Jaarverslag. Thuiszorg zoals je t zelf zou doen

Jaarverslag

2012

Thuiszorg zoals je ‘t zelf zou doen.

Foto’s: Zorg met Aandacht, in beeld gebracht door fotograaf Mine Daelmans.

Algemene vergadering

Raad van Bestuur

De Algemene Vergadering is samengesteld uit de leden van de Raad van Bestuur, aangevuld met volgende personen:

De Raad van Bestuur is samengesteld uit:

Voorzitter: Griet Coppé Martine Coppejans Rita De Boeck Georgette De Soete-Van Wouwe Rik Dessein Ignace Leus Georgine Roets-Denolf Maria Verheyen

Directiecomité Agnes Bode, algemeen directeur Marleen Delaere, financieel en administratief directeur Muriel Vochten, directeur zorgen dienstverlening Bart Vandamme, directeur human resources Griselda Symons, directeur ICT Hilde Callewaert, interregiodirecteur West-Vlaanderen Harlinde Exelmans, interregiodirecteur Oost-Vlaanderen en Pajottenland Walter Brusselaers, interregiodirecteur Antwerpen en Brussel-HalleVilvoorde Dirk Van Laethem, interregiodirecteur Limburg en Leuven Wouter Van der Vurst, directeur dienstencheques

2


Annelies Van Cauwelaert

Leden: Karel Baeck Sonja Becq Ann Demeulemeester Brigitte De Pauw Eddy Peeters Bert Peirsegaele Jan Schrijnemakers Bernadette Van den Heuvel Leen Van den Neste Toon Vanhoutteghem

Secretaris: Agnes Bode

jaarverslag 2012

Voorwoord De verschillende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg keken in 2012 vol spanning uit naar de invoering van de nieuwe cliëntbijdrage en de maximumfactuur in de thuiszorg per 1 januari 2013. De invoering hiervan zou een belangrijke mijlpaal zijn. Er zou meer transparantie komen voor de cliënt (waar je ook aanklopt, overal zal de prijs dezelfde zijn) en het zou moeten leiden tot minder administratief werk van de sectorverantwoordelijken. Uiteindelijk besliste de Vlaamse overheid om de lancering ervan uit te stellen om budgettaire redenen. Een spijtige zaak, al gaf het de diensten voor gezinszorg anderzijds wel wat meer tijd om de overgang naar het nieuwe systeem op een iets rustiger tempo voor te bereiden. De impact van het nieuwe systeem is immers niet gering. Processen moeten herbekeken worden, documenten aangepast en de nodige toelichting en vorming wordt voorzien. We hopen alvast dat de nieuwe regelgeving vanaf 1 januari 2014 effectief in voege zal gaan. De komst van de nieuwe cliëntbijdrage heeft indirect ook een ander belangrijk gevolg. Het prijsargument zal in de toekomst geen rol meer spelen om voor de ene of de andere dienst voor gezinszorg te kiezen. Met andere woorden, de kwaliteit van onze zorgverlening zal doorslaggevend zijn. Waarom zou een cliënt voor Familiehulp kiezen? Omdat wij goede zorg verlenen. Omdat wij continuïteit kunnen garanderen. Omdat onze medewerkers kennis van zaken hebben, de handen uit de mouwen steken en hun werk met goesting doen! Als onze cliënten dat ervaren, dan zit het goed. Net dat tikkeltje meer, daar gaan we voor. We noemen dit intern bij Familiehulp “Zorg met Aandacht”. De voorbije maanden werkte Familiehulp sterk rond dit thema. Er werden heel wat vormingen over Zorg met Aandacht georganiseerd. Ook in verschillende communicatiedragers komt dit onderwerp terug. Zorg met Aandacht is ook het visuele thema van dit jaarverslag. We vroegen aan fotograaf Mine Daelmans om Zorg met Aandacht in beeld te brengen aan de hand van verschillende cliëntsituaties. Zorg met Aandacht is niet alleen goed zorg dragen voor onze cliënten, maar ook voor onze medewerkers. In naam van de Raad van Bestuur, willen we dan ook onze 12.000 medewerkers hier bedanken voor hun dagelijkse inzet. Doe zo voort!

Annelies van Cauwelaert Voorzitter Raad van Bestuur

Agnes Bode Algemeen directeur

3

Inhoud

jaarverslag 2012

3

3 Voorwoord 6-7 Situering 8 Missie en visie

9-20 2012 in vogelvlucht 21-25 2012 in cijfers 26-27 Beleidsaanbevelingen 30-31 Regio-adressen

Situering Familiehulp is een dienst voor thuiszorg en biedt gezinszorg, ouderenzorg, kraamzorg, poetshulp, karweihulp, opvang van zieke kinderen, professionele oppas bij ouderen, palliatieve zorg, zorg voor psychisch zieke cliënten, dagverzorging (Noah), enz. Wij verlenen thuiszorg op het vlak van persoonsverzorging, huishouding en psychosociale bijstand aan zorgbehoevenden met ondersteuning van het thuis-, familiaal en sociaal netwerk. Zich omringd weten en ondersteund worden door het thuismilieu is zeer belangrijk wanneer men verzorging nodig heeft. De zorg die Familiehulp biedt, vormt een aanvulling op de zelfzorg en de zorg van familie en vrienden. Zelfredzaamheid wordt hierbij gerespecteerd, aangemoedigd en, waar mogelijk, weer aangeleerd. Familie en vrienden worden zoveel mogelijk bij de zorgverlening betrokken. Familiehulp heeft een sterk gedecentraliseerde werking, dicht bij de cliënt. Deze decentralisatie laat toe om snel in te spelen op de veranderende noden van de cliënten en staat dus garant voor een cliëntgerichte zorgverlening. De afdeling PIT (Professioneel in Thuisondersteuning) van Familiehulp levert huishoudelijke diensten (onderhoud van de woning, was en strijk, koken, klein verstelwerk) in het kader van de dienstencheques. Iedereen die hulp in het huishouden wil en hiervoor dienstencheques aankoopt, kan terecht bij PIT. Familiehulp profileert zich ook naar jonge gezinnen. Voor kinderopvang kan men terecht in de 4 kinderdagverblijven van Familiehulp in Borgerhout, Oostende, Turnhout en Herentals. Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan is een informatie- en documentatiecentrum, opgericht in de schoot van Familiehulp. Iedereen kan hier terecht met vragen over zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Onder de naam Goed Wonen is Familiehulp ook actief in het domein van de sociale economie. Hiermee biedt Familiehulp een antwoord op een aantal bestaande noden die buiten de reguliere diensten vallen (klusjesdiensten, flexibele kinderopvang,…) en creëert het duurzame werkgelegenheid voor mensen die moeilijk hun weg vinden naar de arbeidsmarkt. Familiehulp is actief in alle gemeenten van Vlaanderen en het Brusselse gewest. Het is een autonome vzw binnen de christelijke werknemersorganisatie ACW en telde eind 2012 meer dan 12.000 medewerkers.

6


jaarverslag 2012

Organigram

algemene vergadering raad van bestuur

directiecomité algemeen directeur directeur zorg-

directeur

directeur

en dienstverlening

ICT

HRM

financieel en administratief directeur

4 interregiodirecteurs

PITdirecteur

interregioteam

PIT managementteam

zorgregiodirecteur

PIT-manager

zorgregioteam

PIT regioteam

begeleidend personeel*

(*) Sectorverantwoordelijken,

PIT-coach

permanentieverantwoordelijken, coördinatoren oppas ziek kind, …

basiswerker

basiswerker

ZORG- EN DIENSTVERLENING

PIT (dienstencheques)

7

Missie en visie van Familiehulp Missie Iedereen kan bij Familiehulp terecht voor thuisondersteunende diensten. In dialoog stemmen wij onze dienstverlening af op uw behoeften en bieden een gepast antwoord op elke vraag. Competente medewerkers staan voor vertrouwen, innovatie en kwalitatieve integrale dienstverlening. Onze passie voor mensen drijft ons. Wij hebben bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen en stellen alles in het werk om onze cliënt een optimale levenskwaliteit te bieden in een vertrouwde omgeving.

