Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2011 Gelderland

Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2011 Gelderland

Provinciale Werkgelegenheids Enquête Gelderland

De uitvoering van de PWE 2011 vond plaats in opdracht van de onderstaande instanties:

• •

Gemeenten in Gelderland Provincie Gelderland

-2-

Provincie Gelderland Economie en Samenleving Bureau Economisch Onderzoek Postbus 9090 6800 GX Arnhem 026-3599191 [email protected] Overname van cijfers is toegestaan mits bron duidelijk vermeld wordt: PWE-Gelderland 2011 Een digitale versie van dit rapport is te vinden op: www.gelderland.nl/pwe

-3-

-4-

Inleiding In december 2011 zijn de eerste uitkomsten van het werkgelegenheidsonderzoek 2011 gepresenteerd. Toen werd duidelijk dat de terugval in aantallen banen uit 2009 en 2010 bijna gecompenseerd was. Gelderland deed het zelfs beter dan Nederland gemiddeld. Momenteel lijkt een nieuwe crisis roet in het eten te gooien van deze gunstige ontwikkelingen. Gevreesd moet worden dat de uitkomsten van het werkgelegenheidsonderzoek 2012 een minder gunstig beeld gaan opleveren. Inmiddels zijn meer cijfers over 2011 beschikbaar en is er tijd geweest om verdere analyses te doen. De hier gepresenteerde cijfers geven daarom niet zozeer een actueel beeld van recente ontwikkelingen maar geven inzicht in achterliggende ontwikkelingen. Daarnaast zijn ook gegevens uit 2010 beschikbaar gekomen over pendel (woon-werkverkeer) en de kantorenmarkt. Het PWE-materiaal wordt voor vele doeleinden gebruikt. In beginsel kunnen de gepresenteerde tabellen voor elke gemeente, regio, wijk, bedrijventerrein of andere geografische afbakening gepresenteerd en geanalyseerd worden. Maar ook op sectorniveau zijn verbijzonderingen en clusteringen mogelijk. Het materiaal wordt ingezet voor bijvoorbeeld de monitoring van het Streekplan (hoe ontwikkelt zich de bedrijvigheid binnen- en buiten het rode raamwerk), voor Natura 2000 (welke bedrijvigheid bevindt zich in en rond de Natura gebieden, wat zijn dat voor bedrijven), visievorming, regioverkenningen, prognoses, en toekomstverkenningen. Het cijfermateriaal staat aan de basis van veel arbeidsmarktinformatie (zo is de informatie o.a. gebruikt ten behoeve van de portal arbeidsmarktgelderland.nl ). Basismateriaal is ook terug te vinden op de Provinciale website www.gelderland.nl/pwe. Hier kunt u ook bedrijven zoeken en in de kaart laten zetten. Het PWEmateriaal is gekoppeld aan IBIS (bedrijventerreinen) zodat het mogelijk is analyses te maken van structuur en ontwikkelingen op bedrijventerreinen.

-5-

Over het materiaal Hoewel erg veel bedrijven reageren op de enquête is de respons geen 100%. Daarom is middels ophoging/bijschatting voor elk non-responsbedrijf (vestiging) een schatting van de werkgelegenheid gemaakt. Daarnaast wordt steeds gekeken in hoeverre de gegevens corresponderen met die uit voorgaande jaren. Anders dan bij andere bronnen is sprake van een compleet register waarin ook de historie van individuele bedrijven wordt bijgehouden. Dat maakt het mogelijk om analyses te doen op elk gewenst ruimtelijk en/of sectoraal niveau. De PWE onderscheidt zich daarmee van andere bronnen. De PWE verbetert continu haar historische gegevens. Eventueel geconstateerde fouten, omissies of dubbeltellingen worden met terugwerkende kracht doorgevoerd. Maar ook gemeentelijke herindelingen en SBI-conversies worden op deze wijze verwerkt. Dat maakt het mogelijk om consistente ontwikkelingen weer te geven door de tijd. Het is daardoor niet mogelijk de gegevens uit deze rapportage naast die van eerdere rapportages te leggen, analyses dienen plaats te vinden binnen de actuele database, d.w.z. met de (historische) gegevens zoals die momenteel in het PWE-bestand zijn opgenomen.

-6-

Samenvatting

•

•

• • •

• • • • • • •

Na twee jaar van afname van het aantal banen is de werkgelegenheid in 2011 weer gegroeid. Ten opzichte van 2010 bedroeg de groei 0,9% (8.320). Het totaal aantal banen kwam daarmee op 982.750. Vooral de zakelijke dienstverlening (3.370) en de detailhandel (2.110) waren goed voor veel nieuwe banen. Opmerkelijk is de groei van werkgelegenheid in de industrie (+630) na jaren van forse afname. Het banenverlies bij de landbouw gaat onverminderd voort. De bezuinigingen bij de overheid vertalen zich in een afnemende werkgelegenheid (-870), Tot slot valt de bescheiden groei bij zorgsector op; na jaren van forse groei was er dit jaar slechts een groei van 0,4% (740). De afname van het aantal banen 2009-2010 vond vooral plaats bij de uitzendbanen. In 2011 was er een bescheiden groei van het aantal uitzendbanen (1,2%). Het aantal bedrijven in Gelderland blijft onverminderd groeien. Het afgelopen jaar kwamen er weer bijna 5.400 bedrijven bij. De groei van het aantal bedrijven wordt vrijwel geheel bepaald door de eenmansbedrijven. In 2002 waren er 45.150 eenmansbedrijven, in 2010 waren dat er al 67.220. Het afgelopen jaar groeide het aantal eenmansbedrijven met ruim 6.000 tot 87.200. Het totaal aantal banen in de Stedendriehoek bedroeg op 1 april 167.150. Ten opzichte van 2010 een groei van 3.020 banen (1,8%). In de Achterhoek werden in 2011 138.830 banen geteld. Dat waren er evenveel als in 2010. De ontwikkelingen in de Stadsregio (totaal 344.170 banen) liggen met een banengroei van 1.930 (0,6%) net iets onder het gemiddelde (0,9%). In 2011 heeft de werkgelegenheidsontwikkeling zich ook in Rivierenland hersteld. Er was sprake van bescheiden groei, 0,4% waardoor het totaal aantal banen op 116.980 kwam. In Food Valley werden in 2011 127.920 banen geteld. Dat waren er 1.890 meer dan in 2010, een groei van 1,5%. De regio kende daarmee een relatief gunstige ontwikkeling. Met 87.700 banen in 2011 is de Noord Veluwe de kleinste Gelderse regio. Het afgelopen jaar werd met 1,1% een groei gerealiseerd die daarmee net iets boven het gemiddelde lag. In het Gelderse coalitieaccoord (2011) zijn een aantal speerpuntsectoren benoemd. In deze rapportage is kort in beeld gebracht hoe groot deze sectoren momenteel zijn en wat de ontwikkelingen de afgelopen 10 jaar zijn geweest. Cluster

Food Agro Health Medisch Maakindustrie Transport en logistiek Vrijetijds economie Creatieve sector EMT

•

Banen 2011

Aandeel in totale wglh.

44.470 74.050 16.490 139.610 109.490 101.840 58.370 32.390 47.290

4,5% 7,5% 1,7% 14,2% 11.1% 10.4% 5,9% 3,3% 4,8%

Bij het werkgelegenheidsonderzoek 2011 is aan ZZP-ers een aantal specifieke vragen gesteld. Gelderland telde in 2011 tussen de 66.000 en 70.000 ZZP-ers. Het exacte aantal is moeilijk vast te stellen omdat het begrip ZZP-er niet exact gedefinieerd is. De meeste ZZP-ers zijn werkzaam in de zakelijke dienstverlening, (paramedische) gezondheidszorg en bouw. Het grootste deel van de ZZP-ers heeft een volledige baan binnen het bedrijf. Echter meer dan de helft van de bedrijven geeft aan dat het inkomen niet of nauwelijks voldoende is om van rond te komen. Veel ZZP-ers hebben naast hun bedrijf ook nog andere inkomsten, vaak in loondienstverband. De meeste ZZP-ers zijn van plan hun bedrijf voort te zetten, maar het aannemen van personeel wordt niet voorzien.

-7-

•

•

•

•

•

•

De gegevens uit het werkgelegenheidsonderzoek zijn in relatie gebracht met ontwikkelingen op de kantorenmarkt (vloeroppervlak meer dan 500m2). Het overgrote deel van de kantoren is te vinden in de Stadsregio. Daarbinnen neemt Arnhem een prominente positie in, bijna 28% van het totale Gelderse kantorenoppervlak is hier gesitueerd. Ook als gekeken wordt naar het aandeel van de werkgelegenheid dat de Stadsregio inneemt (35%) dan is het aandeel kantoren hoog te noemen. De Stedendriehoek en de Vallei kennen eveneens een relatief hoog aandeel in de kantorenvoorraad. De Achterhoek en Rivierenland herbergen relatief weinig kantoren. In 2010 stond ongeveer 13% van de Gelderse kantoren leeg, een totaal oppervlak van ruim een half miljoen m2. De leegstand in de Stadsregio en de Stedendriehoek was het hoogst met resp. 14% en 14,3%. Van de grote steden kenden Apeldoorn en Arnhem de hoogste leegstand. De situatie in Nijmegen was met 10,8% relatief gunstig. De ontwikkeling van de werkgelegenheid in kantoren ligt bijna structureel lager dan elders. Met name de ontwikkeling ten tijde van de Kredietcrisis 2009-2010 was teleurstellend. Het is duidelijk dat er een verband ligt tussen de afname van de werkgelegenheid, de leegstand van kantoren en de stand van de conjunctuur, maar daarnaast lijkt de leegstand ook een structurele component te hebben. De ontwikkelingen over de periode 2001-2010 geven aan dat de omvang kantorenwerkgelegenheid gedaald is. Daarnaast geldt dat in dezelfde periode het oppervlak kantoren is toegenomen van 3,2 mln. m2 naar 3,9 mln. m2. Zonder rekening te houden met leegstand duidt dat vooralsnog op een extensiever gebruik van de kantorenruimte terwijl veelal verondersteld wordt dat het kantorengebruik intensiever wordt. Ook voor bedrijven in kantoren geldt dat over het algemeen over korte afstand wordt verhuisd. Daarmee lijkt sprake van een “lokale kantorenmarkt. Zo blijkt dat het aantal verplaatsingen tussen Arnhem en Nijmegen minimaal is. In 2010 is aanvullend een pendelonderzoek gehouden. De belangrijkste cijfers zijn opgenomen in bijlage F. De pendel tussen de grote steden in Gelderland is redelijk in evenwicht met uitzondering van de stromen tussen Arnhem en Nijmegen. Er reizen bijna 1.300 mensen meer naar Arnhem vanuit Nijmegen dan andersom. De pendel tussen Arnhem en Apeldoorn is vrijwel in evenwicht. Dagelijks reizen ongeveer 1.500 mensen van Arnhem naar Apeldoorn en andersom. De interactie tussen Apeldoorn en Nijmegen is een stuk geringer. De pendel tussen Apeldoorn en Deventer is eveneens omvangrijk en behoorlijk onevenwichtig. De pendel naar Apeldoorn is aanzienlijk groter dan naar Deventer (saldo 2.220).

-8-

Inhoudsopgave

blz.

Inleiding

5

Samenvatting

7

1 Gelderland

11

2 Regio’s 2.1 Stedendriehoek 2.2 Achterhoek 2.3 Stadsregio 2.4 Rivierenland 2.5 Food Valley 2.6 Noord Veluwe

17 17 18 19 20 22 23

3 Aandachtssectoren Collegeakkoord 3.1 Food/Agro 3.2 Health/medische sector 3.3 Maakindustrie 3.4 Transport en Logistieke sector 3.5 Vrijetijdseconomie/R&T 3.6 Creatieve industrie 3.7 EMT (Energie en Milieutechnologie) 3.8 Samenvattend overzicht

23 23 24 25 26 26 27 28 29

4 Zelfstandigen zonder personeel (ZZP) 4.1 Inleiding 4.2 Uitkomsten vragen aan ZZP-ers 4.3 Samenvatting

30 30 30 33

5 Werkgelegenheid kantoren 5.1 Inleiding 5.2 Oppervlak 5.3 Leegstand 5.4 Werkgelegenheid en bedrijven 5.5 Oppervlak per baan 5.6 Verplaatsingen

34 34 34 36 38 41 42

6 Pendel 6.1 Inleiding 6.2 Pendel WGR-regio’s 6.3 Grote steden 6.4 Andere mogelijkheden

45 45 45 48 48

Bijlagen/tabellen

51

-9-

- 10 -

1 Gelderland Na twee jaar van afname van het aantal banen is de werkgelegenheid in 2011 weer gegroeid. Ten opzichte van 2010 bedroeg de groei 0,9% (8.320). Het totaal aantal banen kwam daarmee op 982.750, slechts 500 banen minder dan 2008, het jaar vlak voor de crisis. Het banenverlies van 2009 en 2010 is 1 in 2011 bijna gecompenseerd. In vergelijking met Nederland is de groei iets hoger, maar het verschil is niet erg groot. Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2011

3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% 20022003

.

20032004

20042005

20052006

20062007

Gelderland

20072008

20082009

20092010

20102011

Nederland

In termen van banen is Gelderland de vierde provincie van Nederland, goed voor 12,2% van het aantal banen. De groei 2010-211 geeft regionaal een zeer diffuus beeld, waarbij het banenverlies in Noord- en Zuid Holland opmerkelijk is. Daarnaast verloren Friesland en Drenthe banen. Over lange termijn gezien is de banengroei in Flevoland veruit het hoogst geweest. Gelderland ligt met 7,4% net iets boven het landelijke cijfer en ontwikkelt zich min of vergelijkbaar aan de buurprovincies Overijssel, Brabant en Utrecht.

Banen

Aandeel Ontwikkeling Ontwikkeling

Provincie

2011

Nederland

2010-2011

2002-2011

Groningen

270.700

Friesland

287.900

3,4%

1,0%

2,9%

3,6%

-0,5%

5,5%

Drenthe Overijssel

208.700

2,6%

-1,8%

6,0%

544.300

6,7%

1,3%

Flevoland

7,9%

177.500

2,2%

1,6%

29,5%

Gelderland

982.600

12,2%

0,8%

7,4%

Utrecht

672.800

8,3%

0,9%

6,1%

Noord-Holland

1.407.100

17,4%

-0,3%

7,3%

Zuid-Holland

1.566.000

19,4%

-0,1%

4,0%

173.200

2,1%

0,4%

2,1%

1.246.300

15,5%

0,5%

6,3%

528.000

6,5%

0,5%

0,1%

8.065.100

100,0%

0,3%

6,0%

Zeeland Noord-Brabant Limburg Nederland

1

De cijfers voor Nederland wijken in lichte mate af van hetgeen bij de presentatie van de eerste uitkomsten is gemeld. Toen waren de LISA cijfers nog niet beschikbaar en zijn CBS cijfers gebruikt. Inmiddels zijn de LISA cijfers wel beschikbaar en zijn die in deze tellingen verwerkt.

- 11 -

Werkgelegenheidsontwikkeling en -structuur naar sector 2010-2011 Banen Gelderland, alle banen A

Landbouw/Visserij

BC

Industrie/Delfstoffenwinning

DE

Nutsbedrijven

F

groei abs.

2011 2010-2011 29.670

-510

in %.

Sectoraandeel

2010-2011

2011

-1,7%

3,0%

109.770

630

0,6%

11,2%

9.450

-220

-2,3%

1,0%

Bouwnijverheid

63.590

400

0,6%

6,5%

Ga

Groothandel

56.630

-360

-0,6%

5,8%

Gb

Detailhandel/autohandel

112.220

2.110

1,9%

11,4%

HJ

Vervoer, opslag en communicatie

68.560

1.150

1,7%

7,0%

I

Horeca

41.990

830

2,0%

4,3%

K

Financiële instellingen

21.700

-490

-2,2%

2,2%

LMN

Zakelijke dienstverlening

130.590

3.370

2,6%

13,3%

O

Openbaar bestuur

52.320

-870

-1,6%

5,3%

P

Onderwijs

67.360

480

0,7%

6,9%

Q

Gezondheidszorg

177.920

740

0,4%

18,1%

RS

Overige dienstverlening

41.000

1.040

2,6%

4,2%

982.750

8.320

0,9%

100,0%

Alle sectoren

Was er vorig jaar nog sprake van banenverlies in vrijwel alle sectoren (met uitzondering van de zorg), dit jaar is het aantal banen in de meeste sectoren weer toegenomen. Vooral de zakelijke dienstverlening en de detailhandel waren goed voor veel nieuwe banen. Opmerkelijk is de groei van werkgelegenheid in de industrie (+630) na jaren van forse afname. Het banenverlies bij de landbouw gaat onverminderd voort. De bezuinigingen bij de overheid vertalen zich in een afnemende werkgelegenheid, Tot slot valt de bescheiden groei bij zorgsector op; na jaren van forse groei was er dit jaar slechts een groei van 0,4%. Werkgelegenheidsontwikkeling naar sector 2002-2011 Absoluut Gelderland, alle banen A

Landbouw/Visserij

BC


DE

2002-2008

Gemiddelde jaarlijkse groei in %

2008-2010

2010-2011

2002-2008

2008-2010

2010-2011 -1,7%

-4.430

-1.450

-510

-2,2%

-2,3%

-10.510

-10.460

630

-1,4%

-4,5%

0,6%

Nutsbedrijven

1.070

900

-220

2,2%

5,0%

-2,3%

F

Bouwnijverheid

4.960

-4.260

400

1,3%

-3,2%

0,6%

Ga

Groothandel

7.270

-3.650

-360

2,2%

-3,1%

-0,6%

Gb


5.290

-400

2.110

0,8%

-0,2%

1,9%

HJ

Vervoer, opslag, communicatie

5.150

-1.550

1.150

1,3%

-1,1%

1,7%

I

Horeca

3.890

-770

830

1,6%

-0,9%

2,0%

K


-3.570

-1.440

-490

-2,3%

-3,1%

-2,2%

LMN


18.940

1.600

3.370

2,8%

0,6%

2,6%

O

Openbaar bestuur

1.490

-1.520

-870

0,5%

-1,4%

-1,6%

P

Onderwijs

7.850

1.730

480

2,2%

1,3%

0,7%

Q

Gezondheidszorg

26.220

10.670

740

2,9%

3,2%

0,4%

RS


5.020

1.790

1.040

2,4%

2,3%

2,6%

68.630

-8.830

8.320

1,2%

-0,4%

0,9%

Alle sectoren

- 12 -

De periode 2002-2008 kenmerkt zich door een enorme banengroei. Vooral de gezondheidszorg en de zakelijke dienstverlening waren goed voor veel nieuwe banen (tezamen tweederde van de totale toename). Banenverlies was er in de industrie, landbouw en bij de financiële instellingen. In de jaren 2008-2010 lieten de meeste sectoren een banenverlies zien, waarbij met name de industrie, bouw en groothandel hard werden getroffen. Het totale banenverlies bleef nog enigszins beperkt door de forse groei van de gezondheidszorg. Voor 2011 jaar geldt dus dat aan de groei in deze laatste sector een eind lijkt gekomen. De groei is vooral gedreven door de zakelijke dienstverlening, een sector die ook structureel een groei laat zien. Ontwikkeling werkgelegenheid naar type baan 2009

2010

2011

Grote banen (12>=uur)

794.070

793.310

797.790

-760

4.480

Kleine banen (0-<12uur

147.200

147.120

150.300

-80

3.180

36.690

34.010

34.660

-2.680

650

977.950

974.440

982.750

-3.510

8.310

Uitzendbanen Alle banen

2009-2010

2010-2011

De afname van het aantal banen 2009-2010 vond vooral plaats bij de uitzendbanen. In 2011 is er weer een bescheiden groei bij het aantal uitzendbanen (1,2%). Bezien naar het aantal gewerkte uren is vooral het aantal kleine banen (1-12 uur) toegenomen, de groei bij kleine banen bedroeg 2,2%. Bij de grote banen is dat 0,6%.

Werkgelegenheid naar type baan 4% 15%

81%

grote banen

kleine banen

uitzendbanen

Het grootste deel van de werkgelegenheid bestaat uit grote banen (81%). Het aandeel kleine banen bedraagt 15%. Ten opzichte van 2002 is deze verhouding nauwelijks meer gewijzigd.

- 13 -

In 2011 werd ruim 45% van de banen ingevuld door vrouwen. In 2002 was dat aandeel nog 41%. Vooral in de gezondheidszorg, onderwijs en overige dienstverlening zijn veel vrouwen werkzaam. De bouw en in wat mindere mate industrie en nutsbedrijven zijn sectoren waar nog weinig vrouwen werkzaam zijn. Aandeel banen ingevuld door vrouwen naar sector, 2011 A

Landbouw/Visserij

27,0%

BC


20,3%

DE

Nutsbedrijven

18,7%

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

26,5%

Gb


51,7%

HJ


21,1%

I

Horeca

51,7%

K


45,9%

LMN


40,6%

8,6%

O

Openbaar bestuur

35,2%

P

Onderwijs

58,9%

Q

Gezondheidszorg

82,9%

RS


60,0%

Alle sectoren

45,3%

Vrouwen werken aanzienlijk meer in kleine banen dan mannen. Ongeveer 10% van de mannen vervult een kleine baan terwijl dat 23% van de vrouwen is. Dit fenomeen doet zich in alle sectoren voor, maar vooral de sectoren detailhandel en de gezondheidszorg bieden kleine banen, ingevuld door vrouwen. De Stadsregio is goed voor ruim een derde van de Gelderse werkgelegenheid. De Noord Veluwe is met een aandeel van 9% de kleinste regio in termen van werkgelegenheid. In de periode 2002-2008 groeide de werkgelegenheid jaarlijks gemiddeld met 1,2% waarbij met name de groei in Rivierenland bovengemiddeld was. In de jaren 2008-2010 hebben vooral de Stedendriehoek en de Achterhoek veel banen verloren. Voor het afgelopen jaar geldt dat de Stedendriehoek en Food Valley zich goed hersteld hebben. Over de gehele periode 2002-2011 bezien is een gemiddelde groei van de werkgelegenheid gemeten van jaarlijks 0,8%. De verschillen tussen de regio’s blijken dan niet erg groot te zijn. De Achterhoek ligt wat onder het gemiddelde, de Noord Veluwe en Rivierenland groeiden wat sneller. Werkgelegenheid naar regio Banen

Aandeel

2011

2011

2002-2008

2008-2010

2010-2011

2002-2011

138.830

14,1%

1,1%

-0,8%

0,0%

0,6%

Stadsregio Arnhem-Nijmegen

344.170

35,0%

1,0%

-0,1%

0,6%

0,7%

FoodValley

127.920

13,0%

1,1%

-0,1%

1,5%

0,9%

87.700

8,9%

1,3%

-0,1%

1,1%

1,0%

Rivierenland

116.980

11,9%

1,6%

-0,3%

0,4%

1,0%

Stedendriehoek

167.150

17,0%

1,4%

-1,3%

1,8%

0,8%

Gelderland

982.750

100,0%

1,2%

-0,4%

0,9%

0,8%

Achterhoek

Noord Veluwe

Gemiddelde jaarlijkse groei

- 14 -

2

Het aantal bedrijven in Gelderland blijft onverminderd groeien. Was er tot 2005 sprake van een gestage groei van het aantal bedrijven, sinds 2005 neemt het aantal bedrijven jaarlijks met 5000-6000 toe. Ook het afgelopen jaar kwamen er weer bijna 5.400 bedrijven bij. De toename valt waar te nemen in vrijwel alle sectoren met uitzondering van de landbouw, financiële sector en de overheid. De meeste nieuwe bedrijven zijn gestart in de sectoren zakelijke dienstverlening en bouw. De groei bij het aantal vestigingen in de gezondheidszorg is wat geflatteerd doordat hier een effect optreedt van de verbeterde 3 registratie . Omdat het om kleine bedrijven gaat heeft dit nauwelijks effect op de werkgelegenheidsontwikkeling. Aantal bedrijven in Gelderland 2002 A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

Gb


HJ


2011 ontwikkeling

14.030

11.590

-2.440

6.930

7.380

450

270

310

40

9.710

15.670

5.960

8.210

9.180

970

17.020

19.760

2.740

6.880

10.040

3.160

I

Horeca

4.970

5.300

330

K


2.150

1.630

-520

20.280

33.950

13.670

560

490

-70

LMN


O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

4.140

6.640

2.500

Q

Gezondheidszorg

7.480

14.020

6.540

RS


9.740

15.450

5.710

112.370

151.420

39.050

Alle sectoren

De groei van het aantal bedrijven wordt vrijwel geheel bepaald door de eenmansbedrijven. In 2002 waren er 45.150 eenmansbedrijven, in 2010 waren dat er al 67.220. Het afgelopen jaar groeide het aantal eenmansbedrijven met ruim 6.000 tot 87.200.

2

De PWE registreert in feite vestigingen, elke locatie waar of van waaruit gewekt wordt. Een bedrijf kan uit meerdere vestigingen bestaan. 3 De PWE maakt dankbaar gebruik van onder andere de inschrijvingsgegevens uit het Handelsregister. Door een wetswijziging in 2008 zijn sinds 1 juli 2008 ook alle bedrijven in de sectoren landbouw, onderwijs, overheid en gezondheidszorg inschrijvingsplichtig. Met name bij deze laatste groep zijn een groot aantal kleine bedrijven getraceerd die in het verleden niet bekend waren bij de PWE. Het gaat daarbij vaak om paramedische beroepen, psychologen etc. die een eenmansbedrijf voeren. De PWE voert deze bedrijven zo veel mogelijk met terugwerkende kracht op (antedateren) maar het blijkt niet in alle gevallen mogelijk de juiste startdatum te achterhalen.

- 15 -

Eenmansbedrijven Gelderland Aantal

aandeel

groei

groei

2011

2011

2002-2010

2010-2011

A

Landbouw/Visserij

4.890

42,1%

330

-90

BC


3.180

43,1%

960

120

DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

110

34,1%

60

10

10.030

64,0%

5.300

330

Ga Gb

Groothandel

4.710

51,3%

1.230

210


8.040

40,7%

3.130

560

HJ


6.310

62,8%

2.740

480

I

Horeca

1.330

25,2%

540

60

K


LMN


660

40,9%

-70

30

24.240

71,4%

10.980

2.000

O

Openbaar bestuur

80

15,5%

50

10

P

Onderwijs

4.180

62,9%

1.780

590

Q

Gezondheidszorg

7.690

54,8%

4.220

890

RS


11.770

76,1%

4.820

820

Alle sectoren

87.200

57,6%

36.040

6.010

Groeide het aantal eenmansbedrijven, bij de niet-eenmansbedrijven valt jaarlijks een afname waar te nemen. In 2002 waren er 67.220 bedrijven waar meer dan 1 persoon werkzaam was. In 2010 was dat aantal gedaald tot 64.870 en ook dit jaar verdwenen er 650 bedrijven waardoor het totaal op 64.200 komt. In termen van werkgelegenheid geldt dat 67% van de bedrijvenpopulatie (eenmansbedrijven) goed is voor 9% van de werkgelegenheid. De overige 33% is goed voor 91% van de werkgelegenheid. In 2002 was het aandeel eenmansbedrijven nog 40%, goed voor 5% van de werkgelegenheid. Het belang van de eenmansbedrijven neemt dus toe. Bij de aantallen bedrijven moet nog bedacht worden dat de hier gepresenteerde cijfers netto aantallen betreft. Achter de aantallen schuilt een nog veel grotere dynamiek van starters en stoppers. Zo werden er het afgelopen jaar ongeveer 15.000 startende bedrijven geteld terwijl er daarnaast 9.700 verdwenen zijn.

