeft en gepassioneerd is door zijn vak. Anders dan veel van zijn collega’s, die vaak op zoek gaan naar wijnen met een anekdote of speciale wijnen die eerder vermoeien en waarvan extravagantie zowat de enige kwaliteit is, kiest hij voor trefzekere wijnen waar een mens blij van wordt. Eigenaar-chef Rafaël en Michel dokterden speciaal voor IVV een combinatie uit: PAKKETJE VAN DUIF EN GEBAKKEN GANZENLEVER, GEKA-

sten van 35 hl/ha, waarvan de wijngaarden zich bevinden in het zuidwesten van het voormalige rijk van de Thraciërs. Gedurende 12 maanden gerijpt op eikenhouten vaten uit Bordeaux van één en twee wijnen is hij robijnrood van kleur met een paarse tint, ruikt hij naar donker fruit (zwarte bes) en smaakt hij evenwichtig, met dank aan graaf von Neipperg (Texavino). De tweede wijn komt uit het Franse zuiden, meer bepaald uit Calce in de Roussillon. Olivier Pithon noemde deze wijn Pilou en is uitsluitend afkomstig van 100-jarige carignan op een kalkachtige bodem en van 60-jarige op een schistbodem met opbrengsten van ongeveer 20 hl/ha. Wat een wijn! Diep, elegant, maar vooral fris met zijn

RAMELLISEERD WITLOOF EN CHAMPIGNONAARDAPPELTJES

Ingrediënten voor 2 personen: 1 duif van +/- 500 g 2 sneetjes rauwe ganzenlever (30 g per sneetje) / 2 mooie witloofstronken / 2 ratte-aardappelen / 2 grote geblancheerde spinaziebladeren / 50 g varkenscrépinette / 50 g fijne gevogeltevulling (900 g wit van gevogelte, 190 g eiwit, +/- 600 g room, peper en zout) / boter, suiker, peper en zout / 4 cl droge sherry / 2 dl fond van duif. Werkwijze: Het borstvlees van de duif snijden. Deze duivenborstfilets samen met de plakjes rauwe ganzenlever in een hete pan aanbraden. Alles laten afkoelen vooraleer dit in de spinaziebladeren en de crépinette te wikkelen. De witloofstronken onderaan lossnijden. Boter in een pan laten karamelliseren en daarin de witloofbladeren bakken. De aardappelen in champignonvormpjes snijden. Ze in gezouten water koken en vervolgens afkoelen in ijswater. Voor de saus: In een steelpan de stukgesneden duivenkarkas aanbraden met wat boter. Hier 1 eetlepel gehakte sjalot en 1 fijngehakt teentje knoflook aan toevoegen en mee laten stoven. Blussen met de sherry en tot de helft laten inkoken. De duivenfond toevoegen en +/- 15 min. op een zacht vuurtje laten sudderen. Door een fijne puntzeef gieten, op smaak brengen en afwerken (monteren) met een klompje boter. Nogmaals door een fijne puntzeef gieten en opzij houden voor de bordpresentatie. De combinatie wijn en gerecht voor IVV: De eerste combinatie komt uit Bulgarije, heet ENIRA 2006 en is op basis van merlot, syrah, petit verdot en cabernet sauvignon afkomstig van een klei-kalkachtige bodem met opbreng-

toetsen van garrigue en donker fruit. Een wijn die men niet snel vergeet (Boîte des Pinards).

l’Essentiel Rue Roger Clément 32 - 5020 Temploux Tel. : 081.56.86.16 - www.lessentiel.be/

Henri, Jurgen, Sven en David Zes jaar geleden heropenden drie jonge Vlamingen restaurant Henri op de Brusselse Vlaamsesteenweg. Eerst eerder fusion, evolueerde het trio snel naar een ietwat minder ‘funky kitchen’ waardoor de kwaliteit van de producten beter uitkwam, extra in de verf gezet door frisse en moderne toetsen. Het is het evenwicht van elk gerecht waarin het succes van Henri schuilt, een dubbel en dik verdiend succes trouwens. Ditzelfde trio proeft elke zaterdagnamiddag wijnen vanuit zowat alle windstreken, waardoor ze een intelligente wijnkaart samenstelden waar menig restaurant met naam en faam nog een puntje aan kan zuigen! GEVULDE PIJLINKTVISJES OP Z’N THAIS (6 personen) 18 kleine pijlinktvisjes/150 g kippengehakt 6 lenteuitjes/1 teentje gehakte knoflook/10 g fijngehakte gember/1 fijngehakte rode chilipeper/1 handvol fijngehakte verse munt, koriander

en Thaise basilicum /5 lepels sojasaus/4 lepels limoensap/2 lepels sesamolie/4 lepels vissaus/3 lepels sweet chilisaus/50 g miehoen (rijstvermicelli)/10 g tomatenpuree Verwijder de tentakels van de pijlinktvisjes en hak ze fijn. Bak het kippengehakt aan in wat olijfolie, voeg de gehakte tentakels toe, laat meebakken en voeg de knoflook toe, de chilipeper en de lenteuitjes. Laat alles meebakken. Laat afkoelen en voeg vervolgens de munt, koriander en de Thaise basilicum toe, gevolgd door de soyasaus, vissaus, chilisaus, limoensap en sesamolie. Kook de miehoen 3 minuten en spoel af met koud water, meng met het gehakt en laat alles uitlekken. Vul de inktvisjes met deze vulling en prik dicht met een tandenstoker. Voor de saus: voeg bij de jus van de vulling de tomatenpuree en laat inkoken tot de gewenste dikte. Bak de pijlinktvisjes in een hete pan aan beide zijden, kruid met wat zout en wikkel ze in alumiumfolie ‘en papillote’. Plaats dit pakketje 5 minuten in een voorverwarmde oven van 150°C. Dien op met geroosterde pinda’s en wat fijngehakte lenteui. De combinatie wijn en gerecht voor IVV: Cérvoles Blanc 2007, D.O. Costers del Segre, Catalunya – España Druivensoorten: 50% macabeo, 50% chardonnay De krachtige en kruidige smaak van het gerecht met zijn exotische toetsen van onder meer koriander vraagt niet alleen een stevige witte wijn die kruidig is, ook het toontje eikenhout gaat perfect samen bij de gebakken en lichtgekorste pijlinktvisjes. (La Buena Vida*)

Henri Vlaamsesteenweg 113 - 1000 Brussel Tel. : 02.218 00 08 - www.restohenri.be/

Philippe Stuyck M.B.K. (*): Le Passage, le Pigeon Noir, Viva M’Boma (*) Moet beter kunnen: restaurants waar men goed eet, maar waar de wijnkaart beter kan.

5

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 6

IVVDOSSIER

POLYFONIE IN CORSICA…

VAN HET ZUIDEN Het zuiden van Corsica telt drie ‘gemeentelijke’ appellaties, drie appellaties die op hun beurt bij de appellatie Corse horen, onderverdeeld in Sartène, Figari en Porto-Vecchio. Klein maar dapper. Het is moeilijk om níét gevoelig te zijn voor de gedrevenheid van hun wijnbouwers. Verschil en kwaliteit, dat is waar zij voor gaan.

S

tuk voor stuk zijn het wijnmakers die met exotisch klinkende druivensoorten werken: vermentinu in wit, niellucciu en sciaccarellu in rood, althans voor het merendeel van hun wijnen. Ze zijn met relatief weinig: 4 wijnbouwers in Porto-Vecchio, 10 in Sartène en 7 in Figari als we domein Andriella daar bijrekenen dat een straat verder ligt. Wellicht verlopen de algemene vergaderingen hier een stuk vlotter dan die van Bordeaux of Bordeaux Supérieur. Nog opvallend zijn de lage rendementen (tussen 36 en 43 hl/ha), gelinkt aan het ruw klimaat met jaarlijks bijna 2900 uren zon. De beste wijnen onderscheiden zich door een goede waterhuishouding in de wijngaard. Waterstress is een van de belangrijkste problemen van de Corsicaanse wijnbouw. Buiten dit zijn de drie AOC’s even verschillend als drie zussen verschillend kunnen zijn. Het zuiden van Corsica is een mozaïek van kleine terroirs, van min of meer diepe valleien met diverse maritieme invloeden, gekoppeld aan een onregelmatige bodemstructuur waarbij in het zuiden granietachtig zand vrij algemeen is. Maar het plaatselijk individualisme en de vrij grote verspreiding van de domeinen maakt dat de uniformiteit waaraan we ons verwachtten zich transformeerde in een breed en kleurrijk smakenpalet met zeer uiteenlopende aroma’s. Een onverwachte rijkdom op dit klein stukje van de wijnplaneet. Polyfonie op zijn Corsicaans!

Fantastische ontmoetingen Deze wijngaarden in zakformaat van deze pittoreske landschappen blinken uit door nog een ander element: het menselijke.

6

APRIL/MEI 2010

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 7

TERROIRPORTRETTEN Porto-Vecchio, Vosne en Gigondas… Met dezelfde bodem en dezelfde druivensoorten presenteren de vier producenten binnen deze appellatie elk op zich heel verschillende wijnstijlen. De wijnen van Domaine Fior di Lecci zijn krachtig, geconcentreerd en stevig, terwijl die van Torraccia rond finesse gebouwd zijn. Er is het volle karakter van de wijnen van Domaine Solenzara en er is de ragfijne fruitigheid van die van Granajolo. Achter elke wijn gaat zowat een apart microklimaat schuil, maar met elegantie als grootste gemene deler. Rode wijnen van 12,5∞ met een delicaatheid waarvan we dachten dat ze niet meer bestonden, tot meer imposante mixen van niellucciu en sciaccarellu. Het is of Vosne Gigondas zou ontmoeten. Een misschien ietwat aparte vergelijking, maar we zitten dan ook op een apart eiland, niet?

Pierre Richarme

Pero Longo, in Sartène Gesitueerd in het zuidwesten van het eiland op de as Ajaccio-Bonifacio, beslaat het domein van Pero Longo 22 ha in de vallei van Ortolo. Al meer dan een eeuw oud is het vandaag in handen van Pierre Richarme. Hij herstructureerde het volledig en stapte in 2000 over naar biodynamie. Met dezelfde rustige kracht die er van zijn wijnen uitgaat, is deze niet-aanhankelijke biodynamist een onvermoeibare verdediger van de appellatie Sartène. Of omgekeerd… De met groen aangeplante rijen wijnstokken reiken tot aan het lichtgrijs van de granietrotsen. Groen dat op een natuurlijke manier in bedwang

Figari, helemaal in het zuiden Figari is een van de oudste terroirs van het eiland, een zonovergoten plateau met maritieme invloeden. De meest aan de natuur blootgestelde wijngaarden lijken ineengeschrompeld en warrig door de vaak stormachtige winden, zoals we zien bij Clos Sarcone dat op de zee uitkijkt. Andere wijngaarden zoeken bescherming in de dieper liggende kuilen van open valleien, zoals Domaines Petra Bianca of De Tanella die dikke wolken zien voorbijtrekken en waar vaak ranken sneuvelen. Je moet tot Tarabucetta gaan bij Domaine Costa Rossa of bij Clos Canarelli om bescherming te vinden achter de kerktoren van dit dorp en nauwelijks wat minder wind te hebben. Het gemeenschappelijk kenmerk zijn rode wijnen met een verbazende frisheid voor deze zuidelijke ligging, wijnen met een opvallende mineraalheid in zowel rood als wit en die hen van een stevige ruggengraat voorziet, waardoor ze bovendien heel rechtlijnig zijn. Streng, zeg maar. Sartène, klein en pittig De wijngaarden liggen verdeeld in meerdere valleien die min of meer parallel liggen. Hoofdzakelijk verantwoordelijk voor de grote verscheidenheid van wijnen, zijn de grote afstanden die ze van elkaar scheiden. De wijnpercelen van Rizzanèse, Baricci en Ortolo liggen verdeeld over zachtglooiende en steile oevers. Elke dag stijgt er een zachte bries op vanuit de valleien tot aan de rotskliffen, een wind die ‘s nachts opnieuw weer afkoelt. Over het algemeen kennen de rode wijnen een gesloten textuur en de witte een mooi aromatisch palet. gehouden wordt, of zoals Pierre zegt : ‘omdat het groen zich hier goed voelt en het uit de bodem neemt wat nodig is en terug afgeeft wat diezelfde bodem exact nodig heeft.’ De Lion de Roccapina (rots in de vorm van een leeuw) kan hier in alle rust naar de horizon turen en waken over het voortbestaan van de deze wijngaard, ook al woedde hier vorig jaar een hevige brand met vlammen die tot aan de kelderdeur reikten. Aan de straatoverkant hebben Pierre en zijn echtgenote enkel knappe gîtes en zelfs een gastentafel ‘s zomers. De typische restaurants en leuke terrassen van Sartène vervolledigen het plaatje. Torraccia, in Porto-Vecchio Wijnbouwer zijn is niet altijd makkelijk als men zoon is van een zeer gekende wijnmaker. Neem nu Marc Imbert van domein Torraccia in Lecci. Christian, Marc’s vader, was in de jaren ’70 een van de spilfiguren van de nieuwe Corsicaanse wijnlichting. Afkomstig van de andere kant van

Domaine de Torraccia (Porto Vecchio)

7

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 8

IVV DOSSIER

ENKELE CIJFERS AOC Corse Sartène : 163 ha, 6590 hl AOC Corse Porto-Vecchio : 90 ha, 3220 hl AOC Corse Figari : 130 ha, 4585 hl Bron: Comité Interprofessionnel des Vins de Corse

de Middellandse Zee werd hij verliefd op dit ‘Ile de Beauté’ en raakte hij gepassioneerd door de inheemse druivensoorten, terwijl anderen droomden van een nieuw Mitidja (interessante wijnstreek in Algerije) en van grote rendementen. Hij koos ervoor om een andere koers te varen dan die van de (over)productie en nam een heleboel wijnbouwers mee in zijn kielzog. Hij stond aan de wieg van Uvacorse, een vereniging die bijna alle ambitieuze Corsicaanse wijnmakers groepeert die fier zijn op hun terroir. Het was ook hij die in 1971 in het gehucht Torraccia een domein van 43 ha ten noorden van Porto Vecchio kocht en van een stuk maquis een wijngaard maakte waar nadien topwijnen vandaan kwamen. Zijn zoon Marc zou zijn leven aanvankelijk anders gaan leiden, met name in de Amerikaanse financiële wereld. Of in de wijngaarden, maar dan ver van zijn geboortestreek Corsica: in Bordeaux of in Napa. Wijn maken passioneerde Marc, maar zaken doen met zijn vader was toch niet zo makkelijk… Het was zoiets als twee renpaarden voor een boerenkar spannen. Uiteindelijk stond vader Christian zijn plaats af. Het grappige is dat Marc helemaal in dezelfde lijn werkt: authenticiteit, elegantie, Corsicaanse ziel, precies zoals zijn vader dat deed. Marc doet er zelfs nog een schepje bovenop, waarbij hij zich meer toelegt

op micro-terroirs, micro-vinificaties en extra aandacht besteedt aan het instapgamma. Clos Canarelli in Figari Tarabucetta, je moet er willen heengaan. De moderne kelder kijkt uit op een klein dal waar wat schapen lopen. In de verte zien we de rotsen waar de wijngaard stopt, maar deze beslaat slechts een klein deeltje van de heuvels die overwoekerd zijn met maquis. De wijngaard wordt biodynamisch benaderd en volgt de licht golvende hellingen, verdeeld over drie heel verschillende percelen: 8 ha granietrijk zand, 4 ha zanderige leemgrond en 8 ha kleibodem. Een patchwork waar Yves Canarelli sedert 1993 het beste uithaalt. Hij stelt er een palet van druivensoorten mee samen: niellucciu en syrah voor rood, vermentinu en bianco gentile voor wit. Opvallend is de knappe rijping van de rode wijnen.

