Monitor Ruimtelijke Economie
Uitkomsten
Werkgelegenheidsonderzoek Provincie Utrecht 2011 (Voorlopig)
Januari 2012 Afdeling Mobiliteit, Economie en Cultuur
Inleiding In de periode april t/m september 2011 is de werkgelegenheid van de Utrechtse bedrijven en instellingen geregistreerd in het Provinciaal Arbeidsplaatsen Register. Recent is een bestand van 105.000 vestigingen beschikbaar met de werkgelegenheid van 1990 t/m 2011. Hiermee kunnen detailanalyses gemaakt worden van de trend per sector en regio. In onderstaande notitie wordt een samenvatting van de recente ontwikkelingen gegeven. Resultaten werkgelegenheid In de periode april 2010-2011 heeft de werkgelegenheid zich gedeeltelijk hersteld van de eerdere neergang: er zijn 6.300 banen meer geteld dan een jaar eerder. Dat is een groei van 0,9%. In de periode 2009-2010 trad nog een verlies op van 8.000 banen (-1,2%). Landelijk geeft het Centraal Bureau voor de Statistiek een groei van 0,5% aan in de statistiek Banen van werknemers. In de vorige periode meldde het CBS een teruggang van 1,9%. Trend alle banen provincie Utrecht 2001-2011 680.000 670.000 660.000 650.000 640.000 630.000 620.000 610.000 600.000 590.000 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Dynamiek Groei van reeds gevestigde bedrijven leverde 7.890 banen op. Door oprichting en opheffing gingen per saldo 450 banen verloren. Vestigingen en vertrek van bedrijven leverde per saldo een verlies van 1.120 banen op.
Trend per sector Sectoren met aanzienlijke banengroei zijn Gezondheids- en Welzijnszorg (+3.650 banen), Advies, Onderzoek en Specialistische dienstverlening (+1.850 banen) , Cultuur, Sport en Recreatie (+810 banen) en Bouw en Horeca, elk met een winst van 500 banen.
Trend banen per sector provincie Utrecht 2010-2011 -6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
Landbouw en delfstoffen Industrie Nutsbedrijven gas, elektriciteit Nutsbedrijven water Bouwnijverheid Groot- en detailhandel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Verhuur, handel in onroerend goed Advisering, spec. zakelijke diensten Overige zakelijke diensten Overheid, sociale verzekeringen Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening
Sectoren die banenverlies vertonen zijn de Groot- en Detailhandel (-950 banen), Vervoer en Opslag (640 banen), Overige Zakelijke dienstverlening (-570 banen) en Landbouw (-470 banen). Flexibele arbeid: uitzendkrachten Na twee opeenvolgende jaren van verlies aan uitzendarbeid trad in 2011 een herstel op van bijna 6%. Ingehuurde uitzendkrachten 25000 20000 15000
10000 5000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Ontwikkeling banen per sector 2001-2011 Onderstaande grafiek geeft inzicht in de onderlinge grootte van de sectoren en de meerjarenontwikkeling. 140.000
120.000
Landbouw en delfstoffen Nijverheid Bouwnijverheid Groot- en detailhandel
100.000
Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen
80.000
Verhuur, handel in onroerend goed Advies, spec. zakelijke diensten Overige zakelijke diensten Overheid, sociale verzekeringen
60.000
Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening
40.000
20.000
0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Vestigingen In het afgelopen jaar zijn er 6.700 vestigingen van bedrijven en instellingen bijgekomen (+6,8%). In de provincie Utrecht is nu de grens van 100.000 actieve vestigingen van bedrijven en instellingen gepasseerd. Sectoren met de grootste toename zijn Advies, Onderzoek en Specialistische dienstverlening (+1.920 vestigingen), Gezondheids- en Welzijnszorg (+1.150 vestigingen). Aantal vestigingen 120.000 100.000 80.000 60.000
40.000 20.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
De aanwas van vestigingen wordt vrijwel geheel veroorzaakt door de 1-persoonsbedrijven. Het aantal 1-persoonsbedrijven is met 10,8% toegenomen, het aantal grotere bedrijven is constant gebleven. De sectoren met de grootste groei van 1-persoonsbedrijven zijn Vervoer en Opslag, Horeca, Informatie en Communicatie, Advies, Onderzoek en Specialistische dienstverlening, Gezondheids- en Welzijnszorg en Cultuur, Sport en Recreatie.
