Thuiszorg zoals je t zelf zou doen. jaarverslag

Thuiszorg zoals je ‘t zelf zou doen.

jaarverslag 2011

jaarverslag 2011 Cover beeld (Ivan Ruck): Samenwerken aan één gemeenschappelijk doel, vol overtuiging… net zoals de bijen! De 12.000 Familiehulp-medewerkers streven ernaar – met veel passie – om kwaliteitsvolle zorgen dienstverlening aan onze cliënten te bieden.

Algemene vergadering

Raad van Bestuur

De Algemene Vergadering is samengesteld uit de leden van de Raad van Bestuur, aangevuld met volgende personen:

De Raad van Bestuur is samengesteld uit:

Voorzitter: Griet Coppé Martine Coppejans Rita De Boeck Georgette De Soete-Van Wouwe Rik Dessein Ignace Leus Georgine Roets-Denolf Maria Verheyen

Directiecomité Agnes Bode, algemeen directeur Marleen Delaere, financieel en administratief directeur Muriel Vochten, directeur zorgen dienstverlening Bart Vandamme, directeur human resources Griselda Symons, directeur ICT Hilde Callewaert, interregiodirecteur West-Vlaanderen Harlinde Exelmans, interregiodirecteur Oost-Vlaanderen en Pajottenland Thérèse Coens, interregiodirecteur Antwerpen en Brussel-Halle-Vilvoorde Dirk Van Laethem, interregiodirecteur Limburg en Leuven Wouter Van der Vurst, directeur dienstencheques

Annelies Van Cauwelaert

Leden: Karel Baeck Sonja Becq Ann Demeulemeester Brigitte De Pauw Kris Devlieghere Eddy Peeters Bert Peirsegaele Jan Schrijnemakers Bernadette Van den Heuvel Leen Van den Neste Toon Vanhoutteghem

Secretaris: Agnes Bode


Voorwoord 2011 is ongetwijfeld het jaar geweest waarin de basis werd gelegd voor heel wat nieuwe ontwikkelingen in de thuiszorgsector. De discussie rond het zorgen bijstanddecreet werd afgerond en in wetteksten gegoten. Familiehulp werkte (en werkt) mee aan de voorbereiding van de nieuwe cliëntbijdrage en de nieuwe maximumfactuur in de zorg. Op federaal niveau was er het belangrijke regeerakkoord van eind 2011 dat voorziet in de overheveling van een aantal bevoegdheden naar Vlaanderen, waaronder de ouderenzorg en de dienstencheques. De impact op het Vlaamse beleid wordt volop voorbereid. Ook hierin zijn we betrokken. Als organisatie spelen we meer dan ooit flexibel in op de uitdagingen die op ons afkomen. De kern in ons denken en handelen, is de cliënt en zijn noden. De cliëntvragen efficiënt en kwaliteitsvol beantwoorden is ons streefdoel. We luisteren naar onze cliënten, we nemen zelf initiatieven, we stellen projectteams samen voor specifieke dossiers, we nemen deel aan proefprojecten,… Maar we willen niet alleen vernieuwend zijn en het voortouw nemen, we willen ook de nodige stabiliteit bieden. Wat goed loopt, behouden we en verankeren we in onze organisatie. Samenwerking met andere partners in het zorglandschap wordt vandaag, meer dan ooit, belangrijk. Niet alleen met partners in de thuiszorg, ook met andere spelers uit het zorglandschap zoals de woonzorgcentra, ziekenhuizen en andere residentiële settings. De zogenaamde ontschotting (samenwerking tussen de thuiszorg en de residentiële sector) krijgt stilaan vorm op het terrein. Als visueel thema van dit jaarverslag kozen we dan ook voor samenwerking. Op verschillende plaatsen wordt reeds goed samengewerkt met andere partners en dat mag ook wel eens getoond worden. Het schip met zijn 12.000 medewerkers zit in elk geval op goede koers. Vooral dankzij de dagelijkse inzet van al die gemotiveerde verzorgenden, huishoudhulpen, karweimannen, oppassers, kindbegeleidsters van de kinderdagverblijven, omkaderingspersoneel,... Overal kunnen we rekenen op sterke teams die het beste voor hebben met Familiehulp. In naam van de Raad van Bestuur willen we via deze weg al deze medewerkers danken. We zeggen het ongetwijfeld veel te weinig, maar onthoud het goed: jullie zijn fantastisch!

Annelies van Cauwelaert Voorzitter Raad van Bestuur

Agnes Bode Algemeen directeur

3 6-7 8 9-22 23-24 25 26-27

Voorwoord Situering Missie en visie 2011 in een notendop 2011 in cijfers Financieel verslag Regio-adressen

Familiehulp helpt jaarlijks ongeveer 80.000 cliënten. Jonge gezinnen, maar ook ouderen. Gustaaf Dejonghe uit Essene is 102 jaar en woont nog steeds zelfstandig.

Foto: Bart Dewaele

jaarverslag 2011

Situering Familiehulp is een geïntegreerde dienst voor thuiszorg en biedt gezinszorg, ouderenzorg, kraamzorg, poetshulp, karweihulp, opvang van zieke kinderen, professionele oppas bij ouderen, palliatieve zorg, zorg voor psychisch zieke cliënten, enz. Wij verlenen thuiszorg op het vlak van persoonsverzorging, huishouding en psychosociale bijstand aan zorgbehoevenden met ondersteuning van het thuis-, familiaal en sociaal netwerk. Zich omringd weten en ondersteund worden door het thuismilieu is zeer belangrijk wanneer men verzorging nodig heeft. De zorg die Familiehulp biedt, vormt een aanvulling op de zelfzorg en de zorg van familie en vrienden. Zelfredzaamheid wordt hierbij gerespecteerd, aangemoedigd en, waar mogelijk, weer aangeleerd. Familie en vrienden worden zoveel mogelijk bij de zorgverlening betrokken. Familiehulp heeft een sterk gedecentraliseerde werking, dicht bij de cliënt. Deze decentralisatie laat toe om snel in te spelen op de veranderende noden van de cliënten en staat dus garant voor een cliëntgerichte zorgverlening. De afdeling PIT (Professioneel in Thuisondersteuning) van Familiehulp levert huishoudelijke diensten (onderhoud van de woning, was en strijk, koken, klein verstelwerk) in het kader van de dienstencheques. Iedereen die hulp in het huishouden wil en hiervoor dienstencheques aankoopt, kan terecht bij PIT. Familiehulp profileert zich ook naar jonge gezinnen. Voor kinderopvang kan men terecht in de 4 kinderdagverblijven van Familiehulp in Borgerhout, Oostende, Turnhout en Herentals. Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan is een informatie- en documentatiecentrum, opgericht in de schoot van Familiehulp. Iedereen kan hier terecht met vragen over zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Onder de naam Goed Wonen is Familiehulp ook actief in het domein van de sociale economie. Hiermee biedt Familiehulp een antwoord op een aantal bestaande noden die buiten de reguliere diensten vallen (klusjesdiensten, flexibele kinderopvang, …) en creëert het duurzame werkgelegenheid voor mensen die moeilijk hun weg vinden naar de arbeidsmarkt. Familiehulp is actief in alle gemeenten van Vlaanderen en het Brusselse gewest. Het is een autonome v.z.w. binnen de christelijke werknemersorganisatie ACW en telde eind 2011 bijna 12.000 medewerkers.

6


Organigram

algemene vergadering raad van bestuur

directiecomité algemeen directeur

directeur zorg-

directeur

directeur

en dienstverlening

ICT

HRM

financieel en administratief directeur

4 interregiodirecteurs

PITdirecteur

interregioteam

PIT managementteam

zorgregiodirecteur

PIT-manager

zorgregioteam

PIT regioteam

bevoegd begeleidend personeel*

(*) Sectorverantwoordelijken, permanentieverantwoordelijken,

PIT-coach

coördinatoren oppas ziek kind, …

basiswerker

basiswerker

ZORG- EN DIENSTVERLENING

PIT (dienstencheques)

7

jaarverslag 2011

Missie en visie van Familiehulp Missie Iedereen kan bij Familiehulp terecht voor thuisondersteunende diensten. In dialoog stemmen wij onze dienstverlening af op uw behoeften en bieden een gepast antwoord op elke vraag. Competente medewerkers staan voor vertrouwen, innovatie en kwalitatieve integrale dienstverlening. Onze passie voor mensen drijft ons. Wij hebben bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen en stellen alles in dienst om onze cliënt een optimale levenskwaliteit te bieden in een vertrouwde omgeving.