Visie Onze missie wordt waargemaakt door duizenden gedreven medewerkers. Wie verbonden is met Familiehulp, staat achter volgende visie: • Familiehulp wil - tegen de toenemende trend van individualisering in - aandacht hebben voor de noden en behoeften in onze samenleving. Bij elke vraag tot hulp kijken we na of we zelf kunnen helpen of eventueel een partner kunnen inschakelen (mantelzorgers, vrijwilligers, andere thuisondersteunende partners). • Familiehulp heeft bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen. Om ervoor te zorgen dat kwetsbare groepen de weg naar Familiehulp vinden, steken we heel wat energie in de bekendmaking van onze diensten, specifiek bij partnerorganisaties die deze mensen bereiken. • Kwaliteit leveren: Familiehulp wil zich onderscheiden door overal en altijd kwaliteitsvolle diensten te leveren, op maat van de cliënt. • Continuïteit bieden: Familiehulp hecht belang aan de nodige continuïteit van haar verschillende diensten. • Signaal- en doorverwijsfunctie opnemen: Kunnen we een probleem bij een cliënt niet zelf oplossen, dan verwijzen we door naar andere partners. Dankzij onze kennis van het zorglandschap, is Familiehulp goed geplaatst om deze signaal- en doorverwijsfunctie op te nemen. • Vertrekken vanuit een christelijke inspiratie: We geloven rotsvast in een aantal basiswaarden zoals respect voor de persoon, respect voor het leven en voor andere culturen, waardering voor het gezin en solidariteit.

8


• Proactief zijn: We blikken vooruit en verbeteren voortdurend de werking van onze diensten. • Toonaangevend zijn: Familiehulp speelt in op maatschappelijke evoluties. We kiezen voor continue innovatie. We stappen mee in nieuwe projecten en spelen in op opportuniteiten, die aansluiten bij de activiteiten van Familiehulp. • Een professionele organisatie: Achter de duizenden medewerkers van Familiehulp staat een professionele organisatie met uitgeschreven procedures en processen. Familiehulp zorgt er steeds voor dat haar medewerkers over de vooropgestelde competenties en deskundigheid beschikken. Daarnaast biedt Familiehulp haar medewerkers regelmatig bijscholing aan. • Financieel gezond zijn: Familiehulp is een organisatie die geen winst nastreeft, maar we moeten wel financieel in evenwicht blijven. Eventuele winst wordt opnieuw in de organisatie geïnvesteerd. • Verantwoord werkgeverschap: Familiehulp wil een goede werkgever zijn met gemotiveerde en tevreden medewerkers. • De bestaande middelen optimaal gebruiken: Familiehulp zorgt ervoor dat personeel, materiaal en financiële middelen op een maatschappelijk verantwoorde manier ingezet worden.

jaarverslag 2012

2012 in vogelvlucht

In dit jaarverslag lichten we er enkele boeiende evoluties uit. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog de dagelijkse projecten en verbeteracties die het gros vormen van de werking van Familiehulp.

Grote tevredenheidsbevraging cliënten In september 2012 organiseerde Familiehulp een grote tevredenheidsbevraging bij haar cliënten gezinszorg, oppas en poetsdienst. In totaal werden er meer dan 20.000 vragenlijsten uitgestuurd. 11.672 cliënten vulden de vragenlijst in. Dit is een erg hoge respons (bijna 58%). De cliënten zijn over het algemeen zeer tevreden. Voor poetsdienst en gezinszorg is 93% van de cliënten tevreden of zeer tevreden. Voor oppas is dat 94%. Dat is een zeer mooi resultaat. Enkel over het verwittigen van wijzigingen in de planning scoorden we een iets lagere tevredenheid. De resultaten laten ons toe om per zorgregio te vergelijken en specifieke sterktes en zwaktes op te sporen. Elke zorgregio maakt nu werk van één of meerdere verbeterpunten.

Naar een nieuwe cliëntbijdrage gezinszorg en aanvullende thuiszorg De Vlaamse regering wil op termijn een nieuwe uniforme cliëntbijdrage invoeren. Tegelijkertijd zou er dan een maximumfactuur komen voor de thuiszorg, zodat de betaalbaarheid voor de cliënt niet in het gedrang komt. Dit zal ervoor zorgen dat het hele systeem transparanter en administratief minder omslachtig wordt. De oorspronkelijk geplande invoeringsdatum van 1 januari 2013 werd door de Vlaamse regering – onder voorbehoud van de resultaten van de begrotingscontrole – verplaatst naar 1 januari 2014. Binnen Familiehulp waren de voorbereidingen voor de invoering van de nieuwe cliëntbijdrage reeds volop aan de gang in 2012. Processen en documenten werden aangepast. We namen deel aan de door de VVDG georganiseerde toelichtingen over de geplande aanpassingen voor de begeleidende medewerkers op de verschillende niveaus. En ook de cliënten dienen geïnformeerd te worden. Hoewel de beslissing van de Vlaamse regering tot uitstel onze planning doorkruiste, gaf het ons ook de mogelijkheid om de voorbereidingen in een iets rustiger tempo verder te zetten. Zo zullen we onder meer vóór de invoering van het nieuwe systeem een aantal simulaties kunnen doen, wat ons meer duidelijkheid zal geven over de financiële impact van deze maatregel voor Familiehulp.

9

Ontschotting in de praktijk Familiehulp werkt al jaren samen met andere partners op het terrein. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking in de provincie Oost-Vlaanderen tussen Familiehulp, Familiezorg Oost-Vlaanderen, het Wit-Gele Kruis en CM. Samen vormen zij het NTOV (Netwerk Thuiszorg Oost-Vlaanderen). Binnen dit samenwerkingsverband wordt overleg gepleegd en worden er afspraken gemaakt om de zorgverlening aan de cliënten nog te verbeteren. Het NTOV treedt in Oost-Vlaanderen ook op als gesprekspartner om in dialoog te gaan met andere spelers in het zorglandschap (bv. Zorgnet Vlaanderen). Ook in andere regio’s beperkt Familiehulp zich niet tot overleg met de thuiszorgpartners, maar gaan we actief op zoek naar samenwerkingsverbanden met de residentiële sector. De voorbeelden hiervan zijn legio: • Een cliënt van Familiehulp die wekelijks onder begeleiding van zijn verzorgende een bad kan gaan nemen in het nabijgelegen woonzorgcentrum. • Een zorgbehoevende oudere op de wachtlijst van een woonzorgcentrum krijgt extra ondersteuning van Familiehulp en de ergotherapeut van het woonzorgcentrum om de wachtperiode te overbruggen. • Sleutelinterventies kraamzorg worden uitgewerkt in overleg met materniteit, Kind en Gezin, Familiehulp,… Ontschotting is niet meer weg te denken de dag van vandaag. Het laat ons toe om een integraal zorgmodel te ontwikkelen. Ook in de toekomst wil Familiehulp nog meer strategische allianties aangaan met andere spelers uit het zorglandschap.

jaarverslag 2012

Doorgedreven Opstart 12 dagverzorgingshuizen doelgroepenbeleid (NOAH) Eind 2012 lanceerde Minister Vandeurzen een oproep om in elke gemeente in Vlaanderen kleinschalige dagverzorgingshuizen op te richten. Familiehulp nam de handschoen op en heeft op enkele maanden tijd 12 van dergelijke huizen geopend. Verschillende andere zijn nog gepland. In plaats van één verzorgende die aan huis langs komt, komen zorgbehoevende ouderen op een locatie (rijhuis, serviceflat, een plaats naast een lokaal dienstencentrum,…) samen in de gemeente. De bedoeling is om mensen zolang mogelijk in hun eigen huis te laten wonen en de taak te verlichten van de familie en de mantelzorgers. Het voordeel is dat de gebruikers niet verzorgd worden in een één-op-één relatie (gebruiker-verzorgende), maar dat één verzorgende tegelijkertijd voor meerdere personen kan zorgen (4 tot maximum 10 ouderen). Dat komt niet alleen de sociale contacten ten goede, het is ook een manier om te anticiperen op de toenemende vergrijzing en de schaarste op de arbeidsmarkt in de zorgsector. Familiehulp gaf de naam NOAH aan haar dagverzorgingshuizen. NOAH staat voor Nabijheid, Opvang, Aandacht, Huiselijkheid.

