Frankrijk/België/Nederland/Luxemburg 7,70 € / Duitsland/Spanje/Italië 11,55 € / Switzerland 13,3 CHF / Canada 13,3 $ / USA 10 $ / AFS 38,5 / Australië 11 $
TWEEMAANDELIJKS - 7,70 € P 70 8 3 3 8
Augustus/September 2013 nr161
IVV161CovNL 12/08/13 9:44 Page 2
IVV Degustatie
CÔTE RÔTIE
ZUIDELIJK BOURGOGNE (Deel 1)
IVV Dossier
SANCERRE IN ROOD
• CAHORS
• AANRADERS
• WIJN ONDER VRIENDINNEN - QUINTA DE LOMOS
• FLEURIE - LUXEMBURG -RENOIR - FRAPPATO
IVV161CovNL
12/08/13
9:44
Page 3
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 1
EDITORIAAL
INHOUD
Foute en valse berichten, we zijn het zat!
IVV Degustatie: Côte Rôtie
Robert Parker heeft niet aan zijn ogen laten sleutelen.
Aanraders - Nieuwigheden
In primeur kopen is geen pedofilie.
2-6 7-9 10-11 12-13 14-16 17-19 20 21-22 23-25 26-27 28 29 30
Luxemburgse producenten naar Megavino
Zwavelen is niet spelen.
Cahors revisited Béghin-Say is geen appellatie van de Côte de Nuits.
IVV Dossier: Sancerre in rood
Champagne is niet te duur. Italië heeft niet te veel DOCG’s.
Een tocht in zuidelijk Bourgogne (Deel 1)
Grands Crus in Bordeaux zijn niet snobistisch.
Monte da Ravasqueira
Een AOC is geen verworven recht.
Wijn onder vriendinnen: Met een paella
Argentinië produceert niet alleen malbec, ook pausen tegenwoordig.
Domein onder de loep: Quinta de Lomos
Een goede wijnmaker hoeft niet per se zijn mond te houden.
Rubriek: Puur Natuur !
Depardieu is geen wijnbouwer.
Extreme wijngaarden: Fleurie
Champagne is niet te veel gechaptaliseerd. Natuurlijke wijnbouwers zijn niet bekrompen, noch rancuneus.
Wijn & kunst : Renoir
Grands Crus in Bordeaux zijn niet te toegankelijk.
Vergeten druivenrassen: Frappato
Yellow Tail wordt niet gemaakt door kangoeroes. In Vino Veritas heeft geen afkeer van zijn oude lezers. Nicolas Joly eet geen gemalen hoorn. Champagne is nooit te rijp. In Vino Veritas is niet serieus.
IN VINO VERITAS, PROBABLY THE MOST MODEST WINE MAGAZINE IN BELGIUM.
Ceci n’est pas un édito …
Hervé Lalau
Augustus/September 2013 nr 161 www.invinoveritas.apic.be • http://ivv-vl.skynetblogs.be/
ERB EKE
Juli eV
EN BER GEN
STE AN
AN DER PUT T
Ann V
Jérô me V
AN HEL LEM ON T
TU YCK
Ma rc V
KO LO W
Phi lipp eS
You ri S O
ARC IL
Dan iel M
ALA U
Her vé L
EVO S
Gér ard D
AR NE S
EG RO EF
Joh an D
Fab ian B
RN OU LD
Onze NEUZEN
Ber nar dA
REDACTIE - ADMINISTRATIE - ABONNEMENT : A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België - Tel : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51 BANK : 210.0461297-17 -
[email protected] HOOFDREDACTEUR : Philippe STUYCK REDACTIESECRETARIS : Hervé LALAU PUBLICITEIT : A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België - Tél : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51 BANK : 210.0461297-17 -
[email protected] VERANTWOORDELIJKE UITGEVER : Philippe Stuyck, Dieweg 294, B-1180 Brussel JOURNALISTEN I.V.V : Bernard ARNOULD, Fabian BARNES, Johan DE GROEF, Gérard DEVOS, Hervé LALAU, Daniel MARCIL, Youri SOKOLOW, Philippe STUYCK, Marc VANHELLEMONT, Jérôme VAN DER PUTT, Ann VAN STEENBERGEN, Julie VERBEKE
Verschijnt 6 maal per jaar. De artikels en mededelingen verbinden slechts de auteurs en de adverteerders. ISSN 0779-2557
1
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 2
DEGUSTATIE IVV
CÔTE RÔTIE,
GROTE HELLINGEN, GROTE ONDERSCHEIDING
Opnieuw een schitterende degustatie. Het leek wel alsof de producenten met elkaar afgesproken hadden, onder het motto: ‘We gaan die gasten van IVV eens verrassen.’ Opdracht volbracht. Zelden dat we in een sessie zoveel prachtige wijnen proefden: pure wijnen, plezierige wijnen, samenhangende wijnen.
Kleine opfrissing Côte Rôtie is een van de oudste AOC’s van Frankrijk en dateert van 1936, maar ‘les vins d’Ampuis’, zoals ze destijds genoemd werden, waren reeds gereputeerd onder het Ancien
2
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
Régime (vóór de Franse Revolutie dus). Vandaag telt de appellatie 300 ha geklasseerde wijngaarden, waarvan er op 275 ha geproduceerd wordt. Het is een zeer opmerkelijk wijngebied met hele steile flanken die uitkijken over de Rhône. Eén wijnkleur: rood. Maar wel twee toegelaten druivenrassen: syrah en viognier. Deze laatste mag voor 20% deel uitmaken van de assemblage, op voorwaarde dat hij samen met syrah staat aangeplant. Dat kleine percentage viognier is zoals het nootje boter op de aardappelen, zoals Gilles Barge zegt. In het algemeen zit er 5 à 6% viognier in de samenstelling. De wijngemeenschap is vrij klein, met ongeveer zeventig wijnbouwers waarvan er zestig zelf bottelen. De wijnstreek strekt zich uit over een flinke tien kilometer langsheen de rechteroever van de Rhône. De gemiddele wijnprijs, rechtstreeks bij de producent aangekocht, zit tussen de 25 en 30 euro voor een gewone Côte Rôtie, en tussen 50 en 150
euro (of meer) voor speciale (perceelsgewijze) cuvées. De appellatie telt overigens tal van lieux-dits, hele beroemde zelfs zoals Côte Brune en Côte Blonde, La Landonne, Gérine, CôteRozier,Les Rochins, Grandes-Places, Coteaux de Tupin ... Voeg daar de signatuur van de wijnmaker aan toe, het houtgebruik vooral, en je begrijpt dat diversiteit hier geen holle slogan is. Een constante voor het merendeel van de wijnen is het sappige en het pittige, waarbij de alcoholvolumes schappelijk zijn en rond de 12,5° zitten.
En dat alles resulteert in schitterende flessen! Er werden 27 wijnen voorgesteld, afkomstig van 26 verschillende producenten (bijna de helft van de hele groep) en van drie jaargangen (twee wijnen van 2009, zeven van 2010 en de rest van 2011). Na de degustatie werden er 13 wijnen weerhouden, 48% dus, een nooit gezien aantal!
NG
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 3
CÔTE RÔTIE 2011 M & S OGIER D’AMPUIS CÔTE RÔTIE 2011 €48.00 Uitnodigend fluweelachtig robijnrood met een toets van karmijn. In de neus gelei van zwarte bes en sleepruim vermengd met een puntje verse zwarte vijg en wat peper dat het gerookte naar boven brengt. Ongeduldig proeven we en bemerken we eerst de fijne tannines. Heel sappig vergezellen ze onmiddellijk het gekruid fruit. Het strakke minerale doet de weinige zuren verbleken en roept de hulp in van het delicate bitter van zoethout om zo voor een goed verankerd evenwicht te zorgen. Bijna volledig ontsteelde oogst, niet gekneusd, maceratie van 3 weken, opvoeding in barriques waarvan 1/3 nieuw gedurende 18 maanden. Niet gefilterd, noch geklaard. SAINT COSME CÔTE RÔTIE 2011 - €45.00 Verleidelijk en fonkelend robijnachtig karmijnrood. De eerste geurimpressie, gegrild en gerookt, is verrassend. Maar heel snel komt het zwart fruit opzetten met een toets van tapenade geparfumeerd met komijn. De smaak blijft niet achter, met hele fijne en strakke tannines die de breedte van de wijn in goede banen leidt, de kruidige lengte traceert en de fruitige diepte doorprikt. Wijnstokken van 40 jaar oud. Gedeeltelijke ontsteling en inkuiping van 3 tot 4 weken, opvoeding van 12 maanden in barriques. Schistbodem. DOMAINE DES PIERRELLES PAUL JABOULET AINÉ CÔTE RÔTIE 2011 - €79.00 De magistrale paarse kleur zorgt reeds voor ophef, onmiddellijk gevolgd door marmelades van pruim, zwarte bes, rode bes en aardbei die ondersteund worden door een hele reeks zachte oosterse specerijen. Bij deze zachte smaak voegen zich kurkuma,
DOMEIN JABOULET
kruidnagel en kardemom. Aangenaam en fris, mooi krokant en boordevol fruit. Wijnstokken van 30 jaar oud. Maceratie van 3 weken met remontages en pigeages. Opvoeding van 12 maanden in barriques, waarvan 20% nieuw. Bodem van micaschist. TERRES SOMBRES 2011 CÔTE RÔTIE YVES CUILLERON €57.00 Granaatachtig karmijnrood, heel fluwelig. In de neus een mix van gegrilde tonen en geleien van rood en zwart fruit. Zwarte bes, bosbes, rode bes en framboos in overvloed, onderstreept met peper en een vleugje zoethout. In de smaak haalt het zwart fruit het van het rood, op dit moment althans. De lengte duurt seconden, heel elegant, hardnekkig ook, en belooft voor de toekomst. Het friszuur gerookte heeft vandaag
nog wat de bovenhand op deze zwarte en donkere materie met nog een puntje olijf en pruimenconfituur. Wijnstokken van 30 tot 50 jaar oud. Gedeeltelijke ontsteling en kneuzing, inkuiping van 3 weken met pigeages en remontages. Malo in barriques en opvoeding van 18 maanden in barriques. Schistbodem. REVINESCENCE 2011 CÔTE RÔTIE DOMAINE FAURY €35.00 Karmijnachtig granaatrood. Weinig spraakzaam, deze Revinescence, wellicht omdat zijn naam ook zo moeilijk uit te spreken valt. Maar genoeg gezeverd, proeven! We proeven paarse violetsnoepjes opgefrist met het discreet bitter van zoethout. Tegelijk rechtlijnig en soepel, met een zekere elegantie die nog wat tijd vraagt om zich beter te
3
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 4
DEGUSTATIE IVV
weken. Opvoeding van 20 maanden in barriques en demi-muids, waarvan 20% nieuw. Ondergrond van gneiss. LES ROCHAINS 2011 CÔTE RÔTIE PATRICK ET CHRISTOPHE BONNEFOND - €48.00 Karmijnachtig robijnrood. Neus van lichtgerookte zwarte kers vergezeld van rode bes en een aardbei versierd met sterfruit, een andere met steranijs. Daarbovenop komen nog salie en zoethout. Een smaak met zeer fijne en strakke tannines gekoppeld aan vers sap dat de textuur van glans voorziet. Een brede wijn met een zuidelijk karakter en met in de finale impressies van bloemen als iris en lelie. Wijnstokken van 45 jaar oud. Vinificatie in thermogestuurde inox tanks met remontages en pigeages. Opvoeding van 20 maanden en barriques waarvan 30% nieuw. Schistbodem.
DOMEIN VILLARD
ontwikkelen. Aangename tannine die op geen enkel moment de lengte met toetsen van fruit, specerijen en bloemen in de weg staat. Wijnstokken van 15 jaar oud, waarvan 10% viognier. Inkuiping van 3 weken met remontages en pigeages. Opvoeding van 18 maanden in demi-muids (600 l) en vaten (pièces). Schistbodem LE GALLET BLANC 2011 CÔTE RÔTIE FRANÇOIS VILLARD - €48.00 Donkerpaarse en fluweelachtige kleur, met een al even schitterende en fluweelachtige neus. Aardbei met iris, zwarte bes, viooltjes en framboos als voorbereiding op de extase. Een elegante smaak die charmeert door zijn kruiden, zijn frisse en zijdezachte tannines en zijn krokante minerale tonen. Het accent van zoethout versterkt ons enthousiasme nog. Wijnstokken van 20 jaar oud. Vinificatie in
4
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
open cuves. Opvoeding in houten vaten waarvan 50% nieuw gedurende 16 maanden. Schistbodem. MAISON ROUGE 2011 CÔTE RÔTIE BENJAMIN ET DAVID DUCLAUX - €54.00 Donker robijnrood met een zijdeachtige glans. Delicate neus met nuances van chocolade gevuld met kers en kirsch, geparfumeerd met iris en onderstreept met zoethout. De ultrafijne tanninekorrel tekent voor de elegantie van deze wijn. Heel strak van smaak komen er tussen de lichtruwe impressie van de kers sappige vruchten tevoorschijn als zwarte bes, veenbes en bosbes. De minerale spanning helpt de zachte zuren in evenwicht te houden. De kruidige en lange afdronk zit verweven in het fruit. Wijn op basis van 100% syrah waarvan de oudste wijnstokken werden aangeplant in 1922, de meest recente in de jaren 40. Inkuiping van 3
Les Bécasses 2011 Côte Rôtie M. Chapoutier - €52.00 Donker robijnrood ruikt hij naar gegrild, een tikje gerookt zelfs met een vleugje karamel. Daarna volgt het fruit, zwarte bes en bosbes, gevolgd door rode bes en kers, met daaraan toegevoegd nog enkele specerijen en een bloemblaadje van iris. In de comfortabele en cosy tannines nestelt zich een bijzonder aangename frisheid, met fraaie zuren die voor een boost zorgen, parallel met het fruit, de charmante florale tonen en de toets van specerij. Inkuiping van 4 weken met dagelijkse pigeages. Opvoeding in eikenhouten vaten waarvan een deel nieuw. Granietbodem. ROSE POURPRE 2011 CÔTE RÔTIE DOMAINE PIERRE GAILLARD - €75.00¤ Paars als zijdezacht fluweel. Meer expressief qua kleur dan qua geur – we denken dat de tijd nog niet rijp is om al zijn geheimen prijs te
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 5
geven. Na flink walsen komen er enkele fruitige en florale impressies vrij, delicate toetsen van griottekers, framboos en viooltjes. De smaak is duidelijker maar met een hele nieuwe invalshoek waarbij enkel de mooie en evenwichtige architectuur te zien is. We veronderstellen dat na een tijd zijn raffinement en echte karakter duidelijker merkbaar wordt. Wijn op basis van 100% syrah van Côte Rozier. Opvoeding van 18 maanden op nieuwe barriques. Schistbodem. CÔTE RÔTIE 2010 MAISON ROUGE 2010 CÔTE RÔTIE DOMAINE GEORGES VERNAY - €95.00 Karmijnrode lippen voor een zoen van zoethout en iris op een bed van humus bestrooid met duizenden stukjes minerale kristallen. De cacaopoeder vergroot het donkere van het zwart fruit, maakt het sterker en nuanceert het parfum. Een vierkante structuur met afgeronde hoeken dat zich over een zijdezacht tannineraster uitstrekt met een elegant bitter van zoethout en gentiaan. Een karakter dat momenteel nog wat schichtig is, maar niettemin veelbelovend is. Wijnstokken van 50 jaar oud. Gedeeltelijke ontsteelde oogst. Maceratie van meer dan 4 weken, 100% syrah, alcoholvergisting in cuves, opvoeding van 2 jaar in demi-muids en barriques. Granietrijke bodem. ‘‘GERINE’’ 2010 CÔTE RÔTIE DOMAINE ANDRÉ FRANÇOIS - €26.00 Paars granaatrood dat de vingers kleurt als inkt van vroeger, geurend naar sleepruim met enkele bloemblaadjes van viooltjes en een mespuntje komijn. De zachte smaak, ondanks de strakke tannines, zit rond een mineraal reliëf, solide verankerd en fris, met de smaak van donkere chocolade, zoethout en kina. Ingehouden kracht met een elegantie in spe. Maceratie van 3 weken, syrah met 8% viognier uit volledige oogst. Malo in barriques. Schistbodem. CUVÉE LA VIALLIÈRE 2010 CÔTE RÔTIE JEAN MICHEL GERIN - €50.00 Eens de wijn verlucht biedt hij een explosie van rijpe bramen, rode bessen en gariguette-aardbeien. Ook bemerken we een puntje gerookt dat de link legt met de smaak. Die is breed en kruidig. Het hout is aanwezig maar niet prominent. Het zijn dan wel nieuwe vaten maar demi-muids (600 l), waarvan we weten dat die de wijn wat minder markeren dan kleine barriques. Het geheel verleidt door zijn fruit en door zijn luchtige kant. La Viallière is een lieu-dit van 1,75 ha die in 2003 werd heraangeplant en waarvan deze 2010 de tweede gecommercialiseerde wijnjaargang is.
