Uit de schulden?
Speciale uitgave over
schuldhulpverlening
Natasja ziet weer een toekomst Stad met een hart
jaargang 2 nr. 2 > april 2010
is een uitgave van Sociale Zekerheid Amersfoort
Schulden? Je staat niet alleen!
Of Marlijn en al haar collega’s van Stadsring51. En vrijwilligsters zoals Anke, die Natasja als budgetcoach hielp met haar schulden-
Schulden zijn snel gemaakt. Zeker in crisistijden zoals nu. Een
administratie. Zij durft daardoor weer naar de toekomst te kijken.
inkomen dat wegvalt of daalt. Een onverstandige aankoop. Sneller
Maar ook betrokkenen, zoals Richard van woningbouwcorporatie
dan je denkt ‘regent’ het aanmaningen en is er de angst voor een
De Alliantie en Bernadette van het deurwaarderskantoor hebben in
deurwaarder. Het is dan goed te weten dat er in Amersfoort een
principe het beste voor met mensen met schulden. Lees erover in
goed netwerk voor schuldhulpverlening is. Met mensen zoals Jet
dit themanummer van KanSZ!
en Reini, klantmanagers van Sociale Zekerheid.
Schuldhulpverlening: hoe werkt dat? Heeft u schulden? Er zijn vier wegen die naar het wegwerken van schulden kunnen leiden. Stadsring51 kan u bij alle vier wegen begeleiding bieden.
1 Zelf regelen
meewerken, is de schuldregeling rond! Deze regeling duurt
U probeert zelf betalingsregelingen af te spreken met uw
drie jaar. U krijgt dan een vast bedrag om van te leven en
schuldeisers. U zorgt zelf dat u iedere maand op tijd betaalt.
van de rest van uw inkomen worden de schulden afbetaald.
2 Via de bank; minnelijke traject
3 Via de rechter; wettelijke traject
U doet een aanvraag voor een schuldregeling bij de bancaire
Als een schuldregeling bij de bank niet lukt, kunt u een
partner van Stadsring51. De bank doet een voorstel aan de
beroep doen op de Wet Schuldsanering Natuurlijke
schuldeisers om genoegen te nemen met een deel van de
Personen (WSNP). Dit is een zware weg. De rechter beslist of
schuld. Dit heet het minnelijk traject. Schuldeisers zijn niet
u toegelaten wordt. U krijgt in dat geval een bewindvoerder
verplicht om mee te werken. Alleen als alle schuldeisers
toegewezen. Hij houdt in de gaten of de schuldregeling goed verloopt. Na drie jaar bent u in principe schuldenvrij.
Inhoud April 2010 nr. 2 2 > Hoe werkt schuldhulpverlening
4 Leren leven met schulden Het kan zijn dat er geen oplossing is voor uw schuldenprobleem. In dat geval, is het belangrijk dat u leert leven met schulden. Ook hierbij kan Stadsrin51 u helpen.
3 > Kom op tijd bij uw klantmanager 4 > Durf in de spiegel te kijken
Wilt u aan de slag met het oplossen van uw schulden of wilt
5 > Koester het dak boven je hoofd
u meer informatie? Neem dan contact op met Stadsring51,
6 > Natasja ziet weer een toekomst
telefoonnummer 460 06 00, www.stadsring51.nl of één van
7 > Rondkomen hoe doet u dat?
de andere in deze KanSZ! genoemde partners! Of kijk op de
8 > Van de Cliëntenraad
website www.wsnp.nl of www.nibud.nl.
KanSZ > nummer 2 > pagina 2
Jet en Reini, klantmanagers SZ:
‘Kom op tijd bij ons!’ Klantmanagers Jet Peters en Reini van de Groep van de Hoofdafdeling Sociale Zekerheid (SZ) maken het regelmatig mee. Mensen die ’s ochtends vroeg met de wanhoop in de ogen bij ze komen met de mededeling: ‘Ik word vanmiddag
Reini van de Groep, klantmanager SZ
Jet Peters, klantmanager SZ
afgesloten!’. “Erg jammer”, is de reactie van de twee. “Want als mensen op tijd bij ons komen met hun
opleidingstraject zijn of een doorverwijzing naar een
schuldverhaal, kun je vaak een hoop ellende voorkomen.
