JAARVERSLAG 2012 Stad met een hart

JAARVERSLAG 2012 Stad met een hart

Gemeente amersfoort

Overzicht van foto’s Op de aangegeven pagina’s staan foto’s van onderstaande fotografen: Saskia Berdenis van Berlekom: 24, 26, 47 Johan Evers: 5, 8 Ruud van der Graaf: 35, 37, 46 Wil Groenhuijsen: 10, 20, 21, 31, 33, 38, 50, 55 Hans Niezen: 17 Studio Noodweer (strip): 12 Luc Reefman: 36, 45 Hans van Sloten: 39 Waterschap Vallei en Veluwe: 28 Gemeente Amersfoort: 4, 6, 7, 9, 13, 15, 18, 29, 30, 34, 47, 59, 64, 71, 74

Website Dit jaarverslag 2012 is onlosmakelijk verbonden met de digitale verantwoording ‘jaarverslag 2012: achtergronden en specificaties’. Op de website van de gemeente zijn zowel het jaarverslag als de achtergronden en specificaties beschikbaar, via: www.amersfoort.nl/financien.

Colofon Tekst: gemeente Amersfoort Vormgeving: Brayn Amersfoort, april 2013

2

Jaarverslag 2012

Inhoudsopgave

Inleiding

4



1 Algemeen bestuur en public affairs

10



2 Veiligheid en handhaving

12



3 Stedelijk beheer en milieu

16



4 Zorg, welzijn en wijkontwikkeling

21



5 Onderwijs

25



6 Sport

27



7 Ruimtelijke ontwikkeling

29



8 Mobiliteit

32



9 Cultureel klimaat

35



10 Economie en wonen

38



11 Werk en inkomen

41

Paragraaf Duurzaamheid

43

Paragraaf Amersfoort 2.0

45

Paragraaf Vathorst

46

Paragraaf Stadshart

47

Paragraaf Jeugd

48

Paragraaf Amersfoort Vernieuwt

49



50

Financiële Paragrafen

Financieel resultaat 2012

73

Bestuur en organisatie

84

De ambtelijke organisatie

87

Amersfoort in cijfers 2012

88

Bedrijfsvoeringsverklaring

89

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

90

3

Gemeente amersfoort

Inleiding

Als je Amersfoorters zou vragen hoe 2012 voor hen is geweest, zou slechts een enkeling het werk van de gemeente noemen. Ook de turbulente ontwikkelingen in ons stadsbestuur staat niet een ieder scherp op het netvlies. Toch speelt de gemeente een wezenlijke rol in het leven van Amersfoorters op velerlei terrein: van onderwijs tot stedelijk beheer en van jongerenvoorzieningen tot infrastructuur. Daarmee is ook veel geld gemoeid. De gemeentelijke activiteiten worden door de bank genomen adequaat uitgevoerd en goed gewaardeerd door onze inwoners en ondernemers, zo blijkt uit de jaarlijkse stadspeiling. In dit jaarverslag komen vooral de opvallende zaken naar voren. Drie opvallende hoofdpunten in 2012 zijn de kracht van de stad, de worsteling om slagvaardig te besturen, en de groei van Amersfoort.

Social sofa Hoogland verplaatst naar de Hamseweg

4

– Met de ‘kracht van de stad’ bedoelen wij dat veel zaken door Amersfoorters zelf worden opgepakt. Twee voorbeelden uit 2012. Hoofdstad van de Smaak werd niet door de gemeente georganiseerd maar door Amersfoorters. Resultaat was betrokkenheid van veel meer partijen uit stad en regio, en een fractie van de kosten van wat gemeenten in eerdere jaren bijdroegen. Ook 033Energie is zo’n particulier initiatief dat bijdraagt aan onze beleidsdoelen, met de gemeente in een bescheiden rol. In de komende jaren zullen we deze veranderende rolverdeling tussen overheid en betrokken burgers vaker zien. – Hoewel ‘slagvaardigheid’ werd beoogd als een van onze drie kernwaarden, bleek het niet altijd mogelijk om in de politieke arena tijdig knopen door te hakken. Een controverse over de renovatie van het stadhuis en de discussie over de verbetering van de Westelijke ontsluiting van de stad kregen onbedoeld het karakter van een Echternach processie: twee stappen vooruit, een achteruit. Onvoldoende onderling vertrouwen leidde eind 2012 zelfs tot een demissionair college en twee informatieronden. In 2013 is een nieuw college aangetreden onder het motto ‘Samenwerken in vertrouwen’, en een veelvuldig uitgesproken wens om een einde te maken aan ‘het gedoe’. 2012 onderstreept daarmee het belang van een stabiel stadsbestuur. – Amersfoort is in de afgelopen decennia verdubbeld in inwonertal en die groei zet nog steeds door. Bijzondere mijlpaal in 2012 was de opening van het Eemplein als een wezenlijke toevoeging aan het Amersfoortse stadshart. Dit ondanks de economische tegenwind. Die tegenwind leidde eveneens tot ernstige tegenslagen. Zo bleef de bouw van woningen in Vathorst sterk achter bij de verwachtingen en ook de kantorenmarkt is drastisch veranderd. Juist groeisteden blijken kwetsbaar, en het gemeentebestuur heeft in 2012 meer dan voorheen aandacht laten uitgaan naar risicomanagement. In dit jaarverslag over 2012 hebben wij een realistisch beeld willen schetsen van de ontwikkelingen en de

Jaarverslag 2012

daarmee verbonden gemeentelijke inspanningen en kosten. Hieronder zal ook expliciet aan de orde komen welke lessen wij uit 2012 hebben getrokken.

De verantwoording over 2012 Jaarverslag: het sluitstuk van de verantwoording over 2012 Het jaarverslag staat niet op zichzelf. Gedurende het hele jaar legt het college verantwoording af aan de gemeenteraad, de stad en haar inwoners: tijdens de tweewekelijkse debatten in de Ronde en het Besluit, via Raadsinformatiebrieven, door beantwoording van mondelinge en schriftelijke vragen, via persberichten, persvragen of informatiebijeenkomsten. Slechts een beperkt aantal onderwerpen komt terug in dit jaarverslag dat daarmee het sluitstuk van 2012 vormt. Wat is er terechtgekomen van de zichtbare resultaten die we in de begroting 2012 hadden beloofd en hoeveel kostte dat? En wat hebben wij daarvan geleerd?

Verantwoording in twee documenten Deze verantwoording geven wij vorm door middel van twee documenten die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het officiële jaarverslag dat voor u ligt is bedoeld ten behoeve van de formele vaststelling door de gemeenteraad en voldoet aan alle eisen. Daarnaast bieden wij op onze website nadere specificaties en beleidsmatige achtergronden van het gevoerde beleid, vooral feitelijke informatie voor de geïnteresseerde lezer. Op deze wijze werken wij aan de vereenvoudiging van het planning en controlinstrumentarium: de door uw Raad vast te stellen documenten presenteren wij beknopt en toegankelijk en de achtergrondinformatie digitaal.

Bestuurlijke ontwikkelingen Op 4 december 2012 is het toenmalige college, bestaande uit VVD, CDA, GroenLinks, D66 en ChristenUnie, demissionair geworden na een vertrouwenscrisis tussen twee fracties. Na een eerste informatieronde bleek een meerderheidscoalitie niet mogelijk. Er is een tweede informatieronde nodig geweest om te komen tot een stabiele meerderheidscoalitie. Na intensieve gesprekken bleek een meerderheidscoalitie bestaande uit VVD, PvdA, D66 en Groen Links te kunnen rekenen op een breed vertrouwen in de raad. Een nieuw college, dat op

26 februari 2013 is geinstalleerd, legt nu verantwoording af over de resultaten over 2012.

Ontwikkelingen in 2012 Rijksbezuinigingen en economische ontwikkeling Op 1 maart 2012 presenteerde het Centraal Planbureau de op dat moment nieuwste prognoses voor 2012. Om aan de Europese norm van een begrotingstekort van maximaal 3% van het Bruto Binnenlands Product te voldoen, zou er in 2013 en latere jaren fors moeten worden bezuinigd op de rijksbegroting. Vertaald naar de Amersfoortse situatie zou op dat moment een aanvullende bezuinigingsoperatie van minimaal € 9 miljoen noodzakelijk zijn . Op Rijksniveau bleef het invullen van deze opgave via het zgn. Catshuisoverleg zonder resultaat, waarna in het Lenteakkoord een bezuinigingspakket tot stand kwam. Dit werd uiteindelijk weer vervangen door het Regeerakkoord van het kabinet Rutte II na de verkiezingen van September 2012. Inmiddels is duidelijk dat de effecten voor Amersfoort niet beperkt blijven tot het eerder ingeschatte bedrag van € 9 miljoen, met name door de economische tegenwind. De woningbouwproductie is verder vertraagd. In het najaar van 2012 hebben wij met de gemeenteraad indringend van gedachten gewisseld wat de te volgen strategie zou moeten zijn ten aanzien van de planexploitatie Vathorst. Ook de eigen gemeentelijke grondexploitaties staan onder druk. Wij schatten de ontwikkelingen zodanig in dat wij in deze jaarrekening niet ontkomen aan een afwaardering van ruim € 7 miljoen.

Tussenbalans en Nieuw Perspectief In financieel opzicht heeft de eerste helft van 2012 vooral in het teken gestaan van de voorbereidingen van de Tussenbalans. In het coalitieakkoord van 2010 hadden partijen afgesproken om halverwege te bepalen in hoeverre wij in deze bestuursperiode op koers liggen en er – gelet op de financieel-economische context – een goed evenwicht is tussen onze ambities en de financiële mogelijkheden. Die context bleek nu, met eurocrisis, huizencrisis, verdere bezuinigingen, oplopende werkloosheid en rijkskortingen in het verschiet, nog ernstiger dan verwacht. Het was evenwel de inzet van het college om zich tot het uiterste in te spannen om invulling te blijven geven aan de ambities uit het coalitieakkoord. In de Tussenbalans die op 26 juni door de gemeenteraad is vastgesteld, is voor 2013 invulling gegeven aan een bezuinigingsopgave van € 3 miljoen

5

Gemeente amersfoort

is voor de stad binnen de grenzen van een blijvend betaalbare overheid.

Eemhuis en Bezuinigingsoperatie De bezuinigingsoperatie uit 2011 van € 20 miljoen structureel en de implementatie daarvan heeft belangrijke sporen nagelaten in 2012. Voor Amersfoortse begrippen is € 20 miljoen een ongekende opgave. Het bedrag kwam voort uit de korting op het Gemeentefonds, de toename van sociale uitkeringen, een renteverlies op de grondexploitaties en enkele andere risicoposten. € 14 miljoen werd bezuinigd op taken en activiteiten in de stad, en € 6 miljoen op de gemeentelijke organisatie. Het doorvoeren daarvan zal de komende jaren nog veel inzet vergen; een deel van de Amersfoorters zal dan pas met de gevolgen worden geconfronteerd. Na de budgetoverschrijding op het Eemhuis hebben wij een aantal maatregelen aangekondigd om herhaling te voorkomen, zoals het steviger verankeren van projectmatig werken en risicomanagement en afspraken over informatievoorziening aan de Raad en het college. 2012 stond voor een belangrijk deel in het teken van de implementatie van deze maatregelen.

De lessen van 2012 Veiligheid

structureel en zijn financiële middelen gereserveerd voor belangrijke prioriteiten uit het coalitieakkoord, zoals de bereikbaarheidsmaatregelen in het kader van VERDER, het Groene Beekdal, de Economische Agenda en Duurzaamheid. Er wacht ons voor de komende jaren nog een forse bezuinigingsopgave. In de Tussenbalans werd het principe uitgesproken “geen bezuinigingen zonder plan”. 2013 zal daarom het jaar moeten worden van Nieuw Perspectief: een andere werkwijze waarmee wij inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen en de samenwerking tussen overheid en burgers centraal stellen, en werken tegen lagere kosten. Die aanpak moet leiden tot verantwoorde hedendaagse bezuinigingskeuzes om te blijven doen wat nodig

6

In 2012 is de focus gelegd op de aanpak van enkele grote kopstukken die de meeste overlast in de openbare ruimte veroorzaakten. Hierdoor is de overlast verminderd. Hetzelfde is gebeurd bij de fietsendiefstal. Door het inzetten van een lokfiets kon de dader snel achterhaal worden en is het aantal fietsendiefstallen gedaald. Hier geldt de 80/20 regel: de meeste overlast wordt veroorzaakt door een kleine groep. Door die kleine groep uit te schakelen is een groot effect bereikt. We hebben hiervan geleerd dat we ons beter primair kunnen richten op de ‘veelplegers’ die de meeste overlast veroorzaken. Dat heeft immers het grootste effect. De dag nadat in de Gemeente Haren een project X-feest uit de hand was gelopen, bleek Amersfoort op Facebook en twitter ‘trending topic’ voor een volgend project X. Vooral de locatie Emiclaer werd veelvuldig genoemd. In de week voorbereidingstijd is met de voor de hand liggende partijen als de politie en het Openbaar Ministerie zeer (pro)actief samengewerkt om een ‘tweede Haren’ te voorkomen. Daarnaast hebben ook

Jaarverslag 2012

vele partijen uit de stad zich gemeld en in overleg met de gemeente maar ook op eigen initiatief actie ondernomen om Project X Amersfoort niet uit de hand te laten lopen. De (in de driehoek) gekozen manier van zeer terughoudend communiceren en de proactieve aanpak van de politie om bijvoorbeeld de ouders van jongeren aan te spreken op het gedrag van hun kinderen, heeft er aan bijgedragen dat Project X Amersfoort niet geëscaleerd is. Dat heeft goed gewerkt en deze aanpak is zeker voor herhaling vatbaar.

De rol van de gemeente in relatie tot risico’s en projecten Op het gebied van projecten, risico’s en risicomanagement is er het afgelopen jaar een grote alertheid geweest voor majeure risico’s. In de organisatie en bij het bestuur is het bewustzijn voor risico’s vergroot. Indien nodig is er eerder sprake van ’opschaling’. Het bestuur vindt het goed om vroegtijdig de problematiek die speelt bij grote projecten te delen met elkaar, maar ook om deze problematiek te delen met uw Raad, zodat zonder kramp gesproken kan worden over de risico’s. Een voorbeeld hiervan is het project ‘45 High’. Het plan was in eerste instantie om de heipalen daar te gaan slaan. Door middel van een snelle opschaling van het tweede naar het eerstelijns toezicht is bereikt dat de heipalen geschroefd werden in plaats van geslagen. Ook op andere terreinen is de rol die de gemeente het afgelopen jaar gespeeld heeft, bepalend en leerzaam geweest. Daarbij is vooral van belang helder te krijgen wie ergens over gaat en wie niet. Zo hebben we in de kwestie van de Leliewoningen in Kattenbroek een actieve rol gekozen vanwege de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de inwoners die overlast ervoeren van water in hun woningen. Uiteindelijk is de gemeente de bewoners tegemoet gekomen omdat de bewoners het als een verantwoordelijkheid van de gemeente zagen. Een les daaruit is dat de gemeente haar rol duidelijker moet aangeven als een kwestie niet formeel onder de verantwoordelijkheid van de gemeente valt, maar het college besluit om vanuit zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid bij te dragen aan een oplossing. Een ander voorbeeld van een geleerde les betreft de vergunningverlening aan De Waag. Er was een vergunning afgegeven aan De Waag en officieel gepubliceerd. En hoewel de vergunningaanvraag geheel aan de eisen voldeed, was niet duidelijk om wat voor instelling het precies ging. Toen dat duidelijk werd, hebben enkele omwonenden hun zorgen geuit over de komst van De Waag. De les die we daaruit getrokken hebben is dat de gemeente bij aanvragen van instellingen en organisaties binnen de

gemeentelijke organisatie beter moet afstemmen met de beleidsafdelingen die deze instellingen en organisaties kennen, zodat wij als gemeente een advies aan de vergunningaanvrager kunnen aanbieden voor passende communicatie met de buurt. Nu zijn we achteraf met de bewoners in gesprek gegaan om hun zorgen te horen en alsnog aanpassingen te (laten) doen, zodat de situatie voor zowel de instelling als de buren acceptabel werd. Een andere les die we geleerd hebben en die ook betrekking heeft op het risicomanagement, betreft Vathorst. Als gevolg van de stagnerende woningmarkt zijn in 2012 verkennende gesprekken gevoerd over het beperken van de risico’s die daaruit voortkomen. De gemeente trekt hierin samen met de marktpartijen op om te komen tot een beperking van de risico’s en een zo evenwichtig mogelijke verdeling ervan. College en raad hebben intensief overleg gevoerd hierover en op deze manier stuurt de Raad nu meer dan voorheen. De onderhandelingen met de Vathorstpartners zijn overigens nog niet afgerond en daardoor is er nog geen definitieve grondexploitatie van Vathorst. De organisatie is zich bewust van de risico’s van grote projecten, wil deze risico’s bespreekbaar maken en ook met elkaar bespreken. De wijze van rapporteren aan uw Raad over risico’s is daarbij ook belangrijk. In 2012 heeft ons College met enige regelmaat gerapporteerd over de risico’s, het weerstandsvermogen en de weerstandsratio aan uw Raad. Op die manier wordt uw Raad meerdere malen per jaar op de hoogte gehouden van de risico’s die we als gemeente lopen. Wij merken dat dit heel belangrijk is en willen deze werkwijze de komende jaren blijven continueren.

Samenwerking met bewoners en organisaties Voor verschillende werkzaamheden en activiteiten in de stad zetten veel vrijwilligers zich in. Bijvoorbeeld bij het verwijderen van zwerfafval in de buurt of straat, het onderhouden van de ecologische verbindingszone langs het Valleikanaal, het mee-beheren van het Waterwingebied of wilgen knotten. Dankzij deze inzet verbetert het openbaar gebied in de stad. De waardering hiervoor is groot. Voor specialistische werkzaamheden worden de vrijwilligers bijgestaan door mensen uit het “vak”, die niet afkomstig zijn uit de gemeentelijke organisatie. De praktijk leert ons dat hierdoor een goede samenwerking ontstaat, zonder dat deze hiërarchische kenmerken heeft. De komende jaren willen we graag doorgaan met het werken met vrijwilligers en hen faciliteren.

7

Gemeente amersfoort

De les hieruit is dat het college in toekomstige participatietrajecten duidelijker moet zijn over de status van de participatie-inbreng en explicieter moet maken dat, ondanks de inbreng van de participatiegroep, het college andere keuzes kan maken.

moerasje Hooglandse Dijk

Westelijke ontsluiting Het onderzoek naar de meest passende manier voor de aanleg van de Westelijke ontsluiting heeft in 2012 veel discussie opgeleverd, zowel in de stad, met de participatiegroep als in de gemeenteraad. De gemeente hanteert een participatiebeleid dat ons helpt om de afspraken over participatie vanaf het begin van een project vast te leggen. Voor de Westelijke ontsluiting is besloten de participatiegroep een adviserende rol te geven. Deze groep bestond uit vertegenwoordigers van verschillende belangengroepen; van omwonenden tot ondernemers, van SGLA tot de Fietsersbond en milieuorganisaties. De afspraak is dat zij betrokken werden bij de verschillende onderzoeken die nodig waren voor een onderzoek naar de verschillende mogelijkheden voor de route van de westelijke ontsluiting, ook wel ’varianten’ genoemd. De participatiegroep zou een adviserende rol bekleden tot het raadsbesluit. We hebben geleerd dat, ondanks de duidelijke afspraken over de rol, het belangrijk blijft om de verwachtingen over en weer helder te maken en goed te managen. Toen bleek dat binnen de participatiegroep de belangengroepen blijvend verschillende standpunten hadden, werd voor de discussie hierover meer tijd gevraagd dan beschikbaar was in de vastgestelde planning. Ook waren er andere verwachtingen ten aanzien van het collegebesluit over het raadsvoorstel. De vastgestelde procedure voorzag niet in een aanvullende rol voor de participatiegroep na het besluit van het College, indien deze tot een keuze zou komen die niet eerder van advies was voorzien vanuit de participatiegroep. Dit leidde tot teleurstelling bij een deel van de participatiegroep.

8

Ook hebben we in dit proces geleerd dat de leden van de participatiegroep weliswaar veel belangen behartigen, en dat je weliswaar vertegenwoordigers kunt aanwijzen voor deze groep, maar dat deze zich in de praktijk niet als zodanig kunnen of willen op te stellen. Als gemeente moet je dus rekening houden met dit gedrag en andere belanghebbenden zelf benaderen. Je kunt er niet voetstoots van uit gaan dat de ‘vertegenwoordigers’ dit voor je doen. Als ze dit namelijk niet doen, kun je als gemeente alsnog hierop aangesproken worden door degenen die zich ook als belanghebbenden zien. De focus in communicatie moet daarom breder zijn dan de participatiegroep. Inmiddels is door de nieuwe coalitiepartners een keuze gemaakt voor de route van de Westelijke ontsluiting en zal er voor de omwonenden een belangrijke rol zijn bij de inpassing ervan.

Woningmarkt Wanneer we terugblikken op 2012 kunnen we constateren dat de woningmarkt op verschillende manieren in turbulentie verkeert en dat die turbulentie vooral bepaald wordt door maatregelen van het kabinet en door de moeilijke economische situatie. De nog onbekende gevolgen van beleid en de onzekerheid over herstel van de economie geeft onzekerheid voor kopers en verkopers als ook voor huurders en verhuurders. Tegelijkertijd is het beeld nu dat de gewijzigde markt wellicht de nieuwe permanente werkelijkheid is, meer dan een tijdelijke verschijnsel. In die gewijzigde markt zijn de lokale sturingsmogelijkheden zeer beperkt. Duidelijk is al wel dat de woningcorporaties terug gaan naar hun kerntaak, waardoor minder geïnvesteerd zal worden in de wijken en buurten. Ondanks de economisch moeilijke situatie is het wel gelukt de nieuwbouwproductie relatief op peil te houden. De oplevering van ongeveer 700 woningen is weliswaar minder dan de productie van enkele jaren geleden maar nog steeds substantieel. Voor ons is een les van 2012 dat we moeilijker met onze partners tot integrale meerjaren afspraken kunnen komen en dat we het moeten hebben van een pragmatische insteek en van flexibele afspraken per onderwerp.

Jaarverslag 2012

In 2013 zullen we binnen de beperkte mogelijkheden die we lokaal hebben, blijven beoordelen waar we door afspraken met corporaties en ontwikkelaars kunnen zorgen voor woningaanbod. Daarbij gaat het om flexibele afspraken per onderwerp, waarmee ingespeeld kan worden op ontwikkelingen in de markt. Ook zullen we de ontwikkelingen in het rijksbeleid blijven volgen en beoordelen op lokale gevolgen voor zowel de gemeente als de corporaties. Zo nodig worden via de VNG en/of G32 lijn actie uitgezet.

van inwoners belangrijk, maar biedt ook een vangnet voor mensen in moeilijke situaties. De kennis en kunde die bij inwoners, bedrijven en organisaties aanwezig is, zal de coalitie zo goed mogelijk benutten. Daarnaast vindt de coalitie een stevige band met buurgemeenten, regiogemeenten, de provincie en waterschappen belangrijk, om samen te werken op het gebied van sociaal beleid, economie, bereikbaarheid en duurzaamheid. Kortom: vertrouwen in elkaar, in de stad en in de regio om samen verder te komen.

Wijkwelzijn Vanuit de visie op welzijn en vanwege de bezuinigingsopgave van de gemeente is in 2012 gewerkt aan een andere invulling van wijkwelzijnsactiviteiten. De gemeente heeft besloten te bezuinigen op de exploitatie en beheer van wijkcentra en deze gebouwen af te stoten. Hiervoor is een proces uitgewerkt met vier sporen. Voor alle wijken bracht een sociale agenda in beeld welke activiteiten er plaatsvinden, waar behoefte aan is en wat de bewoners zelf kunnen doen. Een haalbaarheidsonderzoek moest laten zien of de instellingen en bewonersgroepen uit de huidige wijkcentra elders in de wijk onderkomen konden vinden. Er werd gewerkt aan een Makelpunt om de aanbieders van ruimte te koppelen aan de bewonersgroepen die voor hun wijkactiviteiten ruimte zochten. Het hele proces is zonder veel problemen verlopen. Tevens is de mogelijkheid geboden tot maatschappelijke overname van de wijkaccommodaties. ’t Klokhuis is daar een prachtig voorbeeld van. Bewoners hebben het met een beetje hulp van de gemeente voor elkaar gekregen het wijkcentrum open te houden. Wat we hieruit geleerd hebben, is dat veel inwoners in de stad het vermogen hebben om meer zelf te doen, dan we als overheid inschatten. Als je als gemeente meer wilt loslaten, moet je tegelijk ook de ruimte geven aan initiatieven van inwoners. Daarom is in 2012 ruimte gegeven aan de mensen van het Klokhuis die als eersten hun wijkcentrum hebben overgenomen waarmee het centrum nog meer van de wijk is geworden dan voorheen.

Tot slot In het coalitieakkoord hebben wij ons de opdracht gesteld te werken aan een moderner stadsbestuur: een bestuur dat vertrouwen krijgt van de Amersfoortse samenleving. De coalitie vindt eigen verantwoordelijkheid

9

Gemeente amersfoort

Algemeen Bestuur en Public Affairs Verkiezingen Na de val van het kabinet Rutte I moesten er tussentijds verkiezingen voor de Tweede Kamer worden georganiseerd. Op 12 september 2012 gingen in totaal 108.542 Amersfoortse kiesgerechtigden naar de stembus, een opkomst van 78,1% (heel Nederland: 74,6%). In Amersfoort kon bij 89 stembureaus een stem worden uitgebracht, twee ervan stonden op het station. Hier werden 2355 stemmen uitgebracht, 34% méér dan bij de verkiezingen van 2010.

Bijschrijvingen paspoort 12 september 2e Kamer verkiezingen

Burgerparticipatie De verhouding tussen overheid, markt en samenleving verandert. Steeds vaker nemen bewoners, ondernemers en organisaties het voortouw in ontwikkelingen. Bewoners, ondernemers en organisaties gaan in Amersfoort met elkaar in gesprek, leggen verbindingen en nemen initiatieven. Mensen zijn mondig, hebben talent en dragen verantwoordelijkheid en nemen samen beslissingen over zaken die spelen in hun directe leefomgeving. De overname van het wijkcentrum Klokhuis door bewoners, het netwerk ‘energie 033’, het postzegelpark aan de Leusderweg en de vele zelfbeheerovereenkomsten voor het onderhoud van groen in de eigen buurt zijn hier voorbeelden van. De gemeente initieert, stimuleert en faciliteert. Daarnaast betrekt de gemeente bewoners, ondernemers en organisaties om plannen en projecten waarvan de gemeente zelf initiatiefnemer is nog beter te maken. Zo zijn ook in 2012 diverse belanghebbenden bij vele ontwikkelingen in de gemeente betrokken geweest. Voorbeelden hiervan zijn de westelijke ontsluiting, daklozenopvang, bedrijventerrein Wieken-Vinkenhoef, structuurvisie, bomenbeleid, cultuurnota en het verkeer- en vervoersplan.

10

Tot 26 juni 2012 konden kinderen worden bijgeschreven in het paspoort van hun ouders. Als gevolg van veranderingen in Europese regelgeving is dit niet langer mogelijk: kinderen moeten beschikken over een eigen paspoort of id-kaart. Dit leidde in de eerste helft van 2012 tot grote drukte bij Burgerzaken. In totaal werden zo’n 8000 extra aanvragen voor reisdocumenten verwerkt. Door mensen op tijd te informeren en de openingstijden te verruimen is het gelukt om de wachttijden beperkt te houden.

Klachten Wij doen ons best om al onze inwoners goed van dienst te zijn. Dat neemt niet weg dat klanten soms ontevreden zijn. In dat geval kunnen ze een klacht indienen. In 2012 ontvingen we 119 klachten, dat is vrijwel evenveel als in 2011. Klachten geven ons de kans de relatie met de betrokkene te herstellen. Daarom zoeken we altijd zo snel mogelijk contact met de klager om te kijken of we er samen uit kunnen komen. In 44 gevallen leidde zo’n gesprek tot het intrekken van de klacht door de klager of kon de klacht op een andere manier worden opgelost, bijvoorbeeld door te bemiddelen tussen de klager en een andere partij of tegemoet te komen in de gemaakte kosten. In totaal bleken 39 klachten (gedeeltelijk) gegrond en 34 klachten ongegrond. Drie klachten waren aan het eind van het jaar nog niet afgehandeld.

Jaarverslag 2012

Dienstverlening In 2012 bezochten zo’n 165.000 mensen het stadhuis. De meesten van hen, ruim 123.000, kwamen voor een product of dienst van de afdeling Burgerzaken. Ook is er veel met de gemeente gebeld. Op het Klant Contact Centrum werden zo’n 160.000 externe telefoontjes opgenomen: dat is ongeveer 15% minder dan het jaar ervoor. Veel contacten verliepen digitaal, dus via de gemeentelijke website. De site werd door ongeveer 680.000 mensen bezocht.

