editie 20, december 2015
traumapost maPost: u a r T e z e d In port ond Waters
v • Thema-a andemie ning Griepp fe e al o le a n iteitshospit • Regio rs e iv n U e s ek Oden • Werkbezo
OTO
Agenda Werkgroep Triage en Herkenning CVA 1e lijn Datum: 7 januari 2016 Tijd: 18:00 - 19:30 uur Locatie: VUmc
Regionaal Overleg Acute Zorg (+ ROAZ VUmc) Datum: 19 februari 2016 Tijd: 11:00 - 13:00 uur Locatie: De Veranda, Amsterdam
Werkgroep Triage Acute Psychiatrie Datum: 14 januari 2016 Tijd: 15:00 - 18:00 uur Locatie: VUmc
MMA-overleg Datum: 15 maart 2016 Tijd: 12:30 - 14:00 uur Locatie: VUmc
Kennisplatform ROP-OTO Datum: 1 februari 2016 Tijd: 13:30 - 15:30 uur Locatie: H4-284, AMC
Regionaal Trauma Overleg Datum: 24 maart 2016 Tijd: 16:30 - 18:00 uur Locatie: H4-290, AMC
Kennisplatform CBRN Datum: 1 februari 2016 Tijd: 15:30 - 17:00 uur Locatie: H4-284, AMC
Thema-avond Traumachirurgie Datum 13 april 2016 Tijd: 17:00 - 20:30 uur Locatie: AMC
De medewerkers van Bureau TraumaNet AMC wensen u gezellige feestdagen en een gelukkig 2016! Frank de Groot, Carel Goslings, Mariska Klooster, Linda van Gelder, Jocelyn Berdowski, Marie-Fleur van der Steeg, Renate van der Meer, Corina de Groot, Mindy Stevenhaagen en Kaij Treskes
Regionale ketenoefening zorgcontinuïteit in de regio Amsterdam Op 17, 18 en 19 november heeft in de regio TraumaNet AMC een ketenbrede oefening zorgcontinuïteit plaatsgevonden. Samen met de ketenpartners is er op een zo realistisch mogelijke wijze geoefend met een scenario grieppandemie. Doel was het op strategisch niveau oefenen van organisaties in de zorgketen binnen de regio Amsterdam en de onderlinge samenwerking tussen de organisaties om de zorg zo goed mogelijk te blijven garanderen. Specifiek werd er geoefend op leiding en coördinatie, resource management en informatie management. In de week voorafgaand aan de oefening
besproken. Daarna werd nieuwe problematiek
waren er berichten verspreid via de mail en
afkomstig uit de oefening van het crisisteam
online nieuwsportaal waarbij de actuele
ingebracht en vervolgens werd gezocht
situatie steeds in ernst en omvang toenam.
naar gezamenlijke oplossingen. De tweede
In de eerste regionaal crisisteam zorg (RCZ)
oefenavond verliep de samenwerking tussen
bijeenkomst werden door de bestuurders
organisaties al duidelijk beter, crisisteams
afspraken gemaakt en actiepunten verdeelt.
zochten contact met elkaar om (operationele)
De avond daarna vond de oefening op crisis-
knelpunten tot een oplossing te brengen.
team niveau plaats gevolgd door een tweede bijeenkomst van het RCZ.
Terugkijkend kunnen we constateren dat er veel is geleerd. De volgende stap is dat de
Dat ketensamenwerking niet altijd zo een-
regio aan de hand van het evaluatieverslag
voudig is bleek tijdens de eerste oefenavond.
aan de slag gaat met de verbeterpunten.
Organisaties hadden ook verschillende verwachtingen van elkaar. Er werden tijdens de RCZ bijeenkomst eerder geïnventariseerde knelpunten ingebracht en mogelijke oplossingen aangedragen en onderling
ROAZ
Start focusgroep Opgeschaalde Zorg Zijn wij in onze regio met elkaar goed voorbereid op een ramp of crisis? Hoe verloopt de afstemming en samenwerking in de keten van hulpverleners tijdens en in voorbereiding op een incident? Dit zijn twee belangrijke vragen waar de focusgroep Opgeschaalde Zorg zich mee gaat bezig houden. Woensdag 28 oktober heeft de startbijeenkomst plaatsgevonden van deze nieuwe focusgroep in de ROAZ-regio van TraumaNet AMC en Netwerk Acute Zorg, VUmc.
de rol van de zorginstellingen, GHOR en Net-
de volgende focusgroep bijeenkomst gepre-
werken Acute Zorg in (de voorbereiding op)
senteerd. Aan de hand van deze uitkomst
een opgeschaalde situatie. In de praktijk blijkt
kan er ook een prioritering plaatsvinden van
er geen eenduidigheid over de verschillende
onderwerpen waar de focusgroep als eerste
rollen en taken van de ketenpartners te zijn,
mee aan de slag zal gaan.
waardoor verkeerde verwachtingen van elkaar knelpunten kunnen zijn in de samenwerking.