zorgtraject. Ook een cursus Zelfvertrouwen kan iemand net
Of nog beter: kom al als je schulden ziet aankomen.”
dat duwtje geven om aan de slag te gaan met het wegwerken van de schulden. Er zijn diverse redenen
In vergelijking met veel andere steden voert gemeente
waarom mensen in de schulden kunnen belanden. Er zijn
Amersfoort een actief en sociaal beleid op het gebied van
gelukkig ook veel oplossingen om er weer uit te komen!”
armoedebestrijding en schuldhulpverlening. “Maar als het moet zijn we óók streng", zegt Jet. Zij werkt al 25 jaar bij SZ
Doodgewone discipline
en praat dus uit ervaring. “Ja, de economische crisis van de
Maar voor een heel groot deel is het vaak ook een kwestie
jaren ’80 heb ik hier ook meegemaakt. Maar mensen met
van doodgewone discipline, vinden Reini en Jet. “Soms
schulden zijn nu een heel stuk beter af, want er staat nu een
zijn mensen constant mobiel aan het bellen. In de
hele keten met hulpverleners tot hun beschikking. Wel
schuldsanering zitten en je toch al beperkte budget
moeten ze de moed hebben om naar ons toe te komen,
uitgeven aan een torenhoge telefoonrekening: dat is niet
zodat ze gebruik kunnen maken van de mogelijkheden.”
handig. Toon discipline. Ben je gevoelig voor de nieuwste mode? Ga dan als je net je geld binnen hebt, niet meteen de
Oplossen van schulden
stad in. Wees soms streng voor jezelf. Anders worden wij
Omdat mensen met schulden meestal zijn aangewezen
het. Want de gemeente Amersfoort is heel sociaal maar,
op een uitkering, start de hulpverlening vaak bij de
naast rechten heeft iedereen ook plichten. Bij mensen die
klantmanagers. Reini: “Wij stellen de eerste diagnose en
niet gemotiveerd blijken en hun afspraken niet nakomen,
verwijzen mensen vervolgens door. Meestal naar
stoppen we met schuldhulp. Dat is niet streng, dat is
Stadsring51. Daar zitten immers de echte schuldspecialisten.
rechtvaardig richting alle mensen die wél van goede
Maar soms zien wij door onze ervaring zelf al een oplossing
wil zijn.”
voor de schulden. Dit kan een reïntegratie- of
Zij helpen en werken samen: Hoofdafdeling Sociale Zekerheid • Stadsring51 • Maatschappelijk werk • MEE • Kwintes • VIA • Riagg, Beweging 3.0 • Belastingdienst • Woningbouwcorporaties • Leveranciers (energie, water, zorgverzekering) • maar eventueel ook vertrouwenspersonen als: diaken, imam, werkgever enz.
KanSZ > nummer 2 > pagina 3
Marlijn, Financieel hulpverlener Stadsring51:
‘Durf in de spiegel te kijken’
kunnen we samen naar een oplossing toewerken, al dan niet in samenwerking met andere hulpverleners.” Waarbij het volgens Marlijn helemaal niet zo is dat iedereen meteen in een traject komt waarbij je het met slechts een paar tientjes boodschappengeld per week moet doen. “Welnee, jammer genoeg denken veel mensen dat wel en weerhoudt het hen ervan om zich te melden. Vaak kunnen mensen gewoon zelf
Door de crisis melden zich steeds meer mensen bij
hun budget blijven beheren. Onder strikte voorwaarden en
Stadsring51 voor hulp bij het oplossen van hun
afspraken, dat wel. Met rechten én plichten.”
schulden. Vorig jaar waren het er ruim 1200. Een triest aantal, maar toch ook bemoedigend vindt
Geen nieuwe schulden maken
financieel hulpverlener Marlijn. “Want al die mensen
Die rechten zijn vrij uitgebreid, zeker in Amersfoort. Zo zijn er
hebben het aangedurfd om hun problemen onder
diverse heffingskortingen, aftrekposten, toeslagen, bijstands- en
ogen te zien. En schaamden zich er niet voor om
minimaregelingen en tegemoetkomingen. Teveel om hier op te
contact met ons op te nemen.”
noemen, maar op de website van Stadsring51 staan alle regelingen vermeld (www.stadsring51.nl -> financieel -> uw rechten).