Enkele uitstekende flessen SARTÈNE Myrtus 2007 Domaine Sant Armettu, Paul Seroin Donker robijnrood, kruidige neus waar komijn en korianderzaadjes de impressies van gra-

Louis Gueyraud - Domaine Fior di Lecci

naatappel en zwarte bes benadrukken, gevolgd en nadien overgenomen door kers, aardbei en pruim vermengd met menthol. We zouden denken dat de smaak open is, klaar om ons kruidig fruit te laten proeven, maar geduld! Gesloten als hij is, zijn het op dit moment enkel de structuur en de frisheid die we ervaren, waarbij in de lengte het fruit en de kruidigheid ons zegt om nog even te wachten willen we hier optimaal van genieten. Assemblage van sciaccarellu, niellucciu, syrah en grenache met een lange vatrijping op eikenhout. Het domein kijkt uit op de golf van Propriano tussen Fozzano en Olmeto, een magische plek die als decor diende voor Colomba, de beroemde novelle van Prosper Mérimée. www.santarmettu.com Gris de Colonna 2009 Domaine Colonna Lichtroze met geuren van bosaardbei, aangevuld met vleugjes sandelhout, zoethout en cistus. Smeuïg, smakend naar mirte en vruchten van de aardbeiboom met een apart ruig kantje voor zo’n lichte rosé. Wellicht zit daar de 80% blauwe barbarossa voor iets tussen, een inheemse druivensoort, aangevuld met 20% witte aubin en vermentinu. Oenologe van het domein is Aurélie Pattachini. Castellu di Baricci Vermentinu 2009 Goudgeel met groene schijn, licht geurend naar vanille alsof je in een bos wandelt met een boeket bloemen waarin veel cistus en rozemarijn zit. De frisheid van citroen met ijzerkruid pept de smaak op die zich wentelt

Moeder en dochter Quilichini

8

APRIL/MEI 2010

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 9

gebruikt en het beetje grenache volgens Pierre Richarme de beide inheemse druivensoorten met elkaar verbindt. Na een koude maceratie volgt een alcoholische vergisting van een 30tal dagen met délestages, pigeages en remontages. De rijping vindt plaats in barriques sur lies gedurende 16 maanden. www.perolongo.com

Clos Canarelli (Figari)

in een spoor van saffraan en gekonfijte engelwortel. Een mooie en aangename sluier die het geheel ronder maakt, bedekt zo het lichtkorrelige van het minerale dat terugkomt in de ietwat peperachtige finale. De vermentinu groeit hier op een totaal noordelijk gerichte helling die ongetwijfeld bijdraagt aan de knappe frisheid van deze witte wijn uit Sartène. Moeder en dochter Quilichini leggen zowel hart en ziel in hun wijnen als in hun prachtige chambres d’hôtes. www.castelludibaricci.com

Cuvée Alfieri Polidori 2006 Domaine San Micheli Middelmatig granaatrood, heel kruidig qua geur met menthol en een verrrassend streepje cacao. Heel delicaat van smaak, fijne en zijdezachte tannines met mooie pepertoetsen, waarbij we in de fruitmand een laagje hooi vinden waarop het bijzonder frisse en krokante fruit rust. Aardbeien, rode bessen, kersen en zwarte bessen met een zoethoutstokje, delicaat vloeiend tot op het eind en met een zachte kruidigheid in de finale. De Cuvée Polidori is een mix van sciaccarellu en niellucciu, een selectie van de oudste percelen. De wijn verblijft in betonnen cuves die de zuiverheid van het fruit garanderen. Dit domein dat eigendom is van Jean-Paul Phelip is een van de oudste binnen de appellatie en kan bogen op een familiegeschiedenis van meer dan 300 jaar. www.domainesanmicheli.com

Domaine Saparale rouge 2007 Corse Sartène Robijnrood karmozijn geurend naar gelei van blauwe bosbes en framboos met toetsen van garrigue. De smaak ontwikkelt zich rondom fijne zuren waarop kruidig rood fruit komt te rusten, de tannine ondersteunt dit alles met een heel licht waarneembare korreligheid die de wijn structuur geeft. Samengesteld uit sciaccarellu en niellucciu met 6 maanden in foeders die de peeling van de tannines verklaren. Domaine Saparale maakt deel uit van een oud gehucht. Julie en Philippe Farinelli, de huidige eigenaars, hebben een deel ervan omgeturnd tot wijndomein, inclusief de oude gendarmerie en zijn paardenstallen. Een ander deel is vandaag een schitterend gerenoveerd gastenhuis. www.saparale.com FIGARI Prestige 2007 Petra Bianca Granaatrood, licht gerookt, gepoederd met cayennepeper en gekleurd met aardbeiboomvrucht. In de smaak komt dat licht gerookte terug met accenten van muskaatnoot onderlijnd door zoethout. Fijne en zijdezachte tannines omwikkelen de frisse structuur. Assemblage van 60% niellucciu, 35% sciaccarel-

Le Lion de Roccapina 2007 Domaine Pero Longo Fonkelend robijnrood met een zijdeglans. Mineraal doet de geur aan vuursteen denken, boterbiscuitjes, cayennepeper, tijm en braambessensap, een heel aparte serie geuren die de interesse aanwakkeren. Diep en vol, een sterk karakter maar met een smakelijke nuance van rood en zwart fruit gemixt met peper, cacao en zoethout. Een goed verankerde frisheid door het minerale met aanwezige maar getemde tannines en met een door de rijping gepatineerd zacht volume. Niellucciu domineert de samenstelling, waarbij de sciaccarellu met mondjesmaat werd Jean Ferracci - Clos de Sarcone

9

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 10

DOSSIER IVV

dat het hier bij blijft. Tot wanneer opeens het fruit verschijnt, wat laat maar wel fonkelend en ook wat streng. Om het potentieel en het toekomstige plezier beter te doen uitkomen, vraagt deze 2005 om een karaf. Oriu mixt 80% niellicciu en 20% sciaccarellu, gevolgd door een rijping in betonnen cuves. De 2009 is nog in wording, waarbij de eerste van Marc dezelfde spanning heeft maar met een fruitigere perceptie die hem een groter volume bezorgt en een zonniger karakter. [email protected]

Porto-Vecchio

lu en 5% syrah. Door het perceel loopt een kwartsader die aan de basis ligt van de naam van dit domein dat gerund wordt door Joël Rossi en Jean Curallucci. [email protected] Cuvée Alexandra 2007 Domaine de Tanella Intens granaatrood, gegrilde neus met accenten van aardbeienconfituur. De fijne tannines belemmeren nergens het fruit. Heel levendig door een frisheid die steunt op minerale tonen, rollen de rode bessen, aardbeiboomvruchten, aardbeien en blauwe bosbessen zo over de papillen heen. Opwindend. Op basis van niellucciu en syrah heeft deze wijn een tijdje hout gezien. Hij werd opgedragen aan de dochter van Jean-Baptiste de Peretti della Rocca die de toekomst van zijn 57 ha wijngaard uit één stuk nauwlettend in het oog houdt. www.domaine-tanella.com

kaatnoot, peper en komijn. Een stevige wijn die zijn wetten oplegt, door tannines ingesloten en dicht op elkaar gepakt fruit, heel rechtlijnig met een impressionante intensiteit die het rustieke doet vergeten of het zelfs sterker doet uitkomen, een accent dat hier enorm in de smaak valt. De 60% niellucciu en 40% sciaccarellu worden gevinifieerd en gerijpt in cuves. [email protected] PORTO-VECCHIO Oriu 2005 Domaine de Torraccia Granaatrood karmozijn met een ietwat lactische impressie voor deze wijn die geen hout gezien heeft. Heel zachtjes toont hij het puntje van zijn neus en moet hij niezen door door het mespuntje witte peper met een accentje muskaatnoot dat het kruidige in de verf zet. De smaak luistert naar de frisheid, naar de krachtige structuur zonder imposant te zijn, naar de finesse van de tannines, en men denkt

Bianco Gentile Vin de Table Geel met witte hint, heel licht gerookt dat overwaait en overgaat naar scherpe vuursteen ingestreken met appelcompote. Dit mineraal vinden we ook in de smaak terug en wordt van begin tot eind langsheen een bitter lijntje naar een kristallen helderheid en wit fruit gevoerd, bijna gekonfijt. Dit fruit zorgt voor een samengeperste breedte die de smaak heel comfortabel en aangenaam maakt. De bianco gentile is een inheemse druivensoort die binnenkort meer ‘legaal’ zal worden gebruikt. Deze van Yves Canarelli wordt gerijpt in een klei-ei (wit in een ei, een eiwit dus), met voor de helft malo. [email protected] Clos de Sarcone 2008 Donker granaatrood, ruikend naar natte stenen die drogen in de zon, rood fruit, kruiden, musMarc Imbert en Emile Lucchini

10

APRIL/MEI 2010

Rosé 2008 Domaine de Granajolo Pioenrood zalmroze met een geur die heerlijke rodebessengelei en aardbeiboomvruchten op siroop belooft. In de smaak ontdekken we dezelfde vruchten, aangevuld met framboos en veenbes met geuren van maquis. De mooie smeuïgheid geeft volume en een zekere corpulentie aan deze maaltijdrosé. Directe persing waar 33% barbarossa aan de grenache en syrah werd toegevoegd. Gwenaële Boucher ontwikkelde, saneerde en herstructureerde deze voortaan biodynamische wijngaard van 23,5 ha die destijds door haar vader werd aangekocht. www.granajolo.com Réserve Prestige 2007 Fior di Lecci Paars granaatrood doet hij ons even aan de poeder denken die onze oma’s gebruikten, waarna er zwarte bes, aardbeiboomvrucht en framboos vergezeld met een tikje verse vijg komen opzetten. De smaak is levendig en spannend en wordt breder door de minerale ondergrond. Het fruitige ontwikkelt zich met mondjesmaat, wat hem delicaat maakt. Hoe dan ook is het een gestructureerde wijn die nog drie à vier jaar nodig heeft wil hij helemaal tot uiting komen. De assemblage bestaat uit 85% niellucciu en 15% sciaccarellu. De oude wijnstokken reflecteren het terroir, leverancier van strengheid en elegantie. De wijn rijpte in betonnen cuves.

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 11

Vandaag is het de jonge Pierre Gueyraud die het domein met veel enthousiasme leidt. Hij is een doordouwer, van het type dat snel en al doende leert. Domaine Solenzara rouge 2007 Helder karmozijnrood, heel kruidig qua neus met fruit dat ons doet denken aan gelei van pruimen en bramen, afgewerkt met wat aardbeien met peper. De smaak is elegant over heel de lengte, tegelijkertijd rustiek en verfijnd, een dynamische combinatie die fruit en kruiden uiteenzet op een tegelijk solide en delicate structuur.

CHARMES EN BEPERKINGEN VAN EEN EILAND Corsica is een eiland van contrasten dat banale verleidingstrucs met intense schoonheid mixt, waar zalig nietsdoen gepaard gaat met hard labeur. De zwoele zomernachten in het geheugen gegrift, is het ook de plek waar wijnmakers keihard werken met zeer uiteenlopende rijpheden naargelang de percelen, met belachelijk lage rendementen en met nauwgezette vergistingen. Maar ook de transportkosten (tussen 10 en 13% van het totaalplaatje) maken deel uit van de charme van het leven op een eiland, zonder de concurrentie te vergeten van de coöperatieve wijnen aan dumpingprijzen en het gebrek aan naambekendheid van hun druivensoorten. Maar zoals de voorzitter van de Corsicaanse interprofessionele wijnverening (CIV) Jean-Marc Venturi zegt : ‘De Corsicaanse wijnbouw is voor Frankrijk wat de nieuwe wereld voor de hele wijnsector is.’ Hoe dan ook is het altijd beter het wijnglas halfvol te zien! Of om het met een liedje te brengen (ver van polyfonisch): ‘Op een onbewoond eieieiland…’

Sciaccarellu maakt 70% van de assemblage uit, vandaar de weinig uitgesproken kleur, aangevuld met mourvèdre en niellucciu die deels op nieuwe barriques rijpte. Dit domein was in de 19de eeuw zodanig belangrijk dat het dorp Solenzara ernaar vernoemd werd. Vandaag is het eigendom van Emile en Fabienne Lucchini die de 15 ha wijngaard in 1991 helemaal herstructureerden. Naast het wijngebeuren hebben ze enkele vakantiehuizen met zicht op zee. www.domainedesolenzara.com

Deze redactionele cuvée werd samengesteld door Marc Vanhellemont en Hervé Lalau

Lijst van de producenten • Castellu di Baricci - www.castelludibaricci.com - [email protected] • Clos Canarelli - [email protected] • Clos Sarcone - [email protected] • Colonna - [email protected] • Fior di Lecci - [email protected] • Granajolo - Biofresh - www.granajolo.com • Petra Bianca - [email protected] • Pero Longo - www.perolongo.com - [email protected] • Sant Armettu - www.santarmettu.com - [email protected] • San Micheli - www.domainesanmicheli.com - [email protected] • Saparale - www.saparale.com - [email protected] • Solenzara - www.domainedesolenzara.com - [email protected] • Tanella - www.domaine-tanella.com - [email protected] • Torraccia - [email protected]

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 12

OENOLOGIE

EEN STAND VAN ZAKEN M.B.T.

BIODYNAMIE

(2DE DEEL) :

IN DE VOETSPOREN VAN DE PIONIERS

Sceptici zien in biodyamie een stroom die op gang gekomen is in de jaren 90, ten gevolge van de gekke koeienziekte. Dat is de lange weg die deze discipline afgelegd heeft onrecht aan doen. Want het is inderdaad daadwerkelijk een discipline, zowel letterlijk als figuurlijk. Een kwestie van leren, kennis vergaren en onderwijzen; maar ook de landbouwer discipline bijbrengen om respectvol om te gaan met zijn omgeving en niet omgekeerd zoals dit al bijna een eeuw lang het geval is.

H

istorisch gezien duikt de leer van de ‘menselijke gedachte’ voor het eerst op vanaf 1650 in de geschriften van de Engelse universitair Thomas Vaughan. Maar toch zijn het enkele filosofen uit de 19de eeuw, die van de Duitse school en Goethe in het bijzonder, die de grondvesten gelegd hebben voor een nieuwe aanpak van de wetenschap met het herintroduceren van niet tastbare, niet meetbare en niet observeerbare parameters voor het verklaren van één of ander fenomeen. Dit was een reactie op de algemeen aanvaarde wetenschap die juist subjectieve parameters bande en als onbestaande beschouwde.

Rudolf Steiner

12

APRIL/MEI 2010

Voorbeelden zijn Descartes, die de mens louter zag als een machine, en Kant voor wie het ‘bestaan’ geen wetenschappelijke waarde had. Zo schreef Goethe ooit over vlinders: “het arme dier zit verstrikt in het net en verliest z’n mooiste kleuren; en zelfs wanneer je het intact probeert te bevrijden zal het lusteloos en levenloos verder ronddolen; het lijk is niet de totaliteit van het beestje, er is nog iets anders, het meest vitale van alle onderdelen: het leven”. Goethe zal de leer van het fenomeen opnieuw uitvinden of herintroduceren in zijn studie over de natuur en het leven. Eerder heruitvinden want Aristoteles kan beschouwd worden als de pionier van deze leer. Hij spitste zich toe op de observatie van natuurfenomenen en nam afstand van zijn theorie dat vier elementen het leven op aarde bepalen: vuur, aarde, lucht en water. Hij ging er van uit dat deze elementen op zich niet voldoende waren om de complexe vorm van een organisme te bepalen. Volgens hem was er nog een andere kracht die hij “Eidos” noemde. Volgens Goethe heeft de mens zijn eigen observatiemiddelen volledig in diskrediet gebracht, te weten zijn zintuigen. Hij heeft er geen vertrouwen meer in en baseert zich constant op analytische middelen en aanvaarde methodes om te meten, cijfermatige berekeningen te maken, te begrijpen en te verklaren wat hij waarneemt. In alle objectiviteit want de gehanteerde middelen zijn volledig aanvaard.

Indien het oog de kleur violet ziet dan zal het waarschijnlijk een elektromagnetische golf van 446 nm zijn, of wanneer de neus het aroma van kruidnagel identificeert dan zal het heel waarschijnlijk een bepaalde molecule zijn… Samengevat: al wat meetbaar is bestaat en hetgeen niet meetbaar is bestaat niet. Kleuren, geuren, geluiden, bepaalde texturen bestaan niet en zijn enkel een uitspatting van onze subjectiviteit, kortom, een bepaalde interpretatie die door onze hersenen gemaakt wordt. Goethe wil dat we opnieuw vertrouwen hebben in onze zintuigen en zegt: “de mens is voldoende uitgerust om te kunnen voldoen aan zijn echte aardse behoeften indien hij vertrouwen heeft in zijn zintuigen en die zodanig ontwikkelt zodat het vertrouwen niet wegebt”. Hij slaat de nagel op de kop wanneer hij stelt dat “de zintuigen zich nooit missen maar wel het beeld dat we ons vormen”. Hij verwijst naar opvoeding, cultuur en kennis die ontegensprekelijk ons oordeel beïnvloedt. En hij voegt er in zekere zin nog een zesde zintuig aan toe: de gedachte. Het is deze zintuig die ons in staat stelt onzichtbare elementen waar te nemen zoals groei, evolutie, metamorfose, verval… De gedachte stelt ons in staat om de perceptie van onze zintuigen coherent te maken bij de observatie van eenzelfde levend wezen. “Om het levensproces te begrijpen moeten we het “levend” denken onder de knie krijgen”.