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 6
DEGUSTATIE IVV
Ontsteelde oogst, maceratie van 4 weken. Opvoeding voor 100% op nieuwe vaten en demi-muids gedurende 18 maanden. Schistbodem. CÔTE RÔTIE 2009 LA CHATILLONNE CÔTE BLONDE 2009 CÔTE RÔTIE VIDAL-FLEURY - €60.00 Donkere robijnrode kleur geparfumeerd met zwarte kers en zwarte bes, afgewerkt met steranijs op een ondergrond van koffie en cacao. Volle smaak, wat enkelvoudig maar met florale en kruidige impressies. Wel sappig, boordevol rode en zwarte bessen afgewerkt met een vleugje menthol, peper en komijn. Smaken die heerlijk blijven nazinderen in de afdronk. Samengesteld uit 88% syrah en 12% viognier. Malo in cuves, inclusief de volledige droesem. Opvoeding van 3 jaar in 100% nieuwe vaten met een flesrijping van 6 maand vooraleer de wijn de deur uitgaat. Granietrijke bodem.
Flessen die bijna even goed waren Colline de Couzou 2011 Patrick et Christophe Bonnefond €37.00 -, Héritage 2011 Maison Ogier €36.00 - La Germine 2011 Benjamin et David Duclaux €39.00 - Le Combard 2011 Domaine Gilles Barge €35.00 - Seigneur de Maugiron 2011 Delas €47.65. www.cote-rotie.com/presentation.html
Marc Vanhellemont
Lijst van de verdelers • Barge Gilles - Daune - www.domainebarge.com • Bonnefond Patrick et Christophe - Aux Sens Large/Mathieu(Ch) • Chapoutier - Young Charly - www.chapoutier.com • Cuilleron Yves - Courtiers Viticoles/Thorrout - Vinothèque de Charrière(Ch)/ Vinites/Vojecek(Nl) - www.cuilleron.com • Delas - Palais du Vin/Scherrer(Ch)/Fourcroy(Nl) - www.delas.com • Duclaux Benjamin et David - Pirard/Belgian Eastwine/Champs Fueillots/ Millésime/Gazzar/Spar(Ch)/Bloem(Nl) - www.coterotie-duclaux.com • François André - www.coterotie-andrefrancois.com • Gaillard Pierre - Olivier Vins/Thorrout/Cavinière www.domainespierregaillard.com • Gerin J M - Cave des Oblats/Jacques Delire/Michel Delattre www.domaine-gerin.fr • Ogier Michel et Stéphane - Cave St Jacques/Tout est Vin/Toby Vins/Caveau de Bacchus(Ch)/Bloem/Poot/Van Broekhuizen www.domaine-ogier.fr • Saint Cosme - Vejavino/Matthys/Jacobs/Portovino/Vennerhus Henriot 25/ Schwander Philipp/Granchateaux/Boucherville/Movenpick/Vinexus(Ch)/ Van Ouwerkerk(Nl) - www.saintcosme.com • Jaboulet Paul Aine - De Coninck*/Vogel(Ch)/Acti(Nl) - www.jaboulet.com • Faury Philippe - Werco/Rhône Value Wines(Nl) - www.domaine-faury.fr • Villard François - Cave des Oblats*/R&R/Godaert Van Beneden/Maison des Vins Fins/Passeur de Vin(Ch)/De Vier Heemskinderne • Vidal-Fleury - Hasselt Millésime*/Bindella(Ch)/Verlinden Jehave(Nl) www.vidal-fleury.com • Vernay Georges - Caves des Oblats*/Poulet*/Courtiers Vinicoles/Terre et Vins www.georges-vernay.fr
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 7
NIEUWIGHEDEN
u AANRADERS IVV Hieronder volgt een fraaie wijnselectie naar aanleiding van onze jongste degustaties. Cahors - Georges Vigouroux - Pigmentum 2011 Maison Georges Vigouroux bezit tal van prestigedomeinen in Cahors, zoals Château de Mercuès. Maar het is vooral ook een van de belangrijkste wijnmakelaars uit de streek. En het is in die hoedanigheid dat ze een orgineel gamma presenteren: Pigmentum. Hier zitten we in Cahors, maar er is ook Buzet, Vin de Pays du Lot rosé en Côtes de Gascogne blanc. Telkens worden er lokale druiven van de Sud-Ouest gebruikt. Voor deze Cahors is dat uiteraard malbec, hier met een lange opvoeding (tussen 18 en 24 maand, al naargelang het wijnjaar). Schitterende neus van zwart fruit en steenfruit, mooie smaakstructuur, goed omwikkelde tannines, heel smakelijk. De finale is wat onstuimig, tussen wild en sleepruim. Hoe dan ook, deze 100% malbec is allesbehalve stroef of eng. Hij bezit het genereuze en welbespraakte van het zuiden met een pittig accent van Quercy. Wat er nog aan ontbreekt is eendenborst met pommes sarladaise. €5.60
Reuilly - Claude Lafond Le Clos des Messieurs 2011 Niets dan puur fruit. Peer, perzik, appel, zwarte bes, het lijkt wel een fruitsalade! Oké, hij is ook wat floraal met het vleugje kamperfoelie, acacia en jasmijn. Rechtlijnig van smaak en eerlijk, met goed aanwezige zuren maar niet bijtend, pittig eerder. Durven we het woord mineraal gebruiken? Ja, want met een granietachtige structuur en een korrel fleur de sel op de tong. Na al deze aangrijpende en geraffineerde sensaties krijgen we zachte frangipane en gedroogde abrikoos. Inderdaad, wanneer een Reuilly goed is, is hij écht goed. En dat met langoest, heerlijk! Claude Lafond verrast hier met een meesterwerk. Voor de geschiedenisliefhebbers: Reuilly is een zeer oud terroir van Berry en waarvan het ontstaan teruggaat tot de tijd van Dagobert I, geboren in 603. €10.95
Friuli Colli Orientali - Refosco dal Peduncolo Rosso 2010 Collection "Myò" Zorzettig Vini Refosco da peduncolo rosso wordt gezien als de meest interessante variëteit van de refosco-familie. Zelfs al staat deze autochtone druif in zijn oorspronkelijke regio aangeplant, toch heeft hij zijn uitstekende reputatie te
danken aan meer recente zaken. Vandaag staat hij op de meest geschikte bodems en wordt hij vooral ook rijp geoogst! In wezen is het een bittere en vrij zure druif. Zijn opvoeding in houten vaten doet hem verzachten, zoals hier (15 maand, 50% in nieuwe vaten, 50% van een tweede wijn). Donker bloedrood met van in het begin een heel vineuze geur waarin enkele vleugjes hout doorschemeren. Sappige smaak, onmiddellijk heel fris met fraaie zuren gekoppeld aan zwarte kers en wilde bramen. Goed aanwezige tannines, niet overdreven, die voor een mooie finale zorgen met een elegant bittertje van kersenpitten. Een temperamentvolle wijn die het goed doet met stoofvlees. €13.50
Côtes de Provence 2010 Cuvée "Inspire" Château Roubine Valérie Rousselle – Lorgues Deze Inspire is het soort van wijn dat men vroeger wel eens de ‘tête de cuvée’ noemde. En dat is geen belediging! Integendeel, want op basis van de beste syrah (hoofdzakelijk) en cabernet sauvignon. Eerst met een aparte inkuipingstijd van 21 dagen, waarna ze worden samengevoegd en voor 12 maand samen in een eikenhouten vat verblijven. Intens karmijnrood van kleur. Qua geur balanceert het eerste contact tussen chic
7
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 8
NIEUWIGHEDEN
hout en garrigue, heel mannelijk allemaal. Gespierde smaak ook, doorregen met zwarte wilde vruchten. Syrah en cabernet zorgden beide voor karaktervolle tannines, helemaal passend bij deze ‘inspirerende’ mannelijke schoonheid. Vlotte tafelpartner ook, charmant en uitnodigend, je zou van minder honger krijgen. €26.50
Les Graimenous Crémant de Limoux brut Domaine J. Laurens Fijne belletjes stijgen wellustig op in dit sprankelend lichtgroen. Wanneer ze openbarsten laten ze parfums vrij van citroenschil, thee van kamille en ijzerkruid, en witte peper vermengd met kurkuma. Ook in de smaak zorgen ze voor verfrissing, met citruszeste en een zacht bitter van sensuele confits. Andere impressies volgen en doen denken aan zandkoekjes, zoethout, witte bloemen en een zilte mineraalheid in de finale. Assemblage van 60% chardonnay, 30% chenin, 5% mauzac en 5% pinot noir die een 15-tal maanden ‘sur lattes’ verbleef. Een crémant die wat op een champagne lijkt, krokant en met een subtiele oxidatieve toon. Het bedrijf werd in de jaren 80 opgericht door Michel Dervin, een man uit Champagne die werd aangetrokken door het terroir van Limoux. Vandaag wordt het domein gerund door Jacques Calvel, van origine uit de Pyrénées Audoises. Hij nam het over in 2002. €11.49
Domaine de Pisan 2009 Rasteau - Cave de Rasteau Rasteau 2009: we verwachten ons aan een kracht gelinkt aan het klimaat van het wijnjaar, bijna zo warm als in 2003, met drogende tanni-
8
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
nes en gekookt fruit. Maar verrassing! Deze wijn toont zich subtiel en fris, op basis van sappig rood fruit met zachte specerijen, onderstreept met een vleugje zoethout. Strakke smaak met een delicate zachtheid van zijde, een tikje onstuimig, precies wat nodig is om hem aan zijn geboorteplaats te doen herinneren. Samengesteld uit 60% grenache, 20% mourvèdre en 20% syrah met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar, wijnstokken die op 310 meter hoogte staan op een terrein van kalkpuin met een ondergrond van klei. Laatrijp terroir waar manueel helemaal op het einde wordt geoogst, geduldig wachtend tot alles rijp is. De wijn rijpt voor 40% gedurende 12 maand in eikenhouten vaten. €13.89
Zweigelt Burggarten Reserve 2011 Domaine Pfaffl - Österreich De wijnstreek Weinviertel, niet ver van Tsjechië, is bij de liefhebbers van grüner veltliner goed gekend. Het 80 ha grote domein bezit echter nog andere druivenrassen die zodanig gecultiveerd worden op zoek naar de meest kwalitatieve expressie tussen druivenras en terroir. Zo ook is deze schitterende Zweigelt Burggarten 2011, afkomstig van een complex terroir niet ver van het kasteel van Kreuzenstein, een mix van onder meer klei, mergel en een fijne laag löss. In het eerste deel van de groeicyclus waren de klimatologische omstandigheden moeilijk, maar een warme en droge herfst zorgde voor een uitstekende fenolische rijpheid van de druiven. Door een late manuele oogst kon er heel selectief te werk worden gegaan. De rijping op kleine Franse barriques onderstreept dat. Uitnodigende donkere kleur met paarse schijn
en met een zeer fruitige neus van griottekersen, bramen en bosbessen aangevuld met mooie vanilletoetsen en zachte specerijen. De ronde en zachte smaak wordt ondersteund door een licht zuurtje. Aangename smaakbreedte, gemarkeerd door soepele tannines met een lange finale. Een Zweigelt om snel te ontdekken. En als je hem combineert met gebraad, kwarteltjes of entrecote, zul je begrijpen waarom. €19.00
Sunny Grüner Veltliner 2012 Laurenz et Anna Niederösterreich - Österreich Wow, wat een ontdekking! Dit wijndomein in Kamptal is goed op weg om nog meer en vooral ook nieuwe liefhebbers van grüner veltliner voor zich te winnen. Deze wijn heeft alles om in de smaak te vallen. Zoals verwacht is de kleur lichtgeel met een zachtgroene tint. In de geur ontdekken we licht gekonfijte impressies van limoen en citroen, wat witte bloemen en stukjes specerij die super verleidelijk zijn en je zin geven om te proeven. De smaak is fris, fruitig en rond met een hint van peper, heel verfijnd en ook lang. Als dorstlesser, aperitiefwijn, in combinatie met gerookte, gegrilde of gefrituurde vis of bij gevogelte met een saus: succes gegarandeerd! Dit nieuw project van de familie (Laurenz V) kon ons alvast overtuigen. €6.99
Eiswein Sprinzenberg 1999 - Petra Unger Österreich Petra Unger is wijnbouwster in Furth, in het Oostenrijkse Kremstal. Na haar studies wetenschappen en tal van stages in het buitenland, nam ze in 1999 het familiedomein over. In haar
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 9
wijnen gaat ze op zoek naar evenwicht en harmonie. En met deze Eiswein slaagt ze daar absoluut in, haar eerste wijnjaargang. Met een dessert of als dessert is deze ijswijn van een löss-terroir een schot in de roos. In de neus zijn appel en gebakken peer de eerste aroma’s, aangevuld met exotische toetsen, perziken en pinda’s. In de smaak wordt het zoete perfect gecounterd door evenwichtige zuren, pittig, fris en lang. Veertien jaar is deze wijn, en wat ons betreft kan hij nog een stuk verouderen om al zijn potentieel te tonen. €23.00
Valdisanti Tolaini 2008 - Tenuta S. Giovani. IGT Toscana Na fortuin gemaakt te hebben in de States met een transportbedrijf, keerde Pierluigi Tolaini terug naar zijn land en kocht hij wijngaarden aan in Castelnuovo Berardenga, in het hart van Chianti Classico. Hij produceert er Chianti Classico maar ook IGT Toscane, zoals deze wijn op basis van cabernet sauvignon, cabernet franc en sangiovese in de meest pure traditie van een ‘supertuscan’. Donkerrood, bijna zwart van kleur, met verleidelijk aroma’s van rijp zwart fruit dat discreet gekruid werd. Bijzonder rond bezit hij ook kracht. Een volle en fruitige wijn met versmolten tannines, wat verlangt een mens nog meer? Meer sangiovese? €34.60
Hervé Lalau - Daniel Marcil Marc Vanhellemont - Julie Verbeke
Lijst van de verdelers • Cave de Rasteau - Cinoco* - www.rasteau.com • Lafond Claude - Grisar* - http://claudelafond.com/appellations/reuilly • Laurens J. - Grisar* - www.jlaurens.fr • Laurenz et Anna - Delhaize/Goessens Wijnen www.laurenzfive.com • Pfaffl - Drinks & Food Belgium - Poot(Nl) www.pfaffl.at • Roubine - Cinoco* - www.chateauroubine.com • Tolaini - Winemakers-online - www.tolaini.it • Unger Petra - Albo/Verlinden/BU-V Wijn/Werco/Jopivino www.ungerwein.at • Vigouroux Georges - Bollaert/Christophe Demeyer/Nihon www.g-vigouroux.fr • Zorzettig Vini - Vins & Saveurs d'Italie www.zorzettigvini.it
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 10
LUXEMBOURG DIGEST
WANNEER ENKELE LUXEMBURGSE PRODUCENTEN
NAAR MEGAVINO TREKKEN ... Megavino, het moment bij uitstek om een groot publiek wijnliefhebbers te ontmoeten. Elk jaar zijn de Luxemburgse wijnen van de partij. IVV proefde reeds enkele flessen en geeft graag een wijnvoorsmaakje van het handvol producenten dat aanwezig zal zijn op deze wijnbeurs. De wijnstreek van de Luxemburgse Moeze Met een lengte van 42 km concentreert de Luxemburgse wijnstreek zich bijna volledig langsheen de rivier. De wijngaarden zijn zuidelijk georiënteerd, met uitzicht op de Duitse oever. Het semi-continentaal klimaat is niet altijd mild, maar de aan het terroir goed aangepaste wijnstokken genieten er van de bescherming van de rand van het oostelijk plateau van Lorraine (Lotharingen). Bovendien zorgen de steile hellingen ervoor dat ze meer zonlicht opvangen, waardoor de druiven beter rijpen. De meest aangeplante druivenrassen zijn riesling, pinot blanc, pinot gris en pinot noir, gewürztraminer, auxerrois, rivaner, elbling en chardonnay. Deze laatste wordt hoofdzakelijk gebruikt voor de crémants, een Luxemburgse specialiteit.
