Handelingsgericht en oplossingsgericht werken in een ondersteuningsteam
Van overzicht naar inzicht naar uitzicht 10 juni 2015
c.kooistra@inschoolacademie 06-47808101
Een uur… inzoomen op het verkrijgen van inzicht
Het verklarend beeld
• Korte inleiding • Casus Piet • Vooruitblik
Geeltjesmoment Waar voor zit ik hier? Waar ben je naar nieuwsgierig naar? Welke vaardigheden?
3
Rollen in een ondersteuningsteam • • • • •
Interne begeleider Leraar Ouders Externe ondersteuners Wie verder van belang is voor de oplossing
En altijd een kindgesprek voor de bespreking
Arrangeren in het ondersteuningsteam t.b.v. een leerling.
Samen puzzelen, met een open mind. Oplossingsgericht met het doel te komen tot - Arrangement binnen de school - Arrangement buiten de school - Tussenvormen
Grondhouding - Meervoudig partijdig (innemen neutrale positie) - Inzetten gespreksvaardigheden, bijvoorbeeld LSD - Oplossingsgericht i.p.v. probleemgericht
We hoeven niet hetzelfde te denken om samen tot een oplossing/aanpak te komen… Als het doel maar helder is.
6
Afstemming en wisselwerking Alles is interactie
7
Vragen die horen bij arrangeren: • Waarover hebben we vragen/zorgen? Wie heeft welke vragen/zorgen? Hoe kijkt het kind hier zelf naar? • Kunnen we verklaren hoe het komt dat het niet goed gaat? Wat is ‘het’? • Kunnen we bedenken wat wél goed gaat, of op welk moment? Kunnen we bedenken hoe dat komt en dat inzicht benutten? • Wat heeft deze leerling, in deze klas, met deze leerkracht en deze ouders nodig om zich optimaal te ontwikkelen? • Wat hebben deze leerkracht en deze ouders nodig om dat te kunnen bieden? • Hoe organiseren we dat met elkaar?
Elke bespreking in stappen: 1) Overzicht: luisteren en verzamelen 2) Inzicht: puzzelen, onderzoeken en ordenen 3) Uitzicht: kiezen voor aanpak, voor doelen en onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften. ‘een goede voorbereiding is het halve werk’ ‘bewegen van wenselijk naar haalbaar’
9
Fase 1 Overzicht Er is informatie verzameld over Piet, er zijn vragen geformuleerd en doelen/verwachtingen geformuleerd Fase 2 Inzicht Inventariseer zoveel mogelijk oorzaken, verklaringen en `hypothesen` Aandacht voor de rollen van de ouders, school, kind en externen. Gebruik een flap en gekleurde stiften
10
Inventariseer, systematiseer en visualiseer
ouders
kind
leerkracht
12
Casus Piet Bespreek met elkaar mogelijke verklaringen, oorzaken, Gebruik als …….dan …… redenering om tot `hypothesen` te komen
Kies na een kwartier drie opties die het meest effect opleveren
Let op “quick”wins
Uitzicht: hoe zou het komen? Wat zijn vooronderstellingen?
Doelen en formuleren onderwijsbehoeften
Onderwijsbehoeften: Wat heeft dit kind nodig om deze doelen te behalen?
Vanuit de behoeften van het kind worden vervolgens de ondersteuningsbehoeften bepaald: - Van leerkracht en ib-er: wat hebben zij nodig om dit kind te kunnen bieden wat het nodig heeft? - Van ouders: wat hebben zij nodig om dit kind te kunnen bieden wat het nodig heeft
Voorbeeld piet • Piet heeft een lk nodig die…, een moeder die…… groepsgenoten die…. • Ons doel is dat Piet leert om ……… • Om de doelen te halen is het nodig dat de lk……. en dat moeder…… • We willen een onderzoek voor…. omdat de lk en de ib daarna gericht een plan kunnen maken voor….. • Over twee maanden gaan we kijken of deze doelen zijn behaald. • We evalueren of deze maatregelen voldoende effect hebben gehad op de leer en sociale ontwikkeling van P. 16
Succesfactoren voor het arrangeren: Succesfactoren voor het arrangeren: • Er is niet één oplossing; er zijn er altijd meer. • Betrek ouders er vanaf het begin bij. • Begin met de actie die het snelst een succeservaring oplevert. • Denk niet in aanbod maar in acties. • Wacht niet te lang. • Formuleer doelen op korte termijn, kijk wat werkt
Voorbeelden verklaringen…. • Is het zo dat de spraaktaalachterstand van M effect heeft op zijn fysiek dominant gedrag in de groep. En als dat zo is…… • Als er dagelijks met M wordt voorgelezen/begrijpend luisteren leidt dit dan tot verbetering van zijn woordenschat/zinsvorming? • Als leerkracht en ouders dezelfde regels hanteren thuis en op school zou dit dan bijdragen tot minder conflicten in de groep/thuis? • Als een logopediste een screeningsonderzoek doet krijgen wij dan meer informatie om specifieke ondersteuning te bieden aan M? • Is het mogelijk dat er sprake is van een trage informatieverwerking waardoor wij andere leerstrategieën moeten inzetten op school? • Is het zo dat wanneer M meer mag spelen in de groep hij meer gemotiveerd wordt om “leertaken” uit te voeren?
18
Probleemgericht
Oplossingsgericht
• Verleden is belangrijk • Er is directe relatie tussen de oorzaak – het probleem – en de oplossing • Wiens fout is het? • Expert geeft antwoorden • Verminder het probleem
• Toekomst is belangrijk • Er is niet altijd een relatie tussen de oorzaak/het probleem en de oplossing • Wat kan anders? • Expert stelt vragen, ‘niet wetende’ houding • Vermeerder de oplossing/uitzonderi
19
Wat neem je mee?
Gebruikte literatuur • •
TIB Tools: Arrangeer samen, Simone van Dijk, Sofie Rijndijk ( 2015) Handelingsgericht werken: een handreiking voor schoolteams, Noelle Pameijer, Tanja van Beukering, Sonja de Lange (2009)
Heb je belangstelling voor de hele training, neem dan contact op met
[email protected] of kijk op www.inschoolacademie.nl