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 13

Rudolf Steiner formuleert de belangrijkste principes van de biodynamie Rudolf Steiner wordt op zijn beurt erkend als de vader van de biodynamie. Hij is een discipel van Goethe die in 1884 zijn wetenschappelijk werk publiceert. Later werkt hij de principes van zijn meester verder uit en publiceert hij diverse werken over methodiek en sticht hij het beginsel van de filosofie van de menselijke gedachte. In de jaren ’20 doen een groep landbouwers beroep op Rudolf Steiner om te pogen hun problemen op te lossen m.b.t. de ontaarding van hun gecultiveerde planten en de kwaliteit van het zaad. Zo hadden ze vastgesteld dat ze de verschillende granen van hun eigen oogst niet meer mochten gebruiken als zaad en dat ze meer en meer verplicht werden om nieuwe variëteiten te introduceren. Een andere groep landbouwers doet beroep op Rudolf Steiner m.b.t. almaar toenemende ziektes en koorts van de veestapel. In 1924 geeft Rudolf Steiner hieraan gevolg en organiseert hij 8 conferenties waar hij de fundamenten legt van de toekomstige biodynamie • Hij schuift een belangrijk principe naar voren: de plant staat in relatie met de bodem maar ook met de kosmos. • Hij benadrukt het absolute belang van leven in de bodem. Vermoeide bodems moeten opnieuw energie krijgen en hij beschrijft zijn methode. • M.b.t. ziektes gaat hij er van uit dat planten niet zomaar ziek worden, de oorzaak dient gevonden te worden in de bodem en hun natuurlijke omgeving. Zorgen voor een gezonde en evenwichtige bodem en omgeving staat garant voor een evenwichtige en gezonde plant. • Hij vraagt dat de biologische en kosmische ritmes zouden gerespecteerd worden. Alle leven op aarde is afhankelijk van een exact ritme. Het verstoren van dat ritme leidt tot ziektes.

overal ter wereld verder ontwikkelen met Duitsland in het bijzonder waar talrijke familiale boerderijen de principes van biodynamie beginnen toe te passen. Ze zijn met meer dan duizend waaronder de grootste domeinen 300 tot 1500 ha tellen. Ehrenfried Pfeiffer emigreert na de oorlog naar de Verenigde Staten. Hij sticht er een onderzoeksinstituut waar hij de principes voor het verwerken van huisvuil en industrieel afval op punt stelt. Hij draagt bij tot de ontwikkeling van verschillende analytische methodes, lees morfologisch genetisch, die de biodynamie ten goede komen zoals kristalvorming en morfologische chromatografie. Maria Thun werpt zich op de exacte studie van de invloed van de planeten op de cyclus en het ritme van het levende organisme. In de jaren 1960 publiceert ze de zaaikalender die sindsdien ieder jaar opnieuw uitgegeven wordt. In 1980 wordt een Zwitsers onderzoeksprogramma gelanceerd: een vergelijkende studie van de drie bestaande landbouwsystemen, zijnde biodynamisch, biologisch en conventioneel. Dit programma wordt DOC genoemd (D van dynamisch, O van organisch en C van conventioneel) en is gestoeld op de bevindingen van 21 jaar onderzoek waarvan de resultaten in 2002 in het blad ‘Science’ gepubliceerd worden. Vandaag worden de principes van biodynamische landbouw toegepast in meer dan zestig landen, goed voor meer dan 2500 landbouwbedrijven, meer dan 1 miljoen ha oppervlakte en 550 andere bedrijven.

Fabian Barnes, oenoloog Het vervolg leest u de volgende IVV, met ‘de praktische biodynamie’

Rudolf Steiner : “De biodynamische landbouw is een vorm van landbouw die in het teken staat van de gezondheid van de bodem en de planten zodat gezonde voeding geproduceerd wordt voor mens en dier. Ze is gestoeld op een grondige kennis van de wetten ven het “levend organisme” dat bereikt wordt door een kwalitatieve/globale visie van de natuur. Ze gaat er van uit dat de natuur vandaag zodanig aangetast is dat ze zelf niet meer in staat is om te genezen. We dienen de bodem opnieuw van de nodige vitaliteit te voorzien want die is onmisbaar voor de gezondheid van de planten, dier en mens. Dit kan bereikt worden door “therapeutische” processen”. Steiner herneemt de principes van Goethe en zegt: “Landbouw is pas mogelijk indien men ook rekening houdt met de velden, bossen en dieren die er gekweekt worden”. Verder pleit hij voor een zelfvoorziende organisatie van de boerderij en nodigt hij de landbouwer uit om zijn eigen evenwicht te vinden en te respecteren in zijn eigen context en eigen omgeving: “De ideale biodynamische landbouw bestaat uit een landbouworganisatie met de grootst mogelijke productieautonomie, aangepast aan de lokale omstandigheden en de lokale werkingsmogelijkheden.”

De wedijver van Steiner N.a.v. de conferentie van Steiner besluiten de landbouwers zich te organiseren en wordt een experimentele groep gevormd die 148 leden en 66 landbouwbedrijven telt (Duitsland 48, Zwitserland 7, Nederland 5, Polen 2, Verenigde Staten 2, Finland 1, Nieuw-Zeeland 1). De kring vertegenwoordigt verschillende disciplines: landbouw, groenteteelt, wijnbouw, bijenteelt, bosbouw en dierengeneeskunde. Zes instituten nemen deel aan de experimenten van de kring (Duitsland, Zwitserland, Nederland, Verenigde Staten). In 1927 ontstaat de coöperatie van producenten DEMETER op voorstel van de voormalige Duitse kanselier Michaelis. (DEMETER is het huidige internationale label voor biodynamische landbouwproducten). Na de Tweede Wereldoorlog zal de biodynamische landbouw zich

13

IVV141NL

15/04/10

10:26

Page 14

IVV TRAVEL

OP STAP MET VRIEND

ANDRÉ André is een Deen. Sinds jaren is één van zijn vurigste wensen een trip te maken doorheen het fascinerende panorama van de Jura. Marc Vanhellemont nam hem bij de arm en voilà ze vertrokken naar de streek van Franche Comté. Wij nodigen U uit mee te genieten van de geneugten van deze trip in een verbazingwekkende regio…

N

ieuw voor André, wil hij uiteraard alles ontdekken. Zodoende moest ik het normale geplande programma bijsturen want André wou zowel crémant als vin jaune proeven met daarbij de stille en oxidatieve witte wijnen, rode wijn, strowijn en tenslotte Macvin en marc.

Revermont Op een erg zonnige namiddag start de route tussen Montigny en Arbois bij Jacques Tissot, een eerste succesvolle contact. Indien er slechts één wijn te weerhouden valt, zou dat zeker de oogst van november zijn met de 100% savagninwijn. Lichtgeel gekleurd, erg fruitig, witte peper, mooi gezoet met een puntje bitterheid en een lengte van kruisbes, alles gestoeld op frisheid. Daarbij horend smaken van mirabellen en Spaanse kersen. Het geheel heeft 90g restsuiker.

Arbois

Een niet te versmaden coöperatie

Pascal Clairet en zijn wijnen benadrukken vooral mergelgronden, zoals de specifieke terre de gryphées. Sinds drie jaar wordt de 6,3ha biodynamisch verbouwd. Hij wil vooral rijpe en gezonde druiven oogsten om zo te vergisten met een minimum of zelfs zonder toevoeging van sulfiet indien mogelijk. Trousseau les Corvées 2007 (naar de naam van een gehucht) wordt gerijpt op houten fusten. De wijn heeft een smaak van rijpe donkere bessen en een minerale ondertoon. Erg smakelijk! De wijn krijgt geen grammetje sulfiet mee, zelfs niet voor de botteling. Hij toont geen enkele afwijking, is goed gemaakt en heel lekker. Witte wijnen hebben 15mg sulfiet. Dit enkel om de spanning en eerlijkheid van de wijn te bewaren.

La Fruitière d’ Arbois staat dankzij de cuvée Béthanie waar chardonnay gemengd wordt met oxidatieve savagnin bekend als een excellente kelder met een prima kwaliteit. De coöperatie maakt naast stille wijnen ook een schitterende crémant met een eigen identiteit. De Jurassiens houden van crémant. Vooral de mix van savagnin oxidatief gevinifiëerd. Hazelnootpasta, noot, wat komijn en gekonfijte citroen doen denken aan de cuvée

EN WAT MET HET OENOTOERISME? De wijnroute in de Jura kreeg een prijs toebedeeld van het Conseil Supérieur de l'Oenotourisme Français. Niet te verbazen voor hen die de regio kennen, of voor hen die regulier dit magazine lezen dat sinds drie jaar een dossier besteed aan het oenotourisme in de Jura. Voor deze die de Jura niet kennen is er de webpagina: http://www.laroutedesvinsdujura.com/ Hervé Lalau Pascal Clairet

14

APRIL/MEI 2010

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 15

dat zo mooi verwoorden. Heerlijk fris ondanks zijn tweede jeugd. De jongere wijnen met chardonnay op droesem en savagnin onder flor verbazen opnieuw André. Daniel is een heel fijne wijnbouwer en een excellente wijnmaker. Zoon Philippe deelt het enthousiasme met zijn vader.

Een vermoeiende klim

Damien Petit

Béthanie maar dan met belletjes. André concludeert dat dit een coöperatie is die zeker waard is een ommetje voor te maken, vooral door de band excellente kwaliteit. “ Ik heb zo mijn cuvées die ik prefereer, maar alle wijnen zijn zeker goed gemaakt ” murmelt André.

Pupillin, Domaine Désiré Petit Sinds 2008 treedt Damien zijn zus Anne-Laure bij in de wijngaard. Beide runnen de 24ha grote wijngaard. Het is echter nog te vroeg om de invloed van Damien te achterhalen. Niettemin werkt nu al zijn enthousiasme zeer verfrissend voor het domein. Zijn Poulsard 2006 La Rouge met koraalrode kleur heeft de frisheid van vers aardbeiensap gemend met aalbessen en peper, fijne tannine en een elegante lengte. Deze wijn vertaalt het eigenzinnige terroir van rode mergel in Pupillin.

Een duik in de tijd Daniel Dugois, wijnbouwer op Arsures, neemt ons mee tot het jaar 1990. Een Trousseau Grevillière met de geuren en smaken van een pinot noir: “un vin qui pinot” zoals de Fransen

Op weg naar la Tour de Curon. Het is heet in het midden van de zomer met niet minder dan 38°C tijdens de wandeling tussen de wijngaarden in Arbois in gezelschap van d’ Olif van het gelijknamige blog. Aan het eind belanden we in het restaurant La Balance waar onze ontmoeting wordt bezegeld. Het diner wordt begeleid met de frisse, sulfietloze wijnen van Stéphane Tissot. Poulsard 2007 is erg fruit georiënteerd en Pinot Noir 2007 En Barberon is zeer elegant, om er maar enkele te noemen.

Alexandre Vandelle

Na een stevig onweer

In de afdaling

Lunch op het terras van de chocolatier Hirsinger. De temperatuur is plots gedaald naar 16°C, typisch voor dit berglandschap. Nadien wordt de route verder gezet richting Caveau des Byards in Le Vernois. Deze kleine coöperatie produceert 50% crémant waaronder een zeer aangename Brut Prestige. Daarnaast is er een Chardonnay l’ Étoile 2006 met een krachtig overtuigend karakter. Dit is alvast een mooie start voor de klim naar Château-Chalon.

Cave de Voiteur ligt in het spoor van Château Chalon met een zicht op de vallei van de Seille. Het prachtig uitzicht doet ons mijmeren over het verschil waar een lokale consument nu het meeste van houdt en wat met de buitenstaanders, wij dus. Een eerste Côtes du Jura “vieilli en fûts de chêne, Cuvée Prestige verbaast het Belgische-Deense koppel. De heldere wijn gemaakt met 70% chardonnay en 30% savagnin onder flor is nootachtig met wat ruwheid op de tong.

Chez Jean Bij Jean Berthet-Bondet proeven we voor de witte wijnen zijn Rubis 2007, een assemblage van drie rode jurawijnen. “Je cherche à faire un vin fruité et léger “ vertelt Jean. Eerst wat water en dan savagnin om door te spoelen. Dan volgt een Château-Chalon met goudbruine kleur, amandelkoek in de neus, droge selderie en een prikkelende frisheid van rabarber in de smaak. Wat moet er nog meer zijn om een Deen te verleiden…

Het komt en het gaat… Terug in Arbois met een glas crémant Coeur de Chardonnay in de hand luisteren we aandachtig naar het verhaal van Eliane Rolet. Na de bubbels die tot de fijnste van de Jura behoren, strelen poulsard en trousseau het palet. Aardbeien en framboos ontplooien een rijkelijk parfum. We leven hier in weelderigheid. Nog een andere stijl oppert André die er helemaal weg van is.

De grote verrassing Op Château l’Etoile bovenop een hoge bergheuvel neerkijkend op het dorpje, worden we verwelkomd door Alexander Vandelle. Chardonnay cuvée des Ceps d’ Or en Savagnin réserve du Mont Muzard, beide oxidatief gevinifiëerd en afkomstig van gronden doorspekt met fossiele zeesterren, getuigen van schitterend gemaakte wijnen met een bijzonder evenwicht. Aan het eind van de proeverij haast Alex zich om een laatste wijn: Chardonnay 1973, een boterachtig stijl , marsepein, gekonfijte rabarber. Dezelfde versie volgt in 1947: koperkleurig, met nog een resterende zuivere frisheid, en een dominante van pruimen en mirabellen. Dit is werkelijk ongelofelijk, vertrouwt André me toe.

Monique, Daniel en Philipe Dugois

15

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 16

IVV TRAVEL

Ten zuiden van Lons Peggy Buronfosse op La Combe les Rotalie zuidelijk Revermont, startte haar job als wijnbouwer in 2000 met amper 70 are. Maar zoals ze zelf zegt “on est riche de ce que l’on a”. Vandaag met enkele hellingen erbij stelt ze haar zeer typerende jurawijnen voor: Chardonnay Ammonites, krachtig mineraal, de mix van Savagnin en Chardonnay Bélemnite en de kwalitatieve Varron, compact en complex.

In de buurt van Rotalier Het proeven van Julien Labet’s wijnen is als een les in geologie: de minerale expressie van klei van Varrons, de kracht van mergel in Alain de la Guiche

Aan de voet van de berg

nen in fusten en barriek opvoeden. Percenette en Sauvageon, Chardonnay en Savagnin, dan de oxidatieve wijnen, Vin Jaune, Vin de Paille, Macvin en een speciale likeur van gereduceerde chardonnaymost. Niet nodig André nog verder te overtuigen van het potentieel in deze regio

Op het domein Montbourgeau maakt Nicole Deriaux het meeste indruk met haar cuvée speciale 2004. FA direct in houten vaten van 230l, aangevuld, met battonage in de winter, dan op de droesem met de ontwikkeling van flor gedurende de vijf jaren rijping. Mineraal, een lengte met delicate bitters, zoethout en gentiaan. Een vleugje Vin de Paille 2005, wat droge vijgen en een chocoladegebak voor onderweg.

De kers op de taart In het restaurant La Comédie in Lons biedt de kaart een hele fijne surprise met in de lijst de wijnen van Fanfan, alias Jean-François Ganevat, buurman van Peggy. Voor de laatste keer worden chardonnay en trousseau met delicaat fruit de metgezellen aan tafel.

Tot Arlay De gronden van het oudste wijnkasteel van Frankrijk, het goed van Alain de la Guiche, zijn geologisch meer gelijkend aan Bourgogne. Dit zou een reden kunnen zijn waarom het grootste part is aangeplant met pinot noir, een rariteit voor een wijngaard in de Jura. Zachte Pinot Noir 2004, een paar Chardonnay “à la Reine” met een krachtig aroma, Macvin wit en Macvin rood, de eerste wordt beter door bewaren en de tweede lijkt een fruitige pinot en laat zich binnen het jaar drinken.

Peggy Buronfosse

d’ En Chalasse, de grote rijkdom van gelaagde leisteen van de Grusse, de elegantie van mergel en kalk in Bardette. Mijn Deen geraakt hier moeilijk weg en wil nog meer…maar goed, een laatste slok Savagnin en het is tijd om verder te gaan.

Eindpunt met zicht op Lons Montaigu en de mooiste kelder van de Jura. Le Cellier des Chartreux waar “les Pignier” hun wij-

Dat was het dan! Een initiële route dat een algemeen overzicht geeft van de Jura. De regio blijft verbazen. Van A tot Z is deze streek een ontdekkingstocht. Het pleziert te mogen vaststellen at na 15 jaar de kwaliteit in de appellatie nog steeds verbluffend is.

Marc Vanhellemont Lijst van de producenten • Berthet-Bondet - www.berthet-bondet.net • Buronfosse Peggy +33(0)3 84 25 05 09 • Cave de Voiteur - www.fruitiere-vinicole-voiteur.fr/ • Caveau des Byards - www.caveau-des-byards.com • Cellier des Chartreux - Bernard Poulet*/Cave Des Oblats*/Ferme De La Motte/Vive Le Vin www.domaine-pignier.com/ • Château Etoile +33(0)3 84 47 33 07 • Clairet Pascal - www.domainedelatournelle.com • de la Guiche Alain - De Coninck* - www.arlay.com/ • Dugois Daniel - [email protected] • Fruitière d’Arbois - www.chateau-bethanie.com/ • Ganevat Jean-François +33(0)3 84 25 02 69 • Labet Julien - [email protected] • Montbourgeau - www.vin-du-jura.com/ • Petit Désiré +33(0)3 84 66 01 20 • Rolet - www.rolet-arbois.com • Tissot Jacques - Hallet - www.domaine-jacques-tissot.fr/ • Tissot Stéphane - Aux Sens Larges/Cavinière/ Grenier à Vins/Swaffou/Toby Vins www.stephane-tissot.com/

16

APRIL/MEI 2010

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 17

DE RUBRIEK VAN DE SOMMELIER

WIJN IN FUNCTIE VAN DE CHOCOLADE VAN

VALRHONA Valrhona staat voor grootse chocolade die gebruikt wordt in de restaurantwereld en een streling voor de tong is voor al wie houdt van gastronomische finesse en elegantie. We gaan niet op zoek naar klassieke associaties maar wel naar enkele verbazingwekkende combinaties tussen pure chocolade en een bepaalde selectie wijnen die ik mocht ervaren op een recent georganiseerde proeverij.