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Uitbrengen van een Tussenbalans Verdere uitwerking van de vernieuwing Planning & Control-cyclus Versterking dienstverlening via internet Verdere professionalisering Klant Contact Centrum door invoering van een klantcontactsysteem Terugbrengen van het aantal gemeentelijke balies Vermindering van de administratieve lastendruk bij ten minste 5 producten of diensten

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

COLLEGE VAN BURGEMEESTER COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS € 1.241.650 € 1.241.650 EN WETHOUDERS RAAD € 1.312.672 RAAD € 1.312.672 GRIFFIE € 854.947 GRIFFIE € 854.947 AMBTELIJKE ORGANISATIE € 11.305.133 € 11.305.133 AMBTELIJKE ORGANISATIE BURGERZAKEN (PASPOORTEN ETC.) € 8.637.214 BURGERZAKEN (PASPOORTEN ETC.) € 8.637.214 BUREAU REGIO AMERSFOORT € 536.968 BUREAU REGIO AMERSFOORT € 536.968 OVERIGE € 175.859 OVERIGE € 175.859

11

Gemeente amersfoort

Veiligheid en handhaving

Resultaten criminaliteit algemeen In vergelijking met 2011 is het aantal misdrijven in Amersfoort met 3% toegenomen. Deze groei vond hoofdzakelijk plaats in de eerste vier maanden van dit jaar (+ 9%), terwijl in de maanden daarna de criminaliteit stabiel bleef ten opzichte van 2011. De stijging van de criminaliteit wordt vooral veroorzaakt door de toename van het aantal woninginbraken (+41%)en autokraken (+17%). Vooral in de maanden mei t/m augustus vond een piek in het aantal autokraken plaats. De grootste daling werd behaald bij fietsdiefstallen en winkeldiefstal (beide -12%). Het aantal geweldsmisdrijven is in 2012 met -2% licht gedaald. Opvallend is de daling van het aantal overvallen met 56%.

Woninginbraken In de eerste vier maanden van 2012 kenden we een zeer forse toename van het aantal woninginbraken (+55%). Reden voor de veiligheidspartners om de handen ineen te slaan! Zo zijn gemeente, OM en politie steeds meer dadergericht gaan werken. Door focus te leggen op de woninginbrekers zelf en de maatregelen op hen af te stemmen, willen wij het probleem bij de bron aanpakken. Daarnaast hebben gemeente en politie zowel in de winterperiode (lang donker) als in de zomerperiode (veel open ramen, groter risico op insluiping) bewoners met wijk- en buurtgerichte campagnes bewust gemaakt van hun eigen verantwoordelijkheid en mogelijkheden om het risico op woninginbraak te verkleinen. Er is hierbij ook een relatie gelegd met de doelgroep senioren, het project ‘veilig wonen voor senioren’ is in 2012 verder ontwikkeld en breder uitgerold. De bijeenkomsten vonden daarnaast juist plaats in buurten/wijken waar er sprake was van een inbraakgolf. In totaal zijn in de eerste 10 maanden van 2012 13 bijeenkomsten voor bewoners of sleutelfiguren in de

12

wijk (veiligheidsambassadeurs, seniorenwegwijzers) georganiseerd. In totaal werden met deze bijeenkomsten 1.050 mensen bereikt.

Project X De dag in september 2012 nadat in de Gemeente Haren een project X ontzettend uit de hand was gelopen, bleek Amersfoort ‘trending topic’ voor een volgend project X. Vooral de locatie Emiclaer werd veelvuldig genoemd. In de week voorbereidingstijd is met de voor de handliggende partijen als de politie en het OM zeer (pro)actief samengewerkt om een ‘tweede Haren’ te voorkomen. Daarnaast hebben ook vele partijen uit de stad zich gemeld en in overleg met de gemeente maar ook op eigen initiatief actie ondernomen om Project X Amersfoort niet uit de hand te laten lopen. De (in de driehoek) gekozen manier van zeer terughoudend communiceren en de proactieve aanpak van de politie om bijvoorbeeld de ouders van jongeren aan te spreken op het gedrag van hun kinderen, heeft er aan bijgedragen dat Project X Amersfoort niet geëscaleerd is.

Straatcoaches Het straatcoachteam (gemeentelijk Stadstoezicht en Handhaving) heeft het afgelopen jaar haar dienst bewezen. De leden van het team (in totaal zes) hebben allen een BOA-bevoegdheid. Dit betekent dat zij overlastgevende jongeren naast waarschuwen en wegsturen ook kunnen beboeten bij overtredingen van de APV. Gebleken is dat op de overlastlocaties waar de straatcoaches jongeren beboeten, zij ergens anders gaan staan of hun overlastgevende gedrag stoppen. Daarnaast wordt door de inzet van het team de wijkpolitie en het jongerenwerk ontlast in hun werk, wat hen de ruimte geeft zich bezig te houden met andere werkzaamheden in het kader van overlastbestrijding,

Jaarverslag 2012

zoals buurtbemiddeling, de-escalatie en het verrichten van lichte vormen hulp, steun en advies aan bewoners, ondernemers en jongeren.

Antillianen-/Marokkanenbeleid Wegens het stopzetten van de rijksgelden en het besluit van het kabinet om niet langer doelgroepenbeleid te willen voeren, heeft de gemeente Amersfoort besloten om de projecten die tot eind 2012 werden gesubsidieerd uit het Bestuurlijk Arrangement Antillianen en het Samenwerkingsverband Marokkaans-Nederlandse risicojongeren zoveel mogelijk regulier onder te brengen. Voor de Antilliaanse doelgroep betreft dit de opvang en begeleiding van Antilliaanse tienermoeders. Dit is nu structureel geregeld via de maatschappelijke opvang. De taken en activiteiten die het ambulant jongerenwerk van de SWA voor deze doelgroep inzette, is onderdeel geworden van hun reguliere werkzaamheden. De trajecten op het gebied van inburgering komen te vervallen. Voor de Marokkaanse doelgroep is met de rijksgelden het straatcoachproject gestart, waarvan met gemeentelijke gelden de voortgang in ieder geval nog tot medio 2013 is gewaarborgd.

Evenementenveiligheid Ook het afgelopen jaar zijn weer belangrijke stappen gezet om de veiligheid op en rond evenementen verder te verbeteren. Stond in 2011 vooral de veranderende inzet van mens en middelen centraal; in het afgelopen evenementenjaar ging de meeste aandacht uit naar het optimaliseren van de wisselwerking tussen organisatoren, vrijwilligers, deelnemende professionele dienstverleners c.q. marktpartijen, hulpdiensten en

gemeente. Dat dit het uiterste van de spankracht van organisatoren van onze grote evenementen in Amersfoort vraagt, is voor alle betrokkenen glashelder. Om deze reden is het proces rond vergunningverlening en ondersteuning grondig geëvalueerd en is de uitkomst hiervan met de gemeenteraad besproken. De aanbevelingen uit deze evaluatie worden zoveel mogelijk nog voor de start van het komende evenementenseizoen in praktijk gebracht.

Digitale vergunningverlening Onze ambitie is de aanvragen voor de omgevingsvergunningen zoveel mogelijk digitaal te gaan afhandelen. De wet schrijft in de nabije toekomst voor dat bedrijven alleen maar digitaal kunnen aanvragen. Particulieren mogen een aanvraag voor een omgevingsvergunning ook nog op papier indienen. Wij blijven wel particuliere aanvragers stimuleren dit zoveel mogelijk digitaal te doen.

In 2012 zijn zo’n 65 % van alle aanvragen voor omgevingsvergunning (zowel voor particulieren als bedrijven) digitaal ingediend. Wel moesten ze nog op papier worden uitgeprint. Door diverse technische problemen was het nog niet mogelijk deze aanvragen digitaal af te handelen. Deze problemen zijn nu grotendeels opgelost. Vanaf 1 december 2012 worden digitaal ingediende aanvragen om omgevingsvergunning dan ook digitaal afgehandeld. Dit percentage van 65% zal in toekomst alleen nog maar verder oplopen. De ambitie is alle aanvragen om omgevingsvergunning digitaal te ontvangen en dito af te handelen.

13

Gemeente amersfoort

Vergunningvrij bouwen Vergunningvrij bouwen is geland bij burgers en bedrijven. De praktijk wijst uit dat er nog vele vragen leven over wat nu wel precies kan en mag. Inmiddels hebben we daarover een aardig beeld en kunnen we bewoners en bedrijven goed helpen. Voor die adviezen en informatie mogen we geen kosten in rekening brengen. De kosten mogen ook niet toegerekend worden aan de leges voor de overige bouwwerken. Tijdens de uitvoering van de vergunningvrije aanbouwen of uitbreidingen, krijgen we veelvuldig vragen uit de omgeving over “wat toelaatbaar”is. Onze toezichthouders zijn veelvuldig op pad om daarover te informeren en zo nodig te handhaven. Ook deze kosten kunnen we niet in rekening brengen en mogen niet uit de legesinkomsten voor overige bouwwerken worden gedekt. Door toename van het vergunningvrij bouwen en de invoering van de bouwmelding ( in de loop van 2013 -2014) schatten we in dat het aantal kleine overtredingen zal toenemen.

14

Heien De bouwcrisis leek Amersfoort nog enigszins voorbij te gaan. Afgelopen jaar hebben we nog vele heiwerken gehad in de stad, vooral in de bestaande bebouwde omgeving, zoals het nieuwe stadscentrum en de stedelijke vernieuwingsgebieden. In veel gevallen verloopt dat nagenoeg zonder klachten. In enkele gevallen wordt vanuit de omgeving kritisch gereageerd. De methode van heien kunnen wij als gemeente niet voorschrijven. Hier ligt de verantwoordelijkheid nagenoeg volledig bij de bouwer en de opdrachtgever. Wij controleren vooraf de bouwconstructies en beoordelen of de methode van heien en bouwen hinder en schade kan opleveren voor de omgeving. Wij stellen als eis voorafgaand aan de uitvoering, een definitief palenplan in te dienen. In het overleg hierover bespreken we met de aanvrager zijn plan van aanpak om zo veel mogelijk overlast en hinder voor de omgeving te voorkomen. We maken concrete afspraken over geluid, trilling en bouwveiligheid. Bij de start van het heien zijn we altijd aanwezig. In het verdere verloop van de bouw controleren wij diverse keren de bouwwerkzaamheden. De kosten hiervoor vallen volledig onder de leges.

Jaarverslag 2012

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Uitvoering van Jaarplan 2012 van het Integraal Veiligheidsprogramma 2011-2014 Het afsluiten van een dienstverleningsovereenkomst 2012 met de VRU waarin de prestatieafspraken en de daarmee gemoeide kosten op het gebied van fysieke veiligheid zijn vastgelegd Prestaties vastleggen in dienstverleningsovereenkomsten en HUP 2012 met Servicebureau|Gemeenten en Brandweer (VTH) Actualisatie Handhavingstrategie en Uitvoeringsprogramma (VTH) Optuigen organisatie en vaststelling takenpakket RUD Regionale Uitvoeringsdienst (VTH)

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Klachten en handhavingverzoeken: In het afgelopen jaar zijn de klachten en handhavingverzoeken fors toegenomen. Burgers en bedrijven hebben ontdekt dat de gemeente klachten en handhavingverzoeken moet afhandelen binnen een termijn van 8 weken( met een maximale verlenging van nog eens 8 weken). Wij proberen dus binnen de vastgestelde periode de klachten en handhavingverzoeken af te handelen. Dat lukt in de meeste gevallen, maar het legt een fors beslag op de beschikbare handhavingcapaciteit. Veelal gaat dit

ten koste van de bestuurlijke thema’s en prioriteiten die jaarlijks in het HUP ( handhaving uitvoering programma) worden vastgesteld. Zo hebben klachten over houtrookoverlast, geen bestuurlijk thema, ons dit jaar bijna 1000 uur aan ambtelijk handhavingcapaciteit gekost. Tijdig afhandelen lukt niet altijd en de meeste klagers zijn op de hoogte dat, bij een niet tijdige beslissing, zij een vergoeding kunnen vragen (wet dwangsom niet tijdig beslissen). Bij de ontvangstbevestiging die zij van ons krijgen melden we dat ook.

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

ONTVLECHTING BRANDWEER € 914.435 ONTVLECHTING BRANDWEER € 914.435 VEILIGHEIDSREGIO VEILIGHEIDSREGIO UTRECHT € UTRECHT 7.953.013 € 7.953.013 KOSTEN OMGEVINGSVERGUNNINGEN KOSTEN OMGEVINGSVERGUNNINGEN € 3.822.819 € 3.822.819 HANDHAVING IN DE OPENBARE RUIMTE € 2.779.301 HANDHAVING IN DE OPENBARE RUIMTE € 2.779.301 OVERIGE ACTIVITEITEN € 430.973 OVERIGE ACTIVITEITEN € 430.973 DIERENBESCHERMING € 522.000 DIERENBESCHERMING € 522.000 BEHEER € 795.095 ALGEMEEN ALGEMEEN BEHEER € 795.095 CRISISBEHEERSING € 109.256 CRISISBEHEERSING € 109.256 KOSTEN EN EVENEMENTEN KOSTEN HORECA ENHORECA EVENEMENTEN (IE VERGUNNINGEN) € 416.191 (IE VERGUNNINGEN) € 416.191 € 722.524 VEILIGHEID VEILIGHEID € 722.524

15

Gemeente amersfoort

Stedelijk beheer en milieu

Stedelijk Beheer

Burgers en bedrijven zijn positief over de invoering van de ondergrondse afvalcontainers. In slechts 2 van de in totaal 38 tot nu toe gerealiseerde locaties is formeel bezwaar gemaakt tegen de verleende vergunningen. Het project is afgerond binnen het beschikbare budget en binnen de planning.

Ondergrondse afvalvoorzieningen in de binnenstad In 2012 is het project ondergrondse afvalvoorzieningen in de binnenstad vrijwel afgerond. De afgelopen 2,5 jaar is de binnenstad, inclusief het gebied tussen de grachten voorzien van ondergrondse afvalcontainers. Bovengrondse kliko’s, (rol)containers en vuilniszakken hebben plaatsgemaakt voor kleine inwerpzuiltjes. Omdat gewerkt wordt met toegangspassen is het mogelijk geworden het op de goede manier aanbieden van afval stringent te handhaven. Het straatbeeld is hierdoor sterk verbeterd. In totaal gaat het om 108 ondergrondse afvalcontainers voor huishoudelijk restafval, bedrijfsafval, glas en papier, in het gebied binnen de buitenste grachtengordel.

Windsteeg voor uitvoering van het project.

16

Nu de realisering van de ondergrondse afvalcontainers in de binnenstad is afgerond, wil het college dezelfde aanpak voortzetten in een schil rond de binnenstad. In 2013 wordt gestart met een vervolg project. Er worden in totaal circa 130 ondergrondse afvalcontainers geplaatst in een grote cirkel rondom de binnenstad en in de winkelcentra Emiclaer (Kattenbroek) en Kraailandhof (Hoogland). Deze containers gaan bij bestaande hoogbouw de betonnen bovengrondse cocons vervangen. In de winkelgebieden gaat het om het vervangen van glas-, plastic- en papiercontainers.

Windsteeg na uitvoering van het project

Jaarverslag 2012

Samenwerking met bewoners en organisaties

Samenwerking Platform Water Vallei en Veluwe

Voor verschillende werkzaamheden en activiteiten in de stad zetten veel vrijwilligers zich in. Het gaat bijvoorbeeld om zwerfafval verwijderen in de buurt of straat, het onderhouden van de ecologische verbindingszone langs het Valleikanaal, het mee-beheren van het Waterwingebied of wilgen knotten. Deze inzet voegt veel kwaliteit toe aan het openbaar gebied. We zijn blij dat vrijwilligers dat voor onze stad doen. Waar het gaat om specialistische werkzaamheden zijn er mensen “uit het vak” die vrijwilligers helpen, maar niet bij de gemeente werken. Dit is een bewust keuze. Vrijwilligers willen graag wat voor de stad doen, maar niet vanzelfsprekend aan de gemeente gelinkt zijn.

Het Waterschap Vallei en Veluwe , Amersfoort en 15 andere gemeenten in de provincie Utrecht werken samen in het Platform Water. Amersfoort is een belangrijke speler in het platform en vervult een voortrekkersrol. Ook landelijk wordt het Platform Water gezien als een goed voorbeeld van samenwerking. Wat begon met het uitwisselen van kennis en kunde is uitgegroeid tot het gezamenlijk aanbesteden en uitvoeren van projecten zoals Meten en Monitoren in de afvalwaterketen en Grondwatermeetnet. Hiervoor zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten. Daarnaast vindt afstemming plaats op het niveau van de zuiveringskringen, de verwerking van het afvalwater (RWZI) en het aanbod van afvalwater (riolering). Het is

Wat beheren we zoal?

Groningen

Berlijn

Warschau

Nürnberg Brussel

Praag

Parijs

Bern

Hoofdriolering: 1015 km Wegen: 650 km Voetpaden: 850 km Fietspaden: 200 km Waterlopen: 160 km Bomen in wijken en parken: 770 km (om de 10 m een boom) Lichtmasten: 500 km (om de 25 m een lichtmast) Strooiroutes: 650 km (1 ronde strooien op wegen en fietspaden

17

Gemeente amersfoort

d.d. 10-01-2012 Deregulering kapvergunning en herziening bomenbeleid). De huidige kapvergunning wordt vervangen door een lijst met waardevolle bomen. Voor de bomen op die lijst geldt dan straks een kapverbod (met ontheffingsmogelijkheid). Voor de overige bomen mag de eigenaar zelf afwegingen maken. Op deze manier wil de gemeente minder regels opleggen aan inwoners en de verantwoordelijkheid voor een groene leefomgeving delen.

een belangrijke taak een bijdrage te leveren aan beter waterbeheer in de regio, in de zin van kwaliteit, kostenbeheersing en kwetsbaarheid (mensen)

Van maart t/m mei hebben bewoners bomen aangemeld voor de bomenlijst. Er zijn in totaal zo’n 500 aanmeldingen binnengekomen. Met deze aanmeldingen zijn ruim 600 individuele bomen aangemeld en ruim 100 groepen bomen. Het gewijzigde bomenbeleid treedt in werking als de bomenlijst in het tweede kwartaal van 2013 door het college wordt vastgesteld en de de raad de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) heeft aangepast op het onderdeel kapvergunning.

Gemeentelijk rioleringsplan Het verbreed Gemeentelijk rioleringsplan 2012 – 2021 is vastgesteld. Het denken over beheer en onderhoud van de riolering is volop in beweging. Mede door de klimaatverandering wordt een doelmatige inzameling en het transport van hemelwater en afvalwater gezien als een ketenaanpak, waarin ook grondwater een rol moet spelen. Zo’n ketenaanpak is alleen mogelijk in samenwerking met andere (bovenlokale) partijen en met toepassing van de nieuwste technieken. De beleidsmatige invulling van de bredere visie op de gemeentelijke watertaken wordt vastgelegd in een “verbreed gemeentelijk rioleringsplan” Dit is verplicht op grond van de Wet milieubeheer. De gemeente geeft aan wat zij doet om te zorgen voor goede afvoer van afvalwater en regenwater en het voorkomen van overlast door grondwater. Het beleid is gericht op behoud en verbetering van de waterinfrastructuur voor een gezonde, veilige en duurzame leef- en werkomgeving voor de lange termijn. Cruciaal daarin is de ruim 1000 km hoofdriolering, een lengte van Amersfoort tot Warschau in Polen , waardoor continu water wordt afgevoerd. Klimaatverandering heeft tot gevolg dat er vaker hevige regen valt. Door aanpassingen in het stelsel wordt bijvoorbeeld meer schoon regenwater direct op watergangen geloosd. Ten opzichte van voorgaande rioleringsplannen is nieuw dat het treffen van maatregelen tegen en anticiperen op te verwachten structurele grondwateroverlast in het plan is opgenomen.

Milieu Geluidskaarten Amersfoort heeft in 2012 geluidskaarten opgesteld die de geluidsbelasting van wegen, spoorwegen en industrieterreinen inzichtelijk maken. De gemeente

Legenda Lden (dB)  70-75  65-70  60-65  55-60  50-55  45-50

Bomenbeleid In Amersfoort worden de regels voor het kappen van bomen sterk vereenvoudigd (zie raadsbesluit

18

Geluidscontouren wegverkeerslawaai

Jaarverslag 2012

was hiertoe verplicht volgens de Europese Richtlijn omgevingslawaai. Op de kaarten is met contouren aangegeven hoe hoog de geluidsbelasting van een bepaalde geluidbron op een bepaalde locatie in het jaar 2011 is. Op basis van de geluidskaarten worden knelpunten bepaald. In een actieplan, dat in 2013 wordt opgesteld, wordt aangegeven welke maatregelen kunnen worden genomen om de geluidssituatie te verbeteren. De kaarten zijn te bekijken op www.amersfoort.nl/milieu onder ‘Milieuthema’s, Lucht en Geluid’. Ze zijn ook te vinden op www.amersfoort.nl/opdekaart, waar ook op locatie kan worden gezocht.

Van stortplaats naar tijdelijke natuur Afgelopen seizoen heeft de gemeente Amersfoort met het Ontwikkelingsbedrijf Vathorst een aantal braakliggende terreinen in Vathorst ingezaaid met bloemen. Het kleurrijke resultaat was vanaf de 1e bloei tot de invallende vorst te bewonderen. We hebben veel positieve reacties ontvangen. Bewoners konden volop bloemen plukken en bedrijventerreinen hadden een prettige uitstraling. Ook bijen, vlinders, vogels en andere diersoorten hadden van de bloemenzee veel profijt zo bleek uit de inventarisaties. De kosten waren vergelijkbaar met die voor het reguliere beheer. In 2012 is in totaal 12 hectare aan braakliggende terrein ingezaaid verspreid over de Bron, bedrijventerrein Vathorst, kantoorlocatie Podium en bedrijventerrein de Wieken.

Zo was het

Vleermuizen en na-isolatie In Amersfoort worden steeds meer woningen geïsoleerd. Op die manier wordt warmteverlies voorkomen, wat belangrijk is om de klimaatdoelstelling te behalen. Bij na-isolatie worden spouwen en daken echter gevuld met isolatiemateriaal. Deze ruimten worden vaak gebruikt door vleermuizen. Zij kunnen hierbij worden gedood en verliezen ook hun plek om te wonen. Daarom wordt in samenwerking met 033Energie een pilot uitgevoerd om wel te isoleren, maar op een manier waarbij de vleermuizen worden beschermd. Tijdens de pilot wordt het netwerk van verblijfplaatsen van vleermuizen  in kaart gebracht in de wijken in Amersfoort waar na-isolatie wordt toegepast. Ook ontwikkelen we een werkprotocol zodat elders in het land van de ervaringen kan worden geleerd. Het unieke aan de pilot is dat voor het onderzoek naar de vleermuizen vrijwilligers uit de stad worden ingezet.

Symposium 033Energie Meer dan 250 professionals uit heel Nederland bezochten op 21 november de Veerensmederij in Amersfoort om ervaringen te delen over het energiezuinig maken van woningen. Grote kracht hierachter is 033Energie, een consortium waarin de gemeente Amersfoort met een aantal bedrijven samenwerkt aan een duurzame stad.  Het evenement  kreeg een internationaal karakter door de aanwezigheid van een handelsdelegatie uit Baskenland.

Zo werd het

19

Gemeente amersfoort

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Nieuw bomenbeleid / Bomenlijst opstellen en kapvergunning afschaffen Vaststelling Gemeentelijk Rioleringsplan Renovatie Brabantsestraat / Herriolering, vervanging wegdek, renovatie brugdek en aanvullen boombeplanting. Brug Stoutenburgerlaan vervangen Renovatie brug Kwekersweg Aansluiting op glasvezel/Afsluiting en evaluatie project. Energiebesparing in de wijk/Projectuitvoering “Blok voor blok”. Mogelijkheden Ecosysteemdiensten in kaart brengen. Besluitvorming over toekomstige inzamelingswijze van afval NME-arrangement/Publieksgerichte projecten en activiteiten Herbouw CNME/Selectieprocedure incl. aansluiting ambities NME en duurzaamheid.

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

AFVALPREVENTIE AFVALPREVENTIE € 628.819 € 628.819 KOSTEN AFVALVERWIJDERING KOSTEN AFVALVERWIJDERING € 8.955.423 € 8.955.423 STRAATREINIGING STRAATREINIGING € 2.697.596 € 2.697.596 KOSTEN RIOOL € 8.461.617 KOSTEN RIOOL € 8.461.617 AFWATERING AFWATERING € 1.327.097 € 1.327.097 MILIEUBEHEER MILIEUBEHEER € 2.252.256 € 2.252.256 ONDERHOUD GROEN € 6.677.265 ONDERHOUD OPENBAAROPENBAAR GROEN € 6.677.265 ONDERHOUD ONDERHOUD OPENBAREOPENBARE RUIMTES €RUIMTES 5.624.933 € 5.624.933 CENTRUM VOOR NATUURCENTRUM VOOR NATUUREN MILIEU-EDUCATIE EN MILIEU-EDUCATIE € 1.523.922 € 1.523.922 VERLICHTING OPENBAREOPENBARE VERLICHTING € 2.064.468 € 2.064.468 EN VERKEERSBORDEN WEGEN ENWEGEN VERKEERSBORDEN € 6.747.610 € 6.747.610 EN CREMEREN BEGRAVENBEGRAVEN EN CREMEREN € 2.967.652 € 2.967.652 SERVICE BUREAU GEMEENTEN SERVICE BUREAU GEMEENTEN € 1.171.997 € 1.171.997 OVERIGE € OVERIGE 4.439.079 € 4.439.079

20

Jaarverslag 2012

Zorg, welzijn en wijkontwikkeling

Wijkagenda’s In de eerste helft van 2012 zijn samen met de ‘wijk’ wijkagenda’s opgesteld, met daarin de vraagstukken die om prioriteit vragen binnen de wijk en een beeld van de eigen kracht die in de wijk aanwezig is. Met het samen opstellen van wijkagenda’s zetten we een stap voorwaarts in het proces om te komen tot een meer vraaggerichte/wijkgerichte aanpak en werkwijze van gemeente en gesubsidieerde instellingen en een andere rolverdeling tussen bewoners, gemeente en instellingen. De wijkagenda’s zijn niet het eindpunt, maar eerder het beginpunt om samen in de wijk te blijven optrekken bij het aanpakken van de vraagstukken van de wijk en ruimte te bieden voor eigen kracht en maatwerk. Ieder pakt datgene op waar hij/zij zich verantwoordelijk voelt en waar hij/zij goed in is.

Kanteling Wmo 2012 stond in het teken van ‘de kanteling’ van de Wmo. Eind 2011 is besloten tot een aantal beleidsmaatregelen. Deze zijn vastgelegd in een nieuwe ‘gekantelde’ Wmo verordening. Het vaststellen van nieuw beleid is één ding. Dit beleid vervolgens op een goede manier, zoals bedoeld, uitgevoerd krijgen is een heel andere opgave. De verandering (of Kanteling) waar we voor staan, vergt een omslag in cultuur en werkwijze van alle betrokkenen. Deze omslag hebben we in 2012 met een aantal acties concreet vormgegeven. Zo is bijvoorbeeld het werkproces bij het Wmo loket aangepast. De basis is de invoering van een brede vraagverheldering door het zogenaamde ‘kantelgesprek’. In dit gesprek is de vraag maar ook de eigen kracht en verantwoordelijkheid van mensen en hun omgeving leidend, en laten we ruimte aan maatwerk.

21

Gemeente amersfoort

Klokhuis deelt appels uit

Maatschappelijke overname Klokhuis Bij het besluit om de subsidie op beheer en exploitatie voor de wijkcentra te stoppen heeft de gemeenteraad via een motie besloten om ruimte te maken voor een ‘maatschappelijke overname’ van een wijkcentrum. Dat betekent dat bewonersinitiatieven de kans krijgen om beheer en exploitatie op eigen kracht over te nemen om het wijkcentrum open te houden. In Randenbroek/ Schuilenburg waren het actieve bewoners vanuit het Wijkbeheer team (WBT) die deze handschoen hebben opgepakt om het Klokhuis open te houden voor de wijk. Dit initiatief heet vanaf 1 september 2012 Stichting Beheer Klokhuis en biedt onderdak aan welzijnsactiviteiten vanuit een maatschappelijke betrokkenheid.  

Opbrengst convenant Achmea + resultaten B.Slim Convenant Achmea In Schothorst is een start gemaakt met de Gezonde wijkaanpak waarin zorg- en welzijnsorganisaties samenwerken aan een betere gezondheid voor burgers in de wijk. In het kader van het convenant is afgesproken

22

dat Achmea de kosten voor behandeling van verslaafden overneemt. Hierdoor wordt een besparing van ongeveer € 500.000,- gerealiseerd. B.Slim beweeg meer, eet gezond B.Slim heeft als eerste in Nederland een erkenning gekregen van het RIVM, centrum voor gezond leven voor integrale preventieprogramma’s en is 5 jaar geldig. Friesland Campina heeft in navolging van de evaluatie van de samenwerkingsovereenkomst aangegeven voor het jaar 2013 wederom 10.000 ter beschikking te stellen voor gezamenlijke B.Slim activiteiten en de samenwerking graag voort wil zetten met de gemeente Amersfoort. In oktober 2012 is de eerste B.Slim hero aangetreden: Brahim Darri, een 17-jarige Amersfoorter die momenteel profvoetballer is bij Vitesse (zie voor het introductiefilmpje op www.bslim.nu.)

