TOGAF en GE A: een gouden koppel?

TOGAF en GEA: een gouden koppel?

2

|

TIEM 2.0 – 44

9208_magazine_tiem_44_16.indd 2

TOGAF en GE A: een gouden koppel?

13-04-12 11:24

In de praktijk komen wij meerdere enterprise architectuurmethoden tegen. Ook zien wij dat er op de geclaimde successen van toepassing vaak het nodige af te dingen valt. Vrijwel allemaal hebben deze methoden, en zo ook TOGAF (The Open Group Architecture Framework), hun wortels in het ict-domein. Dit geldt niet voor de methode GEA (General Enterprise Architecting). GEA is vanuit een bedrijfskundige invalshoek ontwikkeld. Dit verschil inspireerde de auteurs om te onderzoeken hoe TOGAF en GEA zich tot elkaar verhouden en op zoek te gaan naar de meerwaarde van een gecombineerde toepassing. Voor dit onderzoek maken we gebruik van TOGAF versie 9 4. TOGAF en GEA zijn vergeleken om te onderzoeken in hoeverre deze raamwerken elkaar overlappen, elkaar tegenspreken of elkaar aanvullen. In dit artikel beschrijven we eerst in het kort TOGAF en GEA. Daarna gaan we in op de overeenkomsten en verschillen tussen beide. Achtereenvolgens komen de achtergronden van de methoden aan de orde, de positionering, doelstellingen en scope van beide en tot slot een aantal inrichtingsaspecten. De bevindingen werken we uit in een aantal handvatten waarmee we de sterke punten van beide architectuurraamwerken kunnen combineren tot een krachtig raamwerk voor enterprise architectuur. door: Roel Wagter, Mieke Mahakena, Rob Stovers, Willem Krijgsman & Dirk Witte

TOGAF is een uit de praktijk ontstaan framework voor het opstellen en realiseren van enterprise architecturen (zie figuur 1). TOGAF geeft allerlei handvatten voor het proces, de producten, de mensen en de middelen voor enterprise architectuur. TOGAF is ontwikkeld door The Open Group, een organisatie die werkt aan open standaarden, samen met een groot aantal bedrijven die lid zijn van The Open Group 7. TOGAF is één van de middelen voor het realiseren van de missie van The Open Group: Boundaryless Information Flow™ achieved through global interoperability in a secure, reliable and timely manner. TOGAF is ontstaan uit de samenwerking van een groot aantal organisaties die bereid waren hun best practices voor enterprise architectuur beschikbaar te stellen. TOGAF is een behoorlijk compleet architectuurraamwerk en heeft als doel bedrijven te ondersteunen in de ontwikkeling van een consistente enterprise architectuur die een afspiegeling is van de behoeften van stakeholders en die is gericht op het realiseren van toegevoegde waarde voor het bedrijf (business value). De componenten van TOGAF zijn: 1. ADM (Architecture Development Method). Dit is het ‘hart’ van TOGAF en beschrijft het architectuurproces met fasen, en per fase de input, stappen en output (zie figuur 2);



2. ADM Guidelines and Techniques: een verzameling technieken en best practices die toegepast kunnen worden bij het doorlopen van de ADM; 3. Het Architecture Content Framework waarin is beschreven welke bouwstenen relevant zijn en hoe die samenhangen en welke deliverables (projectgerelateerde output) van belang zijn. Verder geeft het een groot aantal voorbeelden van relevante views (artifacts in TOGAFtermen). Een essentieel onderdeel van het content framework is het content metamodel, een gedetailleerd model waarin de architectuurbouwstenen en hun onderlinge relaties zijn beschreven. Voorbeelden van architectuurbouwstenen zijn: business services, data entities, application components, business actor en business processes; 4. Enterprise Continuum and Tools. Dit onderdeel beschrijft de Architecture Repository, waarin beschreven is hoe architectuur output kan

TOGAF is een behoorlijk compleet architectuur raamwerk

TIEM 2.0 – 44

|

3

13-04-12 11:24

Figuur 1: Structuur TOGAF

worden opgeslagen en beheerd. Het enterprise continuum is een view op de repository waarin onderscheid wordt gemaakt in meer generieke en meer specifieke architectuurelementen, waardoor keuzes in bijvoorbeeld hergebruik of ‘make or buy’ worden ondersteund. Daarnaast worden overwegingen voor toolkeuze benoemd. The Open Group heeft ook een tool certificering voor TOGAF beschikbaar gesteld; 5. Architecture Reference Models beschrijft niet alleen wat referentiemodellen zijn en hoe je die kunt toepassen, maar biedt ook twee referentiemodellen, één voor de Technology Architecture en één voor het ondersteunen van interoperabiliteit;