V

errassing: geen vin doux naturel of gemuteerde wijn in mijn selectie omdat die meestal te rijk en te sterk alcoholisch is, maar wel goed droge en minder aromatische wijnen. Niet dat ik een Banyuls rimage of een Rivesaltes ambré niet lekker vind maar de subtiliteit van de chocolade wordt hierdoor vaak gemaskeerd. De combinaties die ik voorstel hebben tot doel het bereiken van de perfecte harmonie tussen wijn en gerecht zodat alle kwaliteiten van de ingrediënten tot uiting komen zonder dat de één de ander gaat domineren. Bij de chocolade “Grand Cru de Terroir -

Manjari 46%”, met zijn aroma’s van rood fruit, schil van groene citroen, enkele vegetale tonen en een verbazingwekkende zuurstructuur, voelt de Paxariñas “Capricho” zich perfect in zijn schik. Aroma’s van witte bloemen, groene appel en citrusvruchten weten zich perfect te harmoniëren met de delicate toetsen van deze chocolade. De “Caraque” en de “l’Extra Bitter” (waarvan de naam niet echt overeenkomt met het karakter van de chocolade) zijn mooi rond en evenwichtig en voelen zich perfect bij een “TO” Velich 2006 (Apelton, Oostenrijk). Deze cuvée bestaat uit een blend van chardonnay, sauvignon blanc en welschriesling met in de neus aroma’s van exotisch fruit, ananas en abrikoos, subtiele toetsen van de druif en een mineraal karakter. Ook de mond weet te verrassen door zijn knappe frisheid en bereidt onze smaakpapillen voor op een nieuw stukje chocolade. De “Ashanti” charmeert de meest delicate papillen met zijn toetsen van vanille en zachte kruiden. Elegante pinot noir wijn zoals de “Calvet” Felton Road 2006 (Central Otage, Nieuw-Zeeland) gaat hier perfect bij. Toetsen van vers rood fruit, rondheid en frisheid in finale maskeren nooit de karakteristieken van de chocolade. Abinao of de kracht van de puurheid. Deze chocolade bevat 85% cacao en weet zich te profileren door zijn fijne tannines en onder-

steunende bitterheid. De Shiraz “Hales” 2008 van Rolf Binder (Barossa Valley, Australië) past er perfect bij dankzij zijn intensiteit. Een knappe tanninestructuur, toetsen van zwarte vruchtengelei, bosbes en cassis, en aroma’s van peper in de neus, geven deze chocolade een extra dimensie die niettegenstaande zijn kracht toch wel wat complexiteit mist. “Noir Orange” is een chocolade die snakt naar een wijn met meer intensiteit. De Moscatel Seco “Botani” van Jorge Ordoñez & Co 2008 (Sierras de Malaga, Spanje) zal hierbij niet misstaan. De chocolade etaleert al van bij het openen van de verpakking krachtige aroma’s van gekonfijte sinaasappelschil en wint duidelijk aan complexiteit in het gezelschap van deze wijn. Een aromatische muscat die elegant en evenwichtig blijft met een neus die ons doet denken aan het begin van mooie dagen na een lange winter.

Tim Vandeput Ad Bibendum* www.valrhona.com/fr

17

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 18

Een rubriek met een duidelijk concept: wijnen van minder dan 8 euro geselecteerd door een professionele wijnaankoper. Omdat het nóg leuker is uitstekende wijnen aan te bevelen die daarnaast ook betaalbaar zijn... Monte Velho Branco Esporao 2008 Alentejo - Portugal Het bewijs dat ook in deze regio, waar het in de zomer en het najaar extreem warm kan zijn, toch bijzonder evenwichtige witte wijn geproduceerd kan worden! En dit enkel met autochtone druivensoorten zoals de Roupeiro en Antao Vaz. Florale en kruidige aroma’s met tonen van tropisch fruit. Intense, sappige smaak met mooie balans en terugkerende verfijnde kruidige toets. Lekker als apero en bij gegrilde vissoorten, schaaldieren, visstoofpotjes, rijstgerechten op basis van schaaldieren en zachte geitenkaasjes.

u

Nogueira - 6,13€

Les Champs Noirs Pic Saint-Loup Côteaux du Languedoc Cave des Côteaux du Pic - Frankrijk Diepe, jonge kleur en neus met tonen van zoethout, kruidig en mineralig. Volle, rijpe structuur met gekonfijt fruit en wat strenge afdronk met rijpe tannines. Karaktervolle wijn van de lokale coöperatieve, wat nogmaals bewijst dat deze geenszins moeten onderdoen voor de andere producenten…. Heerlijk bij lam, confit de canard, grillades en stoofpotten. Tijdje op voorhand ontkurken en vlak voor het serveren (rond 15°) decanteren.

Spar-Retail - 6,19€

de Blancs Des Demoiselles Corbières 2009 u Blanc Vendange Manuelle - Cellier des Demoiselles - Frankrijk u Artazuri Navarra 2008 - Spanje Niet echt goedkoop voor een “kleine” Corbieres… maar dit is dan ook eerder een “grote” Corbieres, en dan nog wel in de niet zo gebruikelijke witte versie!! Prachtige mix op basis van lokale druivenrassen: Bourboulenc, Grenache Blanc, Maccabeo en Marsanne (het moet niet altijd Chardonnay of Sauvignon zijn…). Floraal met wit fruit en toetsen van anijs in de neus. In de mond sappig en vooral verrassend fris met volume en fijne kruidige toets in de lange, complexe afdronk! Heerlijk als apero, bij groene asperges (gebakken), bij slaatjes, schaaldieren, gegrilde vis en verse geitenkaasjes.

Delhaize - 5,49€

Afkomstig uit de kwaliteitsstal van Artadi (top in Rioja, Navarra en Alicante) Deze “basis” wijn bezit een onvoorstelbare instant charme, een eerlijkheid en een drinkplezier, ondanks zijn 14°… Sappig, intens rijp fruit met elegante structuur… Grenache zoals het hoort! Bij verfijnde charcuterie, gevogelte, wit vlees, grillades en zachte kaasjes. Frisser serveren rond 14 à 15° maximum en tijdje op voorhand openen. Handig met schroefdop!

La Buena Vida* - 7,14€

Gran Feudo Chivite Navarra Reserva 2004 - Spanje Castelmaure Corbières Cave Coop de Castelmaure - Frankrijk

u

Zoveel wijn voor zo weinig geld? Ja, dit is mogelijk! Het bewijs hiervan is deze kruidige en mineralige karakterwijn afkomstig van hoger gelegen wijngaarden rond het dorp Embres en Castelmaure, waar tegelijk de meest intelligente coöperatieve kelder van het ganse Zuiden gevestigd is. Lichte kleurevolutie. In de neus en de mond vooral mineralig en pittig kruidig met toch een zekere elegantie en mooie aciditeit. Perfect glas bij lamsstoverijen, vlees in saus, charcuterie en gegrilde worsten. Op voorhand ontkurken, want kan best wat zuurstof gebruiken.

~ 2009 – Spanje ~ Urbezo Carinena Vina

Réserve “Les Limbert” Saint-Saturnin Côteaux du Languedoc Vignerons de Saint-Saturnin - Frankrijk

Intense piepjonge kleur. Opvallend fruitig en kruidig in de neus. Ondanks het hoge alcolholgehalte, geen storende elementen in de ronde, intens fruitige en pittige smaak. Een echte doordrinker die best zo jong mogelijk wordt gedronken, fris geserveerd rond 15°C maximum. Lekker bij charcuterie, pata negra varkensvlees, wit vlees, geroosterd gevogelte en jonge geitenkaas.

Delhaize - 4,59€

APRIL/MEI 2010

Spar-Retail - 7,29€

Cora - 3,99€

Vlotte doordrinker met karakter, eigenlijk verrassend gezien zijn aangenaam prijskaartje… Diepe jonge kleur en aroma’s van rijp fruit, geroosterde toetsen en peperige impressies. Alles in balans: gekonfijt zwart fruit, fijnkruidig met ronde, rijpe tannines en voldoende fraîcheur in de volle, bijna elegante smaak. Heerlijk bij geroosterd vlees, charcuterie, stoofpotjes. Frisser serveren rond 15°.

18

Geëvolueerde kleur en fijne aroma’s van verstandig houtgebruik (niet te veel Amerikaanse eik met de o zo storende zoete en kruidige toets), gekonfijt fruit, koffie en fijne kruidigheid. Soepele, sappige en afgeronde smaak met mooie balans in deze moderne Navarrawijn. Feestelijke wijn bij gevogelte, zachte stoofpotjes, geroosterd wit vlees en worstgerechten. Liefst een 1/2 uurtje op voorhand ontkurken en frisser serveren rond 16° max.

La Buena Vida* - 7,31€ Frank Van den Bogaert

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 19

VERGETEN DRUIVENSOORTEN

ABOURIOU

EEN FEL GEKLEURDE DRUIF IN HET LAND VAN DE MUSCADET In het land van Nantes lijken de witte druivensoorten heer en meester te zijn. Gros plant en melon kennen nauwelijks concurrentie. Toch komen er een paar druivensoorten om de hoek piepen. Voor rood dan nog wel, zoals de gekende gamay maar ook de mysterieuze abouriou…

D

eze rustieke druif komt uit de Lot-etGaronne. Ook nu treffen we ze nog in het zuidwesten, onder de naam plant abouriou, wat ‘vroegrijp’ wil zeggen in de streektaal van de Languedoc, wat deze druif ook is. Ook maakt abouriou deel uit van de wijnen van de Côtes du Marmandais en de Vins d’Estaing.

De plant Vruchtbaar en kloek is deze plant weinig vatbaar voor ziektes, te danken aan de dikte van de druivenschil. De trossen zijn middelmatig groot met dicht op elkaar gepakte druiven, ellipsvormig en blauwachtig zwart.

Het vruchtvlees is sappig en zurig. Abouriou zorgt voor sterk gekleurde wijnen. Maar er zijn altijd uitzonderingen. De abouriou die op de percelen van Vincent Caillé groeit is zowat het tegenovergestelde. Bij hem is deze druif laatrijp, eerder zwak en ziektegevoelig. De losse druiventrossen dragen druiven met een dunne schil die niettemin goed gekleurde wijnen leveren, bewaarwijnen met een rustieke trek. Het terroir is niet vreemd aan deze transfiguratie, gabbro is dan ook helemaal anders dan kiezel uit de Marmande. Abouriou 2008 Vin de Pays de Loire Atlantique Domaine Le Fay d’Homme Violet met geuren van zwart fruit in chocolade en met een lichte rooktoets die de vleugjes zwarte bes, zwarte aardbeien en morelkers lijken te sublimeren. Vervolgens ruiken we wat viooltjes en vlierbloesem. De nauwelijks bezadigder geworden smaak duikt op in het tannineraster en stuurt barstend fruit op ons af. Er komt wat peper opzetten, waarbij het karakter onderlijnd wordt van deze vlezige en knapperige druif. We vinden er fruit en bloemen in terug: pruimen, blauwe druiven, reseda, iris, goed onderlijnd door een heerlijk strakke frisheid. Abouriou 2009 Vin de Pays de Loire Atlantique Domaine Le Fay d’Homme Violet fuchsia, rode en zwarte bessen opge-

pept met peper en zoethout en afgewerkt met korianderzaadjes. Prettig zurig van smaak, super fris, krokant fruit dat zich prikt aan de stekelige tannine van een jonge wildebras. De wijnstokken die biodynamisch benaderd worden zijn 30 jaar oud en groeien 7500 stokken per hectare dik op een ondergrond van gabbro, een donkerkleurig stollingsgesteente met minstens 55% silica. De drie percelen zijn samen goed voor een oppervlakte van 1 hectare. Geoogst eind september worden de trossen ontsteeld en worden de druiven geperst na een korte maceratietijd van 12 dagen. De rijping gebeurt in cuves. De wijn wordt niet geklaard noch gefilterd bij de botteling.

Het domein In Monnières, ten zuidoosten van Nantes richting Cholet, maakt de familie Caillé muscadetwijnen. In 1986 nam Vincent het familiedomein van 38 ha over, vastbesloten om voor kwaliteit te kiezen. Een keuze die vandaag uitgemond is in de overstap naar bio.

Marc Vanhellemont

• Lefaydhomme www.lefaydhomme.com Fruits de la Passion/Émile Laermans

19

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 20

IVV ICONEN

IL MARCHESE DI-VINO E IL SUO

TIGNANELLO Wanneer we het hebben over Italiaanse icoonwijnen dan denken wijnliefhebbers meteen aan de « Super Tuscans ». De grote exportmarkten verkiezen deze gekende producten en die krijgen ze ook, meestal op basis van flink wat cabernet en merlot. Anderen, zelfs in Toscane, hechten meer belang aan hun inheemse rassen. Piero Antinori mikt op beiden. Met zijn Tignanello heeft hij faam gemaakt. Het is de geschiedenis van een Toscaanse wereldburger… Een domein Uiteraard waren hier al wijngaarden aangeplant nog voor de komst van Marchese Piero. De geschiedenis van Tenuta Tignanello gaat terug tot de 14e eeuw, die van de villa tot de 16e. Het domein bevindt zich in het hart van de Chianti Classico, op zo’n 30 km ten zuiden van Firenze. Het telt 147 ha wijngaarden waarvan er 47 voor de cru Tignanello bestemd zijn. De wijngaard strekt zich uit over zacht glooiende heuvels, op een hoogte van 350 tot 450 meter, en geniet zowel van veel zon als van warme dagen en koele nachten, wat de ontwikkeling van de aroma’s ten goede komt. De percelen sangiovese grenzen aan die van de cabernet sauvignon en cabernet

franc, net als malvasia en trebbiano. De liefhebbers van keien zullen verrast zijn te vernemen dat de bodem hoofdzakelijk uit mergel uit het Piloceen bestaat.

Een familie, een man De Tenuta Tignanello is al sinds midden 19e eeuw in handen van de familie Antinori. De familie heeft hier heel wat geïnvesteerd, perceel per perceel aangekocht tot het begin van de 20e eeuw. Het bezit ook heel wat sentimentele waarde voor de familie Antinori, vluchtelingen tijdens de oorlog toen de Villa Antinori gebombardeerd werd. De introductie van Bordelese druivenrassen dateert al van voor de oorlog: het was Niccolo, de vader van Piero, die op het idee kwam. Maar het was zijn zoon die ze op punt stelde. In 1966, toen hij de touwtjes van het bedrijf in handen nam, was de wijnwereld, die kennis maakte met de moderne oenologie, volop in beweging. Wijn poogde nieuwe horizonten te veroveren. Iedereen droomde van een eigen plaats onder de zon. Ook in Italië. Zo besloot Piero om in Toscane een superwijn te maken die kon wedijveren met de grands crus in Bordeaux. Twee wijnen zelfs. Op het zelfde domein werd eerst Tignanello geboren, hoofdzakelijk op basis van sangiovese (tussen 80 en 85%). Nadien

volgde een tweede, Solaia, met vooral de beide cabernets in de blend. Als Marchese overtuigd was van het potentieel van zijn Toscaans druivenras dan was dit in de eerste plaats te danken aan zijn wijngaard die zijn ambities kon waarmaken: goed onderhouden, homogene percelen waarop steeds stokken gestaan hebben en nooit aangeplant werden met andere gewassen zoals de traditie wilde. En over traditie gesproken, in het begin paste hij het principe van de ‘governo’ toe (het toevoegen van gedroogde druiven aan de most om de zuren te verminderen) maar door het overschakelen op algemene malolactaatgisting kon hij daar van afstappen. Net zoals hij de Ricasoli methode vaarwel zei,

Marchese Piero Antinori

20

APRIL/MEI 2010

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 21

DEGUSTATIEAGENDA BELGISCHE WIJNPROFESSIONALS (volgens chronologische volgorde)

MELCHIOR 24-25/04/10 Opendeurdagen met Producenten : Dom A et P De Villaine, Dom Pithon Paillé , Clos des Nines, Château D'or et de Gueules, Caveau Du Mont July, Mas de Libian,....

WINE-NOT - VENTS D’ANGES 01-02/05/10 - 13/19u Grote Proeverij, + dan 100 wijnen Brasserie Les Pêcheries - Rue des Pêcheries 97 te 1170 Brussel Zie advertentie pag. 17.

die erin bestond witte wijn aan de Chianti toe te voegen. Hij innoveert op alle vlakken, zowel wat betreft de rijpheid van de druiven, de vinificatie en lagering. Hij schaft zich de beste Franse eikenvaten aan, net als goede foedervaten uit Slovenië, om het rijpingsproces optimaal op punt te stellen. Om zijn droom te realiseren rekent Piero vooral op Giacomo Tachis. Deze oenoloog uit Piëmonte, gerekruteerd door zijn vader, leerde de kunst van het blenden bij een zekere Emile Peynaud. Ziedaar de link tussen Bordeaux en Tignanello.