Familiehulp streeft naar een optimale levenskwaliteit van de cliënt in eigen omgeving. Om dit te realiseren kiezen we voluit voor ‘Zorg met Aandacht’. We schenken aandacht aan verschillende aspecten van zorg: het lichamelijke, het psychologische, het sociale en ethische aspect. We stellen echter vast dat zorgsituaties steeds complexer worden. Hierdoor is er nood aan meer specialisatie. Binnen Familiehulp voeren we een doorgedreven doelgroepenbeleid. We werken intensief rond en met cliëntgroepen zoals personen met dementie, personen met een beperking, kraamzorg, acute zorg, kansarmoede, psychische zorg,… In heel wat regio’s wordt er gewerkt met referentieverzorgenden. Dit zijn verzorgenden die zich specialiseren in één thema door het volgen van extra vorming of intervisie. Nadien delen zij de opgebouwde kennis met hun collega’s in het wijkteam. Op interregioniveau beschikt Familiehulp over stafmedewerkers die deze expertises verder uitbouwen, zowel intern als extern. Een mooi voorbeeld hiervan is het symposium over kraamzorg bij kwetsbare jonge moeders dat interregio Leuven-Limburg in mei 2012 organiseerde. Door een goede samenwerking tussen Familiehulp, het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan en de Provinciale Hogeschool Limburg konden 60 personen een boeiend seminarie over dit thema volgen.

Nominatie Europese prijs De Levensboom Eind november 2012 werd een Europese prijs uitgereikt aan projecten die de levenskwaliteit van personen die aan de ziekte van Alzheimer lijden, willen verbeteren. Uit de 63 inzendingen uit 16 Europese landen werden er 23 geselecteerd voor de finaleronde. Familiehulp werd genomineerd met De Levensboom dementie. De Levensboom is een werkinstrument dat verzorgenden en huishoudhulpen kunnen gebruiken in de omgang met personen met dementie. Met dit instrument wordt gepeild naar de levensgeschiedenis van de persoon met dementie. Zo kunnen de medewerkers een betere communicatie met de cliënt ontwikkelen.

11

10 jaar vormingsinstituut In 2012 vierde het vormingsinstituut van Familiehulp haar 10de verjaardag. Familiehulp koos een decennium geleden bewust voor een eigen vormingsdienst met interne vormingsmedewerkers. Zij kunnen immers als geen ander inspelen op de leernoden van onze organisatie, inhoud kaderen en overbrengen aan collega’s. De keuze voor een eigen instituut maakt dat we niet afhankelijk zijn van externen om onze eigen expertise te vergroten. Bovendien investeren we de gemaakte vormingskosten opnieuw in onze organisatie. Naar aanleiding van de 10de verjaardag kreeg het vormingsinstituut een nieuwe naam met bijhorend logo. De keuze viel op THEO, wat staat voor talent helpen ontwikkelen in de thuiszorg en -ondersteuning. In 2012 legde THEO de klemtoon op “Zorg met Aandacht”. Onze medewerkers kregen een vormingsaanbod op maat aangeboden waarbij zij reflecteerden over de vraag “Wat kan ik in mijn dagelijkse werk voor jou betekenen?”. Hoewel de interne klanten op één blijven staan, breekt THEO ook buiten de organisatiemuren. In 2012 ging THEO een samenwerking aan met SkillBuilders in het kader van Start2Clean, de beroepsopleiding voor huishoudhulpen die georganiseerd wordt met de steun van de VDAB en het ESF. Ook verschillende collega-diensten vonden hun weg naar de vorming van Familiehulp. THEO biedt dan ook een ruim vormingsaanbod aan voor diensten voor thuiszorg, organisaties voor mantelzorgers, dienstenchequebedrijven en sociaal-culturele verenigingen. Meer info via [email protected]

12


Innovatief HR-beleid Zoals de hele zorgsector, staat Familiehulp voor de uitdaging om voldoende nieuwe medewerkers aan te trekken in de toekomst. De laatste jaren stellen we vooral een tekort aan goede huishoudhulpen vast. Zowel in de traditionele poetsdienst, als in de afdeling dienstencheques (PIT) is het regionaal soms moeilijk om nieuwe kandidaathuishouhulpen te vinden. Familiehulp experimenteert daarom in de afdeling dienstencheques met een aantal nieuwe contractvormen. Het co-ouderschapscontract is een arbeidscontract waarbij gescheiden ouders de ene week minder werken (als ze de zorg voor de kinderen hebben) en de andere week meer (wanneer ze de zorg voor de kinderen niet hebben). Het is een originele manier om nieuwe medewerkers aan te trekken. Naast het co-ouderschapscontract, experimenteert PIT ook met ‘schooljaarcontracten’ (minder werken tijdens de schoolvakanties) en ‘schoolbelcontracten’ (met aangepaste uren, zodat je de kinderen naar school kan brengen en afhalen). De verschillende contractvormen zullen na verloop van tijd geëvalueerd worden om ze vervolgens al dan niet in heel de organisatie aan te bieden. Familiehulp werkt sinds 2011 met een formeel meteren peterschap. Elke nieuwe medewerker krijgt een meter of peter toegewezen om zo de startende medewerker beter te kunnen opvangen. In 2012 werd het ingevoerde systeem geëvalueerd aan de hand van een bevraging bij een 80-tal deelnemers aan dit systeem (zowel de nieuwe medewerker, als de meter/peter). Het systeem wordt algemeen als positief ervaren door beide groepen. Peters en meters vinden het een eer om deze rol op te nemen, want dit is voor hen een teken van waardering. De nieuwe medewerkers zijn tevreden dat ze bij iemand terecht kunnen voor al hun vragen en ze voelen zich welkom. Het peter- en metersysteem werd dan ook verankerd in de organisatie.

jaarverslag 2012

Prijs Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk Eind 2012 ontving Familiehulp een prijs van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk, in het kader van de Europese campagne “Samen sterk voor preventie”. De werknemersafvaardiging van het CPBW van Familiehulp nam het initiatief tot deelname. De prijs is een belangrijke blijk van waardering voor onze inspanningen om de veiligheid op de werkvloer te verbeteren. Meer bepaald de samenwerking tussen de verschillende actoren voor het ‘veilig gebruik van trappen’, overtuigde de jury.

Zorgpaden in de praktijk Zorgpaden vinden ook in de thuiszorg steeds meer hun ingang. Een zorgpad is een manier van samenwerken tussen verschillende zorgaanbieders, zoals diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg, ziekenhuizen, diensten voor thuisverpleging, huisartsen,… Na de eerdere succesvolle opzet van het ‘zorgpad kraamzorg’ in Gent en het ‘zorgpad dementie’ in Malle-Zoersel werd er binnen Familiehulp werk gemaakt van een vervolg. Samen met verzorgenden en andere kraamzorgdeskundigen (stafmedewerkers zorgen dienstverlening, vroedvrouwen, Kind & Gezin)

zijn sleutelinterventies kraamzorg ontwikkeld. Dit is een lijst met interventies die medewerkers van Familiehulp altijd dienen uit te voeren bij een bepaalde groep cliënten, in dit geval kraamzorgcliënten. Sleutelinterventies zijn een onderdeel van een zorgpad maar kunnen ook toegepast worden op plaatsen waar (nog) geen zorgpad is uitgewerkt. Sleutelinterventies helpen zorgverleners bij gericht observeren en signaleren. Daarnaast ondersteunen ze een vlotte communicatie met zorgpartners die in hetzelfde gezin komen. Ook voor diabeteszorg worden in 2013 op die manier binnen Familiehulp sleutelinterventies uitgewerkt.