4

|

TIEM 2.0 – 44


6. Het Architecture Capability Framework geeft handvatten voor het inrichten van de architectuurfunctie en voor de governance op architectuur. Voorbeelden zijn: een toelichting op de Architecture Board, handvatten voor Implementation Governance (architectuur control) en een skills framework. Wat is GEA? De enterprise architectuurmethodologie GEA 1 is ontwikkeld door het Groeiplatform GEA 2. Aan dit platform nemen vele partijen deel uit de overheid, bedrijfsleven en wetenschap. Momenteel wordt hard gewerkt aan de wetenschappelijke onderbouwing van GEA conform Yin 3. De kernboodschap van


13-04-12 11:24

strategie. Op het niveau van vormgeving zijn de elementen van samenhang: perspectieven, kernbegrippen, richtinggevende uitspraken, kernmodellen en relevante relaties (zie figuur 3).

Figuur 2: TOGAF Architecture Development Method

GEA luidt: ‘een betere samenhang leidt tot betere prestaties’. Dit inzicht heeft ertoe geleid om voor GEA de subtitel ‘sturen op samenhang’ te introduceren. Dit vanuit de hypothese dat er een positieve correlatie bestaat tussen het niveau van samenhang in een organisatie en het niveau van performance. Met behulp van GEA is een organisatie in staat de samenhang van de organisatie expliciet en daarmee bestuurbaar te maken. Het expliciet maken van de samenhang gebeurt door middel van het in kaart brengen van de elementen van samenhang. Het ‘sturen op samenhang’ gebeurt door, met behulp van de geëxpliciteerde samenhang, integrale oplossingsrichtingen en aanpakkeuzen voor belangrijke bedrijfsvraagstukken te ontwikkelen. GEA onderkent twee niveaus van samenhang: het niveau van zingeving en het niveau van vormgeving. Op het niveau van zingeving zijn de elementen van samenhang: missie, visie, kernwaarden, doelen en



Aanpak samenhang Nadat aan de elementen op het niveau van zingeving inhoud is gegeven, worden uit het niveau van de zingeving de inhoud van de elementen op het niveau van vormgeving afgeleid, zoals richtinggevende uitspraken. Vervolgens worden deze aangevuld met richtinggevende kaders die alleen op het niveau van vormgeving spelen. Praktijkervaringen hebben ons geleerd dat bij de grotere organisaties (> 1.000 medewerkers) het aantal richtinggevende uitspraken ligt tussen de 150 en 250. Deze set van uitspraken wordt in nauwe samenwerking met belangrijke representanten van de organisatie onderverdeeld naar beleidsuitspraken, principes en doelstellingen. De richtinggevende uitspraken worden vervolgens gekoppeld aan de perspectieven waarop ze in eerste instantie van toepassing zijn (zie figuur 3). Voor een toelichting op de overige elementen van samenhang verwijzen wij naar het boek ‘Sturen op samenhang op basis van GEA’ 1. Sturen op samenhang Nadat alle elementen van samenhang zijn bepaald, wordt dit samenhangende stelsel gebruikt om integrale oplossingsrichtingen en aanpakkeuzen voor belangrijke bedrijfsvraagstukken te ontwikkelen. Hiertoe wordt een bedrijfsvraagstuk als het ware midden in de ‘GEA-vijver’ geplonsd en worden twee analyses uitgevoerd. Wat is de impact van het vraagstuk op de perspectieven? En wat zijn de mogelijk- en onmogelijkheden beredeneerd vanuit de perspectieven naar het vraagstuk toe, de oplossingsruimte? De synthese van de uitkomsten van deze analyses levert de integrale oplossingsrichting en aanpakkeuze van het vraagstuk op. De impact vertaalt zich in aanpassingen op de richtinggevende kaders die op hun beurt weer tot wijzigingen in bedrijfsregels kunnen leiden, en de oplossingsruimte bestaat uit een verzameling veranderinitiatieven die nodig zijn om het vraagstuk integraal op te lossen 5. Door het GEA-stelsel continu actueel te houden en te gebruiken om inte-