De deelnemers waren na afloop van de
Dit is één van de verbeterpunten waar de
bijeenkomst positief en vonden dat de eerste
focusgroep mee aan de slag zal gaan.
bijeenkomst een goede aftrap was geweest,
Hierna volgde een overzicht van belangrijke
waarin de deelnemers naar elkaar hebben
ontwikkelingen op het gebied van de opge-
uitgesproken dat er een duidelijke behoefte
schaalde zorg, waar de regio al mee bezig is.
ligt om met elkaar afspraken te gaan maken
Voorbeelden hiervan zijn het Kwaliteitskader
in de keten (regionaal en bovenregionaal).
Grootschalige incidenten houden zich niet
(René Stumpel, DPG Gooi en Vechtstreek;
Crisisbeheersing en OTO, Integraal Crisis-
De brede vertegenwoordiging vanuit alle
aan grenzen, waardoor samenwerking en
Danielle Bonink, directeur Netwerk Acute
plan, project RAV Voorbereid en het project
ketenpartners in de focusgroep maakt dat er
afstemming op tactisch/strategisch niveau
Zorg, VUmc). De opzet van de focusgroep
Informatie gestuurde besluitvorming in de
een goede start is gemaakt om gezamenlijk
noodzakelijk is. Het versterken van de
Opgeschaalde Zorg is conform de huidige
witte kolom (netcentrisch werken).
de opgeschaalde zorg in de regio naar een
bestuurlijke betrokkenheid bij de acute op-
focusgroepen die al onder het ROAZ functio-
Het laatste onderdeel van de bijeenkomst
hoger plan te tillen!
geschaalde zorg is daarnaast een belang-
neren. Iedere instelling is gevraagd om een
werd ingeleid met de vraag of de deelnemers
rijke aanleiding voor het oprichten van deze
deelnemer af te vaardigen aan de focusgroep
vinden dat de keten goed is voorbereid op een
In maart/april 2016 zal de volgende bijeen-
focusgroep. Voor de start van de focusgroep
op tactisch/strategisch niveau met kennis van
intern/extern incident. Hier werd ontkennend
komst van de focusgroep Opgeschaalde
was er gefragmenteerd aandacht voor dit
of affiniteit met (integrale) crisisbeheersing.
op geantwoord. Om knelpunten in de keten
Zorg plaatsvinden.
onderwerp in het ROAZ. Een doelstelling
Bijna alle instellingen hebben iemand afge-
te identificeren, werd er aan de deelnemers
van de focusgroep is dan ook om het ROAZ
vaardigd, waardoor de ziekenhuizen, GHOR,
gevraagd een score te geven aan thema’s
adequaat te informeren en te adviseren over
GGD, ambulancediensten en huisartsenpos-
waarbij samenwerking in de keten noodzakelijk
onderwerpen op het gebied van opgeschaalde
ten goed vertegenwoordigd zijn. Bij de eerste
is, zogenoemde ‘kerntaken’ van de keten.
zorg en hiermee als linking pin te fungeren
bijeenkomst waren ongeveer dertig personen
Te denken valt aan communicatie en infor-
tussen bestuurlijke verantwoordelijkheid en
aanwezig.
matievoorziening, capaciteit, zorgcontinuïteit, gewondenspreiding, ambulancebijstand,
operationele uitvoering. De bijeenkomst startte met een inleiding
slachtofferbeeld, slachtofferregistratie enz.
Het oprichten van de focusgroep is een
waarin de positie van de focusgroep binnen
De score op deze thema’s werd gegeven aan
initiatief van de GHOR, Netwerk Acute Zorg,
het ROAZ werd uitgelegd. Na de bekrachtiging
de hand van drie incidenttypen: flitsramp,
VUmc en TraumaNet AMC. De focusgroep
van de voorzitters en een korte presentatie
infectieziektecrisis en continuïteitsprobleem.
heeft twee voorzitters: een voorzitter vanuit
over de aanleiding, het doel en de opzet van
Een uitgebreide analyse van de scores volgt
de GHOR en vanuit een Netwerk Acute Zorg
de focusgroep werd er aandacht besteed aan
en de uitkomsten hiervan worden in
ROAZ
Verslag werkbezoek Odense Universiteitshospital (OUH) Op 18 en 19 november is er een delegatie van 10 personen met een verschillende achtergrond vanuit de ROAZ regio’s AMC en VUmc op bezoek geweest in Denemarken. Doel van het bezoek was om de organisatie van de acute zorg in Denemarken te bekijken en mogelijke leerpunten mee te nemen om onze spoedzorgketen nog verder te optimaliseren. Wij bezochten het Universiteitshospital in Odense waar wij vanuit verschillende invalshoeken; de prehospitale zorg, traumachirurgie, neurologie en cardiologie een beeld geschetst kregen hoe de acute zorg daar is ingericht. Tevens was er een uitgebreide rondleiding over de SEH. Denemarken is een land met 5,5 mln inwoners
Al met al een aantal opvallende zaken die dit
en is iets groter dan Nederland. In 2008 is
bezoek uitermate zinvol maakte. In het ROAZ
er besloten om de acute zorg anders in
zal er een nog een terugkoppeling plaats
te richten, waarbij de specialist zelf 24/7
vinden die mogelijk in de focusgroepen verder
de zorg verleent aan de poort. Om dit te
zouden kunnen worden uitgewerkt.
