Houten, 7 februari 2013
Van AWBZ naar WMO: kansen en bedreigingen - Frank van der Lee, BDO Consultants - Menso Fermin, Pieter van Foreest
Even voorstellen…
•
drs. Frank van der Lee RA Consultant BDO Branchegroep Zorg
•
drs. Menso Fermin RC Directeur Finance & Control Pieter van Foreest
2
Programma Van AWBZ naar WMO: de kansen en bedreigingen
1. 2. 3.
De transitie van de AWBZ naar WMO De veranderingen vanuit het perspectief van de zorginstelling Afsluiting
3
1. Veranderingen in de AWBZ en WMO (1) • De zorg moet goedkoper en beter • AWBZ terugdringen tot de kern: onverzekerbare zwaardere zorg • Visie kabinet: - Kleine, slagvaardige, dienstverlenende landelijke overheid. - Zorg en ondersteuning dicht bij de mensen via gemeenten organiseren - Focus op participeren in de samenleving - Voorkomen is beter dan genezen (preventie) - Integrale werkwijze: > kunnen verbinden met andere participatieregelingen > kunnen verbinden met andere sociale mogelijkheden Grote impact op burgers, gemeenten en zorginstellingen 4
1. Veranderingen in de AWBZ en WMO (2) Waar mogelijk zorg dichter bij de burger organiseren en tegengaan verkokering van de zorg
• AWBZ: via rijksoverheid • WMO: via gemeenten • AWBZ -> WMO AWBZ begeleiding en PV in 2015 naar WMO (bezuiniging euro 1,6 mrd/25%); Huishoudelijke hulp (WMO) wordt inkomensafhankelijk (bezuiniging euro 1,2 mrd/75%); Decentralisatie Jeugdzorg naar gemeenten in 2015 (bezuiniging euro 450 mln/15%); Gevolgen extramuralisatie lichtere ZZP‟s (scheiden wonen en zorg). 5
2. De veranderingen…. (1) vanuit perspectief van gemeenten: één gezin, één plan, één regisseur De drie grote transities: 1. 2. 3.
Invoering Participatiewet (voorheen Werken naar vermogen) Overheveling AWBZ -> WMO Transitie Jeugdzorg
Uitgangspunt: met minder middelen hulp beter organiseren “Wij kunnen het; wij kunnen het beter. Organiseren op gemeenteniveau past bij deze taak”
6
2. De veranderingen…. (2) vanuit perspectief van gemeenten: één gezin, één plan, één regisseur Aandachtspunten: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Samenwerking met andere gemeenten veelal noodzakelijk Samenwerking gemeenten en zorg- en welzijnaanbieders, cliëntorganisaties en zorgverzekeraars/zorgkantoren Meer lokaal en individueel maatwerk i.p.v. landelijke richtlijnen Eén frontoffice Kijken naar wat iemand wel kan Minder verantwoorden, meer presteren Relatie gemeente-aanbieders opnieuw vormgeven
MAAR: ZIJN DE GEMEENTEN ER KLAAR VOOR?? 7
2. De veranderingen…. (3) vanuit perspectief van gemeenten: één gezin, één plan, één regisseur Stand van zaken: Brief VNG 16-1-2013: “Gemeenten hebben grote zorgen over de haalbaarheid van de „drie decentralisaties‟ .... Het kabinet wil de verantwoordelijkheid voor deze taken bij gemeenten neerleggen met een strikte bezuinigingsopgave …Wat dit betekent voor de ondersteuning van inwoners en voor de financiële positie van gemeenten, is nog onvoldoende duidelijk. De VNG dringt daarom aan op een grondig onafhankelijk onderzoek naar de financiële en maatschappelijke uitvoerbaarheid van de plannen” NEE: DE GEMEENTEN ZIJN ER NOG NIET KLAAR VOOR….
8
3. De praktijk…. (1) ..vanuit het perspectief van de zorgaanbieders Wat zien/horen wij in de markt? 1. 2. 3. 4. 5.
“Ik voorzie een chaos” “Kan de gemeente wel om gaan met een niet statische cliënt?” “Veel zorgaanbieders hebben te maken met tientallen gemeenten; leidt dit niet tot veel meer administratieve lasten?” “Er zullen wederom nieuwe partijen op de markt komen” “De transitie naar de WMO biedt vooral kansen”
9
3. De praktijk…. (2) ..vanuit het perspectief van de zorgaanbieders Wat zou je moeten/kunnen doen? • Bepalen van actuele visie, missie en strategie en het maken van strategische keuzes is cruciaal • Pro activiteit is een must, eventuele uitstel maakt de urgentie niet minder • Forse impact op organisatiestructuur, personeel en vastgoed • De overgang brengt financiële vraagstukken met zich mee • Samenwerken met ketenpartners • Wijkgericht werken? • Lobbyen
10
Track C: AWBZ / WMO Transitie AWBZ Rollen van stakeholders bij de transitie AWBZ Een visie op de toekomst van de AWBZ na de transitie
11
Introductie • Pieter van Foreest – VVT instelling, ca. 3500 mdw omzet ca €140 mln – Regio: Delft, Midden Delfland, Westland & Oostland – Zorg: Intramurale zorg (VP en VZ) en extramurale zorg (MSVT, VP, PV, HH, OC’s)
12
13
Transitie • “Op weg naar goede betaalbare zorg” • Premisse: “Grens aan wat we willen betalen voor zorg” • Routes: – – – –
Overheveling naar ZVW Scheiden wonen en zorg Overheveling naar gemeenten (decentralisatie) Meer zelf betalen (zorg en wonen)
• Regeerakkoord: 75% bezuiniging, maar waar?