TIEM 2.0 – 44

|

5

13-04-12 11:24

Figuur 3. De ‘GEA-vijver’: elementen van samenhang

grale oplossingsrichtingen en aanpakkeuzen voor vraagstukken te ontwikkelen, wordt een permanente vorm van sturen op samenhang verkregen. De verkregen oplossingen zullen vanwege de gehanteerde integrale benadering namelijk een betere inpassing hebben in het grotere geheel. Het gehele GEA-concept is uitgewerkt naar de volgende componenten: EA-visie, EA-processen, EA-producten, EA-mensen, EA-middelen, EA-besturing en EA-methodologie. Overeenkomsten en verschillen Achtergronden van de methodes. TOGAF is ontstaan vanuit de ervaring dat architectuur vaak niet bijdraagt aan het ontwikkelen van de benodigde organisatievermogens/capaciteiten. In TOGAF-termen: het vergroten van de ‘business value’. Gegroeid vanuit een technische insteek (met als basis het Technical Architecture Framework for Information Management (TAFIM) van het Amerikaanse ministerie van Defensie) is in een jarenlange ontwikkeling een verzameling best practices vertaald in een uitgebreid framework voor enterprise architectuur dat aanhaakt op de bedrijfs-

6

|

TIEM 2.0 – 44


behoeften. Bewust is een open strategie gevolgd, zodat de methodiek vanuit praktijkervaring sterker en sterker wordt. Meer dan 300 leden van het TOGAF-architectuurforum hebben hun best practices ingebracht. GEA is in 2006 ontstaan vanuit een innovatietraject van Ordina in samenwerking met twintig grote marktpartijen en de Radboud Universiteit Nijmegen. Belangrijke aanleidingen voor de ontwikkeling van GEA waren de constatering dat vele organisatietransformaties mislukken, er sprake is van een gebrek aan een holistische benadering bij het oplossen van belangrijk bedrijfsvraagstukken en dat bestaande enterprise architectuurmethoden niet de beloofde resultaten waarmaken. Dit omdat ze vanuit een ict-perspectief zijn ontwikkeld, niet of nauwelijks het strategische niveau van een organisatie adresseren, andere belangrijke bedrijfsaspecten negeren en onderliggende ict-architecturen die op concernniveau zijn toegepast, enterprise architectuur noemen. In het innovatietraject is een fundamentele visie ontwikkeld op Enterprise Architecting. Deze visie is mede gefundeerd op


13-04-12 11:24

theorieën uit de systeemleer, verandermanagement en managementcontrol. Ze is vervolgens doorontwikkeld tot een stuurinstrument met beschreven processen, producten, mensen, middelen en methodologie, zodat de visie ook concreet in de praktijk kan worden gebracht. Momenteel wordt de wetenschappelijke onderbouwing afgerond. Beide methoden zijn ‘open’ in de zin dat het gedachtegoed openbaar beschikbaar is, meerdere organisaties betrokken zijn bij de ontwikkeling en doorontwikkeling (TOGAF-forum, GEA Groeiplatform) en open staan voor het inpassen van andere raamwerken en theorieën. Positionering en doelstelling van de methoden. TOGAF richt zich vooral op het realiseren van (open) ict-voorzieningen die toegevoegde waarde leveren voor de organisatie (‘business value’). Er wordt met nadruk architectuurwerk verricht om concrete vraagstukken aan te pakken als hiervoor sponsors zijn. Er wordt daadwerkelijk gedurende de architectuurcyclus gemeten aan en gestuurd op de gerealiseerde ‘business value’. De nadruk bij het realiseren van ict-voorzieningen ligt op het ondersteunen van de bedrijfsprocessen met de relevante bedrijfsinformatie en de daarvoor benodigde technische infrastructuur. Een essentieel onderdeel van de achterliggende visie is het realiseren van een ‘boundaryless information flow’ op een verantwoord veilige, betrouwbare en tijdige manier door interoperabiliteit op alle niveaus te realiseren in de ict-oplossingen. TOGAF streeft naar inhoudelijke ontwikkeling van het vakgebied door middel van standaarden, richtlijnen, inzicht geven in de bewezen praktijk van wat werkt, ondersteund met onder andere een bibliotheek van methoden, technieken en templates voor producten. De verzameling best practices van TOGAF gaan over zowel het proces van het tot stand komen van de architectuur als het inzetten van de architectuur om te sturen op de realisatie van de informatievoorziening. Daarnaast gaat TOGAF inhoudelijk in op producten, methoden, technieken en hulpmiddelen. De kern van GEA bestaat uit ‘sturen op samenhang’. Onderzoek heeft aangetoond dat in meer dan 80 procent van de onderzochte organisaties