13

Toename aantal kandidaat verzorgende/zorgkundige Familiehulp organiseert jaarlijks eigen opleidingen tot polyvalent verzorgende in elke Vlaamse provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. We doen dit in samenwerking met de VDAB en met de financiële steun van het ESF. Werkzoekenden kunnen deze voltijdse dagopleiding (van 600 uren theoretische en praktische lessen en 600 uren stage, gespreid over 11 maanden) volgen in onze opleidingscentra te Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt en Roeselare. Per opleidingscentrum worden jaarlijks 2 opleidingen georganiseerd waarbij een twintigtal cursisten starten. Wie slaagt krijgt een erkend attest waarmee hij in de thuiszorg terecht kan. In 2012 studeerden 151 verzorgenden af bij Familiehulp. Sinds 2008 organiseert Familiehulp aansluitend ook de bijkomende module zorgkundige (70 uren theoretische en praktische lessen en 50 uren stage, gespreid over 1 maand). De module leidt tot een erkend attest waarmee de cursist ook terecht kan in de residentiële zorg. In 2012 studeerden 137 zorgkundigen af bij Familiehulp. De VDAB en het ESF leggen sterk de klemtoon op de toeleiding van kansengroepen naar de opleidingscentra. Het vraagt bijzondere inspanningen van alle betrokkenen om ook hun uitstroom naar werk daadwerkelijk te vergroten. Familiehulp nam verschillende initiatieven om dit te faciliteren. Een deel van de praktijklessen werd ontdubbeld, zodat de cursisten meer tijd en ruimte krijgen om te oefenen. In samenwerking met de Huizen van het Nederlands werden de syllabi van de opleiding polyvalent verzorgende talig toegankelijk gemaakt. In samenwerking met Intercultureel Netwerk Gent werd een vorming “Begeleiden van cursisten van andere origine op de opleidings- en stagevloer” uitgewerkt voor de lesgevers en stagebegeleiders. Dit alles werd mogelijk gemaakt door de financiële steun van het Federaal Impulsfonds voor Migrantenbeleid.

Opleidingscentra Familiehulp: Opleidingscentrum Antwerpen, Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, Mich Niemans, T 03 220 16 51 - [email protected] Opleidingscentrum Limburg, Thonissenlaan 41, 3500 Hasselt, Marleen Geusens, T 011 37 65 01 - [email protected] Opleidingscentrum Oost-Vlaanderen, Steendam 41, 9000 Gent, Leen Verstraeten, T 09 223 40 17 - [email protected] Opleidingscentrum Vlaams-Brabant, Hollandstraat 64, 1060 Brussel, Karin De Bosscher, T 02 534 38 34 - [email protected] Opleidingscentrum West-Vlaanderen, Ardooisesteenweg 50, 8800 Roeselare, Machteld Vandenberghe, T 051 24 28 68 - [email protected]

14


jaarverslag 2012

Project 30 30 In 2012 konden 40 Vlaamse huishoudhulpen, oppassers, karweimannen of -vrouwen of administratief medewerkers - tewerkgesteld binnen een dienst voor gezinszorg - de opleiding polyvalent verzorgende (en eventueel de module zorgkundige) volgen. Dit met behoud van hun huidige loon en arbeidsvoorwaarden. Dit wordt mogelijk gemaakt door Project 30 30, een samenwerking tussen de Vereniging van Diensten voor Gezinszorg (VVDG), de sociale partners en de vakbonden. 8 geïnteresseerde medewerkers van Familiehulp gingen de uitdaging aan en slaagden er in om hun carrière zodoende een nieuwe wending te geven.

15

Dienstenchequeafdeling (PIT) werkt aan rendabiliteit De rendabiliteit van heel wat dienstenchequebedrijven staat onder druk. De opeenvolgende verminderingen van de federale subsidiëring maken dat de marges zeer beperkt geworden zijn. Een dienstenchequebedrijf dat voorziet in omkadering, vorming en preventie wordt vandaag dan ook geconfronteerd met financiële krapte. Als verantwoorde werkgever wil PIT - de afdeling dienstencheques van Familiehulp - hier geen toegevingen doen en blijven inzetten op die omkadering en begeleiding. Ook omdat we ervan overtuigd zijn dat dit uiteindelijk de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komt. PIT zoekt daarom nieuwe inkomsten en tracht tegelijkertijd de uitgaven te beperken. Sinds 2012 wordt aan de klanten jaarlijks een forfaitaire bijdrage gevraagd (voor 2012 en 2013 vastgelegd op 40 euro). Heel wat andere dienstenchequebedrijven rekenen ondertussen een extra bijdrage aan (soms zelfs tot 1 euro per gepresteerd uur). In 2012 werd het bij PIT mogelijk om met elektronische dienstencheques te betalen. Deze manier van werken is zowel voor onze klanten als voor de organisatie efficiënter. PIT heeft verder blijvend aandacht voor het terugdringen van het ziekteverzuim en het verminderen van de arbeidsongevallen op de werkvloer. Zo werden de jaarvieringen in 2012 georganiseerd in de vorm van een “preventiewandeling” in kleinere groepen. Aan de hand van een aantal opdrachten tijdens een groepswandeling werd duidelijk waar er aandacht moet aan geschonken worden op de werkvloer en werden een aantal tips meegegeven. Het verminderen van arbeidsongevallen komt in de eerste plaats onze medewerkers ten goede, en betekent tevens een daling van de uitgaven.

16


jaarverslag 2012

Werken aan vervoersalternatieven

Investeringen in ICT-vernieuwing

Dat de vraag naar thuiszorg stijgt, is algemeen gekend. Om toch zoveel mogelijk cliënten te kunnen helpen, werkt Familiehulp in bepaalde regio’s met steeds kortere hulpbeurten. Vier, vijf of zelfs zes cliënten per dag zijn geen uitzondering meer. Dat zorgt voor extra druk bij onze medewerkers die zich steeds vaker moeten verplaatsen. Daarbij komt dan nog eens de parkeerproblematiek in de grote steden. Het project Vlam! (Vlugger Leuker Anders Mobiel) biedt hier gedeeltelijk een oplossing. Met middelen van het Pendelfonds van de Vlaamse overheid motiveren we onze medewerkers om voor milieuvriendelijkere verplaatsingen te kiezen. Dit gebeurt enerzijds via sensibilisering en anderzijds via het effectief aanbieden van vervoersalternatieven. In verschillende regio’s lopen er projecten met leasingfietsen, plooifietsen, speciale fietstassen om boodschappen te doen, enz. Het belangrijkste voordeel voor de organisatie is een daling van de vervoeren parkeerkosten, terwijl de medewerkers zich veel sneller en efficiënter kunnen verplaatsen en geen tijd verliezen met zoeken naar een parkeerplaats. Naast fietsprojecten wordt ook carpoolen financieel gestimuleerd. In 2012 werd een grote groepsaankoop van fietsen voorbereid voor de Familiehulp-medewerkers.

De huidige informaticaomgeving van Familiehulp vertoont reeds een zekere leeftijd en laat niet toe om snel in te spelen op de uitdagingen waarmee Familiehulp geconfronteerd wordt. Daarom besliste Familiehulp om haar ICT aan een grondige herziening te onderwerpen. De verwachtingen van onze cliënten - maar ook van de overheid - worden steeds groter. Onze toekomstige ‘informatica’ moet in staat zijn om zowel interne als externe betrokkenen te ondersteunen. Daarbij hebben we speciale aandacht voor de ontwikkeling van nieuwe activiteiten. Denk maar aan het project Vesta van de Vlaamse administratie om de gegevensuitwisseling in het kader van de subsidiëring volledig digitaal te laten verlopen. Ook de deelname aan een aantal projecten op het vlak van e-health (Vitalink,…) vraagt om een performante ICT-architectuur. Het gaat om een zeer omvangrijk project dat over meerdere jaren loopt. Met de hulp van een aantal interne (maar ook externe) adviesgroepen werd de nieuwe ICT-strategie uitgetekend. In 2012 werd alvast een plan van aanpak uitgewerkt en goedgekeurd. 2012 was ook het jaar van de lancering van een nieuw intranet binnen Familiehulp. Het kreeg de naam JOOST. Het volledige omkaderingspersoneel (directie en bedienden) kreeg toelichting over deze nieuwe Sharepoint-toepassing.

mag het weten. Thuiszorg zoals je ‘t zelf zou doen.

