Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2006 Gelderland

Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2006 Gelderland

Provinciale Werkgelegenheids Enquête Gelderland

De uitvoering van de PWE 2006 vond plaats in opdracht van de onderstaande instanties: •

• •

gemeenten Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Beuningen, Brummen, Culemborg, Doesburg, Druten, Duiven, Ede, Elburg, Epe, Ermelo, Hattem, Harderwijk, Heerde, Lingewaard, Lochem, Nijkerk, Nijmegen, Nunspeet, Oldebroek, Overbetuwe, Putten, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Scherpenzeel, Tiel, Voorst, Wageningen, Westervoort, Wijchen, Zevenaar en Zutphen. SEO (Regio Achterhoek) in combinatie met de gemeenten in de regio: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Montferland en Winterswijk. Provincie Gelderland.

-2-

Provinciale Werkgelegenheids Enquête Gelderland 2006

PWE-Uitvoeringsgroep: Monique Dekker Karin van der Ende René Rozeboom Tonny Straatman

Rapportage: Freerk Viersen

Provincie Gelderland Afdeling Economische Zaken Bureau Economisch Onderzoek Postbus 9090 6800 GX Arnhem 026-3599191 [email protected] Overname van cijfers is toegestaan mits bron duidelijk vermeld wordt: PWE-Gelderland 2006 Een digitale versie van dit rapport is te vinden op: www.gelderland.nl/pwe

-3-

-4-

Inleiding In Gelderland wordt jaarlijks onderzoek uitgevoerd naar de aard en ontwikkelingen van de werkgelegenheid. Daarbij wordt de stand van zaken op de peildatum 1 april gemeten. In dit rapport zijn de uitkomsten van het onderzoek 2006 opgenomen. De enquêteuitkomsten zijn in december 2006 beschikbaar gekomen en op internet gezet. Deze rapportage verschaft nader inzicht in de geconstateerde ontwikkelingen en bevat een aantal thema artikelen, maar geen nieuwe cijfers. De PWE werkt voortdurend aan het verbeteren van de gegevens in haar bestand. Als een bedrijf wordt getraceerd dat onterecht niet in het bestand was opgenomen wordt dat met terugwerkende kracht opgenomen. Ook andere administratieve correcties (zoals verandering van SBI-indeling, aanpassingen van gemeentegrenzen) worden altijd met terugwerkende kracht doorgevoerd. Daardoor wordt een reëler beeld van de ontwikkelingen geschetst. Voorgaande betekent wel dat de nu gepubliceerde cijfers niet meer vergelijkbaar zijn met die uit eerdere publicaties. Wanneer in dit rapport groeipercentages zijn opgenomen die betrekking hebben op ontwikkelingen over meerdere jaren dan is altijd de gemiddelde jaarlijkse groei opgenomen. Voor zover cijfers over Nederland zijn opgenomen, zijn die afkomstig van LISA (landelijke tegenhanger van de PWE). De cijfers in dit rapport zijn tot stand gekomen dankzij de medewerking van enorm veel bedrijven en instellingen. Wij zijn deze bedrijven veel dank verschuldigd!

-5-

-6-

Samenvatting

•

Het afgelopen jaar groeide de werkgelegenheid in Gelderland met 12.670 banen, ofwel een groei van 1,4%. Het totaal aantal banen op 1 april van 2006 kwam daarmee uit op 915.490.

•

In Nederlands perspectief bezien zijn de ontwikkelingen van het afgelopen jaar gunstig te noemen. De groei van 1,4% ligt boven het landelijk cijfer van 0,9%.

•

De ontwikkeling van het aantal uitzendbanen is de afgelopen drie jaar relatief gunstig geweest, het aantal uitzendbanen groeide in 2006 met 11%.

•

Er is sprake geweest van een forse uitbreiding van de bedrijvenpopulatie. Het afgelopen jaar kwamen er bijna 3.000 bedrijven bij zodat het totaal aantal bedrijven nu 115.940 bedraagt.

•

De landbouw laat dit jaar toch weer een forse terugval van banen zien, bijna 1.200 banen gingen verloren.

•

Sinds 2003 lijkt de uitstoot van banen in de industrie jaarlijks steeds lager te worden en voor Gelderland geldt zelfs dat de ontwikkeling 2005-2006 weer een toename van de industriële werkgelegenheid laat zien (+500 banen)

•

De transport en logistieke sector ontwikkelt zich minder dan gemiddeld. Met name het vervoer over de weg heeft sinds 2001 banenverlies opgeleverd; in 2006 waren dat 200 banen.

•

In 2006 groeide de werkgelegenheid in de zakelijke dienstverlening fors. Met een groei van 4,4% (5.050 banen) steekt de sector met kop en schouders uit boven het Gelderse gemiddelde van 1,4%.

•

Nu de economie zich herstelt geldt dat de creatieve sector harder dan gemiddeld groeit, dit jaar 3,0%. Het banenverlies van de jaren 2001-2004 is echter nog niet gecompenseerd. De sector is goed voor 56.920 banen, het sectoraandeel is nu 6,2%.

•

Ongeveer één op de achttien Gelderse arbeidsplaatsen hangt samen met de sector recreatie en toerisme (sectoraandeel: 5,6%). Het afgelopen jaar groeide de sector met 1,8%.

•

De werkgelegenheidsontwikkeling in de Stedendriehoek lag het afgelopen jaar met 1,8% boven het Gelders gemiddelde van 1,4%. Ook 2006 heeft de Achterhoek relatief weinig nieuwe banen gebracht. Met een groei van 1,1% werden 1.450 nieuwe banen toegevoegd. In de regio Arnhem-Nijmegen zijn er in 2006 4.140 nieuwe banen bij gekomen, een groei van 1,3% en dus net iets onder het Gelderse gemiddelde. Het afgelopen jaar bedroeg de groei van de werkgelegenheid in Rivierenland slechts 0,5%. Er kwamen ongeveer 560 banen bij. In de Vallei is in 2006 een groei van de werkgelegenheid geweest van 2,1%. Er zijn 2.420 nieuwe banen toegevoegd waardoor de totale werkgelegenheidsomvang uitkomt op 117.910 banen. Daarmee ligt de groei aanzienlijk boven het Gelderse gemiddelde, de regio is dit jaar de snelste groeier binnen Gelderland. Op de Noord Veluwe was de groei met 1,6% het afgelopen jaar bovengemiddeld. De aanwas bedroeg het afgelopen jaar 1.320 banen waardoor het totaal aantal banen in 2006 op 81.900 kwam

•

Bedrijventerreinen zijn een belangrijke vestigingsplaats voor bedrijven. In 1996 waren er 11.360 bedrijven op bedrijventerreinen gehuisvest met in totaal 226.830 banen. In 2006 is dat toegenomen tot 15.220 bedrijven met 281.320 banen. De uitgifte van bedrijventerreinen blijkt opvallend gelijk te lopen met de groei van de werkgelegenheid

•

De ontwikkeling van de terreincoëfficiënt (het aantal banen per ha. bedrijventerrein) beweegt zich zo rond de 47 banen per ha.

-7-

•

De afgelopen 10 jaar zijn ca. 1.700 bedrijven verhuisd van het ene naar het andere bedrijventerrein. Op een totale populatie van gemiddeld ca. 13.000 bedrijven is dat een aanzienlijk deel (13%).

•

In de periode 1996-2006 geldt dat in totaal ruim 11.000 bedrijven een bedrijventerrein “achter zich” hebben gelaten, dat wil zeggen zijn opgeheven of naar elders verhuisd. Jaarlijks zou dat ongeveer op ruim 200 ha. bedrijventerrein uitkomen.

•

Voor alle regio’s geldt dat het overgrote deel van de pendelaars uit Gelderland zelf komt, maar er zijn aanzienlijke verschillen. In Rivierenland en op de Vallei komt “slechts” 83% van de daar werkenden uit Gelderland. In de Achterhoek is dat 96%. Gezien de ligging van Rivierenland en in mindere mate de Vallei hoeft dat niet zo zeer te verbazen. Maar als gekeken wordt naar het aandeel intra-regionale pendel dan valt het hoge aandeel in de Achterhoek (88%) op; in bedrijven uit Achterhoek werken vooral Achterhoekers. De Vallei is wat dit betreft de tegenpool; hier komt slechts 68% van de werkenden uit de eigen regio.

•

Het regionaal product voor Gelderland is voor 2006 berekend op ruim 52 miljard euro (CBS). De totale productie op bedrijventerreinen bedroeg bijna 18 miljard euro ofwel 34,5% van het regionaal product. Met andere woorden, bedrijventerreinen zijn verantwoordelijk voor een relatief groot deel van de Gelderse productie.

-8-

Inhoudsopgave Samenvatting

7

1 Ontwikkelingen Gelderland en Nederland

11

2 Sectoren 2.1 Hoofdlijnen 2.2 Landbouw 2.3 Industrie 2.4 Transport en logistieke sector 2.5 Zakelijke dienstverlening 2.6 Creatieve sector 2.7 Recreatie en Toerisme

14 14 16 17 18 19 20 22

3 Regio’s en gemeenten 3.1 Stedendriehoek 3.2 Achterhoek 3.3 Arnhem-Nijmegen 3.4 Rivierenland 3.5 De Vallei 3.6 Noord Veluwe 3.7 Gemeenten

23 23 24 25 26 27 28 29

4 Bedrijventerreinen 4.1 Banen en bedrijven 4.2 Ruimtebeslag bedrijventerreinen 4.3 Werkgelegenheid en oppervlak bedrijventerreinen 4.4 Bedrijfsverplaatsingen van en naar bedrijventerreinen

32 32 33 35 37

5 Pendel 5.1 Inleiding 5.2 Pendel naar WGR 5.3 Pendel naar gemeenten 5.4 Pendel naar bedrijventerreinen/concentraties van werkgelegenheid

38 38 40 40 40

6 Regionaal Product

42

Bijlage A: Ontwikkeling aantal vestigingen naar sector, 2002-2006 Gelderland

47

Bijlage B: Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2006 Gelderland, COROP en WGR-regio’s

48

Bijlage C: Werkgelegenheid 2006 naar type baan, Gelderland en WGR-gebieden

54

Bijlage D: Werkgelegenheidsstructuur en aantallen vestigingen 2006, naar gemeente en regio

61

Bijlage E: Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2006, naar gemeente en regio

63

Bijlage F: Banen, bedrijven, uitgegeven oppervlak en terreincoëfficiënt van terreinen

65

netto>20ha., 2006, gerangschikt naar terreincoëfficiënt Bijlage G: Banen, lokaal product naar gemeente

67

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten per regio

69

Bijlage I: Methode en definities

77

Bijlage J: WGR-regio’s, indeling 2006

80

BijIage K: Organisatie PWE

81

-9-

- 10 -

1 Ontwikkelingen Gelderland en Nederland Na een aantal jaren van geringe werkgelegenheidsgroei en vorig jaar zelfs een lichte afname van het aantal banen, heeft in 2006 een omslag ten goede plaatsgevonden. Het afgelopen jaar groeide de werkgelegenheid in Gelderland met 12.670 banen, ofwel een groei van 1,4%. Het totaal aantal banen op 1 april van 2006 kwam daarmee uit op 915.490. Niet eerder waren in Gelderland zo veel mensen aan het werk. Hoewel een groei van 1,4% verheugend is valt op dat de groei in de periode van hausse aan het einde van de jaren ’90 nog aanzienlijk hoger was. Ook in historisch perspectief is een groei van 1,4% nog niet erg hoog. Zo geldt dat de gemiddelde jaarlijkse groei over de afgelopen 20 jaar ongeveer 2,2% bedroeg.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland 1997-2006 6,0% 4,3% 3,8%

4,0%

2,3%

2,2% 2,0%

1,4% 0,2%

0,2%

0,0%

0,0% -0,5% -2,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Alle banen

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland 1997-2006 8,0% 5,4% 3,9% 3,9% 4,0%

3,4%

2,9%

2,2%

0,9%

1,0%

1,4% 0,3%

2,3% 0,9%

0,0%

0,0%

0,0% -0,2%

-0,4% -0,7%

-4,0% -3,9% -8,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

Grote banen

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Kleine banen

Werd vorig jaar nog een relatief forse afname (-0,7%) geconstateerd van het aantal “grote banen” (banen van meer dan 12 uur), dit jaar blijkt ook in deze categorie sprake van een toename van het aantal banen. Ten aanzien van de kleine banen geldt dat de toename over het algemeen wat groter is dan bij de grote banen. Hierdoor is het aandeel kleine banen gestaag toegenomen van 11,0% in 1986 tot 16,5% in 1997.

- 11 -

Pas als er sprake is van krapte op de arbeidsmarkt (1997-2000) overtreft de groei van de grote banen die van de kleine banen. Met name in 1997-1998 zijn er veel kleine banen omgezet naar grote banen, het aantal kleine banen daalde toen zelfs. De daling van het aandeel kleine banen heeft geduurd tot 2001. Sinds 2001 is het aandeel kleine banen jaarlijks weer toegenomen tot 15,6% dit jaar.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland 1997-2006 20,0%

18,0% 11,4%

10,0%

6,1%

5,9% 2,3%

3,6%

0,0%

-6,6%

-10,0%

-6,4% -11,9%

-20,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Uitzendbanen

De ontwikkeling van het aantal uitzendbanen is de afgelopen drie jaar relatief gunstig geweest. Dat is opmerkelijk na de enorme terugval van het aantal uitzendbanen in de periode 2000-2003. De ontwikkelingen van de aantallen uitzendbanen lijken een goede indicator voor de stand van de conjunctuur; minder gunstige ontwikkelingen gaan meteen gepaard met verlies van uitzendbanen. Bij een aantrekkende economie is er meteen sprake van een forse groei van het aantal uitzendbanen.

Ontwikkeling aantal bedrijven Gelderland 1997-2006 5,0% 4,0%

3,8%

3,9%

3,0%

2,6% 2,0%

2,0%

2,0% 1,7%

1,6%

1,1% 1,0%

0,4%

0,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Groei aantal bedrijven

1

Naast de werkgelegenheid blijft ook het aantal bedrijven ) groeien, ondanks de tegenvallende werkgelegenheidscijfers van de afgelopen jaren. Er is sprake geweest van een forse uitbreiding van de bedrijvenpopulatie. Het afgelopen jaar kwamen er bijna 3.000 bedrijven bij zodat het totaal aantal bedrijven nu 115.940 bedraagt.

1

De PWE registreert vestigingen. Hieronder wordt verstaan elke locatie waar betaalde arbeid wordt verricht. Een bedrijf kan uit verschillende vestigingen bestaat. Anderzijds kunnen diverse inschrijvingen (juridische entiteiten) tezamen één vestiging vormen.

- 12 -

Werkgelegenheidsontwikkeling 2005-2006 naar provincie Flevoland

6,2%

Zeeland

2,5%

Noord-Brabant

2,1%

Gelderland

1,4%

Overijssel

1,3%

Friesland

1,0%

Nederland

0,9%

Utrecht

0,8%

Groningen

0,8%

Drenthe

0,8%

Noord-Holland

0,3%

Limburg

0,0%

Zuid-Holland -1,5%

-0,3% -0,5%

0,5%

1,5%

2,5%

3,5%

4,5%

5,5%

6,5%

Bron: LISA 2006

Ook in Nederlands perspectief bezien zijn de ontwikkelingen van het afgelopen jaar gunstig te noemen. De groei van 1,4% ligt boven het landelijk cijfer van 0,9%. Alleen de provincies Flevoland, Zeeland en Brabant scoorden het afgelopen jaar beter. Het verlies van banen in Zuid-Holland is opmerkelijk maar kan voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan banenreductie bij de Rijksoverheid. Over de afgelopen 10 jaar bezien is Gelderland een keurige middenmoter. In de periode 1997-2006 groeide de nationale werkgelegenheidsomvang met jaarlijks 1,5%. Ook de Gelderse werkgelegenheid groeide in die periode met 1,5%. Het aandeel van Gelderland in de totale werkgelegenheid bleef in de hele periode vrijwel stabiel op 12,1%. Onbetwiste koploper wat groei van het aantal banen betreft is Flevoland met een gemiddelde jaarlijks toename van 5,0%. De provincies Zeeland (0,8%) en Limburg (0,7%) kenden de laagste jaarlijkse groei.

- 13 -

2 Sectoren

2

2.1 Hoofdlijnen De omslag in de werkgelegenheidsontwikkeling van het afgelopen jaar heeft zich breed gemanifesteerd. Was vorig jaar in de meeste sectoren sprake van verlies aan banen, dit jaar is bijna overal weer een toename te constateren van het aantal banen.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland 2004-2006, naar sector Sector Banen aandeel

Sector

2006 AB

Landbouw/Visserij

DC

Industrie/Delfstoffenwinning

E

Nutsbedrijven

F GA

2006

Groei 20042005

Groei 20052006

Groei 20052006

in %

in %

absoluut

35.800

3,9%

0,7%

-3,2%

-1.190

120.890

13,2%

-2,3%

0,4%

530

3.740

0,4%

7,4%

6,2%

220

Bouwnijverheid

61.270

6,7%

-1,2%

3,0%

1.800

Groothandel

57.070

6,2%

-1,6%

2,5%

1.370 1.280

GB

Detailhandel/Autohandel

107.900

11,8%

-0,9%

1,2%

H

Horeca

38.410

4,2%

-1,2%

2,1%

790

I

Vervoer, opslag en communicatie

45.130

4,9%

-2,2%

-1,2%

-530

J

Financiële instellingen

K

Zakelijke dienstverlening

L M N

Gezondheidszorg

O

Overige dienstverlening

23.510

2,6%

-4,0%

-3,7%

-890

118.750

13,0%

1,6%

4,4%

5.050

Openbaar bestuur

53.680

5,9%

-1,5%

0,6%

310

Onderwijs

58.670

6,4%

-1,0%

1,5%

860

151.760

16,6%

1,0%

1,8%

2.680

38.910

4,3%

1,7%

1,0%

390

915.490

100,0%

-0,5%

1,4%

12.670

Alle sectoren

De afgelopen jaren was in absolute termen de gezondheidszorg de leverancier van de meeste nieuwe banen. Dit jaar is die rol overgenomen door de zakelijke dienstverlening, goed voor ruim 5.000 nieuwe banen. Ook het herstel van de bouwnijverheid en de groothandel levert een substantieel aantal banen op. De industrie kent een bescheiden groei. Daarmee is in ieder geval een eind gekomen aan een enorm banenverlies dat de afgelopen 5 jaar heeft plaatsgevonden. De vorig jaar geconstateerde gunstige ontwikkelingen bij de landbouw hebben zich dit jaar niet voortgezet. Er is zelfs sprake geweest van een fors banenverlies. De andere sectoren die, ook min of meer structureel, banenverlies laten zien zijn de transportsector en de financiële instellingen.

2 In dit hoofdstuk zal in de analyse net als voorgaande jaren geen aandacht besteed worden aan de sectoren winning van delfstoffen, nutsbedrijven. Deze sectoren zijn gering in omvang en voor de nutsbedrijven geldt daarnaast dat voortdurend sprake is van reorganisaties en schaalvergroting waardoor geen goed zicht op de werkelijke economische ontwikkeling van de sector bestaat. Duidelijk is wel dat in Gelderland veel arbeidsplaatsen verloren zijn gegaan.

- 14 -

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland/Nederland 2005-2006 en 1997-2006, naar sector Gelderland Nederland Sector AB

Landbouw/Visserij

DC E

Gelderland Nederland

2005-2006

1997-2006

-3,2%

-0,4%

-2,9%

-1,6%


0,4%

-1,0%

-0,8%

-1,2%

Nutsbedrijven

6,2%

-3,4%

-1,7%

-3,0%

F

Bouwnijverheid

3,0%

1,1%

1,5%

0,8%

G

Handel

1,6%

0,8%

1,5%

1,2%

H

Horeca

2,1%

1,2%

1,8%

1,7%

I


-1,2%

-0,6%

0,8%

1,3%

J


-3,7%

-1,6%

-0,3%

0,6%

K


4,4%

3,7%

3,6%

4,0%

L

Openbaar bestuur

0,6%

-1,4%

0,7%

1,3%

M

Onderwijs

1,5%

1,4%

2,2%

2,2%

N

Gezondheidszorg

1,8%

2,2%

4,0%

3,6%

O


1,0%

1,1%

3,3%

2,8%

Alle sectoren

1,4%

0,9%

1,5%

1,5%

De meeste sectoren in Gelderland hebben zich de afgelopen 10 jaar in lijn met de nationale trend ontwikkeld. De landbouw kende en kent nog steeds relatief veel banenverlies. Ook de ontwikkelingen in de transportsector en de financiële sector zijn in Gelderland betrekkelijk ongunstig geweest. Daarentegen is het banenverlies in de industrie in Gelderland wat minder dan in Nederland als geheel. Ook de bouw, handel en gezondheidszorg ontwikkelen zich relatief goed. Deze ontwikkelingen zijn ook terug te zien in de vergelijking van Gelderse sectorstructuur met die van Nederland voor zowel 1997 en 2006. Zo was in 1997 het sectoraandeel van de landbouw 1,1%-punt hoger in Gelderland dan in Nederland (aandelen resp. 5,8% en 4,7%). In 2006 was dat verschil nog maar 0,3 %-punt (aandelen resp. 3,9% en 3,6%). Sectoren waar Gelderland momenteel relatief goed vertegenwoordigd is, zijn de landbouw, industrie, bouwnijverheid en de gezondheidszorg. Achterblijvers zijn de transportsector, de financiële- en zakelijke dienstverlening. Opmerkelijk is dat bij een vergelijkbare analyse in de PWE-rapportage van 2000 nog werd geconstateerd dat de sectorstructuur van Gelderland steeds meer naar de Nederlandse tendeert, nu blijkt dat de verschillen in sector structuur weer wat groter zijn geworden. Afwijking Gelderse sectorstructuur t.o.v. Nederland in %-punt 1997 en 2006 Sector

1997

2006

AB

Landbouw/Visserij

1,1%

0,3%

DC


1,0%

1,2%

E

Nutsbedrijven

0,0%

0,0%

F

Bouwnijverheid

0,0%

0,4%

G

Handel

-0,3%

0,1%

H

Horeca

0,0%

0,1%

I


-1,1%

-1,3%

J


-0,5%

-0,7%

K


-1,0%

-1,7%

L

Openbaar bestuur

0,4%

0,1%

M

Onderwijs

0,0%

0,0%

N

Gezondheidszorg

O

Overige dienstverlening Alle sectoren 3

3

0,9%

1,7%

-0,4%

-0,3%

6,8%

8,0%

De optelling van de afwijkingen is geschied door de absolute waarden te sommeren. Hierdoor ontstaat een indicator van de totale mate van afwijking

- 15 -

2.2 Landbouw Het leek er in de periode 2003-2005 op dat de grootste pijn in de landbouw geleden was, er was nauwelijks sprake van banenverlies. De landbouw laat dit jaar toch weer een forse terugval zien, bijna 1.200 banen gingen verloren.