het schort aan het sturen op samenhang 6. Een belangrijk vertrekpunt in GEA is de hypothese dat er een positieve correlatie bestaat tussen het niveau van samenhang in een organisatie en het niveau van performance. Gebrek aan samenhang leidt tot inferieure prestaties. Om de prestaties te verbeteren dient de samenhang te worden verbeterd. Daarvoor is het zaak dat de samenhang expliciet en stuurbaar wordt gemaakt en als hulpmiddel dienst doet in de besluitvormingsprocessen die antwoorden formuleren op belangrijke bedrijfsvraagstukken. Met deze insteek brengt GEA architectuur binnen het bereik van het management en sluit aan bij het karakter en dynamiek van besluitvormingsprocessen. Daarbij slaat GEA een brug tussen het gebruik van logische architectuurmodellen als verdieping van de causale samenhang die wordt toegepast tijdens de fasen van beeld- en oordeelsvorming in het besluitvormingsproces. Hier ligt ook direct een win/win voor de GEA/TOGAF combinatie. Waar TOGAF zich richt op het realiseren van (open) ict-voorzieningen die toegevoegde waarde leveren voor de organisatie (‘business value’) richt GEA zich op de samenhang van de totale organisatie en met behulp daarvan op het realiseren van bedrijfsbrede oplossingen (inclusief ict), met als doel een permanente verbetering van de samenhang en in het verlengde daarvan een permanente verbetering van de organisatie performance. Samengevat komt het erop neer dat GEA breder kijkt en die diepgang opzoekt die nodig is ter verkrijging van de oplossingscontouren van een bedrijfsvraagstuk, terwijl TOGAF smaller kijkt met een hogere mate van diepgang. Dit is gerepresenteerd in figuur 4.

Gebrek aan samenhang leidt tot inferieure prestaties. Daarom bestaat de kern van GEA uit ‘sturen op samenhang’.

TIEM 2.0 – 44

|

7

13-04-12 11:24

Scope van architectuur TOGAF past partitionering als ordeningsstructuur toe omdat het niet mogelijk is om één architectuur te maken voor de behoeften van alle stakeholders. Er worden dus meerdere architecturen naast elkaar ontwikkeld en dat kan vanuit verschillende karakteristieken, waarvan mate van detail er één is. Er zijn drie detailniveaus: strategic, segment en capability. De architecturen van de verschillende detailniveaus kunnen worden ontwikkeld binnen één ADM-cyclus, of elk in een eigen ADM-cyclus. De recursieve ordeningsstructuur in GEA maakt het bij uitstek geschikt om ook op samenhang te sturen op lager detailniveau. Zo kan GEA in de diepte gaan door het principe van causaal samenhangende kaders vanaf het enterpriseniveau recursief toe te passen op bijvoorbeeld het niveau van de informatievoorziening en daarbinnen op het niveau van de technische infrastructuur. Tevens worden op deze wijze alle verbanden tussen deze niveaus inzichtelijk en bestuurbaar gemaakt. Verbanden tussen bijvoorbeeld concern en divisies worden inzichtelijk door de elementen van samenhang op concernniveau te projecteren op de divisies.

TOGAF kent dus wel een hiërarchie van architecturen, geeft ook richtlijnen voor de afbakening ervan, maar besteedt weinig aandacht aan het definiëren en bewaken van de inhoudelijke samenhang tussen de diverse niveaus. Hier biedt GEA toegevoegde waarde. Inrichtingsaspecten In deze paragraaf gaan we dieper in op belangrijke overeenkomsten en verschillen tussen een aantal inrichtingsaspecten van TOGAF en GEA via de onderwerpen principes, organisatie van het architectuurproces & architectuurteamvorming en architectuurtools. Een belangrijke overeenkomst tussen TOGAF en GEA is dat principes een belangrijke plaats innemen. TOGAF en GEA hanteren dezelfde definitie van een principe: ‘Principles are general rules and guidelines, intended to be enduring and seldom amended, that inform and support the way in which an organization sets about fulfilling its mission. In their turn, principles may be just one element in a structured set of ideas that collectively define and guide the organization, from values through to actions and results’ 4.