Arie is één van de mensen die zich die ochtend heeft
Naast deze rechten hebben de mensen ook plichten. Om weer
aangemeld op het spreekuur van Stadsring51. Of hij iets van
uit de schulden te komen, is het belangrijk dat men zich aan
die schaamte herkent? “Nee hoor. Je zit hier immers met
gemaakte afspraken houdt. Dit kunnen verschillende afspraken
mensen die jammer genoeg in hetzelfde schuitje zitten. Er
zijn: de administratie op orde houden, geen nieuwe schulden
heerst hier eerder een soort solidariteit. Bovendien: wat is
meer maken. Maar denk ook aan het zoeken van (beter
het alternatief? Geen hulp zoeken en zelf door blijven
betaald) werk, meer gaan werken, het meewerken aan een
modderen met je schulden? Dan lopen de schulden snel op
therapie of het accepteren van een goedkopere huurwoning.
kan ik je verzekeren...”
Want je zorgen verdwijnen niet als sneeuw voor de zon op het moment dat je hier binnenstapt. Iedereen blijft verantwoor-
Ken je zwakke plek
delijk voor zijn eigen schulden en gedrag. Er is een lange adem
Heel belangrijk bij het voorkomen of wegwerken van
nodig. Maar met als beloning dat je jezelf ooit weer
schulden is dat je onderkent wat de oorzaken zijn. Marlijn:
schuldenvrij -en dus blij- kunt aankijken in de spiegel.”
“Wat zijn je zwakke plekken, je valkuilen? Een verslaving? Koopzucht? Veeleisende kinderen? Heb je dat in beeld, dan
Stadsring51 heeft dagelijks spreekuur van 9.00 tot 12.00 (behalve op vrijdag). Meer weten? Surf naar www.stadsring51.nl
KanSZ > nummer 2 > pagina 4
Maandelijks vallen ze op de mat of komt u ze tegen op de bankafschriften: de vaste rekeningen voor de huur, energie, kabel, telefoon en niet te vergeten de zorgpremies. Lastig, als je er (even) het geld niet voor hebt. Dat vinden ook de leveranciers, die u voorzien van die medische zorg, TV-beelden, warmte, licht en een dak boven het hoofd. En al willen zij natuurlijk het geld waar ze recht op hebben: bij betalingsproblemen zijn sommige schuldeisers best van goede wil.
Koester het dak boven je hoofd Zo ook woningcorporatie De Alliantie, vertelt medewerker huurincasso Richard van der Post. “Wij zijn van oudsher een sociale woningstichting die zich betrokken voelt bij kwetsbare groepen. We doen er dan ook alles aan om klanten met een smalle beurs goed en betaalbaar te laten wonen. Bij betalingsproblemen zijn wij onder bepaalde voorwaarden altijd bereid een regeling te treffen. Wel moeten mensen natuurlijk hun huurovereenkomst nakomen, je krijgt er immers een fijne woonplek voor terug”.
Even klem zitten “Als een huurder de huur niet heeft betaald, sturen we normaal gesproken eerst drie herinneringsbrieven met het
Richard van der Post, medewerker huurincasso
verzoek om te betalen. Is de huur dan nog niet betaald, dan sturen wij een laatste-kans-brief, met uitleg van de gevolgen
te komen. Is er een betalingsafspraak gemaakt, dan moeten
van het niet betalen van de huur. Werkt dit niet, dan wordt
mensen die afspraak wel nakomen: afspraak is afspraak.
