I
NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 18 NUMMER 3 > 2013
Uitgebreide terugblik Willem Lodewijk Conferentie
‘Het bedrijfsleven is aan zet’ > De missie van Jan-Peter Cruiming > FlorijnAs: lot uit de loterij voor Assen > Bernard Wientjes houdt Rede van Fryslân > Robert Wielinga over lastige traject van bedrijfsopvolging
50.000 artikelen - comfortabel winkelen - volgende dag in huis
Inhoud NoordNieuws 3 > 2013
1
2
Uitgebreide terugblik Willem Lodewijk Conferentie
14
De missie van Jan-Peter Cruiming (Jobbird)
20
Henk Matthijsse over FlorijnAs: ‘Lot uit de loterij’
Verder in dit nummer: Actueel: Praktijk:
18 NoordNieuws in ’t kort 27 Ledenplatforms VNO-NCW Noord voor meer lokale invloed 32 Bernard Wientjes houdt Rede van Fryslân 40 IK Drenthe zet regio Emmen op de kaart 51 CleanCampagne: dubbele winst met duurzaam ondernemen
Vaste rubrieken:
17 Column Lambert Zwiers 28 VNO-NCW Noord in beeld: bezoek Ottenhome Heeg Events 44 JNO in the picture – High potentials hebben de toekomst 52 Welkom nieuwe leden 53 Nieuwe leden stellen zich voor 56 Agenda
Voorwoord
Vo l
g @ ons VNON
oo
k CW op N Tw oo it rd ter :
22 Visite Veenhuizen: ‘Werken is leven’ 24 Robert Wielinga over lastige traject van bedrijfsopvolging 30 Toezicht onder vergrootglas 34 EBF Conference over grensverleggend ondernemen 36 Aqil Radjab: ‘Niets doen is het ultieme falen’ 38 Voorwaarts Voorwaarts: schip van alle Groningers 47 Mediation: volwaardig alternatief bij conflicten 48 UniPartners Groningen: ‘Frisse blik en analytisch vermogen’
Met de tweede Willem Lodewijk Conferentie is het verenigingsjaar 2012-2013 van VNO-NCW Noord in stijl afgesloten. Mede dankzij het schitterende weer was de conferentie van 7 juni jl. een groot succes. In deze editie van NoordNieuws blikken we uitgebreid terug met onder andere bijdragen van Hans de Jong van Philips Benelux en cultuurhistoricus Herman Pleij, maar uiteraard ook in beeld. Voor het geluid kunt u terecht op ons YouTube kanaal, hier vindt u de video met de visie van Robert-Jan Hageman, Karin Orsel en Arnoud Olie op het thema Back to basics.
Mede door de uitgebreide terugblik op de Willem Lodewijk Conferentie is deze laatste editie voor de zomer een extra dikke uitgave geworden, met onder andere interviews met Robert Wielinga over bedrijfsopvolging, Henk Matthijsse over de FlorijnAs en Aqil Radjab over zijn boek ‘De slechtste ondernemer ooit’. Wij wensen u veel leesplezier en uiteraard een fijne en zonnige zomer. Op vrijdag 6 september aanstaande ontmoeten wij u graag bij de aftrap van het nieuwe verenigingsjaar: het Ondernemersgala belooft zoals u van ons gewend bent weer een spectaculaire avond te worden.
Hoewel het verenigingsjaar ten einde is, is VNO-NCW Noord voor de liefhebbers in de zomer een nieuw initiatief gestart: de VNO-NCW Noord Summer School. Tijdens vier masterclasses gaan we dieper in op het thema ‘Ondernemerschap en leiderschap in roerige tijden’. JanPeter Cruiming, oprichter van Nationale Vacaturebank en momenteel wederom succesvol met Jobbird, licht in dit nummer alvast een tipje van de sluier van zijn visie op.
Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via
[email protected] Namens de redactie, Lex Kloosterman
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto’s: JAV Studio’s Assen
Terugblik Willem Lodewijk Conferentie
Maakindustrie als aanjager van noordelijke topsectoren Tijdens De tweede Willem Lodewijk Conferentie van VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar draaide het om het belang van de maakindustrie voor onze economie. Onder het motto ‘Back to basics’ lieten ruim 150 deelnemers zich vrijdag 7 juni 2013 op Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag inspireren door topsprekers als Hans de Jong van Philips Benelux, Jan Aalberts van Aalberts Industries en cultuurhistoricus Herman Pleij. Maar men ging ook zelf aan de slag met de noordelijke investeringsagenda onder het motto: ‘het bedrijfsleven is aan zet’. Een uitgebreide terugblik op de dag, inclusief bijdragen van sprekers en betrokken ondernemers.
“Nederland een diensteneconomie? Flauwekul”, stelde dagvoorzitter Jeroen Smit bij de aftrap van de tweede Willem Lodewijk Conferentie van VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar. De toon was direct gezet in het tot conferentiezaal omgebouwde restaurant van Landgoed Lauswolt. “De crisis heeft aangetoond dat we het moeten hebben van de maakindustrie, van onze topsectoren en van een sterke export”, aldus Smit, die en passant als hoogleraar Journalistiek nog een advies had voor
ACTUEEL
2
3
“Beschrijf in detail waarin je als regio wilt winnen. Kijk waar je competenties liggen, breng de ketens in kaart en kijk vooruit: wat zijn de trends?” de regionale dagbladen: “Wat is er misgegaan met Thialf? Was het een slechte lobby? Ik weet het niet, maar dit zijn onderwerpen die je als regionale krant tot op de bodem moet uitzoeken. Ik zou er direct acht journalisten op zetten”, zo luidde zijn tip aan Leeuwarder Couranthoofdredacteur Hans Snijder, die in de zaal zat. Het kwam gedurende de dag vaker langs, de discussie over Thialf. ‘Het kan toch niet zo zijn dat…’, was de algehele teneur. “Is het de wet van de remmende voorsprong?”, vroeg Herman Pleij zich ’s avonds af. Noodzakelijk bij grote projecten als Thialf is in ieder geval een betere en vooral bredere samenwerking. Zoiets moet een noordelijk issue zijn, zo klonk ook door in de videoboodschap van Robert-Jan Hageman van de Dokkumer Vlaggen Centrale, die een gelijksoortige boodschap verkondigde over Groningen Airport Eelde. Net als bijvoorbeeld het TT Circuit of de dierentuin Emmen zijn dit noordelijke iconen die een brede, noordelijke steun verdienen.
Bepalende regio’s In een wereld van steeds verdergaande globalisering draait het om de kracht van regio’s, zo bleek ook uit de inleiding van de eerste spreker: Hans de Jong, voorzitter van de directie van Philips Benelux. “Regio’s zijn bepalend”, aldus
Bert van der Haar, voorzitter VNO-NCW Noord
De Jong. Op de kaart die hij liet zien stonden enkele krachtige regio’s omcirkeld: Brainport rondom Eindhoven, Automotive in Limburg en ZuidDuitsland, een sterke concentratie op het gebied van zorg in de regio Utrecht, in het Noorden de Agrofood en Energie sector. Zijn boodschap: “Beschrijf in detail waarin je als regio wilt winnen. Kijk waar je competenties liggen, breng de ketens in kaart en kijk vooruit: wat zijn de trends?”
en de trends in kaart heeft gebracht. De Jong: “Onze productielijn was veel te breed geworden, we moesten focus aanbrengen. Waar kunnen we nog waarde creëren, was de vraag.” Het antwoord voor Philips lag in de zorgsector. Daarnaast zet Philips nadrukkelijk in op het verminderen van energieverbruik door middel van LED-verlichting en op gezondheid en welzijn.
»
De Jong onderstreepte deze boodschap door te laten zien hoe Philips het afgelopen decennium vooruit heeft gekeken
Wat betekent ‘Back to basics’ voor:
Robert-Jan Hageman, Dokkumer Vlaggen Centrale “In moeizame tijden is het zaak om koers te houden en de zaken die je doet, heel goed te doen. Back to basics is dan ook een stevig thema binnen de Dokkumer Vlaggen Centrale (DVC). In economisch goede tijden is er meer ruimte om nieuwe initiatieven te ontplooien, bijvoorbeeld om je te gaan diversifiëren en je productportfolio uit te breiden. Bij DVC zijn wij met onze producten van ‘buiten’ naar ‘binnen’ gegaan. Naast het traditionele aanbod van vlaggen, masten en banieren kleden we ook met onze doekproducten gehele winkels aan. Met 40.000 (internationale) klanten zijn wij natuurlijk reuze trots
dat we een steentje mogen bijdragen aan de communicatie van onze klant. Productie vindt plaats in Dokkum, zowel met de traditionele manier (zeefdruk), als met het meest moderne digitale machinepark. In tijden van recessie zien we dat klanten bestellen met kleinere aantallen. Tegelijkertijd willen ze het wel ‘morgen’ in huis hebben. Waar we vroeger levertijden kenden van enkele weken, leveren we nu zelfs binnen 24 uur! Dat betekent een enorme omslag voor het personeel, maar ook van interne processen. Back to basics betekent in deze tijden dan ook veel voor ons: behoud je focus
op wat je goed doet en start nieuwe initiatieven die heel dicht tegen je product aanzitten. Skip zaken die teveel van je afstaan: voor een ondernemer, die per definitie opportunistisch is, en ook vele kansen ziet, zijn dit vaak moeilijke afwegingen. Binnen DVC hebben we het aantal nieuwe initiatieven dit jaar dan ook beperkt tot twee hoofdthema’s: web to print en duurzaamheid. We willen onze kernwaarden hierbij behouden, zoals kwalitatief het beste product leveren en een hoge servicegraad aanbieden aan onze klanten: dat doen we als familiebedrijf, met 95 gepassioneerde werknemers, al meer dan 75 jaar!”
4
NoordNieuws juli 2013
De Jong: “Deze keuzes hebben voor een enorme portfolioverschuiving binnen het concern gezorgd. We zetten volop in op innovatie, de investeringen op dit vlak zijn gestegen naar 1,8 miljard euro op jaarbasis.”
Wees nooit tevreden Na Hans de Jong (verderop vindt u een uitgebreide samenvatting van zijn verhaal) was het woord aan Jan Aalberts. In 1975 begon hij met zijn eigen bedrijf Mifa, wat uiteindelijk leidde tot Aalberts Industries: een beursgenoteerde onderneming met inmiddels meer dan 12.000 werknemers en een omzet van Dagvoorzitter Jeroen Smit
“We moeten ons blijven verbeteren om onze voorsprong te behouden. Daarvoor hebben we meer mensen nodig die aan innovaties werken”
Jan Aalberts, Aalberts Industries
ruim twee miljard euro. Vorig jaar gaf Aalberts de dagelijkse leiding uit handen en sindsdien is hij president van het bedrijf. Aalberts sprak tijdens de conferentie openlijk over de start van zijn leven als ondernemer en over hoe hij zo succesvol is geworden in de maakindustrie. In zijn verhaal zaten een paar belangrijke boodschappen, zoals “Blijf altijd denken: moet het niet anders?”, “Breng focus aan, maar maak niet de fout je op één markt te richten”, “Grijp iedere kans die voorbijkomt”, “Word nooit afhankelijk van de overheid”, “Een goede ondernemer is gedreven en veelzijdig, een schaap met vijf poten” en vooral: “Durf risico’s te nemen”. Dit was een van zijn kernboodschappen aan het Noorden: “Je moet als regio iets doen, er moet iets ontstaan van: wij gaan Den Haag eens laten zien wat we kunnen”. Aalberts vertelde over de vele risico’s die hij in de loop der jaren constant
Hans de Jong, Philips Benelux
heeft genomen, onder andere door naar India en China te gaan. “Maar”, stelde hij aan het eind van zijn betoog: “Doe het altijd gecontroleerd en houd het financiële plaatje goed in beeld. Neem de risico’s waar het kan en waar je wilt. Blijf vernieuwen! Niet praten, maar doen. Ga ervoor! U bent er nooit en zal
er wellicht nooit komen. Als u maar het doel heeft om het altijd beter te blijven doen. Wees nooit tevreden.”
Back to basics Na de inleidingen van De Jong en Aalberts was het woord aan drie noordelijke topondernemers: Robert-
5
Wat betekent ‘Back to basics’ voor:
Karin Orsel, Management Facilities Group “De scheepvaart- en scheepsbouwbranche kent een lange traditie in de provincie Groningen en dat moeten we koesteren. Tot op de dag van vandaag zorgt deze sector voor economische bedrijvigheid in onze provincie. Echter, het gaat momenteel niet goed in de scheepvaart. Wereldwijd zit deze sector in een diepe crisis. De economische crisis heeft echter niet alleen nadelen, het biedt bedrijven ook kansen. Maar daar moet je wel voor openstaan. Meer dan ooit moeten we het samenspel van strategie en samenwerking aangaan. Back to basics betekent voor mij ‘jezelf zijn en je bedrijf van tijd tot tijd kritisch onder de loep nemen’. Zijn onze klanten nog steeds tevreden? Is ons personeel nog steeds gemotiveerd? Leveren we nog steeds kwaliteit en maatwerk? Kunnen we bereiken wat we voor ogen
hebben? Met andere woorden, zijn we in de kern van ons bedrijf nog steeds hetzelfde of moeten we hier en daar bijsturen? Mijn credo is: “Ga uit van je eigen kracht”. Blijf te allen tijde jezelf. Maak gebruik van je netwerken, want uit eigen ervaring kan ik zeggen dat netwerken loont. Maar je moet er wel wat voor doen, door zichtbaar te zijn en eigen initiatieven te ondernemen. Zichtbaar zijn voor de buitenwereld ben je door goed werk te leveren. Vroeger noemden we dit “met je tijd mee gaan”, nu heet het innoveren. Als onafhankelijk vlootmanager hebben we al bewezen dat we kwaliteit en expertise in huis hebben om onze marktpositie te consolideren. Dit heeft er mede toe geleid dat we in het laatste kwartaal
van 2012 onze vloot flink hebben uitgebreid met de komst van maar liefst vijf olie/chemicaliëntankers. De tankers zijn in volledig management gebracht en varen onder Nederlandse vlag met als thuishaven Delfzijl. Dit is goed voor de economie en het imago van het Nederlands Maritieme cluster. Ondanks de crisis heb ik vertrouwen in de toekomst en blijven we in Farmsum verder bouwen aan een nog mooiere toekomst. Bij MFG werken 52 mensen op kantoor en een internationale crew van ongeveer 1.000 zeevarenden is werkzaam op de 55 schepen die we in management hebben. Iedereen, van manager tot matroos, is zich ervan bewust dat loyaliteit, hard werken en trouw zijn aan onze kernwaardes loont.”
Jan Hageman van Dokkumer Vlaggen Centrale, Arnoud Olie van B+O Architectuur en Interieur BV en Karin Orsel van Management Facilities Group. Diana Monissen van De Friesland Zorgverzekeraar interviewde hen voorafgaand aan de conferentie: de video is terug te kijken op youtube.com/ vnoncwnoord. “Stuk voor stuk topondernemers die groots denken”, zo blikte Monissen terug. “Zij gaan voor hun kansen, werken samen en hebben innovatie hoog in het vaandel.” In deze tijd van economische tegenwind overleven alleen de bedrijven die een bijdrage leveren en toegevoegde waarde hebben, zo reageerde Wim Straver van M&G Group op de video. De maakindustrie is nog steeds een belangrijke motor voor onze economie en een aanjager van de export. Wat wel belangrijk is volgens Straver: “We moeten ons blijven verbeteren om onze voorsprong te behouden. We hebben meer mensen nodig die aan innovaties werken. Nergens anders ter wereld is het zo moeilijk om technische mensen te vinden. Zet een numerus fixus op overbodige opleidingen en nodig jongeren uit voor de technische sector.”
Jeroen Smit in gesprek met Diana Monissen van De Friesland Zorgverzekeraar
Noorderhuis Na de pauze op het zonovergoten terras van Lauswolt bleven de deelnemers buiten. Niet om te genieten van het mooie weer, maar om daadwerkelijk aan de
In groepen werken de deelnemers aan het Noorderhuis
6
NoordNieuws juli 2013
Wat betekent ‘Back to basics’ voor:
Arnoud Olie, B+O Architectuur en Interieur BV “We hopen dat de crisis nog een tijdje aanhoudt. Het doet meer met ons, dan wij ooit hebben gedacht waar het in het leven om gaat. Door de jaren heen zijn we te veel met de buitenkant in plaats van met de binnenkant bezig geweest. Nu worden we teruggeworpen op onszelf en gaan we terug naar de essentie, oftewel ‘back to basics’. Wat dat betreft heeft deze tijd ons veel opgeleverd. We realiseren meer en meer dat we door te investeren in relaties, samenwerking, gedegen onderwijs en onze woon- en leefomgeving verandering teweeg kunnen brengen. We redden het alleen door samen te werken. Als leiders van bedrijven en organisaties kunnen we nog veel meer de samenwerking opzoeken. Hierbij
moeten we meer met elkaar in debat, openheid creëren en bovenal duidelijk zijn. Als wij iets vinden, dan zeggen we dit vanuit onze oprechtheid. Dit wordt nu niet altijd gewaardeerd, maar hiermee komen we wel sneller tot de essentie. Alleen samen kunnen we het verschil maken en daardoor veel positieve dingen in beweging brengen. Om te kunnen samenwerken moeten we afscheid nemen van het ego. De buitenkant is niet belangrijk. Het gaat erom dat we authentiek, dienend en gefocust zijn. Dan gaan de dingen vanzelf en ontstaat er liefde voor hetgeen wat ons bezig houdt. Als er geen liefde of houden van is, dan zal er geen basis zijn voor de toekomst. Het zit in echtheid.
Investeren in de nieuwe generatie is van essentieel belang. Zij zijn de basis voor de toekomst. B+O is een echt werk- en leerbedrijf en we geven jonge mensen de gelegenheid om hun eigen talenten te ontdekken. Daarnaast willen wij het vakmanschap op een goede manier overbrengen, zodat de kennisoverdracht aan de nieuwe generatie maximaal is. We werken dan ook volgens de oude principes van leermeester en gezel. We merken dat deze manier van scholing ook nodig is, want opleidingen schieten vaak tekort. Het echte vakmanschap wordt niet meer aangeleerd en er is te weinig weerstand voor de studenten. Wij proberen hen de juiste kennis en vaardigheden mee te geven.”
Voor iedere sector werden verschillende kernwaarden en ideeën genoemd, maar wat overal naar voren kwam, was het belang om samen te werken en verbindingen te maken. Er zijn al veel bestaande bedrijven en initiatieven die goede aanzetten hebben gedaan, maar vaak gebeurt dat nog (te) kleinschalig en is er financiële spankracht nodig om ze verder te ontwikkelen. In de kleinschaligheid van regionale initiatieven en het MKB zagen veel groepen wel een duidelijke meerwaarde: daar worden de echte vernieuwingen gerealiseerd.
Harm Post (links) licht de ideeën van zijn groep toe aan dagvoorzitter Jeroen Smit slag te gaan. Op het gazon van Lauswolt stonden kruiwagens met bakstenen en bouwplaten klaar om gezamenlijk het Noorderhuis te bouwen. In lijn met de uitkomst van de platformbijeenkomsten van VNO-NCW Noord kent dit huis vier belangrijke pijlers: Energie, Water, Voedsel en Zorg. Vier sectoren waar het Noorden sterk in is en die dus centraal staan in de noordelijke investeringsagenda waar VNO-NCW Noord aan werkt.
Op het grasveld bouwden acht groepen van zo’n vijftien man aan deze pijlers. Verder was er een groep die de Marketing en Sales van het Noorden onder de loep nam en was de Citadelgroep verantwoordelijk voor de enabling, de onderlinge samenwerking en de verbanden tussen de sectoren. Iedere groep schreef uiteindelijk sleutelbegrippen voor de sector en namen van personen en organisaties die de kar moeten trekken op de bakstenen, die de basis voor het Noorderhuis vormden.
Met de verschillende projecten en ideeën, maar vooral ook met de ‘namen en rugnummers’ die genoemd werden, kan VNO-NCW Noord verder om de ketens binnen de sectoren in beeld te brengen. Door verbindingen te leggen tussen de verschillende topsectoren brengen we de noordelijke investeringsagenda weer een stap verder. Daarbij zien we een nadrukkelijke rol voor de maakindustrie. Dagvoorzitter Jeroen Smit vatte een en ander na afloop goed samen: “Het bedrijfsleven is aan zet. Het Noorden is sterk op vier gebieden die de wereld bezighouden: energie, water, voedsel en zorg. Het wordt tijd dat we hiervan
“Het Noorden is sterk op vier gebieden die de wereld bezighouden: energie, water, voedsel en zorg”
7
wakker liggen: wij laten onze wereld niet beter achter voor onze kinderen. We moeten wat meer als Jan Aalberts denken: moet het niet anders?
Ideeënrijkdom Na de bouw van het Noorderhuis werd de conferentie binnen voortgezet met een aperitief en een diner. Net als afgelopen jaar vatte Armand Schreurs
de dag op hilarische wijze samen met zijn poppenkast, waarna het woord aan cultuurhistoricus Herman Pleij was. Vanuit historisch perspectief duidde Pleij wat de kracht van ons land en onze regio is en in hoeverre het thema ‘Back to basics’ bij onze cultuur past. Op zeer humorvolle wijze hield hij een lofzang op de ‘botte Hollander’, zijn manier van zaken doen en zijn ‘doe maar gewoon,
dan doe je gek genoeg’ mentaliteit. Uiteindelijk leidde zijn betoog tot de stelling dat de kracht van Nederland schuilt in onze ideeënrijkdom, de kleinschaligheid van ons ondernemerschap en decentraal bestuur. Maar hij waarschuwde ook voor de gevaren die dit met zich meebrengt: kleinschaligheid kan er ook toe leiden dat je je opsluit in je eigen identiteit, wat leidt tot isolement en arrogantie. Het hele verhaal van Pleij vindt u verderop in deze editie.