Ontwikkeling banen landbouw Gelderland 1997-2006 1.000 0 -1.000 -2.000 -3.000 '97-'98 '98-'99 '99-'00 '00-'01 '01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06

Akkerbouw

Veeteelt

Combinatie

Landbouwverwant

De ontwikkelingen binnen de totale landbouwsector worden in sterke mate bepaald door de veeteeltsector. Juist hier zijn veel banen verloren gegaan. In de periode 2003-2005 viel het banenverlies mee. Het afgelopen jaar zijn echter weer een aanzienlijk aantal banen verloren gegaan (ruim 800). Dat de landbouwsector als geheel de afgelopen jaren toch nog een gunstig beeld opleverde is volledig toe te schrijven aan de landbouwverwante bedrijvigheid (loonwerkers, hoveniersbedrijven en dienstverlening ten behoeve van de landbouw). Sinds 1997 zijn in de landbouw in Gelderland bijna 11.000 banen verloren gegaan. Mede hierdoor is het sectoraandeel langzamerhand gedaald van 5,8% in 1997 tot 3,9% in 2006. In Nederland zijn in die periode ongeveer 43.000 banen verloren gegaan. Dat betekent dat een kwart van het agrarische banenverlies in Gelderland heeft plaatsgevonden. Inmiddels zijn in Zuid-Holland meer banen in de agrarische sector dan in Gelderland. Noord-Brabant biedt nog steeds veruit de meeste banen in de agrarische sector. Ook het aantal agrarische bedrijven blijft gestaag dalen. In 1997 werden nog 16.060 bedrijven in Gelderland geteld. Nu zijn dat er nog maar 12.890. De agrarisch sector kenmerkt zich door kleine bedrijven; ruim 11% van de Gelderse bedrijvigheid is goed voor 3,9% van de Gelderse werkgelegenheid.

- 16 -

2.3 Industrie Vanaf 1997 is sprake van een negatieve trend bij de ontwikkeling van de industriële werkgelegenheid. Dat geldt zowel voor de ontwikkeling in Nederland als die in Gelderland. De cijfers geven aan dat 20022003 het dieptepunt is geweest van deze ontwikkeling. In de periode 2001-2005 gingen in Nederland totaal ruim 126.000 banen verloren in de industrie. In Gelderland waren dat ongeveer 17.500 banen. Sinds 2003 lijkt de uitstoot van banen jaarlijks steeds lager te worden en voor Gelderland geldt zelfs dat de ontwikkeling 2005-2006 weer een toename van de industriële werkgelegenheid laat zien (+500 banen). Hiermee ontwikkelt de Gelderse industriële werkgelegenheid zich dus relatief gunstig.

Werkgelegenheidsontwikkeling industrie Gelderland-Nederland 1997-2006 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

Gelderland

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Nederland

In vergelijking met de totale werkgelegenheidsontwikkeling in Gelderland is het beeld niet gunstig te noemen. De werkgelegenheidsontwikkeling van de industrie blijft structureel achter bij de gemiddelde groei. Het aandeel in de totale werkgelegenheid is daardoor langzamerhand gedaald van ruim 16% in 1997 tot 13% in 2006. In 1997 was de industrie in Gelderland nog de grootste sector, inmiddels is de gezondheidzorg groter en naar het zich laat aanzien zal binnenkort ook de zakelijke dienstverlening omvangrijker zijn dan de industrie.

Werkgelegenheidsontwikkeling industrie en alle sectoren Gelderland 1997-2006 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

Alle sectoren

- 17 -

'02-'03 Industrie

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Het banenverlies van de afgelopen jaren heeft in alle deelsectoren van de industrie plaatsgevonden. Zo leverde de voedings- en genotmiddelensector (SBI 15/16) 2.750 banen in, de metaalsector (SBI 27/28) bijna 2.900 en de chemie (SBI 23/24/25) 2.350 banen. Ook bij uitgeverijen/drukkerijen (SBI 22) gingen bijna 1.400 banen verloren. Maar ook het herstel lijkt zich breed te manifesteren. Zo groeide het aantal banen in de metaalindustrie het afgelopen jaar met 400 banen en bij de machine-industrie werd een groei van 200 banen geteld. Dat de totale groei toch maar op 500 banen uitkwam is vooral toe te schrijven aan het voortschrijdende banenverlies bij uitgeverijen (-240) en de chemische industrie (-200)

2.4 Transport en logistieke sector De transport en logistieke sector (distributie) wordt al jaren gezien als een belangrijke peiler van de Gelderse economische ontwikkelingen. Toch moet geconstateerd worden dat deze sector zich sinds 2000 minder dan gemiddeld ontwikkelt. In 2000 vormde deze sector nog 11,5% van de werkgelegenheid, sindsdien is het sectoraandeel langzaam gedaald tot 11,2% in 2006.

Werkgelegenheidsontwikkeling T & L en alle sectoren Gelderland 1997-2006 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

Alle sectoren

'01-'02

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Transport en logistiek

De ontwikkelingen binnen de samenstellende sectoren zijn echter wel zeer diffuus. Zo blijkt de groothandel zich zeer goed te ontwikkelen, maar doen vervoer over land (voornamelijk wegvervoer) en post en telecommunicatie het relatief slecht. Met name ontwikkelingen van KPN/TPG/TNT zijn hier debet aan.

Ontwikkelingen banen Transport en Logistieke sector, 1997-2006 Stand Sector 4

Stand

toename

2001

Stand 2006

51

Groothandel en handelsbemiddeling

48.750

6.560

55.310

1.760

57.070

60

Vervoer over land

25.990

3.830

29.820

-1.310

28.510

61

Vervoer over water

1.280

10

1.290

-140

1.150

63

Dienstverlening t.b.v. het vervoer

4.940

1.650

6.590

300

6.890

64

Post en telecommunicatie

9.700

860

10.560

-2.060

8.500

90.680

12.930

103.610

-1.410

102.200

Totaal T & L

4

toename

1997

SBI 62 vervoer door de lucht is i.v.m. geringe omvang niet vermeld, maar wel opgenomen in totaal.

- 18 -

2.5 Zakelijke dienstverlening Na een paar moeilijke jaren lijkt de zakelijke dienstverlening zich volkomen te hebben hersteld. In 2006 groeide de werkgelegenheid in deze sector fors. Met een groei van 4,4% (5.050 banen) steekt de sector met kop en schouders uit boven het Gelderse gemiddelde van 1,4%. Ook in Nederlands perspectief doet de sector het goed. Dat is verheugend omdat de gemiddelde ontwikkeling over de periode 19972006 met 3,7% wat onder het nationale cijfer van 4,0% ligt. Door deze gunstige groeicijfers is het sectoraandeel toegenomen van 10,8% in 1997 tot inmiddels 13,0%. De ontwikkelingen binnen de zakelijke dienstverlening leveren opmerkelijke beelden op. Zo moet helaas geconstateerd worden dat er geen groei zit in het speur- en ontwikkelingswerk. (Hierbij moet wel aangetekend worden dat dit soort activiteiten veelal binnen bedrijven met andere hoofdactiviteiten worden uitgevoerd). Opvallend zijn de ontwikkelingen bij de ontwikkeling van maatsoftware, organisatie adviesbureaus en call-centers. Werkgelegenheidsontwikkeling Zakelijke dienstverlening en alle sectoren Gelderland 1997-2006

9,0% 7,0% 5,0% 3,0% 1,0% -1,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

Alle sectoren

'01-'02

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06


Ontwikkeling banen en bedrijven zakelijke dienstverlening 1997-2006 Sector

Stand

toename

1997

Stand

toename

2001

Stand 2006

Banen 70

Verhuur van en handel in onroerend goed

5.610

1.750

7.360

690

71

Verhuur van transportmiddelen

2.880

630

3.510

-180

8.050 3.330

72

Computerservice en informatietechnologie

8.340

4.930

13.270

470

13.740

73

Speur- en ontwikkelingswerk

5.660

850

6.510

-430

6.080

74

Overige zakelijke dienstverlening

64.040

18.210

82.250

5.300

87.550


86.520

26.380

112.900

5.850

118.750

Banen 7222

Ontwikkeling, productie maatwerksoftware

2.670

1.470

4.140

2.300

6.440

74141

Organisatieadviesbureaus

2.970

3.540

6.510

2.600

9.110

7486

Call centers

510

1.370

1.880

990

2.870

Bedrijven 7222

Ontwikkeling, productie maatwerksoftware

74141

Organisatieadviesbureaus

7486

Call centers

- 19 -

460

650

1.110

840

1.950

1.620

1.410

3.030

1.470

4.500

10

10

20

10

30

Bij deze sectoren is de afgelopen 10 jaren sprake geweest van een enorme groei van de werkgelegenheid (gemiddeld jaarlijks resp. 10%, 13% en 21% tegen gemiddeld alle sectoren 1,5%). Maar niet alleen de werkgelegenheid is gegroeid, ook het aantal bedrijven is enorm toegenomen. Er kwamen bijna 1.500 bedrijven bij op het gebied van maatsoftware ontwikkeling en ongeveer 2.900 organisatieadviesbureaus. Het grootste deel van deze bedrijven blijkt uit éénmansbedrijven te bestaan. Maar de dynamiek in de sector is nog veel groter dan deze cijfers al aangeven. Zo geldt voor de software bedrijven dat van de bedrijven die gestart zijn sinds 1997 er ook al weer ruim 800 gestopt zijn (sinds 1997 zijn dus feitelijk ca. 1.500+800 bedrijven gestart). Bij de organisatieadviesbureaus ligt dat aantal op 1.600. Hoewel er netto sprake is van een forse groei geldt dat er een hoog uitvalpercentage aan de orde is.

2.6 Creatieve sector

5

De creatieve sector wordt veelal gezien als een kansrijke sector voor de toekomst. In voorgaande PWErapportages is daarom aandacht besteed aan deze sector. De laatste keer (2004) werd geconstateerd dat de werkgelegenheidsontwikkelingen ten tijde van de laagconjunctuur relatief ongunstig waren. Het is daarom tijd om te kijken wat de ontwikkelingen zijn bij een aantrekkende economie. Werkgelegenheidsontwikkeling Creatieve sector en alle sectoren Gelderland 1997-2006 9,0% 7,0% 5,0% 3,0% 1,0% -1,0% -3,0% -5,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

Alle sectoren

'01-'02

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

Creatieve sector

In de tijden van voorspoedige economische ontwikkeling ontwikkelde de creatieve sector zich fors beter dan gemiddeld. De terugval tikte echter ook extra hard door bij de creatieve sector. In de jaren 20012004 ging een groot deel van de banengroei van de jaren ervoor verloren. Nu de economie zich herstelt geldt dat de creatieve sector ook weer harder dan gemiddeld groeit. Het banenverlies van de jaren 2001-2004 is echter nog niet gecompenseerd. In de periode 1997-2001 groeide de creatieve sector van 47.470 tot 59.310 banen waarmee het sectoraandeel groeide van 6,0% tot 6,6%. Daarna daalde het sectoraandeel tot 6,1% en is nu weer opgeklauterd tot 6,2%. De sector is nu goed voor 56.920 banen, in orde van grootte van sectoren als groothandel, openbaar bestuur en onderwijs. In Nederlands perspectief is de creatieve sector in Gelderland bescheiden. Uit de LISA gegevens kan worden afgeleid dat in Nederland ongeveer 6,8% van de totale werkgelegenheid tot deze sector behoort.

5 Er bestaan inmiddels diverse afbakeningen van de Creatieve sector of de Creatieve industrie. Hier wordt net als in de eerdere rapportages gebruik gemaakt van de indeling zoals opgesteld door ETIN-Adviseurs. In vergelijking met andere afbakeningen geldt dat de door ETIN gedefinieerde afbakening relatief omvangrijk is. Hierdoor wordt de sector dus relatief groot ingeschat.

- 20 -

Ontwikkeling werkgelegenheid 1997-2006 Creatieve sector, naar deelsector Sector

Stand

toename

1997

Stand

toename

2001

Stand

Aandeel

2006

2006

01

Ambachten

10.040

160

10.200

-2.110

8.090

14,2%

02

Architectuur

4.040

1.300

5.340

930

6.270

11,0%

03

Beeldende kunst en antiek

1.510

50

1.560

130

1.690

3,0%

04

Fotografie, film en video

3.370

1.200

4.570

10

4.580

8,0%

05

Schrijven en uitgeven

7.380

1.830

9.210

-1.900

7.310

12,8%

06

Televisie en radio

3.050

350

3.400

-1.820

1.580

2,8%

07

Muziek

1.660

-50

1.610

200

1.810

3,2%

08

Podiumkunsten

3.560

760

4.320

440

4.760

8,4%

09

Reclame

4.580

2.030

6.610

960

7.570

13,3%

10

Vormgeving

1.220

30

1.250

-120

1.130

2,0%

11

Software (Leisure)

7.370

3.890

11.260

870

12.130

21,3%

47.780

11.530

59.310

-2.390

56.920

100,0%

798.540

105.540

904.080

11.410

915.490

Creatieve sector Alle sectoren Sectoraandeel

6,0%

6,6%

6,2%

De opbouw van de creatieve sector is sterk veranderd in de loop van de tijd. De werkgelegenheid uit het industriële cluster (ambachten) is aanzienlijk gedaald. Datzelfde geldt voor de clusters schrijven en uitgeven en radio/televisie. De clusters software en reclame werden daarentegen fors groter. Een aanzienlijk deel van de sector bestaat uit bedrijven die ook tot de zakelijke dienstverlening behoren, reden dat de ontwikkelingen van de creatieve sector in aanzienlijke mate sporen met die uit de zakelijke dienstverlening.

- 21 -

2.7 Recreatie en Toerisme Ook de toeristische sector wordt als een economische pijler van betekenis gezien. Deze sector levert een substantiële bijdrage aan de werkgelegenheid. Ongeveer één op de achttien Gelderse arbeidsplaatsen hangt samen met de sector recreatie en toerisme (sectoraandeel: 5,6%). De werkgelegenheidsontwikkeling in deze sector is voorspoedig verlopen, zij het dat de laatste jaren een kentering is opgetreden. In de eerste helft van de jaren negentig nam de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid aanzienlijk sneller toe ten opzichte van de totale Gelderse werkgelegenheid. In de tweede helft van de jaren negentig is het verschil veel minder pregnant geworden. Het beeld is inmiddels nogal wisselend. Jaren van relatief hoge groei worden afgewisseld met jaren met betrekkelijk lage groei. Het netto resultaat is echter dat de sector wat aan belang wint.

Werkgelegenheidsontwikkeling Creatieve sector en alle sectoren Gelderland 1997-2006

5,0%

3,0%

1,0%

-1,0% '97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02

Alle sectoren

'02-'03

'03-'04

'04-'05

'05-'06

R&T

De gemiddelde jaarlijkse groei van de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid over de afgelopen 10 jaar bedraagt 2,1% tegenover een gemiddelde groei van 1,5% voor alle sectoren. Onderstaand is de ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid weergegeven voor de wgr-regio’s van Gelderland. Op basis van deze indeling wordt duidelijk dat de groei van de werkgelegenheid van de sector recreatie en toerisme binnen de Veluwe zich vooral voor doet op de Noord Veluwe. Deze regio kent het hoogste aandeel toeristisch recreatieve werkgelegenheid van alle Gelderse regio’s. In absolute termen biedt de regio Arnhem-Nijmegen veruit de meeste banen in de T&R sector.

Werkgelegenheid R&T 1997-2006 naar WGR Aandeel R&T in totaal

Gemiddelde jaarlijkse groei 1997-2006

Regio

Banen R&T

R&T

Alle sectoren

Stedendriehoek

8.500

5,4%

1,9%

1,6%

Achterhoek

7.300

5,5%

2,3%

1,0%

Arnhem-Nijmegen

18.300

5,7%

1,7%

1,6%

Rivierenland

5.100

4,7%

2,6%

1,7%

De Vallei

5.600

4,8%

2,0%

1,5%

Noord Veluwe

6.100

7,5%

3,2%

1,8%

50.900

5,6%

2,1%

1,5%

Gelderland

- 22 -

3 Regio’s en gemeenten

6

3.1 Stedendriehoek

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland en Stedendriehoek 1997-2006 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0%

'97-'98 '98-'99 '99-'00 '00-'01 '01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06 Gelderland

4,3%

3,8%

2,2%

2,3%

0,2%

0,2%

0,0%

-0,5%

1,4%

Stedendriehoek

5,3%

4,1%

1,2%

2,1%

-0,2%

0,2%

0,4%

-0,6%

1,8%

De werkgelegenheidsontwikkeling in de Stedendriehoek lag het afgelopen jaar met 1,8% boven het Gelders gemiddelde van 1,4%. Over de afgelopen 10 jaar bezien lopen de ontwikkelingen, gemiddeld genomen, vrijwel in de pas met de Gelderse ontwikkeling. Was de gemiddelde jaarlijkse groei in Gelderland 1,5%, de Stedendriehoek was goed voor 1,6%. Het regioaandeel in de totale werkgelegenheid is de afgelopen jaren vrijwel constant gebleven en bleef zo rond de 17,1% schommelen. In absolute termen is de regio goed voor 156.620 banen. Het afgelopen jaar zijn er 2.780 banen bijgekomen, voor de afgelopen 10 jaar geldt dat dit er 20.400 zijn geweest. Motor achter de gunstige ontwikkelingen van het afgelopen jaar is vooral de zakelijke dienstverlening. Met groei van ruim 9% was deze sector goed voor 1.830 nieuwe banen. Sector

Banen

Sector

in %

Groei 2005-2006 absoluut

2006

Aandeel

Landbouw/Visserij

-4,6%

-240

4.960

3,2%


-0,9%

-180

19.920

12,7%

Nutsbedrijven

4,8%

30

650

0,4%

Bouwnijverheid

2,3%

200

8.850

5,7%

Groothandel

1,7%

140

8.450

5,4%


1,7%

300

17.750

11,3%

Horeca

3,9%

240

6.300

4,0% 3,9%


-0,4%

-20

6.030


-3,6%

-240

6.380

4,1%


9,4%

1.830

21.260

13,6%

Openbaar bestuur

1,6%

230

14.570

9,3%

Onderwijs

3,5%

280

8.210

5,2%

Gezondheidszorg

0,7%

190

26.440

16,9%


0,5%

30

6.860

4,4%

1,8%

2.780

156.620

100,0%

6 Voor zover sprake van provinciegrensoverschrijdende regio’s hebben alle cijfers alleen betrekking op de Gelderse gemeenten. In bijlage G zijn gemeenten naar regio opgenomen.

- 23 -

3.2 Achterhoek Met ongeveer 132.390 banen draagt de regio voor 14,5% bij aan de Gelderse werkgelegenheid. Ook 2006 heeft de Achterhoek relatief weinig nieuwe banen gebracht. Met een groei van 1,1% werden 1.450 nieuwe banen toegevoegd. De groei blijft daarmee structureel achter bij die van Gelderland en is al jaren de laagste binnen Gelderland. Over de afgelopen 10 jaar kwamen er gemiddeld slechts 1,0% nieuwe banen bij in de Achterhoek terwijl dat elders gemiddeld 1,5% is. Had de Achterhoek vanaf 1997 een groeipercentage weten te realiseren van jaarlijks gemiddeld 1,5% dan had het banenniveau nu ca. 6.000 banen hoger gelegen.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland en Achterhoek 1997-2006 6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

'97-'98

'98-'99

'99-'00

'00-'01

'01-'02 '02-'03

Gelderland

4,3%

3,8%

2,2%

2,3%

0,2%

Achterhoek

3,9%

2,9%

0,7%

1,4%

-1,0%

'03-'04

'04-'05

'05-'06

0,2%

0,0%

-0,5%

1,4%

0,4%

0,7%

-1,0%

1,1%

In vergelijking met de andere regio’s valt op dat de groei van de zakelijke dienstverlening in Achterhoek veel lager ligt. Er kwamen in deze sector slechts 60 banen bij terwijl dat in bijvoorbeeld Stedendriehoek 1.800 waren. Het verlies aan banen in de landbouw telt relatief zwaar, toch is landbouw in de Achterhoek nog steeds een relatief grote sector. Opmerkelijk is de banengroei in industrie en gezondheidszorg.

Sector

Groei 2005-2006

Landbouw/Visserij Industrie/Delfstoffenwinning Nutsbedrijven

de de de de

Banen

Sector

2006

aandeel

in %

absoluut

-3,1%

-280

8.730

6,6%

0,7%

180

26.950

20,4%

21,1%

80

440

0,3%

2,8%

310

11.720

8,9%

Groothandel

2,3%

170

7.470

5,6%


1,9%

310

16.640

12,6%

-0,6%

-40

5.970

4,5%

2,2%

130

6.130

4,6%

-4,4%

-90

1.960

1,5%

Bouwnijverheid

Horeca Vervoer, opslag en communicatie Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening

0,5%

60

10.480

7,9%

-1,9%

-60

3.230

2,4%

Onderwijs

0,5%

40

7.590

5,7%

Gezondheidszorg

3,4%

670

20.250

15,3%

-0,7%

-40

4.830

3,6%

1,1%

1.450

132.390

100,0%

Openbaar bestuur


- 24 -

3.3 Arnhem-Nijmegen

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland en Arnhem-Nijmegen 1997-2006 6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

'97-'98 '98-'99 '99-'00 '00-'01 '01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06 Gelderland

4,3%

3,8%

2,2%

2,3%

0,2%

0,2%

0,0%

-0,5%

1,4%

Arnh-Nijm.

4,6%

3,5%

3,1%

2,9%

0,4%

0,0%

-0,1%

-1,0%

1,3%

In de regio Arnhem-Nijmegen zijn er in 2006 4.140 nieuwe banen bij gekomen, een groei van 1,3% en dus net iets onder het Gelderse gemiddelde. Over de afgelopen 10 jaren bezien doet de regio het gemiddeld. De gemiddelde jaarlijkse groei ligt dan met 1,6% net iets boven het Gelders cijfer. Het groeicijfer heeft als resultaat dat het regio aandeel de afgelopen jaren constant is gebleven op 35%. In 2006 bedroeg de totale werkgelegenheidsomvang 318.790 banen. Sector

Groei 2005-2006

Banen

Sector

2006

aandeel

in %

absoluut

-4,8%

-300

5.960

1,9%

1,5%

530

35.600

11,2%

Nutsbedrijven

4,4%

100

2.450

0,8%

Bouwnijverheid

5,3%

840

16.750

5,3%

Groothandel

1,2%

190

15.910

5,0%


1,6%

580

36.200

11,4%

Horeca

1,7%

230

13.330

4,2%


-3,4%

-550

15.490

4,9%


-6,8%

-590

8.040

2,5%

4,3%

1.920

46.860

14,7% 6,3%

Landbouw/Visserij Industrie/Delfstoffenwinning

Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur

-1,1%

-220

20.200

Onderwijs

1,3%

310

24.350

7,6%

Gezondheidszorg

1,6%

970

63.300

19,9%


0,9%

130

14.380

4,5%

1,3%

4.140

318.790

100,0%

In vergelijking met andere regio’s ontwikkelt de industrie zich gunstig. De bouwnijverheid en de zakelijke dienstverlening zijn goed geweest voor veel nieuwe banen. Het banenverlies in de landbouw is opvallend hoog, temeer ook omdat de sector in deze regio al gering van omvang is. Het banenverlies in de transportsector en in de financiële sector is eveneens relatief fors.