Visie Onze missie wordt waargemaakt door duizenden gedreven medewerkers. Wie verbonden is met Familiehulp, staat achter volgende visie: • Familiehulp wil - tegen de toenemende trend van individualisering in - aandacht hebben voor de noden en behoeften in onze samenleving. Bij elke vraag tot hulp kijken we na of we zelf kunnen helpen of eventueel een partner kunnen inschakelen (mantelzorgers, vrijwilligers, andere thuisondersteunende partners). • Familiehulp heeft bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen. Om ervoor te zorgen dat kwetsbare groepen de weg naar Familiehulp vinden, steken we heel wat energie in de bekendmaking van onze diensten, specifiek bij partnerorganisaties die deze mensen bereiken. • Kwaliteit leveren: Familiehulp wil zich onderscheiden door overal en altijd kwaliteitsvolle diensten te leveren, op maat van de cliënt. • Continuïteit bieden: Familiehulp hecht belang aan de nodige continuïteit van haar verschillende diensten. • Signaal- en doorverwijsfunctie opnemen: Kunnen we een probleem bij een cliënt niet zelf oplossen, dan verwijzen we door naar andere partners. Dankzij onze kennis van het zorglandschap, is Familiehulp goed geplaatst om deze signaal- en doorverwijsfunctie op te nemen. • Vertrekken vanuit een christelijke inspiratie: We geloven rotsvast in een aantal basiswaarden zoals respect voor de persoon, respect voor het leven en voor andere culturen, waardering voor het gezin en solidariteit. • Proactief zijn: We blikken vooruit en verbeteren voortdurend de werking van onze diensten. • Toonaangevend zijn: Familiehulp speelt in op maatschappelijke evoluties. We kiezen voor continue innovatie. We stappen mee in nieuwe projecten en spelen in op opportuniteiten, die aansluiten bij de activiteiten van Familiehulp. • Een professionele organisatie: Achter de duizenden medewerkers van Familiehulp staat een professionele organisatie met uitgeschreven procedures en processen. Familiehulp zorgt er steeds voor dat haar medewerkers over de vooropgestelde competenties en deskundigheid beschikken. Daarnaast biedt Familiehulp haar medewerkers regelmatig bijscholing aan. • Financieel gezond zijn: Familiehulp is een organisatie die geen winst nastreeft, maar we moeten wel financieel in evenwicht blijven. Eventuele winst wordt opnieuw in de organisatie geïnvesteerd. • Verantwoord werkgeverschap: Familiehulp wil een goede werkgever zijn met gemotiveerde en tevreden medewerkers. • De bestaande middelen optimaal gebruiken: Familiehulp zorgt ervoor dat personeel, materiaal en financiële middelen op een maatschappelijk verantwoorde manier ingezet worden.

8


2011 in een notendop Een overzicht geven van wat Familiehulp in 2011 gepresteerd heeft, is geen eenvoudige opdracht. Het is onbegonnen werk om alle dagelijkse realisaties, projecten en verbeteracties op te sommen. Het zou dit jaarverslag bovendien weinig toegankelijk maken. Daarom beperken we ons tot een selectie van enkele in het oog springende ontwikkelingen en projecten.

Moeizaam VIA 4-akkoord Eind 2011 lag er - na een lang en moeilijk parcours van onderhandelingen - een nieuw VIA 4-akkoord op tafel. De VIA-akkoorden zijn van toepassing op de Vlaamse socialprofitsectoren. Voor Familiehulp betekent dit concreet dat het van toepassing is op de medewerkers van de divisie ‘Zorg’. (De medewerkers van de divisie PIT zijn niet gevat door dit akkoord, aangezien dienstencheques een federale bevoegdheid zijn.) Overheid en sociale partners bieden met het akkoord een antwoord op de uitdagingen van morgen. Er werd hard gewerkt aan een evenwicht tussen uitbreiding van het aanbod, verbetering van de koopkracht én kwaliteitsverbeteringen. De vooropgestelde 4%-groei van het aanbod werd weliswaar, omwille van de krappe budgettaire ruimte, niet bereikt. Verschillende maatregelen zullen pas in 2013 en 2014 effectief voelbaar worden op het terrein. Het zijn in elk geval maatregelen die toelaten om hoogstnoodzakelijke investeringen te doen op een moment dat de thuiszorgsector een sterke groei doormaakt. Familiehulp is ook tevreden dat er extra banen bijkomen door uitbreidingsbeleid en werkdrukvermindering. Verder kunnen we rekenen op ondersteuning voor een modern en competitief HR-beleid. Dat is dringend nodig, want socialprofitondernemingen voelen meer en meer de druk om nieuwe krachten aan te trekken op een zeer krappe arbeidsmarkt.

Projecten Artikel 107 Artikel 107 van de federale ziekenhuiswet houdt concreet in dat de psychiatrische ziekenhuizen een deel van hun ziekenhuisbedden moeten afbouwen. De middelen die daardoor vrijkomen, moeten worden ingezet in projecten die de vermaatschappelijking van de zorg voor patiënten uit de Geestelijke Gezondheidszorg moeten verbeteren. De nadruk ligt hierbij op preventie, vroegdetectie en ambulante intensieve behandelteams en rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie. Binnen de projecten die in dit kader erkend werden, neemt Familiehulp een actief partnerschap op, onder meer door het participeren aan de werkgroepen die deze projecten verder mee vorm moeten geven.

Project 30 30 Dankzij het “Project 30 30” kunnen huishoudhulpen die reeds in dienst zijn bij een dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg zonder loonverlies doorgroeien tot verzorgende. Op dit moment kunnen jaarlijks minimum 24 huishoudhulpen uit de poetsdienst of de dienstenchequewerking de cursus tot verzorgende volgen. Het project werd in samenwerking met de VVDG, de VDAB en de sociale partners uitgewerkt en biedt een oplossing voor huishoudhulpen die moeilijk kunnen doorgroeien tot verzorgende (gezien het loonverlies tijdens het volgen van een opleiding).

9

jaarverslag 2011

Meer zorgtaken voor verzorgenden In juli 2008 werd het zorgen bijstandsdecreet goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Dit decreet - en het bijbehorende uitvoeringsbesluit voor de thuiszorg (maart 2009) - beschreef zeer duidelijk welke opdrachten een verzorgende in de thuiszorg wettelijk mag uitvoeren. In de wetgeving is onder andere bepaald dat een verzorgende in de thuiszorg een aantal opdrachten inzake medicatie, alsook een aantal specifieke zorgtaken mag uitvoeren, mits schriftelijke toestemming. Voordien waren er soms grijze zones tussen verpleegkundigen, zorgkundigen en verzorgenden over wie wat wel en niet mocht. De nieuwe wetgeving zorgt voor een duidelijk wettelijk kader. Als gevolg hiervan krijgen de ‘echte’ zorgtaken nu extra aandacht bij Familiehulp. De functieomschrijving van verzorgende werd in 2011 aangepast en er werd specifieke vorming georganiseerd. Er kwam een nieuw mapje voor elke verzorgende (‘Wegwijs in Zorg’), met daarin een aantal concrete werkwijzen voor de verschillende zorgtaken (observeren en rapporteren over temperatuur, bijstand verlenen bij het verzorgen van huidirritaties, het verversen van een stomazakje, decubituspreventie,…). Dit mapje bevat ook de standaardpreventiemaatregelen ter bescherming van de medewerker en zijn cliënt(en). Ook in 2012 lopen deze vormingen nog door.