- 16 -

2 Regio’s

4

2.1 Stedendriehoek Het totaal aantal banen in de Stedendriehoek bedroeg op 1 april 167.150. Ten opzichte van 2010 een groei van 3.020 banen (1,8%). Daarmee zijn de ontwikkelingen opvallend gunstig. De meeste banen kwamen erbij in de zakelijke dienstverlening (1.800) en detailhandel (740). De industrie groeide met 650 banen. De gezondheidszorg (-380), groothandel (-200) en financiële sector (-190) verloren banen. Werkgelegenheidsontwikkeling Stedendriehoek banen sectoraandeel Sector

2011

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

2011

ontwikkeling 2010-2011 absoluut

in% -0,1%

4.820

2,9%

-10

18.040

10,8%

650

3,7%

1.520

0,9%

-10

-0,6%

F

Bouwnijverheid

9.550

5,7%

190

2,1%

Ga

Groothandel

7.880

4,7%

-200

-2,4%

Gb


18.350

11,0%

740

4,2%

HJ


9.520

5,7%

40

0,4%

I

Horeca

6.810

4,1%

150

2,3% -2,7%

K


6.670

4,0%

-190

LMN


21.000

12,6%

1.800

9,4%

O

Openbaar bestuur

14.530

8,7%

-50

-0,3%

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS

Overige dienstverlening Alle sectoren

9.210

5,5%

130

1,4%

31.770

19,0%

-380

-1,2%

7.500

4,5%

150

2,1%

167.150

100,0%

3.020

1,8%

Tot 2007 verliep de werkgelegenheidsontwikkeling steeds beter dan die van Gelderland. Daarna volgen drie jaren waarin de ontwikkeling beduidend minder gunstig was. Dit jaar dus weer een relatief gunstige ontwikkeling. De totale ontwikkeling van de afgelopen 10 jaren ligt met 7,8% een fractie boven het Gelderse cijfer (7,4%). Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2011 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% '02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06 Gelderland

4

'06-'07

'07-'08

'08-'09

'09-10

'10-11

Stedendriehoek

Achterliggend cijfermateriaal is ook te vinden in bijlage B en E. De cijfers hebben alleen betrekking op de Gelderse gemeenten.

- 17 -

2.2 Achterhoek In de Achterhoek werden in 2011 138.830 banen geteld. Dat waren er evenveel als in 2010. De groei bleef daarmee achter bij de Gelderse ontwikkeling. Dat de ontwikkeling in de Achterhoek tegenvalt is toe te schrijven aan fors banenverlies in de gezondheidszorg (-740). Dit heeft echter een administratieve achtergrond. De afname is namelijk geheel toe te schrijven aan een andere registratie van alfahulpen. Deze worden nu deels bij andere organisaties geteld maar ook in andere regio’s. Zonder deze ontwikkeling zou er sprake geweest zijn van een groei die dicht ligt bij het Gelderse cijfer. Banengroei was er vooral in de zakelijke dienstverlening en (opvallend) de industrie. Ook de sectoren vervoer en groothandel waren goed voor nieuwe banen. Werkgelegenheidsontwikkeling Achterhoek banen sectoraandeel Sector

2011

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

Gb


HJ


I

Horeca

K


LMN


O P Q

Gezondheidszorg

RS


2011


in%

7.370

5,3%

-70

-0,9%

23.800

17,1%

230

1,0%

790

0,6%

30

3,8%

11.340

8,2%

70

0,7%

8.530

6,1%

120

1,4%

16.970

12,2%

50

0,3%

8.760

6,3%

220

2,5%

6.260

4,5%

-40

-0,7%

1.640

1,2%

-100

-5,5%

12.210

8,8%

270

2,3%

Openbaar bestuur

3.800

2,7%

-70

-1,8%

Onderwijs

8.550

6,2%

-40

-0,5%

23.710

17,1%

-740

-3,0%

5.090

3,7%

60

1,3%

138.830

100,0%

-20

0,0%

Alle sectoren

Over lange termijn bezien verlopen de werkgelegenheidsontwikkelingen in de Achterhoek wat minder gunstig. De meeste jaren lag de groei onder het Gelderse gemiddelde. Bezien over de totale periode 2002-2011 bleef de groei met 5,4% wat achter bij het Gelderse cijfer (7,4%).

Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2011 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% '02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

'06-'07

Gelderland

'07-'08

Achterhoek

- 18 -

'08-'09

'09-'10

'10-'11

2.3 Stadsregio De ontwikkelingen in de Stadsregio (totaal 344.170 banen) liggen met een banengroei van 1.930 (0,6%) net iets onder het gemiddelde. Opmerkelijk is het banenverlies bij de overheid. De bouw, groothandel en nutssector verloren eveneens banen. De gezondheidssector groeide met 1.180 banen. Daarnaast was de vervoerssector goed voor 500 nieuwe banen. Ook in Stadsregio liet de industrie banengroei zien. Werkgelegenheidsontwikkeling Stadsregio banen sectoraandeel Sector A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

Gb


HJ


I

Horeca

K


LMN


O P

ontwikkeling 2010-2011

2011

2011

absoluut

in % -4,9%

4.180

1,2%

-220

31.880

9,3%

370

1,2%

5.410

1,6%

-220

-3,9%

15.440

4,5%

-380

-2,4%

15.500

4,5%

-370

-2,3%

37.000

10,8%

190

0,5%

23.050

6,7%

500

2,2%

15.010

4,4%

380

2,6%

7.640

2,2%

30

0,4%

52.060

15,1%

290

0,6%

Openbaar bestuur

19.470

5,7%

-650

-3,2%

Onderwijs

28.260

8,2%

460

1,7%

Q

Gezondheidszorg

74.160

21,5%

1.180

1,6%

RS


15.120

4,4%

370

2,5%

344.170

100,0%

1.930

0,6%

Alle sectoren

De regio ontwikkelt zich als geheel genomen net wat minder dan gemiddeld; over de periode 20022011 bedroeg de groei 6,7%, terwijl het Gelderse groeicijfer 7,4% bedroeg, waar bij de laatste vijf jaren relatief gunstig waren. De sectoren gezondheidszorg, onderwijs en zakelijke dienstverlening hebben de afgelopen 10 jaar veel banenverlies gecompenseerd voor de industrie. Deze sectoren zijn inmiddels meer dan gemiddeld vertegenwoordigd in de Stadsregio.


'03-'04

'04-'05

'05-'06

'06-'07

Gelderland

'07-'08

Stadsregio

- 19 -

'08-'09

'09-'10

'10-'11

2.4 Rivierenland In 2011 heeft de werkgelegenheidsontwikkeling zich ook in Rivierenland hersteld. Er was sprake van bescheiden groei, 0,4% waardoor het totaal aantal banen op 116.980 kwam. Met name de zakelijke dienstverlening was goed voor veel nieuwe banen (580). Daar waar inde meeste regio’s sprake was van herstel van de industriële werkgelegenheid heeft het banenverlies in Rivierenland doorgezet (-490). Werkgelegenheidsontwikkeling Rivierenland banen sectoraandeel Sector

2011

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

10.350

Gb


13.140

HJ


12.950

I

Horeca

K


LMN


O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS



2011

Absoluut

in%

6.520

5,6%

-230

-3,5%

13.280

11,3%

-490

-3,6%

830

0,7%

-30

-3,9%

9.820

8,4%

60

0,6%

8,9%

-10

-0,1%

11,2%

230

1,8%

11,1%

100

0,8%

4.100

3,5%

280

7,2%

1.350

1,2%

-100

-6,6%

17.340

14,8%

580

3,5%

2.770

2,4%

30

0,9%

6.020

5,1%

-150

-2,4%

13.750

11,7%

100

0,7%

4.780

4,1%

160

3,5%

116.980

100,0%

520

0,4%

Over een langere termijn (2002-2011) genomen geldt dat de werkgelegenheidsontwikkeling (9,6%) aanzienlijk boven het Gelderse groeicijfer van 7,4% uitkomt. De regio kende daarmee over de afgelopen 10 jaren het hoogste groeicijfer.

Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2011 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% '02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

'06-'07

Gelderland

'07-'08

Rivierenland

- 20 -

'08-'09

'09-'10

'10-'11

2.5 Food Valley In Food Valley werden in 2011 127.920 banen geteld. Dat waren er 1.890 meer dan in 2010, een groei van 1,5%. De regio kende daarmee een relatief gunstige ontwikkeling. Net als in Rivierenland was ook hier sprake van banenverlies in de industrie, daarnaast banenverlies bij de financiële sector en groei bij de zakelijke dienstverlening (480). Opmerkelijk is de groei in de bouw en de detailhandel. Food Valley, kent net als Rivierenland een bescheiden sector gezondheidszorg (14%). Werkgelegenheidsontwikkeling Food Valley banen sectoraandeel Sector

2011

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

2011


in%

4.310

3,4%

50

1,1%

13.670

10,7%

-190

-1,4%

430

0,3%

-10

-2,9%

F

Bouwnijverheid

9.060

7,1%

390

4,5%

Ga

Groothandel

9.760

7,6%

120

1,2%

Gb


15.030

11,7%

420

2,9%

HJ


9.470

7,4%

320

3,4%

I

Horeca

4.950

3,9%

-20

-0,4% -3,7%

K


LMN


O

Openbaar bestuur

3.500

2,7%

-140

19.480

15,2%

480

2,5%

5.200

4,1%

-90

-1,7%

P

Onderwijs

10.410

8,1%

50

0,5%

Q

Gezondheidszorg

18.010

14,1%

340

1,9%

RS


4.660

3,6%

180

4,0%

127.920

100,0%

1.890

1,5%

Alle sectoren

Over lange periode genomen zijn de ontwikkelingen in Food Valley (8,4%) wat gunstiger dan de gemiddelde ontwikkeling, waarbij vooral de afgelopen vijf jaar een relatief grote groei opleverden. De ontwikkelingen over lange termijn worden overigens negatief beïnvloed door de ontwikkelingen bij defensie. Dit heeft de regio afgelopen jaren meer dan 1.000 banen gekost. Verder geldt dat de financiële sector in de regio de afgelopen jaren hard getroffen is. Het sectoraandeel financiële sector daalde van 4,1% in 2002 naar 2,7% in 2011. Openbaar bestuur daalde van 5,8% naar 4,1%


'03-'04

'04-'05

'05-'06

'06-'07

Gelderland

'07-'08

Food Valley

- 21 -

'08-'09

'09-'10

'10-'11

2.6 Noord Veluwe Met 87.700 banen in 2011 is de Noord Veluwe de kleinste Gelderse regio. Het afgelopen jaar werd met 1,1% een groei gerealiseerd die net iets boven het gemiddelde lag. Vooral de detailhandel (490) en de gezondheidszorg (250) waren goed voor nieuwe banen. Opvallend was dat er in de zakelijke dienstverlening 50 banen verloren gingen terwijl deze sector vrijwel overal groeit. Werkgelegenheidsontwikkeling Noord Veluwe banen sectoraandeel Sector

2011


2011

absoluut

in%

A

Landbouw/Visserij

2.480

2,8%

-30

-1,4%

BC


9.120

10,4%

70

0,8% 5,1%

DE

Nutsbedrijven

470

0,5%

20

F

Bouwnijverheid

8.370

9,5%

70

0,9%

Ga

Groothandel

4.600

5,2%

-20

-0,3%

Gb


11.740

13,4%

490

4,4%

HJ


4.820

5,5%

-10

-0,3%

I

Horeca

4.860

5,5%

80

1,8%

K


910

1,0%

0

-0,2%

LMN


8.510

9,7%

-50

-0,6%

O

Openbaar bestuur

6.550

7,5%

-40

-0,6%

P

Onderwijs

4.920

5,6%

30

0,6%

Q

Gezondheidszorg

16.530

18,8%

250

1,5%

RS


3.850

4,4%

110

3,1%

87.700

100,0%

980

1,1%

Alle sectoren

Bezien over de afgelopen 10 jaren was de werkgelegenheidsgroei (9,0%) gunstiger dan gemiddeld. Het beeld is daarbij opvallend wisselvallig. Jaren van meer dan gemiddelde groei worden steeds afgewisseld door jaren met minder dan gemiddelde groei.

Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2011 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% '02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

'06-'07

Gelderland

'07-'08

'08-'09

'09-'10

'10-'11

Noord Veluwe

In grote lijnen kan gesteld worden dat de regio’s aan de westkant van de provincie (Rivierenland 9,6%, Noord Veluwe 9,0% Food Valley 8,4%) zich wat beter hebben ontwikkeld dan de oostelijke gelegen regio’s (Stedendriehoek 7,8%, Stadsregio 6,7% en Achterhoek 5,4%).

- 22 -

3 Aandachtssectoren Collegeakkoord Alle bedrijven worden getypeerd naar hoofdactiviteit middels de SBI-code (Standaard Bedrijf Indeling) van het CBS. Via deze SBI-code worden bedrijven en banen gegroepeerd in sectoren. Het is echter ook mogelijk om SBI-codes op een andere wijze te clusteren. In deze paragraaf worden een aantal van deze clusters kort in beeld gebracht. Het gaat daarbij niet zo zeer om analyse maar meer om het kort in beeld brengen van de omvang en ontwikkeling van de clusters. Er is hier gekeken naar de aandachtssectoren uit het coalitieprogramma van de provincie Gelderland. 3.1 Food/Agro Het Gelderse Food-cluster omvatte in 2011 44.470 banen, dat is 4,5% van de totale Gelderse werkgelegenheid. De regio Food Valley vormt 13% van de Gelderse werkgelegenheid, ze neemt echter 29% van de Food werkgelegenheid voor haar rekening. Er is sprake van concentratie in deze regio. De WUR neemt een groot deel van de werkgelegenheid voor haar rekening. Banen en bedrijven Food cluster

5

Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

510

7.470

5,4%

16,8%

-1,5%


710

7.860

2,3%

17,7%

-14,0%

FoodValley

530

12.760

10,0%

28,7%

6,0%

Noord Veluwe

310

5.510

6,3%

12,4%

-2,2%

Rivierenland

480

5.430

4,6%

12,2%

-10,8%

Stedendriehoek

400

5.450

3,3%

12,3%

9,3%

2.930

44.470

4,5%

100,0%

-2,2%

Gelderland

Wordt niet alleen gekeken naar de “echte” Food bedrijven maar naar het totale agro-cluster (incl. landbouw en landbouwverwerkende bedrijven dan wordt duidelijk dat Gelderland nog een aanzienlijke agro-sector kent waar echter wel sprake is van enorm banenverlies. In de periode 2002-2011 daalde het aantal banen in het agro-cluster met 7.420 (-9,1%) terwijl de totale groei in Gelderland in die periode 7,4% bedroeg. De ontwikkelingen in Food Valley steken relatief gunstig af. Banen en bedrijven agro-complex

6

Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

3.910

14.830

10,7%

20,0%

-11,7%


2.120

12.030

3,5%

16,2%

-17,3%

FoodValley

2.350

16.990

13,3%

22,9%

-1,1%

Noord Veluwe

1.450

7.990

9,1%

10,8%

-9,7%

Rivierenland

2.740

11.940

10,2%

16,1%

-10,9%

Stedendriehoek

1.940

10.270

6,1%

13,9%

-4,1%

14.520

74.050

7,5%

100,0%

-9,1%

Gelderland

5 6

Food sector op basis van afbakening Pieken in de Delta (PID) aangevuld met WUR Het agro-complex omvat alle Food bedrijven, primaire landbouw (sectie A) en voedingsmiddelenindustrie (10/11)

- 23 -

Banen en sectoropbouw Agro-complex sector

Ontwikkeling

Banen 2011

opbouw

banen 2002-2011

A

Landbouw, bosbouw en visserij

29.670

40,1%

-6.390

C

Industrie

21.660

29,3%

-2.090

G

Groot- en detailhandel

15.960

21,5%

1.220

M

Advisering, onderzoek, special. zakelijke dienstverlening

3.070

4,1%

-210

N

Verhuur van roerende goederen, overige zakel. dienstverl.

690

0,9%

170

P

Onderwijs

3.000

4,1%

-120

74.050

100,0%

-7.420

Het banenverlies binnen het agro-complex wordt gedomineerd door de ontwikkelingen binnen de primaire landbouw en industrie (met name slachterijen). 3.2 Health/medische sector De Health sector zoals gedefinieerd door Louter in het kader van Pieken in de Delta is in Gelderland gering van omvang. Totaal telt Gelderland ca. 600 bedrijven met een totaal van 16.500 banen,1,7% van de Gelderse werkgelegenheid. Hiervan komen bijna 9.100 banen voor rekening van UMC Radboud. Het cluster is vooral in de Stadsregio terug te vinden (75% van de banen). De groei van de werkgelegenheid ligt met bijna 15% ongeveer twee keer zo hoog als het Gelderse gemiddelde van alle sectoren. Banen en bedrijven Health cluster

Achterhoek Stadsregio Arnhem-Nijmegen

Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

80

900

0,6%

5,4%

70,5% 14,1%

240

12.320

3,6%

74,7%

FoodValley

80

1.500

1,2%

9,1%

1,5%

Noord Veluwe

40

350

0,4%

2,1%

-23,8%

100

770

0,7%

4,7%

42,0%

70

650

0,4%

3,9%

14,0%

610

16.490

1,7%

100,0%

14,7%

Rivierenland Stedendriehoek Gelderland

7

Wordt het Health begrip ruimer ingevuld en wordt het medische cluster in beeld gebracht blijkt de sector aanzienlijk meer massa te omvatten. Banen en bedrijven Health/medisch cluster Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

1.420

19.020

13,6%

13,6%

36,1%


4.770

59.920

17,4%

42,9%

21,3%

FoodValley

1.110

15.680

12,3%

11,2%

31,7%

870

11.500

13,1%

8,2%

29,5%

Rivierenland

1.180

10.990

9,4%

7,9%

19,6%

Stedendriehoek

1.900

22.490

13,5%

16,1%

16,4%

11.250

139.610

14,2%

100,0%

23,9%

Noord Veluwe

Gelderland

7

Het medisch cluster omvat gezondheidszorg, medisch technologische bedrijven en gezondheidszorg-ondersteunende bedrijven.

- 24 -

Met een totaal van 139.610 banen vormt het cluster dan 14,2% van de Gelderse werkgelegenheid. Ook nu geldt dat sprake is van concentratie in de Stadsregio. De werkgelegenheidsontwikkeling is met 24% bijzonder hoog te noemen (alle sectoren 7,4%). Wel dient bij deze groeicijfers bedacht te worden dat deze voor een aanzienlijk deel zijn terug te vinden in de “reguliere” medische beroepen (w.o verpleeghuizen, thuiszorg etc.). De groei van deze werkgelegenheid wordt voor een aanzienlijk deel gegenereerd door toenemende zorgvraag en de vergrijzing en kan wat minder in verband gebracht worden met technologische ontwikkelingen/innovatie. 8

3.3 Maakindustrie De maakindustrie heeft de afgelopen jaren veel banen verloren. Over de afgelopen 10 jaren bedroeg het banenverlies bijna 16%. In 2010-2011 was er echter sprake van een klein herstel. Zonder dat herstel was de daling nog groter geweest. De sector is goed voor een aandeel van 11% van de Gelderse werkgelegenheid, in 2002 was dat aandeel nog 14%. De Achterhoek kent een relatief grote sector (maak) industrie, terwijl de Stadsregio juist een relatief kleine sector maakindustrie kent. Banen en bedrijven Maakindustrie Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

1.420

23.770

17,1%

21,7%

-17,0%


1.950

31.690

9,2%

28,9%

-18,4%

FoodValley

1.070

13.640

10,7%

12,5%

-3,4%

Noord Veluwe

640

9.110

10,4%

8,3%

-19,2%

Rivierenland

1.250

13.250

11,3%

12,1%

-21,4%

Stedendriehoek

1.030

18.030

10,8%

16,5%

-10,0%

Gelderland

7.350

109.490

11,1%

100,0%

-15,6%

Binnen de Gelderse maakindustrie is de Voedingsmiddelen industrie de grootste subsector. Gezien de omvang van die sector is het banenverlies relatief bescheiden geweest. Het grootste deel van het banenverlies vond hier plaats bij slachterijen. De papierindustrie daarentegen heeft relatief veel banen verloren. In totaal ging 40% van de werkgelegenheid in de papierindustrie verloren. Belangrijkste deelsectoren binnen de Maakindustrie Afdeling

Banen ontwikkeling 2011

2002-2011 -1.500

10

Vervaardiging van voedingsmiddelen

18.720

32

Vervaardiging van overige goederen

16.390

330

25

Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.)

13.180

-2.560

28

Vervaardiging van overige machines en apparaten

10.910

250

26

Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach.

6.620

-2.140

22

Vervaardiging van producten van rubber en kunststof

5.070

-1.150

23

Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod.

4.550

-1.020

31

Vervaardiging van meubels

4.340

-1.790

33

Reparatie en installatie van machines en apparaten

4.140

1.250

18

Drukkerijen, reproductie van opgenomen media

4.090

-2.060

17

Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren

3.780

-2.560

17.720

-7.320

109.490

-20.270

Overige Industrie Totaal Maakindustrie 8

Maakindustrie is hier gedefinieerd als SBI-sectie C.

- 25 -

3.4 Transport en Logistieke sector De T&L-sector is momenteel goed voor 101.840 banen, ruim 10% van de Gelderse werkgelegenheid. De groei van de werkgelegenheid bleef met 5,8% wat onder het gemiddelde van alle sectoren. Vooral Rivierenland kent een omvangrijke T&L-sector. Hoewel in absolute termen de meeste banen van de sector in de Stadsregio te vinden zijn is het aandeel in de totale werkgelegenheid bescheiden. Ook de groei is de afgelopen 10 jaar minder dan gemiddeld geweest. Opmerkelijk is de groei in de Achterhoek; het aantal banen is hier met ruim 20% toegenomen. Banen en bedrijven transport en logistieke sector Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

1.930

15.150

10,9%

14,9%

20,9%


3.750

30.410

8,8%

29,9%

3,5%

FoodValley

1.670

15.620

12,2%

15,3%

5,7%

Noord Veluwe

1.180

8.000

9,1%

7,9%

10,4%

Rivierenland

2.370

19.770

16,9%

19,4%

6,5%

Stedendriehoek

1.760

12.900

7,7%

12,7%

-6,1%

12.650

101.840

10,4%

100,0%

5,8%

Gelderland

Binnen de sector valt op dat in de vervoerspoot (SBI-afdeling 49/50/51) sprake is van afname van de werkgelegenheid terwijl er bij de groothandel juist sprake is van groei van de werkgelegenheid. Sterker dan bij de meeste andere sectoren geldt dat de crisis veel banen heeft gekost. In de periode 2008-2010 gingen bijna 5.000 banen verloren. Tot 2008 was juist sprake van bovengemiddelde groei. banen Afdeling

sector ontwikkeling

2011

aandeel

2002-2011

46

Groothandel en handelsbemiddeling

56.630

55,6%

3.260

49

Vervoer over land

28.230

27,7%

-1.150

50

Vervoer over water

1.040

1,0%

-230

51

Luchtvaart

70

0,1%

40

52

Opslag en dienstverlening voor vervoer

7.120

7,0%

2.800

53

Post en koeriers

8.750

8,6%

910

101.840

100,0%

5.630

Totaal T&L

9

3.5 Vrijetijdseconomie/R&T In de vrijetijdseconomie zijn 58.370 mensen werkzaam. Dat is bijna 6% van de Gelderse werkgelegenheid. De meeste banen zijn te vinden in de Stadsregio. Op de Noord Veluwe is de bijdrage aan de totale werkgelegenheid met 7,6% het hoogst. Food-Valley en Rivierenland kennen het kleinste aandeel banen in de vrijetijdseconomie. De groei van 14% over de periode 2002-2011 is bijna twee keer zo hoog als het Gelderse gemiddelde. Opvallend daar is ook de crisis nauwelijk invloed lijkt te hebben op de ontwikkelingen in deze sector. In de periode 2008-2010 was de werkgelegenheid vrijwel stabiel (+200), 2010-2011 leverde een groei op van 1.200 nieuwe banen.

9

Bij deze paragraaf is aangesloten bij de afbakening zoals opgesteld door het IPO.

- 26 -

Banen en bedrijven vrijetijdseconomie Vestigingen 10

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

1.590

8.130

5,9%

13,9%

10,5%


4.010

21.280

6,2%

36,5%

10,9%

FoodValley

1.210

6.450

5,0%

11,0%

16,6%

Noord Veluwe

1.110

6.650

7,6%

11,4%

15,1%

Rivierenland

1.310

5.730

4,9%

9,8%

16,0%

Stedendriehoek

1.880

10.120

6,1%

17,3%

20,0%

11.110

58.370

5,9%

100,0%

13,9%

Gelderland

11

3.6 Creatieve industrie Met ruim 12.100 banen vormt de creatieve sector 3,3% van de Gelderse werkgelegenheid. In vergelijking met de andere sectoren is de groei enorm hoog geweest. Een ander opvallend verschil is de gemiddelde bedrijfsgrootte. Die is in de creatieve sector laag, de gemiddelde bedrijfsgrootte bedraagt nog geen 3 personen per bedrijf. Van de ruim 12.100 bedrijven zijn er 9.680 eenmansbedrijf. Daarnaast is er sprake van een concentratie van bedrijven in Arnhem (1.860) en Nijmegen (1.560). De twee steden zijn goed voor 28% van alle bedrijven in de creatieve sector. De bedrijven die zich bezighouden met Industrieel Design (SBI-7410) zijn ook in sterke mate in Arnhem geconcentreerd. Van de in totaal 1.180 bedrijven zijn er 230 te vinden in Arnhem en 120 in Nijmegen. Apeldoorn telt nog 70 bedrijven, alle andere gemeenten herbergen minder dan 50 bedrijven op het gebied van industrieel design. Er mag dan sprake zijn van aanzienlijk concentratie, de aantallen bedrijven (en banen) zijn nog wel bescheiden. Banen en bedrijven Creatieve industrie Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011

Achterhoek

1.340

3.430

2,5%

10,6%

7,2%


5.410

12.020

3,5%

37,1%

22,7%

FoodValley

1.200

3.660

2,9%

11,3%

11,3%

770

2.110

2,4%

6,5%

12,0%

Rivierenland

1.440

2.760

2,4%

8,5%

19,1%

Stedendriehoek

1.950

8.410

5,0%

26,0%

59,2%

12.120

32.390

3,3%

100,0%

25,7%

Noord Veluwe

Gelderland

10

Vestigingen met toeristisch-recreatieve relevantie. Van sommige bedrijven (sectoren) is een fractie van het aantal werkzame personen geteld, zie hiervoor de definities van het IPO. 11 Voor de afbakening van de Creatieve Industrie in gebruik gemaakt van de indeling zoals die is opgesteld door LISA aansluitend bij de TOP-sectoren.

- 27 -

3.7 EMT (Energie en Milieutechnologie) Met 47.290 banen is de EMT-sector goed voor 4,8% van de Gelderse werkgelegenheid. De sector is geconcentreerd in de Stadsregio waar 43% van de EMT werkgelegenheid te vinden is. Voor zowel de Stadsregio als Food Valley geldt dat de sector bijna 6% van de werkgelegenheid uitmaakt. Opvallend zijn de verschillende groeicijfers. Juist de Stadsregio kent een relatief laag groeicijfer, in de Stedendriehoek was zelfs sprake van banenverlies. In de andere regio’s was sprake van meer dan gemiddelde groei. Banen en bedrijven EMT Vestigingen

Banen

Aandeel

Aandeel

Ontw. Banen

2011

2011

in totaal

Regio

2002-2011 10,8%

Achterhoek

850

5.940

4,3%

12,6%

1.830

20.310

5,9%

43,0%

3,8%

FoodValley

860

7.600

5,9%

16,1%

19,3%

Noord Veluwe

480

2.420

2,8%

5,1%

38,3%

Rivierenland

860

4.580

3,9%

9,7%

27,2%

Stedendriehoek

850

6.440

3,9%

13,6%

-0,6%

5.730

47.290

4,8%

100,0%

9,6%


Gelderland

De EMT-sector is opgebouwd uit een aantal deelsectoren. Het industriële deel (metaal, machine en apparaten) is hiervan het belangrijkste deel (1/3). De werkgelegenheid is hier licht gedaald. Opmerkelijk is het banenverlies bij het onderdeel Research. Banen EMT naar sector banen

Grondstoffen en chemie Metaal, machines en apparaten

sector ontwikkeling

2011

aandeel

2002-2011

1.510

3,2%

230

16.310

34,5%

-720

Energie

5.010

10,6%

1.010

Recycling en milieudienstverlening

4.450

9,4%

740

Handel

3.480

7,4%

660

Research

5.110

10,8%

-560


11.440

24,2%

2.790

Totaal EMT

47.290

100,0%

4.160

- 28 -

3.8 Samenvattend overzicht Cluster

Banen 2011

Aandeel in totale wglh.