17

Eigen aan werken in de thuiszorg is dat medewerkers relatief weinig contact hebben met elkaar. Het huis van de cliënt is immers de werkvloer van de individuele medewerker. Welk ander medium dan Facebook kan er toe bijdragen dat het groepsgevoel versterkt wordt? Sinds maart 2012 beschikt Familiehulp over een eigen Facebook-pagina. Alle kleine nieuwtjes, tips en nuttige linken kunnen hier gedeeld worden. In de aanloop van de lancering van de Facebook-pagina werd een personeelsmededeling verspreid over het omgaan met sociale media (en meer bepaald het omgaan met vertrouwelijke gegevens van cliënten). De Facebook-pagina is ook voor externen toegankelijk en telde eind 2012 reeds meer dan 1.000 ‘likers’. Een cijfer dat nog elke dag stijgt. www.facebook.com/familiehulp

Staten generaal gezinszorg in Brussel Op 13 december 2012 organiseerde het Kenniscentrum Woonzorg Brussel een staten generaal. De woonzorgnoden van de Nederlandstalige Brusselaars kwamen aan bod en hoe de Vlaams erkende Brusselse woonzorgactoren hierop tegen 2020 een kwalitatief en performant antwoord kunnen bieden. Familiehulp werkte actief mee aan deze staten generaal. Martine De Ridder, zorgregiodirecteur Brussel, lichtte de betaalbaarheid van de gezinszorg in Brussel toe. Afhankelijk van welke overheid de dienst gezinszorg erkent en betoelaagt – er zijn drie overheden bevoegd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – verschillen de cliëntbijdragen sterk. Uit een onderzoek naar de cliëntbijdrage bleek dat de Vlaamse diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg de duurste cliëntbijdragen moesten aanrekenen, zowel voor gezinszorg als voor poetshulp. Dit bemoeilijkt uiteraard de ‘concurrentiepositie’ van de Vlaamse diensten in Brussel. (Andere IR’s)

18


jaarverslag 2012

Sociale economie: Goed Wonen biedt kansen aan kortgeschoolden Familiehulp richtte in 2008 de vzw Goed Wonen op met als doel om - via sociale tewerkstelling van kansengroepen - een aanvullend dienstenaanbod uit te werken in de woonomgeving van kwetsbare huishoudens. Om deze kwetsbare huishoudens vlot te kunnen bereiken, wordt nauw samengewerkt met regionale (of lokale) actoren zoals gemeenten, OCMW’s, sociale huisvestingsmaatschappijen, sociaal verhuurkantoren en lokale welzijnsdiensten. De werking van Goed Wonen wordt gesubsidieerd via verschillende kanalen waaronder het Vlaams Subsidieagentschap Werk en Sociale Economie, het FOD Werk, lokale overheden en de distributienetbeheerders Eandis en Infrax. Ondertussen heeft Goed Wonen reeds in 60 gemeenten, verspreid over 4 provincies, een werking uitgebouwd. Het heeft in deze gemeenten (met uitzondering van Limburg en de regio Dender-Zuid) de opdracht om energiescans uit te voeren bij voornamelijk kwetsbare huishoudens. Bijkomend specialiseert Goed Wonen zich ook in het plaatsen van dak(zoldervloer)isolatie en kleine energiebesparende maatregelen. De woonzorgtaken die Goed Wonen uitvoert hebben voornamelijk betrekking op het herstellen en aanpassen van de woningen van senioren en mensen met een handicap, decoratietaken en tuinwerken. Goed Wonen zal de volgende jaren nog meer inzetten op het ontwikkelen van activiteiten die het levenslang en duurzaam wonen kunnen bevorderen.

Atelier Goed Wonen Noorderkempen Leo Van Hullebuschstraat 199, 2900 Schoten T 0477 980 299 Atelier Goed Wonen Vlaamse

Ardennen

Woonzorgteam Noord-Limburg Heerstraat 4, 3670 Meeuwen-Gruitrode T 0479 957 496

Atelier Goed Wonen Westhoek Poperingseweg 359, 8908 Vlamertinge T 0475 841 073

Atelier Goed Wonen Denderstreek Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan Langestraat 173 C, 9240 Zele zette haar deuren open op de Dag van de Zorg. T 0475 841 343

Etikhovestraat 5, 9680 Maarkedal T 0477 980 314

19

Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan is een informatie- en documentatiecentrum voor zwangerschap, bevalling en kraamperiode ingebed binnen Familiehulp en erkend door Kind en Gezin. Het actieterrein van het expertisecentrum is in eerste instantie Brussel. Twee vroedvrouwen staan er ter beschikking voor (toekomstige) ouders maar ook voor professionelen. Het expertisecentrum werkte in 2012 samen met verschillende partners (Vlaamse Gemeenschapscommissie, VUB, Opvoedingswinkel,…) ter voorbereiding van de oprichting van het Huis van het Kind voor Brussel. Er werd meegewerkt aan de activiteiten van het borstvoedingsforum en aan de opmaak van een professioneel filmpje dat de werking van de expertisecentra weergeeft. De 2 stafmedewerkers werden herhaaldelijk gevraagd om vormingen te geven bij externe partners bv. aan de kinderdagverblijven van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, aan organisaties die kansarmen bereiken,… De sociale kaart werd uitgebreid naar Franstalige en anderstalige vroedvrouwen op vraag van ziekenhuizen en zorgverleners uit Brussel. Het afgewerkt project anticonceptie bij kwetsbare (zwangere) vrouwen werd op 19 juni voorgesteld tijdens een persconferentie in aanwezigheid van Minister Brigitte Grouwels. Een handleiding en een cultuursensitieve voorlichtingskoffer zijn nu ter beschikking van geïnteresseerde organisaties. Koningsstraat 296, 1210 Brussel Tel: 02 229 25 58 - 0478 88 11 86 www.expertisecentrum-vollemaan.be

Kinderdagverblijven werken rond voeding en kwaliteit Familiehulp beheert 4 kinderdagverblijven (Oostende, Turnhout, Herentals en Borgerhout) erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin. Ze bieden dagopvang in groepsverband voor kinderen tussen 0 en 3 jaar. In 2012 is het kinderdagverblijf in Borgerhout met twee kindplaatsen uitgebreid. Dit stelt ons in staat om rendabeler te werken en heeft ervoor gezorgd dat er elke dag - in de vier kinderdagverblijven samen - tot 214 kinderen kunnen worden opgevangen. In 2012 werden de eerste voorbereidingen getroffen om de kinderopvang in Herentals binnen enige tijd in een nieuw gebouw onder te brengen. In Borgerhout werden er onderhandelingen gevoerd om het huidige kinderdagverblijf aan te kopen i.p.v. te huren. Er werd in 2012 heel wat gewerkt rond ‘voeding’. De kinderdagverblijven schreven een voedingsbeleid uit en gingen op zoek naar een cateraar die voor alle kinderdagverblijven van Familiehulp de warme middagmaaltijden kan verzorgen. Momenteel levert het bedrijf Agape in 3 van de 4 kinderdagverblijven reeds de maaltijden. Lekker, kwaliteitsvol eten, goedgekeurd door kritische grote en kleine eters. Er werd ook gestart met interne audits in de kinderdagverblijven. Twee stafmedewerkers bezochten al de kinderdagverblijven. Aan de hand van de audits kunnen we de kwaliteit van onze kinderopvang nog verbeteren en verder ontwikkelen. Ook de opvolging van de facturatie werd onder de loep genomen. Wanbetaling wordt nu strenger aangepakt nadat het in een duidelijk en werkbaar proces is gegoten. Dit maakt dat we in de toekomst ook op dit vlak aan efficiëntie winnen. Het jaar werd afgesloten met de jaarlijkse gezamenlijke vorming waarop alle medewerkers van de kinderdagverblijven elkaar ontmoeten: 80 vrouwen bij elkaar die samen ideeën uitwisselen, reflecteren en bijleren. Zindelijkheid, borstvoeding in het kinderdagverblijf, creatief zijn met baby’s en peuters, wie ben ik tussen mijn collega’s, motorische ontwikkeling,… Kortom, er was voor ieder wat wils.

jaarverslag 2012

2012 in cijfers Aantal cliënten / gepresteerde uren In 2012 hielp Familiehulp in totaal 80.217 cliënten. Hiermee werden er 261 cliënten meer geholpen dan in 2011. Wanneer we de afzonderlijke diensten in beschouwing nemen, zien we dat het aantal cliënten gezinszorg en poetsdienst beiden toegenomen zijn. Ook bij opvang ziek kind is het aantal cliënten in 2012 gestegen. Een ander beeld zien we bij PIT (dienstencheques) en de kleinere diensten karwei en oppas, waar het aantal cliënten in 2012 een terugval kende. De daling bij PIT kan verklaard worden doordat er intussen meer dan 3.000 bedrijven met 170.000 medewerkers op deze markt actief zijn, wat ervoor zorgt dat ons marktaandeel onder druk komt. Het verminderd aantal cliënten bij karwei is dan weer te wijten aan langdurige afwezigheden van medewerkers en onvoldoende gepast werk in bepaalde regio’s. 5,0% 0,4% 25,5% 2,2%