Monitoring Wmo/minimabeleid In 2012 is de ‘kanteling van de Wmo’ ingevoerd. Dit liep parallel aan de herijking van het minimabeleid. Wij willen beter aansluiten bij behoefte, uitgaan van ondersteuning gericht op wat mensen zelf kunnen. Eigen verantwoordelijkheid, eigen kracht en die van de

Jaarverslag 2012

omgeving, vraagverheldering maar ook kostenbesparing is het devies voor de komende jaren. Uitgangspunt voor de bezuinigingen bij de Wmo is o.a. dat voorzieningen die als algemeen gebruikelijk worden beschouwd (bijvoorbeeld algemeen verkrijgbaar en/of levensloop gerelateerd) niet meer worden verstrekt, de (financiële) draagkracht wordt betrokken bij toekenning en bijdragen voor de verstrekking van voorzieningen. Er is ruimte voor maatwerk en we ontzien kwetsbare bewoners zonder draagkracht. Wij hebben uitgebreid aandacht gehad voor de effecten (o.a. de samenloop) van de maatregelen in het kader van de herijking van het minimabeleid en de maatregelen in het kader van de kanteling van het Wmo-beleid voor kwetsbare burgers in Amersfoort. Overleg met de betrokken organisaties en adviesraden,

het oppikken van signalen en een extern onderzoek (case studie) hebben geresulteerd in een eerste monitor (oktober 2012).

A-status kinderopvang In 2012 is hard gewerkt aan het op orde krijgen alle gemeentelijke taken rondom kinderopvang. De inspanningen zijn gewaardeerd door de onderwijsinspectie met een A-status. Dit betekent dat de gemeente voldoet aan de wettelijke minimum eisen voor de uitvoering van het toezicht op en handhaving van kinderopvang. Het handhaven en opvolgen van inspectierapporten wordt in de komende jaren eenduidiger door het in 2012 ontwikkelde handhavingsbeleid met zoveel mogelijk één hersteltermijn.

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven? AMERSFOORT VERNIEUWT € 247.822 AMERSFOORT VERNIEUWT € 247.822 ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK € 1.368.350 ALGEMEEN ALGEMENE MAATSCHAPPELIJK WERK € 1.368.350€ 1.225.266 GEZONDHEIDSZORG ALGEMENE BUURTWERK GEZONDHEIDSZORG € 1.225.266 € 2.918.283 BUURTWERK € 2.918.283

CENTRUM JEUGD EN GEZIN € 1.819.395

CENTRUM JEUGD EN GEZIN € 1.819.395

HUISHOUDELIJKE ZORG € 9.857.000

HUISHOUDELIJKE ZORG € 9.857.000

JEUGDZORG € 3.288.454 JEUGDZORG € 3.288.454

JONGERENWERK € 3.067.558 JONGERENWERK € 3.067.558 PARTICIPATIEBUDGET € 3.558.425 PARTICIPATIEBUDGET INBURGERING INBURGERING € 3.558.425 PERSOONSGEBONDEN BUDGET € 1.328.923 PERSOONSGEBONDEN BUDGET € 1.328.923 PEUTERSPEELZALEN € 1.987.064 PEUTERSPEELZALEN € 1.987.064 AMBTELIJKE ORGANISATIE € 1.147.636

AMBTELIJKE ORGANISATIE € 1.147.636

VERSLAVINGSZORG € 2.698.525

VERSLAVINGSZORG € 2.698.525

VERSTREKKINGEN LEEFVOORZIENINGEN € 3.937.209

VERSTREKKINGEN LEEFVOORZIENINGEN € 3.937.209

VERVOERSCONTINUUM € 1.448.904

VERVOERSCONTINUUM € 1.448.904 € 5.180.649 MAATSCHAPPELIJKE OPVANG / VROUWENOPVANG MAATSCHAPPELIJKE / VROUWENOPVANG € 5.180.649 WIJKONTWIKKELING ALGEMEEN MOOPVANG € 1.170.500 OUDERENBELEID € 971.680 WIJKONTWIKKELING ALGEMEEN MO € 1.170.500 VRIJWILLIGERSWERK € 964.363 € 971.680 OUDERENBELEID UITVOERINGSKOSTEN SOCIAAL DOMEIN € 2.290.100

VRIJWILLIGERSWERK € 964.363

OVERIGE € 4.457.899

UITVOERINGSKOSTEN SOCIAAL DOMEIN € 2.290.100 OVERIGE € 4.457.899

23

Gemeente amersfoort

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Uitwerking Welzijnsvisie: –  Instellen wijk- of gebiedsgerichte teams –  Afbouwen subsidiering wijkaccommodaties –  Opstarten Makelpunt

Uitvoeren van een heroriëntatie van het integratiebeleid op basis van onder andere de integratiemonitor 2011, de uitkomsten van het rekenkameronderzoek naar integratie en inburgering en de aangekondigde wetswijziging inburgering (per januari 2013) Het beleggen van een bijeenkomst met regiogemeenten om hen te betrekken bij het bevorderen van sociale acceptatie en veiligheid van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender inwoners, als onderdeel van het plan van aanpak LHBT-beleid 2012-2014. Voorbereiden van de realisatie van twee alternatieve opvanglocaties voor dak- en thuislozen en alcoholverslaafde dak- en thuislozen. Opstellen en uitvoeren van het actieplan maatschappelijke opvang, verslavingszorg, OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg), huiselijk geweld en vrouwenopvang (als uitvoering van het WMO-beleidskader). Besluitvorming voorbereiden over de toekomst van de GGD Vaststelling en uitvoering Actieplan WMO Het treffen van voorbereidingen voor de implementatie van een ondersteuningsaanbod aan mensen, die nu begeleiding ontvangen vanuit de AWBZ. Voorbereiding decentralisatie Jeugdzorg Vormen van een jongerenpool waarin het jongerenwerk en de combinatiefuncties worden ondergebracht, met als doel een groter en beter bereik van de jeugd. Voorbereiding omvorming peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang Opstellen van Wijkagenda’s Minimaal 150 laagopgeleide vrouwen laten deelnemen aan het project om hen te laten doorstromen naar werk of een opleiding. afgerond

24

in uitvoering

niet uitgevoerd

Jaarverslag 2012

Onderwijs

Opening de Bron ABC- school de Bron is in oktober 2012 feestelijk in gebruik genomen door onthulling van de kinderkunstmuur door de wethouder onderwijs, samen met een aantal kinderen. 400 kindertekeningen zijn hiervoor op tegels van het gebouw gezeefdrukt. Het gebouw is ontworpen door architect Herman Hertzberger en bestaat uit 2 delen: het eiland voor de onderbouwfuncties en de oever voor de midden-/ bovenbouwfuncties. Beide gebouwdelen zijn door bruggen op de 1e en 2 verdieping met elkaar verbonden. Veel ruimten zijn multifunctioneel te gebruiken. De gebruikers zijn: de openbare basisschool Atlantis, de PC basisschool Kon-Tiki, SKON kinderopvang (dag- en buitenschoolse opvang), 2 gymzalen die samen een sportzaal vormen met ook een evenementenfunctie, ontmoetingsruimte voor de wijkbewoners tevens sportkantine en een tienerruimte. Er zijn 48 lokalen voor circa 1200 basisschoolleerlingen, 104 plaatsen voor kinderopvang en 180 plaatsen voor buitenschoolse opvang. Het gebouw ligt midden in de wijk de Bron, het eiland ligt in het water en de oever naast het BRONpark.

VVE: conferentie VVE-akkoord: In Amersfoort wordt al jaren gewerkt aan kwalitatief hoogwaardige Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Voorschoolse voorzieningen, onderwijs, GGD, Sovee en gemeente hebben daarnaast ook stappen gezet om de samenwerking te verbeteren. Dit heeft geleid tot een convenant dat op 7 november 2012, onder grote belangstelling, ondertekend is. Ter gelegenheid hiervan is een conferentie georganiseerd voor bestuurders, directeuren/managers/leerkrachten/pedagogisch medewerkers. Er waren workshops over bijvoorbeeld opbrengstgericht werken en ouderbetrokkenheid. Daarnaast was er ruimte om ervaringen uit te wisselen en elkaar beter te leren kennen.

22 oktober opening ABC school de Bron in Vathorst

Visie decentralisatie Jeugdzorg Met het oog op de decentralisatie van de jeugdzorg van de provincie naar de gemeenten in 2015 heeft 2012 in het teken gestaan van de vraag aan welke uitgangspunten de ‘Zorg voor jeugd’ in de toekomst moet voldoen. Tijdens verschillende bijeenkomsten zijn gemeenten samen met organisaties voor jeugdzorg hierover in gesprek gegaan. Op basis hiervan hebben de gemeenteraden in Eemland een gezamenlijk visiedocument vastgesteld. Het visiedocument is het vertrekpunt van waaruit de voorbereiding op de decentralisatie van de jeugdzorg zal plaatsvinden. 2013 zal volop in het teken staan van deze voorbereidende werkzaamheden voor de decentralisatie.

VSV-convenant 2012-2015 In 2012 heeft Amersfoort namens de gemeenten in regio Eem en Vallei, samen met de scholen voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, met het rijk een 2e convenant gesloten voor de aanpak van het voortijdig schoolverlaten (vsv). De looptijd is 2012-2015. Doel is om landelijk het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters verder terug te dringen tot 25.000 per jaar. Nog te veel jongeren verlaten het onderwijs zonder minimaal een diploma MBO 2 of HAVO/VWO. Daardoor hebben ze minder kans om een

25

Gemeente amersfoort

zelfstandig maatschappelijk bestaan op te bouwen. Alle convenantpartners in de regio werken de komende jaren aan een mix van eigen en gezamenlijke activiteiten om in onze regio een flinke daling te realiseren en aan het borgen van good practices. De gemeente doet dit onder meer door samen met de regiogemeenten het

huidige RMC-beleid, te herijken. Dit in het licht van de wettelijke taak van gemeenten voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar te registreren en ervoor te zorgen dat zij, in samenwerking met partijen in de regio, via een passend traject (onderwijs, baan of een combinatie daarvan) alsnog een startkwalificatie kunnen behalen.

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Herijking concept ABC-scholen Maken van samenwerkingsafspraken over de rol van het onderwijs binnen een samenhangend jeugdbeleid

Nieuwe afspraken voortijdig schoolverlaten Vaststellen van een Integrale huisvestingsvisie onderwijs Opening van ABC –school De Bron Start ABC-school Liendert Uitvoering huisvestingsplan Amersfoort-Zuid Verdere vormgeving ABC-school Soesterkwartier Uitbreiding Corderiuscollege

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

SCHOOLGEBOUWEN SCHOOLGEBOUWEN € 11.654.230€ 11.654.230 GYMNASTIEKONDERWIJS GYMNASTIEKONDERWIJS € 1.606.226 € 1.606.226 ONDERWIJSACHTERSTANDEN ONDERWIJSACHTERSTANDEN € 4.613.079 € 4.613.079 HUREN / SUBSIDIES HUREN / SUBSIDIES € 1.176.809 € 1.176.809 PARTICIPATIEBUDGET PARTICIPATIEBUDGET VOLWASSENEDUCATIE VOLWASSENEDUCATIE € 838.211 € 838.211 LEERLINGENVERVOER LEERLINGENVERVOER € 2.701.682 € 2.701.682 SCHOOLZWEMMEN SCHOOLZWEMMEN € 303.700 € 303.700 VANDALISME VANDALISME € 267.794 € 267.794 AMBTELIJKE ORGANISATIE AMBTELIJKE ORGANISATIE € 1.639.234 € 1.639.234 OVERIGE € OVERIGE 2.048.793 € 2.048.793

26

Jaarverslag 2012

Sport

Brahim Darri lokale held van B slim

Uitbreiding sportaccommodaties (VOP, Quick en Hoogland) In de zomer van 2012 is een aanvang gemaakt met de bestrijding van de wachtlijsten: zowel bij de AFC Quick in park Randenbroek als bij vv Hoogland zijn 2 grasvelden omgezet in kunstgrasvelden, waarmee een intensievere bespeling van het complex is mogelijk gemaakt. Het complex van VOP in Vathorst is in 2012 uitgebreid met 2 wedstrijdvelden (gras) en de bouw van clubhuis in combinatie met een kleed/wasgelegenheid.

Marathon De stichting Marathon Amersfoort organiseerde in juni de tweede uitvoering (na 2009) van de stadsmarathon. Dit bijzonder geslaagde evenement trok meer dan 6000 deelnemers voor de verschillende afstanden. Daarnaast trok het evenement langs het parcours vele duizenden belangstellenden. De organisatie bracht Amersfoort letterlijk in beweging: Al lang van tevoren liepen de Amersfoorters met clinics en andere activiteiten ‘warm’ voor dit evenement.

27

Gemeente amersfoort

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Opstellen van plan van aanpak voor terugdringen wachtlijsten bij sportverenigingen Actualisatie van de sportnota Opstellen van een prestatieovereenkomst met SRO Aanbesteding sportcomplex Hogekwartier

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

BUITENSPORT BUITENSPORT € 1.811.451 € 1.811.451 BINNENSPORT BINNENSPORT € 941.655 € 941.655 ZWEMBADEN ZWEMBADEN € 3.296.697 € 3.296.697 SPORTSTIMULERING SPORTSTIMULERING € 920.809 € 920.809 SUBSIDIE SPORTEVENEMENTEN € 41.486 SUBSIDIE SPORTEVENEMENTEN € 41.486 GROOTSCHALIGE SPORTEVENEMENT € 85.041 GROOTSCHALIGE SPORTEVENEMENT € 85.041 SUBSIDIE 1/3 REGELING SUBSIDIE 1/3 REGELING € 295.121 € 295.121 AMBTELIJKE ORGANISATIE AMBTELIJKE ORGANISATIE € 240.200 € 240.200

28

Jaarverslag 2012

Ruimtelijke ontwikkeling

Structuurvisie 2030, een nieuwe ruimtelijke sturingsfilosofie voor onze stad Belangrijke opgave in 2012 was het opstellen van een nieuwe ruimtelijke visie voor Amersfoort voor de periode tot 2030. Dit heeft eind 2012 geresulteerd in het vrijgeven voor inspraak van de concept-Structuurvisie 2030, een nieuwe ruimtelijke sturingsfilosofie voor onze stad. In de conceptvisie wordt een kwalitatief en strategisch kader geschetst voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen. De visie gaat in op de rol van de gemeentelijke overheid in een veranderend speelveld. Het brengt samenhang tussen uiteenlopende beleidsonderwerpen en wil vooral aanknopingspunten bieden voor andere partijen om samen met de gemeente te werken aan een vitale, aantrekkelijke en duurzame stad.

Herziening bestemmingsplannen in 2012 In het kader van de herziening van bestemmingsplannen zijn in 2012 de bestemmingsplannen Amersfoort Oost en Hoogland vastgesteld. De startnotities voor Binnenstad, Bedrijventerreinen en snelwegen, Berg/Utrechtseweg, Park Schothorst en Vathorst zijn vastgesteld.

Kop van Isselt/ Oliemolenkwartier In 2012 is de bestuurlijke aandacht van zowel gemeente als provincie verlegd van de kop van Isselt naar het Oliemolenkwartier. Besloten is de bakens voor het Oliemolenkwartier te verzetten. Waar eerder sprake was van een invulling met tijdelijke programma’s, wordt de scope verlegd naar een meer permanente ontwikkeling, overigens zonder daarbij kansrijke tijdelijke initiatieven uit te sluiten. Achtergrond voor deze keuze is de constatering dat tijdelijke initiatieven in de huidige moeizame markt niet of nauwelijks van de grond komen. Daarnaast maakt de sluiting en verkoop van de Prodentfabriek de realisatie van een meer gevarieerd

Aanleg de Schammer

programma (bijvoorbeeld woonfuncties) kansrijker. De ontwikkelingsstrategie sluit aan bij de in de nieuwe structuurvisie voorgestelde ruimtelijke sturingsfilosofie.

Besluit tot het instellen van een commissie Ruimtelijke Kwaliteit en een stadsbouwmeester In 2012 is in verschillende bijeenkomsten gesproken over de ruimtelijke kwaliteit in Amersfoort. Daarnaast is gesproken over de inzet van instrumenten ter waarborging van de ruimtelijke kwaliteit. Deze bijeenkomsten hebben geleid tot een peiling van de raad en het besluit in december tot het in 2013 vervangen van de welstandscommissie en de monumentencommissie door een stadsbouwmeester en een commissie ruimtelijke kwaliteit.

Eemplein, feestelijke opening Op woensdag 31 oktober verrichtte burgemeester Lucas Bolsius de opening van het Eemplein. Opvallend veel mensen hadden hun weg naar het Eemplein gevonden om te zien en horen hoe het plein met een kanonschot

29

Gemeente amersfoort

geopend werd. Daarna was er gelegenheid om de winkels te bezoeken, de modelwoningen te bekijken, een ritje te maken in het reuzenrad of een voorstelling van Holland Opera te zien. De opening van het Eemplein vormde het startsein voor verschillende feestelijke activiteiten die de weken erna plaatsvonden op het plein.

Vathorst Noord en West, verkenningen De gebieden Vathorst Noord en West maken onderdeel uit van de studie naar de afronding van Vathorst. Deze studie voeren wij samen uit met onze private partners. Tevens zal met deze studie bekeken worden of we meer mogelijkheden voor (collectief) particulier opdrachtgeverschap kunnen creëren.

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Structuurvisie – Ontwerp-structuurvisie. –  Vaststelling Structuurvisie. Bestemmingsplannen herziening (RO) –  Vaststellen bestemmingsplan Hoogland. –  Vaststellen bestemmingsplan Amersfoort Oost. –  Vaststellen bestemmingsplan Berg/ Utrechtseweg. –  Startnotitie bestemmingsplan Bedrijventerreinen. –  Startnotitie bestemmingsplan Binnenstad. –  Startnotitie bestemmingsplan Vathorst. –  Startnotitie bestemmingsplanPark Schothorst. Aanbesteding herinrichting Park Randenbroek Laakzone: Recreatiezone wandelen, fietsen en varen langs en op de Laak en Rengerswetering –  Fase A: Planologisch mogelijk maken en Def.ontwerp. –  Fase B: Aanbesteding, gunning, start uitvoering. –  Fase C: Voorlopig ontwerp verbinding RW met Randmeer. Grebbelinie van Maatweg tot in Hoogland-West (RO) Afronding Werk a/d Glashut. Deel herstelwerk incl. fiets- en wandelroute langs Eem.

afgerond

30

in uitvoering

niet uitgevoerd

Jaarverslag 2012

Caspar van Wittelplantsoen

Vastgoed, reorganisatie en afstoten In 2012 is veel aandacht besteed aan ons gemeentelijk vastgoed. We streven naar een efficiënter beheer van ons vastgoed en daarnaast stoten we vastgoed af dat we niet langer nodig hebben voor ruimtelijke of maatschappelijke doelen.

Om te komen tot een efficiënter beheer, hebben we een interne reorganisatie ingezet. Zo zullen wij het nu nog over de organisatie verspreide bezit concentreren en het beheren ervan eenduidiger organiseren. Voor het afstoten van het niet meer nodige gemeentelijke vastgoed hebben we een verkooporganisatie opgezet ([email protected]). Dit omvat zowel een digitaal loket als een makelaar in huis.

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

AMERSFOORT VERNIEUWTVERNIEUWT AMERSFOORT HOGEWEGZONE/RANDENBROEK € 3.704.831 € 3.704.831 HOGEWEGZONE/RANDENBROEK BINNENSTEDELIJK GEBIED, O.A. EEMPLEIN, BINNENSTEDELIJK GEBIED, O.A. EEMPLEIN, MIDDELHOEFSEWEG, OLIEMOLENKWARTIER MIDDELHOEFSEWEG, OLIEMOLENKWARTIER ETC. € 8.056.360 ETC. € 8.056.360 DE LICHTENBERG € 279.958 DE LICHTENBERG € 279.958 VATHORST €VATHORST 25.909.320 € 25.909.320 WIEKEN VINKENHOEF € 3.809.518 € 3.809.518 WIEKEN VINKENHOEF VOORZIENING N.A.V. HERZIENING VOORZIENING N.A.V. HERZIENING GRONDEXPLOITATIE € 7.714.000 € 7.714.000 GRONDEXPLOITATIE STIMULERING STEDELIJKE STIMULERING STEDELIJKE VERNIEUWING € 1.661.215 € 1.661.215 VERNIEUWING AMBTELIJKE ORGANISATIE € 2.646.228 € 2.646.228 AMBTELIJKE ORGANISATIE VASTGOED VASTGOED € 3.004.924 € 3.004.924

31

Gemeente amersfoort

Mobiliteit

Westelijke Ontsluiting Na een uitvoerig participatie- en onderzoekstraject is een voorkeursvariant voor de Westelijke Ontsluiting door het college vastgesteld. Eind 2012 is hierover gesproken met inwoners van de stad en in de gemeenteraad. Door de val van het college is het besluitvormingstraject stil komen te liggen. De inzet voor, en de stappen die te zetten zijn in het vervolgtraject zijn afhankelijk van de uitkomsten van het formatieproces. Na de val van het college heeft GS van de Provincie Utrecht benadrukt groot belang te hechten aan het treffen van passende maatregelen in het kader van dit project.

Planstudie A28 en Planstudie Hoevelaken Fietsprojecten Verschillende fietsvoorzieningen zijn gerealiseerd: het laatste deel van de fietsroute Schammer – Binnenstad (een belangrijke snelle/comfortabele fietsroute van Leusden naar het centrum), fietsstroken langs de Brabantsestraat, de Oude Lageweg is ingericht als vrijliggende fietsroute. Daarnaast is een start gemaakt met de uitvoering van de Buurtas in het Hogekwartier, waarbij fietsers ongelijkvloers de Hogeweg zullen kruisen. Met behulp van vele reacties van bewoners op een speciale website zijn ongeveer 100 paaltjes op fietsroutes verwijderd. De bewaakte fietsenstallingen St. Joris en Kamperbinnenpoort zijn voorzien van oplaadpunten voor elektrische fietsen. En in het najaar is in de weekendnachten een proef gedaan in de Papenhofstede om het fietsparkeren bij nooduitgangen van horeca veilig te laten plaatsvinden. Tenslotte is voor diverse VERDER-projecten de onderzoeksfase gestart: verbeteren fietsparkeren bij station Amersfoort, ongelijkvloerse fietskruising bij de BunschoterstraatVan Boetzelaerlaan, en verbeteren fietsroutes met Soest en Hoevelaken.

32

Op de A28 zijn voorbereidingen gestart voor de wegverbreding in het kader van planstudie A28 Utrecht – Amersfoort. Naast groot onderhoud is gewerkt aan de verbreding van diverse kunstwerken zoals de tunnel Oude lageweg. Langs Schuilenburg en Dorrestein zijn veel bomen gekapt om zo ruimte te maken voor de bouw van geluidschermen. In overleg met de wijk is een plan gemaakt om de groenzone achter de geluidschermen in te richten. Bij Randenbroek-zuid is gestart met de funderingswerkzaamheden voor de geluidschermen. In november is door de minister van Infrastructuur en Milieu het Wegaanpassingsbesluit (WAB) genomen. Met dit besluit kunnen de spitsstroken, in beide richtingen, ook worden opengesteld voor het verkeer. Het WAB betekent ook dat afrit A1-Hoevelaken vanuit de richting Amsterdam en Zwolle wordt afgesloten. Met de planstudie knooppunt Hoevelaken komt die aansluiting echter weer terug. Naar verwachting worden de werkzaamheden op de A28 in het najaar van 2013 afgerond. Dan moeten ook alle geluidschermen zijn gerealiseerd. Met planstudie Knooppunt Hoevelaken wordt een vervolg gegeven op planstudie A28 en wordt een oplossing gezocht voor de lange termijn om het verkeer op en

Jaarverslag 2012

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? VVP Verkeer- en Vervoerplan –  Hoofdkeuzes beleidsrichting. –  VVP vaststelling. Kersenbaan realisatie –  Uitspraak RvS. –  Start uitvoering (afh. RvS). Reconstructie Hogeweg en kruising Buurtas Uitvoering VERDER-maatregelen –  Planvorming Westelijke ontsluiting, bepalen voorkeursvariant, startnotitie bp-procedure. –  Planvorming Energieweg-Outputweg. –  Uitvoering businfrastructuur Maatweg. –  Realisatie fietsverbinding Leusden-Amersfoort Centrum (div. deelprojecten). –  Fietsroute Centrum-Nieuwland. –  Planvorming Fietsparkeren voorplein Station. –  Planvorming Fietsparkeren centrum. –  Kortsluiting Heideweg-Rondweg: variantkeuze. –  Vathorst als OV-knoop (afh. ruimtelijke ontwikkelingen). –  Experiment Autodelen. Verbreding A28/geluidwerende voorziening. Knooppunt Hoevelaken planstudie –  Planvoorbereiding/ reconstructie vormgeven met RWS, provincie en regiogemeenten. –  Bestuursovereenkomst met ‘eisen en wensen’ wordt voorbereid en afgerond. Planvoorbereiding fietsverbinding Amersfoort-Nijkerk (Sterrebostunnel) Mobiliteits- /dynamisch verkeersmanagement –  Besluitvorming pakket gebiedsgerichte uitwerking RVM-maatregelen op straat. –  “Groene golf” (beter benutten). Vergroten verkeersveiligheid –  Ad hoc: wegnemen (nieuwe) blackspots met meer dan gemiddeld verkeersongevallen. – Verkeerseducatie/-voorlichting. –  Afronding 30 km-zones: uitvoering Hoogland. –  Afronding 30 km-zones: uitvoering Rustenburg, Zielhorst, Kruiskamp-Koppel.

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

33

Gemeente amersfoort

rond knooppunt Hoevelaken beter te laten doorstromen. Samen met het Rijk en de regio (gemeenten Barneveld, Bunschoten, Leusden en Nijkerk – de provincies Utrecht en Gelderland – en het waterschap Vallei en Veluwe) is gewerkt aan de voorbereiding van de reconstructie van knooppunt Hoevelaken en de wegverbredingen van de A1 en A28. In een Regionaal Programma van Wensen worden de wensen en ambities van met name de gemeenten Nijkerk en Amersfoort en de provincies Gelderland en Utrecht vastgelegd. Deze partijen leveren naar verwachting ook co-finfanciering voor het realiseren van wensen. Het gaat dan om wensen op het gebied van geluidreductie, verbeteren van fietsverbindingen en het behoud van de aansluiting Hoevelaken. In 2013 moet de samenwerking en het vaststellen van het Regionale Programma van Wensen worden beklonken in een bestuursovereenomst.

Kersenbaan en Hogewegzone 2012 was voor de Kersenbaan vooral het jaar van afwachten. In mei 2012 vond de zitting plaats bij de Raad van State. Pas half december werd de uitspraak gedaan. De Raad van State heeft voor de gemeente een positieve uitspraak gedaan. Het project zal in 2013 worden aanbesteed en in uitvoering gaan. Voor de Hogewegzone kwam de uitspraak van de raad van State begin 2012. Dit betekent dat de realisatie van de ongelijkvloerse kruising Hogeweg/Buurtas in volle gang is.

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

PARKERENPARKEREN € 902.135 € 902.135 PARKEERSERVICE AMERSFOORT N.V. € 1.664.633 PARKEERSERVICE AMERSFOORT N.V. € 1.664.633 STEDELIJKSTEDELIJK VERKEER €VERKEER 4.399.422 € 4.399.422 EN VERVOERSPLAN VERKEERS-VERKEERSEN VERVOERSPLAN € 1.433.510 € 1.433.510 OVERIGE € OVERIGE 1.066.316 € 1.066.316

34

Jaarverslag 2012

Cultureel klimaat

Monumentenzorg Cultuurhistorische analyse binnenstad In 2012 is een cultuurhistorische analyse voor de binnenstad opgesteld. In de analyse worden de bestaande kernwaarden en kwaliteiten van de binnenstad beschreven. De analyse is besproken in november 2012 in de Ronde en wordt bij de vaststelling van het bestemmingsplan binnenstad in 2013 ter vaststelling aan de raad aangeboden. De procedure voor aanwijzing van ca 30 panden tot gemeentelijk monument in het gebied Berg/ Utrechtseweg is gestart (afronding in 2013). Daarnaast zijn panden in het gebied Berg/Utrechtseweg aangewezen tot gemeentelijk monument.

Archeologie Opgravingen Amersfoortse binnenstad: – Achter de Kamp: waar een leerlooierij uit de 16e eeuw is opgegraven; – Utrechtsestraat: waar in de 16e en 17e eeuw een smederij was gevestigd.