Aanwezige producenten en geselecteerde wijnen GALES Wie Gales zegt, denkt onmiddellijk aan sprankelende en feestelijke bubbels. Maar Gales presenteert daarnaast ook een gamma stille wijnen die duidelijk refereren naar hun terroir, zoals deze geselecteerde flessen.
10
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
PINOT GRIS WELLENSTEIN FOULSCHETTE GRAND PREMIER CRU 2012 DOMAINE GALES Licht goudgeel van kleur met een flatterende neus van gegrilde hazelnoten, roggebloem en een subtiele florale toets. De lichte tinteling maakt de ronde, florale en fruitige smaak nog aantrekkelijker, voorzien van een prima lengte met impressies van peper, komijn, citroen en zeste van pompelmoes. Een goed getypeerde pinot gris van de Luxemburgse Moezel, fris en elegant. Om zijn mooi fruit te behouden kreeg deze 100% pinot gris een opvoeding in inox tanks, zonder malo. Wijnstokken van 20 jaar oud op een kalkrijke bodem. €8.29 RIESLING WELLENSTEIN KURSCHELS 2012 DOMAINE GALES Lichtgele kleur met goudgroene schijn, geurend naar gekonfijte citroen met een puntje rabarberconfituur. De smaak, in het begin bijna streng, zit gestructureerd rond een minerale en licht zilte architectuur. In tegenstelling met de geur is de smaak bijna exotisch, met lychee afgewerkt met meidoorn. Het fijne bitter van de citrus zorgt voor extra frisheid. Persing van volledige druiven en vergist aan 16°C. Opvoeding in inox tanks. De percelen situeren zich op de Wellenstein Kurschels, een steile wijngaard op Keuper-mergellagen. €8.29 JUBILÉE RIESLING CRÉMANT BRUT DOMAINE GALES Fijne belletjes zorgen in de heldere gouden kleur voor een glans van parelmoer. Zoete peer bestrooid met witte peper in de neus, onderstreept met een zoethoutstokje. Krokante citrussmaak, breder overgaand naar fruitige smaken met aroma’s van kruisbes en mirabel afgerond met amandelpasta. Kruidige lengte met peper en komijn. Een 100% pure riesling die het zowel goed doet bij de maaltijd als bij het aperitief. Vinificatie in inox tanks. Belletjesvorming en rij-
ping gedurende 24 maand aan een gecontroleerde temperatuur van 12°C. Na deze rijping verblijft de wijn nog 3 tot 4 maand in de kelder vooraleer hij de deur uitgaat, dit opdat de liqueur d’expédition met zijn dosage van 9,5 g/l perfect zou versmolten zijn. €9.32 Marc Gales runt het Maison van in de jaren 80. Tijdens het eerste decennium, in 1985, breidt hij het bedrijf uit door te investeren in de Caves Saint Martin in Remich AUXERROIS DE NOS ROCHERS 2012 GRAND PREMIER CRU CAVE SAINT MARTIN Lichtgroen met gele tint, fris geurend naar wit fruit, zowel exotisch als van bij ons, waaronder appel en peer, sterfruit en lychee, gekoppeld aan een mand vol kruidige peper. Ook de smaak is citrusfris, met limoen en sukade geparfumeerd met vetiver en jasmijn. Uiterst elegante expressie, aangevuld met een krokante minerale toon. Gedeeltelijke ontristing gevolgd door een lichte maceratie. Temperatuurgecontroleerde vergisting aan 17°C, geen malo. Opvoeding in inox tanks. €6.94 PINOT GRIS SCHENGEN PRESTIGE 2011 CAVE SAINT MARTIN Fonkelende kleur, helder citroengeel. De neus doet denken aan gekonfijte citroen en roomse kamille gekleurd met witte roos en melisse. De smaak, fris zonder echt levendig te zijn, is breed en fruitig met een smeuïge textuur die een ietwat zoete indruk achterlaat, die van gekonfijte sukade. In de afdronk wordt daar mandarijn, peer en roze pompelmoes aan toegevoegd. Een vrolijke wijn. Charta Schengen Prestige (www.schengenprestige.eu) waar nog meerdere wijndomeinen bij aangesloten zijn, is een partnership dat gelabelde wijnen op de markt brengt die beantwoorden aan een streng charter. Door de moderne packaging van antiekblauwe
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 11
flessen die naar Europa refereren, zijn ze vrij makkelijk te herkennen. DOMAINES VINSMOSELLE Opgericht in 1921 groepeert Domaines Vinsmoselle de voormalige Caves de Greiveldange, Grevenmacher, Remerschen, Stadtbredimus, Wellenstein, alsook het zeer gekende wijnbedrijf Crémants Poll-Fabaire in Wormeldange. Met meer dan 300 wijnbouwers is Domaines Vinsmoselle de marktleider voor Luxemburgse wijnen, profiterend van de bodemdiversiteit van de Moezel om rijke en gevarieerde wijnen te maken. CUVÉE MILLÉSIME 2009 BRUT CRÉMANT DU LUXEMBOURG POLL-FABAIRE VINSMOSELLE Fijne en mooie ronde belletjes stijgen op in een lichtgouden habijt met een hint van groen. De kraag ruikt naar oranjebloesem, een kantwerk van jasmijn met in de plooien toetsen van gegrilde amandel en zachte boter. Een frisse en mineraal krokante stof met pistachegroene knoopsgaten met daarin knopen van amandel en hazelnoot. Elk gaatje is niets dan een zwart peperbolletje waar draden van citrus doorheen gaan en waar verder levendige figuren mee geborduurd worden die heerlijke aroma’s vrijgeven van geparfumeerde specerijen en fruit. Assemblage van 35% auxerrois, 30% pinot blanc en 30% riesling volgens de ‘méthode traditionelle’. Verblijft 36 maand ‘sur lattes’. Dosage van 12,4 g/l.€13.00 PINOT GRIS 2011 COTEAUX DE SCHENGEN GRAND PREMIER CRU VINSMOSELLE Witgroen met een neus waar anijsachtige toetsen inzitten met witte peper en zoethoutwortel. Bezit een mooi vetje dat heel erg aanspreekt in de smaak. Een smeuïgheid waar we
smakelijke aroma’s van amandelspijs en mispel in terugvinden, aangevuld met schil van sinaasappel en mandarijn, fraai mineraal ondersteund door delicate bitters. Klassieke vinificatie in inox tanks, zonder malo, met een opvoeding in inox tanks. €9.00 RIESLING ART&VIN24 2011 WORMELDANGE KOEPPCHEN GRAND PREMIER CRU VINSMOSELLE Geelgroene kleur met een mooie schittering. Minerale neus met impressies van oranjebloesem en rozenknop met flink wat peper. Zeer elegante smaak waar we de geuren opnieuw in terugvinden, een wijn met een zekere ‘bite’. Gecreëerd in 1987 door Domaines Vinsmoselle is het gamma Art & Vin vandaag bezig aan zijn 24ste editie. €10.00 DOMAINE LAURENT ET RITA KOX Dit domein van 10 ha situeert zich rond Remich. Het is de vader van de actuele eigenaar die als eerste lid van de familie Kox wijnbouwer werd, gebruik makend van de overgeërfde wijnpercelen die tot de familie behoorden. Vooral gespecialiseerd in riesling breidt het gamma ondertussen uit met andere druivenrassen. RIESLING ‘’PRIVILÈGE’’ 2012 REMICH PRIMERGBERG GRAND PREMIER CRU DOMAINE LAURENT ET RITA KOX Groen met gele schijn, een wijn met een florale neus die doet denken aan oranjebloesem, gekonfijte mandarijn en roze peper met daarbovenop geuren van citroengebak gemixt met delicate rozen in de knop. De eerder pittige smaak verrast een beetje en zet de geuren extra in de verf. Wijnstokken van 30 jaar oud op een bodem van kalkpuin. De druiven worden gekneusd, aparte vinificatie van verschillende sappen. Opvoeding in inox tanks ‘sur lies’. €9.52
AUXERROIS 2011 GRAND PREMIER CRU REMICH PRIMERGBERG CRU DOMAINE LAURENT ET RITA KOX Helder goudkleurig met subtiele toetsen van rozenstruik en hazelnoot, aangevuld met een vleugje anijs en zoethout. De delicate smaak is mooi fris met impressies van zure appel en citrustoetsen. Pistache en aardbei zorgen voor extra complexiteit. De lengte, geholpen door het minerale, eindigt met een streepje peper. Wijnstokken van 25 jaar oud. Oogst wordt gekneusd en gevinifieerd in temperatuurgestuurde tanks. Opvoeding vindt plaats in cuves. €6.54 BLANC DE BLANCS BRUT DOMAINE LAURENT ET RITA KOX Platinagoud met elegante bubbels aan een parelmoerkleurig oppervlak. Bij elk belletje dat openbarst wint het gedroogd fruit aan kracht, met amandel en hazelnoot dat opgefrist wordt door gekonfijte rabarber gekruid met witte peper. Frisse smaak met een fraai geïntegreerde dosage waar citrusschil voor een aangenaam bittertje zorgt dat ook de levendigheid versterkt. Volumineus maar ook mineraal en krokant met een onverwachte florale toets. Assemblage van pinot blanc opgevoed in barriques, chardonnay, auxerrois en riesling. Persing van volledige druiven, splitsing van het sap, traditionele vinificatie. Dosage van 10 g/l. €11.50 De Luxemburgse Moezel, een haast vanzelfsprekende wijnbestemming.
Marc Vanhellemont www.gales.lu www.cavesstmartin.lu www.domainekox.lu www.vinsmoselle.lu
11
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 12
WIJNLAND IN BEELD
CAHORS REVISITED Cahors kent heel wat gerenommeerde wijnhuizen zoals Le Cèdre, Triguedina en Chambert, maar heeft ook een nieuwe generatie jong talent met minder bekende wijnen die zeker de moeite lonen te ontdekken. We gingen op bezoek bij drie van hen.
DOMEIN CAUSE
Château Nozières In Bru, een gehucht van Vire-sur-Lot, ligt naast Château du Cèdre domein Nozières met 55 ha terrein. De onderneming is een hele uitdaging, met het terroir als grote troef. Claude Guitard heeft het domein gedurende dertig jaar met brio geleid. Claude was een
CHÂTEAU NOZIÈRES
12
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
belangrijke figuur binnen de appellatie. Pionier van malbec rosé is hij vooral bekend om zijn wijnen met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Sedert vorig jaar nam zijn zoon het roer langzaam over. De jonge oenoloog, dertig jaar oud, wil het gamma uitbreiden en selecteert hiervoor de beste percelen en verdubbelt het aantal nieuwe eikenhouten vaten. Dit domein is een nieuwe rijzende ster waar we zeker nog meer zullen van horen. CHÂTEAU NOZIÈRES 2009 - 4.80€ Een wijn met een zonnig maar niet gekookt noch overrijp boeket van rood en zwart fruit waarin granaatappel zit. In de mond toont de wijn een rustiek kantje zonder agressief te zijn. De wijn bezit 20% merlot en bovendien een zeer democratische prijs. AMBROISE DE L'HER 2010 - €6.40 In de neus ontwikkelen cassis, braam en violet. De smaak is in balans met een mooi evenwicht tussen fruit en levendigheid, en toetsen van gegrild brood. De houtinvloeden moeten nog versmelten. De wijn is samengesteld uit 90% malbec en 10% merlot, gelagerd in eiken vaten van één tot drie jaar. CHÂTEAU NOZIÈRES CUVÉE ELÉGANCE 2009 (100% MALBEC) - €14.00 Deze 100% malbec heeft bakken bosfruit en pruimen in de neus. In de mond komt een
smakelijke inhoud, stevig en zeer lang. Prima kwaliteit voor deze prijs. CHÂTEAU NOZIÈRES CUVÉE ELÉGANCE 2002 Een mooie geur van braam en fruit op alcohol. De smaak toont veel extract zonder enig rustiek kantje. Het geheel ontwikkelt een verbazende frisheid voor een wijn die tien jaar oud is. Op dronk.
Domaine de Cause Dit is een cahorswijn die bijzonder boeiend is. Serge en Martine Costes-Durou namen de onderneming over van de vader van Martine, zo’n twintig jaar geleden. De wijnstokken dateren van 1970, de tijd toen de appellatie heropbloeide. Het domein ligt in Cavagnac, in het westen op een oud gedeelte van de weg naar Compostela, een pittoreske hoekje van de Lot gelegen tussen bossen met een bodem rijk aan stukjes ijzer. Hoewel de Costes afkomstig zijn uit het dorp zelf, waren ze nieuwe wijnbouwers. Serge werkte immers bij Michelin. Ze hadden bijgevolg geen ervaring en a priori ook geen beperkingen en deinsden niet terug voor bepaalde vernieuwingen, waaronder de aanplant van witte druivenrassen. Alles werd rechtstreeks gebotteld, wat in die tijd vrij ongewoon was. Je vindt dus geen bulkwijn in Domaine de Cause.