- 25 -

3.4 Rivierenland Het afgelopen jaar bedroeg de groei van de werkgelegenheid in Rivierenland slechts 0,5%. Er kwamen ongeveer 560 banen bij. Daarmee lag de groei onder het Gelderse gemiddelde. De tegenvallende groei is opmerkelijk omdat de groei in de regio over het algemeen wat harder verliep dan in de rest van Gelderland. Het gemiddelde groeicijfer over de afgelopen 10 jaar ligt met 1,7% boven het Gelderse cijfer van 1,5%.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland en Rivierenland 1997-2006 6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

'97-'98 '98-'99 '99-'00 '00-'01 '01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06 Gelderland

4,3%

3,8%

2,2%

2,3%

0,2%

0,2%

0,0%

-0,5%

1,4%

Rivierenland

3,3%

5,6%

2,0%

1,5%

1,5%

0,3%

0,4%

0,7%

0,5%

Dat het groeicijfer voor Rivierenland tegenviel is vooral toe te schrijven aan de ontwikkelingen in de meer traditionele sectoren landbouw en industrie. Maar ook sectoren als de bouw en de transportsector leverden banenverlies op. De groei in de zakelijke dienstverlening (5%) was daarentegen fors.

Sector

Banen

Sector

in %

Groei 2005-2006 absoluut

2006

Aandeel

Landbouw/Visserij

-2,7%

-200

7.430

6,9%


-3,3%

-490

14.420

13,4%

Nutsbedrijven

-7,1%

0

10

0,0%

Bouwnijverheid

-3,3%

-290

8.500

7,9%

Groothandel

4,1%

410

10.580

9,8%


0,0%

0

12.800

11,9%

Horeca

1,5%

50

3.550

3,3%


-2,1%

-200

9.060

8,4%


-4,2%

-70

1.570

1,5%

5,2%

740

14.910

13,8%

-1,5%

-40

2.730

2,5%

5,3%

270

5.330

4,9%

Gezondheidszorg

2,2%

270

12.300

11,4%


2,6%

120

4.720

4,4%

0,5%

560

107.890

100,0%

Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur Onderwijs

- 26 -

3.5 De Vallei In de Vallei is in 2006 een groei van de werkgelegenheid geweest van 2,1%. Er zijn 2.420 nieuwe banen toegevoegd waardoor de totale werkgelegenheidsomvang uitkomt 117.910 banen. Daarmee ligt de groei aanzienlijk boven het Gelderse gemiddelde, de regio is dit jaar de snelste groeier binnen Gelderland. Dat is opmerkelijk want de voorgaande jaren lag de groei juist onder het Gelderse cijfer. Over de afgelopen 10 jaar bezien ligt het groeicijfer exact op hetzelfde niveau als totaal Gelderland (1,5%). Het regioaandeel is daardoor in de loop van de tijd steeds rond de 12,9% blijven schommelen.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland en de Vallei 1997-2006 6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

'97-'98 '98-'99 '99-'00 '00-'01 '01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06 Gelderland

4,3%

3,8%

2,2%

2,3%

0,2%

0,2%

0,0%

-0,5%

1,4%

De Vallei

4,4%

4,3%

2,4%

2,0%

-0,1%

0,2%

-0,8%

-1,0%

2,1%

In vergelijking met de rest van Gelderland doen de meeste sectoren het wat beter dan gemiddeld. Wel blijft de groei van de zakelijke dienstverlening wat achter. De transportsector kent in tegenstelling tot de meeste andere regio’s geen banenverlies en ook de groothandel ontwikkelt zich relatief goed. Het banenverlies in de onderwijssector komt geheel voor rekening van de WUR (Universiteit Wageningen).

Sector

Groei 2005-2006

Landbouw/Visserij

in %

absoluut

Banen

Sector

2006

Aandeel

-2,6%

-140

5.360

4,5%


2,1%

270

13.420

11,4%

Nutsbedrijven

5,0%

0

40

0,0%

Bouwnijverheid

4,8%

350

7.710

6,5%

Groothandel

4,1%

400

10.180

8,6%


1,9%

270

14.130

12,0%

Horeca

2,6%

120

4.650

3,9%


1,2%

60

4.960

4,2%


5,3%

230

4.480

3,8%


2,0%

350

18.280

15,5% 5,2%

Openbaar bestuur

2,7%

160

6.100

-1,0%

-90

9.130

7,7%

Gezondheidszorg

2,5%

360

15.080

12,8%


1,8%

80

4.380

3,7%

2,1%

2.420

117.910

100,0%

Onderwijs

- 27 -

3.6 Noord Veluwe De afgelopen 10 jaar heeft de Noord Veluwe zich relatief gunstig ontwikkeld. De gemiddelde jaarlijkse groei lag met 1,8% boven die in Gelderland als geheel (1,5%). Ook het afgelopen jaar was de groei met 1,6% bovengemiddeld. De aanwas bedroeg het afgelopen jaar 1.320 banen waardoor het totaal aantal banen in 2006 op 81.900 kwam. De meer dan gemiddelde groei heeft er toe geleid dat het regio aandeel is gegroeid van 8,7% in 1997 tot 8,9% in 2006.

Werkgelegenheidsontwikkeling Gelderland en Noord Veluwe 1997-2006 6,0%

4,0%

2,0%

0,0%

-2,0%

'97-'98 '98-'99 '99-'00 '00-'01 '01-'02 '02-'03 '03-'04 '04-'05 '05-'06 Gelderland

4,3%

3,8%

2,2%

2,3%

0,2%

0,2%

0,0%

-0,5%

1,4%

Noord Veluwe

3,5%

2,9%

3,1%

3,4%

1,2%

0,3%

-0,9%

1,2%

1,6%

Het banenverlies in de landbouw bleef beperkt. Opvallend is het banenverlies bij de detailhandel en de financiële instellingen. Deze laatste sector verliest overal werkgelegenheid maar het banenverlies is op de Noord Veluwe relatief groot. De groei bij de bouwnijverheid is bovengemiddeld. Sector

Groei 2005-2006 In %

Landbouw/Visserij Industrie/Delfstoffenwinning

absoluut

Banen

Sector

2006

aandeel

-0,7%

-20

3.360

4,1%

2,1%

220

10.590

12,9%

Nutsbedrijven

6,4%

10

150

0,2%

Bouwnijverheid

5,3%

390

7.740

9,4%

Groothandel

1,3%

60

4.490

5,5%

-1,7%

-180

10.380

12,7%

4,1%

180

4.620

5,6%

Detailhandel/Autohandel Horeca Vervoer, opslag en communicatie

1,4%

50

3.460

4,2%

-10,9%

-130

1.090

1,3%


2,4%

160

6.960

8,5%

Openbaar bestuur

3,7%

240

6.850

8,4%

Onderwijs

1,5%

60

4.050

4,9%

Gezondheidszorg

1,6%

230

14.400

17,6%


1,7%

60

3.750

4,6%

1,6%

1.320

81.900

100,0%


- 28 -

3.7 Gemeenten Voor de absolute aantallen banen per regio en gemeente wordt verwezen naar de bijlagen D en E. In de kaarten op de volgende blz. is de groei van de wekgelegenheid het afgelopen jaar en over de afgelopen 5 jaar in beeld gebracht. Uit de kaarten blijkt dat de ontwikkelingen binnen de regio’s nogal uiteenlopen; elke regio kent gemeenten met relatief hoge groei en gemeenten met relatief lage groei.

- 29 -

- 30 -

- 31 -

4 Bedrijventerreinen 4.1 Banen en bedrijven Bedrijventerreinen zijn een belangrijke vestigingsplaats voor bedrijven. In 1996 waren er 11.360 bedrijven op bedrijventerreinen gehuisvest met in totaal 226.830 banen. In 2006 was dat toegenomen tot 15.220 bedrijven met 281.320 banen. In die periode zijn er dus netto bijna 4.000 bedrijven op een bedrijventerrein gehuisvest. Sectorstructuur op bedrijventerreinen en daarbuiten, Gelderland 2006 Sector

Gemiddelde bedrijfsgrootte in banen/bedrijf

Sectoraandeel banen op terreinen

elders

op terreinen

Elders

0,8%

5,3%

8,9

2,7

31,4%

5,1%

31,3

7,3

0,7%

0,3%

112,5

62,9

Bouwnijverheid

10,7%

4,9%

18,0

3,3

Groothandel

14,2%

2,7%

14,7

2,9


8,2%

13,4%

8,1

5,4

H

Horeca

0,6%

5,8%

10,0

7,6

I


9,5%

2,9%

32,8

6,2

J


11,0

K


L

Openbaar bestuur

AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F GA GB

1,4%

3,1%

25,3

14,2%

12,4%

15,1

3,6

2,5%

7,4%

90,2

117,5

M

Onderwijs

1,2%

8,7%

22,3

15,8

N

Gezondheidszorg

2,4%

22,9%

22,6

20,5

O


2,2%

5,2%

10,4

3,3

100,0%

100,0%

18,5

6,3

De sectorstructuur op bedrijventerrein wijkt aanzienlijk af van die buiten terreinen. De sectoren industrie, bouwnijverheid, groothandel, transport zijn zoals verwacht mocht worden meer dan gemiddeld aanwezig op bedrijventerreinen. Maar ook de zakelijke dienstverlening (overwegend kantoorachtige activiteiten) blijkt sterk op terreinen vertegenwoordigd te zijn. Inmiddels is ongeveer een derde deel van de werkgelegenheid in de zakelijke dienstverlening te vinden op bedrijventerreinen. Bedrijven op bedrijventerrein zijn in bijna alle sectoren groter dan daarbuiten; de gemiddelde bedrijfsgrootte op terreinen bedroeg in 2006 18,5 banen per bedrijf terwijl dat elders maar 6,3 is. Alleen voor de niet-commerciële dienstverlening geldt dat de gemiddelde bedrijfsgrootte op terreinen niet veel afwijkt van die buiten terreinen. Het aandeel van de bedrijvigheid en werkgelegenheid dat op bedrijventerreinen is gehuisvest heeft een opvallende ontwikkeling doorgemaakt. Tot 2002 stegen de aandelen gestaag, daarna heeft een daling plaatsgevonden, het afgelopen jaar lijkt weer sprake van een lichte stijging. In 2006 was ongeveer 13% van alle bedrijven en 31% van de Gelderse werkgelegenheid op bedrijventerreinen gevestigd. Aandeel banen/bedrijven op bedrijventerreinen Aandeel 13,4% bedrijven

32,0%

13,2%

31,5%

13,0%

31,0%

12,8%

30,5%

12,6%

30,0%

12,4%

29,5%

12,2%

29,0%

12,0%

28,5% 1997

1998

1999

2000

2001

2002

Aandeel bedrijven

- 32 -

2003

2004

2005

Aandeel banen

2006

Aandeel banen

In de jaren dat de economie zich voorspoedig ontwikkelde (tot 2002) verliep de groei op bedrijventerreinen relatief hard, waardoor het aandeel werkgelegenheid en bedrijven op bedrijventerreinen toenam. In de tijden dat het slechter ging vielen de ontwikkelingen op bedrijventerreinen tegen. Met het aantrekken van de economie mag weer gerekend worden op een verdere stijging van het aandeel bedrijventerreinen in de totale werkgelegenheid. Een eerste indicatie hiervan is stijgende uitgifte van bedrijventerreinen zoals die in 2006 is geregistreerd.

WGR-regio

Gemiddelde jaarlijkse groei

Aandeel banen op terreinen 1997

2006

op terreinen

elders

28,4%

30,5%

2,4%

1,2%

11

Stedendriehoek

13

Achterhoek

35,3%

36,9%

1,5%

0,7%

14

Arnhem/Nijmegen

25,9%

27,6%

2,3%

1,4%

15

Rivierenland

35,1%

34,8%

1,6%

1,8%

16

De Vallei

30,2%

31,9%

2,1%

1,2%

17

Noord Veluwe

27,8%

26,6%

1,3%

2,0%

Gelderland

29,5%

30,7%

2,0%

1,3%

In regionaal perspectief bezien geldt dat de in de meeste regio’s de werkgelegenheid op bedrijventerreinen harder is gegroeid dan daarbuiten. Het resultaat is dat het werkgelegenheidsaandeel dan ook is toegenomen. Dit geldt echter niet voor Rivierenland en de Noord Veluwe. In hoeverre dit samenhangt met de (beperkte) beschikbaarheid van nieuwe terreinen is onduidelijk maar voor Rivierenland niet aannemelijk; het uitgegeven areaal is relatief omvangrijk (zie verderop). Zowel voor Rivierenland als de Noord Veluwe geldt dat de regio’s zich als geheel bovengemiddeld hebben ontwikkeld. Het belang dat bedrijventerreinen vormen voor de locatie van werkgelegenheid loopt aanzienlijk uiteen; in de Achterhoek is bijna 37% van de werkgelegenheid te vinden op bedrijventerreinen, op de Noord Veluwe is dat “slechts” 27%.

4.2 Ruimtebeslag bedrijventerreinen

7

In de PWE zijn ongeveer 290 bedrijventerreinen afgebakend. Omdat sommige terreinen uit verschillende bestemmingsplannen bestaan is het aantal terreinen in termen van gebieden met “bestemming bedrijventerrein” aanzienlijk groter. Op 1 januari 2006 was bijna 500 ha. bedrijventerrein terstond uitgeefbaar en nog eens 560 ha. niet-terstond uitgeefbaar. Daarnaast zijn er plannen/ideeën voor nog eens 65 terreinen, goed voor een netto uitgeefbaar oppervlak van ruim 1.100 ha. In hoeverre deze “zachte plannen” daadwerkelijk gerealiseerd worden moet nog bezien worden. Kerngegevens oppervlakte bedrijventerreinen per 1/1/2006 Planfase Bindend of vigerend Goedgekeurd Vastgesteld Ontwerp

Zachte plannen

Aantal terreinen

Bruto ha.

Netto ha.

Terstond uitgeefbaar

Niet terstond uitgeefbaar

402

8561,4

6767,6

459,4

266,1

15

230,2

160,6

19,6

109,6

9

148,6

96,9

13,0

76,1

20

267,2

214,6

5,2

105,4

446

9207,4

7239,7

497,2

557,1

65

1400,67

1116,6

0

1116,6

7

De gegevens in deze paragraaf zijn gebaseerd op de IBIS inventarisatie 2006. Actuele gegevens zijn te vinden op de web-site www.gelderland.nl/bedrijventerreinen.

- 33 -

Het totaal aantal ha. bedrijventerrein is de afgelopen 10 jaren gestaag toegenomen, zowel in termen van bruto als netto oppervlak. Wel dient bij deze cijfers bedacht te worden dat het netto oppervlak van 1997 inmiddels is uitgegeven terwijl het netto oppervlak van 2006 nog voor een deel bestaat uit uitgeefbaar terrein.

Oppervlak bedrijventerreinen in ha. (planfase: hard) 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 1997

1998

1999

2000

2001

2002

Bruto

Netto

2003

2004

2005

2006

In 1997 bedroeg het totale bruto oppervlak nog ongeveer 7.660 ha., in 2006 was dat toegenomen tot 9.210. Het netto oppervlak (dat gedeelte dat bezet wordt door bedrijven, dus exclusief water, openbare wegen en groen) groeide van 6.030 ha. naar 7.240 ha.. De verhouding tussen bruto en netto oppervlak is in de gehele periode opmerkelijk constant gebleven. Steeds wordt 79% van het bruto terreinen gebruikt voor uitgifte aan bedrijven. Er is dus geen aanwijzing dat langs deze weg efficiënter (of juist minder efficiënt) gebruik gemaakt wordt van de ruimte. Overigens wordt de bruto/netto verhouding hier vertaald in termen van efficiency maar het zou ook vertaald kunnen worden in termen van ruimtelijke kwaliteit Ook de uitgiftecijfers geven aan dat het er steeds meer ruimte gebruikt wordt voor bedrijventerreinen. In de topjaren van de economische groei werd er jaarlijks rond de 175 ha. terrein uitgegeven. De afgelopen jaren is dat gezakt tot ongeveer 50 ha in 2005. In 2006 is de uitgifte echter weer fors toegenomen (voorlopig cijfer). Over een langere periode bezien bedraagt de uitgifte gemiddeld per jaar ongeveer 110 ha. Uitgifte bedrijventerreinen 1997-2006 in ha.

200 180 160 140 120 100 80 60 40

175

167

173 120 105 73

1997

1998

1999

2000

2001

2002

Uitgifte

- 34 -

84

71

2003

55

49

2004

2005

2006

De uitgifte van bedrijventerreinen blijkt opvallend gelijk te lopen met de groei van de werkgelegenheid. Dit beeld ondersteunt het gebruik van prognosemodellen waarbij de toekomstige uitgifte wordt afgeleid van de voorspelde groei van de werkgelegenheid.

Samenhang tussen uitgifte bedrijventerreinen en groei aantal banen 200 180 160 140 120 100 80 60 40

5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% 1997

1998

1999

2000

2001

Uitgifte in ha.

2002

2003

2004

2005

2006

Groei banen in %

4.3 Werkgelegenheid en oppervlak bedrijventerreinen Omdat zowel het uitgegeven oppervlak bekend is als het aantal banen kan het aantal banen per ha. berekend worden. Ten aanzien van heel recente gegevens moet wel een voorbehoud gemaakt worden; er kan vertraging zitten in het opnemen van bedrijven in het PWE-register en ook de opgave van uitgifte van bedrijventerreinen blijkt in de praktijk wat later te geschieden dan in werkelijkheid heeft plaatsgevonden.

Terreincoëfficiënt: aantal banen per ha. 1997-2006

50 49 48

48,8 47,8

47,9

48,4

48,7 47,5 46,6

47

45,4

46

45,0

45,5

45 44 1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Banen/ha.

De hoogte van de terreincoëfficiënt beweegt zich zo rond de 47 banen per ha. Dit sluit aan bij wat eerder in de PWE-rapportage van 1997 werd geconstateerd. Daar lag het niveau iets lager, zo rond de 46 banen/ha. Voor zover er ontwikkeling zit in de terreincoëfficiënten lijkt dat meer samen te hangen met de conjunctuur dan dat er sprake is van structurele veranderingen. Maar dit geldt voor het totale areaal bedrijventerreinen; het is natuurlijk zeer wel mogelijk dat op nieuwe terreinen andere ontwikkelingen plaatsvinden.

- 35 -

In regionaal perspectief valt op dat de terreincoëfficiënt in Rivierenland relatief laag ligt. Het aantal banen op bedrijventerreinen in Rivierenland bedraagt ongeveer 37.500. Dat is net zo veel als op de Vallei; op de Vallei is voor dat aantal banen echter maar iets meer dan de helft van de ruimte nodig. Oppervlak en terreincoëfficiënten naar regio 2006 Regio

Bruto

Netto

Uitgegeven

Banen op Terrein terreinen coëfficiënt

Stedendriehoek

1.372

1.148

964

47.690

49,5

Achterhoek

1.630

1.278

1.116

48.790

43,7

Knooppunt Arnhem-Nijmegen

2.646

2.016

1.726

87.830

50,9

Rivierenland

1.803

1.445

1.224

37.560

30,7

De Vallei

964

733

676

37.660

55,7

Noord-Veluwe

792

618

478

21.790

45,5

9.207

7.240

6.185

281.320

45,5

Gelderland

Echter ook binnen de regio’s zijn aanzienlijke verschillen waar te nemen tussen de terreincoëfficiënten per terrein. In de bijlage F zijn de gegevens opgenomen van de terreinen waar sprake is van een netto oppervlak van tenminste 20 ha. Over het algemeen zijn de coëfficiënten van de terreinen die recent zijn uitgegeven wat lager dan van de oudere terreinen. Maar IJsseloord II, Centerpoort en Slimwei zijn voorbeelden van terreinen waar het aantal banen per ha. relatief hoog is. Op basis van de geaggregeerde gegevens is het niet goed mogelijk aan te geven welke sectoren relatief veel ruimte vragen en te verklaren waarom er regionaal zulke grote verschillen zijn. De regio’s met relatief veel industrie op bedrijventerreinen zijn de Achterhoek en de Noord-Veluwe. Groothandel is vooral te vinden in Rivierenland en de Vallei. De transportsector is relatief sterk vertegenwoordigd in Rivierenland en Arnhem-Nijmegen. Op de Vallei en in de Stedendriehoek is de zakelijke dienstverlening relatief goed vertegenwoordigd. Ook de gemiddelde bedrijfsgrootte biedt geen directe verklaring; voor bijna alle regio’s geldt dat de gemiddelde bedrijfsgrootte op bedrijventerreinen zo rond de 19 personen per bedrijf ligt. De Stedendriehoek valt met 23 banen/bedrijf nog het meest uit de toon. De regio Rivierenland kent met 15,3 banen per bedrijf de kleinste bedrijven op bedrijventerreinen. Ook het aantal bedrijven per ha. is met 2,0 het laagst in Rivierenland. Voor zover een conclusie getrokken mag worden zou die moeten zijn dat bedrijven in Rivierenland “ruim” gehuisvest zijn.

Uitgegeven oppervlak, bedrijven, bedrijfsgrootte en bedrijven/ha naar regio Wgr

Uitgegeven ha.

Aantal bedrijven

Gemiddelde bedrijfsgrootte

Aantal bedrijven per ha.