Herijking cultuurnota In de nota “Samenwerken aan een sterk cultureel klimaat”, die in september 2012 is vastgesteld, krijgt het proces van herijking van het cultuurbeleid zijn beslag. De nieuwe accenten in het cultuurbeleid zijn: – Samenwerken en verbinden; – Ruimte voor (jong) talent; – Cultuureducatie en –participatie; – Stadshart en Vathorst (de ambitie ‘cultuur in de wijken’ is losgelaten); – Festivals en evenementen; – Cultureel ondernemerschap.

Onderzoek herbestemming culturele gebouwen In 2012 is in opdracht van het college onderzoek gedaan naar de kansrijke culturele (her)bestemming van 4 culturele gebouwen, te weten: het Rietveldpaviljoen, de herbouwde Elleboogkerk, de Aegtenkapel en locatie KAdE/RCE. Op basis van een uitvoerige gespreksronde en brede inventarisatie heeft de heer Asselbergs zijn bevindingen en voorstellen opgetekend in het Koersdocument De Kiemkracht van Amersfoort.

35

Gemeente amersfoort

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Versteviging samenwerking podia Stimulering van nieuw cultureel talent door het ondersteunen van initiatieven Herbouw van de Elleboogkerk (casco) Bescherming rijksstadgezichten: –  Actualisatie instrumentarium –  Cultuurhistorische analyse Binnenstad – Berg Aanwijzingsprogramma 2012-2013 Nieuwe monumenten

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Eind 2012 zijn de voorstellen gepresenteerd aan de woordvoerder cultuur en gesprekspartners in het culturele veld en andere betrokkenen/geïnteresseerden

Bibliotheken Bibliotheken Eemland heeft in 2012 acht schoolbibliotheken, één wijkservicepunt en vier huiskamerbibliotheken geopend. In 2013 volgen nog acht schoolbibliotheken en een wijkservicepunt. De

nieuwe dienstverlening biedt een alternatief voor de sluiting van de twee bibliotheekfilialen in Zielhorst (2012) en Kruiskamp (2013) en het stopzetten van de bibliobus (2012). De schoolbibliotheken zijn vooral gevestigd in de prioriteitswijken en zorgen daar voor een groot bereik onder kinderen tot 12 jaar. De huiskamerbibliotheken zijn gevestigd in Amersfoortse zorginstellingen en zijn ook voor wijkbewoners toegankelijk. Het eerste wijkservicepunt in Zielhorst is gevestigd in ’t Hooghe Landt College.

Nieuwe subsidieregelingen en instelling onafhankelijke adviescommissie cultureel klimaat In 2012 zijn drie nieuwe subsidieregelingen vastgesteld. De regelingen incidentele subsidie cultureel klimaat, meerjarige subsidie cultureel klimaat en de incidentele subsidie amateurkunst bevatten prikkels om de subsidieafhankelijkheid te verminderen en cultureel ondernemerschap te stimuleren. In de eerste helft van 2012 is de Brede Adviesgroep Cultureel Klimaat geïnstalleerd. De BACK beoordeelt de subsidieaanvragen en adviseert het college over de aanvragen (behalve die van amateurkunst, dat doet Scholen in de kunst). De BACK bestaat uit acht leden die elk gespecialiseerd zijn in een kunstdiscipline of kennis hebben van het cultureel ondernemerschap.

7 sept hoogste punt Eemhuis

36

Jaarverslag 2012

Opstelling programma Cultuureducatie met kwaliteit In samenwerking met Scholen in de Kunst, culturele en onderwijsinstellingen is het programma Cultuureducatie met Kwaliteit opgezet, waarin wordt geschetst hoe de komende vier jaar vorm wordt gegeven aan cultuureducatie in het primair onderwijs. Voor de komende vier jaar is geld vrijgemaakt en het programma en de bijbehorende aanvraag zijn ingediend voor de matchingsregeling van het rijk. Alle voorbereidingen zijn getroffen om vanaf schooljaar 2013/2014 laagdrempelig en breed in te zetten op cultuureducatie aan de basis.

Popklimaat In 2012 hebben verschillende initiatieven - waaronder festival Into the Woods - een succesvolle bijdrage geleverd aan het popklimaat in Amersfoort. Met FC Amersfoort heeft de stad een heuse supportersclub van de popmuziek. Gericht op muzikanten en dj’s, geboren of wonend in Amersfoort. En dat zijn er heel veel. De mogelijkheden voor popmuziekonderwijs zijn versterkt door de vestiging van de Rockademy. Studio’s De Kelder en de in december 2011 geopende Bandbunker van Per Expressie bieden oefenruimte voor bands. De Bandbunker wordt ook gebruikt als opnamestudio. In 2012 is duidelijk geworden dat de huidige locatie in het Oliemolenkwartier onvoldoende kansen biedt voor

Cees van Weerd benoemd als Stadsdichter

de gewenste versterking van poppodium De Kelder. Er wordt nu onderzocht waar en op elke wijze een sterk en succesvol poppodium kan worden gerealiseerd. Het komende jaar moet dat leiden tot een podium dat recht doet aan het poptalent en -publiek in de stad.

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

ARCHIEF €EEMLAND ARCHIEF EEMLAND 1.604.495 € 1.604.495 EEMCENTRUM EEMCENTRUM € 1.518.037 € 1.518.037 EN EXPOSITIERUIMTEN MUSEA EN MUSEA EXPOSITIERUIMTEN € 3.002.641 € 3.002.641 ANDERE PODIA € 3.919.261 THEATERS THEATERS EN ANDEREEN PODIA € 3.919.261 CULTUUREDUCATIE CULTUUREDUCATIE € 3.703.771 € 3.703.771 BIBLIOTHEKEN BIBLIOTHEKEN € 3.697.506 € 3.697.506 LOKALE OMROEPEN LOKALE OMROEPEN € 154.590 € 154.590 MONUMENTENZORG MONUMENTENZORG € 571.679 € 571.679 OVERIGE € OVERIGE 1.943.718 € 1.943.718 AMBTELIJKE ORGANISATIE AMBTELIJKE ORGANISATIE € 306.300 € 306.300

37

Gemeente amersfoort

Economie en wonen

soms de crisis bovengemiddeld hard (zoals bijvoorbeeld de leegstand van kantoren). Dit vraagt extra inzet en soms een nieuwe manier van denken en doen. We zijn dan ook permanent in overleg met het bedrijfsleven en andere partners. Soms ging dat gepaard met stevige discussies over bijvoorbeeld het ondernemingsklimaat in Amersfoort, maar altijd stond daarbij het belang van de stad en de regio voorop: economische vitaliteit. In deze context hebben wij diverse resultaten, samen met het bedrijfsleven en andere partners, behaald. Onderstaand enkele highlights.

Uitbouw accountmanagement

Startende ondernemer Havikshorst

Ook in 2012 hebben we de gevolgen van de economische crisis gevoeld. Groei is niet langer vanzelfsprekend en ondernemers moeten noodgedwongen alle zeilen bijzetten. In deze context is het lastig lange termijn ambities voor groei overeind te houden. Desondanks blijven we ambitieus, en onze uitgangspositie rechtvaardigt dit. Zowel uit gesprekken met ondernemers als uit onderzoeken blijkt dat Amersfoort nog steeds economisch kansrijk is, mede door onze centrale ligging en aantrekkelijke woon- en werkklimaat. Toch is niet alles rooskleurig en voelen we

38

Als gemeente bieden we specifieke groepen bedrijven een eigen accountmanager als vast aanspreekpunt. Daarbij gaat het om bijvoorbeeld top 50 bedrijven (grote werkgevers) en snel groeiende bedrijven. Met het accountmanagement willen we de verbondenheid van ondernemers met de stad en regio vergroten en zo bijdragen aan behoud en uitbreiding van werkgelegenheid. In 2012 is het team accountmanagers uitgebreid waardoor meer ondernemers konden profiteren van deze vorm van dienstverlening. Uitbreidingen, verhuizingen en overige bedrijfsontwikkelingen waren dankzij het accountmanagement eerder bekend, zodat de gemeente hier actief op in kon te spelen. Ondernemers hadden een directe ingang binnen onze organisatie, waardoor ze eenvoudiger zaken met de gemeente konden regelen.

Clusteronderzoek Regio Amersfoort In 2012 hebben we Universiteit Utrecht onderzoek laten doen naar de economische kansen van Regio Amersfoort (gemeenten Amersfoort, Baarn, Barneveld, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Nijkerk, Soest en Woudenberg). Dit clusteronderzoek is een belangrijke verdieping op het rapport van de commissie Van Ek

Jaarverslag 2012

Markt op Grote Koppel

(2009). De kracht van Regio Amersfoort ligt in een sterke combinatie van factoren, zoals ligging en het aantrekkelijke woon- en leefklimaat. Sterke clusters zijn adviesdiensten, ICT, bouw en zorg. Samenwerking van bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden biedt grote kansen om vanuit bestaande kracht de economische vitaliteit van Regio Amersfoort verder te versterken.

Participatie in Economic Board Utrecht Overheden, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven in de regio Utrecht hebben besloten hun krachten te bundelen binnen een nieuwe economische samenwerkingsstructuur, de Economic Board Regio Utrecht (EBU). Doel van de EBU is gezamenlijk een strategie uit te zetten en de regio

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Uitvoeren en actualiseren van de Economische Agenda Uitvoeren en actualiseren van de Uitvoeringsagenda binnenstad Herijking Innovatieprogramma Uitvoering woon visie 2011-2020 en overleg marktpartijen. Prestatiecontract met corporaties.

Uitvoering van Service Level Agreement voor toeristische marketing Amersfoort en omgeving 2011-2012.

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

39

Gemeente amersfoort

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

HAVEN € 116.883 HAVEN € 116.883 MARKTEN €MARKTEN 378.514 € 378.514 € 87.315 RECREATIERECREATIE € 87.315 TOERISME TOERISME € 626.776 € 626.776 WONEN € 2.579.103 WONEN € 2.579.103 OVERIGE € OVERIGE 642.513 € 642.513 EN ALGEMEEN BELEID € 2.259.169 ECONOMIEECONOMIE EN ALGEMEEN BELEID € 2.259.169

Utrecht goed te positioneren richting Den Haag en Europa. In 2012 zijn de voorbereidingen voor oprichting van de Board getroffen en eind 2012 zijn de 22 leden geïnstalleerd. Er zijn twintig bedrijventafels georganiseerd om relevante maatschappelijke en economische thema’s voor de Board inzichtelijk te maken. De EBU bevat 4 Amersfoortse vertegenwoordigers, waaronder ook burgemeester Bolsius. Begin 2013 wordt de agenda van de EBU vastgesteld.

Startersleningen In 2012 is een nieuwe regeling startersleningen gestart, waarbij voor een bedrag van € 3.500.000,- aan leningen beschikbaar was. De regeling is volledig benut en heeft daarmee de verkoop van 113 woningen voor starters mogelijk gemaakt. Gezien het succes van de starterslening als instrument om de woningmarkt te stimuleren, wordt besluitvorming voor een nieuwe tranche voorbereid. Hierbij wordt samen opgetrokken met marktpartijen, die zien dat startersleningen daadwerkelijk bijdragen aan woningverkoop en doorstroming.

Huisvesting statushouders In 2011 en 2012 was er, ten opzichte van de ons opgelegde taakstelling, sprake van een achterstand in de huisvesting van statushouders. In 2012 is de achterstand door samenwerking met de betrokken partijen volledig ingelopen. Eind 2012 is er zelfs sprake van een kleine plus in het aantal gehuisveste statushouders. Die kunnen meetellen in onze taakstelling 2013.

Campagne zakelijk toerisme De collectieve toeristische marketing (en met name de zakelijk toeristische campagne “Locatie Amersfoort”) heeft bijgedragen aan een meer dan gemiddelde groei in toeristische bestedingen (in Amersfoort 10,3% tegen landelijk 4,9 %). Dit blijkt uit de “Monitor Economische betekenis van toerisme en recreatie in de provincie Utrecht 2012”. 20 jaar markt Kattenbroek

40

Jaarverslag 2012

Werk en inkomen

Herijking minimabeleid De herijking van het minimabeleid is in 2012 doorgevoerd. De herijking loopt parallel aan de kanteling van het WMO-beleid. Een aantal financiële minimaregelingen hebben wij beëindigd en de maatwerkaanpak is geïntensiveerd. Deze aanpak (maatwerkvangnet en de functie van minimacoach) is gericht op het versterken van zelfredzaamheid en participatie. Ook is een begin gemaakt met het faciliteren (subsidie) van de netwerkontwikkeling van instellingen in de stad die betrokken zijn bij het armoedevraagstuk, in het kader van het maximaal gebruik maken van ‘de kracht van de stad’. Wij hebben uitgebreid aandacht gehad voor de effecten (o.a. de samenloop) van de maatregelen in het kader van de herijking van het minimabeleid en de maatregelen in het kader van de kanteling van het WMO-beleid op kwetsbare burgers in Amersfoort. Overleg met de betrokken organisaties en adviesraden, het oppikken van signalen en een extern onderzoek (case studie) hebben geresulteerd in een eerste monitor (oktober 2012).

Selectieve inzet re-integratiemiddelen. Mede door de halvering van het budget van het Rijk voor re-integratie (van € 9 miljoen naar € 4,9 miljoen) hebben wij voor 2012 kritische keuzes moeten maken. Vanaf 2012 wordt ‘verloning’ als instrument afgebouwd. Daarnaast worden trajecten selectiever toegekend. Kans op werk staat voorop bij de toekenning van re-integratiemiddelen. Voor de meest kwetsbaren, zonder arbeidsperspectief, blijven we ondersteuning bieden. De dienstverlening aan uitkeringsgerechtigden, zonder werkperspectief die al wel participeren in de samenleving, heeft geen prioriteit. De werkgeversbenadering (inclusief Social Return) is geïntensiveerd. Daarnaast krijgt een deel van de werkzoekenden een strenge sollicitatietraining opgelegd waardoor instroom wordt beperkt en de uitstroom van cliënten wordt bevorderd. De omvang van het bestand

is in 2012 gestegen met 5,7 % ten opzichte van 2011. Deze stijging ligt boven het landelijk gemiddelde (2,9%).

Handhaving Fraude voorkomen of snel stoppen draagt bij aan behoud van het draagvlak voor sociale zekerheid en bespaart op de uitkeringslasten. In 2012 hebben we een proef met het wijkinterventieteam Soesterkwartier/ Isselt afgerond. Dit samenwerkingsverband met landelijke partners als Belastingdienst, UWV, Svb, Arbeidsinspectie, politie en woningbouw is succesvol. In het eerste kwartaal 2013 zullen de definitieve resultaten bekend worden. Daarnaast gaan we steeds integraler handhaven. Niet alleen werken onze handhavers voor buurgemeenten, ook hebben we in 2012 onderzoeken uitgevoerd voor de Dienst Uitvoering Onderwijs, waarbij we fraude met studiefinanciering beperken .

Groei werkloosheid en toename van burgers die leven op een minimumniveau In Amersfoort zagen we net als landelijk een sterke stijging van het aantal WW-uitkeringen (ruim 25%). Naast de toename in de WW zien we ook dat meer niet uitkeringsgerechtigden zich inschrijven als werkzoekende bij het UWV Werkbedrijf. Doordat een deel van de WW-ers doorstroomt naar de bijstand, zien we deze toename terug in de omvang van de WWB (bijstandsuitkering). Bovendien ondervinden mensen in de bijstand meer concurrentie bij het vinden van werk door het grotere aanbod aan ervaren werkloze burgers. In 2012 zien we, ondanks een strak beleid ‘aan de poort’ en de inzet op uitstroom een groei van het aantal mensen met een bijstandsuitkering. De groei bedroeg in 2012 circa 5.7 %. Dit ligt boven het landelijk gemiddelde.

41

Gemeente amersfoort

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen ? Implementatie Wet Werken Naar Vermogen

Evaluatie pilot loondispensatie

Selectief re-integratiebeleid

Cliënttevredenheidsonderzoek Sociale Zekerheid

Uitvoering hernieuwd minimabeleid

afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

Waar hebben we ons geld aan uitgegeven?

UITVOERINGSKOSTEN UITVOERINGSKOSTEN WERK EN INKOMEN 15.658.639 € 15.658.639 WERK EN€ INKOMEN BIJSTAND VOOR ZELFSTANDIGEN € 685.308 BIJSTAND VOOR ZELFSTANDIGEN € 685.308 UITKERINGEN LEVENSONDERHOUD UITKERINGEN LEVENSONDERHOUD EN STARTERS 38.405.624 € 38.405.624 EN €STARTERS MINIMABELEID € 5.181.796 € 5.181.796 MINIMABELEID KWIJTSCHELDING MINIMABELEID € 950.010 KWIJTSCHELDING MINIMABELEID € 950.010 ARBEIDSINTEGRATIE € 5.609.350 € 5.609.350 ARBEIDSINTEGRATIE WSW € 24.587.849 WSW € 24.587.849

42

Jaarverslag 2012

Duurzaamheid

Zonnescan Met het doel om in 2030 een CO2-neutrale gemeente te zijn wil de gemeente het lokaal opwekken van duurzame energie zo veel mogelijk bevorderen. Om inzicht te geven in de geschiktheid van daken om zonnepanelen te plaatsen hebben we een kansenkaart laten opstellen door het bedrijf Terra Imaging. Deze kansenkaart (zonnescan) geeft aan op welke daken in Amersfoort het rendabel is om zonnepanelen te plaatsen. Als het dak plat is of goed georiënteerd op de zon en er geen schaduw op valt is het gunstig om zonnepanelen te plaatsen. Door op een dakoppervlak te klikken verschijnt een pop-up scherm met detailinformatie over hoeveel vierkante meter er geplaatst kan worden, wat de opbrengst aan opgewekte elektriciteit dan is, hoeveel het kost om de panelen aan te schaffen en binnen hoeveel tijd deze kosten zijn terugverdient. De zonnescan is via

de website beschikbaar gesteld (www.amersfoort.nl/ zonnescan). Ook wordt de zonnescan actief onder de aandacht gebracht op informatiebijeenkomsten over energiebesparing voor woningeigenaren (zie verder 033Energie).

Zonnepanelen maatschappelijk vastgoed De gemeente heeft een groot aantal panden in bezit en wil de daken hiervan zoveel mogelijk beschikbaar stellen voor het plaatsen van zonnepanelen. Dit levert niet alleen een bijdrage aan de klimaatdoelstelling maar zorgt ook voor een verlaging van de energierekening van de gebruiker van het pand. Voor veel schoolpanden zit het economisch eigendom weliswaar bij de gemeente maar het juridisch eigendom bij de schoolbesturen.

Instraling kWh/m2/jaar 1200 1000 750 500 250 0

43

Gemeente amersfoort

Dit houdt in dat ook de schoolbesturen in moeten stemmen. Eind 2012 hebben we een adviesbureau opdracht gegeven in kaart te brengen voor welke gemeentelijke panden er een gunstige businesscase kan worden opgesteld voor het plaatsen van zonnepanelen en op welke manier dit gerealiseerd kan worden. Er zijn verschillende mogelijkheden voor de financiering van de zonnepanelen. Initiatiefnemers uit het Soesterkwartier hebben onder de naam Zon op School (www.zonschool.nl) een coöperatie opgericht waar de leden (bewoners uit de wijk) investeren in zonnepanelen die op het dak van de school De Kubus worden geplaatst. Bewoners uit het Bergkwartier hebben hun oog laten vallen op het dak van een sporthal voor hun zonnepanelen. Zij kunnen die niet op het dak van hun eigen huis plaatsen vanwege beschermd stadsgezicht.

Hoofdstad van de Smaak In 2012 was Amersfoort Hoofdstad van de Smaak (www.hoofdstadvandesmaak.nl). De activiteiten die dit jaar georganiseerd worden leggen de nadruk op lokaal voedsel. Mensen kunnen hun persoonlijke voetafdruk met 30% verminderen door meer gebruik te maken van lokaal voedsel dat minder voedselkilometers aflegt voordat het op hun bord ligt. Er zijn meer dan 80 publieksactiviteiten rondom lekker, gezond en duurzaam eten gerealiseerd, kortom een fantastisch smaakjaar voor de regio Amersfoort!. Eind december 2012 is het stokje overgedragen aan Regio Venlo, Hoofdstad van de Smaak 2013.

Duurzaamheidsvignetten van Amersfoort Onderneemt Duurzaam De stichting Amersfoort Onderneemt Duurzaam is in 2011 opgericht door initiatiefnemers vanuit afzonderlijke ondernemingen, het georganiseerde lokale bedrijfsleven en de gemeente Amersfoort. Bestuursleden hebben zitting op persoonlijke titel, maar het werk van de stichting wordt ondersteund door onder andere de VAB, VAO, winkeliersvereniging binnenstad en de gemeente. Op 24 mei 2012 vond de uitreiking van het eerste duurzaamheidsvignet plaats. In het najaar op de bijeenkomst van 9 november, waarbij alle dealers van elektrische mobiliteit hun producten ter beschikking stelden voor proefritten, werd het 8e vignet uitgereikt. De voorzitter van de Stichting sprak daarbij de ambitie uit om eind 2013 het 40 vignet uit te reiken. Amerfoortse bedrijven kunnen hiermee zichtbaar maken dat ze met duurzaamheid bezig zijn. http://amersfoortonderneemtduurzaam.nl/?c=fotos

De telos-duurzaamheidsbalans: De Staat van Amersfoort In samenwerking met het kennisinstituut Telos (verbonden aan de universiteit Tilburg) en de provincie Utrecht is gewerkt aan de Telos-Duurzaamheidsbalans voor Amersfoort. Op 4 juli vond een stakeholdersavond plaats met ruim dertig Amersfoorters uit de zorg, onderwijs, politiek, instellingen en ondernemingen. Naar aanleiding van deze discussie is de conceptbalans verder aangescherpt. Dit najaar is de tweede concept-versie voorgelegd aan het college. Het college gaf aan behoefte te hebben aan een verdere verdieping. Hierdoor is helaas vertraging opgetreden en is het niet gelukt om de raad najaar 2012 over de Staat van Amersfoort te informeren.

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Programma Duurzame Ontwikkeling/Projecten met partners uitvoeren en actualiseren Ontwikkeling en implementatie Monitoringssysteem (PO) Onderzoek naar mogelijkheden duurzame energie Hogekwartier(PO) Organisatie Conferentie i.s.m. betrokken partijen.

afgerond

44

in uitvoering

niet uitgevoerd

Jaarverslag 2012

Amersfoort 2.0

Wat hadden we ons voorgenomen? Ontwikkelen van een digitale community waarin we samenwerken met een participatiegroep aan een oplossing om de bereikbaarheid van Amersfoort-West te verbeteren. Via amersfoortwestbereikbaar.nl kunnen bewoners, bedrijven, weggebruikers en belangstellenden hun ideeën en wensen uitwisselen met andere deelnemers aan de community. Deze actie is een goed voorbeeld van de wens om te komen tot een andere, eigentijdse bestuursstijl. Het voorleggen van een aantal scenario’s m.b.t. de renovatie van het stadhuis, varierend van een noodzakelijke basisrenovatie tot de implementatie van een innovatief huisvestingsconcept op de bestaande dan wel andere locatie. Verdere uitwerking van het innovatieve huisvestingsconcept in het kader van HNW ten aanzien van het werkplekconcept, de ruimtelijke en technische eisen en eisen op het gebied van duurzaamheid afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

45

Gemeente amersfoort

Vathorst

Financiële problematiek Vathorst Van de ruim 10.000 woningen in Vathorst moeten er nog 3.000 ontwikkeld en gebouwd worden. Vanwege de situatie op de woningmarkt stagneert die ontwikkeling de laatste jaren zodanig dat rekening moet worden gehouden met grote verliezen in de grondexploitatie. Dat risico hangt vooral samen met risico’s rondom het afzettempo (met als gevolg hogere faserings- en rentekosten) en het geraamde opbrengstenniveau (voor een groot deel in het duurdere woningsegment). Als gevolg van onze deelname in de publiek private samenwerking loopt de gemeente aanvullende risico’s

46

in de zin van eventuele bijstortingen in het verlies en de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de financiering van de activiteiten van Ontwikkelingsbedrijf Vathorst. Wij verrichten daarom samen met de private aandeelhouders een studie naar de afronding van Vathorst, waarbij financiële risicobeheersing centraal staat. Lopende deze studie is de herziening van de grondexploitatie Vathorst van 2012 en 2013 aangehouden. We verwachten dat in het voorjaar van 2013 de eerste resultaten van die studie bekend zijn op basis waarvan we kunnen beoordelen of er perspectief op een oplossing is.

Jaarverslag 2012

Stadshart

Papenhofstede fietsvrij

In 2012 is het uitvoeringprogramma van het stadshart herijkt en aangepast aan de nieuwe bestuurlijke situatie. Hetgeen heeft geleid tot een meer overzichtelijke lijst van projecten.

Wat hadden we ons voorgenomen? Het opstellen van een Agenda Stadshart als verzameldocument van allerlei projecten die aansluiten bij het programma. Uitvoeringsagenda binnenstad Ondernemers hebben een ondernemersfonds opgericht, beheerd door de Stichting Ondernemersfonds Amersfoortse Binnenstad (SOAB). Daarmee voeren zij verschillende activiteiten uit om de economische aantrekkingskracht van de binnenstad te versterken. De gemeente faciliteert hen daarbij en levert een bijdrage door onder meer projecten in de openbare ruimte. afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

47

Gemeente amersfoort

JEUGD

start duurzame karavaan

leerlingen presenteren resultaten project ‘Iedereen telt mee’

Wat hadden we ons voorgenomen? Voorbereiding van de omvorming van peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang Herijking ABC-scholen De herijking biedt handvatten om beter aan te sluiten bij de vraag uit de wijk en de kwaliteit van dienstverlening met betrekking tot de ABC-scholen te verhogen. Samenwerkingsafspraken over de rol van het onderwijs binnen een samenhangend jeugdbeleid Uitgaande van het principe ‘één gezin, één plan’ is samenwerking tussen alle partners bij de zorg voor het kind van groot belang. Vanuit die benadering maken wij concrete samenwerkingsafspraken. Nieuwe afspraken aanpak voortijdig schoolverlaten Het Rijk wil de inspanningen van het convenant aanpak voortijdig schoolverlaten voortzetten. De doelstelling van de nieuwe periode wordt dat er eind 2016 landelijk jaarlijks nog maximaal 25.000 nieuwe voortijdige schoolverlaters zijn. Jongerenpool Vormen van een jongerenpool waarin het jongerenwerk en de combinatiefuncties worden ondergebracht, met als doel een groter en beter bereik van de jeugd. Voorbereiding decentralisatie Jeugdzorg Hierbij wordt de samenhang met andere belangrijke ontwikkelingen (waaronder passend onderwijs) nadrukkelijk gezocht. afgerond

48

in uitvoering

niet uitgevoerd

Jaarverslag 2012

Amersfoort Vernieuwt Start aanleg Buurtas Hogekwartier Op 11 april 2012 heeft de Europese aanbesteding plaatsgevonden voor de civiele werkzaamheden aan de Buurtas Hogekwartier. Het werk bestaat uit de realisatie van een ongelijkvloerse kruising in de Hogeweg en de aanleg van de Buurtas (Operaweg). Na de positieve uitspraak op het beroep op het bestemmingsplan kon op 29 mei de definitieve gunning worden verleend aan de aannemer die als beste gekwalificeerd werd. In juni 2012 is gestart met de uitvoering van de civiele werkzaamheden. Begin oktober vond het feestelijke en officiële startsein plaats van de bouw van het Hogekwartier en de Buurtas. In het najaar van 2013 zijn alle werkzaamheden gereed en zal de Operaweg weer aangesloten zijn op de Hogeweg. De noordelijke Buurtas is dan bouwrijp gemaakt voor het bouwverkeer van de woningen en het sportcomplex. De fietsverbinding vanuit Liendert naar Schuilenburg zal hersteld en over het nieuwe viaduct geleid zijn.

Randenbroek Zuid - woningbouw In 2012 is de bouw van de eerste 116 woningen in Randenbroek Zuid gestart. Ook is er een nieuwe wijkontsluiting gerealiseerd vanaf de Heiligenbergerweg. Er worden zowel huur als koopwoningen gebouwd in de eerste bouwstroom. In het totaal worden er de komende jaren 279 woningen in het plangebied gebouwd door De Alliantie. De eerste 116 woningen worden opgeleverd in het voorjaar van 2013. Om de eerste bewoners van Randenbroek Zuid een prettig woonklimaat te bieden, wordt het geluidscherm langs de A28 ter hoogte van Randenbroek Zuid versneld aangelegd. Naast woningbouw wordt er ook gewerkt aan de inrichting van de openbare ruimte in het gebied. De wijk wordt daarmee ook voor de eerste bewoners een prettige plek om te wonen. Verder bouwt de Stichting Nieuwe Erven aan een natuur- en cultuurwerkplaats voor de wijk én de stad Amersfoort in de monumentale boerderij in het plangebied die behouden is gebleven. In de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en De Alliantie is afgesproken dat de tweede en laatste betaling door De Alliantie voor de overgedragen gronden plaatsvindt na oplevering van de 101e woning.