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 13
CÔTES DU LOT VIOGNIER 2012 CUVÉE MARIANDINE - €14.30¤ De familie Costes plantte in 2004 zowat 2500 stokken aan van de viognierdruif, die exact 2500 flessen opleveren. Reken zelf uit en je kent het rendement! De wijn wordt opgevoed in tanks. In de neus ruik je abrikozen en perziken. In de mond proef je zoethout en een edel puntje bitter. De wijn blijft een dag op zijn droesem, wat Serge toelaat de wijn wat meer materie te geven. De klanten zijn echter heel ongeduldig, en begrijpelijk want het is een erg smakelijke wijn. Maar goed dat men in Cahors witte wijn verwelkomt. Er werd immers ook witte wijn geproduceerd in de 19de eeuw. CÔTES DU LOT MALBEC ROSÉ 2012 - €8.10 Een zeer mooie tafelrosé, fruitig en bloemig met tegelijk kers en violet, stevig en soepel in de mond met een levendige finale. Malbec is een prima basis voor rosé. LA LANDE CAVAGNAC 2010 - €13.80 Veel fruit, elegante smaak, een constante kracht, een ijzeren hand in een fluwelen handschoen … Mmm! LA LANDE CAVAGNAC 2011 - €13.80 Krokant fruit (pruimen, zure kers en braam), strakke tannine, een wolkje rokerigheid, gewoon fantastisch! NOTRE DAME DES CHAMPS 2009 - €23.90 De familie Costes kochten een perceel waar het beeld staat van Notre Dame des Champs. Met een dergelijke toewijding is het niet verbazend dat de wijn ons leidt naar een moment van gelukzaligheid. De weelderige geur ontwikkelt pruimen op alcohol. Het hout (24 maanden in nieuwe eik) is goed geïntegreerd, beter dan in de wijn van 2008. Tannine is smakelijk, elegant en rasecht. De wijn spreekt voor zichzelf. De zachte lengte houdt je papillen een hele poos lang vast.
ren de verschillen qua hoeveelheid ijzer aanwezig op de terreinen. Trogliotte baant zich stilaan een weg naar de top. CLOS TROTELIGOTTE, K-OR 2009 (100% MALBEC) - €8.50 Een geparfumeerde en elegante wijn gemaakt met 100% malbec. Overvloedige geuren van aalbesjes en rijpe kersen in de neus, lang en fris in de mond. CLOS TROTELIGOTTE, K 2009 (100% MALBEC) - €19.00 Een fantastische levendigheid met een uitgesproken geur van kersen en cassis, krieken in de smaak en strakke tannine. Het geheel toont veel karakter en lengte met een fijn gekruid einde. Een grote meneer! CLOS TROTELIGOTTE, K2 2011 (100% MALBEC) - €39.00 Opnieuw 100% malbec, een sappige wijn die intensiteit en finesse combineert. Cassis en mokka in de neus, een frisse stijl in de mond. Alle elementen zijn aanwezig, maar in een meer elegante versie. Een meer verfijnde wijn met een stijl van een ‘grand cru’, in afwachting dat men het concept ook in Cahors toelaat.
Hervé Lalau en Philippe Stuyck
Lijst van de verdelers • Nozière - Ghoos/Fruits de la Passion - www.chateaunozieres.com • Cause - Ange Vin - www.domainedecause.fr/ • Troteligotte - www.fairwine.be - www.clostroteligotte.com/
Clos Troteligotte Ook hier voel je de passie van vader en zoon. Christian en Emmanuel Rybinski exploiteren het domein, 10 ha, gesitueerd in Villesèque. Het verhaal van dit domein is een voorbeeld voor de vernieuwingen in de regio van de laatste twintig jaar. In één generatie werd de productie van eenvoudige landwijn omgezet naar wijn met karakter. Het domein heeft het certificaat voor biologische teelt sinds 2010 of zoals Emmanuel onderstreept: ‘We zijn ervan bewust dat net zoals onze wijnstok ook wij verbonden zijn met onze gronden. En indien we nog lang willen verdergaan met wijn te produceren, moeten we de kwaliteit vrijwaren.’ Jaar na jaar verfijnen deze wijnbouwers de kennis van hun wijnkundige entiteit. Vooral de bodem is er erg specifiek, diep en rijk aan ijzer met een mooie rode kleur. De verscheidene wijnen in het gamma reflecte-
13
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 14
IVV DOSSIER
SANCERRE,
FOUASSIER VIEILLE VIGNE
IN ROOD
Naar aanleiding van onze proeverij rond witte Sancerre (zie IVV 159) stuurden enkele producenten ons eveneens hun rode versies op. Zodoende organiseerden we een nieuwe proefsessie en bespreken we Sancerre in rood.
N
og even geven we graag mee dat rode wijn in Sancerre vandaag ongeveer 20.000 hectoliter betekent, of een zesde van de productie in wit. Nochtans stond Sancerre vóór de druifluisplaag hoofdzakelijk aangeplant met blauwe druivenrassen (pinot noir). In de middeleeuwen waren de rode wijnen van Saint-Satur trouwens heel bekend. Ook vandaag vinden we in het appellatiedecreet van Sancerre nog steeds een paar zones uitsluitend voor pinot noir terug. Zoals je weet is Sancerre de enige grote gemeentelijke appellatie buiten Bourgogne die wijnen maakt op basis van pinot noir.
Opnieuw richting evenwicht Door de hype van witte Sancerre in de jaren 60 en 70 liet op z’n minst één generatie wijnbouwers de productievan rode wijnen aan zich voorbijgaan.
14
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 15
Maar laat ons eerlijk zijn, er is nog werk aan de winkel. Van de 31 geproefde wijnen passeerden er slechts zes de selectieproef. Gelukkig voegden we daar uit barmhartigheid nog vijf wijnen aan toe, van het type plezierwijnen. Hoe dan ook is het resultaat pover, toch in vergelijking met de lawine aan grote witte wijnen die we eerder proefden. Opmerkelijk is dat tal van wijnbouwers in wit het verschillend terroir probleemloos in hun wijnen kunnen laten doorschemeren, iets wat bij pinot noir vooralsnog niet het geval is. Samengevat: de leerling doet het lang niet slecht, maar kan beter.
Onze selectie Twee derde van de geproefde wijnen waren van 2011, de rest was van 2010. Dezelfde verdeling vinden we terug aan de eindmeet. Het wijnjaar zelf had dus nauwelijks invloed. Ons proefpanel bestond uit Johan Degroef, Hervé Lalau, Philippe Stuyck en Marc Vanhellemont. De proefnotities zijn van Johan Degroef.
En wanneer een aantal producenten toch verder rood bleven produceren (en verkopen), was dat eerder om het gamma aan te vullen. Bovendien liet de kwaliteit het nogal eens afweten. De jaren 2000 zorgden terug voor meer evenwicht. Er was opnieuw interesse voor rood door wijnbouwers die Bourgogne als een uitdaging zagen, wijnmakers die zich heel ambitieus met pinot noir gingen bezighouden. Het verschil met de vorige generatie was, zoals directeur van het BIVC Benoit Roumet het zegt: ‘Ze hadden een duidelijk idee van het type rood dat ze wilden produceren.’ Een van de beste voorbeelden is Domaine Vacheron met hun cuvée Les Romains (niet aanwezig op de proeftafel).
Rood, ja, maar welk type ? Een bepaald type rood vinden dat heel de appellatie omvat is onmogelijk. Is het een kopie van rood uit Bourgogne? Of eerder een makkelijke dorstlesser, het type doordrinkwijn uit de Centre-Loire, uit Anjou of Touraine? Of is het iets tussen beide? In goede wijnjaren, met op z’n minst aandacht voor de juiste vinificatiemethodes, kan rood uit Sancerre best stevig en karaktervol zijn en kunnen deze wijnen een goed afgewogen opvoeding aan (weliswaar niet overdreven, niet op gebied van extractie, noch qua houtlagering).
DOMAINE ALPHONSE MELLOT 2010 GÉNÉRATION XIX - €32.00 Inderdaad sinds 1531 en reeds de 19de generatie Mellot in Sancerre. Het is mijn hartendief met zijn prachtige diepe robijnrode kleur. Een verleidelijke neus van aardbeien, bloedvolle kersen en een toets kaneel. Daarna een mondvol sappige rijke krieken van oudere stokken. Satijnachtig gestructureerd, elegant en genereus rijk met in de staart nog wat zoethout. Licht gekoeld een beetvolle en elegante verfrissing bij een zomers en rijk tuinbuffet. DOMAINE PASCAL & NICOLAS REVERDY TERRE DE MAIMBRAY 2011 - €14.00 Een van de ontelbare domeinen in Sancerre
15
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 16
IVV DOSSIER
die Reverdy heten. Dit domein ligt in Suryen-Vaux en telt 13,8 ha, waarvan 3 ha aangeplant met pinot noir. Het wordt gerund door Pascal die het bedrijf in 1985 overnam en door Sophie, de weduwe van Nicolas die in 2009 overleed. Wat lichtere kersenrode kleur. Eerst frisse morellen en na opwalsen opnieuw fris fruit met een rood neusje van aalbessen. In de mond elegant gestructureerd rood fruit, wat lichtvoetig met veel finesse en een mooie lengte. Paul Thomas Chavignol 2011 – €18.00 Paul Thomas is een instituut in Chavignol, daar waar hij prachtige percelen op de Monts Damnés bezit. Mooi maar verduiveld steil! Mooi robijnrode kleur. Zacht rood fruit met een tikkeltje kruidigheid en wat zoethout. In de mond ochtendlijk fris rood fruit, elegant en geconcentreerd. Gracieus met een verleidelijk sappig einde. De meest zuiver frisfruitige van de zes cuvées. Licht gekoeld geschonken is die gevaarlijk lekker. GÉRARD ET PIERRE MORIN BELLECHAUME 2010 Gérard is de vader, Pierre is de zoon. Op hun domein van 9,5 ha in Bué werken ze reeds tien jaar samen. Vrij donkerrode kleur. In de neus rijpe krieken. In de mond rood fruit met frisse zuren verweven in elegant gestructureerde tannines met een sappig einde. DOMAINE BERNARD FLEURIET & FILS ANTHOCYANE 2011 - €26.00 Er is meer dan één domein Fleuriet in Sancerre, of in Verdigny. Dit domein met 20 ha wijngaarden (waarvan 3 ha in MenetouSalon) wordt gerund door twee dynamische broers, Benoît en Mathieu. Om hun wijnen te verbeteren investeerden ze veel tijd en geld door onder meer een nieuwe cuverie in beton te bouwen, en dat voor hun rode wijnen. Het resultaat is er.
De naam getrouw, een donkere paarsrode kleur. Een getoaste volfruitige neus van aardbeien en kersen. De langere maceratie en de opvoeding op hout (slechts 30% nieuwe vaten) zorgen voor een krachtige en gecorseerde wijn met een elegante finale en een op het einde verrassend sappige toets van veenbessencompote.
Andere wijnen die door de jury geapprecieerd werden: André Dezat 2011, Pierre Prieur & Fils Cuvée Maréchal Prieur 2010, Matthias Roblin Grande Côte de la Vallée 2010, Daniel Reverdy 2011, Jean-Pierre Vacher 2011.
Johan Degroef en Hervé Lalau
Domaine des Brosses Alain Girard & fils Révélation 2011 - 15.00€ Dit domein van 11,5 ha (waarvan 2 ha pinot noir) werd in 1973 opgericht door Alain Girard. Vandaag is het in handen van zijn zonen Anthony en Nicolas. Robijnrood met een purperen rand. Mooi volrijp rood fruit met peperige toetsen. In de mond veel frambozen en morellen. Kruidig. Rond en toch elegant met rijpe en stevige maar soepele tannines. Lijst van de verdelers
IS RODE SANCERRE ZIJN PRIJS WAARD ? De prijs van rode Sancerre ligt vaak hoger dan die van witte, ook binnen hetzelfde domein. Verrassend, gezien de kwaliteit die ons in het algemeen in wit meer overtuigde dan in rood. Is het de zeldzaamheid die de prijs bepaalt? Aangezien een fles rode Sancerre makkelijk tegen de 15 euro aanleunt (verkoopprijs domein), maakt dat sommige consumenten daar nogal kribbig op reageren. Komt dit doordat Sancerre geen premiers crus bezit? Doen we voor 15 euro een betere zaak met een Maranges of met een rode Sancerre? In vitro veritas. HL 16
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
• Fleuriet Bernard & fils - Vitis Vin*/Vossen/ Leymarie/Le Sommelier/Magavin/ Les Champs Fulliot www.domaine-bernard-fleuriet-et-fils.com • Girard Alain & fils -
[email protected] • Mellot Alphonse - Courtiers Vinicoles/Petre Couleur du Vin(Ch) - K&K Promotion/Wijnimport Bart(Nl) - www.mellot.com • Morin Gérard et Pierre -
[email protected] • Reverdy Pascal & Nicolas - Courtiers Vinicoles/Wijnmakelaarsunie/Lierovins/V • Thomas Paul - Colruyt www.paulthomas-sancerre.com • www.vins-centre-loire.com/
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 17
WIJNLAND IN BEELD
EEN TOCHT IN ZUIDELIJK BOURGOGNE DEEL 1
We nemen je mee naar het zuiden van wijnkundig Bourgogne. In dit deel wandelen we door het prachtige decor van de Mâconnais. In het volgende nummer gaan we naar de Côte Chalonnaise, van Montagny naar Mercurey via Bouzeron.
LA ROCHE DE SOLUTRÉ
H
et eerste bezoek leidt ons naar de lokalen van de Union des Producteurs des Vins Mâcon. Deze groep vertegenwoordigt 1600 telers, 12 coöperaties en ongeveer 500 zelfstandige wijnhuizen. De rol van deze organisatie bestaat er enerzijds uit de condities van de wijnproductie te volgen en anderzijds de communicatie te bevorderen, zoals voorzitter Jean-Michel Aubinel uitlegt. In het proeflokaal wachten een 20-tal wijnen van 12 gemeenten, een selectie uit de 27 die de naam Mâcon mogen gebruiken. We pikken er twee domeinen uit: - Le Domaine de la Pierre des Dames in Prissé met een delicieuze witte wijn uit 2011. De wijn is getooid met nootjes en is tegelijk rond en ziltig. - Les Vignerons des Terres Secrètes. Deze groep, een versmelting van drie coöperaties in Prissé, Sologny en Verzé, was de eerste in Bourgogne die het certificaat mocht ontvangen van ‘Vignerons en développement durable’. We houden van de Mâcon-MillyLamartine blanc 2011 - €9.85 Luchtig met kamperfoelie in de neus, zijdeachtig in de mond, rijk en sensueel. Daarna volgde de rode wijn van dat jaar en uit dezelfde appellatie: puur gamay met heel veel frambozen, licht geweekt, zeer sappig en lieflijk - €8.50 Vervolgens zetten we onze weg verder op zoek naar enkele producenten.