10

E-health ontwikkelingen De Vlaamse overheid investeert in een verbeterde elektronische registratie, gegevensverzameling en gegevensuitwisseling, om zo de werkprocessen efficiënter te laten verlopen en ook om beleidsmatig een beter zicht te krijgen op vraag- en aanbodevoluties. Om dit technisch te realiseren zoekt de Vlaamse overheid aansluiting bij het e-health-platform van de federale overheid. Het gaat om een beveiligd elektronisch uitwisselingsplatform waarop zorgverleners, zorginstellingen, ziekenfondsen, overheidsdiensten en patiënten in alle vertrouwen en met respect voor de persoonlijke levenssfeer, gegevens kunnen uitwisselen. Dit platform kan dus ook voor de Vlaamse gezondheids- en welzijnsinformatie bijzonder relevant zijn. Zo is het onder meer de bedoeling dat de bestaande federale gegevens ook gebruikt kunnen worden bij de invoering van de nieuwe berekeningswijze van de cliëntbijdrage (voorzien in 2013). De thuiszorgsector werd in 2011 gestimuleerd om met het Bel(gische) R(esident) Assessment Instrument (BEL-RAI) te werken via een webapplicatie. Deze schaal is aangepast voor de thuiszorg en is een samenwerkingsinstrument tussen verschillende zorgpartners: huisarts, verpleegkundigen en begeleidend personeel van diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Familiehulp werkte mee aan verschillende pilootprojecten. Uit een eerste evaluatie ervan bleek in elk geval dat de bestaande applicatie technisch niet altijd goed functioneerde en dat de applicatie sowieso niet vlot toegankelijk is voor niet-RIZIV zorgverleners uit de thuiszorg. Veel van de verzorgenden die dicht bij de cliënt staan, hebben immers geen toegang tot de RAI-webapplicatie. Bovendien wordt het begeleidend personeel (sectorverantwoordelijken) in de thuiszorg vaak aangenomen op basis van een functie en niet op basis van een diploma, terwijl e-health toegang verleent tot de RAI op basis van het diploma. Een andere digitale toepassing is de softwaretoepassing “Vesta”. Sinds 2009 verloopt de gegevensuitwisseling voor de subsidiëring tussen de diensten voor gezinszorg en de Vlaamse overheid via Vesta. In eerste instantie ging het enkel om de gegevens van gezinszorg. In 2011 werden ook de voorbereidingen getroffen voor de gegevensuitwisseling aanvullende thuiszorg. Sinds 1 januari 2012 verloopt dit nu ook via Vesta. Al deze IT-toepassingen zullen ongetwijfeld op termijn heel wat voordelen bieden, maar voor de diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg vraagt de omschakeling naar deze nieuwe systemen heel wat bijkomend werk. De administratieve teams en IT-medewerkers van Familiehulp worden hierdoor reeds een hele tijd extra belast. Bovendien heeft elke nieuwe administratieve regelgeving ook onrechtstreeks impact op elementen uit de zorgverlening, die op hun beurt weer moeten aangepast worden door het begeleidend personeel.

Overdracht meerlingenzorg naar de diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg Sinds 1 juli 2011 wordt de meerlingenzorg van Kind & Gezin overgenomen door de diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Op een termijn van vier jaar nemen de diensten gezinszorg de meerlingenzorg volledig over. Het huidige aanbod van Kind & Gezin neemt een einde naarmate de contracten met de gezinnen aflopen (duurtijd 3 jaar). Een gezin met een pasgeboren meerling kan een beroep doen op een erkende dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg voor kraamzorg, gezinszorg en poetshulp. Er is voor deze groep een aangepaste berekening van de cliëntbijdrage uitgewerkt en er werd geen minimum of maximum urenpakket vastgelegd. De geleverde zorgverstrekking is geen vast pakket maar afgestemde zorg en evolueert mee naar gelang de noden van het gezin. In het vroegere project van hulp aan meerlingengezinnen via Kind en Gezin was er geen “garantie” dat er steeds een kinderverzorgster en/of poetshulp aanwezig was in het gezin. Hoewel garantie ook niet in het huidige systeem van hulp via de diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg gegeven kan worden, kan gezinszorg met een groep van verzorgenden voor meer continuïteit zorgen. Andere voordelen van deze formule zijn het aanbod prenatale kraamzorg en de mogelijkheid tot hulpverlening ’s avonds, in het weekend en ’s nachts.

11

jaarverslag 2011

Promotie zorgberoepen Verzorgende is nog altijd een knelpuntberoep. Familiehulp werkte actief mee aan verschillende initiatieven om de zorgberoepen te promoten. Zo werd in 2011 de website ikgaervoor.be gelanceerd, een initiatief van zorgambassadeur Lon Holtzer (kabinet Vandeurzen). Het gaat om een lange termijn campagne om zowel jongeren als zogenaamde ‘zij-instromers’ te motiveren om voor een zorgberoep te kiezen. De knelpuntberoepen zoals verzorgenden, verpleegkundigen, enz. worden in de kijker geplaatst. De website is de spil van de campagne en bevat jobfiches, filmpjes waarin zorgverstrekkers hun job op een ludieke manier inleiden en zoekmachines voor interessante jobs en studierichtingen. Ook Familiehulp werkte mee aan de filmpjes. Enkele verzorgenden uit zorgregio Antwerpen werden beetgenomen met verborgen camera. Verder is Familiehulp vertegenwoordigd in de overkoepelende stuurgroep, alsook in verschillende provinciale overlegfora waar ideeën en initiatieven gebundeld worden en op elkaar afgestemd.

Samenwerking tussen Familiehulp Leuven en het Heilig Hart ziekenhuis op de eerste Dag van de Zorg. Familiehulp was met een stand aanwezig in het ziekenhuis.

12


Perspectief 2020 en de oprichting van de Diensten Ondersteuningsplan De conceptnota Perspectief 2020 werd in juli 2010 door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Daarmee werd de ambitie geformuleerd om mensen met een handicap - zoals iedere andere burger - zoveel mogelijk in de samenleving te laten leven. De conceptnota van minister Vandeurzen stelt twee strategische doelstellingen voorop. Er moet een zorggarantie zijn voor personen met een handicap met de grootste ondersteuningsnood tegen 2020. Bovendien moet de ondersteuning en zorg in Vlaanderen nog meer vraaggestuurd worden. Om dit te kunnen realiseren, werden elf strategische acties vastgelegd. Eén van de prioritaire acties is de uitbouw van een ‘voortraject’ voor personen met een (vermoeden van) handicap. Hiervoor werden op verschillende plaatsen in Vlaanderen Diensten Ondersteuningsplan (DOP’s) opgericht, die dit voortraject mee vorm geven. Dit voortraject resulteert in een persoonlijk ondersteuningsplan, waarbij maximaal aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden van de persoon zelf, zijn sociale netwerk en de reguliere (niet-handicapspecifieke) ondersteuning. Familiehulp is stichtend lid van een aantal Diensten Ondersteuningsplan en zetelt ook in enkele raden van bestuur als vertegenwoordiger van de reguliere sector. Op die manier kan Familiehulp de samenwerking tussen de sector gezinszorg en de handicapspecifieke zorgverlening mee intensifiëren.

Trajectbegeleiding in gezinszorg en aanvullende thuiszorg In Oost-Vlaanderen exploreert Familiehulp samen met de partners van het Netwerk Thuiszorg Oost-Vlaanderen (NTOV) de innovatieve rol van trajectbegeleider en dit binnen de werking van 4 lopende zorgvernieuwingsprojecten. De trajectbegeleider stelt zich ter beschikking van de cliënt om op regelmatige tijdstippen de zorg af te stemmen tussen de verwachtingen van de cliënt en de mogelijkheden van de professionele zorgactoren. De verschillende organisaties en ook de woonzorgcentra stellen één of meerdere trajectbegeleiders ter beschikking. In de bestaande projecten zet Familiehulp de stafmedewerkers zorgen dienstverlening in als trajectbegeleider om zo het concept grondig uit te testen op zijn waarde voor de sectorverantwoordelijken. De trajectbegeleider volgt vanaf zijn aanstelling het zorgtraject-op-maat op, als antwoord op de zorgvraag van de cliënt en de cliëntomgeving (en van de hulpverleners). De cliënt en zijn directe omgeving worden door de trajectbegeleider actief bijgestaan in het verhelderen van hun ondersteuningsbehoeften en in het samenstellen, coördineren en opvolgen van een ondersteuningspakket dat aansluit bij deze noden en wensen. Hij staat in voor de opvolging en optimalisatie van de afspraken binnen dit zorgtraject-op-maat en is daar de eerste aanspreekpersoon voor. Hij heeft bijzondere aandacht voor de balans draagkracht-draaglast. Door regelmatige huisbezoeken kan de trajectbegeleider ook de balans bewaken tussen zelfzorg, mantelzorg en professionele zorg wat één van de kerndoelstellingen is van het woonzorgdecreet. Het concrete takenpakket van de trajectbegeleider is ondermeer samengesteld uit regelmatige deelname aan overleg en aan opvolgteams, rapportage aan de ontwikkelde datastructuren (thuiszorgdossier, webapplicatie,…), deelname aan intervisiemomenten,… Familiehulp gaat in deze context uit van het principe van onderhandelde zorg. De schaarse middelen maken het onmogelijk om op elke zorgvraag volledig in te gaan. In dialoog kan echter onderhandeld worden met de zorgvrager welke noden prioritair gelenigd worden. De zorgvrager behoudt de regie van zijn zorg in eigen handen.