kunnen realiseren gaat men terug van bijna 54 ziekenhuizen in 2008 naar 21 in 2022. Al deze 21 ziekenhuizen worden nieuw gebouwd, waarbij er heel veel aandacht is voor inrichting (overal daglicht bijv.) en
De vernieuwde website van TraumaNet AMC is live! De afgelopen drie maanden is achter de schermen hard gewerkt aan het vernieuwen van onze website: www.TraumaNetAMC.nl. De grootste wijzigingen hebben betrekking op het Content Management Systeem waarmee wij onze website kunnen beheren, maar ook voor de eindgebruikers zijn er nieuwe functionaliteiten toegevoegd. Zo is de homepage naast de drie bekende
informatie-uitwisseling en kennisdeling.
blokken Trauma, ROAZ en OTO nu nog
Wij zijn ervan overtuigd dat dit doel uiteinde-
actueler door het toevoegen van een agenda,
lijk bijdraagt aan onze missie, namelijk ervoor
actueel-overzicht en een zogenaamde
zorgen dat de spoedzorgketen zo is ingericht
Twitter-feed waarmee berichten die gepost
dat de acute patiënt zo snel mogelijk de best
worden op ons Twitter-account (@TraumaNet)
beschikbare kwaliteit van zorg ontvangt op
(www.twitter.com/traumanet) ook direct
de juiste plaats in zowel de dagelijkse als de
automatisch getoond worden op de website.
opgeschaalde situatie. Neem dus snel een
Daarnaast is er een verbeterd document-sys-
kijkje op www.TraumaNetAMC.nl en laat
teem beschikbaar waarmee met verschillende
ons weten wat u ervan vindt.
filters eenvoudig gezocht kan worden in alle documenten die op de website staan. Tenslotte is de website responsive
logistiek (o.a. een flow manager die alle
gemaakt, wat betekent
processen op de SEH bewaakt). Digitale
dat deze ook op een
overdracht van informatie en twee richtingen
tablet en smartphone
communicatie tussen ziekenhuizen en
goed te gebruiken is.
ambulances is gerealiseerd, waardoor behandeling en medicatieverstrekking vaak al pre-hospitaal wordt ingezet. Directe toegang tot een SEH is niet mogelijk, maar gaat altijd via de huisarts of na contact via 112.
Het doel van onze website blijft hetzelfde als voorheen, namelijk:
Traumazorg
1e Internationale consult via ImageHub
door de ziekenhuizen uit de regio TraumaNet AMC. Binnen de traumazorg zijn korte lijnen en laagdrempelig overleg van groot belang met maar één doel: het leveren van de beste zorg voor de traumapatiënt. ImageHub kan zowel voor spoedconsulten als voor electieve consulten gebruikt worden. Een koppeling tussen ImageHub en het radiologie PACS is op aanvraag beschikbaar. Kijk voor meer informatie op www.TraumaNetAMC.nl/ImageHub.
Sinds eind 2013 is het mogelijk voor de ziekenhuizen binnen de regio TraumaNet AMC om via de ImageHub medische beelden met collega's in andere ziekenhuizen te delen. Dit gebeurt via een beveiligde web-based omgeving. Dat dit niet tot de regioen zelfs landsgrenzen beperkt hoeft te blijven, bewees een traumapatiënt uit China deze zomer. Op 31 juli 2015 raakt een 48-jarige Nederlander
AMC uiteindelijk eind oktober overgeplaatst
tijdens vakantie met zijn gezin in China
naar een revalidatiecentrum.
betrokken bij een ernstig auto-ongeluk met
Personele veranderingen
een vrachtwagen. Patiënt werd primair
Voorheen moest bij een dergelijk (spoed-)
opgenomen in het militaire ziekenhuis in
consult een cd-rom per post/koerier verstuurd
Guilin, alwaar een aantal levensreddende
worden, waarna deze via de interne post via
operaties plaatsvond. Daarna werd de
het secretariaat van de Trauma Unit AMC
Sinds augustus is dhr. I.G.J.M. (Ivar) de Bruin als traumachirurg werkzaam in de functie
patiënt overgeplaatst naar een ziekenhuis
uiteindelijk bij het betreffende staflid terecht
van fellow bij de Trauma Unit AMC. In het AMC wil Ivar zich graag verdiepen in de complexe
in Hongkong. Na overleg met traumachirurg
kwam. Of de cd-rom kwam mee met de patiënt
hand-pols pathologie. Eerder heeft hij 1,5 jaar als fellow in het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg
Carel Goslings, hoofd Trauma Unit AMC,
zelf. Door het gebruik van ImageHub zijn de
gewerkt. In het AMC volgt hij Annebeth de Vries op die na haar fellowship als chirurg bij de
is half september besloten de patiënt te
beelden direct beschikbaar voor de ontvang-
Noordwest Ziekenhuisgroep (voorheen Medisch Centrum Alkmaar en Gemini Ziekenhuis)
repatriëren naar Nederland.
ende partij waardoor direct een behandelplan
aan de slag is.