Figuur 4. T-model: de breedte en diepte van GEA en TOGAF

8

|

TIEM 2.0 – 44



13-04-12 11:24

Er zijn belangrijke verschillen in de manier waarop in de methode wordt omgegaan met principes. • In GEA zijn principes cruciale elementen om de causale samenhang te representeren en binnen de kaders van die samenhang oplossingen te ontwikkelen voor bedrijfsvraagstukken. In TOGAF worden principes onder meer gebruikt voor het ontwerpen van ict-oplossingen en het evalueren van gekozen ict-oplossingen. • Voor het onderkennen en in samenhang brengen van principes is GEA uitgebreider dan TOGAF. TOGAF stelt weliswaar dat principes aan elkaar zijn gerelateerd en dat ze als een set moeten worden beschouwd en toegepast, maar geeft weinig handvatten voor het proces om tot een dergelijke set te komen. GEA kent het proces ‘Opstellen GEA-gebouw’ 1 waarin: -- Vanuit diverse bronnen (strategienota’s, jaarverslagen, beleidsnotities, etc.) richtinggevende uitspraken worden gedestilleerd, waarvan een gedeelte op basis van principe theorie wordt geclassificeerd en gedocumenteerd als principes; -- Principes worden gerelateerd aan perspectieven, de invalshoeken van waaruit men een organisatie wil beschouwen en waarop men wenst te sturen; -- De samenhang tussen principes expliciet wordt gemaakt door het aanbrengen van relaties daartussen. • Een GEA-gebouw is uniek voor elke organisatie en kent geen vast stelsel van perspectieven en daarmee geen vaste categorieën van principes. TOGAF werkt wel met een vaste categorisering van principes. Samengevat: zowel TOGAF als GEA hanteren dezelfde definitie van principe, echter gaan hier sterk verschillend mee om. In GEA is expliciet uitgewerkt hoe voor een organisatie te komen tot een goede set principes en hoe deze principes aan elkaar te relateren zijn in het kader van zicht krijgen op de causale samenhang van de organisatie. Hiermee verzekert GEA de doorwerking van de principes in de integrale oplossingen voor bedrijfsvraagstukken en hebben principes een veel sterker sturend karakter dan in TOGAF het geval is. Waar



TOGAF met een indeling van principes werkt, koppelt GEA de principes aan de per organisatie vast te stellen perspectieven. Organisatie van architectuurproces Het architectuurproces is in TOGAF uitgebreider beschreven dan in GEA. In GEA zijn de architectuurprocessen inclusief hun producten globaler beschreven, maar wordt meer aandacht besteed aan de aansluiting op andere managementprocessen. Het is relatief eenvoudig om de GEA-processen te vergelijken met de TOGAF-processen. Zie tabel 1 (zie voor een verklaring van de letters van de TOGAF –DM-fasen figuur 2). Voor de organisatie van het architectuurproces is het zinvol vast te stellen wat het volwassenheidsniveau van een organisatie is van het werken met (enterprise) architectuur. Zowel TOGAF als GEA besteden hieraan aandacht. GEA gebruikt hiervoor het op internationale maturity modellen gebaseerde Enterprise Architecture Maturity Assessment, waarbij gebruik wordt gemaakt van antwoorden op 50 vragen verdeeld over 7 architectuurcomponenten. TOGAF zet Architecture Maturity Models in die zijn gebaseerd op CMMI en AMMI. TOGAF beschrijft wel de kenmerken van de verschillende volwassenheidsniveaus, maar geeft in tegenstelling tot GEA geen ondersteuning voor het daadwerkelijk vaststellen van het volwassenheidsniveau. Zowel TOGAF als GEA geven gedetailleerde beschrijvingen van de benodigde competenties voor verschillende architectuurrollen. TOGAF doet dit ook voor aanpalende rollen zoals de opdrachtgever, board member, projectmanager, etc.. In GEA is de relatie tussen de benodigde taakgebieden en vereiste competenties voor de enterprise architectuurfunctie diepgaand uitgewerkt. Kort samengevat zijn er betreffende de organisatie van het architectuurproces en architectuurteamvorming overbrugbare verschillen en zien we geen strijdigheden. Implementeren architecture tools TOGAF is voor de tooling productneutraal. In TOGAF is een gedetailleerde uitwerking aanwezig van de benodigde tools, hun functie, en welk producten hiermee vervaardigd dan wel beheerd