Domaine Nicolas Maillet in Mâcon-Verzé, zuiver biologisch. Het domein telt 7 ha op de hellingen van Verzé. Het grootste deel van 5,2 ha is voorbehouden voor chardonnay. In 1999 nam Nicolas het familiale domein over en bracht de druiven naar de coöperatie. Van bij het begin opteert hij voor een biologische teelt. In 2008 legt hij zijn dossier voor en in 2011 komt de eerste wijn met AB-logo op de
markt. Het gemiddelde rendement zit ongeveer op 50 hl/ha, daar waar de appellatie 67 hl/ha toelaat. In de regio maakt bio langzaam maar zeker opgang. De vereniging Artisans Vignerons de Bourgogne Sud telt vandaag 21 domeinen, waaronder het domein Maillet. Niet allemaal bezitten ze een biocertificaat, maar streven toch dezelfde aanbevolen praktijken na. Daarnaast is er de logistieke kant, verzorgd door GEST (Groupement
MÂCONNAIS IN CIJFERS De wijngaard van Bourgogne is een langgerekte regio. Van noord naar zuid tref je Côte de Nuits, Côte de Beaune, Côte Chalonnaise en daarna pas Mâconnais die de grootste subregio is met 6800 ha en waarvan meer dan 2000 ha voor Mâcon is. Côte de Beaune bijvoorbeeld telt slechts 5980 ha. Opmerkelijk is dat de regio over de rand van het departement van de Rhône kijkt, wat de wijnbouwers van Beaujolais toelaat hun wijnen als Bourgogne Gamay te declareren. De Mâconnais heeft strikt genomen vijf crus: Pouilly-Fuissé, Pouilly-Loché, Pouilly-Vinzelles, Viré-Clessé en Saint-Véran, en 27 gemeenten (Mâcon-Azé, Mâcon-Bussières …). De grootste twee gemeentelijke AOC’s zijn Pouilly-Fuissé (760 ha) en Saint-Véran (650 ha). Enkel de AOC Mâcon produceert rode wijn, alle andere appellaties, MâconVillages inbegrepen, zijn voorbehouden voor witte wijn. HL 17
IVV161NLpdf
13/08/13
10:37
Page 18
WIJNLAND IN BEELD
d’Etudes et de Suivi des Terroirs) en raadgever is doctor Yves Hérody, een geoloog gespecialiseerd in pedologie en agronomie. Op het domein Maillet worden geen gisten toegevoegd. Hartendieven - Mâcon-Verzé "Les Chemins Blancs" 2011, gemaakt met chardonnaydruiven van 70 jaar oude wijnstokken. De wijn heeft een mooie expressie van citrusfruit en zeste in een levendig jasje gegoten. Dezelfde versie in 2008 brengt de aromatische rijkdom met toetsen van boenwas en honing naar voren, alles verpakt in een zijdeachtige textuur. €15.00 - Mâcon-Verzé 2011 2011 op basis van gamaydruiven afkomstig van 50 jaar oude stokken op een klein perceel. Een rode wijn met een parfum van rode bloemen, kersen en framboos, gekoppeld aan tannine die geen enkele hinder zijn voor het grote genot. €11.00 - Bourgogne rouge 2011 een zuivere pinot noir. De wijn, gevinifiëerd in fusten, wordt slechts in kleine hoeveelheden gemaakt. Hij heeft een donkere kleur, een geur van zwarte kersen en slaat onmiddellijk aan in de mond met een volle en compacte smaak en finesserijke tannine. Heel delicieus! €11.20
Château de Fuissé: praktijk met een perceelsgewijze vinificatie Antoine Vincent verwelkomt ons op het familiale domein, zowat 30 ha groot. Men doet er sinds vijf generaties lang aan wijnbouw. Hij produceert wijnen in diverse appellaties. Wij focusten vooral op deze uit Pouilly-Fuissé, daar waar het perceelsgewijze werk het meest ontwikkeld is. - Cuvée "Tête de Cru" 2010 is samengesteld met druiven van een 20-tal percelen. Van de oogst wordt 70% gevinifiëerd in eiken vaten (25% nieuw) en 30% in tanks. Het karakter van de wijn is mollig met smaken van gegrilde
POUILLY-FUISSÉ IN HET KORT Met een productie van 760 ha verspreid over vier gemeenten (Chaintré, Fuissé, Pouilly, Solutré-Vergisson) is Pouilly-Fuissé de grootste en meest versnipperde gemeentelijke appellatie in Bourgogne. De bodem is complex met diverse gronden op een gevarieerde ondergrond, voornamelijk bestaande uit kalksteen. De twee beroemde rotsen (Solutré en Vergisson) hebben een steil profiel omwille van het harde fossielkoraal die de erosie beletten. Ze zijn in feite het geologisch bolwerk van de appellatie. Pachten en verpachten zijn er nog steeds dagelijkse praktijken, wat verklaart dat jaarlijks zowat 500 oogsten worden aangegeven. De export floreert en de grote wijnhandelaars uit Beaune zorgen ieder jaar voor een bijzondere keuze in hun gamma. De diepgaande kennis van de diverse klimatologische omstandigheden heeft eigenzinnige wijnbouwers ertoe aangezet hun verschillende percelen apart te vinifiëren. Op deze manier ontstond een hiërarchische kwalitatieve rangorde van de gehuchten die op een dag misschien wel een keer tot ‘premier cru’ kunnen verheven worden. Dezelfde start vind je in Pouilly-Loché, Pouilly-Vinzelles en Saint-Véran. Het dossier is op dit moment ingediend bij het INAO en zit in de administratieve molen.
nootjes, mango, honing en crème brûlée: het archetype uit Pouilly-Fuissé. - "Les Combettes" 2011 (een perceel dat frisser gelegen is aan het extreem zuidelijke punt van Pouilly) heeft een meer strakke inhoud en een eerlijk karakter met minder molligheid maar meer variatie. - "Le Clos" is een perceel naast het kasteel. De vinificatie gebeurt uitsluitend in eiken vaten (80% nieuw). De 2011 toont zich zeer mannelijk, stevig en opulent. De smaak belooft een goed bewaarpotentieel. - Het perceel "Les Brûlés",ligt geheel zuidelijk georiënteerd op een steile helling. In 2010 werd een kruidige wijn gemaakt met temperament. De bouw is stevig ondersteund door een minerale zuurheid. Best een achttal jaren laten rijpen in de fles. - De apotheose kwam er met de cuvée "Vieilles Vignes" Vignes in de jaren 2010 en 2008. De druiven komen van de oudste wijnstokken (50 tot 80 jaar) van de beste percelen en gisten in nieuwe vaten. De 2010 is compact, krachtig en rasecht. Zijn aroma van zoethout en zijn strakke structuur zorgen voor een wijn met een grote bewaarkracht. In 2008, een jaar waarin het klimaat duidelijk koeler was, toont de wijn een mooie vlezigheid, een zonnig karakter met een stevige punch, een echte hartendief!
Denis Jeandeau: een volgende verdediger van biologische teelt
ANTOINE VINCENT - CHÂTEAU DE FUISSÉ
18 AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
Denis zelf installeerde er zich in 2006, hoewel zijn familie reeds vijf generaties wijn maakte. Het domein is slechts 1 ha groot. Om de opbrengst te vervolledigen koopt Denis druiven aan van 3,5 ha, druiven die hij zelf plukt en waarvoor hij een strikt en gedetail-
leerd werkdocument heeft opgesteld. De wijnstokken in Viré-Clessé en Saint-Véran bezitten het certificaat van biologische teelt. Deze in Pouilly-Fuissé niet maar worden integraal op dezelfde wijze behandeld. Het werk in de wijngaard van 1 ha wordt te paard uitgevoerd. De pluk is manueel en de fermentatie gebeurt met wilde gisten. Uit het geproefde gamma weerhielden we drie wijnen van de cuvée Secret Minéral in Pouilly-Fuissé, gemaakt met druiven van 50 jaar oude stokken die groeien op een hoogte tussen 350 en 450 meter. De bessen zijn pas laat in het seizoen rijp. 2011: heeft een groengele kleur, is rijk, complex en gekruid. De wijn toont een belangrijke hoeveelheid droogextract en een toets van vanille, wat hem heel verleidelijk maakt. 2010: dezelfde stijl maar met meer diepte en coherentie. Aroma’s van droog fruit, lichtjes gegrild, maken het geheel krokant. -2007: delicieus en rijk met een krokante materie van rijpe witte vruchten en een zijdeachtig raamwerk met een strakke inhoud. Zijn densiteit doet een lange bewaarmogelijkheid vermoeden.
Domaine Guérin & Fils in Vergisson In het begin, in 1984, telde het domein amper 2,5 ha. Langzamerhand werd er uitgebreid tot 14 ha verdeeld over 35 percelen binnen 3 appellaties: Puilly-Fuissé, Mâcon-Vergisson en Saint-Véran. Het grootste deel van de wijngaard wordt bewerkt. Het doel is in de toekomst de hele productie op het domein te bottelen. Op dit moment wordt nog een deel van de oogst naar handelaars gebracht. De pluk is voor 90% manueel en de fermentatie gaat door met de natuurlijke gisten.
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 19
De Saint-Véran ‘La Côte Rôtie’ 2011 wordt gemaakt met druiven van een warm perceel, geheel zuidelijk georiënteerd en waarvan de naam is afgeleid. De bessen worden gevinifieerd in fusten van 400 liter. Een deel daarvan is 1 tot 5 jaar oud en 15% is nieuw. De wijn rijpt een 12-tal maanden op deze vaten. Het resultaat is een ronde wijn, opulent met een zachte crèmeachtige textuur, opgetild door een smakelijk gegrild kantje. Een wijn die je 6 tot 8 jaar kunt bewaren. Pouilly-Fuissée ‘Les Crays’ 2011 leunt aan bij de zuidelijke heuvel van Vergisson. De bovengrond is minder diep en steenachtig op een blauwe marmerlaag. Logisch dat dit gehucht eens een ‘premier cru’ zal worden! De proeverij bevestigt de rasechtheid. Finesse, lengte en minerale elementen zijn de belangrijkste kenmerken. De wijn is zijdeachtig en helemaal niet lomp. €18.00
Jean Rijckaert: terugkeer in de tijd De Belg Jean Rijckaert vestigde zich in Bourgogne in 1997. Zijn eerste oogst (1998) viel samen met de creatie van de appellatie Viré-Clessé. Hij verrast ons met een fameuze verticale degustatie van zijn beste cuvée ‘Les Vercherres - Vieilles Vignes’ in alle jaargangen. De productie van deze wijn bedraagt ongeveer 3500 flessen per jaar. Dit is de proef op de som. Als inleiding legt Jean even kort uit hoe hij al die jaren heeft gewerkt. De oogst is verplicht manueel en wordt overgebracht in kleine kratjes van 40 kg. Niet gekneusd noch ontrist worden de druiven via een systeem gebaseerd op zwaartekracht in de pers gebracht. Het persen gebeurt langzaam en zacht, zowat als in Champagne. Er wordt slechts één pers gebruikt en gedurende het aflopen worden de sappen gescheiden zodat enkel de beste sappen terechtko-
men in zijn beste cuvée. Deze werkwijze wordt voor alle cuvées van het domein (5 ha) aangewend. Dit leidt tot een steeds terugkerende minerale stijl in alle wijnen. Wat de vinificatie aangaat wordt er gezocht naar dezelfde puurheid. Wilde gisten, zelden komt chaptalisatie voor, gisting en opvoeding in fusten, langzame malolactaatomzettingen en een zeer gemodereerde sulfiettoevoeging in drie fasen: bij het wegvloeien uit de pers, na de malolactaatgisting en bij de botteling. Jean experimenteerde met uiterst sulfietarme wijnen, maar in de meeste gevallen leidde dit tot een vervroegde oxidatie. De stijl Rijckaert is in eerste instantie gebaseerd op het prononceren van de zuurheid. Sommige jaargangen zoals 2008 lenen zich hier beter toe. 2009: mooie wijn, geslaagd, alle puzzelstukjes vallen prima in elkaar en vormen een harmonieuze wijn met droog fruit in de neus, een ronde smaak, rijk en crèmeachtig, een toets van vanille en goed ingepakte zuren. 2006: overrijpheid werd hier bekomen in niet minder dan 36 uur op sommige percelen, wat leidde tot wijnen met een hoog alcoholgehalte. In dergelijke omstandigheden speelt de aciditeit een grote rol als tegenpool voor dit rijpe karakter. 2003: zelfs in een atypisch jaar zoals 2003 verrast deze cuvée ons. Tertiaire aroma’s, verse champignons, gekonfijt en crèmeachtig, maar niet plat. 2005: Rijckaert opteerde voor de schroefdop maar zijn invoerders waren niet akkoord. Het experiment werd afgevoerd en lange tijd bleven deze wijnen in stock. Jammer want deze 2005 is een voorbeeld van jeugdigheid met zijn groengoudgele kleur. Kamperfoeliegeuren en acacia wisselen elkaar af. In de mond ontwikkelt zich een minerale stijl
JEAN RIJKAERT
en getuigt hij van een grote bewaarkracht. 2000: heeft praktisch geen sulfiet meegekregen. Dit is een verrassing. De kleur is nog jong en de geur wat gesloten, lichtjes gereduceerd. Na wat verluchten ontwikkelt de wijn een ronde stijl en beetje bij beetje geraken we overtuigd van de kwaliteit. De wijn is licht rokerig. 1999: op dronk. Een gekruide (nootmuskaat) complexiteit stort zich in een rijpe materie, voldoende ondersteund, en met een smaak van romige boter. 1998: de oudste jaargang van de familie heeft zo zijn eigen verdienste, gezien hij voor het eerst deel uitmaakte van het nieuwe verblijf. We zien de kleine reductie door de vingers en de wat zwakke zuurheid, maar kunnen het zoethout ten volle appreciëren. 2002: (onze favoriete wijn!) combineert klassiek en sensueel. In de neus zorgen tonen van onderbos voor een pak plezier. De stevige en gefundeerde smaak spreken voor zich. Zijn textuur, tegelijk compact en zijdeachtig, brengt ons helemaal in de ban van deze wijn.
Daniel Marcil
DENIS JEANDEAU
Lijst van de verdelers • Château de Fuissé - www.chateau-fuisse.fr • Domaine de la Pierre des Dames • Guerrin Nadine et Maurice - Quality Wine www.domaineguerrin.com • Maillet Nicolas - Art et Terroirs/Jacques Delire/ Bvmp/Proef de Passie www.vins-nicolas-maillet.com • Rijckaert - www.rijckaert.fr • Vignerons des Terres Secrètes - Vins et Compagnie www.terres-secretes.com/
19
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 20
IN VINO IN ALENTEJO
MONTE DA RAVASQUEIRA Monte da Ravasqueira beschikt over een wijngaard van meer dan 40 hectare, terwijl het domein zelf 3500 hectare telt. De geografische en klimatologische condities zijn excellent hier in het noorden van Alentejo.
I
n het begin van de jaren 2000 werden er enorme investeringen gemaakt, niet alleen op gebied van de aanplant maar eveneens qua oenologisch materiaal, meteorologische apparatuur en fytosanitaire installaties. Bij al deze investeringen zitten ook diverse infrastructeren gerekend die deel uitmaken van een ambitieus wijntoeristisch project.
De wijngaard De elf wijnpercelen strekken zich uit over een golvend en heuvelachtig landschap met bodemstructuren die van graniet tot kalk gaan, zonder het beetje schist te vergeten. Perfect om de wijnen van een zekere minerale structuur te voorzien, die enigzins nog versterkt wordt door de grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Allemaal condities waar wijngaarden in het zuiden van Alentejo niet van kunnen profiteren. Van in het begin wou eigenaar Pedro de Mello proeven uitvoeren met diverse druivenrassen. Hij liet zowel lokale druivenrassen aanplanten, waaronder touriga nacional, touriga franca, aragonez, trincadeira en alicante bouschet, als meer internationale variëteiten zoals cabernet sauvignon, petit verdot, pinot noir en syrah. Hetzelfde geldt voor de witte wijnen met antão vaz, arinto en alvarinho contra sémillon, viognier en chardonnay.
zeven druivenrassen verenigt, de vijf eerder opgesomde lokale druiven plus syrah en pinot noir. De 2011 is een volle wijn, rijp en met veel zwart fruit (kers en zwarte bes), evenwichtig en fijn met veel mooiere tannines dan we gewend zijn van wijnen uit Alentejo. De 2010 is meer open en bezit een complexe neus van rozen, zwart fruit en specerijen. Zijn smaak is opmerkelijk, een vitale en persistente wijn die kracht en evenwicht associeert. De rijping in barriques voor 80% accentueert de elegantie van deze volle wijn, zonder dat het hout gaat domineren. In wit valt de wijn op van vier druivenrassen (arinto, alvarinho, sémillon en viognier), en dat door zijn verbluffende minerale frisheid.