960

2.070

23,0

2,2

Achterhoek

Stedendriehoek

1.120

2.710

18,0

2,4

Knooppunt Arnhem-Nijmegen

1.730

4.510

19,5

2,6

Rivierenland

1.220

2.450

15,3

2,0

De Vallei

680

2.100

17,9

3,1

Noord-Veluwe

480

1.380

15,8

2,9

6.180

15.220

18,5

2,5

Gelderland

- 36 -

4.4 Bedrijfsverplaatsingen van en naar bedrijventerreinen Het afgelopen jaar zijn er kritische geluiden ten aanzien van het ruimtebeslag dat bedrijventerreinen innemen. Daarbij wordt verondersteld dat bedrijventerreinen onvoldoende zorgvuldig worden ingevuld, dat niet voldoende zuinig met de schaarse ruimte wordt omgegaan. Ook wordt gesteld dat bedrijven 8 veelvuldig oudere terreinen verlaten om zich op een nieuw terrein te vestigen , daarbij de oude ruimte min of meer ongebruikt achterlatend. Dit zou leiden tot inefficiënt ruimtegebruik. In deze paragraaf zal kort aangegeven worden in hoeverre bedrijven bedrijventerreinen achter laten. In de PWE-rapportage 2005 is aangeven dat de dynamiek in het aantal bedrijven enorm is. Hoewel er gemiddeld jaarlijks over de afgelopen 10 jaar een netto groei geteld kan worden van rond de 2.000 vestigingen is het aantal gestarte bedrijven veel groter. Zo geldt dat in de periode 1996-2006 meer dan 83.000 nieuwe vestigingen in het PWE-register zijn opgenomen maar dat ook ruim 61.000 vestigingen zijn afgevoerd. Ook op bedrijventerreinen geldt dat sprake is geweest van een aanzienlijke dynamiek. Zo werden in de periode 1996-2006 ongeveer 8.800 nieuwe vestigingen geteld terwijl er 7.400 werden “afgevoerd”. Daarnaast geldt dat er nog bedrijven verplaatst zijn naar bedrijventerreinen (ruim 4.500) maar dat er ook weer ongeveer 2.000 bedrijven vertrokken zijn naar buiten een terrein. Tot slot geldt dat nog eens ca. 1.700 bedrijven verhuisd zijn van het ene naar het andere bedrijventerrein. Op een totale populatie van gemiddeld ca. 13.000 bedrijven is dat een aanzienlijk deel (13%). In de periode 1996-2006 geldt dus dat in totaal ruim 11.000 (7.400+2.000+1.700) bedrijven een bedrijventerrein “achter zich” hebben gelaten. Helaas is niet exact bekend hoeveel ruimte deze bedrijven gebruikten. Op grond van de in de vorige paragrafen berekende kengetallen kan wel een indicatie verkregen worden. Bekend is dat bij de 11.000 bedrijven die een terrein verlieten 120.000 banen betrokken waren. Bij een gemiddelde terreincoëfficiënt van rond de 46 banen/ha. zou dat totaal om 2.600 ha. terrein gaan. Gemiddeld per jaar dus ongeveer 260 ha. Ook bekend is dat in de periode 1996-2006 bijna 15.000 bedrijven zich op een terrein gevestigd hebben, goed voor 144.000 banen. Het ruimtebeslag van deze nieuwe bedrijven zou neerkomen op 3.100 ha. ofwel bijna 310 ha per jaar. Wanneer gerekend wordt met een terreincoëfficiënt van 46 banen per ha kan het volgende beeld gepresenteerd worden van bedrijvigheid, banen en oppervlak bedrijventerreinen. Bij de laatste cijfers geldt dat sprake is van geconstrueerde cijfers. Die cijfers zijn vooral bedoeld om de orde van grootte aan te geven. Bedrijven

Banen

Oppervlak

Stand 1996

11.360

226.830

4.930

Vertrokken

-11.100

-120.000

-2.610

Gekomen

14.970

144.000

3.130

30.490

660

281.320

6.120

Groei bij bedrijven Stand 2006

15.220

Het jaarlijkse gemiddelde additionele ruimtegebruik van bedrijven zou neerkomen op ongeveer 370 ha. (3.130+660/10), waarvan 260 kan worden ingevuld uit vrijkomende ruimte. Netto is de jaarlijkse toevoeging aan het areaal bedrijventerreinen dan ongeveer 110 ha., wat overeen komt met hetgeen in paragraaf 4.2 is vermeld. Gezien het grote oppervlak dat vrijkomt, bestaat er zeker een kans dat niet alle ruimte (onmiddellijk) hergebruikt wordt. Aandacht voor het hergebruik en leegstand van bedrijventerrein lijkt gerechtvaardigd. In 2007 zal hier nader onderzoek naar gedaan worden. Een eerste inventarisatie onder gemeenten leverde echter geen informatie op die duidt op grootschalige leegstand. Ook het gegeven dat de gemiddelde terreincoëfficiënt niet fundamenteel lager lijkt te worden is hiervoor een indicatie. De relatief lage terreincoëfficiënt van de afgelopen jaren is eerder een uiting van matige groei van de werkgelegenheid en wellicht tijdelijke leegstand. Bij een aantrekkende economie kan verwacht worden dat het ruimtegebruik per ha. weer zal toenemen. 8

Zie bijv. artikel NRC 18/12/2006 Prof B. Needham - 37 -

5 Pendel 5.1 Inleiding Eenmaal in de vier jaar wordt aan het werkgelegenheidsonderzoek een vraag gekoppeld over de herkomst (woonplaats) van de werkzame personen. Net als bij het reguliere werkgelegenheidsonderzoek wordt gestreefd naar een zo hoog mogelijke respons waardoor het mogelijk wordt uitspraken te doen over pendelbewegingen op laag schaalniveau. De respons op de pendel enquête is met ca. 50% echter beduidend lager dan op het werkgelegenheidsonderzoek. De non-respons wordt op statistisch verantwoorde wijze bijgeschat. E.e.a. heeft echter wel als consequentie dat de berekende aantallen een marge kennen. Met name bij kleine aantallen (meestal is er dan ook sprake van een gering aantal waarnemingen) zijn de onzekerheidsmarges aanzienlijk. Omwille van de leesbaarheid wordt daar nu verder geen aandacht aan besteed en worden de marges niet gepresenteerd. Bij de pendelvraag is aan bedrijven gevraagd de woonplaatsen op te geven van alle medewerkers die in dienst zijn van het bedrijf. Uitzendkrachten zijn niet meegeteld. Het totaal aantal pendelaars binnen een bedrijf is per definitie gelijk aan het aantal werkenden (iedereen komt ergens vandaan). Dat geldt dan dus ook voor de totale werkgelegenheid binnen een gemeente of ander gebied. Bij het ophoogproces is er voor gezorgd dat het totaal aantal berekende pendelaars exact gelijk is aan de omvang van de werkgelegenheid. Dat de aantallen pendelaars niet overeen lijken te komen met de andere werkgelegenheidscijfers in de deze rapportage is het gevolg van het feit dat elders in deze rapportage de uitzendkrachten wel worden meegeteld. Het pendelonderzoek van de PWE is uitgevoerd onder Gelderse bedrijven. Dat betekent dat alleen bekend is waarheen de mensen pendelen naar bedrijven gelegen in Gelderland, ook wel de inkomende pendel . Zo is er bekend hoeveel mensen er werken in Arnhem en dat hiervan een x aantal uit Nijmegen komen, een y aantal uit Rheden, een z aantal uit Amsterdam enz. Niet bekend is of er inwoners van Arnhem werken in Amsterdam. Uitgaande pendel is wel bekend voor zover dat naar Gelderse gemeenten is; de inkomende pendel van Arnhem uit Nijmegen is voor Nijmegen uitgaande pendel. Een aantal andere provincies heeft echter ook pendelonderzoeken op min of meer vergelijkbare wijze uitgevoerd. Op een later moment zal geprobeerd worden deze gegevens te koppelen zodat ook meer bekend wordt over de uitgaande pendel. Er bestaat een groot aantal mogelijkheden om de pendelgegevens ter presenteren. Complicatie daarbij is dat elke tabel voor elke gemeente/regio/gebied gemaakt kan worden waardoor een enorme hoeveelheid tabellen ontstaat. Voor elke gemeente/regio kan een eigen analyse gemaakt worden. Dat is binnen het kader van deze rapportage niet mogelijk. Daarom zal hier volstaan worden met een aantal regionale tabellen en tabellen op lager schaalniveau die vooral bedoeld zijn als voorbeeld waarvoor het materiaal ingezet kan worden.

5.2 Pendel naar WGR In de tabel op de volgende blz. is per WGR-regio aangegeven waar de werkenden vandaan komen. Daarbij is Gelderland uitgesplitst naar WGR-regio’s, maar is de rest van Nederland onderverdeeld naar Provincies. Nederland telt ruim 40 WGR regio’s. De pendelstromen naar een groot aantal verder weg gelegen regio’s is vrijwel nihil. Daarom zijn deze regio’s samengevoegd tot provincies. In de kolom Stedendriehoek valt te lezen dat in deze regio 150.920 mensen werkzaam zijn. Van de mensen die werken in de Stedendriehoek komen 132.010 uit Gelderland en daarvan ook nog weer eens 109.590 uit de Stedendriehoek zelf (de intra-regionale pendel). De regel “waarvan ambulanten” geeft aan hoeveel mensen niet daadwerkelijk dagelijks naar het bedrijf reizen. Hierbij moet gedacht worden aan vertegenwoordigers, buitendienst medewerkers of bijvoorbeeld bouwvakkers. Deze mensen werken wel vanuit een bedrijf maar reizen veelal naar andere, wisselende locaties. Het aandeel ambulanten bedraagt 12,5%. Bij het pendelonderzoek van 2002 bedroeg dat aandeel 12,4%. Er lijkt dus nauwelijks groei te zijn van het aandeel ambulanten. In de onderste helft van de tabel zijn de gegevens gepercenteerd op de werkgelegenheidsomvang zodat bekeken kan worden welk aandeel de verschillende gebieden uitmaken in de totale pendel.

- 38 -

Inkomende pendel naar WGR-regio, Gelderland 2006 Stedendriehoek

Achterhoek

ArnhemNijmegen

Rivierenland

De Vallei

Noord Veluwe

Vanuit: Stedendriehoek Achterhoek Arnhem-Nijmegen Rivierenland De Vallei Noord Veluwe

109.590 9.820 6.610 200 1.490 4.300

3.300 113.370 5.920 160 180 160

5.030 13.080 247.740 6.820 4.640 660

240 260 5.920 79.270 830 150

1.960 600 8.660 1.590 77.370 3.830

2.970 110 480 70 2.580 61.290

Gelderland

132.010

123.090

277.970

86.670

94.010

67.500

140 170 460 13.570 450 1.800 610 480 40 680 230 280

80 40 70 3.320 40 190 70 140 10 240 100 1.280

220 240 320 2.610 210 3.510 1.000 1.280 60 11.980 5.200 2.830

50 90 120 310 190 3.890 780 4.220 50 6.640 480 840

90 100 140 1.210 970 11.820 1.010 1.100 170 750 150 2.570

90 180 320 5.290 3.280 1.780 340 190 10 200 40 360

150.920

128.670

307.430

104.310

114.100

79.590

Waarvan ambulant

17.730

18.740

35.060

13.190

16.930

9.250

Stedendriehoek Achterhoek Arnhem-Nijmegen Rivierenland De Vallei Noord Veluwe

72,6% 6,5% 4,4% 0,1% 1,0% 2,8%

2,6% 88,1% 4,6% 0,1% 0,1% 0,1%

1,6% 4,3% 80,6% 2,2% 1,5% 0,2%

0,2% 0,3% 5,7% 76,0% 0,8% 0,1%

1,7% 0,5% 7,6% 1,4% 67,8% 3,4%

3,7% 0,1% 0,6% 0,1% 3,2% 77,0%

Gelderland

87,5%

95,7%

90,4%

83,1%

82,4%

84,8%

0,1% 0,1% 0,3% 9,0% 0,3% 1,2% 0,4% 0,3% 0,0% 0,5% 0,2% 0,2%

0,1% 0,0% 0,1% 2,6% 0,0% 0,1% 0,1% 0,1% 0,0% 0,2% 0,1% 1,0%

0,1% 0,1% 0,1% 0,8% 0,1% 1,1% 0,3% 0,4% 0,0% 3,9% 1,7% 0,9%

0,0% 0,1% 0,1% 0,3% 0,2% 3,7% 0,7% 4,0% 0,1% 6,4% 0,5% 0,8%

0,1% 0,1% 0,1% 1,1% 0,9% 10,4% 0,9% 1,0% 0,1% 0,7% 0,1% 2,3%

0,1% 0,2% 0,4% 6,6% 4,1% 2,2% 0,4% 0,2% 0,0% 0,3% 0,1% 0,5%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

11,7%

14,6%

11,4%

12,6%

14,8%

11,6%

Naar->

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Onbekend/n.v.t.

Totaal

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Onbekend/n.v.t. Totaal Ambulanten

- 39 -

Voor alle regio’s geldt dat het overgrote deel van de pendelaars uit Gelderland zelf komt, maar er zijn aanzienlijke verschillen. In Rivierenland en op de Vallei komt “slechts” 83% van de daar werkenden uit Gelderland. In de Achterhoek is dat 96%. Gezien de ligging van Rivierenland en in mindere mate de Vallei hoeft dat niet zo zeer te verbazen. Maar als gekeken wordt naar het aandeel intra-regionale pendel dan valt het hoge aandeel in de Achterhoek (88%) op; in bedrijven uit Achterhoek werken vooral Achterhoekers. De Vallei is wat dit betreft de tegenpool; hier komt slechts 68% van de werkenden uit de eigen regio. Van de pendelaars die buiten Gelderland komen komt het overgrote deel van de buurprovincies; Utrecht, Overijssel, Flevoland, Noord-Brabant en Zuid-Holland (pendelstromen die meer dan 2% uitmaken van de inkomende pendel zijn gemarkeerd). Over het algemeen komen de bij bedrijven werkende mensen uit de eigen regio of een buurregio. Het aantal mensen dat ver reist voor het dagelijkse woon- werkverkeer, is betrekkelijk gering.

5.3 Pendel naar gemeenten In bijlage H zijn de inkomende pendelstromen per WGR voor de gemeenten weergegeven. Opgenomen zijn de pendelstromen voor zover die meer dan 1% van de pendelbewegingen voor haar rekening nemen. De kleine pendelstromen zijn samengevoegd tot de categorie “overige gemeenten”. Ook uit deze cijfers wordt duidelijk dat overwegend over betrekkelijk korte afstand wordt gereisd. De lijst van gemeenten van waaruit gependeld wordt bestaat overwegend uit naastliggende gemeenten of weer een buurgemeente daarvan. Bij de gemeenten die aan de provinciegrens liggen verschijnen op het overzicht dan ook veel gemeenten uit de buurprovincies. Het aantal gemeenten van waaruit overwegend gependeld wordt bestaat meestal maar uit 8 tot 10 gemeenten.

5.4 Pendel naar bedrijventerreinen/concentraties van werkgelegenheid Het is in beginsel mogelijk om voor elk gebied en dus ook bedrijventerrein aan te geven waar de mensen die op dat terrein werken vandaan komen. Met name bij kleine gebieden/terreinen gaat echter wel het risico bestaan dat het aantal waarnemingen waarop de cijfers zijn gebaseerd erg gering wordt waardoor de onbetrouwbaarheid groot is. Voor grotere terreinen speelt dat minder. Als voorbeeld zijn hier de pendelstromen naar terrein Winkelsteeg en de omgeving van het Radboud Universiteit en UMC weergegeven. Van de totaal 7.620 mensen die werken op Winkelsteeg komt het overgrote deel uit Nijmegen (44%), bijna 10 % komt uit Wijchen. Opvallend veel mensen komen uit Lingewaard en Arnhem terwijl het aantal pendelaars uit Overbetuwe in vergelijking met deze laatste twee gemeenten juist betrekkelijk gering is. Ten aanzien de pendel naar de omgeving van de universiteit geldt dat er gemiddeld genomen sprake is van wat grotere pendelafstanden. Een relatie met opleidingsniveau en/of inkomen zou de achterliggende verklaring kunnen zijn. De categorie “overige gemeenten” is relatief groot, terwijl het aantal pendelaars uit Wijchen betrekkelijk gering is.

- 40 -

Herkomst van mensen die werken: Omgeving Universiteit Woongemeente Nijmegen

Bedrijventerrein Winkelsteeg aantal

aandeel

Woongemeente

aantal

aandeel

5.780

43,0%

3.370

44,2%

Wijchen

680

5,1%

Wijchen

750

9,8%

Heumen

670

5,0%

Beuningen

470

6,2%

Beuningen

570

4,2%

Heumen

340

4,5%

Arnhem

460

3,4%

Lingewaard

270

3,5%

Lingewaard

390

2,9%

Arnhem

270

3,5%

Groesbeek

380

2,8%

Groesbeek

210

2,8%

Overbetuwe

300

2,2%

Cuijk

130

1,7%

Mook en Middelaar

280

2,1%

Mook en Middelaar

130

1,7%

Cuijk

280

2,1%

Overbetuwe

130

1,7%

Ubbergen

250

1,9%

Grave

120

1,6%

Onbekend/N.V.T.

200

1,5%

Ubbergen

120

1,6%

Oss

180

1,3%

Druten

120

1,6%

Druten

180

1,3%

Oss

110

1,4%

Gennep

170

1,3%

Millingen aan de Rijn

100

1,3%

Grave

160

1,2%

Gennep

70

0,9%

Boxmeer

160

1,2%

Boxmeer

50

0,7%


140

1,0%

Buren

50

0,7%

Utrecht

120

0,9%

’s-Hertogenbosch

110

0,8%

820

10,8%

Rheden

110

0,8%

7.620

100,0%

1.870

13,9%

13.440

100,0%

Nijmegen

Overige gemeenten

Totaal Overige gemeenten

Totaal

- 41 -

6 Regionaal Product De gegevens uit het PWE-bestand lenen zich bij uitstek om gekoppeld te worden aan andere kengetallen. In hoofdstuk 4 zijn de gegevens al naast die van bedrijventerreinen gezet. In de vorige rapportage zijn alle bedrijven voorzien van een “theoretische hindercategorie” waardoor aangegeven kon worden waar potentieel sprake is van milieubelasting. In deze paragraaf worden de resultaten gepresenteerd van een koppeling aan productiecijfers. Dankzij kengetallen over de productie per werkzame persoon naar SBI kan voor elk bedrijf een inschatting gemaakt worden van het productievolume in euro. Op individueel bedrijfsniveau zal dat zekere tot grote fouten kunnen leiden, er wordt immers gebruik gemaakt van gemiddelden per sector, maar voor aggregaties naar bijv. regio of gemeenten zullen fouten zich uitmiddelen. De gegevens over de productie per baan zijn ontleend aan de regionale jaarcijfers van het CBS (2003). Op grond van die gegevens is aan elke 5-cijferige SBI-code de productie per werkzame persoon toegekend. Aangezien aan elk bedrijf in de PWE een 5-cijferige SBI-code is toegekend kon aan elk bedrijf de gemiddelde productie per baan worden toegedeeld. Vervolgens is de productie per persoon vermenigvuldigd met het aantal banen waardoor de productie per bedrijf is geconstrueerd. Aggregatie van de productie per bedrijf leverde als resultaat een regionaal product op voor Gelderland dat niet helemaal consistent was met de cijfers zoals die door het CBS is berekend (het aantal banen betreft 2006, de gegevens over productie per baan zijn van 2003). Daarom heeft een bijstelling plaatsgevonden van de productie per baan. Deze bijstelling komt neer op een ophoging van gemiddelde productie per baan met ongeveer 12%. De facto is dus sprake van een verdeelmodel waarbij de productie wordt toegerekend op basis van de regionale/lokale sectorstructuur. Het regionaal product voor Gelderland is voor 2006 door het CBS berekend op ruim 52 miljard euro. Op grond van de koppeling met de PWE gegevens levert dat voor de WGR regio’s het volgende beeld op.

Banen en Regionaal Product 2006 naar WGR Regio

Stedendriehoek

Banen

Regionaal product in miljoen euro

Aandeel banen

Bijdrage aan regionaal product

9.206

17,1%

17,7%

156.620

Achterhoek

132.390

7.129

14,5%

13,7%

Arnhem-Nijmegen

318.790

18.299

34,8%

35,1%

Rivierenland

107.890

6.078

11,8%

11,7%

De Vallei

117.910

6.846

12,9%

13,1%

81.900

4.529

8,9%

8,7%

915.490

52.087

100,0%

100,0%

Noord Veluwe

De verdeling van het regionaal product over de regio’s loopt vrijwel parallel aan de verdeling volgens het aantal banen. Ook als naar gemeentelijke cijfers wordt gekeken valt op dat de verdeling van de productie over gemeenten vrijwel gelijk loopt met de verdeling van het aantal banen (zie bijlage G). Dat de verschillen zo gering zijn is toe te schrijven aan de betrekkelijk uniforme sectorstructuur in Gelderland.

- 42 -

Wordt ingezoomd op bedrijventerreinen dan vallen wel aanzienlijke verschillen waar te nemen. Het totaal aantal banen op bedrijventerreinen bedroeg in 2006 281.320, goed voor 30,7% van de totale werkgelegenheid. De totale productie op bedrijventerreinen bedroeg bijna 18 miljard euro ofwel 34,5% van het regionaal product. Met andere woorden, bedrijventerreinen zijn verantwoordelijk voor een relatief groot deel van de Gelderse productie. Koppeling van de productiecijfers aan de oppervlaktegegevens leert dat de productie per ha. bedrijventerrein in 2006 ongeveer 3 miljoen euro is geweest. Het terrein Malkenschoten in Apeldoorn staat daarbij met 7,7 miljoen euro per ha. veruit aan kop. De 10 bedrijventerreinen met hoogste productie in euro, 2006 Banen

Productie Oppervlak in miljoen uitgegeven euro in ha.

Productie in miljoen euro per ha.

Malkenschoten, Apeldoorn

7.860

774

100

7,7

Westervoortse dijk/Kleefse waard, Arnhem

9.650

680

158

4,3

Haven en industrieterrein, Nijmegen

6.180

476

124

3,8

Verheulsweiden, Doetinchem

6.920

417

120

3,5

De Mars, Zutphen

5.810

417

121

3,4

Winkelsteeg, Nijmegen

8.380

417

90

4,6

Lorenz, Harderwijk

6.040

382

123

3,1

Frankeneng, Ede

5.170

325

87

3,7

Nieuwgraaf/Roelofshoeve, Duiven

4.110

318

105

3,0

Bedrijventerrein Oost, Wijchen

4.670

307

121

2,5

281.320

17967

6185

2,9

Alle terreinen

Op de volgende pagina’s is het product per gemeente en per 4-cijferige postcode in de kaart gezet. De kaart van de productie naar gemeente vertoont een bijna identiek beeld aan dat van het aantal banen (zie blz. 29). De grote gemeenten kennen een groot aantal banen en ook een groot regionaal product. Op lager schaalniveau, 4 cijferige postcodegebieden zijn een beperkt aantal gebieden te vinden met een er uit springende hoge productie. De gebieden met de hoogste productie (meer dan 500 miljoen in 2006, donkerrood in de kaart) zijn in de tabel hieronder opgenomen. Banen en productie naar postcodegebied banen

Product in miljoen Euro

Arnhem

15.370

1.019

Apeldoorn

12.190

862

Barneveld

14.370

843

Nijmegen

18.240

828

6921

Duiven

11.700

802

6511

Nijmegen

12.980

756

6716

Ede

13.820

745

7333

Apeldoorn

7.260

717

6827

Arnhem

9.450

653

6824

Arnhem

8.440

577

6541

Nijmegen

7.360

550

5301

Zaltbommel

8.760

529

3861

Nijkerk

8.910

516

4191

Geldermalsen

8.700

507

Postcode

Gemeente

6811 7311 3771 6525

- 43 -

- 44 -

- 45 -

Bijlagen

-Gegevens betreffen alle banen, dus grote banen, kleine banen en uitzendkrachten -Gemeenten en regio’s naar stand 1 januari 2006. -De regiocijfers hebben alleen betrekking op de Gelderse gemeenten

- 46 -

Bijlage A: Ontwikkeling aantal vestigingen naar sector, 2002-2006 Gelderland SBI-Afdeling

2002

2003

2004

2005

2006

14.020

13.750

13.580

12.990

12.730

170

170

160

160

160 20

01

Landbouw, jacht en dienstverlening t.b.v. landbouw

02

Bosbouw en dienstverlening t.b.v. bosbouw

05

Visserij, kweken van vis en schaaldieren

20

20

20

20

14

Winning van zand, grind, klei, zout e.d.

30

30

30

30

30

15

Vervaardiging van voedingsmiddelen

690

690

680

690

680

17

Vervaardiging van textiel

220

220

210

200

210

18

Vervaardiging van kleding

210

200

200

190

200

19

Vervaardiging van leer en lederwaren

50

50

50

50

50

20

Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout

330

320

310

320

320

21

Vervaardiging van papier, karton en papier- en kartonwaren

22

Uitgeverijen, drukkerijen

24 25

90

100

90

90

90

1.000

980

930

940

910

Vervaardiging van chemische producten

160

160

150

150

160

Vervaardiging van producten van rubber en kunststof

210

210

200

200

200

26

Vervaardiging van glas, aardewerk, cement- kalk- producten

320

320

320

330

320

27

Vervaardiging van metalen in primaire vorm

60

70

60

60

60

28

Vervaardiging van producten van metaal

1.220

1.200

1.160

1.170

1.180

29

Vervaardiging van machines en apparaten

710

700

700

740

740

30

Vervaardiging van kantoormachines

50

50

40

30

30

31

Vervaardiging van overige elektrische machines

150

140

160

150

160

32

Vervaardiging van audio-, video- , telecommunicatieapparatuur

80

70

80

80

80

33

Vervaardiging van medische apparaten

290

290

290

310

310

34

Vervaardiging van auto's, aanhangwagens en opleggers

140

140

140

140

140

35

Vervaardiging van transportmiddelen anders dan auto's etc.

150

150

160

150

160

36

Vervaardiging van meubels en overige goederen n.e.g.