Willem Lodewijk Conferentie 2014 De derde Willem Lodewijk Conferentie staat gepland op vrijdag 13 juni 2014. Noteer deze datum alvast in uw agenda. Graag gaan we dan weer met u in gesprek over de toekomst van NoordNederland. <
Kijk voor meer foto’s van de Willem Lodewijk Conferentie en de video met de noordelijke topondernemers op www.willemlodewijkconferentie.nl
Cultuurhistoricus Herman Pleij
Samen! Ik kijk terug op een zeer geslaagde Willem Lodewijk Conferentie. Een evenement dat we voor de tweede keer met veel plezier organiseerden met VNO-NCW Noord. Hiervoor mocht ik met drie topondernemers uit het Noorden in gesprek. Ondernemers werkzaam in de maakindustrie, het thema van deze conferentie. Het werden drie bijzondere gesprekken waarbij ik de camera die alles opnam al snel vergat. Drie gepassioneerde ondernemers die vol liefde vertellen over hun bedrijf en die alle drie aantonen dat er goede kansen zijn voor de maakindustrie in Noord-Nederland. Je moet dan wel blijven innoveren. Karin Orsel zei het heel duidelijk: “Als we niet blijven innoveren, kunnen we net zo goed ophouden”. Iets anders wat me goed bij is gebleven, is dat we elkaar veel meer moeten opzoeken in het Noorden en elkaar zaken gunnen. We moeten nog meer samen doen. Dat bleek ook heel duidelijk uit het interactieve middagdeel. In groepjes zijn we aan het werk gegaan om de sterkten en zwakten, kansen en bedreigingen te benoemen van het Noorden. In ieder groepje kwam het thema van
samen optrekken in de drie noordelijke provincies naar voren. Elkaar opzoeken en de bal op een goede manier toespelen. Bijvoorbeeld kijken naar de juiste opleidingen die nodig zijn en vervolgens manieren bedenken om onze toptalenten van die opleidingen vast te houden in het Noorden. In de zorg hebben we ook een uitdaging waar we elkaar voor nodig hebben. Hoe houden we de zorg in de toekomst toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit? Samen met de
zorgaanbieders te weten: ziekenhuizen, huisartsen, medisch specialisten en patiëntenverenigingen, zijn we daar op dit moment plannen voor aan het maken. U hoort daar nog meer over. Tot volgend jaar op de derde Willem Lodewijk Conferentie! Diana Monissen Voorzitter Raad van Bestuur De Friesland Zorgverzekeraar
8
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto: JAV Studio’s Assen
Hans de Jong: “Maak heldere keuzes en houd dat langjarig vol”
Bijdragen aan een duurzaam leven Hans de Jong, voorzitter van de directie van Philips Benelux, nam de zaal tijdens de Willem Lodewijk Conferentie mee in de Philips’ transformatie van het afgelopen decennium. Hij sprak over het belang van (grensoverschrijdende) samenwerking en het zoeken naar thema’s waarop je waarde toevoegt. De Jong: “Zonder focus red je het niet in de wereld van nu”.
9
“Philips heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In 2002 was consumentenelektronica nog 55% van onze omzet. In oktober van dit jaar zal dat nul procent zijn”
Actueel
Hans de Jong: “Philips kent u natuurlijk van tal van producten uit het heden en het verleden zoals de cassetterecorder, CD, spaarlampen en scheerapparaten. Inmiddels zijn we wereldwijd aanwezig en actief in meer dan honderd landen. Verbeteren van het leven van mensen heeft bij ons altijd centraal gestaan. Eind jaren ’90 is de vraag gesteld waar wij ons als concern op moesten concentreren. We hadden een lange periode van ongebreidelde groei achter ons en de vraag kwam naar voren op welke gebieden wij nog waarde konden creëren en toevoegen. Zonder focus red je het niet in de wereld van nu. Philips was destijds nog actief in consumer electronics, een steeds moeilijkere markt. Je moet enorm investeren en het is maar de vraag of dat terugverdiend kan worden. Als consistent geld verdienen moeilijk wordt, moet je switchen. Dat is lastig, maar wel noodzakelijk. Philips is gaan kijken naar de grote globale thema’s. Waar liggen onze mogelijkheden en wat zijn onze competenties? Wij willen een onderneming zijn op het gebied van gezondheid en welzijn. Dat strekt zich uit tot drie gebieden: zorg, verlichting en welzijn voor consumenten.
van nieuwe hartkleppen via de lies. Daarnaast investeren we in thuisoplossingen om zorg betaalbaar en patiëntvriendelijk te houden. Wat betreft verlichting is elektronisch de toekomst: LED, een revolutie in licht. Kwam in 2008 van onze omzet in licht nog zeven procent uit LED-lampen, in 2020 zal dit zo’n 75% zijn. Onze ambitie is om nummer één te blijven in verlichting. Tegenwoordig zijn wij in gesprek met steden over hun imago en veiligheid en de bijdrage die wij als Philips kunnen leveren. Om het mogelijk te maken voor steden om LED-verlichting aan te schaffen, kijken we vooral naar nieuwe manieren van financieren en inname van verouderde producten. Dat brengt mij bij het thema circulaire economie en schaarste aan grondstoffen. Grondstoffen worden het volgende grote issue: daar moeten we onafhankelijk van worden. Dat klinkt nu nog vreselijk ingewikkeld, maar het moet wel die kant op. De stijgende kosten dwingen ons om te groeien: kostenbesparing houdt een keer op.
Waarom denken wij dat dit belangrijke thema’s zijn? Op dit moment zijn er in 900 miljoen mensen boven de zestig jaar. Naar schatting is dat aantal in 2050 ongeveer 2,4 miljard. Ongeveer de helft daarvan zal een chronische ziekte hebben. Wij zien kansen om op dat vlak een bijdrage te leveren en die problematiek beheersbaar en betaalbaar te houden.
Richt je daarom op de grote thema’s zorg, water, voedsel en energie. We moeten bestaande blokkades doorbreken en veel meer regio-, provincie- en grensoverschrijdend samenwerken. Het gaat voor onze toekomst niet alleen om technologie, maar ook om hoe we die in nieuwe businessmodellen kunnen inzetten en hoe we dat in Nederland vormgeven.
Als we kijken naar de energiewereld, dan kan Philips veel betekenen om energie te besparen. 20% van alle opgewekte elektriciteit wordt gebruikt voor licht. Als we volledig overschakelen op LED-lampen, halveren we het elektriciteitsgebruik. Welzijn van mensen biedt in onze ogen ook grote kansen. In de westerse wereld leven we steeds ongezonder en de opkomende markten in China en India leveren een grote vraag op. Dit zijn dus de drie gebieden waarin Philips een bijdrage wil leveren als het gaat om duurzaam leven.
Vraag je af hoe de toekomst eruit ziet en redeneer dan terug naar het nu. Ook Brainport is zo ontstaan, vanuit de vraag waar de wereld behoefte aan heeft en waar wij oplossingen kunnen leveren. En dat in nauwe samenwerking met de overheid, universiteiten en kennisinstellingen. Zo’n gebied trekt zich van grenzen niets aan. Bedrijven werken waar de beste competenties voorhanden zijn.
Philips heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In 2002 was consumentenelektronica nog 55% van onze omzet. In oktober van dit jaar zal dat nul procent zijn. Gezondheidszorg is de afgelopen tien jaar gegroeid van 8% naar 40%, licht van 13% naar 34%. Daarbij zetten we in op innovatie op verschillende fronten. Het bedrag dat wij aan innovatie besteden is inmiddels gegroeid naar 1,8 miljard euro, met gezondheidszorg als een van de grootste gebieden. Vroegen maakten we beelden voor diagnostiek, tegenwoordig gebruiken we beelden om te opereren zonder te snijden. Bijvoorbeeld voor het plaatsen
Grenzen zijn dus niet relevant meer en daarom is mijn advies om als regio een breed gebied te benoemen waarmee provincies, steden en het bedrijfsleven aan de gang gaan. Focus op één of meerdere thema’s. Maak heldere keuzes en houd dat langjarig vol. Neem als voorbeeld de Deltawerken, een plan dat vele Kabinetten is meegegaan. Zo moeten we ook denken voor de grote problemen waar we nu voor staan. Laten we denken in bijvoorbeeld een Deltaplan Zorg of een Deltaplan Circulaire economie. Laten we niet het thema ter discussie stellen, maar de vraag beantwoorden hoe we met elkaar het probleem kunnen oplossen.” <
10
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto: JAV Studio’s Assen
De kracht van concurrerende kleinschaligheid Pleij sloot tijdens het diner de Willem Lodewijk Conferentie inhoudelijk af met zijn visie op het thema Back to basics. Waarin schuilt de kracht van ons land en van onze regio’s? Waarom zitten we nog steeds in een crisis en hoe komen we daar uit? Pleij: “Onze ideeënrijkdom verklaart waarom dit betrekkelijk kleine land al eeuwenlang zoveel op tafel legt in de wereld.” Een pleidooi voor meer kleinschaligheid.
“Het mobiliseren van onze rijke ideeëncultuur dreigt de laatste jaren in het gedrang te komen. Vooral daardoor gaat het nu in Nederland slechter dan nodig is en verwacht werd”
Herman Pleij: “Nederland behoort al eeuwen tot de gelukkigste samenlevingen ter wereld. Dat komt door de ervaring van een sterk vrijheidsgevoel. Hier bestaan ruime mogelijkheden tot zelfontwikkeling – je kunt als je dat wilt je talenten tot de bodem leegschrapen. Die ontplooiingskansen gaan gepaard met een even brede welvaart, gestut door de peilers van kleinschaligheid en decentralisme. Hiërarchische structuren en leiders zijn weinig populair, tenzij de topfunctionarissen zich uitputten in gewoonheidexercities: wat ik doe kunnen jullie ook en waarschijnlijk nog beter – laat maar zien. Sinds de Middeleeuwen leven we primair van internationale handel. Daardoor heeft zich een koopmansethiek ontwikkeld, die in hoge mate ons gedrag stuurt. Favoriete zelfbeelden als tolerant en gedoogzaam zijn geboren uit de handel, maar blijken ook in breder verband aantrekkelijk. Traditioneel is hier meer mogelijk dan elders, want noodgedwongen hebben we leren marchanderen, dat wil zeggen een midden vinden, inschikken, een compromis bereiken – anders is er geen handel. Besluiten doen we collegiaal: met z’n allen rond de tafel, waarbij de baas fungeert als gespreksleider. Dat biedt op elk niveau een platform voor opiniering, waardoor er tegelijkertijd een enorme ideeënrijkdom gegenereerd wordt. Dat laatste krijgt in Nederland te weinig aandacht als centrale aanjager van dat hoge welbevinden. Veel mensen hebben veel meningen over veel zaken en wensen die ook luidruchtig te uiten. En vinden ze te weinig gehoor, dan richten ze een vereniging op om ook langs die weg constitutioneel aan de weg te timmeren – geen samenleving kent een grotere verenigingsdichtheid dan de Nederlandse. Onze ideeënrijkdom verklaart waarom dit betrekkelijk kleine land al eeuwenlang zoveel op tafel legt in de
wereld: kunsten, wetenschappen, economie, watertechnologie, sport, Nobelprijswinnaars. Hier blijft iedereen meedoen, in meer hiërarchisch geordende samenlevingen is de top smal en zijn er veel afvallers, die zich terugtrekken op regionaal niveau. Het mobiliseren van onze rijke ideeëncultuur dreigt de laatste jaren echter in het gedrang te komen. Vooral daardoor gaat het nu in Nederland slechter dan nodig is en verwacht werd. Nog maar enkele jaren geleden voelden we ons beter voorbereid op de crisis dan andere landen. Met de kredietwaardigheid kon niets gebeuren, de licht aan te passen verzorgingsstaat zou als een huis blijven staan en de werkloosheid bleef op een laag peil. Maar dat pakte anders uit. We lopen nu achter in weerbaarheid en blijken niet mee te lopen met het voorzichtige herstel bij onze belangrijkste handelspartner Duitsland. De oorzaken daarvan moeten vooral gezocht worden in de schaalvergrotingen waartoe de successen in onze corebusiness – internationale handel – verleiden. Multinationals en grootschalige vermarkting van nutsbedrijven lijken de toekomst te hebben in de wereld, en daar moesten we natuurlijk ook aan meedoen. Maar daarin ligt niet de kracht van Nederland. Het essentiële contact met de werkvloer en het benutten van ervaringsdeskundigheid zijn overwoekerd door een afgekeken managementcultuur, die in grootschaligheid alle heil zoekt en in de top vervreemd is geraakt van de eigenlijke producten en prestaties, die van bewuste ondernemingen en instellingen verwacht worden. Voortdurend en zelfs in toenemende mate gaat het mis bij grote projecten en samengeklonterde bedrijven: ziekenhuizen, zorginstellingen in het algemeen, woningcorporaties, universiteiten, hogescholen en zelfs de vakbond. De managers zijn bezig met handige deals,
Actueel
Cultuurhistoricus Herman
11
Herman Pleij: “De kracht van dit land ligt in de individuele slimheid van velen, concurrerende kleinschaligheid en het inzetten van ervaringsdeskundigheid” nog meer schaalvergroting, speculeren op de beurs en stroomlijning van de bedrijfsvoering, ongeacht de aard van de onderneming. Terwijl het primair om genezen hoort te gaan, fatsoenlijk wonen, wetenschappelijk onderzoek, onderwijzen en het behartigen van concrete werknemersbelangen. En dat lukt het best door intensief contact met de werkvloer. Zeker in het relatief horizontale en ideeënrijke Nederland. Het stuitendste voorbeeld van hoe het grootscheeps mis kan gaan, is meteen het meest recente: Fyra, prestigeproject van de NS, nu het ultieme embleem van wat er allemaal fout loopt als management en werkvloer niet meer met elkaar communiceren. Al vanaf 2005 (!) waarschuwen ingenieurs dat men aan de top met een ogenschijnlijk voordelige deal bezig is, die op allerlei gronden ten sterkste afgeraden moet worden. Maar de bestuurders hielden zich doof, want zulke technici hebben immers geen verstand van financiering en het tegen elkaar uitspelen van internationale treinbouwers.
De kracht van dit land ligt in de individuele slimheid van velen, concurrerende kleinschaligheid en het inzetten van ervaringsdeskundigheid. Daarbij dient er wel meer aandacht ontwikkeld te worden voor de tol die men daarvoor moet betalen: regelzucht, een zekere traagheid van bestuur, ontlopen van verantwoordelijkheid en ook herhaaldelijk problemen met coördinatie. Zulke nadelen moeten zoveel mogelijk beperkt worden, maar behoren verder tot de onvermijdelijke ballast bij de effectuering van een veel groter goed. De belangstelling dient vooral uit te gaan naar de risico’s van nationale en gewestelijke identiteitsculturen. Hier in het Noorden zijn die vooral in Friesland erg sterk. Op zichzelf is daar niets mis mee. Antwoorden op de vraag naar de groei van de eigen identiteit en de invloed van de directe omgeving daarop wijzen de weg naar nieuwe houvasten en leren bovendien relativeren. Ook wordt een groepssolidariteit bevorderd die de grondslag vormt van sociale zorg. Maar er zijn ook nadelen. Cultivering van een eigen identiteit verleidt tot de ontwik-
keling van superioriteitsgevoelens, het buitensluiten van anderen en zelfgenoegzaam isolement. Hoe is het mogelijk, dat Friesland zich Thialf in Heerenveen uit handen laat nemen? Dat moet in de hand gewerkt zijn door een gevaarlijk triomfalisme als het om schaatsen gaat. Die sport is als het ware uitgevonden in Friesland en gesublimeerd in de Elfstedentocht – daar hoef je je verder dus niet meer voor in te spannen. Het is niet toevallig, dat uitgerekend een nieuwe provincie als Flevoland met een modern schaatsconcept aan de haal is gegaan: daar heeft men geen last van zo’n drukkend verleden. De kracht van het Noorden ligt in kleinschaligheid, direct contact met land en water, sterk decentraal bestuur, nuchtere pragmatiek en onovertroffen (boeren) slimheid. Dat zijn de toegespitste kernwoorden die de Nederlandse welvaart al meer dan vijf eeuwen overeind houden. ‘Back to the basics’ dus – moet kunnen…” <
12
NoordNieuws juli 2013
Foto’s: JAV Studio’s Assen
Willem Lodewijk Conferentie VNO-NCW Noord en De Friesland Zorgverzekeraar kijken terug op een meer dan geslaagde tweede Willem Lodewijk Conferentie. Onder de noemer Back to basics werden we op Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag geïnspireerd door Hans de Jong van Philips Benelux en Jan Aalberts van Aalberts Industries over het belang van de maakindustrie voor onze economie. Daarnaast gingen de deelnemers ook zelf aan de slag met de noordelijke investeringsagenda en sprak cultuurhistoricus Herman Pleij over onze volksaard en welke invloed deze heeft op ons ondernemerschap. Hierbij de bijeenkomst in beeld. Voor meer foto’s: zie www.willemlodewijkconferentie.nl
13
2013 in beeld
14
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
De missie van Jan-Peter Cruiming Jan-Peter Cruiming richtte dertien jaar geleden Nationale Vacaturebank.nl op om de arbeidsmarkt transparanter te maken. Nadat hij het bedrijf verkocht en vervolgens haar leidende positie zag verliezen, herhaalde hij in 2012 met banenwebsite Jobbird.com zijn kunststukje: binnen een jaar was hij weer
Je zult in deze tijd maar op zoek zijn naar werk. Los van het feit dat het vervelend is om werkloos te zijn en de banen momenteel niet voor het op oprapen liggen, is er nog een groot praktisch probleem: waar begin je met zoeken? Het digitale vacaturelandschap is sterk versnipperd, er zijn tientallen vacaturewebsites om in de gaten te houden. En dan zijn er ook nog grote bedrijven als Philips, Shell en Unilever die hun eigen websites met vacatures hebben.
Gebrek aan transparantie Jan-Peter Cruiming (48) vertelt er vol passie over in zijn kantoor in het centrum van Groningen. Al voor de eeuwwisseling was het gebrek aan transparantie op de arbeidsmarkt hem een doorn in het oog. Omdat toen het probleem was dat veel advertenties nog in de krant stonden en niet online, richtte hij Nationale Vacaturebank.nl op. “Er was behoefte aan een nationale database voor vacatures, zowel vanuit het perspectief van de werkgever als de werkzoekende”, zegt Cruiming. “Binnen een jaar waren we marktleider en verantwoordelijk voor duizenden plaatsingen per maand.” Juist de concrete resultaten die Nationale Vacaturebank.nl boekte, gaven Cruiming veel voldoening. “Ik zie het ook echt als mijn missie om de arbeidsmarkt transparanter te maken. Het is niet mijn doel om zo veel mogelijk geld te verdienen, het enige waar het om draait is een gezondere arbeidsmarkt”, aldus Cruiming. De missie van Cruiming - transparantie op de arbeidsmarkt en alle vacatures in een online database – leek in 2004 voltooid. Cruiming: “De uitdaging was eraf. Nationale Vacaturebank.nl draaide goed, het hoefde alleen maar aangestuurd te worden.”
Omdat hij niet in een managende rol wilde belanden, besloot Cruiming het bedrijf te verkopen aan VNU, een grote uitgever en mediabedrijf.
Tot zijn verdriet zag hij het door hem opgebouwde instituut langzaam afbrokkelen. “Ik had het gevoel dat het bij hen in goede handen was. Mijn gedachte was: als ik zoiets kan neerzetten, moeten zij het toch op zijn minst kunnen beheren en in stand houden.” Het tegendeel bleek waar: inmiddels is het dagelijkse aantal vacatures gedaald van 70.000 naar ongeveer 10.000. Doordat de positie van Nationale Vacaturebank.nl afzwakte, grepen andere partijen hun kans, met als gevolg dat het aantal vacaturesites de afgelopen jaren is geëxplodeerd.
VNO-NCW Noord Summer School Benieuwd naar het hele verhaal en de visie van Jan-Peter Cruiming? Samen met drie andere succesvolle ondernemers en leiders uit verschillende sectoren neemt hij u tijdens de VNO-NCW Noord Summer School mee in zijn belevingswereld.
Over de Summer School In deze langdurige tijd van economische tegenwind en veranderende omstandigheden worden veel bedrijven gedwongen om in de spiegel te kijken. Doen we nog de goede dingen en doen we de dingen goed? Werken we efficiënt genoeg? Het economische tij is hectisch, waardoor bedrijven moeten bezuinigen en snijden in de onkosten om de continuïteit van het bedrijf te garanderen.
praktijk
marktleider. Nu wil hij de grens over. Zijn sleutel tot succes? Passie.