Food Agro Health Medisch Maakindustrie Transport en logistiek Vrijetijdseconomie Creatieve sector EMT

44.470 74.050 16.490 139.610 109.490 101.840 58.370 32.390 47.290

4,5% 7,5% 1,7% 14,2% 11.1% 10.4% 5,9% 3,3% 4,8%

Alle clusters

563.040

57,2%

Indien alle clusters tezamen worden genomen geldt dat dit 57% van de Gelderse werkgelegenheid zou bestrijken. Dat ligt echter genuanceerder omdat veel bedrijvigheid onder meer dan één cluster gerekend kan worden. Wordt hiervoor gecorrigeerd dan blijkt het om 50% van de Gelderse werkgelegenheid te gaan. Een deel van de clusters heeft zich tot nu toe beter dan gemiddeld ontwikkeld (m.n. de medische sector, de creatieve sector, vrijetijdseconomie en health), maar een deel ook juist minder (maakindustrie, agro-sector) Indexcijfers werkgelegenheid clusters, 2002=100 130 125 120 115 110 105 100 95 90 85 80 2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Alle sectoren

Food Gelderland

Food Food Valley

Agro

Health

Medisch

Maakindustrie

T&L

Vrijetijdseconomie

Creatief

EMT

- 29 -

2011

4 Zelfstandigen zonder personeel (ZZP) 4.1 Inleiding ZZP-ers staan sterk in de belangstelling. Over wat/wie nu precies een ZZP-er is bestaat echter vaak onduidelijkheid. Het begrip heeft geen wettelijke definitie. Letterlijk gaat het om zelfstandige ondernemers zonder personeel, per definitie dus een bedrijf met één werkzame persoon. In theorie kan een bedrijf met juridische status eenmansbedrijf bestaan uit meerdere werkzame personen. Niet elk eenmansbedrijf is daarom ZZP-er. Ook is het vraag of een bedrijf bestaande uit één persoon zich zelf als ZZP-er beschouwt. In het vervolg van deze paragraaf wordt onder een eenmansbedrijf een bedrijf verstaan waar ook echt maar één persoon werkzaam is. Het aantal eenmansbedrijven groeit snel en het belang in de werkgelegenheid neemt ook toe. In 2002 bestond de bedrijvenpopulatie voor 40,2% uit eenmansbedrijven. In 2011 was dat aandeel toegenomen tot 57,6%. Ook het belang in termen van werkgelegenheid groeide: van 4,9% in 2002 tot 8,9% in 2011. Bij het werkgelegenheidsonderzoek van 2011 is een aantal aanvullende vragen gesteld met betrekking tot eenmansbedrijven. In totaal hebben 11.300 bedrijven die ook daadwerkelijk uit 1 werkzame persoon bestonden de extra vragen ingevuld. Van deze bedrijven is onderzocht in hoeverre sprake is van een representatieve groep eenmansbedrijven. Zowel naar SBI-sectie als naar WGR-regio komt de groep bedrijven goed overeen met de totale populatie eenmansbedrijven (87.200). Middels het onderzoek is 13% van de bedrijvenpopulatie eenmansbedrijven bereikt. 4.2 Uitkomsten vragen aan ZZP-ers Ongeveer 8.650 bedrijven hebben zelf aangegeven ZZP-er te zijn. Dat is ruim driekwart van bedrijven bestaande uit één werkzame persoon. Extrapolatie naar de totale populatie betekent dat het totaal aantal ZZP-ers in Gelderland daarmee op ongeveer 66.000-70.000 komt. Dat sluit goed aan bij de 12 schatting die het CBS heeft gemaakt van het aantal ZZP-ers (728.000 voor Nederland). Bent u/beschouwt u zichzelf als ZZP-er? Bedrijf geeft aan ZZP-er te zijn

76,4%

Bedrijf geeft aan geen ZZP-er te zijn

18,2%

Weet niet Totaal

5,4% 100,0%

n=11.300 Meer dan eenderde van alle ZZP-ers is actief in de zakelijke dienstverlening. Daarnaast valt de gezondheidszorg (met name paramedische beroepen) op. In de landbouw en handel beschouwen juist weinig bedrijven zich als ZZP-er. Voor de sectoren Winning van Delfstoffen (B), Financiële instellingen (K), Verhuur en handel in onroerend goed (L) en Overheid (O) geldt dat het aantal eenmansbedrijven te verwaarlozen is, daarmee ook het aantal ZZP-ers.

12

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/arbeid-sociale-zekerheid/publicaties/artikelen/archief/2012/2012-3611-wm.htm

- 30 -

Eenmansbedrijven en ZZP-ers naar sector, 2011 niet Sector

ZZP-ers

ZZP-ers

A

Landbouw, bosbouw en visserij

1,6%

10,3%

C

Industrie

2,8%

4,5%

F

Bouwnijverheid

8,1%

4,2%

G

Groot- en detailhandel; reparatie van auto’s

8,7%

21,1%

H

Vervoer en opslag

1,5%

2,5%

I

Logies-, maaltijd- en drankverstrekking

0,9%

2,2%

J

Informatie en communicatie

6,5%

5,2%

M

Advisering, onderzoek, special. Zakelijke dienstverlening

33,7%

23,5%

N

Verhuur van roerende goederen, overige zakel. dienstverl.

4,6%

5,4%

P

Onderwijs

6,0%

2,3%

Q

Gezondheids- en welzijnszorg

10,9%

5,8%

R

Cultuur, sport en recreatie

5,8%

3,7%

S


7,4%

5,4%

100,0%

100,0%

Alle sectoren

Bijna een kwart van de ZZP-ers werkt meer dan 50 uur per week. Iets meer dan een kwart van de ZZPers werkt minder dan 20 uur voor zijn/haar bedrijf. ZZP-ers lijken relatief veel uren te maken. Hoeveel tijd besteedt u gemiddeld aan uw bedrijf? 0-11 uur

17%

12-19 uur

9%

20-39 uur

31%

40-49 uur

20%

50 uur en meer

23%

totaal

100%

Ruim 80% van de ondernemers dacht in 2011 dat het aantal gewerkte uren het komende jaar gelijk zou blijven of toenemen. Slechts 8% dacht dat het aantal uren zou afnemen, dat zijn er minder dat het percentage ZZP-ers dat denkt juist meer uren te gaan werken. Dit zal komende jaar vermoedelijk: afnemen

8%

gelijk blijven

60%

toenemen

21%

weet niet

11%

totaal

100%

Over de inkomsten zijn de ZZP-ers minder positief. 56% van de ondernemers verdient te weinig om van rond te komen. Levert uw bedrijf voldoende op om van rond te komen? ja, bedrijf levert ruim voldoende op

44%

nauwelijks

23%

nee

33%

totaal

100%

- 31 -

Ongeveer 45% van de ZZP-ers heeft dan ook nog een andere bron van inkomsten waarbij 21% in loondienst is. Heeft u naast uw eigen bedrijf op dit moment nog andere bronnen van inkomsten? ja, in loondienst

21%

nee

55%

studiebeurs uitkering

0% 7%

anders

17%

totaal

100%

Van de ZZP-ers die ook nog in loondienst zijn geldt dat bijna 90% van de mensen een dienstbetrekking heeft van 12 uur of meer. Bijna driekwart werkt zelfs 20 uur of meer. Hoeveel uur werkt u in loondienst? 0-11 uur

12%

12-19 uur

17%

20-39 uur

55%

40 uur en meer

17%

totaal

100%

Bijna 95% van de ZZP-ers verwacht de komende tijd geen personeel aan te nemen. Slechts 2% denkt wel dat er personeel aangenomen gaat worden. Een kwart van de ZZP-ers wil wel samenwerken met collega ZZP-ers. Overweegt u in het komende jaar personeel aan te nemen? ja

2%

nee

71%

nee, maar wil wel meer samenwerken

23%

weet niet totaal

4% 100%

Het grootste deel van de ZZP-ers is uit positieve overwegingen gestart met het bedrijf. Men wilde een bedrijf beginnen. Slechts 10% geeft aan dat de reden is dat men geen andere baan kon vinden. Overigens geldt wel dat bij de ZZP-ers die een “andere reden” opgeven vaak is ingevuld dat men geen werk had. Ook is daar vaak ingevuld dat er sprake is van een uit de hand gelopen hobby. Wat is de reden dat u gestart bent met uw bedrijf? ik had geen werk meer en kon geen baan vinden

10%

ik wilde altijd al een eigen bedrijf hebben ik wilde het eens proberen om zelf een bedrijf te beginnen

40%

mijn vorige werkgever wilde me graag inhuren andere reden totaal

23% 2% 25% 100%

- 32 -

De meeste ZZP-ers waren in 2011 van plan hun bedrijf voort te zetten. 86% van de ZZP-ers was niet van plan om het bedrijf het komende jaar te stoppen. Slechts 2% was dat wel van plan. Overweegt u om uw bedrijf te staken in het komend jaar? misschien

6%

nee, vermoedelijk niet

22%

nee, zeker niet

64%

nog geen idee/weet niet

5%

ja

2% 100%

4.3 Samenvatting Gelderland telde in 2011 tussen de 66.000 en 70.000 ZZP-ers. Het exacte aantal is moeilijk vast te stellen omdat het begrip ZZP-er niet exact gedefinieerd is. De meeste ZZP-ers zijn werkzaam in de zakelijke dienstverlening, (paramedische) gezondheidszorg en bouw. Het grootste deel van de ZZP-ers heeft een volledige baan binnen het bedrijf. Echter meer dan de helft van de bedrijven geeft aan dat het inkomen niet of nauwelijks voldoende is om van rond te komen. Veel ZZP-ers hebben naast hun bedrijf ook nog andere inkomsten, vaak in loondienstverband. De meeste ZZP-ers zijn van plan hun bedrijf voort te zetten, maar het aannemen van personeel wordt niet voorzien.

- 33 -

5 Werkgelegenheid kantoren 5.1 Inleiding 13 Op basis van gegevens van Bak is inzicht verkregen in de kantoorlokaties van 500m2 en meer in Gelderland, situatie 31-12-2010. Van deze kantoorlokaties zijn naast de oppervlaktegegevens de adresgegevens bekend waardoor het mogelijk was de adressen te voorzien van x,y- coördinaten en de gegevens ook gemachted konden worden met de gegevens van het vestigingenbestand van de PWE alsmede de bedrijventerreinen-database IBIS. De database van Bak bevat geen bedrijfsgegevens. Het kan voorkomen dat er meerdere bedrijven voorkomen op een adres, het is dan niet op voorhand duidelijk op welk bedrijf de oppervlaktegegevens betrekking hebben. Daarnaast is geconstateerd dat het bestand een aantal adressen bevat waar bedrijven gehuisvest zijn waarvan betwist kan worden of er wel daadwerkelijk sprake is van een kantorenactiviteit maar dat er sprake is van een kantoor bij een productie unit. Er heeft een globale opschoning voor deze problemen plaatsgevonden. 5.2 Oppervlak Het bestand van Bak bevat de gegevens van ca. 1.500 grotere kantoorlokaties, goed voor totaal bijna 4 mln. m2 aan kantooroppervlak. Oppervlak kantoren 2010 WGR/grote steden Achterhoek

Oppervlak in m2

Aandeel

Aandeel

Kantoren

Werkgelegenheid

191.900

4,9%

14,3%

1.829.690

46,5%

35,1%

De Vallei

618.895

15,7%

12,9%

Noord Veluwe

131.800

3,3%

8,9%

Rivierenland

315.605

8,0%

12,0%

Stedendriehoek

847.835

21,5%

16,8%

Gelderland

3.935.725

100,0%

100,0%

Arnhem

Arnhem-Nijmegen

1.083.385

27,5%

10,4%

Nijmegen

471.490

12,0%

10,2%

Apeldoorn

740.660

18,8%

9,7%

Ede

243.590

6,2%

5,6%

Wageningen

172.625

4,4%

1,8%

Bron: Bak 2010, bewerking Bureau Economisch Onderzoek Het overgrote deel van de kantoren is te vinden in de Stadsregio. Daarbinnen neemt Arnhem een prominente positie in, bijna 28% van het totale Gelderse kantorenoppervlak is hier gesitueerd. Ook als gekeken wordt naar het aandeel van de werkgelegenheid dat Stadsregio inneemt (35%) dan is het aandeel kantoren hoog te noemen. Ook de Stedendriehoek en de Vallei kennen een relatief hoog aandeel in de kantorenvoorraad. De Achterhoek en Rivierenland herbergen relatief weinig kantoren. De vijf opgenomen steden nemen tezamen bijna 70% van het kantorenoppervlak voor hun rekening.

13

) Bak Property Research & Consultancy, Onder een kantoor wordt verstaan een ruimtelijk zelfstandige eenheid die grotendeels in gebruik is of te gebruiken is voor bureaugebonden werkzaamheden of ondersteunende activiteiten. De definitie van het begrip kantoor als een ruimtelijk zelfstandige eenheid betekent dat kantoren in fabrieken, bedrijfsgebouwen, ziekenhuizen en universiteiten buiten de statistiek worden gelaten

- 34 -

- 35 -

14

Het totaal oppervlak aan kantoren is de afgelopen jaren ) behoorlijk toegenomen, gemiddeld genomen 2%. Ter vergelijking; de gemiddelde groei van de werkgelegenheid in dezelfde periode bedroeg 0,7%. De regio met het grootste oppervlak aan kantoren (Stadsregio) kende de laagste toename (1,3%). Binnen de Stadsregio groeide Arnhem relatief snel en bleef de toename in Nijmegen beperkt. Voor beide steden geldt echter dat de groei onder het gemiddelde Gelderse cijfer ligt. De toename van het kantorenoppervlak was in Apeldoorn relatief groot (jaarlijks bijna 18.000 m2).

Oppervlak kantoren en ontwikkeling 2001-2010 Gemiddelde jaarlijkse toename in m2 WGR/grote steden

Achterhoek

2001

2010

in%

absoluut

158.650

191.900

2,1%

3.694

1.623.970

1.829.690

1,3%

22.858

De Vallei

495.080

618.895

2,5%

13.757

Noord Veluwe

102.245

131.800

2,9%

3.284

Rivierenland

252.810

315.605

2,5%

6.977

Stedendriehoek

666.310

847.835

2,7%

20.169

3.299.065

3.935.725

2,0%

70.740

579.850

740.660

2,8%

17.868

Arnhem

945.895

1.083.385

1,5%

15.277

Ede

199.165

243.590

2,3%

4.936

Nijmegen

436.485

471.490

0,9%

3.889

Wageningen

136.520

172.625

2,6%

4.012

Arnhem-Nijmegen

Gelderland Apeldoorn

Bron: Bak 2010, bewerking Bureau Economisch Onderzoek 5.3 Leegstand In deze rapportage wordt gebruik gemaakt van de aanbodgegevens uit het bestand van Bak. In aansluiting op wat in de literatuur en in de praktijk gebruikelijk is, worden deze gegevens tevens gebruikt om de leegstand mee aan te geven. Dus ook al is een te huur of te koop staande kantoorruimte niet leeg omdat de lopende contractperiode nog niet geheel ten einde is, of omdat de ruimte in de overbruggingsperiode tijdelijk is verhuurd als bijvoorbeeld expositieruimte, dan wordt het oppervlak toch meegeteld bij de leegstand. Met andere woorden het totale aanbod volgens de definitie van Bak wordt opgevat als leegstand. De begrippen leegstand en aanbod zijn hier dus identiek. In 2010 stond ongeveer 13% van de Gelderse kantoren leeg, een totaal oppervlak van ruim een half miljoen m2. De leegstand in de Stadsregio en de Stedendriehoek was het hoogst met resp. 14% en 14,3%. Van de grote steden kenden Apeldoorn en Arnhem de hoogste leegstand. De situatie in Nijmegen was met 10,8% relatief gunstig. Opvallend laag is de leegstand in Wageningen.

14 ) De voorraad kantoren uit het verleden is berekend via het bouwjaar. Dat gegeven is niet in alle gevallen bekend. Daardoor kan de toename van de kantorenvoorraad ondeschat zijn. De fluctuaties per jaar in de toename van de kantorenvoorraad zijn groot. Daarom is hier gekozen de gemiddelde jaarlijkse ontwikkeling over de periode 2001-2010 te volgen.

- 36 -

Leegstand kantoren 2010 WGR/grote steden Achterhoek

Totale

Leegstand

Leegstands

oppervlak

in m2

percentage

191.900

22720

11,8%

1.829.690

255405

14,0%

De Vallei

618.895

68125

11,0%

Noord Veluwe

131.800

8605

6,5%

Rivierenland

315.605

28780

9,1%

Stedendriehoek

847.835

121635

14,3%

3.935.725

505270

12,8%

Arnhem-Nijmegen

Gelderland Apeldoorn

740.660

114985

15,5%

1.083.385

174715

16,1%

Ede

243.590

32280

13,3%

Nijmegen

471.490

51055

10,8%

Wageningen

172.625

3.665

2,1%

Arnhem

Bron: Bak 2010, bewerking Bureau Economisch Onderzoek

De afgelopen 10 jaar is de leegstand gestaag toegenomen. In de periode 2005-2008 was er in de Stadsregio, Stedendriehoek, Achterhoek en Vallei sprake van een lichte afname van de leegstand maar na 2008 is de leegstand overal weer fors toegenomen. Leegstand lijkt daarmee al langer een probleem te zijn en is niet alleen toe te schrijven aan de economische crisis.

Ontwikkeling leegstand 2001-2010 WGR-regio’s 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Achterhoek

Arnhem-Nijmegen

De Vallei

Noord Veluwe

Rivierenland

Stedendriehoek


- 37 -

Bij de gemeenten valt het blijvend lage leegstandpercentage in Wageningen op. De toename van de leegstand in Arnhem was het sterkst, een ontwikkeling van bijna 5% in 2001 tot 16% in 2010. Ook de ontwikkeling in Apeldoorn is niet erg gunstig geweest. Ontwikkeling leegstand 2001-2010 5 belangrijkste kantorengemeenten 18,0% 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% 2001

2002

Apeldoorn

2003

2004

Arnhem

2005 Ede

2006

2007

Nijmegen

2008

2009

2010

Wageningen


5.4 Werkgelegenheid en bedrijven Het bestand van Bak bevat ca. 1.500 adressen. Bij de koppeling aan het PWE bedrijvenbestand is hiervan een aantal afgevallen omdat er op het betrokken adres naast kantoren ook andere panden staan. Omdat er dan toch sprake kan zijn van één bedrijf (en er dan dus niet op voorhand duidelijkheid is wat het aantal werkzame personen in het kantoor is) is besloten deze lokaties uit de analyse te halen. Het gaat dan in totaal om 43 adressen, goed voor een kantooroppervlak van ca. 160.000 m2. Op het totaal oppervlak van 3,9 mln. m2 is dat betrekkelijk weinig (5%); het grootste deel van het kantorenoppervlak is dus meegenomen in de analyse Op de resterende 1.450 adressen zijn ongeveer 2.500 bedrijven getraceerd. Dat is slechts 1,7% van de bedrijvenpopulatie. In termen van werkgelegenheid is het aandeel echter veel hoger; ruim 12% van alle banen is in kantorengebouwen van 500m2 of meer te vinden. In totaal zijn 117.600 banen in kantoren te vinden. De gemiddelde bedrijfsgrootte ligt met bijna 50 banen per bedrijf aanzienlijk boven het Gelderse gemiddelde van ongeveer 10 banen per bedrijf.

- 38 -

Bedrijven en banen 2010 in kantoren en elders Kantoren SBI-sectie

Aandeel Kantoren

Elders

Bedrijven

Banen

Bedrijven

Banen

Banen

A

Landbouw/Visserij

10

740

12.390

30.670

2,4%

BC


60

1.030

7.210

107.980

0,9%

DE

Nutsbedrijven

30

4.600

280

5.220

46,8%

F

Bouwnijverheid

80

3.980

15.150

59.170

6,3%

Ga

Groothandel

160

6.670

8.930

50.440

11,7%

Gb


50

640

19.180

109.610

0,6%

HJ


270

7.800

9.340

58.810

11,7%

I

Horeca

K


LMN Zakelijke dienstverlening

30

440

5.200

40.360

1,1%

140

12.900

1.500

9.450

57,7%

1.020

27.180

30.940

98.900

21,6%

130

29.600

310

22.660

56,6%

90

3.360

5.900

62.990

5,1%

O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

320

16.630

12.640

161.050

9,4%

RS


100

2.020

14.550

37.960

5,1%

2.490 117.590

143.520

855.250

12,1%

Alle sectoren

Vooral de overheid en financiële sector zijn in kantoren te vinden. Ook het aandeel nutsbedrijven in kantoren is opvallend hoog, dit valt te verklaren uit de vestigingen van Nuon, Essent, Alliander waarbij het niet gaat om de feitelijke energieproductie maar om ondersteunende activiteiten (hoofdkantoor, callcentra etc.). Industrie, detailhandel en horeca zijn nauwelijks te vinden in kantoren.

Sector O

Verdeling kantorenwerkgelegenheid over sectoren

Openbaar bestuur

25,2%

LMN Zakelijke dienstverlening

23,1%

Q

Gezondheidszorg

14,1%

K


11,0%

HJ


6,6%

Ga

Groothandel

5,7%

DE

Nutsbedrijven

3,9%

F

Bouwnijverheid

3,4%

P

Onderwijs

2,9%

RS


1,7%

BC


0,9%

A

Landbouw/Visserij

0,6%

Ga


0,5%

I

Horeca

0,4%

Alle sectoren

100,0%

- 39 -

De sectoren Openbaar bestuur en Zakelijke dienstverlening zijn samen bijna goed voor helft van de werkgelegenheid in kantoren. De ontwikkelingen van de werkgelegenheid in de kantoren is opmerkelijk te noemen. De ontwikkeling van de werkgelegenheid in kantoren ligt bijna structureel lager dan elders. Met name de ontwikkeling ten tijde van de Kredietcrisis 2009-2010 was teleurstellend. Het is duidelijk dat er een verband ligt tussen de afname van de werkgelegenheid, de leegstand van kantoren en de stand van de conjunctuur. Werkgelegen heid kantoren en elders 20012010

4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0%

'01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06 '06-'07 '07-'08 '08-'09 '09-'10

-2,0% -3,0% -4,0% -5,0% Kantoren

Elders

De ontwikkeling over de periode 2001-2010 betekent voor kantoren een afname van 1.800 banen (1,5%) terwijl er buiten kantoren een groei was van 64.000 banen (+8,1%). Het aandeel kantoren in de totale werkgelegenheid is gedaald van 13,1% naar 12,1%. Met name de gezondheidszorg is verantwoordelijk geweest voor een enorme banengroei. Het is niet vreemd dat deze groei niet in kantoren is neergeslagen. Wat opmerkelijker is, is dat de groei in de zakelijke dienstverlening nauwelijks heeft geleid tot meer banen in kantoren (>=500m2). De oorzaak ligt enerzijds in het feit dat er in die sector sprake is geweest van een enorme groei van het aantal eenmansbedrijven (organisatieadviesbureaus, software ontwikkelaars etc.) die relatief vaak vanuit huis of een klein kantoor opereren. Daarnaast is vastgesteld dat zakelijke dienstverlening zich in toenemende mate op bedrijventerreinen vestigt in relatief kleine kantoren.

- 40 -

Werkgelegenheidsontwikkeling kantoren en elders Ontwikkeling banen 2001-2010 kantoren A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

Gb


HJ


I

Horeca

K


460

-7.880

-3.150

-21.690

1.200

1.390

220

230

-360

3.640

180

5.840

-2.710

4.700

220

3.180

-1.750

-4.110

480

18.690

1.200

-1.370

LMN Zakelijke dienstverlening O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS


elders

380

9.940

1.770

43.770

80

7.660

-1.770

64.000

-1,5%

8,1%

De ontwikkelingen over de periode 2001-2010 geven aan dat de omvang kantorenwerkgelegenheid gedaald is. Daarnaast geldt dat in dezelfde periode het oppervlak kantoren is toegenomen van 3,2 mln. m2 naar 3,9 mln. m2. Zonder rekening te houden met leegstand duidt dat op een extensiever gebruik van de kantorenruimte terwijl veelal verondersteld wordt dat het aantal werkzame personen per m2 in de toekomst zal toenemen. 5.5 Oppervlak per baan Omdat zowel de totale kantorenvoorraad, het aanbod (leegstand) en de werkgelegenheid van de bijbehorende bedrijvigheid bekend zijn kan het aantal m2 per baan worden berekend. Daartoe is eerst het in gebruik zijnde areaal kantoor berekend door de leegstand af te trekken van de totale voorraad. Het in gebruik zijnde areaal is daarna naast de werkgelegenheid gezet. Teneinde een vergelijkbare peildatum te hanteren is steeds de werkgelegenheid van 1 april vergeleken met het kantooroppervlak van 31 december in het voorgaande jaar. In de onderstaande tabel betekent 2010 dan banen per 1 april 2010 en kantooroppervlak per 31/12/2009. Aantel m2 per baan naar regio, 2001-2010 m2/Baan

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Achterhoek

25,0

26,1

24,9

23,5

23,4

23,4

23,8

24,6

25,5

28,0


24,8

25,5

26,4

27,1

27,3

28,0

28,0

28,0

28,0

29,0

FoodValley

20,4

22,3

22,5

23,9

24,8

24,4

24,3

24,4

27,2

26,1

Noord Veluwe

24,7

27,3

31,7

34,0

27,8

27,6

26,5

25,3

25,6

27,3

Rivierenland

24,4

25,3

25,3

25,8

25,9

28,5

27,7

28,4

30,7

29,3

Stedendriehoek

22,7

23,4

24,6

24,9

24,4

25,3

24,8

24,7

24,9

25,2

Gelderland

23,6

24,6

25,4

26,0

26,0

26,5

26,3

26,4

27,2

27,6

- 41 -

Het beeld dat uit deze cijfers naar voren komt is dat het aantal m2 kantoor per baan in grote lijnen tussen 25 en 30 ligt. Voor zover er een trend in deze ontwikkeling valt waar te nemen lijkt het eerder op een stijgende tendens dan op een dalende trend. Het is mogelijk dat conjuncturele invloeden een rol spelen bij de hoogte van de kantoorquotiënt, immers uitstoot van personeel (2009-2010) zal meestal niet direct leiden tot afstoot van het kantorenoppervlak. Hierdoor kan het m2/baan tijdelijk oplopen. De periode 2001-2010 kent echter zowel voorspoedige als minder voorspoedige jaren wat betreft de economische ontwikkeling. Het lijkt er daarom op dat een intensiever gebruik van de kantorenruimte (nog) niet aan de orde is. 5.6 Verplaatsingen De vraag in hoeverre de kantorenmarkt een lokale of regionale markt is kan met enige slagen om de arm worden afgeleid uit het verhuisgedrag van bedrijven in kantoren. Over de periode 2001-2010 zijn in het PWE-register 2.700 verhuizingen geteld naar kantorenpanden (de adressen die door BAK zijn geïdentificeerd als kantoor). Complicatie bij het meten van verhuizingen is dat de PWE alleen Gelderse bedrijven volgt. Een bedrijf dat vanuit een buurprovincie binnenkomt wordt ook in de PWE als nieuw bedrijf gezien. Alle bedrijven in het PWE-bestand zijn voorzien van een x,y coördinaat. Bij verhuizing is dan de verhuisafstand eenvoudig te berekenen. Voor nieuwe bedrijven, ook die van elders komen, kan geen verhuisafstand worden berekend omdat er in jaar 2 wel een adres bekend is maar van jaar 1 bestaat dat niet of is dat niet bekend. De verhuisafstand is dan per definitie 0. De afstanden zijn ingedeeld in klassen waarbij klasse 0 dus de “nieuwe” bedrijven bevat. I banen voor verhuizen

banen na verhuizen

bedrijven

gemiddelde grootte

0

19303

1632

11,8

-500m

3786

4122

151

27,3

500-1.000m

1782

1828

125

14,6

03

1.000-5.000m

8169

8156

461

17,7

04

5.000-10.000m

1854

2009

147

13,7

05

10.000-20.000m

604

673

100

6,7

06

20.000-m

627

662

85

7,8

Binnen Gelderland

16822

17450

1069

16,3

Incl. nieuw

16822

36753

2701

13,6

klasse

Afstand

00

onbekend

01 02

Van de bedrijven die binnen Gelderland verhuisd zijn naar een kantorenlocatie geldt dat het overgrote deel (bijna 70%) verhuist binnen een afstand van 5.000 m. Het aandeel bedrijven dat verhuist over een afstand van meer dan 20 km is ongeveer 8%. Ook geldt dat hoe groter de verhuisafstand, des te kleiner de gemiddelde bedrijfsgrootte. Van de 1.630 bedrijven die nieuw zijn geldt dat hiervan ruim 1200 “starters” waren en dat hiervan ongeveer 400 van buiten de provincie kwamen. Helaas is niet van alle bedrijven te achterhalen waar ze vandaan komen. Van iets meer dan de helft van de bedrijven kon dat wel. De onderstaande tabel moet dan ook gezien worden als indicatie van belangrijkste herkomstgemeenten buiten Gelderland.