41,3%

17,8%

56,5%

Gezinszorg

33.143

Gezinszorg

5.630.984

PIT

20.603

PIT

2.416.566

Poetsdienst

20.467

Poetsdienst

1.778.793

Opvang zieke kinderen

83.863

Oppas

287

Oppas

35.127

Karwei

1.737

Karwei

27.032

Opvang zieke kinderen

25,7%

0,8% 0,4% 0,3%

3.980

Aantal cliënten 2012 (80.217)

24,2%

Aantal gepresteerde uren 2012 (9.972.364)

In 2012 werden 9.972.364 uren gepresteerd, wat een stijging van 0,7% betekent. We zien bij de verschillende diensten een gelijkaardige tendens als bij het aantal cliënten. Uitzondering hierop is het aantal gepresteerde uren opvang ziek kind dat in 2012 een daling kende, hoewel het aantal cliënten binnen deze dienst gestegen is. Dit wijst met andere woorden op een gemiddeld lagere intensiteit per cliënt. Bij karwei deed zich het tegenovergestelde voor. Het aantal gepresteerde uren steeg in 2012, hoewel het aantal cliënten achteruit ging. Dit wijst dan weer op een gemiddeld hoger aantal uren per cliënt. Binnen gezinszorg is het aandeel kraamzorg gestegen ten opzichte van 2011. Ook wanneer we de cijfers van de voorbije 5 jaar beschouwen, merken we in grote lijnen een stijging op van zowel het aantal cliënten kraamzorg als het aantal gepresteerde uren. Het toont aan dat jonge mensen tegenwoordig sneller de stap zetten naar professionele zorgverlening aan huis. Het feit dat jonge mensen mobieler worden en niet meer noodzakelijk in de buurt van de (groot)ouders wonen - die bovendien dikwijls zelf nog beroepsactief zijn - zorgt ervoor dat een stukje van de informele zorg voor kleinkinderen wegvalt. Een dienst voor gezinszorg, zoals Familiehulp, kan deze rol gedeeltelijk overnemen.

120.020 100.020 80.020 60.020 40.020 20.020 20

2008

2009

2010

2011

2012

Evolutie gepresteerde uren kraamzorg (2008-2012)


21

Kenmerken cliënten gezinszorg Bij de cliënten gezinszorg zien we dat het aandeel ouderen (≥ 65 jaar) in 2012 licht gestegen is. 72,4% van de cliënten gezinszorg behoorde tot de groep van de ouderen. Daarnaast neemt ook het aandeel van de 80-plussers verder toe. In 2012 waren 48% van de cliënten gezinszorg 80 jaar of ouder. Deze toename sluit aan bij een trend die zich reeds enkele jaren manifesteert.

100 80

50 28,7%

28,2%

28,4%

27,9%

40

27,6%

60

30

40

20

20 0

43%

44%

45%

45%

48%

2008

2009

2010

2011

2012

10 71,3%

71,8%

71,6%

72,1%

72,4%

2008

2009

2010

2011

2012

0

Evolutie aandeel gezinnen/ouderen gezinszorg (2008-2012) ouderen

Evolutie aandeel cliënten gezinszorg 80+ (2008-2012)

gezinnen

250 Gemiddeld werden er in 2012 op jaarbasis 169,9 uren per cliënt gezinszorg gepresteerd. Het gemiddeld aantal uren per cliënt vertoont daarmee een dalende trend, zowel in vergelijking met 2011 als met de voorafgaande jaren. Daarenboven geldt deze daling zowel bij de gezinnen als bij de ouderen.

ouderen TOTAAL gezinnen

22

200

150

100 2008

2009

2010

2011

2012

Evolutie gemiddeld aantal uren gezinszorg per cliënt (2008-2012)


jaarverslag 2012

Kenmerken klanten PIT Ook bij de afdeling dienstencheques (PIT) zien we dat het aandeel van de groep 80-plussers verder blijft toenemen. In 2012 waren 18% van de klanten PIT 80 jaar of ouder, daar waar in 2008 deze groep maar 11% van het totaal aantal PIT-klanten uitmaakte. Door het feit dat we nu 10 jaar actief zijn in de sector en de klanten ons trouw zijn, stijgt hun leeftijd mee met het aantal jaren dat ze klant bij ons zijn. Ook door de goede naam die Familiehulp heeft, is de bekendheid bij ouder cliënteel groot.

140 25 20

120

15 10

117 11%

13%

14%

15%

18%

5 0

gezinnen

110

117

115

117

100

TOTAAL ouderen

2008

2009

2010

2011

2012

Evolutie aandeel klanten PIT 80+ (2008-2012)

80 2008

2009

2010

2011

2012

Evolutie gemiddelde aantal uren PIT per klant (2008-2012)

Bij de intensiteit van de dienstverlening merken we dat het gemiddeld aantal uren per klant bij PIT licht gestegen is ten opzichte van 2011, met een gemiddelde van 117 uren per klant op jaarbasis. Wanneer we de evolutie voor de periode 2008-2012 echter in kaart brengen, stellen we vast dat het gemiddeld aantal uren per klant relatief constant gebleven is.

100 80

75%

76%

81%

82%

80%

60 36%

40

82% van de PIT-klanten blijkt reeds langer dan 1 jaar klant te zijn. 41% van de klanten is zelfs al langer dan 5 jaar klant. Het aandeel van de klanten dat langer dan 5 jaar klant is, lag hiermee in 2012 hoger dan in 2011. M.a.w. onze klanten blijven trouw.

> 1 jaar

20

> 5 jaar

0

41%

24% 12% 3%

2008

2009

2010

2011

2012

Evolutie duur dienstverlening PIT (2008-2012)

23

Medewerkers in 2012 Familiehulp stelde op 31/12/2012 11.994 medewerkers te werk, of 180 meer ten opzichte van 31/12/2011. Er werd een aanzienlijke groei gerealiseerd in het aantal verzorgenden (+108) en vooral het aantal huishoudhulpen in de poetsdienst (+114). Ook het totaal aantal bedienden nam toe in 2012 (+18). Het aantal PIT-huishoudhulpen kende dan weer een daling (-95).

3,7% 0,4% 1,5% 0,3% 0,6% 0,1%

49,9%

20,8% 0,5% 0,7% 0,8%

Verzorgenden

5.923

Stafmedewerker

93

PIT-huishoudhulpen

2.549

Kinderdagverblijven

79

Huishoudhulpen

2.494

VTO

61

BBP

441

Directie

49

Adm. bedienden

182

Goed Wonen vzw

40

PIT-bedienden

21,3%

24

76

Andere

Aantal personeelsleden op 31/12/2012 (11.994)


7

jaarverslag 2012

Van de basiswerkers werkte 86,5% deeltijds. Bij de bedienden werkte een kleiner aandeel deeltijds, namelijk 50,5%.

33,1%

13,5%

53,4%

15,5%

35,1%

<24 u/week

<24 u/week

24<38 u/week

24<36 u/week

Voltijds

Voltijds

Arbeidsritme basiswerkers 2012

Tenslotte kan nog opgemerkt worden dat het kortdurend ziekteverzuim (aantal ziekte-uren ≤ 1 maand t.o.v. het totaal aantal uren per werknemer) verder gedaald is in 2012. Zowel bij de verzorgenden, de huishoudhulpen als de PIT-huishoudhulpen kon in 2012 een daling opgetekend worden. De huishoudhulpen kenden de grootste daling, namelijk van 4% naar 3,4%. Bij de bedienden bleef het percentage ziekte-uren status quo. De daling van het percentage ziekte-uren sluit aan bij de trend die reeds enkele jaren zichtbaar is. Sinds 2008 daalt het kortlopend ziekteverzuim immers gestaag. Deze evolutie kan toegewezen worden aan het project ‘ik wil er wel-zijn’. Het doel van dit project was namelijk om het kortdurend ziekteverzuim te doen dalen, onder andere door continuïteitsgesprekken en het invoeren van het peter-en meterschap.