een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld. Men moet dan
Maar iemand die echt even klem zit in de logge molen van
rekening houden met extra kosten voor die deurwaarder,
‘een organisatie’ of zijn medebewoner plotseling ziet
beslaglegging op hun inkomen of zelfs ontbinding van de
vertrekken, kan meestal rekenen op wat extra geduld van
huurovereenkomst en ontruiming van de woning. Maar
onze kant. Ook spreken we nooit aflossingsbedragen met
geloof me: als mensen hun post gewoon openmaken en op
mensen af, waarvan onze inschatting is dat ze die toch niet
tijd contact met ons opnemen, hoeft het helemaal niet zover
kunnen opbrengen. Immers wanneer het tot een huisuitzetting komt, zijn er alleen maar verliezers. Wij
Een rekensommetje
hebben kosten om de woning opnieuw verhuurbaar te
Schulden kunnen snel oplopen. Als de deurwaarder wordt
maken en de ex-huurder heeft geen dak meer boven het
ingeschakeld, kost dit maximaal 15% van de openstaande schuld (hoofdsom). Als het dan een rechtzaak wordt, komen daar nog gerechtskosten bij en daarnaast wordt er ook
hoofd. Bovendien vind ik de deurwaarders- en gerechtelijke kosten eigenlijk gewoon ‘geld verbranden’. Dat wil niemand.
ongeveer 6% rente berekend over de schuld. Een voorbeeld:
Maar ook bij ons geldt: voor mensen die niet van goeie wil
Johannes had een huurachterstand van vier maanden
zijn en de kluit belazeren zijn we niet meer zo meegaand”.
(€ 1.400,-) en schulden bij Eneco (€ 800,-), een postorderbedrijf (€1.200,-) en bij diverse vrienden en familieleden (bij elkaar zo’n €500,-). In totaal zo’n slordige € 3.900,-. Omdat hij niet meteen hulp zocht bij één van de schuldhulpverleners, kwamen daar deurwaarders- en gerechtskosten bij, samen ‘goed’ voor zo’n
Hulp van de deurwaarder Ook deurwaarders proberen als het mogelijk is tot een oplossing te komen. Lees op onze website het verhaal van
€ 700,-. Voeg daarbij een rente van circa € 230,- en het totale
kandidaat deurwaarder Bernadette Kolfschoten:
schuldbedrag komt op € 4.830,-!
www.amersfoort.nl/kansz
KanSZ > nummer 2 > pagina 5
Daar sta je dan. Gescheiden, gestopt met werken. Vier kinderen, waarvan er één doof is en dus extra veel aandacht en liefde nodig heeft. “Mede daardoor gaf ik meer geld uit dan verstandig was. Én besteedde ik minder aandacht aan mijn administratie.” Een foute combinatie, waardoor Natasja in de schuldsanering terecht kwam. Gelukkig trok ze op tijd aan de bel. Bij huisnummer 51, aan de Stadsring.
Natasja ziet weer een toekomst Natasja kreeg de tip van een vriendin, die altijd naar dat adres
Budgetcoach Anke (links) helpt met het weer op orde brengen van de administratie
gaat om ‘ingewikkelde formulieren’ in te vullen. “En die hebben jullie hier voldoende”, lacht de van oorsprong uit het
doorzettingsvermogen!” “Dat klopt”, zegt Natasja, “want je
Oostblok afkomstige Natasja. “Ik kwam voor het eerst op
wilt zó graag eens wat extra’s doen, met name voor je
Stadsring51 toen ik mijn huur- en energierekeningen niet
kinderen. De schoenen eens níet bij die goedkope zaak
meer kon betalen. De stapel rekeningen groeide. Mijn ex-man
kopen”, verwoordt Natasja het. “Maar helaas kan dat niet. Ik
deed de administratie altijd. Ik had geen overzicht meer.” Ze
moet echt keuzes maken en prioriteiten stellen. Als beloning
kreeg het overzicht terug met hulp van Annelies, financieel
heb ik er veel rust voor gekregen. In een traject heb je maar
hulpverlener en Anke, één van de 129 budgetcoaches, die
met één partij, met één loket te maken: de mensen van
gespecialiseerd zijn in het weer op orde brengen van stapels
Stadsring51. Schuldeisers komen niet meer ‘van alle kanten’.
administratie en het begeleiden bij het maken van de juiste
Ik durf nu de post weer open te maken en de deurbel te
financiële keuzes.
beantwoorden.”