- 42 -

Herkomstgemeente van niet-Gelderse bedrijven die zich in een Gelders kantoor hebben gevestigd, periode 2001-2010 Herkomstgemeente

aantal bedrijven

0344

Utrecht

25

0307

Amersfoort

15

0345

Veenendaal

14

0363

Amsterdam

12

0321

Houten

10

0796

’s Hertogenbosch

7

0034

Almere

6

0355

Zeist

6

0356

Nieuwegein

6

0193

Zwolle

5

0310

De Bilt

5

0333

Maarssen

5

0599

Rotterdam

5

Over het algemeen geldt dat het herkomstgemeenten betreft die dicht bij Gelderland liggen. Van de bedrijven die van buiten Gelderland komen kan daarom ook aangenomen worden dat die veelal over korte afstand verhuisd zijn. Zo is de verhuisafstand tussen Veenendaal en Ede, Nijkerk en Amersfoort, betrekkelijk gering maar is toch sprake van een provinciegrensoverschrijdende beweging. De geringe verplaatsingsgeneigdheid kwam ook naar voren in de PWE rapportage 2006. Daar is een beeld geschetst van de verplaatsingafstand van alle verhuisde bedrijven ongeacht de bestemmingslocatie. Wordt gekeken naar de herkomst van de bedrijven die in de afgelopen 10 jaren verhuisd zijn naar de 5 “kantorengemeenten” dan wordt ook duidelijk dat de intragemeentelijke verhuizingen veruit het grootste deel vormen. Daarnaast is er enige interactie met buurgemeenten maar de grotere afstanden beperken zich tot incidenten. Ook valt de dominante positie van Arnhem op; hierheen verhuisden de afgelopen 10 jaar bijna 800 bedrijven, goed voor ruim 9.200 banen. Voor Nijmegen waren deze cijfers 410 en 3.900. Het aantal bedrijven dat naar de gemeenten Apeldoon, Ede en Wageningen verhuisde was nog weer kleiner. Voor deze gemeenten geldt ook dat het aantal bedrijven naar Arnhem steeds groter is dan het aantal bedrijven dat Arnhem verlaat. Enige relativering is hier wel bij van toepassing; in een periode van 10 jaar vetrokken 9 bedrijven met 63 banen van Nijmegen naar Arnhem. De andere kant op waren het er 4 met 10 banen. De migratie tussen Arnhem en Nijmegen is in feite minimaal. Dat geldt ook voor de interactie tussen de andere steden.

- 43 -

Vestiging in een kantorenpand in de periode 2001-2010, banen en bedrijven Gevestigd in een kantoor in Arnhem Herkomst

Gevestigd in een kantoor in Apeldoorn

banen

bedrijven

Nieuw 15

5175

473

0202

Arnhem

3355

210 0200 Apeldoorn

0274

Renkum

67

19 0228 Ede

0275

Rheden

54

16 0262 Lochem

1734

Overbetuwe

0268

Nijmegen

63

9

0200

Apeldoorn

123

7

0226

Duiven

34

7

0293

Westervoort

7

4

0299

Zevenaar

5

4

0301

Zutphen

7

4

1705

Lingewaard

0228

Ede

5

3

0277

Rozendaal

7

3

0196

Rijnwaarden

3

2

0222

Doetinchem

3

2

0232

Epe

2

2 0228 Ede

0296

Wijchen

3

1876

Bronckhorst

5

Anders Totaal

235

12

62 9227

banen

bedrijven

4261

231

2792

99

21

2

6

2

93

2

Anders

4421

243

Totaal

7333

348

Nieuw

10 1859 Berkelland

4 Gevestigd in een kantoor in Ede banen

bedrijven

1231

109

559

44

2 0203 Barneveld

93

6

2 0202 Arnhem

59

5

0274 Renkum

44

4

15 0297 Zaltbommel

11

2

25

6

2022

176

banen

bedrijven

445

61

524

28

19

3

798

Gevestigd in een kantoor in Nijmegen

Herkomst

herkomst

herkomst Nieuw

Anders Totaal

banen

Gevestigd in een kantoor in bedrijven Wageningen

Nieuw

1791

227

0268

Nijmegen

1822

144

herkomst

0296

Wijchen

155

10

0209

Beuningen

28

5 0289 Wageningen

0202

Arnhem

10

4 0228 Ede

0252

Heumen

6

3 0202 Arnhem

3

2

0200

Apeldoorn

7

2 0274 Renkum

12

2

0225

Druten

9

2

1705

Lingewaard

3

2

6

3

1734

Overbetuwe

53

2 1009

99

Anders

32

10

3916

411

Nieuw

Anders Totaal

Totaal

15

Nieuw betekent: startende bedrijven en bedrijven van buiten Gelderland

- 44 -

6 Pendel 6.1 Inleiding Eenmaal in de vier jaar wordt bedrijven gevraagd opgave te doen van de woonplaatsen van de medewerkers. Hierdoor kan inzicht verkregen worden in de pendelstromen naar Gelderse bedrijven en daarmee gemeenten. Uitgaande pendel was in het verleden maar zeer beperkt beschikbaar, alleen voor zover het pendel naar Gelderse gemeente betrof. In 2010 is echter ook door een aantal andere provincies naar pendel geënquêteerd waardoor een groot deel van de uitgaande pendel bekend is. Helaas is niet de volledige uitgaande pendel beschikbaar waardoor het nog niet mogelijk is een exact beeld te krijgen van de pendelbalans. Vooral voor Rivierenland en de Stadsregio zal de uitgaande pendel onderschat zijn.

Pendelgegevens beschikbaar -Overijssel -Gelderland -Utrecht -Flevoland -Haaglanden -Overig Zuid Holland -Limburg

Voor een nadere toelichting op de totstandkoming van de pendelcijfers wordt verwezen naar bijlage G. In bijlage F zijn de belangrijkste cijfers per gemeente opgenomen. De mogelijkheden van analyses met de pendeldata zijn enorm. Het is in het kader van deze rapportage niet mogelijk alle informatie in beeld te brengen, er is veelal sprake van maatwerk. Daarom wordt hier volstaan met een aantal voorbeelden van mogelijkheden van het gebruik van de pendelgegevens. 6.2 Pendel WGR-regio’s In de tabel op de volgende blz. is de pendel naar de 6 Gelderse WGR-regio’s weergegeven. Deze tabel is vergelijkbaar met de tabel op blz. 38 van de rapportage uit 2006. Ten opzichte van 2006 geldt dat alle pendelstromen hoger zijn geworden. De structuur van de pendel vertoont echter grote gelijkenis. Bedacht moet worden dat naarmate het gebied groter is, de kans ook groter is, dat pendelaars uit de eigen regio komen. Zo geldt voor Gelderland dat 88% van de mensen die werken in Gelderland uit Gelderland zelf komen. Bij de WGR regio’s ligt het aandeel dat uit de eigen regio komt gemiddeld op 77%. In dat licht bezien is de inkomende pendel uit eigen regio in de Achterhoek (87%) opvallend hoog. Voor de Noord Veluwe geldt dat het aandeel mensen uit eigen regio met 76% wat minder hoog is, maar gezien de ligging en de geringe omvang van de regio kan gesteld worden dat relatief veel mensen uit de eigen regio komen. De regio Food Valley heeft met 66% een relatief laag aandeel pendelaars uit eigen regio. De interactie tussen de Stedendriehoek en Overijssel is groot, bijna 10% van de werkgelegenheid wordt ingevuld door inwoners uit Overijssel. Voor Food Valley geldt dat ruim 11% van de werkenden uit Utrecht komt en ruim 8% uit de Stadsregio.

- 45 -

Inkomende pendel (kolom) naar WGR-regio, abs. en in %, Gelderland 2010 Naar->

Stadsregio ArnhemNoord Stedendriehoek Achterhoek Nijmegen Rivierenland FoodValley Veluwe

Vanuit: Stedendriehoek Achterhoek Stadsregio Arnhem-Nijmegen Rivierenland FoodValley Noord Veluwe

114.310 7.570 6.630 230 1.690 4.500

3.180 117.940 6.690 150 200 150

5.920 13.700 263.980 7.060 5.230 730

260 280 6.550 85.010 910 130

2.460 610 10.360 1.570 80.810 4.810

3.300 160 520 120 2.390 63.590

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland 16 Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Duitsland

190 220 540 15.430 630 134.930 1.830 690 550 40 680 210 230

60 40 80 3.620 50 128.320 210 120 150 20 440 160 1.360

310 380 360 3.070 310 296.610 4.060 1.400 1.340 110 12.110 5.300 2.700

80 150 150 490 200 93.140 4.540 800 4.080 60 6.980 510 140

80 170 200 1.340 1.360 100.610 14.030 1.310 980 120 880 170 180

110 210 400 5.420 3.840 70.090 1.920 570 220 20 260 50 30

1.640

310

1.130

680

520

380

157.810

134.920

329.190

112.000

121.950

83.520

Stedendriehoek Achterhoek Stadsregio Arnhem-Nijmegen Rivierenland FoodValley Noord Veluwe

72,4% 4,8% 4,2% 0,1% 1,1% 2,8%

2,4% 87,4% 5,0% 0,1% 0,1% 0,1%

1,8% 4,2% 80,2% 2,1% 1,6% 0,2%

0,2% 0,2% 5,8% 75,9% 0,8% 0,1%

2,0% 0,5% 8,5% 1,3% 66,3% 3,9%

4,0% 0,2% 0,6% 0,1% 2,9% 76,1%

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Duitsland

0,1% 0,1% 0,3% 9,8% 0,4% 85,5% 1,2% 0,4% 0,3% 0,0% 0,4% 0,1% 0,1%

0,0% 0,0% 0,1% 2,7% 0,0% 95,1% 0,2% 0,1% 0,1% 0,0% 0,3% 0,1% 1,0%

0,1% 0,1% 0,1% 0,9% 0,1% 90,1% 1,2% 0,4% 0,4% 0,0% 3,7% 1,6% 0,8%

0,1% 0,1% 0,1% 0,4% 0,2% 83,2% 4,1% 0,7% 3,6% 0,1% 6,2% 0,5% 0,1%

0,1% 0,1% 0,2% 1,1% 1,1% 82,5% 11,5% 1,1% 0,8% 0,1% 0,7% 0,1% 0,1%

0,1% 0,3% 0,5% 6,5% 4,6% 83,9% 2,3% 0,7% 0,3% 0,0% 0,3% 0,1% 0,0%

1,0%

0,2%

0,3%

0,6%

0,4%

0,5%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

Overig/onbekend Totaal

Overig/onbekend Totaal

16

) Gelderland is som van de 6 WGR-gebieden en wordt daarom niet nog eens meegeteld in de optelling. - 46 -

Zoals aangegeven is voor 2010 ook een deel van uitgaande pendel beschikbaar. Dat maakt het mogelijk om het pendelsaldo aan te geven. Voor de uitgaande pendel geldt wel dat de cijfers een onderschatting zijn; bij een negatief saldo geldt dat met zekerheid gesteld kan worden dat er netto meer mensen vertrekken dan binnenkomen. Bij een positief saldo geldt dat het mogelijk is dat de ontbrekende, onbekende pendel dermate groot kan zijn dat in feite toch nog sprake is van een negatief saldo. Inkomende, uitgaande pendel en saldo naar WGR-regio Inkomend Achterhoek Stadsregio

Noord FoodValley Veluwe

Rivierenland Stedendriehoek

Naar Van Achterhoek

117.940

13.700

610

160

280

7.570

Stadsregio

6.690

263.980

FoodValley

200

5.230

10.360

520

6.550

6.630

80.810

2.390

910

Noord Veluwe

150

1.690

730

4.810

63.590

130

Rivierenland

4.500

150

7.060

1.570

120

85.010

230

Stedendriehoek

3.180

5.920

2.460

3.300

260

114.310

Overijssel

3.620

3.070

1.340

5.420

490

15.430

Flevoland

50

310

1.360

3.840

200

630

210

4.060

14.030

1.920

4.540

1.830

Limburg

160

5.300

170

50

510

210

Zuid-Holland

150

1.340

980

220

4.080

550

Utrecht

Uitgaand Achterhoek Stadsregio

Food Valley

Noord Veluwe


Van Naar Achterhoek

117.940

6.690

200

150

150

3.180

Stadsregio

13.700

263.980

5.230

730

7.060

5.920

610

10.360

80.810

4.810

1.570

2.460 3.300

Food Valley Noord Veluwe

160

520

2.390

63.590

120

Rivierenland

280

6.550

910

130

85.010

260

Stedendriehoek

7.570

6.630

1.690

4.500

230

114.310

Overijssel

6.080

2.410

530

7.820

400

10.170

Flevoland

70

350

800

3.830

100

560

Utrecht

1.370

10.700

19.320

5.670

13.190

4.510

Limburg

140

3.050

100

90

210

110

Zuid Holland

410

2.300

1.080

490

6.280

720

Saldo

Achterhoek Stadsregio

Noord FoodValley Veluwe


Achterhoek

0

7.010

410

10

130

Stadsregio

-7.010

0

5.130

-210

-510

710

FoodValley

-410

-5.130

0

-2.420

-660

-770

Noord Veluwe

4.390

-10

210

2.420

0

10

1.200

-130

510

660

-10

0

-30

Stedendriehoek

-4.390

-710

770

-1.200

30

0

Overijssel

-2.460

660

810

-2.400

90

5.260

Flevoland

-20

-40

560

10

100

70

-1.160

-6.640

-5.290

-3.750

-8.650

-2.680

20

2.250

70

-40

300

100

-260

-960

-100

-270

-2.200

-170

-15.830

-2.840

5.440

-10.280

-11.360

8.080

Rivierenland

Utrecht Limburg Zuid-Holland

- 47 -

Voor de Achterhoek, Stadsregio, Noord Veluwe en Rivierenland geldt dat er netto meer mensen uit de regio vertrekken dan er inkomen. Voor de Stadsregio en Rivierenland geldt dat het negatieve saldo vermoedelijk nog aanzienlijk hoger ligt omdat de uitgaande pendel naar Brabant niet bekend is. Food Valley en de Stedendriehoek kennen een inkomend pendeloverschot. De Achterhoek en Noord Veluwe hebben met alle regio’s een negatieve pendelrelatie. Voor Stadsregio geldt dat er relatief veel uit de Achterhoek komen, maar dat er veel mensen werken in de provincie Utrecht en Food Valley. Bij de Stedendriehoek valt het pendeloverschot met Overijssel, de Achterhoek en de Noord Veluwe op. De provincies Utrecht (54.800) en Zuid Holland (11.300) bieden aan veel Gelderlanders werk. Met name naar Utrecht is de uitgaande pendel veel groter dan omgekeerd (saldo 28.000). Voor Overijssel, Limburg en Flevoland geldt er netto meer mensen Gelderland binnenkomen dan vertrekken. 6.3 Grote steden In de tabel op de volgende blz. zijn de pendelstromen opgenomen tussen de grote gemeenten die 17 liggen in het gebied waar pendelgegevens beschikbaar zijn. De stromen van 3.000 en meer pendelaars zijn geel gearceerd, de saldi van meer dan 1.000 zijn groen gearceerd. De pendel tussen de gemeenten in Gelderland is redelijk in evenwicht met uitzondering van de stromen tussen Arnhem en Nijmegen. Er reizen bijna 1.300 mensen meer naar Arnhem vanuit Nijmegen dan andersom. In absolute termen zijn de pendelstromen tussen Arnhem en Nijmegen hoog te noemen, hetgeen samenhangt met de korte afstand tussen de steden. De pendel tussen Apeldoorn en Deventer is eveneens omvangrijk en behoorlijk onevenwichtig. De pendel naar Apeldoorn is aanzienlijk groter dan naar Deventer (saldo 2.220). Ook het saldo met Zwolle is vrij hoog. Voor de pendelstromen buiten Gelderland is de uitwisseling tussen Den Haag en Rotterdam het grootst, dat zijn ook de grootste steden. De pendel vanuit Amersfoort naar Utrecht is groot, evenals de pendel van Lelystad naar Almere. De positie van de gemeenten Utrecht en Amersfoort is opmerkelijk. Voor alle hier beschouwde gemeenten geldt dat het aantal pendelaars naar Utrecht veel groter is dan het aantal vanuit Utrecht. Dat geldt in feite ook voor Amersfoort, zij het dat Amersfoort zelf ook weer een grote uitgaande pendel naar Utrecht kent. Met name Utrecht vervult een belangrijke rol wat betreft de werkgelegenheid voor inwoners van omliggende grote steden. Wat betreft Almere geldt dat nu het beeld bestaat van een aanzienlijke netto inkomende pendel. Dat ligt vermoedelijk anders als de pendel met Noord Holland in beschouwing genomen kan worden, veel mensen uit Almere zullen werk vinden in Noord Holland. Overigens geldt ook voor Utrecht dat het pendelsaldo er anders uit kan komen te zien als de pendel naar Noord Holland in beschouwing zou genomen kunnen worden. 6.4 Andere mogelijkheden Zoals in paragraaf 6.1 is aangegeven is het niet mogelijk om in deze rapportage alle pendelcijfers in beeld te brengen. Wel is het mogelijk om mogelijkheden aan te geven. Zo zou de inkomende pendel van een bedrijventerrein, woonplaats, wijk of postcodegebied in beeld gebracht worden. Dat zijn er echter zo veel dat dit niet past binnen het kader van deze rapportage.

17

De gemeenten in Limburg zijn niet opgenomen omdat de relaties met de Gelderse grote steden gering zijn.

- 48 -

Pendel tussen grote gemeenten Gelderland, Utrecht, Overijssel, Flevoland en Zuid-Holland

Gemeentenaam

Apeldoorn

Arnhem

Ede

Nijmegen

Deventer

Enschede Zwolle

Amersfoort Utrecht

Almere

Lelystad

’s-Gravenhage

Rotterdam

bestemming Herkomstgemeente Apeldoorn Arnhem

57.060

1.450

610

230

1.620

130

850

910

940

200

120

90

50

1.530

42.850

1.640

3.290

390

40

210

440

1.300

40

60

100

90

340

80

20

50

820

1.380

60

50

70

90

40

80

160

850

30

20

110

70

Ede

710

1.490 32.380

Nijmegen

380

4.580

490

48.770

140

Deventer

3.830

620

130

110

27.620

470

1.250

360

430

160

10

60

40

300

110

20

70

520

46.470

350

100

230

10

10

30

20

1.410

340

60

40

830

110

40.300

460

570

210

360

40

30

Amersfoort

560

320

390

70

160

50

310

40.560

6.400

840

270

180

250

Utrecht

320

550

500

310

110

40

210

3.270

92.900

1.100

260

1.330

2.070

Almere

120

70

30

10

20

10

90

820

1.860

52.190

2.060

140

100

Lelystad

120

30

30

0

20

0

160

310

420

4.930

22.400

40

30

Rotterdam

70

90

40

60

10

20

30

350

2.520

80

20

172.650

7.260

’s-Gravenhage

90

90

20

30

20

20

30

320

2.210

150

30

5.890

150.070

Enschede Zwolle

Saldo (inkomend-uitgaand) Apeldoorn Arnhem Apeldoorn

0

Ede

Nijmegen

Deventer

Enschede Zwolle

Amersfoort Utrecht

Almere

Lelystad

’s-Gravenhage

Rotterdam

-80

-90

-150

-2.220

-180

-560

350

620

80

0

20

-40

Arnhem

80

0

150

-1.290

-240

-70

-130

120

750

-30

30

10

0

Ede

90

-150

0

-150

-50

0

0

430

870

30

20

30

70

Nijmegen

150

1.290

150

0

20

-40

40

90

540

20

10

60

40

Deventer

2.220

240

50

-20

0

-50

420

190

320

140

0

50

20

180

70

0

40

50

0

230

50

180

0

0

10

0

Enschede Zwolle

560

130

0

-40

-420

-230

0

150

360

130

210

20

0

Amersfoort

-350

-120

-430

-90

-190

-50

-150

0

3.130

20

-40

-160

-80

Utrecht

-620

-750

-870

-540

-320

-180

-360

-3.130

0

-760

-160

-1.190

-140

Almere

-80

30

-30

-20

-140

0

-130

-20

760

0

-2.870

60

-40

0

-30

-20

-10

0

0

-210

40

160

2.870

0

30

0

-20

-10

-30

-60

-50

-10

-20

160

1.190

-60

-30

0

1.370

40

0

-70

-40

-20

0

0

80

140

40

0

-1.370

0

2.240

620

-1.190

-2.390

-3.570

-800

-860

-1.490

9.020

2.480

-2.820

-2.450

1.200

Lelystad Rotterdam ’s-Gravenhage

Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2011 Gelderland BIJLAGEN

Provinciale Werkgelegenheids Enquête Gelderland

Bijlage A: Ontwikkeling aantal vestigingen naar sector, 2007-2011 Gelderland Bijlage B: Werkgelegenheidsontwikkeling 2007-2011 Gelderland, COROP en WGR-regio’s Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan en vestigingen naar SBI-afdeling Gelderland en WGR- gebieden Bijlage D: Werkgelegenheidsstructuur en aantallen vestigingen 2011, naar gemeente en regio Bijlage E: Werkgelegenheidsontwikkeling 2007-2011, naar gemeente en regio Bijlage F: Pendel cijfers naar gemeente Bijlage G: Methode en definities Bijlage H: WGR-regio’s BijIage I: Organisatie PWE Noot: indien in een bijlage de waarde 0 is vermeld, betekent dit minder dan 5.

- 51 -

Bijlage A: Ontwikkeling aantal vestigingen naar sector, 2007-2011 Gelderland SBI-Afdeling

2007

2008

2009

2010

2011

12.230 170 30

11.790 170 30

11.620 170 30

11.640 180 30

11.380 180 30

0 20 0

0 20 0

0 20 0

0 20 0

0 20 10

680 20 0 180 220 50 320 90 550 0 120 30 200 340 60 1.260 200 150 470 150 130 810 560 420

680 20 0 180 230 50 310 80 550 10 120 30 210 340 60 1.300 210 150 480 150 130 830 570 440

660 30 0 180 240 50 320 80 540 10 120 30 200 340 60 1.320 220 160 470 170 130 840 580 470

660 30 0 190 240 60 320 70 530 10 120 20 210 340 60 1.310 220 150 470 150 120 860 600 540

680 30 0 200 240 50 330 70 530 10 120 20 190 330 60 1.330 220 150 470 150 120 860 600 600

50 10 70 110 40

60 10 70 120 40

60 0 70 110 40

70 0 80 120 40

70 0 80 120 40

4.190 760 8.180

4.570 830 8.920

4.880 900 9.500

4.930 910 9.430

5.120 940 9.610

4.120 9.030 14.550

4.250 9.160 14.780

4.350 9.160 14.730

4.410 9.120 14.870

4.500 9.180 15.260

01 02 03

Landbouw, jacht en dienstverlening voor de landbouw en jacht Bosbouw, exploitatie van bossen en dienstverlening bosbouw Visserij en kweken van vis en schaaldieren

06 08 09

Winning van aardolie en aardgas Winning van delfstoffen (geen olie en gas) Dienstverlening voor de winning van delfstoffen

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Vervaardiging van voedingsmiddelen Vervaardiging van dranken Vervaardiging van tabaksproducten Vervaardiging van textiel Vervaardiging van kleding Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen Primaire houtbewerking en vervaardiging van artik. van hout Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren Drukkerijen, reproductie van opgenomen media Vervaardiging van cokesovenproducten en aardolieverwerking Vervaardiging van chemische producten Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van producten van rubber en kunststof Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod. Vervaardiging van metalen in primaire vorm Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.) Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach. Vervaardiging van elektrische apparatuur Vervaardiging van overige machines en apparaten Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers Vervaardiging van overige transportmiddelen Vervaardiging van meubels Vervaardiging van overige goederen Reparatie en installatie van machines en apparaten

35 36 37 38 39

Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas Winning en distributie van water Afvalwaterinzameling en -behandeling Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding tot recycling Sanering en overig afvalbeheer

41 42 43

Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw, projectontwikkeling Grond-, water- en wegenbouw (geen grondverzet) Gespecialiseerde werkzaamheden in de bouw

45 46 47

Handel in en reparatie van auto’s, motorfietsen, aanhangers Groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto's e.d.) Detailhandel (niet in auto's e.d.)