TIEM 2.0 – 44

|

9

13-04-12 11:24

TOGAF-ADM

GEA

ADM dekt alleen de uitvoering van architectuurprocessen af. Dit is inclusief de besturing op de verandering (fase G)

GEA heeft een apart proces voor uitvoering en voor besturing van architectuur. Voor samenhang daartussen [1: p. 99 e.v., Figuur 44]

ADM

Uitvoerende processen GEA (do)

A, B, C en D

Ontwikkelen EA

E en RM

Ontwikkelen integrale oplossingen

E: transition architectures en G: project recommentations

Ontwikkelen PgSA en PSA en aanleveren veranderinitiatieven als basis voor de PID

G, implementation goverance uitvoeren

Toetsen programma’s aan PgSA en PSA

H als continue activiteit

Beheren EA

Inrichting van besturen EA: P; best practices voor inrichting in Besturen EA (plan, check, act) Architecture Capability Framework; uitvoering ontbreekt in TOGAF F (migration planning, maken van de PID)

Out of scope in GEA

Preliminary (Define and Establish Enterprise Architecture Team and Organization)

De GEA architectuurfunctie als strategisch specialisme [1: p 125 e.v., Figuur 73]

Architecture Maturity Models

Enterprise Architecture Maturity Assessment

Tabel 1: Vergelijking TOGAF-ADM processen met GEA processen.

worden. Er is uitwerking gegeven aan de eisen die aan tools worden gesteld en de (architectuur)producten die moeten worden opgeleverd. Bovendien heeft The Open Group een TOGAFtoolcertificering uitgewerkt waarmee is vast te stellen in hoeverre een tool de diverse TOGAFcomponenten ondersteunt. In GEA worden hulpmiddelen beschreven zoals sjablonen voor GEA-analyses en de vervaardiging van allerlei typen architectuurproducten in documentvorm, maar GEA doet geen uitspraken over tooling. In zowel GEA als TOGAF zijn meta-modellen van de methode uitgewerkt. Beide raamwerken bevatten een overall metamodel, een proces metamodel en een product metamodel. Is de combinatie van TOGAF en GEA een gouden koppel? Wij hebben ervoor gekozen deze vraag te beantwoorden door uit te gaan van de belevingswereld van één methode en daarbij de toegevoegde waarde van de andere methode aan te geven. Vanuit de TOGAF-gebruiker: voor organisaties die TOGAF toepassen, zijn de sterke punten van GEA als eerste te benutten in de ADM-fasen ‘Preliminary’ en ‘Architecture Vision’. De diepgaande inhoudelijke uitwerking van TOGAF van de fasen ‘Business Architecture’, ‘Information Systems Architecture’ en ‘Technology Architecture’ kan

10 | TIEM 2.0 – 44


met GEA beter worden bestuurd door ook op deze niveaus de causale samenhang expliciet te maken. In de ‘Preliminary Phase’ kan bij het vaststellen van principes het GEA-proces van het identificeren en onderling in verband brengen van principes, een fundamentele verbetering vormen. De principes die nodig zijn voor het realiseren van een ict-oplossing, worden daardoor in verband gebracht met principes van alle relevante perspectieven en worden in een intensief traject met stakeholders (van de perspectieven) vastgesteld. GEA koppelt hiermee expliciet stakeholder management aan het opstellen van principes. Het resultaat is een betere vraagarticulatie van de informatievoorziening, wanneer de TOGAF-architectuurcyclus wordt ingezet voor het creëren van business value. TOGAF besteedt veel aandacht aan stakeholder management en het vervaardigen van specifiek op de stakeholder afgestemde producten. Een belangrijke bijdrage tot scherper inzicht wordt verkregen door met GEA duidelijk te maken hoe de richtinggevende kaders van een stakeholder passen bij de richtinggevende kaders van andere stakeholders. In de fase ‘Architecture Vision’ wordt in TOGAF een baseline en target architectuur gegenereerd aan de hand van zogenaamde ‘business scenarios’, waarin vanuit een bedrijfsvraagstuk business requirements worden geïnventariseerd. GEA kan aan


