19-9-2011
Trends en ontwikkelingen in de bouw- en installatiesector ‘Duurzaamheid is hype voorbij’ ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
Inhoud
1
Economische situatie
2
Stand van zaken in de bouw- en installatiesector
3
Trends en ontwikkelingen. Focus: duurzaamheid en energiezuinigheid
4
Conclusie
2 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
1
19-9-2011
Economische situatie
• Schuldencrisis Europa en afwaardering VS Bezuinigingen in Europa en VS Dalende beurskoersen Onzekerheid bij producenten en consumenten
• Langzame economische groei westerse wereld • Dalende export Afnemende groei China Aardbeving en Tsunami Japan Bezuinigingen landen Europa Noodzaak bezuinigingen VS
• Geringe groei export Nederland 2,9% t.o.v. een jaar eerder
3 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
1
Economische situatie
2
Stand van zaken in de bouw- en installatiesector
3
Trends en ontwikkelingen. Focus: duurzaamheid en energiezuinigheid
4
Conclusie
4 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
2
19-9-2011
Stand van zaken bouw- en installatiesector
Bouwbarometer Veel arbeidsproductieve dagen Verlaging BTW
5 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
Stand van zaken bouw- en installatiesector
Omzet bouwnijverheid in % t.o.v. jaar eerder
Omzet in de bouwnijverheid is het tweede kwartaal uitgekomen op +3,1%, na een groei van 10% in het eerste kwartaal. Bron: CBS StatLine, juni 2011 6 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
3
19-9-2011
Stand van zaken bouw- en installatiesector
Aanbestedingsbarometer
7 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
1
Economische situatie
2
Stand van zaken in de bouw- en installatiesector
3
Trends en ontwikkelingen. Focus: duurzaamheid en energiezuinigheid
4
Conclusie
8 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
4
19-9-2011
Trends en ontwikkelingen: ‘snapshot’
Faalkosten reductie
Flexibel
Duurzaamheid Hoog
Revitaliseren
Snel
BIM
Concepten
Energie zuinigheid Social Media Levensloopbestendig Ketenintegratie
Leegstand kantorenmarkt
9 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
Duurzaamheid; voor iedereen hetzelfde?
Bron: Duurzaamheid & Energie Monitor, december 2010
10 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
5
19-9-2011
Duurzaamheid speelt (steeds) sterke(re) rol in projecten
11 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
Focus op duurzaamheid heeft effect op materiaalgebruik
Hout zonder keurmerk, moeilijk afbreekbare materialen, moeilijk recylebare materialen, kunststof en PVC, arbeidsintensieve producten, lood, zink en koper
12 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
6
19-9-2011
Wanneer wordt duurzaam bouwen structureel?
13 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
Installatietechnische oplossingen om EPC-norm te halen
14 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
7
19-9-2011
Duidelijke informatiebehoefte duurzaamheid bij klanten en doelgroepen ISSO E-installateurs
W-installateurs
Beïnvloeders
Duurzaamheid, duurzaam bouwen & energie Elektrotechniek Regelgeving Verwarming Energie en milieu Ventilatie Luchtbehandeling/koeling Integraal ontwerpen Elektrotechnische toepassingen Legionellabestrijding (binnen)milieu en gezonde gebouwen Brandveiligheid Sanitair Renovatie Domotica Certificering Meet- en regeltechniek EPA Power Quality Hydraulische schakelingen Koeling en koellastberekening Montagetechniek Inbraakbeveiliging Materiaaltechniek Recycling Anders Weet niet/geen mening
Bron: ISSO Klanten- en doelgroeponderzoek, USP juli 2011
• Meestgenoemde zaken waaraan men informatiebehoefte ogv duurzaamheid: Marktontwikkelingen Praktijkvoorbeelden 15 Klanten & doelgroep onderzoek t.b.v. ISSO - i11isskloz
ISSO (grotere) rol toegedicht op gebied van duurzaamheid
E-installateurs: •Bij het uitzetten van slimme meters •Onderhoud noodverlichting •Windenergie •Internationaal koppelen hs-netten •Praktijk gerichte cursussen •Richtlijnen opstellen voor aansprakelijkheid
W-installateurs: •Brandwerende voorzieningen •Concepten warmte-koude-opslag met warmtepompen •Duurzame projecten •Legionellabestrijding •Renovatie kantoren •Riool-installaties hoogbouw •Ventilatie •Centrale verwarming (vermogensbepaling) •Dx-koeling individuele woningbouw •Mechanische ventilatie
Beïnvloeders: •Certificering en regelgeving •Duurzaam beheer en onderhoud •Duurzaam bouwen •Legionellabestrijding •Renovatie •Ventilatie advies •Warmtepompen/zonnepanelen •Meet- en regeltechniek •Binnenmilieu woning •Energie efficiëntie •EPA •Innovatie
Bron: ISSO Klanten- en doelgroeponderzoek, USP juli 2011 16 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
8
19-9-2011
Inhoud
1
Economische situatie
2
Stand van zaken in de bouw- en installatiesector
3
Trends en ontwikkelingen. Focus: duurzaamheid en energiezuinigheid
4
Conclusie
17 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
Conclusie
• Economie stagneert, onzekerheden over toekomst
• Bouwproductie op neutraal niveau, herstel laat langer op zich wachten
• Economisch tij geeft push aan thema duurzaamheid: • Serieuze interesse: de hype voorbij? Ja! • Duidelijke informatiebehoefte: • Ontwikkelingen in de markt • Praktijkvoorbeelden • Duidelijke regelgeving
• ISSO: pak(t) de handschoen op!
18 Presentatie USP - ISSO Najaarsoverleg 15 september 2011
9