Wat hadden we ons nog meer voorgenomen? Tweede meting Amersfoort Vernieuwt 2012 Start bouw Hogewegzone Uitvoeren programma Amersfoort Vernieuwt 2011-2014 Start ABC-school Liendert Randenbroek-Zuid/Start bouw van het plan Vallei afgerond

in uitvoering

niet uitgevoerd

49

Gemeente amersfoort

Financiële

de waardeontwikkeling van onroerende zaken, met 2% gestegen ten opzichte van 2011. Dat is alleen de inflatiecorrectie. De rechten en bestemmingsheffingen zijn zoveel mogelijk kostendekkend vastgesteld. Daarop zijn drie uitzonderingen. De leges voor reisdocumenten zijn niet kostendekkend, omdat er wettelijk vastgestelde maximumtarieven gelden. Ook de leges voor evenementen zijn niet kostendekkend, dit volgens een besluit van de raad. Bij de afvalstoffenheffing geldt dat de egalisatiereserve boven het maximum van € 1,5 mln. was uitgekomen. Het surplus wordt volgens afspraak met de raad in mindering gebracht op het tarief.

Wat hebben we daarvoor gedaan

Het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (afgekort: BBV) schrijft gemeenten voor dat in de begroting en jaarrekening een aantal financiële paragrafen verplicht zijn opgenomen. Deze paragrafen geven een soort ‘dwarsdoorsnede’ van de programmabegroting. Hieronder geven wij de essentie van de verplichte paragrafen weer. Voor meer informatie hierover en meer achtergronden en extra financiële toelichtingen, verwijzen wij u graag door naar het document ‘Achtergronden en Financiële Toelichtingen bij de Jaarrekening 2012’

1. Lokale lasten Wat hebben we bereikt De woonlasten zijn voor huurders gemiddeld met 3,1% gedaald, voor eigenaren met 0,9%. Voor bedrijven stegen de lasten licht, zo’n 1,4%. Dat is lager dan de inflatie. De OZB is in 2012, rekening houdend met

50

De aanslagen zijn binnen de wettelijke termijn en de met de raad afgesproken termijn verzonden, te weten met dagtekening 31 januari 2012. Bezwaren zijn (ruim) binnen de wettelijke termijn afgehandeld. De beroepen zijn afgehandeld binnen de door de gerechtelijke instantie gestelde termijn. De meest ruime kwijtscheldingsmogelijkheden zijn gehanteerd, dus ook voor de privéaanslag van ondernemers.

Algemeen Sinds enige tijd wordt de WOZ-waarde jaarlijks vastgesteld. Deze WOZ-waarde kent een peildatum die nog maar één jaar voor het belastingjaar ligt. Dat betekent dat burgers en bedrijven een actuele WOZ-waarde ontvangen, die voor meerdere doeleinden dan alleen de lokale lasten kan worden gebruikt (waterschapsbelasting, eigenwoningforfait inkomstenbelasting, erfbelasting, hypotheekaanvragen etc.). Met dagtekening 31 januari 2012 zijn de nieuwe WOZ-waarden aan de eigenaren en gebruikers van woningen en niet-woningen bekend gemaakt. Dat is, als onderdeel van de bezuinigingsmaatregelen, een maand eerder dan voorheen gebruikelijk was. Het betrof een WOZ-waarde naar peildatum 1 januari

Jaarverslag 2012

Hogekwartier

2011. De waardeontwikkeling van de woningen was tussen de peildatum en de vorige peildatum (1 januari 2010) gemiddeld -1,90%. Bij niet-woningen lag de waardeontwikkeling gemiddeld op -2,0%. Tegen de waardebeschikkingen zijn 1757 bezwaren binnengekomen (op 72.179 beschikkingen). Dat is 2,4%. De bezwaarschriften waren vóór de wettelijke termijn van 31 december 2012 afgehandeld. De Waarderingskamer, wettelijke toezichthouder op de uitvoering van de Wet WOZ, heeft in 2012 voor het vijfde achtereenvolgende jaar aan Amersfoort het oordeel ‘goed’ gegeven.

een efficiëntere inzet is de gemiddelde doorlooptijd van een verzoek om kwijtschelding teruggebracht van 80 naar 40 dagen.

Woonlasten

Naast het eerder opleggen van de aanslagen/ beschikkingen is het aantal betaaltermijnen beperkt in 2012. Waar voorheen bij automatische incasso in 8 maandelijkse termijnen kon worden betaald is dat in 2012 verminderd tot zes. Bij niet automatische incasso is het aantal betaaltermijnen teruggebracht van vier naar twee. Voor aanslagbedragen boven de € 5.000 is niets gewijzigd. Hiervoor geldt een betaaltermijn van één maand.

In 2012 zijn de woonlasten in Amersfoort wederom gemiddeld genomen gedaald. Voor eigenaren was de daling iets minder groot dan voor huurders, 0,6% respectievelijk 3,2%. Afhankelijk van de gezinsomvang wijkt dat percentage af. Zie daarvoor onderstaande tabel. De daling wordt vooral veroorzaakt door de tariefdaling afvalstoffenheffing. Volgens het onderzoek van het Centrum voor onderzoek van de economie van lagere overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit Groningen is Amersfoort van de grote steden in 2012 de vierde goedkoopste stad. In het onderzoek zijn de 35 provinciehoofdsteden en 100.000+ steden opgenomen. Wanneer het om alle gemeenten in Nederland gaat is Amersfoort op plaats 18 van de 417 te vinden, waarbij de nummer 1 de goedkoopste is.

De dienstverlening is in 2012 verder verbeterd, zowel digitaal als qua doorlooptijden. Zo is het sinds 2012 ook voor bedrijven mogelijk om digitaal bezwaar te maken tegen de aanslag/beschikking. Bewoners kunnen bij het digitaal bezwaar maken hun DigiD gebruiken (voorheen alleen via de combinatie BSN/aanslagnummer). Door

De daadwerkelijke opbrengst OZB laat een positief saldo zien van € 0,2 mln. Dit wordt met name veroorzaakt door een hogere autonome groei bij niet-woningen. Deze meevaller is structureel.

Onroerende-zaakbelastingen

51

Gemeente amersfoort

Overzicht belastingopbrengsten (Bedragen x € 1.000,-) Belastingsoort

begroot

realisatie

verschil

OZB

29.444

29.670

226

Afvalstoffenheffing

12.746

12.719

-27

Rioolheffing

10.247

10.145

2

Hondenbelasting

569

605

36

Precario

108

146

38

2. Subsidies De gemeente Amersfoort verstrekt subsidies, ten behoeve van activiteiten op de beleidsterreinen die vallen onder de programma’s in de gemeentebegroting. De gemeente Amersfoort maakt een onderscheid tussen incidentele en structurele subsidies. Een incidentele subsidie betreft een subsidie voor activiteiten met een eenmalig of projectmatig karakter. Een structurele subsidie is een jaarlijks terugkerende subsidie voor de exploitatiekosten teneinde activiteiten met een voortdurend karakter of jaarlijks terugkerende activiteiten in stand te houden. Het wettelijk kader van subsidies is vastgelegd in de Algemene subsidieverordening (ASV) en in de nadere subsidieregelingen.

Wat hebben we bereikt De subsidiemodule van ons financiële systeem is in 2011 in gebruik genomen. Dit betekent dat subsidies intern digitaal worden afgewikkeld. Daarbij zijn alle documenten die betrekking hebben op een subsidie digitaal beschikbaar en gekoppeld aan de subsidie. Doordat alle subsidies in deze module zijn vastgelegd, is (management)informatie eenvoudig te genereren. Een voorbeeld hiervan is het openbaar subsidieregister op de gemeentelijke website, dat in 2012 is gepubliceerd naar aanleiding van een door de raad aangenomen motie.

52

Wat hebben we gedaan In 2012 is een start gemaakt met de invoering van accountteams. Instellingen kunnen vanuit verschillende programmaonderdelen subsidie aanvragen. Veelal ontvangen instellingen daardoor meerdere (structurele en incidentele) subsidiebeschikkingen en hebben daardoor meerdere aanspreekpunten binnen de gemeente. Ook door de afname van de financiële middelen, moet scherper gestuurd worden op de te realiseren afspraken, met de laagst mogelijk financiële inzet. Om dit te verbeteren wordt waar relevant per instelling een accountteam ingesteld. Een accounthouder binnen het accountteam is het aanspreekpunt voor de instelling. Het team bewaakt gemeentebreed de juiste inzet van de financiële middelen en de voortgang van de afspraken.

Subsidieproces In de begroting 2012-2015 is aangegeven dat in 2012 het subsidieproces, mede in het licht van de gedachtevorming rond de P&C cyclus, nader wordt onderzocht op onder andere vermindering van administratieve lasten voor betrokkenen, zoals vereenvoudiging van de processen en stroomlijning van de verantwoording. In 2012 is hieraan uitvoering gegeven middels het project Vereenvoudiging subsidies. In het project zijn een aantal verbeteracties gesignaleerd. Om een deel van de verbeteracties in te kunnen voeren, was aanpassing van de Algemene subsidieverordening noodzakelijk. In december 2012 is de nieuwe Algemene subsidieverordening vastgesteld.

Jaarverslag 2012

In 2013 zal verder worden gewerkt aan het subsidieproces, in de vorm van het programma Subsidies. Aandachtspunten zijn onder andere: – Ontwikkelen van een controleprotocol voor de accountant; –  Aanpassen subsidieregelingen; –  Digitalisering aanvraag en verantwoording.

Overzicht verstrekte subsidies In 2012 heeft de gemeente Amersfoort 475 subsidies verstrekt. Van deze subsidies waren 341 incidentele subsidies en 134 structurele subsidies. Onderstaand een overzicht van de aantallen verstrekte subsidies per beleidsveld:

Incidentele subsidies

Structurele subsidies

Aantal

Bedrag (x € 1.000)

Aantal

Bedrag (x € 1.000)

15

184

1

90

0

0

2

262

9

702

2

2.764

12

412

21

8.472

Senioren

7

94

9

665

Vrijwilligers

9

14

3

789

Wijkwelzijn, wijkontwikkeling

38

1.149

19

4.815

Zorg

33

1.304

18

4.234

Onderwijsbeleid

56

4.184

5

1.416

Onderwijsvoorzieningen

70

7.017

2

442

44

649

4

5.191

Programma 2 Veiligheid en handhaving Sociale veiligheid Programma 3 Stedelijk beheer en milieu Milieu

Programma 4 Zorg, welzijn en wijkontwikkeling Integratie Kwetsbare groepen

Programma 5 Onderwijs

Programma 6 Sport Sport * Programma 9 Cultureel klimaat

53

Gemeente amersfoort

Incidentele subsidies

Structurele subsidies

Aantal

Bedrag (x € 1.000)

Aantal

Bedrag (x € 1.000)

39

277

29

13.667

1

25

5

312

Inkomen en handhaving

0

0

1

19

Minimabeleid

0

0

5

2.156

Werk

8

255

8

24.499

341

16.266

134

69.793

Kunst en cultuur * Programma 10 Economie en wonen Toerisme en recreatie Programma 11 Werk en inkomen

Totaal

* Een aantal subsidieregelingen wordt uitgevoerd door gesubsidieerde instellingen. Het totale subsidiebudget wordt aan deze instellingen toegekend, waarna zij de subsidieregelingen voor de gemeente uitvoeren.

In het subsidieregister is een gedetailleerd overzicht van de verstrekte subsidies te vinden. Dit register is te benaderen via http://www.amersfoort.nl/ subsidies en vermeldt per beleidsprogramma onder andere de subsidieontvanger, omschrijving van de subsidieaanvraag en het bedrag. Het register wordt wekelijks geactualiseerd. De subsidies in bovenstaand overzicht zijn verstrekt in het subsidiejaar 2012. Alle per boekjaar uitbetaalde subsidies zijn vastgelegd in de financiële administratie en sluiten aan bij de jaarrekening over dat boekjaar.

3. Gemeentelijk grondbeleid In de structuurvisie en de diverse beleidsnota’s is een keuze gemaakt waar en op welke wijze de stad Amersfoort zou moeten ontwikkelen. De structuurvisie geeft een nieuwe ruimtelijke sturingsfilosofie waarbij gebruik gemaakt wordt van uitnodigingsplanologie. De structuurvisie is geen blauwdruk maar een visie waarmee de stad en de markt wordt uitgenodigd om de stad verder te ontwikkelen. De rol van de gemeente bij de ontwikkeling van de stad is veranderd. Het grondbeleid zal daar op moeten aansluiten en daarom

54

wordt een nieuwe nota grondbeleid voorbereid. Het beleid zal zich meer richten op regisseren, verbinden en verleiden en minder zelfstandig ontwikkelingen realiseren. Gebruik maken van de kracht van de stad en de markt met maatwerk per ontwikkeling. De raad zal bij de start van een ontwikkeling de gewenste principes benoemen en zich uitspreken over de gewenste rol in het proces. Een actieve rol van de gemeente kan gevraagd worden om als een motor een gebiedsontwikkeling op gang te brengen. Of als een sterke beleidswens niet door de stad/markt opgepakt wordt. Een actieve rol zal altijd vooraf gegaan worden door een uitgebreide risico- en financiële analyse. En besluitvorming door de Raad. Ook dan zal de keuze voor het in te zetten grondbeleidinstrument maatwerk zijn. De gemeente zal in de faciliterende of regisserende rol gebruik te maken van de mogelijkheden in de regelgeving in de Wro.

Context De afgelopen 3 jaar zijn gemiddeld 740 woningen per jaar opgeleverd. De oplevering nieuwbouwwoningen bleef dus nog enigszins op peil. Echter afgelopen jaren is vooral in Vathorst de verkoop van bouwrijpe grond sterk achtergebleven en zal de oplevering van de nieuwbouwwoningen komende jaren dalen.

Jaarverslag 2012

Vathorst

Binnenstedelijk

totaal

2010

605

184

789

2011

561

196

730

2012

455

243

698

De markt voor koopwoningen wordt gekenmerkt door lage verkoopaantallen, lange verkooptijden en ook in 2012 verder dalende prijzen. Het vierde kwartaal van 2012 kende een opleving in de aantallen verkochte woningen en is de verkoopprijs minder hard gedaald. Dat heeft zeer waarschijnlijk te maken met het aanscherpen van de hypotheekregels waardoor de gemiddelde hypotheeklasten per 1-1-2013 15% meer geworden zijn. Veel kopers hebben daarom voor deze datum gekocht.

geïnvesteerd wordt. Er is in de regio een behoorlijk aanbod aan bedrijfslocaties, maar de leegstand op bedrijventerreinen is lager dan op kantorenlocaties. Bij leegstand van bedrijfspanden gaat het vaak om deelverhuur of om grote incourante panden. De verkoop van bedrijventerreinen laat een grillig beeld zien. Het grote regionale aanbod en de beperkte afname zorgen voor langere faseringen in de uitgifte van nieuwe terreinen.

De analyses van banken en andere partijen in het vastgoed geven voor 2013 nog een somber beeld. Het consumentenvertrouwen is nog laag, de dalende pensioenen en oplopende pensioenpremies en de toenemende werkeloosheid zorgen voor een laag consumentenvertrouwen. Koop blijft uit en prijzen dalen verder. Bovendien verkeert de bouwsector in zwaar weer. De mogelijkheden van ontwikkelende partijen om te investeren en financiële risico’s te nemen zijn sterk verminderd. Dit geldt ook voor investeerders en beleggers. Succesvolle gebiedsontwikkelingen zijn kleiner, flexibeler, hebben een duidelijke identiteit en zijn sterk gefocust op de eindgebruiker. Dit vraagt creativiteit en grote mate van flexibiliteit in het ontwikkelings- en bouwproces. Grote ontwikkellocaties zoals Vathorst hebben het hierdoor extra moeilijk.

Ook de grondexploitaties in Amersfoort hebben last van de huidige situatie. Het financieel perspectief van de ruimtelijke ontwikkelingen Amersfoort is niet rooskleurig. En het is bovendien een beeld met de nodige onzekerheden en onvoorspelbaarheden. Wij voeren daarom een terughoudend beleid ten aanzien van strategische aankopen en streven naar een reductie van (financiële) risico’s.

De kantorenmarkt blijft een moeilijke markt. Het vertrek van een grote partij als Achmea laat het leegstandspercentage van bestaande kantoorgebouwen flink oplopen. Amersfoort blijft ondanks de lastige situatie een aantrekkelijke vestigingsplaats. De behoefte is echter verschoven richting kantoorpanden met een eigen identiteit en op een kleinere schaal. Door deze meer genuanceerde vraag naar kantoorruimte en de toenemende leegstand komen de huurprijzen, met name van grote kantoorpanden, steeds verder onder druk te staan. De markt voor bedrijventerreinen heeft natuurlijk ook te maken met een economische situatie waarin minder

Parameters Afgelopen jaren zijn de vrij op naam prijzen in de regio Utrecht jaarlijks gemiddeld 3% gedaald en de verwachte verdere prijsdaling verkoopprijzen lopen op tot -7%/-8%. Daar is afgelopen jaar bijgekomen dat de BTW over de bouwkosten is toegenomen van 19% naar 21%. De prijsdaling zal niet in zijn geheel terug te zien zijn in de grondprijzen maar ook hier dient rekening gehouden te worden met prijsdaling. Omdat grondexploitaties een langjarig karakter hebben waarbinnen schommelingen genivelleerd worden, kiezen we niet voor een sterke dip het komende jaar maar voor een gematigde daling van de prijzen over een aantal jaren. Voor alle grondexploitaties is het percentage van de jaarlijkse opbrengstijging voor de woningbouw voor de komende 3 jaar op -1% gehouden en daarna een lichte stijging tot 0%. De bedrijventerreinen hebben minder te maken met prijsdalingen maar langere afname periode. De parameter voor opbrengststijging is voor bedrijventerrein Vathorst voor alle jaren 0% en bij de Wieken voor de komende 3 jaar op 0% gehouden en daarna een lichte stijging tot 1%.

55

Gemeente amersfoort

De prijsdaling in de grondverzet-, wegen- en waterbouwsector heeft zich niet voortgezet. Daardoor is het noodzakelijk gebleken het percentage kostenstijging te handhaven op 2,5%.

Uitvoering en Actuele prognoses Ten behoeve van de jaarrekening zijn de cijfers van het strategisch vastgoed (niet in exploitatie genomen gronden), de initiële projecten, de vastgestelde grondexploitaties en de exploitatieplannen/particuliere grondexploitaties herzien. Tijdens het jaar wordt in de rapportages “Grote projecten” de actuele stand van de belangrijkste projecten gerapporteerd. Bij de zomerrapportage worden eventuele afwijkingen meegenomen. De grondexploitaties van de Publiek Private Samenwerkingen OBV Vathorst en VOF Podium zijn opgenomen in de Paragraaf Verbonden Partijen.

Strategisch vastgoed (niet in exploitatie genomen gronden) De gemeente beschikt over een grote hoeveelheid vastgoed voor diverse doeleinden: – Maatschappelijk vastgoed (sport, cultuur, welzijnspanden en gronden); – Monumenten; –  Strategisch vastgoed; – Vastgoed tbv gebiedsontwikkelingen (initieel en in grondexploitaties); –  Overig (te verkopen vastgoed).

In het kader van efficiëntie vindt momenteel een reorganisatie plaats en wordt de gehele vastgoedportefeuille opnieuw bekeken en beoordeeld. De boekwaarde van het strategisch vastgoed bedraagt per 1 januari 2013 ca. € 30,8 miljoen, Het strategisch vastgoed is bij de waardering, met goedkeuring van de accountant, als één sluitend complex gezien. Afgelopen jaar is “de stadsmakelaar” gestart met onder andere de website www.amersfoort\stadsmakelaar. Inmiddels is 1 pand verkocht en zijn diverse andere panden in verkoop gezet. Dit is ook gebeurd met een aantal maatschappelijke panden die door de bezuinigingen op het cultuur- en welzijnswerk niet meer nodig zijn voor de bestemming. In de huidige vastgoedmarkt is de verkoop van het gemeentelijk vastgoed een flinke opgave. Daar komt bij dat het te verkopen vastgoed een grote diversiteit kent met bijzondere bestemmingen. Om oplopende kosten te vermijden zal naast verkoop ook gekeken worden naar de mogelijkheden van tijdelijk verhuur.

Initiële projecten Initiële projecten zijn projecten in voorbereiding waarvoor nog geen bestemmingsplan en geen grondexploitatie zijn vastgesteld door de raad. Voor deze projecten worden wel planontwikkelingskosten gemaakt. Jaarlijks worden de gemaakte kosten geïnventariseerd en wordt er afgewogen of er een reële kans bestaat dat de kosten terugverdiend kunnen worden door middel van grondexploitaties dan wel overeenkomsten met derden. De belangrijkste initiële projecten zijn; Amersfoort Vernieuwt projecten, voor zover niet in vastgestelde grondexploitaties verwerkt, de Kop van Isselt, Vathorst West en - Noord. Voor Amersfoort Vernieuwt betreft het voornamelijk gereserveerde middelen ter hoogte van – € 4,7 miljoen (credit) voor de bijdrage van € 7.200 per nieuwbouwwoning voor de inrichting van de openbare ruimte. De boekwaarde (gerealiseerde baten – gerealiseerde lasten) per 31 december 2012 van de overige initiële projecten bedraagt € 1,6 miljoen. Per saldo bedraagt de boekwaarde - € 3,1 miljoen.

Vastgestelde Grondexploitaties Bij de vaststelling van een bestemmingsplan worden de financiële kaders van een ontwikkeling vastgelegd in een grondexploitatie. Ten behoeve van het opstellen van de jaarrekening zijn de exploitaties (per 1-11)

56

Jaarverslag 2012

geactualiseerd. Exploitaties zijn getoetst aan de huidige marktsituatie: zowel het prijsniveau als de planningen zijn waar nodig bijgesteld. Het verloop van grondexploitaties is telkens minder voorspelbaar geworden. Planningen worden beïnvloed door de (achterblijvende) verkooppercentages en (afnemende) financieringsmogelijkheden van het toekomstige vastgoed. Afgelopen jaren zijn de exploitaties hier op aangepast. Het blijft een onzekere factor die van grote invloed is op het uiteindelijke saldo. Vaak hebben aangepaste planningen negatieve (financiële) effecten. De grondexploitatie Lichtenberg is in 2012 vastgesteld en wordt vanaf dit jaar ook verantwoord in de jaarrekening.

Grondexploitaties:

Inmiddels ziet het er naar uit dat het resultaat van de grondexploitatie Lichtenberg zal verslechteren. We moeten nog bezien waar dit op uit zal komen. Voor deze exploitatie wordt nog geen voorziening getroffen, omdat de gronden in 2013 nog niet aangekocht worden en een aangepaste grondexploitatie wordt opgesteld in 2013. Net als voor het Elisabeth terrein zal in 2014 dit geld wel beschikbaar moeten zijn. In de paragraaf Vathorst en in de paragraaf verbonden partijen wordt een nadere toelichting over de grondexploitatie Vathorst gegeven.

Exploitatieplannen/ Particuliere grondexploitaties

Per 2013 zijn 5 vastgestelde grondexploitaties operationeel: –  Amersfoort Vernieuwt - Hogekwartier; –  Bestaand Stedelijk Gebied (BSG en CSG); – Lichtenberg; –  Vathorst - Bedrijventerrein; –  Wieken - Bloeidaal.

Bedragen x € 1.000.000

De negatieve saldi van de grondexploitaties (exclusief de grondexploitatie Lichtenberg) bedraagt € 28,3 miljoen en is financieel afgedekt door de Voorziening voorraad onderhanden werk. Als gevolg van het toegenomen tekort is de voorziening aangevuld met € 7,7 miljoen.

Ten behoeve van de gebiedsontwikkeling Hogeweg is een exploitatieplan opgesteld. Wettelijk zou deze jaarlijks herzien moeten worden. Maar vanwege de lopende onteigeningstrajecten zal het exploitatieplan verder niet gebruikt worden en vervalt de noodzaak voor de herziening hiervan.

Boekwaarde (gerealiseerde baten -/- lasten per 1-11-2012)

Te verwachten (na 1-11-2012) Inkomsten

Uitgaven

Eind­ waarde

NCW (per 1-1-2013)

5,9

25,2

31,1

0,0

0,0

Bestaand stedelijk gebied

-27,5

35,0

27,0

-19,5

-14,7

Bedrijventerrein Vathorst

-22,6

48,0

28,1

-2,7

-1,7

Wieken / Bloeidaal

-32,2

47,1

28,5

-13,6

-11,9

Totaal grondexploitaties

-76,4

155,3

114,7

-35,8

-28,3

Amersfoort Vernieuwt

57

Gemeente amersfoort

Risico’s en weerstandsvermogen Ruimtelijke ontwikkelingen zijn vaak complexe, langjarige trajecten waar veel geld mee gemoeid is. Dergelijke projecten kennen grote risico’s. Bij de herzieningen van de grondexploitaties worden de risico’s gekwantificeerd om uiteindelijk op concernniveau het benodigde weerstandsvermogen te kunnen bepalen. Voor de risico’s van de grondexploitaties is geen afzonderlijke reserve aanwezig. Deze risico’s worden opgenomen in het gemeentebrede weerstandvermogen. Het risicomanagement is afgelopen jaar verder uitgewerkt. Met behulp van de rismanmethodiek zijn de risico’s voor alle grote projecten nader geïdentificeerd en voorzien van beheersmaatregelen. Hierdoor kan nog beter gestuurd worden op de projecten.

4. Onderhoud van kapitaalgoederen Wat hebben we bereikt Wij hebben de kapitaalgoederen in de stad, zoals gebouwen en voorzieningen in de openbare ruimte bijvoorbeeld wegen, groen, civiele kunstwerken, riolen, water en verlichting zo goed mogelijk beheerd, onderhouden, in stand gehouden en waar nodig vervangen.

Wat hebben we daarvoor gedaan De gemeente heeft zich ingezet voor een openbare ruimte die veilig en heel is. Amersfoort heeft uitvoering gegeven aan verschillende beheerplannen (groen en civiel) en we hebben onderhoudsmaatregelen getroffen aan de kapitaalgoederen zoals vervanging van bruggen, werkzaamheden aan de riolering op verschillende locaties en het vervangen van verlichtingsarmaturen.

Toelichting per “beheeraspect” Bomen Bomen worden volgens de Kwaliteitseisen Beheerrichtlijnen Bomen (KBB 2007) beheerd. Als bomen toch vervangen moeten worden, kijken we allereerst naar de groeikansen. Liever minder bomen met voldoende groeikansen, dan veel bomen met minder groeikansen en een korte levensduur.

58

Overig groen Voor het overige groen werken we met de CROW kwaliteitscatalogus. In de beleidsvisie Groen Blauwe Structuur is de gewenste ontwikkeling van het stedelijk groen vastgelegd. Voor grotere groengebieden zijn groenbeheerplannen opgesteld, met de uitvoering over een langere periode. Beheerplannen zijn bij uitstek een instrument om zicht te krijgen op noodzakelijke en gewenste vervangingsinvesteringen en kapitaalvernietiging te voorkomen. Uitvoering van groenbeheer biedt kansen voor verdere uitbouw van bewonersinzet (“de kracht van de stad”). Oevers In het ontwerp voor watergangen en vijvers is gekozen voor aanleg van harde beschoeiingen of natuurlijke oevers. De komende periode zijn nogal wat oeverbeschoeiingen in Amersfoort Noord aan vervanging toe. Hiervoor is onvoldoende budget beschikbaar. Zolang er geen problemen zijn met paden langs de oever en de functionaliteit voor het afvoeren van het water niet in gevaar komt, is er functioneel geen probleem en kunnen we de vervangingsinvesteringen uitstellen. Speelvoorzieningen De Amersfoortse Beleidsregel Spelen geeft het streefbeeld voor speelplekken in de stad. Bij aanleg en herstructurering van een wijk, is de beleidsregel norm voor de ruimte die beschikbaar moet zijn als speelruimte voor kinderen. De eisen waaraan speeltoestellen moeten voldoen zijn vastgelegd in het Attractiebesluit. Vooral door uitvoering van de Operatie Amersfoort Jong 2006-2010 is het mogelijk geweest fors te investeren in speel- en sportvoorzieningen. Daarnaast is vanuit de buurtbudgetten geïnvesteerd. In beide gevallen betreft het incidentele middelen. Als de voorzieningen versleten zijn, is er geen geld voor vervanging. Door de toename van het aantal speel- en sportvoorzieningen is het structureel beschikbare beheerbudget nodig voor beheer- en onderhoud volgens de normen van het Attractiebesluit. Als de kwaliteit niet meer voldoet aan het Attractiebesluit moeten speelvoorzieningen worden weggehaald of vernieuwd. Daarbij wordt voorrang gegeven aan het in stand houden van voorzieningen voor jongeren boven de 12 jaar. Zie ook het Werkdocument aanpak speelvoorzieningen. Wegen Na gemiddeld 15 jaar zijn de toplagen van asfaltwegen versleten. Die periode is afhankelijk van het soort asfalt en de verkeersbelasting. Stil asfalt moet al na ongeveer 7 jaar vervangen worden, gewoon asfalt kan bij levensduurverlengend onderhoud ook 20 tot 25 jaar

Jaarverslag 2012

meegaan. Naarmate het asfalt ouder wordt, ontstaan er meer en sneller scheuren en gaten in de toplaag. Vooral de kans op vorstschade neemt dan toe. Door scheuren en gaten onmiddellijk te repareren, kan het vervangen van de toplaag worden uitgesteld en schade aan de onderconstructie voorkomen. Dit soort (nood)reparaties maakt de weg minder vlak en minder comfortabel om op te rijden. Voor de kwaliteitsaanduiding van de wegen in Amersfoort is de hoofdinfrastructuur maatgevend voor het totaal. In stand houden van de hoofdinfrastructuur heeft prioriteit. Riolering De Wet Milieubeheer verplicht de gemeente tot vaststellen van een Gemeentelijk Rioleringsplan. Meest recent is het Gemeentelijk rioleringsplan 2012 – 2021. Rioleringsplannen gaan niet alleen meer over de werking van het riool, maar ook over maatregelen voor regenwater en grondwater. Naast genoemde wet moet het rioolstelsel voldoen aan NEN-normen en Europese normen. Voor uitvoering van het rioleringsplan betekent inzet op levensduurverlengend onderhoud dat rioolvervanging minder vaak zal voorkomen. In eerste instantie wordt waar mogelijk van binnenuit een kunststofbekleding aangebracht, waardoor bestaande buizen weer tientallen jaren meekunnen, het zogenoemde “relinen. Veiligheid en de functionaliteit zijn niet in het geding. Het niet of later vervangen van riolering kan in de praktijk betekenen dat maatregelen voor het beperken van wateroverlast en gemeentelijke milieudoelstellingen voor scheiding van regen- en afvalwater niet of later worden uitgevoerd. Door het relinen van riolen ontstaat financiële druk op het onderhoud van wegen, want (herinrichtings-) werkzaamheden aan riolen, groen,wegen en verlichting worden niet meer integraal aangepakt . In verband daarmee wordt er met ingang van 2016 jaarlijks een bedrag van € 400.000 extra toegevoegd aan het wegenfonds. Water/bagger Voor watergangen met een belangrijke waterafvoerende functie is het op diepte houden van de bodem essentieel. De belangrijkste functie van de overige gemeentelijke watergangen is het tijdelijk bergen van water. Daarvoor is de diepte van de watergang niet echt van belang. De waterdiepte en de sliblaag zijn wel belangrijk voor de ecologische kwaliteit van het water. De doelstellingen voor waterbeheer en baggeren zijn vastgelegd in respectievelijk het Waterplan Amersfoort 2005 – 2015 en het Baggerplan Amersfoort.