13

jaarverslag 2011

Sociale economie: vzw Goed Wonen biedt kansen aan kortgeschoolden Familiehulp richtte in 2008 de vzw Goed Wonen op met als doel om - via sociale tewerkstelling van kansengroepen - een aanvullend dienstenaanbod uit te werken in de woonomgeving van kwetsbare huishoudens. Om deze kwetsbare huishoudens vlot te kunnen bereiken, wordt nauw samengewerkt met regionale (of lokale) actoren zoals gemeenten, OCMW’s, sociale huisvestingsmaatschappijen, sociaal verhuurkantoren en lokale welzijnsdiensten. De werking van Goed Wonen wordt gesubsidieerd via verschillende kanalen waaronder het Vlaams Subsidieagentschap Werk en Sociale Economie, het FOD Werk, lokale overheden en de distributienetbeheerders Eandis en Infrax. Ondertussen heeft Goed Wonen reeds in 50 gemeenten, verspreid over 4 provincies, een werking uitgebouwd. Het heeft in deze gemeenten (met uitzondering van Limburg) de opdracht om jaarlijks gemiddeld 3.043 energiescans uit te voeren. Bijkomend specialiseert Goed Wonen zich ook in het plaatsen van dak(zoldervloer)isolatie en kleine energiebesparende maatregelen. De woonzorgtaken die Goed Wonen uitvoert in de provincie Limburg hebben voornamelijk betrekking op tuinwerken, decoratietaken en het herstellen en aanpassen van de woningen van senioren. Goed Wonen zal de volgende jaren nog meer inzetten op het ontwikkelen van activiteiten die het levenslang en duurzaam wonen kunnen bevorderen.

Atelier Goed Wonen Noorderkempen Leo Van Hullebuschstraat 199, 2900 Schoten T 0477 980 299

Atelier Goed Wonen Denderstreek Langestraat 173 C, 9240 Zele T 0475 841 343

Atelier Goed Wonen Vlaamse Ardennen Etikhovestraat 5, 9680 Maarkedal T 0477 980 314

Atelier Goed Wonen Westhoek Poperingseweg 359, 8908 Vlamertinge T 0475 841 073

Woonzorgteam Noord-Limburg Heerstraat 4, 3670 Meeuwen-Gruitrode T 0479 957 496

Goed Wonen is reeds actief in meer dan 50 gemeenten.

14

Met een seminarie rond ziekteverzuim in de thuiszorg werd het project ‘Ik wil er wel-zijn’ symbolisch afgesloten. De actiepunten worden nu opgenomen in de dagelijkse werking.

Toonaangevend verzuimbeleid Traditioneel is er een vrij hoog ziekteverzuim in de thuiszorgsector. Met het project ‘Ik wil er wel-zijn’ streeft Familiehulp naar een grotere aanwezigheid in de organisatie, omdat iedereen daar voordeel bij heeft. Het doel van het project is dat de medewerkers zich goed voelen op het werk en er daarom ‘wel’ willen zijn. Het project ging in 2007 van start en werd gesubsidieerd door het ESF. Van bij het begin is er gekozen voor een positieve aanpak, vertrekkend vanuit vertrouwen in de medewerker. Het kortdurend ziekteverzuim - de focus van dit project - is in 2011 verder gedaald. De inspanningen lonen, maar blijvende aandacht is noodzakelijk. Als afsluiter van het project werd op 14 oktober 2011 een seminarie georganiseerd om de verworven kennis te delen met andere organisaties. De interesse was groot. In totaal waren er 217 inschrijvingen. Uit de reacties achteraf bleek dat de aanwezigen naar huis vertrokken met een aantal bruikbare tips. Het project ‘Ik wil er wel-zijn’ mocht ook twee prijzen in ontvangst nemen. Zo was er de Stimulearning award (bedrijfsopleidingen.be) omwille van de wijze waarop werd samengewerkt met het Vormingsinstituut van Familiehulp. Daarnaast was er ook de tweede prijs vanuit de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk voor het TOM-project. Het TOM-project (Taken Op Maat) is een deelproject van het project ‘Ik wil er wel-zijn’. Binnen dit project zoekt men naar mogelijkheden om de werkbelasting voor medewerkers in de thuiszorg te verminderen.

Zorg op maat voor ouderen op wachtlijst woonzorgcentrum In Beringen werkt Familiehulp samen met woonzorgcentrum Ocura rond zorg op maat bij ouderen. Het is een zorgvernieuwend project, gefinancierd door het Riziv, om personen die zich aanmelden voor de wachtlijst van het woonzorgcentrum, zorg op maat te bieden zodat ze zo lang mogelijk in de thuissituatie kunnen verblijven of de wachtperiode zo comfortabel mogelijk kunnen overbruggen. Er is een nauwe samenwerking tussen de residentiële zorg en de thuiszorg (Familiehulp, maar ook andere partners). In samenspraak met de persoon wordt bekeken welke zorgnoden er zijn en deze worden zo goed mogelijk ingevuld. Tevens kan de expertise van het woonzorgcentrum omtrent ergotherapie, kinesitherapie en logopedie worden aangewend in de thuissituatie. Ook met het woonzorgcentrum Kimpenhof in Opglabbeek is een gelijkaardige samenwerking opgestart.

15

jaarverslag 2011

Verzorgenden ‘delen’ In Heist-op-den-Berg werkt Familiehulp nauw samen met het woonzorgcentrum Ten Kerselaere. In regio Mechelen is er - zoals in heel wat andere regio’s - een tekort aan verzorgenden. Familiehulp Mechelen heeft daarom samen met Ten Kerselaere de handen in elkaar geslagen. Beide partners ‘delen’ er verzorgenden. In de eerste plaats is het een inhoudelijke versterking. Medewerkers uit de thuiszorg leren boeiende facetten van residentiële zorg (in dit geval kleinschalig genormaliseerd wonen) en zorgkundigen uit de residentiële zorg leren via de thuiszorg meer in te spelen op de leefwereld van ouderen. Het tweede voordeel is van meer praktische aard. In de meeste woonzorgcentra werkt men nl. met deeltijdse arbeidsroosters omdat ze hierdoor beter de ochtend- en avondpiek kunnen managen. Bepaalde zorgkundigen willen graag voltijds werken, maar gezien het concept van kleinschalig wonen (dus geen afdelingen, maar woningen) is een voltijdse betrekking moeilijk realiseerbaar in Ten Kerselaere. Daarom het idee om die medewerkers ook bij Familiehulp - dus in de thuiszorg - in te schakelen. Ze hebben dan als het ware twee werkgevers. Resultaat: Familiehulp heeft extra verzorgenden beschikbaar, de verzorgende is tevreden want heeft een voltijds uurrooster, Ten Kerselaere behoudt zijn medewerkers die anders op een ander gaan kijken voor een voltijdse job,... iedereen tevreden.