Bernard Arnould
De wijnen Het spreekt haast vanzelf dat er meerdere en vooral ook verschillende wijnen worden geproduceerd. Zo is er de vineuze rosé op basis van touriga nacional en syrah met zijn mooie textuur, heel fris en fruitig die tegelijk ook bijzonder pittig is. Nog een zwak heb ik voor de Monte da Ravasqueira tinto die
20
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
Lijst van de verdelers • Ravasqueira - Entrée des Artistes/Gecofi www.ravasqueira.com/
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 21
WIJN ONDER VRIENDINNEN
SPAANSE WIJNEN
MET EEN PAELLA Het kader is fantastisch, inclusief een blauwe hemel en perfecte temperaturen om met een stel vriendinnen een selectie Spaanse wijnen te proeven met een paella. Het lijkt wel vakantie! Behalve dat we nog een reeks wijnen moeten proeven en proefnotities moeten nemen. Op het programma staan: paella uit Asturias, vier witte wijnen, drie roséwijnen en zes rode wijnen.
D
e aanwezige vriendinnen zijn totaal geen wijnkenners maar houden wel van lekker eten, zijn nieuwsgierig en dol op nieuwe ontdekkingen, zowel op culinair vlak als op wijngebied. Het enige wat we nodig hebben is een goed plan. We vertrouwen elkaar, kennen elkaar, delen dezelfde ideeën en hebben vaak ook dezelfde smaken! Er is niets dat ons tegenhoudt om stap voor stap de wijnwereld
te leren kennen, een wereld vol gepassioneerde kenners waar sommigen de weg in kwijt geraken en zodoende de wijnkeuze steevast aan hun echtgenoot, vriend of vader overlaten, omdat ze denken dat die er meer van afweten … Maar daar denken wij het onze van. De paella werd klaargemaakt door een Spaanse traiteur in Waterloo (Delicias de
España) met daarin grote garnalen, pijlinktvisjes, venusschelpen, kippenvleugels en kippenboutjes. Helemaal in evenwicht, perfect gaar, met een vleugje saffaan, precies zoals het hoort. Unaniem vonden we dat de witte wijnen er het beste bij combineerden. De roséwijnen waren iets te aromatisch, buiten eentje, om bij de paella te passen. En de rode wijnen bezaten, ook buiten één wijn, te veel alcohol, waardoor de combinatie tussen wijn en gerecht totaal onharmonisch werd. Het startschot werd gegeven met een witte wijn uit Andalucía, geproduceerd door Bodegas Toro Albalá: Eléctrico Joven 2012 D.O. Montilla-Moriles. Eerder gereputeerd voor pedro ximénez-wijnen in zeer grote oplages, is dit een droge en frisse wijn met een opvallend complexe geur en smaak. Op basis van pedro ximénez, layrén, baladi en verdejo bezit deze wijn aroma’s van appel en tropisch fruit, afgewerkt met wat specerijen die het erg goed doen in combinatie met de saffraan in onze paella. Op de tong ervaren we een lichte tinteling, een beetje als een kleine elektrische schok. Niet voor niets heet hij Eléctrico! Verrassend. €7.03
21
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 22
WIJN ONDER VRIENDINNEN
Vervolgens viel de Quintaluna 2011 uit D.O. Rueda, ten noorden van Madrid, in de smaak. Totaal anders dan de vorige wijn. Hier hebben we te maken met een wijn van één druivenras, verdejo, die twee maanden op inox tanks verbleef. Fruitige neus, tikje grassig, aangevuld met witte bloemen, abrikozen, perziken en citroenen. Karaktervol van smaak, intens, vet en met diepgang, terwijl hij toch uitzonderlijk fris blijft. Een witte kwaliteitswijn die zowel erg goed met de zeevruchten als met de kip combineerde. €9.45 De Oliver Conti Treyu 2011 uit D.O. Empordà (Catalunya) verdeelde ons clubje. Qua geur konden we er niet veel uit opmaken. Maar wat een smaak, bijna explosief! Door de 70% gewürztraminer in de samenstelling vielen er sommigen voor zijn aroma’s van peer, ananas en hele rijpe banaan met impressies van rozen en citrus. Tikje bittere finale wel. Sommigen van ons hadden hem liever wat koeler gehad en eerder als aperitief gedronken. €9.50 Wat rosé betreft vielen we unaniem voor de Jané Ventura Selecció Rosat 2012 uit Penedès. Bijzonder smakelijk, deze wijn uit Catalunya afkomstig van vijftien wijngaarden met oude wijnstokken aangeplant. In de neus domineren kersen, razendsnel opgevolgd door aroma’s van melkchocolade. Het lijkt wel een Mon Chéri! Rijk van smaak, een intens plezier van fruit met chocolade. Een lekkere fles wijn die snel leeg was en samen met de paella voor een uiterst evenwichtige combinatie zorgde. €9.35 Over naar rood. Die ene fles met kurksmaak niet meegerekend, hadden we na alle andere wijnen een algemene indruk. Wij, NoordEuropeanen, hebben het moeilijker om bij paella krachtige en alco-
holrijke wijnen te drinken. Maar de Viña Urbezo 2011 Cariñena van Bodegas Solar de Urbezo vonden we daarentegen wel heel erg passen! Deze wijn uit de streek van Aragón bezit een kersenrode kleur met een hint van paars en ruikt naar bloemen, balsam, zoethout en geurig fruit als kersen, pruimen, frambozen en bramen. Zachte aanzet, fluwelig, smakelijk en evenwichtig, met een complexe, elegante en lange afdronk. Heerlijke wijn! €8.35 Een ontzettend leuke avond, interessant en amusant was het. We hebben ervan genoten om over een onderwerp te praten dat geen van ons volledig meester is. En na elke geur en elke slok gooiden we onze persoonlijke meningen en impressies op tafel. Zelfs het gebruik van de spuwemmer was regelmatig hilarisch. Ook hebben we ons een breuk gelachen om sommige originele en zeer creatieve aroma’s die we dachten te ruiken of te proeven in de wijnen. Aroma’s die daarom niet altijd op evenveel begrip konden rekenen, maar wel gerespecteerd werden. Kortom, een ongelooflijk sympathieke en inspirerende avond waar Spanje op een schitterende manier in beeld kwam.
Julie Verbeke
Lijst van de verdelers • Jané Ventura - Buena Vida* - http://janeventura.com • Oliver Conti - Alhambra* - www.oliverconti.com • Quintaluna - Ad Bibendum* • Solar de Urbezo - Buena Vida* http://www.solardeurbezo.es • Toro Albalá - Buena Vida* - www.toroalbala.com
Verdelers Torres Belux : La Bodega de Javier à Saive (Liège) - Bernard Massard (Grand-Duché de Luxembourg) - Velu Vins (Brussels) - De Clerck wijnen(Kortrijk) - Bollaert (Gent) - Global Wineries(Antwerpen) - ISPC (Liège & Gent)
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 23
DOMEIN ONDER DE LOEP
QUINTA DE LEMOS, NIEUWE STER IN DE DÃO Het verhaal begint in 1997. Celso de Lemos, een textielhandelaar afkomstig uit de regio, koopt 5 ha in Silgueiros, nabij Viseu, met het idee een wijn te maken voor familie en vrienden. Al snel breidde deze ambitie zich uit en groeide het domein tot de huidige oppervlakte van 50 ha.
D
e wijngaard zelf beslaat zowat 25 ha. Daarnaast zien we er 8 ha olijfbomen en de rest is voorbehouden voor bos, bijenkorven en fruit. Het wijnareaal was een mengeling van rode en witte druivenrassen. In 2000 en 2001 besloot Celso alles te rooien en te beginnen van nul, naar Bordelees model. Om zijn wijnen op de kaart te zetten deed Celso beroep op de jonge oenoloog Hugo Chavez, de zoon van een oude jeugdvriend. Hugo is een toegewijde
CELSO DE LEMOS
en zeer speciale wijnmaker. Hij dirigeerde van in het begin de aanplant, de keuze van de druivenvariëteiten, de organisatie van de wijnkelder en de opvoedingsruimte. Hij is als het ware de dirigent van dit wijnavontuur. .
Het reliëf ten dienste van de architectuur
Het gebouw dat alle technische operaties groepeert, werd neergezet in 2004. Bij het originele concept werd gebruik gemaakt van de helling van het terrein. Van de receptie van de oogst tot de botteling gebeurt alles in functie van de zwaartekracht. De ruimten waar de oogst binnenkomt, liggen op het bovenste gedeelte. Van hieruit heb je een prachtig panoramisch zicht op een groot deel van het domein. Lokale materialen zoals graniet, hout en terracotta werden gebruikt zodat het gebouw volledig geïntegreerd lijkt in het landschap. De wijnkelder is eveneens heel erg functioneel geconstrueerd. Twee reeksen van kleine stalen tanks staan tegenover elkaar (nodig voor de aparte vinificatie van percelen), terwijl onderaan grote conische fusten zijn ondergebracht. Het lagere gedeelte, zowat acht meter diep, is voorbehouden voor de geconditioneerde opslag van flessen. De
ondergrondse kelder is uitgehouwen in de granietlaag waarbij de enorme blokken in hun oorspronkelijke staat zijn gebleven. Deze ruwe schoonheid draagt bij tot de constante temperatuur (16°C) en de vochtigheid van de ruimte. Je merkt dat hier over ieder detail is nagedacht om zo weinig mogelijk energie te verbruiken, een waar model in zijn genre!
Klimaat Vier bergketens bakenen de wijnkundige regio van de Dão af: Serra da Estrela, Serra do Caramulo, Serra do Buçaco en Serra da Nave. De vier halve manen die het logo van het domein vormen, refereren naar deze ketens die van primordiaal belang zijn door hun natuurlijke afscherming voor klimatologische excessen zoals vochtige winden van de Atlantische Oceaan en de continentale hitte. De waterreserves ontstaan grotendeels uit de winterse regenval. De zomer is heet en zeer droog. De lange herfst favoriseert de rijpheid van laatrijpende druiven zoals touriga nacional. Anderzijds moet er rekening gehouden worden met de regen die systematisch arriveert met de herfst-equinox en die twee weken kan aanslepen. Dit was het geval in 2012.
23
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 24
DOMEIN ONDER DE LOEP
Moderne wijngaard met traditionele druivenrassen Het domein situeert zich op het plateau van Beira Alta op een hoogte van 340 meter. De druivelaars staan aangeplant met een densiteit van 6060 stokken per ha. Dit heeft als doel het rendement van het fruit te beperken per stok. De stokken zijn gesnoeid volgens het model van dubbele Guyot en worden geleid over vier draden, twee vaste en twee flexibele. Het gemiddelde rendement overschrijdt de 30 hl/ha niet. De bodem wordt regelmatig bewerkt om de oppervlakteworteling en de groei van onkruid af te remmen. Er worden geen herbiciden gebruikt. Er zijn meerdere onderstokken en men koos voor deze met een diepe worteling die de waterstress aankunnen. De gronden met een hoge zuurgraad (pH tussen 4,5 en 5) worden regelmatig van kalk voorzien om het evenwicht te bewaren. Wat de samenstelling betreft, is de bodem vrij homogeen en heeft deze een zanderige bovenlaag met losse graniet die rust op een oerrots van graniet. Anderzijds zijn de waterreserves in de diepere lagen van de diverse percelen heel variabel, wat een verschillende rijpheid veroorzaakt. Bij het organiseren van de oogst wordt daar rekening mee gehouden. De manuele pluk in kleine kratjes gebeurt steeds ’s nachts door een vrouwelijk team. Alle aangeplante druiven zijn autochtoon: touriga nacional voor 60%, tinta roriz voor 20%. Alfrocheiro en jaén verdelen de resterende oppervlakte. Tot recent bestond het areaal enkel uit blauwe druivenrassen, maar op vraag van mevrouw Lemos, een fan van witte wijn, heeft men een klein stukje terrein van 0,25 ha geënt met encruzado. De eerste trossen werden geplukt in 2012.
HUGO CHAVEZ
24
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
DÃO, EEN OUDE WIJNGAARD DIE VAN HEEL VER KOMT Dão in Portugal is een van de oudste wijngaarden, maar kreeg niet altijd de reputatie die deze regioverdiende. Een kleine terugblik. Op het einde van de 19de eeuw kende de wijn zijn glorietijd en redde hij de Franse markt in volle druifluiscrisis (1863). Dit zou echter niet lang duren, gezien dit allesvernietigend insect almaar uitbreidde en ook de Dão bereikte in 1881. Langzamerhand verminderde de aandacht voor touriga nacional, de symbolische druif van de streek, ten voordele van hybriden die makkelijker te telen waren, maar die eerlijk gezegd eerder banale wijnen leverden. Binnen de reeks van tegenslagen was er ook nog de trieste periode onder dictator Salazar, die allesbehalve een hedonist was. Uiteindelijk stelt de regering in 1949 de oprichting voor van enkele (tien in totaal) coöperaties en schenkt hen het monopolie om wijn te maken. De race richting ondergang was begonnen. De beste en de slechtste druiven werden samen gefermenteerd met als doel een drank te produceren bestemd om de dorst te lessen van de lokale bevolking en de kolonies te bevoorraden aan zeer lage prijzen. Op deze manier geraakte de gereputeerde regio die sinds 1908 faam genoot als een van de eerste afgebakende zones, een soort van AOC avant la lettre, in verval. Pas door de toetreding van Portugal tot de EEG in 1986 begonnen privaatondernemingen zich te vestigen in de Dão. Met deze nieuwe bedrijvigheid kwamen er ook meer kwalitatieve wijnen. Vandaag gebruikt men nog steeds de traditionele vorm van telen in de wijngaard. Het kweken van meerdere gewassen is nog steeds in, vaak samen met olijfbomen (zie ook de foto waar zeer kleine percelen als hagen de tuintjes beschermen). De Dão blijft de meest versnipperde wijngaard in Portugal, wat het behoud van de coöperaties favoriseert. Iedereen heeft wijnstokken. Zowat 90% van de telers produceren niet meer dan 5000 liter wijn per jaar. Parallel met deze familiale landbouwcultuur ontstonden moderne domeinen die niet moeten onderdoen voor deze uit Bordeaux of Californië. Het zijn vooral deze domeinen die deel uitmaken van de internationale markt. Als voordelen hebben ze autochtone druivenrassen met een groot potentieel, gekoppeld aan de verbazingwekkende granietbodem die een zeer voorname rol speelt.
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 25
De wijnen, blends en solo’s Alvorens te worden gecommercialiseerd, verfijnen alle wijnen gedurende vijf jaar op het domein. Het parcours van de wijn is verbazend. Na de fermentatie worden de wijnen gedurende één jaar bewaard in stalen tanks en pas na deze periode worden ze overgebracht naar houten vaten voor een rijping van 15 tot 18 maand. De eikenhouten vaten zijn medium gebrand en het deel aan nieuwe vaten varieert. Voor één druivenras wijnen varieert de hoeveelheid nieuwe eik tussen 10 à 25%. Enkel voor de cuvée Dona Georgina wordt in bepaalde jaren een uitzondering gemaakt en wordt de wijn opgevoed in 100% nieuwe eikenhouten vaten. Na hun rijping in houten vaten keren de wijnen terug naar de stalen tanks voor een jaar, alvorens te worden gebotteld. Iedere variëteit (vier rode en één witte) heeft zijn eigen tanks, wat erg praktisch is voor wijnen van één druivenras. Deze methode is eerder ongewoon in de regio, maar laat mooie combinaties toe aan tafel. In het algemeen hebben deze ‘monocépagewijnen’ mij heel aangenaam verrast. Elke wijn heeft een eigenzinnig karakter. Het andere gamma van het domein is een eerbetoon aan de vrouwen in de familie. De cuvées dragen namen zoals Louise, Santana en Georgina. Het betreft assemblages van twee of meerdere druiven, al naargelang de kwaliteit van de jaargang en de verhelderende inspiratie van Hugo Chavez. Voor al deze cuvées is de voornaamste druif touriga nacional. Dona Georgina, beschouwd als de topwijn van het domein, wordt samengesteld met een selectie van de beste wijnen van touriga nacional (80%) en tinta roriz (alias tempranillo).