15
Jan-Peter Cruiming: “Je moet het altijd beter willen doen dan je concurrenttie”
Nieuw instituut “Inmiddels zijn er in Nederland zo’n duizend vacaturesites”, weet Cruiming. “En als je daar de websites van partijen als Philips, Shell en Unilever bij optelt, dan zijn er bijna 10.000 websites in Nederland waar je vacatures kunt vinden. Deze versnippering was voor mij de trigger om opnieuw een instituut neer te zetten zoals destijds met Nationale Vacaturebank.nl.” Zo gezegd, zo gedaan. Nog maar anderhalf jaar geleden begon Cruiming met zijn nieuwe vacaturesite: Jobbird.com. Het doel: orde scheppen in het digitale vacaturelandschap. En wederom met succes: net als dertien jaar geleden is hij ook nu binnen een jaar marktleider. Inmiddels is Jobbird.com vier keer zo groot als
Tijdens de VNO-NCW Noord Summer School bespreken we deze thematiek en de vraag hoe hiermee om te gaan aan de hand van vier ondernemers en leiders die hun sporen op dit vlak al verdiend hebben. Naast Cruiming zijn dit:
Nationale Vacaturebank.nl. Het aantal bedrijven dat gebruik maakt van zijn vacaturesite ligt ruim boven de tienduizend. De geschiedenis herhaalt zich dus en de vraag is wat de sleutel tot Cruimings succes is. Zijn antwoord is helder: passie. “Mijn doel is niet om zo veel mogelijk geld te verdienen, maar om de arbeidsmarkt transparant te maken. Om dit te bereiken wil ik de grootste en de beste zijn met Jobbird.com.”
Zeshonderd namen De passie van Cruiming om dit te bereiken, klinkt door in zijn verhaal over hoe hij Jobbird.com zo snel naar de top heeft gebracht. Zo vertelt hij bijvoorbeeld over het bedenken van
gereedstelling van zo’n 3.000 mannen en vrouwen voor missies in binnen- en buitenland. In deze rol heeft hij te maken met bezuinigingen binnen Defensie en is hij vooral ook werkgever. Hoe leidt Defensie de organisatie door de huidige ‘bezuinigingsstorm’?
Christien Lycklama à Nijeholt Lycklama à Nijeholt is samen met haar echtgenoot Tjitze Hoekstra directeur-eigenaar van Hoekstra BV Kwaliteit in Logistiek. Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in de distributie van kwetsbare goederen in de Benelux. Het succes van vele familiebedrijven in het MKB is volgens Lycklama à Nijeholt sterk gekoppeld aan het vermogen om zich snel aan te passen aan wijzigende marktomstandigheden.
Albert-Jan Postma Postma is algemeen directeur van Freia, actief op het vlak van opleidingen en trainingen. Zijn motto: Een goede stuurman zeilt bij elke wind. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Iets moeten afbreken wat met veel zorg is opgebouwd is nooit leuk. Teruggeworpen worden in de tijd evenmin. Toch heeft elke bedrijfstak haar eigen dynamiek en daarmee ook haar eigen kansen.
Hans van der Louw Van der Louw is Commandant van de 43 Gemechaniseerde Brigade. Vanuit Havelte geeft hij als generaal leiding aan de
Meer weten of aanmelden voor de VNO-NCW Noord Summer School? Kijk op www.vno-ncwnoord.nl/activiteiten/ summerschool
»
Koninklijke Van Gorcum Drukker++
Wij brengen uw bedrijf tot bloei! Interesse? Bel of mail Maico Brandhorst of Frans Wening van Raan: 0592 379 555
[email protected] [email protected]
005-1 2
Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] 0592 37 95 55 [f] 0592 37 20 64 [e]
[email protected] [i] www.vangorcum.nl
“Mijn doel is niet om zo veel mogelijk geld te verdienen, maar om de arbeidsmarkt transparant te maken”
een goede naam. “De naam moest kort en krachtig zijn, tot de verbeelding spreken en ook een beetje funny zijn. Op een gegeven moment had ik een lijst met zo’n zeshonderd namen, waarvan ik in veel gevallen de URL’s ook al had vastgelegd.” Uiteindelijk werd het dus Jobbird.com en de eerlijkheid gebied te zeggen: wie herkent het vogeltje in het logo inmiddels niet? Cruiming: “Dat hoor ik heel vaak als mensen hier door de straat fietsen: hé, Jobbird. In een jaar tijd hadden we al 80% naamsbekendheid.” Omdat Cruiming altijd een uitdaging nodig heeft en het bedrijf niet alleen maar draaiende wil houden, rijst de vraag of zijn missie wederom volbracht is. Cruiming: “Integendeel. Niet voor niets staat er .com achter de naam. De uitdaging voor 2013 is om internationaal te gaan.” Het idee van Cruiming is om te beginnen met vacatures aanbieden van Nederlandse bedrijven met vestigingen in het buitenland. “De arbeidsmarkt wordt steeds internationaler”, zegt Cruiming. “Grote bedrijven in Nederland zoeken over de grens naar personeel, voor hun vestigingen in Nederland maar ook in het buitenland.”
Olievlek Cruiming kopieert zijn aanpak, al gaat hij geen grote mediacampagnes in het buitenland opzetten. “Het moet zich als een olievlek gaan uitbreiden”, legt Cruiming uit. “Wij werken volgens het freemium principe met user generated content. Oftewel: iedereen mag gratis een CV of vacature plaatsen, maar als je deze extra onder de aandacht wilt brengen kost dat geld. Zoals dat hier in Nederland aanslaat, hoop ik dat dat ook gaat werken in landen als Spanje en Australië.” Dit alles wil Cruiming blijven doen met zijn relatief kleine team van zo’n tien man; een manager is hij immers niet. Wat de succesfactor van zijn ondernemingen is? “Je moet het altijd beter willen doen dan je concurrentie. Dit heb ik geleerd in de hotelwereld. Nergens gaat het perfect, maar als je streeft naar kwaliteit en service en het daarin beter doet dan je collega’s, dan onthouden mensen dat. Die kwaliteit moet voortkomen uit passie voor wat je doet.” <
COLUMN
17
Leve de technische studies Als de Willem Lodewijk Conferentie één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat de maakindustrie binnen Noord-Nederland een cruciale rol vervult. Vriend en vijand waren het er over eens dat de maakindustrie een belangrijke motor is van onze economie en dat we er alles aan moeten doen om dat zo te houden of liever nog te versterken. Als je in de toekomst dezelfde rol wilt blijven vervullen, moet je iedere kans grijpen die voorbijkomt, zo luidde de boodschap van Jan Aalberts. Net als Hans de Jong van Philips Benelux gaf hij mooie praktijkvoorbeelden waaruit bleek dat een groot aanpassingsvermogen belangrijk is om het moordende tempo van veranderingen bij te kunnen benen. Waar je vandaag nog de kost mee verdient, kom je morgen niet meer van rond. Daarom moet je je continu afvragen: kan het ook anders/ slimmer/ beter of goedkoper? Dit advies van Aalberts heeft Philips de afgelopen tien jaar in de praktijk gebracht. Philips’ transformatie zoals De Jong die schetste, is zeer indrukwekkend en laat zien dat je onorthodoxe methoden niet moet schuwen om voorop te blijven lopen. Door rigoureus het roer om te gooien en volop in te zetten op innovatie is Philips nog steeds een toonaangevende wereldspeler op het vlak van zorg, energie en welzijn. Deze boodschap van Aalberts en Philips is op ieder bedrijf van toepassing. Het bedrijfsleven is ‘in the lead’ om ervoor te zorgen dat de regio aansluiting houdt bij de globale ontwikkelingen en voorop blijft lopen. Daarbij is het van belang dat de overheid zich realiseert in welke dynamische omgeving bedrijven tegenwoordig opereren. Zij heeft als taak om de randvoorwaarden op orde te houden en op het vlak van enabling het tempo van het bedrijfsleven bij te houden. Waar dit bijvoorbeeld achter blijft, is de beschikbaarheid van technisch personeel. Al jaren is dit een probleem voor het bedrijfsleven en het is hoog tijd dat eindelijk eens lef wordt getoond en meters worden gemaakt. Toon ambitie door het aantal technisch geschoolde mensen binnen een paar jaar te willen verdubbelen (zowel op MBO-, HBO- als WO-niveau) en durf onconventionele maatregelen te nemen om dit te realiseren. Maak technische opleidingen aantrekkelijker door het collegegeld te verlagen, schep gunstige studiefinancieringscondities voor techniekstudenten en zet een numerus fixus op opleidingen waarmee geen brood te verdienen is. Dit is voor studenten zowel voordelig op de korte termijn (lagere studiekosten) als op de lange termijn (meer kans op een baan). Het bedrijfsleven, zeker ook in het Noorden, schreeuwt om meer technisch personeel: zonder hen kunnen we het moordende internationale tempo niet bijhouden. Lambert Zwiers Directeur VNO-NCW Noord
18
NoordNieuws juli 2013
Noordnieuws in 't kort Eric Jansen winnaar De Hak 2013 Eric Jansen, directeur Kamer van Koophandel Noord-Nederland, heeft De Hak 2013 gewonnen. De prijs is gestemd voor diegene die de positie van de vrouw en diversiteit belangrijk vindt en versterkt. In het juryrapport wordt Eric Jansen geroemd om zijn bewustzijn bij het aantrekken / aanstellen van vrouwen binnen zijn organisatie.
event was ‘Zakenvrouwen en –mannen met pit’. Jansen kreeg de bokaal uitgereikt door de winnares van 2012: Jojo Bottema, directeur Facilitair Bedrijf Rijksuniversiteit Groningen.
Eind mei vond in Congrescentrum Hanze Plaza de tweede editie van het zaken
Het delen van kennis doet Jansen binnen zijn “arbeidzame leven” alom – binnen zijn eigen organisatie, maar ook daarbuiten. De nieuwjaarsbijeenkomst in januari van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland is een mooi voorbeeld. Eric Jansen heeft het commentaar van een aantal vrouwelijke ondernemers op de bijeenkomst in 2012 (‘wat een zwarte pakken, waar zijn de vrouwen’) serieus genomen. Afstemming met die vrouwelijke ondernemers heeft geleid tot de bijeenkomst van dit jaar. Een programma met twee vrouwelijke sprekers, jong talent en een vrouwelijke dagvoorzitter. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst heeft Jansen lef getoond en plenair benoemd hier bewust voor gekozen te hebben.
evenement She-Vent plaats, waar de prijs aan gekoppeld is. Thema van het
Aandacht voor laaggeletterdheid op de werkvloer Het Alfa-college heeft vorige maand samen met VNO-NCW Noord en de Stichting Lezen en Schrijven een masterclass gehouden over laaggeletterdheid op de werkvloer. Een gezelschap van met name personeelsadviseurs liet zich informeren over hoe laaggeletterdheid onder werkenden is te signaleren en wat eraan te doen is. Laaggeletterdheid op de werkvloer is het thema van de campagne ‘Beter lezen + Beter schrijven = Pure winst’. In deze campagne werken het Alfa-college, VNONCW Noord, de Gemeente Groningen en Stichting Lezen en Schrijven samen om werkenden te stimuleren hun laaggeletterdheid aan te pakken.
Regina van Wattum-Velner won in 2010 de Alfabetiseringsprijs met het scholingsbeleid bij Philips Drachten. Tijdens de masterclass schetste zij de werkwijze van destijds: “Bij Philips Drachten hebben we een overkoepelende benadering gekozen, gericht op inzetbaarheid van
mensen. Ons doel was ‘de juiste medewerker op de juiste plaats’: iedereen doet werk dat past bij zijn of haar niveau en waarin groeimogelijkheden zijn. Hiervoor hebben we onder andere een scholingstraject gehouden waarbij medewerkers bijvoorbeeld hun computervaardigheden én taalvaardigheden vergrootten. Dergelijke scholingstrajecten hebben een geweldig effect op het zelfvertrouwen van de medewerkers. Dat is moeilijk in cijfers uit te drukken, maar op de werkvloer wel heel duidelijk merkbaar.”
In Nederland zijn 1,1 miljoen mensen van de potentiële beroepsbevolking laaggeletterd. Van die groep is 69% van autochtone afkomst en spreekt Nederlands als eerste taal. Ruim 50% van de laaggeletterden heeft een baan. Zij kunnen bijvoorbeeld geen personeelsblad, werkrooster of bestelformulier lezen. Bedrijven kunnen veiligheidsrisico’s lopen wanneer werknemers de veiligheidsinstructies niet kunnen lezen. Lambert Zwiers (VNO-NCW Noord) en Ton Schroors (wethouder Groningen) tekenen het actieplan
19
SNN stelt miljoenen beschikbaar voor innovatie in het Noorden
noordnieuws in 't kort
Vanaf 1 juni heeft het SNN bijna 20 miljoen euro beschikbaar gesteld voor innovatieve projecten in Noord-Nederland. Inmiddels is bij het SNN het loket open voor de twee subsidieverordeningen ‘NIOF 2013’ en ‘Tender 2013’. Bedrijven uit Drenthe, Fryslân en Groningen kunnen dan weer subsidieaanvragen indienen. Hiermee geven de drie noordelijke provincies gezamenlijk een boost aan de noordelijke economie. NIOF 2013 De Noordelijke Innovatie Ondersteunings faciliteit, beter bekend als de NIOF, is de meest succesvolle subsidieregeling van het SNN voor het MKB. Met deze regeling wil het SNN ondernemers in de noordelijke provincies helpen om innovatieve projecten uit te voeren, afzet en omzet te vergroten, de bedrijfsvoering te verbeteren en de inzetbaarheid van werknemers te vergroten. Voor dergelijke projecten hebben de bedrijven vaak externe
deskundigheid nodig en dat is duur. Met NIOF-subsidie worden die kosten met 50% verminderd. De laatste jaren ontvangt de NIOF meer dan 1000 aanvragen per jaar van individuele ondernemers. Door het succes van de NIOF wordt hier in 2013 weer vervolg aan gegeven en is een budget van ruim 9 miljoen euro beschikbaar. Tender 2013 Er is 10 miljoen euro beschikbaar gesteld voor samenwerkingsprojecten die zich
richten op de noordelijke speerpunten watertechnologie, energie, Healthy Ageing, agribusiness en sensortechnologie. In de vorm van een tender wordt hier door het SNN invulling aan gegeven. Dit betekent dat de beste projecten een subsidie van maximaal 30% krijgen. De projecten worden vooral beoordeeld op innovativiteit en wijze van samenwerken. Belangrijk hierbij is dat ook de eigen ureninzet voor subsidie in aanmerking komt.
Nieuw: Interim Managers per opbod Op www.interimmanagerveiling.nl kunt u sinds begin juni interim managers vinden en zelf het uurtarief bepalen door op de managers te bieden. Deze online veilingsite op het vlak van werving en selectie van interim personeel is opgezet door de NCP Groep uit Zwolle. Met een ferme klap met een veilinghamer heeft wethouder en locoburgemeester van Zwolle René de Heer de veiling officieel geopend. Bedenker en initiatiefnemer van het nieuwe online bedrijf is Marcel Tillema, algemeen directeur van
InterimManagerVeiling.nl en NCP Groep. “De arbeidsmarkt flexibiliseert en het zoeken naar kandidaten verandert. Traditionele bureaus zijn grondig, maar hebben lange procedures. Nieuwkomers zijn snel, maar werken vaak agressief. De online vacaturesites bieden het online gemak, maar hebben vaak grote hoeveelheden CV’s. Met InterimManagerVeiling. nl combineren we alle voordelen van be-
Hans Haerkens is de nieuwe directeur Sensor Universe. Haerkens heeft jarenlang bij VNONCW gewerkt, eerst als directeur van VNO-NCW Noord en later bij VNO-NCW in Den Haag. De Raad van Toezicht verwacht met de keuze voor Haerkens in de komende periode een nieuwe impuls aan Sensor Universe te geven en dankt Maurice Tax voor zijn inzet in de afgelopen periode. Tax heeft naast zijn werkzaamheden als business developer de afgelopen maanden de functie van plaatsvervangend directeur bij Sensor Universe bekleed.
PERSONALIA
Karin Orsel is benoemd tot vicevoorzitter van de International Chamber of Shipping (ICS), ‘s werelds belangrijkste scheepvaartorganisatie. ICS vertegenwoordigt meer dan 80% van de mondiale koopvaardijvloot. Orsel, directeur van Management Facilities Group in Farmsum, werd benoemd tijdens de jaarlijkse ledenvergadering in Oslo. De ICS houdt zich bezig met alle juridische aspecten, wet- en regelgeving en veiligheidsaspecten binnen de scheepvaart. Orsel bekleedt meerdere topfuncties in de maritieme wereld. Zo is ze bestuurslid van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR). Belangrijke redenen om Orsel te benoemen zijn haar kennis op het vakgebied van de zeescheepvaartbranche en haar intensieve en gewaardeerde betrokkenheid bij verschillende andere maritieme associaties.
staande werving- en selectieprocedures, zonder de nadelen. We bieden maximaal tien kandidaten aan per categorie en iedere kandidaat is geselecteerd en getest door professionals van de NCP Groep. Ze zijn allemaal per direct beschikbaar.” “De klant bepaalt zelf het tarief door te bieden op de door hem geselecteerde kandidaat. Op die manier komt er een reële prijs uit. Gebruiksgemak, overzicht, snelheid en kwaliteit tegen een uitstekende prijs, dat is InterimManagerVeiling.nl”, aldus Tillema. De verschillende functiecategorieën op de site zijn: HRM, Financieel, Marketing/ Communicatie, Bestuur/Directie en Productie/Logistiek.
20
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto: JAV Studio’s, Assen
Henk Matthijsse, wethouder Assen, over de FlorijnAs:
“Voor de prijs van een badkamer
Henk Matthijsse: “Ik zal er alles aan doen om de kansen voor lokale ondernemers zo groot mogelijk te maken”
Met het FlorijnAs programma werkt Assen de komende jaren aan de bereikbaarheid van de stad. Binnen het Regio Specifiek Pakket (gelden voor het afblazen van de Zuiderzeelijn) is het een van de grootste investeringen in de noordelijke infrastructuur. Verantwoordelijk VVD-wethouder Henk Matthijsse: “FlorijnAs is een lot uit de loterij met de inwoners van Assen als winnaars”. Wethouder Henk Matthijsse: “FlorijnAs is de verzamelnaam voor een groot aantal bereikbaarheids- en gebiedsontwikkelingsprojecten in Assen. De bereikbaarheidsprojecten worden grotendeels gefinancierd door het Rijk met gelden vanuit het Regio Specifiek Pakket. Hierbij gaat het om het weer bevaarbaar maken van het kanaal, een beter bereikbare binnenstad en stationsgebied, een fly-over
van de A28 naar de N33, nieuwe op- en afritten bij Assen Zuid en een evenementenstation in Assen Zuid. Het geld is geoormerkt en uitsluitend te gebruiken om de bereikbaarheid van Assen te verbeteren. Zouden we er mee stoppen, dan moet het geld terug naar het Rijk. Dat moeten we natuurlijk niet willen. Daarom probeer ik iedereen duidelijk te maken: het project is een lot uit de loterij met de inwoners van Assen als winnaars. Natuurlijk moeten we zelf ook een bijdrage leveren aan de projecten, maar dat bedrag staat in geen verhouding tot de 190 miljoen euro van het Rijk. Voor de prijs van een badkamer krijgen we een hele villa. Een goede infrastructuur is van belang voor een bloeiende binnenstad en voor
21
krijgen we een hele villa”
ACTUEEL
het bedrijfsleven. Daarnaast zorgt de FlorijnAs voor ontwikkeling op het gebied van natuur, recreatie, wonen en werken. Daar dragen ook de bereikbaarheidsprojecten aan mee. Kijk bijvoorbeeld naar het weer bevaarbaar maken van het kanaal. De investeringen hierin hebben vooral impact op de omgeving, zorgen voor meer toerisme en hebben een positieve invloed op de vastgoedwaarde van de panden langs het kanaal. Zonder vernieuwing loop je achteruit. Uit verschillende studies blijkt dat Assen de komende jaren zal groeien, vooral binnen de stadsgrenzen. Een ijzeren wet is: programma volgt infrastructuur. Daar waar de bereikbaarheid verbetert, ontstaat levendigheid. Omdat we dat vooral rondom onze binnenstad willen, is een goede doorstroming over de stadsboulevard, die dwars door de stad loopt, cruciaal. Het grootste knelpunt zit nu nog rondom het stationsplein. Dat wordt opgelost met een tunnel voor doorgaand verkeer en een geheel vernieuwd station. Daarnaast heeft Assen veel bedrijven in de stadskern. Een goede, maar ook mooie entree van je binnenstad is erg belangrijk. Wij koersen erop dat het geld dat bestemd is voor de bereikbaarheidsprojecten voor 2020 ‘in de grond zit’. Dat moet ook, anders eist het Rijk zijn geld retour. Alle werken zullen voor die tijd zijn aanbesteed en ook nagenoeg allemaal zijn afgerond, in de meeste gevallen al in 2018. Met de crisis- en herstelwet zijn wij pilotgemeente en daarmee kunnen we veel procedures versnellen. Dat helpt enorm. Daarnaast ziet gelukkig ook de gemeenteraad in dat dit een enorme kans is voor Assen. Er is een groot draagvlak voor de verschillende ontwerpen en visies binnen de FlorijnAs, waardoor het tempo hoog ligt.