Nieuwe fellow Trauma Unit AMC
opgesteld kan worden en het team optimaal Via ImageHub had Goslings direct inzage in
voorbereid is op de komst van de patiënt.
de radiologiebeelden die in China gemaakt
TraumaNet AMC was het eerste traumazorg-
waren en konden hij en zijn team zich optimaal
netwerk in Nederland dat ImageHub in
voorbereiden op de komst van de patiënt.
gebruik nam.
Uiteindelijk bleek er bij deze patiënt sprake van meerdere, ernstige letsels (o.a. subarachnoï-
Dat ImageHub nu zelfs internationaal ingezet
dale bloeding, multiple aangezichtsfracturen,
wordt om beelden te delen is een goede ont-
longcontusie met ribfracturen en darmletsel).
wikkeling, maar onze aandacht gaat in eerste
Patiënt is na opname en behandeling in het
instantie naar het gebruik van ImageHub
Nieuwe medisch coördinator traumazorg Vanaf 1 januari is dhr. P.A. (Peter) Leenhouts (traumachirurg bij Trauma Unit AMC) aangesteld als medisch coördinator traumazorg bij TraumaNet AMC. Hij neemt hiermee een deel van de taken van Carel Goslings over. Peter is eerder medisch hoofd geweest van Traumacentrum Zuid-West Nederland en daarmee dus geen onbekende in deze wereld. In de volgende editie van de TraumaPost stelt hij zich uitgebreid voor.
Traumazorg
Tijdelijk beperkte capaciteit Traumakamers AMC In verband met de noodzakelijke vervanging van de trauma CT-scan is er in de periode van 23 november 2015 tot en met 11 maart 2016 beperkte CT opvang capaciteit op Spoedeisende Hulp (SEH) van het AMC. Victor Hakkenberg van Gaasbeek, manager SEH en gipskamer, geeft toe dat dit een grote impact heeft: “Wij beseffen heel goed dat dit niet wenselijk is en tot overlast zal leiden, zowel in eigen huis als in de rest van Amsterdam. Wij hebben hierover al overleg gehad met het VUmc. Waar mogelijk proberen wij uiteraard zoveel mogelijk opvang te bieden.”
Traumaregistratie: de stand van zaken Jaarrapport Regionale Traumaregistratie online! De afgelopen periode is het jaarrapport met daarin een terugkoppeling van de cijfers uit de regionale traumaregistratie geschreven en overhandigd aan de leden van het Regionaal Trauma Overleg van de ziekenhuizen uit de regio TraumaNet AMC. Het rapport bestaat uit zes onderdelen waarmee de gehele acute traumazorgketen wordt weergegeven. Hierbij wordt ingegaan op algemene patiënt-
Er zijn voor deze periode van beperkte capaciteit afspraken gemaakt met de verschillende ambulancediensten en meldkamers. Zo moeten in deze periode, voor optimale coördinatie, alle aanmeldingen van trauma- en CVA-patiënten van het AMC via de meldkamer Amsterdam verlopen. Daarbij is er altijd overleg met de dienstdoend coördinerend verpleegkundige van de SEH om te kijken wat wel en niet mogelijk is. “Als dit alles achter de rug is, hopen wij voldoende faciliteiten te hebben, om 24/7 de
‘Als dit alles achter de rug is, hopen wij voldoende faciliteiten te hebben, om 24/7 de zorg te leveren die iedereen van ons gewend is’
karakteristieken (geslacht / leeftijd), maar ook
moment op de juiste plaats?’. Er is veel aan-
op het prehospitale deel (verwijzer en ver-
dacht voor de beschikbaarheid en bereikbaar-
voerswijze) en het klinisch deel (verblijfsduur
heid van de acute (trauma)zorg in Nederland
SEH / ontslagbestemming). Ook de letsels die
en de totstandkoming van kwaliteitsindicatoren
een traumapatiënt ten gevolge van zijn ongeval
voor de acute (trauma)zorg. Het eerste deel
heeft opgelopen komen aan bod. Tenslotte is
van de middag stond met name in het teken
ook gekeken naar uitkomst van zorg.
van de bereikbaarheid van acute zorg.