1.140

1.150

1.150

1.170

1.230

37

Voorbereiding tot recycling

40

40

30

30

30

40

Productie en distributie van elektriciteit, gas

40

40

40

40

40

41

Winning en distributie van water

10

10

10

10

10

45

Bouwnijverheid

9.540

9.850

9.980

10.430

11.220

50

Handel in en reparatie van auto's, benzineservicestations

3.870

3.970

3.970

4.050

4.130

51


8.270

8.450

8.420

8.460

8.530

52

Detailhandel en reparatie t.b.v. particulieren

13.790

13.890

13.920

14.170

14.460

55

Logies-, maaltijden- en drankenverstrekking

4.940

4.960

4.940

4.980

5.010

60

Vervoer over land

1.750

1.730

1.670

1.680

1.690

61

Vervoer over water

340

350

350

350

340

62

Vervoer door de lucht

20

30

30

30

40

63


850

890

910

950

960

64


690

690

690

700

720

65

Fin. instellingen (excl. verzekeringswezen, pensioenfondsen)

690

640

590

540

510

66

Verzekeringswezen en pensioenfondsen

60

60

60

60

70

67

Activiteiten t.b.v. of verwant aan financiële instellingen

1.450

1.420

1.400

1.380

1.380

70


1.650

1.670

1.670

1.710

1.740

71


790

780

760

780

780

72


2.730

2.690

2.810

3.180

3.470

73


74


75

Openbaar bestuur, overheid

570

540

530

500

480

80

Onderwijs

3.450

3.490

3.540

3.600

3.650

85

Gezondheids- en welzijnszorg

6.910

7.070

7.060

7.220

7.380

90

Milieudienstverlening

180

180

190

190

190

91

Werkgevers-, werknemers- en beroepsorganisaties

700

710

730

700

690

92

Cultuur, sport en recreatie

3.830

3.920

3.960

4.090

4.310

93


4.360

4.570

4.740

5.040

5.260

109.140

110.360

110.750

112.980

115.940

Alle sectoren

270

280

290

300

320

15.880

16.300

16.630

17.460

18.370

Noot: sectoren met minder dan 5 bedrijven zijn niet opgenomen

- 47 -

Bijlage B: Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2006 Gelderland, COROP en WGR-regio’s

Gelderland, alle banen AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

Gemiddelde groei 200220052005 2006

2002

2003

2004

2005

2006

37.540

36.690

36.750

36.990

35.800

-0,5%

-3,2%

133.690 127.010 123.190 120.350 120.890

-3,4%

0,4%

3.590

3.540

3.270

3.520

3.740

-0,7%

6,2%

62.140

60.770

60.200

59.470

61.270

-1,5%

3,0%

55.020

57.060

56.590

55.700

57.070

0,4%

2,5%

107.120 108.740 107.570 106.620 107.900

-0,2%

1,2%

GA

Groothandel

GB


H

Horeca

37.800

38.390

38.080

37.620

38.410

-0,2%

2,1%

I


48.140

46.710

46.680

45.660

45.130

-1,7%

-1,2%

J


26.930

25.320

25.420

24.400

23.510

-3,2%

-3,7%

K


0,6%

4,4%

L

Openbaar bestuur

54.040

54.120

54.190

53.370

53.680

-0,4%

0,6%

M

Onderwijs

55.270

57.420

58.370

57.800

58.670

1,5%

1,5%

N

Gezondheidszorg

137.620 144.420 147.600 149.080 151.760

2,7%

1,8%

O


38.910

2,8%

1,0%

906.050 907.530 907.660 902.820 915.490

-0,1%

1,4%

Alle sectoren

Gelderland, grote banen

111.640 110.780 111.900 113.700 118.750

35.510

36.570

37.860

38.520


2002

2003

2004

2005

2006

31.560

30.280

30.160

30.680

29.510

-0,9%

-3,8%

121.500 116.240 112.530 109.340 108.850

-3,5%

-0,4%

AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

3.060

3.040

2.900

3.080

3.130

0,3%

1,6%

F

Bouwnijverheid

58.690

57.410

56.580

55.490

56.890

-1,9%

2,5%

GA

Groothandel

48.740

50.750

50.110

49.280

50.200

0,4%

1,9%

GB


75.360

75.930

74.650

74.300

74.560

-0,5%

0,3%

H

Horeca

20.290

20.100

19.840

20.030

20.610

-0,4%

2,9%

I


40.240

39.050

38.800

37.840

36.790

-2,0%

-2,8%

J


25.230

23.850

23.710

22.710

21.860

-3,4%

-3,7%

K


90.010

89.770

89.750

91.320

95.020

0,5%

4,0%

L

Openbaar bestuur

50.940

51.200

51.560

50.640

50.400

-0,2%

-0,5%

48.530

50.650

51.600

51.210

52.040

1,8%

1,6%

106.030 111.300 115.440 115.810 117.790

3,0%

1,7%

29.040

2,8%

1,9%

746.410 746.780 745.430 740.230 746.690

-0,3%

0,9%

M

Onderwijs

N

Gezondheidszorg

O


Alle sectoren

26.230

27.210

27.810

- 48 -

28.500

COROP Veluwe

2002

2003

2004

2005

2006


AB

Landbouw/Visserij

12.100

11.830

11.830

11.730

11.510

-1,0%

DC


39.380

37.140

36.360

36.550

36.790

-2,4%

-1,8% 0,6%

E

Nutsbedrijven

820

710

550

530

520

-13,8%

-0,8%

F

Bouwnijverheid

21.860

21.250

20.940

21.060

21.990

-1,2%

4,4%

GA

Groothandel

19.600

20.880

20.440

20.060

20.660

0,8%

3,0%

GB


37.280

37.670

37.110

36.600

36.910

-0,6%

0,8%

H

Horeca

13.380

13.600

13.370

13.190

13.690

-0,5%

3,7%

I


13.360

12.860

12.690

12.610

12.810

-1,9%

1,6%

J


12.200

11.350

11.740

11.470

11.320

-2,0%

-1,4%

K


39.550

38.800

38.720

39.370

41.060

-0,1%

4,3%

L

Openbaar bestuur

24.750

25.220

25.450

25.040

25.690

0,4%

2,6%

M

Onderwijs

18.410

19.090

19.250

18.850

18.970

0,8%

0,6%

N

Gezondheidszorg

42.180

45.130

46.050

46.780

47.110

3,5%

0,7%

O


12.560

12.950

13.290

13.410

13.490

2,2%

0,7%

307.420 308.470 307.780 307.250 312.510

0,0%

1,7%

Alle sectoren

COROP Achterhoek

2002

2003

2004

2005

2006


AB

Landbouw/Visserij

11.680

11.230

11.220

11.370

10.900

-0,9%

DC


37.990

36.010

35.060

33.820

34.080

-3,8%

0,8%

E

Nutsbedrijven

700

630

620

640

760

-3,0%

19,1%

F

Bouwnijverheid

14.240

13.940

14.140

13.700

14.030

-1,3%

2,4%

GA

Groothandel

9.600

10.110

9.930

9.760

9.930

0,6%

1,7%

GB


21.350

21.710

21.600

21.620

22.010

0,4%

1,8%

H

Horeca

7.710

7.890

8.000

7.840

7.850

0,6%

0,1%

I


8.250

8.270

8.120

7.760

7.780

-2,0%

0,2%

J


3.210

2.850

2.790

2.660

2.580

-6,0%

-3,0%

-4,1%

K


14.190

14.840

15.400

15.210

15.930

2,3%

4,7%

L

Openbaar bestuur

6.020

5.580

5.590

5.140

5.060

-5,1%

-1,5%

M

Onderwijs

8.950

9.500

9.720

9.850

10.020

3,3%

1,7%

N

Gezondheidszorg

25.060

26.440

27.350

27.950

29.060

3,7%

4,0%

O


5.790

5.960

6.010

6.280

6.330

2,8%

0,8%

174.710 174.950 175.540 173.590 176.310

-0,2%

1,6%

Alle sectoren

- 49 -

COROP Arnhem-Nijmegen

2002

2003

2004

2005

2006


6.470

6.440

6.510

6.560

6.250

0,5%

-4,7%

40.760

38.750

37.500

36.060

36.580

-4,0%

1,4%

2.000

2.140

2.080

2.340

2.450

5,5%

4,4%

Bouwnijverheid

18.170

17.260

17.040

16.770

17.500

-2,6%

4,4%

GA

Groothandel

16.070

16.170

16.470

16.410

16.740

0,7%

2,0%

GB


37.070

37.650

37.170

36.630

37.150

-0,4%

1,4%

H

Horeca

13.390

13.510

13.430

13.240

13.460

-0,4%

1,7%

I


17.960

17.020

17.060

16.440

15.870

-2,9%

-3,4%

J


9.900

9.580

9.340

8.740

8.170

-4,1%

-6,5%

K


45.100

44.840

44.650

45.570

47.500

0,3%

4,2%

L

Openbaar bestuur

20.680

20.740

20.540

20.620

20.410

-0,1%

-1,0%

AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F

M

Onderwijs

23.740

24.480

24.970

24.580

24.920

1,2%

1,4%

N

Gezondheidszorg

60.320

62.580

63.620

63.630

64.560

1,8%

1,5%

O


13.670

14.070

14.640

14.480

14.600

1,9%

0,8%

325.300 325.220 325.020 322.060 326.160

-0,3%

1,3%

Alle sectoren

COROP Zuid-West Gelderland AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F GA

2002

2003

2004

2005

2006


7.300

7.200

7.190

7.330

7.130

0,2%

-2,7%

15.560

15.120

14.260

13.920

13.440

-3,7%

-3,5%

80

60

30

10

10

-43,8%

-7,1%

Bouwnijverheid

7.880

8.320

8.080

7.940

7.750

0,2%

-2,3%

Groothandel

9.760

9.910

9.750

9.480

9.750

-1,0%

2,9% 0,4%

GB


11.420

11.700

11.690

11.790

11.840

1,1%

H

Horeca

3.320

3.390

3.280

3.350

3.410

0,3%

1,7%

I


8.580

8.570

8.810

8.850

8.670

1,0%

-2,0%

J


K


L M N

Gezondheidszorg

O


1.620

1.540

1.560

1.530

1.440

-1,8%

-5,8%

12.800

12.290

13.120

13.550

14.270

1,9%

5,3%

Openbaar bestuur

2.590

2.590

2.620

2.570

2.520

-0,3%

-1,8%

Onderwijs

4.170

4.350

4.440

4.520

4.760

2,7%

5,4%

10.060

10.280

10.570

10.720

11.030

2,2%

2,8%

3.490

3.600

3.920

4.360

4.490

7,7%

3,0%

98.620

98.900

99.310

99.910 100.520

0,4%

0,6%

Alle sectoren

- 50 -

WGR Stedendriehoek AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F GA GB


H

2002

2003

2004

2005

2006


5.130

5.210

5.210

5.200

4.960

0,4%

-4,6%

21.320

20.720

20.360

20.090

19.920

-2,0%

-0,9%

900

720

580

620

650

-11,7%

4,8%

Bouwnijverheid

9.470

9.080

8.830

8.650

8.850

-3,0%

2,3%

Groothandel

8.360

8.870

8.580

8.300

8.450

-0,2%

1,7%

18.100

17.960

17.790

17.450

17.750

-1,2%

1,7%

Horeca

6.250

6.270

6.230

6.060

6.300

-1,0%

3,9%

I


6.480

6.260

6.240

6.060

6.030

-2,2%

-0,4%

J


6.480

6.070

6.390

6.610

6.380

0,7%

-3,6%

K


19.780

19.170

19.670

19.430

21.260

-0,6%

9,4%

L

Openbaar bestuur

13.860

13.840

14.440

14.340

14.570

1,1%

1,6%

M

Onderwijs

7.460

7.820

7.930

7.940

8.210

2,1%

3,5%

N

Gezondheidszorg

23.950

25.580

25.870

26.250

26.440

3,1%

0,7%

O


6.350

6.600

6.730

6.830

6.860

2,5%

0,5%

153.880 154.160 154.840 153.840 156.620

0,0%

1,8%

Alle sectoren

WGR Achterhoek AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

GA

Groothandel

GB


H

2002

2003

2004

2005

2006


9.380

8.930

8.940

9.010

8.730

-1,3%

-3,1%

30.050

28.390

27.690

26.770

26.950

-3,8%

0,7%

370

380

400

360

440

-1,0%

21,1%

11.870

11.560

11.720

11.410

11.720

-1,3%

2,8%

6.920

7.410

7.450

7.300

7.470

1,8%

2,3%

16.130

16.410

16.240

16.330

16.640

0,4%

1,9%

Horeca

5.850

6.030

6.120

6.000

5.970

0,9%

-0,6%

I


6.160

6.240

6.200

6.000

6.130

-0,9%

2,2%

J


2.480

2.160

2.120

2.050

1.960

-6,1%

-4,4%

K


9.480

10.000

10.430

10.420

10.480

3,2%

0,5%

L

Openbaar bestuur

3.710

3.690

3.720

3.290

3.230

-3,9%

-1,9%

M

Onderwijs

N

Gezondheidszorg

O


Alle sectoren

6.630

7.130

7.420

7.550

7.590

4,4%

0,5%

17.330

18.430

19.210

19.580

20.250

4,1%

3,4%

4.410

4.560

4.590

4.860

4.830

3,3%

-0,7%

130.770 131.320 132.250 130.940 132.390

0,0%

1,1%

- 51 -

Knooppunt Arnhem-Nijmegen AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F GA