49 50 51 52 53

Vervoer over land Vervoer over water Luchtvaart Opslag en dienstverlening voor vervoer Post en koeriers

1.720 340 40 510 610

1.730 340 40 570 650

1.710 350 40 570 710

1.690 350 40 580 730

1.710 340 40 600 780

55 56

Logiesverstrekking Eet- en drinkgelegenheden

940 4.180

960 4.190

980 4.180

1.000 4.210

1.030 4.270

- 52 -

SBI-Afdeling

2007

2008

2009

2010

2011

58 59 60 61 62 63

Uitgeverijen Productie en distributie van films en televisieprogramma´s Verzorgen en uitzenden van radio- en televisieprogramma's Telecommunicatie Dienstverl. activiteiten op het gebied van informatietechn. Dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatie

380 530 20 170 3.610 360

400 550 20 170 3.900 430

390 600 20 160 4.240 480

370 640 20 160 4.530 560

350 700 10 160 4.710 640

64 65 66

Financiële instellingen (geen verzekeringen , pensioenfonds) Verzekeringen en pensioenfondsen (geen verplichte soc. verz) Overige financiële dienstverlening

440 70 1.320

420 60 1.300

380 50 1.250

370 50 1.220

370 50 1.200

68 69 70 71 72 73 74

Verhuur van en handel in onroerend goed Rechtskundige dienstverlening, accountancy, belastingadvies Holdings (geen financiële), interne concerndiensten Architecten, ingenieurs en technisch ontwerp en advies Speur- en ontwikkelingswerk Reclame en marktonderzoek Industrieel ontwerp en vormgeving, fotografie, vertaling

1.550 3.430 6.690 3.340 380 2.610 2.440

1.540 3.600 7.550 3.610 390 2.790 2.870

1.520 3.830 8.380 3.950 430 2.990 3.330

1.520 3.990 8.860 4.160 440 3.150 3.680

1.540 4.140 9.450 4.350 450 3.260 4.090

75 77 78 79 80 81 82

Veterinaire dienstverlening Verhuur en lease van auto's, consumentenartikelen, machines Arbeidsbemiddeling, uitzendbureaus en personeelsbeheer Reisbemiddeling, reisorganisatie, toeristische informatie Beveiliging en opsporing Facility management, reiniging en landschapsverzorging Overige zakelijke dienstverlening

270 840 1.200 530 260 1.870 630

290 890 1.350 540 270 1.970 650

290 930 1.420 560 300 2.060 660

300 950 1.410 550 330 2.220 680

320 960 1.410 590 340 2.330 750

84

Openbaar bestuur, overheidsdiensten, sociale verzekeringen

480

470

470

470

490

85

Onderwijs

4.960

5.280

5.650

6.050

6.640

86 87 88

Gezondheidszorg Verpleging, verzorging en begeleiding met overnachting Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting

6.060 920 2.390

6.570 950 2.730

7.410 980 3.210

8.250 1.010 3.730

8.890 1.060 4.070

90 91 92 93 94 95 96

Kunst Culturele uitleencentra, archieven, musea, dierentuinen Loterijen en kansspelen Sport en recreatie Levensbeschouwelijke en politieke organisaties Reparatie van computers en consumentenartikelen Wellness en overige dienstverlening; uitvaartbranche

3.180 340 70 1.410 600 860 5.920

3.500 330 60 1.470 550 890 6.290

3.840 330 60 1.500 550 950 6.620

4.190 340 60 1.590 540 970 7.000

4.550 340 50 1.640 530 1.000 7.350

Alle sectoren

129.000 135.080 141.170 146.060 151.420

Noot: 0 betekent minder dan 5

- 53 -

Bijlage B: Werkgelegenheidsontwikkeling 2007-2011 Gelderland, COROP en WGR-regio’s

Gelderland, alle banen

Gemiddelde groei 200720102010 2011

2007

2008

2009

2010

2011

32.680

31.630

30.600

30.180

29.670

-2,6%

118.810 119.600 112.460 109.140 109.770

-2,8%

0,6%

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

Gb

Detailhandel/Autohandel

HJ


65.800

68.950

68.180

67.400

I

Horeca

40.590

41.930

41.520

K


24.800

23.630

22.220

LMN


-1,7%

8.470

8.780

9.490

9.670

9.450

4,5%

-2,3%

64.960

67.440

65.910

63.180

63.590

-0,9%

0,6%

58.490

60.630

58.270

56.980

56.630

-0,9%

-0,6%

108.580 110.510 110.360 110.110 112.220

0,5%

1,9%

68.560

0,8%

1,7%

41.160

41.990

0,5%

2,0%

22.180

21.700

-3,7%

-2,2%

120.030 125.630 127.700 127.220 130.590

2,0%

2,6%

O

Openbaar bestuur

54.180

54.720

55.410

53.200

52.320

-0,6%

-1,6%

P

Onderwijs

63.480

65.150

66.510

66.880

67.360

1,8%

0,7%

Q

Gezondheidszorg

162.070 166.510 170.630 177.180 177.920

3,0%

0,4%

RS


41.000

2,6%

2,6%

959.880 983.270 977.950 974.440 982.750

0,5%

0,9%

Alle sectoren

Gelderland, grote banen A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

36.950

38.170

38.720

39.960


2007

2008

2009

2010

2011

27.260

26.770

25.860

25.500

25.210

-2,2%

-1,1%

105.640 105.370 100.980

97.930

97.260

-2,5%

-0,7%

7.510

7.740

7.980

8.330

8.250

3,5%

-1,0%

F

Bouwnijverheid

59.400

60.960

59.780

57.680

57.620

-1,0%

-0,1%

Ga

Groothandel

51.110

52.420

50.910

49.730

49.470

-0,9%

-0,5%

Gb


75.940

76.020

74.780

74.500

75.270

-0,6%

1,0%

HJ


55.070

57.070

56.370

55.640

56.150

0,3%

0,9%

I

Horeca

21.890

22.800

22.030

21.700

22.000

-0,3%

1,4%

K


22.440

21.620

20.600

20.420

20.240

-3,1%

-0,9%

LMN


95.700 100.680 103.050 103.770 105.320

2,7%

1,5%

O

Openbaar bestuur

50.550

51.000

51.010

49.680

49.470

-0,6%

-0,4%

P

Onderwijs

55.850

57.910

59.380

59.710

59.870

2,3%

0,3%

Q

Gezondheidszorg

123.230 127.110 131.470 137.860 140.120

3,8%

1,6%

RS


31.550

3,0%

2,3%

779.850 796.660 794.070 793.310 797.790

0,6%

0,6%

Alle sectoren

28.240

29.190

29.850

- 54 -

30.850


Gelderland, kleine banen

2007

2008

2009

2010

2011

A

Landbouw/Visserij

4.370

3.720

3.610

3.510

3.310

-7,1%

-5,6%

BC


3.650

3.800

3.910

3.720

3.670

0,6%

-1,2%

DE

Nutsbedrijven

100

90

110

120

120

6,6%

1,7%

F

Bouwnijverheid

2.040

2.080

2.100

2.090

2.150

0,8%

2,9%

Ga

Groothandel

4.060

4.130

4.020

4.120

4.020

0,5%

-2,6%

31.450

32.960

34.050

34.100

35.500

2,7%

4,1%

7.790

8.070

8.870

8.900

9.410

4,5%

5,7%

17.560

17.810

18.250

18.270

18.730

1,3%

2,5%

470

430

410

470

420

-0,3%

-9,4%

18.790

18.890

18.690

18.290

20.370

-0,9%

11,4%

610

590

600

580

430

-1,7%

-25,2%

Gb


HJ


I

Horeca

K


LMN


O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS


7.110

6.640

6.560

6.620

6.930

-2,4%

4,7%

37.920

38.330

38.240

38.280

36.840

0,3%

-3,8%

7.750

7.870

7.780

8.070

8.410

1,4%

4,2%

143.650 145.410 147.200 147.120 150.300

0,8%

2,2%

Gelderland, uitzendbanen

2007

A

Landbouw/Visserij

BC



2008

2009

2010

2011

1.050

1.140

1.130

1.180

1.160

3,9%

-1,9%

9.520

10.430

7.570

7.490

8.840

-7,7%

18,0%

DE

Nutsbedrijven

850

950

1.400

1.220

1.080

12,6%

-11,4%

F

Bouwnijverheid

3.520

4.400

4.030

3.420

3.820

-1,0%

11,8%

Ga

Groothandel

3.320

4.080

3.330

3.130

3.150

-1,9%

0,5%

Gb


1.190

1.520

1.530

1.510

1.450

8,3%

-3,7%

HJ


2.940

3.810

2.940

2.860

3.000

-0,9%

4,9%

I

Horeca

1.140

1.320

1.240

1.190

1.260

1,5%

5,8%

K


1.890

1.570

1.200

1.300

1.030

-11,8%

-20,2%

LMN


5.550

6.060

5.960

5.160

4.900

-2,4%

-5,0%

O

Openbaar bestuur

3.020

3.130

3.800

2.940

2.420

-0,9%

-17,6%

P

Onderwijs

510

600

570

550

560

2,5%

0,5%

Q

Gezondheidszorg

920

1.070

910

1.040

970

4,0%

-6,9%

RS


960

1.110

1.080

1.040

1.030

2,6%

-0,1%

36.380

41.200

36.690

34.010

34.660

-2,2%

1,9%

Alle sectoren

- 55 -

COROP Veluwe

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F Ga

2007

2008

2009

2010

2011


9.750

9.350

9.000

8.920

8.940

-2,9%

0,3%

36.420

36.120

34.980

34.070

34.550

-2,2%

1,4%

1.940

1.910

1.880

2.000

2.010

0,9%

0,7%

Bouwnijverheid

24.460

25.300

25.070

23.970

24.610

-0,7%

2,6%

Groothandel

21.350

21.970

20.320

19.650

19.560

-2,7%

-0,5%

Gb


37.070

37.460

37.600

37.900

39.360

0,7%

3,9%

HJ


21.270

21.600

21.880

21.270

21.580

0,0%

1,5%

I

Horeca

14.030

14.410

14.080

14.180

14.370

0,4%

1,3%

K


12.280

11.900

10.900

10.870

10.570

-4,0%

-2,8%

LMN


40.310

41.440

42.630

42.360

44.450

1,7%

4,9%

O

Openbaar bestuur

26.370

26.280

26.390

24.730

24.490

-2,1%

-0,9%

P

Onderwijs

20.600

21.430

21.720

21.700

21.840

1,7%

0,7%

Q

Gezondheidszorg

51.350

52.680

53.640

56.060

56.330

3,0%

0,5%

RS


12.500

12.820

13.150

13.770

14.230

3,3%

3,4%

329.690 334.660 333.240 331.430 336.890

0,2%

1,6%

Alle sectoren

COROP Achterhoek

alle banen

2007

2008

2009

2010

2011


A

Landbouw/Visserij

11.360

10.890

10.440

10.120

10.030

-3,8%

-0,8%

BC


32.780

33.240

30.670

29.790

30.070

-3,1%

0,9%

DE

Nutsbedrijven

1.140

1.150

1.230

1.190

1.200

1,2%

1,4%

F

Bouwnijverheid

14.180

14.770

14.260

13.620

13.720

-1,3%

0,7%

GA

Groothandel

10.430

11.390

11.320

11.100

11.210

2,1%

1,0%

GB


21.760

22.490

22.540

22.490

22.720

1,1%

1,0%

HJ


10.520

11.150

11.080

10.730

10.980

0,7%

2,3%

I

Horeca

8.480

8.620

8.710

8.530

8.510

0,2%

-0,2% -5,2%

K


LN


2.570

2.470

2.340

2.250

2.130

-4,3%

15.710

16.330

16.390

16.340

16.740

1,3%

O

Openbaar bestuur

2,4%

5.560

5.710

5.750

5.610

5.590

0,3%

-0,2%

P Q

Onderwijs

10.880

11.120

11.260

11.220

11.240

1,0%

0,2%

Gezondheidszorg

31.800

32.690

33.400

34.500

33.680

2,8%

-2,4%

RS


5.970

6.150

6.390

6.820

6.870

4,6%

0,7%

183.140 188.150 185.770 184.300 184.700

0,2%

0,2%

Alle sectoren

- 56 -

COROP ArnhemNijmegen

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


2007

2008

2009

2010

2011


4.840

4.860

4.630

4.620

4.410

-1,5%

-4,5%

36.000

36.470

33.510

32.540

32.570

-3,3%

0,1%

DE

Nutsbedrijven

4.670

5.010

5.680

5.770

5.500

7,3%

-4,6%

F

Bouwnijverheid

17.550

18.350

17.520

16.680

16.230

-1,7%

-2,7%

Ga

Groothandel

16.660

17.110

16.600

16.250

15.900

-0,8%

-2,2%

Gb


37.830

38.400

38.040

37.760

37.980

-0,1%

0,6%

HJ


22.140

23.110

22.950

23.070

23.570

1,4%

2,2%

I

Horeca

14.470

15.040

14.900

14.800

15.200

0,8%

2,7%

K


8.510

7.930

7.620

7.750

7.760

-3,1%

0,2%

LMN


50.050

52.690

53.020

52.700

53.020

1,7%

0,6%

O

Openbaar bestuur

19.730

20.180

20.600

20.270

19.610

0,9%

-3,3%

P

Onderwijs

26.700

27.190

28.040

28.450

28.880

2,1%

1,5%

Q

Gezondheidszorg

67.900

69.820

71.760

74.220

75.540

3,0%

1,8%

RS


14.440

14.910

14.920

14.990

15.350

1,3%

2,4%

341.470 351.070 349.780 349.850 351.520

0,8%

0,5%

Alle sectoren

COROP Zuid-West Gelderland

alle banen


2007

2008

2009

2010

2011

6.730

6.530

6.530

6.530

6.280

-1,0%

-3,8%

13.610

13.770

13.300

12.740

12.580

-2,2%

-1,3%

710

710

710

730

740

0,8%

1,9%

8.770

9.020

9.070

8.910

9.030

0,5%

1,4%

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

10.060

10.170

10.030

9.990

9.960

-0,2%

-0,3%

Gb


11.930

12.150

12.180

11.970

12.160

0,1%

1,6%

HJ


11.870

13.090

12.270

12.330

12.420

1,3%

0,8%

I

Horeca

3.610

3.870

3.830

3.640

3.910

0,3%

7,2%

K


1.450

1.330

1.360

1.310

1.230

-3,4%

-6,3%

LMN


13.960

15.170

15.650

15.830

16.380

4,3%

3,5%

O

Openbaar bestuur

2.520

2.540

2.670

2.600

2.630

1,1%

1,3%

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS


5.300

5.410

5.480

5.510

5.400

1,3%

-2,1%

11.020

11.320

11.820

12.400

12.360

4,0%

-0,3%

4.050

4.300

4.260

4.380

4.550

2,6%

3,9%

105.580 109.390 109.160 108.860 109.630

1,0%

0,7%

- 57 -

WGR Stedendriehoek

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

2007

2008

2009

2010

2011


5.700

5.430

5.190

4.830

4.820

-5,4%

19.230

19.150

18.100

17.390

18.040

-3,3%

-0,1% 3,7%

1.560

1.490

1.520

1.520

1.520

-0,9%

-0,6%

F

Bouwnijverheid

9.540

10.110

9.920

9.360

9.550

-0,7%

2,1%

Ga

Groothandel

9.040

9.160

8.340

8.070

7.880

-3,7%

-2,4%

Gb


17.560

17.680

17.780

17.610

18.350

0,1%

4,2%

HJ


10.090

10.270

10.170

9.480

9.520

-2,1%

0,4%

I

Horeca

6.860

6.780

6.700

6.660

6.810

-1,0%

2,3%

K


7.420

6.980

6.800

6.850

6.670

-2,6%

-2,7%

LMN


19.010

19.420

20.010

19.200

21.000

0,3%

9,4%

O

Openbaar bestuur

15.730

15.780

15.830

14.580

14.530

-2,5%

-0,3%

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS


WGR Achterhoek

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

Gb


HJ

8.940

9.240

9.360

9.080

9.210

0,5%

1,4%

29.720

30.610

31.070

32.160

31.770

2,7%

-1,2%

6.430

6.560

6.840

7.340

7.500

4,5%

2,1%

166.850 168.640 167.630 164.130 167.150

-0,5%

1,8%

2007

2008

2009

2010

2011


8.050

7.800

7.500

7.430

7.370

-2,6%

-0,9%

25.930

26.260

24.230

23.580

23.800

-3,1%

1,0%

730

740

770

760

790

1,7%

3,8%

11.790

12.260

11.790

11.270

11.340

-1,5%

0,7%

7.800

8.540

8.540

8.410

8.530

2,6%

1,4%

16.480

17.030

16.920

16.920

16.970

0,9%

0,3%


8.310

8.830

8.860

8.540

8.760

0,9%

2,5%

I

Horeca

6.310

6.450

6.430

6.310

6.260

0,0%

-0,7%

K


-5,5%

LMN


O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS


1.890

1.810

1.770

1.730

1.640

-2,9%

11.160

11.650

11.660

11.950

12.210

2,3%

2,3%

3.610

3.770

3.900

3.870

3.800

2,4%

-1,8%

8.260

8.370

8.430

8.590

8.550

1,3%

-0,5%

22.240

22.840

23.330

24.450

23.710

3,2%

-3,0%

4.470

4.640

4.790

5.030

5.090

4,0%

1,3%

137.030 140.970 138.890 138.850 138.830

0,4%

0,0%

- 58 -

WGR Stadsregio

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

2007

2008

2009

2010

2011


4.600

4.640

4.410

4.400

4.180

-1,5%

34.820

35.110

32.370

31.510

31.880

-3,3%

-4,9% 1,2%

4.510

4.860

5.530

5.630

5.410

7,6%

-3,9%

F

Bouwnijverheid

16.750

17.470

16.670

15.830

15.440

-1,9%

-2,4%

Ga

Groothandel

16.210

16.710

16.220

15.870

15.500

-0,7%

-2,3%

Gb


36.820

37.370

37.030

36.810

37.000

0,0%

0,5%

HJ


21.670

22.620

22.450

22.550

23.050

1,3%

2,2%

I

Horeca

14.330

14.870

14.730

14.630

15.010

0,7%

2,6%

K


8.370

7.790

7.490

7.610

7.640

-3,1%

0,4%

LMN


49.160

51.800

52.100

51.770

52.060

1,7%

0,6%

O

Openbaar bestuur

19.590

20.030

20.450

20.120

19.470

0,9%

-3,2%

P

Onderwijs

26.060

26.570

27.400

27.790

28.260

2,2%

1,7%

Q

Gezondheidszorg

66.720

68.670

70.600

72.980

74.160

3,0%

1,6%

RS


14.240

14.690

14.680

14.750

15.120

1,2%

2,5%

333.840 343.180 342.130 342.240 344.170

0,8%

0,6%

Alle sectoren

WGR Rivierenland

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

Groothandel

2007

2008

2009

2010

2011


6.980

6.760

6.750

6.750

6.520

-1,1%

-3,5%

14.780

15.140

14.440

13.770

13.280

-2,3%

-3,6% -3,9%

870

860

850

870

830

-0,1%

9.570

9.910

9.910

9.760

9.820

0,7%

0,6%

10.500

10.570

10.410

10.370

10.350

-0,4%

-0,1%

Gb


12.940

13.180

13.190

12.910

13.140

-0,1%

1,8%

HJ


12.340

13.580

12.770

12.850

12.950

1,4%

0,8%

I

Horeca

3.760

4.040

4.000

3.820

4.100

0,6%

7,2%

K


LMN


O

1.590

1.470

1.490

1.450

1.350

-3,1%

-6,6%

14.850

16.060

16.580

16.760

17.340

4,1%

3,5%

Openbaar bestuur

2.670

2.690

2.820

2.740

2.770

0,9%

0,9%

P

Onderwijs

5.940

6.030

6.130

6.170

6.020

1,3%

-2,4%

Q

Gezondheidszorg

12.190

12.470

12.980

13.650

13.750

3,8%

0,7%

RS


4.250

4.520

4.500

4.620

4.780

2,8%

3,5%

113.210 117.290 116.810 116.470 116.980

1,0%

0,4%

Alle sectoren

- 59 -

WGR Food Valley

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


DE

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Ga

2007

2008

2009

2010

2011


4.560

4.350

4.210

4.260

4.310

-2,2%

1,1%

14.040

14.380

13.930

13.850

13.670

-0,4%

-1,4%

320

340

360

450

430

11,3%

-2,9%

8.870

9.010

9.000

8.670

9.060

-0,7%

4,5%

Groothandel

10.360

10.780

9.980

9.640

9.760

-2,4%

1,2%

Gb


14.150

14.380

14.510

14.600

15.030

1,1%

2,9%

HJ


8.940

9.080

9.170

9.150

9.470

0,8%

3,4%

I

Horeca

4.740

4.830

4.870

4.970

4.950

1,6%

-0,4%

K


-3,7%

LMN


O

Openbaar bestuur

P

Onderwijs

Q

Gezondheidszorg

RS


WGR Noord Veluwe

alle banen

A

Landbouw/Visserij

BC


4.560

4.600

3.740

3.630

3.500

-7,3%

17.530

18.180

18.630

19.000

19.480

2,7%

2,5%

5.730

5.400

5.320

5.290

5.200

-2,6%

-1,7%

9.800

10.250

10.340

10.360

10.410

1,9%

0,5%

15.960

16.400

16.910

17.670

18.010

3,5%

1,9%

4.130

4.250

4.310

4.480

4.660

2,8%

4,0%

123.670 126.230 125.280 126.030 127.920

0,6%

1,5%


2007

2008

2009

2010

2011

2.790

2.650

2.550

2.510

2.480

-3,5%

-1,4%

10.010

9.570

9.400

9.040

9.120

-3,3%

0,8% 5,1%

DE

Nutsbedrijven

470

490

450

450

470

-1,9%

F

Bouwnijverheid

8.440

8.680

8.620

8.300

8.370

-0,6%

0,9%

Ga

Groothandel

4.580

4.880

4.790

4.610

4.600

0,2%

-0,3%

Gb


10.640

10.880

10.920

11.250

11.740

1,9%

4,4%

HJ


4.450

4.580

4.760

4.830

4.820

2,8%

-0,3%

I

Horeca

4.600

4.970

4.790

4.780

4.860

1,3%

1,8%

K


980

970

930

910

910

-2,3%

-0,2%

LMN


8.320

8.510

8.730

8.560

8.510

1,0%

-0,6%

O

Openbaar bestuur

6.860

7.050

7.100

6.590

6.550

-1,3%

-0,6%

P

Onderwijs

4.480

4.700

4.860

4.890

4.920

3,0%

0,6%

Q

Gezondheidszorg

15.240

15.530

15.740

16.280

16.530

2,2%

1,5%

RS


3.440

3.510

3.600

3.740

3.850

2,8%

3,1%

85.280

86.970

87.210

86.720

87.700

0,6%

1,1%

Alle sectoren

- 60 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Gelderland

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

24.680 430 90

3.280 20 10

1.140 10 0

29.100 470 100

11.380 180 30

0 260 10

0 0 0

0 0 0

0 270 10

0 20 10

13.970 350 0 1.070 470 310 2.640 3.590 3.660 40 2.900 900 4.510 3.980 1.600 11.900 6.190 2.220 9.720 1.610 1.620 4.040 15.890 3.800

1.520 20 0 90 50 10 130 20 150 0 20 10 80 100 40 390 70 50 170 50 20 150 370 160

3.230 40 0 30 10 20 180 170 270 0 220 50 480 470 180 900 360 240 1.030 140 380 150 130 180

18.720 420 0 1.190 520 350 2.950 3.780 4.090 40 3.150 950 5.070 4.550 1.820 13.180 6.620 2.510 10.910 1.800 2.020 4.340 16.390 4.140

680 30 0 200 240 50 330 70 530 10 120 20 190 330 60 1.330 220 150 470 150 120 860 600 600

35 Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas 36 Winning en distributie van water

3.670 510

60 0

640 130

4.370 640

70 0

37 Afvalwaterinzameling en -behandeling 38 Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding tot recycling 39 Sanering en overig afvalbeheer

1.490 2.160 430

10 40 10

70 220 20

1.570 2.420 460

80 120 40

41 Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw, projectontwikkeling 42 Grond-, water- en wegenbouw (geen grondverzet) 43 Gespecialiseerde werkzaamheden in de bouw

17.270 6.450 33.910

640 120 1.380

630 790 2.390

18.540 7.360 37.690

5.120 940 9.610

45 Handel in en reparatie van auto’s, motorfietsen, aanhangers 46 Groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto's e.d.) 47 Detailhandel (niet in auto's e.d.)

17.800 49.470 57.470

1.600 4.020 33.900

210 3.150 1.240

19.610 56.630 92.600

4.500 9.180 15.260

49 50 51 52 53

24.730 880 50 5.720 3.790

1.990 100 20 640 4.860

1.510 60 0 760 110

28.230 1.040 70 7.120 8.750

1.710 340 40 600 780

6.000 16.000

2.840 15.890

360 900

9.200 32.790

1.030 4.270

SBI-Afdeling 01 Landbouw, jacht en dienstverlening voor de landbouw en jacht 02 Bosbouw, exploitatie van bossen en dienstverlening bosbouw 03 Visserij en kweken van vis en schaaldieren 06 Winning van aardolie en aardgas 08 Winning van delfstoffen (geen olie en gas) 09 Dienstverlening voor de winning van delfstoffen 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Vervaardiging van voedingsmiddelen Vervaardiging van dranken Vervaardiging van tabaksproducten Vervaardiging van textiel Vervaardiging van kleding Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen Primaire houtbewerking en vervaardiging van artik. van hout Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren Drukkerijen, reproductie van opgenomen media Vervaardiging van cokesovenproducten en aardolieverwerking Vervaardiging van chemische producten Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van producten van rubber en kunststof Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod. Vervaardiging van metalen in primaire vorm Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.) Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach. Vervaardiging van elektrische apparatuur Vervaardiging van overige machines en apparaten Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers Vervaardiging van overige transportmiddelen Vervaardiging van meubels Vervaardiging van overige goederen Reparatie en installatie van machines en apparaten


55 Logiesverstrekking 56 Eet- en drinkgelegenheden

- 61 -

58 59 60 61 62 63

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

SBI-Afdeling

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen


2.980 1.260 30 1.440 14.280 1.000

170 410 20 120 970 110

40 20 0 160 310 30

3.190 1.690 40 1.720 15.550 1.150

350 700 10 160 4.710 640

8.380 8.000 3.860

90 20 310

190 760 90

8.660 8.780 4.260

370 50 1.200

64 Financiële instellingen (geen verzekeringen , pensioenfonds) 65 Verzekeringen en pensioenfondsen (geen verplichte soc. verz) 66 Overige financiële dienstverlening 68 69 70 71 72 73 74 75

Verhuur van en handel in onroerend goed Rechtskundige dienstverlening, accountancy, belastingadvies Holdings (geen financiële), interne concerndiensten Architecten, ingenieurs en technisch ontwerp en advies Speur- en ontwikkelingswerk Reclame en marktonderzoek Industrieel ontwerp en vormgeving, fotografie, vertaling Veterinaire dienstverlening

6.030 18.360 16.110 13.340 7.050 5.980 5.610 1.280

520 1.420 1.650 900 160 5.250 630 100

230 240 490 460 230 220 130 10

6.780 20.010 18.260 14.700 7.440 11.440 6.370 1.390

1.540 4.140 9.450 4.350 450 3.260 4.090 320

77 78 79 80 81 82

Verhuur en lease van auto's, consumentenartikelen, machines Arbeidsbemiddeling, uitzendbureaus en personeelsbeheer Reisbemiddeling, reisorganisatie, toeristische informatie Beveiliging en opsporing Facility management, reiniging en landschapsverzorging Overige zakelijke dienstverlening

3.220 7.300 2.160 2.130 12.010 4.750

480 400 150 1.090 7.180 440

160 270 20 210 890 1.360

3.860 7.970 2.320 3.420 20.090 6.550

960 1.410 590 340 2.330 750

84 Openbaar bestuur, overheidsdiensten, sociale verzekeringen

49.470

430

2.420

52.320

490

85 Onderwijs

59.870

6.930

560

67.360

6.640

86 Gezondheidszorg 87 Verpleging, verzorging en begeleiding met overnachting 88 Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting

62.850 46.900 30.370

10.490 14.430 11.910

590 150 220

73.940 61.480 42.500

8.890 1.060 4.070

5.620 2.340 450 5.780

1.370 710 40 3.200

120 190 20 370

7.110 3.250 510 9.350

4.550 340 50 1.640

2.770 2.070 12.520

440 280 2.360

60 40 240

3.270 2.390 15.120

530 1.000 7.350

797.790

150.300

34.660

982.750

151.420

90 91 92 93

Kunst Culturele uitleencentra, archieven, musea, dierentuinen Loterijen en kansspelen Sport en recreatie

94 Levensbeschouwelijke en politieke organisaties 95 Reparatie van computers en consumentenartikelen 96 Wellness en overige dienstverlening; uitvaartbranche Alle sectoren

noot: 0 betekent minder dan 5

- 62 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Stedendriehoek

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

01 Landbouw, jacht en dienstverlening voor de landbouw en jacht 02 Bosbouw, exploitatie van bossen en dienstverlening bosbouw 03 Visserij en kweken van vis en schaaldieren

4.130 100 30

420 10 0

120 0 0

4.670 110 40

1.490 40 0

10 11 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

2.370 10 90 40 60 200 1.800 850 610 190 520 340 610 1.990 300 190 1.790 140 260 320 2.860 390

220 10 10 10 0 10 10 20 0 0 20 10 30 50 10 10 20 0 0 10 50 20

610 0 0 0 0 10 90 10 30 10 30 30 60 230 10 10 350 0 100 10 20 10

3.210 30 100 50 60 220 1.900 870 640 210 560 370 700 2.270 310 210 2.150 140 360 340 2.930 420

110 0 30 40 10 40 20 90 20 10 30 50 20 160 30 20 70 20 20 90 90 70

35 Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas

530

0

30

560

10

37 Afvalwaterinzameling en -behandeling 38 Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding tot recycling 39 Sanering en overig afvalbeheer

210 560 40

0 0 0

40 90 0

250 650 50

10 20 10

41 Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw, projectontwikkeling 42 Grond-, water- en wegenbouw (geen grondverzet) 43 Gespecialiseerde werkzaamheden in de bouw

2.630 750 5.380

70 10 170

130 50 360

2.830 810 5.910

670 60 1.060

45 Handel in en reparatie van auto’s, motorfietsen, aanhangers 46 Groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto's e.d.) 47 Detailhandel (niet in auto's e.d.)