Tijdens de uitvoering van FlorijnAs: Minder Hinder-traject “Uiteraard doen we er de komende jaren alles aan om de winkel open te houden terwijl de projecten van de FlorijnAs worden uitgevoerd”, aldus Matthijsse. “We doen onder andere een beroep op het Rijksprogramma Beter Benutten en maken gebruik van het aangelegde stedelijke sensornetwerk om het verkeer in goede banen te leiden.” Matthijsse: “Daarnaast zijn we met het Minder Hinder-traject gestart, een integrale planning waarbij we met de ondernemers de fasering van de werken in de gaten houden zodat bijvoorbeeld mogelijke vertragingen niet het vervolgwerk in de weg zitten. Voor zeer specifieke gevallen, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf echt niet meer bereikbaar is, is er flankerend beleid. Als gemeente zijn wij verantwoordelijk voor de bereikbaarheid van alle ondernemers. Die kan tijdens de bouw natuurlijk verminderd zijn: dat is voor rekening van de ondernemer zelf. Maar bij volstrekte onbereikbaarheid zorgen wij voor passende oplossingen. Momenteel zien we dergelijke problemen overigens nog nergens opdoemen. Wanneer een ondernemer hier vragen over heeft, kan hij of zij contact opnemen met het projectbureau van de FlorijnAs.”
In deze tijd van crisis is het misschien verleidelijk om de vraag op te werpen of het geld niet voor andere doeleinden kan worden gebruikt. Ook wij ontkomen niet aan bezuinigingen. Tegelijkertijd willen we investeren in de toekomst van onze stad, daar is het geld van het Rijk ook voor bestemd. We kunnen de middelen maar één keer uitgeven en dat willen we uiteraard op de economisch meest verstandige manier doen. Het pakket zoals het er nu ligt levert het meeste effect op, zo blijkt ook uit de toetsing hiervan. Veel projecten hebben de kosten-batenanalyse niet doorstaan, maar de FlorijnAs wel. Dat heeft er alles mee te maken dat we een verbeterde infrastructuur koppelen aan gebiedsontwikkeling. Naast het feit dat de investeringen binnen het FlorijnAs programma goed zijn voor de lange termijn, vinden we het ook belangrijk om nu de lokale economie
“Veel projecten hebben de kosten-batenanalyse niet doorstaan, maar de FlorijnAs wel. Dat heeft er alles mee te maken dat we een verbeterde infrastructuur koppelen aan gebiedsontwikkeling”
een impuls te geven. Ik zal er, binnen de juridische kaders waar ik mij aan moet houden, alles aan doen om de kansen voor lokale ondernemers zo groot mogelijk te maken. Daarvoor moet ik risico’s nemen en ik verwacht dan ook in ruil van de regionale ondernemers dat zij die risico’s onderkennen en hun best doen om met strategische allianties de risico’s af te dekken. Zo hadden we bijvoorbeeld het bevaarbaar maken van het kanaal als geheel kunnen aanbieden. Dan was het een klus van veertig miljoen euro geworden. Dat kan een plaatselijke aannemer financieel niet aan. Waar het kan en het mag, knippen we de projecten in meer specialistische pakketten die we vervolgens op de markt brengen. Maar denk ook aan duurzaamheidscriteria die lokaal makkelijker te realiseren zijn of het inzetten van werklozen. Uiteraard moet alles toetsbaar en transparant blijven, maar met dergelijke criteria doen we ons best om een groot deel van die 200 miljoen euro in de portemonnee van regionale ondernemers krijgen.” < Meer weten over het FlorijnAs programma? Kijk op www.florijnas.com
22
Lex Kloosterman
[email protected]
NoordNieuws juli 2013
Foto’s: JAV Studio’s Assen
Visite Veenhuizen over mensen met afstand tot arbeidsmarkt
‘Werken is leven’ was het credo tijdens Visite Veenhuizen, waarbij het draaide om de vraag hoe we meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij het reguliere bedrijfsleven aan de slag krijgen. De bereidheid om wat te doen bleek groot, maar ‘het probleem is complex en er zijn geen quick wins’. Met de jaarlijkse bijeenkomst Visite Veenhuizen kijken we verder dan de waan van de dag en staat altijd een maatschappelijk thema centraal. In Veenhuizen, waar stichtelijke spreuken als ‘Orde en tucht’, ‘Helpt elkander’ en ‘Humaniteit’ nog steeds op de gevels prijken, ging het dit jaar over mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en de vraag wat het bedrijfsleven hierin kan doen. Want, stelt Jan-Dirk Gardenier van het Centrum voor Arbeid en Beleid: “Van de overheid moeten we het niet hebben, zij hebben geen geld en ideeën meer. Dan blijft alleen het bedrijfsleven over.”
Cijfers en feiten Gardenier trapte de bijeenkomst af met een cijfermatige onderbouwing van het probleem: aan de hand van kaarten en grafieken liet hij zien in welke regio’s de problemen zich voordoen. Tot op straatniveau kan het CAB aantonen waar structurele werkloosheid heerst. Het grootste probleem: er is geen werk voor de doelgroep. “Dat is niet mijn mening, maar een feit”, zegt Gardenier. Jaarlijks is er een tekort van zo’n 30.000 banen in NoordNederland. De illusie dat er vandaag een kant-en-klare oplossing komt, heeft hij niet: “Het probleem is te complex en er
zijn geen quick wins. Laatst vond ik een onderzoek over dit thema van twintig jaar geleden. Als ik de jaartallen had aangepast, kon ik het zo weer presenteren.” Een van de stichtelijke spreuken uit Veenhuizen kwam tijdens de bijeenkomst centraal te staan: ‘Werken is leven’. Volgens Albert Bruins Slot, directeur van sociaal werkbedrijf Alescon en bestuurslid VNO-NCW Noord, is structuur cruciaal voor de doelgroep: “door te werken neem je deel aan de samenleving en komt er regelmaat in je leven”. Bruins Slot ging niet alleen in op de rol die hij daarin speelt met Alescon, maar duidde ook het recent afgesloten Sociaal Akkoord. Een akkoord met een paar positieve punten (werkgevers worden actief betrokken en werkbedrijf krijgen een commerciële inslag), maar waar ook de nodige haken en ogen aan zitten en wat stof tot denken geeft voor de rest van de dag: zo is men vergeten gemeenten aan
“Door te werken neem je deel aan de samenleving en komt er regelmaat in je leven”
praktijk
‘Werken is leven’
23
“Zodra ze een jas van Dolmans aantrekken, ontstaat het gevoel en de trots dat ze voor een regulier bedrijf werken”
Jan-Dirk Gardenier te haken en zijn er grote financiële risico’s. Bruins Slot gooide alvast de stelling in de groep dat er naast een landelijk akkoord ook een noordelijk sociaal akkoord zou moeten komen. Daarover later meer, eerst een antwoord op de vraag wat je als bedrijf kunt doen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt verder te helpen. Twee voorbeelden uit de praktijk gaven een goed beeld van de mogelijkheden die er zijn.
Dolmans Landscaping Nadat hij in 1996 het bedrijf van zijn schoonvader overnam, heeft Erwin Janssen de grenzen van Dolmans Landscaping verlegd. Inmiddels heeft het Limburgse hoveniersbedrijf vestigingen door heel Nederland, waaronder in het Drentse Beilen. Het bedrijf werkt veel samen met sociale werkbedrijven door mensen van hen over te nemen. Janssen: “Alles draait om vertrouwen, motivatie en goede begeleiding”. En, wat ook belangrijk is: bij Dolmans Landscaping hebben ze niet langer het stempel van iemand die werkt bij een leerwerkbedrijf. Janssen: “Zodra ze een jas van Dolmans aantrekken, ontstaat het gevoel en de trots dat ze voor een regulier bedrijf werken. Onze werkwijze, een commercieel bedrijf dat samenwerkt met SW-bedrijven, brengt het beste van twee werelden samen.”
het toch te doen. Zijn verhaal is echter niet alleen een successtory: “Van de tien mensen die langskwamen voor een intakegesprek, bleken er maar één of twee geschikt”, zegt Hakbijl. Hij wil met Holiday Ice graag iets doen voor de samenleving en voor deze doelgroep, maar stelt wel eisen. “Mensen willen naar het bedrijfsleven, maar moeten wel aan onze normen voldoen.” Uiteindelijk is Hakbijl content met de mensen van Empatec en sluit hij af met een oproep aan de aanwezigen om met het thema aan de slag te gaan: “de goede ervaringen die wij hebben gun ik jullie ook”.
Albert Bruins Slot
Noordelijk sociaal akkoord? Na de pauze gingen de aanwezigen met elkaar in gesprek over verschillende thema’s. Zo was er de vraag of het noordelijk bedrijfsleven in staat is om in tien jaar tijd 15.000 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te nemen? En: moet VNO-NCW Noord inzetten op een noordelijk sociaal akkoord? Over het eerste vraagstuk was iedereen het eigenlijk wel eens: dat moet zeker kunnen, mits dit vanuit de overheid gestimuleerd wordt. Tegelijkertijd geldt: veel bedrijven zitten in zwaar weer en zijn vooral bezig het bedrijf door de crisis te loodsen. Toch is er een grote bereidheid om met het vraagstuk aan de slag te gaan, al was het maar om te voorkomen dat de regering over een paar jaar alsnog een quotum invoert.
Bert Hakbijl
Holiday Ice Hierna was het woord aan Bart Hakbijl, directeur operations bij Holiday Ice in Sint Nicolaasga. Bij Holiday Ice worden ijsjes geproduceerd die de hele wereld over gaan, tot Nieuw-Zeeland aan toe. Zijn verhaal over de ervaringen met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begint bij het moment dat sociaal werkbedrijf Empatec anderhalf jaar geleden bij hem aanklopt. In eerste instantie twijfelde Hakbijl: heb ik wel werk voor de doelgroep? Kunnen we dat wel aan? Uiteindelijk besluit hij
Over de tweede kwestie, een mogelijk noordelijk sociaal akkoord, is het laatste woord nog niet gesproken. Waar een deel van de zaal er wel wat voor voelde (‘Wij in het Noorden lossen het wel op’, ‘Mits je er ook commerciële partijen bij betrekt, het moet wel wat opleveren’), vrezen anderen voor nog meer rompslomp en uitgebreide papieren exercities. VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers was na afloop content met de opbrengst van de bijeenkomst: “het commitment om dit thema op te pakken is
Erwin Janssen groot. Iedereen die aanwezig was, is aanspreekbaar op dit onderwerp en is bereid om met ons in gesprek te blijven om te zien wat we hierin kunnen betekenen. Het is geen gemakkelijke opgave, maar we gaan er samen met onze achterban mee aan de slag.” <
24
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Foto: Castel Communicatie, Hilbrand Hut
Robert Wielinga over lastige, vaak emotionele traject van bedrijfsopvolging
Niemand heeft het eeuwige Herkent u dit: het moment om afstand te doen van uw bedrijf nadert, maar in de drukte van de dagelijkse praktijk schuift u dit al een tijdje voor u uit. Het Centrum voor Bedrijfsopvolging helpt ondernemers bij het vinden van de juiste persoon voor overname of verkoop van het bedrijf en begeleidt het hele traject. Maar: “De ondernemer blijft op de bok, wij helpen met mennen”, aldus Robert Wielinga.
waardebepaling, juridische aspecten, waardecreatie, financiering en fiscale zaken. Binnen het gehele traject kan het CvB de rol van regisseur vervullen.”
Noorden: land van dga’s Iedere adviseur/ondernemer die bij het CvB is aangesloten, heeft zo zijn eigen expertise. “We werken altijd in tweetallen”, zegt Wielinga. Samen met vier andere ondernemers richt hij zich specifiek op Noord- en Oost-Nederland. Wielinga: “Het Noorden is het land van de dga’s en ik beschouw het als mijn missie om bij hen het onderwerp bedrijfsopvolging onder de aandacht te brengen.”
Bewustwording Met ruim 35 jaar ervaring als ondernemer weet Wielinga waar Voor een eigenaar van een bedrijf is namelijk één ding zehij het over heeft. Nog steeds is hij betrokken bij zijn bedrijf ker: op een gegeven moment moet je er afstand van doen. Castel Communicatie, waarvan hij Wielinga: “Ondernemers schuiven voor de helft eigenaar is. Hij trekt dit moment meestal lang voor zich stap voor stap terug uit de zich uit. Je ziet het aankomen, “Een belangrijke valkuil is operationele directie en maakt maar bent nog volop aan het ononderschatting van het proces. zo ruimte voor vernieuwing. De dernemen en wilt niet nadenken tijd die hij inmiddels over heeft, Meestal komt er bij het ‘verkoopklaar’ over het moment van stoppen. steekt Wielinga graag in het En daar komt bij: het proces van maken van het bedrijf meer kijken helpen van collega-ondernemers. een bedrijfsovername is vaak dan je denkt” “Alles wat je als ondernemer onbekend. Als je eenmaal het kunt tegenkomen, heb ik inmidbesluit hebt genomen, wat dan? dels wel meegemaakt. Die kennis Hoe pak je het aan?” en kunde wil ik graag inzetten om andere ondernemers bij te staan.” Wielinga’s advies is duidelijk: laat je in het traject van bedrijfsopvolging goed begeleiden. Dit verhoogt het rendement en Wielinga benadrukt dat het traject begint met bewustwording zorgt simpelweg voor een betere verkoop en een soepeler bij de ondernemer: je hebt nou eenmaal niet het eeuwige overnameproces. “Een belangrijke valkuil is het onderschatleven. “Omdat wij als ervaringsdeskundigen dezelfde taal als ten van dit proces”, zegt Wielinga. “Meestal komt er bij het de ondernemer spreken, kunnen wij een belangrijke klankbord‘verkoopklaar’ maken van het bedrijf meer kijken dan je denkt. functie vervullen”, zegt Wielinga. “Tussen de bewustwording Financieel moet alles op orde zijn, er moet een gedegen toeen de uiteindelijke overname zitten vele stappen. Denk aan komstplan liggen. Soms moet er zelfs eerst iets aan toegevoegd
praktijk
Jaarlijkse wisselen zo’n 15.000 bedrijven van eigenaar, schatten VNO-NCW en MKB-Nederland. Dit betreft zowel overnames binnen een (familie)bedrijf als verkoop aan een andere marktpartij. “Hoewel iedereen eigenlijk wel weet dat dit een moeilijk, langdurig en vaak emotioneel proces is, blijkt in de praktijk dat ondernemers vaak te laat beginnen met nadenken over zo’n stap”, stelt Robert Wielinga. Samen met tien andere ervaren ondernemers en enkele vakspecialisten zet hij zich met het Centrum voor Bedrijfsopvolging in om dit onderwerp op de kaart te zetten en bedrijven te helpen bij overname of verkoop. Maar omgekeerd ook bij de aankoop van een bedrijf.
25
leven
Robert Wielinga over bedrijfsovernames: “Hoe geruislozer het gaat, hoe beter het is”
worden om het bedrijf sterker te maken.” Volgens Wielinga moet je als ondernemer zeker twee jaar uittrekken voor het hele traject. “Neem er de tijd voor en zorg dat het bedrijf er helemaal klaar voor is.”
Geruisloos Net als met de verkoop van een huis geldt: ‘een verkoper heeft één paar ogen, een koper minimaal vier’. Nadat het hele voorbereidingstraject doorlopen is en het bedrijf ‘verkoopklaar’ is gemaakt, is het daarom belangrijk dat je als ondernemer het spel al een keer gespeeld hebt met een adviseur. Wielinga: “Wees voorbereid op alle mogelijke vragen. Wil je bij het bedrijf betrokken blijven of niet? Hoe zit je MT erin? Zorg dat je vooraf antwoorden hebt op dat soort vragen. Zorg dat je een goed beeld hebt van je eigen bedrijfsprofiel, maar stel ook een profiel op van de potentiële koper.” Uiteindelijk gaat het er natuurlijk om dat de overname of verkoop zo soepel mogelijk verloopt. Wielinga: “Hoe geruislozer het gaat, hoe beter het is.” Daarbij wil hij benadrukken dat in het hele traject de ondernemer zelf aan het roer blijft.
Wielinga: “De ondernemer zit bij ons op de bok, wij helpen met mennen. Onze rol is om met ondernemersogen mee te kijken, een vertrouwenspersoon te zijn met wie de ondernemer alles kan delen. Bovendien houden we tijdens de onderhandelingen de ondernemer ook uit de wind. Waarbij we natuurlijk altijd het doel voor ogen houden: een goede match vinden en de deal sluiten.”
Economische waarde Wielinga benadrukt dat het belang van een soepele en vooral geruisloze bedrijfsovername verder gaat dan het belang van de koper en de verkoper. “Gemiddeld zorgt een succesvolle overname voor behoud van 2,5 keer zoveel arbeidsplaatsen als een startend bedrijf creëert. Het is dus ook voor onze economie in het algemeen erg belangrijk om dit onderwerp zorgvuldig te benadrukken. Iedere overdracht of overname van een bedrijf kent overigens haar specifieke knelpunten. Wij zijn er om die op te lossen.” < Meer weten over het Centrum voor Bedrijfsopvolging? Kijk op www.cvbinfo.nl
26
NoordNieuws juli 2013
Hoe groen is gas?
De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO2 (broeikasgas) uitstoot – dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al ‘vergroening’ mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam ‘groen gas’ overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst.
Met aardgas naar een groenere toekomst.
27
Hester Joustra
[email protected]
Begin 2013 heeft VNO-NCW Noord een serie platformbijeenkomsten georganiseerd om met de leden in gesprek te gaan over een investeringsagenda voor Noord-Nederland. Deze bijeenkomsten waren een groot succes: met zo’n driehonderd deelnemers was de betrokkenheid van de leden groot. Met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht heeft VNO-NCW Noord de eerste zes ledenplatforms een vervolg gegeven.
Ledenplatforms VNO-NCW Noord voor meer lokale invloed
actueel
Het bedrijfsleven is aan zet
Ledenplatform bijeenkomst in Assen Lokale betrokkenheid is meer dan tevoren van grote betekenis. Nu er meer verantwoordelijkheden vanuit het Rijk op gemeenten afkomen, denk bijvoorbeeld aan de decentralisatie van taken binnen het sociale domein en aan de voorgenomen opschaling van gemeenten, ziet VNO-NCW Noord zich genoodzaakt om, buiten de behartiging van (boven)regionale belangen, steviger op de belangen van het bedrijfsleven op lokaal niveau in te zetten. Met de toename van gemeentelijke verantwoordelijkheden neemt immers ook het belang van invloed op lokaal niveau toe. Dit kunnen wij niet alleen: onze achterban speelt een belangrijke rol om deze invloed op lokaal niveau structureel in te vullen. Kortom: genoeg reden voor VNO-NCW Noord om een tweede ronde van lokale platformbijeenkomsten te organiseren.
Gemeenteraadsverkiezingen Met de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 (en enkele in Friesland eind 2013) als directe aanleiding zijn in de afgelopen weken in de twee grootste
gemeenten van Groningen, Friesland en Drenthe platformbijeenkomsten georganiseerd. De leden is gevraagd algemene en specifieke onderwerpen te benoemen die in de gemeente aandacht vragen. De opbrengst van elke bijeenkomst wordt in een lokaal manifest opgenomen dat, in verband met het vaststellen van de verkiezingsprogramma’s, nog voor de zomer bij de politieke partijen onder de aandacht wordt gebracht. Het voert te ver om alle zes platformbijeenkomsten de revue te laten passeren, maar een kleine greep uit de opbrengsten leert dat veel lokale thema’s waar ondernemers mee zitten draaien om het verminderen van regeldruk en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Maar er is ook gesproken over onderwerpen als MKB-vriendelijk aanbesteden, de aanpak van leegstaande kantoorpanden en slimmer gebruik maken van energie. Daarnaast kwam tijdens alle bijeenkomsten naar voren dat overheid en bedrijfsleven veel meer de samenwerking moeten zoeken: bestuurders zouden
veel vaker de kennis en ervaring van het bedrijfsleven moeten benutten. Dat we nu zijn gestart in de zes grootste gemeenten van het Noorden, betekent niet dat we de andere gemeenten vergeten. Ook aan de politieke partijen in gemeenten waar (nog) geen platforms zijn gestart maakt VNO-NCW Noord haar standpunten kenbaar. De genoemde algemene onderwerpen en de onderwerpen waarvan de ervaring leert dat deze in de meeste gemeenten spelen, worden in een algemeen manifest aan de betreffende politieke partijen beschikbaar gesteld.
Vervolg in 2013/2014 VNO-NCW Noord heeft de intentie de lokale platforms te continueren en voortaan twee tot drie keer per jaar bijeen te komen om over lokale onderwerpen te spreken. Zo mogelijk wordt het aantal lokale platforms uitgebreid. Is er in uw gemeente geen platformbijeenkomst georganiseerd, maar wilt u wel de aandacht vragen voor een of meer lokale onderwerpen? Laat het ons weten via
[email protected]. <
28
NoordNieuws juli 2013
Foto: JAV Studio’s, Assen
VNO-NCW Noord in beeld:
29
Ottenhome Heeg Events
Eind mei was VNO-NCW Noord te gast bij Ottenhome Heeg Events. Tijdens dit bedrijfsbezoek draaide het om het belang van toerisme en recreatie voor Noord-Nederland. Om de schoonheid van onze regio en de Friese meren in het bijzonder aan den lijve te ondervinden, stond naast een inhoudelijk deel ook een sloeptocht op het Heegermeer op het programma. Ottenhome Heeg is al bijna dertig jaar een van de grootste jachtverhuur- en watersportbedrijven in Nederland. Binnen het concern is Ottenhome Heeg Events de nieuwste tak van sport: evenementen op het water én op het land.