Een stijl Maar wat is nu het échte handelskenmerk van Tignanello? Slechts één woord: evenwicht. Een cru die, jaar in jaar uit, de elegantie bezit van een goed gelagerde wijn. De Solaia maakt indruk, de Tignanello weet te verleiden. Sangiovese met prachtige zuren, cabernet (een minderheid) die zorgt voor dichtheid en structuur. Komt daarbij nog een warm toetsje, afkomstig van zijn terroir. En alles perfect in evenwicht, niks dat eruit springt. Zijdezachte houttonen, zowel fris als gevuld in de mond, niet te streng, niet te soepel. Een Italiaanse gentleman die zich zowel goed voelt in Firenze als in New York, en die gelijk welke rechtgeaarde levensgenieter weet te charmeren.

Jaargangen in de handel De 2005 is vandaag al heel harmonieus. Na enkele uren verlucht te hebben mooie toetsen van cacao, mokka en tabak in de mond. En wat een lengte! De 2006 is momenteel nog vrij gesloten. Geduld oefenen is de boodschap. De 2007 is nog zeer jong maar best genietbaar door zijn fruit. Vooral toetsen van leder in de mond. Kan vandaag al gedronken worden maar dat is initieel niet echt de bedoeling.

WIJNHERMAN 06-07-08/05/10 - 14-15/05/10 Voorjaarsverkoop en degustatie zomerwijnen 14-18u (8/5-15/5: 1012u30) “Grote verkoop- en degustatiedagen – Zomerwijnen-“

ALHAMBRA 08/05/10 - 10-16u - Themadegustaties : Nieuwe Cuvées : Riba Mar, Chitas, Clos de Torribas, Mocén, Finca Allende, Valdamor, Cabriz, Monte da Cal, Chateldon,... met oogje op de zomer 2010 !

DE WIJNWINKEL 08/05/10 Themadegustatie: Loirevallei. 05/06/10 Themadegustatie: Zomeren Barbecuewijnen. 10/06/10 "GlenDronach, nieuwe jaargangen en finishes" Single Malt-tasting in het bijzijn van een vertegenwoordiger van de distilleerderij. 11-12/06/10 Wijnbouwer Philippe Gilbert op bezoek (Domaine Philippe Gilbert - Menetou-Salon).

BIOTIEK 8-9-15-16/05/10 - 31/07 – 01/08/10 14-18u - Opendeurdagen - proeverij van een selectie van biologische en biodynamische wijnen.

CHAMPS FEUILLOTS 14-17/05/10 11-18u - Gratis Proeverij "Spéciale Loire".

AD BIBENDUM 27/05/10 Impressions: Beleef en ontdek top-wijnmakers - Alberto Antonini (Tomero, Vistalba, Poggiotondo).

CINOCO 31/05/10 Barman Wedstrijd (Marie Brizard) met medewerking van Union of Belgium's Bartenders. 14-18u - Infos. www.cinoco.be - www.bar-ubb.be/

DE CONINCK 03/06 tot 19/06/10 Proeverij « Vins Promos » in onze vier winkels. 16/10 - 17/10/10 Open Kelder. 24/05 au 17/06/10 - 10u30-19uProeverij van meer dan 20 wijnen (Antinori, Hugel, Drouhin, Jolivet, Filiatreau, Malartic la Gravière, Lapostolle, ....) in onze vier winkels.

MONDOVINO: 06/06/10 Mondovino Jazz : vrijblijvende wijnproeverij - live jazz muziek Kasteel van Schoten (voorverkoop inkomkaarten jazz en info op www.mondovino.be).

Iedere zaterdag ANGE VIN : iedere 1ste zaterdag/maand 11-17u BASIN & MAROT : 14-19u, ook op woensdag CAVE DES OBLATS : 14-19u WIJNINVOER CHATEAUX : 13-18u WIJNHUIS JEURIS: 10-16u DE WIJNWINKEL : 10-19u (vrijdag 14-19u) WINE NOT

Hervé Lalau Contact : 02.356.33.00

EXPRESSION DU TERROIR 09/05/10 Lente Opendeurdagen 11-20u. Proeverij van + dan 50 wijnen met onze beste wijnproducenten.

21

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 22

SAY CHEESE!

DE BESTE BEGELEIDERS VOOR

APPELLATION COMTÉ Festijnen herhalen zich maar al te vaak tot vervelends toe. Toch blijft Vin Jaune de beste combinatie. Dit sluit enige vernieuwing niet uit. Deze keer harmonieert Marc Vanhellemont de seigneur uit de Jura met andere godendranken: Champagne, Kriek, Châteauneuf en Porto.

We beginnen met bubbels. Fruitige Comté met 10 maanden rijping en Champagne Cuvée D van Veuve Devaux De kaas Ivoorkleurig beslag. Elastische textuur met een fijne korreling. Geur van gekookte melk met een toets van cichorei. Zacht in de mond met nuances van specerijen, nadien komen geleismaken van wit fruit, appel en peer, opgepept met kurkuma. Het affineren gebeurt door Entremont in een warme kelder in Poligny. De Champagne Goudgele kleur. Toetsen van gebrand en gegrild vermengen zich met geuren van gekonfijt citrusfruit, witte bloemen en bremhoning.

In de mond is de smaak rechtlijnig met confituurtonen van drie citrusvruchten. Een mooie bitterheid verzacht gedroogd fruit, abrikoos en mango. Nadien volgen nog toetsen van amandel en noot. Assemblage: 60% pinot noir, 40% chardonnay. Reservewijn: 30% oude wijn gerijpt op houten vaten. Rijping gedurende 36 maanden op lat en een dosage van 8g/l. Initiële combinatie Bij de aanzet overheerst vooral de Cuvée D met zijn droog fruit en zijn smaak van amandel en noot. Onmiddellijk nadien komt de jonge melkkaas met zijn verse geuren van enkele maanden kaasrijping. Samen vormen ze een jeugdig geheel die zich mooi op elkaar afstemmen en perfect harmoniëren. Dit samen met gelei van fruit en honing resulteert in een mooi geheel.

Nog meer schuimend sap… Comté 12 maanden gerijpt en Kriek Lou Pépé De kaas Geel beslag met een opvallend ivoorachtige nuance zonder openingen. Een elastische textuur, licht korrelig, met een min of meer droge vorm. Boter- en melkachtig met toetsen van gebrande cichorei, vegetale hints van gemaaid hooi. Nadien volgen elementen van aardappel en gebakken kastanjes wat een zoete indruk geeft. Een eind met dierlijke tonen van vleesbouillon en koehaar. Grote lengte.

22

APRIL/MEI 2010

Het rijpen duurt 12 maanden en gebeurt in een koude kelder in Fort Saint Antoine door affineur Marcel Petite. Kriek Lou Pépé Schaarbeekse krieken weken gedurende 1,5 tot 2 maanden in Lambik van twee jaar. De vaten hebben een inhoud van 400 l en zijn 4 jaar oud. Voor de gisting op fles voegt de brouwer 5 gram suiker per liter sap toe. De kriek is krachtig roze en heeft een geur van rijpe kersen, een toets van onderbos met een lichte hint van muskus, kaneel en zoethout. Gedroogde lindebloesems vullen het complex aroma aan. Een huwelijk dat overweldigt… Van bij de aanzet domineert een duel van specerijen, maar uiteindelijk halen de kersen de kastanjes uit het vuur. Hoewel kaneel, kardemon, komijn en zoethout de bovenhand dreigen te halen, is het de intensiteit van het fruit dat overheerst. Niettemin vormt het dominante fruit met de componenten van de kaas een mooie samenhang en maakt het geheel extra waardevol. Deze kaas met een mooi roomachtige textuur omringt het rode fruit met zachtheid, zoals bij een clafoutis of kersentaart.

Comté gaat rood… Comté met een rijping van 14 maanden en Châteauneuf-du-Pape La Bastide SaintDominique 2006

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 23

COMTÉ

Comté is een kaas gemaakt van rauwe melk met een opgewarmd en geperst beslag in een grote ronde vorm met afgeronde hiel. De herkomst ligt in het massief van de Jura, een heuvelachtige regio gekenmerkt door grote plateaus omringd door sparrenbossen en doorkruist met valleien en weilanden. De koeien van de Franse rassen Montbéliarde en Simmental grazen er volop. Het fabricatieproces is nauwelijks veranderd sinds de middeleeuwen. Na het stremmen van de melk wordt het stremsel zeer fijn versneden in de vorm van een rijstkorrel, nadien opgewarmd tot 54°C gedurende 45 minuten en geroerd. Vervolgens wordt de wrongel overgebracht in grote ronde vormen om uit te lekken. In een volgende fase wordt het geheel samengedrukt gedurende een twintigtal uren. In de laatste fase van het proces volgen het ontdoen van de vormen, het zouten, het borstelen en het regelmatig draaien van de kazen dat zich voorzet in de verdere affinage of kaasrijping. De tijd om een comtékaas te affineren gaat van 4 tot 12, 15, 18 en 24 maanden, en zelfs langer. Voor een kaas van 40 kg heeft men zowat 450 l melk nodig. Gemiddeld wordt per jaar 50.000 ton geproduceerd. De vorm heeft een hoogte van 9 tot 13 cm, en een geel beslag wanneer het gaat om kaas gemaakt van zomermelk en een wit beslag voor comté van wintermelk. Het verschil ligt hem in de hoeveelheid karoteen aanwezig in het gras. Hooi in de winter is immers minder rijk aan karoteen dan de planten en grassen die de koeien in de zomer grazen. De korst kleurt okergrijs en is bedekt met een licht kleverige stof van bacteriële flora wat bijdraagt tot de verfijning van de smaak en zorgt voor openingen de grootte van een kersenpit.

boos en aalbes voegen zich bij zoete kers. Dit alles wordt omlijnd met minerale elementen. Assemblage: 80% grenache, 10% syrah, 5% mourvédre en 5% cinsault, afkomstig van zandgronden, klei en rolstenen in Pignan, Les Bédines, Chapouin en Valori. Een vatrijping van 18 maanden in eiken vaten van één jaar en meer. Een gedurfde combinatie Een zeer fruitige samenhang die eerder doet denken aan likeuren op basis van zwart, rood en geel fruit. De specerijen versterken de alcohol om nadien te versmelten met het zachtromige van de kaas.

Eindigen in zachtheid… De kaas Strogeel. Elastische textuur, licht scherp. Het aroma van zure room vermengd met groene aalbes, zuurdesem en citroen. Een zuurzoete smaak die neigt naar confituur van kruisbes en gelei van citroen met toetsen van moka macchiato vergezeld van zandkoekjes die zorgen voor een heropleving in het middenstuk. Het eind toont een tint van muskaatnoot en jodium. De kaas heeft gedurende 14 maanden gerijpt in de warme kelder van Vagne in Poligny. De wijn uit Châteauneuf Diep granaatrood. Een geur van kersentaart gearomatiseerd met een vleugje marasquin en aroma’s van struikgewas stuiven op uit het glas. Het boeket van jeneverbes voegt een rokerige toets toe. De smaak is fris en evenwichtig. Fijne structurele tannine geven een fluwelige textuur. Rood fruit met fram-

Comté 18 maanden rijping en Porto Niepoort 10 jaar Het affineren van 18 maanden geeft aan de kaas een opmerkelijke smaakcomplexiteit en houdt zowat het midden van alle aromatische versies. Jonger biedt hij fruitige aroma’s, wat ouder wordt hij krachtig en zelfs pikant. Op het einde van de rijping behaagt hij de meerderheid van de consumenten door zijn resterende fruitigheid en het opduiken van een gebrande toon en kruidigheid. De kaas Ivoorkleurig. Elastische textuur met fijne openingen en kristallen. Een geur van gekookte melk met prei, geroosterde ajuin, zoete aroma’s van karamel en vanille, abrikoos en perengelei. Prei en ajuin keren terug in de smaak met daarna vanille en een lichte bittertoets van zoethout, een eigenzinnig stel, erg nerveus en verzacht door het fruit.

De port Amberkleurig. In de neus ontwikkelen gebrande karamel, zoethout, zwarte peper, gekonfijte kers, sinaasappelschil en kinabast. De smaak is krokant zoet en pittig met toffee en vanille. De overheersende zachtheid wordt opgefrist door de lengte van het vluchtige alcohol. De 10 jaar verwijzen naar de mix van verschillende jaren waarvan het gemiddelde 10 jaar is. De lange rijping op houten vaten met een inhoud van 550 l ontkleurt de wijn. Het alcoholgehalte bedraagt 20% met een restsuiker van 103 g/l. De druiven zijn afkomstig van 60 jaar oude wijnstokken. De fijnste combinatie Een zeer precieze en gerichte samenhang waarin vooral de hoeveelheden een grote rol spelen. Meer kaas dan wijn geeft de beste combinatie. Spontaan duikt zonnig struikgewas op, gedroogde grassen, specerijen, koffie en jodium. De port zet de comté in zijn hemdje, ontdoet de kaas van zijn gezetheid en brengt zijn aromatische rijkdom naar voor. In ruil absorbeert de comté het zoete en de alcohol van de port en hertekent hiermee de geparfumeerde contouren van deze Lusitani.

Marc Vanhellemont

Lijst van de producenten • Bastide Saint Dominique - Barrique/The Quality Bunch www.bastide-st-dominique.com • Cantillon - www.cantillon.be • Devaux - Vermeiren www.champagne-devaux.fr • Niepoort - Bleuzé* - www.niepoort-vinhos.com

23

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 24

PUUR NATUUR

ALS BIOWIJNEN SAMEN

NAAR DE BEURS GAAN Met zijn 489 exposanten, 12 landen die vertegenwoordigd zijn (zelfs Egypte), is Millésime Bio in Montpellier wellicht de grootste wijnbeurs voor biowijnen wereldwijd. Jérôme Van der Putt pluisde de standen uit en ging op zoek naar het beste wat er te vinden is. Onze naturist geeft ons zijn impressies… en zijn lievelingswijnen.

François Barmes

E

en leuke vaststelling voor de onverbeterlijke naturist die ik ben: het ‘zo natuurlijk mogelijk’ aanbod wijnen ging van quasi nul in 2000 in tien jaar tijd over naar een heuse wijnzee. Langs de ene kant zagen we de traditionele huizen die overstapten naar wijnen zonder zwavel, zoals Los Pinos vlakbij Valencia die sedert kort een heel geslaagde wijn op de markt brengen zonder sulfieten dankzij hun getalenteerde oenoloog Rafael Cambra. Langs de andere kant vonden we op de beurs de meest trouwe vertegenwoordigers terug van de Association des Vins Naturels, zoals Domaine le Briseau (Christian en Nathalie Chaussard), Agnès en René Mosse, Montrieux (Emile Heredia) maar ook Anthony Guix en Véronique Souloy van Matin Calme… en nog vele anderen. Globaal gezien gaf deze wijnbeurs een vrij getrouw beeld weer van het huidige aanbod biowijnen en de evolutie ervan, toch in de landen die vertegenwoordigd waren. Naast de meest kwalitatieve biowijnbouwers zagen we er meer en meer grote wijnbedrijven die mee aanpikten op de vraag van het groot publiek naar bioproducten. Gelijktijdig was er de wijnbeurs La Remise, gereserveerd voor natuurlijke wijnen, en dit slechts op een paar kilometers verder in Castries-Montpellier. Deze wijnbeurs ontving een opmerkelijk legioen natuurlijke wijnbouwers waarvan de lijst beschikbaar is via

24

APRIL/MEI 2010

www.laremise.info. De professional op zoek naar uitstekende biowijnen en natuurlijke wijnen wist dus waar naartoe die dagen.

De Elzas en biodynamie De Elzas is een heus uitstalraam geworden voor biowijnen. De regio kende de laatste tien jaar een exponentiële groei van producenten die biowijnen lanceerden. Om deze evolutie van heel dichtbij mee te maken, en na een beleefdheidsbezoek aan Jean-Pierre Frick die me spontaan een glas wijn zonder zwavel aanbood, had ik het geluk het complete wijngamma van Barmès Buecher te proeven. Je moet weten dat François Barmès de man is die het lastenboek van de organisatie Biodyvin voor zijn rekening neemt, een vereniging die een 60-tal biodynamische wijnproducenten groepeert. Hij streeft naar een zo streng mogelijk lastenboek, wat moet resulteren in de meest natuurlijke wijnen. De wijnen van François Barmès zelf zijn de afgelopen tien jaar heel sterk geëvolueerd: van breed en volumineus, met vaak een rijkdom aan restsuiker, zijn ze een pak strakker en soberder geworden. Persoonlijk hou ik wel van deze stijl. De grote waaier wijnen uit de Elzas komt hier helemaal tot uiting: elk terroir, elk perceel, elke cuvée en elk jaartal zijn totaal verschillend. Iedere wijn op zich bezit een eigen karakter, waarbij iedereen onge-

twijfeld er zijn gading in weet te vinden. Geen zwaarte en uniformiteit: de persoonlijkheid van elke wijn wordt eruit gehaald dankzij een uiterst zorgvuldig werk van in de wijngaard, biodynamisch sedert 1998 en met een vinificatie zonder enige toevoeging of manipulatie, waarbij de sulfietdosis onder de 60 milligram per liter zit. Deze knappe degustatie illustreerde perfect de toenadering en de versmelting tussen de meest traditionele biowijnbouwers, die uitstekende wijnen brengen, en de meer recente adepten van de ‘zo natuurlijk mogelijke wijnen’ die - zij het hier en daar nog in een experimentele fase - meer en meer uitzonderlijke wijnen brengen.