2.850 7.050 9.500

240 510 5.480

30 320 260

3.110 7.880 15.240

800 1.340 2.400

49 50 51 52 53

2.420 40 30 490 910

230 0 20 40 750

50 0 0 60 0

2.690 40 50 590 1.660

190 20 20 70 120

1.360 2.550

640 2.070

60 120

2.060 4.750

200 660

SBI-Afdeling

Vervaardiging van voedingsmiddelen Vervaardiging van dranken Vervaardiging van textiel Vervaardiging van kleding Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen Primaire houtbewerking en vervaardiging van artik. van hout Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren Drukkerijen, reproductie van opgenomen media Vervaardiging van chemische producten Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van producten van rubber en kunststof Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod. Vervaardiging van metalen in primaire vorm Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.) Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach. Vervaardiging van elektrische apparatuur Vervaardiging van overige machines en apparaten Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers Vervaardiging van overige transportmiddelen Vervaardiging van meubels Vervaardiging van overige goederen Reparatie en installatie van machines en apparaten


55 Logiesverstrekking 56 Eet- en drinkgelegenheden

- 63 -

SBI-Afdeling 58 59 60 61 62 63


64 Financiële instellingen (geen verzekeringen , pensioenfonds) 65 Verzekeringen en pensioenfondsen (geen verplichte soc. verz) 66 Overige financiële dienstverlening 68 Verhuur van en handel in onroerend goed

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

820 160 0 340 2.650 150

40 30 0 50 150 20

0 10 0 30 70 0

850 190 0 410 2.870 170

70 90 0 20 780 110

1.120 4.180 650

30 0 40

20 630 0

1.160 4.820 690

60 10 200

920

90

30

1.040

270

69 70 71 72 73 74 75

Rechtskundige dienstverlening, accountancy, belastingadvies Holdings (geen financiële), interne concerndiensten Architecten, ingenieurs en technisch ontwerp en advies Speur- en ontwikkelingswerk Reclame en marktonderzoek Industrieel ontwerp en vormgeving, fotografie, vertaling Veterinaire dienstverlening

2.550 2.540 2.080 110 980 680 170

210 300 160 20 3.680 70 10

20 90 90 0 10 20 0

2.780 2.930 2.320 130 4.660 770 180

650 1.780 650 50 530 610 40

77 78 79 80 81 82


660 1.420 300 200 1.620 510

80 70 20 20 980 30

50 90 0 10 110 20

790 1.580 320 230 2.710 560

160 240 80 50 340 130

13.670

40

820

14.530

80

85 Onderwijs

8.290

830

90

9.210

1.140

86 Gezondheidszorg 87 Verpleging, verzorging en begeleiding met overnachting 88 Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting

9.950 9.830 5.260

1.870 3.020 1.640

130 30 50

11.950 12.880 6.950

1.580 200 660

90 91 92 93

900 600 40 1.000

250 250 0 640

10 10 0 20

1.150 870 50 1.660

660 60 10 350

350 290 2.490

60 30 530

0 10 20

400 330 3.040

70 140 1.170

134.950

26.390

5.820

167.150

23.270

84 Openbaar bestuur, overheidsdiensten, sociale verzekeringen


94 Levensbeschouwelijke en politieke organisaties 95 Reparatie van computers en consumentenartikelen 96 Wellness en overige dienstverlening; uitvaartbranche Alle sectoren


- 64 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Achterhoek

SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

6.390 90 10

780 0 0

100 0 0

7.260 90 10

3.360 40 0

30 0

0 0

0 0

40 0

0 0

2.930 10 330 150 210 890 480 810 110 30 1.160 360 370 4.010 880 610 2.010 350 240 1.090 3.290 830

360 0 20 10 0 40 10 50 0 0 20 10 0 140 30 10 70 10 0 40 50 40

510 0 0 0 20 50 20 70 0 10 140 30 60 300 50 80 200 0 60 70 20 20

3.800 20 350 160 230 980 510 930 110 40 1.310 400 430 4.440 950 700 2.290 370 310 1.200 3.360 900

130 10 40 40 10 70 10 90 20 0 50 40 10 310 40 20 100 30 20 160 100 110

110 360 220 20

0 0 20 0

20 20 20 0

140 380 260 20

10 20 20 0

01 02 03


08 09

Winning van delfstoffen (geen olie en gas) Dienstverlening voor de winning van delfstoffen

10 11 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Vervaardiging van voedingsmiddelen Vervaardiging van dranken Vervaardiging van textiel Vervaardiging van kleding Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen Primaire houtbewerking en vervaardiging van artik. van hout Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren Drukkerijen, reproductie van opgenomen media Vervaardiging van chemische producten Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van producten van rubber en kunststof Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod. Vervaardiging van metalen in primaire vorm Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.) Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach. Vervaardiging van elektrische apparatuur Vervaardiging van overige machines en apparaten Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers Vervaardiging van overige transportmiddelen Vervaardiging van meubels Vervaardiging van overige goederen Reparatie en installatie van machines en apparaten

35 37 38 39

Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas Afvalwaterinzameling en -behandeling Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding tot recycling Sanering en overig afvalbeheer

41 42 43


3.750 560 6.020

100 20 290

100 50 470

3.940 620 6.780

710 120 1.500

45 46 47


2.590 7.370 8.720

360 630 4.900

30 530 370

2.980 8.530 13.990

690 1.500 2.290

49 50 51 52 53


3.530 30 0 1.130 450

310 10 0 160 590

150 0 0 270 0

3.990 40 0 1.550 1.040

230 10 0 100 90

55 56


800 2.140

380 2.760

70 130

1.240 5.030

220 620

- 65 -

SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

58 59 60 61 62 63


740 80 10 70 910 100

20 40 20 0 100 10

30 0 0 0 20 0

790 120 30 70 1.030 110

50 60 0 20 460 80

64 65 66


940 120 510

10 0 50

10 0 0

960 120 560

50 10 150

68

Verhuur van en handel in onroerend goed

720

80

30

830

220

69 70 71 72 73 74 75


2.030 1.220 1.180 170 730 470 290

220 150 130 10 130 60 20

10 30 60 10 0 0 0

2.250 1.400 1.370 190 860 530 310

520 850 600 50 400 390 60

77 78 79 80 81 82


470 610 190 250 1.190 180

80 30 20 220 1.060 20

30 20 0 10 100 10

570 660 210 470 2.340 220

170 140 70 40 320 70

84


3.650

40

110

3.800

70

85

Onderwijs

7.650

760

130

8.550

790

86 87 88


6.690 6.920 4.890

940 1.970 2.230

50 0 10

7.680 8.890 7.130

1.060 240 560

90 91 92 93


600 180 10 750

140 50 0 530

10 20 0 60

750 260 20 1.340

490 60 10 240

94 95 96

Levensbeschouwelijke en politieke organisaties Reparatie van computers en consumentenartikelen Wellness en overige dienstverlening; uitvaartbranche

210 260 1.710

110 50 350

10 0 40

330 310 2.090

70 160 1.130

112.140

21.860

4.820

138.830

22.610

Alle sectoren


- 66 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Stadsregio

SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

3.260 100 20

480 0 0

320 0 0

4.060 100 20

1.360 40 10

0 180 0

0 0 0

0 0 0

0 180 0

0 10 0

01 02 03


06 08 09


10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Vervaardiging van voedingsmiddelen Vervaardiging van dranken Vervaardiging van textiel Vervaardiging van kleding Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen Primaire houtbewerking en vervaardiging van artik. van hout Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren Drukkerijen, reproductie van opgenomen media Vervaardiging van cokesovenproducten en aardolieverwerking Vervaardiging van chemische producten Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van producten van rubber en kunststof Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod. Vervaardiging van metalen in primaire vorm Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.) Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach. Vervaardiging van elektrische apparatuur Vervaardiging van overige machines en apparaten Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers Vervaardiging van overige transportmiddelen Vervaardiging van meubels Vervaardiging van overige goederen Reparatie en installatie van machines en apparaten

2.650 70 210 140 30 760 700 940 30 970 410 1.430 1.260 180 2.270 4.190 890 2.420 460 770 830 5.630 1.190

360 0 20 10 0 50 0 40 0 10 0 10 20 0 60 20 10 30 10 10 30 120 40

550 0 10 0 0 40 40 180 0 60 20 170 210 40 130 250 110 260 80 150 30 60 100

3.560 80 240 140 30 850 740 1.170 30 1.030 430 1.610 1.480 220 2.460 4.460 1.000 2.700 540 920 890 5.810 1.330

170 10 50 70 10 90 20 180 0 40 0 40 110 10 270 80 40 110 30 40 230 210 140

35 36 37 38 39

Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas Winning en distributie van water Afvalwaterinzameling en -behandeling Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding tot recycling Sanering en overig afvalbeheer

2.790 480 180 970 130

50 0 0 10 10

570 130 0 80 10

3.410 610 180 1.070 150

30 0 20 30 10

41 42 43


4.560 1.280 8.290

150 30 300

140 60 630

4.850 1.370 9.230

1.430 180 2.650

45 46 47


4.650 13.690 19.610

360 930 11.910

80 890 390

5.090 15.500 31.910

1.210 2.620 5.100

49 50 51 52 53


8.080 400 10 1.460 1.340

510 60 0 150 1.940

740 40 0 120 50

9.330 500 10 1.740 3.330

420 180 10 230 310

55 56


1.590 6.170

680 5.950

150 470

2.420 12.600

190 1.610

- 67 -

SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Alle

Vesti-

Banen

Banen

krachten

Banen

gingen

58 59 60 61 62 63


800 700 10 730 4.500 410

80 220 0 60 360 50

10 10 0 130 80 20

890 930 10 910 4.930 480

130 320 10 70 1.770 290

64 65 66


3.670 2.190 1.340

40 10 110

120 100 60

3.830 2.300 1.510

120 20 420

68


2.510

170

80

2.760

560

69 70 71 72 73 74 75


7.680 5.890 5.610 2.630 2.110 2.370 310

450 620 270 80 340 300 30

110 190 150 110 80 40 10

8.240 6.700 6.020 2.820 2.530 2.710 340

1.440 3.580 1.530 190 1.320 1.810 100

77 78 79 80 81 82


1.020 3.530 940 1.040 5.140 2.370

140 200 50 150 3.750 240

60 110 10 160 220 820

1.220 3.830 1.000 1.350 9.110 3.420

290 600 240 140 670 270

84


18.070

200

1.200

19.470

190

85

Onderwijs

25.030

3.050

170

28.260

2.590

86 87 88


31.660 15.590 13.090

4.750 4.400 4.180

300 100 100

36.710 20.090 17.370

3.790 330 1.700

90 91 92 93


2.840 1.110 340 2.080

580 300 20 900

60 70 20 210

3.480 1.480 380 3.190

2.220 120 20 530

94 95 96


930 690 4.050

100 80 650

10 10 80

1.040 780 4.780

170 330 2.460

280.580

51.290

12.310

344.170

49.890

Alle sectoren


- 68 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Rivierenland

SBI-Afdeling

Grote Banen

Kleine Banen

Uitzendkrachten

Alle Banen

Vestigingen

5.110 50 10

890 0 0

470 0 0

6.460 50 10

2.240 20 0

20 0

0 0

0 0

20 0

0 0

1.220 0 0 60 80 10 330 20 460 470 0 710 1.470 150 1.380 140 340 1.120 350 210 1.190 1.470 780

150 0 0 0 10 0 10 0 30 0 0 20 20 0 70 10 20 20 10 0 40 40 30

180 0 0 0 0 0 50 0 0 20 0 40 170 10 80 10 40 50 30 40 30 10 40

1.550 10 0 70 90 10 380 20 490 490 0 780 1.660 160 1.530 160 400 1.190 400 250 1.260 1.520 850

100 0 0 30 40 10 50 10 70 20 0 30 60 10 260 30 30 70 30 30 190 80 130

20 10

0 0

0 0

20 10

10 0

650 100 30

10 0 0

10 10 0

660 110 30

20 20 10

01 02 03


08 09

Winning van delfstoffen (geen olie en gas) Dienstverlening voor de winning van delfstoffen

10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Vervaardiging van voedingsmiddelen Vervaardiging van dranken Vervaardiging van tabaksproducten Vervaardiging van textiel Vervaardiging van kleding Vervaardiging van leer, lederwaren en schoenen Primaire houtbewerking en vervaardiging van artik. van hout Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren Drukkerijen, reproductie van opgenomen media Vervaardiging van chemische producten Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van producten van rubber en kunststof Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale prod. Vervaardiging van metalen in primaire vorm Vervaardiging van prod. van metaal (geen machines en app.) Vervaardiging van computers, elektronische en optische mach. Vervaardiging van elektrische apparatuur Vervaardiging van overige machines en apparaten Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers Vervaardiging van overige transportmiddelen Vervaardiging van meubels Vervaardiging van overige goederen Reparatie en installatie van machines en apparaten

35 36

Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas Winning en distributie van water

37 38 39

Afvalwaterinzameling en -behandeling Afvalinzameling en -behandeling; voorbereiding tot recycling Sanering en overig afvalbeheer

41 42 43


2.200 1.380 5.110

110 30 230

100 240 410

2.400 1.650 5.760

870 150 1.710

45 46 47


2.810 9.350 6.480

260 560 3.490

40 440 60

3.110 10.350 10.030

710 1.630 2.010

49 50 51 52 53


5.100 290 0 1.870 390

450 30 0 50 500

500 20 0 220 0

6.040 340 0 2.140 890

430 90 0 90 130

55 56


250 1.740

140 1.880

20 70

410 3.680

90 540

- 69 -

SBI-Afdeling

Grote Banen

Kleine Banen

Uitzendkrachten

Alle Banen

Vestigingen

150 110 0 110 2.700 180

10 10 0 0 150 10

0 0 0 10 90 10

160 120 0 120 2.940 200

40 80 0 20 650 60

58 59 60 61 62 63


64 65 66


730 40 530

0 0 40

0 0 10

730 40 580

40 10 160

68


600

50

20

670

160

69 70 71 72 73 74 75


2.280 3.450 1.830 170 910 700 160

220 260 110 10 150 80 20

30 90 80 0 20 10 0

2.530 3.800 2.030 170 1.080 790 180

590 1.420 620 40 430 520 40

77 78 79 80 81 82


570 720 360 210 1.720 690

70 40 30 660 390 80

20 30 0 10 330 150

660 790 390 880 2.440 920

140 180 70 50 410 120

84


2.550

40

170

2.770

70

85

Onderwijs

5.420

540

60

6.020

790

86 87 88


4.340 4.170 2.300

1.020 1.150 710

30 0 20

5.390 5.320 3.040

890 80 460

90 91 92 93


570 130 10 510

220 20 0 310

0 40 0 30

800 190 10 860

520 30 0 170

94 95 96


290 410 1.800

30 60 310

0 0 40

310 470 2.150

70 180 1.060

96.330

15.940

4.720

116.980

22.160

Alle sectoren


- 70 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Food Valley

SBI-Afdeling

Grote Banen

Kleine Banen

Uitzendkrachten

Alle Banen

Vestigingen

3.770 50 10

390 0 0

80 0 0

4.240 60 10

1.810 20 10

20

0

0

20

0

2.420 250 310 30 10 260 360 440 10 360 150 640 220 100 1.630 620 100 1.620 210 120 400 1.500 430

200 0 10 10 0 10 10 20 0 10 0 20 40 0 60 10 10 20 10 0 20 50 20

440 40 10 0 0 10 20 0 0 10 0 100 10 0 130 30 0 90 10 30 10 10 10

3.070 290 320 40 10 290 380 460 10 380 150 760 260 100 1.810 660 110 1.730 230 160 430 1.550 460

100 0 30 30 10 50 10 70 0 20 10 30 40 10 240 30 30 70 30 10 110 70 80

90 20

0 0

10 0

90 20

10 0

50 170 90

0 0 0

0 10 0

50 180 90

10 10 10

01 02 03


08

Winning van delfstoffen (geen olie en gas)

10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33


35 36

Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas Winning en distributie van water

37 38 39


41 42 43


2.650 640 4.990

140 20 210

110 30 270

2.900 690 5.470

890 110 1.520

45 46 47


3.210 8.050 7.010

240 1.030 4.420

30 680 110

3.490 9.760 11.540

620 1.230 1.920

49 50 51 52 53


3.570 30 10 630 490

240 0 0 40 660

60 0 0 90 50

3.860 30 10 760 1.200

260 10 10 80 90

55 56


980 1.730

450 1.660

60 80

1.490 3.470

140 470

- 71 -

SBI-Afdeling

Grote Banen

Kleine Banen

Uitzendkrachten

Alle Banen

Vestigingen

58 59 61 62 63

Uitgeverijen Productie en distributie van films en televisieprogramma´s Telecommunicatie Dienstverl. activiteiten op het gebied van informatietechn. Dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatie

390 140 120 2.560 100

30 90 10 120 20

0 0 0 20 0

420 230 130 2.700 120

40 90 20 650 70

64 65 66


1.420 1.470 490

10 0 50

40 30 10

1.460 1.490 540

50 10 140

68


740

50

40

840

180

69 70 71 72 73 74 75


2.440 1.930 1.850 3.940 820 790 180

200 190 130 40 880 70 30

40 30 50 110 10 20 0

2.680 2.140 2.030 4.090 1.710 880 200

540 1.100 610 110 370 450 40

77 78 79 80 81 82


290 670 140 320 1.330 890

30 50 10 20 620 60

0 30 0 0 100 370

320 740 150 350 2.040 1.320

120 160 60 30 360 90

84


5.100

50

50

5.200

40

85

Onderwijs

9.220

1.110

70

10.410

760

86 87 88


5.790 4.760 2.790

1.270 1.870 1.460

30 20 20

7.090 6.640 4.270

870 100 400

90 91 92 93


460 210 30 720

120 70 10 340

30 30 0 20

610 310 50 1.070

400 40 10 190

94 95 96


640 220 1.340

60 20 310

20 10 20

720 240 1.670

80 90 830

104.690

19.380

3.840

127.920

19.410

Alle sectoren


- 72 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2011 naar type baan, vestigingen naar sbi-afdeling, Noord Veluwe

SBI-Afdeling

Grote Banen

Kleine Banen

Uitzendkrachten

Alle Banen

Vestigingen

2.030 50 10

310 0 0

70 10 0

2.410 50 10

1.110 30 10

0 10 0

0 0 0

0 0 0

0 10 0

0 0 0

2.390 0 80 40 0 210 230 150 0 390 120 50 340 200 620 80 90 760 110 20 210 1.150 180

220 0 30 10 0 10 0 10 0 0 0 0 0 0 20 0 0 10 10 0 20 70 10

930 0 0 0 0 20 0 10 0 100 0 0 30 10 50 20 10 80 10 0 10 20 0

3.540 0 110 40 0 230 240 170 0 490 120 50 370 210 690 90 100 860 130 20 230 1.230 190

70 0 20 30 0 30 0 40 0 0 10 10 30 0 100 20 20 50 20 10 80 40 60

01 02 03


06 08 09


10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33


35

Productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas

130

0

20

140

10

37 38 39


50 140 130

0 0 0

10 10 0

50 150 130

10 20 10

41 42 43


1.480 1.840 4.110

80 20 180

60 360 250

1.610 2.210 4.540

550 310 1.190

45 46 47


1.690 3.950 6.150

140 370 3.690

10 280 50

1.840 4.600 9.900

460 870 1.540

49 50 51 52 53


2.040 100 0 130 220

260 10 0 210 420

20 0 0 10 0

2.320 100 0 340 640

180 40 0 40 50

55 56


1.020 1.660

560 1.580

10 30

1.590 3.270

180 380

- 73 -

SBI-Afdeling

Grote Banen

Kleine Banen

Uitzendkrachten

Alle Banen

Vestigingen

58 59 61 62 63

Uitgeverijen Productie en distributie van films en televisieprogramma´s Telecommunicatie Dienstverl. activiteiten op het gebied van informatietechn. Dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatie

80 80 80 970 70

10 10 10 90 10

0 0 0 30 0

80 90 90 1.090 80

30 60 20 390 40

64 65 66


500 10 350

10 0 30

10 0 10

520 10 380

50 0 130

68


550

70

30

640

160

69 70 71 72 73 74 75


1.370 1.080 790 40 430 610 170

120 140 100 0 70 40 10

40 70 40 0 100 30 0

1.530 1.290 930 40 600 680 180

400 720 340 20 220 310 30

77 78 79 80 81 82


210 350 230 110 1.020 100

80 20 30 10 390 10

10 0 0 20 30 0

300 370 260 140 1.440 110

80 90 60 30 230 70

84


6.420

50

80

6.550

40

85 86 87 88

Onderwijs Gezondheidszorg Verpleging, verzorging en begeleiding met overnachting Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting

4.260 4.430 5.650 2.030

630 650 2.010 1.700

40 50 0 20

4.920 5.120 7.660 3.750

580 700 110 300

90 91 92 93


260 120 10 710

60 20 0 480

10 20 0 40

320 150 20 1.230

250 20 0 160

94 95 96


360 210 1.130

90 50 230

30 0 30

480 260 1.390

70 100 700

69.110

15.440

3.160

87.700

14.090

Alle sectoren


- 74 -

Bijlage D: Werkgelegenheidsstructuur en aantallen vestigingen 2011, naar gemeente en regio

Gemeente

SBI-A

SBI-BCDE

SBI-F

SBI-G

SBI-HJ

SBI-I

SBI-KLMN

SBI-OPQRS

Totaal

Vestigingen

0197

Aalten

740

2.570

930

2.060

210

300

860

3.000

10.670

1.810

0200

Apeldoorn

800

9.480

5.310

13.160

6.170

3.490

18.620

39.510

96.530

11.020

0202

Arnhem

490

8.720

2.640

12.220

6.880

3.880

25.350

41.370

101.550

11.600

0203

Barneveld

1.330

3.690

2.520

6.020

2.710

1.360

4.320

8.320

30.270

4.980

1859

Berkelland

1.790

3.060

1.430

3.350

800

830

1.540

5.210

18.000

3.590

0209

Beuningen

210

1.270

630

2.130

530

410

1.000

1.840

8.030

1.750

1876

Bronckhorst

1.430

2.040

1.390

2.410

540

770

1.820

3.530

13.930

3.340

0213

Brummen

220

2.160

460

1.370

530

420

850

2.000

8.010

1.470

0214

Buren

860

740

970

1.500

780

350

1.420

1.760

8.370

2.580

0216

Culemborg

80

1.540

620

2.700

1.830

260

2.150

3.820

13.000

2.190

0221

Doesburg

30

730

120

650

540

340

590

1.000

4.000

770

0222

Doetinchem

410

4.980

2.050

6.390

2.670

1.040

4.240

12.920

34.690

4.170

0225

Druten

230

790

790

1.370

530

190

1.090

2.380

7.350

1.300

0226

Duiven

220

2.180

640

4.030

2.260

380

2.510

2.370

14.580

1.790

0228

Ede

2.050

6.130

3.920

9.850

4.080

2.150

9.020

18.440

55.640

8.130

0230

Elburg

250

600

1.370

1.460

370

400

710

4.330

9.480

1.360

0232

Epe

530

2.540

1.060

2.450

680

680

1.280

3.490

12.700

2.330

0233

Ermelo

290

1.120

660

1.890

770

800

1.010

8.270

14.810

1.990

0236

Geldermalsen

720

1.850

1.550

2.700

2.440

570

2.470

2.920

15.210

2.480

0241

Groesbeek

160

390

850

760

80

630

930

3.220

7.030

1.220

0243

Harderwijk

100

2.210

1.840

4.310

1.430

1.110

2.840

8.850

22.690

3.130

0244

Hattem

170

480

560

830

80

220

370

990

3.690

760

0246

Heerde

280

1.520

480

1.170

330

320

740

2.260

7.100

1.180

0252

Heumen

170

340

300

1.030

370

360

780

1.520

4.870

1.240

0733

Lingewaal

200

950

380

580

340

170

420

650

3.690

890

1705

Lingewaard

1.000

1.250

870

2.820

1.060

580

2.860

4.180

14.610

3.040

0262

Lochem

2.280

1.640

890

2.370

340

890

1.820

4.660

14.890

3.060

0263

Maasdriel

1.070

1.110

1.170

2.150

1.500

320

1.770

1.760

10.870

2.480

0265

Millingen aan de Rijn

20

70

90

290

160

120

90

340

1.170

330

1955

Montferland

560

2.070

1.240

2.550

1.860

920

1.520

3.460

14.170

2.480

1740

Neder Betuwe

820

1.800

940

2.010

480

390

1.210

1.910

9.550

1.860

0304

Neerijnen

690

320

520

1.570

810

120

1.100

780

5.910

1.220

0267

Nijkerk

460

3.110

1.650

5.540

1.490

660

3.770

3.510

20.190

3.270

0268

Nijmegen

220

11.390

3.280

12.350

5.590

4.530

12.550

49.160

99.060

11.660

0302

Nunspeet

340

1.980

970

2.490

690

1.040

1.900

2.840

12.250

1.980

0269

Oldebroek

430

920

1.360

1.730

340

400

510

2.650

8.340

1.620

1586

Oost Gelre

1.000

4.450

1.500

2.170

1.340

790

1.350

4.010

16.600

2.190

1509

Oude IJsselstreek

740

3.470

1.570

3.700

470

760

1.450

4.400

16.560

2.860

1734

Overbetuwe

710

1.990

1.540

3.950

1.910

630

2.420

4.840

17.980

3.580

0273

Putten

630

750

1.130

2.460

800

570

1.350

1.670

9.360

2.070

noot: SBI-A: Landbouw/Visserij, BCDE-Delfstoffenwinning, Industrie en Nutsbedrijven, F Bouwnijverheid, G Handel, HJ Vervoer, I Horeca, KLMN Financiële en Zakelijke dienstverlening, OPQRS Overige dienstverlening