14
CPB: Besparingen langdurige zorg 2017 Extramuraliseren AWBZ-zorg Overhevelen en inperken extramurale zorg naar gemeenten Intramurale zorg
0.1 miljard
Niet doorgaan uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars
0.5 miljard
Huishoudelijke hulp inkomensafhankelijk beperken
1.1 miljard
Hergebruik hulpmiddelen, diverse maatregelen
0.2 miljard
Inkomensregelingen chronisch zieken en gehandicapten
0.8 miljard
1.6 miljard 0.3 miljard
15
Transitie: Van AWBZ GRZ
VP/MSVT
Begeleiding
VPH
VZ
Behandeling
VZH
16
Transitie naar: GRZ VP/MSVT
Begeleiding
VPH
Behandeling
VZ
Taak
WMO
VZH
stelling
17
Transitie: van AWBZ naar WMO • Kernvraag: – Hoe ziet de “zorg er straks uit?” – Wat leveren we, tegen welke kwaliteit, in welke prijs en welke hoeveelheid – Dat impliceert wie wel/niet?
18
Maar, voor de cliënt • De AWBZ heeft een ander doel dan WMO • WMO: Participatie, AWBZ zorgverlening, DBC herstel • Voor de cliënt weinig onderscheid, voor gemeente en zorgaanbieder wel • AWBZ specifiek gedefinieerd (verstrekkingen besluit) formeel getoetst • WMO zeker discretionaire ruimte
19
20
De Cliënten • Hoe schat je als gemeente in wat er op je af komt? • Demografie – Vergrijzing – Samenstelling bevolking
• Welstand • Leefomgeving 21
Wat wil de cliënt?
22
“Zorginkoop”: Gemeente • Wat is de vraag is en hoe veranderd die (PV)? – Welke zorg aanbieden en inkopen? – HH ½, Verzorging, begeleiding, vervoer?
• • • • •
Aanbesteden? Quotes, laagste prijs, beauty contest? Hoe beheers je prijs/kwaliteit/kwantiteit? Gegeven doelstelling/noodzaak besparingen? Combineren van (sociale) doelstellingen? Monitoren van prestaties, welke en hoe?
23
Zorginkoop: aanbieder • Hoe zet je jezelf neer naar gemeente? – Breed (alles), Niche (specialisme), doelgroep? – Prijsvechter of kwaliteit prijs verhouding? • Strookt aanbod met de organisatie? – Rationeel (SWOT/7S) en emotioneel (hart)
• Wie is je concurrent en wat doet die? (substituten, toetreders, leveranciers, afnemers) • Hoe ontwikkeld zich de vraag? • Onder aan de streep: duurzaam resultaat of niet?
24
25
Vakbeweging en politiek bezorgd? • • • • • •
Roofbouw op kwaliteit t.g.v. prijs? Grote organisaties versus lokaal betrokken partij? Vrees: grote aantallen ontslagen? Terugtrekkende beweging aantal aanbieders? Onrust door hogere bijdrage? Wie bouwt straks senioren woningen? 26
Zorgkantoor • Raakt grip/zicht kwijt • Werkt het zo: langer thuis wonen? • Hoe ontwikkelt zich/wat betekend dit voor: – – – –
markt voor zware zorg? Intra/extramuraal? de capaciteit? levensvatbaarheid van de zorgaanbieders? 27
Mind the gap …
• Standaard indicatie & verstrekkingen
• Op basis van afspraak met cliënt
• Diagnose & behandeling
Langdurige zware zorg
Revalidatie
Overige zorg
“Lichte Zorg”
• Wat kunnen burgers/netwerk zelf nog doen?
28
En de banken? • Beïnvloed je keuze je risicoprofiel? – Waarom trekt iemand zich terug en jij niet? – Grotere dynamiek van de inkomsten?
• Hoe ontwikkelen zich je marges? • Kan het management zo’n transitie aan? • Wat doet de waarde van je vastgoed? 29
Toekomst: focus wijzigt • Zorginstelling focus goed leven met (niet meer maximale “genezing”) • Organiseren van zorg i.t.t. leveren van zorg • Gaan we terug naar de pgb (cliëntvolgend budget)? • Wie heeft de regie? • Scherpere lijn tussen “zorg” en dienstverlening • “Derde geldstroom” eigen bijdragen
30
Vragen
• Grotere rol van de familie, maar tot waar? • Waar komt evenwicht tussen markt, verantwoording, ondernemerschap, maatschappelijke taak • Grenzen aan tweedeling in de zorg (armrijk) 31
Finance & Control • Algemeen – Tariefslag WMO – Bezuinigingen WMO/DBC – Van voorschot naar nacalculatie – Nieuwe spelers (legacy) • Administratie – Complexiteit afspraken – Financiering – Onbekend maakt onbemind β ↑
Control • Nieuwe KPI’s • Kostprijzen monitoren • Doorstroming personeel • Volgen en actueel houden van businessplan (tijdig signaleren knelpunten) • Treasury belangrijker • Overhead, meer vraag, mag minder kosten • Risicomanagement 32
5. Afsluiting
Bedankt voor uw aandacht!