Zinvolle tijdsbesteding ouderen Familiehulp en het woonzorgcentrum Ster der Zee uit Scherpenheuvel werkten samen aan een project om zinvolle tijdsbesteding bij ouderen te bevorderen. Het is een innovatief project om eenzaamheid te verminderen en sociaal isolement te vermijden bij ouderen. Een ergotherapeute van het woonzorgcentrum Ster der Zee werd voor dit project enkele uren per week vrijgesteld. Zij gaat bij de cliënt van Familiehulp op huisbezoek om samen met hem/haar op zoek te gaan naar een (andere) invulling van de vrije tijd, thuis of buitenshuis. De verzorgende van Familiehulp werkt actief mee aan het project door mee te denken over mogelijke activiteiten, de cliënt hierin aan te moedigen en op te volgen. Indien nodig kan de verzorgende de oudere begeleiden naar een activiteit of zelf meedoen. Zij kan ook ervaringen en tips uitwisselen met de ergotherapeute. Het project werd gesubsidieerd door de provincie Vlaams-Brabant. Ook met het woonzorgcentrum Ten Kerselaere in Heist-op-den-Berg loopt er een gelijkaardige samenwerking. Cliënten van Familiehulp kunnen overdag naar de dagverzorging gaan. Ze worden opgehaald met een busje van het woonzorgcentrum en ’s avonds teruggebracht. Zo kunnen ze onder meer deelnemen aan animatieactiviteiten, de aangepaste fitnessruimte gebruiken, enz. Bijkomend voordeel is ook dat de (eventuele) latere overgang naar het woonzorgcentrum iets gemakkelijker wordt.

Cliënten van Familiehulp kunnen deelnemen aan activiteiten van het woonzorgcentrum Ten Kerselaere in Heist-op-den-Berg.

16


Project dementieconsulentschap Met het Vlaams Dementieplan 2010-2014 wil minister Vandeurzen komen tot een dementievriendelijke samenleving en zorg. Zowel de thuiszorg als de thuiszorgondersteunende voorzieningen worden aangemoedigd om de functie van dementieconsulenten in te bouwen in hun werking. Demonstratieprojecten, gefinancierd door Vlaanderen, kunnen de voorzieningen helpen bij het maken van deze overgang. Familiehulp is betrokken bij 3 van deze demonstratieprojecten. Eén ervan is het project van de Vereniging van de diensten voor gezinszorg van de Vlaamse gemeenschap (VVDG). Het project wil onderzoeken onder welke voorwaarden de functie van dementieconsulent in de diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg kan geïntegreerd worden. De diensten voor gezinszorg voeren dit project gezamenlijk uit. Het project wordt gerealiseerd in samenwerking met LUCAS, centrum voor zorgonderzoek en consultancy en het steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De verschillende diensten gezinszorg hebben bij de VVDG modellen ingediend die geschikt geacht werden in het kader van dit project om de functie van dementieconsulent te implementeren in de organisatie. Familiehulp opteerde ervoor om met een getrapt dementieconsulentschap te werken. Dit houdt in dat de dementieconsulent de verzorgende is die begeleid en ondersteund wordt door de sectorverantwoordelijke (generalistisch) en de stafmedewerker (specialistisch). Het consulentschap is dus niet beperkt tot enkele mensen. In 4 betrokken zorgregio’s werden aan de hand van een uniform opgemaakt registratieformulier 8 casussen met geheugenproblemen gescreend. Dit zowel door de verzorgende(n), de sectorverantwoordelijke(n) als de stafmedewerker dementie. Het was de bedoeling om na te gaan welke taken de verschillende (categorieën van) medewerkers effectief uitvoeren die met dementie te maken hebben. Op die manier willen we aantonen dat het dementieconsulentschap perfect opgenomen kan worden door de diensten voor gezinszorg. Het eindrapport werd overgemaakt aan de overheid.

Samenwerking ouderenmis (be)handeling op Europees niveau Familiehulp neemt deel aan een Europees project rond preventie van ouderenmis(be)handeling. Het WeDo-project (Well being and dignity of older people) wordt gefinancierd door de Europese Commissie. Het werd in juni 2010 gelanceerd en loopt tot eind 2012. Het wordt gecoördineerd door AGE Platform Europe (netwerk van 160 ouderenorganisaties vertegenwoordigd op Europees niveau). Het project verzamelt 18 partners uit 12 Europese lidstaten. Het hoofddoel is het ontwikkelen van een duurzaam en groeiend Europees partnerschap van organisaties die bereid zijn tot samenwerking om het welzijn en de waardigheid van kwetsbare ouderen te promoten en ouderenmis(be)handeling te voorkomen. Er wordt gestreefd naar het opstellen van een kader dat kan toegepast worden in diverse settings (professionele zorg, informele zorg, hulpverlenende instanties,...). Het raamwerk zal een aantal belangrijke principes bevatten die door alle partners samen ontwikkeld en aanvaard worden, met als basis het Europese Charter voor de Rechten en Verantwoordelijkheden van ouderen met een langdurige zorg- of hulpbehoefte (EUSTACEA project). Er wordt ook gewerkt aan een gids met aanbevelingen om op een participatieve manier aan kwaliteitsontwikkeling te doen, kwaliteitscontrole en kwaliteitslabels te ontwikkelen. Familiehulp heeft - als enige dienst voor gezinszorg - een vertegenwoordiger in de nationale coalitievergadering, waarin de Belgische partners advies verlenen en de Europese nota’s en documenten kritisch bekijken en/of vertalen naar Belgische situatie.

17

jaarverslag 2011

Opleiding verzorgende/zorgkundige draait op volle toeren Jaarlijks organiseert Familiehulp eigen opleidingen tot polyvalent verzorgende in de 5 Vlaamse provincies. We doen dit in samenwerking met de VDAB en met steun van het ESF en de Vlaamse overheid. Deze voltijdse opleiding duurt 10 tot 11 maanden. Wie slaagt voor de opleiding kan zowel in de thuiszorg als in de residentiële sector aan de slag. De tewerkstelling bij de afgestudeerden ligt boven de 70%. In 2011 studeerden er 154 verzorgenden af in de Familiehulp-opleidingscentra. Sinds 2008 bestaat ook de mogelijkheid om een bijkomende module zorgkundige te volgen. In 2011 studeerden er 141 zorgkundigen af (dus ongeveer 90% van de afgestudeerde verzorgenden studeert verder tot zorgkundige). Dankzij het “Project 30 30” kunnen huishoudhulpen die reeds in dienst zijn bij een dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg zonder loonverlies doorgroeien tot verzorgende. Op dit moment kunnen jaarlijks minimum 24 huishoudhulpen uit de poetsdienst of de dienstenchequewerking van de diensten voor gezinszorg de cursus tot verzorgende volgen. Het project werd in samenwerking met de VVDG, de VDAB en de sociale partners uitgewerkt en biedt een oplossing voor huishoudhulpen die moeilijk kunnen doorgroeien tot verzorgende (gezien het loonverlies tijdens het volgen van een opleiding). Om voldoende kandidaten naar het beroep van verzorgende toe te leiden, richt Familiehulp zich ook specifiek naar de doelgroep van de anderstaligen. Op verschillende manieren is er dan ook extra aandacht en taalbegeleiding voor of tijdens de opleiding van verzorgende.

Opleidingscentra Familiehulp: Opleidingscentrum Antwerpen, Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, Mich Niemans, T 03 220 16 51 - [email protected] Opleidingscentrum Limburg, Thonissenlaan 41, 3500 Hasselt, Marleen Geusens, T 011 37 65 01 - [email protected] Opleidingscentrum Oost-Vlaanderen, Steendam 41, 9000 Gent, Leen Verstraeten, T 09 223 40 17 - [email protected] Opleidingscentrum Vlaams-Brabant, Hollandstraat 64, 1060 Brussel, Karin De Bosscher, T 02 534 38 34 - [email protected] Opleidingscentrum West-Vlaanderen, Ardooisesteenweg 50, 8800 Roeselare, Machteld Vandenberghe, T 051 24 28 68 - [email protected]

Het opleidingscentrum Vlaams-Brabant zette zijn deuren open op de Dag van de Zorg.