Rust keert weer
Zonder schulden
Volgens Anke zijn ze bijna klaar met de inventarisatie van
En nu, hoe ziet ze de toekomst? Afwachten tot de drie jaar
Natasja’s situatie. “Daarbij bekijken we of ze gebruik maakt
voorbij zijn? Natasja: “Lekker werken, mijn eigen geld
van alle toeslagen waar ze recht op heeft, en welke schulden
verdienen: dat is het mooiste wat er is. Mijn droom, als het
er zijn. Binnenkort gaat Natasja waarschijnlijk het minnelijk
om geld gaat? Met de kinderen op vakantie naar mijn
traject in, waarbij schuldeisers akkoord gaan met een
geboorteland, waar ik al vijftien jaar niet ben geweest. En
gedeeltelijke aflossing. Dat klinkt aantrekkelijk, maar het
sparen voor een eigen huis. Ik denk dat dat belangrijk is, juist
betekent dat je iedere maand, drie jaar lang een afgesproken
als je het even moeilijk hebt: realistisch blijven dromen over
bedrag moet aflossen. Zoiets vergt veel wilskracht en
een toekomst zonder schulden!”
Tips:
• Haal je boodschappen op de markt.
• Open twee bankrekeningen. Eén voor het inkomen en de vaste
• Water en thee zijn goedkoper dan frisdrank.
lasten en één voor het huishoudgeld. Alleen van de huishoudrekening mag je pinnen. • Zet apparatuur helemaal uit. De standby-stand kost stroom. • Draai de wasmachine alleen als deze helemaal vol is. • Hou de folders in de gaten en koop reclameproducten.
KanSZ > nummer 2 > pagina 6
• Je mag in de winkel afdingen op de aanschaf van huishoudelijke apparaten. • Maak een boodschappenlijstje en doe boodschappen met een volle maag. • In toko’s zijn groente en fruit vaak veel goedkoper.
Rondkomen: hoe doet u dat? Bert • 38 jaar • bijstandsuitkering • alleenstaand
Rondkomen van een laag inkomen valt niet mee. Wij zijn op zoek naar ervaringen van onze lezers. Deze keer het verhaal van Bert. Hij is 38 jaar en heeft een bijstandsuitkering voor een alleenstaande.
'Mijn doucheschuim kost € 0,49 voor een liter. Kwestie van bukken in de supermarkt'
“Ik kom uit een familie waar hard werken belangrijk is. Mijn vader zei vorige week tegen me: “Wat heb je nu eigenlijk
winkel, maar bewust de prijzen van alles opzoeken.
bereikt in het leven?” Ik heb jaren losse banen gehad.
Tijdschriften lees ik in de bibliotheek en ik mail eerder dan
Wanneer je jong bent is dat geen probleem: je maakt jezelf
dat ik bel.”
wijs dat je veel meemaakt en nog eens ergens komt. Dat is ook zo, maar op een gegeven moment gaan mensen je als
En voor grotere uitgaven zoals bijvoorbeeld schoenen?
een probleemgeval zien. Mijn baan raakte ik steeds weer
“Daarvoor ga ik naar de kringloopwinkel of ik koop
kwijt, doordat ik niet makkelijk met mensen omga. Door
werkschoenen in een bouwmarkt. Broeken koop ik ook in
mijn verlegenheid ben ik gaan drinken en hierdoor ben ik in
een bouwmarkt voor € 20,-. Dat geld krijg ik dan wel
de schuldsanering terecht gekomen.
bovenop mijn weekgeld. Elke maand spaart mijn
'Door mijn verlegenheid ben ik gaan drinken en hierdoor ben ik in de schuldsanering terecht gekomen'
budgetbeheerder een klein bedrag van mijn uitkering, zodat ik dit soort uitgaven kan doen. Eigenlijk vind ik het vervelender dat ik weinig gevoel van eigenwaarde heb dan dat ik weinig geld heb. Want eigenlijk heeft mijn negatieve zelfbeeld er voor gezorgd dat ik in de problemen kwam.”