2002

2003

2004

2005

2006


6.170

6.140

6.220

6.260

5.960

0,5%

-4,8%

39.500

37.640

36.580

35.070

35.600

-3,9%

1,5%

2.000

2.140

2.080

2.340

2.450

5,5%

4,4%

Bouwnijverheid

17.430

16.570

16.310

15.910

16.750

-3,0%

5,3%

Groothandel

15.390

15.470

15.730

15.720

15.910

0,7%

1,2%

GB


36.130

36.680

36.170

35.610

36.200

-0,5%

1,6%

H

Horeca

13.270

13.390

13.300

13.100

13.330

-0,4%

1,7%

I


17.520

16.600

16.630

16.040

15.490

-2,9%

-3,4%

J


9.810

9.480

9.240

8.630

8.040

-4,2%

-6,8%

K


44.490

44.240

43.990

44.950

46.860

0,3%

4,3%

L

Openbaar bestuur

20.490

20.530

20.340

20.410

20.200

-0,1%

-1,1%

M

Onderwijs

23.260

23.980

24.440

24.040

24.350

1,1%

1,3%

N

Gezondheidszorg

59.240

61.310

62.360

62.330

63.300

1,7%

1,6%

O


13.480

13.890

14.430

14.240

14.380

1,9%

0,9%

318.170 318.040 317.800 314.650 318.790

-0,4%

1,3%

Alle sectoren

WGR Rivierenland

2002

2003

2004

2005

AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F

Bouwnijverheid

8.620

9.020

8.810

8.790

GA

Groothandel

10.430

10.610

10.500

10.170

GB


12.360

12.680

12.690

12.800

H

Horeca

3.440

3.520

3.410

I


9.020

8.990

9.240

J


K


L

Openbaar bestuur

M

Onderwijs

N

Gezondheidszorg

O


Alle sectoren

2006


7.590

7.490

7.490

7.630

7.430

0,2%

-2,7%

16.820

16.220

15.180

14.910

14.420

-4,0%

-3,3%

80

60

30

10

10

-43,8%

-7,1%

8.500

0,7%

-3,3%

10.580

-0,9%

4,1%

12.800

1,2%

0,0%

3.490

3.550

0,5%

1,5%

9.250

9.060

0,9%

-2,1% -4,2%

1.710

1.650

1.660

1.640

1.570

-1,4%

13.420

12.890

13.790

14.170

14.910

1,8%

5,2%

2.780

2.790

2.820

2.780

2.730

0,0%

-1,5%

4.650

4.850

4.960

5.060

5.330

2,9%

5,3%

11.150

11.540

11.840

12.030

12.300

2,6%

2,2%

3.680

3.780

4.130

4.600

4.720

7,7%

2,6%

105.740 106.080 106.540 107.330 107.890

0,5%

0,5%

- 52 -

WGR de Vallei

2002

2003

2004

2005

2006


5.600

5.440

5.510

5.500

5.360

-0,6%

-2,6%

14.160

13.130

13.110

13.150

13.420

-2,4%

2,1%

70

70

40

40

40

-16,6%

5,0%

Bouwnijverheid

7.420

7.420

7.320

7.360

7.710

-0,3%

4,8%

GA

Groothandel

9.750

10.280

9.930

9.780

10.180

0,1%

4,1%

GB


13.810

14.210

14.180

13.860

14.130

0,1%

1,9%

H

Horeca

4.480

4.690

4.680

4.530

4.650

0,4%

2,6%

I


5.450

5.240

5.040

4.910

4.960

-3,4%

1,2%

J


4.890

4.520

4.680

4.250

4.480

-4,6%

5,3%

K


18.080

17.820

17.300

17.930

18.280

-0,3%

2,0%

L

Openbaar bestuur

6.850

6.890

6.690

5.940

6.100

-4,7%

2,7%

AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F

M

Onderwijs

N

Gezondheidszorg

O


Alle sectoren

WGR Noord Veluwe AB

Landbouw/Visserij

DC


E

Nutsbedrijven

F GA

9.490

9.750

9.640

9.220

9.130

-0,9%

-1,0%

13.030

13.930

14.210

14.720

15.080

4,1%

2,5%

4.310

4.190

4.260

4.310

4.380

0,0%

1,8%

117.380 117.570 116.600 115.490 117.910

-0,5%

2,1%

2002

2003

2004

2005

2006


3.660

3.480

3.390

3.390

3.360

-2,6%

-0,7%

11.840

10.920

10.270

10.370

10.590

-4,3%

2,1%

180

180

140

140

150

-7,3%

6,4%

Bouwnijverheid

7.330

7.120

7.210

7.350

7.740

0,1%

5,3%

Groothandel

4.170

4.430

4.410

4.440

4.490

2,1%

1,3%

GB


10.590

10.800

10.500

10.560

10.380

-0,1%

-1,7%

H

Horeca

4.510

4.510

4.340

4.440

4.620

-0,6%

4,1%

I


3.520

3.390

3.330

3.410

3.460

-1,1%

1,4%

J


1.560

1.440

1.330

1.220

1.090

-7,8%

-10,9%

K


6.400

6.660

6.720

6.800

6.960

2,0%

2,4%

L

Openbaar bestuur

6.350

6.390

6.190

6.610

6.850

1,3%

3,7%

M

Onderwijs

3.780

3.890

3.970

3.990

4.050

1,8%

1,5%

N

Gezondheidszorg

12.930

13.620

14.120

14.180

14.400

3,1%

1,6%

O


3.280

3.560

3.710

3.690

3.750

4,0%

1,7%

80.100

80.380

79.640

80.580

81.900

0,2%

1,6%

Alle sectoren

- 53 -

Bijlage C: Werkgelegenheid 2006 naar type baan, Gelderland en WGR-gebieden

Gelderland

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

SBI-Afdeling

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

Banen

01


29.030

5.240

24.880

9.400

990

35.260

02


400

30

380

60

20

450

05


80

10

50

40

0

90

11

Aardolie- en aardgaswinning

10

0

0

0

0

10

14


280

10

260

30

10

300

15


14.460

1.440

11.440

4.460

2.260

18.150

16

Verwerking van tabak

570

0

520

60

20

590

17


1.170

110

760

520

40

1.320

18


710

60

270

500

20

790

19


360

10

250

120

20

390

20


3.060

120

2.830

350

230

3.410

21


5.020

40

4.510

550

250

5.310

22


8.140

460

5.830

2.770

470

9.070

23

Aardolie- en steenkoolverwerkende industrie

60

0

40

20

0

60

24


4.210

30

3.270

960

170

4.410

25


5.540

170

4.390

1.320

470

6.180

26


4.280

100

3.960

420

430

4.800

27


2.030

40

1.890

170

180

2.250

28


12.400

490

11.400

1.480

980

13.860

29


11.390

300

10.230

1.460

860

12.550

30


510

10

440

70

40

550

31


2.490

50

2.120

420

190

2.730

32


4.940

20

4.260

710

570

5.540

33


3.390

110

2.520

980

200

3.700

34


1.860

70

1.730

200

130

2.070

35


1.850

40

1.640

250

210

2.100

36


19.830

380

15.060

5.160

220

20.440

37


40


310

10

280

40

20

340

2.660

20

2.150

540

520

3.200

41


470

0

420

50

70

530

45

Bouwnijverheid

56.890

1.990

53.720

5.160

2.380

61.270

50


18.730

2.090

17.320

3.500

290

21.120

51


50.200

4.110

40.460

13.850

2.770

57.070

52


55.830

29.770

35.210

50.390

1.190

86.790

55


20.610

16.620

18.100

19.130

1.180

38.410

60

Vervoer over land

24.680

2.470

23.350

3.800

1.370

28.510

61

Vervoer over water

1.020

90

790

320

40

1.150

62


60

10

60

10

0

80

63


6.050

590

4.390

2.260

250

6.890

64


4.980

3.430

5.460

2.950

100

8.500

65


10.190

150

4.910

5.420

200

10.530

66


5.940

20

3.870

2.100

630

6.590

67


5.740

470

3.480

2.720

180

6.380

70


6.760

750

4.420

3.090

540

8.050

71


2.730

450

2.460

710

160

3.330

72


12.440

860

10.980

2.320

440

13.740

73


5.690

170

3.790

2.070

220

6.080

74


67.410

16.390

48.730

35.080

3.750

87.550

75


50.400

730

35.000

16.130

2.550

53.680

80

Onderwijs

52.040

6.320

25.490

32.870

310

58.670

85


117.790

32.880

27.550

123.120

1.090

151.760

90


3.250

60

2.820

490

140

3.440

91


2.550

660

1.560

1.640

50

3.260

92


12.560

5.510

9.330

8.740

830

18.900

93


10.690

2.390

2.730

10.350

230

13.310

746.690

138.330

503.740

381.280

30.470

915.490

Alle sectoren

- 54 -

WGR Stedendriehoek SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

banen

4.030

680

3.380

1.330

100

4.810

100

10

100

10

10

120

40

0

20

20

0

40 0

01


02


05


11

Aardolie- en aardgaswinning

0

0

0

0

0

14


0

0

0

0

0

0

15


2.190

170

1.790

570

440

2.800

17


150

10

100

60

0

160

18


50

10

20

40

0

50

19


30

0

20

10

0

30

20


180

10

170

20

10

200

21


2.350

0

2.140

210

110

2.450

22


1.900

120

1.440

590

70

2.100

24


950

10

740

210

40

1.000

25


940

10

820

130

90

1.040

26


220

20

210

20

10

240

27


490

30

470

40

40

550

28


2.130

60

1.960

230

160

2.340

29


1.910

30

1.730

210

150

2.090

30


30

0

20

10

0

30

31


500

20

460

60

20

540

32


50

0

50

0

0

50

33


300

30

230

90

10

330

34


110

0

100

10

10

120

35


230

0

200

30

80

320

36


3.330

60

2.480

900

40

3.420

37


40


41


50

0

40

10

0

50

45

Bouwnijverheid

8.280

280

7.790

760

290

8.850

50


2.890

380

2.760

510

40

3.310

51


7.530

470

6.260

1.740

450

8.450

52


9.320

4.830

5.840

8.300

290

14.440

55


3.670

2.460

2.990

3.130

170

6.300

60

Vervoer over land

3.210

200

2.960

450

110

3.510

61

Vervoer over water

50

0

50

10

0

60

62


40

10

30

10

0

40

63


750

90

540

300

30

870

64


1.000

530

1.100

440

20

1.550

65


1.760

10

850

920

20

1.790

66


2.970

10

1.690

1.290

530

3.510

67


920

140

600

470

20

1.080

70


1.130

140

700

580

40

1.310

71


450

50

410

90

20

520

72


2.880

160

2.450

590

160

3.200

73


430

10

360

80

10

450

74


11.960

3.220

9.480

5.710

600

15.780

75


13.610

30

9.530

4.120

920

14.570

80

Onderwijs

7.330

810

3.480

4.660

80

8.210

85


20.930

5.230

5.040

21.110

280

26.440

90


720

0

590

130

50

770

91


390

80

210

260

10

480

92


2.140

980

1.650

1.470

60

3.180

93


2.000

390

580

1.810

50

2.440

129.120

21.800

87.060

63.860

5.700

156.620

Alle sectoren

- 55 -

30

0

30

0

0

30

510

0

410

110

90

600

WGR Achterhoek SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

banen

01


7.200

1.370

6.180

2.390

80

8.650

02


50

0

50

10

0

60

05


10

0

10

10

0

20

14


30

0

30

0

0

30

15


3.040

380

2.400

1.020

350

3.770

17


450

20

310

160

30

500

18


260

20

110

160

10

280

19


260

0

190

80

20

290

20


1.200

30

1.090

140

60

1.290

21


22


24


25


26 27 28

700

10

600

110

60

770

1.970

70

1.300

740

50

2.090

400

10

330

80

30

440

1.240

10

1.070

190

80

1.330


330

20

300

50

30

380


550

10

490

60

80

630


4.220

160

3.870

510

520

4.910

29


2.190

50

1.940

300

100

2.340

30


20

0

20

0

0

30

31


570

0

400

180

50

630

32

Vervaardiging van audio-, video- ,telecommunicatieapparatuur

33


34 35 36


37


40


41


45

Bouwnijverheid

50 51

100

0

70

30

30

130

1.140

10

850

300

70

1.220


300

20

280

40

10

320


190

0

150

40

40

230

5.080

80

3.850

1.310

90

5.250

90

10

90

10

0

100

120

0

80

40

90

200

200

0

200

10

30

230

10.960

390

10.330

1.020

370

11.720


2.750

390

2.530

600

20

3.150


6.630

520

5.370

1.790

320

7.470

52


8.600

4.630

5.240

7.990

260

13.490

55


2.920

2.930

2.540

3.310

130

5.970

60

Vervoer over land

3.640

460

3.460

630

80

4.170

61

Vervoer over water

30

0

30

10

0

30

62


0

0

0

0

0

0

63


910

80

650

350

20

1.020

64


65


500

410

500

410

0

910

1.160

30

510

690

10

1.200

66


90

10

50

50

0

100

67


590

60

360

290

10

660

70


750

100

500

350

60

910

71


270

80

230

110

10

360

72


770

100

730

130

10

870

73


150

10

140

10

20

180

74


6.050

1.930

4.500

3.490

180

8.170

75


3.090

50

2.050

1.090

90

3.230

80

Onderwijs

7.000

560

3.220

4.340

40

7.590

85


15.130

5.060

2.900

17.300

60

20.250

90


490

20

410

100

20

530

91


210

110

190

130

0

320

92


1.360

700

1.000

1.050

70

2.120

93


1.470

360

300

1.530

40

1.860

107.400

21.270

73.960

54.710

3.720

132.390

Alle sectoren

- 56 -

Knooppunt Arnhem-Nijmegen SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

Banen

4.740

860

4.160

1.430

240

5.830

110

10

90

20

0

120

10

0

10

0

0

10

140

0

130

20

10

160 3.740

01


02


05


14


15


3.150

330

2.460

1.030

260

16


570

0

510

50

20

590

17


230

30

140

130

0

270

18


200

10

70

130

0

210

19


50

0

30

20

0

50

20


600

30

560

70

70

700

21


22


23

Aardolie- en steenkoolverwerkende industrie

24


25


1.110

60

960

220

160

1.330

26


1.500

20

1.400

120

180

1.700

27


390

0

370

20

30

420

28


2.090

110

1.950

250

110

2.310

29


2.860

110

2.580

390

370

3.340

30


310

0

260

50

30

340

31


910

10

830

80

80

1.000

32


4.730

10

4.080

660

540

5.280

33


1.040

30

790

290

40

1.110

34


730

10

680

70

80

820

35


950

10

860

100

60

1.020

36


5.630

90

4.230

1.490

40

5.760

37


150

0

140

10

10

170

40


1.880

20

1.530

370

320

2.220

41


45

Bouwnijverheid

50


5.250

530

4.830

950

130

5.910

51


14.280

1.100

11.320

4.060

530

15.910

52


19.370

10.500

12.280

17.590

420

30.290

55


6.980

5.800

6.590

6.190

540

13.330

60

Vervoer over land

7.970

580

7.200

1.360

640

9.190

61

Vervoer over water

490

20

340

170

20

530

62


10

0

10

0

0

10

63


1.840

210

1.280

780

60

2.110

64


2.150

1.430

2.390

1.190

70

3.650

65


4.300

50

2.190

2.150

30

4.370

980

0

900

90

30

1.010

2.250

140

1.650

730

280

2.670

60

0

40

20

0

60

1.520

0

1.160

370

50

1.580

200

0

170

30

30

230

15.420

430

14.580

1.280

890

16.750

66


680

0

400

280

60

740

67


2.660

130

1.510

1.280

140

2.930

70


2.770

250

1.810

1.220

360

3.390

71


1.050

180

940

290

40

1.260

72


3.850

260

3.380

740

80

4.200

73


1.640

80

1.070

650

70

1.790

74


28.000

6.480

19.410

15.070

1.750

36.230

75


18.600

340

12.240

6.710

1.250

20.200

80

Onderwijs

21.590

2.680

10.760

13.510

80

24.350

85


51.130

11.630

13.080

49.680

540

63.300

90


1.110

91


92 93

1.040

20

980

80

50

720

190

430

480

20

920


5.320

2.140

3.910

3.540

500

7.960


3.570

750

950

3.370

60

4.380

259.750

47.680

166.560

140.870

11.350

318.790

Alle sectoren

- 57 -

WGR Rivierenland SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

Banen

01


5.770

1.200

4.830

2.140

420

7.390

02


30

0

30

0

0

40

14


70

0

70

0

0

70

15


1.190

190

890

490

70

1.450

16


0

0

0

0

0

0

17


80

10

40

40

0

90

18


140

10

50

100

10

160

19


10

0

10

0

0

10

20


560

20

520

50

60

630

21


60

10

40

30

0

70

22


640

50

430

260

10

700

24


480

10

370

120

10

500

25


930

20

770

180

20

970

26


1.600

20

1.450

160

180

1.800

27


200

0

180

20

0

200

28


1.540

60

1.400

200

70

1.670

29


1.920

50

1.690

290

60

2.030

30


10

0

10

0

0

10

31


150

10

140

30

30

190

32


40

0

30

10

0

40

33


230

10

180

50

10

240

34


260

10

240

30

30

310

35


210

10

190

30

20

240

36


2.940

70

2.210

800

20

3.020

37


20

0

20

10

0

30

40


10

0

10

0

0

10

41


10

0

0

0

0

10

45

Bouwnijverheid

7.870

330

7.380

820

300

8.500

50


3.040

330

2.740

630

30

3.410

51


9.460

590

7.200

2.850

540

10.580

52


6.360

2.970

3.960

5.370

70

9.390

55


1.800

1.640

1.650

1.790

110

3.550

60

Vervoer over land

4.790

720

4.750

760

430

5.940

61

Vervoer over water

360

30

290

100

20

410

62


0

0

10

0

0

10

63


1.700

120

1.340

480

100

1.920

64


430

350

460

330

10

790

65


790

10

310

490

10

800

66


30

0

10

20

0

40

67


670

50

410

300

10

730

70


740

90

500

330

20

850

71


500

50

450

100

70

620

72


2.170

130

1.860

430

130

2.420

73


160

10

90

80

10

180

74


9.080

1.310

6.370

4.020

450

10.840

75


2.470

180

1.600

1.050

90

2.730

80

Onderwijs

4.740

560

2.040

3.260

30

5.330

85


8.810

3.450

1.560

10.690

40

12.300

90


570

10

440

130

10

580

91


380

60

230

210

0

440

92


1.390

480

1.040

840

60

1.940

93


1.410

310

310

1.410

30

1.760

88.780

15.530

62.800

41.520

3.580

107.890

Alle sectoren

- 58 -

WGR de Vallei SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

Banen

4.560

670

3.900

1.320

70

5.290

50

0

50

10

10

70

0

0

0

0

0

0

20

0

20

0

0

20

01


02


05


14


15


2.700

170

2.190

670

400

3.270

17


180

10

110

80

10

190

18


50

20

20

50

0

60

19


10

0

10

10

0

10

20


290

20

260

50

10

320

21


160

0

130

30

30

200

22


1.070

60

780

350

50

1.180

24


430

0

330

100

10

440

25


590

10

500

100

60

660

26


230

20

210

30

10

250

27


60

0

50

10

0

60

28


1.650

70

1.520

200

80

1.800

29


1.590

30

1.430

180

100

1.720

30


130

0

120

10

10

140

31


270

10

220

60

10

290

32


20

0

20

0

0

20

33


560

30

410

180

60

650

34


300

20

290

30

10

330

35


190

10

170

30

0

210

36


1.520

50

1.240

340

20

1.590

37


10

0

0

10

0

10

40


30

0

20

0

0

30

41


20

0

20

0

0

20

45

Bouwnijverheid

7.200

280

6.790

680

240

7.710

50


3.140

280

2.890

540

50

3.480

51


8.260

1.130

7.010

2.370

790

10.180

52


6.850

3.710

4.530

6.020

100

10.660

55


2.570

1.970

2.210

2.330

110

4.650

60

Vervoer over land

3.020

250

2.980

290

80

3.350

61

Vervoer over water

30

0

20

20

0

30

62


10

0

10

0

0

10

63


550

40

420

170

30

620

64


540

410

630

320

0

950

65


1.550

20

750

820

140

1.710

66


2.150

0

1.700

450

40

2.190

67


520

50

350

230

0

580

70


770

100

500

360

50

920

71


290

40

260

70

20

350

72


2.090

130

1.900

320

50

2.270

73


3.280

60

2.100

1.240

120

3.460

74


8.200

2.510

5.950

4.760

580

11.290

75


5.900

60

4.150

1.800

150

6.100

80

Onderwijs

8.020

1.060

4.360

4.720

60

9.130

85


11.110

3.880

2.290

12.700

100

15.080

90


220

10

200

20

10

230

91


490

110

300

300

20

620

92


1.270

570

870

970

90

1.930

93


1.280

290

360

1.210

30

1.610

95.970

18.130

67.560

46.530

3.810

117.910

Alle sectoren

- 59 -

WGR Noord Veluwe SBI-Afdeling

Grote

Kleine

Uitzend-

Totaal

Banen

Banen

Mannen

Vrouwen

krachten

Banen

01


2.750

470

2.430

790

70

3.290

02


60

0

50

10

0

60

05


10

0

10

0

0

10

14


20

0

20

0

0

20

15


2.200

200

1.720

690

730

3.130

17


90

30

70

50

0

110

18


30

0

10

30

0

30

20


230

10

220

20

20

260

21


780

10

700

90

30

820

22


310

20

230

110

10

340

24


420

10

340

90

20

450

25


730

60

280

510

60

850

26


410

0

380

30

30

440

27


350

0

330

20

40

380

28


760

40

700

100

50

840

29


920

30

860

90

70

1.020

30


0

0

0

0

0

10

31


80

10

70

20

0

90

32


10

0

10

0

0

10

33


120

10

70

60

10

140

34


150

10

150

20

10

170

35


80

10

70

10

0

80

36


1.340

40

1.050

330

20

1.400

37


40


45

Bouwnijverheid

7.170

280

50


1.660

180

51


4.040

300

52


5.330

3.150

55


2.680

60

Vervoer over land

61

Vervoer over water

62


63


64 65

10

0

10

0

0

10

120

0

100

30

30

150

6.850

610

290

7.740

1.570

270

20

1.860

3.300

1.050

150

4.490

3.360

5.110

50

8.530

1.830

2.120

2.390

120

4.620

2.050

270

2.000

320

40

2.360

60

30

70

20

0

90

10

0

0

0

0

10

300

40

160

180

10

350


350

290

400

250

0

650


640

20

310

350

10

670

66


20

0

20

0

0

20

67


370

30

250

150

0

410

70


590

70

410

250

10

680

71


170

50

170

50

10

230

72


680

80

660

100

20

780

73


30

0

30

10

0

30

74


4.120

940

3.030

2.040

190

5.250

75


6.730

70

5.430

1.370

60

6.850

80

Onderwijs

3.370

650

1.630

2.400

30

4.050

85


10.700

3.630

2.680

11.650

80

14.400

90


210

0

200

20

0

220

91


370

110

210

270

10

480

92


93


Alle sectoren

- 60 -

1.090

640

870

870

50

1.780

960

290

230

1.020

20

1.270

65.670

13.930

45.790

33.800

2.310

81.900

Bijlage D: Werkgelegenheidsstructuur en aantallen vestigingen 2006, naar gemeente en regio

Gemeente

SBI-AB

SBI-CDE

SBI-F

SBI-G

SBI-H

SBI-I

SBI-JK

SBI-L/Q

Totaal

Vestigingen

810

2.680

890

2.030

280

150

640

2.470

9.950

1.500

1.020

10.140

4.460

13.730

3.220

3.380

17.790

35.630

89.370

8.520

600

7.400

3.480

11.740

3.640

3.370

24.210

38.500

92.930

8.000

0197

Aalten

0200

Apeldoorn

0202

Arnhem

0203

Barneveld

1.900

3.730

2.130

5.910

1.390

1.890

4.320

6.340

27.610

3.990

1859

Berkelland

2.290

3.200

1.540

3.080

760

610

1.320

4.920

17.720

3.120

0209

Beuningen

250

1.080

690

2.000

340

340

820

1.950

7.470

1.320

1876

Bronckhorst

1.780

2.310

1.350

2.230

810

360

1.400

2.600

12.840

2.680

0213

Brummen

340

2.310

490

1.390

330

520

650

1.620

7.650

1.140

0214

Buren

1.060

660

850

1.370

330

820

1.160

1.720

7.950

2.060

0216

Culemborg

110

1.660

590

2.610

230

1.230

2.290

2.950

11.660

1.590

0221

Doesburg

50

690

100

610

370

320

620

940

3.690

550

0222

Doetinchem

510

5.930

2.040

6.210

1.010

1.500

3.630

11.110

31.940

3.280

0225

Druten

290

980

750

1.780

140

390

760

2.280

7.370

1.040

0226

Duiven

270

1.860

690

4.290

360

1.570

2.200

2.470

13.720

1.420

0228

Ede

2.440

5.390

3.430

9.390

1.940

1.610

9.600

17.770

51.570

6.630

0230

Elburg

300

770

1.170

1.230

350

170

650

4.280

8.910

1.130

0232

Epe

720

2.210

1.040

2.500

720

580

1.430

2.770

11.980

1.990

0233

Ermelo

410

1.150

770

1.710

750

670

850

7.980

14.280

1.560

0236

Geldermalsen

1.000

2.150

1.230

2.540

390

2.160

1.950

2.400

13.830

1.990

0241

Groesbeek

190

340

800

830

540

60

780

3.080

6.620

920

0243

Harderwijk

310

2.510

1.590

3.840

1.030

1.020

2.680

7.480

20.470

2.250

0244

Hattem

190

560

680

730

190

80

460

740

3.620

580

0246

Heerde

350

1.610

410

1.290

350

240

540

2.140

6.920

940

0252

Heumen

240

540

360

990

280

400

700

1.230

4.750

920

0733

Lingewaal

250

1.070

310

520

160

270

400

570

3.540

670

1705

Lingewaard

1.730

1.370

1.130

2.830

510

1.060

1.900

3.040

13.570

2.290

0262

Lochem

1.580

1.900

930

2.110

740

280

2.890

3.570

14.000

2.420

0263

Maasdriel

1.160

1.010

1.100

2.090

270

910

1.230

1.500

9.270

1.960

0265


40

120

90

340

90

130

90

280

1.170

250

1955

Montferland

670

2.160

1.100

2.440

870

1.370

1.690

2.730

13.030

1.970

1740

Neder Betuwe

850

1.650

640

1.950

320

370

1.050

1.560

8.380

1.450

0304

Neerijnen

650

360

550

1.520

100

540

860

900

5.480

980

0267

Nijkerk

680

3.140

1.250

5.580

620

830

3.370

3.030

18.490

2.490

0268

Nijmegen

290

13.290

3.170

12.310

3.830

4.070

12.400

45.140

94.490

7.880

0302

Nunspeet

520

2.440

890

2.190

1.100

460

1.490

2.260

11.340

1.610

0269

Oldebroek

550

780

1.320

1.480

310

300

360

2.530

7.620

1.270

0240

Oost Gelre

960

4.740

1.750

1.910

690

980

1.250

3.490

15.780

1.770

1509

Oude IJsselstreek

920

4.110

1.780

3.400

730

490

1.560

4.540

17.530

2.360

1734

Overbetuwe

790

1.920

1.300

4.100

410

1.000

2.260

3.470

15.250

2.530

0273

Putten

740

920

910

2.420

550

520

1.030

1.650

8.750

1.640

noot: SBI-AB: Landbouw/Visserij, CDE-Delfstoffenwinning, Industrie en Nutsbedrijven, F Bouwnijverheid, G Handel, H Horeca, I Vervoer, JK Financiële en Zakelijke dienstverlening, L-Q Overige dienstverlening