Werkgelegenheid regionaal – Regio’s Van de Utrechtse regio’s heeft Eemland het grootste herstel laten zien +1,8%. De andere regio’s groeiden, maar onder het provinciaal gemiddelde van 0,9%. Groei werkgelegenheid per regio 2,0% 1,8% 1,6% 1,4% 1,2% 1,0% 0,8% 0,6% 0,4% 0,2% 0,0% West Utrecht
Gewest Eemland
Stadsgewest Utrecht
Zuidoost Utrecht
Werkgelegenheid regionaal – Gemeenten Van de 26 Utrechtse gemeenten kenden er 20 banengroei. Utrecht en Amersfoort kregen er resp. 3.390 en 2.490 banen bij en groeiden daarmee bovengemiddeld: Amersfoort +3,0%, Utrecht +1,5%. Grootste relatieve groeier onder de grotere gemeenten was Houten (+640 banen, +2,7%). Van de kleinere gemeenten groeiden Eemnes, Rhenen en Woudenberg bovengemiddeld nl. met 2,8%. Gemeenten met aanzienlijk banenverlies zijn Nieuwegein (-1.180 banen), Vianen (-500 banen) en Leusden (-390 banen). Werkgelegenheid regionaal – Bedrijventerreinen De werkgelegenheid op de 135 bedrijventerreinen in de provincie Utrecht groeide met 0,6% tot 172.600. De meeste banen ontstonden in Amersfoort: de Isselt, Utrecht: de Wetering en Papendorp/Nieuwerijn en Houten: de Meerpaal. Bedrijventerreinen die banenverlies vertoonden zijn: Utrecht: Kanaleneiland/Merwede en Lage Weide, Vianen: Bedrijventerreinen Vianen (de Biezen/de Hagen). Werkgelegenheid regionaal – Kantoorlocaties De werkgelegenheid op kantoorlocaties liep met 1,7% terug tot 116.790 banen. Grootste verlies is geleden in Nieuwegein: Rijnhuizen en Stadscentrum, Utrecht: Rijnsweerd Noord, Talmalaan en Houten: Molenzoom.
Werkgelegenheid in topsectoren – Creatieve Industrie Er werken 36.250 personen in de Creatieve Industrie in de provincie Utrecht. Het aandeel van banen in de Creatieve industrie op de totale werkgelegenheid is geleidelijk gestegen van 4,5% in 2011 tot 5,4% in 2011. De groei in deze cluster is bovengemiddeld.
Ontwikkeling Creatieve Industrie 130 125
Index 2001=100
120 115 110 105 100 95 90 2001
2002
2003
2004
2005
2006
Creatieve industrie
2007
2008
2009
2010
2011
Alle banen
Werkgelegenheid in topsectoren – Life Sciences De werkgelegenheid in de Life Sciences is in 10 jaar tijd met 20% gegroeid. Van alle banen vindt 5,9% plaats in deze cluster. In het afgelopen jaar was de groei onder gemiddeld (0,6%) maar op de lange termijn was dat boven gemiddeld. Ontwikkeling Life Sciences 125 120
index 2001=100
115 110 105 100 95 90 85 80 2001
2002
2003
2004
2005
Life Sciences
2006
2007
2008
Alle banen
2009
2010
2011
Werkgelegenheid in topsectoren – Duurzaamheid Recent is op basis van de activiteitencode van de bedrijven een (experimentele) indeling gemaakt om de cluster Duurzaamheid te omschrijven. Er zijn 7 subcategorieën beschreven die samen de cluster maken, nl. : Energie, Mobiliteit, Milieu, Bouw, Gebouwbeheer, Kennis en Financials. Samen bevat deze cluster 97.000 banen, dat is 14,4% van de totale werkgelegenheid. De ontwikkeling volgt de totale werkgelegenheid. Ontwikkeling Duurzaamheid 110 108 106 104 102 100 98 96 94 92 90 2001
2002
2003
2004
2005
2006
Duurzaam
2007
2008
2009
2010
2011
Alle banen
Werkgelegenheid – Cluster Recreatie en Toerisme In de Recreatie en Toerisme zijn 42.000 mensen actief. Het aandeel van de werkgelegenheid in deze cluster is toegenomen van 5,7% in 2001 tot 6,2% in 2011. Deze cluster ontwikkelde zich bovengemiddeld. Ontwikkeling Recreatie en Toerisme 120
Index 2001=100
115 110 105 100 95 90 2001
2002
2003
2004
2005
2006
Recreatie en Toerisme
2007
2008
Alle banen
2009
2010
2011
Bijlagen Aantal arbeidsplaatsen per sectie 2010-2011 sectie
omschrijving
2010
2011
AB C D E F G H I J K L M N O P Q R S
Landbouw en delfstoffen Industrie Nutsbedrijven gas, elektriciteit Nutsbedrijven water Bouwnijverheid Groot- en detailhandel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Verhuur, handel in onroerend goed Advies, spec. zakelijke diensten Overige zakelijke diensten Overheid, sociale verzekeringen Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening Totaal alle banen
8.728 37.167 880 1.957 38.011 117.056 25.597 22.193 43.732 29.475 5.242 72.143 44.918 33.366 49.510 101.682 14.579 18.261 664.497