- 75 -

Gemeente

SBI-A

SBI-BCDE

SBI-F

SBI-G

SBI-HJ

SBI-I

SBI-KLMN

SBI-OPQRS

Totaal

Vestigingen

0274

Renkum

50

610

660

1.550

280

710

1.980

6.120

11.970

2.400

0275

Rheden

120

2.630

800

2.590

730

730

2.760

7.250

17.610

3.000

0196

Rijnwaarden

110

810

230

450

230

150

330

810

3.120

730

0277

Rozendaal

0

0

10

20

10

30

90

280

430

130

0279

Scherpenzeel

130

690

420

1.330

320

170

360

500

3.910

700

0281

Tiel

200

3.000

1.160

4.920

2.270

870

3.430

7.520

23.360

3.030

0282

Ubbergen

110

70

200

350

60

290

400

3.000

4.480

720

0285

Voorst

830

860

810

2.180

450

380

2.740

3.790

12.050

1.850

0289

Wageningen

340

470

560

2.050

870

620

5.490

7.500

17.900

2.340

0668

West Maas en Waal

490

680

610

1.090

380

360

880

1.650

6.130

1.700

0293

Westervoort

0296

Wijchen

0294 0297 0299 0301

10

260

200

700

250

130

310

1.010

2.860

860

270

2.470

1.640

3.940

1.320

520

2.200

3.790

16.140

2.880

Winterswijk

700

1.970

1.230

2.870

880

850

1.080

4.610

14.190

2.190

Zaltbommel

1.160

1.330

1.120

2.920

1.600

510

2.740

2.180

13.550

2.450

Zevenaar

290

2.110

770

2.670

800

590

2.550

4.910

14.690

2.200

Zutphen

160

2.880

1.030

4.690

1.360

940

2.360

9.580

22.980

3.550

29.670

119.220

63.590

168.850

68.560

41.990

152.290

338.600

982.750

151.420

Gelderland

Corop 13

Veluwe

14

Achterhoek

8.940

36.560

24.610

58.910

21.580

14.370

55.030

116.900

336.890

48.690

10.030

31.270

13.720

33.940

10.980

8.510

18.870

57.380

184.700

15

30.680

Arnhem/Nijmegen

4.410

38.070

16.230

53.870

23.570

15.200

60.780

139.380

351.520

16

51.190

Zuidwest-Gelderland

6.280

13.320

9.030

22.120

12.420

3.910

17.600

24.940

109.630

20.860

29.670

119.220

63.590

168.850

68.560

41.990

152.290

338.600

982.750

151.420

Gelderland

WGR 1

Stedendriehoek

4.820

19.550

9.550

26.230

9.520

6.810

27.660

63.020

167.150

22.340

2

Achterhoek

7.370

24.590

11.340

25.500

8.760

6.260

13.850

41.150

138.830

22.010

3

Stadsregio

4.180

37.290

15.440

52.500

23.050

15.010

59.700

137.000

344.170

47.580

4

Rivierenland

6.520

14.110

9.820

23.490

12.950

4.100

18.690

27.320

116.980

21.650

5

Food Valley

4.310

14.100

9.060

24.790

9.470

4.950

22.970

38.270

127.920

18.780

6

Noord Veluwe

2.480

9.590

8.370

16.340

4.820

4.860

9.410

31.850

87.700

13.640

29.670

119.220

63.590

168.850

68.560

41.990

152.290

338.600

982.750

151.420

Gelderland

KvK 1

Centraal Gelderland

13.940

68.480

31.260

89.900

36.760

24.040

88.060

204.090

556.540

82.970

2

Midden Nederland

6.520

14.110

9.820

23.490

12.950

4.100

18.690

27.320

116.980

22.160

3

Oost Nederland Gooi-, Eem- en Flevoland

8.630

32.830

20.440

48.590

17.040

13.030

41.400

103.180

285.120

42.330

590

3.800

2.070

6.870

1.810

830

4.130

4.010

24.110

3.960

29.670

119.220

63.590

168.850

68.560

41.990

152.290

338.600

982.750

151.420

4

Gelderland

- 76 -

Bijlage E: Werkgelegenheidsontwikkeling 2007-2011, naar gemeente en regio

Gemeente

Gemiddelde groei per jaar

Groei

2007

2008

2009

2010

2011

'07-'10

10-'11

10.670

10.600

10.670

0,6%

0,7%

0197

Aalten

10.400

10.860

0200

Apeldoorn

96.740

96.960

96.570

95.020

96.530

-0,6%

1,6%

0202

Arnhem

97.690

99.970

101.430

101.620

101.550

1,3%

-0,1%

0203

Barneveld

28.550

29.370

29.460

29.850

30.270

1,5%

1,4%

1859

Berkelland

18.270

18.800

18.120

17.970

18.000

-0,6%

0,2%

0209

Beuningen

7.760

8.030

7.950

8.140

8.030

1,6%

-1,4%

1876

Bronckhorst

13.170

13.730

13.650

13.650

13.930

1,2%

2,0%

0213

Brummen

7.910

8.010

8.010

7.850

8.010

-0,2%

2,0%

0214

Buren

8.200

8.360

8.350

8.210

8.370

0,0%

2,0%

0216

Culemborg

12.140

12.670

12.920

12.840

13.000

1,9%

1,3%

0221

Doesburg

3.860

4.090

3.860

3.930

4.000

0,5%

1,9%

0222

Doetinchem

34.330

35.330

34.890

34.970

34.690

0,6%

-0,8%

0225

Druten

7.630

7.900

7.650

7.610

7.350

-0,1%

-3,4%

0226

Duiven

14.660

14.890

14.540

14.400

14.580

-0,6%

1,2%

0228

Ede

54.510

55.050

54.720

54.900

55.640

0,2%

1,3%

0230

Elburg

8.870

8.960

8.860

9.240

9.480

1,4%

2,6%

0232

Epe

12.130

12.620

12.440

12.150

12.700

0,1%

4,5%

0233

Ermelo

14.740

15.010

15.330

14.640

14.810

-0,2%

1,1%

0236

Geldermalsen

14.800

15.240

15.090

15.030

15.210

0,5%

1,2%

0241

Groesbeek

7.000

7.240

7.170

7.150

7.030

0,7%

-1,7%

0243

Harderwijk

22.080

22.740

23.000

22.670

22.690

0,9%

0,1%

0244

Hattem

3.760

3.720

3.690

3.730

3.690

-0,3%

-1,1%

0246

Heerde

6.860

6.710

6.670

7.000

7.100

0,7%

1,4%

0252

Heumen

4.820

5.010

4.840

4.870

4.870

0,4%

-0,1%

0733

Lingewaal

3.670

3.860

3.720

3.660

3.690

-0,2%

0,8%

1705

Lingewaard

13.910

14.230

14.410

14.470

14.610

1,3%

1,0%

0262

Lochem

15.020

15.500

15.000

14.670

14.890

-0,8%

1,5%

0263

Maasdriel

9.870

10.310

10.060

10.170

10.870

1,0%

6,8%

0265


1955

Montferland

1740 0304 0267

1.170

1.220

1.240

1.210

1.170

1,0%

-2,9%

13.460

13.990

13.800

13.920

14.170

1,1%

1,8%

Neder Betuwe

8.740

9.280

9.590

9.580

9.550

3,1%

-0,3%

Neerijnen

5.740

6.110

5.740

5.840

5.910

0,6%

1,1%

Nijkerk

20.040

20.880

20.080

20.030

20.190

0,0%

0,8%

0268

Nijmegen

97.410

99.350

98.410

97.420

99.060

0,0%

1,7%

0302

Nunspeet

11.880

12.280

12.340

12.230

12.250

1,0%

0,1%

0269

Oldebroek

7.860

8.170

8.240

8.170

8.340

1,3%

2,1%

1586

Oost Gelre

16.540

16.810

16.670

16.700

16.600

0,3%

-0,6%

1509

Oude IJsselstreek

17.000

17.210

16.780

16.460

16.560

-1,1%

0,6%

1734

Overbetuwe

16.360

17.320

17.330

18.080

17.980

3,4%

-0,6%

0273

Putten

9.230

9.390

9.090

9.040

9.360

-0,7%

3,6%

- 77 -

Gemeente

Gemiddelde groei per jaar

Groei

2007

2008

2009

2010

2011

'07-'10

10-'11

0274

Renkum

11.910

12.320

12.360

12.170

11.970

0,7%

-1,7%

0275

Rheden

17.270

17.860

17.760

17.990

17.610

1,4%

-2,1%

0196

Rijnwaarden

2.650

2.760

2.750

2.970

3.120

3,9%

4,9%

0277

Rozendaal

380

400

430

420

430

3,8%

1,9%

0279

Scherpenzeel

4.090

4.050

3.880

3.900

3.910

-1,6%

0,5%

0281

Tiel

22.440

23.390

23.510

23.740

23.360

1,9%

-1,6%

0282

Ubbergen

4.180

4.390

4.440

4.480

4.480

2,4%

-0,1%

0285

Voorst

11.870

11.880

11.740

11.510

12.050

-1,0%

4,6%

0289

Wageningen

16.490

16.880

17.140

17.360

17.900

1,7%

3,1%

0668

West Maas en Waal

6.180

6.230

6.160

6.040

6.130

-0,8%

1,6%

0293

Westervoort

2.850

2.980

2.910

2.840

2.860

-0,1%

0,8%

0296

Wijchen

15.570

16.000

15.870

15.690

16.140

0,3%

2,9%

0294

Winterswijk

13.860

14.230

14.310

14.580

14.190

1,7%

-2,6%

0297

Zaltbommel

13.800

13.960

14.020

13.750

13.550

-0,1%

-1,5%

0299

Zevenaar

14.400

15.120

14.440

14.390

14.690

0,0%

2,1%

0301

Zutphen

23.200

23.670

23.870

22.930

22.980

-0,4%

0,2%

959.880

983.270

977.950

974.440

982.750

0,5%

0,9%

Gelderland

COROP 13

Veluwe

329.690

334.660

333.240

331.430

336.890

0,2%

1,6%

14

Achterhoek

183.140

188.150

185.770

184.300

184.700

0,2%

0,2%

15

Arnhem/Nijmegen

341.470

351.070

349.780

349.850

351.520

0,8%

0,5%

16

Zuidwest-Gelderland

105.580

109.390

109.160

108.860

109.630

1,0%

0,7%

Gelderland

959.880

983.270

977.950

974.440

982.750

0,5%

0,9%

WGR 1

Stedendriehoek

166.850

168.640

167.630

164.130

167.150

-0,5%

1,8%

2

Achterhoek

137.030

140.970

138.890

138.850

138.830

0,4%

0,0%

3

Stadsregio

333.840

343.180

342.130

342.240

344.170

0,8%

0,6%

4

Rivierenland

113.210

117.290

116.810

116.470

116.980

1,0%

0,4%

5

Food Valley

123.670

126.230

125.280

126.030

127.920

0,6%

1,5%

6

Noord Veluwe

85.280

86.970

87.210

86.720

87.700

0,6%

1,1%

959.880

983.270

977.950

974.440

982.750

0,5%

0,9%

Gelderland

KvK 1

Centraal Gelderland

541.870

556.070

552.880

553.350

556.540

0,7%

0,6%

2

Midden Nederland

113.210

117.290

116.810

116.470

116.980

1,0%

0,4%

3

Oost Nederland

280.680

284.980

284.300

280.700

285.120

0,0%

1,6%

4

Gooi-, Eem- en Flevoland

24.130

24.930

23.960

23.920

24.110

-0,3%

0,8%

Gelderland

959.880

983.270

977.950

974.440

982.750

0,5%

0,9%

- 78 -

Bijlage F: Belangrijkste gemeentelijke pendelstromen UIT

18

Aalten

IN

0197

Aalten

6.850

0197

Aalten

6.850

1859

Berkelland Berkelland

0294

Winterswijk

750

0294

Winterswijk

1.310

1586

Oost Gelre

970

1586

Oost Gelre

2.050

1509

Oude IJsselstreek

710

1509

Oude IJsselstreek

1.280

1876

Bronckhorst

460

0153

Enschede

1.270

1586

Oost Gelre

650

1586

Oost Gelre

1.100

0262

Lochem

450

0262

Lochem

1.150

1859

Berkelland

330

0222

Doetinchem

1.020

0158

Haaksbergen

430

0294

Winterswijk

0222

Doetinchem

300

1859

Berkelland

340

0153

Enschede

390

1876

Bronckhorst

630

9000

Duitsland

150

1955

Montferland

210

0294

Winterswijk

370

0222

Doetinchem

600

1955

Montferland

100

0202

Arnhem

190

0197

Aalten

340

0158

Haaksbergen

580

1876

Bronckhorst

90

1876

Bronckhorst

120

1735

Hof van Twente

250

0301

Zutphen

460

0299

Zevenaar

40

0301

Zutphen

100

0222

Doetinchem

210

0164

Hengelo (O)

440

57.060

0209

Apeldoorn

IN 12.510

UIT 1859

Berkelland

12.510

760

Beuningen

0200

Apeldoorn

57.060

0200

Apeldoorn

Beuningen

4.190

0268

Nijmegen

4.560

0150

Deventer

3.830

0285

Voorst

1.630

0268

Nijmegen

1.030

0209

Beuningen

4.190

0232

Epe

3.340

0150

Deventer

1.620

0296

Wijchen

510

0296

Wijchen

740

0285

Voorst

2.150

0202

Arnhem

1.450

0225

Druten

410

0202

Arnhem

420

0213

Brummen

1.980

0232

Epe

1.370

0668

West Maas en Waal

120

0225

Druten

380

0301

Zutphen

1.960

0301

Zutphen

1.290

0241

Groesbeek

120

1734

Overbetuwe

210

0202

Arnhem

1.530

0344

Utrecht

940

1705

Lingewaard

110

0668

West Maas en Waal

150

0193

Zwolle

1.410

0307

Amersfoort

910

0202

Arnhem

90

0281

Tiel

140

0246

Heerde

970

0193

Zwolle

850

0252

Heumen

90

0241

Groesbeek

130

0228

Ede

710

0203

Barneveld

790

1684

Cuijk

80

0252

Heumen

110

42.850

0202

Arnhem

42.850

1876

Bronckhorst

8.860

1876

Bronckhorst

8.860

3.290

0222

Doetinchem

920

0222

Doetinchem

2.650

Arnhem

Bronckhorst

0202

Arnhem

1705

Lingewaard

5.360

0268

Nijmegen

0268

Nijmegen

4.580

0275

Rheden

2.360

1859

Berkelland

630

0301

Zutphen

1.420

0275

Rheden

4.440

0274

Renkum

1.850

0301

Zutphen

500

0202

Arnhem

630

1734

Overbetuwe

3.880

0226

Duiven

1.780

1509

Oude IJsselstreek

390

0262

Lochem

570

0226

Duiven

3.350

0228

Ede

1.640

0262

Lochem

290

1509

Oude IJsselstreek

540

0293

Westervoort

2.750

0200

Apeldoorn

1.530

1586

Oost Gelre

200

1859

Berkelland

460

0299

Zevenaar

2.740

1705

Lingewaard

1.530

1955

Montferland

190

0200

Apeldoorn

420

0274

Renkum

2.570

1734

Overbetuwe

1.480

0197

Aalten

120

0275

Rheden

310

1955

Montferland

1.610

0344

Utrecht

1.300

0221

Doesburg

110

1955

Montferland

260

16.290

0203

Barneveld

16.290

0213

Brummen

4.300

0213

Brummen

4.300 1.980

Barneveld

Brummen

0203

Barneveld

0228

Ede

2.840

0228

Ede

2.220

0200

Apeldoorn

760

0200

Apeldoorn

0267

Nijkerk

900

0307

Amersfoort

1.230

0301

Zutphen

600

0301

Zutphen

880

0307

Amersfoort

800

0267

Nijkerk

870

0275

Rheden

430

0275

Rheden

460

0200

Apeldoorn

790

0344

Utrecht

460

0150

Deventer

160

0202

Arnhem

330

0273

Putten

740

0200

Apeldoorn

370

0202

Arnhem

140

0150

Deventer

200

0345

Veenendaal

510

0345

Veenendaal

330

1876

Bronckhorst

120

0285

Voorst

190

0202

Arnhem

400

0273

Putten

320

0221

Doesburg

100

0221

Doesburg

150

0233

Ermelo

310

0327

Leusden

300

0262

Lochem

90

0262

Lochem

80

0279

Scherpenzeel

300

0243

Harderwijk

220

0285

Voorst

90

1876

Bronckhorst

70

18

In de tabel is steeds per gemeente de lijst van 10 gemeenten opgenomen waarvan de meeste pendelaars komen (inkomende pendel) en de lijst van 10 gemeenten waarnaar de meeste mensen naar toegaan (uitgaande pendel). Voor deze uitgaande pendel geldt dat die niet volledig is omdat in Noord-Brabant, Noord Holland en de drie Noordelijk provincies geen pendelonderzoek is gehouden. Met name voor Rivierenland en de zuidelijk gemeenten van de Stadsregio betekent dit dat geen volledig beeld van de uitgaande pendel bekend is. Zie hiervoor ook paragraaf 6.1