Hartendieven Mijn eerste keuze gaat naar Alfrocheiro Preto, een wijn met een intense robijnrode
kleur, een overweldigende geur van veldbloemen en een zijdeachtige body, perfect smakelijk. De wijn heeft een licht Bourgondisch kantje dat hem lieflijk maakt. Ook Tinta Roriz is schitterend. Voor deze wijn wordt op chirurgische wijze ingegrepen, besje per besje net voor de rijping om het rendement voor een derde te verminderen. De 2010, nog steeds in de opvoedingsfase toont een tanninerijke materie, compact en rasecht, aromatisch en met een accent van rijp zwart fruit. De 2012, voor de opvoeding op hout, bezit bakken fruit op een basis van kruiden en onderbouwd door een lading tannine van grote kwaliteit. Veelbelovend! Hugo stelt voor de Touriga nacional 2012 te proeven op twee manieren. In een eerste pipet komt sap van de oogst van vóór de regen: de wijn heeft een diepe paarse kleur, een geur die lichtjes gereduceerd is, een smaak gedrenkt door zwart fruit met een
zachte rondheid, strakke tannine en een compacte en sobere materie. De tweede slok, sap van de oogst begin oktober na de regen, levert een wijn met een lichtere indruk, een mooie finesse en een bloemig karakter. De wijn is luchtiger en toont minder diepte. Beide wijnen worden apart opgevoed en het voortdurend proeven zal uiteindelijk de bestemming bepalen. Het vatstaal van Encruzado 2012, de enige en zeldzame witte wijn van het domein, toont een smakelijke en romige rondheid. Het rijpe fruit is exotisch (mango en papaja). Het staal uit de stalen tanks wordt gekenmerkt door een minerale stijl. De assemblage laat toe een harmonieuze wijn te creëren.
Een laatste woord Ondanks de nog jonge wijngaard staan de wijnen van Quinta de Lemos reeds tussen de grote. Al het geleverde werk en de gedane investeringen beginnen vandaag vruchten af te werpen. In tegenstelling tot vele andere domeinen maakt men geen instapwijn. Alle wijnen zijn premiumwijnen, wat een gedurfde onderneming is. Tot slot wil ik de familie Lemos graag bedanken voor het voortreffelijk onthaal.
Daniel Marcil Noot: meer uitleg over de variëteit jaén vind je in de rubriek Vergeten Druivenrassen.(Nr160)
Lijst van de verdelers • Quinta de Lemos - The Sol Ar - www.thesolar.pt/
25
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 26
PUUR NATUUR !
AAN HET BUFFET VAN MOEDER NATUUR
EN IN HAAR BIBLIOTHEEK Jérôme van der Putt neemt ons mee naar het Buffet de l’Hôtel de Ville in Brussel, maar ook naar Tavel. En daarnaast stelt hij een boek voor … heel natuurlijk allemaal.
Puur natuur in dit buffet Het BHV (Buffet de l’Hôtel de Ville) opende in 2004, met aan het roer Frédéric Verhulst, ontwerper van beroep. Sedertdien brengt hij er een vlotte keuken, met superverse gerechten van een onvergelijkbare kwaliteit, elke dag anders, met veel groenten die hij rechtstreeks uit de biotuin van zijn vader haalt. Alles is trouwens bio, behalve de wijnen die hij onmiddellijk bij de producenten aankoopt en die veel meer dan bio zijn, puur natuur zelfs! Het BHV is hoofdzakelijk ‘s middags open, met uitzondering van sommige feestelijke vrijdagavonden. Van in het begin kun je er natuurlijke wijnen kopen, niet onmiddellijk gekende namen maar eerder wijnen die in kleine hoeveelheden worden geproduceerd, zoals de wijnen van Christian Venier en Pascal Potaire in de Loire, Loïc Roure in de Roussillon, Cyril Alonso in de Rhône en Bourgeois-Diaz in Champagne. Maar samen met zijn kompaan Matthieu Vellut stortte Frédéric zich ondertussen in een nieuw wijnavontuur. Het is een soort van wijnevangelisatie voor kleine en grote horeca- of wijnzaken in Brussel en omstreken.
26
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
Aan de basis ervan ligt een bedroevende vaststelling, die me trouwens heel bekend voorkomt. Niets is zo makkelijk dan een brasserie in Brussel binnenstappen en uit een ruime keuze een kwaliteitsbier bestellen.
Maar wat als je liever een glas wijn drinkt? Juist, doffe ellende. Voor de liefhebbers van vlotte wijnen waar niet mee geknoeid werd, wijnen met fijne aroma’s en smaken, producten waar Moeder Natuur fier op kan zijn, daar is het huilen met de pet op. De gemiddelde kwaliteit van een pint bier in om het even welk café ligt vrijwel altijd hoger dan het glas wijn dat er geserveerd wordt, dat vaak van een beschamend niveau is. Buiten in enkele vooruitstrevende zaken waar het accent op kwaliteitswijnen ligt, etablissementen waarvan het aantal langzaam maar zeker stijgt, worden wijnen per glas nog steeds verwaarloosd. En om dus geen brandend maagzuur te krijgen, drinkt de wijnliefhebber liever (en met plezier) een frisse pils van brouwerij Dupont, bijvoorbeeld. Deze trieste situatie kon niet langer blijven duren. Zo creëerden Fred en Matthieu, die uitstekende en allesbehalve dure ‘vins naturels’ op de kop tikken, Vin Naturel (www.vinnaturel.be). Het is een commerciële structuur die als doel heeft producten door hun charme (of kracht) te introduceren bij een zo groot mogelijk aantal zaken die wijn verkopen, interessante flessen die vlot wegdrinken.
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 27
Het is een initiatief dat aanmoediging verdient, ervan dromend dat op een dag deze twee fans van natuurlijke wijnen hun doel bereikt hebben en dat we in gelijk welke zaak zonder enig risico een goed glas wijn kunnen drinken dat smakelijk, gezond en niet duur is. Op hun website vinden we zinnige argumentaties over hun instelling, de wijnen die ze voorstellen en waar we die kunnen kopen (wijnhandels, bars, delicatessenzaken en andere verkooppunten). Ter illustratie proefden we de Little Garance, een pure vermentino, een Vin de Pays des Côteaux du Pont du Gard van domein Rouge Garance dat in de Gard ligt, tussen Orange en Nîmes. De biologische druiven worden manueel geoogst en de vergisting verloopt uitsluitend met eigen gisten. Buiten een minimale dosis sulfiet, tussen 20 en 25 mg/l voor deze cuvée, komt er geen enkele andere stof aan te pas. Het resultaat is een zeer heldere wijn met aroma’s van gemaaid hooi, meloen en sinaasappelschil. Deze kwaliteitsvolle natuurlijke wijn, fijn en goed gemaakt, kost 8,50 euro. Fred en Matthieu zijn goed bezig, dat staat vast!
die enkel van goede dingen houden, in het bijzonder van goede ‘vins naturels’. Jean-Paul was een gedreven uitgever, precies en zonder concessies, die lezers originele werken voorstelde met tal van uiteenlopende onderwerpen maar waar zeer regelmatig goed eten en drinken in terugkwam. Natuurlijk, welteverstaan. ‘Tronches de vin’ is een project dat initieel aan Jean-Paul Rocher werd voorgesteld door vijf bloggers (Olivier Grosjean van de Blog d’Olif, Antonin Iommi-Amunate van de blogs Vindicateur en No Wine is Innocent, Guillaume Nicolas-Brion van de blog Du Morgon dans les Veines, Philippe Rapiteau van de blog La Pipette aux 4 vins en Éva Robineau van de blog Oenos). We vinden er de voorstelling in terug van een honderdtal wijnbouwers, met karakter uiteraard, mensen die échte wijnen maken, met hun handen, puur en alleen van druiven, zo natuurlijk mogelijk. Daarnaast is er een praktische gids met daarin een reeks wijnhandels, voor het grootste deel in Frankrijk, maar ook in België, Argentinië, Denemarken, Spanje, de Verenigde Staten, Italië, Georgië, Japan en
lutie. Het was het eerste wijnjaar van deze cuvée op basis van 100% grenache, geproduceerd in een jaar dat er grote problemen met meeldauw waren, wat voor extreem lage opbrengsten zorgde. De wijnstokken staan op een ondergrond van blauwe mergel aangeplant, wat voor florale aroma’s in de wijn zorgde. Deze wijn zag bovendien geen hout. Als een schoolvoorbeeld van natuurlijke wijn zijn Erics wijnen weinig of niet gesulfiteerd. Tijdens de assemblage kreeg deze cuvée slechts 10 mg/l mee. In het geval dat hij toch een beetje sulfiet moet toevoegen, doet Eric dat liever tijdens de assemblage dan tijdens de botteling. Volgens hem verteren de wijnen dat dan beter. In enkele jaren tijd kreeg deze wijn een prachtige kleur van sinaasappelschil, heel helder voor een grenache, met een neus van fijne kruiden, bloemen en saffraan. Een voorbeeld van finesse, evenwicht en elegantie. Enkele cuvées van dit domein worden in België verdeeld door Robert Van den Hove, niet ver van Gent. (www.rrrhone.be)
Jérôme van der Putt
BHV - Maurice Van Meenen-plein 33a 1060 Brussel - http://lebhv.be/
Uit literaire hoek Het boek Tronches de vin, le Guide des Vins qu’ont de la Gueule aanhalen, uitgegeven door Editions de l’Epure/Marie Rocher in Parijs afgelopen lente, geeft me de kans een hommage te brengen aan Jean-Paul Rocher, gepassioneerd uitgever en tegelijk geboren Parijse mopperaar, kok, geleerde en grote vriend van Marcel Lapierre die hij september 2012 vervoegde - enkele dagen later dan Christian Chaussard - in het paradijs voor zij
zelfs China! Want in wat voor een wereld leven we: epidemieën overal, is er dan geen welzijn meer? www.epure-editions.com/
Favoriet in Tavel Eric Pfifferling die Domaine de l'Anglore in Tavel runt, is een groot wijnmaker. De recente degustatie onder vrienden van de Terre d’Ombre 2008 die nog ergens in mijn kelder lag, bleek een enorme ‘vin nature-belevenis’, super verfijnd en met een verbluffende evo-
27
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 28
EXTREME WIJNGAARDEN, EXTREME WIJNBOUWERS
OP DE TOP VAN
FLEURIE Duizelingwekkend Beaujolais. Valleien en heuvels volgen elkaar in een sneltempo op, aan elkaar geknoopt door wegen die er doorheen lopen. In Fleurie kijkt de Chapelle de la Madone op 400 meter hoogte uit over de wijngaarden. En net op die steile flanken maakt een domein er wijnen.
Een pittige heuvel Van veraf gezien lijkt het niets. Maar eens je op de top staat, aan de voet van de kapel, lijkt het dorp Fleurie wel heel erg klein. De berg van La Madone is het hoogste punt van de 850 ha wijngaard van Fleurie, waar wijnvelden zich een weg banen naar de top. Op de zuidelijke flanken bedraagt de hellingsgraad maar liefst 50%, een stijloefening of evenwichtsoefening voor de wijnbouwer die daar tussen de keien zijn wijnstokken moet verzorgen.
28
- de lagere sectoren, onder het dorp, met meer diepere terreinen van zand en klei. Fleurie telt in totaal 13 ‘lieux-dits’ of ‘climats’, waarvan dat van La Madone. De naam Fleurie heeft niets te maken met bloemen. In een oude legende is er sprake van een Romeinse legioensoldaat die Florus heette en die op een van de heuvels zijn domicilie zou gehad hebben. Er werden echter nooit pluimen, een helm of wat dan ook gevonden, maar goed.
Fleurie, een reliëf in roze
GEOLOGISCHE GESCHIEDENIS
De wijngaard van Fleurie wordt gevormd door heuvels aan de rand van het Centraal Massief met een aaneenschakeling van kammen, waaronder de Fût d’Avenas, Col de Durbize, Col des Labourons en Pic Reymont. De heuvels gaan van steile hellingen die starten op 450 meter hoogte en eindigen in zachte glooiingen rond 220 meter. De wijngaard van Fleurie bestaat uit één volledig stuk. Bijzonder is dat de grond zeer homogeen is. In tegenstelling met andere Crus van Beaujolais treffen we hier enkel granietachtig zand met een roze tint. Uit deze ontbonden rotsformaties ontstaan elegante en fruitige wijnen. We onderscheiden twee zones: - de hoge en steile delen aan de voet van de La Madone met een magere, zure en schrale ondergrond.
Op het einde van het tertiair, tijdens het ontstaan van de Alpen, werd het reliëf getekend door een hoge magmatische en tektonische activiteit. Zo kwam de Beaujolais hoger te liggen om uiteindelijk een grote horst te vormen, een stuk land dat door de druk omhoog kwam en vandaag duidelijk een onderscheid vormt met de slenk, het deel dat tijdens hetzelfde proces naar beneden zakte. In het westen is dat de vlakte van Forez en Roannais en in het oosten dat van Bresse. Vervolgens werd het reliëf verder getekend door erosie (vooral tijdens interglaciale tijdperken) en werd er op de bodem van de valleien sediment van zand en klei afgezet om zo tot het huidige profiel te komen.
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
Fleurie 2011 Domaine de la Madone Robijnachtig karmijnrood, kruidig geurend naar peper en Poudre d’Iris. Heel floraal allemaal komen er nog extra geuren van pioenroos en viooltjes bij, vooraleer ons te verwennen met parfums van vlierbes, zwarte bes en cacao. Krokant van smaak en mooi fruitig, onderstreept door de specerijen, aangenaam fris. De tannines zijn een klein beetje rustiek, wat voor een dynamisch reliëf zorgt en waardoor we zin krijgen om de wijn opnieuw te proeven, en opnieuw. Een Fleurie die prettig wegdrinkt, voor zij die houden van vlot en smakelijk. De jonge wijnstokken zijn 45 jaar oud, waarbij de gamay tien dagen ‘semi-carbonique’ inweekt en een verdere opvoeding krijgt op tanks.
Het domein De wijngaard van 13 ha ligt rondom de helling van La Madone. Door zijn uitstekende ligging ten opzichte van de zon wordt deze wijngaard aanzien als een van de beste climats van Fleurie. Reeds vijf generaties lang is het domein eigendom van de familie Despres. Vandaag runnen Jean-Marc en Maryse Despres het bedrijf.
Marc Vanhellemont Lijst van de verdelers • Madone - Cosmovin/Vignoble International/ Wijnrank - www.domaine-de-la-madone.com
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 29
WIJN & KUNST
RENOIR, DE SCHILDER DIE VAN
WIJN HIELD Gehuwd met een dame uit de Aube verblijft Pierre-Auguste Renoir dertig zomers van zijn leven in Essoyes, een klein wijnmakersdorp aan de grens met Champagne en Bourgogne, niet ver van Riceys. Hij heeft er uitstekende relaties met de wijnbouwersgemeenschap, wat duidelijk te zien is in meerdere van zijn werken.
DE WIJNGAARDEN (EN DE DRUIVENPLUKSTERS) INSPIREERDEN RENOIR MEER DAN EENS.