8.204 36.127 877 1.960 38.509 116.625 24.957 22.721 43.802 28.943 5.320 74.136 44.417 34.463 49.888 104.922 15.379 18.329 669.579
trend -6,0% -2,8% -0,3% 0,2% 1,3% -0,4% -2,5% 2,4% 0,2% -1,8% 1,5% 2,8% -1,1% 3,3% 0,8% 3,2% 5,5% 0,4% 0,8%
verschil -524 -1.040 -3 3 498 -431 -640 528 70 -532 78 1.993 -501 1.097 378 3.240 800 68 5.082
Aantal vestigingen per sectie 2010-2011 sectie
omschrijving
AB C D E F G H I J K L M N O P Q R S
Landbouw en delfstoffen Industrie Nutsbedrijven gas, elektriciteit Nutsbedrijven water Bouwnijverheid Groot- en detailhandel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Verhuur, handel in onroerend goed Advies, spec. zakelijke diensten Overige zakelijke diensten Overheid, sociale verzekeringen Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening Totaal vestigingen
2010 3.204 3.414 34 112 8.756 17.234 1.873 3.051 6.569 1.210 993 22.648 4.711 247 4.726 9.321 5.405 4.997 98.505
2011 3.141 3.539 27 113 9.003 17.770 1.969 3.153 7.240 1.170 1.014 24.597 4.978 253 5.399 10.489 6.075 5.354 105.284
trend -2,0% 3,7% -20,6% 0,9% 2,8% 3,1% 5,1% 3,3% 10,2% -3,3% 2,1% 8,6% 5,7% 2,4% 14,2% 12,5% 12,4% 7,1% 6,9%
verschil -63 125 -7 1 247 536 96 102 671 -40 21 1.949 267 6 673 1.168 670 357 6.779
Trend arbeidsplaatsen en vestigingen per regio Regio West Utrecht Gewest Eemland Stadsgewest Utrecht Zuidoost Utrecht
Arbeidsplaatsen 2010 57.319 143.013
2011 57.666 145.042
trend 0,6% 1,4%
Vestigingen 2010 11.167 22.839
2011 11.667 24.439
trend 4,5% 7,0%
398.259
400.720
0,6%
52.251
56.296
7,7%
65.906
66.151
0,4%
12.248
12.882
5,2%
664.497
669.579
0,8%
98.505
105.284
6,9%
Provincie Utrecht
Trend arbeidsplaatsen en vestigingen per gemeente 2010
2011
verschil
groei
AMERSFOORT BAARN BUNNIK BUNSCHOTEN DE BILT DE RONDE VENEN EEMNES HOUTEN IJSSELSTEIN LEUSDEN LOPIK MONTFOORT NIEUWEGEIN OUDEWATER RENSWOUDE RHENEN SOEST STICHTSE VECHT UTRECHT UTRECHTSE HEUVELRUG VEENENDAAL VIANEN WIJK BIJ DUURSTEDE WOERDEN WOUDENBERG ZEIST
81.452 12.303 8.040 9.462 17.738 16.222 2.679 23.097 12.563 13.962 5.077 5.237 42.560 3.667 2.670 5.674 18.779 22.628 224.745 22.212 29.189 11.080 6.161 27.116 4.376 35.808
83.568 12.504 7.901 9.656 17.865 16.413 2.761 23.703 12.584 13.491 5.092 5.311 40.988 3.697 2.665 5.748 18.566 22.933 228.369 22.005 29.491 10.464 6.242 27.153 4.496 35.913
2.116 201 -139 194 127 191 82 606 21 -471 15 74 -1.572 30 -5 74 -213 305 3.624 -207 302 -616 81 37 120 105
2,6% 1,6% -1,7% 2,1% 0,7% 1,2% 3,1% 2,6% 0,2% -3,4% 0,3% 1,4% -3,7% 0,8% -0,2% 1,3% -1,1% 1,3% 1,6% -0,9% 1,0% -5,6% 1,3% 0,1% 2,7% 0,3%
Provincie Utrecht
664.497
669.579
5.082
0,8%
gemnr
gemeente
0307 0308 0312 0313 0310 0736 0317 0321 0353 0327 0331 0335 0356 0589 0339 0340 0342 1904 0344 1581 0345 0620 0352 0632 0351 0355
De top-15 branches met de grootste groei in aantal vestigingen 2010-2011: Branche Organisatie-adviesbureaus Detailhandel via postorder en internet Schrijven en overige scheppende kunst Overige paramedische praktijken (geen fysiotherapie, psych.) Bedrijfsopleiding en -training Beoefening van podiumkunst Overige specialistische zakelijke dienstverlening Studiebegeleiding, vorming en onderwijs n.e.g. Thuiszorg Praktijken van psychotherapeuten en psychologen Kinderopvang Industrieel ontwerp en vormgeving Advisering op het gebied van informatietechnologie Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw Fotografie
De top-15 branches met de grootste groei in aantal banen 2010-2011: Branche Defensie Kinderopvang Advisering op het gebied van informatietechnologie Coöperatief georganiseerde banken Restaurants Supermarkten en dergelijke winkels met een algemeen assort. Detailhandel via postorder en internet Uitgeverijen van boeken Overige specialistische zakelijke dienstverlening Groothandel in zuivelproducten en spijsoliën en -vetten Ingenieurs en overig technisch ontwerp en advies Organisatie-adviesbureaus Advisering op het gebied van management en bedrijfsvoering Overige paramedische praktijken (geen fysiotherapie, psych.) Elektrotechnische bouwinstallatie