- 79 -

Buren

IN

0214

Buren

5.080

0214

Buren

5.080

UIT

Druten

IN

Druten

3.790

0225

Druten

3.790

0281

Tiel

900

0281

Tiel

1.880

0668

1740

Neder-Betuwe

350

0216

Culemborg

770

0268

West Maas en Waal

860

0268

Nijmegen

1.510

Nijmegen

500

0668

West Maas en Waal

0216

Culemborg

240

0236

Geldermalsen

680

0209

700

Beuningen

380

0281

Tiel

450

0236

Geldermalsen

200

0344

Utrecht

640

1734

Overbetuwe

80

1740

Neder-Betuwe

450

0296

Wijchen

310

0209

Beuningen

410

0281

Tiel

180

0296

Wijchen

410

0345

Veenendaal

80

0345

Veenendaal

230

0268

Nijmegen

70

0228

Ede

160

1734

Overbetuwe

110

0202

Arnhem

180

0828

Oss

90

0236

Geldermalsen

150

0340

Rhenen

60

0356

Nieuwegein

150

0304

Neerijnen

60

0202

Arnhem

140

1705

Lingewaard

70

1734

Overbetuwe

100

0214

Buren

70

0241

Groesbeek

70

0225

Culemborg

UIT

Duiven

0216

Culemborg

6.150

0216

Culemborg

6.150

0226

Duiven

4.340

0226

Duiven

4.340

0214

Buren

770

0344

Utrecht

2.060

0202

Arnhem

1.780

0202

Arnhem

3.350

0236

Geldermalsen

740

0281

Tiel

660

0299

Zevenaar

1.210

0299

Zevenaar

1.100

0281

Tiel

650

0236

Geldermalsen

570

0293

Westervoort

870

0275

Rheden

570

0344

Utrecht

390

0356

Nieuwegein

430

1955

Montferland

650

0222

Doetinchem

340

0545

Leerdam

230

0321

Houten

300

0275

Rheden

470

1955

Montferland

300

0321

Houten

200

0214

Buren

240

0222

Doetinchem

420

0268

Nijmegen

300

0304

Neerijnen

140

0620

Vianen

210

0196

Rijnwaarden

400

0293

Westervoort

290

0620

Vianen

140

0545

Leerdam

180

1705

Lingewaard

390

0200

Apeldoorn

210

0297

Zaltbommel

120

0307

Amersfoort

180

0268

Nijmegen

220

0228

Ede

200

1.710

0221

Doesburg

1.710

0228

Ede

32.380

Doesburg

Ede

0221

Doesburg

32.380

0228

Ede

0275

Rheden

390

0202

Arnhem

830

0345

Veenendaal

3.050

0203

Barneveld

2.840

0222

Doetinchem

250

0275

Rheden

580

0289

Wageningen

2.230

0345

Veenendaal

2.520

0299

Zevenaar

240

0222

Doetinchem

360

0203

Barneveld

2.220

0289

Wageningen

1.830

1876

Bronckhorst

180

0299

Zevenaar

210

0202

Arnhem

1.640

0202

Arnhem

1.490

0213

Brummen

150

0226

Duiven

130

0274

Renkum

1.260

0344

Utrecht

1.380

0202

Arnhem

130

0200

Apeldoorn

120

1734

Overbetuwe

670

0307

Amersfoort

820

1955

Montferland

100

1876

Bronckhorst

110

0200

Apeldoorn

610

0200

Apeldoorn

710

0226

Duiven

70

0301

Zutphen

110

0340

Rhenen

510

0274

Renkum

510

0301

Zutphen

50

0213

Brummen

100

0344

Utrecht

500

0355

Zeist

360

17.220

0222

Doetinchem

17.220

0230

Elburg

5.130

0230

Elburg

5.130

Oldebroek

1.310

0302

Nunspeet

1.250

Doetinchem

Elburg

0222

Doetinchem

1509

Oude IJsselstreek

3.770

1509

Oude IJsselstreek

1.630

0269

1876

Bronckhorst

2.650

0202

Arnhem

1.490

0302

Nunspeet

580

0193

Zwolle

1955

Montferland

2.570

1955

Montferland

1.310

0166

Kampen

240

0269

Oldebroek

670

0197

Aalten

1.020

1876

Bronckhorst

920

0193

Zwolle

230

0243

Harderwijk

610

1586

Oost Gelre

770

0299

Zevenaar

780

0243

Harderwijk

170

0233

Ermelo

340

0299

Zevenaar

640

0301

Zutphen

480

0303

Dronten

170

0303

Dronten

270

1859

Berkelland

600

0275

Rheden

460

0200

Apeldoorn

80

0200

Apeldoorn

240

0202

Arnhem

510

0226

Duiven

420

0244

Hattem

80

0995

Lelystad

160

0294

Winterswijk

490

1586

Oost Gelre

360

0246

Heerde

70

0166

Kampen

160

- 80 -

700

Epe

IN

0232

Epe

6.940

0200

Apeldoorn

1.370

0246

Heerde

720

0193

Zwolle

320

0285

Voorst

0150

Deventer

0244

UIT 0232

Harderwijk

IN

6.940

0243

Harderwijk

0200

Apeldoorn

3.340

0233

Ermelo

1.790

0233

Ermelo

0246

Heerde

560

0302

Nunspeet

1.280

0302

Nunspeet

920

0193

Zwolle

520

0273

Putten

700

0307

Amersfoort

780

230

0150

Deventer

260

0050

Zeewolde

690

0267

Nijkerk

680

220

0285

Voorst

210

0230

Elburg

610

0995

Lelystad

620

Hattem

130

0202

Arnhem

170

0303

Dronten

510

0344

Utrecht

500

0302

Nunspeet

120

0302

Nunspeet

160

0200

Apeldoorn

460

0050

Zeewolde

450

0230

Elburg

120

0243

Harderwijk

150

0193

Zwolle

430

0273

Putten

430

0269

Oldebroek

110

0344

Utrecht

100

0995

Lelystad

410

0034

Almere

360

Ermelo

11.410

UIT

Epe

0243

Harderwijk

11.410 2.700

Hattem

0233

Ermelo

5.980

0233

Ermelo

5.980

0244

Hattem

1.670

0244

Hattem

1.670

0243

Harderwijk

2.700

0243

Harderwijk

1.790

0193

Zwolle

370

0193

Zwolle

1.630

0273

Putten

820

0273

Putten

600

0246

Heerde

300

0246

Heerde

330

0302

Nunspeet

470

0307

Amersfoort

500

0269

Oldebroek

270

0200

Apeldoorn

280

0200

Apeldoorn

420

0267

Nijkerk

430

0230

Elburg

130

0269

Oldebroek

180

0230

Elburg

340

0302

Nunspeet

370

0166

Kampen

90

0232

Epe

130

0267

Nijkerk

310

0203

Barneveld

310

0150

Deventer

60

0166

Kampen

100

0193

Zwolle

280

0344

Utrecht

300

0232

Epe

60

0230

Elburg

80

0995

Lelystad

280

0200

Apeldoorn

250

0148

Dalfsen

60

0302

Nunspeet

50

0303

Dronten

260

0995

Lelystad

170

0160

Hardenberg

60

0202

Arnhem

50

0236

Geldermalsen

6.450

0246

Heerde

3.840

0246

Heerde

3.840

Geldermalsen

Heerde

0236

Geldermalsen

6.450

0281

Tiel

1.820

0281

Tiel

980

0232

Epe

560

0193

Zwolle

990

0214

Buren

680

0344

Utrecht

810

0193

Zwolle

480

0200

Apeldoorn

970

0216

Culemborg

570

0216

Culemborg

740

0244

Hattem

330

0232

Epe

720

0304

Neerijnen

480

0304

Neerijnen

460

0269

Oldebroek

320

0244

Hattem

300

0297

Zaltbommel

350

0545

Leerdam

290

0200

Apeldoorn

210

0269

Oldebroek

170

1740

Neder-Betuwe

270

0356

Nieuwegein

240

0166

Kampen

130

0150

Deventer

100

0545

Leerdam

200

0512

Gorinchem

230

0230

Elburg

80

0166

Kampen

100

0733

Lingewaal

200

0297

Zaltbommel

200

0150

Deventer

70

0202

Arnhem

90

0263

Maasdriel

190

0214

Buren

200

0148

Dalfsen

70

0302

Nunspeet

80

Groesbeek

Heumen

0241

Groesbeek

3.720

0241

Groesbeek

3.720

0252

Heumen

2.330

0268

Nijmegen

3.300

0268

Nijmegen

1.010

0268

Nijmegen

2.920

0268

Nijmegen

870

0252

Heumen

2.330

0296

Wijchen

260

0907

Gennep

230

0296

Wijchen

250

0296

Wijchen

340

0907

Gennep

190

0202

Arnhem

230

0944

Mook en Middelaar

230

0202

Arnhem

220

0944

Mook En Middelaar

190

0296

Wijchen

230

0241

Groesbeek

150

0241

Groesbeek

170

0252

Heumen

170

0944

Mook en Middelaar

160

1684

Cuijk

120

0944

Mook en Middelaar

120

9000

Duitsland

160

0252

Heumen

150

0209

Beuningen

110

0907

Gennep

120

0282

Ubbergen

150

0209

Beuningen

120

0907

Gennep

110

0209

Beuningen

90

0209

Beuningen

130

0282

Ubbergen

110

0786

Grave

60

0282

Ubbergen

60

1684

Cuijk

110

1734

Overbetuwe

60

0225

Druten

50

0344

Utrecht

60

- 81 -

Lingewaal 0733

Lingewaal

0545 0512

IN

UIT

1.670

0733

Lingewaal

Leerdam

300

0512

Gorinchem

290

0545

0304

Neerijnen

130

0689

Giessenlanden

0236

Geldermalsen

0297


IN

UIT

1.670

0265


860

0268

Gorinchem

590

0268

Nijmegen

110

0265

Leerdam

530

0282

Ubbergen

100

0282

Ubbergen

180

0236

Geldermalsen

200

9000

Duitsland

30

0202

Arnhem

120

90

0344

Utrecht

170

0241

Groesbeek

20

0241

Groesbeek

110

90

0304

Neerijnen

170

1705

Lingewaard

10

0296

Wijchen

Zaltbommel

90

0707

Zederik

100

0786

Grave

0

1734

Overbetuwe

50

0870

Werkendam

70

0620

Vianen

100

0209

Beuningen

0

0209

Beuningen

40

0707

Zederik

60

0689

Giessenlanden

90

0196

Rijnwaarden

0

1705

Lingewaard

40

0281

Tiel

50

0216

Culemborg

80

0296

Wijchen

0

0252

Heumen

20

Lingewaard

Nijmegen Millingen aan de Rijn

1.160 860

60

Montferland

1705

Lingewaard

9.200

1705

Lingewaard

9.200

1955

Montferland

7.340

1955

Montferland

7.340

0202

Arnhem

1.530

0202

Arnhem

5.360

0222

Doetinchem

1.310

0222

Doetinchem

2.570

1734

Overbetuwe

640

0268

Nijmegen

2.690

1509

Oude IJsselstreek

1.050

0202

Arnhem

1.610

0268

Nijmegen

590

1734

Overbetuwe

1.210

0299

Zevenaar

630

0299

Zevenaar

1.550

0275

Rheden

200

0275

Rheden

470

0196

Rijnwaarden

310

0226

Duiven

0299

Zevenaar

160

0226

Duiven

390

9000

Duitsland

310

1509

Oude IJsselstreek

550

0226

Duiven

150

0228

Ede

380

0226

Duiven

300

0275

Rheden

310

0293

Westervoort

130

0274

Renkum

280

1876

Bronckhorst

260

0268

Nijmegen

230

1955

Montferland

120

0200

Apeldoorn

210

0202

Arnhem

260

1876

Bronckhorst

190

0196

Rijnwaarden

100

0296

Wijchen

200

0197

Aalten

210

0200

Apeldoorn

170

8.290

1740

Neder-Betuwe

5.430

1740

Neder-Betuwe

5.430 1.090

Lochem

650

Neder-Betuwe

0262

Lochem

8.290

0262

Lochem

1859

Berkelland

1.150

0301

Zutphen

1.520

1734

Overbetuwe

470

0281

Tiel

0301

Zutphen

970

0150

Deventer

1.300

0214

Buren

450

0345

Veenendaal

450

0150

Deventer

710

0200

Apeldoorn

570

0281

Tiel

360

1734

Overbetuwe

370

1876

Bronckhorst

570

1859

Berkelland

450

0345

Veenendaal

250

0340

Rhenen

360

1735

Hof Van Twente

380

1876

Bronckhorst

290

0340

Rhenen

200

0214

Buren

350

1742

Rijssen-Holten

190

0202

Arnhem

280

0202

Arnhem

180

0228

Ede

310

0200

Apeldoorn

180

0222

Doetinchem

250

0228

Ede

160

0202

Arnhem

300

1586

Oost Gelre

150

0285

Voorst

240

0268

Nijmegen

120

0289

Wageningen

290

0222

Doetinchem

130

1742

Rijssen-Holten

180

1705

Lingewaard

80

0236

Geldermalsen

270

Maasdriel

Neerijnen

0263

Maasdriel

5.820

0263

Maasdriel

5.820

0304

Neerijnen

2.270

0304

Neerijnen

0796

'S-Hertogenbosch

800

0297

Zaltbommel

1.190

0236

Geldermalsen

460

0281

Tiel

0297

Zaltbommel

710

0281

Tiel

200

0297

Zaltbommel

420

0236

Geldermalsen

480

0797

Heusden

230

0236

Geldermalsen

190

0281

Tiel

340

0297

Zaltbommel

300

0668

West Maas en Waal

160

0344

Utrecht

160

0733

Lingewaal

170

0344

Utrecht

190

1774

Dinkelland

120

0304

Neerijnen

160

0263

Maasdriel

160

0512

Gorinchem

180

0828

Oss

100

0512

Gorinchem

80

0214

Buren

110

0216

Culemborg

140

0738

Aalburg

100

0599

Rotterdam

70

0216

Culemborg

100

0733

Lingewaal

130

0281

Tiel

70

1774

Dinkelland

70

0796

'S-Hertogenbosch

80

0263

Maasdriel

70

0304

Neerijnen

70

0668

West Maas en Waal

60

0202

Arnhem

70

0545

Leerdam

70

- 82 -

2.270 550

Nijkerk

IN

0267

Nijkerk

9.900

0307

Amersfoort

1.480

0203

Barneveld

870

0273

Putten

830

0243

Harderwijk

0233

Ermelo

0050

UIT

Oost Gelre

IN

Nijkerk

9.900

1586

Oost Gelre

8.660

0307

Amersfoort

2.880

1859

Berkelland

2.050

0203

Barneveld

900

0294

Winterswijk

1.360

0344

Utrecht

780

0197

Aalten

1.100

0222

680

0327

Leusden

430

1509

Oude IJsselstreek

430

430

0243

Harderwijk

310

0222

Doetinchem

360

Zeewolde

400

0233

Ermelo

310

1876

Bronckhorst

260

0228

Ede

350

0313

Bunschoten

290

0153

Enschede

0327

Leusden

250

0273

Putten

280

0158

Haaksbergen

0313

Bunschoten

240

0355

Zeist

230

0262

Lochem

48.770

0268

Nijmegen

48.770

1509

0267

Nijmegen

UIT 1586

Oost Gelre

8.660

0294

Winterswijk

1.320

1859

Berkelland

970

Doetinchem

770

0197

Aalten

650

1509

Oude IJsselstreek

500

0153

Enschede

340

200

1876

Bronckhorst

200

180

0202

Arnhem

170

160

0262

Lochem

150

Oude IJsselstreek

0268

Nijmegen

Oude IJsselstreek

9.430

1509

Oude IJsselstreek

9.430

0296

Wijchen

5.700

0202

Arnhem

4.580

0222

Doetinchem

1.630

0222

Doetinchem

3.770

0209

Beuningen

4.560

0296

Wijchen

2.320

0197

Aalten

1.280

1955

Montferland

1.050

0252

Heumen

3.300

1734

Overbetuwe

1.170

1955

Montferland

550

0197

Aalten

710

0202

Arnhem

3.290

0209

Beuningen

1.030

1876

Bronckhorst

540

0202

Arnhem

590

0241

Groesbeek

2.920

0241

Groesbeek

1.010

1586

Oost Gelre

500

1586

Oost Gelre

430

1705

Lingewaard

2.690

0252

Heumen

870

0294

Winterswijk

310

1876

Bronckhorst

390

1734

Overbetuwe

2.020

0344

Utrecht

850

9000

Duitsland

300

0299

Zevenaar

300

0282

Ubbergen

1.570

1705

Lingewaard

590

1859

Berkelland

230

0285

Voorst

280

0225

Druten

1.510

0282

Ubbergen

560

0202

Arnhem

120

0294

Winterswijk

270

0302

Nunspeet

6.120

1734

Overbetuwe

8.990

1734

Overbetuwe

1.280

0202

Arnhem

1.480

0202

Arnhem

3.880

580

1705

Lingewaard

1.210

0268

Nijmegen

2.020

1.170

0289

Wageningen

800

370

0274

Renkum

680

Nunspeet

Overbetuwe

0302

Nunspeet

6.120

0230

Elburg

1.250

0243

Harderwijk

0243

Harderwijk

920

0230

Elburg

0269

Oldebroek

480

0200

Apeldoorn

470

0268

Nijmegen

0233

Ermelo

370

0233

Ermelo

470

1740

Neder-Betuwe

0193

Zwolle

280

0193

Zwolle

460

0274

Renkum

320

0228

Ede

670

0200

Apeldoorn

270

0203

Barneveld

290

0228

Ede

220

1705

Lingewaard

640

0273

Putten

230

0307

Amersfoort

210

0209

Beuningen

210

1740

Neder-Betuwe

470

0303

Dronten

170

0273

Putten

170

0226

Duiven

170

0281

Tiel

320

0232

Epe

160

0995

Lelystad

160

0275

Rheden

150

0340

Rhenen

320

Oldeebroek

8.990

Putten

0269

Oldebroek

4.620

0269

Oldebroek

4.620

0273

Putten

5.670

0273

Putten

0230

Elburg

670

0193

Zwolle

1.530

0233

Ermelo

600

0267

Nijkerk

830

0193

Zwolle

480

0230

Elburg

1.310

0243

Harderwijk

430

0233

Ermelo

820

0166

Kampen

230

0302

Nunspeet

480

0203

Barneveld

320

0203

Barneveld

740

0244

Hattem

180

0246

Heerde

320

0267

Nijkerk

280

0243

Harderwijk

700

0246

Heerde

170

0244

Hattem

270

0302

Nunspeet

170

0307

Amersfoort

470

1581

Utrechtse Heuvelrug

160

0243

Harderwijk

260

0200

Apeldoorn

140

0302

Nunspeet

230

0302

Nunspeet

140

0166

Kampen

240

0307

Amersfoort

130

0200

Apeldoorn

200

0200

Apeldoorn

110

0200

Apeldoorn

220

0228

Ede

100

0228

Ede

170

0232

Epe

80

0233

Ermelo

130

0230

Elburg

80

0344

Utrecht

160

- 83 -

5.670

Renkum

IN

0274

Renkum

5.620

0274

Renkum

5.620

UIT 0279

Scherpenzeel Scherpenzeel

0202

Arnhem

1.850

0202

Arnhem

2.570

0228

1734

Overbetuwe

680

0228

Ede

1.260

0345

0228

Ede

510

0289

Wageningen

1.060

0289

Wageningen

500

0268

Nijmegen

0268

Nijmegen

400

1734

Overbetuwe

1705

Lingewaard

280

0344

0275

Rheden

230

0275

0299

Zevenaar

150

0226

Duiven

IN

UIT

1.560

0279

Scherpenzeel

Ede

280

0307

Amersfoort

Veenendaal

270

0351

Woudenberg

300

0203

Barneveld

200

0203

Barneveld

300

360

0351

Woudenberg

190

0228

Ede

270

320

0339

Renswoude

170

0345

Veenendaal

260

Utrecht

230

0307

Amersfoort

140

0344

Utrecht

170

Rheden

200

0327

Leusden

80

1581

Utrechtse Heuvelrug

140

0345

Veenendaal

150

1581

Utrechtse Heuvelrug

70

0327

Leusden

120

130

0200

Apeldoorn

110

0202

Arnhem

40

0355

Zeist

120

Rheden

1.560 320

Tiel

0275

Rheden

7.740

0275

Rheden

7.740

0281

Tiel

11.320

0281

Tiel

0202

Arnhem

2.360

0202

Arnhem

4.440

0214

Buren

1.880

0236

Geldermalsen

1.820

0221

Doesburg

580

0200

Apeldoorn

650

1740

Neder-Betuwe

1.090

0344

Utrecht

1.010

0226

Duiven

570

0226

Duiven

470

0236

Geldermalsen

980

0214

Buren

900

0299

Zevenaar

570

0268

Nijmegen

460

0668

West Maas en Waal

870

0216

Culemborg

650

1705

Lingewaard

470

0213

Brummen

430

0216

Culemborg

660

1740

Neder-Betuwe

360

0213

Brummen

460

0221

Doesburg

390

0304

Neerijnen

550

0304

Neerijnen

340

0222

Doetinchem

460

0222

Doetinchem

320

0268

Nijmegen

460

0268

Nijmegen

250

0268

Nijmegen

360

0301

Zutphen

300

0225

Druten

450

0512

Gorinchem

240

1876

Bronckhorst

310

0299

Zevenaar

260

1734

Overbetuwe

320

0297

Zaltbommel

200

1.880

0196

Rijnwaarden

1.880

0282

Ubbergen

1.130

0268

Nijmegen

1.570 1.130

Rijnwaarden

11.320

Ubbergen

0196

Rijnwaarden

0299

Zevenaar

220

0299

Zevenaar

980

0268

Nijmegen

560

0282

Ubbergen

1955

Montferland

130

0202

Arnhem

490

0265


180

0202

Arnhem

170

9000

Duitsland

80

0226

Duiven

400

0241

Groesbeek

110

0241

Groesbeek

150

0226

Duiven

60

1955

Montferland

310

0296

Wijchen

100

1734

Overbetuwe

100

0202

Arnhem

60

0222

Doetinchem

200

0209

Beuningen

90

0296

Wijchen

100

1705

Lingewaard

60

0275

Rheden

110

1705

Lingewaard

80

0265


100

0733

Lingewaal

60

1705

Lingewaard

100

1734

Overbetuwe

70

1955

Montferland

60

0222

Doetinchem

40

0268

Nijmegen

70

0252

Heumen

60

0209

Beuningen

60

1509

Oude IJsselstreek

30

1509

Oude IJsselstreek

40

1955

Montferland

50

1705

Lingewaard

30

Rozendaal

Voorst

0277

Rozendaal

140

0202

Arnhem

170

0285

Voorst

4.980

0285

Voorst

4.980

0275

Rheden

110

0277

Rozendaal

140

0200

Apeldoorn

1.630

0200

Apeldoorn

2.150

0202

Arnhem

60

0275

Rheden

80

0150

Deventer

1.390

0150

Deventer

1.290

0268

Nijmegen

30

0599

Rotterdam

30

0301

Zutphen

400

0301

Zutphen

260

0228

Ede

10

0268

20

1509

Oude IJsselstreek

280

0232

Epe

230

0274

Renkum

10

0502

Nijmegen Capelle aan den IJssel

20

0262

Lochem

240

0202

Arnhem

140

0213

Brummen

10

0228

Ede

10

0232

Epe

210

0193

Zwolle

120

0301

Zutphen

10

0226

Duiven

10

0213

Brummen

190

0262

Lochem

100

0226

Duiven

10

0505

Dordrecht

10

0177

Raalte

170

0213

Brummen

90

0289

Wageningen

0

0344

Utrecht

10

1773

Olst-Wijhe

150

0173

Oldenzaal

60

- 84 -

Wageningen

IN

UIT

Winterswijk

IN

Wageningen

7.750

0289

Wageningen

7.750

0294

Winterswijk

0228

Ede

1.830

0228

Ede

2.230

1586

Oost Gelre

1.320

0274

Renkum

1.060

0202

Arnhem

710

0197

Aalten

1.310

0202

Arnhem

830

0274

Renkum

500

1859

Berkelland

760

0222

1734

Overbetuwe

800

0344

Utrecht

490

1509

Oude IJsselstreek

270

0345

Veenendaal

410

0345

Veenendaal

450

0222

Doetinchem

220

0340

Rhenen

340

0340

Rhenen

230

9000

Duitsland

170

0153

0268

Nijmegen

300

0268

Nijmegen

220

1876

Bronckhorst

130

1740

Neder-Betuwe

290

0203

Barneveld

150

0153

Enschede

120

0344

Utrecht

270

1734

Overbetuwe

140

0158

Haaksbergen

80

0164

1.470

0202

Arnhem

2.750

0297

Zaltbommel

7.250

1.470

0263

Maasdriel

1.190

870

0796

's-Hertogenbosch

540

Westervoort

9.440

UIT

0289

0294

Winterswijk

9.440

1586

Oost Gelre

1.360

0197

Aalten

750

Doetinchem

490

1859

Berkelland

370

1509

Oude IJsselstreek

310

Enschede

220

0202

Arnhem

110

0301

Zutphen

80

Hengelo (O)

70

0297

Zaltbommel

7.250

0263

Maasdriel

710

0304

Neerijnen

420

Zaltbommel

0293

Westervoort

0226

Duiven

290

0293

Westervoort

0202

Arnhem

240

0226

Duiven

0299

Zevenaar

170

0275

Rheden

300

0304

Neerijnen

300

0236

Geldermalsen

350

0222

Doetinchem

60

0299

Zevenaar

300

0236

Geldermalsen

200

0344

Utrecht

310

1955

Montferland

50

0268

Nijmegen

200

0738

Aalburg

200

0281

Tiel

230

0275

Rheden

40

1705

Lingewaard

130

0281

Tiel

200

0512

Gorinchem

230

0196

Rijnwaarden

40

0274

Renkum

120

0344

Utrecht

130

0216

Culemborg

120

1705

Lingewaard

40

0200

Apeldoorn

100

0874

Woudrichem

130

0545

Leerdam

100

0221

Doesburg

30

1734

Overbetuwe

100

0797

Heusden

130

0733

Lingewaal

90

3.970

0668

West Maas en Waal

3.970

0299

Zevenaar

6.000

0299

Zevenaar

6.000

West Maas en Waal

Zevenaar

0668

West Maas en Waal

0225

Druten

700

0281

Tiel

870

1955

Montferland

1.550

0202

Arnhem

2.740

0268

Nijmegen

160

0225

Druten

860

0226

Duiven

1.100

0226

Duiven

1.210

0209

Beuningen

150

0268

Nijmegen

710

0196

Rijnwaarden

980

0222

Doetinchem

0296

Wijchen

120

0296

Wijchen

240

0222

Doetinchem

780

1955

Montferland

630

0281

Tiel

120

0263

Maasdriel

160

0202

Arnhem

610

0275

Rheden

570

0263

Maasdriel

60

0236

Geldermalsen

130

1509

Oude Ijsselstreek

300

0268

Nijmegen

310

0828

Oss

60

0297

Zaltbommel

120

0293

Westervoort

300

0221

Doesburg

240

1734

Overbetuwe

40

0209

Beuningen

120

0275

Rheden

260

0196

Rijnwaarden

220

0252

Heumen

30

0202

Arnhem

90

1876

Bronckhorst

220

0228

Ede

190

Wijchen

640

Zutphen

0296

Wijchen

7.530

0296

Wijchen

7.530

0301

Zutphen

11.320

0301

Zutphen

0268

Nijmegen

2.320

0268

Nijmegen

5.700

0262

Lochem

1.520

0200

Apeldoorn

1.960

0209

Beuningen

740

0202

Arnhem

600

1876

Bronckhorst

1.420

0150

Deventer

1.040

0225

Druten

410

0209

Beuningen

510

0200

Apeldoorn

1.290

0262

Lochem

970

0252

Heumen

340

0225

Druten

310

0150

Deventer

1.220

0202

Arnhem

760

0202

Arnhem

310

0241

Groesbeek

260

0213

Brummen

880

0213

Brummen

600

0786

Grave

270

0252

Heumen

250

0222

Doetinchem

480

1876

Bronckhorst

500

0828

Oss

240

0344

Utrecht

150

0202

Arnhem

470

0222

Doetinchem

430

0668

West Maas en Waal

240

0281

Tiel

130

1859

Berkelland

460

0285

Voorst

400

0241

Groesbeek

230

0668

West Maas en Waal

120

0275

Rheden

300

0275

Rheden

240

- 85 -

11.320

Bijlage G: Methode en definities Beschrijving werkwijze PWE-2011 Kort na 1 maart zijn alle bedrijven die in het PWE-register een e-mailadres hadden digitaal geënquêteerd (ca. 80.000), dat wil zeggen, uitgenodigd per e-mail om hun gegevens op de WEB-site van de PWE in te vullen. Omdat een deel van de bedrijvigheid niet gereageerd heeft en een deel van de e-mails onbestelbaar terugkwam is onder een deel van die bedrijvigheid alsnog schriftelijk geënquêteerd. Daarnaast zijn bedrijven schriftelijk benaderd die niet digitaal benaderd konden worden. In totaal zijn ca. 70.000 bedrijven en instellingen schriftelijk geënquêteerd. Deze bedrijven is eveneens de mogelijkheid geboden gegevens op de WEB-site in te vullen. Ook van de schriftelijk benaderde bedrijven geldt dat de respons geen 100% was. Na de schriftelijke ronde zijn daarom nog eens 25.000 bedrijven per telefoon benaderd. Uiteindelijk heeft e.e.a. geleid tot een respons van 46% van de bedrijven ofwel 82% van de werkgelegenheid, de respons is daarmee vergelijkbaar aan voorgaande jaren. Het verschil in respons uitgedrukt in banen en werkgelegenheid wordt verklaard door de hoge respons onder de grote bedrijven terwijl de respons bij de kleine bedrijven betrekkelijk laag was. De totale bedrijvenpopulatie bestaat voor ongeveer 55% uit éénmans bedrijven. Deze bedrijven zijn maar goed voor ca. 6% van de werkgelegenheid. Er geldt dat organisaties steeds complexer worden en voortdurend reorganiseren, fuseren en splitsen waardoor het volgen van de werkgelegenheid op vestiginsgniveau lastiger wordt. Ten aanzien van de bedrijven met 10 of meer werkzame personen geldt dat de respons weliswaar geen 100% is maar dat in ieder geval zekerheid is verkregen over het (nog) bestaan van de vestiging; er is contact geweest met het bedrijf. Grootteklasse

respons percentage vestigingen

01

Geen werkzame personen

02 03

banen

40,2%

40,2%

1 werkzame persoon

25,0%

26,8%

2 t/m 4 werkzame personen

63,9%

66,6%

04


78,7%

78,6%

05


89,5%

88,9%

06


95,1%

94,9%

07


94,0%

94,3%

08


96,0%

95,8%

09


96,1%

95,5%

10


100,0%

100,0%

11


90,9%

92,2%

12

1000 en meer werkzame personen

93,3%

92,6%

totaal grootteklassen

44,0%

82,3%

Op de respons heeft controle plaatsgevonden middels vergelijking met gegevens uit 2010. Indien de werkgelegenheid afweek met meer dan 10% en meer dan 10 personen is het bedrijf nagebeld. Verder zijn bedrijven die 3 jaar of langer niet op de enquête hebben geantwoord gecontroleerd. Indien er uiteindelijk toch geen enquêtegegevens voor de peildatum 1/4/2011 beschikbaar waren is per bedrijf een schatting (ophoging) gemaakt. Voor deze ophoging is gebruikt gemaakt van de ontwikkelingen bij vergelijkbare bedrijven (COROP, grootteklasse en sector).

- 86 -

Onderhoud bedrijvenbestand De jaarlijkse enquête levert naast informatie over de werkgelegenheid een schat aan informatie op over verhuizingen, fusies, splitsingen en bedrijfsbeëindigingen. Voor het bestandsonderhoud maakt de PWE verder intensief gebruik van informatie van de Kamers van Koophandel. De gegevens (m.n. nieuwe inschrijvingen) worden gecontroleerd en opgeschoond voor niet-actieve bedrijvigheid en juridische constructies. Het PWE-bestand wordt daarnaast aangevuld met de (voorheen) niet-inschrijvingsplichtige bedrijvigheid zoals landbouw, overheid, gezondheidszorg, onderwijs en vrije beroepen. Doordat de bedrijven- en werkgelegenheidsgegevens betrouwbaar zijn op vestigingsniveau wordt het mogelijk structuur en ontwikkelingen te volgen op elk gewenst aggregatieniveau. De PWE onderscheidt zich door volledigheid, hoge respons, consistentiecontroles, hoge mate van detail en actualiteit ten opzichte van andere bronnen. Ante-datering Elk jaar wordt tijdens de verwerking van de enquête weer geconstateerd dat in het verleden opgegeven cijfers niet in alle gevallen altijd juist of volledig zijn geweest. Indien nodig corrigeert de PWE deze historische gegevens. Ook is er soms sprake van definitiewijzigingen. Gemeentelijke herindelingen en wijzigingen in de SBI-indelingen worden ook altijd met terugwerkende kracht doorgevoerd. Het is daarom niet mogelijk de gegevens uit dit rapport zonder meer te vergelijken met eerder gepubliceerde gegevens. In dit rapport zijn bijgestelde cijfers over voorgaande jaren opgenomen. Banen en werkzame personen De in deze rapportage gepresenteerde cijfers hebben betrekking op grote banen, kleine banen en uitzendkrachten tenzij anders wordt aangegeven. De termen banen en werkzame personen worden omwille van de leesbaarheid door elkaar gebruikt. In feite wordt echter steeds het aantal banen bedoeld (één persoon kan meerdere banen hebben). De PWE registreert gegevens van bedrijven en instellingen. Daarbij wordt in beginsel elke aparte locatie geteld als eenheid, de vestiging. Waar in deze rapportage wordt gesproken van bedrijven wordt bedoeld: bedrijven en instellingen.

- 87 -

Definities Informatie over definities is te vinden in het LISA-Handboek. Dit is te downloaden vanaf www.lisa.nl . De belangrijkste zaken zijn hieronder samengevat.

Vestiging: Een locatie van een onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar (dat wil zeggen elke fabriek, werkplaats, kantoor, winkel of andere bedrijfsruimte, dan wel elk complex daarvan) waarin of van waaruit een economische activiteit of zelfstandig (vrij) beroep wordt uitgeoefend door minimaal 1 werkzaam persoon. Werkzaam persoon: Arbeidskracht die beroepsmatig (een) betaalde activiteit(en) verricht op of vanuit de vestiging: meewerkende ondernemer/eigenaar (directeur, bedrijfshoofd), meewerkend gezinslid, zelfstandig beroepsbeoefenaar, werknemer, uitzendkracht.. Wie wordt waar geteld In principe worden werkzame personen in de PWE geteld op het adres waar ze werkzaam zijn. Dit is niet altijd realiseerbaar, omdat in een aantal gevallen, bij het beantwoorden van de vraag over het aantal werkzame personen, wordt uitgegaan van het aantal personen dat op de loonlijst van de vestiging voorkomt. Waar deze personen feitelijk werkzaam zijn is niet altijd bekend. Zo wordt schoonmaakpersoneel geregistreerd bij de vestiging van waaruit het wordt uitgezonden en niet op de feitelijke werkplek. Uitzendkrachten Uitzendkrachten staan formeel op de loonlijst bij uitzendbureaus of -instellingen. Omdat de PWE het uitgangspunt hanteert om werkzame personen te tellen op de plek en de sector waar ze werken worden uitzendkrachten geteld bij de inlenende bedrijven waar ze feitelijk werken. Gesubsidieerde arbeidskrachten Gesubsidieerde arbeidskrachten, zoals WSW-ers, worden binnen de PWE beschouwd als werkzame personen. Het komt voor dat deze krachten niet werkzaam zijn op het adres van de vestiging waarbij zij in dienst zijn. In tegenstelling tot uitzendkrachten worden ze dan (om praktische reden) geteld bij de uitlenende organisatie en niet bij de vestiging waar ze feitelijk werkzaam zijn. Zzp’ers, freelancers, Zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) worden net als freelancers binnen de PWE beschouwd als zelfstandige bedrijven. Ondernemers/eigenaren moeten zichzelf meetellen in het eigen bedrijf ook als zij zich laten inhuren door een ander bedrijf. Gedetacheerden Gedetacheerden en personen die via een uitleenbedrijf werkzaam zijn, worden geteld bij het bedrijf waar ze op de loonlijst staan. In de meeste gevallen is dat bij de uitlenende organisatie. Voorbeeld: Veel ICT-ers worden vanuit het ICT-bedrijf gedetacheerd bij de opdrachtgever voor de duur van een opdracht. Deze werkzame personen worden dus niet op het feitelijke werkadres geteld.

- 88 -

Payrollmedewerkers Het payrollbedrijf neemt het juridische werkgeverschap en de bijbehorende arbeidsrechtelijke risico's van de werkgever over vaak in de vorm van een uitzend- of detacheringconstructie. Om deze reden worden in de PWE/LISA payrollmedewerkers geteld bij het bedrijf waar feitelijk gewerkt wordt. Urengrenzen: 1-12 uur (kleine banen) 12 uur of meer (grote banen) De urengrens komt overeen met de urengrens van de enquête beroepsbevolking van het CBS. Deze grens wordt sinds de enquête van 1999 gehanteerd. Daarvoor werd een grens van 15 uur gehanteerd. Ten aanzien van de ontwikkelingen van zowel de grote banen (vroeger full-timers) als de kleine banen (vroeger part-timers) moet rekening gehouden worden met een trendbreuk in 1999. Het aandeel kleine banen is door de definitiewijziging aanzienlijk gedaald ten koste van het aandeel grote banen. Peildatum De PWE hanteert een vaste peildatum. Met ingang van de enquête 1999 is de peildatum 1 april, daarvoor was dat 1 mei. Gemeentegrenzen en regio’s In deze rapportage zijn de gemeentegrenzen gehanteerd zoals die golden per 1 januari 2006. Voor zover regionale cijfers zijn opgenomen van regio’s die provincie grensoverschrijdend zijn, hebben de gegevens alleen betrekking op het Gelders grondgebied. In deze rapportage is veelal gebruikt gemaakt van de WGR-regio indeling.

- 89 -

Bijlage H: WGR-regio’s

Stedendriehoek 0200 0213 0232 0262 0285 0301

Apeldoorn Brummen Epe Lochem Voorst Zutphen Achterhoek

0197 0222 1586 0294 1509 1859 1876 1955

Aalten Doetinchem Oost Gelre Winterswijk Oude IJsselstreek Berkelland Bronckhorst Montferland

0196 0202 0209 0221 0226 0241 0252 0265 0268 0274 0275 0277 0282 0293 0296 0299 1734 1705

Stadsregio Rijnwaarden Arnhem Beuningen Doesburg Duiven Groesbeek Heumen Millingen aan de Rijn Nijmegen Renkum Rheden Rozendaal Ubbergen Westervoort Wijchen Zevenaar Overbetuwe Lingewaard

0214 0216 0225 0236 0258 0263 0281 0297 0304 0668 0733

Rivierenland Buren Culemborg Druten Geldermalsen Neder Betuwe Maasdriel Tiel Zaltbommel Neerijnen West Maas en Waal Lingewaal

0203 0228 0267 0279 0289

Food Valley Barneveld Ede Nijkerk Scherpenzeel Wageningen

0230 0233 0243 0244 0246 0269 0273 0302

Noord-Veluwe Elburg Ermelo Harderwijk Hattem Heerde Oldebroek Putten Nunspeet

- 90 -

BijIage I: Organisatie PWE

Doelstelling De PWE (Provinciale Werkgelegenheids Enquête) enquêteert jaarlijks op 1 april bedrijven en instellingen in Gelderland teneinde inzicht te krijgen in aard, omvang en ontwikkelingen van de werkgelegenheid. De uitvoering van het project geschiedt door de Provincie Gelderland, B&S MERO uitvoeringsgroep PWE. Teneinde de kosten zo laag mogelijk te laten zijn en de enquêtehinder onder bedrijven zoveel mogelijk te beperken wordt nauw samengewerkt met een groot aantal gemeenten, regionale samenwerkingsverbanden en de Kamers van Koophandel. Afgelopen jaren heeft deze samenwerking geleid tot een gemeenschappelijke enquête van Kamers van Koophandel en PWE. Financiering De uitvoering van de PWE werd in 2011 gefinancierd door de onderstaande instanties: • • •

Alle gemeenten in Gelderland met uitzondering van Heumen, Groesbeek en Ubbergen (de gemeenten in Rivierenland nemen deel via Regio Rivierenland) LISA Provincie Gelderland

Privacy De werkgelegenheidsgegevens die door bedrijven verstrekt zijn, worden vertrouwelijk behandeld. Informatie over het exacte aantal werkzame personen per bedrijf wordt daarom in principe niet verstrekt. De PWE is aangemeld bij de Registratiekamer in het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens onder nummer M1114771. Internet De PWE is te vinden op het internet: www.gelderland.nl/pwe en www.gelderse-economie.nl. Op de site van de PWE is informatie te vinden over de uitkomsten van het werkgelegenheidsonderzoek. De bijlagen zijn hier als xls-bestand te downloaden, dit rapport en eerdere uitgaven als .PDF bestand. Verder zijn gegevens over de organisatie opgenomen en is een digitaal enquêteformulier te vinden. Het volledige bedrijvenbestand (met uitzondering van bedrijven in de landbouwsector) is te raadplegen. Gezocht kan worden op naam, postcode, woonplaats, hoofdactiviteit, grootteklasse of een combinatie hiervan. Tot slot bevat de site adressen/links naar werkgelegenheidsinformatie in andere provincies en LISA.

- 91 -

Bestellen PWE-materiaal De partijen die bijdragen aan de totstandkoming van het PWE-bestand kunnen data voor hun eigen grondgebied kosteloos gebruiken. Niet-participanten kunnen tegen vergoeding gebruik maken van bepaalde data. Gegevens uit het PWE-register kunnen besteld worden bij het secretariaat PWE: PWE Gelderland Postbus 9090 6800 GX Arnhem telefoon: 026-3599191 fax: 026-3599199 email: [email protected] Tabellen Overzichten van de omvang van de werkgelegenheid per 1-2-cijferige SBI-code, per gemeente, of gebied (postcode/WGR enz.), uitsplitsing naar grootteklasse, geslacht, grote banen/kleine banen. Ook zijn meerjarenoverzichten mogelijk. De kosten van tabellen worden berekend op basis van het aantal cellen en bedragen € 0,16 per cel. Lijsten De PWE levert adressen, telefoonnummer, faxnummers van bedrijven en instellingen (m.u.v. de sector landbouw) op CD-ROM of via email. Hierbij kunnen bedrijven geselecteerd worden op bijv. postcode, gemeentenaam, omvang bedrijf, aard van de activiteit (SBI-code) of combinatie hiervan. Ook kunnen overzichten gemaakt worden met de bedrijvigheid op bijv. bedrijventerreinen. De kosten zijn € 0,16 per adres. Voor telefoonnummer/faxnummer, grootteklasse en SBI-code geldt een toeslag van € 0,028 per item. De gegevens mogen niet voor DM-doeleinden gebruikt worden. Voor alle bestellingen geldt een minimumbedrag van €75,= en een levertijd van ongeveer een week. Bestellingen dienen schriftelijk (email) te worden bevestigd voordat tot levering wordt overgegaan. LISA (Landelijke register) Ook in de andere provincies/regio’s worden vergelijkbare werkgelegenheidsonderzoeken gehouden. De gegevens van de verschillende onderzoeken worden samengevoegd tot een landelijk register. Hierdoor wordt het mogelijk informatie tussen provincies te vergelijken en kunnen bijvoorbeeld provinciegrensoverschrijdende en nationale statistieken worden gemaakt. Het LISA-bestand is met name bedoeld voor onderzoeksdoeleinden. Er zijn landsdekkende gegevens over 1996 tot en met 2011 beschikbaar. Periodiek verschijnt LISA-Nieuws waarin o.a. de toepassingsmogelijkheden van de LISAgegevens belicht worden. Voor informatie kan men zich wenden tot:: Project Organisatie LISA Postbus 597 7500 AN Enschede telefoon: 053-4825080 fax: 053-4825081 email: [email protected] web: www.lisa.nl

- 92 -

Provincie Gelderland Markt 11 Postbus 9090 6800 GX Arnhem T (026) 359 90 00 www.gelderland.nl

Provincie Gelderland, dichterbij dan je denkt

Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2011 Gelderland

Recommend Documents