Per week krijg ik € 45,- leefgeld, omdat ik onder financieel beheer sta. Mijn beheerder betaalt de vaste lasten van mijn
Hoe kom je de dag door?
uitkering. Dat zijn de huur, water, gas en licht. De
“Via mijn trajectbegeleider ben ik geplaatst op een
zorgverzekering houdt de gemeente al in van mijn uitkering.
biologisch landbouwbedrijf. Daar zou ik graag blijven, daar
Een telefoonabonnement kan ik niet afsluiten omdat ik
zijn mensen met wie ik het goed kan vinden, waar ik me
schulden heb, daarom heb ik een prepaidtoestel. Van die
niet anders hoef voor te doen dan ik werkelijk ben.”
€ 45,- moet ik verder alles betalen. Dat is lastig, want ik rook. Wat ik irritant vind is dat mensen zeggen: dan rook je toch niet. Roken is mijn manier om mijn stress kwijt te raken.”
Heb je tips voor andere mensen die ook van een
Op de website
laag inkomen moeten rondkomen?
www.reclamefolder.nl
“Mijn doucheschuim kost € 0,49 voor een liter. Kwestie van
vindt u recente folders
bukken in de supermarkt. Mensen kunnen op dat soort
met aanbiedingen van
dingen letten. Niet pakken wat voor je handen komt in de
diverse winkels.
KanSZ > nummer 2 > pagina 7
Gratis abonnement Nieuws van de Cliëntenraad Sociale Zekerheid
KanSZ! wordt 6 keer per jaar gratis verspreid. Wilt u het blad ontvangen en krijgt u deze
Kwijtschelding Waterschapsbelasting
nog niet automatisch? Bel of mail dan: 033 469 46 20 -
[email protected]
Heeft u geen automatische kwijtschelding
sturen naar Tricijn. Vermeld dan wel voor
Service-informatie
ontvangen van Tricijn voor de aanslag
de duidelijkheid het aanslagnummer van
Telefonisch spreekuur Sociale Zekerheid:
Waterschapsbelasting en/of heeft u deze
de Waterschapsbelasting. Het adres is:
Ma t/m vrij van 9.00 tot 10.30 uur
kwijtschelding nog niet aangevraagd?
Tel: 033 469 56 95
U kunt alsnog kwijtschelding aanvragen
Tricijn Belastingen
door een kopie van de kwijtschelding
Antwoordnummer 7,
Colofon
Gemeentelijke Belastingen 2010 op te
3840 VB Harderwijk
KanSZ! is een uitgave van gemeente Amersfoort. Redactie: WSO Communicatie,
Folder Cliëntenraad
Silvia Toebak, Rob Hoegen Teksten Fotografie: Wil Groenhuijsen
Als het goed is heeft u tegelijk met de vorige
alsnog ontvangt. Ook kunt u de folder
Vormgeving: PRINS en PRINS vormgevers
KanSZ! de nieuwe folder van de Cliëntenraad
bekijken op de website van gemeente
Drukwerk: Mailfors b.v.
ontvangen. Wij hebben echter van enkele
Amersfoort: www.amersfoort.nl/
Oplage: 6.500
mensen gehoord dat het hen was ontgaan
socialezekerheid. Kijk dan bij ‘organisatie
dat deze was bijgesloten in de envelop.
sociale zekerheid’.
Deze uitgave is ter informatie, u kunt aan de inhoud geen rechten ontlenen.
Het is mogelijk dat u de folder niet heeft ontvangen of dat deze in de envelop is blijven steken en u daardoor de folder misschien onbedoeld met de envelop heeft
Cliëntenraad
weggegooid. Wilt u toch graag een
Spreekuur Cliëntenraad: Maandag van 10.00 tot 11.30 uur Woensdag van 13.00 tot 14.30 uur Tel/faxnummer: 033 465 98 77 E-mail:
[email protected]
exemplaar? Laat u het ons dan even weten dan zorgen wij ervoor dat u de nieuwe folder
Postadres: Cliëntenraad Sociale Zekerheid Amersfoort Postbus 2137, 3800 CC Amersfoort Antwoordnummer 7126, 3800 TC Amersfoort Een postzegel is niet nodig!
'
Gemeente Amersfoort Sector Welzijn Sociale Zekerheid en Onderwijs
Postadres Postbus 4000 3800 ea Amersfoort
Bezoekadres Stadhuisplein 3 3811 lm Amersfoort
t 033 469 56 95 e
[email protected] i www.amersfoort.nl/kansz