Het complete rapport is terug te vinden op
Dit onderwerp is belicht vanuit het RIVM, Zorg-
onze website: www.TraumaNetAMC.nl/
instituut Nederland en de RAV. Vervolgens
traumaregistratie/jaarrapport.
gaf Loek Leenen (traumachirurg UMCU / voorzitter wetenschappelijke adviesraad LTR)
Symposium Landelijke Traumaregistratie: De patiënt op het juiste moment op de juiste plaats?
aan welke inzichten de LTR in dit kader kan
vragen zijn dan kan contact opgenomen
Op woensdag 2 december vond in het Munt-
de triage en uitkomsten van multitrauma-
worden met Victor Hakkenberg van Gaasbeek
gebouw in Utrecht het symposium van de
patiënten, gevolgen voor en volgens de patiënt
(
[email protected]).
Landelijke Traumaregistratie (LTR) plaats.
en risicofactoren bij valincidenten. Uiteraard
Het thema was dit jaar ‘De patiënt op het juiste
zijn tijdens dit symposium ook de landelijke
zorg te leveren die iedereen van ons gewend is. Wij danken iedereen alvast voor hun begrip”, aldus Hakkenberg van Gaasbeek. Mochten er naar aanleiding van dit bericht
bieden. Het tweede deel stond in het teken van wetenschappelijk onderzoek waarbij drie regio’s presentaties gaven. Hierbij ging het over
Traumazorg cijfers over de spreiding van de opvang van de
registraties kan inzicht worden verkregen in
klinische ongevalpatiënten gepresenteerd en is
deze spoedzorgketen. Eerder was het niet
gesproken over verdere doorontwikkeling van
mogelijk om de data uit de regionale trauma-
de LTR. Ter afsluiting is het landelijke jaar-
registraties van TraumaNet AMC en Netwerk
rapport overhandigd aan VWS. Dit rapport
acute zorg, regio VUmc uit te wisselen, waar-
verschijnt zo spoedig mogelijk als PDF-
door geen goed beeld geschetst kon worden
bestand op onze website.
van àlle traumapatiënten in Noord-Holland en Flevoland. Met de ondertekening van het
Ondertekening Convenant datauitwisseling traumaregistratie: Mijlpaal in transparantie!
‘Convenant data-uitwisseling Landelijke
Het ROAZ van TraumaNet AMC en Netwerk
transparantie van data!
Traumaregistratie’ op dinsdag 6 oktober is dat verleden tijd. Een mooie mijlpaal in
acute zorg, regio VUmc is verantwoordelijk voor het maken en monitoren van afspraken over de kwaliteit, beschikbaarheid, toegangkelijkheid en spreiding van de acute zorg in de gehele acute zorgketen in zowel de dagelijkse als de opgeschaalde situatie. Eén van de patiëntcategorieën die dit betreft zijn traumapatiënten. Via de regionale trauma-
Sinds 15 oktober zijn het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis verder gegaan onder één naam, OLVG. Met hoofdlocaties in Oost en West.
Jubileum: TraumaNet AMC 2 jaar actief op Twitter Sinds eind 2013 is TraumaNet AMC actief op Twitter. Via dit medium houden wij onze volgers op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van de acute zorg. Informatie is afkomstig vanuit de regio TraumaNet AMC, maar ook uit landelijke en internationale bronnen. Dat dit beantwoordt aan een behoefte blijkt wel uit de cijfers van onze activiteiten in de afgelopen twee jaar: 937 volgers, 1.936 geposte tweets (ca. 2 tweets per dag) en ruim 1.000.000 tweetweergaven (ca. 50.000 per maand). Hieronder een impressie van de tweets die wij de afgelopen periode hebben gepost. @TraumaNet
Traumazorg
Thema avond Watersport: Trauma op en onder water Tijdens de thema-avond van TraumaNet AMC op woensdag 14 oktober nemen sprekers en deelnemers een duik in de wereld van de watersport. Een bijzondere tak van sport, waar hulpverleners regelmatig mee te maken krijgen en een onderwerp met een grote aantrekkingskracht, bleek uit de grote opkomst. Meer dan 300 deelnemers, waaronder meldkamercentralisten, ambulance- en SEH-verpleegkundigen, artsen zaten in de zaal. Allen waterratten? Fervente duikers, surfers, zwemmers en zeilers in de zaal? Na een korte inventarisatie blijkt een grote groep privé niet veel met watersport te hebben, maar willen zij er als professional alles over weten. Sprekers benadrukken het belang van samenwerking bij de opvang van watersportslachtoffers en gaan de interactie met de zaal aan. Een uitdagende avond. SEH op water onderdeel opleiding RAV De eerste spreker, Kees Brinkman, hoofd communicatie van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM), laat de deelnemers vooral verbazen, merk je aan de reacties. Een organisatie die voornamelijk bestaat uit vrijwilligers, speciaal opgeleide mannen en vrouwen, die in stand wordt gehouden door donaties, schenkingen en na-
van de Noordzee, het IJsselmeer en de grote
latenschappen. De cijfers zijn indrukwekkend.
binnenwateren. In de zomermaanden worden
De KNRM redt jaarlijks zo’n 3500 mensen op
daarnaast reddingposten bemand op de
zee. Snel, professioneel en kosteloos.