Kinderdagverblijven Familiehulp beheert 4 kinderdagverblijven (Borgerhout, Herentals, Oostende en Turnhout). Alle kinderdagverblijven zijn erkend en worden gesubsidieerd door Kind en Gezin. Ze bieden dagopvang in groepsverband aan voor kinderen tussen 0 en 3 jaar. In totaal is er een capaciteit van 212 kindplaatsen. In Oostende en Herentals heeft Familiehulp een erkenning als “gemandateerde voorziening”. Onder de naam Mikado zoeken de medewerkers samen met ouders naar oplossingen voor hun nood aan kinderopvang. Door kinderopvang te bieden aan kansengroepen probeert Familiehulp uitsluiting tegen te gaan en integratie te bevorderen. Familiehulp kijkt uit naar de uitvoeringsbesluiten van het nieuwe decreet dat de kinderopvang van baby’s en peuters regelt. Hierin zitten heel wat positieve inhoudelijke aspecten. De toekomstige subsidiëring roept in de hele sector wel grote vragen op omdat de huidige financieringswijze reeds als onvoldoende wordt ervaren om continu kwaliteitsvolle kinderopvang te kunnen bieden. Dat terwijl de eerste drie levensjaren van een kind van cruciaal belang zijn voor de verdere ontwikkeling. Familiehulp volgt daarom ook intensief de nieuwste inzichten inzake kinderopvang, coaching van personeel en pedagogie van het jonge kind op. Kinderopvang is geen statisch gegeven, maar vraagt voortdurend onderzoek, aanpassing en opvolging, zowel op beleidsvlak als op kindvlak, want elk kind is uniek en vraagt een individuele aanpak. De Speelboom Borgerhout Reuzenpoort 5, 2140 Antwerpen T 03 663 19 10 - [email protected]

De Speelboom Turnhout Campus Blairon 798, 2300 Turnhout T 014 71 11 77 - [email protected]

De Speelboom Oostende Elisabethlaan 252, 8400 Oostende T 059 70 21 32 - [email protected]

Jannemietjes Wolstraat 25, 2200 Herentals T 014 21 40 00 - [email protected]

Expertisecentrum kraamzorg Volle Maan Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan is een informatie- en documentatiecentrum voor zwangerschap, bevalling en kraamperiode opgericht binnen Familiehulp. Zowel professionelen als jonge ouders kunnen hier terecht met vragen. Het door Kind en Gezin toegewezen werkingsgebied is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De kennis van de 2 stafmedewerkers is voor elke professioneel en toekomstige of jonge ouder ter beschikking. Het expertisecentrum werkte in 2011 samen met verschillende hogescholen (KUL, VUB, Erasmushogeschool en HIG). Ook met de Brusselse ziekenhuizen werden de banden aangehaald (omwille van de regelmatige personeelswissels in Brusselse ziekenhuizen). Daarnaast wordt ook binnen Familiehulp gretig gebruik gemaakt van de kennis van het expertisecentrum, onder meer bij het ontwikkelen van het document ‘sleutelinterventies kraamzorg’, het sensibiliseren rond borstvoeding, vormingen rond kraamzorg, enz.. Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan zette haar deuren open op de Dag van de Zorg.

Koningsstraat 296, 1210 Brussel Tel: 02 229 25 58 - 0478 88 11 86 www.expertisecentrum-vollemaan.be

19

jaarverslag 2011

Mobiliteit steeds belangrijker


Dat de vraag naar thuiszorg stijgt, is algemeen gekend. Om toch zoveel mogelijk cliënten te kunnen helpen werkt Familiehulp in bepaalde regio’s met steeds kortere hulpbeurten. Vier, vijf of zelfs zes cliënten per dag zijn geen uitzondering meer. Dat zorgt voor extra druk bij onze medewerkers die zich steeds vaker en steeds verder moeten verplaatsen. Daarbij komt dan nog eens de parkeerproblematiek in de grote steden. Het project Vlam! (Vlugger Leuker Anders Mobiel) biedt hier gedeeltelijk een oplossing. Met middelen van het Pendelfonds van de Vlaamse overheid motiveren we onze medewerkers om voor milieuvriendelijkere verplaatsingen te kiezen. Dit gebeurt enerzijds via sensibilisering en anderzijds via het effectief aanbieden van vervoersalternatieven. In verschillende regio’s lopen er projecten met leasingfietsen, plooifietsen, speciale fietstassen om boodschappen te doen, enz. Als belangrijkste voordeel voor de organisatie beogen we een daling van de vervoer- en parkeerkosten, terwijl de medewerkers zich veel sneller en efficiënter kunnen verplaatsen en geen tijd verliezen met zoeken naar een parkeerplaats. Naast fietsprojecten wordt ook carpoolen financieel gestimuleerd.

Invoering nieuw klantencontract PIT In 2011 werd al het voorbereidend werk gedaan voor de invoering van een nieuw klantencontract en de daarbij horende jaarlijkse klantenbijdrage van 40 euro. Dit vergde heel wat extra inspanningen van de divisie PIT, maar ook van de ondersteunende diensten zoals boekhouding, administratie, preventie en IT. In oktober 2011 vertrokken er duizenden brieven naar de PIT-klanten met het voorstel om de jaarlijkse bijdrage te betalen. Op de centrale dienst stond een team klaar om alle telefoontjes op te vangen. De meest gestelde vraag was uiteraard waarom PIT nu plots een bijdrage vraagt. Na wat extra toelichting over de financiële leefbaarheid, de kwaliteit van de dienstverlening, de preventiemaatregelen en voorziene vorming, sloten de klanten meestal het gesprek met een positief gevoel af. Uit een eerste evaluatie blijkt dat uiteindelijk een kleine 10% van de klanten heeft afgehaakt (vaak ook om andere redenen). In de regio’s waar er hierdoor open plaatsen vrijkomen werd er extra PR gevoerd om nieuwe klanten aan te trekken. Al bij al kan de invoering van het nieuwe contract een succes genoemd worden. De klanten bleven trouw en PIT kan rekenen op extra financiële inkomsten om de dienst leefbaar te houden.

2011 was het jaar van de voorbereiding van het nieuwe klantencontract PIT. foto: © Luc Daelemans

Samenwerking Familiehulp / Wit-Gele Kruis in het kader van medicatie en zorgtaken Familiehulp en het Wit-Gele Kruis ontwikkelden een samenwerkingsmodel voor het klaarzetten en toedienen van medicatie bij gezamenlijke cliënten. Dit project heeft als doel de samenwerking rond het bed van de cliënt/patiënt te optimaliseren en zo de kwaliteit van zorgen dienstverlening te verhogen. Het project heeft vier doelstellingen. 1.

De therapietrouw van de cliënt/patiënt bevorderen en de kans op fouten bij het voorbereiden en toedienen van medicatie verminderen.

2.

De communicatie tussen de verschillende zorgverleners rond het bed van de cliënt optimaliseren door het ontwikkelen van een observatiefiche.

3.

Het opbouwen van een zorgrelatie tussen de zorgverleners rond het bed van de cliënt.

4.

Het vereenvoudigen van de administratieve verplichtingen inzake medicatie door een goede samenwerking met huisartsen. Momenteel wordt dit model regionaal getest in zorgregio Peer.

Nu overal aanbod karwei In enkele zorgregio’s bestond de karweidienst al langer, in andere werd dit recent uitgebouwd. Vandaag beschikt elke zorgregio (uitgezonderd Brussel) over een eigen karweidienst. De karweimannen van Familiehulp zorgen voor kleine herstellingen in de woning en helpen bij opfriswerken of andere klusjes. Met deze dienst wil Familiehulp het basiscomfort en de veiligheid verbeteren van zowel de cliënt, als van de medewerkers. Tegelijk bereikt Familiehulp hiermee een preventief doel bv. valincidenten met zware gevolgen voorkomen. Door soms kleine woonaanpassingen (handvat toilet, inloopdouche, toilet verhogen, drempels nivelleren, een hellend vlak plaatsen…) kunnen ouderen langer zelfstandig thuis blijven wonen. Ook voor het personeelslid zorgt een kleine ingreep soms voor meer veiligheid op de werkvloer (leuning aan de trap, antislip tapijt,…). Iedereen wint erbij. Het is niet de bedoeling om in concurrentie te gaan met de reguliere klusjesbedrijven. Het gaat meestal om kleinere klussen waarvoor het moeilijk is om op korte tijd een stielman aan huis te krijgen. De cliënt betaalt een tarief van 16 euro per uur. Hierin is het uurloon, een forfait voor kleine materialen en een beperkte verplaatsingskost inbegrepen. Voor mensen met een leefloon wordt afgeweken tot een forfait van 11 euro per uur. Familiehulp gelooft sterk in de uitbouw van deze dienst. Er is een groot potentieel in Vlaanderen. Mensen willen in een veilige woning leven en begrippen zoals ‘levenslang wonen’ geraken meer en meer bekend. Er wordt in bepaalde regio’s ook met andere partners op het terrein samengewerkt. Zo is er in Antwerpen een samenwerkingsverband aangegaan met collega-diensten Thuiszorg Vleminckveld en Gezinszorg Villers om ook hun cliënten met de karweidienst van Familiehulp te bedienen. Voor de twee collega-diensten was het opzetten van een eigen karweidienst een grote investering (wagen, gereedschap, expertise,…). Het was dus efficiënter om deze dienstverlening via Familiehulp aan te bieden.