Voor watergangen geldt als basiskwaliteit maximaal 20 cm slib met een minimale waterdiepte van 1 meter. De slibaanwas in watergangen is niet beïnvloedbaar. De sliblaag wordt ieder jaar zo’n 1,5 cm dikker. Door een dikkere sliblaag te accepteren, kan het baggeren worden uitgesteld. Kunstwerken Civiele kunstwerken als bruggen, viaducten en kademuren moeten voldoen aan algemeen geldende, wettelijke eisen rond veiligheid en aansprakelijkheid, zowel constructief, als in gebruik. Bij toepassing van levensduurverlengend onderhoud wordt eerst onderzocht of kan worden volstaan met het vervangen van belangrijke onderdelen. Bij vervanging van houten bruggen wordt in principe gekozen voor duurzamer materialen als staal en beton. De investeringskosten zijn dan wel hoger, maar de levensduur is veel langer en de beheerkosten zijn lager. Soms kan ook gekozen worden voor vervanging door een eenvoudiger voorziening, zoals een brug door een dam met een duiker. Verlichting Het beleidskader voor verlichting is vastgelegd in de nota Verlicht Amersfoort 2007 - 2012 De kwaliteit van de verlichting moet zowel de verkeers- als de veiligheid van de verblijfsfunctie van de openbare ruimte ondersteunen. De ontwikkelingen om verlichting energieefficiënter te maken gaan snel, zoals LED-verlichting en vraaggestuurde verlichtingsniveaus. Toepassen van moderne verlichtingstechniek levert een lager energieverbruik en lagere onderhoudskosten op. Om die nieuwe technieken toe te passen zijn echter hoge investeringen nodig. Om hierin goede afwegingen te kunnen maken wordt het verlichtingsplan geactualiseerd. Gebouwen Via de Raadsinformatiebrief 2011-35 heeft het College van B&W de Raad geïnformeerd over de stand van zaken ten aanzien van (strategisch beheer van) gemeentelijk vastgoed. Onderhoud gebouwen met een maatschappelijke functie De gemeente heeft de regie over het beheer van een groot aantal panden met een maatschappelijke functie. Daarbij moet gedacht worden aan o.a. sporthallen, sportparken, zwembaden en panden. Hiervoor zijn huurovereenkomsten opgesteld waarin ook zaken als staat van onderhoud en exploitatierisico zijn opgenomen. Daarnaast heeft de gemeente het economisch claimrecht op de onderwijsgebouwen voor primair, speciaal en voortgezet onderwijs. De gemeente is

59

Gemeente amersfoort

van deze objecten. Om het tekort op de exploitatie in deze groep te verkleinen is een structurele bijdrage in de begroting gereserveerd. Het restant van het exploitatietekort dient gedekt te worden uit de verkoop van niet te behouden onroerend goed. Onderhoud gebouwen en installaties Stadhuiscomplex Door middel van een voorziening worden de kosten van groot onderhoud van het stadhuiscomplex over de jaren heen geëgaliseerd. Uitgangspunten van het beheer van de gebouwen en installaties zijn soberheid en doelmatigheid. Hiervoor is een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Dit plan is bedoeld om prognoses te maken voor het groot onderhoud op korte, middellange en lange termijn (tot 15 jaar). Zo kunnen we de functionaliteit van het gebouw en zijn voorzieningen waarborgen en is de besteding van beschikbare middelen beter te beheersen. Op deze manier voldoen we ook aan de door het ABP in de huurovereenkomst opgenomen voorwaarde dat voor de kantoorgebouwen meerjaren onderhoudsplannen worden opgesteld en uitgevoerd. vanuit de onderwijswetgeving verantwoordelijk voor het onderhoud aan de buitenkant van de gebouwen. Het intern onderhoud is de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Om het noodzakelijk onderhoud in beeld te brengen wordt periodiek van alle schoolgebouwen een onderhoudsrapport opgesteld. Jaarlijks wordt in het Onderwijshuisvestingsplan aangegeven welke onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Hiervoor wordt jaarlijks een bedrag in het onderhoudsfonds gestort. Monumentaal of beeldbepalend vastgoed Beleidskader De uit 2005 daterende nota “Permanent beheer van private gemeente eigendommen op orde” ligt ten grondslag aan het uit te voeren beleid. De gemeente heeft circa 25 monumentale objecten in eigendom, o.a. de OLVtoren en Monnikendam. Het betreft met name objecten die een cultuurhistorische en/of maatschappelijke functie binnen de gemeente hebben. Het eigendom is onlosmakelijk aan de gemeente Amersfoort verbonden, waardoor de gemeente verplicht is om deze goed te beheren en zo goed mogelijk in stand te houden. De exploitatie van deze groep panden kan door hun kenmerkende karakter niet kostendekkend gebeuren. Dit komt vooral door het specialistische onderhoud en het niet- of slechts gedeeltelijk kunnen verhuren

60

De Raad heeft in 2012 nog geen besluit genomen inzake de renovatie van het stadhuis. T.a.v. het stadhuiscomplex is er sprake van een situatie van instandhouding. Dat houdt in dat ten aanzien van besteding van onderhouds- en investeringsbudgetten voor de huisvesting terughoudendheid moet worden betracht om enerzijds onrendabele investeringen te voorkomen en anderzijds duidelijkheid aan de organisatie te bieden welke (onderhouds-) activiteiten met betrekking tot huisvesting wel doorgang zullen vinden tijdens de planperiode voorafgaande aan de grootschalige renovatie.

5. Bedrijfsvoering Personeel en organisatie Bij het realiseren van bezuinigingstaakstellingen worden zowel organisatorische als personele maatregelen getroffen. Boventallige medewerkers worden begeleid bij het vinden van ander werk. De gemeente geeft vorm aan het veranderplan dat hoort bij de Gedragskant van Het Nieuwe Werken. Daarbij worden diverse pilots, waaronder thuiswerken, geïnitieerd en begeleid. Er wordt bijgedragen aan het verder digitaliseren van werkprocessen in de organisatie, onder andere het Document Management systeem.

Jaarverslag 2012

Planning en Control De gemeente heeft een Tussenbalans uitgebracht, waarin wordt ingegaan op de financiële situatie van dat moment en de wijze waarop Amersfoort de ambities uit het coalitieakkoord wil realiseren. De gemeentebegroting en jaarverslag nieuwe stijl omvatten een compact boekwerk met daarin de financiële situatie op hoofdlijnen en de beeldbepalende activiteiten voor het komende cq afgelopen jaar. Daarnaast is er een digitaal deel met daarin de achtergronden en specificaties.In het kader van planning en control nieuwe stijl is de lente- en herfstbrief vervangen door een zomerrapportage, waarin een prognose wordt gegeven voor het te verwachten resultaat van het lopende jaar.

Juridische kwaliteitszorg De juristen die verantwoordelijk zijn voor de juridische kwaliteitszorg in de organisatie komen maandelijks bijeen om het beleid en de projecten op het gebied van juridische kwaliteitszorg op elkaar af te stemmen. Dit overleg heet het juridische kwaliteitszorgoverleg (JKO). Dit jaar is gemeentebreed het Serviceteam van start gegaan. Dit team beoordeelt alle bestuurlijke stukken, met als doel om de kwaliteit hiervan te verbeteren. De leden van het juridisch kwaliteitszorg overleg zijn intensief betrokken, deels als lid van het Serviceteam traject en deels als ontwerper en beheerder van de toolkit bestuurlijke stukken. Deze toolkit bevat alle formats en juridische checklist die kunnen worden gebruikt bij het opstellen van bestuurlijke documenten. Het bevoegdhedenregister is geactualiseerd en zijn voor alle sectoren vervangingsregisters opgesteld. Tot slot is gestart met de implementatie van de Wet Markt en Overheid.

de accountant, de reconstructie Hogeweg-Buurtas, Waterwingebied en Laakzone fase B, datastorage, het onderhoud van de Verkeerregelapparatuur en electriciteit. In 2013 zal het inkoopbeleid ververst worden en geactualiseerd aan de Aanbestedingswet. Bij de invoering van een nieuw Document Management Systeem zal ook onderzocht worden of het (inkoop-) contractbeheer verbetering behoeft.

Informatiebeleid en informatietechnologie Bestaande en nieuwe digitale diensten worden op een uniforme wijze aangeboden op de website. Met uniforme formuleren, uniforme authenticatie en statusinformatie vergroten we het gebruiksgemak voor burgers en bedrijven. Informatie wordt in toenemende mate geografisch beschikbaar via ‘Amersfoort op de kaart’. Gemeentelijke datasets die daar voor in aanmerking komen, worden als ‘open data’ beschikbaar gesteld. Wij ondersteunen het tijd- en plaatsonafhankelijk werken door flexibele IT werkplekken op kantoor en door medewerkers buiten kantoor 24/7 toegang te geven tot hun gemeentelijke informatievoorzieningen. Het digitaliseren van informatie zetten we onverminderd voort. Voor medewerkers die mobiel werken stellen wij een nieuwe selectie van mobiele apparaten beschikbaar. Continuïteit van onze IT systemen heeft de hoogste prioriteit. Onze inzet is daar primair op gericht. Om deze systemen compacter te krijgen en te houden zullen we met het project complexiteitsreductie onze hardware en software herijken en waar mogelijk ‘leaner’ maken. In dit kader ontwikkelen we eveneens een ‘cloudstrategie’. Om onze informatiebronnen effectiever te benutten ontwikkelen we een visie op het gebruik van datawarehouse oplossingen.

Inkoop Amersfoort koopt vanaf 2011 alles duurzaam in op milieu en op sociaal gebied. In 2012 is het Social Return beleid vastgesteld. Dit heeft in 2012 geleid tot 61 plaatsingen van WW-ers, 50 WWB-ers, 20 overige clienten en 18 leerling bouwplaatstrajecten. De inkoopkennis in de organisatie wordt op peil gehouden door middel van opleidingen, presentaties en overleggen zodat een ieder weet waar hij aan moet voldoen bij het voorbereiden van een aanbesteding. De gemeente ondersteunt de organisatie bij het behalen van goede inkoopresultaten en zorgt dat aanbestedingen resulteren in goede prijs-kwaliteitverhoudingen waarbij rekening wordt gehouden met de kansen voor het MKB. Grote aanbestedingen waren die van het Park Randenbroek, Inhuur van uitzendkrachten,

6. Communicatie Wat wilden we bereiken De gemeente wil de betrokkenheid van Amersfoorters bij de samenleving versterken en het vertrouwen in het openbaar bestuur onderhouden. Er wordt gestreefd naar een zorgvuldige en doelmatige communicatie aan de stad (voorlichten/informeren), een open communicatie met de stad (participatie, signaleren), en een trotse communicatie over de stad (citymarketing). Het geoefende niveau in de crisis- en rampencommunicatie moet op peil worden gehouden. Daarnaast zet

61

Gemeente amersfoort

de gemeente in op het communicatief begeleiden van grote veranderingen zoals: taakwijzigingen voor decentralisaties vanuit het rijk, meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en implementatie van bezuinigingen (die ook de communicatiecapaciteit en – middeleninzet van de gemeente raakt). De Amersfoortse Attente Ambtenaar is een civil servant die de burger centraal stelt, ook waar het informeren/ communiceren en inspelen op signalen vanuit de samenleving betreft.

Wat hebben we daarvoor gedaan De (wijk)wethouders zijn aanspreekbaar en de bestuurstijl slagvaardig. Amersfoort voert acties uit op de visie op online media, waaronder internet portal, webcare, digitale participatie, open data, meer digitale dienstverlening en gepersonaliseerde informatie. Er worden citymarktingactiviteiten uitgevoerd samen met partners uit de stad op het gebied van wonen, bedrijvenacquisitie, (zakelijk) toerisme en vrijetijdsmarketing.

Kengetallen In de begrotingsprogramma’s zijn doelen opgenomen waarin communicatie een (hoofd)rol speelt en als beleidsinstrument wordt ingezet. Voor een aantal doelen zijn ook resultaatcijfers meetbaar en beschikbaar. De belangrijkste zijn: – % inwoners dat vindt voldoende te zijn betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van gemeentelijke plannen; – % inwoners dat vertrouwen heeft in het college van B&W; – Tevredenheidscijfer van contacten via de balie, telefoon, digitaal en schriftelijk; – Nalevingsniveau brandveiligheidsregels; – % inwoners dat vindt dat de gemeente te weinig aandacht heeft voor problemen in de buurt; – % inwoners dat zich verantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de buurt; – Het aantal toeristische bezoeken aan Amersfoort.

7. Verbonden partijen Wat wilden we bereiken Amersfoort wil een stabiele bedrijfseconomische ontwikkeling van de verbonden partijen. De gemeente streeft naar een bevordering van de good governance van de verbonden partijen en borgt de marktconformiteit van prijs-kwaliteit van diensten/producten van verbonden partijen.

62

Wat hebben we daarvoor gedaan De gemeente wil een actieve participatie als aandeelhouder en deelnemer. Er vindt minimaal twee keer per jaar met de directie van de verbonden partijen een overleg plaats. De gemeente bepaalt en monitort binnen haar bevoegdheden de strategische koers van een bedrijf conform het Amersfoortse deelnemingenbeleid. Wij maken als opdrachtgever gebruik van de juridische mogelijkheid om op basis van inbesteding opdrachten onderhands te gunnen aan onze verbonden partijen. Amersfoort toetst daarbij de marktconformiteit van de aanbieding van de verbonden partij. Wij doen dit bijvoorbeeld door een onafhankelijke contra expertise te laten uitvoeren op de offerte van de verbonden partij. Een andere manier om de marktconformiteit te toetsen, is om een deel van het werkpakket aan te besteden.

Bestuurlijke ontwikkelingen SRO: De AvA heeft een nieuw strategisch plan vastgesteld voor de periode vanaf 2013. Hierbij zijn de kaders zoals besproken in de peiling van de raad van mei 2012 als uitgangspunt genomen. Het college heeft de kaders bepaald waarbinnen met SRO jaarlijks te actualiseren prestatieafspraken worden gemaakt voor een periode van vijf jaren. Flint: Het strategisch plan voor de periode 2011-2015 wordt uitgevoerd. Centraal doel hierbij is om De Flint prominenter op de culturele kaart van Amersfoort en de regio te plaatsen. ParkeerService Coöperatie U.A: De leden hebben het nieuw strategische plan vastgesteld voor de coöperatie. Belangrijke doelstelling van dit plan is de optimalisering van vraag en aanbod van parkeerplaatsen door middel van digitale technieken. RWA/Amfors: In 2012 is een start gemaakt met het uitvoeren van het bedrijfsplan Amfors zoals dat in mei 2012 door de aandeelhouders is vastgesteld. Inmiddels heeft het kabinet de plannen voor de nieuwe Participatiewet ontvouwd. In 2013 bekijken wij hoe we deze wet gaan implementeren en welke consequenties dit heeft voor Amfors en voor de uitvoering van het bedrijfsplan. CSG Eemkwartier CV en - BV: eind 2012 hebben de vennoten van CSG Eemkwartier CV en de aandeelhouders van CSG Eemkwartier BV besloten tot ontbinding van beide vennootschappen. De reden voor de ontbinding is dat het doel waarvoor beide vennootschappen in 1998 zijn opgericht is bereikt, namelijk het realiseren van het projectgebied CSG

Jaarverslag 2012

Eemkwartier. In het kader van de ontbinding wordt een aantal taken door de gemeente afgewikkeld zoals de afronding en nazorg van het project Trapezium en de definitieve vereffening van het vermogen van de vennootschappen. Verder is de vordering op Trapezium CV van nominaal € 11,8 mln. overgedragen aan de gemeente en Heijmans voor ieder de helft van het bedrag. In de gemeentelijke grondexploitatie BSG is met het realiseren van de vordering van de gemeente op Trapezium CV al rekening gehouden in de vorm van een winstverwachting van € 5,9 mln. Dit naast een bedrag van € 1,3 mln. uit het vermogen van CSG Eemkwartier. Aan het Grondexploitatiebedrijf Amersfoort BV (commanditair vennoot in CSG Eemkwartier) is uit het liquidatievermogen van CSG Eemkwartier een bedrag van € 2,4 mln. uitgekeerd. Dat bedrag zal in 2013 als dividend aan de gemeente worden uitgekeerd. Dit is € 1,1 meer dan waarmee oorspronkelijk binnen de gemeentelijke grondexploitatie rekening was gehouden. De afwikkeling van de vordering Trapezium en het moment waarop deze wordt gerealiseerd, is met de nodige onzekerheden omgeven. Dat is de reden dat het college het volledige dividendbedrag van € 2,4 mln. wenst te betrekken c.q. in te zetten bij de herziening van de grondexploitaties in 2013. NV Wonen Boven Winkels: De met de NV Wonen Boven Winkels afgesloten dienstverleningsovereenkomst is per 1 januari 2012 contractueel geëindigd en daarmee ook de participatie in deze NV. Zoals in Raadsinformatiebrief 2012-110 is aangegeven, is een deel van de oorspronkelijk via

het stimuleringsfonds Volkshuisvesting aan de Alliantie verstrekte geldleningen omgezet in een tweetal leningen met een resterende looptijd van 7 en 17 jaar. Het eigendom en beheer van de woningportefeuille van de NV is overgegaan naar de Alliantie. Servicebureau gemeenten: De verplichte overdracht van de wettelijke taken op het gebied van leefomgeving naar de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht is in 2012 voorbereid en zal naar verwachting in 2013 worden geformaliseerd. De voorwaarden voor het toetreden tot de gemeenschappelijke regeling RUD Utrecht en de bijbehorende financiële consequenties, inclusief de kosten van desintegratie bij het Servicebureau Gemeenten en de gevolgen daarvan voor onze gemeente, zullen in de vorm van een raadsvoorstel in 2013 aan de gemeenteraad worden voorgelegd. VOF Podium: Het moeizame verloop van de ontwikkeling van de kantorenlocatie met oplopende risico’s heeft zijn weerslag op de samenwerking tussen partijen in de VOF. Met ING wordt inmiddels ruim 2 jaar gesproken over de voorwaarden voor uittreding uit de VOF. Vooralsnog is daarover echter nog geen overeenstemming bereikt. Zeker is dat dit hierin een groot financieel risico ligt besloten. Hoe groot dat risico is, is op dit moment redelijkerwijs nog niet in te schatten. Dat is de reden waarom wij nu nog geen voorziening kunnen treffen in de jaarrekening. Wel wordt het risico toegelicht in de risicoparagraaf in deze jaarrekening en vormt onderdeel van de omvang van de benodigde weerstandscapaciteit.

Overzicht van de verbonden partijen Tijdens het opstellen van jaarrekening zijn de rekeningcijfers over 2012 van de verbonden partijen niet beschikbaar. Daarom is in onderstaand overzicht uitgegaan van de werkelijke cijfers over 2011, tenzij anders aangegeven. (bedragen x € 1.000,-) Verbonden partij

Rechtsvorm

Belang

Resultaat 2011

Eigen Vermogen eind 2011

Vreemd vermogen eind 2011

NV SRO

Naamloze vennootschap

50%

€1.146

€ 8.001

€ 12.381

NV De Flint let op: (gebroken) boekjaar van juni tot juni.

Naamloze vennootschap

100%

€2

€ 351

€ 1.957

NV ROVA

Naamloze vennootschap

18%

€ 6.656

€ 22.288

€ 52.168

NV REMUHoudstermaatschappij

Naamloze vennootschap

5%

-€ 20

€ 1.444

€ 17

Parkeerservice Amersfoort Holding NV (1)

Naamloze vennootschap

100%

€ 519

€ 7.320

€ 1.965

63

Gemeente amersfoort

Verbonden partij

Rechtsvorm

Belang

Resultaat 2011

Eigen Vermogen eind 2011

Vreemd vermogen eind 2011

ParkeerService Coöperatie UA (2)

Coöperatie UA

1/8

€ 273

€ 281

€ 2.860

Vitens NV

Naamloze vennootschap

2,62%

€ 36.000

€ 402.600

€ 1.277.000

Amfors Holding

Besloten vennootschap

16%

- € 680

€ 7.826

€ 5.258

NV NUON Energy (3)

Naamloze vennootschap

0,007%

€ 438.000

€ 4.101.000

€ 2.747.000

Alliander (netwerk)

Naamloze vennootschap

0,007%

€ 251.000

€ 3.079.000

€4.239.000

Bank Nederlandse Gemeenten

Naamloze vennootschap

0,5%

€ 256.000

€ 1.897.000

€ 134.563.000

Grondexploitatiebedrijf Amersfoort BV

Besloten vennootschap

100%

- € 1.8

€ 713

€ 1.6

Ontwikkelingsbedrijf Vathorst CV

Commanditaire vennootschap

50%

nihil

€ 45

€ 138.946

Ontwikkelingsbedrijf Vathorst BV

Besloten vennootschap

50%

€9

€ 410

€ 92

CSG Eemkwartier CV Ontbonden per 15-12-2012

Commanditaire vennootschap

50%

nihil

€ 14.890

€ 114

CSG Eemkwartier BV Ontbonden per 28-12-2012

Besloten vennootschap

50%

€ -6

€ 316

€ 115

VOF Podium

Vennootschap onder Firma

33,3%

€ -31

€ 5.434

€ 1.178

Servicebureau gemeenten

Gemeenschappelijke regeling

51%

€ 38

€ 281

€ 16.988

GGD Midden Nederland

Gemeenschappelijke regeling

16%

-193

€ 3.281

€ 10.211

Afvalverwijdering Utrecht (AVU)

Gemeenschappelijke regeling

14%

0

0

€ 10.626

Veiligheidsregio Utrecht (VRU)

Gemeenschappelijke regeling

8,7%

€ 30

€ 2.494

€ 60.594

Recreatieschap

Gemeenschappelijke regeling

5,78%

€ 122

€ 1.450

€ 1.479

RWA

Gemeenschappelijke regeling

70%

€0

€0

€ 16.955

1 Grote wijziging in eigen vermogen wordt verklaard door verkoop ParkeerGarages BV. Grote wijziging in vreemd vermogen is gevolg van opname latente belastingverplichting op balans. 2 Grote wijziging vreemd vermogen is gevolg van aankoop ParkeerGarages BV. 3 Het aandeel NUON wordt in vier tranches verkocht aan Vattenfall. In juli 2012 hebben de aandeelhouders besloten de derde tranche te vervroegen (2012 i.pv. 2013).

64

Jaarverslag 2012

Caspar van Wittelplantsoen

8. Treasury Wat wilden we bereiken In 2012 is 1 langlopende geldlening ad € 15 miljoen voor 10 jaar afgesloten tegen een rentepercentage van 2,53.

Wat hebben we daarvoor gedaan Amersfoort heeft uitvoering gegeven aan de treasuryfunctie binnen de normen van de Wet FIDO en het Treasurystatuut. De liquiditeitsontwikkeling van de gemeente en de renteontwikkelingen op de gelden van de kapitaalmarkt in Nederland is gevolgd. Op basis hiervan is financiering (kort en lang geld) optimaal gerealiseerd.

De uitvoering van het financieringsbeleid vindt plaats binnen de kaders zoals gesteld in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO). Om vooral de financieringsrisico’s te beperken is in de Wet FIDO een tweetal instrumenten opgenomen, te weten de kasgeldlimiet en de rente risiconorm.

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is in de wet FIDO opgenomen om de negatieve gevolgen van een snelle rentestijging te beperken. De kasgeldlimiet bepaalt dat gemeenten hun financieringsbehoefte voor slechts een beperkt bedrag met kort geld (looptijd < 1 jaar) mogen financieren. De norm is in de wet gesteld op 8,5% van het begrotingstotaal aan lasten (excl. de stortingen in de reserves). Voor Amersfoort bedraagt de limiet in 2012 daarmee € 32,9 miljoen.

Wettelijk kader Het gemeentelijk financieringsbeleid is er op gericht om: – te voorzien in de financieringsbehoefte op korte en lange termijn; – het beheersen van de risico’s die met deze transacties verbonden zijn; – het zoveel mogelijk beperken van de rentekosten van de leningen; – het beperken van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities.

Wij hebben de kasgeldlimiet zo optimaal mogelijk benut vanuit de situatie dat rente van kortlopend geld (bijv. daggeld en kasgeld) in 2012 lager was dan de rente op langlopende leningen. De gemiddelde netto vlottende schuld was per kwartaal als volgt:

65

Gemeente amersfoort

Omschrijving

1e kwartaal

2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

Kasgeldlimiet

32,907 mln

32,907 mln

32,907 mln

32,907 mln

Netto vlottende schuld

36,455 mln

23,296 mln

18,011 mln

37,932 mln

Ruimte

-3,548 mln

9,611 mln

14,896 mln

-5,025 mln

Gemiddeld over 2012 bedroeg de netto vlottende schuld € 28,925 mln. Hiermee zijn wij binnen de gestelde norm van € 32,9 mln. gebleven.

Rente risiconorm

Leningen

Een andere norm uit de Wet FIDO is de rente risiconorm. De rente risiconorm bepaalt dat jaarlijks maximaal 20% van het begrotingstotaal onderhevig mag zijn aan renteherziening en herfinanciering. Hiermee is een maximumgrens gesteld aan het renterisico dat een gemeente loopt op de langlopende leningportefeuille. Van renteherziening is sprake als in de leningsovereenkomst is bepaald dat de rente gedurende de looptijd in een bepaald jaar zal worden aangepast. Herfinanciering is het aangaan van een nieuwe lening om de oude af te lossen. De rente risiconorm beperkt dus de aflossingen op de bestaande leningenportefeuille. Op een begrotingstotaal in 2012 van € 387,1 miljoen bedraagt de rente risiconorm voor onze gemeente € 77,4 miljoen. In 2012 is één langlopende geldlening aangetrokken voor € 15 miljoen wegens herfinanciering. Het is gangbaar beleid om te onderzoeken of het verstandig is om de leningportefeuille te herzien en tegen een lager percentage af te sluiten. Dit bleek het afgelopen jaar niet rendabel. In 2012 hebben geen renteherzieningen plaatsgevonden. Wij zijn dus ruim binnen de voor 2012 gestelde rente risiconorm gebleven.