Enkele geproefde wijnen De Los Pinos 0% 2009 (0% sulfieten dus), open van de avond ervoor, lijkt deze aanraking met de lucht opvallend goed te doorstaan.

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 25

Geen enkele aromatische afwijking, boordevol zwarte bes en framboos en met vooral uitstekend versmolten tannine voor een wijn die nog zo jong is, een wijn op basis van grenache, monastrell en syrah. En leuk, geen enkel spoortje van hout in deze wijn die gefocust is op onbelemmerd drinkplezier, dit alles voor 10 euro. Goed gedaan voor dit recent experiment zonder zwavel. Het interessant gamma van Los Pinos wordt momenteel spijtig genoeg nog niet in België verdeeld. Ik had het geluk de weelderige Initials BB 2008 van Mosse uit Anjou te proeven, een pure chenin afkomstig van de beste percelen van Bonnes Blanches: rijp en breed, met een grote aromatische complexiteit en kwiek in de finale. Een ongetwijfeld grote wijn met een ontegensprekelijk bewaarpotentieel, maar reeds klaar om nu te drinken, rond 10°C en overgegoten in een karaf. Bij Briseau onthield ik Les Mortiers 2008, een pineau d’aunis van oude wijnstokken in de Coteaux du Loir: intens van kleur, mineraal, met geconcentreerde geuren van klein rood fruit en impressies van viooltjes, kersenpit en szechuanpeper. Een wijn met standing, tegelijk smakelijk en vlot. Van domein Matin Calme, gesitueerd in het hinterland van Perpignan, beviel me de Bonica Marieta (wat mooi lieveheersbeestje betekent in het Catalaans), een assemblage van hoofdzakelijk honderdjarige carignan en grenache. We vinden er aroma’s van klein rijp zwart fruit in terug en een heel mooie frisheid door de hoge ligging van de wijngaard. Geen houtrijping. Opnieuw een knappe wijn zonder zwavel, een lekkernij puur voor het plezier. Wat betreft de wijnen van domein Frick was het een bijzondere verrassing hun eerste zonder zwavel gevinifieerde Muscat 2008 te proeven (ook de botteling is zonder zwavel): lichtjes troebel had ik heel wat moeite om deze druivensoort te ontdekken die nochtans extravert is, zo delicaat en floraal was deze wijn. Super geslaagd. Bij Barmès Buecher tot slot leek me de Roseberg Sylvaner 2008 heel representatief voor het evenwicht dat de wijnbouwer zoekt tussen strakke soberheid en elegantie: mooi mineraal met kleine toetsen van citrus, vlijmscherpe zuren en dit voor 8,50 euro kelderprijs. Wat verlangt een mens nog meer? Aan de andere kant was er de Grand Cru Hengst Riesling 2007 (aan 24 euro kelderprijs, wat hij waard is), een wijn met een groot bewaarpotentieel: aromatisch krachtig, kruidig, complex en diep, maar tegelijk ook boordevol finesse.

Californische wijn zonder sulfieten Op de wijnbeurs zelf hield Paul Frey van Frey Vineyards in Californië een opmerkelijke lezing over wijnen zonder sulfieten, een onderwerp dat hij wereldwijd als geen ander beheerst. Opmerkelijk is dat in de Verenigde Staten een wijn pas biologisch gecertificeerd wordt (organic) wanneer hij minder dan 10 milligram sulfiet per liter bezit. Frey produceert dit type wijnen, maar liefst één miljoen flessen alstublieft! We komen terug op deze wijnen in het volgende nummer, met degustatienota’s.

Jérôme van der Putt

Lijst van de producenten • Barmes Buecher - http://barmes-buecher.com/ • Briseau - Trocadéro/Boîte des Pinards • Frick - ’Odyssée des Arômes/Wijn Folie • Los Pinos - www.bodegaslospinos.com/ • Matin Calme - Wijn Folie • Mosse - Basin & Marot*/Odyssée des Arômes

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 26

FIONA UP UNDER

ARGENTINA’S

MILE HIGH CLUB

V

ergeet het oude imago van stoffige malbecs waar Argentinië in het begin mee kwam aandraven. Dat was twintig jaar geleden. Vandaag is Argentinië wereldwijd een ernstige producent van klassewijnen, te danken aan twee geografische gegevens: hoogte en breedtegraad.

hoogtes. De meeste wijndomeinen liggen aan de voet van de Andes tussen 800 en 1200 meter boven zeeniveau. Wijndomeinen zoals Las Terrazas die diverse druivensoorten aanplanten op diverse hoogtes en dit op hun labels zetten, maken van hoogte zo hun doorslaggevend verkoopselement.

Met wijngaarden die gemiddeld op een hoogte liggen van 900 meter, kun je gerust stellen dat Argentinië wereldwijd de hoogst gelegen wijngaarden bezit. De allerhoogste zijn die van de Zwitserse miljonair Donald Hess die met zijn Bodega Colomé experimentele aanplantingen heeft staan op 3111 meter hoogte in de noordelijke regio van Salta met Cafayate en Tafi del Valle, een locatie die al gauw dé plek werd om uitstekende witte torrontés te maken. ‘Op deze hoogte hebben we veel meer ultravioletstralen’, vertelt Hess.

Het is deze hoogte dat het magische ingrediënt is van Mendoza, daar waar weelderig groen af en toe verstoord wordt door een zandwolk met steengruis van een 4x4 die de heuvels opklimt. Er is een cruciaal verschil tussen dag- en nachttemperaturen wat de sleutel is tot de frisheid die we in de Argentijnse rode wijnen tegenkomen, donker van kleur met haast bedwelmende fruitige parfums. Nog een pluspunt is de gezondheidstoestand van deze wijngaarden. Er zijn praktisch geen wijnziektes of problemen met rot, waardoor het gebruik van chemicaliën tot een strikt minimum wordt herleid. Schimmels of plagen zijn evenmin een hinderpaal, zodat veel wijnplanten geen vreemde onderstokken hebben zoals in Europa waar de meeste druivelaars op Amerikaanse onderstokken staan geënt. Behandelingen in de wijngaard gebeuren uiterst zeldzaam en vandaag kent Argentinië reeds drie miljoen hectaren biologisch wijnland. Merken als Terra Organica, geproduceerd door Familia Zuccardi, maken van dit item hun belang-

In de schaduw van de Andes De Andes, dat is waar alles om draait. Deze lange bergketen die als een ruggengraat door Zuid-Amerika loopt, fungeert aan zijn oostelijke zijde als een barrière die de vochtige zeewind van over de Stille Oceaan tegenhoudt en de wijngaarden tegen hevige winden en hagel beschermt. Anders dan de wijngaarden aan de Chileense kant, zijn de wijnhellingen zachter glooiend en met dieper gelegen alluviale ondergronden op diverse

26

APRIL/MEI 2010

rijkste eigenschap. Klimatologische problemen op deze hoogte zijn lentevorst, hagel en een droge en snijdende noordoostenwind die men zonda noemt. Het Argentijnse klimaat is ook heel droog met jaarlijks nog geen 180 millimeter regen, in vergelijking met 850 millimeter of meer in het maritieme klimaat van Bordeaux. Op het einde van de 19de eeuw werd er een vernuftig systeem aangelegd met dammen en irrigatiekanalen die het smeltwater van de besneeuwde Andes naar beneden voert. Dankzij deze voorziening genieten de wijngaarden in Mendoza van een efficiënt en adequaat waterbevoorradingssysteem. De uitdaging vandaag ligt hem in het afstellen van deze watertoevoer waardoor er een perfecte balans wordt verkregen tussen de druivenopbrengst en hun natuurlijke concentratie.

Rio Negro in het zuiden Naast Mendoza is er nog een wijnstreek die zichzelf opwerpt als topregio, met name Patagonië in het zuiden van het land. Rio Negro kent een honderdjarige wijngeschiedenis waarbij vandaag nog steeds jonge ondernemers wijngaarden ontdekken die enkele jaren geleden totaal aan hun lot werden overgelaten. Ongeveer honderd jaar geleden verbouwde pionier Humberto

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 27

Canale druiven in de streek van Alto Valle. Vandaag worden wijnbouwers tot deze regio aangetrokken door de pracht en de verbluffende condities op gebied van natuur en de mogelijkheid om er een grote variëteit druivensoorten aan te planten die er op korte tijd uitstekend rijpen. De regio van Rio Negro in het noorden van Patagonië ligt halverwege tussen de Andes in het westen en de Atlantische Oceaan in het oosten. In feite is het een oude rivierbedding, een voormalige gletsjer boordevol interessante kiezellagen. De lucht is heel puur en het licht – onvergetelijk voor zij die deze streek ooit bezochten – is uiterst belangrijk voor de rijping van de druiven. Nog top is het grote temperatuurverschil tussen dag en nacht (soms meer dan 20°C) en het duidelijke onderscheid tussen de seizoenen. Irrigatie gebeurt door middel van oude tunnels die Britse kolonisten rond 1820 groeven om het smeltwater van de Andes te verspreiden en waardoor er een soort oases ontstonden. Wijn verbouwen in Rio Negro is niet nieuw, maar veel wijngaarden die dateren uit het begin van de 20ste eeuw werden er aan hun lot overgelaten. Het eerste wijndomein dat de regio op de kaart plaatste was Bodega Noemia, een project van Hans Vinding Diers en Noemi Cinzano van Argiano (Montalcina) dat beroemd raakte in de jaren 1990. In deze Argentijnse regio produceren ze een van de beste wijnen van het land op basis van malbec die aangeplant werd in de jaren 1930. In de streek van Rio Negro is de breedtegraad belangrijker dan de hoogte, waarbij de wijngaarden nog steeds boven de 250 meter liggen. De wijngaarden liggen heel zuidelijk op 42 graden zuiderbreedte – de Kaap in Zuid-Afrika bijvoorbeeld ligt op 33 graden zuiderbreedte. Naast Bodega Noemia maakt Piero Incisa della Rochetta van Sassicaia furore met zijn Chacra. Hij was zodanig onder de indruk van de wijnen die zijn Italiaanse vrienden produceerden in Bodega Noemia dat hij vlakbij een wijngaard aankocht die dateerde van 1932. Deze knoestige, oude, verwaarloosde en ongeënte pinot noir-stokken zijn vandaag het hart van Chacra, het wijnlabel dat Piero in 2004 lanceerde.

jonge pioniers zoals Vinding Diers en Incisa della Rochetta, terwijl vandaag ook grotere commerciële bedrijven zoals Bodegas Trivento en Trapiche hier starten met wijnstokken aanplanten. De sleutel van beide geologische factoren is dat koelere klimaten, wanneer ze verstandig worden geïrrigeerd - en water is er in overvloed dankzij het smeltwater van de Andes, dat dit resulteert in veel frissere en fruitigere wijnen dan diegene die voorheen in Argentinië geproduceerd werden. Toch schuilt er een gevaar voor de Argentijnse wijn om al hun eieren in hetzelfde mandje te leggen: hoogte alleen is niet genoeg om topwijnen te maken. Ook de stijgende alcoholpercentages in toom houden door irrigatie is nodig, net zoals een goed management van het bladerdek in de wijngaarden. Niettemin zijn Argentijnse wijnen op een leeftijd gekomen dat het tijd wordt hen ernstig te nemen.

Fiona Morrison MW

• Bodega Colomé - Southstore/Gelin • Catena - Intervinos NV • Chacra & Bodega Noemia - Wijninvoer Châteaux* • Etchart - Pernod Ricard Belux* • Las Terrazas - Moët Hennessy Belux • Familia Zuccardi - Delhaize • Trapiche - Poot Agenturen BV

Wijn maken in een streek die Hans Vinding Diers omschrijft als ‘el culo del mundo’, brengt vaak ook serieuze logistieke problemen met zich mee. Alle benodigdheden, het machinepark, technisch materiaal, alles moet getransporteerd worden vanuit Buenos Aires tot daar. Maar eerst moeten er wegen aangelegd worden, elektriciteit en leidingen voor stromend water wil men er een wijndomein kunnen starten. In het begin werd Rio Negro heropgebouwd door ondernemende

27

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 28

ACTUALITEIT

ONTDEKKINGEN EN BEVESTIGINGEN OP

VINISUD 2010 Het professioneel salon Vinisud is met zijn 1631 exposanten het grootste uitstalraam voor wijnen uit het Middellandse Zeegebied. Deze regio neemt bovendien bijna 53% wan de wereldwijde wijnproductie voor z’n rekening. Het salon vond plaats in Montpellier met een overwicht aan Franse exposanten. Alleen al de regio Languedoc-Roussillon was goed voor 38% van de exposanten. Niet zo verwonderlijk dus dat de meerderheid van mijn favoriete wijnen uit deze regio afkomstig waren. Ontdekkingen Laat ons beginnen met enkele ontdekkingen. Twee bekende wijnbouwers uit Bourgogne, Anne Gros en Jean Paul Tollot, wisten 14 ha wingerds te strikken op het hoog gelegen plateau van Minervois. 2008 was hun eerste jaargang. Naast een tafelwijn met mooie minerale frisheid stellen ze nog drie andere wijnen voor met het label AOC Minervois. Les Fontanilles, afkomstig van zandsteengronden, weet de rijpheid van het fruit te associëren met elegantie. Een blend van cinsault, grenache, carignan en syrah die zich weet te manifesteren door zijn minerale frisheid. La Criaude, afkomstig van keien en kalksteengronden, geniet van een zuidelijke en warmere expositie. Geen overrijpe druiven of te veel extractie maar Bourgondische zachtheid en elegantie met veel sappige tannines, excellent fruit en een knappe minerale frisheid die lang blijft nazinderen tot in de finale. Rest er nog Les Carretals : 100% oude stokken carignan op kalkgronden zorgt voor een sappige materie, spanning en lengte, kortom, een heuse terroirwijn. Cailhol Gautran is een 44 ha tellend familiaal domein gesitueerd op hetzelfde plateau. Vandaag staat de zoon aan het hoofd van de exploitatie. Momenteel weigert hij houtlagering wat uiteraard de expressie van het fruit

28

APRIL/MEI 2010

ten goede komt: zwarte kers en cassis. De Prestige 07 AOC Minervois is een blend van syrah, grenache en carignan die staat voor vrij veel materie maar voorzien van de nodige frisheid, krokante tannines en minerale tonen die het geheel makkelijk verteerbaar maken. De andere wijnen kunnen nog progressie maken. Enkele tientallen kilometers verderop viert de appellatie Faugères de geboorte van een nieuw domein. Flashback: een oenologe uit Champagne trekt naar Australië en ontmoet er een jonge wijnbouwer. Samen gaan ze op zoek naar de geschikte plaats om hun droom waar te maken. Dit stukje paradijs vinden ze anderhalf jaar later niet “down under” maar wel hier, in Cabrerolles. Ze vinden er hoog gelegen percelen waarvan de bodem bedekt is met leisteen. Op die wijze is het Domaine Les Fusionnels geboren. Op het etiket staat een standbeeld afgebeeld die de verbintenis tussen hen beiden en hun gemeenschappelijke passie symboliseert. Hun wijnen staan voor levendigheid, vitaliteit en een schitterende fruitexpressie. De 9 ha wijngaarden geven gestalte aan twee verschillende rode wijnen. De Rêve 2007, 75% grenache, 20% syrah en 5% carignan, staat voor een mond vol rijp rood fruit, een zijdezachte expressie met minerale frisheid te danken aan de Faugères leisteen. De 2008 is ietwat tanninerijker maar tegelij-

kertijd zachter dankzij diezelfde minerale tonen. De Intemporel 2007 bestaat uit gelijke delen van dezelfde druivenrassen. Een selectie van percelen die van een excellente expositie genieten met veel tannines, afgemeten extractie, verleidelijke aroma’s van rijpe bessen. Frisheid en minerale tonen zijn in de 2008 een ietwat nadrukkelijker aanwezig. De Clos de l’Herme is een minuscuul domein van 1,6 ha gesitueerd op de flanken van de Larzac in Laroux. De eigenaar, een muzikant, maak er sinds 2002 een wijn met een ietwat “wild” kantje die toch heel verleidelijk is. Een blend van syrah, oeillade, grenache en oude carignan die gedijen op een hoogte van 350 meter. Een strenge wijn met aroma’s van mooi rood fruit en een minerale frisheid te danken aan de kalkbodems.