Toerisme en recreatie vormen een belangrijke pijler onder de Friese economie. Binnen Noord-Nederland is Friesland de provincie met het grootste aandeel in de toeristische sector met bijna 55.000 bedrijven die op dit gebied actief zijn. De vraag is hoe we de vele trekpleisters die het Noorden kent nog beter tot hun recht kunnen laten komen om het aantal bezoekers aan het Noorden verder te vergroten. Jan Ijben, directeur van Ottenhome Heeg Events, geeft hierin het goede voorbeeld door vanuit een gezamenlijk belang Heeg op de kaart te zetten als toeristische trekpleister. <
30
Lex Kloosterman
[email protected]
NoordNieuws juli 2013
Toezicht onder vergrootglas “Waar waren de toezichthouders?” Het is één van de eerste vragen die wordt gesteld als een organisatie onder vuur ligt. Er wordt steeds meer van toezichthouders verwacht. Maar wat is goed toezicht en hoe organiseer je dat effectief? VNO-NCW Noord partners Rabobank Stad en Midden Groningen, De Haan Advocaten en Notarissen en Ernst & Young organiseerden op 21 mei de masterclass ‘Managen van Toezicht’.
“Toezicht ligt onder het vergrootglas,” vertelt Jan Loeters, directievoorzitter van Rabobank Stad en Midden Groningen en één van de drie sprekers van de masterclass. “Iedereen is doordrongen van het belang van goed, proactief toezicht. Dat is ingegeven door de problemen bij onder meer woningcorporaties, kennisinstellingen en niet te vergeten: banken.” De tijd dat toezichthouders vele functies naast elkaar konden bekleden, is voorbij. Er wordt meer van hen verwacht dan sporadisch een bestuurder benoemen en
één maal per jaar de cijfers controleren. Loeters: “Modern toezicht houdt in: doorlopend een vinger aan de pols houden op het volledige functioneren van de organisatie. En dat is geen kleinigheid. Organisaties zijn groter geworden en producten en diensten complexer.”
het nu gaat om prestigieuze vastgoedprojecten van zorginstellingen of het speculeren met complexe financiële producten door woningcorporaties. Als het de organisatie en haar klant niet ten goede komt, trek je aan de bel.” Dit vraagt soms om andere instrumenten dan de gebruikelijke financiële indicatoren. Als je echt onder de motorkap wilt kijken, zeggen de ‘soft controls’ volgens Loeters vaak meer. “Denk bijvoorbeeld aan ziekteverzuim, het verloop onder managers en de positie van de OR. De kunst is om soft controls meetbaar te maken. Bij ziekteverzuim is dat goed mogelijk. Maar soms ook niet. Dan moet je afgaan op een onderbuikgevoel. Gedragen bestuurders zich als zonnekoningen? Worden kritische geluiden gesmoord? Het zijn signalen die je niet in de jaarcijfers vindt.”
Onderbuikgevoel als indicator “Handelt de organisatie in de geest van haar kerntaak en in het belang van haar klant? Dat is de belangrijkste vraag voor toezichthouders”, vervolgt Loeters. “Of
Toezicht is tegenwoordige tijd “Na een crisis geven toezichthouders vaak te kennen: We werden te laat geïnformeerd”, zegt Harm Jan Meijer,
praktijk
Jan Loeters: “Modern toezicht houdt in: doorlopend een vinger aan de pols houden op het volledige functioneren van de organisatie”
31
“Modern toezicht houdt in: doorlopend een vinger aan de pols houden op het volledige functioneren van de organisatie”
partner bij De Haan Advocaten en Notarissen in Groningen. “Dat is logisch, als je drie keer per jaar vergadert en je enkele dagen van tevoren de stukken doorneemt. Controleren doe je achteraf, effectief toezicht is tegenwoordige tijd.” Een intensieve samenwerking tussen toezichthouders en bestuurders is volgens Meijer essentieel. Ze moeten partners zijn die continu informatie delen. “Heb je als bestuurder een belangrijk contract ontvangen? Stuur het naar de toezichthouders. Voor toezichthouders geldt: ga actief op zoek naar informatie. Zo nodig kun je een reglement opstellen waarin staat hoe vaak je vergadert, hoe je elkaar tussentijds op de hoogte houdt en over welke issues je als toezichthouder geïnformeerd wilt worden.”
Gezond boerenverstand De afgelopen jaren is falend toezicht breed uitgemeten in de media. Hoe pijnlijk ook, het heeft volgens Meijer veel goeds gedaan voor de dialoog over toezicht. Ook is er daardoor meer aandacht gekomen voor het aansprakelijk stellen van toezichthouders. Meijer relativeert: “In de praktijk zal dat zo’n vaart niet lopen. Ik begrijp de geluiden wel, maar er moet mijns inziens geen angst ontstaan rondom toezicht. Dan wordt het te krampachtig en dat kan averechts werken, ook voor de beschikbaarheid van mensen voor toezichthoudende functies. Nee, adequaat toezicht gaat uiteindelijk om gezond boerenverstand en een kritische houding. Laat je goed informeren en zorg dat je achteraf kunt uitleggen hoe je tot de afweging bent gekomen.”
binnen het bedrijf waarin zij werkzaam zijn.” De risico’s zijn groot. Niet alleen financieel, ook de reputatie kan een flinke deuk oplopen. Toch neemt het aantal fraudegevallen toe. De oorzaak ligt volgens De Groot in de crisis. “Bedrijven krijgen moeilijker financieringen of leven op de rand van faillissement. En ja, een kat in het nauw maakt rare sprongen. Om toch een financiering te krijgen, is de neiging om cijfers ‘op te leuken’ groter, bijvoorbeeld door voorraden te hoog te waarderen.”
De bril van een fraudeur Toezichthouders dienen zich volgens De Groot bewust te zijn van de toegenomen risico’s. “Dat begint met het bepalen van het risicoprofiel. Kijk eens door bril van een fraudeur naar de organisatie en de processen. Zijn er zwakke plekken? Heb daarbij ook aandacht voor de menselijke kant. Staan de bestuurders onder grote
grote bron van informatie. Al zal iedere fraudeur proberen sporen toe te dekken. De Groot: “Je moet daarom scherp zijn op de signalen van fraude. Bijvoorbeeld: de omzet stijgt, maar het aantal medewerkers blijft gelijk. Of het bedrijf heeft een goed resultaat, maar een negatieve cashflow. Dan moeten alle alarmbellen afgaan.”
Een evenwichtige RvC Toezicht kun je managen, lijkt het pleidooi. Toch kun je volgens Loeters niet alles organiseren. Een toezichthouder die niet de juiste competenties heeft, komt in de problemen. “Het vraagt om een scherpe risicohouding, sociale vaardigheden en op het juiste moment afstand houden. En boven alles: een kritische en onderzoekende natuur. Stel veel vragen en juist als het antwoord niet duidelijk is, vraag je door!” Commissarissen kunnen elkaar complementeren in hun rol. Zo is bij de lokale Rabobank van Loeters een profiel opgesteld voor de RvC met onder meer kennisgebieden, competenties en ervaring. Samen vullen de commissarissen het profiel ‘dekkend’ in. De winst van een evenwichtige RvC reikt volgens Loeters verder dan toezicht. Loeters: “Wij
Crisis: fraude neemt toe Het pleidooi voor structureel informatie delen gaat alleen op als de informatie juist is. Remco de Groot, senior Manager bij Ernst & Young, onderzoekt fraudegevallen. De Groot: “Bedrijven manipuleren cijfers op grote schaal. Dat blijkt uit de Fraud Survey van Ernst & Young, een enquête onder drieduizend medewerkers in 36 landen. Van de Nederlandse respondenten denkt 23 procent dat bedrijven in hun land de cijfers manipuleren, terwijl slechts 8 procent dat ziet gebeuren
V.l.n.r.: Harm Jan Meijer (De Haan Advocaten en Notarissen), Remco de Groot (Ernst & Young) en Jan Loeters (Rabobank Stad en Midden Groningen)
druk van bijvoorbeeld aandeelhouders? Ten tweede is de risicohouding binnen het bedrijf een signaal. Wat is de toon vanuit de top? Is fraude bespreekbaar? Wat wordt gedaan aan preventie, handhaving en sanctionering?” Vanzelfsprekend is de boekhouding een
hebben onder meer een directeur van een kennisinstelling en een directeur uit de maakindustrie in de RvC. Zij brengen unieke kennis, signalen en behoeften uit de lokale markt binnen de bank. Dat is voor ons als coöperatie van grote waarde in het bedienen van onze markt.” <
32
NoordNieuws juli 2013
Akke Groenewoud
[email protected]
Bernard Wientjes houdt Rede van Fryslân
Globalisering en Friese eigenheid VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes sprak op 22 mei de Rede van Fryslân 2013 uit. Wientjes liet zijn licht schijnen over de economische toekomst van de provincie: “Globalisering biedt Friese bedrijven enorme kansen, zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van de Friese cultuur en eigenheid van de Friese samenleving.”
Vorig jaar, tijdens de opening van het Provinsjehûs, hield Coen Teulings (directeur Centraal Planbureau) de eerste Rede van Fryslân, het begin van een nieuwe traditie in Fryslân om jaarlijks een deskundige van buiten te vragen om zijn of haar visie. Dit jaar viel deze eer te beurt aan VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes. Hieronder de kern van zijn boodschap op papier, waarbij moet worden aangetekend dat het gesproken woord geldt.
Globalisering Wientjes: “De wereld bevindt zich in een fase van enorme verschuivingen, in macht, en economische welvaart. Globalisering is dé trend van de laatste decennia, een trend die niet te stoppen is en ook niet gestopt moet worden. Toch is de reactie op deze globalisering tweeledig. Veel bedrijven profiteren van deze ontwikkeling. Onze export stijgt enorm en Nederlandse bedrijven, waaronder veel Friese bedrijven, zijn nu actief in landen die enkele tientallen jaren geleden nauwelijks op de kaart stonden.
Deze trend is heel begrijpelijk. Landen als Nederland en provincies als Friesland hebben een ongelooflijk rijk verleden en een even rijke cultuur, die gedurende vele eeuwen de basis van de samenleving bepaald heeft. Discussies over herindeling van Nederland worden daarom al snel geïnterpreteerd als aanvallen op de eigenheid van provincies en gemeentes en dus als een aanval op de regionale identiteit of lokale cultuur. Ook in Friesland. Dat is jammer omdat de kracht van een sterke identiteit juist zou moeten maken dat men zich uitgedaagd voelt tot samenwerking over gemeentegrenzen, provinciegrenzen en landsgrenzen heen. Laat ik duidelijk zijn, ik ga niet in op de huidige discussie over landsdelen, maar draagvlak voor wijzigingen in het bestuur kan alleen gecreëerd worden, als men respect heeft voor de eigenheid, de eigen cultuur, de eigen taal en het eigen verleden van de bevolking.
Kansen voor Fryslân Anderzijds zijn mensen bang voor deze ontwikkeling, bang om hun baan kwijt te raken, bang voor het onbekende dat op hen afkomt. Dit leidt tot een tegenreactie, die het best te beschrijven is als een neiging om je achter de dijken terug te trekken. Dit zie je in veel landen in Europa, mede onder de invloed van populistische partijen, die van deze angst profiteren. Zo zie je dat zelfs in Nederland, ondanks onze enorme afhankelijkheid van de internationale handel, een sterke stroming ontstond, die de buitenlandse invloed wilde tegenhouden, die zich afzette tegen de Europese Unie, en zo mogelijk het land wilde sluiten voor buitenlandse werknemers. Naast de grenzeloze globalisering ontstaat een tweede trend: het behoud van eigen identiteit en eigen cultuur. Dit zie je niet alleen in landen maar ook in regio’s en dus ook in Fryslân!
Globalisering biedt enorme kansen voor Nederland en zeker ook voor Fryslân. Wie had enkele jaren geleden kunnen geloven dat men in China vecht voor melkpoeder van FrieslandCampina? Wie had kunnen voorspellen dat watertechnologie uit Fryslân toegepast wordt in alle continenten? Dat Wetsus uit zou groeien tot een van de beste kennisinstituten in de wereld, dat Paques uit Balk overal in de wereld dé expert is op het gebied van waterzuivering, dat Friese jachtontwerpers en bouwers hun producten over de gehele wereld leveren? Laat de conclusie duidelijk zijn: Globalisering biedt Friese bedrijven enorme kansen, zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van de Friese cultuur en de eigenheid van de Friese samenleving.
“De langetermijnvooruitzichten van Fryslân zijn ondanks de huidige recessie zeer positief. Fryslân heeft in een aantal topsectoren een ijzersterke positie”
33
gaan hand in hand
Bernard Wientjes: “De sectoren waarin Fryslân sterk is, zijn sectoren die nog tientallen jaren een sterke groei zullen vertonen”
Industrie motor van herstel In deze tijd van recessie drijft onze economie sterk op export. Het is nog maar enkele jaren geleden dat het beleid in Nederland gericht was op de diensteneconomie. De gedachte was dat de industrie het land zou verlaten: China zou de productiewerkplaats van de wereld worden en India het ICTcentrum. Toen echter in 2008 en 2009 bleek dat een groot deel van de financiële dienstverlening niet duurzaam was, is het beleid snel gewijzigd. Gelukkig bleek Nederland nog een sterke industrie te hebben, die de motor voor het herstel werd. Dit heeft geleid tot een nieuwe strategie: het “topsectorenbeleid”. De negen topsectoren zijn geselecteerd op basis van hun innovatief vermogen en hun potentiële mondiale kansen. Bijna alle topsectoren hebben een sterk industrieel karakter. In feite is dit de herleving van een industriële strategie, die Nederland in tegenstelling tot Duitsland enkele decennia geleden afgeschaft had. Tegelijkertijd werd het regionale economisch beleid zo goed als afgeschaft. Dit omdat het topsectorenbeleid een nationaal en regionaal beleid is en de economische achterstanden van de regio’s sterk verkleind zijn. Dit is uiteraard een goede ontwikkeling. Wat betekent dit voor een provincie als Fryslân? Naar mijn mening zal Fryslân haar langetermijnstrategie op deze topsectoren moeten richten. Fryslân heeft in een aantal topsectoren een ijzersterke positie. Ik noemde al: voedselproductie en land- en
tuinbouw, water, maar zeker ook - samen met de noordelijk partners - energie. Bovendien kent Fryslân een aantal innovatieve (maak)industrieën en belangrijke logistieke bedrijven. Er zijn natuurlijk ondernemingen en bedrijfstakken die niet onder de topsectoren vallen. Het is niet de bedoeling dat deze bedrijfstakken een tweederangspositie krijgen. Een goed bedrijfsklimaat is voor de aantrekkingskracht van elke provincie een basisvoorwaarde. De positie van Leeuwarden als dienstencentrum dient gekoesterd te worden. Het toerisme in Fryslân is eveneens van buitengewoon belang.
Langetermijnbeleid De langetermijnvooruitzichten van Fryslân zijn ondanks de huidige recessie zeer positief. We gaan ervan uit dat het nieuwe economische beleid, vormgegeven in het topsectorenbeleid, geen eendagsvlieg zal zijn. Iedereen in Den Haag begrijpt, door schade en schande wijs geworden, dat economisch beleid langetermijnbeleid moet zijn. De sectoren waarin Fryslân sterk is, zijn sectoren die nog tientallen jaren een sterke groei zullen vertonen. Dit vereist een visie, die ondernemerschap stimuleert en in nauwe samenwerking met politiek en onderwijs-researchinstituten een langetermijnstrategie ontwikkelt, goed voor iedereen die in deze provincie woont en werkt. Onze organisaties, VNO-NCW-Friesland en VNO-NCW Noord, zullen hier zeker met volle kracht aan meewerken.” <
34
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Samenwerking VNO-NCW Noord en EBF Conference
‘Beyond Borders: Grensverleggend ondernemen’ Op 3 en 4 oktober 2013 organiseert de Economische en Bedrijfskundige Faculteitsvereniging (EBF) van de Rijksuniversiteit Groningen voor de vijfde keer de jaarlijkse EBF Conference. De EBF Conference is het grootste tweedaagse studentencongres van Nederland. De conferentie heeft traditiegetrouw een ongekend sterk programma en trekt ieder jaar meer dan 700 studenten, academici en bedrijfsdeelnemers. Om ondernemers Noord-Nederland te bereiken is EBF een samenwerking met VNO-NCW Noord aangegaan.
Al Gore De afgelopen jaren heeft de EBF Conference vele toonaangevende sprekers mogen verwelkomen. Mensen als Dick Benschop, Klaas Knot, Wim Kok, Cees ’t Hart en Jacqueline Cramer hebben hun visie gedeeld met het congrespubliek. De EBF Conference staat voor een inspirerende en motiverende dag met de grootste sprekers. In 2011 bezocht Al Gore de EBF Conference in het teken van het thema ‘Sustainability’. De voormalige Nobelprijswinnaar en vicepresident van de Verenigde Staten werd uitgenodigd om te komen spreken over een duurzamere toekomst. Het thema ‘Sustainability’ reikt verder dan alleen Groningen, aldus Al Gore. Het is voor de hele wereld van
belang om gezamenlijk aan een duurzame toekomst te werken. Zijn boodschap werd gehoord door meer dan 1200 studenten, academici en overheids- en bedrijfsdeelnemers.
Handel haar persoonlijke visie op het thema ‘Beyond Borders’. Waar staan wij als Nederland tussen de economische grootmachten in de wereld en waar liggen de mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven?
Conference 2013 Dit jaar pakt EBF Conference uit met het meest diverse sprekersaanbod tot nu toe. De dag gaat van start met Peter Hartman, vicevoorzitter van de Board of Directors van Air France-KLM. Er is geen beter voorbeeld van het thema ‘Beyond Borders’ dan één van de meest toonaangevende Nederlandse bedrijven. De tweede spreker van de conferentie is Ben Tiggelaar. Dé managementgoeroe van Nederland, bekend van zijn veelgeprezen boek ‘MBA in één dag’, zal u inspireren en motiveren om uw persoonlijke grenzen te verleggen in een internationale omgeving. Maar niet alleen de Nederlandse top komt aan bod. Gerry Pennell zal speciaal voor de EBF Conference vanuit Londen een bezoek brengen aan Groningen. Na een bevlogen carrière bij PricewaterhouseCoopers en Barclays was hij als Chief Information Officer verantwoordelijk voor de technologie achter de Olympische Spelen van 2012 in Londen. Gerry Pennell gaat op 4 oktober zijn visie delen op technologie en de implicaties voor het moderne bedrijfsleven. Om de dag passend af te sluiten geeft Lilianne Ploumen als Minister van Buitenlandse
Grensverleggende ondernemers Naast de genoemde plenaire sprekers heeft de EBF Conference nog meer te bieden. Speciaal voor bedrijfsdeelnemers is er een stevig programma opgezet. Tussen de plenaire sprekers door is er een middagprogramma toegespitst op de vooruitstrevende, grensverleggende ondernemer. Mathijs Bierman, directeur van de onderscheidende Triodos Bank, gaat in op het belang van duurzaamheid en de ethiek van geld. De financiële wereld heeft veel kritiek te verduren gekregen. Triodos Bank zal het initiatief nemen tijdens de tijd van herstel. Hans Biesheuvel, voorzitter van MKB Nederland, zal daarna het podium betreden. “Juist in deze tijden moeten we onze grenzen verleggen”, stelt Biesheuvel. Ondernemers zullen actie moeten ondernemen om relevant te blijven, stelt Hans Biesheuvel. Hierna verzorgt de EBF Conference workshops die u als bedrijfsdeelnemer exclusief kunt bijwonen. Zo zal Syntens uitgebreid in gaan op de kracht van het co-creëren, zal ThesisOne u een expert maken op het gebied van
“Juist in deze tijden moeten we onze grenzen verleggen”
praktijk
Juist in deze tijden is het van groot belang om buiten onze grenzen te treden, niet alleen fysiek, maar ook figuurlijk: omgaan met opkomende markten, technologie, concurrentievermogen of bedrijfsethiek. Alleen door te innoveren en door naar vooruitgang te streven treden we buiten onze eigen grenzen. Maar hoe? Een belangrijk vraagstuk dat op 4 oktober wordt beantwoord. Deze thema’s zijn de basis van een sterk inhoudelijk programma voor de vijfde EBF Conference. Vooraanstaande leiders uit binnen- en buitenland delen hun visie, tonen vooruitstrevende voorbeelden en zullen u bovenal inspireren om uw grenzen te verleggen.
35
Al Gore tijdens de EBF Conference 2011. Social Entreprises, vertelt Wildenbeest Consulting u alles over Imago Management en Marco van de Kreeke, CEO van Airport Eelde, gaat samen met u de toekomst van het ambitieuze vliegveld bepalen.
Dankzij de samenwerking kunnen wij de leden van VNO-NCW Noord toegang bieden vanaf €119, -. U bent van harte welkom op deze inspirerende en motiverende dag op de 4e van oktober in Martiniplaza in Groningen. Voor meer informatie kunt u kijken op www.grensverleggend-ondernemen.nu.