Omschrijving

De gemeente Amersfoort heeft een aantal leningen afgesloten, maar heeft zelf ook leningen verstrekt. Onderstaande tabellen geven een overzicht van het verloop van de leningenportefeuilles in 2012: Leningenportefeuille o/g Stand per 1-1

(x €1.mln) 520,5

Nieuwe leningen

15,0

Aflossingen

50,9

Stand per 31-12

484.6

Uit deze tabel blijkt dat er in 2012 voor een bedrag van € 50,9 miljoen is afgelost op de leningenportefeuille en dat er een nieuwe lening van € 15 miljoen aangegaan is. Het bedrag van € 484,6 miljoen per ultimo 2012 bestaat uit leningen bij binnenlandse banken en financiële instellingen van € 459,2 miljoen; een financial leaseovereenkomst van €16,0 mln.; leningen

Bron

Streefwaarde 2012

Realisatie 2012

Rente risiconorm

Wet FIDO

< 77,4

15,0

Kasgeldlimiet

Wet FIDO

< 32,9

28,9

Treasury statuut

Triple A

Geen gelden uitgezet

Kredietwaardigheid financiële instellingen uitgezette middelen

66

Jaarverslag 2012

afgesloten bij binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen van € 5,4 miljoen en leningen bij buitenlandse instellingen van € 4,0 miljoen. Naast leningen die we zelf zijn aangegaan, hebben we in het verleden ook leningen verstrekt. In 2012 hebben we geen nieuwe leningen meer verstrekt. Leningenportefeuille u/g Stand per 1-1 Nieuwe leningen Aflossingen Stand per 31-12

(x €1.mln) 310,1 30,5 279,6

Het betreft leningen aan woningbouwcorporaties ad € 116,4 mln; deelnemingen onder andere aan gemeenschappelijke regelingen e.d. ad € 8,5 mln en overige langlopende geldleningen ad € 154,7 mln., waaronder is begrepen € 147,8 mln aan hypothecaire geldleningen ambtenaren. De hypothecaire geldlening aan ambtenaren maakt een relatief groot deel uit van de totale leningenportefeuille. In het verleden is onderzocht of het mogelijk was om deze portefeuille over te doen aan een bak of verzekeraar. Dit bleek evenwel kostentechnisch niet interessant. De aflossing van € 30,5 miljoen komt grotendeels op het conto van de woningbouwcorporaties. Voor een beperkt deel betreffen het aflossingen van hypothecaire geldleningen aan ambtenaren.

Rente resultaat 2012 Het resultaat op de rentedienst is € 2,4 miljoen voordelig. In grote lijnen is dit voordeel veroorzaakt door: – meevaller van € 0,9 miljoen wegens een lagere gelden kapitaalmarktrente dan voorzien; – meevaller van € 1,0 miljoen als gevolg van een lager financieringstekort dan geraamd; – overige mutaties ad € 0,5 miljoen wegens o.a. boeterente op hypothecaire geldleningen.

EMU-saldo Het EMU-saldo geeft in de realisatie 2012 een tekort te zien van € 2,8 mln. Hiermee blijft Amersfoort ruim binnen de referentiewaarde die het Rijk bepaald heeft op € 18,4 mln. De gmeente Amersfoort stuurt niet op het EMUtekort. Een sluitende begroting, gebaseerd op het baten/lasten-stelsel is voor ons leidend. Niet een EMU-saldo dat gebaseerd is op het zogenaamde ‘kasstelsel’. Gemeenten werken namelijk met een het begrotingsstelsel op basis van baten en lasten, terwijl het Rijk een kasstelsel hanteert. In het baten- en lastenstelsel worden investeringen over meerdere jaren verwerkt, terwijl in het kasstelsel iedere investering ten laste komt van het jaar waarin de uitgave plaatsvindt. Bijvoorbeeld: als een gemeente in het verleden heeft gespaard voor projecten, en het geld uit dat spaarpotje uitgeeft, dan kan het kassaldo weergeven dat in dat jaar meer geld wordt uitgegeven dan ontvangen: een tekort dus. Maar, omdat de uitgaven zijn voorzien en ervoor is gespaard, leiden de uitgaven in het baten- en lastenstelsel nog steeds tot een sluitende begroting.   Investeringen die staan ingepland (o.a. Hogekwartier, Kersenbaan, Grondexploitaties), worden grotendeels uit reserves betaald en deels doorgeschoven naar een later moment. Daardoor vertoont de inschatting die voor 2012 is gemaakt een groter tekort, dan de jaarrekening over 2012 nu bevat. Hetzelfde zal te zien zijn in 2013. Vanuit Brussel is voorgeschreven dat het overheidstekort niet groter mag zijn dan 3% van het Bruto Binnenlands Product. Op die basis mag het (EMU)tekort voor Amersfoort ongeveer 18 miljoen euro bedragen. De gemeente Amersfoort is de afgelopen jaren ruim onder de EMU-norm gebleven. In 2010 en 2011 bedroeg het EMU-saldo voor Amersfoort ongeveer vier miljoen euro negatief. Overigens geldt het EMU-saldo voor de alle lagere overheden gezamenlijk. Het gaat niet om een individuele norm.

67

Gemeente amersfoort

9. Risicomanagement en weerstandsvermogen

Wat hebben we hiervoor gedaan

Risicomanagement Wat willen we bereiken Op basis van het Beleid voor Risicomanagement wil de gemeente inzicht krijgen in de risico’s die zij loopt en daarmee eventuele risico’s afdekken. Er moet worden gezorgd dat het optreden van risico’s zo weinig mogelijk effect heeft op de uitvoering van het bestaande beleid. Amersfoort wil het risicobewustzijn (van medewerkers) in de organisatie verder stimuleren en maatregelen treffen ter voorkoming of beperking van risico’s. Daarnaast beoordeelt de gemeente het weerstandsvermogen.

Ter voorbereiding op de jaarafsluiting voeren we een uitgebreide risico-inventarisatie uit. Hiertoe voeren we gesprekken met afdelingshoofden. Daarnaast maken we voor de zomerrapportage en voor de begroting een update van deze inventarisatie. Naast een gemeentebrede inventarisatie wordt er ook jaarlijks een specifiek thema onder de loep genomen. Risico’s met financiële effecten worden meegenomen bij de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit. Bewustwording van risico’s is een belangrijke stap in het beheersen van risico’s. Daarom is het van belang regelmatig stil te staan bij de risico’s die het bereiken van de doelstellingen in de weg staan en het gesprek hierover te organiseren. Met name de cultuur rondom het beheersen en sturen op risico’s krijgt de komende tijd extra aandacht.

Weerstandsratio Omschrijving

Bron

Streefwaarde 2012

Realisatie 2012

Gemeentebrede risico-analyse

1,0

0,7

Effectindicatoren Weerstandsvermogen (=beschikbare weerstandscapaciteit gedeeld door benodigde weerstandscapaciteit)

Benodigde Weerstandscapaciteit De top 10 aan risico’s is als volgt

1

68

Risico

Acties en toelichting

bijdrage aan weerstandscapaciteit

Deelneming OBV Vathorst Van de 10.000 woningen moeten er nog 3.000 ontwikkeld en gebouwd worden. Vanwege de situatie op de woningmarkt stagneert die ontwikkeling zodanig dat rekening moet worden gehouden met grote verliezen in de grondexploitatie. Dit laatste risico hangt voornamelijk samen met risico’s rondom het afzettempo (faserings- en rentekosten) en het opbrengstenniveau (voornamelijk in het duurdere woningsegment). Daarnaast lopen wij risico’s vanuit onze deelname in de publiek-private samenwerking (bijstortingsplicht, hoofdelijke aansprakelijkheid financieringsovereenkomst OBV/BNG)

Acties: Wij verrichten samen met de aandeelhouders nu een verkenning naar de afronding in Vathorst, waarbij financiële risicobeheersing centraal staat. Zie ook de RIBs 2012-101 en 2012-114. Lopende deze verkenning is de herziening van de grondexploitaties van Vathorst (2012 en 2013 aangehouden). In het voorjaar van 2013 zijn de eerste resultaten van de verkenning te verwachten.

32%

Toelichting: Zie ook projectenrapportage grote fysieke projecten 2013-1

Jaarverslag 2012

2

Risico

Acties en toelichting

bijdrage aan weerstandscapaciteit

Deelneming Podium Risico’s: 1. Positie van partijen binnen de vof, ING heeft te kennen gegeven afscheid te nemen. Dit levert onzekerheid en kans op een juridische procedure. 2. Er is structureel teveel kantoorprogramma op Podium. 3. Verlaagde/Vertraagde grondopbrengst door verslechterde marktomstandigheden.

Acties: 1. Met de vof partners in gesprek blijven en met onderhandelingen tot bevredigende oplossing komen. Scenario’s onderzoeken. 2. Risico is opgetreden. Gedeeltelijk herbestemmen. 3. Risico ligt buiten de gemeentelijke invloedsfeer.

10%

Via grondexploitatiebedrijf Amersfoort BV wordt deelgenomen in deze VOF. 3

4

Toelichting: Zie ook projectenrapportage grote fysieke projecten 2013-1.

Grondexploitatie Vathorst bedrijventerrein. Risico’s: 1. Vertraagde tot geen grondverkoop door slechte marktomstandigheden en concurrentie andere bedrijventerreinen (binnen en buiten Amersfoort) 2. Herontwikkeling van bestaande plannen en concepten door veranderende planconcepten 3. Lagere grondprijzen door slechte marktomstandigheden

Acties: 1. Ruimtelijke mogelijkheden geluidswalkavels vergroten 2. Strikt toezicht op urenschrijven opzetten klantmanagementsysteem

Participatiewet Het huidige re-integratiebudget en de WSW middelen worden binnen de participatiewet ontschot. Er komt één budget voor de Wwb, Wsw en een deel van de Wajong. Voor de gehele doelgroep wordt een systeem van loondispensatie mogelijk gemaakt.

Acties: Monitoren en zonodig bijsturen begroting en bedrijfsplan Amfors. Zorg dragen voor een adequate financiële buffer in de vorm van de reserve WWB.

Mogelijke risico’s zijn: – De afbouw van de WSW middelen binnen het participatiebudget gaat gepaard met behoudt van de rechten van de bestaande doelgroep. Dit zal leiden tot hogere subsidietekorten. Als deze niet worden opgevangen door verbeterde operationele resultaten van Amfors zullen de tekorten gedekt moeten worden uit de algemene middelen en/of het participatiebudget. In dat laatste geval blijft er minder budget over voor re-integratie van bestaande en de nieuwe doelgroepen (Wajong- ers en doelgroep beschut werken); – De invoering van nieuwe verdeelmodel voor de re-integratie en WSW middelen per 2015 kan leiden tot negatieve herverdeeleffecten; – Stijging van het aantal cliënten door aanhoudend slechte economische situatie en arbeidsmarktsituatie waarvoor, als gevolg van aanvullende bezuinigingen van het Rijk op re integratie middelen, minder budget beschikbaar is.

6%

Toelichting: Zie ook projectenrapportage grote fysieke projecten 2013-1

4%

Toelichting: Maatregelen regeerakkoord verwerkt: aanvullende bezuinigingen op het re integratiebudget en WSW budget. Er is nu meer duidelijkheid over de onderdelen uit de Wet weken naar Vermogen die terugkomen in de Participatiewet. De huidige budgetten voor de WSW en de re integratie worden samengevoegd. Daarom zijn ook de vroegere separate risico’s WSW en herverdeling re integratiemiddelen samengevoegd tot één risico m.b.t. de Participatiewet. Door deze omstandigheden nemen zowel de kans van optreden van net risico als de mogelijke financiële impact hiervan toe.

69

Gemeente amersfoort

5

6

7

70

Risico

Acties en toelichting

bijdrage aan weerstandscapaciteit

Wmo In zijn algemeenheid is er sprake van een openeinde-regeling en een autonome groei van de uitgaven ten behoeve van de Wmo. Onzeker is of de binnen de begroting aanwezige middelen voldoende zijn om de vraag naar individuele verstrekkingen op te kunnen vangen. Ook is onzeker of de autonome groei door het Rijk gecompenseerd wordt. De in de reserve Wmo beschikbare middelen zijn niet voldoende voor het (structureel) opvangen van eventuele overschrijdingen. Bijzonder risicovol zijn de volgende aspecten: a. Om de bezuinigingen op de individuele verstrekkingen op te vangen hanteren wij een draagkrachtprincipe op basis van individuele toetsing; de juridische houdbaarheid hiervan is nog onduidelijk; b. Vanaf 2014 wordt de hulp bij het huishouden naar alle waarschijnlijkheid met 75% gekort en alleen toegankelijke voor mensen die het zelf niet kunnen betalen. Omdat wij al een vorm van draagkracht hanteren kunnen wij deze bezuiniging moeilijk opvangen; c. Vanaf 2015 decentraliseert het Rijk een aantal functies uit de Awbz naar de Wmo; deze decentralisatie gaat gepaard met een korting van 25% op de over te hevelen taken. Wij rekenen op een bijdrage van ca 30 mio euro, waar het Rijk thans ca 40 mio euro aan deze taken besteedt. Het risico voor de realisatie ligt bij de gemeente, evenals de onzekerheid m.b.t. het tempo van besluitvorming door het Rijk.

Acties: Wij bereiden nieuw beleidsmaatregelen voor. Deze zullen echter het voorzieningenniveau verder aantasten. Het open-einde-karakter blijft naar verwachting bestaan. Gedetailleerdere informatie is te vinden in de RIB’s 2012-05, 2012-133 en 134, 2012-156.

3%

Grondexploitatie Lichtenberg Risico’s: 1. BTW verhoging en bijstelling parameters heeft nadelig effect voor de Grex. 2. Tegenvallende woningmarkt leidt tot lagere grondprijzen in de grex. 3. Uitgifteproces vertraagt ten opzichte waarmee rekening gehouden in de grondexploitatie.

Acties: 1. Sturen op de totale kosten- en batenexploitatie 2. Bandbreedte creëren in flexibiliteit aanbod binnen de kaders van het bestemmingsplan 3. Bij jaarlijkse grex-herziening prognose toetsen aan de markt

Inkomensdeel WWB De ontwikkeling van het aantal klanten is een onzekerheid (open eindregeling). De conjunctuur en effecten van maatregelen uit het regeerakkoord (versoepelen ontslagrecht, een verdere bezuiniging op het re integratiebudget en omvang instroom nieuwe doelgroepen m.i.v. 2014 o.b.v. de Participatiewet) kunnen leiden tot een stijging van het bijstandsvolume. Indien de ontwikkeling in Amersfoort ongunstig is t.o.v. het landelijk gemiddelde kan dit tot een financieel nadeel leiden. De opzet is in 2015 een nieuw verdeelmodel te introduceren, waarbij o.a. de arbeidsmarktfactoren beter worden verwerkt. Dit kan gepaard gaan met negatieve herverdeeleffecten.

Acties: Er wordt voortdurend gestreefd naar beperking van de instroom en bevordering van de uitstroom. Bij de instroom d.m.v. preventie en de inzet van poortwachter instrumenten. Bij de uitstroom door optimalisering van het re integratieinstrumentarium. Verder is er sprake van risico gestuurde handhaving op rechtmatigheid (voorkomen en detectie van fraude) in het bestand. De maatregelen aangekondigd in het regeerakkoord (o.a. de op voorhand ingeboekte besparingen op het macrobudget als gevolg van o.a. de invoering van de huishouduitkeringstoets en de arbeids- en re-integratieplicht) en duidelijkheid over de gevolgen van de Participatiewet (nieuwe doelgroepen waarvoor onduidelijk is of de compensatie toereikend is) leiden tot een grotere kans van optreden van dit risico.

Toelichting: Indien de Rijksbesluitvorming dat toelaat, zullen wij nog voor de zomer van 2013 onze keuzes voor het Sociaal Domein aan de Raad voorleggen. Er is meer duidelijkheid over de overheveling van taken uit de AWBZ naar de gemeente (met taakstelling van 25%) en nieuw is dat de gemeenten 75 % moet bezuinigen op de Huishoudelijke Hulp door het inkomensafhankelijk te maken. De groep die daarvoor dan nog in aanmerking komt is 70 tot 80 % van ons huidig bestand. Wij kunnen de invulling van 75 % dus moeilijk realiseren ook doordat in het nieuwe coalitieakkoord is afgesproken dat de gevolgen van de rijksbezuinigingen voor de mensen met een beperking zo beperkt mogelijk blijven. Deze omstandigheden maken dat zowel kans als impact hoger uitvallen.

3%

Toelichting: Zie ook projectenrapportage grote fysieke projecten 2013-1 2%

Jaarverslag 2012

Risico

Acties en toelichting

bijdrage aan weerstandscapaciteit

8

Grondexploitatie De WiekenBloeidaal. Het gaat hier om de volgende deelexploitaties: – Wieken-zuid – Wieken-noord – Wieken-HIS – Wieken-Bloeidaal

Toelichting: Zie ook projectenrapportage grote fysieke projecten 2013-1. Hierin zijn per deelexploitatie de top drie risico’s en acties verantwoord.

2%

9

Algemene uitkering gemeentefonds Er komt vanuit de algemene uitkering minder geld binnen dan waarmee we in de meerjarenbegroting rekening hebben gehouden. Bovendien komt er (op z’n vroegst in 2014) een integrale herverdeling van het gemeentefonds. Wij kunnen hierbij zowel voordeel- als nadeelgemeente zijn.

Acties: In de gaten houden van de ontwikkelingen op dit terrein onder andere ook in samenwerking met andere gemeenten via het 100.000+ overleg.

2%

CSG Eemkwartier/Trapezium Risico’s: 1. Door gewijzigde marktomstandigheden komt de ontwikkeling van het Trapezium (kantoorruimte) niet van de grond. 2. Realisatie van het onderdeel Trapezium vindt later plaats dan gepland waardoor de gemeente rentederving heeft.

Acties: 1. Onderzoek opstarten naar alternatieve ontwikkelingsmogelijkheden 2. Bij de uitvoering van beheersmaatregel 1. tijdig de financiën in beeld brengen. 3. Het effect van de rentederving verwerken in de grondexploitatie door latere fasering.

10

De kantoorkavel Trapezium (CSG-Noord) is destijds door CSG Eemkwartier BV, waarin de gemeente voor 50% aandeelhouder was, verkocht en door marktpartijen voor de helft betaald. Het tweede gedeelte van de betaling vindt plaats op het moment dat het Trapezium ontwikkeld wordt.

Risico is gelijk gebleven.

2%

Toelichting: Zie ook projectenrapportage grote fysieke projecten 2013-1

Eind 2012 hebben de vennoten van CSG Eemkwartier CV en de aandeelhouders van CSG Eemkwartier BV besloten tot ontbinding van beide vennootschappen. De reden voor de ontbinding is dat het doel waarvoor beide vennootschappen in 1998 zijn opgericht is bereikt, namelijk het realiseren van het projectgebied CSG Eemkwartier. De vordering op Trapezium CV van nominaal € 11,8 mln. is overgedragen aan de gemeente en Heijmans voor ieder de helft van het bedrag. In de gemeentelijke grondexploitatie BSG is met het realiseren van de vordering van de gemeente op Trapezium CV al rekening gehouden in de vorm van een winstverwachting van € 5,9 mln.

71

Gemeente amersfoort

Op basis van de risico-inventarisatie bedraagt de benodigde weerstandscapaciteit, bij een zekerheidspercentage van 90%, € 78 miljoen. Dit betekent dat er bij een beschikbare weerstandscapaciteit van € 78 miljoen, we voor 90% zeker zijn dat we voldoende middelen hebben om de risico’s financieel af te dekken.

Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Amersfoort bestaat uit: – Algemene – en bestemmingsreserves, behalve: • De post “exploitatie stadhuiscomplex” die de kosten van dit complex afdekt. • De algemene dekkingsreserve. De rente hierover wordt namelijk gebruikt als dekkingsbron voor de begroting. • Reserve dekking kapitaallasten. Deze dekt de kapitaallasten van de investeringen. • € 4 miljoen van de saldireserve vanwege de post onderuitputting. Bezuinigingsmogelijkheden van maximaal de structurele rente op reserves en voorzieningen. Wij houden in de begroting rekening met structurele rente op reserves en voorzieningen. Voor 2012 was dit € 2 miljoen. Mocht dit bedrag lager uitvallen, dan gaan we ervan uit dat we dit op kunnen vangen met bezuinigingen.

72

De stand van de reserves per 31-12-2012 is als volgt: (bedragen x € 1.000,-) Totaal reserves

114.332

Af: Exploitatie stadhuiscomplex

1.132

Af: Algemene dekkingsreserve

12.779

Af: Reserve dekking kapitaallasten

38.718

Af: Buffer i.v.m. onderuitputting

Beschikbare weerstandscapaciteit

4.000

57.703

Dit betekent dat we bijna 58 miljoen aan reserves hebben om de risico’s financieel af te dekken. Voor het weerstandsvermogen betekent dit een ratio van 0,74. Dit is minder dan de gewenste 1,0.

Jaarverslag 2012

Financieel resultaat 2012

Toelichting Ondanks de forse economische crisis die ons land en onze regio treft, hebben we het jaar 2012 toch nog met een positief saldo van € 2,9 miljoen kunnen afsluiten. Dit in tegenstelling tot vorig jaar, toen de jaarrekening een tekort van € 13,3 miljoen vertoonde. Desondanks zijn de vooruitzichten allerminst gunstig te noemen. Het batig saldo van de jaarrekening komt dan ook vrijwel geheel op het conto van incidentele meevallers.

Tegenvallers Ten opzichte van de begroting zijn er voor € 21 miljoen aan meevallers in de jaarrekening. De tegenvallers bedroegen € 18 miljoen. De voornaamste tegenvaller uit de jaarrekening betrof de herziening van de grondexploitaties waardoor (wederom) een forse afwaardering plaats heeft moeten vinden. De omvang van deze afwaardering bedroeg € 7,4 miljoen. De oorzaak hiervan is de nog altijd stagnerende kantorenen woningbouwmarkt. Ook is de verhoging van de BTW van 19 naar 21% van invloed op de grondopbrengsten, evenals de verwachte opbrengstontwikkeling. Daarnaast blijven de risico’s die verbonden zijn aan de grondexploitaties onverminderd hoog. In de begroting was ook een stelpost opgenomen van € 5 miljoen waarin geanticipeerd werd op het achterblijven van investeringen. Deze verwachtingen zijn uitgekomen. De kapitaallasten blijken bij de jaarrekening lager te zijn dan begroot.

Andere majeure tegenvallers hadden betrekking op het gemeentefonds. Het gemeentefonds ademt mee met de rijksuitgaven. Daar waar de rijksuitgaven lager uitvallen dan begroot, daalt ook het gemeentefonds. Daar hebben wij in 2012 last van gehad. Daarnaast heeft de ontwikkeling in de verdeelmaatstaven ook geleid tot een lagere uitkering uit het gemeentefonds. Los van de vergoeding voor taakmutaties, bedroeg het nadeel op de algemene uitkering in 2012 € 1,2 miljoen. De subsidie aan de RWA is in 2012 hoger geweest (€ 3 miljoen) in verband met de reorganisatiekosten en het nieuwe bedrijfsplan van Amfors. Het bedrijfsplan voorziet in aanvullende maatregelen om op termijn te komen tot een verbetering van het exploitatieresultaat. Per saldo gaat het om een bedrag van € 2,2 miljoen in 2012 (we ontvangen € 0,8 miljoen aan een hogere rijksbijdrage voor de WSW). Aanvankelijk zou dit bedrag gedekt kunnen worden uit de herstructureringsgelden die door het Rijk in het vooruitzicht waren gesteld. Vanwege het controversieel verklaren van de Wet Werken naar Vermogen bij de val van het kabinet Rutte I, zijn ook de herstructureringsgelden komen te vervallen. Daarnaast was er een groot aantal kleinere nadelen. Voorbeelden hiervan zijn hogere kosten voor het leerlingenvervoer (meer leerlingen die gebruik maakten van het leerlingenvervoer en een hogere prijs per kilometer), meet uitgaven aan schoolzwemmen en niet geraamde uitgaven aan het organiseren van Tweede Kamer verkiezingen na de val van het kabinet Rutte I.

73

Gemeente amersfoort

Belangrijkste tegenvallers

(x €1.mln)

Gemeentelijke grondexploitaties

7,4

Fasering en onderuitputting

5,0

WSW en participatie

2,2

Gemeentefonds

1,2

Amersfoort Vernieuwt

1,1

Schoolzwemmen en leerlingenvervoer

0,7

Verkiezingen

0,3

Diverse tegenvallers

0,5

Andere voordelen, die niet gerelateerd zijn aan fasering, doen zich voor op het gebied van de rente en door liquidatie-uitkeringen van het IZA en de Bestuursacademie. Belangrijkste meevallers

Totaal

(x €1.mln)

Fasering en onderuitputting

5,0

Bijstand/minimabeleid

4,4

Rentevoordeel

2,4

Riool

1,5

Maatschappelijke opvang

1,2

Afval

0,9

Mobiliteit

0,9

Fasering Vathorst

0,9

Onderwijsbeleid

0,8

Liquidatie-uitkering IZA/ Bestuursacademie

0,6

Diverse meevallers

2,7

18,4

Meevallers Tegenover deze tegenvallers staan uiteraard ook budgettaire meevallers. De belangrijkste meevaller had betrekking op een hogere rijksbijdrage voor het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand. De hogere rijksbijdrage kent zijn oorzaak in het herstel van de berekeningssystematiek die gold voor het bestuursakkoord 2007-2011. In deze systematiek krijgen de gemeenten landelijk weer de werkelijke uitkeringslasten vergoed, zij het met een vertraging van een jaar. Rekening houdend met de groei van het klantenbestand (hogere uitgaven) en voordelen op diverse minimaregelingen, komt het totale voordeel uit op € 4,4 miljoen. Op het terrein van het onderhoud van riolen is een voordeel ontstaan van € 1,5 miljoen. Dit voordeel is ontstaan door het meer toepassen van relinen en door gunstigere aanbestedingsresultaten. Ook op het gebied van afval(verwerking) hebben we een voordeel behaald, onder meer als gevolg van hogere opbrengsten voor het oud papier en kunststof, en vanwege gunstigere eindafrekeningen van de ROVA en AVU over 2011. In 2012 zijn ook niet alle middelen die we daarvoor ontvangen hebben, uitgegeven aan maatschappelijke opvang, hierdoor ontstaat een voordeel van per saldo € 1,2 miljoen. Dit komt met name door de fasering van de uitgaven, waardoor niet alle inkomsten direct uitgegeven konden worden. Diezelfde fasering treedt ook op bij de investeringen in de voorzieningen Vathorst, onderwijs en sport.

74

Totaal

21,3

Doorwerking van de afwijkingen in de rekening Over het algemeen hebben de afwijkingen in de jaarrekening 2012 geen doorwerking naar latere jaren. Alleen de hogere opbrengst van de afvalinzameling kent deels een structurele component (uitgaande van de huidige kunststof en oud-papier prijzen). Een andere structurele post betreft de structureel hogere kosten die samenhangen met het gehandicaptenparkeren, welke niet vóór 2014 kostendekkend zullen zijn. Dit betekent dat de ontwikkelingen uit de jaarrekening 2012 niet ingrijpend doorwerken in de begroting 2013. Met betrekking tot de rente is in de meerjarenbegroting 2013-2016 inmiddels rekening gehouden met een te verwachten rentevoordeel. Hiervan is een groot deel dus al structureel ingeboekt.

Jaarverslag 2012

Ontwikkelingen na de zomerrapportage Op grond van de Zomerrapportage zouden we een jaarrekeningsaldo van € 0,2 miljoen hebben (los van eventuele overhevelings- en bestemmingsvoorstellen maar wel rekening houdend met de hogere subsidie RWA in verband met het bedrijfsplan en rekening houdend met de nog in te vullen stelpost onderuitputting). In de Zomerrapportage waren nog geen nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de grondexploitaties meegenomen. Het jaarrekeningsaldo komt dus € 2,7 miljoen gunstiger uit dan op grond van de Zomerrapportage verwacht werd. De belangrijkste verklaringen voor het verschil tussen het saldo van de Zomerrapportage en dat van de jaarrekening zijn: Verschillen Zomerrapportage en Jaarrekening

(x €1.mln)

Voordeel afvalstoffenheffing

0,4

Maatschappelijke opvang

1,2

Projecten Amersfoort Vernieuwt

0,5

Fasering diverse projecten

5,0

Bijdrage Veiligheidsregio

0,4

Onderwijsachterstanden

0,4

WWB/IOAW

0,7

Rentevoordeel

1,9

Nadeel grondexploitaties

-7,4

Leerlingenvervoer

-0,3

Diverse kleinere mee/tegenvallers

-0,1

Totaal

2,7

Inventarisatie waardevolle bomen

Overhevelings- en bestemmingsvoorstellen Met € 2,9 miljoen is er in principe ruimte voor enkele bestemmings- en overhevelingsvoorstellen. Er wordt voor € 1,6 miljoen onttrokken aan diverse (bestemmings) reserves. Daarmee is er voor € 4,5 miljoen beschikbaar voor overhevelings- of bestemmingsvoorstellen.