13-04-12 11:24

dit proces het ontwikkelen van een integrale oplossing toevoegen. Daarmee wordt het bedrijfsvraagstuk breder en diepgaander gerelateerd aan de met elkaar samenhangende perspectieven en hun richtinggevende kaders. Toepassing van GEA verbreedt en verdiept op deze manier de techniek van business scenario’s. Een belangrijke stap in deze fase is het definiëren van de scope van de architectuur. Zowel TOGAF als GEA kent de mogelijkheid van het op verschillende niveaus toepassen van architectuur, via respectievelijk partitioning en recursiviteit. Door de recursiviteit van GEA is het mogelijk om op samenhang tussen de verschillende niveaus te sturen. Vanuit de GEA-gebruiker: voor organisaties die GEA als primaire aanpak gebruiken is een belangrijke toegevoegde waarde van TOGAF dat TOGAFcycli kunnen worden ingezet voor de invulling van de diepere niveaus op IV-gebied. TOGAF richt zich, in tegenstelling tot GEA, op het gehele proces van totstandkoming van de IV-oplossing, inclusief migratieplanning en de governance van de implementatie. Bij het opstellen van het GEA-gebouw voegt TOGAF een waardevolle bibliotheek toe van IV-architectuur viewpoints (catalogs, diagrams, matrices) die met name voor het vormgeven van de (samengestelde) kernmodellen in GEA toegepast kunnen worden. Ook bij het vormgeven van de programma start architectuur (PgSA) zijn deze bruikbaar. Daarnaast is de techniek van stakeholder management van TOGAF van toegevoegde waarde. Hiermee worden systematisch alle stakeholders in kaart gebracht, geclassificeerd en wordt hun ‘power’ en ‘level of interest’ bepaald. Deze techniek is een aanvulling op het proces in GEA waarin perspectieven met richtinggevende kaders en representanten worden bepaald. Een degelijke analyse van de stakeholders (veelal de ‘eigenaar’ van een perspectief) helpt in dit proces.

Over de auteurs:

Roel Wagter ([email protected]), partner Ordina. Mieke Mahakena ([email protected]) is trainer en product manager architectuur bij Capgemini Academy en voorzitter van de Open Business Working Group. Rob Stovers ([email protected]) is management consultant en enterprise architect bij Ordina en TOGAF9 gecertificeerd. Willem Krijgsman ([email protected]) is senior consultant bij Spax Solution en TOGAF9 gecertificeerd. Dirk Witte ([email protected]) is principal consultant bij Logica Business Consulting.

daarmee de contouren van de oplossing neer te zetten. Ook voor het ict-domein. Het domein waar TOGAF de diepgang betracht. TOGAF en GEA kennen een aantal essentiële verschillen die bij een gecombineerde toepassing meerwaarde opleveren. Een gecombineerde inzet betekent een veel betere afstemming tussen de vraag- en aanbodzijde van Informatievoorziening.  Referenties 1. Wagter, R.: Sturen op samenhang op basis van GEA, Zaltbommel, van Haren Publishing, ISBN 978 90 8753 406 6, 2009. 2. http://www.groeiplatformgea.nl 3. Yin, R.K., Case study research, Design and Methods, 4th edition, SAGE Publications, Inc., 2009. 4. The Open Group – TOGAF Version 9. Van Haren Publishing, Zaltbommel, The Netherlands (2009). ISBN-13: 9789087532307. 5. Wagter, R. & Witte, D.: Toepassing van het strategisch stuurinstrument GEA, TIEM 35 (2010). 6. Wagter, R., Proper, H. & Witte, D.: Enterprise Coherence Assessment, LNBIP PRET 2011, Luxembourg; Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, Germany (2011). 7. http://www3.opengroup.org

Conclusie Levert een gecombineerde toepassing van TOGAF en GEA een hogere toegevoegde waarde op voor de organisatie? Wij zijn van mening van wel. GEA is in staat vanwege haar holistische en causale benadering op uitstekende wijze een integrale oplossing voor vraagstukken te ontwikkelen en



TIEM 2.0 – 44

|

11

13-04-12 11:24

TOGAF en GE A: een gouden koppel?

Recommend Documents