Samenwerking VNO-NCW Noord Dit jaar werkt de EBF Conference samen met VNO-NCW Noord om u een optimale ervaring te kunnen bieden. VNO-NCW Noord is één van de grootste belangenorganisaties van Noord-Nederland en door de krachten te bundelen met de grootste studievereniging van Groningen, de EBF, kunnen we samen het meest indrukwekkende congres van het Noorden neerzetten. Deze samenwerking staat symbool voor de noordelijke ondernemersgeest. Bedrijven en studenten bundelen de krachten om samen een project naar een hoger niveau te tillen. In de ogen van de EBF Conference is VNO-NCW Noord de perfecte partner dankzij de gezamenlijke visie dat samenwerken en kennis vergaren belangrijke stappen zijn op de weg naar succes. <
Programma EBF Conference 2013 09.00 uur Inloop 09.30 uur Opening door EBF Conference voorzitter – Arthur Snijder 09.35 uur Opening door dagvoorzitter 09.45 uur Lezing: Peter Hartman - CEO KLM 10.30 uur Lezing: Ben Tiggelaar - Management goeroe, trainer en schrijver 11.10 uur Pauze 11.30 uur Opening bedrijfsdeelnemersprogramma. 11.35 uur Lezing Matthijs Bierman - Directeur Triodos Bank Nederland 12.10 uur Lezing Hans Biesheuvel - Voorzitter MKB-Nederland 12.45 uur Lunch 13.30 uur Workshops voor bedrijfsdeelnemers door Syntens, Thesis One, Groningen Airport Eelde & Wildenbeest Consulting 15.45 uur Pauze 16.05 uur Lezing Gerry Pennell - CIO Olympische Spelen 2012 Londen 16.50 uur Lezing Lilianne Ploumen - Minster van Buitenlandse Handel 17.30 uur Afsluiting 17.45 uur Netwerkborrel 19.00 uur Diner in de Martinikerk
36
NoordNieuws juli 2013
Lex Kloosterman
[email protected]
Voormalig JNO voorzitter Aqil Radjab over zijn boek en
‘Niets doen is het ultieme falen’ De slechtste ondernemer ooit is de titel van het boek van Aqil Radjab. Hierin vertelt hij over zijn ervaringen als ondernemer. Met zijn eerste bedrijf liep het compleet verkeerd af, waardoor hij met zijn gezin in de schuldsanering belandde. De lessen die hij hieruit trok en waarmee hij een nieuw succesvol bedrijf oprichtte, wil hij nu delen met de wereld. Zijn boodschap: “Wees niet bang om te falen”.
Reageren vanuit pijn Het succes bleek echter van korte duur. Hoe het misliep en welke lessen Radjab hieruit heeft getrokken, beschrijft hij uitgebreid in zijn boek De slechtste ondernemer ooit, dat april dit jaar is verschenen. In het boek vertelt hij het verhaal dat velen waarschijnlijk niet kennen. Wie Radjab wel eens heeft ontmoet, als directeur van Payroll Company of in zijn rol als JNO voorzitter, kent hem waarschijnlijk als energiek, enthousiast, inspirerend en succesvol ondernemer. Maar, zo schrijft hij in het boek, ‘Payroll Company is geboren uit de lessen die ik na mijn faillissement heb geleerd’. “Vanuit pijn is het makkelijker om te reageren en moet je ook wel reageren en veranderingen doorvoeren”, legt Radjab uit wanneer we elkaar over zijn boek spreken. “De angst voor de situatie waarin ik verkeerde, was een prikkel om het anders te gaan doen.”
actueel
De slechtste ondernemer ooit. Zo voelde Aqil Radjab zich nadat zijn eerste bedrijf op de fles ging. Na een moeizame puberteit en een aantal jaren bij de marine besloot Radjab eind jaren negentig om zich op het ondernemerschap te storten. Hij volgde een cursus, ging naar de startersdag van de Kamer van Koophandel en begon binnen een franchiseformule het bedrijf Extra Hands. Hij dacht er klaar voor te zijn en alles liep in eerste instantie ook op rolletjes; binnen een jaar had hij dertig man in dienst en het geld stroomde binnen.
“De angst voor de situatie waarin ik verkeerde, was een prikkel om het anders te gaan doen” Angst De angst waar Radjab over spreekt, is een belangrijk onderdeel van zijn boodschap. Te veel mensen laten zich volgens hem leiden door de angst om te falen. “Vaak zoeken mensen een reden die buiten henzelf ligt om te verantwoorden waarom ze iets niet doen. Ik deed dat zelf ook. Maar daaronder zit meestal de echte reden: angst. In negen van de tien gevallen is deze angst niet reëel.” Met deze thematiek gaat Radjab aan de slag, niet alleen met ondernemers maar met een ieder die er voor open staat om te veranderen. Radjab: “Ik wil mensen helpen hun doelen te bepalen én hen wijzen op wat ze al hebben”. De combinatie van dankbaarheid en een duidelijk
doel zorgt voor de richting die nodig is om meer te bereiken en succesvol te zijn, zo is Radjabs overtuiging.
Matrix van Radjab Een magische sleutel tot succes heeft hij echter niet. “Als je onderneemt, zullen er altijd dingen mislukken”, vertelt Radjab. Cruciaal noemt hij het kwadrant dat hij in zijn boek gebruikt, de Matrix van Radjab . Hierbij gaat hij uit van de combinatie tussen gemoedstoestand en (re)actie. Simpel gezegd: je voelt je sterk of je voelt je zwak. Van daaruit reageer je ergens op of neem je zelf initiatief. Radjab: “Als mens moet je door barrières heen, de confrontatie met jezelf aangaan. Zoek naar de echte reden waarom je dingen wel of niet doet.” Of, volgens
37
nieuwe bedrijf de Matrix van Radjab : wie sterk in zijn schoenen staat en actie onderneemt, handelt doelbewust en zal op de lange termijn succesvol zijn. Radjab: “Als je ergens vol voor gaat en echt doet wat je wilt, dan is het niet erg als iets mislukt. Als er maar besef is en je bewuste keuzes maakt.” Niet voor niets is het motto van zijn boek: ‘Ever tried. Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail better’ (Samuel Beckett).
YOLO Wie meer wil weten over het verhaal van Radjab, de keuzes die hij heeft gemaakt en de lessen die hij heeft geleerd en wil delen, moet uiteraard zijn boek kopen en lezen. Of eens een kijkje nemen op de website van zijn nieuwe bedrijf: YOLO-Vision. Payroll Company, het
bedrijf waarmee ‘de slechtste ondernemer ooit’ uiteindelijk wel succesvol werd, heeft Radjab inmiddels verkocht. Met een eigen uitgeverij publiceerde hij zijn verhaal en gaat hij nu aan de slag onder het motto YOLO: you only live once.
Q: Pfff, snoeien om te groeien. Wie helpt mij als MKB’er? Afier. Leer ons kennen. In deze enerverende tijden is het als accountant des te belangrijker om jezelf bij de les te houden. In te zien dat innovatie en accountancy wel degelijk samengaan. En te begrijpen waar de markt behoefte aan heeft. Afier werkt vanuit die mindset. Om ondernemers daadwerkelijk verder te helpen bij uitdagende financiële en fiscale vraagstukken. Wat men van ons kan verwachten? De juiste vragen en passende antwoorden. Afier accountants + adviseurs afier.com
Radjab geeft trainingen, lezingen en workshops om anderen te inspireren en zijn ervaringen met de wereld te delen. En hij start met een YouTube kanaal: Yolo TeleVision. Ideeën en plannen te over. Wat Radjab vooral belangrijk vindt, is dat activiteiten voor iedereen toegankelijk worden. Radjab: “Daarom start ik met de YOLOAcademy, waar je voor tien euro per maand lid van kunt worden.” Met de YOLO-Academy wil Radjab een community opbouwen met mensen die net als hij voor hun kansen willen gaan. Radjab: “Je leeft nú, haal het maximale eruit. Als je met tegenzin naar je werk gaat: stop ermee.” Kortom, zoals de boodschap luidde waarmee hij zijn boek signeerde: Leef met passie. < Geïnteresseerd in het boek van Aqil Radjab, de YOLO-Academy of YOLO TeleVision? Kijk op www.yolo-vision.nl of www.youtube.com/YoloVisionVideo
Mr. A.L. Kool is volledig op de hoogte. Ons leren kennen? afier.com
38
Lex Kloosterman
[email protected]
NoordNieuws juli 2013
Voorwaarts Voorwaarts,
Schip van alle
Meer dan honderd jaar oud is ze, de Voorwaarts Voorwaarts, een van de oudste tweemast koftjalken van Nederland. Hoewel het schip misschien bij velen bekend staat als het vlaggenschip van de gemeente en provincie Groningen, is het veel meer dan dat. Robert Reekers, vicevoorzitter van de stichting die het schip beheert: “de Voorwaarts Voorwaarts is van alle Groningers”.
De historie Daarover later meer, eerst de historie. Met de schipper lopen we een rondje over de oude koftjalk, waar hij vol passie over vertelt. Over de manier waarop het ijzeren schip destijds gebouwd is, nog ouderwets met klinknagels. En over de functie die het vroeger had als vrachtschip. “Een schip voor de lange afstanden”, aldus Sarolea. “Je wachtte op de juiste windrichting en dan zette je koers, zonder verder overstag te gaan”.
Tegenwoordig zit er uiteraard een motor in het schip, die Sarolea met trots laat zien: “je moet hier even naar beneden om de dieselgeur te ruiken!” De Voorwaarts Voorwaarts kent een bijzondere geschiedenis. Nadat het schip in 1899 was gebouwd bij scheepswerf Jan G. Verstockt in Martenshoek, heeft het vele reizen gemaakt, tot Marokko aan toe. Nadat het in 1912 aan iemand in Duitsland is verkocht, verdwijnt het echter uit de Nederlandse scheepsregisters. Vele tientallen jaren later treft journalist Walter Haentjes het vervallen schip in Enkhuizen, koopt het en knapt het op. Als in de jaren tachtig blijkt dat er tonnen nodig zijn om het schip te repareren, wordt een stichting opgericht die de Voorwaarts Voorwaarts overneemt en restaureert. Het Groninger bedrijfsleven, de provincie en gemeente Groningen bieden financiële hulp en het schip is gered.
Liefdewerk oud papier ‘Liefdewerk oud papier’, zo noemt Robert Reekers de inzet van hem en zijn collega-bestuursleden van de “Stichting tot Behoud van de Tweemastkoftjalk Voorwaarts Voorwaarts Anno 1899”, in de jaren tachtig opgericht om het schip te repareren. In het bestuur zitten naast vicevoorzitter Reekers (partner bij Helder Corporate Finance) veel ondernemers met passie voor scheepvaart. Voorzitter is Otto Torenbosch, directeur bij Reider Shipping. De overige bestuursleden zijn Martin Peper van NNAM, Ruud Stuursma, manager finance bij Seatrade Groningen, Jeannette Blijdorp-Jonker (DelfSail/Sail Den Helder), Renate de Geus-Hirsching (Vorm Holding BV), Henk Eggens (Noorderlink) en Jaap Kooistra (Deloitte). Commandeur van het schip is Commissaris van de Koning Max van den Berg. Het doel van de stichting is duidelijk. Reekers: “Wij zijn verantwoordelijk voor het behouden van het cultureel erfgoed van de Voorwaarts Voorwaarts en willen er ‘het schip van alle Groningers’ van maken”.
Groep verstandelijk gehandicapte volwassenen van ’s Heeren Loo aan boord van de Voorwaarts Voorwaarts. Hun dag werd mogelijk gemaakt door Stichting Sinnege Fonds
praktijk
Het stormt in de haven van Lauwersoog, waardoor de geplande tocht van de Voorwaarts Voorwaarts met een groep jongeren deze ochtend helaas niet doorgaat. Toch spreken we af aan boord van het schip met Robert Reekers, vicevoorzitter in het bestuur van enthousiastelingen die het schip beheert, en schipper Michel Sarolea. Om sfeer te proeven, om het verhaal achter het schip te weten te komen én… om duidelijk te maken dat de Voorwaarts Voorwaarts meer mogelijkheden te bieden heeft dan velen wellicht weten.
39
Groningers
“Wij stellen het schip kosteloos beschikbaar voor groepen die, bijvoorbeeld gesponsord door het bedrijfsleven, een bijzonder dagje weg verdienen”
De Voorwaarts Voorwaarts, een van de oudste koftjalken van Nederland
Het heden Het zijn ook deze partijen die het meest van het schip gebruik maken, vertelt Reekers. Daar wil het stichtingsbestuur echter verandering in brengen: “het schip is van alle Groningers”, zo luidt Reekers’ boodschap. Bedrijven kunnen het schip natuurlijk boeken voor personeelsuitjes, vaartochten met klanten of vergaderingen, maar er zijn meer mogelijkheden voor ondernemers, met name om jezelf van een sociale kant te laten zien. Reekers: “In Nederland hebben we zo’n tweehonderd vaardagen. Nu vaart de Voorwaarts Voorwaarts zo’n veertig dagen per jaar uit. Dat kunnen er veel meer zijn, zeker omdat we voor het hele seizoen een schipper en een vaste bemanning tot onze beschikking hebben.”
De toekomst De Voorwaarts Voorwaarts mag dus wel wat meer de haven uit, vindt de stichting en vindt ook Sarolea: “het schip moet meerdere functies hebben”. Hiermee doelt de schipper op de maatschappelijke functie die het schip ook vervult en graag wil versterken. Reekers: “Wij stellen het schip sinds 2010 tegen kostprijs beschikbaar voor groepen die, bijvoorbeeld gesponsord door het bedrijfsleven of door serviceclubs, een bijzonder dagje weg verdienen, zoals zieke kinderen of mensen met een handicap.” Nu gebeurt dat ook al regelmatig (in 2012 zo’n twaalf dagen per jaar): Reekers laat mooie filmpjes zien van stralende kinderen op het schip. “Soms zie je ze huilen van geluk, bijvoorbeeld omdat ze even verlost zijn van hun zorgen of weg zijn uit hun
moeilijke wereld”, vult Sarolea aan. Wat Reekers betreft mag het schip hier dus wel wat vaker voor gebruikt worden, zonder hier een stuiver mee te willen verdienen: “Wij willen graag sociaal actief zijn en ik denk dat dit een mooie kans is voor Groningse bedrijven om hierbij aan te haken door een dag te sponsoren en Groningse goede doelen te steunen”. <
Sponsoring De Voorwaarts Voorwaarts zou er niet (meer) zijn zonder haar sponsoren. Naast hoofdsponsor NNPC kent het schip vele prominente noordelijke bedrijven en natuurlijk de gemeente en provincie Groningen als sponsor. “Het Noorden kent daarnaast een sterk maritiem cluster”, zegt Reekers, “Waarin we veel vrienden hebben en ondersteuning uit krijgen.” “Maar dat betekent niet dat we er zijn”, haast Reekers te zeggen. “Om het schip in goede staat te houden en noodzakelijke vervangingsinvesteringen te kunnen doen, kunnen we altijd meer steun gebruiken. Ieder jaar is het weer moeilijk om het schip in de vaart te houden.” Heeft u affiniteit scheepvaart en bent u begaan met het voortbestaan van een de oudste koftjalken van Nederland? Kijk dan eens op www.voorwaartsvoorwaarts.nl naar de mogelijkheden.
40
NoordNieuws juli 2013
Sjoerd Wind
[email protected]
IK Drenthe zet regio Emmen op de kaart
‘Omgeving barst van de
Nynke Houwing (wethouder in Emmen) en Marc Muntinga (kwartiermaker IK Drenthe) bij een maquette van het vernieuwde centrum van Emmen
De wet van de remmende voorsprong gaat niet op voor de gemeente Emmen. Daar hebben ondernemers, onderwijs en overheid de handen ineen geslagen om zich samen sterker te maken voor wat al sterk is. De regio zeilt daarmee, met de wind van het dierenpark en de centrumvernieuwing in de zeilen, dwars in tegen de heersende laagconjunctuur. Met het ‘Innovatie en Kennisplatform Drenthe’ zet Zuidoost Drenthe in op een duurzame en innovatieve toekomst, stelt wethouder Nynke Houwing.
Dierenpark Emmen en de plannen voor centrumvernieuwing waren het begin van wat met recht een kettingreactie genoemd mag worden. “We hebben onze plannen gebundeld,” vertelt grondlegger Nynke Houwing (VVD-wethouder in Emmen) uit. “We zagen dat, door het bundelen van uitdagingen en plannen, er veel meer mogelijk is. Daarnaast hoorde ik over allerlei interessante, innovatieve ontwikkelingen uit andere sectoren in de regio. Hen betrekken en met elkaar verbinden geeft ongetwijfeld nog veel meer spin off.”
41
initiatieven’ Emmen op de kaart Houwing bracht ondernemers, onderwijs en overheden bij elkaar in het Innovatie en Kennisplatform Drenthe. “Door te verbinden ontstaan er cross-overs die we van te voren niet konden bedenken. Dit zet regio Emmen op de kaart!” Het platform, kortweg IK Drenthe, heeft momenteel vier operationele initiatieven: Toerisme & Recreatie, Agribusiness & Groene Chemie, Duurzame Bouwmaterialen en Ondernemerschap. Met aan het roer ondernemer en betrokken VNO-NCW Noord lid Marc Muntinga. Houswing: “Marc is de kwartiermaker. De man die het vliegwiel in gang heeft gezet. De omgeving barst van de initiatieven. IK Drenthe biedt deze mensen een platform.” Een van de initiatieven is die van
‘Digitalisproject’ in Klazienaveen. Uit de bladeren van de plant Digitalis wordt digoxine geëxtraheerd, wat onmisbaar is voor medicijnen tegen hartfalen. Door de stof onder glas te telen, wordt gewerkt aan het verbeteren en waarborgen van de constante kwaliteit van deze stof. Aan dit project wordt gewerkt door verschillende partijen, zoals CropEye, Proeftuin BCK, plantinhoudstoffen expert SU Biomedicine en markpartij Boehringer Ingelheim.
Chemie Zuidoost Drenthe zet ook krachtig in op het verder ontwikkelen van de kunststofchemie in Emmen. Stenden Hogeschool (met Windesheim) is benoemd tot een Centre of Expertise op het vlak van Smart Polymeric Marterials. Binnenkort verwacht Houwing ook een positieve
de innovatie van bouwmaterialen. De herontwikkeling en verplaatsing van Dierenpark Emmen naar het nieuwe beLEVENspark is hierbij een belangrijk onderdeel. Voor het park wordt naar materialen gezocht die bijdragen aan de belevingswaarde, de duurzaamheidambitie en budgettaire opgave. Dit kan door het hergebruiken van materialen, maar ook door het ontwikkelen van nieuw, duurzaam en biologisch afbreekbaar materieel. Houwing: “Straks lopen we met duizenden over een brug die gemaakt is van mais en de gebouwen waar we naar kijken zijn gemaakt van ons eigen Drentse leem. Dat is toch geweldig!” Er leeft een bijzondere trots in de regio, stelt Houwing. “Ondernemers die hier zitten, zitten hier niet toevallig. Die voelen zich hier thuis en willen een bijdrage
actueel
“Ondernemers die hier zitten, zitten hier niet toevallig. Die voelen zich hier thuis en willen een bijdrage leveren” Toerisme & Recreatie. Om tegemoet te komen aan de wensen van de toeristen, heeft dit initiatief niet alleen een onderlinge samenwerking met zo’n vijftig bedrijven uit de regio, het is ook de grens overgegaan. “In Osnabrück is een levendig toeristisch netwerk. We geven nu sámen vorm aan een programma met arrangementen. Neem de Gartenschau in Papenburg, daar komen 600.000 mensen op af. Teveel voor de verblijfsmogelijkheden. We creëren hier de opvangmogelijkheden. Dat is vanzelfsprekend een enorme opsteker voor onze regionale economie.”
Cross-overs Om producten te innoveren, worden cross-overs met andere sectoren gezocht. “IK Drenthe brengt telers, kennisinstellingen en andere sectoren met elkaar in contact. Zo ontstaan er nieuwe initiatieven en producten,” legt Houwing verder uit. Een goed voorbeeld hiervan is het
visitatie om Emmen een Center of Open Chemical Innovation (COCI) te mogen noemen. Hiermee heeft de regio een directe aansluiting op de landelijke Topsector Chemie; een mijlpaal voor Zuid Oost Drenthe. COCI is een fysieke locatie waar startende ondernemers en kleine bedrijven in de chemie innovatieve ideeën kunnen uitwerken. De starters kunnen gebruikmaken van de infrastructuur, diensten en expertise van de ondernemingen ter plaatse. Ook zijn er subsidieregelingen en seed faciliteiten. Hiermee maakt de regio sterker wat sterk is: de aanwezige chemische industrie (Emmen, Coevorden, Hoogeveen) en kennisinstituten en labs als API, Fablab en Stenden PRE.
Duurzame bouwmaterialen De ontwerpopgaven voor de centrumplannen zijn een enorme inspiratie voor
leveren.” Met het ondernemersplein en diverse congressen worden verbindingen gelegd tussen de ondernemers uit de regio. Houwing: “In Emmen is reuring en van reuring komt meer reuring. Ondernemers hebben bijvoorbeeld het heft in eigen hand genomen door een revolving fund op te richten. Mensen die een bedrijf willen beginnen of doorstarten, die een innovatief idee hebben, kunnen aanspraak maken op dat private fonds. Barrières als geld of netwerk zijn daarmee een stuk kleiner.”
Trots De wethouder is trots op het effect van IK Drenthe. “Dit is een eenmalige kans die voorbijkwam. Die hebben we gepakt. Dat bracht risico’s met zich mee, de regio is het waard dat we onze nek uitsteken. We gaan er vol voor.” <
AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM
‘PRIVÉLEASE VAN NOORDLEASE IS WEL IDEAAL HOOR...’