Waddeneilanden. Ze zijn de redder, de dokter
Ze onderhouden daarvoor een netwerk van 45
en de ambulance op zee. Bij reddingsactie is
reddingsstations met 75 reddingboten en 1.300
samenwerking met medische professionals
geoefende bemanningsleden aan de kusten
aan wal belangrijk voor de KNRM. ‘Waterratten
en landrotten, zoals huisartsen, brandweer,
teiten zoals voet-/enkellaceraties en knie-
MMT en ambulancediensten, komen samen en
distorsies.’ Letsels zullen blijven voor-
moeten goed met elkaar oefenen en afspraken
komen en aandacht voor preventie, het dragen
maken.’, aldus Brinkman. Bij opschaling ligt
van bijvoorbeeld helmen en kniebraces, waar
de medische verantwoordelijkheid bij de am-
kitesurfers overigens niet dol op zijn, is een
bulancemedewerker, maar met elkaar ben je
aandachtspunt’, aldus Haverkamp.
verantwoordelijk voor de veiligheid op zee. Om de medische zorg op het water te verbeteren, pleit Brinkman voor een structurele samenwerking met de ambulancediensten. Spoedeisende hulp op het water als onderdeel van de opleiding en oefening van de RAV staat dan ook hoog op het wensenlijstje van de KNRM.’
‘Letsel meestal niet al te spannend’ sporten beoefend. Komen er bij de ene sport
Behandeling met CPB laat goede resultaten zien
meer letsels voor dan bij de andere? Daniel
Vincent de Jong, traumachirurg bij de Trauma
Haverkamp, orthopedisch chirurg van het MC
Unit van het AMC en tevens voorzitter
Slotervaart, neemt de ogenschijnlijk gevaarlijke
van deze avond, begint zijn betoog over
sport kitesurfen onder de loep. Haverkamp
ernstige accidentele hypothermie met een
toont een aantal YouTube filmpjes, waarbij
casus. Steekwoorden zijn: 21-jarige vrouw,
waaghalzen spectaculaire, risicovolle manoeu-
zeilongeluk, watertemperatuur 10⁰C en een
vres laten zien, die niet altijd goed aflopen.
lichaamstemperatuur van 24⁰C. Kortom,
Maar schijn bedriegt. De KITE-studie (Kitesurf
een ernstige onderkoeling. Wat doe je als je
Internet Trauma Evaluation Studie) opgezet
aankomt? Medicatie geven is bij een tempera-
door Haverkamp en collega’s, laat zien dat met
tuur onder de 30⁰C niet zinvol, omdat dat geen
een injury-rate van ‘slechts’ 10,48 letsels per
effect meer heeft. Maar wat dan wel? In de
1.000 uur sport, kitesurfen in vergelijking met
loop van de behandeling van de casus wordt
andere sporten een relatief veilige sport is.
duidelijk dat er zelfs bij een zeer ernstig geval
Haverkamp: ‘Met voetbal en handbal loop je
van onderkoeling (met cardiac arrest) nog te
een groter risico. Bovendien is het type letsel
behandelen is, ook al lijkt het een hopeloze
meestal niet al te spannend; veel blaren,
zaak met een verwachte slechte outcome.
kneuzingen en letsel aan de onderste extremi-
Het verwarmen, zowel in- als uitwendig,
Op het water worden vele verschillende
Traumazorg van de patiënt is van levensbelang. Vervolgens
door middel van casuïstiek de prehospitale
kunnen doen die om een andere behandeling
de patiënt zo snel mogelijk naar een ziekenhuis
behandeling, de behandeling op de SEH en
vragen. Tot slot: de praktijk wijst uit dat het
vervoeren waar hij kan worden aangesloten
indien nodig de behandeling in de hyperbare
voorkomt dat achter een duikongeval een car-
op een hart-longmachine (Cardio-Pulmonale
kamer. Longoverdrukletsels en decom-
diaal probleem ten grondslag ligt. Daar moeten
Bypassmachine (CPB)) waardoor de circula-
pressieziekten zijn de gevaarlijkste en meest
wij als hulpverleners op bedacht zijn.’