Eén domein, één wijn Met plezier sta ik graag even stil bij de wijnen van excellente domeinen waarover we u al 15 jaar lang berichtten. Hieronder een mand vol flessen die u zeker niet mag vergeten bij u volgende aankopen. Domaine Henry in Saint Georges d’Orques: alle wijnen op hoog niveau maar probeer zeker eens Le Maihol 2008, geboren op kalkgronden en gemaakt van ‘vergeten’ druivenrassen zoals aspiran noir en gris, riberenc en oeillade, een

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 29

wondermooie wijn boordevol evenwicht en heel vlot om drinken. Mas Champart in Saint-Chinian: Causse du Bousquet 2007, een blend van syrah, grenache en mourvèdre, rechtlijnig en elegant, mooie sappige tannines en veel diepgang. 2008 zal nog iets meer mineraal zijn. Domaine Pierre Clavel in Assas: Marteau 2008, carignan, syrah en grenache afkomstig van het terroir van Saint Christol met zijn heuveltjes van keien en waar het heel winderig kan zijn, een wijn met veel zwart fruit, gedroogde kruiden, mooi evenwicht tussen vulling en rechtlijnigheid, finale met minerale frisheid niettegenstaande de 14% vol. alcohol. Divem in Montpeyroux: Gillet Morrot verzorgt er met veel liefde zijn kleine wijngaard. Les Boissières 2005, dominantie van 40 jaar oude grenache stokken, 14,5% vol. alc, geconcentreerd maar doorspekt met mineralen wat zorgt voor levendigheid en vitaliteit, mooie neus met aroma’s van gekonfijte kers, kruiden en truffel. La Jasse Castel, La Jasse 2007 in Montpeyroux : 80% grenache en 20% syrah, doet denken aan kers en cassis, nog goed aanwezige tannines, maar heel elegant en op maat gemaakt. Het domein is sinds 2008 in reconversie naar bio. Domaine Saint-Antonin, Tradition 2008, in Cabrerolles: bezit al de minerale frisheid van een authentieke Faugères niettegenstaande de 14,5% vol. alc, schitterend rijp rood en zwart fruit doorspekt met kruidige toetsen. Carignan, grenache en mourvèdre op roestvrij staal gelagerd, syrah op hout. Le Mas d’Alezon, eveneens AOC Faugères, en eigendom van Catherine Roque, net als het domein Clovallon in Bédarieux. De cuvée Prestige le Presbytère 08, gemaakt van 4 rassen maar met dominantie van grenache, weet te verleiden door zijn zachte tannines, zijn rood fruit en zijn minerale frisheid. Montfalette 07 bezit meer vulling, dominantie van mourvèdre, maar met behoud van diezelfde vitale frisheid afkomstig van de leisteenbodem. Mas Cal Demoura, L’Infidèle 07 in Jonquières : gemaakt van 5 druivenrassen, boordevol fruit, delicate en rijkelijke vulling, sappige tannines, ondersteund door een frisheid van fijne mineralen die zich doorzet tot in de finale. Mas de l’Ecriture in Jonquières: Pascal Fula verraste ons met een verticale proeverij, 10 jaargangen. De recente jaargangen onderscheiden zich door de elegantie van het fruit en de frisheid, 2008 is nog bijzonder stevig, 2007 staat voor kracht en vitaliteit, 2006 weet rijpheid van het fruit met frisheid te associëren. Grenache, syrah en carignan. Château Mansenoble, Réserve 07 in Moux : schitterende blend van syrah, grenache, mourvèdre en carignan, geraffineerde rijkheid, fruitige en elegante tannines, grootse frisheid in

van peer en exotische vruchten. Terug naar de AOC Patrimonio bij de jonge wijnbouwster Marie-Brigitte Poli, die een witte wijn voorstelt afkomstig van graniet terroirs. De Grande Cuvée 2008, 25 hl/ha en 9 maanden lagering op vaten van 500 liter, bâtonnage, is ronduit heerlijk door zijn zijdezacht karakter met heel wat finesse, toetsen van citroen en een opmerkelijke frisheid.

Bernard Arnould Lijst van de producenten finale. De lagering, 100% op vaten van minimum één jaar, spreekt tot de verbeelding.

En wat met de Roussillon? Twee domeinen hebben we eruit gepikt omdat we vinden dat ze meer aan bod zouden moeten komen: Domaine Matassa in Calce. Al van bij het ontstaan van dit domein in 2002, door twee ZuidAfrikanen nota bene, volgden we het op de voet. En bij elke proeverij ben ik verrast door de minerale vulling en rechtlijnigheid van hun witte VDP des Côtes Catalanes. Gemaakt van 70% grenache gris en 30% macabeu, gedijend op leisteenhellingen, 15 hl/ha en wijngaarden gecultiveerd volgens de bio principes. Ook hun rode wijnen verdienen heel wat aandacht. Domaine de l’Eléphant in Vingrau: eigendom van een investeerder uit Thailand en geleid door Renaud Chastagnol. De cuvée Eléphant wit 07, VDP Côtes Catalanes, met dominantie van grenache blanc en gris, aangevuld met macabeu en een ietwat muscat, maakt indruk door zijn minerale toetsen, de rijkelijke vulling, zijn kracht en vitaliteit. De 08 is nog gesloten maar best vergelijkbaar niettegenstaande de 15% vol. alcohol.

• Alezon - www.clovallon.fr/ • Cailhol Gautran - Le Tastevin/Taveirne www.domainecailholgautran.com • Cal Demoura - www.caldemoura.com • Champart - Cave des Oblats*/Mostade-Hennebert/ Vin Passion/TGVins/Braem/Divo be/Portovino/ Godaert & Van Beneden - [email protected] • Clavel Pierre - www.vins-clavel.fr • Divem - Gilles Morrot - 04 67 96 56 59 • Ecriture - www.masdelecriture.fr • Eléphant - Wine-Not/Bordeaux GC [email protected] • Fusionels - www.les-fusionels-faugeres.com • Gros Anne et Tollot Jean Paul - Art et Terroirs*/ Vinarte - www.anne-gros.com • Henry - Wine Not/Cavopro www.domaine-henry.com/ • Herme - [email protected] • Jasse Castel - www.jasse-castel.com • Leccia Yves - www.yves-leccia.com • Mansenoble - www.mansenoble.com • Matassa - www.matassawine.com • Poli Marie-Brigitte - Teddi - [email protected] • Saint-Antonin - [email protected] • Sant’Armettu - www.santarmettu.com

Uitstapje naar Corsica om te besluiten Corsica associëren we niet zo vaak met witte wijnen. Nochtans, het druivenras vermentinu, op het vasteland ook rolle genoemd, doet het uitstekend op de terroirs van dit eiland. Lokaal wordt het ook wel Corsicaanse malvoisie genoemd en vandaag neemt het 17% van de wijngaarden in beslag niettegenstaande slechts 11% gebruikt wordt voor de productie van witte AOC-wijnen. Sommige wijnbouwers weten dit ras maximaal tot expressie te brengen. Dat is o.m. het geval bij Yves Leccia, AOC Patrimonio, met zijn 2008: rondheid en finesse, toetsen van bloemen en discrete citrusvruchten in de mond, gevuld en toch elegant. Daar tegenover staat het Domaine Sant’Armettu, vermentino AOC Corse Sartène, cuvée Pivarella 2008, die rijkelijk gevuld is met een mooie minerale frisheid en rijpe aroma’s

CHÂTEAU DE FONTENILLE www.chateau-fontenille.com

29

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 30

EXTREME WIJNGAARDEN

SAMOS, HELLENISTISCH ZOETE

FILOSOFENWIJN Samos, het eiland waar Pythagoras geboren werd, ligt op amper een paar kabellengtes van de Turkse stranden van Kusadasi in de provincie Izmir. Het is een stuk berg van 476 km2 met als hoogste punt 1434 meter. De wijngaarden, praktisch uitsluitend aangeplant met muscat à petit grains, klimmen vanaf zeeniveau in rechte terrassen omhoog tot 800 meter hoogte.

H

et eiland is hoe dan ook meer gekend om zijn muskaatwijn dan om zijn beroemdheden die er geboren zijn. Nochtans, buiten de uitvinder van onze favoriete stelling, was dit ook het florissante rijk van tiran Polycrates en het eiland van dichter en fabelschrijver Aisopos, van de architecten Rhoikos en Theodoros die er de beroemde tempel van Hera bouwden, van de waarzegster Photo die er in de grotten van Spiliani leefde en van Kallistratos, uitvinder van het 24-letteralfabet.

De wijnen De wijngaard telt 2300 ha verdeeld in percelen die onderbroken zijn door bos en naaldbomen. De oogst start vlakbij de stranden rond midden augustus en loopt tot eind oktober voor de hoger gelegen wijngaarden. 95% van de muscat wordt gevinfieerd als zoete wijn, 5% als droge witte wijn. Het overgrote deel wordt gemuteerd – er wordt wijnalcohol toegevoegd op het eind van de vergisting om deze te stoppen en genoeg suikers te bewaren, een type VDN zoals de Muscat de Rivesaltes. Een kleine minderheid wordt anders gemaakt.

Vin Naturellement Doux, natuurlijk zoet Hier geen mutage, de mooiste druiven worden geplukt en in kleine kistjes gedaan en tot aan de vinificatiekelder gebracht. Maar vooraleer ze de pers ingaan, drogen ze een paar dagen in de

30

APRIL/MEI 2010

zon. Deze dehydratie concentreert het suiker, maar ook de zuren in de bessen. Na de persing duurt de vergisting ongeveer 3 weken en stopt die uit zichzelf door het teveel aan suiker. Deze onvergiste overschot is goed voor 150 g suiker met een aciditeit van 5,8 en een pH van 3,6. Vooraleer de wijn met 14° alcohol wordt gebotteld gaat hij voor 3 maanden in barriques.

Samos Nectar Vin Naturellement Doux 2003 AOC Samos Amberkleurig met kastanjebruine toetsen. Likeur van amandel en koffie qua geur, waarbij een ruim handvol gedroogde vruchten deze gebrande tonen komen aanvullen: zoete krenten, gekonfijte schil van sinaas en mandarijn, perentaart met kandijsuiker, een streepje melasse en wat gedroogde kruiden. De smaak, ongetwijfeld heel zoet, is niettemin evenwichtig. Frisse zuren, versterkt door het bittere van de citrusschil, zorgen ervoor dat deze wijn niet stroperig wordt en vloeibaar blijft dat hem ervan weerhoudt weerzinwekkend te zijn. Daarbovenop ervaren we een lengte die wel een onophoudelijke echo lijkt te zijn van gedroogd fruit, citrus, bloemen en gebrande tonen, tot in de eeuwigheid.

Het gebruik Heel fris serveren, gewoon alleen op zich en op elk moment wanneer we er zin in hebben. Daarnaast eventueel met desserten op basis van

koffie of karamel voor de combinatie met de bitters ; met witte chocolade als mousse of als ijsroom voor de link met de smeuïgheid van de texturen ; met fruit of gekonfijt fruit voor de samenhang met de fruitaccenten in de wijn. In combinatie met kaas bieden blauwe kazen of witschimmelkazen uitkomst, waarbij de laatste groep de gebrande tonen opeisen. De Nectar komt tot zijn recht, de camembert ook. Met geitenkazen combineert deze wijn een beetje, waarbij de muskaatwijn het zoete aanwakkert. Qua gerechten combineren exotisch pikante schotels of Aziatische zoetzure bereidingen. Maar laten we het aperitief niet vergeten. Deze Nectar van 14° is alleszins beter dan een port van 20° alcohol om uw gast niet meteen dronken af te moeten voeren!

De producent, Vinicultural Cooperatives of Samos Gesticht in 1934 overkoepelt deze unie heel de muskaatwijnproductie van het eiland. Hun twee kelders brengen de 4000 wijnbouwers van het eiland samen. De kelder van Karlovassi houdt zich bezig met de productie van de wijngaarden uit het noorden, die van Malagari vinifieert de rest.

Marc Vanhellemont www.samoswine.gr - Import Greek Quality Wines/Dionyvin/Vinoherck

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 31

MILLESIMES

ALSACE 2007 EN 2008,

VAN OLIVIER HUMBRECHT TOT JEAN-MICHEL DEISS Tijdens het proeven lijkt de intensiteit van de zuren een belangrijke factor te zijn wanneer men deze twee wijnjaren vergelijkt.

2

007 werd omschreven als ‘een vroeg wijnjaar met het karakter van een late rijping.’ Wanneer het vrij koud was tijdens de zomer, met regen, zorgde de noordenwind van begin september er deels voor dat de oogst gered werd. Niettemin moest men geduld uitoefenen en een trage rijping van de schillen afwachten gedurende de nazomer van september tot half oktober. Men kan gerust stellen dat de helft van de oogst in deze regio te vroeg werd binnengehaald. Wijnbouwers die goed werk leveren daarentegen zagen de noodzaak in om langer te wachten en zo druiven te oogsten die fenolisch rijp waren. In deze omstandigheden die geduld

vereisten, zijn de riesling en gewürztraminer ongetwijfeld het meest geslaagd, met eerlijke en heel precieze aroma’s. Ter illustratie heb ik alle rieslings 2007 van Zind-Humbrecht geproefd. Een eerste constatatie is dat het merendeel droog is van smaak, ook wanneer er een paar gram suiker rest. Het archetype van de druif vinden we bij de Turckheim, bijzonder levendig met een frisheid van gele citrus en een licht minerale finale. Later rijp op het substraat van klei en kalk is de Gueberschwihr breder en minder intens in dit stadium. De Herrenweg, die een malo onderging, is ronder en de 9,8 gram suiker is herkenbaarder in deze wijn met aangename aroma’s van perziken en bloemen. Afkomstig van aan de voet van de Hengst is de Clos Hauserer met zijn ondergrond van kalkachtige mergel in tegenstelling mineraler van karakter en sprankelend qua zuren, wat de 10 gram suiker maskeert. Opvallende minerale kracht vinden we terug in de Windsbuhl, helemaal droog (1,4 g suiker) met een ziltige frisheid en zinderende zuren. Het laatste perceel werd geoogst op 12 november in perfect gezonde staat, druiven die maar liefst 120 dagen langer rijpten. Het terroir van kalk met schelpen komt er perfect in tot uiting. Voor zichzelf spreekt ook de Grand Cru Rangen de Thann, van een terroir met donker vulkanisch gesteente op een hoogte tussen 350 en 450 meter: qua geur, aroma’s van vuursteen en gerookt; qua smaak, mooie zuren en een intense ziltige mineraalheid

voor een uiterst rechtlijnig profiel dat wordt opgevrolijkt door sappigheid en frisse citrustonen. Een lange finale voor deze droge wijn (1 g suiker) met een licht tanninebittertje. Tot slot, twee wijnen van de Grand Cru Brand. De eerste van 25 jaar oude wijnstokken op twee-micagraniet (muscoviet en biotiet) in het hart van deze Grand Cru-wijngaard, helemaal zuidelijk georiënteerd: zachtzoet door de zon, sappig en met een ziltigheid die even delicaat is als zijn aroma’s van fruit en witte bloemen met 9 gram discreet suiker. De Brand ‘vieilles vignes’ van 57 jaar oud komt van het enige deel van de Brand met in de bodem diepe mergelafzettingen en met dus de aanwezigheid van botritys: aroma’s van honing, citrusschil en wit fruit; fluwelig zacht van smaak, maar waarbij de 18 gram suiker goed in evenwicht wordt gehouden door de zuren en de mineralen. 2008 beloofde weinig goed tijdens de zomer met een tekort aan zon, gevolgd door een stevige wolkbreuk op 13 september. Maar toen kwam het mirakel van de Elzas met de dag daarna schitterend weer dat een nieuwe Indian summer aankondigde. Ondanks dit vreesden veel te veel wijnbouwers voor een explosie van grijsrot en besloten ze te oogsten vooraleer de druiven rijp waren. Hun rieslings zijn er de stille getuigen van: overdreven rijk aan melkzuur. Bij de goede wijnbouwers daarentegen, die de rijpheid van de schillen en de pitten afgewacht hebben, proeven we evenwichtige wijnen met een

31

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 32

ABONNEMENT

Uw geliefkoosde tijdschrift kan u elke twee maanden bij u in de bus vinden + Gratis vijf dropstops

Abonnement 6 IVV digit + 16 Newsletter digit 1 jaar 40 € 2 jaar 76 € 1 jaar

2 jaar

(6 nr)

(12 nr)

40 €

76 €

17,50 €

72 CHF

137 CHF

27 CHF

Anderen E.U.-landen

60 €

115 €

Niet E.U.-landen

72 €

137 €

België, G.H.Lux. Frankrijk, Nederland Zwitserland

IVV Band

Betaling met VISA-/Eurocard kaart, door overschrijving* of per chèque op naam van APIC In Vino Veritas. * België : Fortis 210-0461297-17 Zwitzerland : Banque Coop CCP 40-8888-1 naar 693796.290090-2.

Naam: ............................................................................................................................................................................................................ Voornaam: ................................................................................................................................................................................................ Firma: ............................................................................................................................................................................................................ Adres: ............................................................................................................................................................................................................ ...........................................................................................

Land: .............................................................................................................................................................................................................. E-mail: .........................................................................................................................................................................................................