NOORDLEASE, TRONDHEIMWEG 5, 9723 TX GRONINGEN 050 547 02 00 - WWW.NOORDLEASE.NL
Duidelijk
01-02-13 09:51
CULLIT,SEDI ‘ZIETSUM HIJ EEN BEKENDE? OF ZICHZELF AL PRIVÉ RIJDEN VOOR SLECHTS € 185,- PER MAAND ALL IN?’
AGNIS CONSEQUO
AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM
‘VASTE INRUILPRIJZEN, DAN WEET JE WAAR JE AAN TOE BENT’
Ondertussen, in Autoborg... ‘NATUURLIJK DOET NOORDLEASE DAT MEVROUW’
‘OF WIJ DIE AMPÉRA OOK IN DE LEASE HADDEN’
Agnis consequo cul-
lit,Sedi sum ‘NOORDLEASE IS NIET VOOR NIETS MARKTLEIDER ZAKELIJKE LEASE IN NOORD-NEDERLAND’ ‘WEL BESCHEIDEN BLIJVEN HÈ!’ AGNIS CONSEQUO CULLIT,SEDI SUM
WE130036_ADV_Noordleasefactor_270_FC.indd 1
43
Lex Kloosterman
[email protected]
CdK Tichelaar bemiddelt bij conflict binnen PPG Hoogezand Drents Commissaris van de Koning Jacques Tichelaar heeft deze maand met succes bemiddeld in een arbeidsconflict tussen de directie van glasvezelproducent PPG Hoogezand en FNV Bondgenoten. Dit deed hij op verzoek van VNO-NCW Noord. Het verschil van inzicht tussen de directie en de bond ging over de continuïteit van het bedrijf in relatie tot eventuele bezuinigingen. CdK Tichelaar is tevreden met de uitkomst: “Voor de werkgelegenheid in Noord-Nederland is het belangrijk dat het conflict zo snel mogelijk wordt opgelost. We hebben daarin een stap in de goede richting kunnen zetten, mede dankzij de coöperatieve
houding van de verschillende partijen”, aldus Tichelaar. “Het is nu aan de directie en de bond om de uitkomst aan hun achterban voor te leggen.” Glasvezelproducent PPG zit al langer in zwaar weer. Het bedrijf heeft circa 400 werknemers.
Archiveren met uw printer Bij de Bedrijven Contact Dagen in Assen waren ze actueel
een paar jaar geleden elkaars buren: Han Kuipers van Kuipers voor Kantoor en Harald Leffers van Retsoft. Beide bedienen ze het bedrijfsleven: Kuipers op het vlak van multifunctionals, printers en kopieerapparaten, Leffers met software voor digitaal archiveren. Kuipers: “We raakten aan de praat en al gauw ontstond het idee om onze krachten te combineren.” Op de multifunctionals van Kuipers kun je documenten scannen, faxen, printen etc. en de mogelijkheden gaan steeds verder. Door een link te leggen met de software van Retsoft kun je nu alles wat je op de multifunctional doet direct op de juiste plek opslaan en alle documenten makkelijk terugvinden middels ingebouwde tekstherkenning. Dat klinkt eenvoudig en logisch, maar dat is het niet. Speciaal voor de Sharp multifunctionals van Kuipers heeft Retsoft software ontwikkeld die dit mogelijk maakt. Met deze combinatie komen de digitale en papieren wereld bij elkaar. Kuipers: “Er wordt nog steeds veel post verstuurd en dit papierwerk moet vervolgens, vaak digitaal, gearchiveerd worden. Kijk bijvoorbeeld naar scholen of ziekenhuizen die verplicht zijn hun informatie jarenlang te bewaren.” Door op de multifunctional een koppeling met je eigen browseromgeving te maken, kun je de informatie direct op de juiste plek archiveren.
Harald Leffers (links) en Han Kuipers Uiteraard hebben beide belang bij de samenwerking: als je het één al hebt, is het interessant om het ander ook aan te schaffen. “Maar”, vult Leffers direct aan: “als je hiermee gaat werken, zit je als klant niet verplicht aan beiden vast.” Kuipers en Leffers zien hun samenwerking dan ook puur als service: het gaat de klanten niets extra’s kosten en is vooral bedoeld om meer mogelijkheden te bieden met de software van Retsoft en de multifunctionals van Kuipers. “We verspreiden dit gratis”, aldus Leffers. “Waar de IT wereld soms wat money driven lijkt, werken wij toch echt anders: geen langdurige contracten, maar waar voor je geld.” Meer weten over de mogelijkheden van multifunctionals, software voor digitaal archiveren en de kruisbestuiving hiertussen? Kijk dan op www.kuipersvoorkantoor.nl of www.retsoft.nl
44
NoordNieuws juli 2013
Ingrid Dragtstra
[email protected]
High potentials van vandaag zijn werkgevers van morgen
Jonge Noordelijke Ondernemers (JNO) is een netwerk van VNO-NCW Noord voor leden onder de 40 jaar. JNO zit vol ideeën en ziet overal kansen. In deze rubriek aandacht voor leden en activiteiten van JNO. Deze keer aandacht voor
Investeren in jong talent is echter niet alleen van belang voor het voortbestaan van individuele ondernemingen. Als werkgevers en ondernemers van morgen is de groep high potentials ook voor de noordelijke regio van groot belang. De toekomst van het Noorden ligt grotendeels in hun handen en juist daarom loont het om high potentials zoveel mogelijk de gelegenheid te geven zichzelf te ontplooien.
Binnen JNO willen we high potentials de gelegenheid geven hun netwerk op te zetten en uit te breiden, hun blikveld te verruimen en te sparren met ondernemers, managers en andere high potentials. De gemêleerde achterban van JNO biedt inspiratie en nieuwe inzichten. Daarin staat één gemene deler centraal: ondernemerschap. De leden van JNO zien kansen en zijn bereid buiten gebaande paden te gaan en dat is de belangrijkste bindende factor. Ondernemerschap betekent ook visie en ambitie voor de toekomst. JNO wil, vanuit dat oogpunt, investeren in talent.
oo
jij @
JNO g
“Binnen JNO willen we high potentials de gelegenheid geven hun netwerk op te zetten en uit te breiden, hun blikveld te verruimen en te sparren met ondernemers”
Vo l
Want de high potentials van nu zijn er nog niet. Ze zijn één à twee stappen verwijderd van de top, maar hebben de potentie,
tt
ambitie, passie en visie om de topposities te bereiken. Ze zijn op koers voor een directiefunctie of kunnen op termijn het (familie)bedrijf overnemen. Ook JNO ziet het enorme potentieel van deze groep en de waarde van high potentials voor NoordNederland. Daarom is het netwerk van JNO opengesteld voor deze groep, met als doel het stimuleren van professionele en persoonlijke ontwikkeling.
k en op jn T o wi
De mensen binnen je bedrijf zijn je meest waardevolle ‘bedrijfskapitaal.’ Ongetwijfeld zijn de meeste ondernemers en werkgevers het met deze stelling eens. Veel organisaties zijn daarom steeds op zoek naar nieuw talent en investeren flink in de potentiële leiders van morgen, zogenaamde high potentials. Zij zijn degenen die in de toekomst de continuïteit van het bedrijf moeten waarborgen.
er :
de mogelijkheden voor high potentials binnen JNO.
45
High potential Raymond Rolink projectleider bij Koenen Bouw “Sinds acht jaar ben ik werkzaam als projectleider bij Koenen Bouw, een zelfstandig opererend bouwbedrijf binnen het VolkerWessels-concern. In mijn functie houd ik mij bezig met het realiseren van uiteenlopende projecten. Daarnaast heb ik sinds kort ook een aantal bedrijfsleiderstaken toebedeeld gekregen en ben ik betrokken bij de algehele bedrijfsvoering van Koenen Bouw.
Bestuurslid VNO-NCW Noord Durk van Tuinen directeur Frisia Zout BV
JNO
“Als (bestuurs)lid van VNO-NCW Noord ervaar ik de toegevoegde waarde van mijn betrokkenheid bij onze vereniging. Zo biedt het lidmaatschap onder andere toegang tot een professioneel netwerk waarbinnen leden volop gelegenheid krijgen om ervaringen uit te wisselen, vragen te stellen en te klankborden met collega-ondernemers. Hiermee is het lidmaatschap niet alleen aantrekkelijk voor directies en het hogere management van organisaties. Voor high potentials kan het lidmaatschap van onze vereniging zo mogelijk een nog grotere meerwaarde hebben.
Ik heb de ambitie om op termijn door te groeien naar een directiefunctie binnen het bedrijf. Om dit te bereiken is het belangrijk de juiste stappen te nemen en jezelf continu te blijven ontwikkelen. Sinds een jaar ben ik lid van JNO. Binnen JNO kan ik kennis delen en inspiratie opdoen. Ook zie ik in het netwerk wat er speelt binnen andere organisaties en hoe daar bepaalde zaken worden opgepakt. Dit geeft je nieuwe inzichten in je eigen ondernemerschap en zorgt voor een breed blikveld. Hierin zit voor mij de toegevoegde waarde van JNO.”
Met veel onderwerpen die de revue passeren, hebben de ondernemers en directieleden van de toekomst minder ervaring. Het mooie van het JNO-netwerk binnen VNO-NCW Noord is dat high potentials een goed platform aangeboden krijgen om van en met elkaar te leren. De onderneming die een JNOlidmaatschap faciliteert voor jong talent draagt daarnaast bij aan diens ontwikkeling en presenteert zich daarmee ook als een aantrekkelijk werkgever.”
‘Het verleden heb je… de toekomst, die kun je maken’ Binnen het JNO-netwerk is niet alleen plaats voor ondernemers en directieleden van organisaties. JNO vindt het belangrijk dat ook high potentials binnen het netwerk aansluiting vinden. Daarom wil JNO high potentials graag de gelegenheid geven zich verder te ontplooien door te sparren, vragen te stellen en kennis en ervaring te delen.
toegepast worden, waarmee bijgedragen wordt aan de ontwikkeling van de onderneming. Tot slot zijn de high potentials van nu de noordelijke ondernemers en werkgevers van morgen. Deze groep faciliteren in hun ontwikkeling kan op termijn ook de noordelijk regio ten goede komen. Kortom, een win-win-winsituatie!
Waarom? In de eerste plaats hebben high potentials zelf baat bij een platform met behulp waarvan ze zich op professioneel en persoonlijk vlak kunnen blijven ontwikkelen. Daarnaast kunnen opgedane inzichten, kennis en inspiratie binnen de eigen organisatie
Wie? High potentials, die zich aan kunnen sluiten bij JNO, beschikken over het potentieel én de ambitie om door te groeien tot directieniveau of het bedrijf over te nemen. Zij hebben hun einddoel nog niet bereikt, maar nemen concrete
stappen om dit doel te bereiken en geven daarbij invulling aan ondernemerschap. Hoe? Ben of ken je een high potential, die graag gebruik wil maken van de mogelijkheden die het JNO-platform biedt op het gebied van professionele en persoonlijke ontwikkeling? Laat het aan ons weten. Wij zullen dan contact opnemen om een kennismakingsgesprek in te plannen. Meer informatie? Neem contact op met Ingrid Dragtstra, manager JNO.
© 2011 KPMG Staffing & Facility Services B.V. All rights reserved.
Uw Voorcontactpersonen meer informatie: bij kpmg.nl KPMG Groningen Willemina Feenstra en Rudi Kleinhuis 050 522 21 11 Voor meer informatie: kpmg.nl
47
Lex Kloosterman
[email protected]
Mediation: volwaardig alternatief bij conflicten Otto Lussenburg en Age de Vries zijn twee van de in totaal 130 geregistreerde mediators in Noord-Nederland. Ondernemers zijn onvoldoende bekend met mediation en de meerwaarde hiervan, stellen zij. “70% van de conflicten in het bedrijfsleven kun je
praktijk
oplossen met een mediator in plaats van een rechter.”
Waar gehakt wordt, vallen spaanders. En ontstaan conflicten. Conflicten met werknemers, binnen de directie, bij bedrijfsopvolging, met een opdrachtgever of –nemer of met de overheid. De communicatie is verstoord en je komt er samen niet meer uit; wat te doen? Een gang naar de rechter is niet alleen duur, maar meestal ook onbevredigend. De rechter hoort beide kanten van een verhaal aan en velt een oordeel. Partij A is gelukkig, partij B treurt.
Otto Lussenburg
Age de Vries
meer partijen een conflict hebben, geldt mediation als volwaardig alternatief voor rechtspraak of arbitrage. “Mediation is zeker geen voorportaal voor de rechter, sterker nog: het biedt meestal een betere oplossing”, zegt Lussenburg. “Wij zoeken namelijk altijd naar een oplossing waar beide partijen mee kunnen leven.”
een rechter. Het is onze kracht om te beoordelen wat er onder een bepaald conflict ligt.” De Vries vult aan: “Door anders te denken en de communicatie weer op gang te brengen, kunnen we van een conflict juist een succes maken”.
Hoewel een rechtszaak soms onvermijdelijk is, kan het in veel gevallen ook anders worden opgelost. Age de Vries en Otto Lussenburg zijn beide geregistreerd mediator en treden in deze rol op als bemiddelaar bij conflicten in het bedrijfsleven. Een belangrijk verschil met de rechter: “Wij treden niet op als scheidsrechter, maar als evaluator”, aldus De Vries.
Veel mensen denken ten onrechte dat een mediator alleen bij echtscheidingen als bemiddelaar optreedt. Een reden voor Lussenburg en De Vries om de boer op te gaan en het bedrijfsleven te wijzen op de vele voordelen van mediation. De Vries: “Soms is een conflict alleen een belevenis. Er is sprake van miscommunicatie, beide partijen hebben een ander verhaal. Door met elkaar en met een mediator in gesprek te gaan, helpen we conflicten de wereld uit op die soms nergens op gebaseerd zijn.”
Het fenomeen mediation is begin jaren negentig (!) overgewaaid uit de Verenigde Staten. Wanneer twee of
Want, zegt Lussenburg: “70% van de conflicten in het bedrijfsleven kun je oplossen met een mediator in plaats van
Voorbeeld: twee leden van een managementteam kunnen niet door één deur. De directeur wil beide behouden en schakelt een mediator in. Lussenburg: “Door outof-the-box te denken en de oplossing verder weg te zoeken, kunnen we veel bereiken. Het gaat om de vraag: ben je bereid om ruimte te creëren in je manier van denken?” Met de mediator wordt langdurig en prijzig juridisch getouwtrek voorkomen en staat het belang van beide partijen centraal. De Vries benadrukt: “Hoewel soms het beeld heerst dat de mediator er is voor het ‘slachtoffer’, staat objectiviteit bij ons centraal. Ons enige doel is om de beste oplossing voor alle partijen te vinden.” <
48
NoordNieuws juli 2013
Akke Groenewoud
[email protected]
UniPartners Groningen:
‘Frisse blik en analytisch vermogen’
Het bestuur van UniPartners Groningen, met v.l.n.r.: Margriet Penninkhof, Georg Heeremans, Lisanne Grimme, Ilonka Cornelissen, Angela van Diest, Iris Pot en Ellen Veenema
De jeugd heeft de toekomst. Om die reden werkt VNO-NCW Noord veel samen met studenten, laten we regelmatig onderzoeken uitvoeren door HBO- en WO-studenten en is er bijna altijd een stagiair op ons kantoor actief. Daarnaast steunen we studentenorganisaties als AEISEC en UniPartners. Margriet Penninkhof en Iris Pot van UniPartners Groningen over hun ervaringen met het netwerk van VNO-NCW Noord.
“Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg!”. Deze zin is een goede weergave van het beeld dat wij als studenten van noordelijke ondernemers hebben. Zonder kennis en ervaring in het ondernemende Noorden begonnen wij afgelopen september ons bestuursjaar bij het academisch adviesbureau UniPartners. Tijdens de eerste contacten was alle nuchterheid wel even wennen. Maar na bijna een jaar weten wij wat het is om met de noorderlingen samen te werken; toewijding, directheid, eerlijkheid en betrouwbaarheid staan centraal.
Diversiteit Het academisch adviesbureau UniPartners Groningen, gelieerd aan de Rijksuniversiteit Groningen, onderneemt sinds 1994 in de drie noordelijke provincies van Nederland. In deze jaren is gebleken dat het Noorden veel meer mogelijkheden biedt dan men denkt. De grote diversiteit heeft ons verrast. De ondernemersgeest in het Noorden heeft ervoor gezorgd dat verschillende sectoren zich kunnen blijven ontwikkelen. Dit kunnen we niet alleen, hiervoor is samenwerking nodig. Collectiviteit is de basis voor het delen van kennis en ervaringen. Het netwerk van VNO-NCW Noord zit vol ideeën en inspireert ook ons om de juiste kansen te benutten. Door bijeenkomsten bij te wonen kom je mensen tegen die een nieuw perspectief bieden. Dit werd voor ons duidelijk op één van de georganiseerde platformbijeenkomsten. Met zijn allen rond de tafel over de toekomst praten. Iedereen luisterde aandachtig naar elkaar en, na wat aftasten, ook naar ons als student. Vragen vlogen ons om de oren en onze frisse blik en analytisch vermogen werd erg gewaardeerd.
49
“Het netwerk van VNO-NCW Noord zit vol ideeën en inspireert ook ons om de juiste kansen te benutten” Kennismaking en kennisdeling Spontaniteit en lef kenmerken de bestuursleden van UniPartners. Om deze reden heeft het Ondernemerscongres Noord-Nederland ons een inspirerende middag bezorgd. Afstappen op bedrijven voor een informele kennismaking is voor ons geen probleem. De daaropvolgende reactie van ondernemers verraad echter dat zij dit enerzijds niet gewend zijn, maar anderzijds nieuwsgierig zijn naar ons verhaal. Zo verging het twee bestuursleden ook op de eindejaarsreceptie van VNO-NCW Noord. Wat begon als een onwennige kennismaking, waarin het leeftijdsverschil duidelijk naar voren kwam, veranderde in een enthousiaste aangelegenheid toen het ijs eenmaal gebroken was. Dit oprechte contact maakt de samenwerking binnen het netwerk zo prettig en interessant. Wanneer iemand op de hoogte is van je kwaliteiten en gedrevenheid, word je niet vergeten. Juist in de huidige maatschappij is het belang van goede samenwerking, waarin kennisdeling kan plaatsvinden, erg groot.
zoeken van kwaliteit op een universiteit-breed terrein. Bent u geïnteresseerd in de mogelijkheden van UniPartners? Kijk dan eens op www.unipartners.nl/groningen of neem contact op met voorzitter Lisanne Grimme via
[email protected]
U kunt ook gebruik maken van onze kennis en vaardigheden. Interesse? Wilt u uw bedrijfsprocessen laten optimaliseren door topstudenten vanuit de universiteit of kunt u een frisse blik gebruiken? U kunt bij ons terecht voor vraagstukken en onder-
Over UniPartners Groningen • • • • • • •
cademisch adviesbureau A Gerund door gemotiveerde topstudenten Gelieerd aan de Universiteit Groningen Verbindt bedrijfsleven en student Non-profit organisatie Werkt op projectbasis van het fixed-price principe Studentconsultants op elk wetenschapsgebied
De bestuursleden en hun taken: Lisanne Grimme: voorzitter Angela van Diest: kwaliteitsmanager Margriet Penninkhof: accountmanager Iris Pot: accountmanager Georg Heeremans: PR manager Ellen Veenema: HR manager Ilonka Cornelissen: Penningmeester
praktijk
Flinc, de weg naar startkapitaal:
Terug van weggeweest Flinc, de weg naar startkapitaal, is sinds kort weer actief. Niet alleen helpt Flinc innovatieve ondernemers in Noord-Nederland met groeiambitie bij het vinden van startkapitaal, ook wil Flinc investeerders verleiden met kant-en-klare en kansrijke investeringscases. Flinc heeft zich in het recente verleden bewezen als succesvol concept voor juist die ondernemers die in Noord-Nederland met innovatieve ideeën de markt wilden veroveren. Mooie voorbeelden zijn het Beeldhorloge en StabiAlert. Waar bijvoorbeeld banken steeds minder makkelijk innovatieve ondernemersideeën financieren, biedt Flinc wél mogelijkheden.
Voor ondernemers én investeerders Financieringsmogelijkheden voor innovatieve starters zijn er zeker, maar voor
een gemiddelde ondernemer zijn ze vaak slecht vindbaar, vindt Maarten Goddijn, projectleider van Flinc. Naast het begeleiden van innovatieve starters om hun ideeën en plannen zo goed mogelijk uit te werken, heeft Flinc ook een duidelijke focus op het organiseren en activeren van een investeerdersnetwerk. Flinc kan een belangrijke rol spelen bij het maken van de beste match tussen ondernemers en investeerders. Ondanks het economisch tij zijn er interessante initiatieven genoeg, stelt Goddijn.
Het initiatief wordt ondersteund door een aantal belangrijke partijen in Noord-Nederland. Zo zijn de Kamer van Koophandel Noord-Nederland, de provincies Groningen, Drenthe en Friesland, Syntens en de NOM partners van Flinc. Dit partnership betekent dat zij mankracht en geld leveren voor de uitvoering van het project. Deze samenwerking is op donderdag 23 mei 2013 door een handtekening van de partijen beklonken. < Meer weten? Kijk op www.f-linc.nl
Weten wat er in uw sector speelt
met één druk op de knop.
