Van garagehouder naar wegenwacht De opkomst van een nieuw type sociale professionals
PRESENTATIE / LEZING n.a.v. Eropaf! De nieuwe start van het sociaal werk
Reis door de geschiedenis l n . k r e w l a a i c o s n o n a c . w w w
Ontwikkeling professionele mentaliteiten ▼
tot 1960/65
ER BOVENOP
tot 1980/85
ER NAAST
▄▄
tot 2000/05
ER VANDAAN
◄►
na 2005
EROPAF!
►◄
1850 – 1960
ER BOVENOP ▼
basispatroon sociale professionaliteit Relatie burgers – professionals
▼
- REGENTESK / HIERARCHISCH - PATERNALISTISCH / er bovenop - OP ZOEK NAAR METHODIEKEN
Jaren 60: de wereld op zijn kop WELVAARTSEXPLOSIE DOORBRAAK NIEUWE GENERATIE GRENSVERLEGGEND / Jeugdcultuur GEESTVERRUIMEND Lof der onaangepastheid (1961 + 1967) Normalisering van het abnormale Romantisering van de afwijking
Bond van WetsOvertreders (BWO) afdeling Nijmegen
1965 – 1985 ER NAAST ▄ ▄ Professionele mentaliteit burgers – professionals -
-
Horizontaal / gelijkheid / gelijkwaardigheid (je/jij-en) Anti-autoritair / anti-paternalistisch (JAC, Release) Solidariserend (alternatieve en politiserende hulpverlening) Vermaatschappelijking / normalisering
De markt van welzijn en geluk (1980) Aanbod
bepaalt vraag
Professionals
scheppen hun
eigen werk
Gevolg: AARZELENDE PROFESSIONALITEIT
Post-Achterhuis-tijdperk
Taboes op: -
Afhankelijkheid Opdringerigheid Normativiteit Subjectiviteit
omgekeerde beweging Privé wereld = no-goarea Privacy = heilig De beweging wordt omgedraaid: - Vroeger: naar mensen toe - Moderne tijd: mensen naar de professionals toe
1985 – 2005 ER VANDAAN ◄► Mentaliteit burgers – professionals
HET INITIATIEF LIGT BIJ DE (GEMOTIVEERDE) KLANT VERZAKELIJKING / MANAGEMENT / ORGANISATIES BUREAUCRATISCH-BEDRIJFSMATIGE LOGICA DOMINANT VERKOKERING / SPECIALISMEN / DEELFUNCTIES GEMANKEERD PROFESSIONEEL ZELFBEWUSTZIJN
SYSTEEMWERELD DOMINANT STEEDS COMPLEXERE REGELS BURGERS ALS CONSUMENT / KLANT
systeemperversiteiten
FRONTVERWAARLOZING Blauw op straat Huurophalen corporaties Huisbezoek jeugdzorg Schrappen conciërges Weg met de conducteurs Verpleegwerk / thuiszorg Bewaken in de gevangenissen
Afwezigheids- of performancecrisis
U E I N N J I Z L E W
L J I T WE S
veranderingen / innovaties / trends
van garagehouder naar wegenwacht
Klassiek Modern zachte waarden harde waarden Dialoog Toewijding Roeping Mededogen Hartstocht/passie Tijd nemen Ruimte voor intuïtie Kwaliteit Kleinschalig Zelfcontrole Autonoom Persoonsgericht
Consult Je werk doen Kunde Diagnose Professionele (beroeps) codes Tijd schrijven Standaardisering Kwantiteit Grootschalig Systeemcontrole Management-gestuurd Organisatiegericht
=> MODERNISERING =>
Buurtzorg Buurtzorg... ….zoekt naar oplossingen ….maakt zichtbaar wat ze levert ….werkt met de beste professionals ….werkt intensief samen met huisartsen ….werkt met kleine, autonome teams ….kent de netwerken in de buurt ….houdt de organisatiekosten laag klassieke wijkverpleging / presentiebenadering
Weg uit de systeemwereld Leefwereld als spreekkamer Achter de voordeur – stadsmariniers – stadscommando’s - huisbezoek – sociale wijkteams – jeugdveldwachter – straatcoaches – wijkcoaches interventieteams - bemoeizorg – eigen kracht conferenties – gezinsmanagers – frontliniewerkers - sociale makelaars
Outreachende hulpverlening
ER OP AF ►◄
leefwereld als spreekkamer
Andere professionaliteit (meer mandaat, sturender, dwingender, persoonlijker)
Andere organisaties (het front is leidend, kantelen naar leefwereld)
Ander management (informatie, verantwoording, beloning, maatschappelijk rendement)
Andere kennisverzameling (levende kennis, namen en rugnummers, actiegericht)
Andere bestuurlijke sturing (frontliniesturing, duurzaam vertrouwen, profs als partners)
Tops: frontlijnsturing – ontsnappen aan controlefixatie – sturen op vertrouwen en eenvoud
3. Sociale huisarts / generalist Het Enschedese model
ONTKOKERING EERSTE LIJN (Enschede/Leeuwarden) – TWEEDE LIJN
Ruimte geven aan burgers
Verbinden als professie In elk gezin gaat het wel eens een periode niet zo goed. Meestal kun je zulke problemen zelf oplossen, maar soms kan een luisterend oor of een helpende hand bij praktische zaken een opluchting zijn. Vrijwilligers van Home-Start zijn zelf ervaren ouders en kunnen een steuntje in de rug bieden.
Coaching, mentoren, stages, buddy’s, buurtbemiddeling – krachtbronnen en energiestromen op elkaar aansluiten
Ruimte maken Ont-institutionaliseren Nederland IS het meest geïnstitutionaliseerde land van Europa. GGZ, AWBZ, reclassering, UWV, DWI, jeugdzorg. Professionals hebben in Nederland een extreem hoge ontfermingscultuur.
Professionaliteit => geïndiceerd behandel/trajectdenken
Ont-institutionaliseren
Bronnen: Lambert, 1992; Miller, Duncan en Hubble, 1997, Asay and Lambert, 1999.
.Professionaliteit => sociale ecologie
Gegevens Eigen Kracht Conferenties -
-
Sinds 2001: 3000 conferenties 75% komt daadwerkelijk tot een plan 13% komt zelf in beweging zonder conferentie 12% lukt niet, te veel ellende, onveiligheid 9 op 10 lukt wel Gemiddeld gaat het om 18 afspraken, 80% voor rekening familie, 20% profs 20% profs vaak oorzaak mislukken
Family First, werken met maatschappelijk steunsystemen, Personal Future Planning, herstel- en rehabilitatieaanpak GGZ
Sociale professionaliteit van de toekomst (WMO/AWBZ) 1.
2.
3. 4. 5.
Frontprofessionals / wijkcoaches / sociale huisartsen (weg met de functiedifferentiatie) Burgers / netwerken inschakelen / geindividualiseerde solidariteit Systeembouwers Dienstbare open professionaliteit Eigen kracht oplossingen eerst
Welzijn Nieuwe Stijl
4 slagen 1.
Ruimte voor burgers en professionals Andere mindset / netwerken / eigen kracht
2.
Macht en mandaat naar 1e lijn brengen 3 P’s: 1 Probleem + 1 Plan + 1 Prof
3.
Krachtige organisatievorm(en) Regie overheid, herdefinitie welzijnsorganisaties
4.
Ontkokeren en verleggen geldstromen Geld dwingt herordening af tussen 1e en 2e lijn
+
================================= BESPARING VAN VELE MILJOENEN
beter
www.josvdlans.nl
www.canonsociaalwerk.eu www.eropaf.org