I
n 1896 koopt de schilder een huis in Essoyes. In de verkoopakte staat dat er zich op het terrein ook een wijngaard bevindt. Door geschriften weten we zelfs dat die met gamay stond aangeplant. Destijds was gamay trouwens erg populair in de regio van Barrois. Ook in Champagne was dit druivenras toegelaten, zelfs tot in de jaren 30. Jammer genoeg werd Renoirs wijngaard door de druifluisplaag volledig vernietigd.
Het verhaal achter de wijn Van zodra de zomer eraan komt, verkast Renoir naar Essoyes en vertrekt daar opnieuw van zodra het herfst wordt. Hij trekt dan naar het wat zachtere Cagnes-sur-Mer, reumapatiënt als hij is. Renoir heeft nooit wijn gemaakt, maar apprecieerde het wel. Zijn zoon Jean Renoir vertelt erover in zijn memoires: ‘Zijn smaak voor wijn was dezelfde als zijn smaak voor kunst en de allegaartjes die je in Bercy kon drinken waren voor hem even ellendig als meubelen die in serie werden gemaakt. Achter de wijn wou hij de wijnbouwer vinden en zijn wijngaard, net zoals hij achter een schilderij de kunstenaar wou vinden en de natuur die hem inspireerde.’ Renoir had gerust een wijnproever voor In Vino Veritas kunnen zijn! Pierre-Auguste Renoir had in Essoyes tal van vrienden-wijnbouwers en schilderde graag
de regio, zoals in Le Printemps à Essoyes uit 1900. Hij houdt van de kleuren van de streek, de wijngaarden, zelfs al heeft zijn meest beroemde schilderij van een wijngaard het hinterland van Cagnes als decor. Heel zijn leven lang als artiest schildert hij tal van maaltijdtaferelen, picknicks in de natuur, caféscènes waar vaak een fles wijn op afgebeeld staat, zoals in Le Déjeuner des Canotiers (1881) of Le Repas des Vendangeuses (1888) – de vrouw met de mand is trouwens zijn echtgenote Aline. Hij schildert enorm veel wijnbouwers en wijnbouwsters. Pierre-Auguste Renoir zegt zelf: ‘Ik amuseer me bij wijnbouwers omdat ze genereus zijn.’ Vreemd genoeg zien we op zijn werken meer rode wijnen dan champagne, ongetwijfeld omdat hij zich eerder interesseert voor de gewone man en ook omdat Barrois in die tijd eerder een wijnstreek was voor stille wijnen. Rechtstreekse getuigen hebben we niet, maar naar het schijnt dronk Renoir zelf eerder rode wijn, helder en pittig!
Champagne naar Renoir Het huis van Renoir in Essoyes, met zijn atelier, is vandaag een museum waar we een niet onaardige collectie wijnstokken zien, verzameld door Renoir zelf die van hun grillige vormen hield.
In het dorp vinden we ook een champagnehuis, Maison Charles Collin (alias de coöperatie van Fontette). Zij brachten een cuvée uit, La Belle Gabrielle, ter herinnering aan de kunstenaar, of liever aan een van zijn belangrijkste modellen: Gabrielle Renard. Ze was een nichtje van Renoirs vrouw Aline, die zelf geboren werd in Essoyes, en werkte voor de familie als kindermeisje. En niet alleen dat dus. Ook is ze te zien op de werken Femme nue couchée en Gabrielle à la Chemise ouverte. Wat de cuvée betreft, die bezit 80% chardonnay (even ondeugend en charmant als de blik van het model) en 15% pinot noir (even vol als haar lippen). Zeg nu nog eens dat je kunst niet kunt proeven.
Hervé Lalau Lijst van de verdelers • Champagne Charles Collin - Des Vins*/ Pascal Wellens - www.champagne-charles-collin.com/
29
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 30
VERGETEN DRUIVENRASSEN
DE SICILIAAN
FRAPPATO Een frappante druif ... door zijn kleur, zijn weelderige groei en zijn frisheid. Nochtans kom je zelden de druif alleen tegen, tenzij in combinatie met nero d’avola zoals in de beroemde Cerasuolo di Vittoria DOCG, de Siciliaanse rode wijn uit de buurt van Ragusa, Catania en Siracusa.
Onzekere afkomst Zoals bij heel wat druiven is de afkomst van frappato vaag. Sommigen beweren dat de druif autochtoon is, anderen plaatsen zijn afkomst in Spanje. Een eerste geschreven notie gaat terug tot 1760, in de gedenkgeschriften over wijn van Vittoria de Sestini. Begin 19de eeuw bevestigt baron Antonio Mendola de Siciliaanse herkomst, meer bepaald uit de regio Vittoria waar de druif sinds 1600 voorkomt en frappato nero di Vittoria of frappatu heet. Maar om de verwarring nog groter te maken, beweert men dat de naam afgeleid is van het Spaans. De vage betekenis van frappato zou fruitig zijn. Daarnaast kent frappato tal van synoniemen, met namen zoals frappato di vittoria, frappato nero di vittoria, frappatu, nerello en nero capitano.
De plant De stok is een middelmatig weelderige groeier met vrij grote trossen in de vorm van een breedgeschouderde piramide, met bolle en dicht opeengepakte bessen die een dikke paarsblauwe schil bezitten met een weelderige waas. De vrij grote bladeren zijn ingesneden en hebben vijf lobben. De druif is vroegrijp. Ze ontluikt ongeveer in de derde week van maart, het moment waarop men nog vreest voor vrieskou. Eerder dan voor ziektes zelfs, waarbij de wijnstok gevoelig is voor oidium (echte meeldauw) en grijsrot.
30
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
Frappato bloeit begin mei en bereikt zijn verkleuring einde juli. Hij rijpt langzaam tot eind september en levert wijnen met een aromatische complexiteit, diepe kleur, fris en gestructureerd, met een niet al te hoog alcoholgehalte, meestal rond 13°.
Frappato 2010 DOC Vittoria Frappato Valle dell'Acate Deze karmijnrode wijn heeft een uitgesproken geur waarin klein rood fruit als aalbessen, kersen en frambozen elkaar opvolgen, met het accent op het laatste. Peper en zoethout onderstrepen dat fruitige aroma. In de mond verrast hij door zijn frisheid die deze fruitigheid accentueert. Net zoals in de neus benadrukken specerijen ook hier de fruitigheid. Fijne tannine vormt een zijdeachtig decor waarin de aroma’s en een mineraal reliëf zich ontwikkelen. Deze 100% frappato komt van druiven die groeien op een perceel in de gemeente Bidini, in het oosten van Sicilië. Per hectare staan er 5000 stokken aangeplant en het rendement ligt om en bij de 7500 kg/ha. De wijn wordt opgevoed in tanks gedurende 6 maanden en rijpt verder voor 3 maanden in de fles alvorens te worden verhandeld.
Het domein De eigendom kronkelt zich naar beneden in de vallei van de Dirillo, in de provincie Ragusa, in het oosten van Sicilië. Sinds de oprichting op het einde van de 19de eeuw werd aan wijnbouw gedaan, lang voor Vittoria het meest actieve centrum werd voor de export van wijn richting Frankrijk. Het domein munt uit in de aanplant van verschillende autochtone variëteiten. Vandaag dirigeert Gaetana Jocono, de zevende generatie reeds, deze entiteit van 100 ha waar inmiddels ook enkele internationale druivenrassen werden aangeplant. De bodem bestaat uit kalk en kiezel met kleine hoeveelheden klei, wat de wijnen een grote identiteit verschaft. Noot: Cerasuolo di Vittoria was in 1973 een van de eerste rode Siciliaanse wijnen die de DOC-status kreeg. De DOCG-status volgde in 2005.
Marc Vanhellemont
Lijst van de verdelers • Valle dell'Acate - Pirard/Trecuori - Het Wijnportaal(Nl) - www.valledellacate.net
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 31
IVV WINE PARTNERS GRISAR & Co T 04/342 68 92 F 04/ 344 33 73 RUE BASSE-WEZ 339B - 4020 LIÈGE
[email protected] www.cavedesoblats.com
T 02/ 410 47 47 F 02/ 410 14 54 RUE P. VAN HUMBEEK 5 1080 BRUXELLES
[email protected] - www.cinoco.com
03/303.52.43 - 0473 98.05.96 CALLEBEEKSTRAAT 257 B-2620 HEMIKSEM
[email protected]
T 011/26.27.00 - F 011/26.27.66 ALFAJETLAAN 2220 – 3800 SINT-TRUIDEN
T 02/420.94.46 - F 02/420.94.47 RUE PAUL MICHIELSSTRAAT 71 1090 BRUSSEL
T 03/233.03.03
Caviste - Foies gras - Champagnes - Caviars & idées cadeaux
T 0478/29.74.39
VOLKSTRAAT 31 - 2000 ANTWERPEN
BOUTIQUE - 6, RUE GRANDE - 7330 SAINT-GHISLAIN CAVEAUX - 121, RUE SAINT-PIERRE - 7340 COLFONTAINE
[email protected] www.adbibendum.be
[email protected] http://www.eliecuvelier.com
T 02/353 07 65 - F 02/353 07 10 CH. DE BRUXELLES 37 - 1410 WATERLOO
[email protected]
Tel + 352 39 56 88 Fax + 352 39 56 89 52 RUE DE KOERICH L - 8437 STEINFORT www.invinoveritas.lu
T 02/772.40.65 BRUSSELSESTEENWEG 7 9090 MELLE
T & F : 09/233.35.36
Les Caves de L’Abbaye d’Aulne 071 51 98 28 RUE VANDERVELDE 279 - B-6534 – GOZÉE
[email protected] www.alhambra.be
[email protected] http://www.cavesdelabbaye.be/
AVENUE ORBAN 3 - 1150 BRUXELLES
[email protected]
T 02/640.44.65 AV. DU PESAGE 1 - 1050 BRUXELLES
[email protected]
T 02/460 44 65 PL. CDT DEBLOCKPLEIN 21 - 1780 WEMMEL
[email protected]
www.deconinckwine.com
T 065/84 26 32 - F 065/35 49 86 CHAUSSÉE DU ROEULX 47A - 7000 MONS
[email protected] - www.melchior-vins.be
MIS EN BOUTEILLE T 09/356.68.76 F 09/356.69.87 015/51.75.08
T 02/772.50.05 F 02/772 41 21
DORPSSTRAAT 42 - 9080 LOCHRISTI
DUIVEBERGEN 13 A - 3140 KEERBERGEN
[email protected] www.ange-vin.be
336 RUE DE LA CAMBRE- 1200 BRUXELLES
[email protected] - www.banyuls.com
[email protected] www.misenbouteille.net
BRUNIN -GUILLIER T 03/238.05.84 F 03/237.51.13
069 54.61.39 02 375 46 36 GRAND-ROUTE 75-77 B-7530 GAURAIN-RAMECROIX
[email protected] - www.vinsbrunin.be
1469 CHAUSSÉE DE WATERLOO 1180 BRUXELLES
[email protected] - www.chai-bar.be
From the Mediterranean and the New World
T 014/45 13 03 - F 014/45 49 17
0476/580.235
VERLIPARK UNIT B.1.26 - LICHTSTRAAT 2400 MOL
[email protected] - www.labuenavida.be
INDUSTRIELAAN 38 - 1740 TERNAT
[email protected] www.wijnen-chateaux.be
DESPERT & Co ZAGERIJSTRAAT 25 2960 ST-JOB-IN-'T-GOOR
[email protected] - www.despert.be
T 03/658.20.20 - F 03/658.61.51 VORDENSTEINSTRAAT 102 A 2900 SCHOTEN
[email protected] - www.mondovino.be
T +32 2 512 30 66 F +32 2 512 04 66 RUE PIERRE VAN HUMBEEKSTRAAT, 5 BRUSSEL 1080 BRUXELLES
[email protected] • www.palaisduvin.be
Bernard Poulet
S.A.
T +32 2 729 23 41
T 089/85.40.29 - F 089/86.32.96
AVENUE DES OLYMPIADES 20 B-1140 BRUXELLES www.carrefour.eu
KAPITTELSTRAAT 20 - 3740 - BILZEN
[email protected] www.christiaens-wijnhuis.be
T 02/414 41 39 - 0475/27.84.93 RUE DES BÉGUINES 118 - 1080 BRUXELLES www.pouletvins.be -
[email protected]
Advertentie
Importations de Vins Fins
31
IVV161NLpdf
13/08/13
10:38
Page 32
IVV WINE PARTNERS ABONNEMENT WINE-NOT Spar retail T 02/583 11 11 INDUSTRIELAAN 23 - 1740 TERNAT www.sparretail.be
T 02/513.47.74 F 02/513.53.09 RUE DU COLLÈGE, 39 - 1050 BRUXELLES
[email protected] - www.wine-not.be
Uw geliefkoosde tijdschrift kan u elke twee maanden bij u in de bus vinden + Gratis vijf dropstops 014/21.26.93 Lierseweg 20 - 2200 HERENTALS www.vaneccelpoel.be
[email protected]
Abonnement 6 IVV digit + 16 Newsletter digit 1 jaar 40 € 2 jaar 76 € 1 jaar
2 jaar
(6 nr)
(12 nr)
40 €
76 €
17,50 €
72 CHF
137 CHF
27 CHF
Anderen E.U.-landen
60 €
115 €
Niet E.U.-landen
72 €
137 €
T 071/31.32.27 - F 071/32.54.0 AVENUE J. HENIN 5 - 6000 CHARLEROI
[email protected] www.lavigneraie.com
België, G.H.Lux. Frankrijk, Nederland Zwitserland
T +32 (0)2/454.85.30 F +32 (0)2/454.85.38
BIO – BIODIN NATURE
DORPSTRAAT 68 - 1785 BRUSSEGEM
[email protected] - www.vineplus.be
BASIN & MAROT
IVV Band
Fakturatieonkosten : 5 € voor 1 jaar abonnement, gratis voor 2 jaar www.invinoveritas.apic.be Betaling met VISA-/Eurocard kaart, door overschrijving op naam van APIC In Vino Veritas. Fortis 210-0461297-17 Zwitzerland : Banque Coop CCP 40-8888-1 naar 693796.290090-2.
T 02/347.64.66 F 02/347.41.84
Naam: ............................................................................................................................................................................................................
90A, RUE DU PAGE 1050 BRUXELLES
Voornaam: ................................................................................................................................................................................................
[email protected] www.basin-marot.be
Firma: ............................................................................................................................................................................................................
WIJNAGENTUUR www.vinotrade.be
Adres: ............................................................................................................................................................................................................
Contact 03/658 18 35
Postnum: .................................................................... Gemeente:
...........................................................................................
Land: .............................................................................................................................................................................................................. E-mail: ......................................................................................................................................................................................................... T. 09 220 08 17 - 0479 26 03 12 INDUSTRIEPARK DRONGEN 15 B - 9031 DRONGEN www.vitisvin.be
Vervaldatum:
Advertentie
Handtekening:
32
The best producers with the best distributors Spain/France/Italy/Portugal/Germany/Austria
T 03/312.24.38 - F 03/312.59.14
FRANK :+32 474 510 656
[email protected]
TEN HOFLAAN 22 - 2980 ZOERSEL
[email protected] - www.biotiek.be
MICHEL:+32 477 752 106
[email protected]
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2013
IN VINO VERITAS 294 Dieweg - 1180 Brussel - Belgïe Tel: 32/(0)2.375.44.44 - Fax: 32/(0)2.375.52.51 @mail:
[email protected]
www.invinoveritas.apic.be
IVV 161
Tel: ........................................................................................................ Abonnement start vanaf: ........... /........... /........... Kaart Nr:
VITIS VIN. BVBA
IVV161CovNL
12/08/13
9:44
Page 4
IVV161CovNL
12/08/13
9:44
Page 1