De Rabo Kennis App: actuele kennis direct beschikbaar. Op de hoogte blijven van ontwikkelingen in uw sector is nu wel erg eenvoudig. Met de Rabo Kennis App heeft u relevante kennis snel bij de hand om uw visie te bepalen en te anticiperen op economische ontwikkelingen in uw branche.
Download nu de Rabo Kennis App via rabobank.nl/kennis Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren.
51
Lex Kloosterman
[email protected]
Duurzaam ondernemen is winstgevend. Als u overgaat op duurzame energiebesparende oplossingen kunt u als ondernemer veel geld besparen. Daarnaast is duurzaamheid in toenemende mate een belangrijk inkoopcriterium voor Nederlandse inkopers. Het is goed voor de beeldvorming van de onderneming. De CleanCampagne helpt ondernemers om zich te verduurzamen, geld te besparen en zich duurzaam te profileren via de reclamecampagnes van FC Groningen, NIC, Ambiant Lycurgus of GasTerra Flames.
praktijk
Dubbele winst met duurzaam ondernemen
Het voortbestaan van een bedrijf is tegenwoordig niet alleen afhankelijk van een goed financieel beleid. Duurzaamheid is steeds meer een doorslaggevend criterium voor het afnemen van producten en diensten. Ook de maatschappij stelt steeds meer eisen. Er liggen grote kansen voor bedrijven om zich op dit vlak te onderscheiden.
Samen met je sportclub Bedrijven die hun activiteiten verduurzamen, ontvangen binnen de CleanCampagne een beloning in de vorm van exposure via hun eigen sportclub. De CleanCampagne werkt hiervoor samen met FC Groningen, GasTerra Flames, NIC en Ambiant Lycurgus. Hoe meer inspanning je als ondernemer pleegt, hoe meer aandacht je krijgt voor jouw bedrijf: een artikel in het clubblad, reclameborden
langs het veld of de naam op het shirt van de spelers. En net als in de sport wordt de ondernemer die het beste scoort, extra in het zonnetje gezet.
Ik ben Clean De CleanCampagne maakt ambitieuze ondernemers bekend met de voordelen van duurzaam ondernemen en stimuleert hen om stappen te zetten. De campagne beschikt over tools die helpen om de mogelijkheden binnen het bedrijf in beeld te brengen en de bijbehorende investering inzichtelijk te maken. Om het nog gemakkelijker te maken wordt ieder deelnemend bedrijf voor een kleine vergoeding geadviseerd en begeleid door een CleanCoach.
Word ook Clean De CleanCampagne helpt u in slechts
drie stappen naar duurzaam ondernemerschap en meer bedrijfsrendement. U krijgt inzicht in de belangrijkste maatregelen en investeringen en samen met u wordt een plan van aanpak opgesteld. Meer informatie over hoe u Clean kunt worden, vindt u op www.cleancampagne. nl. Hier kunt u zich meteen aanmelden.
Partners CleanCampagne De initiatiefnemers van de CleanCampagne zijn Energy Valley Topclub, Natuur en Milieufederatie Groningen, SynerMediaGroep, Provincie Groningen en Gemeente Groningen in samenwerking met het Energie Convenant Groningen en MKB Nederland Green Deal. De CleanCampagne maakt onderdeel uit van het uitvoeringsprogramma van de Energy Valley Topclub. <
Welkom nieuwe leden De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging: Groningen A.L.P.J. Bankers MBA Bedrijf voor Werk en Re-integratie, Sappemeer drs. E.M. Elderman RA PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs NV, Groningen ing. M. de Jong Rabobank International Corporate Clients Nederland, Groningen M.P. van der Lyke SGG Vastgoedmanagement B.V., Groningen Mw M. Marsman-de Wit Daleman en de Jong, Groningen A.M.A.J. Minnema AA Lubberink & Co, Accountants en Belastingadviseurs, Groningen Mw drs. M.J. Oving MBA Hanzehogeschool Groningen - facilitair bedrijf, Groningen J. Pastoor Congressus, Groningen P.P. Pastoor Newport CH Europe B.V., Groningen J. Schott Mobacc bv, Veendam drs. H.A. Snapper RA RC Universitair Medisch Centrum Groningen, Groningen ing. R.K. Steenbergen Blauwestad drs. A. Tatlicioglu INTER-PSY, Groningen Mw W. Tukkers Biometrisch Centrum Groningen, Groningen W. Visser Wessel Visser people management, Kolham J.H. de Vries Stimulans, Hoogezand
Friesland W.J. Aardema Aardema Van Boetzelaer Advocaten, Heerenveen J.W. van Beem Schaaf Beveiliging, Sneek G. Dantuma Dantuma Medische Speciaalzaken B.V., Leeuwarden Mw C. van Rooijen Arie Brink Advocaten, Heerenveen ing. G.S. van der Schaaf Proplan Ontwikkelling BV, Heerenveen Mw F.P. Smink Notariskantoor Ellemers, Sneek M. van der Voorn TRES Internet, Heerenveen drs. H.W. Voortman RA Accon AVM, Heerenveen L. Wijnsma TIGRA Fysiotherapie Heerenveen, Heerenveen Drenthe Mw R. Berends bc Koninklijke Landmacht / Regionale Personeelsdienst Havelte, Steenwijk Mw mr. R. Bijkerk BDO Accountants & Adviseurs, Emmen Mw A. Eijzenga Blij met Jij, Schoonoord B.J. Fopma !pet, Hoogeveen B.J. Hogeboom VVT Drenthe / Icare, Meppel K.R. Koopstra Rabobank Emmen-Coevorden, Emmen A.W.J. van Nimwegen Next Lubricants BV, Assen M.G. Overeem BICT Idee101, Assen drs. R. Welles Rabobank Westerbork, Westerbork H.J. Wiechers Wiechers Wonen, Dwingeloo J. Wouda Remark, Rogat
Cas König Plant Manager of the Year 2013 Cas König van ESD-SIC in Delfzijl is verkozen tot Plant Manager of the Year 2013. Deze titel werd voor de zesde keer uitgereikt tijdens Deltavisie2013. König wordt een jaar lang het boegbeeld van de procesindustrie. Voor deze verkiezing, een initiatief van het blad Petrochem en branchevereniging VNCI, zoekt de organisatie jaarlijks naar plantmanagers die in de afgelopen jaren op een innovatieve manier een aanzienlijke verbetering hebben gerealiseerd op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu, productiviteit en kwaliteit. Met de wedstrijd wordt de procesindustrie in de schijnwerpers gezet door techniek, toegevoegde waarde en carrièreperspectief in de industrie te tonen. De jury, bestaande uit topmensen uit de chemische industrie, was vol lof over de kwaliteit, inzet en performance die de finalisten in hun fabrieken de afgelopen jaren hebben gebracht. Cas König versloeg nipt de overige twee kandidaten. Volgens de juryvoorzitter is König “een charismatisch en inspirerend directeur. Transparant in zijn aanpak, enorm
Juryvoorzitter Jos Benders (rechts) feliciteert winnaar Cas König gedreven met een grote mate van ownership. Cas werkt met overtuigingskracht in een spanningsveld van enerzijds bedrijfseconomisch overleven door focus op level playing field en anderzijds een maatschappelijk verantwoorde operatie.” “Dit is een geweldige opsteker voor ESD-SIC”, reageert König. “Vorig jaar zijn we verkozen tot Topwerkgever 2012 en nu dit. Een mooie waardering voor de zaken die we hebben bereikt en waar we bij ESD-SIC mee bezig zijn. Ik ben er zeer trots op dat ik aan dit mooie bedrijf leiding mag geven.”
53
‘Waarom moeten leden u bellen?’ Nieuw bij VNO-NCW Noord:
Bedrijf: TIGRA Heerenveen Naam: Leo Wijnsma Functie: Praktijkeigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 11-04-2013
Bedrijf: Idee101 Naam: Maarten Overeem Functie: Eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 24-05-2013
Bedrijf: Wiechers Wonen Naam: Hilbert Wiechers Functie: Directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 24-05-2013
Wat doet uw bedrijf? TIGRA Heerenveen is een grote praktijk voor fysiotherapie met vrijwel alle specialisaties op dit gebied in huis. Naast reguliere fysiotherapie bedienen we veel bedrijven in de regio op het gebied van gezondheidsmanagement. Of het nu gaat om curatie (revalidatie, behandeling), preventie (workshops fysieke belasting, werkplekonderzoek/instructie) of inzetbaarheid (Preventief Medisch Onderzoek, leefstijlprogramma’s), wij kunnen u van dienst zijn.
Wat doet uw bedrijf? Idee101 is een bedrijf dat online applicaties maakt. Deze software maken we zo gebruiksvriendelijk mogelijk, omdat we mensen binnen bedrijven/organisaties gelukkiger willen maken in hun werk. En gelukkige mensen presteren beter. We ontwikkelen apps, webapplicaties en geavanceerde internetsites en koppelen deze toepassingen aan bestaande systemen of lezen Excelsheets uit.
Wat doet uw bedrijf? Wij zorgen voor wooninspiratie en laten uw woondroom uitkomen. Wij zijn o.a. dealer van Leolux, Montis, Gelderland, Pastoe, Design on Stock en Rolf Benz. Vrijwel iedereen die onze winkel in Dwingeloo of Ommen bezoekt, is verbaasd. Zo’n woonwinkel hadden ze hier niet verwacht!
Wat is uw ambitie? In het Noorden toonaangevend en innovatief zijn op het gebied van advies en uitvoering binnen het thema gezondheidsmanagement en inzetbaarheid. Waarom moeten leden u bellen? Wanneer u op zoek bent naar praktische en structurele oplossingen of adviezen rondom verzuimbeleid, preventie of inzetbaarheid, bent u bij TIGRA aan het goede adres. We hebben ruime, landelijke ervaring met bedrijven uit elke branche en van elk formaat (van MKB tot multinational). We denken graag met u mee! Contactgegevens It Hege Stik 1 8445 PZ HEERENVEEN 0513-627165 www.tigraheerenveen.nl
Wat is uw ambitie? Wij proberen onszelf elke dag te prikkelen om op service, klanttevredenheid en gebruiksvriendelijkheid het maximale uit onszelf en onze oplossingen te halen voor onze klanten. Momenteel zijn we met een team van zes, maar we hopen in de toekomst uit te kunnen breiden naar vijftien tot twintig mensen om zo een serieuze(re) speler in (Noord-)Nederland te worden. Waarom moeten leden u bellen? Wij geven altijd een eerlijk advies, soms ten koste van onszelf. En wij willen u gelukkig maken met software. Contactgegevens Klompmakerstraat 3 3ab 9403 VL ASSEN 0592-855995 www.idee101.nl
Wat is uw ambitie? Tevreden klanten. Waarom moeten leden u bellen? Als iemand een uitgesproken visie heeft op de ontwikkeling van het retail-vak, ga ik er graag een kopje koffie mee drinken! (en uiteraard mag iedereen mij bellen als ze een prachtig interieur willen hebben ). Contactgegevens Entingheweg 15 7991 CC DWINGELOO 0521-591318 www.wiecherswonen.nl
54
NoordNieuws juli 2013
‘Waarom moeten leden u bellen?’ Nieuw bij VNO-NCW Noord:
Bedrijf: SSG Vastgoedmanagement Naam: Marcel van der Lyke Functie: Managing partner Lid van VNO-NCW Noord sinds: 11-04-2013
Bedrijf: Enviso Ingenieursbureau Naam: Jan Willem van Beem Functie: Commercieel manager Lid van VNO-NCW Noord sinds: 04-04-2013
Bedrijf: Floortje van Aken Naam: Floortje van Aken Functie: Eigenaar/ tolk, vertaler Lid van VNO-NCW Noord sinds: 28-03-2013
Wat doet uw bedrijf? Vastgoedportefeuilles van opdrachtgevers optimaal laten renderen. Dat is kortweg de missie van SSG Vastgoedmanagement. Sinds bijna vijf jaar beheren en exploiteren we zelfstandige wooneenheden van vastgoedeigenaren en -beleggers. Succesfactoren zijn verantwoordelijkheid, stiptheid en transparantie. Onze werkorganisatie SSG Vastgoed verhuurt wooneenheden in Groningen aan afgestudeerden en jonge professionals. Het gaat daarbij uitsluitend om kwalitatief hoogwaardig en toekomstbestendig vastgoed.
Wat doet uw bedrijf? Enviso houdt zich bezig met advisering op het vlak van Milieu & Infra, milieutechniek (bodemonderzoeken), KAMconsultancy (certificering van bedrijven), detachering en duurzaamheid (zelf ontwikkelde duurzaamheidsscan Groene Ladder). Daarnaast ben ik als adviseur en aandeelhouder bij Schaaf Beveiliging actief.
Wat doet uw bedrijf? Als beëdigd tolk Russisch help ik organisaties die zaken (willen) doen met Rusland bij het verkennen en verzilveren van zakelijke kansen. Voor wie liever zelf Russisch wil leren spreken, verzorg ik cursussen op maat. Daarnaast werk ik als vertaler en tekstschrijver.
Wat is uw ambitie? Niet alleen bij het beheren en exploiteren van vastgoed nemen we opdrachtgevers werk uit handen. We denken ook actief mee bij het herontwikkelen van vastgoed, bijvoorbeeld bij het realiseren van tijdelijke huisvesting voor werknemers die bouwen aan de energiecentrales in de Eemshaven en het verwezenlijken en verhuren van nieuwe jongerenhuisvesting in de stad Groningen. De komende tijd willen we die activiteit verder uitbouwen.
Waarom moeten leden u bellen? Enviso staat als milieugerelateerd ingenieursbureau voor volledige ontzorging van haar opdrachtgevers. Door slagvaardig handelen en het leveren van hoge kwaliteit willen wij met onze brede en praktische kennis een duurzame relatie met onze opdrachtgevers opbouwen en behouden. Wij vertellen u graag alles over milieu, kwaliteit, veiligheid, detachering en duurzaamheid!
Waarom moeten leden u bellen? Ze mogen ons bellen wanneer ze ontzorgd willen worden in vastgoed en op zoek zijn naar een partner die strategisch meedenkt. Contactgegevens Rademarkt 10 9711 CV GRONINGEN 050-2304676 www.ssgvastgoed.nl
Wat is uw ambitie? Onze ambitie is om een gerenommeerd ingenieursbureau in het Noorden te worden.
Contactgegevens De Meerpaal 11 9206 AJ Drachten 0512-586246 www.enviso.nl
Wat is uw ambitie? De Russische economie groeit. Daar kunnen Nederlandse ondernemers van profiteren, mits zij het goed aanpakken. Het lijkt een open deur, maar die goede aanpak begint bij wederzijds begrip. Als tolk doe ik dan ook heel wat meer dan het eenvoudigweg omzetten van woorden van de ene taal in de andere. Als tolk ben je een bemiddelaar, een brug tussen twee culturen. Mijn ambitie: partijen dichter bij elkaar brengen op weg naar succes. Waarom moeten leden u bellen? Ik kan Rusland nét iets dichterbij brengen! Contactgegevens Korreweg 202 9715 AM GRONINGEN 06-12872320 www.floortjevanaken.nl
55
Bedrijf: WVPM Naam: Wessel Visser Functie: Eigenaar-directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 22-04-2013
Bedrijf: Het tij keert Naam: Birgitta Tijhaar Functie: Eigenaar Lid van VNO-NCW Noord sinds: 22-03-2013
Wat doet uw bedrijf? Wessel Visser People Management (WVPM) is een dienstverlenende organisatie voor training, educatie en begeleiding voor psychosociale vraagstukken. Wij bedienen mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, begeleiden ziekteverzuimtrajecten, zijn vertrouwenspersoon en geven leidinggevenden handvatten voor werknemers met gedragsproblemen.
Wat doet uw bedrijf? Het tij keert is een bedrijf voor en door vrouwelijke professionals. Het tij keert biedt programma’s en een platform voor vrouwen die zich willen ontwikkelen op het gebied van (persoonlijk) leiderschap, ondernemerschap, onderhandelen, presenteren en omgaan met de media. Als psycholoog zet ik mijn deskundigheid op het gebied van persoonlijk leiderschap en ontwikkeling in. Voor andere onderwerpen maak ik gebruik van de expertise van collega vrouwelijke professionals.
Wat is uw ambitie? WVPM heeft de ambitie een dienstverlening aan te bieden om mensen in hun kracht te laten functioneren, waarbij kernwaarden als autonomie, zelfverantwoordelijkheid en investeren in gezond denken en handelen de basis vormen. Waarom moeten leden u bellen? WVPM ambieert om van iedere opdracht een maatkostuum te maken. Wij beschikken over een professioneel netwerk op gebieden van arbeidsre-integratie, ziekteverzuimbegeleiding, bewindvoering en schuldhulpverlening. Contactgegevens W.A. Scholtenlaan 5 9615 TG KOLHAM T: 0598-394653 www.wesselvisser.nl
Wat is uw ambitie? In een wereld vol krachtige mannen horen ook krachtige vrouwen. Het tij keert wil zo veel mogelijk professionele vrouwen ondersteunen, stimuleren en inspireren zodat zij zich nog krachtiger en gelukkiger voelen en succesvol zijn in hun werk. Waarom moeten leden u bellen? VNO-NCW Noord vrouwen die een gezonde groeiambitie hebben én lef om aan hun ontwikkeling te werken, kunnen bellen voor een afspraak om de mogelijkheden voor hun verdere groei te bespreken. Ook geïnteresseerden die als trainer of spreker het tij keert willen versterken, worden uitgenodigd te bellen. Contactgegevens Poelruit 63 8935 RB LEEUWARDEN T: 058-2570447 www.hettijkeert.nl
56
NoordNieuws juli 2013
Colofon NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord verschijnt vijf maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen. Jaargang 18 nummer 3 Juli 2013 Oplage 2.000 exemplaren Redactie Lex Kloosterman (hoofdredacteur) Ingrid Dragtstra Akke Groenewoud Hester Joustra Jan-Willem Lobeek Sjoerd Wind Lambert Zwiers
[email protected] Postbus 132 9700 AC Groningen T 050 5343844 F 050 5346145 www.vno-ncwnoord.nl Basisvormgeving studio Tineke Wieringa bno, Haren
Met het Ondernemersgala wordt het nieuwe verenigingsjaar van VNO-NCW Noord feestelijk geopend. Ondernemers, politici en vertegenwoordigers uit de wereld van kunsten, onderwijs, zorg en overheden zullen aanwezig zijn. Noteerd dus alvast in uw agenda: 6 september 2013, Martiniplaza Groningen: VNO-NCW Noord Ondernemersgala. De volgende partners maken het VNO-NCW Noord Ondernemersgala 2013 mogelijk. Het bestuur is hen hiervoor bijzonder erkentelijk.
Prepress, druk en distributie Koninklijke Van Gorcum bv, Assen
VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Groningen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waarbij ruim 1.300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgelegenheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand bestaat uit mkb-bedrijven.
Ondernemersagenda 2013-2014 Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de verengingsagenda van VNO-NCW Noord voor 2013-2014. Met dit jaarprogramma bieden wij u een overzicht van onze bijeenkomsten in het komende seizoen. U ontvangt deze voor de zomerperiode.
Wilt u een advertentie in NoordNieuws plaatsen? Neem dan contact op met de redactie via
[email protected]. Ook voor inhoudelijke suggesties, vragen of klachten kunt u ons via dit e-mailadres bereiken.
advertentie
Neemt ú tijd om stil te staan bij uw loopbaan?
Van Ede & Partners brengt u graag weer in beweging naar de juiste bestemming. We zijn gespecialiseerd in loopbaanbegeleiding, outplacement en coaching en zetten ons in voor vitaliseringvraagstukken in organisaties en stressreductie bij medewerkers. Neem vrijblijvend contact met ons op of geef u op voor één van onze bijeenkomsten via
[email protected] of
[email protected].
Activiteiten voor de komende periode: 17 juni
Coachcafé Van Ede & Partners Groningen (zie ook:www.feithhuis.nl)
18 juni 12 september 17 september
Open Kennismakingsavond Van Ede & Partners in Zwolle Open Kennismakingsavond Van Ede & Partners in Groningen Open Kennismakingsavond Van Ede & Partners in Zwolle
30 oktober
Vrouwenseminar Van Ede & Partners Zwolle
31 oktober
Themabijeenkomst Van Ede & Partners Groningen
Heresingel 7, 9711 EP Groningen | Telefoon 050-312 34 85 Eekwal 6, 8011 LD Zwolle | Telefoon 038-421 02 88 www.vanede.nl
Gerbrand Bruin & Max Jutters en voorstanders van Open Lab Duurzaam Ameland
De grote vaart bracht mij naar alle hoeken van de wereld. Ik heb veel van de wereld gezien, maar op Ameland ben ik thuis. Hier weten we hoe kwetsbaar onze natuur is en zoeken we daarom naar manieren om het eiland schoon te houden. Dat betekent minder energie gebruiken en slimmer energie produceren. Als jutter help ik mee mijn eiland schoon te houden. Dat geldt ook voor GasTerra. Als initiatiefnemer van het project “Duurzaam Ameland” laten we zien hoe alternatieve energietoepassingen een reële oplossing vormen in de overgang naar een duurzame samenleving. Aardgas blijkt daarbij steeds weer een onmisbare schakel. Zo zijn we onderdeel van de oplossing. www.iampartofthesolution.nl