- 61 -

Gemeente

SBI-AB

SBI-CDE

SBI-F

SBI-G

SBI-H

SBI-I

SBI-JK

SBI-L/Q

Totaal

Vestigingen

0274

Renkum

120

810

870

1.560

690

180

1.710

5.630

11.560

1.730

0275

Rheden

350

2.870

990

2.560

710

790

2.430

5.780

16.480

2.290

0196

Rijnwaarden

140

680

160

380

140

160

180

630

2.460

560

0277

Rozendaal

0279

Scherpenzeel

0281 0282 0285

Voorst

0289 0668

0293

Westervoort

0296

Wijchen

0294 0297 0299 0301

10

0

10

50

40

0

70

240

410

90

190

680

310

1.580

160

230

370

430

3.940

530

Tiel

290

2.490

860

4.850

780

1.320

2.920

7.740

21.250

2.420

Ubbergen

170

140

200

290

260

20

330

1.260

2.670

500

1.050

760

1.040

2.150

480

430

2.340

3.110

11.360

1.480

Wageningen

160

530

590

1.850

550

410

5.100

7.130

16.310

1.680

West Maas en Waal

620

890

620

1.190

320

320

700

1.450

6.090

1.370

30

220

190

770

110

150

470

870

2.800

640

360

2.320

1.750

3.690

460

1.150

1.840

3.390

14.950

2.130

Winterswijk

790

2.250

1.260

2.830

810

660

960

4.040

13.590

1.800

Zaltbommel

1.150

1.520

1.010

2.960

510

740

3.170

2.010

13.070

1.940

Zevenaar

330

2.420

790

2.770

550

720

1.900

4.290

13.770

1.690

Zutphen

250

3.250

900

4.310

820

840

2.530

9.380

22.270

2.470

35.800

124.620

61.270

164.980

38.410

45.130

142.260

303.020

915.490

115.940

Gelderland

COROP 13

Veluwe

11.510

37.310

21.990

57.560

13.690

12.810

52.370

105.270

312.510

38.270

14

Achterhoek

10.900

34.840

14.030

31.930

7.850

7.780

18.510

50.470

176.310

24.490

15

Arnhem-Nijmegen

6.250

39.030

17.500

53.890

13.460

15.870

55.670

124.490

326.160

36.740

16

Zuidwest-Gelderland

7.130

13.450

7.750

21.590

3.410

8.670

15.720

22.800

100.520

16.440

35.800

124.620

61.270

164.980

38.410

45.130

142.260

303.020

915.490

115.940

Gelderland

WGR 11

Stedendriehoek

4.960

20.570

8.850

26.200

6.300

6.030

27.640

56.080

156.620

18.000

13

Achterhoek

8.730

27.380

11.720

24.120

5.970

6.130

12.440

35.900

132.390

18.470

14

Arnhem-Nijmegen

5.960

38.040

16.750

52.110

13.330

15.490

54.900

122.210

318.790

35.700

15

Rivierenland

7.430

14.430

8.500

23.370

3.550

9.060

16.480

25.080

107.890

17.480

16

De Vallei

5.360

13.460

7.710

24.310

4.650

4.960

22.760

34.700

117.910

15.320

17

Noord Veluwe

3.360

10.740

7.740

14.880

4.620

3.460

8.050

29.060

81.900

10.960

35.800

124.620

61.270

164.980

38.410

45.130

142.260

303.020

915.490

115.940

Gelderland

KvK 1

Centraal Gelderland

17.290

71.340

32.490

87.450

21.780

23.650

82.040

183.010

519.050

62.480

2

Rivierenland

7.430

14.430

8.500

23.370

3.550

9.060

16.480

25.080

107.890

17.480

3

Veluwe en Twente

9.690

32.860

17.630

44.970

11.770

11.050

39.020

88.600

255.580

31.440

4

Regio Zwolle

540

2.170

1.090

2.020

540

320

990

2.880

10.540

1.510

5

Gooi en Eemland

860

3.810

1.550

7.160

780

1.050

3.740

3.460

22.430

3.020

35.800

124.620

61.270

164.980

38.410

45.130

142.260

303.020

915.490

115.940

Gelderland

- 62 -

Bijlage E: Werkgelegenheidsontwikkeling 2002-2006, naar gemeente en regio

Gemeente

Gemiddelde groei per jaar

Groei

2002

2003

2004

2005

2006

'02-'05

05-'06

-0,4%

0,4%

0197

Aalten

10.030

10.240

10.110

9.910

9.950

0200

Apeldoorn

87.590

88.210

89.270

88.930

89.370

0,5%

0,5%

0202

Arnhem

94.490

94.140

93.680

92.850

92.930

-0,6%

0,1%

0203

Barneveld

26.980

27.110

26.640

26.930

27.610

-0,1%

2,5%

1859

Berkelland

17.460

17.840

18.080

17.840

17.720

0,7%

-0,7%

0209

Beuningen

7.440

7.370

7.380

7.450

7.470

0,0%

0,3%

1876

Bronckhorst

12.540

12.440

12.700

12.710

12.840

0,4%

1,0%

0213

Brummen

8.070

7.860

7.720

7.730

7.650

-1,4%

-1,1%

0214

Buren

7.850

7.850

7.940

8.020

7.950

0,7%

-0,9%

0216

Culemborg

11.790

11.490

11.850

11.540

11.660

-0,7%

1,1%

0221

Doesburg

3.620

3.580

3.520

3.540

3.690

-0,8%

4,3%

0222

Doetinchem

31.850

31.580

32.030

31.820

31.940

0,0%

0,4%

0225

Druten

7.130

7.180

7.220

7.420

7.370

1,3%

-0,6%

0226

Duiven

13.180

12.930

13.240

13.060

13.720

-0,3%

5,1%

0228

Ede

51.300

51.220

51.190

50.340

51.570

-0,6%

2,4%

0230

Elburg

8.950

8.790

8.860

8.580

8.910

-1,4%

3,9%

0232

Epe

11.540

11.390

11.600

11.540

11.980

0,0%

3,8%

0233

Ermelo

13.120

13.550

13.820

14.060

14.280

2,3%

1,6%

0236

Geldermalsen

13.900

13.680

13.940

13.680

13.830

-0,5%

1,1%

0241

Groesbeek

6.590

6.380

6.530

6.460

6.620

-0,7%

2,5%

0243

Harderwijk

20.340

20.160

19.550

20.200

20.470

-0,2%

1,3%

0244

Hattem

3.630

3.690

3.750

3.700

3.620

0,6%

-2,1%

0246

Heerde

6.800

6.880

6.740

6.910

6.920

0,6%

0,1%

0252

Heumen

4.070

4.320

4.490

4.430

4.750

2,9%

7,3%

0733

Lingewaal

3.320

3.330

3.400

3.470

3.540

1,5%

1,8%

1705

Lingewaard

12.440

12.790

12.940

13.220

13.570

2,0%

2,7%

0262

Lochem

14.010

13.700

13.770

13.760

14.000

-0,6%

1,7%

0263

Maasdriel

9.450

9.120

9.070

9.200

9.270

-0,9%

0,7%

0265


1.110

1.130

1.160

1.160

1.170

1,3%

1,2%

1955

Montferland

12.460

12.680

12.720

12.280

13.030

-0,5%

6,1%

1740

Neder Betuwe

7.810

8.200

8.240

8.300

8.380

2,0%

1,0%

0304

Neerijnen

4.910

5.100

4.930

5.230

5.480

2,2%

4,7%

0267

Nijkerk

18.600

18.700

18.380

17.970

18.490

-1,1%

2,9%

0268

Nijmegen

93.180

93.780

92.960

93.050

94.490

0,0%

1,6%

0302

Nunspeet

11.530

11.540

11.040

11.180

11.340

-1,0%

1,4%

0269

Oldebroek

7.550

7.350

7.430

7.470

7.620

-0,3%

2,0%

0240

Oost Gelre

15.830

15.640

15.820

15.810

15.780

0,0%

-0,2%

1509

Oude IJsselstreek

17.240

17.460

17.340

17.030

17.530

-0,4%

2,9%

1734

Overbetuwe

14.490

14.750

15.030

14.720

15.250

0,5%

3,6%

0273

Putten

8.190

8.420

8.450

8.480

8.750

1,1%

3,2%

- 63 -

Gemeente

Gemiddelde groei per jaar

Groei 05-'06

2002

2003

2004

2005

2006

'02-'05

0274

Renkum

12.250

11.920

11.750

11.300

11.560

-2,6%

2,3%

0275

Rheden

16.950

16.800

17.060

16.650

16.480

-0,6%

-1,0%

0196

Rijnwaarden

2.780

2.600

2.370

2.380

2.460

-5,0%

3,3%

0277

Rozendaal

350

380

360

390

410

4,2%

6,2%

0279

Scherpenzeel

0281

Tiel

0282

Ubbergen

0285

3.940

3.870

3.780

3.820

3.940

-1,1%

3,1%

20.540

20.800

20.830

21.100

21.250

0,9%

0,7%

2.540

2.590

2.550

2.560

2.670

0,3%

4,2%

Voorst

10.810

10.930

10.670

10.720

11.360

-0,3%

5,9%

0289

Wageningen

16.560

16.670

16.600

16.430

16.310

-0,3%

-0,7%

0668

West Maas en Waal

6.080

6.060

6.020

6.020

6.090

-0,4%

1,3%

0293

Westervoort

3.150

3.340

3.250

2.860

2.800

-3,2%

-2,1%

0296

Wijchen

14.820

15.120

15.290

14.880

14.950

0,1%

0,5%

0294

Winterswijk

13.370

13.440

13.460

13.540

13.590

0,4%

0,4%

0297

Zaltbommel

12.950

13.260

13.100

13.350

13.070

1,0%

-2,1%

0299

Zevenaar

14.720

14.110

14.270

13.700

13.770

-2,4%

0,5%

0301

Zutphen

21.870

22.080

21.810

21.160

22.270

-1,1%

5,2%

906.050

907.530

907.660

902.820

915.490

-0,1%

1,4%

Gelderland

COROP 13

Veluwe

307.420

308.470

307.780

307.250

312.510

0,0%

1,7%

14

Achterhoek

174.710

174.950

175.540

173.590

176.310

-0,2%

1,6%

15

Arnhem-Nijmegen

325.300

325.220

325.020

322.060

326.160

-0,3%

1,3%

16

Zuidwest-Gelderland

98.620

98.900

99.310

99.910

100.520

0,4%

0,6%

906.050

907.530

907.660

902.820

915.490

-0,1%

1,4%

153.880

154.160

154.840

153.840

156.620

0,0%

1,8%

Gelderland

WGR 11

Stedendriehoek

13

Achterhoek

130.770

131.320

132.250

130.940

132.390

0,0%

1,1%

14

Arnhem-Nijmegen

318.170

318.040

317.800

314.650

318.790

-0,4%

1,3%

15

Rivierenland

105.740

106.080

106.540

107.330

107.890

0,5%

0,5%

16

De Vallei

117.380

117.570

116.600

115.490

117.910

-0,5%

2,1%

17

Noord-Veluwe

80.100

80.380

79.640

80.580

81.900

0,2%

1,6%

906.050

907.530

907.660

902.820

915.490

-0,1%

1,4%

Gelderland

KvK 1

Centraal Gelderland

516.800

517.240

517.840

512.350

519.050

-0,3%

1,3%

2

Rivierenland

105.740

106.080

106.540

107.330

107.890

0,5%

0,5%

3

Veluwe en Twente

250.530

251.080

250.640

250.730

255.580

0,0%

1,9%

4

Regio Zwolle

10.430

10.560

10.490

10.610

10.540

0,6%

-0,7%

5

Gooi en Eemland

22.540

22.570

22.160

21.790

22.430

-1,1%

2,9%

906.050

907.530

907.660

902.820

915.490

-0,1%

1,4%

Gelderland

- 64 -

Bijlage F:

Bedrijven, banen, uitgegeven oppervlak en terreincoëfficiënt van terreinen netto>20ha., 2006, gerangschikt naar terreincoëfficiënt Bedrijven

Banen Uitgegeven

Terreincoëfficiënt

2006

2006

oppervlak

Engelenburg, Twello

50

2.200

20

111,4

Matenzuid/Kuipersveld, Apeldoorn

90

2.490

29

85,9

Malkenschoten, Apeldoorn

150

7.860

100

78,6

Bedrijvenpark Noord, Apeldoorn

190

4.240

56

75,8

Kweekweg, Epe

70

1.230

25

49,9

De Revelhorst, Zutphen

70

990

20

49,5

De Mars, Zutphen

210

5.810

121

48,0

Eekterveld, Vaassen

100

1.320

32

41,4

Kayermolen/Zwaanspreng, Apeldoorn

180

3.470

89

39,0

De Vlijt, Apeldoorn

140

1.230

32

38,5

Stadhoudersmolen, Apeldoorn

110

1.850

54

34,2

Stedendriehoek

Aalsvoort, Lochem

50

510

17

30,6

130

3.640

120

30,3

Zuid, Eerbeek

80

1.000

39

25,7

Kwinkweerd, Lochem

30

840

34

25,0

Ecofactorij, Apeldoorn

0

270

30

8,9

De Kamp, Lichtenvoorde

170

3.680

42

87,5

De Huet, Doetinchem

140

3.110

37

84,2

Terrein 69, Dinxperlo

70

1.320

21

62,8

Hofskamp Oost, Varsseveld

20

450

8

59,0

Broek, Aalten

140

2.370

41

58,4

Verheulsweiden, Doetinchem

320

6.920

120

57,7

De Fluun, Didam

80

1.610

28

57,4

Brandemate, Groenlo

30

1.110

21

53,9

Keizers/Noord, Winterswijk

80

1.300

27

48,3

Brouwersmolen, Apeldoorn

Achterhoek

't Goor, 's Heerenberg

140

3.100

69

45,0

Industrieterrein Zuid, Winterswijk

80

1.820

41

44,3

Overberkel, Borculo

80

940

25

37,5

De Kiefte, Eibergen

60

690

20

35,6

110

1.400

41

34,1

Den Sliem/Rouwmaat/Laarberg, Groenlo

40

1.240

41

30,2

Keppelseweg, Doetinchem

80

1.190

43

27,8

Wheemergaarden, Neede

100

1.410

51

27,5

Wijnbergen, Doetinchem

80

820

30

27,4

Komplan, Varsseveld

40

920

42

21,8

Werkveld, Vorden

50

520

26

19,8

't Hambroek, Borculo

30

550

36

15,4

Industriepark, Zelhem

30

300

22

13,8

Veldzicht, Ermelo

150

1.650

29

57,7

Lorenz, Harderwijk

De Rieze, Ulft

Noord Veluwe 310

6.040

123

49,3

Bedrijventerrein, Heerde

60

1.330

28

46,9

Keizerswoert, Putten

70

920

28

32,7

Kruismaten, Elburg

70

1.090

44

24,9

Haven, Harderwijk

40

400

20

19,9

0

410

30

13,7

Berghuizer terrein, Wapenveld

- 65 -

Bedrijven

Banen Uitgegeven

Terreincoëfficiënt

2006

2006

oppervlak

Arnhem-Nijmegen IJsseloord II, Arnhem Lindenholt, Nijmegen Winkelsteeg, Nijmegen Centerpoort, Duiven Bedrijfsterrein, Groesbeek Westervoortsedijk/Kleefse Waard, Arnhem Hengelder, Zevenaar De Aam, Elst Haven en industrieterrein, Nijmegen West Kanaaldijk, Nijmegen Bedrijventerrein Oost, Dieren Nieuwgraaf/Roelofshoeve, Duiven Bedrijventerrein Oost, Wijchen Bijsterhuizen, Nijmegen Haveland. Rheden Pannenhuis, Huissen Poort van Midden Gelderland, Heteren Schoenaker, Beuningen Looveer, Huissen Bedrijventerrein, Gendt Bedrijventerrein, Spankeren Griftdijk, Oosterhout Parenco, Renkum

180 130 80 180 110 410 150 240 230 190 50 180 390 160 40 130 80 40 10 80 50 60 10

3.830 2.020 8.380 4.550 1.310 9.650 3.440 2.620 6.180 3.780 820 4.110 4.670 3.380 1.050 1.840 1.280 1.270 580 760 490 760 520

13 19 90 64 20 158 57 49 124 83 20 105 121 88 33 60 47 47 22 29 22 35 42

292,1 105,4 93,3 71,3 65,7 61,2 60,4 53,8 49,9 45,8 40,7 39,2 38,5 38,4 31,5 30,7 27,2 27,2 26,5 25,9 22,7 22,0 12,4

Rivierenland Slimwei, Waardenburg Hoge Weide, Geldermalsen Pavijen 1-4, Culemborg De Ooyk, Zaltbommel Latenstein, Tiel Bedrijvenpark Medel, Tiel Pavijen 5, Culemborg De Heuning, Ochten Industrieterrein, Leeuwen Koxkampen, Zaltbommel Kellen, Tiel Panhuis '80, Kesteren Zeiving, Vuren Wildeman, Zaltbommel Westerhout, Druten De Gentel, Gelderlmalsen Bedrijventerrein, Deest

110 130 270 70 80 20 20 50 110 70 290 30 30 30 90 20 10

1.890 3.820 5.060 1.180 1.110 930 200 720 860 1.360 4.880 880 680 420 820 680 180

29 76 107 26 24 24 6 21 26 44 161 31 26 16 33 38 25

65,3 50,2 47,3 45,4 45,3 39,3 34,8 34,0 33,1 30,8 30,3 28,1 26,1 25,5 24,8 17,9 7,3

De Vallei Harselaar Oost, Barneveld Heestereng, Ede Kern, Ede Frankeneng, Ede Nudepark, Wageningen 't Zwarte land, Scherpenzeel Harselaar West, Barneveld Arkervaart Oost, Nijkerk Kievitsmeent, Ede

130 230 50 250 180 80 170 120 50

2.760 5.520 860 5.170 1.350 2.070 4.010 2.550 630

32 76 61 87 25 42 109 77 26

86,1 72,6 60,4 59,5 54,5 49,4 36,8 33,2 24,6

- 66 -

Bijlage G: Banen, lokaal product naar gemeente, 2006 Banen Gemeente


Aandeel banen


0197

Aalten

9.950

524,1

1,1%

1,0%

0200

Apeldoorn

89.370

5534,8

9,8%

10,6%

0202

Arnhem

92.930

5655,5

10,2%

10,9%

0203

Barneveld

27.610

1550,2

3,0%

3,0%

1859

Berkelland

17.720

899,2

1,9%

1,7%

0209

Beuningen

7.470

421,4

0,8%

0,8%

1876

Bronckhorst

12.840

712,8

1,4%

1,4%

0213

Brummen

7.650

430,4

0,8%

0,8%

0214

Buren

7.950

440,0

0,9%

0,8%

0216

Culemborg

11.660

648,8

1,3%

1,2%

0221

Doesburg

0222

Doetinchem

0225 0226

3.690

195,3

0,4%

0,4%

31.940

1804,3

3,5%

3,5%

Druten

7.370

425,5

0,8%

0,8%

Duiven

13.720

904,0

1,5%

1,7%

0228

Ede

51.570

3026,3

5,6%

5,8%

0230

Elburg

8.910

510,3

1,0%

1,0%

0232

Epe

11.980

675,6

1,3%

1,3%

0233

Ermelo

14.280

734,4

1,6%

1,4%

0236

Geldermalsen

13.830

778,4

1,5%

1,5%

0241

Groesbeek

6.620

322,8

0,7%

0,6%

0243

Harderwijk

20.470

1160,4

2,2%

2,2%

0244

Hattem

3.620

199,0

0,4%

0,4%

0246

Heerde

6.920

394,1

0,8%

0,8%

0252

Heumen

4.750

258,6

0,5%

0,5%

0733

Lingewaal

3.540

197,9

0,4%

0,4%

1705

Lingewaard

13.570

727,4

1,5%

1,4%

0262

Lochem

14.000

732,7

1,5%

1,4%

0263

Maasdriel

9.270

535,4

1,0%

1,0%

0265


1955

Montferland

1740 0304 0267 0268

1.170

60,5

0,1%

0,1%

13.030

692,2

1,4%

1,3%

Neder Betuwe

8.380

552,0

0,9%

1,1%

Neerijnen

5.480

300,6

0,6%

0,6%

Nijkerk

18.490

1126,2

2,0%

2,2%

Nijmegen

94.490

5197,8

10,3%

10,0%

0302

Nunspeet

11.340

614,1

1,2%

1,2%

0269

Oldebroek

7.620

450,6

0,8%

0,9%

0240

Oost Gelre

15.780

820,7

1,7%

1,6%

1509

Oude IJsselstreek

17.530

958,2

1,9%

1,8%

1734

Overbetuwe

15.250

889,6

1,7%

1,7%

0273

Putten

8.750

466,4

1,0%

0,9%

- 67 -

Banen


Aandeel banen


Gemeente 0274

Renkum

11.560

632,4

1,3%

1,2%

0275

Rheden

16.480

976,9

1,8%

1,9%

0196

Rijnwaarden

2.460

145,3

0,3%

0,3%

0277

Rozendaal

410

25,4

0,0%

0,0%

0279

Scherpenzeel

0281

Tiel

0282

Ubbergen

0285

3.940

232,3

0,4%

0,4%

21.250

1127,7

2,3%

2,2%

2.670

149,1

0,3%

0,3%

Voorst

11.360

601,3

1,2%

1,2%

0289

Wageningen

16.310

911,5

1,8%

1,7%

0668

West Maas en Waal

6.090

311,3

0,7%

0,6%

0293

Westervoort

2.800

145,2

0,3%

0,3%

0296

Wijchen

14.950

839,7

1,6%

1,6%

0294

Winterswijk

13.590

717,4

1,5%

1,4%

0297

Zaltbommel

13.070

760,2

1,4%

1,5%

0299

Zevenaar

13.770

752,3

1,5%

1,4%

0301

Zutphen

22.270

1230,7

2,4%

2,4%

915.490

52087,0

100,0%

100,0%

- 68 -

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten regio Stedendriehoek

Pendel naar: Vanuit

Apeldoorn

Apeldoorn Arnhem Brummen Deventer Epe Heerde Voorst Zutphen Zwolle Overige gemeenten

54.120 1.310 1.820 3.740 4.670 1.060 2.100 1.710 1.150 13.770

Totaal

85.450

Lochem

Pendel naar: Vanuit Apeldoorn Berkelland Bronckhorst Deventer Hof Van Twente Lochem Oost Gelre Rijssen-Holten Voorst Zutphen Overige gemeenten

140 1.250 690 680 280 8.160 150 150 140 930 1.170

Totaal Pendel naar: Vanuit

Brummen

13.740 Voorst

Pendel naar: Vanuit

Apeldoorn Arnhem Bronckhorst Brummen Deventer Doesburg Doetinchem Lochem Rheden Voorst Zutphen Overige gemeenten

710 120 120 4.200 120 80 80 90 550 100 520 760

Apeldoorn Arnhem Berkelland Bronckhorst Brummen Deventer Epe Lochem Oude IJsselstreek Voorst Zutphen Overige gemeenten

Totaal

7.450

Totaal

Pendel naar: Vanuit Apeldoorn Deventer Elburg Epe Hattem Heerde Oldebroek Voorst Zwolle Overige gemeenten Totaal

Epe

11.110 Zutphen

Pendel naar: Vanuit 1.300 210 140 7.090 130 640 140 200 290 1.290 11.430

1.410 380 150 270 180 1.410 200 170 510 4.780 250 1.400

Apeldoorn Arnhem Berkelland Bronckhorst Brummen Deventer Doetinchem Lochem Rheden Voorst Zutphen Overige gemeenten

650 290 480 3.540 780 760 310 1.380 300 360 10.570 2.310

Totaal

21.730

Noot: Onbekend/n.v.t. bevat ook de pendelaars uit buitenland, met name Duitsland.

- 69 -

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten regio Achterhoek

Pendel naar: Vanuit

Aalten

Bronckhorst

Pendel naar: Vanuit

Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Overige gemeenten

6.790 210 140 240 120 540 720 610 380

Berkelland Bronckhorst Doetinchem Lochem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Zutphen Overige gemeenten

Totaal

9.750

Totaal

Pendel naar: Vanuit

Doetinchem

Aalten Arnhem Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Zevenaar Overige gemeenten

710 500 330 2.420 17.010 2.400 450 3.620 470 3.140

Totaal

31.050

480 8.320 810 440 170 210 390 660 1.080 12.560 Montferland

Pendel naar: Vanuit Aalten Arnhem Bronckhorst Doetinchem Duiven Montferland Onbekend/N.V.T. Oude IJsselstreek Rijnwaarden Zevenaar Overige gemeenten

230 240 330 1.320 200 6.720 480 970 270 510 1.300

Berkelland

Aalten Berkelland Bronckhorst Enschede Haaksbergen Hof Van Twente Lochem Oost Gelre Winterswijk Overige gemeenten

220 12.720 440 300 410 230 360 880 320 1.360

Totaal

17.240

Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Onbekend/N.V.T. Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Zutphen Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit Aalten Berkelland Doetinchem Onbekend/N.V.T. Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Overige gemeenten Totaal

Totaal Pendel naar: Vanuit

Pendel naar: Vanuit

12.570 Oost Gelre

Pendel naar: Vanuit Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Enschede Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Overige gemeenten Totaal

910 1.790 240 420 230 8.660 560 1.130 1.360 15.300

- 70 -

Oude IJsselstreek

1.320 400 750 1.710 760 210 550 9.200 470 220 1.240 16.830 Winterswijk

1.130 740 170 190 1.290 260 8.850 750 13.380

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten regio Arnhem-Nijmegen Pendel naar: Vanuit

Arnhem

Duiven

Pendel naar: Vanuit

Apeldoorn Arnhem Doesburg Doetinchem Duiven Ede Lingewaard Montferland Nijmegen Overbetuwe Renkum Rheden Westervoort Zevenaar Overige gemeenten

1.030 39.710 930 1.320 3.530 1.340 4.900 1.890 4.260 3.540 2.600 4.560 2.940 3.170 13.860

Arnhem Doesburg Doetinchem Duiven Lingewaard Montferland Nijmegen Onbekend/N.V.T. Oude IJsselstreek Overbetuwe Rheden Rijnwaarden Westervoort Zevenaar Overige gemeenten

Totaal

89.580

Totaal

Pendel naar: Vanuit

Beuningen

Pendel naar: Vanuit 1.350 160 340 4.070 350 540 240 190 220 160 450 440 820 1.310 2.380

13.020 Groesbeek

Pendel naar: Vanuit

Arnhem Duiven Lingewaard Nijmegen Overbetuwe Rijnwaarden Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit Groesbeek Millingen aan de Rijn Nijmegen Onbekend/N.V.T. Ubbergen Overige gemeenten Totaal

Arnhem Beuningen Druten Groesbeek Heumen Lingewaard Nijmegen Overbetuwe West Maas en Waal Wijchen Overige gemeenten

120 3.620 400 150 110 110 1.020 90 150 550 960

Totaal

7.280

Pendel naar: Vanuit

Doesburg

Arnhem Bronckhorst Brummen Doesburg Doetinchem Duiven Montferland Oude IJsselstreek Rheden Rijnwaarden Zevenaar Zutphen Overige gemeenten

130 180 50 1.600 240 80 130 70 320 70 370 50 280

Totaal

3.570

Arnhem Beuningen Cuijk Druten Gennep Groesbeek Heumen Lingewaard Millingen aan de Rijn Mook en Middelaar Nijmegen Onbekend/N.V.T. Ubbergen Wijchen Overige gemeenten

70 120 90 70 160 3.290 180 120 80 140 1.160 80 100 200 550

Totaal

6.410 Heumen

Pendel naar: Vanuit Beuningen Cuijk Druten Gennep Grave Groesbeek Heumen Mook en Middelaar Nijmegen Wijchen Overige gemeenten

130 100 50 90 50 160 2.390 220 700 220 510

Totaal

4.620

- 71 -

Pendel naar: Vanuit

Lingewaard

1.280 150 9.050 420 670 190 1.380 13.140 Millingen

20 840 90 40 80 70 1.140 Nijmegen

Arnhem Beuningen Cuijk Druten Gennep Grave Groesbeek Heumen Lingewaard Millingen aan de Rijn Mook en Middelaar Nijmegen Oss Overbetuwe Ubbergen Wijchen Overige gemeenten

2.980 4.700 1.450 1.500 950 1.050 2.480 3.440 2.700 1.110 1.400 43.850 1.040 1.940 1.510 5.740 13.220

Totaal

91.060

Pendel naar: Vanuit Arnhem Beuningen Ede Lingewaard Neder Betuwe Nijmegen Overbetuwe Renkum Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit Apeldoorn Arnhem Duiven Ede Lingewaard Nijmegen Overbetuwe Renkum Rheden Wageningen Zevenaar Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit Apeldoorn Arnhem Bronckhorst Brummen Doesburg Doetinchem Duiven Lingewaard Montferland Nijmegen Overbetuwe Rheden Westervoort Zevenaar Zutphen Overige gemeenten Totaal