49,5%

Arbeidsritme bedienden 2012

7 6 5 PIT-huishoudhulpen

4

Verzorgenden Huishoudhulpen Bed

3 2

2008

2009

2010

2011

2012

_ 1 maand) (2008-2012) Evolutie kortlopend ziekteverzuim (<

25

Beleidsaanbevelingen Werken aan kwalitatieve thuiszorg is een opdracht die Familiehulp enkel kan opnemen als hiervoor het juiste wettelijk kader wordt gecreëerd en er voldoende financiële middelen tegenover staan. Als grootste dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg, en als belangrijke speler op de dienstenchequesmarkt, wordt Familiehulp regelmatig geconsulteerd door de beleidsmakers op regionaal en federaal niveau. Een aantal beleidsaanbevelingen delen we graag in dit jaarverslag.

Niet-indexering werkingskosten brengt kwaliteit zorg in gevaar Reeds een aantal jaren worden werkingskosten van welzijnsvoorzieningen niet geïndexeerd door de Vlaamse overheid. Deze besparingsmaatregel brengt – zeker bij herhaling – de kwaliteitsvolle werking van de voorzieningen in gevaar. Het mag geen afbreuk doen aan de zorg die de cliënt nodig heeft.

Nieuw berekeningssysteem cliëntbijdrage en maximumfactuur in de thuiszorg Familiehulp dringt bij de Vlaamse Regering aan op de invoering van de maximumfactuur in de thuiszorg zoals voorzien in het decreet over de Vlaamse Sociale Bescherming. De maximumfactuur beperkt immers de eigen bijdragen van burgers en realiseert op die manier de financiële toegankelijkheid van de thuiszorg. De maximumfactuur maakt het daarnaast ook mogelijk om een nieuw transparant berekeningssysteem voor de cliëntbijdragen in gezinszorg en aanvullende thuiszorg in te voeren. Dit systeem is zowel op wetgevend als operationeel vlak in verregaande mate voorbereid in 2012, niet alleen binnen het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid maar ook binnen de diensten voor gezinszorg. Familiehulp vraagt aan de Vlaamse Regering de invoering van dit systeem per

26


1 januari 2014. Het nieuwe systeem zal leiden tot meer transparantie en eenvormigheid voor de gebruikers, en een administratieve lastenverlaging. Familiehulp rekent erop dat het nieuwe bijdragesysteem blijft tegemoetkomen aan de eerder geformuleerde uitgangspunten. Daarvan beschouwt Familiehulp de toegankelijkheid voor alle doelgroepen, de bijzondere aandacht voor de laagste inkomens, de aandacht voor de betaalbaarheid van kortdurende gezinszorg en de aandacht voor de financiële leefbaarheid van de diensten als meest prioritair.

Specifieke oplossing voor cliëntbijdrage in Brussel De invoering van een nieuwe cliëntbijdrage heeft ook gevolgen voor de Nederlandstalige cliënten die in Brussel wonen. Uit vergelijkend onderzoek blijkt dat de verschillende subsidiërende overheden (Vlaams, Waals, Brussels) er verschillende tarieven en regels op nahouden. Aangezien Brusselaars de vrijheid hebben om te shoppen tussen de verschillende diensten lijkt de nodige afstemming tussen die verschillende overheden dan ook aangewezen. Zo niet zullen de Vlaamse diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg met een concurrentieel nadeel te kampen hebben.

Vermaatschappelijking van de zorg Goede zorg wordt niet enkel gerealiseerd door professionelen. De inbreng van partner, familie, buren en vrienden blijft een essentieel onderdeel van goede zorg en draagt bij tot integratie van zieken en ouderen in de samenleving. Een adequate ondersteuning van de mantelzorg is voor Familiehulp een evidentie.

jaarverslag 2012

Naar een nieuwe omkaderingsnorm diensten gezinszorg De Vlaamse overheid wenst te onderzoeken of de huidige geldende omkaderingsnorm voor de erkende diensten voor gezinszorg van 1 VTE begeleidend personeelslid per 130 geholpen gezinnen niet moet aangepast worden. De reële tijdsbesteding van het omkaderingspersoneel is nu in onderzoek. De norm van 130 is aan herziening toe. De complexiteit van de zorgvragen is de laatste jaren sterk gestegen (meer personen met dementie, meer personen met een psychische problematiek, meer multiproblem gezinnen,…). Om hieraan het hoofd te bieden wordt er nu al binnen Familiehulp gewerkt met referentieverzorgenden en interne deskundigen. Zij verdiepen hun kennis van het werken met een specifieke doelgroep. Zij delen deze kennis nadien met de collega’s. Vorming, coaching, intervisie,… zijn zeer nuttig, maar vereisen een gepaste omkadering. Op termijn kan er misschien ook gedacht worden aan een gedifferentieerde subsidiëring in functie van de doelgroep.

Tewerkstelling van kansengroepen vraagt de nodige omkadering De overheid zet sterk in op het activeren van kansengroepen op de arbeidsmarkt. Een doelstelling die Familiehulp mee onderschrijft. Het project 30 30 (doorgroeien tot verzorgende), de verplichting om meer kandidaatverzorgenden uit kansengroepen op te leiden en de nieuwe 60%-regel i.v.m. aanwervingen voor dienstenchequebedrijven zijn hiervan concrete voorbeelden. Men mag echter niet uit het oog verliezen dat het werken met kansengroepen extra inspanningen vraagt wat betreft omkadering. Het is een spijtige zaak dat deze extra inspanningen van werkgevers, zoals Familiehulp, niet kunnen rekenen op bijkomende middelen van de overheid.

Dienstenchequebedrijven gedifferentieerd subsidiëren Het systeem van de dienstencheques mag zeker een succes genoemd worden. Het heeft ervoor gezorgd dat heel wat mensen, die moeilijk aan de bak kwamen, een volwaardige job gevonden hebben. De federale overheid investeert heel wat middelen in de sector, maar toch is het moeilijk voor dienstenchequebedrijven, die kwaliteit willen bieden, om het hoofd boven water te houden. Familiehulp pleit ervoor om de financiering van dienstenchequebedrijven afhankelijk te maken van duidelijke kwaliteitscriteria. Voor Familiehulp is het evident dat elke medewerker vorming krijgt (in betaalde tijd). Net zoals het evident is dat we coaching aanbieden om onze medewerkers te helpen groeien in hun functie en hen te begeleiden in het ontwikkelen van competenties. We besteden aandacht aan preventie, voeren een diversiteitbeleid, enz. Al deze elementen van verantwoord werkgeverschap hebben een kost. Familiehulp pleit dus voor een gedifferentieerde financiering op basis van kwaliteitsnormen die de overheid oplegt en afdwingt. De ingevoerde strengere erkenningvoorwaarden zijn daarin alvast een goede eerste stap. De voorziene overheveling van het dienstenchequessysteem naar de deelstaten biedt de mogelijkheid om waar nodig de werkings- en personeelsmiddelen op maat aan te passen. Een inhoudelijk debat inzake complementariteit én kostprijs voor de gebruiker voor huishoudelijk werk moet worden voorbereid.

De ervaring leert ons dat de verschillende overheden veel belang hechten aan het overleg met de sector. Familiehulp wil daarvoor haar appreciatie betuigen en hoopt ook in de toekomst haar steentje bij te kunnen dragen om het gevoerde beleid mee vorm te geven.

27

Financieel Jaarverslag 10%

De groep Familiehulp omvat meerdere actieve vzw’s: • vzw Familiehulp die de werking van de diensten gezinszorg / aanvullende thuiszorg en de dienstenchequesafdeling PIT omvat. • vzw Jannemietjes die de werking van het kinderdagverblijf in Herentals omvat. • vzw Goed wonen die de werking van de lokale diensteneconomie omvat. Binnen de groep Familiehulp bestaan de activa vooral uit financiële middelen en vorderingen van de overheid.

25%

2% 2% 2% 2%

57% Financiële middelen

57%

Vordering + voorraden

25%

Terreinen & gebouwen

10%

Financieel VA

2%

Andere VA

2%

Overlopende rek

2%

Andere

2%

Structuur activa groep Familiehulp

De passiva bestaan vooral uit overgedragen resultaten.

2% 25%

1%

26%

46%

Overgedragen resultaten

46%

Schulden > + < 1 jaar

26%

Fondsen

25%

Kapitaalsubs + voorzieningen

2%

Overlopende rek.

1%

Structuur passiva groep Familiehulp

De groep sluit de rekeningen met een jaarwinst van 2.975.720 euro.