21

jaarverslag 2011

Experimenteren met innovatieve arbeidsorganisatie (Flanders Synergy) Familiehulp is sinds 2010 lid van Flanders Synergy, een initiatief van de Vlaamse overheid om innovatieve arbeidsorganisatie te introduceren in de Vlaamse economie via een compententiepool. Flanders Synergy promoot innovaties op vlak van arbeidsorganisatie in Vlaamse bedrijven en organisaties met het oog op meer slagvaardigheid (in termen van efficiëntie, flexibiliteit, kwaliteitsvolle werking, innovatief en duurzaam karakter) en een betere kwaliteit van de arbeid. In dit kader werden er pioniersgroepen opgericht die geconfronteerd worden met een zelfde problematiek en die willen nadenken hoe innovatieve arbeidsorganisatie hierbij een deel van de oplossing kan zijn. Aspecten die aan bod komen zijn bv. vergrijzing en ontgroening van het personeel, mensen langer in werkbare jobs aan het werk houden, werknemers

aantrekken en behouden in jobs met een boeiende functieinhoud,…. In zorgregio Antwerpen lopen nu een aantal kleinere experimenten waarbij zelfstandigheid en verantwoordelijkheid centraal staan. We willen mensen niet van bovenuit omvormen, wél hen aan een taak helpen waarmee ze een natuurlijke affiniteit hebben. Specifieke talenten en competenties worden benoemd en in kaart gebracht. Dit veronderstelt een sfeer van openheid en vertrouwen in de wijkwerking, tussen de sectorverantwoordelijken en de verzorgenden, maar evengoed op het directieniveau. We moeten met andere woorden een stukje durven loslaten binnen duidelijk afgesproken grenzen. De ervaring zal ons leren of de ontwikkelde concepten ook in andere zorgregio’s kunnen toegepast worden. (meer: www.flanderssynergy.be/actieve-jobs )

Uitbouw woonzorgzone Zedelgem De knowhow die Familiehulp heeft m.b.t. ouderenzorg wordt ingezet voor de realisatie van een woonzorgzone in Zedelgem. De doelstelling van het globale project is om een voldoende integraal zorgaanbod te realiseren. In 2010 kondigde de gemeente Zedelgem aan dat het hiervoor een publiek-private samenwerking aanging. De vzw ‘Zorg en Welzijn Zedelgem’ zag het levenslicht en is een samenwerking tussen het gemeentebestuur Zedelgem, OCMW Zedelgem, Woonzorggroep GVO Kortrijk, OLV van 7 weeën uit Ruislede en Familiehulp. Er komt een volledige nieuwe woonzorgzone met plaats voor een woonzorgcentrum, een centrum voor kortverblijf, een dagverzorgingscentrum en 70 assistentiewoningen. In de tweede fase wordt ook een nieuw woonzorgcentrum voorzien in de deelgemeente Loppem. Het hele project zou tegen 2020 moeten afgerond zijn. In totaal gaat het om een investering van 45 miljoen euro gespreid over verscheidene jaren. De keuze van de architect werd reeds gemaakt. Er breekt nu een fase aan voor de concrete uitwerking van de plannen en het opvragen van offertes. De partners hopen dat de eerste steen eind 2012 kan gelegd worden.

Verschillende partners, waaronder Familiehulp, werken mee aan een volledig nieuwe woonzorgzone in Zedelgem.


Familiehulp in cijfers Aantal cliënten in 2011 In 2011 hielp Familiehulp globaal genomen ongeveer evenveel cliënten als in het jaar voordien. Het aantal cliënten gezinszorg is in 2011 opnieuw toegenomen. Een ander beeld zien we bij poetsdienst en PIT (dienstencheques). Bij de poetsdienst is dit te verklaren door het feit dat Familiehulp binnen dezelfde middelen “aanvullende thuiszorg” een verschuiving doorvoert naar uitbouw karwei en professionele oppas in elke zorgregio. We merken ook dat klanten poetsdienst soms overstappen naar de dienstencheques omwille van de prijs die soms lager uitvalt. De kleinere diensten professionele oppas en karwei gaan er wat het aantal cliënten betreft op vooruit. Ook de uitbreidingsmogelijkheid via lokale diensteneconomie heeft hier zeker toe bijgedragen. Bij PIT zien we een daling van het aantal cliënten in 2011, terwijl het aantal klantaanvragen op peil bleef. Dit kan ongetwijfeld verklaard worden door een onevenwichtige regionale spreiding. In regio’s waar we veel klantaanvragen krijgen, vinden we vaak niet gemakkelijk huishoudhulpen en omgekeerd.

27,37%

40,09% 24,70%

Aantal cliënten/klanten in 2011 (79.956) Gezinszorg: ............................................. 32.055 PIT: ............................................................. 21.880 Poetsdienst: ............................................ 19.747 Opvang zieke kinderen: ......................... 3.664 Karwei: ........................................................ 2.312 Oppas: ............................................................ 298 Totaal: ....................................................... 79.956

4,58% 2,89% 0,04%

23

jaarverslag 2011

Gepresteerde uren in 2011 Het aantal gepresteerde uren daalt licht. Zowel bij gezinszorg, poetsdienst als PIT is er een daling in het aantal prestatie-uren. Bij gezinszorg wijst dit op een dalende intensiteit per cliënt, om nieuwe aanvragen binnen een kleinere uitbreiding toch te kunnen helpen. Bij poetsdienst geldt dezelfde reden als bij de daling van cliënten, nl. de verschuiving naar karwei. De toenemende rekruteringsmoeilijkheden bij alle diensten zijn zeker ook een verklarende factor. Bij PIT moet bijkomend opgemerkt worden dat de concurrentie met de jaren veel scherper is geworden: interimkantoren en kleinere dienstenchequebedrijven nemen een steeds groter marktaandeel in. De kleinere diensten, zoals professionele oppas, opvang ziek kind en karwei, gaan er op vooruit. 25,24% 55,58%

Gepresteerde uren in 2011 (9.900.108) 17,63 %

Gezinszorg: ....................................... 5.502.191 PIT: ....................................................... 2.498.800 Poetsdienst: .......................................1.745.130 Opvang zieke kinderen: ...................... 92.330 Oppas: ...................................................... 35.215 Karwei: ...................................................... 22.442 Totaal: ................................................. 9.900.108

0,36% 0,93 % 0,23%

Medewerkers in 2011 Het aantal medewerkers kende in 2011 een lichte daling (-0,3%).We zien wel een verschuiving, aangezien we een aanzienlijke groei realiseerden in het aantal verzorgenden dat we tewerkstellen, terwijl het aantal huishoudhulpen - zowel in de aanvullende thuiszorg als in de dienstenchequewerking - een terugval kende. 22,4%

Aantal medewerkers op 31/12/2011 (11.814)

49,2%

20,1%

Verzorgenden: ............................................. 5.815 PIT-huishoudhulpen: ................................. 2.644 Logistieken: ................................................... 2.380 BBP*: .................................................................. 419 Adm. bedienden: ............................................ 178 PIT-bedienden: .................................................. 83 Stafmedewerkers: ............................................ 94 Kinderdagverblijven: ........................................ 88 3,5%

VTO: ...................................................................... 59

1,5% 0,7% 0,8%

Directie: ............................................................... 48 Andere: .................................................................. 6

* Bevoegd Begeleidend Personeel

0,1% 0,4%

24

0,7% 0,5%

Financieel verslag Divisie “Zorg” Binnen zorg (gezinszorg, logistieke en aanvullende thuiszorg, karweidiensten, oppas) haalt Familiehulp haar inkomsten voornamelijk uit drie bronnen: de Vlaamse Gemeenschap, de cliënten en de lokale besturen. 74,87%