tie wordt overgenomen, de beste reanimatie
levensbedreigende aandoeningen welke een
die je kunt hebben, en vervolgens geleidelijk
duiker kan krijgen. Longoverdruk ontstaat
Kijkje in de Hyperbare Tank
verder opwarmen. Geleidelijk, want bij een
doordat de duiker te snel stijgt en daarbij
Vanuit de afdeling Hyperbare Geneeskunde
onvoldoende uitademt. Het luchtvolume in de
werden tijdens de thema-avond drie rondlei-
longen neemt zo snel toe dat deze beschadigd
dingen verzorgd naar de hyperbare tank van
raken. Wat men vaak niet weet, is dat het risico
het AMC. Zo’n 45 - 50 deelnemers konden
op longoverdruk het grootst is vlak bij de
deelnemen aan deze rondleiding waarbij twee
oppervlakte. Het drukverschil is namelijk
verpleegkundigen enthousiast uitleg gaven.
te snelle opwarming bestaat de kans op een hersenoedeem. Onderzoek in Finland (sneeuw vergelijkbaar met koud water) heeft uitgewezen dat overlevende na een diepe hypothermie en cardiac arrest, behandeld met CPB een goede kwaliteit van leven hebben, zelfs tot compleet herstel en terug naar de oude leefstijl. ‘Een patiënt met klasse 4 hypothermie heeft een overlevingskans van 20-70%. Doorgaan met behandelen, totdat je een goede reden hebt om niet door te gaan’, besluit De Jong zijn betoog.
Iedere drenkeling 4 uur opnemen Verdrinking, wat verstaan we eronder en wat gebeurt er met de patiënt? Maybritt Kuypers, SEH-arts Tergooi Ziekenhuis en voorzitter Stichting Outdoor Medicine, houdt een helder betoog en test daarbij de zaal op aanwezige kennis. Wereldwijd blijkt verdrinking als gevolg van ongevallen de derde doodsoorzaak te zijn. ‘Waarschijnlijk zijn de aantallen nog schrikbarend hoger, omdat veel verdrinkingen voorkomen in derdewereldlanden waar geen registratie plaatsvindt. In deze tijd moeten we helaas ook denken aan de vele bootvluchtelingen in het middellandse zee gebied die
het vaste land niet bereiken. De grootste risicogroep zijn kinderen van 0 tot 4 jaar en misschien niet geheel onverwacht, maar de meeste verdrinkingen komen voor bij het water in en om het huis.’ Aan de hand van een casus behandelt Kuypers zowel de pre- als de inhospitale behandeling van een verdrinkingslachtoffer. Kuypers benadrukt dat een slachtoffer van een bijna-verdrinkingsongeval, ongeacht zijn toestand, na de redding uit het water, altijd voor onderzoek naar een ziekenhuis moet. ‘Iedere drenkeling, die onder water, bewusteloos of gereanimeerd is geweest heeft kans op aspiratie en moet voor nader onderzoek en controle van de vitale parameters gedurende 4 uur worden opgenomen.’
Longoverdrukletsel en decrompessieziekte Naast beroepsduikers, bij defensie, de brandweer en offshore/inshore, zijn er 100.000 - 120.000 sportduikers die een verslavende fascinatie hebben voor de wereld onder water. Maar wat als het misgaat? Rob van Hulst, Hoogleraar Hyperbare en Duikgeneeskunde AMC, gaat in op de meest voorkomende letsels die voorkomen bij duikongevallen en behandelt
groter bij de oppervlakte dan in de diepte. Bij decompressieziekte (DCZ) vormen zich stikstofbellen in het lichaam. Dit kan onder meer het gevolg zijn van een te snelle stijging. De gevolgen variëren van jeuk, uitslag of gewrichtspijn tot neurologische symptomen of zelfs een fatale afloop. Barotrauma beginnen
Afsluitende paneldiscussie
tijdens de duik of binnen 10 minuten na het
De avond wordt afgesloten met een panel-
beëindigen van de duik en patiënten moeten
discussie waarbij de zaal antwoord geeft op
snel behandeld worden in een hyperbare
stellingen en een levendige discussie ontstaat.
kamer. DCZ ontstaat in 70% van de gevallen
SEH op water als onderdeel van het oplei-
binnen het uur na de duik en 90% binnen de
dingsprogramma van de RAV? 83% van de
6 uur. Van Hulst: ‘Deze casus laat zien dat in
zaal is het daarmee eens. Is er ook iemand
eerste instantie de patiënt met astma cardiale
die de opleiding voor RAV’s coördineert en
niet in de hyperbare tank hoeft, maar dat na
dit op kan pakken? Kitesurfers moeten eerst
een uur het neurologisch beeld zo verslechterde
een basistraining volgen? Nee, dan gaan we
waarna DCZ werd vastgesteld en het slachtoffer
‘overregelen’. Bij een duikongeval, geen DCZ,
toch in de tank behandeld moest worden.
direct naar de hyperbare tank? Nee, eerst naar
Dus ook voor duikslachtoffers geldt dat ze
het ziekenhuis. En in geval van een luchtem-
de eerste uren goed in de gaten gehouden
bolie? ‘Ik denk dat de meeste de tank dan niet
moeten worden, omdat hun lichamelijke
zullen halen’. Ongevallen bij watersport, een
situatie kan wijzigen en zich symptomen voor
onderwerp waar de hulpverleners niet dagelijks
Traumazorg
ROAZ een schoolkind in Afrika. Wat een toepasselijk geschenk voor een avond met het thema Watersport. Leuk bedacht.’