28


jaarverslag 2012

Binnen de grootste vzw, de vzw Familiehulp, zijn twee divisies ondergebracht: • divisie Zorg (gezinszorg, aanvullende thuiszorg en de vzw Jannemietjes die de werking van het kinderdagverblijf in Herentals omvat.) • divisie PIT (dienstencheques)

Divisie Zorg

Divisie PIT (dienstencheques)

Voor de divisie Zorg werd door de overheid in 2012 een studie opgestart om de financiële leefbaarheid van de diensten te onderzoeken. De resultaten hiervan worden verwacht in 2013.

De divisie PIT leverde de afgelopen jaren inspanningen om de resultaten te verbeteren door o.a.: • het verhogen van de productiviteit (daling ziekte en arbeidsongevallen uren en andere afwezigheden) • een afbouw van de personeelsomkadering • een afbouw van andere kosten • een wijziging van de interne verdeelsleutels om PIT niet extra te belasten met overheadkosten • het invoeren van een jaarlijkse cliëntbijdrage voor de klanten • deze inspanningen moeten er toe leiden om binnen drie jaar breakeven te kunnen werken.

De divisie Zorg haalt 83% van de inkomsten uit subsidies en 16% uit de klantbijdrage. Een probleem bij de subsidiëring is dat de subsidies van de Vlaamse gemeenschap geen rekening houden met de stijgende anciënniteit van de medewerkers. Familiehulp stelt ook vast dat de lokale besturen en sociale diensten steeds vaker afhaken. In 2005 dekten de subsidies lokale besturen nog 2,78% van de personeelskost verzorgenden. In 2012 is dit nog slechts 1,67%. Vanaf 2014 wordt een nieuw systeem voor de cliëntbijdrage gezinszorg door de Vlaamse overheid ingevoerd. De bedoeling is tot een eenvoudige en transparante cliëntbijdrage te komen. Voor de diensten gezinszorg is het belangrijk dat die bijdrage minstens dezelfde verhouding in de inkomstenstroom blijft behouden.

De opbrengsten komen voor 96% van de bijdrage die de overheid betaalt voor de ingeleverde dienstencheques. Ook binnen PIT bestaan de kosten vooral uit personeelskosten.

De personeelskost maakt 93,11% van de kosten uit binnen de divisie Zorg. Deze kosten worden voornamelijk bepaald door de anciënniteit van de personeelsgroep die een groot deel van de personeelskosten beïnvloedt. Een stijgende anciënniteit heeft effect op de hoogte van de lonen, maar ook op de productieve uren. Er zijn immers heel wat leeftijdsgebonden verlofsoorten die het aantal productieve uren, naar het einde van de carrière toe, beperken.

29

Adressen Familiehulp Interregio West-Vlaanderen

Interregio Oost-Vlaanderen & Pajottenland

H. Horriestraat 35 - 8800 Roeselare T 051 26 49 20 - F 051 26 49 69 - [email protected]

Ch. De Kerchovelaan 17 - 9000 Gent T 09 269 65 20 - F 09 269 65 69 - [email protected]

Hilde Callewaert: Interregiodirecteur Irène Sissau: Administratief directeur Els Maselis: Manager zorgen dienstverlening Marie-Jeanne Vanderstichele: Human resources manager

Harlinde Exelmans: Interregiodirecteur Hilde Debusseré: Administratief directeur Donaat Van Eynde: Manager zorgen dienstverlening Dien Meesschaert: Human resources manager

Familiehulp Brugge (8000) Nieuwstraat 4 T 050 33 14 55 - F 050 34 83 75 - [email protected] Bieke Uyttenhove: Zorgregiodirecteur Familiehulp Ieper (8900) Ieper Business Park - Ter waarde 69 T 057 20 21 78 - F 057 20 98 33 - [email protected] Frans Verhegge: Zorgregiodirecteur Familiehulp Kortrijk (8500) St. Janslaan 8a T 056 23 37 70 - F 056 23 37 69 - [email protected] Delphine Simoens: Zorgregiodirecteur Familiehulp Oostende (8400) Kan. Dr. L. Colensstraat 7 T 059 33 91 66 - F 059 33 91 40 - [email protected] Hilde Vanderbeke: Zorgregiodirecteur Familiehulp Roeselare (8800) H. Horriestraat 33A T 051 24 88 03 - F 051 26 18 69 - [email protected] Nancy Craeynest: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Aalst (9300) Oude Gentbaan 14 T 053 60 55 60 - F 053 60 55 50 - [email protected] Lieve Van der Paelt: Zorgregiodirecteur Familiehulp Gent (9000) Hoogstraat 19 T 09 225 37 63 - F 09 233 74 31 - [email protected] Annemie Viane: Zorgregiodirecteur

30


Familiehulp Oudenaarde (9700) Kon. Elisabethlaan 3 T 055 33 45 45 - F 055 33 45 00 - [email protected] Caroline Deprez: Zorgregiodirecteur Familiehulp Sint-Niklaas Gentsesteenweg 84, 9200 Dendermonde, T 052 21 57 41 - F 052 21 54 85, [email protected] Frans Vervaeke: Zorgregiodirecteur

jaarverslag 2012

Hoofdzetel

PIT (dienstencheques)

Koningsstraat 294 - 1210 Brussel T 02 227 40 10 - F 02 227 40 39 - [email protected]

Antwerpsesteenweg 41-45 - 9000 Gent T 07 815 00 45 - F 09 373 95 17 - [email protected]

Agnes Bode: Algemeen directeur Marleen Delaere: Financieel en administratief directeur Muriel Vochten: Directeur zorgen dienstverlening Bart Vandamme: Directeur human resources Griselda Symons: Directeur ICT Bruno Peelman: Manager interne en externe communicatie An Jacquemijn: Manager sociale economie San Cooreman: Manager VTO Lieve Heurckmans: Manager kinderdagverblijven

Wouter Van der Vurst: Directeur dienstencheques Filip Spriet: PIT-manager interregio West-Vlaanderen Vinciane De Vriese: PIT-manager interregio Oost-Vlaanderen Catty Hoste: PIT-manager interregio Antwerpen en Brussel-Halle-Vilvoorde

Interregio Antwerpen & Brussel-Halle-Vilvoorde

Interregio Limburg & Leuven

Kard. Mercierplein 1 - 2800 Mechelen T 015 45 31 20 - F 015 45 31 69 - [email protected]

Industriepark 1243 - 3545 Halen T 013 35 88 20 - F 013 35 88 69 - [email protected]

Walter Brusselaers: Interregiodirecteur Kathy Marinus: Administratief directeur Bart Tirez: Manager zorgen dienstverlening Bart Roegiers: Human resources manager Familiehulp Antwerpen (2000) Nationalestraat 111 T 03 220 12 40 - F 03 220 17 14 - [email protected] Gina Koster: Zorgregiodirecteur

Dirk Van Laethem: Interregiodirecteur Maria Peeters: Administratief directeur Rob Vanhemel: Manager zorgen dienstverlening Eva Strubbe: Human resources manager Familiehulp Genk (3600) Paniswijerstraat 92 T 089 62 91 40 - F 089 62 91 69 - [email protected] Lieve Diels: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Brussel-Halle-Vilvoorde (1210) Koningsstraat 306 T 02 543 79 10 - F 02 538 93 48 - [email protected] Martine De Ridder: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Hasselt (3500) Thonissenlaan 41 T 011 45 69 50 - F 011 45 69 59 - [email protected] Mieke Frederix: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Herentals (2200) Greesstraat 11c T 014 28 32 20 - F 014 28 32 49 - [email protected] Leo Van Den Bogerd: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Leuven (3010) Martelarenlaan 6a T 016 29 81 30 - F 016 29 81 39 - [email protected] Mieke Vandorpe: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Mechelen (2800) Begijnenstraat 18 Bus 3 T 015 29 25 70 - F 015 29 25 71 - [email protected] Ann Truyens: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Peer (3990) Nieuwstraat 16 T 011 80 45 20 - F 011 80 45 49 - [email protected] Erna Vaesen: Zorgregiodirecteur

Familiehulp Turnhout (2300) Korte Begijnenstraat 18 T 014 40 33 40 - F 014 40 33 80 - [email protected] Chantal Van Den Plas: Zorgregiodirecteur

31


Familiehulp kan kwaliteitsvolle diensten leveren dankzij de financiële steun van:

en steden, gemeenten en OCMW’s

Jaarverslag. Thuiszorg zoals je t zelf zou doen

Recommend Documents