Overbetuwe

1.310 190 160 1.050 280 920 7.570 270 3.030 14.780 Renkum

110 1.640 160 500 260 530 730 5.080 200 430 150 1.590 11.380 Rheden

260 1.870 280 390 620 480 450 340 340 200 170 7.620 310 500 210 1.750

Rijnwaarden

Pendel naar: Vanuit Arnhem Doetinchem Duiven Lingewaard Montferland Onbekend/N.V.T. Oude IJsselstreek Rheden Rijnwaarden Zevenaar Overige gemeenten

90 50 50 30 100 30 30 30 1.650 170 140

Totaal

2.370

Pendel naar: Vanuit

Westervoort

Arnhem Doetinchem Duiven Lingewaard Montferland Oude IJsselstreek Overbetuwe Rheden Rijnwaarden Westervoort Zevenaar Overige gemeenten

290 50 290 40 70 30 30 50 40 1.400 190 210

Totaal

2.690

Rozendaal

Pendel naar: Vanuit

Pendel naar: Vanuit

Arnhem Beuningen Brummen Duiven Ede Lingewaard Nijmegen Renkum Rheden Rozendaal Zutphen Overige gemeenten

60 10 10 10 10 10 10 10 130 120 10 20

Totaal

410 Ubbergen

Pendel naar: Vanuit Arnhem Beuningen Groesbeek Heumen Lingewaard Millingen aan de Rijn Montferland Nijmegen Onbekend/N.V.T. Ubbergen Wijchen Overige gemeenten Totaal

30 60 50 30 60 120 40 400 620 960 50 200 2.620

15.790

Arnhem Beuningen Cuijk Druten Grave Groesbeek Heumen Lingewaard Nijmegen Oss West Maas en Waal Wijchen Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit Arnhem Bronckhorst Doesburg Doetinchem Duiven Lingewaard Montferland Nijmegen Onbekend/N.V.T. Oude IJsselstreek Rheden Rijnwaarden Westervoort Zevenaar Overige gemeenten Totaal

- 72 -

Wijchen

220 740 200 350 260 190 260 170 2.440 270 210 6.830 2.070 14.210 Zevenaar

750 150 200 730 930 180 1.280 140 170 290 280 940 340 5.870 1.100 13.350

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten regio Rivierenland Pendel naar: Vanuit

Buren

Buren Culemborg Geldermalsen Neder Betuwe Neerijnen Tiel Veenendaal Overige gemeenten

4.920 220 180 430 90 780 110 1.070

Totaal

7.800

Pendel naar: Vanuit Buren Culemborg Geldermalsen Houten Leerdam Nieuwegein Tiel Utrecht Vianen Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit

Culemborg

690 5.910 690 180 220 120 560 350 120 2.520 11.360 Druten

Arnhem Beuningen Druten Lingewaard Nijmegen Oss Overbetuwe Tiel West Maas en Waal Wijchen Overige gemeenten

140 330 3.460 80 470 110 110 80 800 360 1.040

Totaal

6.980

Geldermalsen

Pendel naar: Vanuit 'S-Hertogenbosch Buren Culemborg Geldermalsen Gorinchem Leerdam Lingewaal Maasdriel Neder Betuwe Neerijnen Tiel Zaltbommel Overige gemeenten

Pendel naar: Vanuit 130 690 560 5.660 140 250 240 230 250 550 1.840 400 2.190

Totaal

NederBetuwe

Arnhem Buren Ede Lingewaard Neder Betuwe Nijmegen Overbetuwe Rhenen Tiel Veenendaal West Maas en Waal Overige gemeenten

130 370 110 100 4.960 90 470 220 240 210 100 1.100

Totaal

8.100

13.130 Pendel naar: Vanuit

Lingewaal

Pendel naar: Vanuit Geldermalsen Giessenlanden Gorinchem Leerdam Lingewaal Neerijnen Rotterdam Tiel Werkendam Zaltbommel Zederik Overige gemeenten

90 80 270 300 1.630 110 40 70 60 110 60 600

Totaal

3.420 Neerijnen

Pendel naar: Vanuit 'S-Hertogenbosch Alphen aan den Rijn Buren Culemborg Geldermalsen Gorinchem Leerdam Lingewaal Maasdriel Neerijnen Tiel West Maas en Waal Zaltbommel

60 80 80 160 500 80 60 110 140 2.330 370 60 370

Overige gemeenten

910

Totaal

5.310

- 73 -

Maasdriel

'S-Hertogenbosch Heusden Maasdriel West Maas en Waal Zaltbommel Overige gemeenten

640 170 5.610 130 660 1.680

Totaal

8.890

Pendel naar: Vanuit

Tiel

Arnhem Buren Culemborg Druten Geldermalsen Neder Betuwe Neerijnen Nijmegen Overbetuwe Tiel West Maas en Waal Zaltbommel Overige gemeenten

260 1.640 660 310 810 870 470 380 260 10.760 670 220 3.340

Totaal

20.650

Pendel naar: Vanuit

West Maas en Waal

Beuningen Druten Nijmegen Onbekend/N.V.T. Tiel West Maas en Waal Wijchen Overige gemeenten

80 530 170 570 90 3.820 110 590

Totaal

5.960

Pendel naar: Vanuit 'S-Hertogenbosch Aalburg Buren Culemborg Geldermalsen Maasdriel Neerijnen Tiel Utrecht Zaltbommel Overige gemeenten Totaal

Zaltbommel

510 140 140 150 220 1.040 370 250 140 6.690 3.060 12.710

- 74 -

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten regio de Vallei Pendel naar: Vanuit

Barneveld

Amersfoort Apeldoorn Barneveld Ede Ermelo Nijkerk Nunspeet Putten Scherpenzeel Veenendaal Overige gemeenten

540 690 15.950 2.540 290 720 300 630 290 410 4.490

Totaal

26.850

Pendel naar: Vanuit

Ede

Pendel naar: Vanuit Amersfoort Barneveld Ede Leusden Nijkerk Renswoude Scherpenzeel Veenendaal Woudenberg Overige gemeenten

200 190 270 60 40 130 1.570 410 110 460

Totaal

3.440

Pendel naar: Vanuit

Apeldoorn Arnhem Barneveld Ede Onbekend/N.V.T. Overbetuwe Renkum Veenendaal Wageningen Overige gemeenten

520 1.340 1.900 30.600 2.110 640 1.160 2.540 1.940 7.610

Totaal

50.360

Arnhem Ede Neder Betuwe Nijmegen Overbetuwe Renkum Rhenen Utrecht Veenendaal Wageningen Overige gemeenten Totaal

Pendel naar: Vanuit

1.350 300 640 190 230 360 440 210 10.180 270 660 330 2.460

Totaal

17.620

Wageningen

640 1.890 290 330 690 940 370 230 370 7.590 2.490 15.830

Nijkerk

Amersfoort Arnhem Barneveld Bunschoten Ede Ermelo Harderwijk Leusden Nijkerk Onbekend/N.V.T. Putten Zeewolde Overige gemeenten

Scherpenzeel

- 75 -

Bijlage H: Inkomende pendel gemeenten regio Noord Veluwe Pendel naar: Vanuit

Elburg

Apeldoorn Dronten Elburg Ermelo Harderwijk Kampen Nunspeet Oldebroek Putten Zwolle Overige gemeenten

100 220 5.690 90 160 210 500 630 100 290 810

Totaal

8.800

Pendel naar: Vanuit Amersfoort Apeldoorn Barneveld Dronten Elburg Ermelo Harderwijk Lelystad Nijkerk Nunspeet Putten Zeewolde Zwolle Overige gemeenten Totaal Pendel naar: Vanuit

Hattem

Pendel naar: Vanuit

Pendel naar: Vanuit

Apeldoorn Dalfsen Deventer Elburg Epe Hattem Heerde Kampen Oldebroek Olst-Wijhe Zwolle Overige gemeenten

40 50 40 50 100 1.750 210 110 270 60 430 380

Totaal

3.490

Putten

Amersfoort Apeldoorn Barneveld Ede Ermelo Harderwijk Nijkerk Nunspeet Putten Overige gemeenten

90 180 380 170 600 470 260 170 5.310 780

Totaal

8.410

Ermelo Heerde

Pendel naar: Vanuit 210 320 210 200 210 6.310 2.540 190 350 490 770 200 320 1.720 14.040 Harderwijk

Amersfoort Apeldoorn Barneveld Dronten Elburg Ermelo Harderwijk Lelystad Nijkerk Nunspeet Oldebroek Putten Zeewolde Zwolle Overige gemeenten

250 380 250 520 580 1.730 10.810 370 270 1.200 240 620 510 330 1.850

Totaal

19.910

Pendel naar: Vanuit

Apeldoorn Epe Hattem Heerde Kampen Oldebroek Zwolle Overige gemeenten

190 550 810 3.860 100 160 420 620

Totaal

6.710 Oldebroek

Pendel naar: Vanuit Apeldoorn Doorn Elburg Hattem Heerde Kampen Nunspeet Oldebroek Zwolle Overige gemeenten

140 160 570 190 170 290 180 4.510 440 740

Totaal

7.390

- 76 -

Apeldoorn Dronten Elburg Epe Ermelo Harderwijk Kampen Nunspeet Oldebroek Onbekend/N.V.T. Putten Zwolle Overige gemeenten Totaal

Nunspeet

260 180 1.040 120 200 520 150 6.180 380 330 130 300 1.060 10.850

Bijlage I: Methode en definities

Beschrijving werkwijze PWE-2006 Kort na 1 maart zijn alle bedrijven die in het PWE-register een e-mailadres hadden digitaal geënquêteerd (ca. 23.000), dat wil zeggen, uitgenodigd om hun gegevens op de WEB-site van de PWE in te vullen. Omdat veel email onbestelbaar terugkwam is een groot deel van deze bedrijvigheid alsnog schriftelijk geënquêteerd. In totaal zijn ca. 72.000 bedrijven en instellingen schriftelijk geënquêteerd. Op de respons heeft controle plaatsgevonden middels vergelijking met gegevens uit 2005. Indien de werkgelegenheid afweek met meer dan 20% en meer dan 20 personen is het bedrijf nagebeld. Verder zijn bedrijven die 3 jaar of langer niet op de enquête hebben geantwoord gecontroleerd. Indien er geen enquêtegegevens voor de peildatum 1/4/2006 beschikbaar waren is per bedrijf een schatting gemaakt. Voor deze ophoging is gebruikt gemaakt van de ontwikkelingen bij vergelijkbare bedrijven (COROP, grootteklasse en sector). Onderhoud bedrijvenbestand De jaarlijkse enquête levert naast informatie over de werkgelegenheid een schat aan informatie op over verhuizingen, fusies, splitsingen en bedrijfsbeëindigingen. Voor het bestandsonderhoud maakt de PWE verder intensief gebruik van informatie van de Kamers van Koophandel. De gegevens (m.n. nieuwe inschrijvingen) worden gecontroleerd en opgeschoond voor niet-actieve bedrijvigheid en juridische constructies. Het PWE-bestand wordt daarnaast aangevuld met de niet-inschrijvingsplichtige bedrijvigheid zoals overheid en vrije beroepen. Doordat de bedrijven- en werkgelegenheidsgegevens betrouwbaar zijn op vestigingsniveau wordt het mogelijk structuur en ontwikkelingen te volgen op elk gewenst aggregatieniveau. De PWE onderscheidt zich door volledigheid, hoge respons, consistentiecontroles, hoge mate van detail en actualiteit van andere bronnen. Ante-datering Elk jaar wordt tijdens de verwerking van de enquête weer geconstateerd dat in het verleden opgegeven cijfers niet altijd juist of volledig zijn geweest. Indien nodig corrigeert de PWE deze historische gegevens. Ook is er soms sprake van definitiewijzigingen. Gemeentelijke herindelingen en wijzigingen in de SBI-indelingen worden ook altijd met terugwerkende kracht doorgevoerd. Dat geldt ook voor de gemeentelijke herindeling 2005 in de Achterhoek en de Liemers. Het is daarom niet mogelijk de gegevens uit dit rapport te vergelijken met eerder gepubliceerde gegevens. In dit rapport zijn bijgestelde cijfers over voorgaande jaren opgenomen. Wijziging urengrens en peildatum Ook in de andere provincies worden vergelijkbare werkgelegenheidsonderzoeken gehouden. In onderling overleg worden afspraken gemaakt over definities, urengrenzen en peildatum. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten op de koers die het CBS vaart. In dit kader zijn in 1999 twee aanpassingen doorgevoerd; de grens t.a.v. grote banen en kleine banen is verlegd van 15 uur naar 12 uur en de peildatum is verplaatst van 1 mei naar 1 april. Deze aanpassingen hebben consequenties voor de enquête resultaten. In bijlage F van de rapportage van 1999 is hierover een toelichting geschreven. Banen en werkzame personen De in deze rapportage gepresenteerde cijfers hebben betrekking op grote banen, kleine banen en uitzendkrachten tenzij anders wordt aangegeven. De termen banen en werkzame personen worden omwille van de leesbaarheid door elkaar gebruikt. In feite wordt echter steeds het aantal banen bedoeld. De PWE registreert gegevens van bedrijven en instellingen. Daarbij wordt in beginsel elke aparte locatie geteld als eenheid. Waar in deze rapportage wordt gesproken van bedrijven wordt bedoeld: bedrijven en instellingen.

- 77 -

Definities Vestiging De PWE beschouwt als vestiging: - Elk(e) afzonderlijk gelegen fabriek, werkplaats, kantoor, andere bedrijfsruimte of complex van bedrijfsruimten waarin of van waaruit een bedrijf, zelfstandig beroep of dienstverlenende activiteit wordt uitgeoefend. Werkzame personen: De PWE telt de volgende categorieën personen: alle personen in vaste loondienst personeel in tijdelijke dienst meewerkende eigenaren meewerkende gezinsleden burgerpersoneel op militaire basis beroepsmilitairen thuiswerkers voor zover deze voorkomen op loonlijst personen op bedrijfsscholen voor zover deze voorkomen op loonlijst personen werkzaam in WIW-verband Niet meegeteld worden: langdurig zieken vrijwilligers stagiaires uitzendkrachten (worden apart geregistreerd) Urengrenzen: 1-12 uur (kleine banen) 12 uur of meer (grote banen) Deze grens wordt sinds de enquête van 1999 gehanteerd. Daarvoor werd een grens van 15 uur gehanteerd. Ten aanzien van de ontwikkelingen van zowel de grote banen (vroeger full-timers) als de kleine banen (vroeger part-timers) moet rekening gehouden worden met een trendbreuk in 1999. Het aandeel kleine banen is door de definitiewijziging aanzienlijk gedaald ten koste van het aandeel grote banen. Peildatum De PWE hanteert een vaste peildatum. Met ingang van de enquête 1999 is de peildatum 1 april, daarvoor was dat 1 mei. Ook het veranderen van de peildatum heeft een, weliswaar geringe, trendbreuk tot gevolg. De werkgelegenheidsontwikkeling 1998-1999 is wat lager uitgevallen dan wanneer beide jaren een peildatum van 1 mei gehanteerd was. Gemeentegrenzen en regio’s In deze rapportage zijn de gemeentegrenzen gehanteerd zoals die golden per 1 januari 2006. Voor zover regionale cijfers zijn opgenomen van regio’s die provincie grensoverschrijdend zijn, hebben de gegevens alleen betrekking op het Gelders grondgebied. In deze rapportage is veelal gebruikt gemaakt van de WGR-regio indeling. De gemeenten Hattem en Heerde (regio IJssel-Vecht) zijn daarbij toegevoegd aan de regio Noord Veluwe. De gemeente Montferland wordt geteld bij de regio Achterhoek, de gemeente Epe bij de regio Stedendriehoek.

- 78 -

SBI-codering Standaard Bedrijfs Indeling 1993 volgens het CBS. Indeling van vestigingen naar activiteit. Indien een vestiging meerdere activiteiten heeft, wordt de activiteit waarin het grootste deel van het personeel werkzaam is gebruikt voor de toekenning van de SBI-code. De PWE neemt in beginsel de hoofdactiviteit over zoals de KvK die heeft toegekend. Voor niet-inschrijvingsplichtigen kent de PWE zelf de SBI-code toe. Periodiek wordt de SBI-omschrijving afgedrukt op het enquêteformulier en wordt bedrijven gevraagd die omschrijving, indien van toepassing, te verbeteren. Dit leidt tot nogal wat aanpassingen van de SBIcode. In de praktijk zal de PWE daarom soms een andere SBI-code hanteren dan de KvK. Het CBS wijzigt de SBI-indeling geregeld. Voor bepaalde sectoren heeft dit aanzienlijke consequenties. Momenteel hanteert de PWE de indeling SBI-93 versie 2004. Alle wijzigingen betekenen dat de statistieken op 4/5-cijferig SBI-niveau uit voorgaande jaren niet meer vergeleken kunnen worden met die van nu. Op de site van de PWE is de door de PWE gebruikte SBI-tabel te downloaden. Het CBS onderscheidt 17 bedrijfstakken. In veel gevallen zijn uitkomsten niet goed presentabel als deze indeling wordt gehanteerd. Vaak zijn daarom bedrijfstakken samengevoegd.

- 79 -

Bijlage J: WGR-regio’s, indeling 2006

0200 0213 0232 0262 0285 0301

Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Epe Lochem Voorst Zutphen

0197 0222 0240 0294 1509 1859 1876 1955

Achterhoek Aalten Doetinchem Oost Gelre Winterswijk Oude IJsselstreek Berkelland Bronckhorst Montferland

0196 0202 0209 0221 0226 0241 0252 0265 0268 0274 0275 0277 0282 0293 0296 0299 1734 1705

Arnhem/Nijmegen Rijnwaarden Arnhem Beuningen Doesburg Duiven Groesbeek Heumen Millingen aan de Rijn Nijmegen Renkum Rheden Rozendaal Ubbergen Westervoort Wijchen Zevenaar Overbetuwe Lingewaard

0214 0216 0225 0236 0258 0263 0281 0297 0304 0668 0733

Rivierenland Buren Culemborg Druten Geldermalsen Neder Betuwe Maasdriel Tiel Zaltbommel Neerijnen West Maas en Waal Lingewaal

0203 0228 0267 0279 0289

De Vallei Barneveld Ede Nijkerk Scherpenzeel Wageningen

0230 0233 0243 0244 0246 0269 0273 0302

Noord-Veluwe Elburg Ermelo Harderwijk Hattem Heerde Oldebroek Putten Nunspeet

- 80 -

BijIage K: Organisatie PWE

Doelstelling De PWE (Provinciale Werkgelegenheids Enquête) enquêteert jaarlijks op 1 april bedrijven en instellingen in Gelderland teneinde inzicht te krijgen in aard, omvang en ontwikkelingen van de werkgelegenheid. De uitvoering van het project geschiedt door de Provincie Gelderland (Afdeling EZ, uitvoeringsgroep PWE). Teneinde de kosten zo laag mogelijk te laten zijn en de enquêtehinder onder bedrijven zoveel mogelijk te beperken wordt nauw samengewerkt met een groot aantal gemeenten, regionale samenwerkingsverbanden en de Kamers van Koophandel. Afgelopen jaren heeft deze samenwerking geleid tot een gemeenschappelijke enquête van Kamers van Koophandel en PWE. Financiering De uitvoering van de PWE werd in 2006 gefinancierd door de onderstaande instanties: •

• • •

gemeenten Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Beuningen, Brummen, Culemborg, Doesburg, Druten, Duiven, Ede, Elburg, Epe, Ermelo, Hattem, Harderwijk, Heerde, Lingewaard, Lochem, Nijkerk, Nijmegen, Nunspeet, Oldebroek, Overbetuwe, Putten, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Scherpenzeel, Tiel, Voorst, Wageningen, Westervoort, Wijchen, Zevenaar en Zutphen. SEO (Regio Achterhoek) in combinatie met de gemeenten in de regio: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Montferland, Winterswijk LISA Provincie Gelderland

Privacy De werkgelegenheidsgegevens die door bedrijven verstrekt zijn, worden vertrouwelijk behandeld. Informatie over het exacte aantal werkzame personen per bedrijf wordt daarom in principe niet verstrekt. De PWE is aangemeld bij de Registratiekamer in het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens.

Internet De PWE is te vinden op het internet: www.gelderland.nl/pwe. Op de site van de PWE is informatie te vinden over de uitkomsten van het werkgelegenheidsonderzoek. De bijlagen zijn hier als xls-bestand te downloaden, dit rapport en eerdere uitgaven als .PDF bestand. Verder zijn gegevens over de organisatie opgenomen en is een digitaal enquêteformulier te vinden. Het volledige bedrijvenbestand (met uitzondering van bedrijven in de landbouwsector) is te raadplegen. Gezocht kan worden op naam, postcode, woonplaats, hoofdactiviteit, grootteklasse of een combinatie hiervan. Tot slot bevat de site adressen/links naar werkgelegenheidsinformatie in andere provincies en LISA.

- 81 -

Bestellen PWE-materiaal Gegevens uit het PWE-register kunnen besteld worden bij het secretariaat PWE: PWE Gelderland Postbus 9090 6800 GX Arnhem telefoon: 026-3599191 fax: 026-3599199 email: [email protected] Tabellen Overzichten van de omvang van de werkgelegenheid per 1-2-cijferige SBI-code, per gemeente, of gebied (postcode/WGR enz.), uitsplitsing naar grootteklasse, geslacht, grote banen/kleine banen. Ook zijn meerjarenoverzichten mogelijk. De kosten van tabellen zijn over het algemeen €20, = per tabel. Lijsten De PWE levert adressen, telefoonnummer, faxnummer van alle bedrijven en instellingen (m.u.v. de sector landbouw) op CD-ROM of via email. Hierbij kunnen bedrijven geselecteerd worden op bijv. postcode, gemeentenaam, omvang bedrijf, aard van de activiteit (SBI-code) of combinatie hiervan. Ook kunnen overzichten gemaakt worden met de bedrijvigheid op bijv. bedrijventerreinen. De kosten zijn € 0,20 per adres. Voor telefoonnummer/faxnummer, grootteklasse en SBI-code geldt een toeslag van € 0,04 per item. De gegevens mogen niet voor DM-doeleinden gebruikt worden. Voor alle bestellingen geldt een minimumbedrag van €75,= en een levertijd van ongeveer een week. Bestellingen dienen schriftelijk (fax/email) te worden bevestigd voordat tot levering wordt overgegaan.

LISA (Landelijke register) Ook in de andere provincies/regio’s worden vergelijkbare werkgelegenheidsonderzoeken gehouden. De gegevens van de verschillende onderzoeken worden samengevoegd tot een landelijk register. Hierdoor wordt het mogelijk informatie tussen provincies te vergelijken en kunnen bijvoorbeeld provinciegrensoverschrijdende en nationale statistieken worden gemaakt. Het LISA-bestand is met name bedoeld voor onderzoeksdoeleinden. Adresgegevens worden niet voor Direct Marketingdoeleinden verstrekt. Er zijn lands dekkende gegevens over 1996 tot en met 2006 beschikbaar. Periodiek verschijnt LISA-Nieuws waarin o.a. de toepassingsmogelijkheden van de LISA-gegevens belicht worden. Voor informatie kan men zich wenden tot:: Project Organisatie LISA Postbus 597 7500 AN Enschede telefoon: 053-4825080 fax: 053-4825081 email: [email protected] web: www.lisa.nl

- 82 -

Uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek 2006 Gelderland

Recommend Documents