Update focusgroep heupfracturen
Alvast voor in de agenda: vindt plaats op woensdag 13 april 2016 van
Inventarisatie organisatie ketenzorg
de tweede bijeenkomst van de focusgroep
mee te maken zullen hebben, maar die wel voorkomen. Of zoals een deelnemer zei:
17.00 - 20.30 uur in het AMC. Het thema dat
In de eerste bijeenkomst van de focusgroep
op onze website: www.TraumaNetAMC.nl/
‘Het gaat niet om protocollen die je dagelijks
dan centraal staat is uitgaan. Houdt voor meer
heupfracturen begin dit jaar is de opdracht
heupfracturen.
toepast, maar ze zitten wel ergens in mijn
informatie onze website (www.TraumaNetAMC)
geformuleerd om op het gebied van
hoofd. Voor mij was vanavond een opfris-
en Twitter (@TraumaNet) in de gaten! Of meldt
‘multidisciplinaire samenwerking’ en
cursus. We kregen bovendien een BOGO-
u aan voor de mailinglist door een mail te sturen
‘uitstroom’ te inventariseren hoe de zorg
Op naar regionale blauwdruk voor zorgpad
Bottle (Buy One Give One) van Join the Pipe.
naar:
[email protected].
rondom patiënten met een heupfractuur
Tijdens de tweede bijeenkomst van de
op dit moment georganiseerd is in de
focusgroep heupfracturen is er nog een
verschillende ziekenhuizen. Vanuit de
nieuwe werkgroep geformeerd. Deze gaat
focusgroep zijn vervolgens twee werkgroepen
zich de komende periode bezig houden met
ingesteld die een feitelijke vragenlijst hebben
het opstellen van een regionale blauwdruk
samengesteld om antwoord te kunnen
voor een ketenbreed/transmuraal zorgpad
geven op bovengenoemde vraagstelling.
voor patiënten met een heupfractuur. Hierin
Deze vragenlijst is deze zomer rondgestuurd
worden de resultaten en aanbevelingen uit
aan alle ziekenhuizen en de respons
de eerdere inventarisatie meegenomen.
hierop was 100%. Daarnaast is er een
Daarnaast zal het zorgpad moeten aansluiten
literatuurstudie uitgevoerd om de evidence
op de landelijke richtlijnen en Dutch Hip
voor betrokkenheid van en samenwerking
Fracture Audit die volgend jaar geëffectueerd
met de geriatrie te inventariseren. Ook is
zullen gaan worden.
De volgende thema-avond Traumachirurgie
Voor elke verkochte fles, gaat er ook een naar
Traumavisitatie Op donderdag 29 oktober is er door de visitatiecommissie van TraumaNet AMC een traumavisitatie uitgevoerd in het OLVG, locatie West. Het OLVG, locatie West is sinds de formele
dat zij willen handhaven. De visitatiecommissie heeft een goede indruk van het OLVG, locatie West gekregen en onderschrijft het level 2 niveau traumazorg.Volgens planning is het volgende ziekenhuis dat wordt gevisiteerd het Flevoziekenhuis. Deze visitatie zal in het tweede kwartaal van 2016 plaats vinden.
op 28 oktober jl.. Dit rapport is terug te vinden
er een survey monkey uitgestuurd naar de betrokken disciplines uit zowel het ziekenhuis
De volgende bijeenkomst van de focusgroep
Nederlandse Vereniging van Traumachirurgie
als het verpleeghuis om een waardeoordeel
heupfracturen staat gepland op woensdag
een ziekenhuis met level 2 traumazorg.
te geven over de zorg en voorbeelden van
25 mei 2016.
Zij hebben sinds 2014 de NIAZ-accreditatie.
knelpunten en best practices te geven. Alle
Dit heeft op de SEH geleid tot aanscherping op
verkregen informatie is door de werkgroepen
het gebied van de patiëntveiligheid. Volgens
gebundeld in het rapport ‘Inventarisatie
zowel de Raad van Bestuur als de leiding van
organisatie ketenzorg rondom patiënten met
de SEH is level 2 traumazorg het ambitieniveau
een heupfractuur’ en gepresenteerd tijdens
traumalevel indeling volgens de criteria van de
Regionale Ambulancevoorziening Gooi en Vechtstreek
Ambulance Amsterdam zorg met hoofd en hart
En andere ketenpartners als GGZ, GGD, huisartsenposten en verloskundigen. Colofon: TraumaNet AMC is een regionaal samenwerkingsverband van betrokkenen bij de acute zorg. Het AMC is, als Level 1 traumacentrum, de coördinator van dit netwerk. Zie ook: www.TraumaNetAMC.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van TraumaNet AMC.