Divisie PIT (dienstencheques) Binnen de afdeling PIT, bestaat de financiering vooral uit de bijdrage die door de overheid betaald wordt voor de ingeleverde dienstencheques. Deze worden bij de klant in ontvangst genomen door de PIT-medewerker en na verwerking gefactureerd aan Sodexo. 96,58%

15,67% 5,19% 2,23% 1,48%

Inkomsten ZORG

0,56% 2,51% 0,45%

VL Gem: .................................................. 74,87% Cliënten: ................................................. 15,67% Fonds Soc Maribel: ................................ 5,19% Andere subsidies: ................................... 2,23%

Inkomsten PIT

Lokale besturen: ..................................... 1,48%

Dienstencheques: ................................ 96,58%

Andere bedrijfsopbr: ............................. 0,56%

Fonds Soc Maribel: ................................ 2,51%

0,45% 0,02%

Andere subsidies: ................................... 0,45% Andere bedrijfsopbr: ............................. 0,45%

De cliënt betaalt een bijdrage in functie van het inkomen en het aantal personen ten laste. Voor 2011 bedroeg die bijdrage 16% van de opbrengsten. De Vlaamse gemeenschap zelf stond in voor 75% van de bedrijfsopbrengsten. De subsidies van de lokale besturen worden zelden geïndexeerd. Steeds meer lokale besturen haken daarenboven af in functie van begrotingsbesparingen. De Vlaamse overheid bekijkt nu om deze subsidies van de lokale besturen te integreren bij de eigen subsidies. Hun aandeel in de opbrengsten bedraagt 1,48%.

Zowel binnen de Zorg als binnen PIT werden in 2011 een aantal maatregelen genomen om de rendabiliteit en efficiëntie te verhogen. De gewijzigde marktomstandigheden en de beperkte financiële marges verplichten Familiehulp om een aantal besparingsmaatregelen te nemen.

Vanaf 1/1/2013 wordt een nieuw systeem voor de cliëntbijdrage gezinszorg door de Vlaamse overheid ingevoerd. De bedoeling is tot een eenvoudige en transparante cliëntbijdrage te komen. Voor de diensten voor gezinszorg is het belangrijk dat die bijdrage minstens dezelfde verhouding in de inkomstenstroom blijft behouden.

25

jaarverslag 2011

Adressen Familiehulp Interregio West-Vlaanderen

Interregio Oost-Vlaanderen & Pajottenland

H. Horriestraat 35 - 8800 Roeselare T 051 26 49 20 - F 051 26 49 69 - [email protected]

Ch. De Kerchovelaan 17 - 9000 Gent T 09 269 65 20 - F 09 269 65 69 - [email protected]

Hilde Callewaert: Interregiodirecteur Irène Sissau: Administratief directeur Els Maselis: Manager zorgen dienstverlening Marie-Jeanne Vanderstichele: Human resources manager

Harlinde Exelmans: Interregiodirecteur Hilde Debusseré: Administratief directeur Donaat Van Eynde: Manager zorgen dienstverlening Dien Meesschaert: Human resources manager

Familiehulp Brugge (8000) Nieuwstraat 4 T 050 33 14 55 - F 050 34 83 75 - [email protected] Bieke Uyttenhove: Zorgregiodirecteur Familiehulp Ieper (8900) St. Jacobsstraat 32 T 057 20 21 78 - F 057 20 98 33 - [email protected] Frans Verhegge: Zorgregiodirecteur Familiehulp Kortrijk (8500) St. Janslaan 8a T 056 23 37 70 - F 056 23 37 69 - [email protected] Delphine Simoens: Zorgregiodirecteur Familiehulp Oostende (8400) Kan. Dr. L. Colensstraat 7 T 059 33 91 66 - F 059 33 91 40 - [email protected] Hilde Vanderbeke: Zorgregiodirecteur Familiehulp Roeselare (8800) H. Horriestraat 33A T 051 24 88 03 - F 051 26 18 69 - [email protected] Nancy Craeynest: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Aalst (9300) Oude Gentbaan 14 T 053 60 55 60 - F 053 60 55 50 - [email protected] Lieve Van der Paelt: Zorgregiodirecteur Familiehulp Gent (9000) Hoogstraat 19 T 09 225 37 63 - F 09 233 74 31 - [email protected] Annemie Viane: Zorgregiodirecteur

26

Familiehulp Oudenaarde (9700) Kon. Elisabethlaan 3 T 055 33 45 45 - F 055 33 45 00 - [email protected] Caroline Deprez: Zorgregiodirecteur Familiehulp Sint-Niklaas Gentsesteenweg 84, 9200 Dendermonde, T 052 21 57 41 - F 052 21 54 85, [email protected] Frans Vervaeke: Zorgregiodirecteur


Hoofdzetel

PIT (dienstencheques)

Koningsstraat 294 - 1210 Brussel T 02 227 40 10 - F 02 227 40 39 - [email protected]

Antwerpsesteenweg 41-45 - 9000 Gent T 07 815 00 45 - F 09 373 95 17 - [email protected]

Agnes Bode: Algemeen directeur Marleen Delaere: Financieel en administratief directeur Muriel Vochten: Directeur zorgen dienstverlening Bart Vandamme: Directeur human resources Griselda Symons: Directeur ICT Bruno Peelman: Manager interne en externe communicatie An Jacquemijn: Manager sociale economie San Cooreman: Manager VTO Lieve Heurckmans: Manager kinderdagverblijven

Wouter Van der Vurst: Directeur dienstencheques Filip Spriet: PIT-manager interregio West-Vlaanderen Vinciane De Vriese: PIT-manager interregio Oost-Vlaanderen Catty Hoste: PIT-manager interregio Antwerpen en Brussel-Halle-Vilvoorde Marianne Aerts: PIT-manager interregio Limburg en Leuven.

Interregio Antwerpen & Brussel-Halle-Vilvoorde

Interregio Limburg & Leuven

Kard. Mercierplein 1 - 2800 Mechelen T 015 45 31 20 - F 015 45 31 69 - [email protected]

Industriepark 1243 - 3545 Halen T 013 35 88 20 - F 013 35 88 69 - [email protected]

Thérèse Coens: Interregiodirecteur Kathy Marinus: Administratief directeur Bart Tirez: Manager zorgen dienstverlening Bart Roegiers: Human resources manager Familiehulp Antwerpen (2000) Nationalestraat 111 T 03 220 12 40 - F 03 220 17 14 - [email protected] Gina Koster: Zorgregiodirecteur

Dirk Van Laethem: Interregiodirecteur Maria Peeters: Administratief directeur Rob Vanhemel: Manager zorgen dienstverlening Eva Strubbe: Human resources manager Familiehulp Genk (3600) Paniswijerstraat 92 T 089 62 91 40 - F 089 62 91 69 - [email protected] Lieve Diels: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Brussel-Halle-Vilvoorde (1210)

Familiehulp Hasselt (3500)

Koningsstraat 306 T 02 543 79 10 - F 02 538 93 48 - [email protected] Martine De Ridder: Zorgregiodirecteur

Thonissenlaan 41 T 011 45 69 50 - F 011 45 69 59 - [email protected] Mieke Frederix: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Herentals (2200) Greesstraat 11c T 014 28 32 20 - F 014 28 32 49 - [email protected] Leo Van Den Bogerd: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Leuven (3010) Martelarenlaan 6a T 016 29 81 30 - F 016 29 81 39 - [email protected] Mieke Vandorpe: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Mechelen (2800)

Familiehulp Peer (3990) Nieuwstraat 16 T 011 80 45 20 - F 011 80 45 49 - [email protected] Erna Vaesen: Zorgregiodirecteur

Begijnenstraat 18 Bus 3 T 015 29 25 70 - F 015 29 25 71 - [email protected] Ann Truyens: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Turnhout (2300) Korte Begijnenstraat 18 T 014 40 33 40 - F 014 40 33 80 - [email protected] Chantal Van Den Plas: Zorgregiodirecteur

27


Familiehulp kan kwaliteitsvolle diensten leveren dankzij de financiële steun van:

en steden, gemeenten en OCMW’s

Thuiszorg zoals je t zelf zou doen. jaarverslag

Recommend Documents