75

Gemeente amersfoort

Balans per 31 december 2012 Activa

 

2012

 

 

Vaste Activa

2011  

Immateriële vaste activa

 

4

 

12

Kosten van onderzoek en ontwikkeling

4

 

12

 

Materiële vaste activa

 

343.758

 

324.222

289.716

 

267.910

 

 

 

 

 

54.042

 

56.312

 

Financiële vaste activa

 

292.290

 

320.396

Kapitaalverstrekkingen aan :

 

 

 

 

6.168

 

6.177

 

–  gemeenschappelijke regelingen

3

 

3

 

Leningen u/g aan:

 

 

 

 

116.378

 

140.674

 

8.369

 

9.455

 

154.852

 

159.972

 

6.176

 

3.665

 

344

 

448

 

Totaal vaste activa

 

636.052

644.629

 

 

 

 

Vlottende Activa

 

 

 

Voorraden

 

168.338

 

177.535

Grond- en hulpstoffen:

 

 

 

 

23.907

 

24.468

 

0

 

0

 

144.420

 

153.055

 

12

 

12

 

 

27.670

 

35.256

Vorderingen op openbare lichamen

15.945

 

18.935

 

Overige vorderingen

11.725

 

16.321

 

 

94

 

86

Kassaldi

58

 

37

 

Banksaldi

36

 

49

 

Overlopende activa

 

10.631

 

11.910

Totaal vlottende activa

 

206.733

 

 

 

842.785

Investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut

– deelnemingen

– woningbouwcorporaties – deelnemingen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van ≥ 1 jaar Bijdrage aan activa in eigendom van derden

–  niet in exploitatie genomen bouwgronden –  overige grond- en hulpstoffen Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie Gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar

Liquide middelen

Totaal activa

76

224.787  

  869.416

Jaarverslag 2012

Passiva

2012

 

2011

 

Vaste Passiva

   

 

114.332

 

121.683

7.440

 

5.430

 

 

 

 

 

1.800

 

2.699

 

102.154

 

126.849

 

2.937

 

-13.295

 

 

26.781

 

25.393

4.568

 

5.321

 

21.727

 

19.551

 

487

 

521

 

Vaste schulden met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar

 

579.943

 

627.887

Onderhandse leningen van:

 

 

 

 

5.409

 

5.553

 

459.241

 

491.959

 

94.250

 

106.628

 

4.000

 

6.000

 

15.980

 

17.043

 

1.064

 

705

 

Totaal vaste passiva

 

721.056

 

 

 

Vlottende Passiva

 

 

Vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jr.

 

62.538

 

47.435

Kasgeldleningen

25.000

 

 

 

Banksaldi

24.461

 

33.641

 

Overige schulden

13.077

 

13.794

 

 

59.191

 

47.019

Ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel

12.527

 

13.570

 

Overige overlopende passiva

46.664

 

33.449

 

Totaal vlottende passiva

 

121.728

 

 

 

Totaal passiva

 

842.785

Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingreserves: –  Voor egalisatie van tarieven –  Overige bestemmingreserves Saldo van de rekening van baten en lasten Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting

–  binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen –  binnenlandse banken en overige financiële instellingen –  binnenlandse bedrijven – buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren –  verplichtingen uit hoofde van fin.-lease overeenkomsten Waarborgsommen

Overlopende passiva

774.962  

   

94.454  

  869.416

77

Gemeente amersfoort

Programmarekening Programma (bedragen x €1.000,-)

Ontwerp begroting 2012

Begroting 2012 na wijziging

Rekening 2012

Afwijking begroting rekening

01 algemeen bestuur en public affairs

19.767

22.979

24.064

-1.085

02 veiligheid en handhaving

19.614

18.992

18.466

526

03 stedelijk beheer en milieu

55.450

55.092

55.540

-448

04 zorg welzijn en wijkontwikkeling

52.984

52.449

54.934

-2.485

05 onderwijs

29.142

29.132

26.850

2.282

8.496

8.298

7.632

666

07 ruimtelijk ontwikkeling

46.873

45.891

56.786

-10.895

08 mobiliteit

19.984

19.938

9.466

10.472

09 cultureel klimaat

21.464

21.217

20.422

795

5.273

5.622

6.690

-1.068

11 werk en inkomen

88.646

88.123

91.079

-2.956

12 financiën en belastingen

19.454

20.476

25.547

-5.071

387.147

388.209

397.476

-9.267

01 algemeen bestuur en public affairs

2.264

2.696

3.743

-1.047

02 veiligheid en handhaving

4.449

4.449

4.289

160

03 stedelijk beheer en milieu

5.170

5.170

8.458

-3.288

04 zorg welzijn en wijkontwikkeling

8.387

8.237

6.946

1.291

05 onderwijs

4.679

4.678

4.542

136

326

326

337

-11

35.222

35.222

40.681

-5.459

08 mobiliteit

4.770

4.770

4.928

-158

09 cultureel klimaat

1.096

1.096

860

236

409

409

1.680

-1.271

64.526

64.526

69.665

-5.139

233.830

233.955

243.997

-10.042

365.128

365.534

390.126

-24.592

Lasten (exclusief toevoegingen aan reserves)

06 sport

10 economie en wonen

Totaal lasten

Baten (exclusief toevoegingen aan reserves)

06 sport 07 ruimtelijk ontwikkeling

10 economie en wonen 11 werk en inkomen 12 financiën en belastingen Totaal baten

78

Jaarverslag 2012

Programma (bedragen x €1.000,-)

Ontwerp begroting 2012

Begroting 2012 na wijziging

Rekening 2012

Afwijking begroting rekening

01 algemeen bestuur en public affairs

17.503

20.283

20.321

-38

02 veiligheid en handhaving

15.165

14.543

14.177

366

03 stedelijk beheer en milieu

50.280

49.922

47.082

2.840

04 zorg welzijn en wijkontwikkeling

44.597

44.212

47.988

-3.776

05 onderwijs

24.463

24.454

22.308

2.146

8.170

7.972

7.295

677

07 ruimtelijk ontwikkeling

11.651

10.669

16.105

-5.436

08 mobiliteit

15.214

15.168

4.538

10.630

09 cultureel klimaat

20.368

20.121

19.562

559

4.864

5.213

5.010

203

24.120

23.597

21.414

2.183

-214.376

-213.479

-218.450

4.971

22.019

22.675

7.350

15.325

toevoegingen reserves

17.633

38.240

38.195

45

onttrekkingen reserves

39.652

60.914

48.482

-12.432

0

1

2.937

2.938

Saldo (exclusief mutaties reserves)

06 sport

10 economie en wonen 11 werk en inkomen 12 financiën en belastingen Totaal saldo (exclusief mutaties reserves)

Totaal saldo (inclusief mutaties reserves)

Hoe komt de gemeente aan haar geld? 

Bedragen x € 1.000,-

GEMEENTEFONDS 156.360 GEMEENTEFONDS 156.360 SPECIFIEKE 75.503 SPECIFIEKE UITKERINGUITKERING 75.503 EN RETRIBUTIES 31.043 LEGES EN LEGES RETRIBUTIES 31.043 GRONDEXPLOITATIES 39.585 GRONDEXPLOITATIES 39.585 EN DIVIDENDEN 22.798 RENTE ENRENTE DIVIDENDEN 22.798 BELASTINGEN 31.796 BELASTINGEN 31.796 ONTTREKKINGEN 48.482 ONTTREKKINGEN RESERVESRESERVES 48.482 DERDEN 32.952 BIJDRAGEBIJDRAGE DERDEN 32.952

79

Gemeente amersfoort

Hoe wordt het geld besteed?

Bedragen x € 1.000,-

01 ALGEMEEN BESTUUR PUBLIC20.321 AFFAIRS 20.321 01 ALGEMEEN BESTUUR EN PUBLICEN AFFAIRS 02 VEILIGHEID EN HANDHAVING 14.177 02 VEILIGHEID EN HANDHAVING 14.177 03 STEDELIJK BEHEER MILIEU 47.082 03 STEDELIJK BEHEER EN MILIEU EN 47.082 ZORG EN WELZIJN EN WIJKONTWIKKELING 47.988 04 ZORG 04 WELZIJN WIJKONTWIKKELING 47.988 05 ONDERWIJS 22.308 05 ONDERWIJS 22.308 SPORT 7.295 06 SPORT06 7.295 07 RUIMTELIJK ONTWIKKELING 16.105 07 RUIMTELIJK ONTWIKKELING 16.105 08 MOBILITEIT 4.538 08 MOBILITEIT 4.538 09 CULTUREEL KLIMAAT 19.562 09 CULTUREEL KLIMAAT 19.562 10 ECONOMIE WONEN 5.010 10 ECONOMIE EN WONENEN 5.010 WERK EN 21.414 INKOMEN 21.414 11 WERK 11 EN INKOMEN 12 FINANCIEN EN BELASTINGEN 0 12 FINANCIEN EN BELASTINGEN 0

Reserves Om meer inzicht te bieden in de aard van de reserves (en de keuzemogelijkheden terzake) zijn deze in de nota reserves en voorzieningen 2010-2013 ingedeeld in vijf categorieën. In de hierna volgende tabel van reserves is deze indeling ook gehanteerd, aangevuld met een restcategorie. In het saldo begin 2012 is het negatieve saldo van de jaarrekening 2011 van € 13,3 miljoen verwerkt. In het saldo van eind 2012 zit het positieve saldo van de jaarrekening 2012 van € 2,9 miljoen verwerkt. Bedragen (x € 1.000)

Saldo begin 2012

Toevoeging rente

Overige toevoegingen t.l.v. exploi­ tatie

Onttrekkingen t.g.v. de exploi­ tatie

Mutaties bestemming saldo rekening 2011

Saldo eind 2012

A. Reserve ter afdekking van risico’s

-1.294

 

3.097

-160

14.431

16.074

B. Reserve i.v.m. meerjarig beleid

12.364

-108

-990

-6.023

386

5.629

C. Reserve voor beleidsprioriteiten

33.403

 

10.150

-13.009

-1.527

29.018

D. Egalisatiereserve

3.821

 

 

-899

65

2.987

E. Financieel technische reserve

72.624

971

5.647

-20.616

204

58.829

F. Reserve ombuigingen

765

 

1.650

-100

-520

1.795

121.683

863

19.554

-40.807

13.039

114.332

Totaal Reserves

80

Jaarverslag 2012

Voorzieningen De voorzieningen zijn ingedeeld in drie categorieën (onderhoud, middelen derden en verplichtingen/ voorzieningen/risico’s). Bedragen (x € 1.000)

Onderhoudsegalisatie Middelen derden Verplichtingen, verliezen, risico’s Totaal Voorzieningen

Saldo begin 2012

Overige toevoegingen t.l.v. exploitatie

Onttrekkingen t.g.v. de exploitatie

Saldo eind 2012

19.551

-8.798

10.974

21.727

521

-34

 

487

5.321

-1.022

269

4.568

25.393

-9.854

11.243

26.781

Toelichting op de balans Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Ten aanzien van de vakantiegelden en de verlofdagen zijn slechts de feitelijke jaarlasten in de rekening opgenomen. Het opgebouwde vakantiegeld en de nog openstaande verlofdagen zijn niet als verplichting op de balans opgenomen. Van de pensioenen van gewezen wethouders die vóór 2009 tot uitbetaling zijn gekomen, zijn de jaarlasten in de rekening verwerkt. Toekomstige lasten zijn niet afgedekt. Voor de nieuwe pensioenen die sinds 2009 tot uitbetaling zijn gekomen of in de toekomst nog tot uitkering zullen komen, is in 2011 een voorziening getroffen, welke jaarlijks geactualiseerd wordt. In totaal heeft de gemeente zich tegenover derden voor € 389 miljoen garant gesteld. Het gaat hier om leningen en garanties in de sfeer van de volkshuisvesting, het verenigingsleven en stichtingen die het algemeen belang behartigen. Er is tot nu toe vrijwel geen beroep gedaan op de garantstelling door de gemeente.

Sociale culturele instellingen De gemeente Amersfoort had afgelopen jaar 33 gewaarborgde geldleningen voor sociaal culturele instellingen. Bij 3 verenigingen blijven de inkomsten achter bij de verwachtingen. De financiële posities zijn

stabiel maar wel risicovol. Het bedrag waarover we een verhoogt risico lopen is € 2.498.170. De verenigingen, de banken en de Stichting Waarborgfonds Sport blijven de financiële positie monitoren.

Sociale woningbouw Voor wat betreft de Sociale Woningbouw is de Raad geïnformeerd in raadsinformatiebrief 2012-88 met de titel “Achtervangpositie Sociale Woningbouw en de situatie bij Portaal”. De Sociale Woningbouw kent twee grote woningcoöperaties, namelijk De Alliantie en Portaal. De Alliantie kent een oorspronkelijk en restantbedrag voor ultimo 2012 beide van € 321 miljoen, in 2011 waren deze bedragen € 346 miljoen. Portaal kent een oorspronkelijk bedrag van € 231 miljoen en het restantbedrag bedraagt € 222 miljoen. Voor ultimo 2011 zijn de bedragen respectievelijk: € 233 en € 226 miljoen. In 2012 is een achtervangovereenkomst met het WSW voor een lening van Portaal, ad € 25 mln, aangegaan. Dit betreft een renteherziening van een bestaande lening. Op 18 september 2012 is er in de Raad een peiling gehouden over “wensen en bedenkingen achtervangovereenkomsten voor Amersfoortse corporaties”. Het risico dat er door het WSW aanspraak wordt gemaakt op onze achtervangpositie, met als gevolg jaarlijkse rentederving op te verstrekken renteloze leningen, is opgenomen in de berekening van de gewenste weerstandscapaciteit met een kans van 10 % en een financieel gevolg van € 2 miljoen. Zie paragraaf

81

Gemeente amersfoort

13 risicomanagement en weerstandsvermogen. Het bedrag van € 2 miljoen is gebaseerd op het beschikbaar moeten stellen van een renteloze lening van € 16 miljoen, uitgaande van rentederving van 5 %, maal factor 2,5 voor structurele risico’s. Een renteloze lening van deze omvang is aan de orde als op onze totale achtervangpositie een aanspraak wordt gedaan, als bijvoorbeeld Portaal failliet gaat en ook voor andere corporaties aanspraak op onze achtervang wordt gedaan. De systematiek is dat allereerst de borgstellingsreserve van het WSW wordt aangesproken, € 470 miljoen, vervolgens wordt de onderlinge borg corporaties aangesproken van € 3,3 miljard en voor de restant schade: 50 % renteloze lening Rijk, 25 % renteloze lening alle gemeenten in achtervang en daarna 25% renteloze lening schadegemeenten. Deze systematiek en berekening is op 4 juli 2012 aan de Raad gepresenteerd.

Particulieren hypotheken Met de raadsinformatiebrief 2012-113 met de titel ‘Achtervangfunctie Nationale Hypotheek Garantie (NHG) is de Raad geïnformeerd over de achtervangfunctie die gemeente Amersfoort heeft voor de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) Zowel het Rijk als deelnemende gemeenten staan voor 50 % garant voor een eventueel liquiditeitstekort bij de WEW. De kans dat er op onze achtervangfunctie een beroep wordt gedaan schatten wij in op klein, gezien het eigen vermogen en inkomsten WEW. Daarnaast is deze garantstelling een aflopende zaak, leningen die na 1 januari 2011 zijn verstrekt vallen niet meer onder de gemeentelijke achtervang. Het risico, zoals gekwantificeerd in de RIB, dat er aanspraak wordt gemaakt op onze achtervangpositie door het WEW, met als gevolg jaarlijkse rentederving op de te verstrekken renteloze leningen, maakt onderdeel uit van de gewenste weerstandscapaciteit. Zie paragraaf 13 risicomanagement en weerstandsvermogen Dit risico is opgenomen met een kans van 1 % en een financieel gevolg van € 800.000. Er is uitgegaan van een aanname

82

van 5 % (2011: 0,17 %) van alle huishoudens met NHG hypotheek een beroep doet op het WEW, dit zijn 48.650 huishoudens, en het verliesbedrag loopt op tot € 50.000 (2011: € 34.000). Dit komt neer op een bedrag van € 2,4 miljard. Het eigen vermogen WEW van € 1,7 miljard wordt als eerste aangesproken. Resteert € 1,7 miljard voor deelnemende gemeenten, waarbij het aandeel gemeente Amersfoort 0,3596% hiervan is: € 6,1 miljoen. De rentederving (rente 5%) is ca € 0,3 miljoen per jaar maal de factor 2,5 voor structurele risico’s € 0,8 miljoen.

Ontwikkelingsbedrijf Vathorst C.V. Gemeente heeft zich in 1998 hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de BNG financiering van Ontwikkelingsbedrijf Vathorst. De aansprakelijkheid is in 2011 verlaagd tot € 175 miljoen. Om de renterisico’s te verkleinen is in dit kader door OBV een lening aangetrokken van € 80 miljoen, waarvoor de gemeente zich borg heeft gesteld.

Leaseauto’s Binnen de gemeente worden acht bedrijfsauto’s geleased. De totale resterende verplichting bedraagt per 31-12-2012 € 0,1 mln.

Ziekenhuizen Ten behoeve van de realisering van één nieuw ziekenhuis heeft de gemeente grond verworven en doorverkocht aan het Meander Medisch Centrum. Daarnaast is de gemeente contractueel verplicht de locaties Lichtenberg en Elisabeth van het Meander Medisch Centrum over te nemen op het moment dat het nieuwe ziekenhuis in gebruik is genomen. Ten aanzien van de locatie Lichtenberg geldt dat de gronden pas in 20132014 naar de gemeente komen. Daarom is het niet noodzakelijk om nu reeds een voorziening te treffen.

Jaarverslag 2012

Toelichting gewaarborgde geldleningen en borgstellingen Omschrijving

Sociaal culturele instellingen

Oor­ spronkelijk bedrag

Percentage waarvoor borg verleend is (1)

Restant bedrag ultimo 2011

14.232

100%

8.087

 

 

 

636.174

50%

623.607

588.941

294.471

 

 

 

 

 

224.744

50%

26.686

22.926

11.463

 

 

 

 

 

80.000

100%

80.000

75.000

75.000

738.380

694.636

388.702

  Sociale Woningbouw   Particuliere Hypotheken   Ontwikkelingsbedrijf Vathors C.V  

955.150

 

Restant bedrag ultimo 2012 

7.769

Gewaarborgd ultimo 2012 

7.769

 

(1) Het Rijk neemt hierin voor 50% deel

83

Gemeente amersfoort

Bestuur en organisatie

College van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders zorgt voor het dagelijks bestuur van de gemeente en bereidt de gemeenteraadsbesluiten voor. Als de gemeenteraad een besluit heeft genomen, zorgen burgemeester en wethouders voor de uitvoering ervan. Het college heeft ook de bevoegdheid om zelf beslissingen te nemen, zoals het verlenen van vergunningen. Het college van Amersfoort bestaat uit de burgemeester en zes wethouders.

Samenstelling Het college van burgemeester en wethouders bestond in 2012 uit: – Burgemeester Lucas Bolsius – Wethouder Hans Buijtelaar (VVD) – Wethouder Gert Boeve (CDA) – Wethouder Sebastiaan van ’t Erve (GroenLinks) – Wethouder Pim van den Berg (D66) – Wethouder Menno Tigelaar (ChristenUnie) Per januari 2012 is Han Bekkers aangetreden als gemeentesecretaris ad interim. In juni 2012 is met de benoeming van de heer Bekkers een definitieve invulling gegeven aan de functie van de gemeentesecretaris.

84

Op 3 december 2012 heeft de fractie van de VVD het vertrouwen opgezegd in de fractie van GroenLinks, met als gevolg dat op 4 december 2012 de wethouders hebben geconcludeerd dat het college geen werkbare meerderheid in de raad vertegenwoordigt. Zij hebben daarom hun portefeuille ter beschikking gesteld en hebben hun werk in demissionaire status voortgezet tot een nieuwe coalitie is gevormd. Op 14 februari 2013 is het nieuwe coalitieakkoord ‘Samenwerken in vertrouwen’ gepresenteerd door de fracties van VVD, PvdA, GroenLinks en D66. Op 26 februari 2013 zijn vier nieuwe wethouders benoemd om samen met wethouders Buijtelaar en Van den Berg en burgemeester Bolsius uitvoering te geven aan dit nieuwe akkoord.

Jaarverslag 2012

| Burgemeester | Lucas Bolsius | (CDA)

| Wethouder | Rob van Muilekom | (PvdA) Wijkwethouder voor: Liendert-Rustenburg, RandenbroekSchuilenburg, Hoogland

Verantwoordelijk voor: – Algemeen bestuur en public affairs (waaronder archiefinspectie, voorzitterschap bestuurlijk overleg regio Amersfoort, Europa, ­communicatie, voorzitterschap Stichting CityMarketing Regio Amersfoort, lobby, coördinatie Nieuw Perspectief) – Openbare orde & veiligheid

| Wethouder | Hans Buijtelaar | (VVD) Wijkwethouder voor: Schothorst, Kattenbroek en Zielhorst Verantwoordelijk voor: – Financiën, belastingen en grondzaken – Mobiliteit – Westelijke ontsluiting (duo-portefeuille met wethouder Van Eijk) – Sport – ICT / Amersfoort 2.0 Eerste Locoburgemeester

| Wethouder | Bert van der Werff | (VVD)

Verantwoordelijk voor: – Amersfoort Vernieuwt, Wonen en Wijken (waaronder wijkvoorzieningen, wijkgericht werken, woonvisie, Hogekwartier) – Stedelijk beheer (waaronder wijkbeheer) – Bestuurlijke coördinatie regionale samenwerking – Jeugd en Jongeren Tweede locoburgemeester

| Wethouder | Bert Lubbinge | (PvdA) Wijkwethouder voor: Soesterkwartier, Vermeer-, Berg- en Leusderkwartier Verantwoordelijk voor: – Zorg en welzijn (waaronder GGD, opvang, gezondheid, zorg, Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), coördinatie sociaal domein, toekomst Servicebureau|Gemeenten) – Transformatie jeugdzorg – Personeel & Organisatie, publieke dienstverlening (waaronder vernieuwing werkwijze organisatie, dienstverlening) – Vathorst (duo-portefeuille met wethouder Van der Werff)

Wijkwethouder van: Vathorst en Hooglanderveen Verantwoordelijk voor: – Economische ontwikkeling (waaronder Economische Agenda, Raad voor Economische Ontwikkeling) – Citymarketing, toerisme en recreatie – Vathorst (duo-portefeuille met wethouder Lubbinge) – Stadhuis – Deregulering

85

Gemeente amersfoort

| Wethouder | Pim van den Berg | (D66)

| Gemeentesecretaris | Han Bekkers

Wijkwethouder voor: Stadshart Verantwoordelijk voor: – Ruimtelijke ontwikkeling (waaronder ­vergunningverlening, toezicht en ­handhaving) – Cultureel klimaat – Economie: vestigingsbeleid & stadshart (waaronder economische uitvoeringsagenda Binnenstad)

| Wethouder | Cees van Eijk | (GroenLinks) Wijkwethouder voor: Nieuwland, Kruiskamp-Koppel

Verantwoordelijk voor: – Sociale zekerheid – Onderwijs – Diversiteit – Duurzaamheid – Milieu en afval (waaronder Regionale Uitvoeringsdienst) – Dierenwelzijn – Westelijke ontsluiting (duo-portefeuille met wethouder Buijtelaar)

86

Taken: – Algemeen directeur ambtelijke organisatie – Secretaris college van B en W

Jaarverslag 2012

De ambtelijke organisatie

De ambtelijke organisatie vormt het werkapparaat van het college en staat onder leiding van de algemeen directeur, tevens gemeentesecretaris. Ze omvat vijf zelfstandige eenheden: – Sector Stedelijke Ontwikkeling en Beheer (SOB) – Sector Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) – Concernmiddelen – Afdeling Strategie & Bestuur – Archief Eemland De gemeentelijke organisatie bestaat vanaf 1 januari 2012 uit de sector Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) – voorheen WSO –, de sector Stedelijke Ontwikkeling en Beheer (SOB) en Concernmiddelen. In Concernmiddelen zijn de ondersteunende staf- en middelenafdelingen van de gemeente ondergebracht. Het Gemeenschappelijk Managementteam (GMT), de algemeen directeur en het college worden op het vlak van strategie geadviseerd en ondersteund door de afdeling Strategie & Bestuur. Daarnaast heeft Archief Eemland een zelfstandige positie.

De directeuren van SOB, MO en Concernmiddelen vormen samen met de gemeentesecretaris het Gemeenschappelijk Managementteam (GMT). Het college stuurt de organisatie aan op basis van contracten met de directeuren. Deze contracten worden gebaseerd op de programmabegroting die door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Amersfoort heeft een relatief kleine ambtelijke organisatie. De keuze voor klein, slagvaardig en flexibel is al jaren bewust beleid. Hierbij hoort dat veel uitvoerende taken op contractbasis worden verricht door andere organisaties zoals ROVA (huisvuilinzameling), Eemfors (wijkonderhoud), SRO (sport- en onderwijsvoorzieningen), Parkeerservice Amersfoort (parkeren), de Flint (theater en congrescentrum) en Stichting Welzijn Amersfoort (SWA). Omvangrijke uitvoerende taken die nog wel zelf worden verricht, zijn bijvoorbeeld Burgerzaken en Sociale zekerheid.

College van B&W

Gemeenteraad

Gemeentesecretaris/ algemeen directeur

GrifFier

Afdeling strategie & bestuur

Sector Maatschappelijk Ontwikkeling

Archief eemland

Sector Stedelijke Ontwikkeling en Beheer

concernmiddelen

87

Gemeente amersfoort

Amersfoort in Cijfers 2012

BEVOLKING OP 31 DECEMBER 2012

149.661

Geslacht

Mannen Vrouwen

73.525 76.136

Leeftijd

Jeugd (0-14) Potentiële beroepsbevolking (15-64) Senioren (65 jaar en ouder)

30.741 99.653 19.267

Huishoudens

Totaal Alleenstaand (echt)paar zonder kind(eren) (echt)paar met kind(eren) Eenouder gezin

66.026 24.804 16.411 20.092 4.719

Etniciteit

Nederlands Overig westers Turks Marokkaans Overig niet-westers

Wonen

Aantal woningen Aantal koopwoningen

62.507 35.762

Werken en leren

Arbeidsplaatsen Bedrijven Werkzoekenden Aantal bijstandgerechtigden

71.665 12.460 4.227 2.881

Aandeel hoogopgeleiden (hbo/wo) Gemiddeld per huishouden

38% 36.293

Leefsituatie Opleidingsniveau Besteedbaar inkomen Financieel

88

Algemente uitkering gemeentefonds Specifieke uitkeringen Belastingopbrengst Leges en retributies

115.108 12.877 6.144 4.713 10.819

156.451 75.503 31.796 31.043

Jaarverslag 2012

Bedrijfsvoerings­ verklaring

Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie. Dat betreft alle bedrijfsprocessen die nodig zijn om de beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren, te sturen en te beheersen. In de bedrijfsvoeringsparagraaf legt het college van burgemeester en wethouders verantwoording af over de interne besturing van de gemeentelijke organisatie. Kortheidshalve wordt daar naar verwezen. Het college verantwoordt zich voor het gevoerde bestuur aan de raad via het verantwoordingsdebat.

Het college van burgemeester en wethouders van oordeel dat het systeem van interne besturing van de gemeentelijke organisatie met de interne risicobeheersingsen controlesystemen afdoende heeft gewerkt. De werkprocessen worden zo beheerst, dat kan worden gesteld dat de organisatie effectief en efficiënt heeft geopereerd. Naar ons oordeel is de jaarverantwoording juist en volledig, is de geldende wet- en regelgeving nageleefd en zijn de waarden voldoende beveiligd.

Amersfoort, april 2013

Het college van burgemeester en wethouders,

H.K.W. Bekkers,

L.M.M. Bolsius,

Gemeentesecretaris Burgemeester

89

Gemeente amersfoort

controleverklaring van de ­onafhankelijke accountant Het college van burgemeester en wethouders heeft op 16 april 2013 de jaarrekening over 2012 gepresenteerd, nog zonder de controleverklaring van de accountant. Dit heeft te maken met de lopende onderhandelingen over Vathorst. Voor de controleverklaring moet de accountant kunnen vaststellen of de boekwaarde van Vathorst realistisch is. De accountant van de gemeente Amersfoort baseert zich daarbij op de jaarcijfers van Ontwikkelingsbedrijf Vathorst (OBV). De accountant van OBV baseert zich op zijn beurt op de vastgestelde grondexploitatie. Omdat deze onderhandelingen nog niet zijn afgerond, is nog geen realistische grondexploitatie overeengekomen.

90

Voor de procedure om te komen tot een definitief oordeel heeft de accountant meer tijd nodig. Het college heeft de jaarrekening toch volgens planning op 16 april gepresenteerd, omdat het uitblijven van een oordeel van de accountant alleen te maken heeft met de onderhandelingen over Vathorst. De kwaliteit van de administratieve organisatie van de gemeente Amersfoort is niet in het geding. En de andere cijfers uit de jaarrekening zullen naar verwachting niet wijzigen op het moment dat de controleverklaring wordt bijgevoegd.

Jaarverslag 2012

91

Gemeente Amersfoort Concernmiddelen Afdeling Financiën en Bedrijfsvoering

Postadres Postbus 4000 3800 EA Amersfoort

Bezoekadres Stadhuisplein 1 3811 LM Amersfoort

t 14 033 f 033 469 54 54 e [email protected] i www.amersfoort.nl/jaarverslag