Handtekening: IN VINO VERITAS 294 Dieweg - 1180 Brussel - Belgïe Tel: 32/(0)2.375.44.44 - Fax: 32/(0)2.375.52.51 @mail: [email protected] 32

AVRIL/MAI 2010

IVV 141

Tel: ........................................................................................................ Abonnement start vanaf: ........... /........... /........... Kaart Nr:

Vervaldatum:

Bernard Arnould Lijst van de producenten

Fakturatieonkosten : 5 € voor 1 jaar abonnement, gratis voor 2 jaar

Postnum: .................................................................... Gemeente:

mooie frisheid en met bijzonder geslaagde zuren, zeker bij de Grands Crus van welbepaalde ‘lieu-dits’. Schoolvoorbeelden hier zijn twee wijnen van Deiss. Langenberg, op basis van verschillende druivensoorten op een ondergrond van zand en verbrokkelde graniet: zoet bij de aanzet met 18 gram suiker maar ook met strakke zuren die, wanneer ze het smaakgeheel niet te veel inpalmen, deze wijn perfect weten te centeren. Schoffweg, verschillende druivensoorten op een bodem van aaleniane kalk, korrelig van karakter en met een opmerkelijke rechtlijnigheid in een strak raster, is deze wijn droog qua impressie ondanks zijn 10 gram restsuiker..

• Deiss Jean-Michel – De Coninck* - 03 89 73 63 37 - www.marceldeiss.com • Zind Humbrecht - TG Vins/Godaet Van Beneden 03 89 27 02 05 - [email protected]

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 33

DUBBELPORTRETTEN

THIERRY SABON WIJN, EEN TWEEDE NATUUR

VENTE Centre Est Paris vend Bistro à Vins ouvert en 1938 Clos du Mont Olivet is een familiehistorie. De oude generatie, dat is de vader, de moeder en de twee ooms; de jonge, dat is Céline, David en Mylène. En vervolgens is er Thierry, de man waarmee we kennis maakten… in Zuid-Afrika. Hij houdt zich vooral bezig met het keldergebeuren en vertelt ons zijn parcours. Als kind zou Thierry niet in de wijn gaan werken:: ‘Ik zag me leraar-onderzoeker fysica worden. Het was pas na mijn legerdienst dat ik me tot wijn aangetrokken voelde. Niettemin werkte ik reeds tijdens de schoolvakanties op het familiedomein. Stilaan kreeg ik er meer en meer zin in en daarnaast ben ik ook dol op het contact met de natuur.’

Zijn eerste vinificatie dateert van 2001: ‘Enkele weken voor de oogst was mijn oom van een groot vat gevallen. Aangezien ik hem al een tijdje hielp, verving ik hem dus. Weliswaar rustte er een zekere druk op mij, maar daarnaast werd ik goed gecoacht door mijn vader.’ De wijnen van de Clos zijn de klassiekers van de appellatie, maar Thierry wil ze meer toegankelijk maken met behoud van hun elegantie. Wijnen die jong kunnen gedronken worden als men dat wil, maar ook wijnen met een prima bewaarpotentieel die aan complexiteit winnen. ‘Het is een beetje de Graal van de wijnbouwer’, aldus Thierry. Het idee is een jong en modebewust cliënteel van trendy wijnbars aan te trekken, ‘zonder zich helemaal op het hippe te storten of op etikettendrinkers.’

Très forte notoriété 80 places + terrasse ouverte (30 places) Devanture unique avec automate, grande fête annuelle des vendanges de la vigne qui entoure l’établissement

06.85.42.18.28 [email protected]

IVV141NL

14/04/10

12:24

Page 34

DUBBELPORTRETTEN

Zijn mooiste wijnherinneringen? ‘Een Banyuls Grand Cru 1950, Cuvée Président Henry Vidal, geproefd in 2002 tijdens de Journées Internationales du Grenache: een meditatiewijn van een zeldzame complexiteit. Daarna een Cornas 1988 van Auguste Clape, gedronken enkele jaren geleden samen met vrienden bij een lendenstuk van jong everzwijn: een heel knappe combinatie. Ik houd van dat onstuimig en tegelijk beschaafd kantje van een oude Cornas. En dan een wijndegustatie bij mijn buurman Henri Bonneau. Ik heb niet echt een wijn in het bijzonder onthouden, wel de ongelooflijke sfeer die er heerste.’

Zijn mooiste ontmoeting in de wijnwereld ? ‘Zonder twijfel, Martin Moore bij wie ik assistent was in Groot Constantia. Momenteel is hij winemaker-manager in Durbanville Hills, nog steeds in de Kaap. Buiten zijn vriendelijkheid en zijn humor, bezit hij een grote wijncultuur en is hij heel wijngevoelig, zowel in de wijngaard als in de kelder. En bovendien deelt hij zijn kennis.’.

pracht van de Douro en de Andes. Het zou in ieder geval een streek moeten zijn waar ik in harmonie leef met de natuur.’

Interview: Hervé Lalau Clos du Mont-Olivet Wijnmakelaarsunie*/Vinesse/JM Piron [email protected]

Als Thierry niet in Châteauneuf zat, waar zou hij dan liefst wijn maken? ‘Ik ben dol op de minerale landschappen van Banyuls en Collioure, McLaren Vale ook. Eveneens ben ik niet ongevoelig voor de

PIERRE CLAVEL WELK NIEUWS ONDER DE ZON?

Sedert 2009 vind je Pierre Clavel, wijnmaker in La Méjanelle, op de hellingen van de Pic St Loup. Hij pacht er een stuk grond dat niemand wou. Het was als een droom die uitkwam! Hij wou altijd al iets doen op deze symbolische rots in het hinterland van Montpellier… ‘Het was toen we samen met de familie tijdens een fietstocht op deze wijngaard stootten van amper een paar hectaren groot omringd met bos in de gemeente St Jean de Cuculles.’

Een nieuwe uitdaging?

In bio?

Een fetisjwijn?

‘De Pic ligt dicht bij ons, we zien hem vanaf de Mas de Périé. Maar vooraleer we ons in het avontuur stortten, vroegen mijn echtgenote Estelle en ik aan de mensen van ons team of ze bereid waren een deel van La Méjanelle om te ruilen tegen de 14 ha verloren kalkachtige puinondergronden van de Pic.’

‘Omdat we ook onze andere wijngaarden biologisch benaderden, opteerden we ook hier voor de omschakeling naar bio van zodra het contract getekend was. Wij denken nu eenmaal bio, het is een kwestie van respect. Onze wijnbouwtechnieken corresponderen met die van de biologische landbouw, maar zonder certificering mogen we het woord bio niet gebruiken. Zelfs in ons dagelijkse leven proberen we enkel datgene te produceren wat we consumeren. Parallel daarmee is mijn doel minder ver van huis wijn te verkopen. Ten eerste omdat de impact van het transport op het milieu dan lager is. En ten tweede wil ik zien hoe mijn wijn gedronken wordt. Te ver weg van me slaat mijn verbeelding op hol…’

‘Dat blijft Les Garrigues. Hier leg ik mijn hart en ziel in. Soms is hij streng of onstuimig met uitgesproken toetsen van garrigue. Het is de wijn die het dichtst bij me staat.’

Het resultaat? ‘Het is ongelooflijk hoe in één jaar tijd de wijngaard kan recupereren. We voelden dat dat zwaar woog bij de vorige wijnbouwer. Nochtans smaakte zijn wijn goed, een indicatie van de kwaliteit van het terroir. Onze twee eerste wijnen waren Mescladis, een plezierige rosé, en Bonne Pioche, een sappige en minerale rode wijn.’

34

APRIL/MEI 2010

Marc Vanhellemont www.vins-clavel.fr Goyens Damen/Profiel/Magnus/De Vinotheek Van Den Bossche/Patrick Jublou/Le Madec

IVV141NL

14/04/10

12:25

Page 35

IVV WINE PARTNERS T 02/374 85 33 F 02/375 70 31

BEST CAVIAR NV T 02/569.00.3 - F 02/567.06.69 GROTE SYPESTRAAT 12 - 1700 DILBEEK [email protected] - www.bestcaviar.be

T 011/26.27.00 - F 011/26.27.66 ALFAJETLAAN 2220 – 3800 SINT-TRUIDEN

T 02/420.94.46 - F 02/420.94.47 RUE PAUL MICHIELSSTRAAT 71 1090 BRUSSEL [email protected] www.adbibendum.be

Ouvert du lundi au samedi de 10H à 19H

1469 CHAUSSÉE DE WATERLOO 1180 UCCLE [email protected] - www.lecellier.be

& T 02/ 353 07 65 - F 02/ 353 07 10 CH. DE BRUXELLES 37 - 1410 WATERLOO

02/ 772.40.65

BIOTIEK B.V.B.A

AVENUE ORBAN 3 - 1150 BRUXELLES

T 03/312.24.38 F 03/312.59.14 TEN HOFLAAN 22 2980 ZOERSEL [email protected] - www.biotiek.be

02/640.44.65

T 02/772.50.05 F 02/772 41 21 336 Rue de la Cambre - 1200 Bruxelles [email protected] www.banyuls.com

AV. DU PESAGE 1 - 1050 BRUXELLES

02/460 44 65 PL. CDT DEBLOCKPLEIN 21 - 1780 WEMMEL [email protected] www.deconinckwine.com

Alpacastraat 27 - 9000 Gent

T & F : 09/233.35.36

T 054/30.05.50 F 054/30.05.59 [email protected] • www.alhambra.be

OMER DE VIDTSLAAN 62 – 1760 ROOSDAAL [email protected] - www.bleuze.be

Caves Aliança PREMIUM PORTUGESE WIJNEN

T. 03/321 67 19 - F. 03/322.33.95 Herentalsebaan 214 - 2100 Deurne [email protected]

T 014/45 13 03 - F 014/45 49 17 VERLIPARK UNIT B.1.26 - LICHTSTRAAT 2400 Mol [email protected] www.labuenavida.be

069 54.61.39

T 071/25.72.11 - F 071/25.72.16 RUE DU COLOMBIER 9 - 6041 GOSSELIES [email protected] www.champion.be

Soirées d'initiation Importateur direct Mickaël Panchout

087/66 12 26 12 Rue de Henri Chapelle - 4651 BATTICE [email protected]

EXPRESSION DU TERROIR SPRL T 02/242.87.68 F 02/241.68.78 RUE ACHILLE DETIENNE 20 1030 BRUXELLES [email protected]

From the Mediterranean and the New World

T 02/423.71.11 - F 02/423.73.33

Grand-Route 75-77 B-7530 GAURAIN-RAMECROIX [email protected] • www.vinsbrunin.be

0476/580.235

ZEELAAN 228 - 8670 KOKSIJDE [email protected] www.ambrosius.be

INDUSTRIELAAN 38 - 1740 TERNAT [email protected] www.wijnen-chateaux.be

CHAUSSEE DE NIVELLES 83 1420 BRAINE-L'ALLEUD [email protected] www.fourcroy.com

015/51.75.08

T 04/278 58 89 - F 04/278 09 96

T 012/23.17.42 - F 012/39.11.73

DUIVEBERGEN 13 A - 3140 KEERBERGEN [email protected] www.ange-vin.be

RUE DE LA SEIGNEURIE 61 4452 WIHOGNE (JUPRELLE) [email protected] - www.calivin.com

YZERBRON 18 - 3700 TONGEREN [email protected] www.christiaens-wijnhuis.be

T +32 (0)2/454.85.33 F +32 (0)2/454.85.38

T 058/52.17.53 - F 058/51.54.59

DORPSTRAAT 68 - 1785 BRUSSEGEM [email protected] www.greatgrapes.be

ART & TERROIR 086/36 79 99

T 02/223.13.82 - F 02/223.18.45

4, Rue des Jardins, 6997 EVEUX - EREZÉE www.art-et-terroirs.be

RUE DE WITTE DE HAELEN 28 1000 BRUXELLES [email protected] - www.canette.be

T 02/ 410 47 47 F 02/ 410 14 54 RUE P. VAN HUMBEEK 5 - 1080 BRUXELLES [email protected] - www.cinoco.com

T 04/246.59.56 F 04/246.59.30 AVENUE DE L’ENERGIE 6 - 4432 ALLEUR [email protected] - www.creativenture.com

T 02/347.64.66 F 02/347.41.84 90A, RUE DU PAGE 1050 BRUXELLES [email protected] www.basin-marot.be

T 04/342 68 92 F 04/ 344 33 73 RUE BASSE-WEZ 339B - 4020 LIÈGE [email protected] www.cavedesoblats.com

T 03/238.05.84 F 03/237.51.13 DESPERT & Co SCHULSTRAAT 18-20 2018 ANTWERPEN [email protected] - www.despert.be

T 056/41.81.68 - F 056/42.20.66 MENENSTRAAT 376 - 8560 WEVELGEM [email protected] www.wijnenherman.be

Publicité payante

BASIN & MAROT

35

IVV141NL

14/04/10

12:25

Page 36

IVV WINE PARTNERS SCHAAPSWEG 2 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 011/42.89.07 F 051/20.92.78 [email protected] www.wijnhuisjeuris.be

T 02/520 13 43 F 02/520 13 46 TARANTELLASTRAAT 20 – 1070 BRUSSEL [email protected] www.kaapwijn.be

MEDITERRANEAN AND CAPPADOCIAN FINEST WINES FROM TURKEY

T 03/ 645 12 97 - F 03/ 645 12 97 METROPOOLSTRAAT 11 UNIT 24 2900 SCHOTEN [email protected]

T +32 2 512 30 66 F +32 2 512 04 66

014/21.26.93 Rue Pierre Van Humbeekstraat, 5 BRUSSEL 1080 BRUXELLES [email protected] • www.palaisduvin.be

Lierseweg 20 - 2200 HERENTALS www.vaneccelpoel.be [email protected]

T 089/62.17.62 - F 089/62.17.63 WEG NAAR ZWARTBERG, 83 3660 OPGLABBEEK [email protected] www.pasqualinno.be

T 0473/73.15.03 www.lesventsdanges.be

T 011/25.38.73 ALVERBERGSTRAAT 5 - 3500 HASSELT [email protected] Est propriétaire des marques: Quinta do Passadouro - Domaine Bohrmann

T 071/31.32.27 - F 071/32.54.09 AVENUE J. HENIN 5 - 6000 CHARLEROI [email protected] www.lavigneraie.com

T0494/74.66.30 - F 09/355.50.79 +32 (0) 2 663 62 62

T 065/84 26 32 - F 065/35 49 86 CHAUSSÉE DU ROEULX 47A - 7000 MONS [email protected] - www.melchior-vins.be

Chaussée de La Hulpe Terhulpsesteenweg 130/1 B-1000 BRUSSELS www.pernod-ricard-belgium.com

BLEKERIJSTRAAT 75 B 29 – 9000 GENT [email protected] [email protected] www.vindemia.be

MIS EN BOUTEILLE T 09/356.68.76 F 09/356.69.87 DORPSSTRAAT 42 - 9080 LOCHRISTI [email protected] www.misenbouteille.net

T 067/77 31 01 - F 067/77 11 99

T +32(0)11/23.06.10 F +32(0)11/21.07.74

RUE DE BRUXELLES 74 - 1470 GENAPPE [email protected] www.espacevin.com

SLUISSTRAAT 84-86 - 3590 DIEPENBEEK [email protected] www.courtiersvinicoles.be

Bernard Poulet

S.A.

Importations de Vins Fins

T & F 015/20.95.38

T 02/648.51.34 F 02/646.57.73

T 02/414 41 39 - F 02/414 35 14

Guldenstraat 2 – Het Tolhuisje 2800 MECHELEN

RUE EUGENE CATTOIR 11 1050 BRUXELLES [email protected] - www.mouchart.be

RUE DES BÉGUINES 118 - 1080 BRUXELLES [email protected]

[email protected] www.dewijnwinkel.be

Sacacorchos Cavas y Vinos de Espana

Publicité payante

Steenokkerzeel Depot & Winkel

36

De Wijnwinkel

WINE-NOT T 02/513.47.74 F 02/513.53.09

T 03/658.20.20 - F 03/658.61.51

+32 475 35 97 60 /+32 2 725 30 33

VORDENSTEINSTRAAT 102 A 2900 SCHOTEN [email protected] - www.mondovino.be

Tenbergsesteenweg 86 B-1820 STEENOKKERZEEL www.sacacorchos.be

RUE DU COLLÈGE, 39 - 1050 BRUXELLES [email protected] - www.wine-not.be

+ 32 55 31 17 59

WIJNAGENTUUR

T 03/488.44.44 F 03/488.44.88 NIJVERHEIDSSTRAAT 13 - 2570 DUFFEL [email protected] www.opdebeeck.be

APRIL/MEI 2010

"Hof te Cattebeke" - Bossenaar 14 9680 ETIKHOVE [email protected] www.thienpontwine.com

www.vinotrade.be

Contact 03/658 18 35

u u u u u u u u

IVV141COVERNL

13/04/10

20:37

Page 5

14/04/10

16:36

Page 2

A il/M i 2010 r 141

IVV141COVERNL